1

1 Paweł, wysłannik* Pomazańca** Jezusa przez wolę Boga, i Tymoteusz, brat***, [* Inaczej: "apostoł".] [** Tu znaczenie etymologiczne: normalnie już jak imię własne "Chrystus". Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje.] [*** Braćmi nazywa nadawca listu chrześcijan.]

2 w Kolosach świętym i wiernym braciom w Pomazańcu, łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego*. [* Inne lekcje: "naszego i Pana, Jezusa Pomazańca"; "naszego i Pana naszego, Jezusa Pomazańca"; "naszego i Jezusa Pomazańca, Pana naszego".]

3 Dziękujemy Bogu, Ojcu* Pana naszego, Jezusa Pomazańca, każdej chwili za was modląc się, [* Inna lekcja zamiast "Bogu, Ojcu": "Bogu i Ojcu".]

4 usłyszawszy (o) wierze waszej w Pomazańcu Jezusie i (o) miłości, którą macie ku wszystkim świętym* [* Tak nazywa nadawca listu chrześcijan.]

5 z powodu nadziei*, (tej)** odłożonej (dla) was w niebiosach, (o) której wcześniej usłyszeliście w słowie prawdy dobrej nowiny, [* Tu o przedmiocie nadziei.] [** W oryginale rodzajnik. Rodzajniki pierwotnie były zaimkami wskazującymi.]

6 (tej) przybywającej do was, tak jak i w całym świecie jest przynoszącą owoce i wzrastającą*, tak i w was, od którego dnia** usłyszeliście i uznaliście*** łaskę Boga w prawdzie; [* "przynosząca owoce" i "wzrastająca" - metafory ogrodnicze o dobrej nowinie w ludziach.] [** Pełniej: "od tego dnia, w którym".] [*** Niektórzy przekładają na "poznaliście". Chodzi tu jednak chyba nie tylko o samo poznanie, lecz także o przyjęcie.]

7 tak jak nauczyliście się od Epafrasa, umiłowanego współniewolnika* naszego, który jest wiernym dla was** sługą Pomazańca, [* Możliwe: współsługi.] [** Inna lekcja: "nas".]

8 (który)* i ujawniwszy** nam waszą miłość w Duchu. [* Odnosi się do Epafrasa, a nie do Pomazańca.] [** W sensie: przedstawiwszy, doniósłszy nam.]

9 Z powodu tego i my, od którego dnia* usłyszeliśmy, nie powstrzymujemy się** za was modląc się i prosząc, aby zostaliście wypełnieni*** (w zakresie) uznania woli Jego w całej mądrości i rozumieniu duchowym, [* Składniej: "od tego dnia, w którym".] [** Inaczej: "nie przestajemy". Słowo to wraz z następującymi po nim imiesłowami tworzy taką składnię, w której imiesłowy należy zamienić w przekładzie na orzeczenia osobowe. Dlatego tu składniej: "nieustannie modlimy się za was i prosimy".] [*** W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

10 (tak żeby) przejść* w sposób godny Pana ku całemu przypodobaniu się, w każdym czynie dobrym przynosząc owoce** i wzrastając uznaniem Boga, [* Metafora życia jako drogi ku obiecanemu Królestwu.] [** Słowo to nie zmienia znaczenia, chociaż raz występuje jako medium (zob. Kol 1.6), a kiedy indziej jako activum.]

11 w każdej* mocy umacniając się** na sile chwały Jego ku całej wytrwałości i wielkoduszności, z radością [* Możliwe także: "całej", ale ze względu na paralelne użycie w w. 10 wybrano tu znaczenie: "każdej".] [** "w mocy umacniając się" - figura etymologica.]

12 dziękując* Ojcu** (który uczynił dość dużymi) was*** do udziału (w) dziedzictwie świętych w świetle; [* Wiersze 1.10-12 zawierają cztery paralelne imiesłowy, współrzędnie określające (jako participia praedicativa) czynność "przejść" (w. 10). Według autora listu zatem człowiek dochodzi do całego przypodobania się Bogu, przynosząc owoce w każdym dobrym dziele, wzrastając uznaniem Boga, umacniając się na sile chwały Boga i dziękując Bogu.] [** Inne lekcje: "równocześnie Ojcu": "Ojcu Pomazańca"; "Ojcu i Bogu"; "Bogu Ojcu": "Bogu i Ojcu": bez "Ojcu".] [*** Inna lekcja: "nas".]

