1

1 naaóváꞌá moórá-mora-tawai Áánútu kwenáái simátímakowaiyavena súwasa miwí Áánútu siráin-aimba mirám-biran-aimba kentáá síkwáꞌnáyomba simátímaꞌmae tiráimba isaná

2 ívéꞌa naaén-kanaavimba Áánútu ááninko Áánútun-aai simásímakaintaawe. naaóváꞌá kwíyómba maramá íma kwáyonkaꞌa Áánútu súwana ááninko kwíyómba maramá tarórumakena naaémba amápa-tantaakaꞌa kárákwiyiniye.

3 Áánútuna ságayanko ááninkompinkemba sáma kaisaná Áánútumo máyáintemba miráumai ména miráumaimo máyáiwai kentáá kwéagaraasinkaisana kwená asirayán-áínkóntávéna kwíyómba maramá kwaíkwaiꞌa kwéiye. kwemá pukáintavena kentáásí sáwí-imayaa maisiyuwéna pukáimpinkemba usásinena kwíyómpaꞌa iyéna Áánútu asirayámbó usáyaaitaraiwai ayáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá ména

4 póna kwenáwíꞌa Áánútu ááninko áwíko póna Áánútuna kwíyómpaken-kwayoꞌnarawa túwíkomba usáyaaitaraiye.

5 Áánútu kwená kwíyómpaken-kwayoꞌnarawatavena íma siráivo ááninkontavena séna
emá kesáánimba ónaꞌa
kesí mayáíráꞌá ánkaraumne Áánútu séna moórá-ainkwaraꞌa séna
kemá avowámá úmae íyónana kwemá
kesááninko mirá úmae iyíníye séna kwíyómpaken-kwayoꞌnarawatavena íma siráivo ááninkontavena séna

6 Áánútu kwenááninko usáyaaitaraiwaimba aiꞌmarówana kunkáinkaꞌa séna

Áánútuna kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa
kwená imáyáa mósá maránááowe kwenááninkontavena siráimbanivo

7 kwená kwíyómpaken-kwayoꞌnarawatavena súwana Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna
kemá súnasa kesí kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa úndáraamba toꞌmaésa kwénaaowe. kemá súnasa kesí kwayóꞌnárawaꞌa tawáombo intenkáám-báyáí kwémayaawe siráivo

8 Áánútu kwenááninkontavena séna

Áánútuwo kwaásiraꞌo kárákwimaemo íyínda íma ánásaniye. kárákwiyonda arupí umái kwégarakwiyone.

9 kawe-tántáátáváí aamoí é sáwí-yantaatavai áyámba kwéone. mindáyavena Áánútu ená Ísóigo embá usásinankaraisa amáparawai usáyaaitaraanana enarumbá kaweꞌá umánkaraiye séna

10 ááninkontavena moórá-aimba séna

Ísóigoo ááinkaꞌa maramá taróre enayáándei kwíyómba taróruraanda

11 mintántááꞌá ánásaina emá maíꞌmaiꞌa íníyone. unáánkwátóimo atúmó kénamo ánásaintemba kwíyómba maramá miráumai ánásaniye.

12 kwátóimo tavúmáráantemba kwíyómba maramá mirá íníyone. unáánkwátóimo aúnámo ontembá kwíyómba maramá mirá éma ívéꞌo máyáanten-umai maíꞌmaiꞌa éma íma puwíníyone siráiye.

13 Áánútu maanáímbá íma kwíyómpaken-kwayoꞌnarawatavena siráivo ááninkontavena séna
kesiyáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá uménaꞌa ená namuro-kwáásí tínkamona emá usáyaaitaniyone siráiye.

14
mináímbá siráivo Áánútuna kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa nórandarawaraꞌo. miwí íma túma kwáyáiwai timané suꞌmai kwáyáiwai ésa Áánútumo sintembá mirá kwéowana Áánútu simátimena séna kawer-ámpáꞌá métinkaunda-kwaasi kuntúwaꞌnaa oro séna kwétiꞌmaraiye. mindáyavena Áánútu ááninko áwíko kwíyómpaken-kwayoꞌnarawa túwíkomba usáyaaitaraiye.

2

1 Áánútu ááninko kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa usáyaaitaraintaveta árair-aimbo ísaraunda-aimba asiramái tátoreta mináímbá ivátuwaunavaiyaanivo imáyáaya úmae iyónaumne.

2 Áánútuna ámáámba kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa siráan-amaamba árair-aimba póna káráraawaiye ímo ísaraawaiye sáwí-meyamba arupí umái tímakaiye.

3 ánivo Áánútu séna sáwí-imayaavinkemba kawer-ámpáꞌá métinkanae séna anóm-bayaiyavena ááninko kentáásí Ísóigomba aiꞌmarówana marapáꞌá kunkáiye. minánón-áímbó ísámaimo ivátuwetaamo éta áraiꞌa sáwí-meyamba kentáásópaꞌa tínímba íma aseránaundayaawe. aivaꞌá Ísóigo minánón-áímbá simátimuwasa ísaraan-kwaasi simásímúwana

4 mináímbá árair-aimban-iye sénaundayavenaya póna Áánútu asirayámbá timúwasa óꞌon-oꞌom-bayai ímo awánaraunda-mayai sááꞌa kwégom-bayai máyówana Áánútu kwená imáyáavinkemba kwenamankó túwaꞌnaa úwasa mirám-báyáí mairáawe.

