1

1 Áánútu ááninko Ísu Káráísiti kwená áséi-kwasai maarámán-iye.

2 naaóváꞌá moóráwai áwíꞌa Yóni íma máyonkaꞌa Áánútun-aai simátímakowai áwíꞌa Áísáya Yónin-aai simái agaimaréna séna

Áánútu séna isaaó. moóráwaimba aiꞌmáráanana kesáái maimaéna ená aivaꞌá kwéna ená aambá kwirankéna

3 kavóná-maravaꞌa ména aayamáírakemba séna ísóigona aambá kwirankánááomba kwená aambá arupí íyana minámpáꞌá kwíno Áánútu siráiye Áísáya agaimaréna sirónkaꞌa Yóni paárúwana mináímbá paáruraiye.

4 Yóni nombá pétinkowai kavóná-maravaꞌa komáyowasa Yútiyaa-ayampake Yérúsaremu-naopaken-kwaasi amápaꞌa Yóninopaꞌa tuwaná simátimena séna kentí sáwí-imayaa tuwéꞌa Áánútumpaꞌa tíyana sáwí-imayaa maitiyuwáínaꞌa nombá pétinkanaumne súwasa sáwíꞌo uráamba paárumai avoraꞌá simámúwana Yóni Yótáni-nompimba nombá pétinkaraiye.

6 Yóni póígo áwíꞌa káámeri kwená áyáu-kwatoi iréna aúwarasinei ámúr-anda uréna aꞌnóríné kwantáámíkóná aúwé mintóné suꞌmai kwénena

7 simátimena séna moóráwai kesínaaemba tíníwai kwemá anóndakoma kembá usáyaaitaraimba póꞌa kwemó aaimó síndavimba kemá aaimá sendamá uvóvíꞌa ónaumne.

8 kemá nombá pétinkaundanivo kwemá Áánútu amankómbá aiꞌmaráínana kuména keinárawapimba anómba umátinkaniye siráiye. Ísumba nombá pérankarain-kwasai.

9
minkánáá Káríri-ayampakemba Násáreti-naopakemba Ísu túwana Yótáni-nompimba Yóni kwembá nombá pérankowana

10 Ísu nompínkémbá usásinowana sokón-tawaai taaínkar-úwana Yóni awánómba Áánútun-amanko mááiraamba úmaena Ísu aneꞌá kumbáyowana

11 kwíyómpakemba aaigówé suꞌmai séna emá kesááninko ónaꞌa ená imáyáa kwéeꞌa ávááraumai aamoí umánkaumne siráiye. Sáátáánigo Ísumba áísaa umai awánanae siráin-kwasai.

12
súwana Áánútun-amankoma Ísumba simámuwana kavóná-maravaꞌa komáyowana

13 kae-kwááí aíyayaan-doꞌwaamba 40 noꞌwaamba komáyowana Sáátáánigo Ísu sáwíꞌo índa awánanae séna óꞌon-oꞌon-aimba súwana Ísu íma sáwíꞌa éna aváá-kwánkáán-umai máyowasa kwíyómpakemba Áánútuna kwayóꞌnárawaꞌa kumbésa áwaꞌnaa umánkaraawe. Ísu éíyain-kwaasi tááyarain-kwasai.

14
naaémba Yóni Káríri-marara-kawaanako áwíꞌa Érótintavena séna sáwíꞌa uráiye siróntavena Yónimba ándávaꞌa máankowana máyowana Ísu Káríri-ayampaꞌa kwéna Áánútuna áséi-kwasai simátimena séna

15 Áánútu kwená kwaásiraꞌo kawááimba ááimba kwéasaivo kentí sáwí-imayaa tuwéꞌa Áánútuna áséi-aintaveꞌa áraire seró siráiye.

16
mináímbá simásuwena Káríri-kwaaunkon-awampakavamba kúmba kae-kwáásíráí mésarai awaaó áwíꞌa Sáímoni úwana áváko áwíꞌa Éndaru umái mésarai miwítí mayáímá pósarai noyááꞌa toꞌmái tímapaꞌa kwénaaesarai kwase-únámbá nompí tukóyana

17 Ísu simátimena séna kesé tekaiyó. noyááꞌo toꞌmáímo tímapaꞌo kwénaaoyantemba aúná-mayai tíménakai kwénaaekai kesáái simátímapaꞌa kwénaaiyasa kesópaꞌa teró súwasarai

18 minkwásé-únámbá tuwésarai kwesé kurááiye.

19
kwesé kuyaná Ísu sáwíyankaꞌa kúmba kae-kwáásíráí mésarai Sépéti ááninkai awaaó áwíꞌa Yémési úwana áváko áwíꞌa Yóniye nompí-sípívímbá mésarai kwase-únámbá toꞌmayaa kwéuyana

20 Ísu tuwánéna tááyowasarai mindómpí-sípívímbá tivowáné kwená mayáí-kwáásíyé tiyuwésarai Ísuwe kurááiye. arumpimbá taraváá-kwámbá máyowaina kwaasái.

21 Kápénéamu-naopaꞌa komáyómba Yútaa-kwaasi monor-áímbó kwéison-kanaa túwana Ísu monoꞌ-náúmpáꞌá uména kwenáái simátimuwasa

22 isésa asiramái súntavesa sésa ámáámba sentenkááníꞌa íma kwésivo anón-kwaasigoraamba kwésiye sésa táátavai uráawe.

23
táátavai uwaná mimbónóꞌ-náúmpáꞌá moóráwai kwenarumpimbá taraváá-kwámbá máyon-kwaasigo ména

24 anónkaꞌa séna Ísu Násáretivakewaima óne. kentáá nóra taéwa tasínkambaiya ánásaniyono. embá awánáúndawai Áánútuna kawe-kwáyóꞌnáꞌá óne súwana

25 Ísu taraváá-kwántánéna asiramái séna aaiseré minkwáásí tiyuwé kóaao súwana

26 mintáráváá-kwánkó minkwáásí tokáꞌmái tuvámbarowana aíyayaanko sápísimaguwana kwááꞌa túmaena arumpinkémbá kóúwasa

27 awánésa táátavai ésa keáímbá sésa mindóraꞌiyo. aúnáiꞌan-iye. kwemá taraváá-kwántávéna asiramái kwésisasa sintembá kwéowe suwaná

28 mirá úwasa Káríri-ayampaꞌa Ísun-aai kóyáwé úwasa ísaraawe. Ísu tíꞌo ún-kwaasi asóvatinkarain-kwasai.

29 ísówasa monoꞌ-náúmpáꞌá tuwésa Sáímoninte Éndaruntei mindáraiti naaúmpaꞌa íyúmba Yémésiye Yóniye Ísuwe umái íyúmba

30 Sáímoni aísáankomba kokotámba kwéankowana máyowasa Ísumba simámúwana

31 iséna kwenópaꞌa téna ayáánkaꞌa tátoꞌmai usásinankowana kokotámba ánásowana usásinkwena toómbá agaimái tímakaiye.

32
toómbá agai-timúwasa enónkaꞌa tíꞌo ún-kwaasiyonkwara taraváá-kwámbó tirumpimbó máyón-kwaasiyonkwaraꞌa tíꞌmaesa Ísunopaꞌa mátínkówasa

33 mindáópaken-kwaasiyomba amápaꞌa ontaráꞌá torupowaná

34 Ísu óꞌon-oꞌon-tiꞌo ún-kwaasiyomba asóvamatinkena taraváá-kwámbá tirumpinkémbá maituyuwówasa mintáráváá-kwántómbá Ísuntavesa Áánútu ááninkoman-iye sésa kwembá awánontavena aaiséráaro Ísu súwasa kóuraawe. Ísu Kárírivaꞌa simátímakain-kwasai.

35
kóuwana irataróꞌá Ísu usásinena mindáópaꞌa tuwéna námúnaa síndayavena íma kwaási máyópaꞌa koména námúnaa kwésena máyowana

36 Sáímoni kwená kwaásiye Ísumba avakáá-umai

37 awánésa sésa amápa-kwaasi embá kwéavakaa-owe suwaná

38 Ísu séna óꞌon-daopimpakwarata kwénaaeta kesáái simátímapaꞌa koónaumne. mirá ónaundayaveꞌa túne séna

39 Káríri-ayampaꞌa monoꞌ-náúmpímpáꞌá kosimátímapaꞌa kwénaaena tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitiyuwówasa kóuraawe. Ísu áúma karón-kwaasi kaweꞌá umánkarain-kwasai.

40
moórá-tawai Ísunopaꞌa áúma karón-kwaasigo téna anóndakoman-iye séna aísamaivimba takívairena séna kentávénamo ankáínamo e kanaán-umai aúnáiꞌa umásinkaniyono súwana

41 Ísu arumbá úwana ayáándei aneꞌá tátorena séna mirá ónaumpo enáúraꞌa karevúꞌa kawáúgwiye séna

42 avekáámbá kaweꞌá umánkowana kawáúguwana

43 Ísu asiramái séna enáúraꞌa kawáúgwimba po Mósesimo siráintemba monoꞌ-máyáí-kwáásítópaꞌa kwéma enáúma máagaraatinke póíma tímínasa Áánútuntavesa ísámai tuvúꞌmái agayáíyasa amáparawai awánésa áúrakemba kawáúgwiye sénááowe. ánivo enáúraꞌo umánkaunda-aimba simátimunavo se kwaaó Ísu súwana

45 minkwáásígó ivátuwena kaweꞌá umánkon-aimba simátímaꞌmae iyúwana mináínkó kóyáwé úwasa sáwívarawai Ísu tíníye sésa kentí naaópimpaꞌa torupamái máyówana mindáyavena Ísu íma naaóꞌ-naoꞌa kúmba kwaási íma máyónkavamba máyowasa naaóꞌ-naoken-kwaasi kwenópaꞌa tóyo uráawe.

2

1 évakaꞌ-noꞌwaamba kwaéna Ísu Kápénéamu-naopaꞌa kúmba kwená naaúmpaꞌa máyowasa sáwíva-kwaasi isésa

2 torupésa mindáúmpáꞌá sisipáá ésa pááimpakwaraꞌa sisipáá umásowana Ísu kwenáái kwésimatimuwasa

3 éíyain-kwaasi aísamaimo pukówaimba taagwiyaꞌmaésa tumbá

4 mindáúmpáꞌá sáwíva-kwaasi sisipáá uwasá íma kanaán-umai íyóraꞌnaraan-esa naanamivaꞌá taagwiyaꞌmaésa umésa avaaꞌá akósámaresa ándára tátoresa túwówana kumeémena Ísumo máyonkaꞌa aúrankaꞌa kumúwana

5 Ísu taagwiyaꞌmaésamo tun-kwáásímó áraiꞌa kaweꞌá umánkaniye-imayaa umbá Ísu tuwánéna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna kesí kwaásiyo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne súwasa

6 ámáámba sun-kwáásí mésa

7 imáyáa ésa sésa nóra séna mirá siyó. Áánútu kweyáá sáwí-imayaa maitiyuwánívo kwaási íma mirá ónááovo Áánútumba akáꞌáámba kwésimankaiye-imayaa ésa suwaná

8 Ísu minímáyáámó umbá awánéna simátimena séna nóra séra mirán-ímáyáá kwéoo.

9 moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo ená sáwí-imayaa mayauwáúmne sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo sénááowe. ánivo moóráwaimo aísamaimo pukáindawaintavaimo sénamo eyááríkaꞌa usásine ená kwandaaimá maimaé kwaaó sínasamo ésa áraira sií. kampará siíyo awánanaaowe.

10 kemá kwaási úrandaꞌa kumpaáruraundawai marapáꞌá máyaunda kwaásiti sáwí-imayaa maitiyuwáúnda-asirayamba tokáunda póꞌa agaráátínkáanda awánanaaowe séna aísamaimo pukón-kwaasiyavena séna

11 isaaó. usásinke ená kwandaaimá maimaé naaópaꞌa kwaaó súwana

12 amápa-kwaasi túrankaꞌa usásinkwena kwená kwandaaimá maimaéna kúwasa amáparawai táátavesa ésa Áánútu áwíꞌa mósá marésa sésa íma awánaraundaiꞌa isaꞌá awánáúmne sésa táátavesa ésa tiyáámba tóipimba áákaawe. Ísu Áríváimba ááyarain-kwasai.

13 Ísu tuwéna Káríri-nonkwaaunkon-awampaꞌa kúwasa sáwíva-kwaasi kwenópaꞌa torupowaná kwenáái simátimena

14 kwéna awánómba Árávíási ááninko áwíꞌa Árívái táákísimo máyón-daumpaꞌa máyowana Ísu awánéna séna usásine kesé tiyó súwana usásinena kwenánaaemba kwaꞌmaéna kuráiye.

15
kúwasa Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé Áríváina naaúmpaꞌa umésa toómbá nowasá táákísimo máyón-kwaasiye sáwíꞌo un-kwáásíyé sáwívaꞌa Ísun-ánaaemba kwaꞌmaésa Áríváina naaúmpaꞌa umésa nowasá

16 ámáán-kawaa-kwaasivinkemba ámáámba sun-kwáásí Ísumo táákísimo máyón-kwaasiye sáwíꞌo un-kwáásíyé toómbó kwénomba tuwánésa Ísuna kwayó-kwáásíyávésa tísaa esa sésa nóra sénawa táákísimo máyáan-umoyan-kwaasiye sáwíꞌo on-kwáásíyé Ísu toómbá kwénaiyo suwaná

17 Ísu iséna séna sontaa-kwáásígó kaweꞌó umáímo máyáan-kwaasi íma kwétuwaꞌnaa-ivo tíꞌo in-kwáásí kwétuwaꞌnaa-iye. mindáyaveꞌa arupí umái máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopaꞌa tígwáe séꞌa íma kunkáumpo sáwíꞌo umáímo máyáan-kwaasi tááyaanasa Áánútunopaꞌa tígwáe séꞌa kunkáumne Ísu siráiye. toómbá aawesuráan-kwasai.

18
moórá-tawai Yóni nombó pétinkowaina kwayó-kwáásíyé ámáán-kawaa-kwaasiye Áánútuntavesa imáyáa ésa toómbá íma kwénesa námúnaawe suꞌmai kwésuwasa évakarawai Ísumba taáísaa esa sésa Yónina kwayó-kwáásíyé ámáán-kawaa-kwaasiti kwayó-kwáásíyé moórá-mora-tawai Áánútuntavesa imáyáa ésa toómbá íma kwénesa námúnaawe suꞌmai kwésevo ená kwayó-kwáásí íma mirá ésa toómbá úwoi kwénaawe. nóra ésa mirá kwéoo suwaná

19 Ísu séna moóráwai aaraí mayáíndawai amááraawi tanómba kautimínímba miwísé máyainasa aamoí ésa mintómbá íma aꞌáo sénááovo úwoi nánááowe.

20 naaémba minkwáásígómbá aíꞌmaesa kówíyasa minkánáámá amááraawi tirunkó sáwíꞌa ínasa toómbá aꞌáo sénááowe. Ísu séna kwemó ménamo naaémbo tiyuwénamo iyíníntavena mináímbá siráiye.

21 Ísu mináímbá simásuwena séna ááéraan-ampantamo avaaꞌó kwáyáísasamo ombá aúná-ampanta íma kárámai kwéaraapaawe. mirámó íyana aúná-ampanta sáwíꞌa ínana ááéraan-ampantao aúná-ampantaraaniꞌa íma íníye.

22 aúná-anda-aran-domba ááéraa-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba íma kwéatimaraawe. mirámó íyanamo éna aúná-anda-aran-domba anón-éna ááéraan-anaveumba kavámbaena sáwíꞌa ínana mindómbá úwoivaꞌa atígwiniye. mindáyavesa aúná-anda-aran-domba aúná-sipisipi-auwarasi-anaveumpimba kwéatimaraawe Ísu siráiye. Ísu savaatirár-áímbá siráin-kwasai.

23
moórá-tawai Yútaa-kwaasi agándon-kanaaraꞌa Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé úwíti-ton-kigauvimba kwégwesa kwená kwayó-kwáásí úwíti-aramba kútúmai ásima pítuwesa kwénowasa

24 ámáán-kawaa-kwaasi tuwánésa Ísuntavesa sésa maisaaó. ená kwayó-kwáásí agándaan-kanaama aambá áúmbakaawasa mirá kwéowe suwaná

25 Ísu séna naaóváꞌá Tévítimo urómba aúváívimba agaimarón-ainkona ááimba íma ísaraawe. aivaꞌ-mónó-káwáánáꞌá áwíꞌa Ápáyata máyonkaꞌa Tévítiye kwená kwaásiye táái kwétinkowana Tévíti Áánútuna monoꞌ-náúmpáꞌá iyéna Áánútu aúrankaꞌo makón-tomba umairéna kwénena kwená kwaási timúwasa naráawe. mintómbá úwoi-kwaasi íma némáembanivo monoꞌ-máyáí máyón-kwaasi némáembani. Tévíti mintómbá umairéna timúwasa nonkáꞌá Áánútu íma áwááꞌa siráimbanivo kesí kwaási mirá kwéowaꞌa áwááꞌa ímo seráámbá áwááꞌa kwésewe.

27 Áánútu kwaásiyavena imáyáa éna túwaꞌnaa íníntavena agándain-kanaa maréna kwaási aiva-tántááꞌá maréna agándain-kanaama naaén-tantaaꞌa póna túwaꞌnaa íníntavena makáiye.

28 kwíyómpakemba kwaási úrandaꞌa póꞌa agándai-kanaaraꞌo kárákwiraundawai úmpo agándai-kanaamo kwaásimo mayáí kwémayaamba kendéímán-iye Ísu siráiye.

3

1 moórá-tawai Ísu monoꞌ-náúmpáꞌá iyúmba moóráwai ayáámba kawévaiguron-kwaasi máyowasa

2 aaivimbá mayankánáe kwésuwai mésa Ísuntavesa sésa agándairaꞌa póna minkwáásímó kaweꞌó umánkainataamo éta tátoꞌmaiya aaivintá mayankánaumne sésa Ísumba awánomba

3 Ísu ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna kemó máyaundaraꞌa tiyó súwana mirá úwana

4 Ísu miwíyávéna séna kentáásí ámáán-aimpimba nóin-aina kwáyáiyo. agándai-kanaaraꞌa póta kaweꞌ-máyáíyá kwémayaum. sáwí-mayaiya kwémayaumno. kwaási áwaꞌnaa onanayá kawerá umáíya méni. inkámónanaya puwíníyo. tísaa ena súwasa íma aaí suwaná

5 Ísu móyuwana meyuwana éna áwááꞌa títuwena kwaásiyavaimo ímo imáyáamo kwéontavai arumbá kwéuwana ayáámba kawévaiguron-kwaasiyavena séna enayáámba árútuwaao súwana ayáámba árútuwowana kaweꞌá umánkowasa

6 ámáán-kawaa-kwaasi monoꞌ-náúmpáꞌá tuwésa avekáán-umai Érótina kwaási torupésa Ísumba nóraumaiya tuvuwónaundayaꞌiyo sésa ámááyu-aimba siráawe. sáwívarawai nonkwaaúnkón-awampaꞌa kuráan-kwasai.

