1

1 Ayi ndo Mbuli Inojile ya Yesu Kilistu Mlohozi, Mwana wa Nguluwi.

2 Nayaluka kota vyoyandichigwe mli chitabu cha mloli Isaya,

“Nguluwi nakalonga, ndomigala msenga wa heni yakulongole,
yula yokugongomanyila nzila ya hegwe.

3 Munhu kanguchema kugunuche,
mgongomanyileni Mkulu nzila ya heye, mgolole nzila ya heye ya kukola!”

4 Yohani Mbatiza nakalawila kugunuche, yodamla kota, wanhu weng'ha mumgalamchile Nguluwi na kubatizigwa leka Nguluwi yawosele gehile ga hewo.

5 Wanhu kulawa nzingo zeng'ha za Yudeya na wenyeng'haye weng'ha wa Yelusalemu nawamlutila, nawalonga gehile gowaditile, na heye kawabatiza mlwanda lwa Yolodani.

6 Yohani nakavala nguwo ihonigwe kwa milaika ja ngamiya, yakowele isali lya igozi mchuno. Nayali yolya nzije na hanombwa.

7 Nakadamla yolonga, “Munhu yalinguya kumbele kwa heni, kowa mkulu kwa heni, heni sijeza kinamiza na kudohola ng'hweso za makwamba ga heye.

8 Heni ndanguwabatiza kwa mazi, ila heye kowabatiza kwa Muhe Yelile.” Kubatizigwa na kujezigwa kwa Yesu

9 Mhela wuwo Yesu nakafika kulawa Nazaleti muisi ya Galilaya, na Yohani kambatiza mlwanda lwa Yolodani.

10 Baho du loyatomoche kulawa mmazi, kona ulanga ugubuche, na Muhe Yelile yomdulichila kota ng'hunda.

11 Lizi Iihulikwa kulawa kilanga, “Hegwe ndo mwanangu ndikuganile, nojezwa na hegwe.”

12 Baho du Muhe Yelile nakamdita yalute kugunuche,

13 ako nakekala mazuwa makumi gane yojezigwa na Limazoga. Migongolo ja kisolo jali kuko, na wahilisi wa kilanga waza kumtanza. Yesu kanguwachema walowa somba wane

14 Yohani loyawohigwe mchinweng'ho, Yesu nakaluta isi ya Galilaya, yodamla Mbuli Inojile ya Nguluwi.

15 Nakalonga, “Muhela ufika. Undewa wa Nguluwi wa habehi! Mwesa mumgalamchile Nguluwi, muikunde Mbuli Inojile muibochele.”

16 Yesu loyali yojenda mfungo mwa ilamba lya Galilaya, nakawona wavula somba weli, Simoni na Andeleya mdodowe Simoni, wovula somba na utandawala.

17 Yesu kawalonjela, “Mmbinze nani ndowaditani hemwe muwe wavula wanhu.”

18 Baho waleka utandawala wa hewo wamuwinza.

19 Loyalutile hamwando nakawona wanage Zebedayo Yakubu na Yohani. Wali mgati mwa itumbwi wowika goya utandawala wawo.

20 Baho du Yesu kawachema, na hewo wamleka mhaza wa hewo Zebedayo muli itumbwi hamwe na wakola mijito, nawamuwinza. Munhu yawele na chijeni chihile

21 Nawafika muji wa Kapanaumu, naloifichile zuwa lya kwesela, Yesu nakenjila mung'handa ya kusalila, kaluka kulangusa.

22 Wanhu weng'ha wekala wabubuwale na gala goyali yolangusa, mina hali yolangusa kota walangusa wa malajizo ga Musa, ila yali yolangusa kwa ludali.

23 Baho nakenjila munhu mula mng'handa ya kusalila yawele na chijeni chihile,

24 kachemeleza lizi, “Kuna choni na hetwe, hegwe Yesu wa Nazaleti? Nakuya kutudumya? Tuvizela hegwe kwaani, hegwe kwa msenga Yelile yatumigwe na Nguluwi!”

25 Yesu kachideuza acho chijeni chihile yolonga, Nyamalile! “Mlawe munhu ayu.”

26 Hamba chila chijeni chihile chimtigisatigisa ayo munhu, kalila kwa lizi likulu, hamba chimlawa munhu yula.

27 Wanhu wesa wawele ahala honhu, wekala wahame mlomo, naweuza, “Mbuli zachi azi? Aga ndo malanguso majenzi, munhu ayu kana ludali hata lwa kulonjela vijeni vihile, navyo vyangumhulika.”

28 Mbuli azi za Yesu nazenela kweng'ha kuli isi ya Galilaya. Yesu kanguwalohola wenji

29 Yesu na walanguswa wa heye, hamwe na Yakubu na Yohani, nawalawa ng'handa ya kusalila, nawaluta mbaka kuli ng'handa ya Simoni na Andeleya.

30 Mamo wa mdala wa Simoni yaliyotamika yawasile muchinhanda. Yesu loyafichile nawamlonjela mbuli ya ayo mtamwa.

31 Yesu kamlutila ayo mamo, kamibata moko kamwinula. Baho utamwa umleka kaluka kuwawichila chilyo.

32 Nemisi, isanya lolizinjile, wamigalila Yesu watamwa weng'ha na munhu yawele na chijeni.

33 Wanhu wose wa muji ula nawekungajiza kunze kwa lwizi.

34 Na heye Yesu kawosela wanhu wenji wali na matamwa menji, na kawinga vijeni vinji, ila havikundize vijeni kulonga chinhu mina vyali vimzelele kota heye kawhaani. Yesu kangudamla kula Galilaya

35 Hamitondo hake, kung'hali lufuku, Yesu nakalawa, kaluta honhu ha uyeng'ha kumlanda Nguluwi.

36 Hamba Simoni na wayage nawaluta kumpala koyali.

37 Lowamuwene, wamlonjela, “Chila munhu kangukupala.”

38 Yesu nakawalonjela, “Tucheni tulute honhu hanji hali habehi ndikadamle Mbuli Inojile kahi ako nako, mina acho ndo chingale.”

39 Hamba nakoka kaluta yojenda isi yeng'ha ya Galilaya, yodamla mng'handa za kusalila Mbuli Inojile kuno yolavya vijeni vihile. Yesu kangumlohola munhu yawele na uswema

40 Munhu yumwe yawele na uswema nakamlutila Yesu, kafugama, kamlanda na kumlonjela, “Wone ulingugana kombusila utamwa wondilingugula.”

41 Yesu kamonela isungu, kagolola moko wa heye, kamdoliza na kumlonjela, “Ndangugana uhovujigwe!”

42 Baho du utamwa wa chipata umleka munhu ayo, nakahovujigwa.

43 Hamba Yesu nakamlonjela yula munhu yoche, kuno yomlajiza,

44 nakalonga, “Ulole uleche kumlonjela munhu yoneche mbuli ayi, ila ulute ukelajile kwa mtambika mkulu kota vyoyalajize Musa, wakukagule na walavye ulolezi kota kuhovugwa. Hamba ulavye nhambiko kwa kulajila kota kuwa mkomu.”

45 Ila yula munhu kaluta, kavumiza mbuli ayo kweng'ha na kulonga mbuli nyinji. Yesu nakalemwela kwinjila muji woneche yokoneka, imgana kikala kunze, honhu ha uyeng'ha. Ahyo, wanhu nawamlutila kulawila kweng'ha.

2

1 Logakolile mazuwa mado, Yesu nakahiluka Kapanaumu wanhu nawahulika kota kahiluka hakaye.

2 Wanhu wenji nawoya wamema mluga nakwali hela honhu ha kukola kuluta hali lwizi. Yesu yali yodamla usenga wa heye,

3 mhela wanhu wane naweza, wamigale munhu yumwe kwa Yesu yaziliche.

4 Ila kwa vila wanhu wali wenji, nawalemwela kumgala behi na Yesu. Ahyo, nawatubula kuchanya kuchindwiko honhu hoyawele Yesu. Lowatubule honhu, wamdulisa ayo munhu yawele yawasile mumcheka.

5 Yesu loyawene vyowawele na makundo, kamlonjela ayo munhu yaziliche. “Mwanangu, kusilwa gehile gouditile.”

6 Wamwenga wa walangusa wa malajizo ga Musa, nawawele ahala honhu, nawenjila majesa mnhumbula mwawo,

7 Munhu ayu “Ndo choni kangulonga hino? Kangumkovula Nguluwi! Kuduhu munhu yawele na ludali lwa kumusila munhu gehile, ila Nguluwi yaliyeka.”

8 Yesu nakavizela gala gowali wochijesa, kawalonjela, “Lekachoni mwangijesa ahyo mnhumbula za hemwe?

9 Lilikohi liwele ubewe, kumlonjela ayu munhu yaziliche, ‘Kusilwa gehile ga hegwe,’ Au kumlonjela, ‘Winuche! Uhole mcheka ujende?’

10 Lelo, ndangugana mvizele kota heni Mwana wa Munhu ndina ludali lwa kuwosela wanhu gehile muisi.” Aho kamlonjela yula munhu yaziliche,

11 “Ndangukulonjela wime, uhole mcheka wako ulute kaye.”

12 Baho, wanhu weng'ha wawele womlola, ayo mtamwa kenuka, kahola mcheka wa heye kaluta kaye. Wanhu weng'ha nawabubuwala na kumtogola Nguluwi kuno wolonga, “Hatunayona mbuli kota ayi.” Yesu kangumchema Lawi

13 Yesu nakahiluka kahi hafungo mwa ilamba lya Galilaya. Lung'hongola lwa wanhu nalumlutila, na heye kaluka kuwalangusa.

14 Loyali yokola, kamona Lawi mwanage Alufayo, yekalise mchituka cha kodi, Yesu nakamlonjela, “Umbinze!” Lawi kenuka, kamuwinza.

15 Hamba, Yesu yali yolya chilyo mng'handa ya Lawi, wakongoza kodi weng'ha na awala wawele na gehile, waliwolya hamwe na Yesu na walanguswa wa heye, nawali wenji wamuwinzile Yesu.

16 Walangusa wa malajizo ga Musa wala nawawele Mafalisayo, lowamuwene Yesu yolya na wanhu wawele na gehile na wakongoza kodi, wawauza walanguswa wa heye, walonga, “Lekachoni kangulya na wadita gehile?”

17 Yesu vyoyawahuliche kawalonjela, “Wanhu wawele wakomu hawalingumlapa mteleka mikwandi, ila wawele watamwa. Suyile kuwachema wanhu wala watanganiche, ila mbuya kwa wanhu wawele na gehile.” Mbuli ya kwesela kulya

18 Mhela umwe walanguswa wa Yohani na walanguswa wa Mafalisayo wali wokwesela kulya. Wanhu woya, wamuuza Yesu, “Lekachoni walanguswa wa Yohani na wa Mafalisayo wali wokwesela kulya, ila walanguswa wa hegwe hambe wesele kulya?”

19 Yesu nakawedichila, “Yalalikwe kuli mnvina ya kuhesa, kokwesela kulya ndaze wone yawe hamwe na mkasano yalihela chilyo? Ndita hebu! Mhela weng'ha yowa hamwe na mkasano hokwesela kulya hebu.

20 Mhela wokwiza hala mkasano hoyokusigwa kuli hewo, mhela awo ndo wokwesela kulya.

21 “Haduhu munhu yoweza kuhona chibende chinyale kuli nguwo ya katali. Wone yadite ahyo, achila chibende chinyale choswina kulawa kuli yila nguwo ya katali, ileka ugazi ukulu.

22 Munhu hambe yajele divai ya lehano kuli chizombe cha igozi cha katali, wone udite ahyo divai aila yotula achila chizombe cha igozi cha katali, divai na chizombe cha igozi chila vyotajigwa. Iwaga hino, uwiche divai mli chizombe cha igozi chinyale?” Nguluwi mahanga wa zuwa lya kwesela

23 Yali zuwa lya kwesela Yesu yali yokola mu migunda ja wanhu jiwele na ngano iwhanile na uhemba na walanguswa wa heye wopulula miso wolya.

24 Mafalisayo walonga, “Ulole, walanguswa wa hegwe wanguwifya wangudita chohachikundigwe kudita zuwa lya kwesela?”

25 Yesu kawalonjela, “Hambi hamsomile Daudi na wayage vyonawaditile mhela lowali na nzala nachowaditile?

26 Heye na kenjila mng'handa ya Nguluwi, kalya jila mibumunda jiwichigwe kumwando kwa Nguluwi. Mbuli ayi naikoleka mhela Abisali naloyali mtambika mkulu. Na ndo watambika waliyeng'ha nawakundizwe kulya mibumunda ajo. Ila Daudi nakajilya nakahi nakawapa wayage.”

27 Hamba Yesu kawalonjela, “Zuwa lya kwesela naiwichigwa kwa wanhu, haiwele wanhu kwa zuwa lya kwesela.

28 Ahyo Mwana wa Munhu ndo Mkulu wa zuwa lya kwesela na kana ludali lwa ayo zuwa lya kwesela.”

3

1 Yesu nakenjila kahi mng'handa ya kusalila nakwali na munhu yawele na moko uziliche.

2 Wanhu wamwe wali wopala chinhu cha kumvilizila Yesu, wali wamlola kodita choni kwa ayula munhu yawele na moko uziliche, komlohola au hebu vyoiwele zuwa lya kwesela.

3 Yesu kamlonjela ayula munhu yawele na moko uziliche, “Uye hano hamwando.”

4 Hamba Yesu nakawauza wanhu wala, “Malajizo ga hetwe gangutukundiza ndaze kudita zuwa lya kwesela? Kudita mbuli inojile au kudita mbuli yihile? Kulohola ukomu wa munhu au kukopola?” Ila hewo nahawalonjile chinhu.

5 Aho kawalola weng'ha yazudile, kawa na masinzo kwa vila lowawele na nhumbula zihile. Hamba nakamlonjela ayula munhu yaweli na moko uziliche, “Ugolole moko wa hegwe!” Na heye kagolola moko na baho uwa mkomu kahi.

6 Baho Mafalisayo walawa kunze, walongasa hamwe na wanhu wa chilundo cha Helodi vila vyo womdumya Yesu. Ikugusi lya wanhu hafungo mwa ilamba

7 Yesu nakoka aho hamwe na walanguswa wa heye, nakaluta hafungo mwa ilamba, na lung'hongola lwa wanhu lumuwinza. Wanhu awo wali walawile kuli isi za Galilaya na Yudeya,

8 na miji ja Yelusalemu na Idumea, na mwambu mwa lwanda lwa Yolodani na Tilo na Sidoni. Lung'hongola alo lwa wanhu nawamlutila Yesu kwa vila nawahulika mbuli nyinji zoyali yakolile.

