1

1 Risimu ra tinsimu, ri nga ra Solomoni.

2 Onge u ngo ndzi ntswontswa, u ndzi ntswontswa hi nomo wa wena, hikuva rirhandzu ra wena ri tlula vhinyo hi ku tsokombela.

3 Mafurha ya wena yo tola ma nun'hwela. Vito ra wena rona ri fana ni mafurha ya risuna lama chuluriwaka. Hikokwalaho vanhwana va ku rhandza.

4 Hatlisa u ndzi koka, hi tsutsuma swin'we. Ndzi nghenise endlwini ya wena, we hosi yanga. Hi ta ku dzunisa, hi ku tsakela; hi ta tlangela rirhandzu ra wena, leri tsokombelaka ku tlula vhinyo. Kunene swa fanela leswaku vanhwana va ku rhandza.

5 Ndzo va ni ntima ntsena, kambe ndzi sasekile, n'we vanhwanyana va Yerusalema. Ndzi fana ni mintsonga ya Kedara hi ntima, hi ku saseka ndzi fana ni makhetenisi ya yindlu ya Solomoni.

6 Mi nga ndzi monyi leswi ndzi dzwihaleke, ndzi lo hisiwa hi dyambu. Lava nga ndzi fela mona i vamakwerhu va xinuna: Va ndzi endlile murindzi wa masimu ya vhinya, ndzi pfumala nkarhi wo tihlayisela ya mina nsimu.

7 Ndzi byele, wena murhandziwa wa mbilu yanga, ndzi kombe laha u riselaka kona, ni laha ntlhambi wa wena wu vundzaka kona ninhlekanhi. Hikwalaho ka yini mina ndzi fanele ku tsendzeleka, ndzi landzelela mintlhambi ya vanghana va wena xana?

8 Loko u nga swi tivi, wena mbhurhi exikarhi ka vanhwana, landzelela mabudula ya ntlhambi, u byisa swimbutana swa wena swi kongoma emixaxeni ya varisi.

9 Murhandziwa, ndzi ku fanisa ni hanci leyi kokaka kalichi ya Faro.

10 Misisi ya wena leyi lukiweke ya ku sasekela, nhamu ya wena yi bombisiwile hi vuhlalu bya nkoka.

11 Hi ta ku endlela nketani ya nsuku, hi yi sasekisa hi silivhere.

12 Loko n'wini wanga a ha wisile exitshan'wini, ku nun'hwela ka mafurha lawa ndzi ma toleke, ko nkhúléè!

13 Murhandziwa wa mina yena, ú fana ni xinkwamana xa mirhi ya risuna lexi vekiweke exikarhi ka mavele ya mina.

14 Murhandziwa wa mina ú fana ni xichocho xa swiluva swo basa leswi milaka entangeni wa vhinya le Eni-Gedi.

15 Murhandziwa, u sasekile wo va mbhurhi ya ku vatlwa! Mahlo ya wena ma fana ni ya matuva.

16 Murhandziwa, u mpohlo, wo va mbhurhi ya jaha hakunene! Hi ta wisa ebyanyini bya rihlaza.

17 Timhandze ta yindlu ya hina ti ta va mirhi ya kedari, timbalelo ta kona ti ta va mirhi ya kipresi.

2

1 Mina ndzi xiluva xa le Xaroni, ndzi xiluva xa le minkoveni.

2 Exikarhi ka vanhwanyana, murhandziwa wa mina ú fana ni xiluva lexi rhendzeriweke hi mitwa.

3 Exikarhi ka majaha, murhandziwa wa mina ú fana ni murhi wa muapula lowu nga swihlahleni. Ndzi tshamile hi ntsako lowukulu endzhutini wa wona, mihandzu ya wona ya ndzi nandzihela.

4 Ú ndzi tisile endlwini ya nkhuvo, mujeko wa yena ehenhla ka mina i rirhandzu.