7 Ísu tiyuwéna kwená kwayó-kwáásí tíꞌmaena Káríri-nonkwaaunkon-awampaꞌa kúmba sáwíva-kwaasiyomba Kárírivaken-kwaasi Yútiyaavaken-kwaasi

8 Yérúsaremu-naopaken-kwaasi Ítúmiyaa-ayampaken-kwaasi Yótáni-nonkona menávápákén-kwáásí Táyaa-naor-ayampaken-kwaasi Sáítóni-naor-ayampaken-kwaasi miráumaivaken-kwaasiyomba Ísuna mayáí-áímbá isésa Ísunopaꞌa tóyo uwaná

9 sáwíva-kwaasi asóvamatinkowasa mindáyavesa tíꞌo ún-kwaasiyomba asóvamasinkainkwae sésa Ísun-aneꞌo tátoraiyanesa kwenkuvaráꞌá úmaesa kwéiyuwasa tirumpimbó taraváá-kwámbó máyon-kwaasi Ísumba awánésa maraꞌá kumbésa anónkaꞌa sésa emá Áánútu ááninko óne suwaná Ísu asiramái séna Áánútu ááninko óne séꞌa íma simái paároro séna kwená kwayó-kwáásí simátimena séna sáwíva-kwaasi kwenkuvaráꞌa ésa siméntáyuwaavo nompí-sípí maimaéꞌa egwaaꞌá másínkáaro siráiye. Ísu kwená kwayóꞌnárawaꞌa tááyarain-kwasai.

13 Ísu omápaꞌa uména évakarawai usásintinkanae séna tááyowasa kwenópaꞌa íyúwana

14 minkwáásívínkémbá sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasi usásintinkena séna kesí aantá-kwaasi éꞌa méꞌa kesáái kosimátímapaꞌa kónááontaveꞌa tiꞌmaréꞌa

15 tirumpinkémbó taraváá-kwámbó komaitiyuwánááon-asirayamba timúnda miráyávéꞌa usásintinkaumne siráiye.

16
miwí túwíꞌa Sáímoniye séna aúná-kwiꞌa tamámena Pítaawe súwaima séna

17 Sépéti ááninkorai túwíꞌa Yémési Yóni aúná-kwiꞌa Poanésiye súwairai minkwíkóná ááimba kwíyónaaimo siwáí áráakaiye súwairaiyavena séna

18 moóráwai Éndaru moóráwai Vírípi moóráwai Pátóromu moóráwai Mátíyu moóráwai Tómáasi moóráwai Árávíási ááninko áwíꞌa Yémési moóráwai Tátiyasi moóráwai Sáímoni kwemá Árómáani-kamaani-kwaasi tiꞌmátuwanae siráiwai

19 moóráwai Yútási Isakéríóti kwemá naaémba Ísumba kwená namuro-kwáásíráꞌá agaráátínkaraiwai miráumai-kwaasi Ísu usásintinkena naaópaꞌa koyauwékáiye. Ísunte Píyésepuntei kwaasái.

20 Ísu naaúmpaꞌa iyúmba óꞌonkwaraꞌa sáwíva-kwaasi torupésa sisipáá untáváí Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé toómbá íma kanaaráꞌá umái notávésa

21 Ísumba amááraa isésa aívóꞌan-iye sésa tairánáe sésa tiráawe.

22 Yérúsaremu-naopaken-kwaasi Áánútuna ámáámba sun-kwáásí tésa sésa taraváá-kwántóntí kawáánáꞌá áwíꞌa Píyésepu asirayámbá ámísana tokéna póna taraváá-kwámbá kwémaiyuwaiye suwaná

23 Ísu tááyowasa tuwaná kwántámai-aimba simátimena séna Sáátáánigo kwesáváí íma maisuwáníye.

24 moórá-andama ááiꞌa tiyésa pósa taaínkaar-umai mésa íma asiramáívakaamba kwémaewe.

25 moórá-akumba usíyán-ákúmbá pósa taaínkaar-umai íma asiramáívakaamba kwémaewe.

26 Sáátáánigona kwaásimo ááiꞌo tiyésamo taaínkaaꞌo ésamo ésa íma asiramáívakaamba kwémaewe.

27 moóráwai moórá-nanko avowámó asiramáímo máyainanamo éna mindáúmpákémbó umóyámbó mayáíndayavenamo éna íma úwoi uveránívo mindánkó avowámbá ánda asááúmakenamo éna uvékena kwená náaindaamba umóyámbá mayáníye Ísu siráiye.

28 Ísu simásuwena séna maísáaro. kwaási sáwí-mayai kwémaesa simái sáwíꞌa kwéumatinkaamba mindá Áánútu maitiyuwánívo

29 Áánútun-amankontavesa simái sáwíꞌa umánkanaaomba mindá Áánútu íma maitiyuwáinana kwaíkwaiꞌa íníye Ísu siráiye.

30 Ísuntavesa sésa taraváá-kwánkó kwenarumpimbá máyáiye suntávéna Ísu mináímbá simátímakaiye. Ísun-anówawe áúnavaꞌmaati kwaasái.

31
mináímbá simátimuwasa Ísun-anówawe Ísun-áúnavaꞌmaate tésa máápaꞌa mésa sésa Ísuntavai tiyó se kosimáméro suwasá

32 naaúmpaꞌo máyón-kwaasi sésa enanówe enáúnavaꞌmaare máápaꞌa mésa kwéaayaawe suwaná

33 Ísu séna kesinó nááwaꞌiyo. kesúnavaꞌa nááwiyaꞌo séna

34 naaúmpaꞌo máyón-kwaasi tuwánéna séna kesinó kesíváꞌmaaꞌa máyáawe.

35 Áánútu siráiniꞌa kwéowai kesinó kesúnavaꞌmaaꞌa kesímánaaꞌmaaꞌan-owe Ísu siráiye.

4

1 ókwaraꞌa Ísuma Káríri-nonkwaaunkon-awampaꞌa koména aaí kwésimatimuwasa sáwívarawai tóyo ésa kwená egwaaꞌá tamáyóntavena nompí-sípívímbá usámaaisena máyowana nompí-sípímá kwaaún-avovomayaaꞌa kwáyowasa minkwáásíyómbá nonkwaaúnkón-awampaꞌa máyówana

2 óꞌon-oꞌon-aimba kwántámai simátimena séna

3 maísáaro. moóráwai ánáyumba maimaéna kígauvaꞌa kwégwena

4 máyuꞌmaraisana évakar-anayumba aampaꞌá kunkwáyáísana numaómá túkúnasukaiye.

5 évakar-anayumba óntankwaraꞌ-maravimba kunkwéna paákáꞌ-márávímbá póna avekáán-umai anón-isana

6 aaꞌá kaisaná ánúꞌa ayáátáákaꞌa íma kunkéna aáyánkaguraiye.

7 évakar-anayumba karaampimbá kunkwéna kárúraisana karaan-tantáákó araꞌnásúwáísana íma arambá iráiye.

8 évakar-anayumba kaweꞌ-márávímbá kunkwéna kárúrena anón-éna arambá imái sáwívar-aramba iyéna évakaꞌa usáyaaitayan-aramba íyáísana évakaꞌa umaimái-aramba iráiye.

9 kwéisaawai ísámai kaweꞌá oró Ísu siráiye.

10 Ísu súwasa naaémba kwená kwayó-kwáásíyé évaka-kwaasiye mésa Ísuntavesa sésa minkwántámáí-áínkóná ááimba sinatá ísáano suwaná

11 Ísu séna Áánútu kwená kwaásimo kawááin-ainkona ááimba kwésimatimunda Áánútu keinárawaꞌa imáyáa tímísaꞌa kwéisaavo óꞌon-kwaasi kwántámai-aine suꞌmai kwésimatimumpo

12 kwéisaambanivo íma ísámai kaweꞌá kwéowe.
kwéawanaambanivo íma awánamai kaweꞌá kwéowe.
isékai Áánútunopaꞌa tewaná Áánútu miwítí
sáwí-imayaa maitiyúwáísino. mindáyaveꞌa kwántámai-aimba kwésimatimune Ísu siráiye.

13 Ísu simátímatuwena séna maankwántámáí-áímbó simátimunda íma isáíyankakemba póꞌa óꞌon-oꞌon-kwantamai-aimbo sendá íma isánááowe.

14 mináínkóná ááimba súnda ísáaro. moóráwaimo ánáyumbo tuꞌmáráinten-umai Áánútun-aai simátímísana

15 évakar-anayumbo aampaꞌó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísáawana Sáátáánigo téna tirumpinkémbá maimái úwoivaꞌa kwétiyuwaiye.

16 évakar-anayumbo óntankwaraꞌ-maravimba kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa avekáán-umai Áánútun-aai isésa aamoí ombánivo

17 íma tirumpimbá tátoꞌmai kaweꞌá owasá Áánútun-aaiyavai umbai-yántááríꞌa umátinkaantavai Áánútun-aai ivátukaawe.

18 évakar-anayumbo karaampimbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai ísáámbanivo

19 marapár-úmbáí-yántáátáváí imáyáa úmae naaésa óísan-imayaa úmae kwénaaesa óꞌon-oꞌon-tantaaꞌa mayánáe kwésimae naaésa mirán-ímáyááó Áánútun-aai káátasuwaisasa íma Áánútuna mayáí kwémayaawe.

20 évakar-anayumbo kaweꞌ-márávímbó kúmímba kwaási tirumpintá kúmísasa Áánútun-aai isésa tirumpimbá tátoꞌmai kaweꞌá ésa asiramái mésa Áánútuna mayáí kwémaesa kwétuwaꞌnaa-owasa évakarawai usáyaaitamai-mayai kwémaesa kwétuwaꞌnaa-owe Ísu siráiye. oómbá kúrakain-kwasai.

21 Ísu simásuwena séna oómbó kúraꞌmaraamba íma aúpáꞌá marésa íma aasípáa-amendaampaꞌa marésa avoraꞌá mósá kwémaraawe.

22 mirámó onten-umái aúpáꞌó kwáyáin-tantaaꞌa amápaꞌa avoraꞌá paárínasa awánanaaowe. túnkaipaꞌa kwáyáin-tantaaꞌa avoraꞌá paárínasa awánanaaowe.

23 kwéisaawai ísámai kaweꞌá oró.

24 tíménten-umai Áánútu miráumai tiména moórágwaraꞌa timíníye. mindáyaveꞌa ísáan-aimba imáyáa umái kaweꞌá oró.

25 Áánútun-aaimo ísámaimo kaweꞌó kwéowai Áánútu túwaaꞌnaa ínasa moórá-ainkwaraꞌa isánááowe. Áánútun-aaimo ímo ísámaimo kaweꞌó kwéowai tirumpinkémbá maimayáínana íma kwéniye. mindáyaveꞌa ísáan-aimba imáyáa umái kaweꞌá oró Ísu siráiye. ánáyumba tukáisana arambá iyáin-kwasai.

26 Ísu simátimena séna Áánútu kwená kwaásimo kwégawaain-aimba maarán-áímbán-iye. moóráwai ánáyumba tuꞌmaréna

27 íma áwaꞌnaa ena kwaéna iraréna kwéisana ánáyumba kweyááríkaꞌa kwéanon-iye.

28 maragómá ánáyunkomba áwaꞌnaa isaná áruma kwíkéna anón-umai arambá iréna

29 ávuma kaisaná ákáꞌnanaaon-kanaa tisasá ákáꞌmai kwénaawe Ísu siráiye. taaérankona kwaasái.

30 Ísu séna Áánútu kwená kwaásimo kwégawaaimba nóinkara kwégawaaiyompo maarán-áímbá simátíménaꞌa isánááowe.

31 Áánútu kwená kwaási kwégawaaimba maarámán-iye. sáwíyan-taeranko áwíꞌa másátati mintáígó arambá ímo aneꞌó awánaraan-taeramba maravímbá uꞌmakáawana mimpínkémbá kwíkéna

32 anón-taima anón-éna amaimá anón-amaima móivarena kóyáwé uráisana numaómá mimpímpáꞌá ánáamba úmarena kwémaiye Ísu siráiye.

33 Ísu kwaásiyomba aaí simátimenae sénamo úmba íma avoraꞌá siráivo kwántámai-aine suꞌmai simátimuwasa taaímbai súntemba móisaiyuwowana mináyáírákémbá simátimuwasa móisowana miráumai simátimena ánivo kwená kwayó-kwáásí kwesé máyonkaꞌa mináínkóná ááimba simátímaꞌmae iráiye. anón-unda torówana Ísu maivairáin-kwasai.

35
mitáwai enónkaꞌa Ísu kwená kwaásiyavena séna nonkwaaúnkóná menávápátá kónáe súwasa

36 óꞌon-kwaasi tiyuwésa Ísumba áíꞌmaesa nompí-sípívímbá usáatesa kuwasá évakaꞌ-nompi-sipigwaraꞌa kumbá

37 Ísu misípígó ayááíváꞌá aún-kwaigurówana anón-unda torówana nonkó tuvántááva éna nompí-sípívímbá ógwitowasa kunávekunavo sésa inkaisésa Ísumba koaúsesa sésa anóndakoo kesí imáyáa íma inatá puwúnavaiya súwaꞌnaa uwo suwaná

39 usásinena asiramái séna úndáonte nonkóntéyavena maiváyáakaiyo súwasarai úndáoe nonkóe maiváyóyana nonkómá kararépaguwana

40 Ísu simátimena séna nóintavaiya kwéinkaiseo. kentávéꞌa nóra séra íma kesí imáyáa onkákémbá kwéseo súwana

41 tááꞌa kówasa keáímbá sésa nóran-kwaasiya énawa úndáoe nonkóe kwenáái kwéisaiyo sésa tiyáámba uvakésa táátavesa ésa siráawe.

5

1 simásuwesa mindómpí-sípívímbá kumbá Káríri-marama tínaaempaꞌa kwáyowana Kégésaa-marama túrampaꞌa kwáyowasa mimbáráváꞌá kumbá

2 Ísu mindómpí-sípívínkémbá mimbáráváꞌá ásávowana moóráwai taraváá-kwámbá arumpimbá máyon-kwaasigo utamátínkó-muri-aivaꞌa máyomba Ísunopaꞌa tirái. minkwáásí kárár-umankontemba taráka-yaraka úwaima póna íma kwaási mésayavai íma kárár-umankowana ména

5 enómba irarómba omákaꞌa utamátínkó-muri-aivaꞌa kwénaaena kwááꞌa kwétena óntandei kwenáúraꞌa kwétena

6 nénkakemba Ísumba awánéna isaaiséna Ísun-aókáꞌá taména kwená imáyáa éna áwíꞌa mósá marówana Ísu minkwáásígó arumpinkén-táráváá-kwánkóntávéna séna emá taraváá-kwámbá ómpo minkwáásígómbá auwé kóaao súwana anónkaꞌa séna Ísuwo usáyaaitamai-Isoigo ááninko ómpo Áánútuntavai ísámai sínkamonavainivo nóra umásinkaniyono súwana

9 Ísu séna enáwíꞌa nááwaꞌono súwana sáwívaꞌa máyaumpo kesúwíꞌa sáwívarawai úne séna máyowasa

10 omákaꞌa sáwíva-poima mésa umá kwénowasa minkwáásígó arumpinkén-táráváá-kwántómbá Ísuntavesa asiramái sésa óꞌopaꞌa íma siꞌmaraaó. mimpóí tirumpimbá siꞌmaraaó suwaná mirá oró súwasa taraváá-kwántómbá minkwáásígó arumpinkémbá kárúwesa póí tirumpimbá kovérówasa mimpóíyómbá amápaꞌa ámémpakemba isaaisésa nonkwaaúmpíntá kumpérómba putásowasa

14 póíraꞌo tavíkówai úmba awánésa avekáán-umai naaópaꞌa kwésa kígauvimpaꞌo máyón-kwaasi mósimatim-besimati uwasá isésa koawánanae sésa kumbá

15 Ísunopaꞌa koyorupésa awánomba taraváá-kwántómbó arumpinkémbó kóun-kwaasigo unáánkwátói úmarena kaweꞌá umái máyowasa koawánésa táátavai uwasá

16 Ísumo minkwáásígómbó kaweꞌó umánkowasamo awánon-aine póígomo ún-aine simátímúwasa

17 isésa Ísuntavesa sésa maambáráváꞌá ivá siyuwéya kóaao suwaná

18 nompí-sípívímbá usámaaisowana taraváá-kwámbó arumpinkémbó mayauwón-kwaasigo Ísuntavena asiramái séna esé kónáe súwana

19 ímanivo ená naaópaꞌa kuré Ísóigomo arumbó umánkenamo kaweꞌó umánkáin-aimba enamááraawi kosimátimiyo súwana

20 Tékáporisi-ayampaꞌa mindáópata Ísumo umánkon-aimba simátímaꞌmaena kúwasa amápa-kwaasi sáwívar-imayaa uráawe. inaamarúgónté aaraigóntéi kwaasái.

21 Ísu Káríri-kwaaunkona menávápákémbá nompí-sípívímbá koyauweréna túmba moórágwaraꞌa kwaaúnkón-awampaꞌa máyówasa sáwíva-kwaasi torupowaná

22 moóráwai monoꞌ-nánkáꞌó kárákwirowai áwíꞌa Yáírasi téna Ísumba taawánéna Ísu anóndakoman-iye séna aísamaivimba kumbéna

23 asiramái séna kesiyáámúmba puwíndayavena kwéivo tiré aneꞌá koyátorenana asóvéna kaweꞌá umái máíno súwana

24 Ísu kwesé kúmba sáwíva-kwaasi Ísumba taúkúraaꞌnamai kwaꞌmaé kuwaná

25 moórá-ininkomba áíꞌa kwéun-ininkogwaraꞌa kwaꞌmaéna kúmba kwembá naaeyámba kwéankowana sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-ima maisuwéna mináíꞌá íma érankowasa

26 sáwíva-sontaa-kwaasi áwaꞌnaa uwaná óísamba tímaꞌmai ánásasuwowana mináíꞌá íma érankomba anón-aiꞌa umágúwana

27 minínínkómá Ísumo kaweꞌó umátínkaron-aimba iséna séna Ísuna unáánkwátóiraꞌa koyátóráánanama síꞌa ésinkaniye séna sáwíva-kwaasimo kwaꞌmaé kumpímbá minínínkó maréna ánaaempakemba unáánkwátóiraꞌa tátorowana

29 mindááéyánkoma érankowana imáyáama éna asóvasinkaiye súwana

30 Ísu imáyáama éna séna kempínkén-ásíráyánkó moóráwaimba kaweꞌá umánkáiye séna kwántámai tuwánéna séna nááwawa kesí unáánkwátóiraꞌa tátorainaꞌiyo súwasa

31 kwená kwayó-kwáásí Ísumba simámesa sésa úwé sáwíva-kwaasi kwenkuvaráꞌa úmaesa íyómpimba tátokaavo nááwawa kesí unáánkwátóiraꞌa tátorainaꞌiyo nóra séwa kwéseno suwaná

32 tátokaiwaintavena mógaraꞌmegara úwana

33 minínínkó imáyáa éna séna asóvasinkaiye súwana ayántámbá kwétowana Ísu aísamaivimba kumbaéna asóvamankon-aimba simámuwana

34 Ísu séna kesímánaako kentáváí se áraiꞌa súwaꞌnaa íníwaiman-iye sénda póna áíꞌa éránkáivo kaweꞌá umái kwaaó Ísu siráiye.