9 Yesu kawalonjela walanguswa wa heye wamngongomanyile itumbwi limwe, leka lung'hongola lwa wanhu waleche kummemelela.

10 Yali yawosile matamwa wanhu wenji, na watamwa weng'ha wali wofyela wogana wamdolize.

11 Na wanhu wali na vijeni vihile lowamuwene, nawetoza kumwando kwa heye na kuchemeleza lizi, “Hegwe kwa Mwana wa Nguluwi!”

12 Ila Yesu nakawalonjela kwa kuwang'hanuchila waleche kuwalonjela wanhu kota heye kawhaani. Yesu kanguhagula walanguswa kumi na weli

13 Yesu nakoka kakwina kuchidunda nakawachema wala yawaganile. Na hewo nawamlutila,

14 kawahagula kumi na weli, nakawachema watumigwa. Nakawalonjela, “Ndiwahagulani hemwe muwe hamwe na heni, hamba ndowalajiza mlute kuwadamlila wanhu Mbuli Inojile.

15 Namowa na ludali lwa kuwinga vijeni.”

16 Awa ndo kumi na weli yawahagule, Simoni yula Yesu yampele itagwa lya Petili,

17 na kahi Yakubu na Yohani wanage Zebedayo. Yesu nakawapa awa wana weli itagwa Bonegesi, izeleche “Wanalubumo.”

18 Na kahi Andeleya na Filipo na Batolomeo na Matei na Tomasi na Yakubu mwanage Alufayo na Simoni yalawile Kanani na Tadei

19 na Yudasi Isikalioti yamhinduche Yesu. Yesu na mkulu wa Limazoga

20 Hamba Yesu nakaluta hakaye hake, kahi wanhu nawamema mbaka Yesu na walanguswa wa heye, nawalemwela ne mhela wa kulya.

21 Wang'holoze vyo wahuliche ago, nawaluta kumhola kwa vila wanhu nawalonga kota kapunganika.

22 Walangusa wa hewo wa malajizo ga Musa walawile Yelusalemu nawalonga, “Kana chijeni chihile chilinguchemigwa Belizebuli! Ayo ndo mkulu wa vijeni, na heye yalingumpa ludali lwa kusa vijeni vihile.”

23 Yesu kawachema kaluka kuwalonjela kwa nhelo, kalonga, “Yowa ndaze Limazoga limuwinje Limazoga muyage?

24 Wone undewa umwenga ugawanuche vilundo vilingitwanza, undewa awo hauweza kikala.

25 Kahi, wone ivyazi ligawanuche keli, lilingitowa, ivyazi alyo halichikala lyosumigwa.

26 Wone undewa wa Limazoga ugawanuche chilundo, hauchikala, leka wokwaga ng'hatu.

27 “Kuduhu munhu kwinjila mng'handa ya munhu yawele na mong'ho kumsukula vinhu vyose mbaka wamuwope ayo yawele na mong'ho na ng'wego hafungo, aho ndo koweza kumsukula vinhu vya heye.

28 “Ena ndanguwalonjelani ndikomya, Nguluwi kowosela gehile gawo geng'ha na kukovula kwa hewo kweng'ha,

29 ila yalingumkovula Muhe Yelile, ayu hokusilwa gehile ga heye ng'o, kwa vila kawifya, kana wihe wa mazuwa gose.”

30 Yesu nakalonga ago, kwa vila wali womlonga “Kana vijeni vihile.” Mamo na wang'holoze Yesu

31 Hamba mayake Yesu na wang'holoze nawoya ahala honhu, hoyali yolangusa Yesu, wema kunze, wamlajiza munhu yenjile mng'handa yakamcheme.

32 Wanhu wammemelela heye. Lelo, wanhu nawamlonjela, “Mayako na wang'holozo na walumbuzo wa kunze wangukupala hegwe.”

33 Yesu nakamlonjela, “Mayangu na wang'holozangu ndo whaani?”

34 Aho kawalola awala wekale ahala honhu, kalonga, “Loleni! Awa ndo mayangu na wang'holozangu.

35 Munhu yoneche yawele kudita goyalingugana Nguluwi ayo ndo mng'holozangu na lumbulyangu na mayangu.”

4

1 Yesu nakaluka kuwalangusa wanhu hafungo mwa ilamba. Wanhu wenji nawammemelela mbaka naimgana yenjile mitumbwi na kikalisa. Wanhu weng'ha nawali wekale musangalaza hafungo mwa ilamba.

2 Yali yowalangusa menji kwa nhelo, na kuli malanguso ga heye nakawalonjela,

3 “Mhulichize, mnyalaji nakaluta kunyala nyhadikwa.

4 Loyali yonyala nyhadikwa, zinji nazigwa mnzila, videje vyuya vidobola vilya.

5 Zinji nazigwa honhu hawele na ng'ongwa, hawele hela misanga minji. Nazota himahima kwa vila misanga najali michefu.

6 Lusanya lolulawile, zilakala na kwa vila mizabi jali mchanyamchanya hela, zikala.

7 Zinji nazigwa hali migodi ja miwa, na jila miwa jikula zipilinjila zila nyhadikwa nazo hazilelile nhyule.

8 Ila zinji nazigwa hali misanga jinojile, zota zikula zilela imwe mala makumi gadatu, na imwe mala makumi sita na imwe mala miya.”

9 Yesu nakawalonjela, “Yawele na makutu ga kuhulika na yahuliche.” Malanguso ga mnyalaji

10 Yesu vyoyaponile yeka, wamwe wa wala wamhuliche nawamlutila hamwe na wala kumi na weli, wamuuza mbuli ya awu nhelo.

11 Na heye kawalonjela, “Hemwe mpegwa kuuzela uviso wa Undewa wa Nguluwi, ila wanji wala wawele kunze wolonjelwa chila chinhu kwa nhelo,

12 leka,

‘Walole ng'hatu, ila waleche kona.

Wahuliche ng'hatu, ila waleche kuvizela.

Nawadite ahyo, wahamgaluchile Nguluwi,
na heye yahawosele gehile ga hewo.’ ” Yesu kangugubula nhelo wa mnyalaji

13 Hamba Yesu kawalonjela, “Ndaze, hemwe hamuizelele nhelo ayi? Modita ndaze lelo, kuizela nhelo yoneche yila?

14 Mnyalaji kangunyala ulonzi wa Nguluwi.

15 Wanhu wanji ndo kota zila nyhadikwa zinyaligwe mnzila ulonzi hounyaligwe. Ila bahala du loyohulika, Limazoga lyuyaga na kusa ulonzi awo unyaligwe mgati mwa hewo.

16 Wanhu wanji ifanda kota nyhadikwa inyaligwe hali italawe. Baho du lowouhulika awo ulonzi, hubochela kwa kusangalala ng'hatu.

17 Ila hambe uwenjile na kuwa na mizabi mgati mwa hewo, hulutilila kibatilila hado hela, na mhela wa ugayo au wihe houlawila kwa mbuli ya ulonzi awo, baho wangugozola.

18 Wanhu wanji ndo kota zila nyhadikwa zigwile hali migodi jiwele na miwa. Ahyo ndo kiwhana na wanhu wala wawele hulika awo ulonzi,

19 ila lunhwinhwi lwa isi ino, kunojezwa na lufufu, maya ga chila mbuli kuwenjila na kubananga ulonzi awo, nawo haulela mafuza.

20 Ila wanji ifanda kota zila nyhadikwa zinyalilwe kuli misanga jinojile. Awa wohulika ulonzi awo, woubochela, wolela mafuza, wanji mala makumi gadatu, na wanji mala makumi sita, na wanji mala miya imwe.” Chenje chigubikwe

21 Yesu nakalonga kahi, “Ndaze, wanhu hawawesaga chenje na kigala mng'handa na kugubika na chidoto au kuwika mluvungu? Hebu! Huwikaga honhu ha kuwichila chenje.

22 Chila chinhu chivisigwe chowichigwa hazelu na chila chinhu chigubikwe chogubuligwa.

23 Ahyo, yawele na makutu ga kuhulika yahuliche.”

24 Nakawalonjela kahi, “Mhulichize goya chomhulika! Chipimilo chichila chomulinguwapimila wanhu wanji ndo chicho Nguluwi kowapimila namwe, kahi mokonjezelwa ng'hatu.

25 Yawele na chinhu kopegwa na chinji. Heye yawele hela chinhu, na achila chidodo choyawele nacho choholigwa.” Mfano wa nyhadikwa ilingota

26 Yesu nakalonga, “Undewa wa Nguluwi ufanda kota hino, munhu nakanyala nyhadikwa kumgunda.

27 Nechilo kanguwasa, na nemisi kangulola na nyhadikwa zangulutilila kukula, ila heye havizelele chilingukoleka.

28 Misanga jangudita mihale kukula na kulela mafuza, mwaluko kuzuka mahamba madeche, hamba liso na mwiso nhyule mgati mwa liso.

29 Aho wone nhyule ipye, munhu ayo kokwaluka kuhola chimaje cha kebenela kwa vila mhela wa mbena ufika.” Nyadikwa iwele ndodo lukami

30 Yesu nakawauza, “Tuuwhanize Undewa wa Nguluwi na chinhu chachi? Tudamle kwa nhelo yachi?

31 Ufanda kota hino, munhu nakahola nyhadikwa iwele ndodo ng'hatu ya haladali kusinda zeng'ha na kuinyala mmisanga.

32 Mhela udo hela, yokota na kuwa igodi likulu kusinda migodi jeng'ha kumgunda. Nhagala ziwaga ng'hulu videje vya kuulanga vyuyaga kuzenga vivulila vyawo mlubehelo lwa nhagala za alyo igodi.”

33 Yesu nakawadamlila usenga wa heye kwa nhelo nyinji, nakadamla na hewo kota vila vyowaliwovizela.

34 Heye Yesu nahayali yolangusa chinhu ne kuwika nhelo, ila wone yawe yeka na walanguswa wa heye, kowa yowagubulila goyalonjile. Yesu kanguilonjela nhigu inyamalile

35 Lusanya vyo luswele, Yesu kawalonjela awala walanguswa wa heye, “Tuloche kumwambu kwa ilamba.”

36 Lelo, nawawaleka wanhu wamemile, walanguswa nawenjila amo mu itumbwi, kwali na mitumbwi jinji aho.

37 Baho du nakwali na mbeho, na kutiguka kwa mazi mu ilamba, itumbwi na lyaluka kumema mazi.

38 Heye Yesu nakawasa yawichile mutwi mchegamo, awala walanguswa wamwinula wamlonjela, “Mlangusa, ndaze hulingona kota hetwe tobagama kwa mazi?”

39 Lelo, nakenuka kailonjela ila mbeho “Nyamalile!” Vivila kailonjela nhigu ya ilamba, “Tulu! Nyamalile!” Baho mbeho nainyamalila na kwali tulu.

40 Yesu nakawalonjela awala walanguswa wa heye, “Leka choni mwangudumba? Ndaze, mng'hali hela makundo?”

41 Nahewo nawadumba heko walonga, “Ayu munhu wachi lelo, mbaka nhigu na mbeho vyangumuhulika?”

5

1 Yesu na walanguswa wa heye nawafika kuli isi ya Wagelasi, mwambu ya ilamba lya Galilaya.

2 Baho du Yesu vyoyalawile muli itumbwi nakating'hana na munhu yali yochikala kuwele na vilaga. Ayo munhu yali na chijeni chihile.

3 Yali yochikala mvilaga, kwali kuduhu munhu yojeza kumhejelela yamibate yojeza kumkowela na minyololo.

4 Mala nyinji nawajeza kumkowela minyololo moko na magulu, nakadumulaga na kusa lyuma lyo wamkowele nalyo. Ayu munhu yali na mong'ho ng'hatu na kwali kuduhu munhu wa kumibata.

5 Nemisi na nechilo yali yochikala mvilaga mchidunda yotowa iyowe na kitemangatemanga kwa maganga.

6 Loyamuwene Yesu kwa kutali, kambilimila, kenamiza.

7 Kalonga kwa lizi likulu, “Kuna choni na heni, hegwe Yesu Mwana wa Nguluwi yali kuchanya? Kwa itagwa lya Nguluwi ndangukulanda uleche kungaza!”

8 Nakalonga ahyo kwa vila Yesu yali yamlonjele, “Chijeni chihile mlawe munhu ayu.”

9 Yesu kamuuza, “Itagwa lyako kwaani?” Na heye kedichila, “Itagwa lyangu chilundo cha wamizi, mina hetwe twa wenji.”

10 Vijeni vimdedeza Yesu yaleche kuviwinga avyo vijeni mli isi ila.

11 Kwali na lung'hongola lukulu lwa migubi jidimigwa hali chidunda.

12 Ahyo, vila vijeni vimlanda, “Utugale kuli ajo migubi, tujinjile.”

13 Yesu kavikundiza, avyo vijeni vihile, vijinjila jila migubi. Lung'hongola lweng'ha lwa migubi jifichile elufu mbili najifiduka mnyenje ya chidunda kwinjila milamba, jibagama.

14 Wadimi wa ajo migubi nawabilima, wadamla mbuli azo kuli miji na kumigunda. Wanhu nawoya kulola galawile.

15 Awala wanhu vyo wamlutile Yesu, wamona ayula munhu yawele na chijeni yekale hanyi, Yawele na luhala lwake na yavalile ivalo, na wala wanhu nawadumba.

16 Awala wanhu vyowagawene agala gogalawile kwa munhu yawele na chijeni na ajila migubi,

17 wamlonjela Yesu yoche kuli isi ya hewo.

18 Yesu vyoyali yokwinjila mu itumbwi, yula munhu yosigwe vijeni nakamlanda yamkundize kulutasa.

19 Yesu nakalema, kamlonjela, “Ulute kaye kwako, kawalonjele wang'holozo mbuli zeng'ha Mkulu zo yakuditile na vyoyakonele isungu.”

20 Ayula munhu kaluta, kaluka kudamla kuli Mji wa Dekapoli mbuli zeng'ha Yesu zoyamditile, wanhu nawekala wekagahale. Biti Jailo na mdala yebate ivalo lya Yesu

21 Yesu nakaloka kahi mwambu iyage ya ilamba kwa itumbwi. Lung'hongola lwa wanhu nalwikungajiza kumwando hake, na heye yali yemile hafungo mwa ilamba.

22 Aho Jailo yawele chilongozi wa sinagogi nakoya, loyamuwene Yesu nakafugama hali magulu ga Yesu.

23 Yali yolonga yolanda, “Mhinza wa heni mdodo kangutamika behi kubagama. Dedede ndangulanda tuche kaye ukamuwichile moko yaloholigwe yawe mkomu.”

24 Yesu nakoka hamwe na Jailo. Wanhu wenji nawamuwinza nakummemelela chila nzingo.

25 Kwali na mdala, yali na utamwa kwa kulawa danda mihela kumi na mili.

26 Mdala ayu nakagazika lukami, na kalaguligwa na wateleka mikwandi wenji ne kuloholigwa hebu. Nakataga sendi nyinji ne ulohozi kuduhu, ila nakalutilila kugazika.

