1

1 Paweł i Tymoteusz, słudzy Pomazańca* Jezusa, wszystkim świętym** w Pomazańcu* Jezusie będącym*** w Filippach, razem z doglądającymi**** i sługami*****, [* Tu znaczenie etymologiczne; normalnie już jak imię własne: "Chrystus". Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje.] [** O chrześcijanach.] [*** Odnosi się do "świętym*.] [**** Ten wyraz grecki przybrał znaczenie "biskup". W N.T. jest terminem technicznym dla przełożonego gminy, ustalonego przez Apostołów, podobnie jak "starszy".] [***** Możliwe też, "diakonami". W N.T. wyraz techniczny dla grupy mężów pełniących funkcje społeczne i liturgiczne (por. Dz 6.3-4).]

2 łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego i Pana, Jezusa Pomazańca.

3 Dziękuję Bogu memu przy każdym wspomnieniu (o) was,

4 każdej chwili w każdym błaganiu mym za wszystkich was z radością błaganie czyniąc sobie,

5 z powodu wspólnoty waszej względem dobrej nowiny* od pierwszego dnia aż do teraz, [* Może mieć sens: głoszenie dobrej nowiny.]

6 będąc przekonanym (co do) samego tego, że (Ten)*, (który rozpoczął) w was dzieło dobre, wypełniać będzie aż do dnia Pomazańca Jezusa; [* Rodzajniki greckie były pierwotnie zaimkami wskazującymi.]

7 jak jest sprawiedliwe (dla) mnie to, (by) myśleć o wszystkich was, z powodu mieć ja* w sercu was, podczas więzów** mych i podczas obrony i umocnienia dobrej nowiny współuczestnikami mej łaski wszystkich was będącymi***. [* "mieć ja" - w oryginale accusativus cum infinitivo, traktowane jak jedno pojęcie. Składniej: "z powodu tego, że ja mam".] [** Zamiast: uwięzienia.] [*** Słowa od "podczas więzów" do "was będącymi" logicznie łączą się z "mieć ja w sercu was".]

8 Świadkiem bowiem mym Bóg, że pragnę wszystkich was w sercu Pomazańca Jezusa.

9 I (o) to modlę się, aby miłość wasza jeszcze bardziej i bardziej obfitowała* w poznaniu i każdym spostrzeżeniu, [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

10 ku aprobować wy* (te) przewyższające**, aby byliście*** nieskażonymi i nie powodującymi potknięcia się do dnia**** Pomazańca, [* "aprobować wy" - w oryginale substantywizowane accusativus cum infinitivo. Składniej: "tak byście aprobowali".] [** Prawdopodobnie z domyślnym: dobra, wartości.] [*** W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [**** O dniu powtórnego przyjścia Chrystusa Pana.]

11 którzy wypełnili sobie owoc sprawiedliwości, (ten) przez Jezusa Pomazańca ku chwale i pochwale Boga.

12 Wiedzieć zaś wy* chcę, bracia, że (te) przeciwko mnie bardziej ku postępowi dobrej nowiny przyszły**, [* "Wiedzieć zaś wy" - w oryginale accusativus cum infinitivo po "chcę". Składniej: "żebyście wiedzieli".] [** W oryginale liczba pojedyncza, gdyż według składni greckiej po podmiocie liczby mnogiej rodzaju nijakiego może być użyta liczba pojedyncza. W tym zdaniu podmiotem jest "te" z domyślnym: represje, prześladowania.]

13 tak że więzy me widoczne w Pomazańcu stać się* w całym pretorium i pozostałym wszystkim, [* "więzy me widoczne (...) stać się" - w oryginale accusativus cum infinitivo. oznaczające podmiot i orzeczenie zdania skutkowego zgodnie ze składnią grecką. Składniej: "tak że widoczne się stały me więzy w Pomazańcu".]

14 i coraz liczniejsi (z) braci w Panu, przekonani więzami mymi, jeszcze obficiej odważać się* bez bojaźni słowo mówić**. [* "coraz liczniejsi (...) przekonani (...) odważać się" - w oryginale accusativus cum infinitivo w zdaniu skutkowym. Składniej: "coraz liczniejsi z braci w Panu. przekonani więzami mymi, jeszcze obficiej odważają się".] [** Inne lekcje zamiast "słowo mówić": "słowo Pana mówić"; "słowo Boga mówić"; "słowo mówić Boga"; "Boga słowo mówić".]