35 Ísu mináímbá kwésuwasa monoꞌ-nánkáꞌó kárákwirowaina naaópaken-kwaasi tésa Yáírasintavesa sésa enayáámúnko pukáivo anóndatavai ténavo simámiyo suwaná

36 Ísu mináímbá iséna ivátuwena Yáírasintavena séna mináíntáváí íma áákar-aakaꞌa éma kentáváí ísámai kuwo séna

37 kwaꞌmaésamo kun-kwáásíyóntávéna maankáꞌá méwaro séna Pítaante Yémésinte kwenáváko áwíꞌa Yóninte tíꞌmaena kúmba

38 sáwíva-kwaasi monoꞌ-nánkáꞌó kárákwirowaina naaúmpaꞌa torupamái mésa anón-iviꞌa kwétowana Ísu iséna

39 naaúmpaꞌa usávéꞌmai iyéna séna íma iviꞌá taaró. minárásí íma pukáivo úwoi aúmá kwaiguráiye súwasa

40 Ísun-awíráái suwaná tiꞌmátuwowasa máápaꞌa kunákárúwowana minárásígó anóvowiye kwená kwayó-kwáásíráúm tíꞌmaena minárásígó pukópaꞌa iyéna

41 ayáánkaꞌa tátorena kwenááivinkemba simámena séna tarita kumi mirámó súmba kwántámai séna inaamarúgóo usásinaao súwana

42 usásinkwena sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-ima maisukáin-inaamaruma usásinowasa awánésa táátavesa uwaná

43 Ísu asiramái séna kemó únda-aimba íma simátíméro séna minárásígómbá toómbá áméro siráiye.

6

1 minkákémbá Ísu kwenamáápaꞌa kwéena kwená kwayó-kwáásíyé kumbá

2 Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaaraꞌa monoꞌ-náúmpáꞌá iyéna aaí simátimuwasa sáwíva-kwaasi isésa táátavai ésa sésa náávakena kawer-ímáyáá mairéna kawer-áímbá kwésimasimenayaawa nááwawa asirayámbá ámísana kaweꞌ-máyáí ímo awánáúnda-mayai kwémayaiyo.

3 kwentáámó awánáúnda taaineí évaka-tantaaꞌo kwéiwaiman-iye. Máríyaa áánimba éna Yémési Yósisi Yútási Sáímoni tuwaaómán-iye. kwenáúnavaꞌa maankáꞌá máyáawe. maankákéwáímá póna úwoi-kwaasiman-ivo náávakena mináímbá isénawa minásíráyámbá mairénawa kwésiyo sésa kayorésa tínaaemba umámúwana

4 Ísu simátimena séna Áánútun-aai simátímíwai óꞌon-oꞌon-daopaꞌa kwénaaisasa kwenáwíꞌa mósá kwémaraavo kwená naaópaꞌa komáyáimba kwenamááraa sésa kesáámó úndanten-kwaasiman-iye sésa kwenáwíꞌa íma mósá kwémaraawe Ísu siráiye.

5
kesáámó úndanten-kwaasima éna íma súwaꞌnaa íníye suntávéna ímo awánom-bayai moórá-mora-mayaiye suꞌmai mairáiye. moórá-mora tíꞌo ún-kwaasi tineꞌá ayáándei tátorena asóvamatinkena

6 kwenamáápaken-kwaasi sésa íma súwaꞌnaa íníye sun-áíntávéna imáyáa uwááena naaóꞌ-naoꞌa Áánútun-aai simátímapaꞌa kuráiye. Ísu kwená kwaási mayáíráꞌá tiꞌmákain-kwasai.

7 Ísu kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasi tááyowasa tuwaná kwaási tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitíyuꞌmaeꞌa nááóro-asirayamba tiména séna kaesé umásuweꞌa nááóro séna

8 asiramái simátimena séna aampaꞌó kwíyamba íma moórá-yantaaꞌa maimaéꞌa koró. toómbá íma maimaéꞌa kwéꞌa toón-únámbá íma maimaéꞌa kwéꞌa óntamba íma maimaéꞌa koró. tááúmba vaimaéꞌa

9 tísamai-anaamba kwimaéꞌa moórá-mora-umai unáánkwátói timantenká umái kuvéꞌmaeꞌa koró.

10 Áánútun-aai simátimenaaontaveꞌa moórá-naopaꞌo kwíyasamo naambó timíyaꞌa mindáúmpáré suꞌmai méꞌa kentí mayáí maimái ánáseꞌa mindámbá tuwéꞌa óꞌon-daopaꞌa koró.

11 moórá-naopaꞌo kwíyambo naambó ímo timésamo kentááimo ímo isáíyanamo éna Áánútu mindáópaken-kwaasi íma aamoí umátinkanivo umásítaiꞌa éꞌa tísamaivakem-baramo uwáéntemba untéꞌa koró Ísu simátimuwasa

12 kwená kwayó-kwáásí isésa naaóꞌ-naoꞌa kwénaaesa kosimátimesa sésa sáwí-imayaa tínaaemba umámeꞌa Áánútumpaꞌa teró sésa

13 taraváá-kwántómbá kwaási tirumpinkémbá komaitiyuwésa tíꞌo ún-kwaasi taaéraampinken-domba atínkávaꞌa kuwasá asóvamatinkavaꞌa kuráawe. Yóni nombó pétinkaraiwai pukáin-kwasai.

14 Ísuna mayáígón-áái símae íyúwana Káríri-marara-kawaanako áwíꞌa Éróti mináímbá ísarai. Ísuntavesa évakarawai sésa Yóni nombó pétinkaraiwai pukáimpinkemba usásinkena póna kwempímbá asirayámbá kwáyáísana mirám-báyáí kwémayaiye suwasá

15 évakarawai sésa kwemá Áánútun-aai simátímakowai áwíꞌa Íráiyaa pukáimpinkemba usásinena máyáiye suwasá évakarawai sésa kwemá naaóváꞌá Áánútun-aai simátímakowairaamba máyáiye suwaná

16 Éróti iséna séna kwemá Yóni nombó pétinkaraiwaiman-iye. kemá simátinkaunasa Yóni anumarambá arátúwááwana pukáisana usásinankaisana máyáiye Éróti siráiye.

17 ááéma Éróti kwenáváko awainínkómbá áwíꞌa Erotíyasimba mairówana Yóni séna enáváko awainínkómbá aambá áúmbakaawa mayááne simásimaꞌa úwana Éróti tiꞌmarówasa Yónimba koáíꞌmaesa ándávimba máánkarowana Erotíyasima Yóni ááiyavena aaisambá séna inkamónáe súwana

20 Éróti séna ímaniye séna Yóni kawer-ímáyáágwárá-kwáásí úntavena Éróti kwenáároi inkaiséna kwenkáꞌá tavíkéna Erotíyasima inkámívo séna kwenkáꞌá tavíkéna kwenááima ísámai kaumbo-káér-imayaa umánkena aasiyaasí koísaraiye.

21 ánivo naaémba Erotíyasina kanaamá túmba Éróti anón-tanomba kaumái kwená kawáá-kwaasi ááipin-anon-kwaasi Káríri-ayampaken-anon-kwaasi tímúwasa nowaná

22 Erotiyási ayáámúnko téna araimá marówasa Érótiye toómbá naráan-kwaasiye aamoí umánkówana Éróti minárásígóntávéna séna nóintantaatavena ankáíya simásímínaꞌa áméno séna

23 áraiꞌa súnda póꞌa sísainaꞌa áméno. kesí maramó arááímo táíndamo e sísainaꞌa tasá-áméno súwana

24 anówamba koáísaa ena séna nóintantaara komayánaumno súwana Yóni nombá pétinkaraiwai aꞌnómbá koáísaa-e mayaaó súwana

25 avekáán-úwana Érótinopaꞌa téna taáísaa ena séna ívéꞌa Yóni nombá pétinkaraiwai aꞌnómbá aráꞌmái táávepimba maré simiyó súwana

26 iséna arumbá kwéumbanivo aivaꞌá asirayán-áímbá siráin-aimba imáyáa éna toómbó naan-kwáásígwáráꞌá ísaraantavaiye séna íma aꞌáo sénáe séna

27 i-kwáásí moórá aiꞌmarówana ándávinkemba Yónimba anumarambá aráꞌmái aꞌnómbá

28 táávepimba maréna maimaéna minárásígómbá máamuwana maimaéna anówamba máamuwasa

29 Yónina kwayó-kwáásí isésa anómba komaimái utamánkaraawe. naaémba Éróti Ísuna mayáígón-áái iséna séna minkwáásígó Yóni nombó pétinkaraiwai éna pukáimpinkemba usásinankaisana máyáiye Éróti siráiye. Ísu sáwíva-kwaasi toómbá tímakain-kwasai.

30 Ísumo mayáíráꞌó tiꞌmákain-kwaasi mimbáyáí maisuwésa Ísunopaꞌa tésa amápaꞌ-mayaimo máyón-aimba aaimó sun-áímbá simámúwasa

31 Ísunopaꞌa sáwíva-kwaasi kuré ire untávésa toómbá íma kaweꞌá umái nowaná mindáyavena kwená kwayó-kwáásíyávéna séna kwaásimo ímo máyaiyapata kométa agándaano súwasa

32 nompí-sípívímbá usámaaisesa kwaásimo ímo máyáapataawe sésa kuwasá

33 sáwíva-kwaasi tuwánésa aúyésa naaóꞌ-naokemba marapáꞌá kóyo uwasá Ísun-iyai nompí-sípívímbá kumbá

34 marapáꞌá ásávena misáwívá-kwáásí tuwánéna arumbá umátinkena sipisípi-poi-ayuraamba miwítí kawáá íma máyówasa kewé suꞌmai máyóntavena Ísu arumbá umátinkena ayáátáár-aai kwésimatimuwasa

35 enónkaꞌa kwená kwayó-kwáásí kwenópaꞌa tésa sésa íma sáwíva-kwaasi máyáapaꞌan-ivo enáíndaraꞌa

36 tiꞌmárénasa egwaaꞌ-náópimpaꞌa kwénaaesa toómbá meéyámbáráaro suwaná

37 Ísu simátimena séna kemá toómbá tíméro súwasa sáwívar-ontankaken-tomba 200 kinaaraken-tomba meéyámbaꞌmaiya timúsina. óntamba íma kwáyáiye suwaná

38 nóraumai-tona káyáiya koawánaaro súwasa koawánésa tésa sésa sáwíyan-tomba évaꞌaasei-tonkwara kaeꞌ-nóyáákwáráꞌá kwáyáiye suwaná

39 Ísu kwená kwayó-kwáásíyávéna séna inkwimaꞌmái maraꞌá máéro súwasa

40 moórávaꞌa 50 kwaasi máúwasa moórávaꞌa 100 kwaasi máúwasa miráumai-kwaasi kwimakówana

41 Ísu évaꞌaasei-tonkwara kaeꞌ-nóyáákwáráꞌá maisokéna kwíyómpaꞌa karákéna Áánútuntavena súwi simásuwena mintómbá topán-topan-umai kwená kwayó-kwáásí timúwasa misáwívá-kwáásí tímúwasa noyááꞌa topán-topan-umai timúwasa misáwívá-kwáásí tímúwasa

42 amáparawai nowaná tímúꞌa vówasa sáwíva-kwaasi 5,000 kwaasi nowaná tímúꞌa vówasa kwená kwayó-kwáásí mintón-ayai sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-unampimba áítumai ógwitaraawe. Ísu non-avóvomayaapaꞌa kuráin-kwasai.

45 áítumai ógwitowana minkákémbá Ísu kwená kwayó-kwáásí tiꞌmaréna séna kesí aivaꞌá nompí-sípívímbá usámaaiseꞌa menávápáꞌ-náópaꞌa Pétésáítavaꞌa koró. misáwívá-kwáásí kwétiꞌmareꞌa séꞌa kentí naaóꞌ-naoꞌa koró simátimenaumne séna

46 misáwívá-kwáásí tiꞌmarówasa miwítí naaóꞌ-naoꞌa kuwaná Áánútumpaꞌa námúnaamo síndayavena omápaꞌa umáyowana

47 noꞌwáámba aúkúwana Ísu kweyáá marapáꞌá máyowasa kwená kwayó-kwáásí nompí-sípívímbá non-avóvomayaapaꞌa máyówana maramá nénkaꞌa kwáyowana

48 Ísu awánómba anón-unda toꞌmaé kwétena misípí tayátoꞌmarowasa nombó tuwíntámaesamo kun-támayoꞌa nonkó tavímayowasa íma kumbá irataróꞌa Ísu non-avóvomayaapaꞌa kwénaaena kwená kwayó-kwáásímó máyónkaꞌa téna táyaaitaguwasa

49 awánésa táátavesa ésa tiyántámbá kwétowasa sésa kwaántáo kwénaaiye suwaná Ísu avekáán-umai séna tááꞌa kaivó aáno máéro. kemá úne séna

51 nompí-sípívímbá usámaaisena kwegwáráꞌá umáyowana anón-undaoma maivaiyówasa táátavesa ávááraumai uwaná

52 íma táákoma kaweꞌá umái méra. sáwíyan-tompinkembo sáwíva-kwaasi taaín-timuwasamo nowáíná ááimba íma táákoma kaweꞌá umái méraawe. Ísu Kénésárétivaꞌa tíꞌo ún-kwaasi asóvamatinkarain-kwasai.

53
táátavesa ávááraumai ésa kwaaúnkóná menávápáꞌá Kénésáréti-maravaꞌa kumbá non-awámpáꞌá nompí-sípí ándánei avíkwímaresa

54 marapátá ásávowasa mimbápákén-kwáásí Ísumba aúyésa

55 naaóꞌ-naoꞌa simátimesa Ísumo tamaún-aimba isésa tíꞌo ún-kwaasi kúkutaavimba tíꞌmaesa tóyo uwaná

56 Ísu kítoꞌ-naoꞌa anón-daoꞌa kwaivá kwénaauwasa tíꞌo úwai tíꞌmai marukáꞌá marésa sésa ená unáánkwátói-araairaꞌa tátoraiyana tíꞌa étinkainkwae suwasá tátórówana tíꞌa étínkaraiye.

7

1 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Yérúsaremu-naopakemba Ísumo máyopaꞌa tésa

2 tuwánomba Ísuna kwayó-kwáásí évakaꞌa tiyáámba íma sese un-tíyáándéí toómbá kwénowasa

3 Yútaa-kwaasi ámáán-kawaa-kwaasiye úwoi-kwaasiye tíkwáꞌnáí ámáámba kwáróntavesa tiyáámba sese umásukesa toómbá nésa

4 máákétirakemba naaópaꞌa iyésa tiyáámba sese umásukesa toómbá nésa tíkwáꞌnáí ámáámba óꞌon-oꞌon-amaamba kwarésa tááveꞌa nonánámá anavéúmbá sese uráawe.

5 ámáán-kawaa-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Ísunkaꞌa torupésa sésa ená kwayó-kwáásí nóra isasá kentáá síkwáꞌnáí ámáámba íma kwarésa tiyáámba íma sese ombá toómbá kwénaao suwaná

6 Ísu séna kaumbo-káér-ainkwara-kwaasin-owe. naaóváꞌá Áánútun-aai simátímakowai áwíꞌa Áísáya keinárawatavena árair-aimba siráimba agaimaréna séna Áánútu séna
maawímá kesúwíꞌa tóikakene suꞌmai sésa kesí imáyáa íma tirumpimbá kwáyáiye.

7 kwaásiti ámáámba simái paárombanivo Áánútuna ámáámban-iye kampaꞌá sembá miráráán-umai kesí imáyáa kampar-ímáyáá mósá kwémaraawe Áánútu siráimba aúváívimba agaimakáiye.

8 Áánútuna ámáámba tuwéꞌa tíkwáꞌnáí ámáámba kwétoraawe.

9 Áánútun-aai kwétuwaantavai miwá anondá kentááiyavai aamoí kwéowe.

10 naaóváꞌá Mósesi séna kentinóvowi túwíꞌa anómba oró. ánivo anóvowimo sáwíkaambo simátinkaindawaimba tuvuwíyana puwíníye Mósesi siráivo

11 keinárawaꞌo siráamba moóráwai anóvowiyavena simátimena séna moórá-yantaaꞌa Áánútundeiman-ivo íma kanaán-umai timénaumne siréna

12 anóvowima íma kwétuwaꞌnaa-iye. mirámó ontáváí kanaán-iye kwésewe.

13 mirá-sáwíꞌó ontávéꞌa Áánútun-aai tuwéꞌa kentíkwáꞌnáí ámáámba kwégwareꞌa kentáái kwésimatimewe. mirárááníꞌa kwéowe Ísu siráiye. kwaásimo sáwíꞌo umátínkáin-tantaakona kwaasái.

14 Ísu mináímbá simátímatuwena kwaásiyavena teró súwasa kwenópaꞌa tuwaná séna simátíménda iséꞌa kaweꞌá oró.

15 máápaken-tantaaꞌo naawáí íma kwaási sáwíꞌa kwéumatinkaivo tirumpinkén-áínkó kwaási sáwíꞌa kwéumatinkaiye. [

16 kwéisaawai ísámai kaweꞌá oró] Ísu siráiye.

17 Ísu simásuwena minkwáásíyómbá mátiyuwena naaúmpaꞌa umáyowasa kwená kwayó-kwáásí sésa mináínkóná ááimba simásimiyo suwaná

18 Ísu séna kenkwáráꞌá íma tááko pééi kwéisaꞌa méꞌa ísáambanivo íma ísámai kaweꞌá uráawe. máápaken-tantaaꞌo naawáí kwaási íma sáwíꞌa kwéumatinkaiye.

19 mindá íma imáyáa kunkwaéna tindáámpaꞌa kunáyúsúgwinivo

20 aaimó kwésemba tirumpinkén-ímáyááó éna mindá kwaási sáwíꞌa kwéumatinkaiye.

21 tirumpin-ímáyáávínkémbá sáwí-imayaa ésa tínkamiyasamo puwónááoniꞌa ésa aarai-úmóyámbá ésa kwaai-úmóyámbá ésa amápa-tantaaꞌa umóyámbá ésa

22 túran-anda ésa mirá-mira-sawiꞌa ésa kampar-áímbá sésa aosaambá kwimaé naaésa kaweꞌ-máyáímó kwémayaantavesa tirunkó simái sáwíꞌa kwéumatinkesa tívókariꞌa ésa uwoꞌaóríꞌa ésa

23 mirá-sáwíꞌó kwéomba tirumpinkén-ímáyááó kwaási sáwíꞌa kwéumatinkaivo tiyáámbo ímo sese ombó toómbó kwénaamba mindáo kwaási íma sáwíꞌa kwéumatinkaiye Ísu siráiye. ánivo Ísumo kwemó siráimba amápa-tomba kaweꞌá umái kwénaawe siráiye. Kénááni-maravaken-ininkona kwaasái.