13 który wyciągnął nas z władzy ciemności i przestawił do królestwa Syna miłości Jego,

14 w którym mamy odkupienie, uwolnienie* (od) grzechów; [* Lub: "odrzucenie", ale wtedy bez "od": "odrzucenie grzechów".]

15 który jest obrazem Boga niewidzialnego, pierworodny całego stworzenia.

16 bo w Nim zostało stworzone wszystko niebiosach i na ziemi, widzialne i niewidzialne czy to Trony, czy to Państwa*, czy to Panowania, czy to Władze: wszystko z powodu** Niego i ku Niemu jest stworzone, [* W oryginale nie chodzi o państwo jako o jednostkę polityczną, lecz o pojęcie abstrakcyjne od "pan, pański".] [** Możliwe: "przez". Jest to stała formuła o autonomicznym pośrednictwie Chrystusa w stwarzaniu i w zbawieniu.]

17 i On jest przed wszystkim i (to) wszystko w Nim stanęło razem.

18 I On jest Głową Ciała, (społeczności) wywołanych*; który jest początkiem, pierworodnym z martwych, aby stał się** we wszystkim sam będącym pierwszym, [* Tu podaje się znaczenie etymologiczne. W N.T. jako termin techniczny oznacza Kościół Powszechny bądź lokalną gminę Kościoła. Bliżej zob. przypis do Dz 5.11*. Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje.] [** W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

19 bo w Nim miał upodobanie*, (żeby) cale wypełnienie zamieszkać** [* W oryginale indicativus aoristi activi, oznaczający czynność dokonaną. A więc lepsze: "znalazł upodobanie".] [** "całe wypełnienie zamieszkać" - w oryginale accusativus cum infinitivo. Składniej: "bo miał upodobanie, żeby w Nim zamieszkało całe wypełnienie".]

20 i przez Niego (żeby) z powrotem pojednać* wszystko ku Niemu, uczyniwszy pokój przez krew krzyża Jego, [przez Niego] czy to (to) na ziemi, czy to (to) w niebiosach. [* Infinitivus zależny od "miał upodobanie".]

21 I was niegdyś będących (tymi, którzy uczynili siebie obcymi) i nieprzyjaciółmi myśleniem w czynach niegodziwych,

22 teraz zaś z powrotem pojednał* w ciele ciała** Jego przez śmierć, (aby) przy postawić*** was (jako) świętych, i nienagannych, i nieobwinionych wobec Niego, [* Inne lekcje: "z powrotem zostaliście pojednani"; "z powrotem pojednał sobie (nieklasyczne perfectum)"; "z powrotem pojednani".] [** "w ciele ciała" - w oryginale dwa różne rzeczowniki. Tu razem o fizycznym ciele Chrystusa. Pierwszy z tych dwu rzeczowników, używany bywa w metaforze dla oznaczenia Kościoła (zob. np. 1.24**).] [*** Infinitivus celu zależny od "z powrotem pojednał".]

23 jeśli oczywiście utrzymujecie się w wierze, położywszy sobie fundament* i (będąc) utwierdzeni i nie dając się przesuwać** od nadziei*** dobrej nowiny, którą usłyszeliście, (która) (została ogłoszona) w całym stworzeniu, (tym) pod niebem, której stałem się ja, Paweł, sługą. [* Filologicznie mało prawdopodobne: "położeni na fundamencie", "utrzymujecie się w", a nie jako instrumentalis z "położywszy sobie fundament".] [** Możliwe: "przesuwając się". Składniej: "dając się odsuwać".] [*** Prawdopodobnie w sensie przedmiotowym, jak w 1.5.]

