1 Paweł, wysłannik* Pomazańca** Jezusa przez wolę Boga, i Tymoteusz, brat, (społeczności) wywołanych*** Boga, będącej w Koryncie, razem z świętymi wszystkimi, (tymi)**** będącymi w całej Achai; [* Lub: "apostoł".] [** W interlinearnym przekładzie, tu i dalej w tekście, podaje się znaczenie etymologiczne: normalnie już jak imię własne "Chrystus".] [*** Tu podaje się znaczenie etymologiczne. W N.T. jako termin techniczny oznacza Kościół Powszechny bądź lokalną gminę Kościoła. Bliżej o semantyce zob. przypis do Dz 5.11*] [**** Rodzajniki pierwotnie były zaimkami wskazującymi.]
2 łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i Pana, Jezusa Pomazańca.
3 Wysławiony Bóg i Ojciec Pana naszego, Jezusa Pomazańca, Ojciec litości i Bóg każdej zachęty,
4 (Ten) zachęcający nas w każdym utrapieniu naszym ku móc my* zachęcać (tych) w każdym utrapieniu przez zachętę, którą jesteśmy zachęcani sami przez Boga. [* "móc my" - w składni skutkowej. Składniej: "tak byśmy mogli".]
5 Bo jak obfitują cierpienia Pomazańca ku nam, tak przez Pomazańca obfituje i zachęta nasza.
6 Czy to zaś trapieni jesteśmy dla waszej zachęty i zbawienia; czy to jesteśmy zachęcani dla waszej zachęty, (tej) działającej w wytrwałości (wśród) tych cierpień, które i my cierpimy.
7 I nadzieja nasza mocna o was, wiedzący*, że jak wspólnikami jesteście cierpień, tak i zachęty. [* Składniej: "bo wiemy". Inne lekcje zamiast "zachęty i zbawienia; (...) I nadzieja nasza mocna o was, wiedzący" (w. 6-7): z opuszczeniem słów "które i my cierpimy" do "wspólnikami jesteście cierpień"; z opuszczeniem słów "i zbawienia" do "dla waszej zachęty"; z dodaniem "i zbawienia" po "czy to jesteśmy zachęcani - dla waszej zachęty"; "zachęty, tej działającej w wytrwałości (wśród) tych cierpień, które i my cierpimy. I nadzieja wasza mocna o was, czy to jesteśmy zachęcani - dla waszej zachęty i zbawienia, wiedzący"; "zachęty i zbawienia, tego działającego w wytrwałości (wśród) tych cierpień, które i my cierpimy i nadzieja nasza mocna o was, czy to jesteśmy zachęcani - dla waszej zachęty i zbawienia, wiedzący".]
8 Nie bowiem chcemy wy nie wiedzieć*, bracia, o utrapieniu naszym, (tym) (które się stało)** w Azji, że w nadmiarze ponad moc zostaliście obciążeni, tak że zostać wyzbytym wyjścia my*** i (co do) życia. [* "wy nie wiedzieć" - zależne od "Nie chcemy". Składniej: "Nie chcemy bowiem, żebyście nie wiedzieli".] [** Odnosi się do "utrapieniu".] [*** "zostać wyzbytym wyjścia my" - w zdaniu skutkowym. Składniej: "tak że my zostaliśmy bez wyjścia".]
9 Ale sami w sobie samych odpowiedź śmierci powzięliśmy, aby nie przekonani byliśmy* na sobie samych, ale na Bogu, budzącym martwych, [* Zdanie zamiarowe.]
10 który z tak wielkiej śmierci* wyciągnął nas i wyciągnie**, ku któremu nabraliśmy nadziei, [że] i jeszcze*** wyciągnie, [* Inne lekcje zamiast "tak wielkich śmierci":..tak wielkiej śmierci"; "tak wielkiego niebezpieczeństwa".] [** Inne lekcje: "i wyciąga": bez "i wyciągnie".] [*** Inne lekcje zamiast "i jeszcze": "że": "i że"; "że i"; "że jeszcze"; "i jeszcze" bez poprzedzającego "że".]
11 (bo) współdziałając i wy za nas błaganiem, aby od wielu osób (ten) względem nas dar przez wielu został podziękowany* za nas**. [* Język grecki tworzy konstrukcję bierną nawet od czasowników nieprzechodnich, jak właśnie tutaj. Składniej: "aby wiele osób dziękowało za nas za dany nam dar".] [** Inna lekcja: "was".]
12 Bo duma nasza ta jest: świadectwo sumienia naszego, że w prostocie* i nieskażoności Boga, [i] nie w mądrości cielesnej, ale w lasce Boga obracaliśmy się** na świecie, obficiej zaś przy was. [* Inne lekcje: "świętości"; "łagodności"; "litości".] [** W sensie: żyć. działać.]
13 Nie bowiem inne* piszemy wam, ale lub które rozpoznajecie**, lub i uznajecie***. Mam nadzieję zaś, że aż do końca uznacie, [* Z domyślnym: nauki, ewangelię, słowa.] [** Możliwe: "czytacie" lub w sensie: rozpoznajecie jako już znane.] [*** O akceptacji po poznaniu.]
14 jak i uznaliście nas po części, że chlubą waszą jesteśmy tak jak i wy naszą w dniu Pana [naszego], Jezusa.
15 I (z) tym przekonaniem postanawiałem wcześniej do was przyjść, aby drugą łaskę* mieliście**, [* Inna lekcja: "radość".] [** Zdanie zamiarowe.]
16 i przez was przejść do Macedonii, i znowu od Macedonii przyjść do was i przez was zostać wyprawionym do Judei.
17 To więc postanawiając, czy zatem lekkomyślnością posłużyłem się? Lub co postanawiam, według ciała postanawiam, aby było* u mnie (to) "tak tak" i (tym) "nie nie"? [* Zdanie zamiarowe.]
18 Wierny zaś Bóg, że słowo nasze, (to) do was, nie jest "tak" i "nie".
19 Boga bowiem Syn, Jezus Pomazaniec, (ten) wśród was przez nas ogłoszony: przeze mnie, i Sylwana, i Tymoteusza, nie stał się "tak" i "nie", ale "tak" w Nim się stało.
20 Jakie bowiem obietnice Boga w Nim (owym) "tak". Dlatego i przez Niego (to) Amen Bogu na chwałę przez nas.
21 (Tym) zaś umacniającym nas razem z wami ku Pomazańcowi i (który pomazał) nas Bóg,
22 (ten)* i (który opieczętował sobie) nas i (który dał) porękę Ducha w sercach naszych. [* W oryginale rodzajnik odnoszący się do imiesłowu "(który opieczętował sobie)" i "(który dał)".]
23 Ja zaś świadka Boga przywołuję sobie na moją duszę, że oszczędzając was już nie* przyszedłem do Koryntu. [* Składniej: "jeszcze nie".]
24 Nie że panujemy (nad) waszą wiarą. ale współpracownikami jesteśmy radości waszej, bo wiarą stoicie*. [* Czas teraźniejszy dokonany. Szerzej: "stanęliście i stoicie".]
1 Osądziłem bowiem* mnie samemu to**: nie znowu w smutku do was przyjść. [* Inne lekcje: "zaś"; bez żadnej partykuły ani spójnika.] [** W sensie: tak bowiem sobie postanowiłem.]
2 Jeśli bowiem ja smucę was, i kto (tym) cieszącym mię, jeśli nie (ten) smucący się dzięki mnie?
3 I napisałem to samo*, aby nie, przyszedłszy, smutek miałbym**, od których trzeba było ja radować się***, przekonany do wszystkich**** was, że moja radość wszystkich was***** jest. [* Inaczej: "właśnie".] [** Zdanie zamiarowe.] [*** "ja radować się" - zależne od "trzeba było". Składniej: "dzięki którym powinienem radować się".] [**** Składniej: "bo jest przekonany co do was wszystkich".] [***** Genetivus possessoris: "moja radość należy do was wszystkich". Lub nawet: "moja radość należy do waszych obowiązków".]
4 Z bowiem wielkiego utrapienia i ściśnięcia się serca napisałem wam przez liczne łzy, nie aby zasmuceni zostaliście*, ale miłość aby poznaliście*, którą mam obficiej ku wam. [* Zdanie zamiarowe.]