27 Na vyoyahuliche goyodita Yesu, ndo kaluta na ahyo nakafyela lung'hongola lwa wanhu walihamwe na Yesu na kudoliza nguwo ya heye.

28 Nakadita ahyo, mina yali yolonga yaliyeka, “Wone ndibate nguwo ya heye, ndowa mkomu.”

29 Kebata nguwo ya Yesu, na danda yali ilawa bahala du kona naileka kulawa. Na heye nakehulika mlukuli lwake kawa mkomu.

30 Yesu nakavizela, nakona mong'ho wa heye uwa udo, kahinduka kauza kalonga, “Whaani yebate nguwo ya heni?”

31 Walanguswa wamwidichila walonga, “Ulole wanhu vyo wamemile, lekachoni kwanguuza whaani yakibate?”

32 Ila Yesu kalutilila kulola yamone ayo yaditile hino.

33 Aho yula mdala yavizelele choni chimlawile, kaluta yokakama kuno yodumba, nakafugamila mmagulu ga Yesu, kamlonjela yokomya gose galawile.

34 Yesu nakamlonjela, “Mhinza, makundo ga hegwe gakulohola. Ulute goya, uwe mkomu ulawe ng'hatu utamwa wa hegwe.”

35 Yesu vyoyali yang'ali yolonga, wanhu nawoya kulawa hakaye kwa Jailo chilongozi wa ng'handa ya kusalila, wamlonjela kota, “Mina mhinza wa hegwe nakabagama. Uleche kuzakumgaza Mlangusa.”

36 Ila Yesu nekulola chowalonjile kamlomjela Jailo chilongozi wa sinagogi, “Uleche kudumba, ukunde hela.”

37 Yesu hamkundize munhu yoneche kulutasa, ila Petili na Yakubu na Yohani mng'holoze Yakobo.

38 Nawafika kaye kwa Jailo chilongozi wa sinagogi, Yesu nakawona wanhu wapunganiche nakahulika kuwemba, chililo na kulomboleza kwinji.

39 Yesu nakenjila mng'handa kawalonjela wanhu, “Lekachoni mwangupunganika? Lekachoni mwangulila? Mwana habagame kawasa hela.”

40 Wanhu nawamseka Yesu, ahyo nakawalavya wose kunze, nakawahola mhaza na mayake mhinza yula, na wala walanguswa wa heye wadatu, nawenjila kuchihengo kowawichile lukuli lwa mhinza.

41 Yesu kambata moko, nakamlonjela ayula mhinza yabagame kalonga, “Talita, kumi,” Mina, “Muhinza ndangukulonjela, ulilimche!”

42 Baho mhinza kalilimka, nakaluka kujendajenda, nayali na miyaka kumi na mili, aga logalawile, wanhu weng'ha nawekala wabubuwala lukami.

43 Yesu nakawalemeza wanhu waleche kumlonjela munhu. Hamba nakawalonjela, “Wamgalile chilyo ayula mhinza yalilimche yalye.”

6

1 Yesu nakalawa koyali, kaluta hakaye hake Nazaleti koyalawile, yelongoze na walanguswa wa heye.

2 Ifichile zuwa lya Kwesela, kaluka kuwalangusa mng'handa ya kusalila. Kwali na wanhu wenji na wali wohulichiza na wekala wabubuwale, weuza walonga!, “Kagalavya kohi aga gose? Kahi luhala lwachi loyapegwe ayu? Kahi, kangudita ndaze vinduzanduza avi vyoyalingudita?

3 Ahi ayu hawele selemala, mwana wa Maliya mng'holoze na Yakubu na Yose na Yudasi na Simoni? Ndaze walumbuze hawalingikala baha na hetwe?” Hamba wambeza!

4 Yesu kawalonjela, “Waloli wa Nguluwi watogolagwa kweng'ha kula, ila hawatogolagwa hakaye hawo na kwa wang'holoze.”

5 Yesu haditile vinduzanduza hala honhu, ila nakawawichila moko watamwa wachefu, nakuwalohola.

6 Yesu nakabubuwala kwa vila wanhu awa nawalema kukunda. Yesu kanguwalajiza walanguswa kumi na weli

7 Yesu nakawachema awala walanguswa kumi na weli, kawalajiza weliweli, kawapa ludali lwa kuwinga vijeni vihile.

8 Kawalajiza kalonga, “Mleche kuhola chinhu komluta, mleche kuhola chilyo na sendi na mhako, mhole ng'hweku yeka.

9 Mvale makwamba, ila mleche kuhola igwanda lya keli.”

10 Kahi nakawalonjela, “Honeche hombocheligwa, mikale hali ng'handa yiyo mbaka homkuka honhu aho.

11 Honhu honeche, wanhu hawawabochele ne kuhulika gomlangusa, muche mkung'hune nhimbwisi mmagulu genu iwe ulolezi wa kuwapanjila hewo.”

12 Awala walangusa nawoka na kuwadamlila wanhu Mbuli Inojile na kuwalonjela wamgalamchile Nguluwi.

13 Nawalavya vijeni vinji na wawabakaliza mafuta watamwa waloholigwa. Kubagama kwa Yohani Mbatiza

14 Helodi mndewa wa Galilaya nakahulika goyalingudita Yesu, mina lutogo lwake nalwenela honhu heng'ha. Wanhu wamwe nawali wolonga, “Yohani Mbatiza kazilipuka, ndo vila mong'ho uno wangukola mijito mgati mwake.”

15 Wanhu wanji wali wolonga, “Munhu ayu ndo Eliya, na wanji wali wolonga, ayu ndo mloli wa Nguluwi, kota awala waloli wakatali.”

16 Mndewa Helodi vyoyahuliche, kalonga, “Hambi ndo Yohani Mbatiza! Ndimdumule mutwi, ndaze, kazilipuka!”

17 Aho hamwande Helodi heye nakalajiza Yohani yebatigwe, yahindilwe mchinweng'ho, nakadita hino kwa vila nakamhesa Helodiya, na yawele mdala wa Filipo. Filipo nayali mng'holoze Helodi.

18 Yohani Mbatiza yali yomlonjela Helodi, “Haiwa goya kuhesa mdala wa mng'holozo Filipo.”

19 Helodiya nakawika ng'alazi mnhumbula, mbaka yamkopole Yohani, lelo yali yolemwela kokwaluka ndaze!

20 Helodi yaliyomdumba Yohani, kwa vila nakavizela Yohani yali Yelile na yatanganiche, na yali yomwamila, waleche kumdita vibi. Helodi nakagana kumhulichiza Yohani, hanga loyamhuliche, nakawa na masinzo.

21 Zuwa imwe Helodiya nakapata mhumu. Zuwa ya kudita kukumbuchila zuwa yo yaleligwe Helodi, kawalajiza wanhu wawele wakulukulu, wakulu wa wamizi, na wakulu weng'ha waliwochikala muisi ya Galilaya.

22 Mhinza wa Helodiya kenjila mng'handa na kuvina goya, awala wakulu na Helodi na wajenzi wanji na wanojezwa! Mndewa Helodi nakamlonjela ayula mhinza, “Undande chinhu choneche cho ulingugana na heni ndokupa.”

23 Kahi na kwa ulonzi winji wa kilaha, nakamlonjela, “Ndangilaha kota choneche choundanda, ndokupa, chasi chikulu cha nusu ya undewa wa heni.”

24 Aho yula mhinza kalawa kunze kazangumuuza mayake, “Ndande choni?” Na heye kamwidichila, “Ulande mutwi wa Yohani Mbatiza.”

25 Mhinza ayula nakamhiluchila Mndewa yobilima nakumlonjela, “Ndangulanda ndigalile sambi baha mchisaye mutwi wa Yohani Mbatiza.”

26 Mndewa Helodi nakesinza ng'hatu, ila kwa vila nakelaha, hali wala wajenzi wezile mchilyo, nahamlemele hebu.

27 Lelo, Mndewa Helodi na kawalajiza wamizi wakegale mutwi wa Yohani. Mwamizi nakaluta, nakumdumula mutwi wa Yohani mla mchinweng'ho,

28 nakegala mutwi wa Yohani Mbatiza uwichigwe mchisaye, kamha mhinza na mhinza kamigalila mayake.

29 Walanguswa wa Yohani lowahuliche mbuli ayo, nawaluta kuhola mtufi wa Yohani, wazakuutila mchilaga. Yesu kangulisa wanhu wenji

30 Watumigwa nawahiluka, nawekungajiza hamwe hali Yesu, wamlonjela geng'ha gowaditile na kulangusa.

31 Yesu nakawalonjela, “Tulute tuliyeka honhu ha uviso tukesele tandi.” Nakalonga ahyo kwa vila kwali na wanhu wenji lukami wali wafika aho nakuka mbaka Yesu na walanguswa wa heye nahawawele na honhu ha kulya chilyo.

32 Lelo, nawoka waliyeka kwa itumbwi, waluta honhu hawele hela wanhu.

33 Ila wanhu wenji nawawona woluta, nawawazela. Lelo, wenji nawalawa chila muji nakubilimila kuko kowalutile Yesu na walanguswa wa heye, wawalongola kufika.

34 Lowaduliche kumwani, Yesu nakona lung'hongola lwa wanhu, kawonela isungu, kwa vila wali kota ming'holo jilihela mdimi. Kaluka kuwalangusa mbuli nyinji.

35 Nemisi naipuluta walanguswa wamlutila Yesu, nawamlonjela, “Honhu aha twa kisolo, na sambi lyangutita.

36 Igana uwalaje wanhu walute kumigunda na kuli vijiji vili habehi, wakagule vilyo.”

37 Ila Yesu nakawalonjela, “Muwape hemwe ndiya.” Na hewo wamuuza, “Lelo, tulute tugagule mibumunda kwa sendi denali miya mbili zihejile sendi za kuhega myezi nane, na kuwegalila chilyo?”

38 Yesu nakawauza, “Mwanajo mibumunda jilinga? Mlute mkalole.” Vyowalolile, wamlonjela, “Jabaho mibumunda jihano na somba mbili.”

39 Yesu nakawalajiza walanguswa wawalonjele wanhu weng'ha wekalise vilundo honhu hawele na misolo midodi.

40 Na hewo wekalisa kuli vilundo vya wanhu miya, miya na vya wanhu makumi gahano hano.

41 Hamba Yesu nakahola ajila mibumunda jihano na somba mbili, kalola kilanga, katambichiza. Kamogola kawapa walanguswa wa heye wawagawile wanhu. Na zila somba mbili nazo kawapa weng'ha.

42 Wanhu wose nawalya weguta.

43 Walanguswa wakungajiza chilyo chisigale mibumunda na somba, navimema vidoto kumi na vili.

44 Walume nawadile ajo mibumunda nawali wafichile elufu zihano. Yesu kangujenda hali mazi

45 Baho Yesu nakawalonjela walanguswa wenjile mli itumbwi wamlongole walute Betisaida, mwambu mwa ilamba, mhela heye yolulaga lung'hongola lwa wanhu.

46 Yesu vyoyawalajile wala wanhu, nakaluta kuchidunda kumlanda Nguluwi.

47 Loifichile matinazo, itumbwi nalyali hagati ha ilamba, na heye Yesu yali yaliyeka hafungo mwa ilamba.

48 Lelo, nakawona walanguswa wa heye wohila kutowa mitela ja itumbwi, kwa vila mbeho yali iputa. Behi na kubwemwenzuka, Yesu nakawawinza akuno yojenda mchanya mmazi, nakagana kuwapuluta.

49 Ila lowamuwene yojenda hali mazi, nawejesa idimu, nawatowa iyowe.

50 Mina weng'ha lowamuwene nawadumba lukami. Baho Yesu nakalonga na hewo, “Msindamale, nda heni. Mleche kudumba!”

51 Hamba kakwina mitumbwi mowali, na mbeho inyamalila. Walanguswa nawabubuwala ng'hatu,

52 kwa vila nawang'hali kuvizela ulanguso wa jila mibumunda. Luhala lwa hewo nalung'hali lububuwale. Yesu kanguwalohola watamwa kula Genesaleti

53 Nawaloka ilamba, nawafika isi ya Genezaleti, nawemiza itumbwi.

54 Lowalawile mli itumbwi wanhu nawamzela Yesu baho.

55 Lelo, hima wazunguluta isi ila yeng'ha, waluka kuwahola watamwa wawasile mmicheka jawo, wawegala chila honhu kowahuliche Yesu kakuko.

56 Chila honhu Yesu koyalutile, mvijiji, mjini au kumigunda, wanhu nawawawika watamwa mluga, wamlanda wadolize lupembo lwa nguwo ya heye. Na weng'ha wadolize nawaloholigwa.

7

1 Mafalisayo wamwe na walangusa wa malajizo ga Musa, nawalawile Yelusalemu, nawating'hana kumwando kwa Yesu.

2 Nawawona kota wamwe wa walanguswa wa heye wali wolya chilyo na moko gakokomoche, ne kuhovuga moko kota vila Mafalisayo navyoiganigwe na Malajizo gawo.

3 Mina Mafalisayo na wawele Wayahudi wanji weng'ha, nawebatililaga gowalangusigwe na wasekulu wawo, hawalyaga chinhu ne kuhovuga moko gawo goya.

4 Kahi, hawalyaga chinhu choneche kulawa kuli soko, mbaka wawe wachihovuje tandi. Kahi nawalangusigwa kulawa katali kota vila mbuli ya kuhovuga nego na vizombe na vinhu vya kupulika.

5 Lelo, Mafalisayo na walangusa wa malajizo ga Musa, nawamuuza Yesu, “Lekachoni, walanguswa wa hegwe hawalingwijiza kota ulanguso wotubochele kwa wasekulu, wangulya na moko gakokomoche?”

6 Yesu nakedichila, “Wahadi hemwe! Mloli wa Nguluwi Isaya nakalagula goya mbuli za hemwe vyoyandiche,

Nguluwi kangulonga, ‘Wanhu awa, wangufugamila hamlomo hela,

Ila mnhumbula mwao, wa kutali na heni.’ ”

7 Kufugamila kwa hewo kwiha,
mina wangulangusa mbuli za wanhu,
kota Malajizo ga Nguluwi!

8 “Hemwe mwanguleka ilajizo lya Nguluwi, na mwangibatilila gomlanguswe na wanhu.”

9 Yesu nakalutilila kulonga, “Hemwe mna nzila ya usugu kwa kuleka malajizo ga Nguluwi, kwa mbuli ya kuwinza mabochelo ga hemwe!

10 Mina Musa nakalajiza, muwatogole wahaza na mai za hemwe, na yawele ngumliga mhaza au mayake, imgana yabagame.

11 Ila hemwe, mwangulangusa, kota, munhu yawe na chinhu cha kumtanza mhaza wa heye au mayake, ila yolonga kota chinhu acho ndo Kobani izeleche ndolendole kwa Nguluwi,

12 lelo, hailinguganigwa kahi kumtanza mhaza wa heye au mayake.