24 Teraz raduję się w cierpieniach za was i wyrównuję braki utrapień Pomazańca w ciele mym* za ciało** Jego, którym jest (społeczność) wywołanych, [* Tu samo o ciele fizycznym (zob 1.22). "wyrównuję braki utrapień Pomazańca w ciele mym za ciało Jego" - nie można tłumaczyć tego zdania tak, jakby brakowało czegoś w zbawczym cierpieniu Chrystusa i trzeba by te braki wypełniać. Przyjmując tę błędną interpretację, należałoby w polskiej wersji nadać taki szyk temu zdaniu: "wyrównuję w ciele mym braki utrapień Pomazańca za ciało Jego". Innego, poprawnego sensu nabiera ono natomiast w takim układzie: "wyrównuję braki w ciele mym utrapień Pomazańca za ciało Jego". Ten dosyć niezręczny układ wyrazów podkreśla brak cierpień Chrystusa w ciele nadawcy listu. Jeśli ktoś, jak na przykład Paweł Apostoł, późno został chrześcijaninem, musi po chrzcie intensywniej uczestniczyć w cierpieniach Chrystusa, by nadrobić wcześniejsze swoje zaniedbania.] [** Tu metaforycznie o Kościele (zob 1.22).]

25 której stałem się ja sługą według szafarzowania Boga, (tego) danego mi względem was, (aby) wypełnić* słowo Boga, [* Infinitivus celu zależny od "danego mi".]

26 tajemnicę, (tę) zakrytą od wieków i od pokoleń - teraz zaś została uczyniona widoczną świętym Jego,

27 którym zechciał Bóg dać poznać, czym bogactwo chwały tajemnicy tej wśród pogan, którą jest Pomazaniec w was, nadzieja chwały,

28 którego my zwiastujemy, kładąc do rozumu każdemu człowiekowi i nauczając każdego człowieka w całej mądrości, aby przy postawiliśmy* każdego człowieka (jako) dojrzałego w Pomazańcu; [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

29 ku czemu i trudzę się walcząc według działania Jego, (tego) działającego we mnie w mocy*. [* "w mocy" - prawdopodobnie zamiast: "mocą".]

2

1 Chcę bowiem wy wiedzieć*, jak wielką walkę mam za was, i (tych) w Laodycei, i jacy nie zobaczyli osoby mej w ciele**, [* "wy wiedzieć" - w oryginale accusativus cum infinitivo, zależne od "Chcę". Składniej: "Chcę bowiem, żebyście wiedzieli".] [** To znaczy: którzy nie widzieli mnie jeszcze osobiście.]

2 aby zostały zachęcone* serca ich, zespoleni w miłości i ku całemu bogactwu pełni zrozumienia, ku uznaniu tajemnicy Boga, Pomazańca**, [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Zob. 1.1**. Inne lekcje zamiast "Boga. Pomazańca": "Boga"; "Pomazańca"; "Boga i Pomazańca"; "Boga, którym jest Pomazaniec": "Boga, tego w Pomazańcu"; "Boga Ojca w Pomazańcu Jezusie"; "Boga, Ojca Pomazańca"; "Boga Ojca i Pomazańca"; "Boga i Ojca Pomazańca"; "Boga, i Ojca Pomazańca".]

3 w której* są wszystkie skarby mądrości i poznania zakryte. [* Gramatycznie możliwe: "w którym".]

4 To mówię, aby nikt was oszukiwał sobie* w ujmującym mówieniu**. [* W oryginale coniunctivus praesentis medii jako orzeczenie zdania zamiarowego. Składniej: "aby nikt was nie oszukiwał sobie".] [** "w ujmującym mówieniu" - prawdopodobnie instrumentalnie: "ujmującym mówieniem".]

5 Jeśli bowiem i* ciałem jestem nieobecny, ale duchem razem z wami jestem, radując się i widząc wasz porządek** i utwierdzenie (tej) względem Pomazańca wiary waszej. [* "Jeśli i" - razem: "chociaż".] [** Metafora militarna o trzymaniu się właściwego szyku.]

6 Jak więc przyjęliście Pomazańca Jezusa, Pana, w Nim chodźcie*, [* Metafora życia i postępowania.]

7 zakorzenieni* i nadbudowywani** w Nim i umacniani*** wiarą według tego jak zostaliście nauczeni, obfitując w dziękowaniu****. [* Możliwe: "zakorzeniwszy się".] [** Możliwe: "nadbudowując się".] [*** Możliwe: "umacniając się".] [**** Inne lekcje zamiast "w dziękowaniu": "w niej"; "w niej w dziękowaniu"; "w nim w dziękowaniu".]