5 Jeśli zaś ktoś zasmucił, nie mnie zasmucił, ale po części, aby nie obciążałbym*, wszystkich was. [* Zdanie zamiarowe.]
6 Dość dużym* dla takiego potępienie to przez większość**, [* Inaczej: "wystarczającym".] [** W zdaniu tym brak orzeczenia "jest".]
7 tak że przeciwnie raczej wy* darować i zachęcić**. aby nie jakoś obfitszym smutkiem został pochłonięty*** taki. [* Inne lekcje zamiast "raczej wy": "wy raczej"; "wy": "raczej".] [** "wy darować i zachęcić" - zdanie skutkowe. Tu sens imperatywny: "wy darujcie i zachęćcie".] [*** Zdanie zamiarowe.]
8 Dlatego zachęcam was ustalić* ku niemu miłość; [* "was ustalić" - zależne od "zachęcam". "ustalić" - w sensie: okazać.]
9 na to bowiem i napisałem, aby poznałbym wypróbowanie wasze, czy* ku wszystkiemu posłuszni jesteście. [* Inne lekcje: "którą": "jak"; bez żadnej partykuły ani spójnika.]
10 Któremu zaś coś darujecie, i ja; i bo ja, co darowałem, jeśli coś darowałem, z powodu was w osobie Pomazańca,
11 aby nie staliśmy się łupem zachłanności od szatana, nie bowiem jego pomyślenia nie poznajemy.
12 Przyszedłszy zaś do Troady względem dobrej nowiny Pomazańca, i (choć) drzwi mi otwarły się w Panu,
13 nie miałem ulżenia (dla) ducha mojego (z powodu) nie znaleźć ja* Tytusa, brata mego, ale pożegnawszy się z nimi wyszedłem do Macedonii. [* "(z powodu) nie znaleźć ja" to wyrażenie stanowi jedno pojęcie, zamienione na rzeczownik dzięki użyciu rodzajnika.]
14 Zaś Bogu wdzięczność, każdej chwili prowadzącemu w triumfie nas w Pomazańcu i woń poznania Go czyniącemu widoczną przez nas w każdym miejscu;
15 bo Pomazańca aromatem jesteśmy (dla) Boga wśród dających się zbawiać* i wśród dających się gubić**: [* Przykład passivum aktywnego (w tym wypadku jest nim imiesłów). Oznacza ono dobrowolne przyjmowanie czynności przez podmiot. A zatem nie "zbawianych", lecz: dobrowolnie przyjmujących zbawianie, dokonywane przez Chrystusa.] [** Drugi przykład passivum aktywnego.]
16 (dla) tych wonią od śmierci ku śmierci, (dla) tych zaś wonią od życia ku życiu. I do tego kto dość duży?
17 Nie bowiem jesteśmy jak wielu* kupczących słowem Boga ale jak z nieskażoności, ale jak z Boga naprzeciw Boga w Pomazańcu mówimy. [* Inna lekcja: "pozostali".]
1 Zaczynamy znowu siebie samych polecać? Czy nie potrzebujemy jak niektórzy polecających listów do was lub od was?
2 Listem naszym wy jesteście, wypisanym w sercach naszych*, poznawanym i odczytywanym przez wszystkich ludzi. [* Inna lekcja: "waszych", "w sercach naszych" - możliwy przekład: "sercami naszymi".]
3 Czyniąc sobie widocznym*, że jesteście listem Pomazańca, wysłużonym przez nas, wypisanym nie atramentem, ale Duchem Boga żyjącego, nie na płytach kamiennych, ale na płytach sercach cielesnych. [* Może odnosić się do "my", to jest do nadawcy listu, bądź też do odbiorcy: "wy". W pierwszym wypadku byłoby to medium ze znaczeniem: my czynimy sobie widocznym, czyli: jesteśmy świadomi, lub: czynimy widocznym dla innych ze względu na nas; w drugim natomiast wypadku byłoby to passivum ze znaczeniem: wy jesteście widoczni, czyli: jest widoczne, jest wiadome.]
4 Przekonanie* zaś takie mamy przez Pomazańca względem Boga. [* Inni tłumaczą: "ufność".]
5 Nie że od siebie samych dość duzi* jesteśmy policzyć sobie** coś jak z siebie samych, ale dość dużość*** nasza z Boga, [* Lub: "zdolni".] [** W sensie: przypisać sobie.] [*** Inaczej: zdolność.]
6 który i uczynił dość dużymi* nas sługami nowego przymierza: nie litery, ale ducha; bo litera zabija, zaś duch ożywia. [* Możliwe: "uznał za zdolnych".]
7 Jeśli zaś służba śmierci, w literach wyryta na kamieniach, stała się w chwale, tak że nie móc patrzeć wprost synowie Izraela* na twarz Mojżesza z powodu chwały twarzy jego. (tej) (chwały) uznawanej za bezużyteczną, [* "nie móc (...) synowie Izraela" w oryginale accusatiwis cum infinitivo w zdaniu skutkowym. Składniej: "tak że synowie Izraela nie mogli patrzeć wprost na twarz".]
8 jak nie bardziej służba ducha będzie w chwale?
9 Jeśli bowiem (dla) służby* zasądzenia** chwała, wiele bardziej obfituje służba sprawiedliwości chwałą***. [* Inna lekcja: "służba", wtedy: "Jeśli bowiem służba zasądzenia chwałą".] [** Inaczej: "potępienia".] [*** Składniej: "wiele bardziej obfituje chwałą służba sprawiedliwości.]
10 I bowiem nie jest obdarzone chwałą (to) obdarzone chwałą w tej sprawie z powodu (owej) przewyższającej chwały*. [* Składniej: "Bo z powodu owej przewyższającej chwały w ogóle nie jest obdarzone chwałą to obdarzone chwałą w tamtej sprawie".]
11 Jeśli bowiem (to) uznawane za bezużyteczne dla chwały, wiele bardziej (to) trwające w chwale.
12 Mając więc taką nadzieję, wielką otwartością* posługujemy się [* W sensie: całą swobodą słowa.]
13 i nie tak jak Mojżesz kładł zasłonę na twarz jego* ku nie spojrzeć wprost synowie** Izraela na koniec*** (tego) uznawanego za bezużyteczne. [* To jest: swoją.] [** ,,nie spojrzeć wprost synowie" - w oryginale accusativus cum infinitivo w zamiarowej składni z "ku". Składniej: "aby nie spojrzeli wprost synowie".] [*** Sens: wygasanie, o wygasaniu chwalebnego blasku na twarzy Mojżesza. Blask ten jest bezużyteczny, to znaczy jest niczym w stosunku do blasku chwały dostępnej w Nowym Przymierzu.]
14 Ale skamieniały pomyślenia ich. Aż do bowiem dzisiejszego dnia (ta) sama zasłona przy odczytywaniu Starego Przymierza trwa nie odsłaniana, bo w Pomazańcu jest uznawana za bezużyteczną.
15 Ale aż do dzisiaj ilekroć jest odczytywany* Mojżesz, zasłona na sercu ich leży. [* W oryginale coniunctivus praesentis passivi w zdaniu czasowym.]
16 Ilekroć zaś zawróci się* do Pana, zdejmowana jest zasłona. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi w zdaniu czasowym.]
17 Zaś Pan Duch jest, gdzie zaś Duch Pana- wolność.
18 My zaś wszyscy, odsłoniętą twarzą chwałę Pana odzwierciedlając, (na ten) sam obraz jesteśmy przemieniani od chwały ku chwale, tak jak przez Pana Ducha.
1 Przez to, mając służbę tę, jak dostąpiliśmy litości, nie poddajemy się złu,
2 ale odrzekliśmy się (tych) ukrytych wstydu, nie chodząc* w przewrotności ani czyniąc niewolnikiem słowo Boga, ale uwidocznieniem prawdy polecając siebie samych ku całemu sumieniu ludzi przed Bogiem. [* Metafora życia etycznego.]