24 Ísu mináímbá simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé miváꞌá tuwéna Táyaa-naopare Sáítóni-naopare mináyámpáꞌá kúmba moórá-naumpaꞌa uména séna kemó tamaúnda íma simátíméro súwasa ánivo évaka-kwaasi tamáún-aimba ísówana

25 moórá-ininko ayáámúnko arumpimbá taraváá-kwámbá máyowana minínínkó Ísumo tamáún-aimba iséna avekáán-umai kwenópaꞌa iyéna maraꞌá kumbaéna

26 kwemá íma Yútaa-inimba póna Síriyaa-maravaꞌa Vínísiyaa-naopaken-ininko Ísunopaꞌa iyéna maraꞌá kumbaéna asiramái séna kesiyáámúnko arumpinkémbá taraváá-kwámbá mayauwaaó súwana

27 Ísu simámena séna aivaꞌá iyámpói toómbá timénaumne. iyámpóíti toómbá maimái iyámbá timúnavo miráumai Ísareri-kwaasimo túwaꞌnaa úndantemba emá óꞌonkaa-inimba ónda póꞌa áwaꞌnaa únavo kwésune súmbanivo

28 minínínkó séna anóndako áraiꞌa sémpo iyámpóíti toón-ayai iyánkó tamandáníye. miráumai óꞌonkaa-ininkoman-iye sinaná kanaán-ína súwaꞌnaa íníyone súwana

29 Ísu séna kawer-áímbá séndayavai enayáámúnko arumpinkémbá taraváá-kwámbá mayáúkaumpo ená naaópaꞌa kwaaó súwana

30 kwená naaópaꞌa kwéna koawánómba taraváá-kwámbá kóúrowana ayáámúnko kaweꞌá umái tuvaikáꞌá méraiye. Ísu sáwívarawai asóvamatinkarain-kwasai.

31 Ísu Táyaa-naopar-ayampakemba Sáítóni-naopar-ayampaꞌa táúkúmaena Tékáporisi-ayampaꞌa táúkúmaena Káríri-nonkwaaumpaꞌa kúmba

32 évakarawai aívóꞌnaꞌa áíꞌmaesa tésa sésa enayáándei tátoꞌmai asóvamankaao suwaná

33 kwaásivinkemba áíꞌmai kweyáávaꞌa ankéna ayáánánánei áápimba maréna awirááíma kwiꞌmaréna amáávíraꞌa tátorena

34 kwíyómpaꞌa karákéna sirumbá kwéiye séna kwenááivinkemba séna epaata mináímbá kwántámai séna ááꞌo kaúnímba intíyuwaumne súwana

35 ááꞌa kaweꞌá úwana amáávíma etóyóí úwana aaí kaweꞌá umái súwana

36 Ísu asiramái séna íma simátíméro súwasa íma ísónkakemba simátímapaꞌa kuwasá

37 ísówana ávááraumai tááꞌa kówasa sésa amápa-tantaaꞌa kaweꞌá unté kwéiyena tááꞌo kaúnín-kwaasi kaweꞌá kwéumatinkena aaimó ímo kaweꞌó umáímo sen-kwáásí kaweꞌá kwéumatinkaiye siráawe.

8

1 moórá-tawai sáwíva-kwaasi torupowaná miwítí toómbá ánásowana Ísu kwená kwayó-kwáásí tááyowasa tuwaná

2 séna kaumbo-táwai kesé máyáawana maimaésa tiráan-tomba ánásaisaꞌa sirumbá kwéumatinkaumne.

3 tiꞌmáráanasa kentí naaóꞌ-naoꞌa kónááombanivo némpaken-kwaasi aampaꞌá kwíyamba kánokaꞌa pósa púwóvainivo súwasa

4 kwená kwayó-kwáásí sésa kavóná-maravaꞌan-ivo náákakenta toómbá maimáíya timénaumno suwaná

5 tísaa ena séna nóraumai-tona kwáyáiyo súwasa avakaeté kwáyáiye suwaná

6 minkwáásíyóntávéna séna maraꞌá máéro séna avakaeté-tomba maisokéna Áánútuntavena súwi séna toómbá topán-topan-umai kwená kwayó-kwáásíráꞌá timúwasa minkwáásíyómbá tímúwana

7 kaumbo-káéꞌ-noyaaꞌa kwáyowana Ísu maisokéna Áánútuntavena súwi séna kwená kwayó-kwáásíráꞌá timúwasa minkwáásíyómbá tímúwasa

8 nowaná tímúꞌa vówasa sáwíva-kwaasi 4,000 kwaasi nowaná tímúꞌa vówasa kwená kwayó-kwáásí mintón-ayai túwómba avakaeté-unampimba áítumai ógwitowana

10 Ísu misáwívá-kwáásí tiꞌmaréna kwená kwayó-kwáásíyé nompí-sípívímbá usámaaisesa Táómánúta-ayampaꞌa kuráawe. ímo awánáúnda-mayai mayaaó siráan-kwasai.

11
miváꞌá Ísu máyowasa ámáán-kawaa-kwaasi sáwí-aimbo sínda isánáe sésa Ísunopaꞌa tésa sésa áraira Áánútumpakena kunkáana ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaano suwaná

12 Ísu arumbá umbaí kwétopakemba séna ívéꞌo máyáan-kwaasi nóra séra ímo awánáúnda-mayai máyénata awánaano kwéseo. áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa ívéꞌo máyáan-kwaasi íma agaráátinkanaumne séna

13 ivátiyuwena nompí-sípívímbá usámaaisena nonkwaaúnkóná menávápáꞌá kuráiye. íma kaumbo-káér-ainkwara-kwaasi oró siráin-kwasai.

14 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé nonkwaaúnkóná menávápáꞌá kumbá kwená kwaási péréti-tomba íma máyómba tuwinkésa kuwaná kímbora-tomba nompí-sípívímbá kwáyowana

15 Ísu ámáán-kawaa-kwaasiye Érótiye kaumbo-káér-ainkwara-kwaasi owé-ímáyáá kwéena kwená kwayó-kwáásí simátimena séna intóráín-tantaaꞌa sáwíyan-tantaaꞌa moórá-tonko áwíꞌa péréti mimpímbá kwémaraawana kwéintorena anómba intembá ámáán-kawaa-kwaasiye Érótiye miwí tááiyavai kentúraꞌa kárákwimai máéro súwasa

16 keáímbá sésa nóra séna mirá kwésiyo. péréti-tomba íma makáunanaya mirá kwésiye suwaná

17 Ísu keáímbó kwésun-aimba iséna nóra séra toómbá íma kwáyáiye-aimba kwéseo. kanaán-umai toómbá timénaunda ááémo uráundawaina ááimba íma tááko pééi kwésiye. kentí imáyáagoma kentirunkómá usisiꞌándaisaꞌa kwéowe.

18 túramba kwáyáimbanivo íma awánamai kaweꞌá kwéowe. tááꞌa kwáyáimbanivo íma ísámai kaweꞌá kwéowe.

19 évaꞌaasei-tomba topán-topan-umai sáwíva-kwaasi 5,000 kwaasi timéwánasa naráaamba mintón-ayai nóraumai-unampina áíturaao séna tísaa úwasa sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-unampinta ógwitaraumne suwaná

20 avakaeté-tomba topán-topan-umai sáwíva-kwaasi 4,000 kwaasi timéwánasa naráamba mintón-ayai nóraumai-unampina áíturaao séna tísaa úwasa avakaeté-unampinta ógwitaraumne suwaná

21 Ísu séna nóra éra íma tááko pééi sisaꞌá ísaraao Ísu siráiye. Ísu aúramba kavíkówaimba asóvamankarain-kwasai.

22 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé Pétésáítaa-naopaꞌa kumbá évakarawai aúramba kavíkówaimba áíꞌmaesa Ísunopaꞌa tésa sésa tátoꞌmai asóvamankaao suwaná

23 Ísu ayáánkaꞌa tátorena áíꞌmaena mindáókona ayááíváꞌá kwéna aúrampimba awirááíma kwirankéna aúrankaꞌa tátorena séna ára kwéawanaano súwana

24 awánéna séna kwéawanaumne. taairaán-kwáásí marapáꞌá kwénaaowaꞌa kwéawanaumne súwana

25 moórágwaraꞌa Ísu aúrankaꞌa tátorena kaweꞌá umánkowana aúramba kararéna kaweꞌá umái kwéawanowana

26 Ísu séna mindáópaꞌa kónavo ená naaópaꞌa tayauweré kwaaó siráiye. Pítaa Ísuna ááimba siráin-kwasai.

27 Ísu simásuwena kwená kwayó-kwáásíyé Sísáriya Vírípai-naokon-ayampaꞌa kúmba aampaꞌá kwéguwana kwená kwaási tísaa ena séna kentáváí amáparawai nóran-kwaasiye kwéseo súwasa

28 miwí sésa évakarawai sésa emá Yóni nombá pétinkaadawai óne sewasá évakarawai sésa naaóváꞌá Áánútun-aai simátímakaandawai áwíꞌa Íráiyaama óne sewasá évakarawai sésa naaóváꞌá Áánútun-aai simátímakaawaivinkemba moóráwai óne kwésewe suwaná

29 Ísu séna keinárawaꞌa kentáváí nóran-kwaasiye kwéseo súwana Sáímoni Pítaa séna Áánútu usásinankaiwaimba Yútaa-kwaasiya kwéamuꞌmaraundawaiya óne súwana

30 mináímbá íma simátíméro Ísu asiramái siráiye. Ísu pukéꞌa usásinanaumne siráin-kwasai.

31 Ísu kwemó puwínín-aimba ááimba ásámai kwená kwayó-kwáásí simátimena séna síꞌa índaiꞌa umásinkesa Yútaa-anon-kwaasiye mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sen-kwáásíyé tínaaemba umásimesa sínkamiyaꞌa puwónaundanivo kaumbo-táwai ánásainaꞌa púwóndavinkemba usásinanaumne séna

32 miráumai avoraꞌá simátimuwana Pítaa Ísumba áíꞌmaena kweyáávaꞌa máankena séna mirán-áímbá sénavo súwana

33 Ísu kwanténa kwená kwayó-kwáásí tuwánéna Pítaantavena asiramái séna Sáátáánigo siyuwé kóaao. kwaásiti imáyáavinkemba kwésempo íma Áánútuna imáyáavinkemba kwésene Ísu siráiye.

34 Ísu mináímbá simásuwena kwaásiyonte kwená kwayó-kwáásíyé tááyena séna kesínaaemba kwaránáe síyawai tirááímo táínda-yantaaꞌa íma tátoraaro. kemá puwónaunda-taima súgwaataꞌmaeꞌa kondantembá kesínaaemba kwaránááowaimba umbai-yántááꞌá timíyasa minúmbáí-yántááꞌá úwoi maimaésa sínaaemba kwaránááowe.

35 tirááímo táíndaiꞌo ésa íma kaweꞌá umái ménaaovo kentáváí ísámai Áánútu áséi-aintavai ísámai tirááímo táínda-yantaaꞌo tuwésa puwésa aúnáiꞌa umái maíꞌmaiꞌa ónááowe.

36 marapákémbá amápa-tantaaꞌa kwémaesa puwíyambo éna mintántáákó íma túwaꞌnaa íníye.

37 puwíyamba marapáꞌó makáan-tantaaꞌnei íma anondáíꞌa umásuwesa ókwaraꞌa ayáátáákaꞌa ménaaowe.

38 ívéꞌa Áánútuntavesa íma imáyáa ésa máyáankaꞌa kenkwárá kesááigwaraꞌo tigaemó umásínkáámba póꞌa aáno kemó marapáꞌó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne. kemá kwaási úrandaꞌa kumpaáruraundawai aáno kesivoná ságayankwara kwíyómpakembo Áánútuna kwayóꞌnárawati ságayankwaraꞌo marapáꞌó kúmónda miwí sigaemá umátinkanaumne.

9

1 áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa évakaꞌa maankáꞌó máyáan-kwaasi íma aivaꞌá puwéꞌa Áánútu kwená asirayándéí kwégawaaimba awánéꞌa naaémba puwónááowe Ísu siráiye. Ísu óꞌon-kuwawaaꞌa aúkáin-kwasai.

2 Ísu mináímbá simásuwena avaꞌmoraé-noꞌwaamba kwaéna Pítaante Yémésinte Yóninte tíꞌmaena anón-omapaꞌa iyúmba miwíyé suꞌmai umésa miwí túrankaꞌa Ísu óꞌoran-auma auvúwana

3 kwená unáánkwátóiraꞌa ságayamba kwaéna kwayáníꞌa kéna aaváúmó usénamo intembá mirá úwasa

4 awánomba kae-kwáásíráí kwíyómpakemba paárésarai mindárai túwíꞌa Íráiyaae Mósesiye Yútaa-kwaasi tíkwáꞌnárai Ísuwe kwaasái kwésuyana

5 Pítaa Ísuntavena séna anóndakoo maankáꞌó maúndaya kaweꞌá imbá póta kwááyu-namba kaumbomá ónaundaya moórá endéí éta moórá Mósesindei éta moórá Íráiyaandei éta mirá ónaundayaawe súwana

6 ávááraumai tááꞌa kówana nóin-ainaꞌi síníyena póna mirán-aimba Pítaa siráiye.

7
mirá kwésunkaꞌa ainánkó kuména káátaguwana mináínámpínkémbá aaigówé suꞌmai séna maawámá kesáánimba isaꞌá kwená imáyáa kwéune. kwenáái ísáaro súwasa

8 kwená kwayóꞌnárau awánomba mindárai kwíyómpaꞌa íyúwana Ísuwe suꞌmai méraiye.

9
máyowasa omápakemba kúmúmba Ísu asiramái simátimena séna awánaamba íma simátíméro. kemá kwaási úrandaꞌa kumpaáruraundawai púwóndavinkemba usásinaandaraꞌa awánaamba kanaaráꞌá simátímaꞌmae íyóro súwasa

10 isésa íma simátimesa mináímbá úwoi tátoresa keáímbá sésa púwóndavinkemba usásinanaumne simbá nóran-ainaꞌiyo keáímbá siráawe.

11
keáímbá sésa Ísuntavesa áísaa esa sésa ámáámba sen-kwáásí sésa Íráiyaa aivaꞌá paárínana Áánútu usásinankaiwai Yútaa-kwaasiya amuꞌmakáundawaiya naaémba paáriniyemo sembá nóra sésa mináímbá kwéseo suwaná

12 Ísu séna aivaꞌá Íráiyaa paáréna toꞌmayaa íníye-aimba árair-aimban-iye. moórá-aimba kwaási úrandaꞌa kumpaáruraiwaintavena agaimaréna séna kwembá áíꞌa índaiꞌa umánkesa tínaaemba umánkanaaowe agaimaréna siráiye.

13 simátimeꞌa séꞌa Íráiyaa áꞌa tiráiye. agaimaróntemba umái kwembá sáwíꞌa umánkanae sésa sáwíꞌa umánkaraawe. mirán-áímbá kwentáváí agaimaróntemba kemá kwaási úrandaꞌa kumpaáruraundawaintavai agaimakáawe Ísu siráiye. Ísu taraváá-kwámbá mayáúkain-kwasai.

14 Ísu simásuwena omápakemba kúmúmba kwená kwayó-kwáásítópaꞌa kúmúwasa sáwíva-kwaasi torupésa ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna kwayó-kwáásíyé asirayán-áímpákémbá sésa

15 Ísu túntavesa ivátuwesa paruvará umánkówana

16 Ísu séna nóintavai asirayán-áímbá kwéseo séna tísaa úwana

17 minkwáásíyómpínkémbá moóráwai séna anóndakoo kesáánimba áíꞌmaeꞌa túne. kwenarumpimbá taraváá-kwámbá máyáísana íma aaí kwésisana

18 mintáráváá-kwánkó tátoꞌmai amentánaanta isaná tanaambá váguvagu kwéena áwááyaamba akékúndena aigareó nonkáánéna aíyayaamba sápísimagwisana mirá úmaena kwéiyisaꞌa ená kwayó-kwáásíyávéꞌa séꞌa taraváá-kwámbá arumpinkémbá mayaúwáaro súnasa íma kanaán-umai mayáúkaawe súwana

19 Ísu séna kentáváí íma imáyáa kwéowana póna sirumbá umbaí kwétaivo nóraumai-tawaiya kesé ménaumno simásuwena séna ánivo enáánimba áíꞌmae tiyó súwasa

20 áíꞌmaesa tuwaná mintáráváá-kwánkó Ísumba awánéna miníyámpóí améntáyuwowana tanaambá véna kwárereꞌa éna aigareó monkáánúwana

21 Ísu avowántávéna séna nósatawai ánkaraiyo súwana umarankaꞌá ánkaraiye.

22 tuvuwíndayavena póna sáwívakaꞌa améntámai irá káúvóraꞌna éna améntámai nompímbá túwáaraꞌna kwéiye. emó kanaamó e arumbá maisinkéya súwaꞌnaa uwo súwana

23 Ísu séna nóra séwa emó kanaamó e súwaꞌnaa uwo kwéseno. Áánútumpaꞌa agevamái máyaawai amápa-tantaaꞌa kanaaráꞌá ónááowe súwana

24 miníyámpóígó avowámá avekáán-umai anónkaꞌa séna kemá Áánútumpaꞌa agevamái máyaundanivo kemá Áánútuntavai íma asiramái kwémaunda-yantaaꞌa súwaꞌnaa uwo súwana

25 Ísu awánómba sáwíva-kwaasi sisipáá uwaná taraváá-kwántávéna séna aívó-taravaa-kwankoo auwé kóaao. íma koyauwérénda ákaꞌa kóaao súwana

26 kwááꞌa téna miníyámpóí améntáyuwowana tanaambá vówana arumpinkémbá kóúwana miníyámpóí púwóraꞌna umai máyowasa évakarawai sésa áꞌa púwíye suwaná

27 Ísu ayáánkwanda tátoꞌmai usásinakowana kokuꞌá méraiye.

28
kokuꞌá máyowana Ísu naaúmpaꞌa umáyowasa Ísumo kweyáá máyonkaꞌa kwená kwayó-kwáásí umésa sésa nóra séta mintáráváá-kwámbá íma kanaán-umaiya mayáúkaumno suwaná

29 námúnaa kwésemba póꞌa miráumai mirán-táráváá-kwámbá mayauwánááovo óꞌon-tantaaꞌneimo éꞌa íma kanaán-umai mayauwánááowe Ísu siráiye. Ísu puwínín-aimba siráin-kwasai.

30 Ísu simásuwena tuwéna Káríri-ayampaꞌa aampaꞌá kwégwena sáwíva-kwaasi torupaavó séna kesí kwayó-kwáásíyé suꞌmai aaí simátimenae séna aampaꞌá kwégwena séna kembá kwaási úrandaꞌa kumpaáruraundawaimba óꞌon-kwaasi timíyasa sínkamiyaꞌa puwéꞌa kaumbo-táwai maisuwéꞌa usásinanaumne súwasa

32 kwemó sún-ainkona ááimba íma isésa áísaa ónáe sésa umbá tááꞌa kówasa íma áísaa uráawe. nááwa kwéusayaaitaiyo siráan-kwasai.

