1 Eminkarhini ya khale loko tiko ra ha fambisiwa hi vaavanyisi, ku ve ni dyandza etikweni. Wanuna un'wana wa muti wa Betlehema etikweni ra Yuda, a rhurhela etikweni ra Mowabu, swin'we ni nsati wa yena ni majaha ya yena mambirhi.
2 Vito ra wanuna loyi a a ri Elimeleke, nsati wa yena a a ri Nahumi. Mavito ya majaha lamambirhi a va ku i Mahaloni na Kiliyoni. A va ri va le Efrata, kusuhi ni muti wa Betlehema eYuda. Va fikile etikweni ra Mowabu, va aka kona.
3 Endzhaku ka sweswo Elimeleke nuna wa Nahumi a fa, kutani Nahumi a sala ni majaha ya yena lamambirhi.
4 Majaha lawa ma teka vasati exikarhi ka Vamowabu. Un'wana a a ri Oripa, loyi un'wana a a ri Rhuti. Va tshama swin'we malembe lama lavaka ku ringana khume;
5 kambe Mahaloni na Kiliyoni va fa ha vambirhi, kutani Nahumi a sala a feriwile hi nuna ni vana va yena lavambirhi va xinuna.
6 Loko a ha ri etikweni ra Mowabu, Nahumi a twa leswaku HOSI Xikwembu xi pfunile tiko ra xona, xi ri phamela swakudya. Hikokwalaho a longa a ri ni vingi va yena, leswaku va ta suka etikweni ra Mowabu.
7 Kutani yena ni vingi va yena vambirhi va huma emutini lowu a va tshama eka wona, va khoma ndlela yo tlhelela etikweni ra Yuda.
8 Endleleni Nahumi a ku ka vingi va yena: “Mukani, titlheleleni karikwenu hi vumbirhi bya n'wina. HOSI a yi mi hlayise hi ku tshembeka, hilaha a mi tshembekile hakona, eka mina ni le ka lava feke.
9 HOSI a yi mi nyike ku tshamiseka, un'wana ni un'wana evukatini bya yena lebyintshwa.” Kutani a va angarha, a va ntswontswa, kambe vona va tlhaveka va rila,
10 va ku ka Nahumi: “E-e, a hi swona! Hi ta famba na wena karikwenu.”
11 Kambe Nahumi a ku: “Tlhelani vana vanga. Mi ta fambela yini na mina ke? Xana ndzi nga ha mi velekela majaha lawa ma nga ta va vanuna va n'wina xana?
12 Tlhelani vana vanga, mi tifambela. Ndzi hundzeriwe hi nkarhi wo tlhela ndzi tekiwa. Hambiloko ndzi nga vula ndzi ku, ndzi ni xitshembiso xo kumana ni wanuna vusiku byebyi, ndzi veleka majaha,
13 xana mi nga va yimela va kondza va kula ke? Mi nga tshika ku tekiwa ke? A hi swona, vana vanga! Loko ndzi mi anakanya, ndzi mi twela vusiwana ngopfu, hikuva HOSI yi ndzi fularhele.”
14 Loko va twa sweswo, va tlhaveka va tlhela va rila. Loko a ri Oripa, a ntswontswa n'wingi wa yena, a hambana na yena; kasi Rhuti yena a namarhela Nahumi.
15 “Languta”, ku vula Nahumi, “makwenu ú tlhelele karikwavo ni le ka swikwembu swa ka vona. Tlhela na wena, u landza makwenu!”
16 “U nga ndzi sindzisi ku ku tshika empfhukeni kumbe ku ku fularhela”, ku hlamula Rhuti. “Laha u yaka kona, ndzi ta ya kona na mina. Lomu u nga ta tshama kona, ndzi ta tshama kona na mina. Rixaka ra wena ri ta va rixaka ra mina, naswona Xikwembu xa wena xi ta va Xikwembu xa mina.
17 Ndzi ta fela laha u nga ta fela kona, ni ku lahliwa, ndzi ta lahliwa kona. Ndza tiyisa hi ku hlambanya emahlweni ka HOSI ndzi ku: Hi ta hambanisa hi rifu ntsena.”
18 Loko Nahumi a vona leswaku Rhuti a tiyimisele ngopfu ku famba na yena, a nga ha vulanga nchumu.
19 Hikokwalaho va famba swin'we, va ko va ya fika eBetlehema. Kakuloko va ha nghena eBetlehema, vaaki hinkwavo va va hlamala swinene, kutani vavasati va vutisana va ku: “Xana a nga va a ri yena Nahumi ke?”