3 Jeśli zaś i jest zasłonięta - dobra nowina nasza, na - dających się gubić* jest zasłonięta, [* Przykład passivum aktywnego (w tym wypadku jest nim imiesłów). Oznacza ono dobrowolne przyjmowanie czynności przez podmiot. Zob. 2.15*]
4 w których bóg wieku tego oślepił pomyślenia niewierzących ku nie dostrzegać* oświetlenia dobrej nowiny chwały Pomazańca, który jest obrazem Boga. [* W oryginale infinitivus aoristi activi. zamieniony na rzeczownik przez dodanie rodzajnika. Razem z "ku" tworzy równoważnik zdania zamiarowego.]
5 Nie bowiem siebie samych ogłaszamy, ale Jezusa Pomazańca, Pana, siebie samych zaś (jako) niewolników waszych dla Jezusa*. [* Inne lekcje: "Jezusa" w genetiwie: "Pomazańca"; "Jezusa Pomazańca" w genetiwie, a inne lekcje w akkuzatiwie.]
6 Bo Bóg powiedziawszy: "Z ciemności światło zajaśnieje", który zajaśniał w sercach naszych ku oświetleniu poznania chwały Boga na twarzy [Jezusa] Pomazańca.
7 Mamy zaś skarb ten w glinianych naczyniach, aby nadmiar mocy był* Boga i nie z nas. [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
8 W wszystkim trapieni, ale nie ściskani, będący w bezradności, ale nie wyzbywani wyjścia*; [* Tu i w następnym wierszu metafory sportowe: z ringu, ze stadionu, z areny.]
9 ścigani, ale nie pozostawiani w tyle, obalani, ale nie gubieni;
10 każdej chwili umartwienie Jezusa w ciele obnoszący, aby i życie Jezusa w ciele naszym zostało uczynione widocznym*. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
11 Zawsze bowiem my, (ci) żyjący, na śmierć jesteśmy wydawani z powodu Jezusa, aby i życie Jezusa zostało uczynione widocznym* w umieralnym ciele naszym. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
12 Tak że śmierć w nas działa, zaś życie w was.
13 Mając zaś (tego) samego ducha wiary, według (tego) napisanego*; Uwierzyłem, dlatego zacząłem mówić, i my wierzymy, dlatego i mówimy, [* W sensie: co jest napisane.]
14 wiedząc, że (ten) który wskrzesił Pana. Jezusa*, i nas razem z Jezusem wskrzesi i postawi przy razem z wami. [* Inne lekcje zamiast "Pana. Jezusa": "Jezusa": "Pana naszego, Jezusa"; "Pana naszego, Jezusa Pomazańca"; "Pana, Jezusa Pomazańca"; "Pana, Jezusa z martwych".]
15 (To) bowiem wszystko dla was. aby łaska, zaobfitowawszy dla coraz liczniejszych, dziękowania dala obfitość* ku chwale Boga. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
16 Dlatego nie poddajemy się złu, ale jeśli i (ten) z zewnątrz nasz człowiek jest rujnowany, ale (ten) wewnątrz nasz jest odnawiany dniem i dniem*. [* Chyba w sensie: codziennie.]
17 (Ta) bowiem szybka lekkość utrapienia naszego w nadmiarze ku nadmiarowi wieczny ciężar* chwały sprawia nam. [* W sensie pozytywnym: obfitość.]
18 Nie przyglądając się my (tym) widzianym, ale (tym) nie widzianym, (te) bowiem widziane - chwilowe, (te) zaś nie widziane wieczne.
1 Wiemy bowiem, że jeśli ziemski nasz dom (tego) przybytku zostanie obalony, budowlę od Boga mamy, dom nie rękami uczyniony wieczny w niebiosach.
2 I bowiem w tym wzdychamy, pomieszczenie nasze, (to) z nieba, przywdziać na siebie pragnąc,
3 jeśli mianowicie* i odzianymi przez siebie, nie nagimi będziemy znalezieni. [* Lub może: "czy mianowicie", jako nawiązujące do "wzdychamy".]
4 I bowiem będący w (tym) przybytku wzdychamy. obciążając się z powodu tego, (że) nie chcemy zdziać z siebie. ale przywdziać na siebie, aby pochłonięte zostało* (to) umieralne przez życie**. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Prawdopodobny sens całego zdania: Wzdychamy za nowym mieszkaniem u Boga, ale nie chcemy, by uległ zniszczeniu doczesny przybytek naszego ciała. Sami na siebie nakładamy ciężar, pragnąc rzeczy niemożliwej: zachowując przybytek ciała, okryć go przybytkiem obiecanym przez Boga.]
5 (Ten) zaś sprawiwszy sobie* nas do tego takiego**, Bóg, Tym dawszy*** nam porękę Ducha. [* Sens: który sprawił sobie, przygotował sobie.] [** Lub przysłówkowo: "właśnie".] [*** Lub: "który dał".]
6 Wykazując śmiałość więc każdej chwili i wiedząc, że będąc obywatelami w ciele, jesteśmy poza obywatelstwem od Pana-
7 z powodu wiary bowiem chodzimy*, nie z powodu postaci** [* Metafora podążania drogą życia do Królestwa Bożego.] [** BT: "dzięki widzeniu".]
8 wykazujemy śmiałość zaś i mamy upodobanie raczej znaleźć się poza obywatelstwem od ciała i zostać obywatelami przy Panu.
9 Dlatego i uważamy za szacowne*, czy to będąc obywatelami, czy to będąc poza obywatelstwem, bardzo podobającymi się Jemu być. [* Inaczej: "uważamy za cenne", "uważamy za zaszczytne".]
10 Bo wszyscy my uczynić siebie widocznymi* trzeba przed trybuną Pomazańca, aby dostał** każdy (te) poprzez ciało, ze względu na które sprawił: czy to dobro, czy to zło. [* "my uczynić siebie widocznymi" - w oryginale accusativus cum infinitivo po "trzeba". Składniej: "trzeba, żebyśmy my pokazali siebie".] [** W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
11 Znając więc bojaźń Pana, ludzi przekonywamy, Bogu zaś uczyniliśmy siebie widocznymi; mam nadzieję zaś i w sumieniach waszych uczynić siebie widocznymi*. [* W oryginale infinitivus perfecti passivi po "mam nadzieję". Składniej: "mam nadzieję, że i w sumieniach waszych uczyniliśmy siebie widocznymi".]
12 Nie znowu siebie samych polecamy wam, ale okazję dając wam chluby za nas, aby mieliście* przeciw (tym) na twarzy chełpiącym się i nie w sercu**. [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Sens: przeciw tym, którzy chełpią się tym, co zewnętrzne, a nie tym, co wewnętrzne.]
13 Czy to bowiem staliśmy się oszalali* dla Boga; czy to zachowujemy rozsądek dla was. [* Bardziej dosłownie: "wyszliśmy (poza siebie)".]
14 Bo miłość Pomazańca obejmuje nas, osądzających* to, że Jeden za wszystkich umarł; zatem (ci) wszyscy umarli; [* Ściślej: "którzy osądziliśmy".]
15 i za wszystkich umarł, aby (ci) żyjący już nie (dla) siebie samych żyli*, ale (dla Tego) za nich Umarłego i Zbudzonego**. [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Lub: "Wskrzeszonego".]
16 Tak że my od teraz nikogo (nie) znamy według ciała; jeśli i poznaliśmy według ciała Pomazańca, ale teraz już nie poznajemy.
17 Tak że jeśli ktoś w Pomazańcu - nowym stworzeniem; dawne przeszło*, oto stało się nowe**. [* Możliwy przekład: "dawne (rzeczy) przeszły, oto stały się nowe".] [** Inne lekcje: ,,nowe wszystkie"; "wszystkie nowe".]
18 (To) zaś wszystko z Boga, (który pojednał) nas (z) sobą samym przez Pomazańca i (który dał) nam służbę (tego) pojednania,
19 jako że Bóg był w Pomazańcu świat pojednującym (z) sobą samym, nie liczącym im występków ich i (Tym, który położył) w nas słowo pojednania.
20 W imieniu* Pomazańca więc jesteśmy posłami jako Boga** zachęcającego przez nas: prosimy w imieniu Pomazańca: pojednajcie się (z) Bogiem. [* Możliwe: "za, zamiast".] [** Gramatycznie łączy się jako określenie z genetiwem "Pomazańca".]