8 Patrzcie, aby nie ktoś was będzie* prowadzącym łup** przez filozofię i puste zwodzenie według przekazu ludzi, według elementów*** świata i nie według Pomazańca; [* W oryginale indicativus futuri medii. choć według składni zdań zamiarowych powinien tu być coniunctivus.] [** Składniej cała wypowiedź: "Patrzcie, aby ktoś nie prowadził was jako swój łup".] [*** Egzegeza biblijna ma trudności z wyjaśnieniem tego wyrazu. Może on oznaczać podstawowe pierwiastki świata: powietrze, wodę, ogień, ziemię, albo podstawowe elementy jakiejś doktryny, bądź też jakiś rodzaj domniemanych duchów.]

9 bo w Nim zamieszkuje całe wypełnienie boskości cieleśnie,

10 i jesteście w Nim* wypełnieni, który jest głową każdego Panowania i Władzy, [* "w Nim" - a może tylko "Nim".]

11 w którym i zostaliście obrzezani obrzezaniem nie rękami uczynionym przez rozebranie się z ciała ciała*, w obrzezaniu Pomazańca, [* Tu ciało oznacza skażoną naturę ludzką.]

12 pogrzebani razem z Nim w zanurzeniu*, w którym** także zostaliście współobudzeni*** z powodu wiary (w) działanie Boga, (który obudził)**** Go z martwych; [* O chrzcie. Zob. Dz 1.5*. Inne lekcje: inne określenie zanurzenia: "w zanurzeniu w grób".] [** Zaimek "którym" należy odnieść do Jezusa: "w Nim". Można też odnieść do "w zanurzeniu", ale wtedy trzeba tłumaczyć przyczynowo: "dzięki któremu".] [*** O wskrzeszeniu razem z Jezusem.] [**** O wskrzeszeniu.]

13 i was, martwymi będących [w] występkach i nieobrzezaniu ciała waszego, współożywił* was** razem z Nim, darowawszy nam wszystkie występki, [* O zmartwychwstaniu.] [** Inne lekcje: "nas"; bez "was".]

14 starłszy* (ten) na nas rękopis** (na rzecz) postanowień***, który był przeciwny nam, i go usunął ze środka****, przybiwszy gwoździem go (do) krzyża; [* Metafora nawiązująca do ścierania napisu, wyrytego na woskowej tabliczce do pisania.] [** Chodzi o pismo z wyrokiem.] [*** "postanowień" - w oryginale dativus pluralis. Całe to wyrażenie: "na nas rękopis na rzecz postanowień", nie jest dotychczas przekonywająco wyjaśnione. Najbardziej niejasny jest ten dativus. Zaproponowany tu przekład jest jednym z możliwych i zgodnych z semantyką wyrazów i form gramatycznych. Wybrano go jako najbardziej prawdopodobny, zakładając, że chodzi o pismo sądowe, w którym stroną pokrzywdzoną i oskarżającą są "postanowienia", czyli prawa moralne, przykazania, a stroną oskarżoną, przeciwko której to pismo jest zredagowane, jesteśmy my: "na nas".] [**** "usunął ze środka" - przykład latynizmu. Sens: Bóg jako sędzia usunął ten zapis spod ręki, odwołał z wokandy, unieważnił.]

15 obdarłszy* Panowania i Władze, wystawił na pokaz w otwartości**, poprowadziwszy w triumfie*** ich w Nim****. [* Metafora militarna nawiązująca do odbierania pokonanemu wrogowi jego zbroi i wszelkich dóbr.] [** W sensie: publicznie, jawnie.] [*** Metafora wzięta z realiów rzymskich: Rzymianie pokonanych królów i wodzów pokazywali ludowi, prowadząc ich w triumfalnym pochodzie.] [**** "w Nim", to znaczy Bóg Ojciec w Jezusie.]

16 Nie więc ktoś was niech sądzi* w zjedzeniu i w wypiciu** lub w sprawie święta lub nowiu, lub szabatów, [* Składniej: "Niech więc nikt was nie sądzi".] [** Sens: z powodu jedzenia i picia.]