5 Ndzi laveleni mihandzu ya vhinya leyi omisiweke, mi pfuxa ni matimba ya mina hi maapula, hikuva ndza fa hi rirhandzu.

6 Onge voko rakwe ra ximatsi ri nga va exikosini xa mina, lera xinene rona ri va ri ndzi singarherile.

7 N'we vanhwanyana va Yerusalema, ndzi hlambanyeleni hi timhala ni timbavala leswaku mi nge pfuxi murhandziwa wa mina a nga si swi rhandza.

8 Ndzi twa rito ra murhandziwa, hi luyaa, wa karhi wa ta, ú thamuka-thamuka tintshava, a tlula-tlula ni switsunga.

9 Murhandziwa wa mina, ú fana ni mhala kumbe mbavala. Vonani, hi luyaa, ú yimile kusuhi ni rihlampfu ra ka hina, ú hlometela hi le mafasitereni, a languta endzeni.

10 Murhandziwa wa mina wa ndzi vitana, ú ri: “Tana hi famba, xiluva xanga, suka u yima, we murhandziwa,

11 hikuva vuxika byi hundzile, ni mpfula yi xile, yi hangalakile.

12 Swiluva na swona swi balekile etikweni, nkarhi wa ku yimbelela ka tinyanyana wu fikile, ku twala rito ra tuva etikweni ra ka hina.

13 Minkuwa yi tswarile, mirhi ya vhinya na yona yi balekile swiluva swo nun'hwela. Tlakuka, we murhandziwa, tana hi famba, wena xiluva xanga!”

14 Wena xituvana xa mina, lexi tumbelaka emaribyeni ni le mabakweni ya riwa, u nge, ndzi vona nghohe ya wena; vulavula, ndzi ku twa, hikuva rito ra wena ra tsokombela, ni nghohe ya wena yi xongile.

15 Hi khomeleni timhungubye ni swimhungubyana, swi ta ka swi nga onhi masimu ya vhinya, hikuva masimu ya hina ya vhinya ma balekile swiluva.

16 Loyi i murhandziwa wa mina, na mina ndzi wa yena; ntlhambi wa yena ú wu risela exikarhi ka swiluva,

17 vurhonga byi ko byi tshwuka, ni dyambu ri ko ri tlhava. Murhandziwa, vuya hi ku hatlisa, ku fana ni mhala kumbe mbavala, etintshaveni ta Betere.

3

1 Nivusiku loko ndzi etlele, ndzi n'wi vitanile murhandziwa wa mbilu yanga, ndzi n'wi lavile, kambe a ndzi n'wi kumanga. [Ndzi vitanile, kambe a nga pfumelanga.]

2 Sweswi ndzi ta pfuka, ndzi rhendzeleka ni muti, ndzi ya etindleleni ni le rivaleni ndzi ya n'wi lava kona, yena murhandziwa wa mbilu yanga, hikuva ndzi n'wi lavile, kambe a ndzi n'wi kumanga.

3 Varindzi va ndzi vonile va ri karhi va rhendzeleka ni muti, ndzi ku ka vona: “Xana a mi ndzi vonelanga murhandziwa wa mbilu yanga, xana?”

4 Ndzi te ndza ha ku hundza varindzi, ndzo kuma murhandziwa wa mbilu yanga, hiloko ndzi n'wi vukarha, ndzi nga n'wi tshiki ndzi ko ndzi ya n'wi nghenisa endlwini ya manana, yena loyi a ndzi kombeke misava.

5 N'we vanhwanyana va Yerusalema, ndzi hlambanyeleni hi timhala ni timbavala, leswaku mi nge pfuxi murhandziwa wa mina a nga si swi rhandza.

6 Xana i ncini lexi taka hi tlhelo ra mananga, xo fana ni papa ra musi, xi n'wan'waseriwile mafurha ya mirha ni mirhi ya risuna, ni swinun'hweriso hinkwaswo leswi xavisiwaka, xana?

7 vonani, i Solomoni la rhwariweke exiluvelweni; ú rhendzeriwile hi tinghwazi ta 60 leti humaka exikarhi ka tinhenha ta Israele.

8 Hinkwavo va hlomile matlhari, i tinghwazi enyimpini; un'wana ni un'wana ú ni fumu enyongeni ku tisirhelela ha rona nivusiku.