5
ménaaon-kwaasiyaveꞌa kwésune. íma kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌan-ivo kwenááninkomba usásinankaraimba póna kwemá kwaásiraꞌa kwégarakwiyiye.

6 mináíntávéná moóráwai Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

Áánútuwo kwaási úwoisan-tantaaꞌa owá nóra se miwíyáváí imáyáa éwa kwaási sáwíyan-tantaaꞌan-ovo nóra se miwíráꞌá kwégarakwiyono.

7 kwíyómpaken-kwayoꞌnarawa tínaaempaꞌa kwaási mótinkaanasa sáwíyankaꞌa miváꞌá máyáambanivo ívéꞌa anómba umátinkaanana túwíko anómba isá

8 usásintínkaraanasa amápa-tantaakaꞌa kwégarakwiyowe agaimaréna séna Áánútuwo usásintínkaraanasa amápa-tantaakaꞌa kwégarakwiyowe siráimba íma moórá-yantaaꞌa aváántuwesa amápa-tantaakaꞌa kanaán-umai kwégarakwiyonta ívéta íya kwétuwanaumne.

9 ánivo Ísuna ááinta awánaraumne. Áánútu sáwíyankaꞌa kwíyómpaken-kwayoꞌnarawa tínaaempaꞌa Ísumba móankarena aiꞌmarówana marapáꞌá kumbéna amáparawaiyavena imáyáa úwasa áíꞌa úniꞌa umánkówana puwúwana mindáyavena Áánútu anón-kwiꞌa tamánkena áwíꞌa anómba umánkaraiye. Áánútu úwoi túwaꞌnaa ónáe séna Ísumba aiꞌmarówana marapáꞌá kumbéna amáparawaiyavena imáyáa éna pukáiye.

10 Ísumba áíꞌa úniꞌa umánkóntaveꞌa imáyáa éꞌa séꞌa Áánútu amápa-tantaakona ááimba póna amápa-tantaaꞌa tarórena séna ságayan-ayampaꞌa sáwívarawai maígwáe séna sáwí-imayaavinkemba iyátinkena ságayan-ayampaꞌa métinkaniwaiyavena Áánútu kanaán-iye súwasa Ísumba áíꞌa úniꞌa umánkómba mindáyavena kasenkuíꞌa uráiye. Áánútu mirámó uráimba kaweꞌá uráiye kwésune.

11 Ísu kwaásiya Áánútundei-iꞌa kwéumasinkaiwaiyaawe Áánútundei-iꞌa kwéumasinkaiwaiye Áánútu mimbórá tivowámá intávéna Ísu séna kesúnavaꞌmaaꞌan-owe siráin-aimba íma sáwí-imayaa éna kawer-ímáyáá kwéiye.

12 mindáyavena moóráwai Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

Áánútuwo enáái kesúnavaꞌmaaꞌa simátimeꞌa torupamái ménkaꞌa monor-ímó sendavímbá enáwíꞌa mósá maránaumne séna

13 moórávaꞌa agaimaréna séna
kegwáráꞌá Áánútumpaꞌa agevamái máyaumne séna moórávaꞌa agaimaréna séna

Áánútumo símakain-iyampoi kesé máyáawe agaimaréna siráiye.

14 Áánútumo símakain-iyampoiyavenamo siráimba marará-kwáásímó onten-áúwawaagwaraꞌa Ísu ména séna Sáátáánigo kwaásimo puwónááon-asirayambo tokáimba ánásasuwanaumne.

15 aasiyaasí puwónaumne-imayaamo kwéesamo táátavesamo kwéowanamo tátokain-imayaa iyátinkanaumne séna puwéna usásinena Sáátáánigomba usáyaaitaraiye.

16 áraiꞌa íma kwíyómpaken-kwayoꞌnarawatavainivo Ááváramumo Áánútun-aaiyavenamo áraire siráintemba kesáámó mirámó kwéundawaiyavena súwaꞌnaa índayavenaya miráumai pukáiye.

17 kentáásí aivaꞌ-mónó-káwáánákó éna kentááyávéna imáyáa éna Áánútumpaꞌa aaí simái kaweꞌá éna aruntá umásinkenaya kentáásí sáwí-imayaa maisiyuwénaya mirá íníntavena marapáꞌá kuména kwaási áúwawaagwaraꞌa ména kwenáúnavaꞌmaate kesáámó úndantenta miráumai ména súwaꞌnaa ínín-amba mimbórá-ámbá kwáyáintavena mirá uráiye.

18 ááémo marapáꞌó máyonkaꞌa sáwí-aimbo sínda ísareꞌa áíꞌa índaiꞌa umánkanae sésa áísaa úmaesa kwéiyesa áíꞌa úniꞌa umánkaraamba íma sáwí-ampaꞌa kuráimba pósa kentááyávésa sáwí-aimbo síyamba isánáe sésamo ombá kanaán-umai kwésuwaꞌnaa-intaaniye.