13 Ahi ndo vyomlingubeza ulonzi wa Nguluwi kwa mbuli ya ulanguso womlingibochelela. Kahi mwangudita mbuli nyinji kota zino.” Vinhu vilingumdita munhu mwavu

14 Hamba Yesu nakaluchema lula lung'hongola lwa wanhu, kawalonjela, “Mnyhulichize mweng'ha, namvizele.

15 Kuduhu chinhu chilingwinjila mgati mwa munhu kulawa kunze chilingumdita munhu mwavu. Ila chilingulawa mgati mwa munhu ndo chilingumdita munhu mwavu.”

16 Nayawele na makutu gakuhulika, nayahuliche!

17 Loyalulechile lula lung'hongola lwa wanhu nakwinjila mng'handa, walanguswa wa heye nawamuuza yawagubulile nhelo ila.

18 Yesu, nakawalonjela, “Ndaze, na hemwe hamvizelele? Ndaze, hamvizelele kota chinhu chilingumwinjila munhu kulawa kunze, hachimdita munhu yawe mwavu.

19 Kwa vila hachilingumwinjila munhu mnhumbula, ila kumunda, na hamba cholavigwa kunze kucholo?” Kwa kulonga hino Yesu nakavikundiza vilyo vyeng'ha.

20 Nakalutilila kulonga, “Chilingulawa mgati mwa munhu ndo vilingumdita munhu yawe mwavu.

21 Mina kulawa mgati, mnhumbula ya munhu mwangulawa majesa gehile, ung'hondwa na uhizi, na kuboka,

22 ubuhu na wihe na udesi na upoka na maya na kidaya na uhesi na maligo.

23 Aga gesa, gangulawa mgati mwa munhu, ndo galingumdita munhu mwavu.” Makundo ga mdala yumwe

24 Hamba Yesu nakoka aho, nakaluta wilaya ya Tilo. Ako nakenjila hali ng'handa imwe na haganile munhu yavizele, ila nahawezile kivisa.

25 Mdala yumwe yali na mwana mhinza yawele na chijeni chihile, kahulika mbuli za Yesu. Lelo, nakoya kamfugamila nakitoza kumwando kwa magulu ga Yesu.

26 Mdala nayali Mgiliki yaleleche Silofoinike muisi ya Siliya, nakamlanda Yesu yamlavye mwanage chijeni chihile.

27 Yesu nakalonga, “Tandi wana wegute, kwa vila hainojile kuhola chilyo cha wana na kutozela mibwa.”

28 Ila ayula mdala kedichila kalonga, “Kukomya, Mkulu, ila na mibwa wone jikale hasi ha chisaga jiwaga jilya usanyangwa wa wana.”

29 Yesu nakamlonjela ayula mdala, “Kwa mbuli ya ulonzi awo, ulute kaye. Chijeni chimlawa mhinza wa hegwe!”

30 Lelo, nakaluta kaye, kamfika mwanage yawasile mchinhanda mkomu, chijeni chimlawile. Yesu kangumlohola munhu yohambe yalonje na kuhulika

31 Yesu nakoka wilaya ya Tilo, nakakolela Sidoni, nakafika kuli ilamba lya Galilaya, kakolela Mji wa Dekapoli.

32 Wanhu nawamigala munhu yohambe yalonje na kuhulika, wamlanda Yesu yamuwichile moko gake mtamwa.

33 Yesu kamhola kaluta naye kutali na wanhu, kahola chidole kenjiza mu makutu, nakatema mite kamibata umyango.

34 Hamba Yesu kalola kilanga, yolanda kwa Nguluwi aku yogugumila, nakamlonjela ayula munhu “Efata,” Mina “Ugubuche.”

35 Baho du makutu ga heye gagubuka na umyango wa heye ugonzoka na kaluka kulonga goya hela.

36 Yesu nakawalonjela wanhu waleche kumlonjela munhu. Ila vyoyawalemeze kuwalonjela wanhu hewo ndo kota kawasonza kuwalonjela wanhu goyodita.

37 Wanhu weng'ha nawahuliche nawali wabubuwale, wolonga, “Kangudita geng'ha goya, kanguwagubula meho wohambe walole, na wohambe walonje, wangulonga!”

8

1 Mhela awo, ikugusi lya wanhu wenji naliting'hana kahi, chilyo nachowawele nacho nachimala. Lelo, Yesu nakawachema walanguswa wa heye, nakuwalonjela,

2 “Ndanguwonela isungu wanhu awa, kwa vila twikala hamwe mazuwa gadatu, nachilyo chowalinacho chimala.

3 Wone ndiwalonjele walute kaye ne kulya, wanji wozilika mnzila. Mina wanji walawa kutali ng'hatu.”

4 Walanguswa wamuuza, “Hahano twa kisolo, topata kohi chilyo cha kuhega kwa wanhu weng'ha awa?”

5 Yesu kawauza, “Mwanajo mibumunda jilinga?” Hewo wamwidichila, “Saba.”

6 Yesu nakawalonjela wanhu wekalise hanyi, kahola ajila mibumunda saba, kata malumbo Nguluwi, kamogola, kawapa walanguswa wawape wanhu, na walanguswa wadita hiho.

7 Nakwali na tusomba tuchefu, Yesu kahola kata malumbo Nguluwi, kawapa walanguswa wawamogolele wanhu walye.

8 Wanhu weng'ha walya, weguta, nawali wanhu wafichile elufu zine. Walokoteza usanyangwa, navimema vidoto saba.

9 Na hewo wadile nawali wanhu elufu zine. Yesu nakawalaga,

10 na baho nakakwina mli itumbwi hamwe na walanguswa wa heye, nakaluta kuli wilaya ya Dalimanuta. Mafalisayo wangugana ulajilo

11 Mafalisayo nawoya kwa Yesu, waluka kilewa na heye. Nawagana kumjeza Yesu, yawalajile ulajilo kulawa kilanga.

12 Yesu nakesinza mnhumbula, nakalonga, “Lekachoni lulelo alu lwangugana ulajilo? Hebu! Ndanguwalonjela ndikomya! Lulelo alu halupegwa ulajilo woneche wula.”

13 Nakawaleka, nakenjila kahi mitumbwi, nakaluka majendo kuluta kumwambu mwa ilamba. Nhungo ya Mafalisayo na Helodi

14 Walanguswa nawasemwa kigala mibumunda minji mitumbwi lyawo, nawahola limwe hela.

15 Yesu nakawalonjela, “Milole, mwime goya na usaso wa Mafalisayo na usaso wa Helodi.”

16 Walanguswa weuza waliyeka walonga, “Kangulonga hino vyo yatuwene hatuholile mibumunda?”

17 Yesu nakagazela majesa gawo, kawalonjela, “Mwangijesa choni vyo mlihela mibumunda? Ndaze, mng'hali kuvizela? Ndaze, nhumbula za hemwe zilemwa kuvizela?

18 Mna meho, hamlingulola? Mna makutu, hamlinguhulika? Hambe mkumbuche?

19 Mhela hondiwamogolele mibumunda jihano, kwa wanhu elufu zihano, na mlokoteza vidoto vilinga vya upumunizo?” Wedichila, “Kumi na vili.”

20 Yesu nakawauza, “Na ahala ndiwamogolele mibumunda saba, wadile wanhu elufu zine, namlokoteza vidoto vilinga vya upumunizo?” Wedichila, “Saba.”

21 Lelo, nakawauza hewo, “Namng'hali kuvizela?” Yesu kangumlohola munhu yohambe yalole ako Betisaida

22 Nawoya Betisaida, ako wanhu wamigala munhu yohambe yalole kwa Yesu nakumlanda yamibate.

23 Yesu kamibata moko ayula munhu, kaluta naye kutali na ahala honhu, kamtemela mite kumeho, hamba Yesu nakawika moko kumeho kwa heye kamuuza, “Ndaze, kwangona choni?”

24 Yula munhu kalola kuchanya nakulonga, “Ena, ndanguwona wanhu wokoneka kota migodi jijenda.”

25 Yesu kahiluchila kuwika moko kumeho kwa munhu yula. Sambi nakakupula meho, meho gake gahiluka kulola kota katali. Chila chinhu nayali yochona goya.

26 Yesu kamhilusa kaye akuno yomlonjela, “Uleche kuhiluka kuli chijijini!” Petili kangukunda Yesu ndo Kilistu Mlohozi yahaguligwe na Nguluwi

27 Yesu na walanguswa wa heye nawaluta kuli vijiji habehi na Kaisalia Filipo. Lowali mnzila, Yesu nakawauza walanguswa wa heye, “Mndonjele, wanhu wangulonga heni nda whaani?”

28 Wamwidichila, “Wanji wangulonga hegwe kwa, Yohani Mbatiza, wanji wangulonga kwa Eliya na wasigale wangulonga hegwe kwa yumwe wa waloli wa Nguluwi.”

29 Yesu kawauza!, “Ndaze hemwe, mwangulonga heni nda whaani?” Petili kedichila, “Hegwe ndo Kilistu Mlohozi yahaguligwe na Nguluwi.”

30 Hamba Yesu nakawalemeza, “Mleche kumlonjela munhu kota, heni nda whaani.” Yesu kangulonga kugazika, kubagama na kuzilipuka kwa heye

31 Hamba Yesu nakaluka kuwalangusa walanguswa wa heye, “Mwana wa Munhu koganigwa kugazigwa, nakulemigwa na wakulu na watambika wakulu na walangusa wa malajizo ga Musa. Kota kokopoligwa, na logopuluta mazuwa gadatu kulawa hoyabagame, kozilipuka.”

32 Yesu nakawalonjela mbuli ayi ne kuvisa. Aho, Petili nakamhola hafungo, kaluka kumng'hanuchila.

33 Ila Yesu nakahinduka, kawalola walanguswa wa heye, kamng'hanuchila Petili yolonga, “Uche kwa heni Limazoga! Majesa ga hegwe hagawele ga Chinguluwi leka ga chiwunhu hela.”

34 Hamba nakawachema chilundo cha wanhu hamwe na walanguswa wa heye, nakuwalonjela, “Wone munhu yoneche yogana kumbinza heni, imgana yeleme yuye, yahole msalaba wa heye, yambinze.

35 Wone munhu yogana kulohola ukomu wa heye, kowajiliza, ila munhu yalingwajiliza ukomu wa heye, kwa Mbuli Inojile, koulohola.

36 Ndaze, munhu kowa na choni chinojile wone koihaliza isi yeng'ha na kwajiliza ukomu wa heye? Ndita hebu!

37 Kuduhu ne chinhu munhu choyodita leka yauhiluse ukomu wa heye kahi.

38 Wone munhu yoneche kuli lulelo alu lwihile na hambe lumjese Nguluwi, yalingumbonela soni heni na malanguso ga heni, na heni Mwana wa Munhu komonela soni munhu ayo, mhela hoyokuya muli ukulu wa Mhaza wa heye hamwe na wahilisi wa kilanga welile wa Nguluwi.”

9

1 Yesu nakalutilila kuwalonjela, “Ndanguwalonjelani ndikomya, wabaha wanji bahano hotuli hawobagama nekuwona Undewa wa Nguluwi ukuya kwa ukulu.” Yesu kangugaluka kumeho

2 Mazuwa sita logapulute, Yesu nakawahola Petili na Yakubu na Yohani, kuchanya kuchidunda chikulu waliyeka. Ako, Yesu nakagaluka kumeho hali hewo,

3 nguwo yoyavalile naigaluka iwa nzelu chweya, kwali kuduhu munhu yoneche muisi aha yojeza kuidita nzelu vila.

4 Eliya na Musa nawawalawila, wolongasa na Yesu.

5 Petili nakamlonjela Yesu, “Mlangusa, inoga heko hetwe twa hano. Lelo, tuzenje vibumuli vidatu, chimwe cha hegwe na chimwe cha Musa na chimwe cha Eliya.”

6 Heye na wayage nawadumba heko nahawavizelele cha kulonga.

7 Hamba nailawila ng'hungugu iwagubika, na lizi ihulikwa kulawa kuli aila ng'hungugu ilonga, “Ayu ndo Mwanangu ndimganile, mumhulichize heye.”

8 Baho walanguswa awo nawalola nzingo zeng'ha, ila hawamuwene ne munhu, ila Yesu yaliyeka hamwe na hewo.

9 Lelo, lowali wodulika kulawa kuchidunda, Yesu nakawalemeza waleche kumlonjela munhu yoneche mbuli yowaiwene, mbaka Mwana wa Munhu loyozilipuka kulawa kowabagame.

10 Lelo, nawebata ilajizo alyo, ila wali walonga hewo kwa hewo ndo choni kuzilipuka kulawa kuli wabagame.

11 Nawamuuza Yesu, “Mbona walangusa wa malajizo ga Musa wangulonga igana tandi Eliya yoye?”

12 Heye kawedichila, “Ena, Eliya kanguya tandi kuwika goya geng'ha. Ahyo, iwa ndaze lelo yandichigwa kuli Maandiko Matakatifu kota Mwana wa Munhu kogazigwa lukami na kubezigwa?

13 Ila ndanguwalonjelani, Eliya mina koya, na wanhu nawamditila vyowaganile, kota vyoyandichigwe kuli Maandiko Matakatifu.” Yesu kangumlohola mwana yawele na chijeni

14 Lowawafichile wala walanguswa wanji, nawona lung'hongola lwa wanhu aho. Na wamwe wa walangusa wa malajizo ga Musa wali wochilewa na hewo.

15 Bahala wanhu lowamuwene Yesu, weng'ha nawabubuwala ng'hatu, wambilimila wakamlamse.

16 Yesu kawauza walanguswa wa heye, “Mwangilewa choni na hewo?”

17 Aho munhu yumwe kulawa mumula mowali wanhu kamwidichila, “Mlangusa ndimigala mwana wa heni kwa hegwe, kana chijeni chimditile yalemwele kulonga.

18 Wone chijeni chimwaluche, chomgwisa na kumdita yalavye ifulo kumlomo, kochijejeda mizino na kukala bee. Ndiwalonjela awa walanguswa wamlavye chijeni ila walemwela.”

19 Yesu nakawalonjela, “Hemwe lulelo lulihela makundo! Ndochikala na hewe mbaka nili? Ndowemilila mbaka nili? Ndigalileni heni ayo mwana.”

20 Wamigala heye kwa Yesu. Baho du, acho chijeni lochimuwene Yesu, chimdita yawe na chinzilisa, na heye mwana kagwa hasi, yogalawata na kulawa ifulo kumlomo.

21 Yesu kamuuza mhaza wa ayo mwana, “Kawa hino kulawila nili?” Na heye kamwidichila, “Kulawila loyawele mwana mdodo.”

22 “Mala nyinji chijeni chiwaga chimgwisa mchiluli na mmazi, leka chimbagamize ng'hatu. Lelo, wone ulinguweza, utonele isungu na ututanze!”