33 íma áísaa esa Kápénéamu-naopaꞌa kumbá naaúmpaꞌa umáúwana Ísu tísaa ena séna aampaꞌá kwéteꞌa nóin-aina siráao súwasa

34 aampaꞌá kwégwesa sésa kentáávínkémbá nááwa kwéusayaaitaiyo sésa iséise úmae kwégwesa pósa íma aaí suwaná

35 Ísu maraꞌ-maéna kwená kwaási sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasiyavena séna maísáaro. usáyaaitanae síyawai tínaaeniꞌa ésa amáparawaiti kwayóꞌá máráaro simásuwena

36 moórá-iyampoi áíꞌmai avumpimbá usásinankena taparéna simátimena séna

37 kentáváí imáyáa kwéesa iyámpói áwaꞌnaa onten-umái kwésuwaꞌnaa-owe. súwaꞌnaa onten-umái Áánútu siꞌmákaiwaimba kwéawaꞌnaa-owe Ísu siráiye. kentí mayáí íma sáwíꞌa kwéiwaina kwaasái.

38
súwana Yóni Ísuntavena séna anóndakoo moóráwai kwénaaena taraváá-kwántóntávéna séna Ísuna asirayámbá kwáyáintavai auwé kóaao simátímapaꞌa kwégwisasa mintáráváá-kwámbá kóuraawe. minkwáásígó íma kentáávínkén-kwáásímá ómpo íma miráne étuwaaoya siráumne Yóni súwana

39 Ísu séna íma tuvínankaaro. ímo awánaam-bayaimo máyáawai úwoi kesúwíꞌa íma sáwíꞌa simásinkanaaowe.

40 kentáásí mayáígómbá íma sáwíꞌa kwéowai úwoi kwésuwaꞌnaa-owe.

41 áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa keinárawaꞌa tuwánésa sésa Ísu Káráísitina kwaási ombá póꞌa túwaꞌnaa ónáe sésa sáwíyan-tantaaꞌa nombá timíyawaima Áánútu kaweꞌ-méyámbá timíníye Ísu siráiye. sáwíꞌa kwéon-kwasai.

42 Ísu mináímbá simásuwena séna iyámpóígomo kesááiyavaimo áraire sintenkáán-umai évakarawai áraire kwésewe. évakarawai tésa kesááiyavaimo áraire kwésewaima kampar-áímbá tasimátimiyasa isésa sáwí-ampaꞌa kówíyasa Áánútu kampaꞌó síyawai sáwí-meyamba anómba timínívo miwímó tinumarampimbó anón-ontambo aríkwímaresamo nompímbó túwáawasamo kumésamo kumpuwésarakai kampar-áímbá íma simátíméwasa sáwí-ampaꞌa íma kosinó. mindá kanaán-iye.

43 tiyáánkomo sáwíꞌo ínaꞌa misáwí-ámpáꞌá kúnavo séꞌa moórá-tiyaamba arátúwáaro. kae-tíyáámbó kwáyainaꞌo éꞌa sáwí-marupaꞌo iramó kaíkaiꞌo kwéipaꞌa kónááomba mindá sáwíꞌan-iye. sáwíꞌo uráinda maisuwéꞌo máyáamba mindá kaweꞌán-iye.

44 tísamaigomo sáwíꞌo ínaꞌa misáwí-ámpáꞌá kúnavo séꞌa moórá-tisamaima arátúwáaro. kae-tísámáímó kwáyainaꞌo éꞌa sáwí-marupaꞌo iramó kaíkaiꞌo kwéipaꞌa kónááomba mindá sáwíꞌan-iye. sáwíꞌo uráinda maisuwéꞌo máyáamba mindá kaweꞌán-iye.

47 túrankomo sáwíꞌo ínaꞌa misáwí-ámpáꞌá kúnavo séꞌa moórá-turamba pítuwaaro. kae-túrándéímo awánéꞌo éꞌa sáwí-marupaꞌo iramó kwégaipaꞌa kónááomba mindá sáwíꞌan-iye. sáwíꞌo uráinda maisuwéꞌo máyáamba Áánútu kwená kwaási kawááipaꞌa máyáamba mindá kaweꞌán-iye.

48 iramó kwégaipaꞌa marinkómó éna kwaíkwaiꞌa kwéinana iramó éna íma pisináínda kaíkaiꞌa kwéiye Ísu siráiye.

49 Ísu simásuwena séna uwímó toónkáꞌó úmárááwanamo kaweꞌó intembá Áánútuma kwaásiraꞌa iramó kaintenkáán-umai maráínasa kaweꞌá umái ménaaowe.

50 uwímá kawe-tántááꞌá imbánivo anómba ánásaisana ayáántámba kwáyáimbanivo óꞌa uwímó káíꞌa íma úmaranaaowe. uwígómó áséimo intenkáámbá kwéeꞌa paru umái ménaaowe Ísu siráiye.

10

1 Ísu minkáꞌá tuwéna Yútiyaa-ayampaꞌa Yótáni-nonkona menávápáꞌá komáyowasa moórágwaraꞌa sáwíva-kwaasi torupowaná kéꞌnaamba aaí kwésimatimuwasa

2 ámáán-kawaa-kwaasi sésa sáwí-aimbo sínda isánáe sésa Ísunopaꞌa tésa sésa moórá-kwaasigo awainínkómbá kanaarárá auwáníyo. mirámó énamo éna ámáán-aimba karáni. íya karáníyo suwaná

3 naaóváꞌá Mósesi nóra-amaana simátímakaiyo séna tísaa úwasa

4 miwí sésa Mósesi maará séna moóráwai awainínkómbá aiꞌmátuwaindawai aúváívimba agaimaréna séna kesuwainímbá aiꞌmátuwaumne séna agaimái amiíno siráiye suwaná

5 Ísu séna kentíkwáꞌná tirumbá makáamba pósa Áánútun-aai íma ísóntavai mindáyavai Mósesi minámáámbá siráimbanivo

6 Áánútu kwíyómba maramá taróruronkaꞌa íma mirá siráivo Áánútu aaraigwárá kwaaigwáráꞌá taróruraiye.

7 miráumai taróruraintavai tinóvowi tiyuwésa awaikóe awainínkóe tágárotamai

8 mimbórá-túmá maꞌmái kwémaewe. mindáyavai awaikóe awainínkóe íma kae-kwáásíráámbá ésa mimbóráíꞌa kwéowe

9 Áánútu aarai-kwaaí moóráiꞌa umátínkaraintavai íma tasáéro Ísu siráiye.

10 Ísu simásuwena naaúmpaꞌa umésa kwená kwayó-kwáásí Ísumo sún-aintavesa áísaa uwaná

11 séna moóráwaimo awainínkómbó aiꞌmátuwenamo óꞌon-inimbo kwémayaimba umóyámbá kwémayaiye.

12 moórá-ininkomo awaikómbó auwénamo óꞌonkwambo kwémayaimba umóyámbá kwémayaiye Ísu siráiye. Ísu iyámpói kaweꞌá umátínkarain-kwasai.

13 Ísu simátimuwasa évakarawai Ísu tátorena kaweꞌá umátinkainkwae sésa iyámpói tíꞌmaesa tuwasá kwená kwayó-kwáásí sésa tíꞌmaeꞌa kóro suwaná

14 Ísu tuwánéna áwááꞌa tiyéna séna íma kóro séꞌa tiyuwáíyasa kesópaꞌa iyámpói úwoi teró. miníyámpóí kesópaꞌa tentembá Áánútu kwená kwaási kawááimba miráráán-umai kwégawaaimba iyámpói kesópaꞌa tí-amba íma ítátinkaaro.

15 áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa Áánútuntavesamo sésamo iyámpóíraan-umai kenkáꞌá kwégawaa-onemo síyanamo éna miwíráꞌá kawááinivo ímo mirámó síyawaimo éna íma kawááiniye Ísu séna

16 miníyámpóíyómbá tiránkena tineꞌá tátorena kawer-áímbá simátímakaiye. óísankwara-kwaasigona kwaasái.

17 Ísu simátimena kwéguwana moóráwai isaaiséna Ísu anóndakoman-iye séna takívairena séna kaweꞌnáꞌá óne. nóra umáíya aúnáiꞌa umái kwíyómpaꞌa maíꞌmaira ónaumno súwana

18 Ísu séna kentáváí nóra séwa kaweꞌnáꞌá óne kwéseno. mimbóráwáí Áánútu kweyáá kaweꞌnáꞌán-iye.

19 Áánútuna ámáámba áꞌa ísaraane. minámáámbá aúváívinkemba agaimaréna séna kwaási tínkamiyasamo puwónááoniꞌa íma oró. íma aarai-úmóyámbá oró. íma umóyámbá máyáaro. íma kampar-áímbá simátínkáaro. kwakaráí-áímbá íma seró. kentinóvowi túwíꞌa anómba oró siráiye súwana

20 mindákó séna minámáámbá kesí iyámpóírakemba ísareꞌa póꞌa kaweꞌá úmae kwéiyune súwana

21 Ísu awánéna aamoí éna séna kaweꞌá éma moórá-yantaaꞌa íma kaweꞌá uráampo ená náaindaamba óꞌon-kwaasi kwétime óntamba mairé ímo makéwai tímatuwenana ená kaweꞌ-méyámbá Áánútu kwíyómpaꞌa ankáníye. tímatuwemo e kesínaaemba kwaráníyone súwana

22 mináímbá iséna sáwívaꞌ-naindaamba makóntavai kanagíꞌá túmaena anón-imayaa úwana arunkó sáwíꞌa kwéuwana kuráiye.

23
kúwana Ísu kwanténa kwená kwayó-kwáásíyávéna séna sáwívar-oisambo makén-kwaasi Áánútumo kwená kwaási kawááipaꞌa kwíyamba umbaí táníye súwana

24 kwená kwayó-kwáásí mináíntáváí tááꞌa kówana kesí iyámpóíyono. óísan-imayaamo eémáyaiyawaimo Áánútumo kawááipaꞌo kwíyamba umbaí táníye.

25 moórá-poigo áwíꞌa káámeri mimpóígó kwaigóná avaapimbá íma kanaán-umai kóveraniye. káámeri-poigomo kwaigóná avaapimbó kóverainkakai sáwívar-oisamba makén-kwaasi Áánútu kawááipaꞌa kosinó súwasa

26 mináímbá isésa táátavai ésa sésa umbaí taintáváí nóran-kwaasiya Áánútu kawááipaꞌa ménaaoo suwaná

27 Ísu tuwánéna séna kwaási miwítí mayáínéí íma meéyámbaresa kónááovo Áánútu amápa-tantaaꞌa úwoi kanaán-umai kwéiye súwana

28 Pítaa séna isaaó. kentáásí amápa-tantaaꞌa tuwéta enánaaemba kwégwaraumne súwana

29 Ísu séna áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa kentáváí imáyáa ésa Áánútuna áséi-aimba kosimátimenaaontavesa naambáruꞌa tuwésa tuwaaísái tiyuwésa tíváꞌmaaꞌa tiyuwésa tímánaaꞌmaaꞌa tiyuwésa tinóvowi tiyuwésa táánimbaaꞌa tiyuwésa tiyáámúmbaaꞌa tiyuwésa miwítí maramá túwáawaina anondáma

30 marapáꞌó máyáankaꞌa túwáan-tantaaꞌa mirán-tántááꞌá sáwívaꞌa mémaesa tuwaaísái-iꞌa ésa tímánaaꞌmaariꞌa ésa tinóisai-iꞌa ésa kentí iyámpóí-iꞌa ésa naambá maramá mayánááomba miwívímbá umbai-yántááríꞌa umátinkanaaombo ésa naaén-kanaa aúnáiꞌa umái kwíyómpaꞌa maíꞌmaiꞌa ónááowe.

31 ívéꞌa évakaꞌa aivakéwáí aáno tínaaeniꞌa íyasa ívéꞌa évakaꞌa tínaaenkewai aáno aivaríꞌa ónááowe Ísu siráiye. Ísu kwemó puwíníntavai siráin-kwasai.

32 Ísu séna Yérúsaremu-naopaꞌa kónáe séna aampaꞌá kwégwesa Ísu aivaꞌá kúwana kwená kwayó-kwáásí tááꞌa kówana tínaaembo kun-kwáásígwáráꞌá tááꞌa kówana Ísu kwená kwaási sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasi tíꞌmaena moórá-ayampaꞌa tínkarena kwempáꞌó tínín-tantaakontavai mósimatimena

33 séna maísáaro. Yérúsaremu-naopaꞌa konanayá moóráwai kembá kwaási úrandakomba mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sen-kwáásíyé agaráátinkainasa kembó sínkami-aimba simái tarúmaresa síꞌmai óꞌonkaa-kwaasi timíyasa

34 kanaárááꞌa kwésinkesa tuwirááíma kwisinkésa súwírukuꞌa kwénesa sínkamiyaꞌa púwónasa utamásinkaiyaꞌa kaumbo-táwai maisuwéꞌa usásinanaumne Ísu siráiye. Yémésiye Yóniye Ísumba áísaa urááyan-kwasai.

35
minkánáá Sépéti ááninkorasarai Yémésiye Yóniye Ísunopaꞌa tésarai sésarai anóndakoo áísaa oyaníꞌa umásinkaniyono suyaná

36 nóintavai kwétinkainara umátinkanaumno súwasarai

37 ená ságayam-barupaꞌo umaéma kenkáí usásisinke évarevar-akwampaꞌa sinkáníyone suyaná

38 Ísu séna séyan-ainkona ááimba íma ísaraaiye. sáwí-nombo anavéúmpinkembo náúndanten-umai síꞌa índaiꞌa umásinkanaaomba keinárai kanaarárá kemó náúnda-anaveumpinkemba náyááoiyo. síꞌo índaiꞌo umásinkanaaontemba kanaarárá keinárai mirá umátinkanaaoo súwasarai

39 keiráí kanaám-pókai mayáyauye suwaná Ísu séna áraiꞌa séye. kemó náúnda-anaveumpinkemba náyááoiye. síꞌo índaiꞌo umásinkanaaontemba keinárai mirá umátinkanaaovo

40 kesí évareva-sukwampaꞌa kemá íma usásintinkanaumpo Áánútu kaeꞌnárai umátínkaraimba póna usásintinkaniye súwasa

41 Ísuna kwayó-kwáásí siyáánkainarawaꞌa mináímbá isésa Yémésinte Yóninte áwááꞌa tíyúwana

42 Ísu tááyowasa tuwaná séna áꞌa ísaraawe. marapár-ánón-kwáásíyómbá usáyaaitamai asirayán-áímbá simáti simati kwéuwasa kwenkóyai kwentáyaiꞌa uráawe.

43 anón-kwaasimo ontembá keinárawaꞌa íma mirá oró. keinárawapinkemba usáyaaitanae síyawai óꞌowiti kwayóꞌá maránááowe.

44 keinárawapinkemba aivaríꞌa ónáe síyawai amáparawaiti mayáímá túwaꞌnaa oro.

45 kemá kwaási úrandako kumpaáruraundawai íma súwaꞌnaa ígwáeꞌa kunkáumpo kemá kwaási túwaꞌnaa ónáeꞌa kunkáumne. sáwí-imayaavinkemba iyátinkanaundayavai puwónaumne Ísu siráiye. Ísu aúramba kavíkówaimba kaweꞌá umánkarain-kwasai.

46 Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé Yéríko-noapaꞌa kumbá sáwíva-kwaasigwaraꞌa mindáópaꞌa tuwésa aampaꞌá kuwaná Tímíyási ááninko áwíꞌa Páátímiyasi aúramba kavíkówai óntamba inaai simái mayánáe séna aanéivaꞌa kumbéna kwéinaai súwasa

47 évakarawai sésa Ísu Násáretivakewai kwétiye suwaná iséna anónkaꞌa séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwasa

48 sáwívarawai áwááꞌa aéésa sésa aaiseraaó suwaná mináímbá ivá kwétuwena óꞌomba anónkaꞌa séna Ísuwo Tévítin-andarakewai ómpo arumbá umásinkaao súwana

49 Ísu aampaꞌó kweémáyomba kwená egwaaꞌá kousásinena séna ááyaaro súwasa aúrambo kavíkówaimba ááyesa sésa enarunkó kaweꞌá íno. kwéaayaivo usásinaao suwaná

50 aꞌmarénamo máyon-ampaanta agwáímarena usásinena Ísun-aókáꞌá túwana

51 Ísu séna nóin-tantaara embó arááímo táínda-yantaaꞌa umánkanaumno súwana anóndakoo súramba kaweꞌá umásinkainkwaeꞌa úne súwana

52 Ísu séna kentáváí kanaán-umai súwaꞌnaa íníwaiman-iye sénda póꞌa kaweꞌá umánkaumpo kwaaó súwana avekáámbá aúramba awánéna Ísun-ánaaemba kwakáiye.

11

1 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé kumbá Yérúsaremu-naor-ampaꞌa kumbá Óríve-omakar-egwaaꞌ-naokai moórá Pétévasi-naoꞌa úwana moórá Pétáni-naoꞌa úwasa minkáéꞌ-náór-egwaaꞌa kwésa kwená kwayó-kwáásí kaeꞌá mátiꞌmarena

2 séna epín-dáópaꞌa kurékai moórá-poigo áwíꞌa tónki koawáneyambo kwaásimo ímo ayáákainda-poi ándáma iyátuwekai áíꞌmaekai tekaiyó.

3 moóránankomo tuwánénamo nóra óyáekai óyómo sínakai anóndako ayááꞌmaeꞌa konasá áíꞌmaesa koyauweránááowe siyé simámékaiyo súwasarai

4 kuyaná mimpóímá ontaráꞌá ándánei anumarampimbá kwímarowana máyowasarai koawánésarai minándá koiyatúwóyana

5 minkáꞌá máyón-kwaasi sésa nóra sékai mimpóígóná ándáma kwéiyatuwaaiyo suwasaráí

6 Ísumo sún-aimba simátímúyasa kanaán-ivo mirá okaiyó suwasaráí

7 áíꞌmaesarai Ísunopaꞌa tuyasá kwená kwayó-kwáásí paákár-únánkwátói ayúꞌmái mimpóígó arósáánumpimba kwandaaí uwíꞌmárówana Ísu ayááꞌmaena kwéguwasa

8 sáwíva-kwaasi mésa anón-kwaasiye sésa évakarawai paákár-únánkwátói ayúꞌmái évakarawai taayánáma ayáiresa aampaꞌá uwíꞌmaꞌmae kwéguwana minúnánkwátóirare mintááyánáravane augwétámai kwéguwasa

9 aivaꞌá nááún-kwaasiye Ísun-ánaaemba nááún-kwaasiye anónkar-anonkaꞌa sésa Ísóigo aiꞌmáráísana kunkáiwaimba Áánútu kaweꞌá kwéumankaiye.

10 kentáá síkwáꞌná Tévítimo kawáá-uraintemba miráráámbá íníye. kwenáwíꞌa mósá kwémaraumne anónkar-anonkaꞌa suwaná

11 Ísu Yérúsaremu-naopaꞌa kúmba anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa uména amápa-tantaaꞌa awánéna enónkaꞌa kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasi tíꞌmaena Pétáni-naopaꞌa kuráiye. taaigóná kwaasái.