3

1 kesí kwaásiyono. súnda-aintaveꞌa Ísumpaꞌa imáyáa úmae íyóro. Áánútu keinárawaꞌa kwendéí-íꞌa umátínkarain-kwaasiyavena séna kwíyómpaꞌa kesé ménaaowe súmba ísaraavo Ísuntaveꞌa imáyáa úmae íyóro. Áánútu kwembá aiꞌmarówana marapáꞌá kumbéna árair-aintavetaamo árairemo súnda-ainkata kárákwiraiwai éna aivaꞌ-mónó-káwáánákó isaꞌá kwentávéꞌa imáyáa úmaeꞌa íyóro. aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí

2 mimbáyáí mayáíndayavena Áánútu Ísumba usásinankowana íma ivátuwena mimbáyáí kaweꞌá umái kwémayaiye. naaóváꞌó Mósesimo Áánútuna kwaásivimbo mayáímó ímo tuwénamo kaweꞌó umáímo mairáintemba Ísu mirá uráiye.

3 naambá kaweꞌ-námbán-iye siráavo mindámbó uráin-kwaasigo áwíꞌo mósá kwémaraantemba Mósesi kaweꞌ-máyáí-kwáásímán-ivo Ísu áwíꞌa mósá maráúndaya kwéusayaaitaiye.

4 amápaꞌ-nambo kwaásimo kwéomba mindágwara kwaásigwara amápa-tantaakwaraꞌa Áánútu úmakaiye.

5 Mósesi Áánútuna mayáí-kwáásígó éna Áánútuna kwaásivimba mimbáyáí íma tuwéna kaweꞌá umái kwémaena Áánútumo sínda-yantaaꞌo paárinimba simátímakaiye.

6 Mósesi mirá uráimbanivo Ísu Káráísiti íma mayáí-kwáásígómán-ivo Áánútu ááninko úramba póna Áánútuna kwaásiraꞌa kárákwiyimba íma ivátuwaimba kaweꞌá umái kwémayaiye. Áánútun-aaiyavetaamo áraire sétaamo aamoimó étaamo asiramáímo amuꞌmarétaamo métaamo éta Áánútuna kwaási-ita ónaumne. Áánútuna kwaási kwenópaꞌa koagándaan-kwasai.

7
mindáyavena naaóváꞌá Áánútun-amanko kentáá síkwáꞌnáyontavena siráin-aimba imáyáa oró. maará séna

ívéꞌa Áánútumo kwésimatimin-aimba ísáaro.

8 naaóváꞌó Áánútun-aaimo arááísúmbo tiruntémo makáantemba kemá mirá ováínivo kwenáái ísáaro. kavóná-maravaꞌa mésa kentíkwáꞌnáma mirá kwéesa Áánútumba kwembásínkáánkáí ésa sáwí-mayai maésa kwenáái arááíraawe.

9 ayáátáákaꞌa 40 ima kentíkwáꞌnáma túwaꞌnaa uráunda-mayai awánaraambanivo kesáái araaisésa kembásínkáánkáí ésa sáwíꞌa umásínkáantaveꞌa

10 áwááꞌa tiyéꞌa séꞌa miwítí imáyáa sáwíꞌa úmae iyésa agaráátinkaunda-amba íma kwáráawe séꞌa

11 áwááꞌo tiyúnda asiramái séꞌa kesópaꞌa íma tésa kesé taagándanaaowe siráumne Áánútun-amanko siráiye.

12 kesí kwaásiyono. Áánútun-amanko mináímbá siráintavai kárákwimai kaweꞌá oró. keinárawapinkemba évakarawai sáwí-imayaa kwéesa Áánútun-aaiyavesa íma áraire sésa Áánútu asirayánkwáráwáímbá tínaaemba umámévainivo kárákwimai kaweꞌá oró.

13 keinárawapinkemba évakarawai sáwí-imayaa íyana minímáyááó kampaꞌá simátiyuwainasa Áánútuntavesa íma imáyáa ésa tirunté máráavainivo moórá-morawai kentí imáyáa asiramátínkáaro. kentí kanaamó kwáyáinkaꞌa mirán-oro.

14 aivaꞌá Áánútumpata imáyáaya ówándaraꞌa kentáásí imáyáao asirayámbá póta miráumaimo maíꞌmaiꞌo étaamo éta Ísu Káráísitiye tarúmai méta marapáꞌá máyaunda-kanaaya ánásaindaraꞌa asiramái ménaundayaaniye.

15 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

ívéꞌa Áánútumo kwésimatimin-aimba ísáaro. naaóváꞌó Áánútun-aaimo arááísúmbo tiruntémó makáantemba kemá mirá ováínivo kwenáái ísáaro. agaimaréna siráiye.

16 súnda-kwaasi nááwiya Áánútun-aai kwéisesawa arááíraanaꞌiyo. kentáá síkwáꞌnáma Ísípi-maravakemba Mósesi ayútiyuwena tíꞌmaena tiráiwai miwí Áánútun-aai kwéisesa arááíraawe.

17 nááwiya ayáátáákaꞌa 40 iraꞌa Áánútu áwááꞌa tíkaiyo. kavóná-maravaꞌo mésamo sáwíꞌo kwéesamo pukáawai miwíyávéna áwááꞌa tíkaiye.

18 nááwiyavenawa asiramái séna kesópaꞌa íma tésa kesé taagándanaaowe siráiyo. kwenááimo ímo ísámaimo kaweꞌó uráawaiyavena siráiye.

19 kwenááiyavesa íma áraire sésa kwenkáꞌá íma agevamái máyomba pósa íma kanaán-umai kwenópaꞌa kwésa kwesé koagándaraan-ainta ísaraumne.

4

1 kentááyávéna Áánútu séna kesópaꞌa taagándanaaowe simái tarúmakain-aimba kwáyáimba póꞌa keinárawapinkemba évakarawai séꞌa kwenópaꞌa kwéꞌa kwesé koagándanaumne-kanaa matukéꞌa arávasuwaiyavainivo kárákwimai kaweꞌá oró.