23 Yesu nakamlonjela, “Mbona kwangulonga wone ulinguweza! Mbuli yeng'ha yowa goya kwa munhu yawele na makundo.”

24 Aho, yula mhaza nakayowa kwa lizi, “Ndangukunda! Ila makundo ga heni hagenele, unhanze kwa mbuli ya kulema kukunda.”

25 Yesu loyawene lung'hongola lwa wanhu lukonjezeka himahima kumwando kwa heye, nakaching'hanuchila chila chijeni chihile, “Chijeni ulingumdita ayu mwana yawe yolemwela kulonga na kuhulika, ndangukulajiza, mlawe mwana ayu na uleche kumwinjila kahi.”

26 Aho chila chijeni chikwiniza lizi, chimgwisa yula mwana hasi, hamba chimlawa. Mwana nakoneka kota mtufi, wanhu wenji nawalonga, “Kabagama!”

27 Ila Yesu nakamibata moko nakumwinula, na heye kema.

28 Lelo, Yesu loyenjile mng'handa, walanguswa wa heye nawamuuza kwa chinyele, “Lekachoni hetwe tulemwela kulavya chila chijeni?”

29 Na heye kawalonjela, “Chijeni kota achi hachilawa mbaka kwa kumlanda Nguluwi hela.” Yesu kanguhiluchila kulonga kota kobagama

30 Yesu na walanguswa nawoka nawaluta kunji kukolela Galilaya. Yesu nahaganile wanhu wavizele kota koya.

31 Kwa vila yali yowalangusa walanguswa wa heye yolonga “Mwana wa munhu kanguzawichigwa mmoko womkopola, kochikala mchilaga na zuwa lya kadatu kozilipuka.”

32 Walanguswa nahawavizelele mbuli ayo, ila nawadumba kumuuza. Whaani yawele mkulu?

33 Walanguswa nawoya Kapanaumu. Naloyawele mng'handa, Yesu nakawauza, “Namwali kiwuza choni kula mnzila?”

34 Ila hewo nawanyamalila hawamwidichile, mina kunzila wali wochilewa whaani yawele mkulu ng'hatu kwa hewo.

35 Yesu nakekalisa hanyi, nakawachema walanguswa kumi na weli, nakawalonjela, “Yalingugana yawe wa mwaluko, igana yawe wa mwiso na yawe chitumagwa wa weng'ha.”

36 Hamba nakamhola mwana mdodo, kamwimiza hagati hawo, kamkumbatiza, hamba kawalonjela,

37 “Munhu yoneche yombochela mwana kota ayu kwa mbuli ya heni, kangumbochela heni, na yalingumbochela heni, halingumbochela heni ndiliyeka, ila kangumbochela heye yanhumile.” Yohatulemile kahamwe na hetwe

38 Yohani nakamlonjela, “Mlangusa, tumona munhu yumwe yolavya chijeni kwa itagwa lyako, natwe natujeza kumlemeza kwa vila heye nahawele hamwe na hetwe.”

39 Ila Yesu nakawalonjela, “Mleche kumlemeza,” Mina kuduhu munhu yalingudita vinduzanduza kwa itagwa lyangu, na baho koweza kulonga gehile kwa heni.

40 Munhu yoneche yohambe yatulemele twahamwe.

41 Munhu yoneche yowapani chizombe cha mazi ga kung'hwa, kwa vila hemwe ndo wanhu wa Kilistu, ndangukomya holemwa kupegwa ndolendole ya heye. Vilingwambuza kudita gehile

42 Yoneche yomwambuza kuwifya yumwe wa awa wadodo walingung'hunda, igana munhu ayo kumkoweleza iganga likulu lya lwala msingo na kutozigwa kuli bahali.

43 Moko wa hegwe wone ukwambuze kikwang'hwala, udumule! Inoga kwinjila kuli ukomu uli na moko umwe, kusinda uwe na moko meli na kwinjila kuli chiluli cha Jehanamu.

44 Amo mhiko zilinguwadakula hazifaga na chenje chilinguwalakaza hambe chizime.

45 Na mgulu wa hegwe wone ukwambuze kikwang'hwala, udumule! Inoga kwinjila kuli ukomu ulihela mgulu umwe, kuleka kuwa na migulu jeng'ha mili na kwinjila kuli chiluli cha Jehanamu.

46 Amo mhiko zilingudakula hambe zife na chiluli chilungulakaza hambe chizime.

47 Na iziho lyako wone likwambuze kikwang'hwala, wuse litaje! Inoga kwinjila kuli Undewa wa Nguluwi uli na iziho limwe hela, kuleka kuwa na meho geng'ha meli nakwinjila kuli chiluli cha Jehanamu.

48 Amo kuwele na mhiko zillingudakula hambe zife, na chenje hambe chizimiche.

49 “Mina chila munhu kokwenguligwa na chiluli kota vila nhambiko ilikwenguligwa na mwino.

50 Mwino unona, ila wone wajilize unoni wake wononezwa na choni? Muwe na mwino mgati mwenu na kikala goya hali hemwe.”

10

1 Yesu nakoka ahala nakaluta kuli mkowa wa Yudeya, mbaka kumwambu mwa lwanda lwa Yolodani. Wanhu wenji na wamlutila kahi, na heye kawalangusa kota vyoyaditaga.

2 Lelo, Mafalisayo wamlutila, na kwa kumjeza nawamuuza, “Ndaze, yowa goya kwa munhu kumha luleko mchewake?”

3 Yesu nakawedichila, “Musa nakawapa Malajizo gachi?”

4 Hewo nawedichila walonga, “Musa nakakundiza munhu yamwandichile kalatasi ya luleko mchewake na kumleka.”

5 Yesu nakawalonjela, “Musa nakawandichila ilajizo alyo, kwa vila loyawene vyomuwele na nhumbula zigagadale.

6 Ila kulawila mwaluko vila Nguluwi loyalumbile isi, nakalumba mlume na mdala, kota vila Maandiko Matakatifu vyogalonjile.

7 Ahyo mlume kowaleka mhaza na mayake na kilumba na mchewake,

8 na hewo weli, wowa lukuli lumwe. Hawowa weli, ila yumwe.

9 Lelo, choyalumbanize Nguluwi, munhu yaleche kulekaniza.”

10 Lowahiluche kahi mng'handa, walanguswa wa heye nawamuuza mbuli ayo.

11 Na heye nakawalonjela, “Wone mlume yamleche mchewake, na kuhola mdala yunji, kangudita ung'hondwa kwa mchewake.

12 Hihyo du, wone mdala yamleche mlume wa heye, kwa kuholigwa kwa mkasano yunji, na heye kangudita ung'hondwa.” Yesu kanguwapagata wana wadodo

13 Wanhu nawamigalila Yesu wana wadodo, yawawichile moko, ila wala walanguswa nawawang'hanuchila.

14 Yesu vyoyawene ahyo, nakazudila, nakawalonjela, “Muwaleche awo wana wadodo woye kwa heni, mleche kuwalemeza, kwa vila Undewa wa Nguluwi ndo kwa wanhu wafandile kota wana wano.

15 Ndanguwalonjelani ndikomya, munhu yoneche yalemwele kubochela Undewa wa Nguluwi kota mwana mdodo, hokwinjila hebu amo.”

16 Hamba kawapagata wana awo, kawawichila moko, kawatambichiza. Munhu yawele na lufufu

17 Yesu loyaluche kahi majendo ga heye, munhu yumwe kamuyila yobilima, kafugama kumwando kwa heye, nakamuuza, “Mlangusa unojile, ndite choni ndiuhalile ukomu wa mazuwa gose ne kuduma?”

18 Yesu nakamwidichila, “Lekachoni kwangundonjela noga? Haduhu munhu yanojile ila yumwe, Nguluwi yaliyeng'ha.

19 Kugazela Malajizo, ‘Uleche ung'hondwa, uleche kukopola, uleche kuhiza, uleche kulavya ulolezi wa udesi, uleche kuhada, uwahulichize mhaza na mayako.’ ”

20 Heye kamwidichila, “Mlangusa, ago geng'ha ndigabata kulawila londali msongolo.”

21 Yesu kamlola, kanojezwa na heye, kamlonjela, “Kwisilwa na chinhu chimwe, ulute kaguze vinhu vyeng'ha vyo uwele navyo, kawegalile awala wawele wazunwa sendi azo, nagwe kowa na ng'hano kilanga, hamba umbinze.”

22 Loyahuliche ago, kesinza, kaluta yawele na masinzo, kwa vila yali na lufufu lwinji.

23 Yesu kawalola walanguswa wa heye, kawalonjela walanguswa wa heye, “Mlole vyoiwa ngondo kwa wawele na lufufu kwinjila kuli Undewa wa Nguluwi.”

24 Walanguswa nawabubuwala na ulonzi wa heye. Yesu nakawalonjela kahi, “Wanangu, yowa ngondo ng'hatu kwinjila kuli Undewa wa Nguluwi!

25 Yowa ubewe kwa igongolo ngamiya kufyela kuli itubuli lya chihomo, kusinda yawele na lufufu kwinjila kuli Undewa wa Nguluwi.”

26 Walanguswa nawabubuwala ng'hatu weuza, “Lelo, yalikohi yoloholigwa?”

27 Yesu kawalola na kulonga, “Kwa munhu hela haiditikwa nehado, ila kwa Nguluwi mbuli zeng'ha zoditikwa.”

28 Petili nakamlonjela, “Na hetwe ndaze? Tuleka geng'ha, natukuwinza!”

29 Yesu nakalonga, “Ndanguwalonjelani ndikomya, chila munhu yalechile ng'handa ama wang'holoze ama lumbu ama mayake ama mhaza ama wanage ama migunda kwa mbuli ya heni na kwa Mbuli Inojile,

30 kobochela mala miya ya vyonjezeche mhela awu wa sambi, ng'handa ama lumbu ama wang'holoze ama mayako ama wana ama migunda hamwe na kugazigwa, na kuli mhela ukuya kobochela ukomu wa mazuwa gose.

31 Ila wenji wawele wa mwaluko wowa wa mwiso, na wawele wa mwiso, wowa wa mwaluko.” Yesu kangulonga lwa kadatu mbuli ya kubagama kwa heye

32 Yesu na walanguswa wa heye, lowali mnzila kuluta Yelusalemu na Yesu yawele yawalongole. Walanguswa nawali wodumba, na wanhu wamuwinzile nawadumba. Yesu nakawahola kahi hafungo wala walanguswa kumi na weli, nakaluka kuwalonjela gala gozakumlawila,

33 “Hulichizeni! Twanguluta Yelusalemu, na ako Mwana wa Munhu kowichigwa mmoko mwa watambika wakulu na walangusa wa malajizo ga Musa, na hewo womtagusa kwa wihe yabagame na kumuwika mmoko mwa wanhu hawawele Wayahudi,

34 na hewo womseka na womtemela mite, na kumtowa kwa himbati na kumkopola. Ila zuwa lya kadatu kulawa nahoyabagame kozilipuka.” Kulanda kwa Yakubu na Yohani

35 Yakubu na Yohani wana wa Zebedayo, nawamlutila Yesu wamlonjela, “Mlangusa, twangugana utuditile chinhu chotukulanda.”

36 Yesu nakawauza!, “Mwangugana ndiwaditileni choni?”

37 Wamwidichila, “Utukundile kikala chigoda cha hegwe cha Undewa, yumwe kudilo kwa hegwe na yumwe kumoso kuli ukulu wa hegwe.”

38 Yesu nakawalonjela, “Hamvizelele mwangulanda choni! Ndaze, moweza kung'hwela chizombe cha kugazigwa chonding'hwela na kubatizigwa kota vyondibatizwa?”

39 Wamwidichila, “Toweza.” Yesu kawalonjela, “Chizombe chonding'hwela, mong'hwela, na mobatizwa kwa nzila ila yondibatizigwa.

40 Ila yalikohi yochikala kudilo ama kumoso kwa heni, haiwele mbuli ya heni kuhagula, ila honhu hala nahagongomanyigwa kwa wala wahaguligwe.”

41 Awala walanguswa wanji kumi lowahuliche ago, nawaluka kuzudizwa na Yakubu na Yohani.

42 Ahyo, Yesu nakawachema, kawalonjela, “Mvizela kota wala walingujesigwa kota vilongozi wa isi, walongozaga wanhu wa hewo kwa lupichi, na wakulu awo wawemililaga wanhu wawo.

43 Ila kwa hemwe ileche kuwa hino, leka yalingugana yawe mkulu hali hemwe, imgana yawe chitumagwa wa hemwe.

44 Yalingugana yawe wa mwaluko, igana yawe chitumagwa wa weng'ha.

45 Mina Mwana wa Munhu hoyile, kukolelwa mijito, ila kuwakolela mijito na kuulavya ukomu wa heye, kwa mbuli ya ulohozi wa wanhu wenji.” Yesu kangumlohola hambe yalole Batimayo

46 Lelo, nawafika Yeliko, Yesu na walanguswa wa heye, wali wolawa na chinyakanye cha wanhu. Yumwe nayawele hambe yalole yalinguchemigwa Batimayo mwana wa Timayo yali yekale hafungo mwa nzila.

47 Loyahuliche Yesu yalawile Nazaleti kangukola ahala honhu, nakaluka kukwiniza lizi, “Yesu Mwanage Daudi umbonele isungu!”

48 Wanhu wenji nawamng'hanuchila leka yanyamalile, ila heye kalutilila kukwiniza lizi, “Mwana wa Daudi, umbonele isungu.”

49 Yesu nakema nakalonga, “Mchemeni.” Baho, nawamchema ayo yohambe yalole, nawamlonjela, “Ikangaze, Wime, kangukuchema.”

50 Na heye katozela hafungo ivalo lyake, kazumilila, kamlutila Yesu.

51 Yesu nakamuuza, “Kwangugana ndikuditile choni?” Ayula yohambe yalole nakamlonjela, “Mlangusa ndangulanda ndizengulola kahi.”

52 Yesu nakamlonjela, “Ulute. Makundo ga hegwe gakulohola.” Baho yula yohambe yalole kawa yolola, kamuwinza Yesu mnzila.

11

1 Yesu loyali habehi nakwinjila Yelusalemu, nawafika Betifage na Besania, habehi na chidunda cha Mizeituni. Yesu nakawalajiza walanguswa wa heye weli,

2 nakawalonjela, “Mlute hali chijiji chiwele kumwando kwa hemwe. Lomkwinjila amo, molifika mwana idogowi liwohigwe, ling'hali kwinhigwa na munhu. Mlichumulile mligale.

3 Wone munhu yawauze, lekachoni mwangudita ahyo? Mumlonjele, Mkulu kanguligana kolihilusa hamba.”

4 Baho, nawaluta, nawalifika mwana idogowi limwe mluga likoweligwe hali chihindilo. Lowali wolidohola,

5 wanhu wamwenga wawele ahala wawauza, “Lekachoni mwangulidohola alyo mwana idogowi?”