9 Hosi Solomoni ú tiendlerile xiluvelo hi timhandze ta le Lebanoni;

10 milenge ya xona i ya silivhere, xikhigetelo xa kona i xa nsuku, kasi xitshamu xona i xa xivunguvungu, xi rhungeleriwile xi saseka hi vanhwana va Yerusalema.

11 N'wina vanhwana va Siyoni, humani mi ya vona hosi Solomoni; ú ambele harhi ya vuhosi leyi a nyikiweke hi mana wa yena; ú tlhandlekiwile yona esikwini ra ku teka ka yena, ri nga siku leri a kumeke xo tsakisa mbilu yakwe.

4

1 Murhandziwa, u mpama, wo va mbhurhi ya ku vatlwa; endzeni ka nturhu, mahlo ya wena ma fana ni ya matuva; misisi ya wena yi fana ni ntlhambi wa timbuti leti rhelelaka ti suka entshaveni ya Giliyadi.

2 Meno ya wena ma vangama ku fana ni tinyimpfu leta ha ku tsemetiwaka voya, ti hlambisiwa, leti tswalaka ha swimbirhi-mbirhi, ni yin'we ya tona a yi fisi.

3 Milomo ya wena ya ku fanela, ni xinon'wana xa wena xi vumbekile. Marhama ya wena endzeni ka nturhu ma fana ni magrenada mambirhi.

4 Xinhan'wana xa wena onge i xihondzo xa Davhida lexi akiweke hi maribye, laha ku hayekiwaka switlhangu swa madzana-dzana, hinkwaswo swi ri swa tinghwazi.

5 Mavele ya wena hi vumbirhi bya wona ma fana ni swimbavalana swimbirhi leswi tswariweke siku rin'we, swi dyelaka exikarhi ka swiluva.

6 Ndzi ta titshamela entshaveni ya mirhi ya mirha, ni le xitsungeni xa mirhi ya risuna, vurhonga byi ko byi tshwuka, ni dyambu ri ko ri tlhava.

7 Murhandziwa, u xongile swinene, a xi kona lexi solekaka eka wena.

8 Suka la Lebanoni, hi famba swin'we, wena nhwana wa mina, a hi fambe swin'we hi suka laha Lebanoni. Sukela nhlohlorhi ya ntshava ya Amana, ni ya Seniri ni ya Hermoni, u huma ekheleni ra tinghala, u suka ni le tintshaveni ta tiyingwe.

9 U ndzi yivile mbilu, we murhandziwa, nhwana wanga; loko u ndzi tlhava hi tihlo, wa ndzi tsakisa, vuhlalu lebyi u byi ambaleke byi ndzi koka mahlo.

10 Rirhandzu ra wena, a hi ku tsokombela ka rona murhandziwa, we nhwana wanga, vhinyo a yi fiki eka rirhandzu ra wena hi ku tsokombela, ku nun'hwela ka mafurha lawa u ma tolaka ku tlula swinun'hweriso hinkwaswo.

11 Milomo ya wena yi ntonta vulombe, we murhandziwa; ehansi ka ririmi ra wena ku ni swihlenge ni ntswamba, ku nun'hwela ka swiambalo swa wena ku fana ni ku nun'hwela ka Lebanoni.

12 Murhandziwa, ye nhwana wanga, i ntanga lowu biyeleriweke, o va wona hakunene! I xihlovo lexi funengetiweke.

13 I ntanga lowu milaka mirhi ya magrenada, ni mihandzu hinkwayo leyo nandziha, ku katsa ni swimidyana swa swinun'hweriso swa hena na narda,

14 na safroni, na khalamusi, na kinamoni, ni mirhi hinkwayo ya risuna, ni mirha, ni mhangana, ni swinun'hweriso hinkwaswo swa nkoka.

15 I xihlovo xa le ntangeni, xihlovo xa mati lama pfelelaka, i xinambyana lexi khulukaka, xi khuluka xi huma eLebanoni.

16 We moya wa le n'walungwini, pfuka, na wena moya wa le dzongeni, tana! Hungelani entangeni wa mina, mi hangalasa ku nun'hwela ka wona, leswaku murhandziwa a ta ta entangeni wa yena, a ta dya mihandzu ya wona leyo nandziha.