2 Áánútuna kawer-áímbó ísaraundantemba ááéma kentáá síkwáꞌnáma ísaraambanivo úwoi tááre suꞌmai isésa íma áraire sésa tirumpimbá tátorowana póna mináínkó íma túwaꞌnaa uráiye. mindáyaveꞌa keinárawapinkemba évakarawai séꞌa Áánútunopaꞌa kwéꞌa kwesé koagándanaumne-kanaa matukéꞌa arávasuwaiyavainivo kárákwimai kaweꞌá oró.

3 naaóváꞌá Áánútu kwíyóne marawé tarórumai ánásena agándarain-kanaa kwáyáimbanivo kwenááiyavesa íma áraire sésa kwenkáꞌá agevamái méraawaiyavena séna

áwááꞌo tiyúnda asiramái séꞌa kesópaꞌa

íma tésa kesé taagándanaaowe siráimbanivo kwenááiyaveta áraire séta kwenkáꞌá agevamái máyaundawaiya kwenópaꞌa kwéta kwesé koagándanaundayaaniye.

4 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba kwesé koagándanaundayavenaya agaimaréna séna

Áánútu avaꞌmoraé-kanaa mayáí maimái

ánásasuwena avakaeté-kanaa agándaraiye agaimaréna siráimba póna agándai-kanaa kwáyáimbanivo

5 Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna
kesópaꞌa íma tésa kesé taagándanaaowe siráimba póna

6 agándai-kanaa toꞌmayaa úmakaimba pósa évaka-kwaasi kwenópaꞌa kwésa kwesé koagándanaaowe. aivaꞌá Áánútun-aai ísaraawai íma áraire siráamba pósa kwenópaꞌa íma kwésa kwesé agándaraawe.

7 sáwívar-ima maisuwéna Áánútu moórá-kanaama maréna séna minkánáá tíníye séna Tévítimba simámuwana Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

ívéꞌa Áánútumo kwésimatimin-aimba ísáaro.
tirumbó makáanteniꞌa íma éꞌa kwenáái ísáaro agaimaréna siráin-aimba kaekáꞌá mináímbá agaimái simátimumpo ísáaro.

8
naaóváꞌá moóráwai áwíꞌa Yósúwa tíꞌmaena kawer-áyámpáꞌá mátinkomba mináyámpáꞌó Áánútumpaꞌo agándai-ayampaꞌo kwáyonkakai naaémba Áánútu íma moórá-kanaama maréna séna agándanaaon-kanaa tíníye íma siráisino.

9 Áánútu kwená mayáí ánásasuwena agándai-kanaa makáimba pósa kwená kwaási agándaan-kanaa kwáyáiye.

10 Áánútumo kwená mayáímó ánásasuwenamo agándaraintemba Áánútunopaꞌa kwésa kwesé agándaawaima miwígwáráꞌá mayáí ánásasuwesa agándanaaowe.

11 mindáyaveta Áánútunopaꞌa kwéta kwesé agándanaundayaveta siyáántámba kwimáíya mayáíyá kwémayaundaya miráyá onó. kentáá síkwáꞌnáma uráantemba mirá-sáwíꞌá únavaiyaanivo kwenáái ísámai kaweꞌá éta kárákwimai kawer-íyataao.

12 Áánútu máyáiwai isaná kwenááigo mayáí kwémayaiye. évarevar-ayampaꞌa áwáima táíꞌmatan-tusuwaaineimo póímo kárámaimo túwínkaaꞌo ontembá Áánútun-aaigo kentáásirumpinken-imayaa sáwí-imayaawe kawer-ímáyááwé taaímbaraisata kwéawanaumne. sirááímo tain-tántááré kwésunanaya Áánútun-aaigo taaímbaraisata sáwí-yantaare kawe-tántááré kwéawanaumne.

13 kwíyómpare marapáré amápa-tantaaꞌa Áánútu aúrankaꞌa íma kwéauyoraivo kwíyómpare marapáré amápa-tantaaꞌa avoraꞌá kwáyáísana kwéawanaiye. kwemá mirá iwáí póna kesáá máyaundawaina ááinta sísaa ínata simámenaundayaaniye. Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba súnda-aimba mirán-áímbá kwáyáintaveta kentáá síkwáꞌnámo uráantemba mirá-sáwíꞌá únavaiyaanivo kwenáái ísámai kaweꞌá éta kárákwimai kawer-íyataao. Ísuma aivaꞌ-mónó-káwáánáꞌán-iye kwaasái.

14 Ísu Áánútu ááninko kentáásí anóndako éna aivaꞌ-mónó-káwáánákó póna kwíyómpaꞌa Áánútuwe uména kentáá súwaꞌnaa enaya kwéaisaa-imba póta kwenááiyaveta áraire siráundayaveta ívéta mináímbá asiramáíya tátoraano.

15 kentáásí aivaꞌ-mónó-káwáánákó marapáꞌá máyonkaꞌa amápa-tantaatavesa sáwí-aimbo sínda isánáe sésa áísaa úmaesa kwéiyumbanivo íma sáwíꞌa uráimba póna kentááyávésamo sáwí-aimbo síyambo isánáe sésamo ombá kentáávímbá íma asirayámbá kwáyáísana kwemá suwánénaya aruntá kwéumasinkaiye.