20 Yena a ku ka vona: “Mi nga ha ndzi vuli ‘Nahumi’, kambe mi ndzi vula ‘Mara’, hikuva Xikwembu-xa-matimba-hinkwavo xi ndzi khomise xo tika.
21 Ndzi fambile endzalweni, kambe HOSI yi ndzi vuyisile ndzi ri hava nchumu emandleni. Mi ndzi vulela yini ‘Nahumi’, kasi HOSI yi ndzi tshikile, xona Xikwembu-xa-matimba-hinkwawo xi ndzi vangele maxangu.”
22 Hi swona leswi Nahumi a nga vuyisa swona hi le tikweni ra Mowabu, a ri ni n'wingi wa yena Rhuti, munhu wa le Mowabu. Mavele ya maxalana a ma sungula ku tshoveriwa, loko va fika eBetlehema.
1 Nahumi a a ri ni xaka ra nuna wa yena, nkulukumba wa xifumi, wa ndyangu wa ka Elimeleke, vito ra yena a a ri Bowazi.
2 Rhuti wa le Mowabu a kombela eka Nahumi a ku: “Ndzi pfumelele ku ya emasin'wini, ndzi ya khwaja minchocho eka un'wana ni un'wana loyi a nga ta ndzi komba tintswalo.” “Famba n'wananga”, ku hlamula Nahumi.
3 Hiloko Rhuti a suka a famba a ya emasin'wini, a ya khwaja hi le ndzhaku ka vatshoveri. Kutani o tshuka a humelela eka ndzima ya nsimu leyi a yi ri ya Bowazi, wanuna wa ndyangu wa ka Elimeleke.
4 Hi nkarhi wolowo, Bowazi a ta hi le Betlehema, a xeweta vatshoveri a ku: “HOSI a yi ve na n'wina.” Kutani va hlamula va ku: “HOSI a yi ku katekise.”
5 Kutani Bowazi a vutisa nandza wa yena loyi a a langutisa vatshoveri, a ku: “Nhwana loyi i wa ka mani ke?”
6 “Nhwana loyi i wa le Mowabu; wa ha ku vuya na Nahumi hi le tikweni ra Mowabu”, ku hlamula mulanguteri.
7 “Ú komberile a ku: ‘Mi nga ndzi pfumelela ku khwaja hi le ndzhaku ka vatshoveri, ndzi hlengeleta masalelwa exikarhi ka tinhulu ke?’ Kutani ú tile, naswona a nga tshikanga ku tirha ku sukela nimixo ku fikela sweswi, ni ku wisa wonge a nga wisanga.”
8 Hiloko Bowazi a ku ka Rhuti: “Ndzi yingise n'wananga: U nga yi u ya khwaja ensin'wini yin'wana, kumbe ku suka eka leyi, kambe sala malandza ya mina ya xisati hi le ndzhaku.
9 Langutisa laha vavanuna va tshoveleka kona, u va landza. Ndzi lerisile malandza leswaku ma nga ku karhati. Loko u twa torha, famba u ya nwa mati emakhuwaneni lama nga tatiwa hi malandza.”
10 Kutani Rhuti a wela ehansi hi mombo, a titsongahata emahlweni ka Bowazi, a ku: “Swi endlekise ku yini leswaku u ndzi komba tintswalo leto tano, hi ku ndzi amukela ke, kasi ndzi wa rixaka rimbe!”
11 Bowazi a hlamula a ku: “Ndzi byeriwile hinkwaswo leswi u nga swi endla ku pfuna n'wingi wa wena, ku sukela loko nuna wa wena a file. Va ndzi byele hilaha u sukeke hakona eka tata wa wena ni mana wa wena, ni ka tiko leri u nga velekiwa eka rona, ku ta tshama ni vanhu lava u nga va tiviki nikutsongo.
12 HOSI Xikwembu a xi ku katekise hi mintirho leyi ya wena. Xona Xikwembu xa Israele lexi u teke ku ta hlayisiwa hi xona, a xi ku nyike hakelo hi ndzalo.”
13 “Hakunene n'wini wanga”, ku hlamula Rhuti, “u ndzi kombile tintswalo letikulu ni ku ntshunxa moya wa mina; naswona u vulavurile khwatsi na mina nandza wa wena, hambileswi ndzi nga riki un'wana wa malandza ya wena ya xisati.”