21 (Tego), (który) nie poznał grzechu. za nas grzechem uczynił. aby my staliśmy się* sprawiedliwością Boga w Nim. [* W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
1 Współpracując zaś i zachęcamy aby nie na pusto* łaskę Boga przyjąć wy** [* Sens: nie na próżno.] [** "przyjąć wy" - w oryginale accusativus cum infinitivo, oznaczające zamierzony skutek. Składniej: "tak byście nie na pusto przyjęli łaskę Boga".]
2 mówi bowiem: Porą godną przyjęcia dosłyszałem cię i w dniu zbawienia pomogłem ci. Oto teraz pora bardzo godna przyjęcia, oto teraz dzień zbawienia
3 żadnego w niczym (nie) dając przedmiotu potknięcia się, aby nie została zhańbiona* służba, [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
4 ale w wszystkim poleciwszy siebie samych jako Boga sługi: w wytrwałości wielkiej, w utrapieniu, w koniecznościach*, w uciskach, [* Chodzi o sytuacje przymusowe.]
5 w chłostach, w strażnicach, w niepokojach, w trudach, w bezsennościach, w poszczeniach,
6 w nieskalaności, w poznaniu, w wielkoduszności, w łagodności, w Duchu Świętym, w miłości nieobłudnej.
7 w słowie prawdy. w mocy Boga; przez oręż sprawiedliwości (strony) prawej i lewej*, [* Metafora militarna: piechur prawą ręką trzymał oręż ofensywny, lewą defensywny i rezerwowy.]
8 przez chwałę i brak szacunku, przez obelgę i uznanie; jakby zwodzący, a prawdomówni;
9 jakby niepoznawani, a uznawani, jakby umierający, a oto żyjemy; jakby karceni, a nie uśmiercani;
10 jakby zasmucani, zawsze zaś radujący się; jakby ubodzy, wielu zaś ubogacający; jakby nic mający, a wszystko nabywający.
11 Usta nasze otwarły się do was, Koryntianie, serce nasze rozszerzyło się.
12 Nie jesteście ściśnięci w nas, jesteście ściśnięci zaś w łonie waszym.
13 Zaś tą samą zapłatą*, jak dzieciom mówię, rozszerzcie, się i wy. [* Chodzi o wzajemność.]
14 Nie stawajcie się noszącymi obce jarzmo (z) niewierzącymi. Jakie bowiem uczestniczenie (dla) sprawiedliwości i (dla) bezprawia? Lub jaka wspólnota światłu do ciemności?
15 Jaka zaś umowa Pomazańca do Beliara, lub jaki udział wiernemu z niewierzącym?
16 Jaka zaś zgodność przybytkowi Boga z wizerunkami*? My bowiem przybytkiem Boga jesteśmy** żyjącego, jak powiedział Bóg, że: Zamieszkam w nich i wśród chodzić będę***, i będę ich Bogiem, i oni będą mym ludem. [* O posągach bóstw pogańskich.] [** Inne lekcje zamiast "My bowiem przybytkiem Boga jesteśmy": "My bowiem przybytkami Boga jesteśmy"; "wy bowiem przybytkiem Boga jesteście".] [*** Z domyślnym po "wśród": nich.]
17 Dlatego wyjdźcie z środka ich i oddzielcie się, mówi Pan, i nieczystego nie dotykajcie; i ja wpuszczę was,
18 i będę wam za ojca. i wy będziecie mi za synów i córki, mówi Pan wszechwładca.
1 Te więc mając obietnice, umiłowani, oczyśćmy siebie samych od każdego splamienia ciała i ducha. wypełniając uświęcenie w bojaźni Boga.
2 Miejcie miejsce dla nas; nikomu nie uczyniliśmy niesprawiedliwości, nikogo (nie) zniszczyliśmy, (względem) nikogo (nie) okazaliśmy zachłanności.
3 Na zasądzenie nie mówię, wcześniej powiedziałem bowiem, że w sercach naszych jesteście ku razem umrzeć i razem żyć*. [* "razem umrzeć i razem żyć" - w oryginale substantywizowane bezokoliczniki z rodzajnikiem. Składniej: "w sercach naszych jesteście, tak by razem umrzeć i razem żyć".]
4 Wielka mi otwartość do was, wielka mi duma za was; jestem wypełniony zachętą, aż nazbyt obfituję radością w każdym utrapieniu naszym.
5 I bowiem przyszedłszy my* do Macedonii, żadnego nie miało ulżenia ciało nasze, ale w wszystkim trapieni z zewnątrz walki, wewnątrz bojaźnie. [* "przyszedłszy my" - W oryginale genetivus absolutus jako równoważnik zdania czasowego. Składniej: "I kiedy przyszliśmy do Macedonii".]
6 Ale (Ten) zachęcający uniżonych zachęcił nas. Bóg, przez przybycie Tytusa;
7 nie jedynie zaś przez przybycie jego, ale i przez zachętę, którą został zachęcony wśród was. oznajmiając nam wasze upragnienie. wasze biadanie, waszą skwapliwość o mnie, tak że ja bardziej uradować się*. [* "ja bardziej uradować się" - w oryginale accusativus cum infinitivo w zdaniu skutkowym.]
8 Bo jeśli i zasmuciłem was w liście, nie żałuję; jeśli i żałowałem (widzę [bowiem]*, że list tamten jeśli i na (jakiś) czas zasmucił was), [* Inne lekcje zamiast "widzę bowiem": "widzę"; "widząc"; "oto widzę".]
9 teraz raduję się, nie że zostaliście zasmuceni, ale że zostaliście zasmuceni ku zmianie myślenia*; zostaliście zasmuceni bowiem według Boga, aby w niczym (nie) doznaliście straty** od nas. [* W N.T. termin techniczny "nawrócenie".] [** W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
10 (Ten) bowiem według Boga smutek zmianę myślenia* ku zbawieniu nieżałowanemu wypracowuje; (ten) zaś świata smutek śmierć sprawia. [* W N.T. termin techniczny "nawrócenie".]
11 Oto bowiem samo to według Boga zasmucenie jak wielką sprawiło wam gorliwość, a obronę, a poruszenie, a bojaźń, a upragnienie, a skwapliwość. a obronę; we wszystkim poleciliście siebie. (że) nieskalanymi być* (dla tej) sprawy. [* "nieskalanymi być" - w oryginale accusativus cum infinitivo jako dopełnienie po "poleciliście siebie".]
12 Zatem jeśli i napisałem wam, nie ze względu na (tego). (który uczynił niesprawiedliwość), ani ze względu na (tego), (który doznał niesprawiedliwości), ale ze względu na uwidocznienie się gorliwości waszej, (tej) co do nas, względem was przed Bogiem.
13 Przez to jesteśmy zachęceni. W zaś (tej) zachęcie naszej obficiej bardziej uradowaliśmy się z powodu radości Tytusa, bo jest pokrzepiony duch jego przez wszystkich was;
14 bo jeśli coś jemu o was chełpiłem się*, nie zostałem zawstydzony, ale jak wszystko w prawdzie powiedzieliśmy wam, tak i duma nasza, (ta) przed Tytusem, prawdą stała się. [* W sensie: jeśli przed nim chełpiłem się wami.]
15 I serce jego jeszcze obficiej ku wam jest, przypominając sobie wszystkich was posłuszeństwo*, jak z bojaźnią i drżeniem przyjęliście go. [* Sens: przypominając sobie o posłuszeństwie waszym.]
16 Raduję się, że w wszystkim wykazuję śmiałość w was.
1 Dajemy poznać zaś wam bracia, łaskę Boga, (tę) daną w (społecznościach) wywołanych Macedonii,
2 że w wielkim wypróbowaniu utrapienia obfitowanie radości ich i (owo) w głębi ubóstwo ich zaobfitowało ku bogactwu prostoty ich;
3 że według mocy, świadczę, i obok mocy, z własnego wyboru
4 z wielką zachętą prosząc (od) nas (o) łaskę i wspólnotę służby, (tej) względem świętych
5 i nie jak nabraliśmy nadziei, ale siebie samych dali najpierw Panu i nam przez wolę Boga,
6 ku zachęcić my* Tytusa, aby jak wcześniej rozpoczął, tak i wypełnił aż do was także łaskę tę. [* Składniej: "byśmy zachęcili Tytusa".]