17 to jest cieniem (tych) mających nastąpić, zaś ciało* Pomazańca. [* Tu jako realność w antytezie do "cienia".]

18 Nikt (nie) was niech odsądza*, mając upodobanie w uniżoności serca i religii** zwiastunów, co*** zobaczył wstępując****, płocho dając się nadymać***** przez myśl ciała****** jego, [* Metafora sportowa, nawiązująca do wyroku sędziego na niekorzyść dobrze walczącego zawodnika.] [** Inaczej: "kulcie".] [*** Inne lekcje: "nie": "co nie". Dosłownie: "które".] [**** Prawdopodobnie o jakimś obrzędzie misteryjnym.] [***** W oryginale participium praesentis passivi lub medii. Przy medium możliwy przekład: "nadymając się".] [****** Tu o ciele jako o ostoi grzechu i namiętności.]

19 i nie trzyma się silnie głowy, z czego* całe ciało przez zetknięcia i związania zaopatrywane i zespalane wzrasta wzrostem Boga. [* Zaimek ten nie odnosi się do "głowy".]

20 Jeśli umarliście razem z Pomazańcem z dala od elementów* (tego) świata, dlaczego jak żyjący w świecie trzymacie się postanowień: [* Egzegeza biblijna ma trudności z wyjaśnieniem tego wyrazu. Może on oznaczać podstawowe pierwiastki świata: powietrze, wodę, ogień, ziemię, albo podstawowe elementy jakiejś doktryny, bądź też jakiś rodzaj domniemanych duchów. Jak 2.8***.]

21 "Nie dotknij, i nie skosztuj, i nie spróbuj",

22 co jest wszystko ku zniszczeniu zużyciem, według przykazań i nauk ludzi*. [* Sens: ludzkie nauki i nakazy zabraniają dotykania i kosztowania niektórych na przykład pokarmów, a przecież one z woli Boga przeznaczone są na użytek człowieka.]

23 Które są* słowo mającymi mądrości** w*** upodobaniu religii****, i uniżoności serca, [i]***** nieoszczędzaniu ciała******, nie w szacunku jakimś ku napełnieniu ciała. [* W oryginale singularis jako orzeczenie podmiotu liczby mnogiej rodzaju nijakiego. Dopuszcza to grecka składnia zgody.] [** Sens: te ludzkie nauki są naukami mającymi słowo mądrości. Przykład ironii.] [*** prawdopodobnie przyczynowe: "z powodu".] [**** Inaczej: "w upodobaniu kultu". Por. 2.18.] [***** "uniżoności serca, i" - inne lekcje: "uniżoności myśli i"; "uniżoności" "w upodobaniu religii i uniżoności".] [****** Wiersz 23 do tego miejsca wypowiadany jest z ironią.]

3

1 Jeśli więc współobudzeni zostaliście* (z) Pomazańcem, (tych) w górze szukajcie, gdzie Pomazaniec jest, na prawej** Boga siedząc; [* O wskrzeszeniu z martwych.] [** Inaczej: "po prawicy".]

2 (o tych) w górze myślcie, nie (o tych) na ziemi;

3 umarliście bowiem, i życie wasze jest ukryte razem z Pomazańcem w Bogu.

4 Kiedy Pomazaniec zostanie uczyniony widocznym*, życie wasze**, wtedy i wy razem z Nim zostaniecie uczynieni widocznymi*** w chwale. [* Możliwe: "objawi się".] [** Inna lekcja: "nasze".] [*** Możliwe: "objawicie się".]

5 Uczyńcie martwymi więc członki, (te) na ziemi, nierząd, nieczystość, namiętność, pożądanie złe, i zachłanność, która jest bałwochwalstwem,

6 przez które przychodzi gniew Boga [na synów nieposłuszeństwa];

7 w których* i wy postępowaliście** niegdyś, gdy żyliście w tych. [* "w których" odnosi się nie do "synów nieposłuszeństwa", lecz do wykroczeń, wymienionych w wierszu 5.] [** Metafora życia etycznego. Możliwy przekład: "zaczęliście postępować".]