12 Pétáni-naopaꞌa kogwáúmba usá aaváyaavimba mindáópaꞌa tuwésa aampaꞌá kumbá Ísumba ááima ankówana

13 moórá-taigo áwíꞌa víkima kwáyowana mintáéramba nánáe séna ááimpaꞌa kwéna awánómba arambó iyáí-kánáámó ímo túmba íma iyéna ánáwe suꞌmai kwáyowana avakáá uwááena

14 mintáígóntávéna séna ená arambá íma iyáníyone. moórágwaraꞌa kwaási ená arambá íma nánááowe súwasa kwená kwayó-kwáásí mináímbá ísaraawe. Ísu anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa iráin-kwasai.

15 Ísumo sún-aimba isésa Yérúsaremu-naopaꞌa kumbá Ísu anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa iyéna monoꞌ-náúmpáꞌó meéyámbó kwémayon-kwaasi tuwánéna utiꞌmátuwena monoꞌ-nánkóná óntambo meéyámbárón-kwaasiti taareimá tawísíyuwena Áánútuntavai imáyáa ésa máái-numama kwéamun-dumama meéyámbárón-kwaasiti taareimá tawísíyuwena

16 simátimena séna ókwaraꞌa íma monoꞌ-náúmpáꞌá mirán-tántááꞌá maimaéꞌa iré kunke oro.

17 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna kesí naantaváí sésa Áánútumpaꞌo námúnaamo sen-dámbá isasá óꞌon-oꞌom-barapaken-kwaasi tésa námúnaa kwésewe agaimaréna siráiye. ánivo umóyán-dáúmpáꞌó ontenkáámbá uráawe Ísu siráiye.

18 Ísu súwasa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Ísuna ámááyu-aimba kwésesa sáwíva-kwaasimo Ísun-aaimo ísámae kwéiyuntavai táátavai ésa Ísumba tuvuwónááon-amba kwéavakaa-uwasa

19 enónkaꞌa Ísu kwená kwayó-kwáásíyé Yérúsaremu-naopaꞌa tuwésa kuráawe. taaigó aáyánkarain-kwasai.

20 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé kogwaésa usásinesa aampaꞌá kumbá víki-taima awánomba ánúka toꞌmai amápaꞌa móayankagurowana

21 Pítaa Ísumo sún-aimba áákaꞌa maréna séna awánaao. aaimó simámakaanda-taima áꞌa aáyánkagwiye súwana

22 Ísu séna Áánútunkaꞌa aráápamai máéro.

23 áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa maanómátáváímo séꞌo iré mapámbai nompáꞌá kumuwómó síyawai ímo kaer-ímáyáámó tokésamo súndantemba áraiꞌa íníye síyanamo éna áraiꞌa mirá íníye.

24 mindáyavai Áánútumpaꞌa námúnaa séꞌa óꞌon-oꞌon-tantaatavai áísaa eꞌa sembá áraiꞌa Áánútu kanaán-umai súwaꞌnaa umásinkaiye sembá kanaán-umai kwétuwaꞌnaa-iye.

25 Áánútumpaꞌa námúnaa sembá sáwíꞌo umátínkaraamba anondá sáwíꞌa ónaumne-imayaa íma éꞌa ivátuwaaro. mirámó íyanamo éna kentivo kwíyómpakewai keinárawaꞌa sáwíꞌo kwéomba maitiyuwáníye. [

26 ánivo sáwíꞌo umátínkaraamba úwoimo imáyáamo úmae iyéꞌo ímo ivátuwaiyanamo éna kentivo kwíyómpakewai sáwíꞌo kwéomba íma maitiyuwáníye] Ísu siráiye. nááwa aiꞌmákaisa tiráano siráan-kwasai.

27 Ísu kwená kwayó-kwáásíyé ókwaraꞌa Yérúsaremu-naopaꞌa kumbá anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa kwénaauwasa mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé Ísunopaꞌa tésa

28 sésa nááwa aiꞌmákaisa tiréwa nááwampinkena mairéwa asirayám-báyáí kwémayaanda simásimiyo suwaná

29 Ísu séna aivaꞌá moórá-aimba tísaa onaꞌá anondámo síyaꞌo éꞌa sísaa on-áímbá simátimenaumne.

30 ááéma Yóni nombá pétinkaraiwaima Áánútuwa simámakaisana nombá pétinkarai. kwaásiya simámakaawana nombá pétinkaraiyo súwasa

31 miwímá keáímbá sésa nórayaawa sénaumno. Áánútu simámakaisana nombá pétinkaraiyemo senanayáámó éna nóra séra Yónin-aaiyavai íma áraire siráao síníye.

32 kwaási simámakaawana nombá pétinkaraiyemo senasayáámó ésa úwoi-kwaasi sínkamonaaowe. úwoi-kwaasi sáwíva-kwaasi Yónintavai sésa Áánútun-aai simásimakaiwai uráiye kwésemba pósa áwááꞌa siyénááowe mirá keáímbá sésa

33 Ísuntavesa sésa emó sísaa ónda-ainta íma ísaraumne suwaná Ísu séna ímo simásimiyaꞌa nááwampinkena mairéraꞌi. asirayám-báyáí kwémayaunda-aimba íma simátimenaumne Ísu siráiye.

12

1 Ísu kwántámai-aimba simátimena séna moóráwai óntan-kurima úmakena ándá-aran-kigau úmarena ándá-arankona tááveꞌa úmarena ándá-arambo mapándáápá ínana anombó kumínín-taaveꞌa úmarena óntan-damba kígauvaꞌo taviyí-námbá úmarena ayáátáákaꞌa óꞌom-baravaꞌa koménae séna maankígáúráꞌó taviyíyawaimo éꞌa kesáváí évakar-aramba maéꞌa évakaꞌa kembá siyúwáaro simátimena óꞌom-bapaꞌa komáyáísana

2 arambó ávumo kain-kánáá tisaná aanávómá kesí ándá-aramba komayaaó séna kwená kwayóꞌnáꞌá aiꞌmáráísana minkígáúráꞌó tavíyéwaitopaꞌa tisasá

3 tátoꞌmai tuvúꞌmaresa ándá-aramba íma ámémba aiꞌmátuwaawana kówisana

4 aanávómá moóráwaimba aiꞌmáráísana tisasá minkígáúráꞌó tavíyéwai tátoꞌmai aꞌnómbá tuvámbai sáwíꞌa umánkówana kówisana

5 aanávómá moóráwaimba aiꞌmáráísana tisasá tátoꞌmai tuvúꞌmárááwana púwísana aanávómá moórá-mora-umai tiꞌmáráintemba tewasá tínkamba tinkamba kwéowasa évakaꞌa púwówasa évakaꞌa tayauwéráawana

6 aanávómá kímborawai kwenááninkomba póna kwená imáyáama ámakaiwaima máyáimba ayáátáákaꞌa imáyáa eémena kesááninkon-aai isánááowe séna aiꞌmáráísana

7 tisasá minkígáúráꞌó tavíyéwai awánésa keáímbá sésa aanávómbá ááninko kwétimba póta tuvúwónana puwéna maankígáú íma mayáínata kesáá mayánáe sésa

8 tátoꞌmai tuvúwówana púwísasa maimái aaumépaꞌa tukáawe.

9 Ísu mináímbá simásuwena séna minkígáúgó aanávómá mirá íníye. téna kígauraꞌo tavíyéwaima tínkaminasa puwíyana óꞌonkaa-kwaasi kesí kígauraꞌa tavíyéro síníye.

10 Áánútun-aai aúváívimba awánaraawe. maarán-áímbá agaimaréna séna

óntan-damba on-kwáásí moórá-ontantavesa sáwíꞌa kwéiye sésa maisukáawe. aáno minóntánkó ávonkaamba uráiye.

11 mindá Ísóigo isatá awánéta séta óꞌoran-kaweꞌa uráiye kwésune agaimaréna siráiye Ísu súwasa

12 mono-káwáá-kwáásí mináímbá isésa kentááyáváíyá siyé sésa tátoꞌmai tuvuwónáe sésa umbá amápa-kwaasiyavai tááꞌa kówasa ivátuwesa kuráawe. táákísi-aintavai áísaa uráan-kwasai.

13
mono-káwáá-kwáásí kwésa Ísumba áísaa íyana sáwí-aimbo sínasa aaivimbá mayankánááontavai ámáán-kawaa-kwaasivinkemba évakarawaiye Éróti amááraawivinkemba évakarawaiye tiꞌmárówasa

14 Ísunopaꞌa tésa sésa anóndakoo árai-kwaasi po kwaási táároi íma inkaisé anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye táároi íma inkaisé tirumbá airáꞌmái-aimba íma séma Áánútuna aambó kwáráan-aimba arupí umái kwésimatimendaya ísaraumne. emá nóra se kwéisaano. kanaarátááwá táákísi-ontamba Árómáani-kamaani-kwaasiya timénaum. íya timénaumno. timénaundaya Yútaa-kwaasiya kentáásí ámáána araaisénaundayaꞌiyompo

15 timénaum. íya timénaumno suwaná Ísu miwí tááma iséna kaumbo-káér-ainkwara-kwaasin-owe séna kentáváí sáwí-aimbo síndawe séꞌa kwésisaa-owe. moórá-ontamba maimái máagaraasinkaaro súwasa

16 maimái máagaraarankowana séna nááwa óikaana uráinkara áwíꞌa kwáyáiyo súwasa miwí sésa Árómáani-kamaani-kawaanako óikaamba isaná áwíꞌa kwáyáiye suwaná

17 Ísu séna Árómáani-kamaani-kawaanakondei kwembá áméro. Áánútundei Áánútumba áméro súwasa mináímbá ísówana tááꞌa kówasa íma aaí siráawe. pukémpinkemba usásinanaaon-kwasai.

18
suwasá Sátúsi-monor-aimbo sun-kwáásí púwómpinkemba íma usásinanaaowe kwésun-kwaasi pósa Ísunopaꞌa tésa sésa

19 anóndakoo naaóváꞌá Mósesi séna moóráwai aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana ávákoma maimakéna awaaóná anondáwe séna iyámpói ankáníye siráiye.

20 moórá-aimba isaaó. moórá-tawai avakaeté-avarawainonda mésa tuwaaómá aaraí maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana

21 kwenánaaenkewai kwareꞌá maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana kwenánaaenkewai kwareꞌá maimakéna iyámpói íma ankéna púwísana mirá eémesa

22 avakaeté-kwaasi putásaawana minínímbá naaémba pukáiye simásuwesa

23 Ísumba áísaa esa sésa mirámó ombá kwaásimo puwíyampinkembo usásinaiya-tawai minínímbá avakaeté-kwaasi tuwainímbá póna nááwa mayáníyo suwaná

24 Ísu séna Áánútun-aai aúváívimba agaimakón-aimba íma kaweꞌá umái iséꞌa Áánútuna asirayámbá íma awánéꞌa póꞌa miráumai sáwísawaa-aimba kwésewe.

25 pukémpinkemba usásinesa kwíyómpaꞌa uménaaon-kanaa aaraí íma mayáíyasa kwaaí íma mayáíyasa ésa Áánútuna kwayóꞌnárawaꞌo kwíyómpaꞌo máéwaimo ontembá minínínákwáꞌá miráumai aaraí íma mayáíyasa kwaaí íma mayáíyasa ónááowe.

26 kwaási pukémpinkemba usásinaaomba Mósesi mináíntáváí agaimakáiye. aúváívimba agaimaréna séna áru-tairaꞌa iramá kaimbá íma mintáímá kágwisana mintáívínkémbá Áánútu Mósesintavena séna Áánútu úne. enaíkwáꞌná Ááváramune Áísákaane Yákópone miwítí Áánútu úne siráiye. Áánútu mináímbá siráimba minkáúmbó-kwáásí áꞌa púwúwasa utamántínkaraambanivo

27 mináímbá siráimba pósa miwí úwoi máyáawe. ánivo kentááima sáwísawaa-aimba siráawe Ísu siráiye. aivar-ámáánkóná kwaasái.

28
súwana ámáámba sún-kwaasigo ména amápa-kwaasimo sumbá iséna Ísuna usáyaaitamai-kwasai iséna Ísumba áísaa ena séna Áánútuna ámáámpinkemba nóran-amaana aivar-ámáámbán-iyo súwana

29 Ísu séna aivar-ámáámbá sénaumpo Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna

Ísareri-kwaasi maísáaro. Áánútu kentáásí Ísóigo éna mimbórá-Ísóígómán-iye.

30 Áánútumpaꞌa kentí Ísóigomba kentiruné kentí imáyáawe kentimané kentí asirayáné áméro agaimaréna siráiye.

31 miwá ánaaenken-amaamba sénaumpo ísáaro. Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna
kesáváí-ímáyáámó ontembá kentí
kwaásiti imáyáagwaraꞌa oró agaimaréna siráiye. minkáér-ámáánkómá amápar-amaamba usáyaaitaraiye Ísu simámuwana

32 minkwáásígó séna anóndakoo áraiꞌa sénda Áánútu kweyáá Ísóigoman-ivo óꞌon-oꞌon-isoima íma máyáawe.

33 kesáámá Áánútumpaꞌa kesirumbá imáyáama kesí asirayámbá kwempáꞌá tuwéta mirá onó. kesáváí-ímáyáámó úndantenta kesí kwaásiti imáyáagwaraꞌa onó. minkáér-ámáánkómá amápar-amaamba usáyaaitaraiye. toómbá sipisípima iravímbá agaimái Áánútumba amúndanivo mindágwaraꞌa usáyaaitaraiye séna

34 mindáꞌó súmba kawer-ímáyáávínkémbá súwana póna Ísu iséna séna Áánútumo kawááimba kwená egwaaꞌá máyáane súwasa ísómba Ísun-aaiyavai tááꞌa kóntavai íma áísaa úmaesa iráawe. Áánútumo usásinankaiwai Káráísitina kwaasái.

35 íma áísaa úmaesa íyúwana Ísu anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa uména kwésimatimena séna ámáámbo sen-kwáásí sésa Káráísitima Tévíti-andaraken-kwaasiman-iye kwésevo

36 naaóváꞌá Áánútun-amanko Tévítimba imáyáa amúwana Tévíti Káráísintavai séna kesí Ísóigoman-iye siráimba monor-ímá agaimakón-auvaivimba Tévíti agaimaréna séna
kesí Ísóigontavena Áánútu séna kesiyáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá ménaꞌa ená namuro-kwáásí usáyaaitaanasa miwí ánásanaaowe Áánútumo siráin-aimba Tévíti siráiye.

37 miráumai Tévíti Káráísitintavai séna kesí Ísóigoman-iye siráimbanivo nóraumaiya kwemá Tévítin-andaraken-kwaasiman-iye Ísu súmba Káráísiti Tévítina Ísóigoma éna Tévítin-andaraken-kwaasigoman-iye. úwoi-kwaasi amápaꞌa Ísun-aai isésa aamoí uráawe. ámáámba sen-kwáásítí aambá kwáráavo siráin-kwasai.

38 úwoi-kwaasi amápaꞌa Ísun-aai isésa aamoí kwéuwana Ísu kwésimatimena séna évakaꞌo ámáámbo sen-kwáásítí aambá kwáráavo. minkwáásí ayáátáár-ampantama iyésa naaópaꞌa avuvumpaꞌá kwénaauwasa pósa kwaási tuwánésa sésa anón-kwaasin-owe kwésewe.

39 minkwáásí monoꞌ-náúmpáꞌó umáyáapaꞌo anón-kwaasimo maí-áyámpáꞌá umésa tanómbo kaúvópaꞌo máyáapaꞌa kawer-áyámpáꞌá mésa kawe-tómbá kwénaawe.

40 minkwáásí ketor-íníntí óísankwara naankwaráꞌá umóyámbá kwémaesa kwaási suwánésa súwíꞌa mósá maráígwáe sésa kampakómbá tavisimái-namunaa kwésewe. mirámó owáíná anondá umbai-yántááꞌá mayánááowe Ísu siráiye. ketor-ínínkó Áánútumpaꞌa óntamba tukáin-kwasai.

41
simásuwena Ísu anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa ména óntambo túwón-anaveunkona egwaaꞌá ména tuwánómba kwaásiyomba tésa óntamba túwómba sáwívar-oisankwara-kwaasi sáwívar-ontamba túwówana

42 moórá-ketor-ininko íma óísamba makón-ininko téna sáwíyan-ontamba kae-tóyáráámbá tuwówana

43 Ísu kwená kwayó-kwáásí tááyena séna áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa minkétór-ínínkómó túwáin-ontankoma amápa-kwaasimo tukáan-ontamba usáyaaitaiye.

44 miwímá sáwívar-oisampinkemba évakaꞌa tukáavo kwemá sáwíyan-oisampinkemba mútúꞌa túwáimba póna óísan-iyaaimba méniye Ísu siráiye.

13

1 Ísu mináímbá simásuwowasaya anóm-bonoꞌ-naumpakemba kárúwesa kúmúmba kwená kwayó-kwáásívínkémbá moóráwai anóm-bonoꞌ-nantavai séna úwé awánaao. maanóntán-dámbá kaweꞌá kwáyáísana minóntámbá anón-ontamba kwáyáiye súwana

2 Ísu séna maanánón-dámbá awánaaro. aáno kwaási tésa mindámbá amápaꞌa tawísíyuwesa amápar-ontankwaraꞌa tawísíyuwanaaowe Ísu siráiye. sáwí-kanaa tíníye siráin-kwasai.

3 Ísu mináímbá simásuwena Óríve-omakaꞌa uména anóm-bonoꞌ-namba awánómba Pítaawe Yémésiye Yóniye Éndaruwe kíraumai-kwaasi Ísumo kweyáá máyonkaꞌa tésa áísaa esa sésa

4 emó sénda nósa-tawaiya tíníyo. nóran-awaamera ínata séta ákíraꞌa Ísumo simbá mirá íníyeya sénaumno suwaná

5 Ísu séna kampar-áímbá iséꞌa áraire sevó kárákwiyoro.

6 sáwíva-kwaasi tóyo ésa kesúwíꞌa mágwétesa sésa Áánútumo usásisinkaiwai úne síyasa sáwívarawai minkámpár-áíntáváí áraire sénááowe.

7 ááiꞌo tíyáán-aimba némpakenaꞌi. egwaakénáꞌi. isáíyana íma tááꞌa kaíno. mirán-kánáámó tínda mindá íma amápa-tantaaꞌa ánásai-awaameꞌan-iye.

8 moórá-ayampa-kwaasimo ésa óꞌon-ayampa-kwaasiye ááiꞌa tiyánááowe. moórá-kawaa-kwaasigomo éna moórá-kawaa-kwaasigona amááraayavai usásimbai ááiꞌa tíyáaro sínasa usásinesa ááiꞌa tiyánááowe. óꞌon-oꞌom-baravaꞌa anóm-barima táníye. óꞌon-oꞌom-baravaꞌa ayawaimá táníye. mirán-tántááꞌó paárínaꞌa séꞌa amápa-tantaaꞌo ánásanin-kanaa íma tiráivo iyámpóímo tinkánáe owanamó anón-tiꞌo intembá umbai-kánáámó tínímba miráumai ááimba ásáiye seró.