16 mindáyavena kentáávímbá umbai-yántááꞌá kwáyaindaraꞌa íma sáátaveta kwéonanaya Áánútu úwoi kwésuwaꞌnaa-iwainopaꞌa konanayá aruntá umásinkenaya úwoiya súwaꞌnaa íníye.

5

1 aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáímá mayánááontavesa Yútaa-kwaasivinkemba moórá-morawai usásintinkaawasa kwévukowasa óꞌomba usásintinkaawasa kwaásiyavesa ísámai Áánútumpaꞌa áísaa esa kwaásimo sáwíꞌo kwéontavesa póímo tuvúꞌmái Áánútumba kwéamesa évaka-tantaakwaraꞌa kwéamewe.

2 miwí kwaásima pósa íma asirayánkwáráwáí ésa mindáyavesa ímo kaweꞌó umáímo isésamo sáwíꞌo on-kwáásíyávésa kanaán-umai kaweꞌá umái tirumbá umátinkesa

3 íma kaweꞌá umái asiramái mésa sáwíꞌa kwéontavesa amápa-kwaasiti sáwí-mayaiyavesawe suꞌmai ímanivo miwítí sáwí-mayaiyavesagwaraꞌa imáyáa ésa póíma tuvúꞌmái Áánútumpaꞌa kwéamewe.

4 évakarawai íma imáyáa ésa sésa anóndako póꞌa aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí mayánáe-imayaa ésa mirám-báyáí kwémayaavo naaóváꞌó Áánútumo moóráwai áwíꞌo Érónimba usásinankowana mirám-báyáímó mairáintemba Áánútu usásintinkaraiwaiye suꞌmai mimbáyáí kwémayaawe.

5
miráumai Ísu Káráísiti íma imáyáa éna séna anóndako póꞌa aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí mayánáe íma siráivo Áánútu usásinankena aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí aména séna
emá kesáánimba ónaꞌa
kesí mayáíráꞌá ánkaraumne séna

6 moórá-ainkwaraꞌa súwana agaimaréna séna
moóráwaimo áwíꞌo Méókíséteki anóm-bono-kawaanako uráintemba emá mirám-báyáí maimaé iyíníyone Ísu Káráísitintavena siráiye.

7 Ísu Káráísiti marapáꞌá máyonkaꞌa eéséꞌá éna iviꞌá téna námúnaa séna puwíníntavena Áánútumpaꞌa áísaa ena puwíndamo kanaamó umáímo áwaꞌnaa íníwaintavena súwaꞌnaa uwo séna Áánútuna imáyáa kwakáimba póna áwaꞌnaa uráiye.

8 Ísu áraiꞌa Áánútu ááninko úwana umbai-yántááꞌó kwempímbó túmba íma mindáyavena imáyáa éna Áánútuna imáyáa kwaréna

9 kasenkuíꞌa éna kwenááiya taagwiyavúndawaiya sáwí-imayaavinkemba kwéiyasinkaisata aúnáiꞌa umáíya maíꞌmaita kwéune. Ísu mintántáákóná ááimba póna

10 Méókísétekimo mono-káwáánákó uráintemba aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáímá mayáníntavena Áánútu Ísumba usásinankaraiye. Ísuna aampaꞌá kwaréꞌmai iváꞌá túwáavo siráin-kwasai.

11
simátimunda-aimpimba sáwívar-aimba kwáyáimbanivo íma ísámai kaweꞌá kwéontavena agaráátinkanaunda-mayaigo umbaí kwétaiye.

12 ááéma Ísu Káráísitin-aai iséꞌa ayáátáá-kanaa maisukáavo nóra séra íma simátímaꞌmae kwéiyo. Áánútun-aaivinkemba avorar-áímbá íma ísámai kaweꞌá éꞌa moóráwai ókwaraꞌa simásiminkwae sembánivo umarambó náámbo nésamo asirayán-tómbó ímo kwénaantenkaaniꞌa éꞌa póꞌa Áánútun-aai íma kanaán-umai simátímakaawe.

13 umarambó náámbo nésamo ímo kaweꞌó umáímo aaimó ísáantemba miráráán-umai kaweꞌó umáímo maíyé sáwíꞌo umáímo maíyé miwáná ááimba íma ísámai kaweꞌá kwéowe.

14 tinón-ésamo asirayán-tómbó naantembá kawer-ímáyáá úmae íyówai amápar-imayaa taaímbai kwéisaawe.

6

1 mindáyaveta Ísu Káráísitin-aai paákákén-áíné suꞌmai íma iséta asirayán-áímbá arumpimbá kwáyáin-ainkwarata iséta sáákaevayan-kwaasiraanta íyataao. Ísu Káráísitin-aai paákákén-áímbá áꞌa simátímakaunda póꞌa íma moórágwaraꞌa simátímaꞌmae iyónaumne. simátímakaunda-aimba maarán-áímbán-iye. úwoi-mayaiyaveꞌa tínaaemba umámeꞌa Áánútun-aaiyaveꞌa áraire kwéseꞌa kwenkáꞌá agevamái máyáawe.

2 nombó kwévetinkaan-aimba simátimeꞌa Áánútuna mayáí mayáínkwáe sésa usásintinkesa tineꞌá tiyáámba kwétatoraan-aimba simátimeꞌa kwaásimo pukémpinkemba usásinanaaon-aimba simátimeꞌa Áánútu kwaásimo máyáawaina ááintavena tísaa ena timínana mimbéyámbá kwaíkwaiꞌa ínín-aimba simátímakaunda mináímbó áꞌo simátímakaunda-aimba ísaraavo asirayán-áímbá arumpimbá kwáyáin-aimba ísáaro.