7 Ale jak właśnie w wszystkim obfitujecie: wiarą i słowem, i poznaniem, i całą gorliwością, i (tą) od nas w was* miłością, aby i w tej łasce obfitowaliście**. [* Inne lekcje zamiast "nas w was": "was w was"; "was w nas" "was teraz".] [** W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
8 Nie w rozkazie mówię, ale z powodu innych gorliwości* i (tę) waszej miłości prawowitość próbując; [* Składniej: "z powodu gorliwości innych".]
9 poznajecie bowiem łaskę Pana naszego, Jezusa Pomazańca, że dla was stał się ubogim, bogatym będąc, aby wy Jego ubóstwem wzbogaciliście się*. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
10 I mniemanie* w tym daję: to bowiem dla was jest pożyteczne, którzy nie jedynie uczynić, ale i chcieć wcześniej rozpoczęliście od roku; [* W sensie: sąd swój.]
11 teraz zaś i (to) uczynić wypełnijcie, żeby tak jak ochoczość chcenia, tak i wypełnienie z mienia*. [* W sensie: z tego, co się posiada. W wierszu tym autor listu domaga się od odbiorców dokonania składki na cele charytatywne, którą już wcześniej ochoczo postanowili złożyć.]
12 Jeśli bowiem ochoczość poprzedza, według tego jak jeśli ma, bardzo godna przyjęcia, nie według tego jak nie ma*. [* Sens wiersza 12: ochocze obietnice mają wartość wtedy, gdy realnie oparte są na posiadaniu czegoś do ofiarowania.]
13 Nie bowiem aby (dla) innych ulżenie, (dla) was utrapienie, ale po równości* [* Sens: Nie należy tak wspierać innych swymi dobrami, by tamtym zapewnić dostatek, a samemu popaść w niedostatek, lecz tak, by była równość w stanie posiadania.]
14 w (tej) teraz porze wasza obfitość ku ich brakowi, aby i (ta) ich obfitość stała się* ku waszemu brakowi**, żeby stała się* równość. [* W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Nadawca listu podaje zasadę wzajemności: jeśli obecnie odczuwający niedostatek wzbogaci się, ma wspierać swych poprzednich dobroczyńców, gdyby oni popadli w biedę.]
15 jak jest napisane: (Ten) wiele nie obfitował, i (ten) mało nie miał za mało*. [* W obu tych zdaniach występuje rozległa elipsa. Powinno być: "Ten, który zebrał wiele, nie obfitował; i ten, który zebrał mało, nie miał za mało".]
16 Wdzięczność zaś Bogu, (Temu), (który dał) tę gorliwość o was w sercu Tytusa,
17 że (tę) oto zachętę przyjął, coraz gorliwszym zaś będąc z własnego wyboru wyszedł* do was. [* Inaczej: "udał się".]
18 Posłaliśmy razem zaś z nim (tego) brata, którego pochwała w dobrej nowinie poprzez wszystkie (społeczności) wywołanych
19 nie jedynie zaś, ale i wybrany przez wyciągnięcie rąk przez (społeczności) wywołanych (na) towarzysza podróży naszego razem z* łaską tą, obsługiwaną przez nas ku (tej) [Jego], Pana, chwale i ochoczości** naszej*** [* Inna lekcja: "w".] [** Inaczej: "zachęcie".] [*** Zdanie od "nie jedynie zaś" do "i ochoczości naszej" jest zdaniem wtrąconym.]
20 unikając* tego, aby nie ktoś nas zhańbił* w obfitości tej. obsługiwanej przez nas. [* Imiesłów ten należy odnieść aż do "Posłaliśmy razem" w w. 18. Sens jest taki: Wysłaliśmy oprócz Tytusa jeszcze jednego, bardzo gorliwego głosiciela ewangelii, aby uniknąć oskarżenia o niedostateczną dbałość o tak szerokie i obfite pole działania.] [** W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
21 Troszczymy się bowiem (o dobra) piękne nie jedynie przed Panem, ale i przed ludźmi.
22 Posłaliśmy razem z zaś nimi (tego) brata naszego, którego wypróbowaliśmy w wielu (sprawach) częstokroć, (że) gorliwym będący*, teraz zaś wiele gorliwszym (przez) przekonanie wielkie, (to) do was. [* "gorliwym będący" - w oryginale tworzy wraz z "którego" składnię accusativus cum participio po "wybraliśmy". Składniej: "że jest gorliwy".]
23 Czy to co do Tytusa wspólnikiem moim i względem was współpracownikiem; czy to bracia nasi wysłannikami* (społeczności) wywołanych**, chwała Pomazańca. [* W formie spolszczonej "apostołami".] [** O Kościele, zob. 1.1***.]
24 Więc* wykazanie miłości waszej i naszej dumy co do was względem nich wykazując** przed twarzą*** (społeczności) wywołanych****. [* W zdaniu tym brak orzeczenia osobowego. Jest tylko imiesłów "wykazując". Stąd, jak przy każdym, zwłaszcza niezamierzonym, anakolucie. trudno domyślić się całego sensu.] [** "wykazanie (...) wykazując" tworzy figurę etymologiczną. Krócej: "wykazując".] [*** To znaczy: "wobec".] [**** O Kościele, zob. 1.1***. Składniej można by przedstawić to niepełne zdanie tak: ,,Więc przedstawiając Kościołowi miłość waszą i dumę moją z was wobec nich (to jest wobec wymienionych wysłanników)".]
1 O bowiem służbie*, (tej) względem świętych, zbyt obfite** mi jest pisanie wam. [* Synonim składki.] [** W sensie: zbędne.]
2 Znam bowiem ochoczość waszą, którą co do was chełpię się Macedończykom*, że Achaja jest przygotowana od roku, i wasza skwapliwość pobudziła liczniejszych. [* To jest ,,przed Macedończykami".]
3 Posłałem zaś (tych) braci, aby nie chluba nasza, (ta) co do was, została uczyniona pustą* w sprawie (tej)**, aby, jak mówiłem, przygotowani byliście***, [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Inaczej: ,,w tej dziedzinie, w tej sprawie".] [*** "przygotowani byliście" - w oryginale coniunctivus perfecti passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
4 aby nie jakoś jeśli przyszliby* razem ze mną Macedończycy i znaleźliby* was nieprzygotowanymi, zostaliśmy zawstydzeni** my, aby nie mówiłbym*** wy, na podstawie tej****. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie poprzednika okresu warunkowego, modus eventualis.] [** W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [*** W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego, ale równocześnie jest to coniunctivus woluntatywny, wyrażający pragnienie nadawcy: nie chciałbym powiedzieć, abym nie musiał mówić. Inna lekcja: "mówilibyśmy".] [**** W sensie: z powodu takiego stanu rzeczy, to jest z powodu niezorganizowania składek.]
5 Koniecznym więc uznałem zachęcić (tych) braci, aby wcześniej przyszli* do was i wcześniej wydoskonalili** (to) wcześniej ogłoszone wysławianie*** wasze, (że) to gotowe być tak, jak wysławianie i nie jak zachłanność****. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego. Sens: aby zawczasu jak najlepiej przeprowadzili zbiórkę.] [*** Przykład metonimii. pojęcie oderwane, zamiast konkretnego: wysławianie zamiast "hojne datki", "hojność" wysławiana jest przez nadawcę listu.] [**** Chodzi o skąpstwo w składaniu datków.]
6 Tak zaś, siejący oszczędnie, oszczędnie i żąć będzie; i siejący w wysławianiach, w wysławianiach* i żąć będzie: [* Inaczej: "w hojności", "hojnie".]
7 każdy jak postanowił sobie - sercem, nie z smutku lub z konieczności, wesołego bowiem dawcę miłuje Bóg.