6 Walanguswa wamwidichilla kota vyowalonjelwe na Yesu, nawo wawaleka waluta nalyo.

7 Wamhilichila Yesu alyo wmana idogowi, wamtandichila nguwo za hewo kuli idogowi na Yesu kakwina kekalisa.

8 Wanhu wenji nawazanza nguwo za hewo mbalabala, wanji nawalambalika miputi ja migodi jowatemile kumigunda.

9 Wanhu weng'ha walongole na wawele kumbele wakwiniza lizi wolonga, “Lutogo! Yamtambichizwe ayo yalinguya kwa itagwa lya Mkulu!

10 Utambichizwe Undewa ulinguya kahi wa mhaza wa hetwe Daudi. Yatogoligwe Nguluwi kuchanya kilanga.”

11 Yesu nakenjila Yelusalemu nakaluta yatimilile mbaka kuli luga lwa Ng'handa ya Nguluwi, nakalola lola kona chila chinhu goya. Na kwa vila nayali matinazo, nakaluta Besania hamwe na wala kumi na weli. Yesu kangulipanjila isada

12 Hamitondo, nalowali wolawa Besania, Yesu nakona nzala.

13 Lelo, nakalyona kwa kutali igodi lya misada liwele na mahamba menji, kalihejelela habehi leka yalole wone liwele na mafuza goneche. Loyaufichile, nakalyona lilihela mafuza, ila mahamba yeng'ha, kwa vila hawali mhela wa kulela mafuza.

14 Baho kalilonjela lila igodi, “Kwaluchila lehano na mazuwa gose munhu yoneche yaleche kulya mafuza ga hegwe.” Walanguswa wa heye nawahulika ulonzi awo. Yesu kanguluta kuli ng'handa ya Nguluwi

15 Lelo, nawafika Yelusalemu. Yesu nakaluta mluga lwa Ng'handa ya Nguluwi nakaluka kuwawinga wanhu wawele woguza na kugula vinhu amo. Nakagudusa visanya vya wala wali wovunza sendi, na wala wali woguza ng'hunda.

16 Nahamkundile munhu yoneche kukolela mluga lwa Ng'handa ya Nguluwi yaholile chinhu.

17 Hamba nakawalangusa, “Yandichigwa kuli Maandiko Matakatifu, Nguluwi nakalonga, ‘Ng'handa ya heni yochemigwa ng'handa ya kulandila kwa mbuli ya isi zeng'ha.’ Ila hemwe muigalula iwa mhalika ya wabokaji!”

18 Watambika wakulu na walangusa wa malajizo ga Musa lowahuliche ago, nawaluka kupala nzila ya kumkopola, ila nawamdumba kwa vila wanhu wenji nawabubuwala na malanguso ga heye.

19 Loliswele, Yesu na walanguswa wa heye nawoka honhu hala. Malanguso ga mgodi wa mafuza ukalile

20 Mitondo kung'hali lufuku, lowali wokola, nawalyona lila igodi lya mafuza nalikala ng'ong'ona lyeng'ha, mbaka mizabi.

21 Petili nakakumbuchila gala nagakoleche, nakamlonjela Yesu, “Mlangusa, ulole lila igodi lya misada lyoulipanjile, vyolikalile bebeda!”

22 Yesu nakawalonjela, “Muwe na makundo kwa Nguluwi.

23 Ndanguwalonjeleni ndikomya, munhu yochilonjela chidunda achi, ‘Ung'humbuche ukagwe kuli bahali,’ ne kona majesa mnhumbula ya heye, leka yokunda kota mbuli zeng'ha zoyolonga zokoleka, kuditilwa mbuli ayo Nguluwi komditila.

24 Lelo, ndanguwalonjelani, homumlanda Nguluwi na kumuuza chinhu, mkunde kota mchibochela, na hemwe mopegwa.

25 Homumlanda Nguluwi, mumusile chila munhu yawaditileni vibi choneche, leka Mhaza wa hemwe yawele kilanga yawosele hemwe gehile gomditile.”

26 “Ila wone hamlinguwosela wanji, na Mhaza wa hemwe yawele kilanga howowosela hebu hemwe gehile genu gomditile.” Mbuli ya ludali lwa Yesu

27 Lelo, nawafika kahi Yelusalemu. Yesu loyali yojenda kuli luga lwa Ng'handa ya Nguluwi, watambika wakulu na walangusa wa malajizo ga Musa na wasekulu wamlutila,

28 nawamuuza, “Kwangudita mbuli zino kwa ludali lwachi? Yalikohi yakupele ludali lwa kukola mbuli azi?”

29 Ila Yesu nakawalonjela, “Ndowauzani chinhu chimwe, lomkwidichila, nani kahi ndowalonjelani ndangudita mbuli azi kwa ludali lwachi.

30 Ndaze, ludali lwa Yohani lwa kubatiza nalulawa kilanga ama kwa wanhu? Nyidichileni.”

31 Nawaluka kiuza hewo kwa hewo, “Tolonga ndaze? Hotulonga, nagalawa kwa kilanga kotuuza, lelo, mbona hamumkundile Yohani?

32 Ila hotulonga, nalulawa kwa wanhu.” Nawadumba lung'hongola lwa wanhu wamemile kwa vila weng'ha nawakunda kota Yohani yali mloli wa Nguluwi.

33 Lelo, nawamwidichila Yesu, “Hetwe hatuvizelele.” Na heye Yesu nakawalonjela, “Na heni siwalonjela ndangudita mbuli zino kwa ludali lwachi.”

12

1 Yesu nakaluka kulonga na hewo kwa nhelo, kwali na munhu yumwe nakalima mgunda wa zabibu. Nakazungulusila lugagala, na hagati nakabawa izimbo lya kukamila divai, nakazenga chidandalo kahi. Nakawabasila mgunda awo walimi, na kaheluka isi ya kutali.

2 Mhela wa kubeta, nakamlajiza chitumagwa wa heye kwa wala walimi, yakamigalile chasi cha mbena cha mgunda wa heye wa zabibu.

3 Wala walimi, nawamibata, wamsubula, nawamuhilusa ne chinhu.

4 Nakamlajiza kahi chitumagwa yunji, ayu kahi wamlumiza mutwi na kumdita vinhu kwa kumbasa soni.

5 Yula yawele na mgunda nakamlajiza chitumagwa yunji, na heye wamhola wamkopola. Na wamwenga wenji walajizwe nawatowigwa na wanji nawakopoligwa.

6 Yaponile kulajizwa yali mwanage mlume yamganile. Hamba kamlajiza kwa yawabasile mgunda, kejesa kata, “Hanji womhulichiza mwana wa heni.”

7 Ila awala walimi wazakilonjela hewo walonga, “Ayu ndo yohalila, leka tumkopole na mgunda wa zabibu tohalila hetwe!”

8 Baho wamibata ayula yatumigwe, wamkopola wamtaga kutali na hali mgunda wa zabibu.

9 Yesu nakawauza, “Yowa ndaze kwa ayula yawele na mgunda wa zabibu? Ndanguwalonjela, kokuya kuwabagamiza wanhu weng'ha na kuwabasila aula mgunda wanhu wanji.

10 Ndaze, hamsomile Maandiko Matakatifu aga?

Alila iganga lyo walilemile walinguzenga,
liwa iganga likulu lya msisi.

11 Mkulu ndo yaditile mbuli ayi,
nayo ndo ya kububuwaza ng'hatu kwa hetwe.”

12 Watambika wakulu, na walangusa wa Malajizo ga Musa na wasekulu nawavizela kota nhelo ayi yali kwa hewo. Lelo, nawajeza kumibata, ila nawadumba ikugusi lya wanhu. Lelo, wamleka, waluta. Kulavya kodi kwa Mndewa wa Loma

13 Lelo, Mafalisayo wamwenga na vitumagwa wa chilundo cha Helodi, nawatumigwa leka wamgwilize Yesu kwa ulonzi wa heye.

14 Wamlutila, nakumlonela, “Mlangusa, tuvizela kota hegwe ndo munhu utanganiche ulingulonga ukomya, na hulingumdumba munhu yoneche. Na ukulu wa munhu hauwele chinhu kwa hegwe, ila kwangulangusa kukomya kweng'ha kukolela Nguluwi. Ndaze, yowa goya kulavya kodi kwa mndewa wa Loma, au hebu? Tulavye au tuleche kulavya?”

15 Ila Yesu nakavizela uhadi wa hewo, nakawalonjela, “Lekachoni mwangunjeza? Mndajile ayo sendi ndiilole.”

16 Wamlajila. Na heye nakawauza, “Mutwi na itagwa ali ndo lya whaani?” Nawamwidichila, “Ndo wa mndewa wa Loma.”

17 Yesu nakawalonjela, “Ga Kaisali mmigalile Kaisali, na ga Nguluwi mmigalile Nguluwi. Nawabubuwala ng'hatu na heye.” Mbuli ya uzilipuko

18 Masadukayo, nawawele wolonga kota kuduhu uzilipuko kwa wabagame, nawamlutila Yesu nakumuuza,

19 “Mlangusa, Musa nakatulajiza hino, munhu wone yabagame na kuleka mchewake ne kulela mwana, mng'holoze imgana yamhalile ayo mdala mlekwa, leka yamlelele wana mng'holoze.

20 Lelo, kwali na wanhu saba wa lukolo lumwe. Wa mwaluko nakahola, nakabagama ne kulela mwana.

21 Na mng'holoze wa keli nakamhola yula mdala mlekwa, na heye kahi nakabagama ne kuleka mwana, na mng'holoze wa kadatu iwa hiho.

22 Weng'ha saba nawabagama ne kuleka mwana. Logadumile, na yula mdala mlekwa nakabagama.

23 Lelo, zuwa lya wabagame kuzilipuka, mdala ayo kowa mdala wa yalikohi? Weng'ha saba na wali wamhesile.”

24 Yesu nakawalonjela, “Hemwe muwifya kwa vila hamgazelele Maandiko Matakatifu ne mong'ho wa Nguluwi.

25 Mina wabagame howozilipuka hawohesa ne kuhesigwa hebu, wowa kota wahilisi wa kilanga.

26 Ila mbuli ya kuzilipuka kwa wabagame, ndaze, hamsomile chitabu cha Musa kuli honhu ha chila chisosolo lochali chikwaka chiluli? Nguluwi nakamlonjela Musa, heni ndo Nguluwi wa Ibulahimu na Nguluwi wa Isaka na Nguluwi wa Yakubu.

27 Lelo, heye hawele Nguluwi wa wabagame, ila heye ka Nguluwi wa wawele wakomu. Hemwe muwifya ng'hatu.” Ilajizo liwele likulu

28 Mlangusa yumwenga wa malajizo ga Musa nakoya, nakahulika kilewa kwa hewo. Loyawene Yesu yawedichile goya masadukayo, kalawila, nakamuuza, “Kuli Malajizo ga hewo ga Nguluwi, ilikohi iwele ng'hulu kupuluta geng'ha?”

29 Yesu nakamwidichila, Mwaluko ndo ayi, “Hulichize Izilaeli! Mkulu Nguluwi wa hetwe ndo yaliyeka Mkulu.

30 Umgane Mkulu Nguluwi wa hegwe kwa nhumbula ya hegwe yeng'ha na kwa muhe wa hegwe weng'ha na kwa luhala lwako lweng'ha na kwa mong'ho wa hegwe weng'ha.

31 Na lya keli ndo ali, mgane youlingikalasa habehi, kota vyoulingigana gwegwe baho. Kuduhu ilajizo linji lilwele likulu kupuluta gano.”

32 Lelo, yula mlangusa wa malajizo ga Musa nakamlonjela, “Goya Mlangusa! Kulonga kukomya kota Nguluwi ndo yumwe hela na kuduhu yunji ila heye.

33 Na igana munhu kumgana Nguluwi kwa nhumbula yeng'ha na kwa luhala lweng'ha na kwa mong'ho weng'ha na kumgana youlingikalasa habehi kota vyoulingigana gwegwe baho. Mbuli ayi ndo itanganiche ng'hatu kupuluta kulavya nhambiko ya miwunde na nhambiko za kulakaza.”

34 Yesu vyoyawene kota ayu munhu nakamwidichila goya, nakamlonjela, “Hegwe huwele kutali na Undewa wa Nguluwi.” Kulawila aho, kuduhu ne munhu yajezile kumuuza chinhu. Mbuli ya Kilistu Mlohozi

35 Yesu loyali yolangusa mng'handa ya Nguluwi, nakauza, “Lekachoni walangusa wa Malajizo ga Musa wangulonga kota Kilistu Mlohozi ndo mwanage Daudi?

36 Heye Daudi yolongozwa na Muhe Yelile nakalonga,

‘Mkulu Nguluwi nakamlonjela mkulu wa heni,
wikale hano kudilo kwa heni,
mbaka ndiwawiche wang'honyo wa hegwe hasi ha magulu ga hegwe.’

37 “Heye Daudi nakamchema Kilistu Mkulu. Lelo, Kilistu Mlohozi kowa ndaze mwanage Daudi?” Yesu kanguwalonjela wanhu mbuli ya walangusa wa Malajizo ga Musa

38 Kuli malanguso ga heye, Yesu nakalonga, “Milolele na walangusa wa Malajizo ga Musa, wawele ngugana kitapula wavalile mikanzu milefu na kulamsigwa na wanhu chiukulu kuli masoko, nakugana kikalisa honhu hatanganiche kuli ng'handa za kusalila,

39 na kuhagula honhu hatanganiche mng'handa za kusalila na honhu hatanganiche hali mnvina.

40 Nakuwabunza wadala walekwa ng'handa kwa usugu wawo, aku wochisinjizila kumlanda Nguluwi kwa kulutilila! Wotagusigwa kwa wihe lukami ng'hatu.” Ndolendole ya mdala mlekwa

41 Yesu nakekala habehi na honhu howali wolavila ndolendole. Nakawa yolola wanhu wenji lowali wolavya sendi na kujela mli isanduku lya ndolendole kuli ng'handa ya Nguluwi. Wawele na lufufu wenji nawalavya sendi nyinji.

42 Aho nakoya mamo yumwe mlekwa mzunwa, nakalavya migwala mili midodo ja sendi.

43 Aho Yesu nakawachema walanguswa wa heye, nakuwalonjela, “Ndanguwalonjelani ndikomya, mamo ayu mlekwa mzunwa kajela chasi chinji mli isanduku lya ndolendole kusinda chowajelile wanji weng'ha.

44 Mina wanhu wawele na lufufu nawalavya ndolendole kulawa kuli lufufu nalowawele nawo. Ila ayu mamo kwa uzunwa wa heye, kalavya chila chinhu choyawele nacho.”

13

1 Yesu navyoyaliyolawa mluga lwa Ng'handa ya Nguluwi, yumwe wa walanguswa wa heye nakamlonjela, “Mlangusa, ulole ng'handa vyoizenjigwe goya na maganga aga vyoganojile mlukanzi!”