15 Niektórzy i z powodu zawiści i sporu, niektórzy zaś i z powodu upodobania Pomazańca ogłaszają,

16 ci z miłości, wiedząc, że ku obronie dobrej nowiny jestem położony,

17 ci zaś z podjudzania Pomazańca zwiastują, nie w sposób nieskalany, spodziewając się utrapienie podnosić więzom mym.

18 Co bowiem? Oprócz (tego) że każdym sposobem, czy to pozorem, czy to prawdą, Pomazaniec jest zwiastowany, i przez to raduję się; ale i będę się radował,

19 wiem bowiem, że to mi wyjdzie ku zbawieniu przez wasze błaganie i zaopatrzenie Ducha Jezusa Pomazańca,

20 według wyczekiwania i nadziei mej, że w niczym (nie) zostanę zawstydzony, ale w całej otwartości, jak każdej chwili i teraz, wywyższony zostanie Pomazaniec w ciele mym, czy to przez życie, czy to przez śmierć.

21 (Dla) mnie bowiem żyć Pomazaniec i umrzeć zysk.

22 Jeżeli zaś żyć w ciele, to (dla) mnie owoc pracy; i co wybiorę, nie wiem.

23 Obejmowany jestem zaś z dwóch*, pożądanie mając ku rozwiązać** i razem z Pomazańcem być, wielce [bowiem] bardziej lepsze; [* Z domyślnym: stron.] [** "ku rozwiązać" - sens: aby rozwiązać; "rozwiązać" znaczy tu "umrzeć".]

24 zaś zatrzymywać się [w] ciele konieczniejsze z powodu was.

25 I tak będąc przekonany wiem, że pozostanę i trwać będę przy wszystkich was ku waszemu postępowi i radości wiary,

26 aby chluba wasza obfitowała* w Pomazańcu Jezusie przeze mnie z powodu mojego przybycia znowu do was. [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]

27 Jedynie w sposób godny dobrej nowiny Pomazańca żyjcie jako obywatele, aby czy to przyszedłszy i zobaczywszy was, czy to będąc nieobecny, słyszałbym o was, że trwacie w jednym duchu, jedną duszą walcząc razem (dla) wiary* dobrej nowiny**, [* Lub możliwe: "wiarą".] [** Mało prawdopodobne: "w dobrą nowinę".]

28 i nie dając się zastraszać w niczym przez będących przeciwnymi, co jest (dla) nich wykazaniem zguby, waszego zaś zbawienia, i to od Boga;

29 bo wam zostało darowane (to) za Pomazańca, nie jedynie (to) w Niego wierzyć, ale i (to) za Niego cierpieć.

30 tę samą walkę mając, jaką zobaczyliście we mnie i teraz słyszycie we mnie.

2

1 Jeśli jakąś więc zachęta, w Pomazańcu, jeśli jakimś pocieszenie miłości. jeśli czymś wspólnota ducha, jeśli czymś serce i litość,

2 wypełnijcie mą radość, aby to samo myślelibyście. tę samą miłość mając, wspólnego ducha mając, jedno* myśląc, [* Inna lekcja: "to samo".]

3 nic dla podjudzania i nie dla pustej chwały, ale uniżonością serca jedni drugich uznając (za) górujących nad sobą,

4 nie (na) swoje* każdy bacząc, ale [i] (na) drugich każdy**. [* Z domyślnym: pożytki, dobra.] [** Inne lekcje: singularis "każdy"; bez "każdy".]

5 To* myślcie w was, co i w Pomazańcu Jezusie, [* Inne lekcje: "To bowiem": "To więc"; "I to".]

6 który w postaci Boga będąc, nie (jako) porywanie uznał być równo Bogu,

7 ale siebie samego uczynił pustym, kształt sługi wziąwszy, w upodobnieniu ludzi stawszy się; i (dla) postaci dawszy się znaleźć jako człowiek.

8 uniżył siebie samego. stawszy się posłuszny aż do śmierci, śmierci zaś krzyża.

9 Dlatego i Bóg Go wielce wywyższył i darował Mu imię, (to) ponad wszystko imię,

10 aby na imię Jezusa każde kolano zgięłoby się niebieskich, i ziemskich, i podziemnych*, [* Z domyślnym: istot.]

11 i każdy język wyznałby, że Panem Jezus Pomazaniec ku chwale Boga Ojca.

12 Tak że, umiłowani moi, tak jak każdej chwili byliście posłuszni, nie jak* podczas obecności mej jedynie, ale teraz wiele bardziej podczas nieobecności mej, z bojaźnią i drżeniem swoje zbawienie sprawiajcie; [* Niektóre rękopisy nie mają partykuły "jak".]