14 Hi nkarhi wo dya, Bowazi a ku ka Rhuti: “Tana haleno, u phema na mina, u xeva hi murhu lowu.” Kavaloko Rhuti a tshama etlhelo ka vatshoveri, kutani Bowazi a n'wi nusela tindzhoho leti oxiweke. Rhuti a dya a xurha, a tlhela a siya.
15 Loko a tlhelerile eku khwajeni, Bowazi a lerisa malandza ya yena a ku: “Manana loyi, a nga khwaja hinkwako hambi exikarhi ka tinhulu. Mi nga n'wi karhati.
16 Naswona mi pambula minchocho yin'wana eka leswi mi nga swi tshovela, mi yi siya leswaku a sala a yi khwaja. Mi nga n'wi holoveli!”
17 Rhuti a khwaja ensin'wini ri ko ri pela, kutani loko a hula leswi a swi khwajeke swi lava ku tata xisakana.
18 Hiloko a rhwala a tlhelela emutini, kutani a komba Nahumi n'wingi wa yena leswi a swi khwajeke. Rhuti a humesa ni swakudya leswi a a swi siyile loko a dya, kutani a nyika Nahumi.
19 “Namuntlha a wu khwaja kwihi ke”, ku vutisa n'wingi wa Rhuti, “u tirhile eka mani? Minkateko a yi ve ni wanuna loyi a ku amukeleke.” Kutani Rhuti a hlamusela n'wingi wa yena leswaku ú tirhe na vamani, a engeta a ku: “Wanuna loyi ndzi nga tirha eka yena namuntlha, vito ra yena i Bowazi.”
20 “HOSI a yi n'wi katekise munhu loyi”, ku vula Nahumi, “hikuva ú komba ku tshembeka eka lava hanyaka ni ka lava feke.” Nahumi a engeta a ku: “Hi van'we ni wanuna loyi, naswona i un'we wa vadyandzhaka endyangwini lowu.”
21 “Tlhandlakambirhi”, ku vula Rhuti wa le Mowabu, “ú ndzi lerisile leswaku ndzi sala malandza ya yena hi le ndzhaku, va ko va heta ku tshovela.”
22 Kutani Nahumi a ku ka n'wingi wa yena Rhuti: “Swi sasekile n'wananga loko u famba swin'we ni malandza ya xisati ya munhu loyi, hikuva loko u ya ensin'wini yin'wana va nga tshuka va ku karhata.”
23 Kutani Rhuti a sala malandza ya xisati ya Bowazi hi le ndzhaku, a khwaja ku kondza va heta ku tshovela maxalana ni koroni; kambe ku tshama a a tshama eka n'wingi wa yena.
1 Siku rin'wana Nahumi n'wingi wa Rhuti a ku ka yena: “N'wananga, xana ndzi nge ku laveli muti lowu u nga ta kota ku tshamiseka eka wona ke?
2 Xana Bowazi loyi u tirheke ni malandza ya yena ya xisati, a hi xaka ra hina ke? Yingisa! Loko ri rhengile, Bowazi ú ta va eku huleni ka maxalana exivuyeni.
3 Kutani ke, hlamba u tola mafurha, u funengela minceka ya wena, u rhelelela exivuyeni. Kambe u nga tikombi eka wanuna loyi, ku kondza loko a heta ku dya ni ku nwa.
4 Kutani loko a ya eku etleleni, xiyaxiya u tiva ndhawu leyi a wisaka ka yona, kutani u ya kona, u funungula nkumba emilengeni ya yena, kutani u etlela. Yena ú ta ku hlamusela leswi u fanelaka ku endla swona.”
5 “Ndzi ta endla hinkwaswo leswi u ndzi byelaka swona”, ku hlamula Rhuti.
6 Kutani Rhuti a rhelela a ya exivuyeni, a endla hinkwaswo hilaha n'wingi wa yena a n'wi leriseke hakona.
7 Loko Bowazi a hetile ku dya ni ku nwa, a titwa a tsakile, kutani a ya etlela etlhelo ka nhulu ya minchocho. Kutani Rhuti a ta khwatsi, a funungula nkumba emilengeni ya Bowazi, kutani a etlela.