9
mirán-áíntáváí kárákwiyoro. mono-káwáá-kwáásí keinárawaꞌa tíꞌmaesa anón-kwaasitopaꞌa mótinkesa aaivimbá maitinkésa monoꞌ-náúmpáꞌá mótinkesa tínkamesa kentáváímó asiramáímo máyáantavai tátoꞌmai tíꞌmaesa kámááni-anon-kwaasitopare kawááon-kwaasitopare mótinkesa aaí simátinkaiyaꞌa minánón-kwáásí kesáái simátimenaaowe.

10 aivaꞌá áséi-kwasai amápaꞌ-maravaken-kwaasi simáti simati kwéiyana naaémba amápa-tantaaꞌa ánásai-kanaama tíníye.

11 tátoꞌmai aaimó simátínkénkaꞌa nóran-aina sénaumno-imayaa íma anómba éꞌa íma kentí imáyáavinken-aimba sénááovo Áánútun-amanko sénááon-aimba úwoi tááka tinkáínaꞌa mináímbá sénááowe.

12 évakarawai tíváꞌawaawi tíꞌmai óꞌowiraꞌa timíyasa tínkamiyasa puwónááowe. tivoísáímo ésa tíráámaaꞌa tíꞌmai óꞌowiraꞌa timíyasa tínkamiyasa puwónááowe. iyámpóíyombo ésa tinóvowima tíꞌmai óꞌowiraꞌa timíyasa tínkamiyasa puwónááowe.

13 kentáváímó asiramáímo máyáantavai amáparawai tíyámba umátinkanaaowe. ímo ivátuwesamo kentáváímó asiramáímo méwai ánásai-kanaaraꞌa Áánútu tíꞌmai kawepáꞌá métinkaniye. sáwí-kanaagona kwaasái.

14 Ísu mináímbá simásuwena séna naaémba ávááraumai inkaisí-yántáákómá uwóvíꞌa ií-márúkáꞌá paáriniye Ísu siráiye. kemá Mááka séꞌa maanáúváímó torausíyawai tááko pééi sínaꞌa ísáaro kwésune. Ísu séna uwóvíꞌa ií-márúkáꞌá paárínasa awánanaaomba Yútiyaa-maravaꞌo máyaiyan-kwaasi omápata isaaisésa iyónááowe.

15 ontaráꞌó máyaiyan-kwaasi íma naaúmpaꞌa iyíyamba óísamba ivátuwesa úwoi isaaisésa iyónááowe.

16 kígauvaꞌo máyaiyan-kwaasi íma naaópaꞌa iyíyamba unáánkwátói ivátuwesa úwoi isaaisésa iyónááowe.

17 tímúkwarar-inimba ívér-iyampoigwarar-inimba minkánáámá sáwíꞌa ónááowe.

18 isaaiséꞌo iyónááomba táúgwi-kanaa iyéꞌa únavo séꞌa Áánútumpaꞌa námúnaa seró.

19 minkánáámá tínímba anón-umbai táníye. naaóváꞌá Áánútu maramá tarórumba ívéka toꞌmái mirán-úmbáí-yántááꞌá íma tiráiye. aánogwaraꞌa mirán-úmbáí-yántááꞌá íma tíníye.

20 mirán-úmbáí-yántááꞌó kwénin-kanaa Ísóigo ákíse úmakaiye. mirán-úmbáí-yántááꞌó kwénin-kanaamo ayáátáákaꞌo kwéininkakai amápa-kwaasi íma úwoi túvamai máésino. Áánútu ítámakain-kwaasiyavai imáyáa éna mirá-úmbáí-yántááꞌá ákíse uráiye.

21 ákísemo ínasa évakarawaimo simátimesamo sésamo Áánútumo usásinankaiwai miváꞌ-maavaꞌa máyáiye síyaꞌo éꞌa íma ísáaro.

22 évakarawai paárésa kampaꞌá sésa Áánútumo usásisinkaiwai úne síyasa évakarawai kampaꞌá sésa Áánútun-aai simátimundawai úne simátímaꞌmaesa naaónááomba ímo awánem-bayai kwémaesa Áánútumo ítámakain-kwaasi kampaꞌá simátiyuwanae sésa mirán-ánóm-báyáí mayánááowe.

23 miwíyáváí árai-kwaasin-owe sevó séꞌa íma paáruraankaꞌa aivaꞌá simátimumpo kárákwiyoro Ísu siráiye. Ísu marapáꞌá kumínín-kwasai.

24 Ísu mináímbá simásuwena séna mirán-úmbáí-yántááꞌá tínín-kanaama ánásainana aaváúmá túnkwinana kwíyómba íma sán-káínana

25 oꞌá kwíyómpakemba kuntínana kwíyónko toraꞌnaáraꞌa ínasa

26 kemá kwaási úrandako anón-asirayankwara ságayankwaraꞌa ainámpímbá kúmónaꞌa suwánanaaowe.

27 kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa tiꞌmáráanasa Áánútumo ítámakain-kwaasi amápaꞌ-maravakemba tíꞌmaesa moórávimba torupanááowe Ísu siráiye.

28 Ísu mináímbá simásuwena séna moórá-tai naí-táígó áwíꞌa víki-taigontavai imáyáa umái ísáaro. aráságáyómó agayáínda awánéꞌa séꞌa áúꞌo sínín-kanaa sáwíyankaꞌa tíníye sénááowe.

29 mirámó intembá kemá súnda-yantaaꞌa ínaꞌa awánéꞌa séꞌa sáwíyankaꞌa kumíníye sénááowe.

30 áraiꞌa simátimeꞌa séꞌa ívéꞌo máyáan-kwaasi évakaꞌa íma pukáiyankaꞌa kemó súnda-yantaaꞌa paáriniye.

31 kwíyómba maramá ánásainana kesáái íma ánásena úwoi kwaíkwaiꞌa íníye Ísu siráiye. kúmónda-kanaa kwaási íma ísaraan-kwasai.

32 Ísu mináímbá simásuwena séna kúmónda-kanaama aaváúvímbá kwaási íma isááwasa kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa íma isááwaꞌa kemá Áánútu ááninkoma íma isáúnana kesivo kweyáá ísaraiye.

33 kemó kumónaunda-kanaa íma ísaraiyankaꞌa kumónaumpo kárákwimai máéro.

34 mirámó íníntenkaan-umai maarán-áímbán-iye. moórá-anondako némpaꞌa kwááyu koménae séna éna kwená mayáí-kwáásíyávéna mayáí máyáaro séna tiꞌmáꞌmai kwégwena ontaráꞌó kawááiwaintavena séna taviyiyó séna kóuraiye.

35 naankóná aanávómó tínímbo ímo ísaraantemba kéꞌnaamba kemá kúmónda-kanaama íma ísaraavo kárákwimai máéro. enáíndararaꞌi. noꞌwáámpinaꞌi. irataróráꞌi. kwáyáꞌwáiyaꞌi. kumónaumno minkánáá íma ísaraavo

36 kentáváí íma imáyáa kwéiyankaꞌa kumúnavainivo kwétoꞌmayaa-eꞌa simuꞌmaréꞌa máéro.

37 kemó simátimunda amápa-kwaasiyaveꞌa súmpo taviyéꞌa máéro Ísu siráiye.

14

1 Ísu mináímbá simátimuwana naaóváꞌó Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánómbá ímo intóráin-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaama ayúnkaraamba kauvónaumpo sésa kae-táwaima úwoi mésa mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwááíyé sésa nóraumaiya Ísumba aúpáꞌá tátoꞌmai inkamónaundayaꞌiyo.

2 amápa-kwaasi ááiꞌa tíyáávainivo tanómbo kauvíyan-kanaaraꞌa íma tuvuwónaumne siráawe. Ísumba áséi-masawemba pérankarain-kwasai.

3
suwaná Ísu Pétáni-naopaꞌa koména moóráwai áwíꞌa Sáímonina naaúmpaꞌa áúma kárúkokovaaꞌa uréna ánásarowaina naaúmpaꞌa ména toómbá kwénowana moórá-ininko iyéna áséi-kwiyumba úm-basawemba anón-ontankakemba meéyámbakaim-basawemba maimaéna iyúmba minánávéúnkó óiꞌa móankaisuwena Ísu aꞌnómpímbá atímarowasa

4 évakarawai keáímbá sésa áwááꞌa aéésa nóra séna mimbásáwémbá úwoi atíyankaiyo.

5 mimbásáwémbó óꞌowimo timénamo anón-ontambo mairénamo ímo óísambo makáan-kwaasi tíméraambaniye sésa minínínkómbá áwááꞌa áúwana

6 Ísu séna ivátuweꞌa íma áwááꞌa aééro. kaweꞌá umái pésinkaiye.

7 ímo óísambo máráan-kwaasi keséma maíꞌmaiꞌa kwéiyaꞌa túwaꞌnaa ónáe séꞌa túwaꞌnaa ónááombanivo kemá keséma marapáꞌá íma maíꞌmaiꞌa ónaumne.

8 minínínkómá kwená imáyáavinkemba kaweꞌá umái pésinkaiye. púwóndaraꞌa masawémba pésinkesa utamásinkanaaovo minínínkó áꞌa masawémba pésinkaiye.

9 áraiꞌa súmpo maísááro. kesí áséi-aimba amápaꞌ-mapaꞌa kwésimatimewasa minínínkómá umásinkain-aimba kwésimatimiyasa táákaꞌa maránááowe Ísu siráiye. Yútási Ísuna kuntaruꞌá mairáin-kwasai.

10
súwana Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasivinkemba moóráwai áwíꞌa Yútási moórá-awiꞌa Isakéríóti mono-káwáá-kwáásítópaꞌa kwéna séna túwaꞌnaa onaꞌá Ísumba tátoranaaowe súwasa

11 isésa aamoí kwéesa sésa mirámó inda-méyámbá óntanta aménaumne suwaná nóraumai Ísumba agaráátínkáanasa tátoranaao-imayaa ááimba ásámai uráiye. tíyótaasa í-tánómbá kauráan-kwasai.

12 Yútaa-kwaasi ímo intóráin-tantaakwara-pereti kwéagayon-kanaa túntemba tíyótaasa í-tánón-kánáá sipisípi-araaꞌa tuvúꞌmái kwégauvunkaꞌa kwená kwayó-kwáásí Ísumba taáísaa esa sésa náávara tíyótaasa í-tánómbá kogauvónaundayaꞌiyo suwaná

13 kaeꞌá tiꞌmaréna séna Yérúsaremu-naopaꞌa kwíyana moóráwaimo nonánámó maimaénamo kwíndawaimba kóánaaemba kwáráakaiyo.

14 kwemó naaúmpaꞌo iyínanamo naankó avowámó máyáinakai kosimámekai anóndakoma áísaa ena séna kesí kwayó-kwáásíyé náán-ayampara tíyótaasa í-tánómbá nánaumno kwésiye kosimámékaiyo.

15 kwemá avóvomayaaꞌ-nankomba anón-ayampaꞌa agaráátinkaniye. kísuvuꞌo umándanaaon-tantaaꞌa mimpímbá kwáyáiye. amápa-tantaaꞌa arúsámarekai minkáꞌá kausínkáakaiyo súwasarai

16 mindárai isésarai Yérúsaremu-naopaꞌa kwésarai Ísumo sún-tantaaꞌa kwáyowasarai minkáꞌá tanómba mágauwankaraaiye.

17
tanómba mágaumakoyasa enónkaꞌa Ísu kwená kwayó-kwáásíyé mindáúmpáꞌá umésa

18 toómbá kwémandesa uwaná Ísu séna keinárawapinkemba moóráwai keséya toómbá kwénaiwaima kembá namuro-kwáásíráꞌá agaráátinkaniye súwana

19 tirunkó umbaí tówasa moórá-mora-umai áísaa esa sésa kewáꞌiyo sinté kuwaná

20 Ísu séna moóráwai kwená toón-ayai maimaéna kesé moórá-taavepimba tuꞌmái náíndawai kwemá kembó namuro-kwáásíráꞌó agaráátinkaniwaiman-iye.

21 naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna kwaási úrandako kumpaáríndawai puwíníye siráintemba póꞌa púwónana namuro-kwáásíráꞌó agaráátinkaniwai sáwí-meyamba mayáníye. kwembó ímo maránkaraankakaankasi kaweꞌá isinó Ísu siráiye. Ísu kwená kwayó-kwáásí toómbá tímakain-kwasai.

22
súwasa toómbá kwénowana Ísu péréti maisoréna Áánútumpaꞌa súwi séna topámbai tímatuwena séna mindá kesúman-ivo maimái naaró séna

23 ándá-aran-dombo kwáyon-anaveumba maisoréna Áánútumpaꞌa súwi séna timúwasa amáparawai nowaná séna mindá kesí naaemán-iye.

24 kesí naaemá sáwívarawaiyavai kumínímba póna Áánútu kesé tarúmai máyáawe séna mináúná-áímbá simái tarúmakaiye.

25 simátimeꞌa séꞌa ókwaraꞌa ándá-aran-domba íma nánaumpo Áánútu kwená kwaási kwégawaaipaꞌa méꞌa ándá-aran-domba aúná-nomba nánaumne Ísu súwasa

26 Áánútuntavai ísámai monor-ímá simásuwesa mindáúmpáꞌá tuwésa Óríve-omapaꞌa iráawe. Pítaa ánaaemba umásinkaniye siráin-kwasai.

27 Óríve-omapaꞌa umáyówana Ísu simátimena séna Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna Áánútu séna
sipisípiraꞌo kawááiwaimba tuvúwónana puwínasa
sipisípiyomba kóyáwé ónááowe Áánútu siráiye siráimba póna tááꞌa káínaꞌa siyuwéꞌa kóyáwé ónááowe.

28 ánivo púwónasa utamásinkaiyaꞌa usásineꞌa kentí aivaꞌá Káríri-ayamapaꞌa konaꞌá kesínaaemba kónááowe Ísu súwana

29 Pítaa séna amáparawai auwésa kóyáwé íyambanivo kemá íma mirá ónaumne súwana

30 Ísu séna áraiꞌa simámeꞌa séꞌa ívéꞌ-noꞌwaamba kokórigo íma kaekáꞌá áái siráindaraꞌa emá kaumboráꞌá kentáváí se íma awánáúnda-kwaasiye síníyone Ísu Pítaantavai súwana

31 Pítaa asiramái séna entémo sínkamonae íyaꞌo éꞌa íma auwéꞌa kónaumne súwasa kwená kwayó-kwáásí amápaꞌa mirá simásaraawe. Ísu Kétésémanivaꞌa námúnaa siráin-kwasai.

32
amápaꞌa mirá simásuwesa Ísuwe kwená kwayó-kwáásíyé taai-kanáágúnéyómbá áwíꞌa Kétésémanivaꞌa komésa Ísu simátimena séna maankáꞌá máyaiyaꞌa Áánútumpaꞌa námúnaa kosénaumne séna

33 Pítaawe Yémésiye Yóniye tíꞌmaena komáyowana umbai-yántáákómá arumbá sáwíꞌa kwéuwana

34 simátimena séna kesirunkómá umbaiyé taisaꞌá póꞌa puwóraꞌnaraamba umái máyaumne. maankáꞌá méꞌa kárákwimai máéro séna

35 tiyuwéna egwaaꞌá kwéna Áánútu anóndaꞌan-iye séna maraꞌá kumbaéna námúnaavinkemba séna kesivoó amápa-tantaaꞌa kanaán-umai kwéonda po kanaán-iye sémo e maanúmbáí-yántááꞌó kesópaꞌo tínímba maisiyuwéma ánivo kesí imáyáa íma kwarénaꞌa ená imáyáa kwáráano Ísu siráiye.

37 Ísu námúnaa simásuwena kwená kwayó-kwáásíráútópaꞌa téna tayuwánómba tuún-kwaigurówana tayúsena Pítaantavena séna Sáímoniyo aún-kwaiguréma íma kanaaráꞌá sáwíyankaꞌa kárákwimai máyáane.

38 Sáátáánigo tísaa umai isánáe-aimba kentópaꞌa síyáváínivo Áánútumpaꞌa námúnaa seró. imáyáago kató isaná áúgomo umbaimó taimbá mindá aúgávaaꞌa kwéiye simásuwena

39 moórágwaraꞌa tiyuwéna egwaaꞌá kwéna kéꞌnaamba Áánútumpaꞌa námúnaa kosimásuwena

40 kwená kwayó-kwáásítópaꞌa téna tayuwánómba tuún-kwaigurésa túgávaate kwéuwasa nóran-ainaꞌi. anondá íma simámuwana

41 tiyuwéna kéꞌnaamba námúnaa kosimásuwena koyauweréna minkáúmbónárauyavai séna tuúmó kwaiguréꞌo máyáamba áꞌanivo kemá kwaási úrandakomba sáwíꞌo kwéon-kwaasiraꞌa agaráátinkainasa tátoranaaon-kanaa kwétivo

42 usásinewata kwétiyapata konó. kembó agaráátinkaniwai kwétiye Ísu siráiye. Ísumba tátokaan-kwasai.

43 Ísu mináímbá kwésuwana kwená kwayó-kwáásí sísamaivakemba kaeꞌá kumbaimái-kwaasivinkemba moóráwai áwíꞌa Yútási túmba kwesé sáwíva-kwaasi taánasatagwara ánáyatankwaraꞌa maimaésa tumbá mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye miwímá tiꞌmárówasa tumbá

44 ááéma Yútási Ísumbo agaráátinkanintavai simátimena séna paruvará umánkáandawaimba tátoꞌmai áíꞌmaeꞌa tavíꞌmaeꞌa koró siráimba

45 póna Yútási Ísunopaꞌa téna séna anóndakoo máyaano kwésena paruvará kwéumankowasa

46 kwesé tuwáí Ísumba tátórówana

47 Ísuna kwayó-kwáásívínkémbá moóráwai taánasatama maimaéna aivaꞌ-mónó-káwáánákóná kwayó-kwáásígó ááꞌa agáúsuwowana

48 tun-kwáásíyávéna séna kentáváí umóyán-kwáásímán-iye séꞌa póꞌa taánasatagwara ánáyatankwaraꞌa maimaéꞌa kembá tátoranae séꞌa kwétewe.

49 sáwíva-tawai anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa kesé méꞌa kesáái kwésimatimundaraꞌa íma kembá tátokaawe. naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimakáan-aimba kembó mirámó umásínkéneꞌa kwétewe súwasa

50 kwená kwayó-kwáásí amápaꞌa inkaisésa auwésa kóyáwé uwasá tun-kwáásí Ísumba áíꞌmaesa kwéguwana

51 moórá ívé-kwaasigo ampaantawé suꞌmai úsúrena Ísun-ánaaemba kwéguwasa tátorankowana

52 ampaantamá kwatuwéna kwátóiyaaimba kuráiye. anón-kwaasi Ísumba aaí simánkaraan-kwasai.

53
kúwasa Ísumba tátorowai áíꞌmaesa aivaꞌ-mónó-káwáánákóná naaúmpaꞌa móankesa mindáúmpáꞌá mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé torupamái máyón-daumpaꞌa móankowana

54 Pítaa tínaaemba nénkaꞌa teémáyomba aivaꞌ-mónó-káwáánákóná máápar-ontavinkemba iréna naamaúvaꞌa ména i-kwáásíyé iraráꞌá koména irá kwégauviye.