8 Teraz zaś odłóżcie i wy (te) wszystkie, gniew, rozdrażnienie, złość, krzywdzące mówienie*, haniebną mowę z ust waszych; [* Możliwe też: "bluźnierstwo".]

9 nie kłamcie względem jedni drugich, obdarłszy siebie ze starego człowieka razem z dokonaniami* jego, [* W sensie: czynami.]

10 i wdziawszy na siebie młodego, (tego) odnawianego* ku uznaniu według obrazu (Tego), (który stworzył) go, [* Lub: "odnawiającego się".]

11 gdzie nie jest Hellen i Judejczyk, obrzezanie i nieobrzezanie, barbarzyńca, Scyta, niewolnik, wolny, ale wszystkim i we wszystkim* Pomazaniec. [* W oryginale liczba mnoga. Możliwe więc jest: "we wszystkich (rzeczach)" lub "we wszystkich (ludziach)".]

12 Wdziejcie na siebie więc jako wybrani Boga, święci i umiłowani, serce* litości, łagodność, uniżoność serca**, delikatność, wielkoduszność, [* "serce" - tu mało precyzyjnie. Chodzi o tę część wnętrzności, która uchodziła za siedzibę litości.] [** Tu bez ironii o pokorze. Por. 2.18-23.]

13 znosząc jedni drugich i darowując sobie samym, jeśli ktoś przeciw komuś miałby zarzut; jak i Pan darował wam, tak i wy;

14 na wszystkie zaś te miłość, co jest związaniem dojrzałości.

15 I pokój Pomazańca niech sądzi w sercach waszych, ku któremu* i powołani zostaliście w jednym ciele; i wdzięczni stawajcie się. [* Zaimek "któremu" odnosi się do pokoju.]

16 Słowo Pomazańca* niech zamieszkuje w was bogato, w całej mądrości nauczając** i kładąc do rozumu sobie samym śpiewami, hymnami, pieśniami duchowymi we wdzięczności nucąc w sercach waszych Bogu***; [* Zob. 1.1**. Inne lekcje: "Boga": "Pana".] [** Ten i następne imiesłowy odnoszą się nie do "słowa" lecz do "wy". Mają one desygnację imperatywną.] [*** Inna lekcja: "Panu".]

17 i wszystko, co coś jeśli czynilibyście w słowie lub w czynie wszystko w imieniu* Pana, Jezusa, dziękując Bogu Ojcu** przez Niego. [* "w imieniu" - w sensie: nie w zastępstwie Pana, lecz lokatywnie lub przyczynowo.] [** Inne lekcje zamiast "Bogu Ojcu": "Bogu i Ojcu": "Ojcu i Bogu".]

18 Kobiety, podporządkowujcie się mężom, jak jest stosowne w Panu.

19 Mężowie, miłujcie żony i nie bądźcie gorzcy względem nich.

20 Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, to bowiem bardzo podobającym się jest w Panu.

21 Ojcowie, nie rozjątrzajcie dzieci waszych, aby nie traciły ducha*. [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

22 Niewolnicy, bądźcie posłuszni we wszystkim (tym) według ciała panom*, nie w służbie dla oka jak przypochlebiający się ludziom, ale w prostocie serca, bojąc się Pana. [* Chodzi o panów w wymiarze społeczno - politycznym.]

23 Co* jeśli czynilibyście, z duszy pracujcie, jak (dla) Pana i nie (dla) ludzi. [* Składniej: "cokolwiek".]

24 wiedząc, że od Pana odbierzecie w zamian oddanie dziedzictwa. Dla Pana, Pomazańca, bądźcie niewolnikami;

25 bo czyniący niesprawiedliwość dostanie, którą uczynił niesprawiedliwość, i nie jest branie według twarzy.

4

1 Panowie, sprawiedliwe i równość niewolnikom podawajcie, wiedząc, że i wy macie Pana w niebie.

2 Modlitwie przy trwajcie niezłomnie, czuwając w niej w dziękowaniu,

3 modląc się równocześnie i za nas, aby Bóg otwarł* nam drzwi słowa, (żeby) powiedzieć** tajemnicę Pomazańca, przez którą i jestem związany, [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** W oryginale infinitivus celu. W sensie: rozgłosić.]