8 Exikarhi ka vusiku, wanuna loyi a pfuka hi ku twa xirhami, a korhama ku ambamba nkumba, kutani a hlamula ku kuma wansati loyi a etleleke hi le milengeni ya yena.
9 “Hi wena mani?” ku vutisa Bowazi. “Hi mina nandza wa wena Rhuti”, ku hlamula loyi wansati, “ndzi tiveka emavokweni ya wena, hikuva wena u mudyandzhaka evukatini bya mina.”
10 “HOSI a yi ku katekise n'wananga”, ku vula Bowazi, “ku tshembeka ka wena ka sweswi ku tlula loko sungula, hikuva a wu tsakelanga majaha, hambi ya swifumi kumbe ya swisiwana.
11 Sweswi n'wananga, rhula mbilu, ndzi ta ku endlela hinkwaswo leswi u swi kombelaka, hikuva u wansati wo xiximeka, hilaha vaaki hinkwavo va muti wa ka hina va swi tivaka hakona.
12 Mina ndzi un'wana wa vadyandzhaka va le vukatini bya wena, sweswo i ntiyiso; kambe ku ni un'wana wa xaka ra hina la ndzi rhangelaka.
13 Wisa kwala vusiku lebyi, kutani nimixo loko munhu loyi a nkhensa ku ku hlayisa hi mukhuva wa ndzhaka, swi ta va swi sasekile, a a ku hlayise. Kambe loko a nga swi tsakeli, ndzi tiyisa emahlweni ka Xikwembu lexi hanyaka leswaku mina ndzi ta ku hlayisa. Sweswi, etlela ri ko ri xa.”
14 Rhuti a etlerisa sweswo hi le milengeni ya Bowazi, ri ko ri xa. Kutani a hatla a pfuka, ka ha ri vusiku. “Swi nga tshuki swi tiviwa hi munhu leswaku wansati loyi ú tile laha xivuyeni”, ku vula Bowazi a ri yexe.
15 Kutani a ku ka Rhuti: “Tisa nceka lowu u nga wu funengela, u kangatela hi wona.” Rhuti a endlisa sweswo. Hiloko Bowazi a n'wi nusela mimpimo ya 6 ya maxalana, a n'wi rhwexa, kutani Rhuti a tlhelela emutini.
16 Loko a fika, n'wingi wa yena a n'wi vutisa a ku: “Swi fambise ku yini n'wananga?” Hiloko Rhuti a n'wi hlamusela hinkwaswo leswi wanuna luya a n'wi endleleke swona,
17 kutani a ku: “Mimpimo leyi ya 6 ya maxalana, ndzi nyikiwile hi yena, hikuva ú vurile leswaku ndzi nga tlheleli eka n'wingi wa mina ndzi nga khomanga nchumu.”
18 Hiloko Nahumi a byela Rhuti a ku: “Miyela n'wananga, u kondza u vona leswi mhaka yi nga ta herisa swona. Hikuva wanuna loyi a nga ka a nga rhuli mbilu namuntlha, a nga si heta mhaka leyi.”
1 Bowazi a tlhandlukela ehubyeni ya muti, a fika a tshamisa kona. Endzhaku ka nkarhinyana ko ta fika mudyandzhaka, yena loyi Bowazi a a vulavurile hi yena. Bowazi a n'wi vitana a ku: “Ndzi na wena tatana, hambukela haleno, u ta tshamisa na mina.” Munhu loyi a hambuka a ya tshamisa na Bowazi.
2 Hiloko Bowazi a rhamba ni vakulukumba va muti vo ringana khume, a ku ka vona: “Tshamisani la!” Kutani na vona va tshamisa.
3 Bowazi a ku ka mudyandzhaka: “Ku ni ndzima ya nsimu ya sirha makwerhu Elimeleke. Nahumi, loyi a vuyeke hi le tikweni ra Mowabu, ú lava ku yi nyiketa un'wana.
4 Kutani ke mina ndzi anakanyile ku ku luma ndleve hi mhaka leyi ni ku ku tsundzuxa ku amukela ndzima leyi emahlweni ka lava tshamiseke la, ni le mahlweni ka vakulukumba lava va ka hina. Loko u lava ku hlayisa ndzhaka leyi ya wena, yi hlayise; kambe loko u nga swi lavi, ndzi byele leswaku ndzi swi tiva, hikuva mudyandzhaka lonkulu hi wena, mina ndza ku landzela.” Wanuna loyi a hlamula a ku: “Ndzi ta yi hlayisa ndzhaka leyi.”