2 Yesu nakamlonjela, “Ndaze, kwanguzona ng'handa azi ng'hulu? Kuduhu iganga ne limwe lipona mchanya mwa liyage, chila chinhu chobomoligwa.” Kugaya na kugazigwa

3 Yesu loyali yekale mchanya mwa chidunda cha Mzeituni yolola kuli Ng'handa ya Nguluwi, Petili na Yakubu na Yohani na Andeleya nawamuuza kwa uviso.

4 Nawamlonjela, “Utulonjele mbuli azi zolawila nili? Chilajilo chachi chitulajila kota mbuli zabehi kulawila?”

5 Yesu nakawalonjela, milolele, mleche kuhadigwa na munhu.

6 Mina wenji wokuya wochitumbila itagwa lya heni, chila yumwe yolonga heye ndo heni! Na hewo wowajiliza wanhu wenji.

7 Lomhulika mbuli ya ngondo na uhesi wa ngondo, mleche kisinza. Mbuli azo zolawila, ila kuduma kung'hali.

8 Isi imwe yochitowa na iyage, undewa umwe wochitowa na undewa uyage, chila honhu kowa na jimachinyina na nzala. Mbuli azi ndo kota vila usungu wa mwaluko wa kulela mwana.

9 Ila hemwe milolele. Mina wanhu wowahilikani kuli utaguso, na kuwatowani kuli ng'handa za kusalila. Mohilikwa kwa vilingozi na wandewa kwa chiwalo cha heni, leka mlavye ulolezi kwa hewo.

10 Ila mwiso haunafika, Mbuli Inojile yodamligwa tandi kwa wanhu weng'ha.

11 Na hewo howowawikani mmoko na kuwahilikani kuli utaguso, mleche kuwa na lunhwinhwi kwa gala gomlonga, mhela ula houfika, mlonje choneche chompegwa, mina ulonzi womlonga haulawa kwa hemwe, ila wolawa kwa Muhe Yelile.

12 Walume wowahilika wang'holozawo wakopoligwe, na wahaza wodita hihyo kwa wana wawo. Na wana wowagaluchila wawalelile wakopoligwe.

13 Wowazudileni kwa mbuli ya heni, ila munhu yula yokwimilila mbaka kuduma ndo heye yoloholigwa. Chinhu chihile chilinguwifya

14 “Lomkona ‘Izudizo lilinguwifya likwima honhu hohawele hake. Yalingusoma yavizele vyoilinguzeleka, aho wawele Yudeya wabilimile kuchidunda.

15 Yawele kuchindwiko cha ng'handa, yaleche kidulika kwinjila mng'handa ya heye kuhola chinhu.

16 Yawele kumgunda yaleche kuhiluka kaye kuhola igwanda lyake.

17 Yowa ngondo kwa wachimai wawele na himila na walingonyeza zuwa azo!

18 Mumlande Nguluwi leka mbuli azo zileche lawila mhela wa mbeho.

19 Mina mhela awo kowa na kugaya kohakunalawila kulawila Nguluwi loyalumbile isi mbaka lehano, na hailawila kahi.

20 Wone Mkulu nahawapunguzile zuwa azo kuduhu munhu yahawele yoloholigwa. Ila kwa mbuli ya wahaguligwe na Nguluwi, nakapunguza zuwa azo.

21 “Lelo munhu yowalonjelani, ‘Mlole, Kilistu Mlohozi kahano,’ ama ‘Mlole ka ahala,’ mleche kukunda.

22 Mina wokuya Kilistu wa udesi na waloli wa udesi. Wodita ulajilo na vinduzanduza wojeza kuwajiliza wala wahaguligwe na Nguluwi,

23 ila hemwe milolele. Heni ndiwalonjelani mbuli yeng'ha ing'hali lawila. Kuya kwa Mwana wa Munhu

24 “Lelo, zuwa azo, hokumala kugaya ako, isanya lowichigwa jiza na nyelezi halibunguzuka.

25 Nhondwe zolagala kulawa kilanga na mong'ho ubatilile vinhu avyo vyeng'ha wotigaswa!

26 Aho wanhu wombona heni Mwana wa Munhu yokuya kuli ng'hungugu kwa ludali lwinji na ukulu.

27 Hamba kowalajiza wahilisi wa kilanga wa heye wawakungajize wahaguligwe na Nguluwi kulawa nzingo zeng'ha zine, kulawila isi yeng'ha na kilanga kweng'ha. Mbuli ya ulanguso wa mgoda wa mafuza

28 “Kwa ikuyu milanguse nhelo ayi, hala nhagala lozikwaluka kutitima na kubahula, mwanguvizela kota mhela wa nhonya wa habehi.

29 Hihyo namwe homkona mbuli azo zilawila, mvizele kota kahabehi kuya.

30 Ndanguwalonjelani ndikomya, lulelo alu halubagama vinhu avi vyeng'ha havinalawila.

31 Ulanga na isi zopuluta, ila ulonzi wa heni haupuluta hebu. Kuduhu ne yumwe yovizela zuwa ne saa

32 “Ila, mbuli ya zuwa au saa ayo kuduhu ne yumwe yavizelele kokuya nili, ne wahilisi wa kilanga, ne Mwana, ila Mhaza yaliyeng'ha ndo yavizelele.

33 Milolele na kikala meho, mina hamvizelele mhela awo wokuya nili.

34 Yowa kota munhu yalinguka hakaye na kwinula majendo kuwalechela vitumagwa wa heye ludali, chila yumwe na mijito ya heye, nakamlonjela mwamizi wa chihindilo yawe meho.

35 Lelo, mikale meho, mina hamvizelele mkulu wa ng'handa kohiluka nili, hanji yowa matinazo au hamihe, lufuku au mitondo.

36 Milolele leka hoyokuya hemwe ne kuvizela, yaleche kuwafika muwasile.

37 Ndilinguwalonjela hemwe, ndanguwalonjela weng'ha, mikale meho!”

14

1 Nagapona mazuwa meli ifiche mnvina ya Pasaka na Mibumunda galihela usaso. Watambika wakulu na walangusa wa Malajizo ga Musa wali wopala nzila ya kumibata Yesu kwa chinyele wamkopole.

2 Ila nawalonga, “Tuleche kumibata mhela wa mnvina ya Pasaka, wanhu wotulemela.” Yesu kangubakalizwa mafuta ako Besania

3 Yesu yali Besania hakaye ha Simoni nayawele na uswema. Loyali mchisaga yolya chilyo, mdala yumwe yawele na alyo libuli lya alabasta liwele nguguzigwa kwa sendi nyinji na mafuta galingununyhilila ga nado inojile iwele nguguzigwa kwa sendi nyinji nakoya, nakaichumula ayo chupa, nakumjidila Yesu mafuta ago kumutwi.

4 Wanhu wamwe nawawele aho nawazudila, welonjelela, “Lekachoni kanguwifya mafuta aga?

5 Gahaguzigwe kwa sendi denali miya zidatu zilinguhega kwa mwezi umwe ng'hatu, nakupegwa wazunwa!” Nawamng'hanuchila ayo mamo.

6 Ila Yesu nakawalonjela, “Mumleche, lekachoni mwangumgaza? Nakanditila mbuli inojile.

7 Wazunwa mwahamwe na hemwe mazuwa gose, ila heni siwa na hemwe mazuwa gose.

8 Heye kadita vyoyawezile, kalujidila lukuli lwangu mafuta galingununyhilila kuuwika goya kutiligwa mchilaga.

9 Ndanguwalonjelani ndikomya, koneche kweng'ha muisi Mbuli Inojile hoidamligwa, chinhu chino choyaditile ayu mdala chodamligwa kumkumbuchila heye.” Yuda Iskalioti kangukunda kumgalamka Yesu

10 Hamba Yudasi Isikalioti, yumwe wa awala kumi na weli, nakaluta kwa watambika wakulu, leka yamgalamche Yesu.

11 Watambika wakulu lowahuliche mbuli ayo, nawasangalala, nawalagana na heye wompa sendi. Lelo, Yuda nakaluka kupala ndaze vyoyomhinduka. Yesu kangulya ndiya ya Pasaka na walanguswa wa heye

12 Zuwa lya mwaluko lya mnvina ya mibumunda jilihela usaso, mhela ula mwanaing'holo wa Pasaka hukopoligwa, walanguswa wa heye nawamuuza, “Kwangugana kohi tukuwichile goya ndiya ya Pasaka?”

13 Lelo, Yesu nakawalajiza walanguswa wa heye weli yowalonjela, “Mlute kuli muji, na amo moting'hana na munhu yumwe yedwichile chiya cha mazi. Mumuwinze,

14 mbaka mng'handa yoyokwinjila, mkamlonjele yali na ng'handa kota, mlangusa kangulonga, chakohi chihengo cha heye choyodila ndiya ya Pasaka hamwe na walanguswa wa heye?

15 Na heye kuwalajila chihengo chikulu chizenjigwe mchanya ha chiyage chiwichigwe goya na kunoligwa. Tugongomanyileni mumo ndiya ya Pasaka.”

16 Walanguswa nawoka, nawaluta kuli muji, nawafika chila chinhu goya kota Yesu vyoyawalonjele. Nawawika goya ndiya ya Pasaka.

17 Loifichile matinazo, Yesu nakoya hamwe na walanguswa wa heye kumi na weli.

18 Lowawele wekale mchisanya wolya, Yesu nakalonga, “Ndanguwalonjelani ndikomya, yumwe wa hemwe yalingulya hamwe na heni kongalamka.”

19 Aho walanguswa wa heye nawaluka kisinza, nawamuuza yumweyumwe, “Ndaze, nda heni?”

20 Yesu nakawalonjela, “Yumwe wa hemwe kumi na weli, yalingudiliza ibumunda hamwe na heni mchisaye.

21 Ndangukomya Mwana wa Munhu kobagama kota Maandiko Matakatifu vyogawele longa mbuli ya heye, ila mane yuye munhu ayo yalingumgalamka Mwana wa Munhu! Nayahawele goya munhu ayo wone nahaleleche!” Ndiya ya Mkulu

22 Nalowali wolya, Yesu nakahola ibumunda, katambichiza, nakaumogola, kawapa walanguswa wa heye yolonga, “Mhole, alu ndo lukuli lwangu.”

23 Hamba kahola chizombe, kalonga malumbo kwa Nguluwi, kawapa, weng'ha nawang'hwa weng'ha mchizombe acho.

24 Yesu kawalonjela, “Ayi ndo danda ya heni ilingulajila ilagano lya Nguluwi, danda ilingubohoka kwa mbuli ya wanhu wenji.

25 Ndanguwalonjela ndikomya, siwila kung'hwa divai kahi na hemwe, mbaka zuwa honding'hwa divai inji kuli undewa wa Nguluwi.”

26 Lowasindile kwimba lwimbo, woka, nawaluta kuli chidunda cha Mizeituni. Yesu kangulonga Petili kombela

27 Yesu nakawalonjela walanguswa wa heye, “Hemwe mweng'ha mobilima mondeka ndiliyeka, mina Maandiko Matakatifu gangulonga,

‘Ndomtowa mdimi,

Na ming'holo jeng'ha josambaluka.’

28 Ila londizilipuka, ndowalongola Galilaya.”

29 Petili nakamlonjela, “Wone hewo weng'ha wawe na majesa na hegwe nakukuleka, heni sikuleka hebu!”

30 Yesu nakamlonjela Petili, “Ndangukulonjela ndikomya, nechilo yiyino, izogolo halineka lwa keli, kombela kadatu.”

31 Ila Petili nakamwidichila yekangaze kalonga, “Wone ingane kubagama hamwe na hegwe, sikubela ng'o.” Walanguswa weng'ha nawalonga hiho. Yesu kangumlanda Nguluwi kuli kamgunda Gesemane

32 Lelo, nawafika kuli kamgunda kalinguchemigwa Getisemane. Yesu nakawalonjela walanguswa wa heye, “Mikale baha, mhela heni ndimlanda Nguluwi.”

33 Hamba nakawahola Petili na Yakubu na Yohani, nakaluka kuwa na masinzo na kugaya.

34 Nakawalonjela, “Ndina masinzo lukami mnhumbula behi nakubagama. Mikale hano na muwe meho.”

35 Nakaluta hamwando, ketoza hasi, nakalanda kwa Nguluwi, wone ilinguganigwa, yaleche kukolela saa ayo ya kugazigwa.

36 Nakalonga, “Mhaza wa heni, hegwe kuna ludali lwa vinhu vyeng'ha. Umbusile achi chizombe, ila ileche kuwa kota vyondilingugana heni, leka kota vyougana hegwe.”

37 Hamba nakahiluka kwa walanguswa wala wadatu, nakawafika wawasile. Lelo, nakamuuza Petili, “Simoni, ndaze kuwasa? Kulemwela kikala meho ne saa imwe?”

38 Hamba nakawalonjela, “Mikale meho na kulanda leka mleche kwinjila kuli kujezigwa. Muhe wa munhu wangugana kudita ganojile, ila lukuli lwa ng'hochele.”

39 Nakaluta kulanda Nguluwi kahi yohiluchila ulonzi wuwula.

40 Hamba nakahiluka kahi kwa walanguswa, nakawafika wawasile. Meho gawo nagali gebatigwe na usinjizi. Nahawalizelele lya kumwidichila.

41 Loyoyile lwa kadatu nakawalonjela, “Mng'hali muwasile na kwesela? Lelo itosa! Saa ifika, Mwana wa Munhu kanguwichigwa mmoko mwa wanhu wawele na gehile.

42 Mwinuche, tucheni. Mlole, kanguya yula munhu yalingunyinduka kahabehi.” Yesu kangibatika

43 Yesu naloyang'hali yolonga, Yudasi yumwe wa wala kumi na weli, nakafika hamwe na likugusi lya wanhu wawele na mipanga na nyimbati. Wanhu awo nawalajizwe na watambika wakulu, na walangusa wa Malajizo ga Musa na wasekulu.

44 Yuda yamgalamche nakawapa ulajilo, “Yula munhu yondimnonela ndo heye, mibateni na kumuhilika hali wamizi.”

45 Yuda loyafichile du, nakamlutila Yesu nakumlonjela, “Mlangusa!” Hamba kamnonela.

46 Lelo, awo wanhu nawamibata Yesu, wamuwika mmoko.

47 Yumwe wa wala wawele wemile aho hamwe na Yesu, nakasomola ipanga, nakamtowa nalyo chitumagwa wa mtambika mkulu, nakamdumula ikutu.

48 Yesu nakawalonjela, “Ndaze, muya na mipanga na nyimbati kota heni nda mbokaji?

49 Chila zuwa nandali hamwe na hemwe ndilangusa mluga lwa Ng'handa ya Nguluwi, mbona hamundibate. Ila sambi igana Maandiko Matakatifu genele.”