3 Áánútumo súwaꞌnaa ínataamo éta iséta sáákaevayan-kwaasiraanta ónaumne.

4 Áánútuna aampaꞌá kwaréꞌmai ivátukaawai óꞌomba kotavisíyasa koyauwerésa kawer-ámpáꞌá ténááombanivo íma ténááowe. miwí Áánútu sáma kamátínkarain-ayamapꞌa máyówana túwaꞌnaa ena kwenamankó miwísé máyowasa

5 miráumai mésa sésa Áánútun-aai kawer-áímbán-iye sésa Áánútuna asirayámbá évakaꞌa awánaraawe. naaémba Áánútuna asirayámbá amápaꞌa paárínasa minásíráyámbá évakaꞌa awánamai

6 ivátuwesa íma óꞌomba koyauwerésa Áánútumpaꞌa ténááowe. mirámó kwéon-kwaasi maará kwéowe. Áánútu ááninkombo taairaꞌó tuvúwúwanamo pukáintemba miwí mirá kwéowasa tuwánésa Ísumba simái sáwíꞌa umánkááwasa mirámó ontávésa íma kanaán-umai koyauwerésa Áánútumpaꞌa teénááowe.

7
mirámó kwéon-kwaasi maaráráán-kwáásímán-owe. moórá-mora-tawai aaꞌá tisaná maramá kaweꞌá isaná toómbá anómba isasá kwaási kwénaawana Áánútu mirám-bárámá kaweꞌá kwéumatinkaiye.

8 ánivo moórá-ayampaꞌ-marama karaan-tantááré námáiye kwáyáim-barama úwoi-marama isaná sáwíyankaꞌa Áánútu iravímbá agaisuwáníye. miráumai Áánútuna aampaꞌá kwaréꞌmai ivátukaawai íma kanaán-umai koyauwerésa Áánútumpaꞌa teénááowe. mindáyaveꞌa Ísu Káráísitin-aai paákákén-áímbá íma moórágwaraꞌa simátimenaumne.

9
kesí kwaásiyono. mirán-áímbá súndanivo keinárawataveꞌa séꞌa íma sáwí-mararaan-kwaasi éꞌa kaweꞌ-máráráán-kwáásí owaná Áánútu kawer-ámpáꞌá kwémetinkaiye súne.

10 Áánútuntaveꞌa imáyáa kwéontaveꞌa kwená kwaási kwétuwaꞌnaa-eꞌa ívékwaraꞌa mirá kwéowana Áánútu arupí umái máyáiwai mimbáyáíyávéna íma kwéawinkaiye.

11 maaráyávéna sirááíma kwétaiye. moórá-morawai Áánútuntaveꞌa imáyáa kwéeꞌa karuwaaꞌá éꞌa íma ivátuweꞌa naaémbo ménaaombo paárinintaveꞌa amuꞌmaréꞌa méꞌa

12 íma tívón-káínaꞌa íma ivátuweꞌa Áánútuwe asiramáímo aráápamaimo mésamo Áánútumo timénaumne siráintavesamo amuꞌmarésamo máyáan-kwaasiraaniꞌa oró. maarán-kwáásírááníꞌo ombá sirááíma kwétaiye. Áánútu simái tarúmakain-kwasai.

13
naaóváꞌá Áánútu Ááváramuntavena siráimba simái tarúmakonkaꞌa póna kwembá usáyaaitaraawai íma máyáantavena Áánútu séna amáparawai usáyaaitaraundawai méꞌa kesúrankaꞌa séꞌa kemó súnda-aimba áraiꞌa ónaumne séna simái tarúmarena

14 Ááváramuntavena séna áraiꞌa kaweꞌá umánkaumpo enaísaavutantambo ónááomba sáwívaꞌa paáronaaowe súwana

15 Ááváramu áraire séna asiramái ména íma ivátuwena amuꞌmaréna ména Áánútumo simáímo tarúmakainteniꞌa uráiye.

16 Yútaa-kwaasi tikáꞌó máráamba maará kwéowe. évakarawai mirá ónaumnemo sembó ombá usáyaaitaraiwai aúrankaꞌa sésa mirá ónaumpo ímo mirámó onanamó éna sáwí-meyamba simíníye kwésewe. mirámó sésamo ombá óꞌowi óꞌon-aimba íma mimpímbá sembá maará sésa kemó senteníꞌa kwéowe sénááowe.

17 miráumai Áánútu kaweꞌá umátinkaniwaiyavena imáyáa éna séna mirá ónaumne simái tarúmakaimba póna Áánútu séna kwaási kentávésa sésa siráintemba íma éna óꞌoniꞌa íníye seváímpoꞌa amáparawai usáyaaitaraundawai éꞌa kesúrankaꞌa séꞌa mirá ónaumpo ímo mirámó onanamó éna sáwí-tantaaꞌa paáriniye Áánútu simái tarúmakaimba miráumai aanávó kwenaúrankaꞌa simái tarúmakaimba póna íma karáníye. mirámó siráintaveta kesáá kwenópata máyaundaya kweukáámbá aisínkaraisata minándámpáꞌá méta asiramái séta siráinteniꞌa íníye séta asiramái méta kwéamuꞌmaraumne.