4 aby uczyniłbym widoczną* ją, jak trzeba ja powiedzieć**. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** "ja powiedzieć" - w oryginale accusativus cum infinitivo, zależne od "trzeba". Składniej: "jak trzeba, żebym ja powiedział".]

5 W mądrości postępujcie względem (tych) (z) zewnątrz*, porę wykupując sobie**. [* O niechrześcijanach.] [** "porę wykupując sobie" - typowy zwrot kupiecki o wykorzystaniu dobrej okazji na rynku. Tu metaforycznie o korzystaniu z łaski czasu.]

6 Słowo wasze każdej chwili w łasce*, solą przyprawione, (żeby) wiedzieć jak trzeba wy** jednemu każdemu odpowiadać***. [* W oryginale brak orzeczenia. Elipsie uległo prawdopodobnie słowo "niech będzie".] [** "wiedzieć (...) wy" - w oryginale accusativus cum infinitivo w zdaniu oznaczającym skutek zamierzony.] [*** Składniej całe zdanie: "żebyście wy wiedzieli, jak trzeba każdemu jednemu odpowiadać".]

7 (Te) co do mnie wszystkie* da poznać wam Tychik, umiłowany brat i wierny sługa i współniewolnik w Panu, [* Z domyślnym: sprawy.]

8 którego posłałem do was na samo to, aby poznalibyście* (te) o nas** i zachęciłby*** serca wasze, [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Inne lekcje zamiast "poznalibyście te o nas": "poznalibyście te o was"; "poznał te o nas"; "poznał te o was".] [*** W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

9 razem z Onezymem, wiernym i umiłowanym bratem, który jest z was; wszystkie* wam dadzą poznać (te)** tutaj. [* Z domyślnym: sprawy. Tu jako dopełnienie bliższe po "dadzą poznać".] [** W oryginale rodzajnik, nawiązujący do "wszystkie".]

10 Pozdrawia was Arystarch, współjeniec mój, i Marek, kuzyn* Barnaby, (o którym wzięliście przykazania, jeśli przyjdzie** do was, przyjmijcie go), [* Ściślej: brat stryjeczny lub cioteczny.] [** W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie poprzednika okresu warunkowego, modus eventualis.]

11 i Jezus, (ten) nazywany Justusem: będąc z obrzezania*, ci jedyni współpracownikami ku królestwu Boga, którzy stali się mi pociechą. [* Metonimia oznaczająca obrzezanych.]

12 Pozdrawia was Epafras, (ten) z was, sługa Pomazańca [Jezusa], każdej chwili walczący o was w modlitwach, aby postawieni zostaliście* (jako) dojrzali i dopełnieni w całej woli Boga. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

13 Świadczę bowiem jemu, że ma wielki znój co do was i (tych) w Laodycei, i (tych) w Hierapolis.

14 Pozdrawia was Łukasz, (ten) lekarz, (ten) umiłowany, i Demas.

15 Pozdrówcie (tych) w Laodycei braci, i Nimfę*, i (tę) w domu** jej*** (społeczność) wywołanych. [* W BT: "Nimfasa", według innej lekcji tego zdania.] [** Oznaczał też wszystkich mieszkańców domu, to jest rodzinę wraz z całą służbą.] [*** Inne lekcje zamiast "Nimfę, i tę w domu jej": "Nimfasa, i tę w domu jego"; "Nimfę (lub: Nimfasa) i tę w domu ich".]

16 I kiedy odczytany zostanie* u was (ten) list, uczyńcie, aby i w (tej) Laodycejczyków (społeczności) wywołanych odczytany został**, i (ten) z Laodycei aby i wy odczytaliście***. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania czasowego, oznaczającego tu czynność ewentualną.] [** W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [*** W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

17 I powiedzcie Archipowi: "Patrz (na) służbę, którą przyjąłeś w Panu, aby ją wypełniłbyś".

18 Pozdrowienie moją ręką, Pawła. Przypomnijcie sobie (o) mych więzach. Łaska z wami*. [* Inne lekcje: "wami. Amen"; "wami każdej chwili. Amen".]