5

1 Ndzi ta entangeni wa mina, murhandziwa, we nhwana wanga, ndzi ta hlengeleta mafurha ya mirha ni swinun'hweriso swa mina, ndzi dya swihlenge swa mina ni vulombe bya swona, ndzi nwa vhinyo ya mina ni ntswamba wa mina. N'wina vanakulorhi, dyanani mi nwa, nwanani mi kolwa, n'we vanghana.

2 A ndzi etlele, kambe mbilu a yi nga ri kona evurhongweni. Ndzi twa ku gongondza ka murhandziwa: Ú ri: “Ndzi pfulele murhandziwa, we xiluva xanga, wena xituvana xa mina lexi hetisekeke, hikuva nhloko ya mina yi tsakamile hi mberha, misisi ya mina yi thoneriwile hi mathonsi ya vusiku.”

3 Mina ndzi ku: “Ndzi hluvurile, xana ndzi fanele ku tlhela ndzi ambala ke? Ni milenge, ndzi hlambile, xana ndzi fanele ku tlhela ndzi yi thyakisa ke?”

4 Hiloko murhandziwa wa mina a khoma rivanti, mbilu ya mina yi khapa hi ntsako,

5 kutani ndzi pfuka, ndzi ya pfulela murhandziwa wa mina. Loko ndzi khoma rivanti, swandla swa mina swi thona-thona mafurha ya mirha, lama nga tintihweni wona ma xiririka kunene.

6 Ndzi pfulela murhandziwa wa mina, kambe a a sukile a famba. Loko a hundzuluka a ndzi komba xikosi, ndzi helela hi matimba. Ndzi n'wi lavile, kambe a ndzi n'wi kumanga, ndzi n'wi vitanile, kambe a nga pfumelanga.

7 Ndzi hlanganile ni varindzi, loko va ri karhi va rhendzeleka ni muti, va ndzi ba, va ndzi vavisa, va ndzi tekela ni nceka wa mina.

8 N'wina vanhwanyana va Yerusalema, ndza mi kombela, loko mi kuma murhandziwa wanga, n'wi byeleni leswaku rirhandzu ra mina eka yena, ra ndzi vabyisa.

9 Leswi u ngo kala u hi kombela hi ndlela leyi, xana murhandziwa wa wena wo tlula varhandziwa va van'wana xana? Wena mbhurhi ya timbhurhi, xana murhandziwa wa wena ú tlula van'wana hi yini?

10 Murhandziwa wa mina ú yimekile, a tlhela a saseka, ú hlawulekile exikarhi ka madzana-dzana.

11 Nhloko ya yena i nsuku lowu tengeke, misisi ya yena yi songekile, yi ni ntima wa wukuwuku.

12 Mahlo ya yena ma fana ni ya matuva etlhelo ka swihlovo swa mati, matuva lama tlhambukeriweke hi ntswamba, ma tshamisekile hi fanelo.

13 Tinhlaya ta yena ti fana ni ntanga wa swinun'hweriso leswi humesaka ku nun'hwela ko tsakisa. Milomo ya yena i swiluva leswi ntontaka mafurha ya mirha.

14 Mavoko ya yena i nsuku lowu vumbekeke, lowu sasekisiweke hi maribye ya nkoka. Miri wa yena wu rhetela ku fana ni matino ya ndlopfu, lama nameketiweke maribye ya nkoka ya safiri.

15 Milenge ya yena i tiphuphu ta maribye yo rhetela, leti tlhomiweke eminkotlotweni ya nsuku. Xivumbeko xa yena xi fana ni ntshava ya Lebanoni, xi hlawulekile ku fana ni mirhi ya Kedari.

16 Ku vulavula ka yena ku tsokombela ngopfu, vuyena byakwe hinkwabyo bya rhandzeka swinene. N'wina vanhwanyana va Yerusalema, loyi hi yena murhandziwa wa mina, yena munghana wanga.

6

1 Xana murhandziwa wa wena ú ye kwihi, wena mbhurhi ya timbhurhi? Xana murhandziwa wa wena ú ye tlhelo rihi, hi ta ku lavisa yena, xana?