8 Jest mocny zaś Bóg każdą łaskę dać obficie ku wam, aby w wszystkim każdej chwili całą samowystarczalność mając, obfitowaliście* ku każdemu czynowi dobremu, [* W oryginale coniunctivus praesentis activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
9 jak jest napisane: Rozrzucił, dał biednym, sprawiedliwość Jego trwa na wiek.
10 Zaś zaopatrujący (w) siew siejącego i (w) chleb ku zjedzeniu zaopatrzy i pomnoży siew wasz, i da wzrost plonom sprawiedliwości waszej;
11 w wszystkim ubogacani ku całej prostocie, która sprawia przez nas dziękowanie Bogu
12 bo (ta) służba społecznego dzieła tego nie jedynie jest uzupełniającą* braki świętych**, ale i dającą obfitość*** przez liczne dziękowania**** Bogu [* O zapobieganiu brakom i niedostatkowi.] [** O chrześcijanach.] [*** O skutkach hojności w zbiórce: hojne datki pobudzą obdarowanych do żarliwego dziękczynienia Bogu.] [**** O modlitwie dziękczynnej. Inna lekcja: "dziękowanie", wtedy: "przez licznych dziękowanie".]
13 przez wypróbowanie służby tej oddający chwałę Bogu z powodu podporządkowania się przyznania waszego względem dobrej nowiny Pomazańca i (z powodu) prostoty wspólnoty* względem nich i względem wszystkich, [* O poczuciu jedności.]
14 i (z powodu) ich błagania za was, (gdyż pragną)* was z powodu przewyższającej łaski Boga na was. [* Określenie "ich"; razem z "ich" genetivus absolutus.]
15 Wdzięczność Bogu z powodu niewycenialnej Jego darowizny.
1 Sam zaś ja, Paweł, zachęcam was przez delikatność i życzliwość Pomazańca, (ja) który* według twarzy** (jestem) uniżony wśród was, będąc nieobecnym zaś wykazuję śmiałość względem was; [* Odnosi się do "ja, Paweł".] [** "według twarzy" - zwrot oznaczający tu fizyczną obecność, osobiste przebywanie u adresatów listu.]
2 proszę zaś aby nie będąc obecnym wykazałbym śmiałość* (odpowiednią do) przekonania, (na) które jestem liczony**, (że) odważyłem się*** do**** niektórych, (tych) liczących sobie*****, (że) my jak według ciała chodzący******. [* W oryginale substantywizowany infinitivus aoristi activi, zależny od "proszę". Składniej: "proszę zaś, abym nie musiał wykazać śmiałości, gdy będę obecny".] [** Sens: którzy sądzą o mnie, jak się sądzi o mnie.] [*** W oryginale infinitivus aoristi activi, zależny w niepełnej składni nominativus cum infinitivo od "jestem liczony". Składniej: "na które, jak sądzą o mnie, odważyłem się".] [**** Inaczej: "w stosunku do".] [***** Inaczej: "sądzących", "którzy sądzą".] [****** "według ciała chodzący" - o sposobie postępowania ludzi tego świata, nie liczących się z wymogami Ducha.]
3 W ciele bowiem chodząc, nie według ciała służymy w wojsku* [* Metafora militarna o spełnianiu powołania apostolskiego.]
4 bo oręż służby wojskowej naszej nie cielesny, ale mocny Bogiem do zniszczenia warowni* wyliczenia** niszcząc*** [* Od "bo oręż" do "zniszczenia warowni" zdanie wtrącone.] [** O ludzkich kalkulacjach.] [*** "wyliczenia niszcząc" należy odnieść do "służymy w wojsku" (w. 3): "W ciele bowiem chodząc, nie według ciała służymy w wojsku (...) wyliczenia niszcząc i każdą wysokość".]
5 i każdą wysokość, podnoszącą się przeciw poznaniu Boga, i biorąc do niewoli każde pomyślenie ku posłuszeństwu Pomazańca,
6 i w gotowości mając ukaranie każdego nieposłuszeństwa, aż wypełnione zostanie* wasze posłuszeństwo. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania czasowego, oznaczające czynność zamierzoną.]
7 (Na to) przeciw twarzy* patrzcie. Jeśli ktoś jest przekonany sobie samemu** Pomazańca być***, to niech liczy**** znowu w sobie samym, że jak on Pomazańca, tak i my. [* Wyrażenie oznaczające to, co samo rzuca się w oczy, co jest przed samymi oczyma, co jest oczywiste.] [** Inaczej: "(w) sobie samym".] [*** Składniej: "że należy do Pomazańca".] [**** Inaczej: "niech uważa".]
8 Jeśli bowiem obficiej coś chełpiłbym się* co do władzy naszej, którą** dał Pan do budowania i nie do zniszczenia was, nie zostanę zawstydzony, [* W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie poprzednika okresu warunkowego, modus eventualis.] [** Przykład asymilacji formy do poprzedzającego genetiwu. Normalnie powinien być tu accusativus.]
9 aby nie wydawałbym się*, że (może) napełniam bojaźnią** was przez listy; [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego. Składniej: "aby nie wydawało się".] [** W oryginale infinitivus zależny od "nie wydawałbym się".]
10 ponieważ, "Listy oto", mówi, "ciężkie i silne*, zaś obecność ciała** nie mająca siły i słowo za nic miane***". [* To znaczy: zdecydowane, ostre, groźne.] [** O obecności fizycznej.] [*** To znaczy: słabe, bez wartości.]
11 To niech liczy taki, że jakimi jesteśmy słowem poprzez listy, będąc nieobecni, takimi i będąc obecni, czynem.
12 Nie bowiem odważamy się zaliczyć lub zestawić siebie samych (z) jakimiś (z tych) siebie samych polecających; ale sami w sobie samych siebie samych mierząc i zestawiając, siebie samych dla siebie samych nie rozumieją.
13 My zaś* nie aż do bez miary będziemy chełpić się, ale według miary (tej) normy, którą (to) przydzielił nam Bóg miarę, (żeby) dosięgnąć aż do i was. [* Inne lekcje zamiast "nie rozumieją. My zaś": "nie znają. My zaś"; bez "nie rozumieją", wtedy: "i zestawiając siebie samych z sobą samymi. My zaś"; bez "nie rozumieją. My zaś", wtedy: "i zestawiając siebie samych z sobą samymi. Nie aż".]
14 Nie bowiem, jakby nie dosięgając do was, nadmiernie wyciągamy siebie samych, aż do bowiem i was przybyliśmy pierwsi w dobrej nowinie Pomazańca,
15 nie aż do bez miary chełpiąc się w cudzych trudach*, nadzieję zaś mając, (że ze wzrostem) wiary waszej w was (staliśmy się wielcy)** według normy naszej aż do obfitowania. [* Składniej: "cudzymi trudami".] [** Z domyślnym podmiotem "my". W sensie: "urośliśmy". W oryginale infinitivus.]
16 ku (leżącym) poza owymi waszymi ogłosić dobrą nowinę*, nie w cudzej normie** aż do (rzeczy) gotowych*** chełpienia się****. [* W sensie: żeby ogłosić dobrą nowinę aż do (terenów) poza owymi (waszymi terenami).] [** W sensie: cudzym dziełem, cudzym polem działania.] [*** W sensie: cudzym dziełem, włącznie z gotowymi osiągnięciami.] [**** Antyteza do "ogłaszania dobrej nowiny". Sens: nadawca listu uważa, że dzięki postawie i działalności ewangelizacyjnej adresatów tak poszerzyła się sfera jego apostolskich wpływów, że ma prawo do głoszenia ewangelii nawet poza Koryntem i Achają, a nie chce chełpić się, jak to robią inni, cudzym polem działalności i cudzymi osiągnięciami.]
17 Zaś chełpiący się w Panu niech się chełpi;
18 nie bowiem siebie samego polecający, ten jest wypróbowany, ale którego Pan poleca.
1 Oby znosiliście mej mało coś nierozsądności; ale i znoście mię.
2 Jestem zazdrosny bowiem (o) was Boga zazdrością. Zaręczyłem bowiem was. jednemu mężowi, (aby jako) dziewicę nieskalaną postawić przy Pomazańcu.