55 Pítaa irá kwégauvuwasa mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye amáparawai Ísumba tuvuwíyana puwíní-ainkona ááimba avakáá-uwana íma kwáyowasa

56 Ísuntavesa mósi-mesi-aimba sésa íma moórá-aimba suwasá

57 évakarawai usásinesa kampaꞌá sésa

58 kwemó sisatáámó isáúndaya anóm-bonoꞌ-namba kwaási uráan-damba tawísíyuweꞌa kaumbo-táwai kwaisuwéꞌa kwaásimo ímo íyan-damba ónaumne siráiye suwasá

59 minkwáásí íma moórá-aimba suwaná

60 aivaꞌ-mónó-káwáánákó usásinena Ísumba áísaa ena séna simánkáan-aimba anondá íya síníyono súwana

61 Ísu iséna íma aaí súwana aivaꞌ-mónó-káwáánákó áísaa ena séna kesáámó áwíꞌo mósá maráúndawai ááninko e Áánútumo usásinankaiwai Káráísitiyaꞌona simásimiyo súwana

62 Ísu séna kemá úne. suwánáínaꞌa kemá kwaási úrandako Áánútu asirayáwáímá ayáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá uméꞌa ainámpímbá kumónaumne Ísu súwana

63 aivaꞌ-mónó-káwáánákó arumbá sáwíꞌa kwéuwana kwená unáánkwátói tarátuwena séna Áánútumba akáꞌáámba simánkena kwesáváí simbá póta mináíntáváí aaivimbá mayankéta óꞌon-aimbo simánkáamba avakáá únda póta ivátá tuwéta

64 Áánútumbo simáímo sáwíꞌo umánkáintavaiya nóraya ónaumno súwasa sáwíꞌan-ivo tuvuwíyana puwíno sésa

65 Ísumba tuwirááíma kwirankésa aúrampaꞌa ampantanéí káátamakesa kwétuvuwesa sésa esáváí se Áánútu usásisinkaiwai úne séndawai ómpo kemá nááwa kwétuvuwuna simásimiyo kwésuwasa i-kwáásí áíꞌmai tiyáándei tuvúkáawe. Pítaa íma awánáúnda-kwaasiye siráin-kwasai.

66 Pítaa naamaúvaꞌa ména iraráꞌá kwégauvuwana aivaꞌ-mónó-káwáánákóná kwayór-árásígó téna Pítaamba takarákéna séna Ísu Násáretivakewaise maéndawai óne súwana

68 emó sénda-aimba sáákoma íma kaweꞌán-iye simásuwena máápar-ontavimba komáyowana

69 minárásígó moórágwaraꞌa awánéna máyón-kwaasiyavena séna evíwána kwaásivinkendaꞌan-iye súwana

70 moórágwaraꞌa Pítaa séna ímaniye simásuwena máyowasa sáwíyankaꞌa máyómba Pítaantavesa sésa áraita súne. Kárírivakendaꞌa po kwená kwayó-kwáásívínkéndáꞌá óne suwaná

71 Pítaa aikaꞌá maréna séna kampar-áímbó kwésenanamo éna Áánútu sínkaminiye. síyawaimba íma awánáúndanaꞌan-iye kwésuwana

72 kokórigoma moórágwaraꞌa áái súwana Pítaa Ísumo simámun-aimba áákaꞌa maréna mirá siráinkaꞌa kokórigomo kaekáꞌó ááimo ímo siráindaraꞌa emá kaumboráꞌá kentáváí se íma awánáúnda-kwaasiman-iye síníyone siráimba mináímbá áákaꞌa maréna ávááraumai iviꞌá taráiye.

15

1 iviꞌá tówasa aaváúmá usónkaꞌa mono-káwáá-kwáásíyé Yútaa-anon-kwaasiye ámáámba sun-kwáásíyé mimbórá-áímbá símaresa Ísumba ayáánkaꞌa asááúmaresa áíꞌmaesa Árómáani-kamaani-kawaanako áwíꞌa Páírátinopaꞌa máánkarowana

2 Páíráti Ísumba áísaa ena séna Yútaa-kwaasiti kawáánárá oónó súwana Ísu séna áꞌa séne súwasa

3 mono-káwáá-kwáásí óꞌon-oꞌon-aintavai aaivimbá mayánkówana

4 Páíráti Ísumba áísaa ena séna sáwívar-aimba kwésimankaavo anondáma íya moórá-aimba síníyono súwana

5 Ísu iséna íma anondá aaí súwana kámááni-kawaanaꞌa Páíráti sáwívar-imayaa uráiye. Ísumba arááꞌa tuvúwóro siráin-kwasai.

6
naaóváꞌá Áánútu Yútaa-kwaasi tíyótaasa í-tánón-kánáá tóyo úntemba Árómáani-kamaani-kawaanako séna amáparawai torupamái mésa aamoí ésa ándávaꞌo máyáin-kwaasi áwíꞌa tewaꞌá ayúrankanaumne séna minkánáá miráumai ándá-kwaasi kwéayurankaiye.

7 Ísumba Páírátinopaꞌa máánkónkaꞌa moóráwai áwíꞌa Párápási ándávaꞌa ména évakarawai kámááni-kwaasiye ááiꞌa tíyónkaꞌa kwemá moóráwaimba tuvuwúwana puwúwasa ándávimba ánkarowana máyowasa

8 sáwíva-kwaasi torupamái mésa Páírátintavai sésa moóráwaimba ayúrankaao suwaná

9 Páíráti imáyáa éna séna mono-káwáá-kwáásí Ísuntavai íma anón-kwaasi-iꞌa ínkwáe sésa tátoꞌmaesa kesópaꞌa máánkaraawe séna tísaa ena séna Yútaa-kwaasiti kawáánárá ayúrankanaumno súwasa

11 mono-káwáá-kwáásí úwoi-kwaasi sáwívarawai kwakwiyésa sésa Ísumba íma ayúrankaniyompo Párápásimba ayúrankaao simáméro suwasá isésa mináímbá simámúwana

12 Páíráti séna Ísumba Yútaa-kwaasiti kawáánáꞌá iyémó sewáímbá nóra ónaumno súwasa

13 anónkaꞌa sésa taairaꞌá tuvuwíyana puwíno suwaná

14 Páíráti séna nóra-sawira uráinaꞌiyo súwasa anónkar-anonkaꞌa sésa taairaꞌá tuvuwíyana puwíno símae íyúwana

15 Páíráti miwí táái owé senasá aamoí umásinkaigwae séna Párápásimba ayúrankena i-kwáásí simátimuwasa Ísumba áwí-andanei áwírukuꞌnowana Páíráti séna áíꞌmai taairaꞌá mátuvuwiyana puwíno séna Ísumba i-kwáásíráꞌá tímakaiye. i-kwáásí Ísumba simái sáwíꞌa uráan-kwasai.

16 Ísumba i-kwáásíráꞌá timúwasa áíꞌmaesa kámááni-kwaasiti naaúmpaꞌa móankesa amápar-i-kwaasi tááyowasa tamésa

17 naaeyayán-únánkwátói anón-kwaasiti unáánkwátóiman-iye sésa Ísumba umánkesa anón-kwaasiti kánumoꞌan-iye sésa áwí-andama owepamái Ísu aꞌnómpímbá kuvérankesa

18 kanaárááꞌa ankésa moórá-mora-umai kívairesa sésa Yútaa-kwaasiti kawáánáꞌá óne sésa tááúndei aꞌnómbá tuvántoꞌna kwéesa tuwirááíma kwirankésa

20 kanaárááꞌa ánkáyuwesa naaeyayán-únánkwátói ayúꞌmaesa kwená unáánkwátói umánkesa tuvuwíyanamo puwíndavaꞌa áíꞌmaesa kuráawe. Ísumba arááꞌa tuvúkáan-kwasai.

21
i-kwáásí Ísumba áíꞌmaesa kumbá moóráwai Sáíríni-naopakewai áwíꞌa Sáímoni kwemá Arekesándaawe Árúvusinte tivowámá kwemá Yérúsaremu-naor-ampaꞌa túwasa i-kwáásí tátoresa Ísumbo tuvuwónááon-taima áúgwaatarankesa sésa áwaꞌnaa úmae tiyó suwaná mirá úwasa

22 kwésa moórá-marago áwíꞌa Kórígótaavaꞌa kwésa mináwíkóná ááimba aꞌnómayaapare supaꞌá kwésa

23 ándá-aran-domba mairésa áíꞌa ánásainkwae sésa ikaaꞌó vaí-yántááꞌá mimpímbá marésa Ísumba ámúwana íma naráiye.

24 Ísu íma nówasa áíꞌmaesa taairaꞌá aíyayaampimba máyuvusumaresa kwená unáánkwátói mayánáe sésa aávéiya kwétiyaananaya nááwa usáyaaitaindawai mayáníye sésa mirá ésa

25 aakaakáꞌó máún-kanaa-avauraꞌa tuvúwúmba

26 Ísumbo tuvúwúwanamo puwún-ainkona ááimba aúváívimba agaimarésa sésa Ísu Yútaa-kwaasiti kawáánáꞌán-iye agaimarésa taairaꞌá mósá marésa

27 umóyántémo uyan-kwáásíráí tíꞌmaesa Ísumba évarevar-akwampaꞌa taairaꞌá tuvúsúmarowana [

28 naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna kwemá sáwíꞌa on-kwáásí máépaꞌa máyáísasa awánaraawe agaimaréna sirónkaꞌa pósa mirá uráawe.]

29 taairaꞌá tuvúsúmarowasa évakarawai tésa tiyáámba tóipimba áákesa timánáantataꞌa umánkesa akáꞌáámba simánkesa sésa úwé emá séma anóm-bonoꞌ-namba tawísíyuweꞌa kaumbo-táwai kwaisuwéꞌa óꞌomba ónaumne siráampo

30 esáváí enáúma áwaꞌnaa ema eyááríkaꞌa taairakémbá taútuwe marapáꞌá kumuwó suwasá

31 miráumai mono-káwáá-kwáásíyé ámáámba sun-kwáásíyé sésa óꞌowi túwaꞌnaa ena kwesáváí kwenáúma íma kanaán-umai áwaꞌnaa íníye.

32 Áánútumo usásisinkaiwai éꞌa Ísareri-kwaasiti kawáánáꞌá úne seémáyáimba póna áraiꞌo seémáyáindamo éna kweyááríkaꞌa taairakémbá kumínata awánéta séta áraiꞌa Áánútu áánimban-iye sénaumne suwasaráí miwímó suntembá umóyántémo uyan-kwáásíráí évarevar-akwampaꞌa taairaꞌá tuvúsúmarowairai Ísumba kanaárááꞌa ánkaraaiye. Ísu pukáin-kwasai.

33 Ísumba kanaárááꞌa ánkówana kwáyáꞌwái amápaꞌ-mapaꞌa túnkwena aaváúmá kaapa marówana túnkumba

34 Ísu anónkaꞌa Yútaa-kwaasi tááivinkemba séna eroi eroi rama sapakataniyemo sún-aimba maarán-áímbá séna Áánútu kesí Áánútuwo nóra séwa siyuwáánó súwasa

35 minkáꞌó máyón-kwaasi isésa évakarawai sésa naaóváꞌó Áánútun-aai simátímakaiwaimba Íráiyaamba kwéaayaiye suwaná

36 moóráwai isaaiséna paru-táyánáma maimaéna ándá-aran-domba ikaaꞌ-nómpímbá tuꞌmaéna oviyen-támayopimba kinúvaimaena naínkwáe séna Ísu óikaꞌa mósá maréna séna Íráiyaama kuména taairakémbá kunayútuwani. íya kunayútuwaniyo séta amuꞌmaréta máyaumne súwana

37 Ísu anónkaꞌa kwésena puwúwana

38 anóm-bonoꞌ-naumpaꞌa ampanta-óntámá úmakomba sanaan-áyáírákémbá utavááꞌmaena marapáꞌá móru taváákaar-umai kaesé umágúwana póna Áánútunopaꞌa iyónááon-amba kwiꞌmakáiye.

39 Ísu anónkaꞌa kwésena puwúmba i-kwáásítí kawáánákó Ísumo anónkaꞌo sénamo miráumai puwúmba awánéna séna áraiꞌa kwemá Áánútu ááninkoman-iye siráiye.

40
mináímbá súmba sáwívar-inimba awánanae sésa tumbá némpaꞌa tamésa awánara. miníníntómpínkémbá moórá-inimba Mágátáraa-naopaken-ininko áwíꞌa Máríyaa úwana moórá-inimba aú-kwaasi Yémésinte Yósisinte tinówama áwíꞌa Máríyaa úwana moórá-inimba áwíꞌa Sárómi

41 miráumai-inimba Ísumo Káríri-ayampaꞌo naaúpaꞌo kwenánaaembo kwaꞌmaésamo áwaꞌnaa úmaesamo kuráan-inimba Ísu Yérúsaremuvaꞌa túmba miníníntómbá tésa taairaꞌá tuvúsúmaronkaꞌa némpaꞌa tamésa awánaraawe. Ísumba utamánkaraan-kwasai.

42
miníníntómbá tamáyówana Yútaa-kwaasi monor-áímbá kwéison-kanaa aaváyaaraamba kwáyowana ívékaamba enónkaꞌa moóráwai áwíꞌa Yósépi Árímátíyaa-naopakewai

43 kwemá anón-kwaasi éna kawe-kwáásí éna Áánútu kwená kwaási kawááiniye séna amuꞌmaréna máyowai íma ááꞌa kómba Páírátinopaꞌa téna Ísun-auma utánáivo simiyó súwana

44 Páíráti imáyáa éna ára pukuráínaꞌiyo séna i-kwáásítí kawáánákómbá ááyena séna Ísu ára pukuráínaꞌiyo súwana

45 owé áꞌa pukuráiye simámuwana Páíráti séna kanaampó Ísun-auma mayáníyone súwana

46 Yósépi aúná-ampantama komaimaéna tiréna Ísun-auma taairakémbá tamaimái minámpáántávímbá asááumai maimaéna aúsámakon-ontam-buri-aivimba mámarena óikaꞌa anón-ontandei awááumasuwena kúwasarai

47 Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko úwana araámáó Yósisimba anówama úwasarai mésarai Ísumbo utamánkomba taawánésa kurááiye.

16

1 Yútaa-kwaasimo agándon-kanaa ánásowasa kaumbo-ínímbá Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko úwana araámáó Yémésimba anówama úwana Sárómi úwasa miráumai-inimba Ísun-auraꞌa áséi-kwiyu-masawemba mápérankanae sésa

2 ááéma aaváúmá usónkaꞌa mimbásáwémbá maimaésa Ísumbo utamánkaropaꞌa kumbá

3 aampaꞌá kwégwesa iséise ésa sésa murí-áígó óikaꞌa awááumasukaan-ontamba anón-ontamba póna nááwa akwásinkanintaaꞌiyo sésa

4 awánomba minóntámbá áꞌa akwátukowasa awánésa

5 mimbúrí-áíráꞌá íyúmba moóráwai ívé-kwaasi kwayán-únánkwátóigwara-kwaasi minkáꞌá máyowasa awánomba tááꞌa kówana

6 simátimena séna íma tááꞌa kaíno. Ísumba Násáretivakewaimba taairaꞌá tuvúwówana púwíwaimba taawánanae séꞌo kwétemba pukáimpinkemba usásinena kówéna íma maankáꞌá máyáivo utamánkaraampimba uawánéꞌa

7 kwená kwayó-kwáásíyé Pítaa iyai kosimátimeꞌa séꞌa Ísumo siráintemba pukáimpinkemba usásinena kentí aivaꞌá Káríri-ayampaꞌa kwínaꞌa koawánanaaowe. mináímbá kosimátíméro súwasa

8 mimbúrí-áímá tuwésa tááꞌa kéna tiyántámbá tówasa isaaisésa kwésa tááꞌa kóntavai mináímbá íma kosimátímakaawe. Mááka kemó súnda-aimba ánásaiye. [ Ísu paárúwana Máríyaa awánarain-kwasai.

9
sontaaráꞌá ááéma Ísu pukáimpinkemba usásinena aivaꞌá Máríyaa Mágátáraa-naopaken-ininko aúrankaꞌa paárúwana ááéma Ísu minínínkó arumpinkémbá avakaeté-taravaa-kwamba mayáúkain-ininko aúrankaꞌa paárúwana

10 awánéna kwená kwaási iviꞌó kwétopaꞌa kosimátimuwasa

11 Ísumo aúvówanamo minínínkómó awánón-aimba simátimumba isésa íma ísámai kaweꞌá uráawe. Éméyási-naor-ampaꞌa Ísumba awánaraayan-kwasai.

12
minkákémbá kae-kwáásí aampaꞌá nén-ampaꞌa kwéguyana Ísu óꞌon-kwaasi túwawaakaamba makéna minkáéꞌnárai túrankaꞌa paárúwasarai awánésarai

13 koyauwerésarai Ísuna kwaási tasimátímúyasa ísómba íma ísámai kaweꞌá uráawe. Ísuna kwaási kwembá awánaraan-kwasai.

14
minkákémbá Ísuna kwayó-kwáásí sísamaivakemba moórá kumbaimái-kwaasi toómbá kwénowana Ísu paárúwasa awánowana Ísu áwááꞌa tiyéna séna kemá pukáundavinkemba usásinkaunda suwánaresa simátíméwaꞌa ísámai sirumbá kwéairaraawe séꞌa ísámai tuwarónaawaro kwéowe. simátímén-aintavai áraire seráámbá íma áraire siráawe simásuwena

15 séna kesí áséi-kwasai amápaꞌ-maravaꞌa simátímapaꞌa koró.

16 kesááiyavesa áraire sésa kenkáꞌá agevamái mésa nombá peráíyana Áánútu miwímá sáwíꞌo umáímo máyáampinkemba iyátinkanivo kesááiyavesa íma áraire síyawaima Áánútu aaivimbá maitinkáníye.

17 kesááiyavesa áraire sésa kenkáꞌá agevamái máyáawai ímo awánaam-bayaima maésa kesí asirayándéí kwaási tirumpinkémbá taraváá-kwámbá maitiyuwésa óꞌon-aimpinkemba sésa

18 áwááviꞌo índa-iraankavayaambo tátoraiyanamo váíndamo ésa íma puwésa puwí-nómbó náíyambo ésa íma puwésa tíꞌo ín-kwaasiraꞌa tiyáándei tátoꞌmai asóvamatinkanaaowe Ísu siráiye. Áánútu Ísumba airówana iráin-kwasai.

19 Ísóigo Ísu mináímbá simásuwowana Áánútu Ísumba áíꞌmaena kwíyómpaꞌa móankowana Áánútu ayáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá máyowasa

20 Ísuna kwayó-kwáásí amápaꞌ-maravaꞌa áséi-kwasai simátímapaꞌa kuwaná Ísóigo kwétuwaꞌnaa-uwasa kwaási ímo awánaraam-bayaima mayówasa awánésa sésa maanáímbó simásíménta árair-aimban-iye siráawe. mináímbá ánásaiye.]