13 Bóg bowiem jest (Ten) działający w was i (to) chcieć, i (to) działać dla upodobania.

14 Wszystko czyńcie bez narzekań i rozważań,

15 aby stalibyście się nienaganni i nietknięci, dziećmi Boga niewinnymi pośrodku plemienia wypaczonego i odwróconego, wśród których uwidaczniacie się. jak lampy w świecie.

16 słowo życia trzymając u góry, ku chlubie (dla) mnie na dzień* Pomazańca, że nie na pusto pobiegłem ani na pusto utrudziłem się. [* O dniu paruzji.]

17 Ale jeśli i jestem wylewany na ofiarę i publiczną służbę wiary waszej, raduję się i współraduję się z wszystkimi wami;

18 zaś tak samo wy radujcie się i współradujcie się ze mną.

19 Mam nadzieję zaś w Panu, Jezusie, Tymoteusza szybko posłać wam, aby i ja byłbym dobrej myśli, poznawszy (te) około was.

20 Nikogo bowiem mam równo myślącego*, który prawowicie (o te)** około was troszczyć się będzie, [* Sens: tak myślącego, jak myśli Tymoteusz.] [** Z domyślnym: sprawy.]

21 wszyscy bowiem (tych)* swoich szukają, nie (tych)* Jezusa Pomazańca. [* Z domyślnym: spraw, dóbr.]

22 Zaś wypróbowanie jego poznajecie, że jak (z) ojcem dziecko razem ze mną zaczął służyć względem dobrej nowiny.

23 Tego więc mam nadzieję posłać, gdy z dala zobaczę (te)* około mnie, natychmiast; [* Z domyślnym: sprawy.]

24 jestem przekonany zaś w Panu, że i sam szybko przyjdę.

25 (Jako) konieczne zaś uznałem Epafrodyta, brata*, i współpracownika, i współżołnierza mego, waszego zaś wysłannika i publicznego sługę potrzeby mej, posłać do was, [* O współwyznawcy.]

26 skoro pragnącym był wszystkich was* i będąc zaniepokojonym, dlatego że usłyszeliście, że zachorował. [* Inna lekcja: "was zobaczyć".]

27 I bowiem zachorował niemal blisko śmierci. Ale Bóg zlitował się (nad) nim, nie (nad) nim zaś jedynie, ale i (nade) mną, aby nie smutek do smutku miałbym.

28 Tym gorliwiej więc posłałem go, aby zobaczywszy go znowu rozradowalibyście się i ja bardziej bez smutku byłbym.

29 Przyjmijcie więc go w Panu z całą radością, i takich (jako) cennych miejcie,

30 bo z powodu dzieła Pomazańca* aż do śmierci zbliżył się, zaryzykowawszy duszą**, aby wypełniłby waszego brak względem mnie publicznego dzieła. [* Tu znaczenie etymologiczne; normalnie już jak imię własne: "Chrystus".. Inne lekcje: "Pana"; "Boga"; bez wyrazu "Pomazańca".] [** Sens: życiem.]

3

1 W końcu, bracia moi, radujcie się w Panu. Te same pisać wam (dla) mnie nie dokuczliwe, (dla) was zaś niezawodne.

2 Patrzcie (na te) psy, patrzcie (na tych) złych pracowników, patrzcie (na to) urzezanie*. [* Występuje tu gra słów z "obrzezaniem" (w. 3), a równocześnie sarkastyczna deprecjacja źle pojętego obrzezania.]

3 My bowiem jesteśmy - obrzezaniem, Duchowi Boga* służąc i chełpiąc się w Pomazańcu Jezusie** i nie w ciele*** będąc przekonani, [* Inne lekcje: "Bogu"; bez "Boga".] [** Prawdopodobnie sens przyczynowy: "Pomazańcem Jezusem".] [*** Prawdopodobnie sens przyczynowy: "ciałem".]

4 chociaż ja mającym przekonanie i w ciele. Jeśli ktoś uważa inny, (że) być przekonanym w ciele, ja bardziej:

5 obrzezaniem ośmiodniowy*, z rodu Izraela, plemienia Beniamina, Hebrajczyk z Hebrajczyków, według Prawa faryzeusz, [* W ósmym dniu po urodzeniu się chłopca dokonywano obrzezania.]