3 Boję się zaś, aby nie jakoś, jak wąż zwiódł Ewę w przewrotności jego, zostały zniszczone* pomyślenia wasze z dala od prostoty [i nieskalaności**] (tej) względem Pomazańca. [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Inne lekcje zamiast "z dala od prostoty i nieskalaności": "z dala od nieskalaności i prostoty"; "z dala od prostoty": "z dala od nieskalaności"; "z dala od nieskalaności Boga".]
4 Jeśli bowiem (ten) przychodzący innego Jezusa ogłasza. którego nie ogłosiliśmy, lub ducha drugiego bierzecie, którego nie wzięliście, lub dobrą nowinę drugą, której nie przyjęliście, pięknie znosicie*. [* Inaczej: chętnie zgadzacie się.]
5 Liczę bowiem (ja) nic być słabszym* (od tych) wielce nad wysłanników; [* W oryginale infinitivus perfecti activi zależny od "Liczę". Składniej: "Liczę bowiem, że nie jestem słabszy". Inaczej: "być gorszym".]
6 jeśli zaś i prostak słowem, ale nie poznaniem; ale w wszystkim uczyniwszy widocznymi* w wszystkich względem was. [* Brak dopełnienia. Prawdopodobnie: "siebie", stąd: "uczyniwszy widocznymi siebie" lub: "ujawniwszy siebie", możliwe: "pod każdym względem". Wtedy: "pod każdym względem we wszystkich (rzeczach) ujawniwszy siebie względem was".]
7 Czy grzech uczyniłem, mnie samego uniżając, aby wy wywyższeni zostaliście*, bo darmo Boga dobrą nowinę ogłosiłem dobrą nowinę** wam? [* W oryginale coniunctivus aoristi passivi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** figura etymologica.]
8 Inne (społeczności) wywołanych ograbiłem, wziąwszy żołd na wam służbę*, [* Składniej: "na służbę wam".]
9 i będąc obecny przy was i stawszy się słabszym, nie naprzykrzyłem się nikomu; bo brak mój uzupełnili bracia przyszedłszy* od Macedonii; i w wszystkim (jako) nieciężkiego mnie samego (dla) was ustrzegłem i strzec będę. [* Określenie "bracia".]
10 Jest prawdą Pomazańca we mnie, że duma ta nie zostanie zahamowana we mnie w okolicach Achai*. [* Sens: nikt nie może odebrać nadawcy listu dumy z apostolskich osiągnięć i nabytych praw do Achai.]
11 Przez co? Że nie miłuję was? Bóg wie.
12 Co zaś czynię i czynić będę, aby wyciąłbym* okazję chcących okazji, aby w czym chełpię się, znalezieni zostali jak i my**. [* Inaczej: "odciąłbym".] [** Sens: owi jacyś chcieliby znaleźć sobie jakiś tytuł do tego, aby znajdowano ich jako równych nadawcy listu w apostolskich prawach do terenu Achai. Nadawca zapewnia, że wszystko robi i zrobi, aby tych praw nie przypisali sobie. Powód podaje w w. 13nn.]
13 Bo tacy kłamliwymi wysłannikami*, pracownikami podstępnymi, zmieniającymi sobie postać na wysłanników Pomazańca**. [* Lub: "kłamliwymi apostołami".] [** Brak orzeczenia "są".]
14 I nie dziw, sam bowiem szatan zmienia sobie postać na zwiastuna światła;
15 nie wielkie więc, jeśli i słudzy jego zmieniają sobie postać jako słudzy sprawiedliwości, których koniec będzie według czynów ich.
16 Znowu mówię, aby nie ktoś mię uważał* nierozsądnym być**; jeśli zaś nie, i jako nierozsądnego przyjmijcie mię, aby i ja mało coś chełpiłbym się***. [* W oryginale coniunctivus aoristi activi jako orzeczenie zdania zamiarowego.] [** "nierozsądnym być" - bezokolicznik zależny od "uważał". Składniej: "aby ktoś nie uważał, że ja jestem nierozsądny". Inaczej: "bez rozumu być".] [*** W oryginale coniunctivus aoristi medii jako orzeczenie zdania zamiarowego.]
17 Co mówię, nie według Pana mówię, ale jakby w nierozsądności, w tej podstawie dumy.
18 Gdy wielu chełpi się według ciała, i ja będę się chełpić.
19 Z przyjemnością bowiem znosicie nierozsądnych, rozsądnymi będąc;
20 znosicie bowiem, jeśli ktoś was niewoli, jeśli ktoś objada, jeśli ktoś bierze, jeśli ktoś podnosi się*, jeśli ktoś w twarz was bije. [* Metafora pychy.]
21 Według braku szacunku mówię, jako że my jesteśmy bez siły*; w czym zaś jeśli ktoś odważa się, w nierozsądności mówię, odważam się i ja. [* Myśl obca, a równocześnie ironia.]
22 Hebrajczykami są? I ja. Izraelitami są? I ja. Nasieniem Abrahama są? I ja.
23 Sługami Pomazańca są? Odchodząc od rozsądku mówię, bardziej ja: w trudach obficiej, w strażnicach obficiej, w chłostach przewyższająco, w śmierciach częstokroć;
24 przez Judejczyków pięciokrotnie czterdzieści oprócz jednego* wziąłem, [* Chodzi o chłostę.]
25 trzykrotnie zostałem obity rózgami, raz zostałem ukamienowany, trzykrotnie przeżyłem rozbicie się okrętu, noc (i) dzień na głębi przetrwałem;
26 (w) wędrowaniach częstokroć, (w) niebezpieczeństwach rzek, (w) niebezpieczeństwach rozbójników, (w) niebezpieczeństwach od rodu*, (w) niebezpieczeństwach od pogan, (w) niebezpieczeństwach w mieście, (w) niebezpieczeństwach na pustaci, (w) niebezpieczeństwach na morzu, (w) niebezpieczeństwach wśród kłamliwych braci**, (w) [* Chodzi o współrodaków nadawcy listu.] [** Chodzi o nieortodoksyjnych chrześcijan.]
27 trudzie i mozole, w bezsennościach częstokroć, w głodzie i pragnieniu, w poszczeniach częstokroć, w zimnie i nagości:
28 wyjąwszy (te) z dala*, uwaga mi (ta) co dzień. troska (o) wszystkie (społeczności) wywołanych. [* Inaczej: "pomijając dalsze sprawy" lub: "pomijając inne rzeczy".]
29 Kto jest bez siły, i* nie jestem bez siły? Kto jest obrażany, i* nie ja płonę? [* Sens nie łączny, lecz przeciwstawny.]
30 Jeśli chełpić się trzeba, (tymi) bezsiły* mej będę się chełpić. [* Pełniej: "tymi (wynikami, owocami) bezsiły mej".]
31 Bóg i Ojciec Pana, Jezusa, wie, (On) będący wysławionym na wieki, że nie kłamię.
32 W Damaszku ludowy władca* Aretasa króla, pilnował miasta Damasceńczyków, (aby) zgnieść** mię***, [* Inaczej: "etnarcha".] [** Infinitivus celu.] [*** Inne lekcje zamiast "zgnieść mię": "chcąc zgnieść mię"; "chcąc mię zgnieść".]
33 i przez otwór w koszu zostałem spuszczony przez mur i wymknąłem się z rąk jego.
1 Chełpić się trzeba* nie pożyteczne**, przyjdę zaś do widzeń i objawień Pana. [* Inne lekcje zamiast "chełpić się trzeba": "chełpić się zaś"; "chełpić się więc"; "jeśli chełpić się trzeba".] [** Inne lekcje: "jest nam pożyteczne"; "jest pożyteczne"; "jest pożyteczne mi".]
2 Znam człowieka w Pomazańcu, (że) przed lat czternaście - czy to w ciele, nie wiem, czy to poza ciałem, nie wiem, Bóg wie* (porwany został)** (ten) taki*** aż do trzeciego nieba. [* Od "czy to w ciele" do "Bóg wie" zdanie wtrącone.] [** W oryginale accusativus participii aoristi passivi w składni accusativus cum participio, w której podmiotem jest "człowieka", orzeczeniem "porwany został". Składnia ta zależy tu od "Znam".] [*** W oryginale accusativus dla zachowania zgodności formy przymiotnika zaimkowego z jego podmiotem "człowieka".]