50 Aho walanguswa weng'ha nawamleka, nawabilima.

51 Kwali na msongolo yumwe yali yomuwinza Yesu yawele yavalile mgolole. Nawo nawajeza kumibata.

52 Ila heye nakasulupuka, nakauleka ula mgolole, nakubilima mwazi. Yesu kuli balaza lya utaguso lya wasekulu

53 Lelo, nawamhilika Yesu kwa mtambika mkulu kuwele na watambika wakulu weng'ha, wasekulu na walangusa wa Malajizo ga Musa kowali watig'hane.

54 Petili nakamuwinza Yesu kwa kutali, nakenjila mgati mwa luga lwa mtambika mkulu, nakekala hamwe na wamizi yokota chiwambilo.

55 Watambika wakulu na balaza lyeng'ha nawaliwopala ulolezi wa kumtagusa Yesu leka wamkopole, ila hawauwene.

56 Wanhu wenji nawalavya ulolezi wa udesi kwa Yesu, ila ulolezi wa hewo hauwiwhanile.

57 Hamba wanji nawema, na kulavya ulolezi wa udesi wolonga,

58 “Natumhulika munhu ayu yolonga, ‘Ndogwisanga Ng'handa ayi ya Nguluwi izenjigwe kwa moko ga wanhu, na kwa mazuwa gadatu ndolizenga linji lohalizenjigwe kwa moko ga wanhu.’ ”

59 Ila leka ahyo, ulolezi wa hewo nahawiwhanile.

60 Mtambika mkulu nakema hagati hawo, nakamuuza Yesu, “Ndaze, hulingwidichila ne chinhu? Wanhu awa wangulavya ulolezi wachi kwa hegwe?”

61 Ila heye nakanyamalila tulu! Nahalonjile ne chinhu. Mtambika mkulu nakamuuza kahi Yesu, “Ndaze, hegwe ndo Kilistu Mlohozi yatambichizwe na Nguluwi, Mwana wa Mwenyegawa yelile?”

62 Yesu nakedichila, “Ena, nda heni. Kahi, momona Mwana wa Munhu yekale kudilo kwa Nguluwi yawele na mong'ho, yalinguya kuli ng'hungugu kulawa kilanga.”

63 Aho mtambika mkulu nakadadula ivalo lyake kulajila kota nakazudila ng'hatu, nakulonga, “Twangugana ulolezi wachi kahi?

64 Mumhulika vyoyalingumkovula Nguluwi! Hemwe mwangona ndaze?” Weng'ha nawamula kota imgana yabagame.

65 Lelo, wamwe wa hewo nawaluka kumtemela mite, nawamgubika kumeho, nakumtowa nakumlonjela, “Tulagulile lelo, yalikohi yakutowile!” Na vitumagwa nawamhola, na kumuwamba mizeze. Petili kangumbela Yesu

66 Petili loyang'ali hasi kuluga, yumwe wa vitumagwa wadala wa mtambika mkulu nakoya.

67 Naloyamuwene Petili yokota chiwambilo, nakamlola, na kumlonjela, “Nahegwe wali hamwe na Yesu Nazaleti.”

68 Ila Petili nakabela, “Mane, sigazelele goulonga!” Hamba Petili nakoka, nakaluta kunze kuluga. Aho izogolo nalika.

69 Yula chitumagwa loyamuwene kahi Petili, nakaluka kahi kuwalonjela wanhu nawawele wemile aho, “Munhu ayu ndo yumwe wa hewo.”

70 Petili nakabela kahi. Hado hela, wanhu nawawele wemile aho nawamlojela Petili, “Twangukomya hegwe kwa yumwe wa hewo, mina hegwe kwa Mgalilaya.”

71 Ila Petili nakaluka kipanjila na kilaha yolonga, “Heni simzelele munhu ayu yomlingulonga mbuli za heye.”

72 Baho du, izogolo nalika lwa keli. Lelo, Petili nakakumbuchila vila Yesu navyoyamlonjele, “Izogolo halineka lwa keli, kombela kadatu.” Petili nakagwa chifunama nakalila lukami.

15

1 Vyoifichile lufuku, watambika wakulu nawawika chitala na wasekulu na walangusa wa Malajizo ga Musa, wamkowela Yesu wamhilichila Pilato.

2 Pilato kamuuza Yesu kalonga, “Hegwe kwa mndewa wa Wayahudi?” Yesu nakedichila kalonga, “Ena, hegwe nakulonga.”

3 Watambika wakulu na wamvilizila Yesu mbuli nyinji.

4 Pilato kamuuza kahi Yesu lwa keli, “Hambe ulonje chinhu? Ulole vyowokulonjeleza menji.”

5 Ila Yesu halonjile ne luzi, mbaka Pilato kabubuwala. Yesu kangutagusigwa yabagame

6 Chila mhela wa mvina ya Pasaka, Pilato nakamchumulilaga munhu yumwe yawele mchinweng'ho yaganigwe na wanhu.

7 Lelo na kwali na munhu yaliyochemigwa Balaba, yali yawichigwe mchinweng'ho hamwe na wanhu wanji kwa kukopola.

8 Wanhu wenji nawamlutila Pilato womlanda yawaditile kota vyoyaditaga.

9 Pilato kawauza kalonga, “Mwangugana ndimchumulile mndewa wa hemwe wa Wayahudi?”

10 Nakalonga ahyo kwa vila nakavizela kota watambika wakulu, nawamigala Yesu kwa heye kwa kumonela maya hela.

11 Ila watambika wakulu nawawasonjeleza wanhu wamlande Pilato yawachumulile Balaba.

12 Pilato kahiluchila kwa kuuza kalonga, “Ndimchumulile ayu mlingumchema mndewa wa Wayahudi?”

13 Wanhu weng'ha watowa iyowe kahi walonga, “Mumuwambe ayo mumsalaba!”

14 Ila Pilato nakawauza, “Lekachoni! Kadita choni chihile?” Ila hewo walutilila kutowa iyowe, “Muwambeni mumsalaba!”

15 Pilato nakagana kulinojeza alila likugusi lya wanhu, nakamchumulila Balaba kulawa mchinweng'ho. Nakalajiza Yesu yazapigwe ng'hobwa, hamba nakamlavya yawambigwe mumsalaba. Wamizi wangumbeza Yesu

16 Hamba wamizi nawamhilika Yesu mchipepela, mng'handa ya mkulu wa Loma, wakungajiza chilundo cheng'ha cha wamizi.

17 Nawamvaliza ikanzu lya chiundewa liwele na lanji ya zambalau, nawatowa ng'hata ya miwa ifandile kota chipembelo, wamuwichila kumutwi.

18 Nawaluka kumlamsa wata, “Ulamche Mndewa wa Wayahudi!”

19 Wamtowa na idenje kumutwi, wamtemela mite, wamfugamila na kumwinamila.

20 Lowamalile kumbeza, wamvula lila ikanzu, wamvalisa nguwo ya heye wamhilika kuza kumuwamba mumsalaba. Yesu kanguwambigwa mumsalaba

21 Lowali mnzila, nawating'hana na munhu yumwe yalinguchemigwa Simoni, mwenyeng'haye wa Kilene. Heye yali mhaza wa Alekizanda na Lufo, na mhela awo yali yolawa kumgunda kuya kuli muji. Lelo, nawamkola lupichi yapiche msalaba wa Yesu.

22 Hamba wamhilika Yesu mbaka honhu hali hochemigwa Goligota, honhu ha Izeje lya Mutwi.

23 Nawampa divai wahanzile na mikwandi ja kuhoza usungu ila Yesu nakalema kung'hwa.

24 Nawamuwamba mumsalaba, wegawila nguwo za heye kwa kuzitowela simbi leka wamhagule yalikohi yohola choni.

25 Yali saa tatu lufuku howamuwambile Yesu mumsalaba.

26 Na nongwa ya Yesu na yandichigwa mchibao chiwichigwe mchanya mwa msalaba, “Mndewa wa Wayahudi.”

27 Hamwe na Yesu nawawamba wabokaji weli, yumwe kumoso na yumwe kudilo kwa Yesu.

28 Aho genela Maandiko Matakatifu galingulonga, “Nakawichigwa hamwe na wehile.”

29 Wanhu nawali wokola honhu aho, wali wombeza na kutigasa mitwi jawo na kulonga, “Nawali ulonga koigwisa ng'handa ya Nguluwi na kuizenga kwa mazuwa gadatu.”

30 Lelo, uduliche mumsalaba wilohole gwegwe.

31 Na hewo watambika wakulu na walangusa wa malajizo ga Musa nawambeza walonga, “Heye nakawalohola wanji, ila kangulemwela kilohola yuye.

32 Hambi hegwe ndo Kilistu Mlohozi, Mndewa wa Izilaeli! Yeduliche kulawa mumsalaba leka tone na kukunda.” Na wanhu wala weli wawambigwe mumsalaba hamwe na heye nawamliga. Yesu kangubagama mumsalaba

33 Kulawa saa sita nemisi, mbaka saa tisa matinazo, isi yeng'ha yali na jiza.

34 Loifichile saa tisa matinazo, Yesu nakalila kwa lizi likulu, nakalonga, “Eloi, Eloi, lema sabakitani?” Ilinguzeleka, “Nguluwi wa heni, Nguluwi wa heni, mbona kundeka?”

35 Wanhu wenji nawamemile ahala, lowahuliche ahyo, nawalonga, “Hulichizeni! Kangumchema Eliya.”

36 Munhu yumwe kahola libofyabofya, kadilizila mli divai na chinhu chiliusungu, kawika mli idenje kamha Yesu yang'hwe aku yolonga, “Tulole kota Eliya kokuya kukulohola.”

37 Yesu nakatowa iyowe nakatwesemka lwa mwiso!

38 Lelo, ipaziya liwele mli ng'handa ya Nguluwi naligawanize honhu helile ng'hatu nalidejeka hagati kulawa kuchanya mbaka hanyi.

39 Mkulu wa wamizi nayawele ahala, vyoyawene Yesu vyoyabagame, nakalonga, “Kakomya ayu nayali Mwana wa Nguluwi.”

40 Nawali baho wadala wamwe wolola kwa kutali, yumwe wa awo yali, Maliya Madelena na Salome na Maliya mamo wa Yakubu mdodo na Yose.

41 Awa na wamuwinza Yesu loyali Galilaya na kumkolela mijito, kwali na wadala wanji wenji woyile Yelusalemu hamwe na heye! Yesu kanguwichigwa mchilaga

42 Mhela wa matinazo nawali ufichile. Ayo yali zuwa lya kiwika goya, zuwa lilingulongola zuwa lya kwesela.

43 Aho nakoya Yusufu mwenyeng'haye wa Alimataya. Yali munhu mkulu kuli Undewa, yali yobeteza kuya kwa Undewa wa Nguluwi. Lelo, nakamlutila Pilato ne kudumba, nakalanda yapegwe lukuli lwa Yesu.

44 Pilato nakabubuwala heko vyoyahuliche kota Yesu kabagama. Lelo, nakamchema mkulu wa wamizi, nakamuza kota Yesu na kabagama hamuwa.

45 Pilato nakalonjelwa na mkulu yula wa wamizi kota Yesu nayali yabagame katali, nakamkundila Yusufu yahole lukuli lwa Yesu.

46 Aho Yusufu nakagula sanda iwele na utabuli uzelu, kaudulisa hasi lukuli, kahola sanda inojile ng'hatu na kufunjiliza lukuli na kaluta kuuwika kuli chilaga chihongoligwe kuli italawe lili kota mhalika. Kagudusa iganga kadinya mchihindilo.

47 Nawo Maliya Madelena na Maliya mayake Yose na wahona aho honhu hoyalambalikwe.

16

1 Zuwa lya kwesela lolimalile, Maliya Madelena na Salome na Maliya mayake Yakubu, nawagula mafuta ga kunhunyilila wakaubakalize lukuli lwa Yesu.

2 Lufuku zuwa lya jumapili, nawafika kuli chilaga, lusanya lyolwaluche kulawila.

3 Na hewo nawali wochilonjela, “Yalikohi yotuhejezela alila iganga hamlango mwa chilaga?” Nalyo lyali ling'hangala lukami.

4 Nalyo lyali ling'hangala lukami ila lowalolile, nawalyona iganga mina lihejezigwe hafungo.

5 Lowenjile mchilaga, nawamona msongolo yumwe yavalile ikanzu izelu, yekale nzingo ya kudilo, nawabubuwala aku wodumba ng'hatu.

6 Ila ayo msongolo nakawalonjela, “Mleche kububuwala na kudumba. Mwangumpala Yesu yalawile Nazaleti yawambigwe mumsalaba. Kazilipuka, haduhu hano. Mlute honhu howamuwichile.

7 Lelo mlute mkawalonjele walanguswa wa heye hamwe na Petili. Kanguwalongolani kula Galilaya. Ako momona kota vyoyawalonjeleni.”

8 Lelo, nawalawa hala mchilaga wobilima, ena nawakakama kwa kudumba na kububuwala ng'hatu, nahawamlonjele munhu yoneche chinhu, kwa vila nawadumba lukami. Yesu kangumlawila Maliya Magidalena

9 Yesu loyazilipuche kung'hali lufuku Jumapili, nakelajila tandi kwa Maliya Madelena, yula yalavigwe vijeni vihile saba.

10 Maliya Madelena nakaluta, nakuwalonjela wala wawele hamwe na Yesu na mhela awo wali wolomboleza na kulila.

11 Ila lowahuliche kota Yesu kamkomu na kota Maliya Madelena kamona, hawamkundile. Yesu kanguwalawila walanguswa weli

12 Hamba Yesu nakawalawila walanguswa weli yawele vinji. Awo walanguswa wali woluta kumgunda.

13 Na hewo kahi nawaluta, nakuwalonjela wayao. Nabaho hawakundile. Yesu kanguwalajiza walanguswa

14 Hamba Yesu nakawalawila awala walanguswa kumi na yumwe lowali wolya hamwe mchisanya. Nakawang'hanuchila lukami kwa kuwa hela makundo na ibamba lyao, mina nahawawakundile wala wamuwene hala loyazilipuche.

15 Lelo, nakawalonjela, “Luteni kuli isi zeng'ha mkadamle Mbuli Inojile kwa wanhu weng'ha.

16 Yalingukunda na kubatizigwa koloholigwa. Yohambeyakunde kotagusigwa kwa wihe.

17 Na ulajilo awu, wochibanda naula wa wala wawele kunda, kwa itagwa lyangu wolavya vijeni na wolonga kwa ulonzi unji.

18 Wone webate izoka, au wone wang'hwe chinhu choneche chiwele na dunga, haiwawifya hebu. Wowawichila moko watamwa, nawo wowa wakomu.” Yesu kaguholigwa kuchanya kilanga

19 Mkulu Yesu loyasindile kulonga nawo, nakaholigwa kilanga, nakekala nzingo ya kudilo kwa Nguluwi.

20 Walanguswa wa Yesu nawaluta wodamla chila honhu. Mkulu nakadita mijito hamwe nawo na kwimiza usenga awo kwa ulajilo uwele hamwe na hewo.