5 Hiloko Bowazi a ku: “Siku u amukelaka nsimu emavokweni ya Nahumi, swi tive leswaku u yi amukela xikan'we na Rhuti wa le Mowabu, la nga siya hi mufi. Hi ndlela leyi u ta pfuxa xivongo xa mufi, xi hundzela eka vatukulu va yena.”
6 Kavaloko mudyandzhaka a hlamula a ku: “A ndzi nga swi koti ku hlayisa ndzhaka leyi, hikuva ndzi nga tshuka ndzi onha swa vatatana leswi ndzi swi hlayisaka ni sweswi. Yi hlayise wena hi wexe ematshan'wini ya mina, mina ndza tsandzeka.”
7 Eminkarhini ya khale, loko Vaisraele va kanela ta ku hlayisa ndzhaka ya mufi kumbe ku bindzula ha yona, a va tolovele ku tiyisa mhaka hinkwayo hi ndlela leyi: Un'wana wa vadyandzhaka a a hluvula ntanghu, a nyika mudyandzhakakulobye. A va funghisa sweswo timhaka etikweni ra Israele.
8 Hikokwalaho, mudyandzhaka luya ú lo na byela Bowazi ku amukela ndzhaka yi va ya yena, a hluvula ntanghu.
9 Kutani Bowazi a tiboha emahlweni ka vakulukumba ni vanhu hinkwavo, a ku: “Namuntlha mi timbhoni ta leswaku ndzi amukerile emavokweni ya Nahumi hinkwaswo leswi a swi ri swa Elimeleke, ku katsa ni hinkwaswo swa Kiliyoni na Mahaloni.
10 Loko a ri yena Rhuti wa le Mowabu, nkata sirha Mahaloni, ndzi n'wi amukela a va nsati wa mina. Ndzi endlela ku pfuxa xivongo xa mufi, xi hundzela ni le ka vatukulu va yena. Xivongo lexi a xi faneli ku fa eka varikwavo, hambi ku ri ehubyeni ya muti wa ka vona. Mi timbhoni ta mina namuntlha emhakeni leyi.”
11 Hiloko vakulukumba va muti swin'we ni lava a va ri ehubyeni va tiyisa va ku: “Hi timbhoni ta wena. Loyi u n'wi hlomisaka namuntlha, HOSI a yi n'wi endle la fanaka na va Rahele na Leya, va nga lava simekeke rixaka ra Israele, hi vumbirhi bya vona. Kula u twakala exikarhi ka va le Efrata. Vito ra wena a ri dzunisiwe kwala Betlehema.
12 Kutani vana lava HOSI Xikwembu xi nga ta ku nyika vona hi wansati loyi, a va kurise ndyangu wa wena wu fana ni ndyangu wa Perese, n'wana loyi Tamara a nga velekela Yuda.”
13 Kutani Bowazi a hlomisa Rhuti, leswaku a va nsati wa yena. Va hanya swin'we, kutani hi ku katekisiwa hi HOSI, Rhuti a tika, a veleka n'wana wa mufana.
14 Vavasati va ku ka Nahumi: “A ku nkhensiwe HOSI, hikuva a yi ku tsonanga mudyandzhaka namuntlha. Vito ra n'wana a ri twakale etikweni ra Israele.
15 Ú ta ku antswisela vutomi ni ku va nxongotelo wa wena loko u dyuharile. Naswona muveleki wa n'wana loyi i n'wingi wa wena loyi u n'wi rhandzaka, loyi eka wena a tlulaka majaha ya 7.”
16 Nahumi a teka xihlangi, a xi vukarha exifuveni a xi hlayisa.
17 Vavasati lava va akelaneke na yena va thya n'wana evito, va ku: “Eka Nahumi, ku velekiwile n'wana wa mufana; hi ta ku i Obede.” Hi yena loyi a nga va tata wa Yese ni kokwa wa Davhida.
18 Nongonoko wa xivongo xa ka Perese hi lowu: Perese a veleka Hesironi,
19 Hesironi a veleka Rhamu, Rhamu a veleka Aminadaba,
20 Aminadaba a veleka Nahaxoni, Nahaxoni a veleka Salmoni,
21 Salmoni a veleka Bowazi, Bowazi a veleka Obede,
22 Obede a veleka Yese, kutani Yese a veleka Davhida.