6 według skwapliwości prześladujący (społeczność) wywołanych*, według sprawiedliwości, (tej) w Prawie, stawszy się nienaganny. [* Tu podaje się znaczenie etymologiczne. W N.T. "społeczność wywołanych" jako termin techniczny oznacza Kościół Powszechny bądź lokalną gminę Kościoła. Bliżej o semantyce zob. Dz 5.11*. Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje.]

7 [Ale] które były* mi zyskami, te uznałem z powodu Pomazańca (za) stratę. [* W oryginale liczba pojedyncza zgodnie z wymogami składni greckiej.]

8 Ale raczej i uznaję wszystko stratą być z powodu górowania** poznania Pomazańca Jezusa, Pana mojego, z powodu którego wszystko straciłem i uznaję (za) śmieci, aby Pomazańca zyskałbym [* "wszystko stratą być" - w oryginale accusativus cum infinitivo po "uznaję". Składniej: "że wszystko jest stratą".] [** Najdosłowniej: "górującego", ale imiesłów ten jest w oryginale substantywizowany przez dodanie rodzajnika.]

9 i zostałbym znaleziony w Nim, nie mając mojej sprawiedliwości, (tej) z Prawa, ale (tę) z powodu wiary (w) Pomazańca, (tę) z Boga sprawiedliwość za wiarę,

10 (by) poznać* Go, i moc powstania** Jego, i wspólnotę cierpień Jego, nadając sobie kształt tożsamy z śmiercią Jego, [* W oryginale infinitivus zamierzonego skutku.] [** O zmartwychwstaniu.]

11 oby jakoś przyszedłbym do powstania, (tego) z martwych.

12 Nie że już wziąłem lub już uczyniłem się doskonałym*, ścigam zaś, jeśli i złapię, za (to) (że) i złapany zostałem przez Pomazańca [Jezusa]. [* Inne lekcje zamiast "wziąłem lub już uczyniłem się doskonałym": "wziąłem, lub już jestem uznany za sprawiedliwego, lub już uczyniłem się doskonałym"; "wziąłem lub już uczyniłem się doskonałym. Jestem uznany za sprawiedliwego, lub już uczyniłem się doskonałym"; "uczyniłem się doskonałym".]

13 Bracia, ja (o) mnie samym nie* liczę, (że) złapać**; jedno zaś: (o tych)*** z tyłu zapominając. (do tych)**** zaś przed wyciągając się. [* Inna lekcja: "Jeszcze nie".] [** W oryginale infinitivus zależne od "nie liczę". Składniej: "że złapałem".] [*** Z domyślnym: sprawach, rzeczach, współzawodnikach.] [**** Z domyślnym: nagród, rzeczy, nadziei.]

14 według celu ścigam ku nagrodzie* (tego) w górze powołania Boga w Pomazańcu Jezusie. [* Autor listu odwołuje się w wierszach 12-14 do obrazu zawodów sportowych na bieżni.]

15 Jacy więc dojrzali, tak myślimy: i jeśli coś inaczej myślicie, i to Bóg wam objawi;

16 jednakże ku czemu przybyliśmy pierwsi, tym samym* iść w szeregu**. [* Z domyślnym: sposobem. Lub: "ku temu samemu".] [** Bezokolicznik ten ma sens imperatywny. Inne lekcje zamiast "tym samym iść w szeregu": "to samo myśleć": "to samo myśleć. Tym samym iść w szeregu": "to samo myśleć, tą samą normą iść w szeregu": "tą samą iść w szeregu normą, to samo myśleć": "tą samą normą iść w szeregu, to samo myśleć".]

17 Współnaśladowcami moimi stawajcie się, bracia, i przyglądajcie się tak postępującym*, jak macie (jako) wzór nas. [* Metafora życia etycznego.]

18 Wielu bowiem postępuje*, (o) których częstokroć mówiłem wam, teraz zaś i płacząc mówię, (że to) nieprzyjaciele krzyża Pomazańca, [* Metafora życia etycznego.]

19 których koniec zgubą, których Bóg brzuch i chwała we wstydzie* ich, (ci) (o tych)** ziemskich myślący. [* Sens przedmiotowy: w tym, czego się wstydzić należy.] [** Z domyślnym: sprawach.]

20 Nasze bowiem życie jako obywateli w niebiosach jest, z których* i Zbawiciela wyczekujemy, Pana Jezusa Pomazańca, [* W oryginale singularis według constructio ad sensum.]