18 naambó ésamo ávombo aimakáawanamo asiramáímo kwáyáintemba Áánútumo siráinteniꞌa kaweꞌá umátinkaniyemo siráin-ainko kentáá asiramásínkáísata Áánútumo kwíyómpaꞌo máyáiwaintaveta imáyáa éta amuꞌmaréta máyaumne. Ísu kentáásí aivaꞌá kwíyómpaꞌa iyéna monoꞌ-nánkómbá Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá ontamó úmakaan-ampaantama tarurúwaꞌmarena iréna kentááyávéna imáyáa éna mirá uráimba póta asiramáíya máyaumne. Méókísétekimo uráintemba kwíyómpaꞌa Ísu kentáásí aivaꞌ-mónó-káwáánákó éna mirám-báyáí maimaé kwéiyisata asiramáíya máyaundaya póꞌa Áánútuntaveꞌa imáyáa kwéeꞌa karuwaaꞌá éꞌa íma ivátuweꞌa naaémbo ménaaombo paárinintaveꞌa amuꞌmaréꞌa máéro.

7

1 minkwáásígó Méókíséteki kwemá Sérími-naopaken-kwaasiti kawáánákó éna Áánútu usáyaaitaraiwaina mono-káwáánákó úwana naaóváꞌá Ááváramu namuro-kwáásítí anón-kwaasiye ááiꞌa tiyéna usáyaaitaron-ayampakemba túwana Méókíséteki Ááváramumba aampaꞌá awánéna kaweꞌá umánkowana

2 Ááváramu namuro-kwáásítí óísambo mayómba siyáánkairaꞌa taaímbakena Méókísétekimba moórá-inkwima ámakaiye. Méókísétekintavesa mináwíkóná ááimba kawe-káwáánákómán-iye sésa kwántámai kwésewe. kwemá Sérími-naopaken-kwaasiti kawáánákó áwíkona ááimba paru-káwáánákómán-iye sésa kwántámai kwésewe.

3 Méókíséteki aíkwáꞌná túwíkwara anóvowi túwíkwaraꞌa íma agaimakáamba kwáyáísana kwembó ánkarain-kanaawe pukáin-kanaawe íma agaimakáamba kwáyáiye. kwenáái mirán-áímbá íma kwáyáintavena Áánútu ááninkoraaniꞌa umái ména mono-káwáánáríꞌa umái maíꞌmaiꞌa íníye.

4
maanáímbá imáyáa oró. kentáá síkwáꞌnáma Ááváramu anón-kwaasi úmbanivo kwemá Méókísétekimba namuro-kwáásítí óísampinkemba moórá-inkwima ámakaimba póta mindáyaveta séta Méókísétekima Ááváramumba usáyaaitaraiye kwésune.

5 moóráwai Ááváramu aísaavutantamba uráiwai áwíꞌa Árívái kwenándáraken-kwaasivinkemba évakarawai monoꞌ-máyáíráꞌá usásintinkaraiye. Áánútuna ámáámpinkemba moórá-amaanko séna Ísareri-kwaasiyono. kentí óísamba kwémayaampinkemba aasiyaasí siyáánkairaꞌa taaímbarempinkemba moórá-inkwima kentí kwaási Árívái-andaraken-kwaasi tíméro siráiye.

6 Méókísétekimo Árívái-andaraken-kwaasigomo uráinkakai séta Ááváramu kwembá moórá-inkwima ámakaimba ámáánko siráiniꞌa uráiye súsino. ánivo Méókíséteki íma Árívái-andaraken-kwaasigon-ivo Ááváramumo siyáánkai-inkwimo kwimakáimpinkemba moórá-inkwima úwoi maimaéna kaweꞌá umánkena Áánútumo Ááváramuntavena kaweꞌá umánkanaumnemo simáímo tarúmakaiwaimba kaweꞌá umánkaraiye.

7 anón-kwaasigo sáwíyan-kwaasigomba kaweꞌá umánkáimba mináímbá iséta póta Méókísétekima Ááváramumba usáyaaitaraiye kwésune.

8 Árívái-andaraken-kwaasi siyáánkai-inkwivinkemba moórá-inkwi kwémayaawai kwévuwon-kwaasin-ovo Méókíséteki siyáánkai-inkwivinkemba moórá-inkwima maráiwaintavena Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna kwemá aúvamai úwoima máyáiye kwésisana póna kwemá Árívái-andaraken-kwaasi usáyaaitaraiye.

9 imáyáa éꞌa séꞌa Ááváramuma Méókísétekimba moórá-inkwi ámakonkaꞌa Áríváigwaraꞌa ámakaintenkaaniꞌa éna kwemá moórá-inkwima kwémayaiwai ámakaintenkaaniꞌa uráiye.

10 Ááváramu Méókísétekimba awánéna moórá-inkwima ámakonkaꞌa Árívái íma paárurena aíkwáꞌnágo arumpimbá máyonkaꞌa uráintaveꞌa mindáyaveꞌa séꞌa Áríváigwaraꞌa Méókísétekimba ámakaintenkaaniꞌa uráiye kwésune.