2 Murhandziwa wa mina ú rhelele entangeni wa yena, laha ku byariweke swinun'hweriso, a ya risela kona ntlhambi wa yena, ni ku hlengeleta swiluva.

3 Mina ndzi wa murhandziwa wa mina, na yena i wa mina, yena la riselaka exikarhi ka swiluva.

4 We murhandziwa u sasekile ku fana ni muti wa Tirisa, u vumbekile ku fana ni muti wa Yerusalema, u hlamarisa ku fana ni masocha lama khomeke mijeko.

5 U nga ndzi languti, hikuva mahlo ya wena ma ndzi heta matimba. Misisi ya wena yi fana ni ntlhambi wa timbuti, leti rhelelaka ti suka entshaveni ya Giliyadi.

6 Meno ya wena ma vangama ku fana ni tinyimpfu leta ha ku hlambisiwaka, leti tswalaka ha swimbirhi-mbirhi, ni yin'we ya tona a yi fisi.

7 Marhama ya wena endzeni ka nturhu ma fana ni magrenada.

8 Ku nga ha va ni tinkosikazi ta 60, ni vasati lavatsongo va 80, ni vanhwana va ntsandza-vahlayi,

9 kambe mina ndzi tirhandzela ntsena xituvana xa mina, lexi hetisekeke, lexi ngo va xoxe eka mana wa xona, lexi mana wa xona a xi tivaka xi nga ri na xivati. Loko vanhwana va n'wi vona, va n'wi vula la katekeke, tinkosikazi ni vasati lavatsongo va n'wi dzunisa, va ku:

10 “Loyi i mani, wa langutelo ro fana ni vurhonga, wo xonga onge i n'weti, wo vangama tanihi dyambu, wo hlamarisa ku fana ni masocha lama khomeke mijeko?”

11 Ndzi rhelerile ndzi ya entangeni wa le minkanyini ku ya hlalela swiluva swa le nkoveni, ni ku vona loko vhinya yi hlukile, ni loko mirhi ya magrenada yi balekile swiluva.

12 Loko ndzi nga si anakanya nchumu, miehleketo ya mina yi ndzi teka, yi ndzi veka ekalichini etlhelo ka hosi ya ka hina.

13 Cina, cina we Muxulama, cina hi ku vona! Xana mi lavela yini ku vona Muxulama, loko a ri karhi a cina exikarhi ka vahlaleri, xana?

7

1 Loko u ambele tintanghu, we nhwana, ú fana ni nkosikazi, milenge ya wena a hi ku saseka ka yona. Tinyonga ta wena ti vumbekile ku fana ni maribye layo xonga, lama vatliweke hi loyi a swi kotaka.

2 Nkava wa wena i xinkambana xa xirhendzewutana, lexi tshamaka xi ri ni vhinyo leyo nandziha. Khwiri ra wena i nhulu ya koroni leyi rhendzeriweke hi swiluva.

3 Mavele ya wena hi vumbirhi bya wona ma fana ni swimbavalana swimbirhi, leswi tswariweke siku rin'we.

4 Nhamu ya wena yi fana ni khokholo leri akiweke hi matino ya ndlopfu. Mahlo ya wena i mativa ya le Hexiboni lama nga kusuhi ni nyangwa ya Beta-Rabimi. Nhompfu ya wena yona yi fana ni xihondzo xa Lebanoni, lexi langutaneke ni muti wa Damaska.

5 Nhloko ya wena yi fana ni ntshava ya Karmele, misisi ya wena yona yi vangama kukota xivunguvungu; hambi yi ri hosi yi nga phasiwa hi ku saseka ka yona.

6 U xongile, u tlhela u tsakisa, wena murhandziwa, xitsakisi!

7 U yimekile ku fana ni ncindzu, mavele ya wena ma fana ni swichocho swa ncindzu.

8 Ndzi vula tano, ndzi ri: Murhi wa ncindzu ndzi ta wu khandziya ndzi khomelela marhavi ya wona. Onge mavele ya wena ma nga fana ni swichocho swa vhinya, ni loko moya lowu u wu hefemulaka wu nga nun'hwela kukota maapula.