21 który zmieni postać ciała uniżenia naszego (na) mające kształt tożsamy z ciałem chwały Jego według działania (tego) móc On* i podporządkować sobie wszystko. [* "tego móc On" - w oryginale traktowane jak jedno pojęcie, substantywizowane przez dodanie rodzajnika i spełniające w zdaniu funkcję genetivus qualitatis przy "działania".]

4

1 Tak że, bracia moi umiłowani i upragnieni, radości i wieńcu mój, tak trwajcie w Panu, umiłowani.

2 Ewodię zachęcam i Syntychę zachęcam, (by) to samo myśleć w Panu.

3 Tak proszę i ciebie, prawowity będący we wspólnym jarzmie, pomagaj im, które w dobrej nowinie* zaczęły walczyć razem ze mną z i Klemensem, i pozostałymi współpracownikami mymi**, których imiona w księdze życia. [* Prawdopodobnie znaczenie czynne: "w głoszeniu dobrej nowiny".] [** Inna lekcja zamiast "pozostałymi współpracownikami mymi": "współpracownikami mymi i pozostałymi".]

4 Radujcie się w Panu każdej chwili; znowu powiem: radujcie się.

5 Życzliwość wasza niech da się poznać wszystkim ludziom. Pan blisko.

6 Nic (nie) troszczcie się, ale w każdej modlitwie i błaganiu z dziękowaniem prośby wasze niech dadzą się poznać względem Boga.

7 I pokój Boga, górujący nad każdą myślą będzie pilnował serc waszych i pomyśleń waszych w Pomazańcu Jezusie.

8 W końcu, bracia, jakie są* prawdziwe, jakie szanowne, jakie sprawiedliwe, jakie nieskalane, jakie przyjazne, jakie przychylne, jeśli coś** cnotą i jeśli coś** pochwałą, to liczcie sobie; [* W oryginale liczba pojedyncza, dopuszczalna w składni greckiej przy podmiocie liczby mnogiej rodzaju nijakiego.] [** Rodzaj tych zaimków dostosowany jest zgodnie ze składnią grecką do rodzaju orzecznika.]

9 co i nauczyliście się, i przyjęliście, i usłyszeliście, i zobaczyliście we mnie, to dokonujcie; i Bóg pokoju będzie z wami.

10 Uradowałem się zaś w Panu wielce, że już niegdyś rozwinęliście (to) o mnie myśleć, nad którym i myśleliście, nie mieliście sposobności zaś.

11 Nie ponieważ z brakowania mówię, ja bowiem nauczyłem się, w czym jestem, samowystarczalnym być.

12 Umiem i uniżać się, umiem i obfitować; w każdym i we wszystkich jestem wtajemniczony: i nasycać się pokarmem, i łaknąć, i obfitować, i być słabszym.

13 (We) wszystkim jestem silny przez umacniającego mię.

14 Jednakże pięknie uczyniliście, stawszy się współuczestnikami mymi (w) utrapieniu.

15 Wiecie zaś i wy, Filipianie, że na początku dobrej nowiny*, gdy wyszedłem z Macedonii, żadna mi (społeczność) wywołanych stała się wspólnikiem na rachunku dania i wzięcia, jeśli nie wy jedyni; [* Sens czynny: głoszenia dobrej nowiny.]

16 bo i w Tesalonice i raz i dwakroć na potrzebę mi* posłaliście. [* Inne lekcje zamiast "na potrzebę mi": "na potrzebę mą": "potrzebę mi"; "potrzebę mą"; "mi na potrzebę mą".]

17 Nie że poszukuję daru, ale poszukuję owocu czyniącego więcej na rachunku waszym.

18 Otrzymuję zaś wszystko i obfituję; wypełniony jestem, przyjąwszy od Epafrodyta (te) od was, woń aromatu, ofiarę godną przyjęcia, bardzo podobającą się Bogu.

19 Zaś Bóg mój wypełni każdą potrzebę waszą według bogactwa Jego* w chwale w Pomazańcu Jezusie.

20 Zaś Bogu i Ojcu naszemu chwała na wieki wieków. Amen. [* Zamiast: "swego".]

21 Pozdrówcie każdego świętego* w Pomazańcu Jezusie. Pozdrawiają was (ci) razem ze mną bracia. [* O chrześcijaninie.]

22 Pozdrawiają was wszyscy święci*, najbardziej zaś (ci) z Cezara** domu. [* O chrześcijanach.] [** Przydomek cesarza Rzymu.]

23 Łaska Pana, Jezusa Pomazańca, z duchem waszym*. [* Inna lekcja: "waszym. Amen".]