3 I znam (tego) takiego człowieka czy to w ciele, czy to wyjąwszy* ciało, nie wiem; Bóg wie** [* Inaczej: "bez".] [** Od "czy to w ciele" do "Bóg wie" zdanie wtrącone.]
4 że został porwany do raju i usłyszał niewysłowione słowa, których nie wolno człowiekowi wypowiedzieć.
5 Co do (tego) takiego będę się chełpić, co do zaś mnie samego nie będę się chełpić, chyba że w bezsiłach*. [* Składniej: "bezsiłami" zamiast "w bezsiłach".]
6 Jeśli bowiem zechcę* pochełpić się, nie będę nierozsądny, prawdę bowiem będę mówić; oszczędzam** zaś - aby nie ktoś względem mnie policzył*** ponad co widzi mię lub słyszy [coś] ode mnie [* Poprzednik okresu warunkowego, modus eventualis.] [** W sensie: powstrzymam się od tego, daruję to sobie.] [*** Orzeczenie zdania zamiarowego.]
7 i (temu) nadmiarowi objawień*. Dlatego** aby nie podnosiłbym się***, został dany mi kolec (przez) ciało****, zwiastun szatana, aby mię policzkował*****, aby nie podnosiłbym się******. [* Słowa "i temu nadmiarowi objawień" należy prawdopodobnie uznać za dopełnienie bliższe wcześniejszego "oszczędzam zaś". Dlatego proponuje się uznanie słów "aby nie ktoś (...) coś ode mnie" za zdanie wtrącone.] [** Inna lekcja: bez "dlatego".] [*** Orzeczenie zdania zamiarowego. Inna lekcja bez "aby nie podnosiłbym się".] [**** Może być, "ciału, dla ciała".] [***** Orzeczenie zdania zamiarowego.] [****** Orzeczenie zdania zamiarowego, synonim pychy.]
8 Co do tego trzykrotnie Pana poprosiłem, aby odstąpiło* ode mnie; [* Orzeczenie zdania zamiarowego.]
9 i powiedział mi: ,,Wystarcza ci łaska ma; bo moc w bezsile dojrzewa". Z największą przyjemnością więc raczej będę się chełpił w bezsiłach* mych, aby zakwaterowała** we mnie moc Pomazańca. [* Składniej: "bezsiłami" czyli "słabościami".] [** Orzeczenie zdania zamiarowego. Metafora militarna.]
10 Dlatego mam upodobanie w bezsiłach, w obrazach, w koniecznościach, w prześladowaniach i* uciskach: dla Pomazańca; kiedy bowiem jestem bez siły, wtedy mocny jestem. [* Inne lekcje: "w"; "i w".]
11 Stałem się nierozsądnym*, wy mi (to) uczyniliście koniecznym; ja bowiem powinienem przez was być polecanym. Nic (nie) bowiem byłem słabszy (od tych) wielce nad wysłanników, jeśli i** niczym jestem: [* Inaczej: "bezrozumnym".] [** "jeśli i" - inaczej: "chociaż".]
12 Oto znaki wysłannika zostały sprawione* wśród was w całej wytrwałości, znakach zarówno, jak cudach i mocach. [* W sensie: pokazały się.]
13 Co bowiem jest, czym okazaliście się gorsi względem pozostałych (społeczności) wywołanych, jeśli nie* że sam ja nie naprzykrzyłem się wam? Darujcie mi niesprawiedliwość tę. [* "jeśli nie" - inaczej: "chyba".]
14 Oto trzeci raz to gotowo mam przyjść do was i nie będę się naprzykrzać, nie bowiem szukam (rzeczy) waszych, ale was. Nie bowiem powinny dzieci (dla) rodziców gromadzić, ale rodzice (dla) dzieci.
15 Ja zaś z największą przyjemnością będę robić wydatki i wyczerpię siebie na wydatki dla dusz waszych. Jeśli* obficiej was miłując**. gorzej mam być miłowany? [* Inne lekcje: "chociaż"; bez "jeśli".] [** Inna lekcja: "miłuję".]
16 Niech będzie zaś, ja nie obciążyłem was; ale będąc przewrotny podstępem was wziąłem.
17 Czy ktoś (z) których* wysłałem do was, przez niego okazałem zachłanność (względem) was? [* Szerzej: "spośród tych. których".]
18 Zachęciłem Tytusa i razem wysłałem (tego) brata; czy okazał zachłanność (względem) was Tytus? Nie (tym) samym duchem chodziliśmy?* Nie (tymi) samymi śladami? [* Metafora życia z wiary.]
19 Od dawna uważacie, że (przed) wami bronimy się? Naprzeciw* Boga w Pomazańcu mówimy; zaś wszystko, umiłowani, dla waszego budowania. [* Inaczej: "wobec".]
20 Boję się bowiem, aby nie jakoś, przyszedłszy, nie jakimi chcę, znalazłbym* was, i ja zostałbym znaleziony* (przez) was, jakim nie chcecie; aby nie jakoś spór, zazdrość, rozdrażnienia, podjudzania, szkalowania, obmawiania, nadymania się, niepokoje**; [* Orzeczenie zdania zamiarowego.] [** Brak orzeczenia.]
21 aby nie znowu przyszedłszy ja uniżył* mię Bóg mój przy was, i bolałbym* (nad) wieloma (z tych), (którzy wcześniej zgrzeszyli) i nie (zmienili myślenia)** nad nieczystością, i nierządem, i rozpasaniem, które sprawili. [* Orzeczenie zdania zamiarowego.] [** W N.T. termin techniczny "nawrócić się".]
1 Trzeci raz to przychodzę do was: na ustach dwóch świadków i trzech będzie postawione każde słowo.
2 Wcześniej powiedziałem i wcześniej mówię, jak będąc obecny drugi raz i będąc nieobecny teraz, (tym), (którzy wcześniej zgrzeszyli) i pozostałym wszystkim, że jeśli przyjdę na znowu*, nie będę oszczędzał, [* "na znowu" - inaczej: "ponownie".]
3 gdyż wypróbowania szukacie we mnie mówiącego Pomazańca, który względem was nie jest bez siły, ale jest mocny w was.
4 I bowiem został ukrzyżowany dzięki bezsile, ale żyje dzięki mocy Boga. I bowiem my jesteśmy bez siły w Nim*, ale żyć będziemy razem z Nim dzięki mocy Boga względem was. [* Inne lekcje zamiast "w Nim": "w sobie samym"; "z Nim"; "przez nich".]
5 Siebie samych doświadczajcie, czy jesteście w wierze, siebie samych próbujcie. Czy nie uznajecie siebie samych, że Jezus Pomazaniec w was? Chyba że coś* niewypróbowani jesteście. [* W sensie: a może właśnie.]
6 Mam nadzieję zaś, że poznacie, że my nie jesteśmy niewypróbowani.
7 Modlimy się zaś do Boga, aby nie uczynić wy* zła żadnego, nie aby my wypróbowanymi uwidocznili się, ale aby wy piękno czynili, my zaś jak niewypróbowanymi byli. [* Składniej: "abyście wy nie uczynili".]
8 Nie bowiem możemy coś przeciw prawdzie, ale dla prawdy.
9 Radujemy się bowiem, kiedy my jesteśmy bez siły, wy zaś mocni jesteście; (o) to i modlimy się, (o) wasze wydoskonalenie.
10 Przez to te (rzeczy), będąc nieobecnym, piszę, aby, będąc obecnym, nie srogo posłużyłbym się* według (tej) władzy, którą Pan dał mi ku budowaniu, a nie ku zniszczeniu. [* Inaczej: abym nie musiał okazać surowości.]
11 W końcu, bracia, radujcie się, wydoskonalajcie się, zachęcajcie się, (to) samo myślcie, zachowujcie pokój, i Bóg miłości i pokoju będzie z wami.
12 Pozdrówcie jedni drugich przez święte pokochanie. Pozdrawiają was święci wszyscy.
13 Łaska Pana, Jezusa Pomazańca, i miłość Boga i wspólnota świętego Ducha z wszystkimi wami.
14