9 Onge ku ntswontswa ka wena ku nga fana ni vhinyo leyo tsokombela leyi rhelelaka khwatsi emilon'weni ni le menweni.

10 Mina ndzo va wa murhandziwa, na yena ú navela mina ntsena.

11 Murhandziwa, tana, a hi ye enhoveni, hi ya etlela eswigungwanini.

12 Hi ta vindzuka, hi ya emasin'wini ya vhinya, hi ya vona loko vhinya yi hlukile, ni loko yi sungule ku tswala, ni loko mirhi ya magrenada yi balekile swiluva. Kona kwale, ndzi ta ku nyika rirhandzu ra mina.

13 Marhanga ya rirhandzu ma humesa ku nun'hwela, etinyangweni hinkwato ta hina ku ni mihandzu ya tinxaka-xaka, leyo cindzuka ni leyo vupfa, leyi ndzi yi vekeleke wena, murhandziwa wanga.

8

1 Loko a wo va makwerhu loyi hi nga lo mama vele rin'we, a ndzi to na hlangana na wena ehandle, ndzi ku ntswontswa, ku nga ri na munhu loyi a nga ta ndzi sola.

2 A ndzi ta ku teka, ndzi ku yisa endlwini ya manana, yena loyi a ndzi kombeke misava. A ndzi ta ku nyika vhinyo leyo tsokombela, u nwa, ni dzova ra magrenada.

3 Onge voko ra wena ra ximatsi ri nga va exikosini xa mina, lera xinene rona ri nga ndzi singarhela!

4 N'we vanhwana va Yerusalema, ndzi hlambanyeleni hi timhala ni timbavala, leswaku mi nge pfuxi murhandziwa wa mina a nga si swi rhandza.

5 I mani loyi a taka hi tlhelo ra le mananga, a vukarhile murhandziwa wa yena? Ndzi ku pfuxile ehansi ka murhi wa muapula, laha mana wa wena a a lumiwa a ri kona enkarhini wa ku velekiwa ka wena, laha loyi a ku kombeke misava a a lumiwa a ri kona.

6 Ndzi veke embilwini ya wena, ndzi va mfungho kona, u tlhela u ndzi endla mfungho wa voko ra wena, hikuva rirhandzu ri ni matimba ku fana ni rifu, ku navela ku ni tihanyi tanihi hi sirha. Malangavi ya kona i ndzilo lowu vuvumelaka, lowu hisaka swinene.

7 Mati hambi ma tarisile ku yini, ma nge ri timi rirhandzu, hambi yi ri ndhambi, yi nge ri khukhuli. Hambiloko wanuna a nga ringeta ku xava rirhandzu hi rifuwo ra yindlu ya yena hinkwaro, makumo ya kona ku to va ku soriwa ntsena.

8 Hi ni makwerhu loyi a ha riki ntsongo, loyi a nga si thugaka mavele; xana hi ta endla yini hi yena, loko o tshuka a vulavurisiwile?

9 Loko o va khumbi, a hi ta aka xihondzo xa silivhere ehenhla ka yena, loko o va rivanti, a hi ta n'wi sirhelela hi mapulangi ya kedari.

10 Mina ndzi khumbi, ni mavele ya mina i swihondzo swa rona, kutani eka yena, ndzi munhu loyi a tisaka ku rhula.

11 Solomoni a a ri ni nsimu ya vhinya eBaala-Hamoni, leyi a a yi vekile emavokweni ya varindzi, un'wana ni un'wana wa vona a a fanele ku hakela mihandzu ya kona hi tisilivhere ta 1 000.

12 Wena Solomoni, u nga ha va ni tisilivhere ta 1 000, varindzi va mihandzu vona va kuma 200; loko yi ri leya ka mina nsimu ya vhinya, ndzi ta tihlayisela yona hi ndzexe.

13 Wena u tshamaka entangeni wa mina, vanghana va mina va lava ku twa rito ra wena, na mina ndza swi lava ku ri twa.

14 Hatlisa murhandziwa, tana ku fana ni mhala kumbe mbavala, etintshaveni ta mirhi ya swinun'hweriso.