11
naaóváꞌá Áánútu ámáámba simátímakonkaꞌa Árívái-andaraken-kwaasi monoꞌ-máyáí maésa póí tuvúꞌmái Áánútumba aménááontavena Áánútuma usásintinkena Érónimba aivaꞌ-mónó-káwáánáꞌá usásinankaraiye. Árívái-andaraken-kwaasiti mayáímó arupí kwéumatinkainkakai Áánútu íma moórágwaraꞌa aivaꞌ-mónó-káwáánáꞌá usásinankaisino. íma Éróninkaan-kwaasin-ivo Méókísétekinkaan-kwaasi usásinankaraiye.

12 Áánútu séna aúná-aivaꞌ-mono-kawaanaꞌa usásinankanae súmba póna ááéraan-amaamba monoꞌ-máyáí-kwáásí Áánútuntavesa ísámai póí tuvúꞌmái kwéamen-amaamba ivátuwena aúná-amaamba simásimuwata ísaraumne.

13 mináímbá Ísóigo Ísu Káráísitintavena séna íma Árívái-andarakemban-ivo moórá-anda Yútaa-andarakemba paáruraiye. naaóváꞌá Mósesi monoꞌ-máyáí-kwáásíyávéna sirónkaꞌa íma Yútaa-andaraken-kwaasiyavena siráiye. íma Yútaa-andaraken-kwaasin-ovo Árívái-andaraken-kwaasi Áánútuntavesa imáyáa ésa póí tuvúꞌmái óntan-taareiraꞌa agairáamba ísaraumne. Ísu Méókísétekiraam-bono-kawaanaꞌan-iye kwaasái.

15
mináínkóná ááimba maarán-iye. Áánútu aúná-amba agaráátinkena aúná-aivaꞌ-mono-kawaanaꞌa Méókísétekinkaan-kwaasi usásinankaraiye.

16 íma Árívái-andarakemban-ivo asirayámpínkémbá maíꞌmaiꞌa éna íma ánásaniwai aivaꞌ-mónó-káwáánáríꞌa umái usásinankaraiye.

17 mindáyavena Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna
moóráwai áwíꞌa Méókíséteki anóm-bono-kawaanako uráintemba emá mirám-báyáí maimaé iyíníyone Ísu Káráísitintavena siráiye.

18 ááéraan-amba Árívái-andaraken-kwaasiti monoꞌ-máyáígó íma asiramái kwáyontavena íma túwaꞌnaa umai arupí umátinkowana Áánútu ááéraan-amba ivátuwena moórá-amba kawer-ámbá agaráásinkowata áraire séta asiramái méta Áánútunopata kwégune.

19 Árívái-andarakemba monoꞌ-máyáí-kwáásí usásintinkonkaꞌa úwoi usásintinkesa íma aaí simái tarúmakaambanivo Áánútu Ísu Káráísitimba aivaꞌ-mónó-káwáánáꞌá usásinankonkaꞌa aaí simái tarúmakaiye. mindáyavena agaimaréna séna

Ísóigo séna emá mono-káwáánákómó éma maíꞌmaiꞌa íníyone séna mináímbá íma karáníye Áánútu kwenááninkontavena simái tarúmakaiye.

22 mináínkó ááéraan-ainkomba usáyaaitowana Áánútu simái tarúmakontavena Ísu Káráísiti séna mináímbá árair-aimba kwaíkwaiꞌa íníye siráiye.

23
moórá-aimba ísáaro. ááéma monoꞌ-máyáí-kwáásí sáwívaꞌa mésa pósa púwúntemba anondáraꞌa óꞌowima mimbáyáí usá maimaé iráambanivo

24 Ísu Káráísiti maíꞌmaiꞌa éna íma puwíníwai aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí usá maimaé iyéna

25 maíꞌmaiꞌa éna kentááyávéna imáyáa éna Áánútumpaꞌa áísaa úmae kwéiyena póna kanaán-umai sáwí-imayaavinkenta kwéiyasinkaiye. Ísu Káráísitinkaꞌa agevamáíya méta Áánúmpata kwégunda-kwaasiya sáwí-imayaavinkenta kwéiyasinkaiye.

26 Ísu Káráísiti aivaꞌ-mónó-káwáánákómá éna Áánútuntavena imáyáa éna sáwí-aimba kwempímbá íma kwáyáísana kaweré suꞌmai umái ména marapáꞌá sáwí-kwaasivimba máyonkaꞌa íma sáwíꞌa uréna kwíyómpaꞌa asirayán-áyámpáꞌá uména mirán-áíváꞌ-mónó-káwáánákómá ména kanaán-umai amápa-tantaaꞌa kwésuwaꞌnaa-iye.

27 kwaásimo sáwíꞌo kwéuntavesawe miwímó sáwíꞌo kwéuntavesawe Árívái-andaraken-kwaasi aivaꞌ-mónó-kwáásí póí tuvúꞌmái Áánútumba ámaꞌmae iráambanivo Ísu Káráísiti sáwíꞌo ií-áímbá kwempímbá íma kwáyowana póna miwímó uráantemba íma póí tuvúꞌmái Áánútumba ámaꞌmae iyéna kwaásimo sáwíꞌo ontávénawe séna mimbórá-táwai puwéna mimbáyáí ánásaraiye.

28 ámáán-aimpinkemba aivaꞌ-mónó-kwáásí usásintinkowasa marará-kwáásí pósa sáwíꞌa uráambanivo minámáánkó ánaaemba Áánútu simái tarúmarena séna mirá ónaumne séna kwenáánimba kasenkunákómbá usásinankowana aivaꞌ-mónó-káwáánáríꞌa umái maíꞌmaiꞌa kwéiye.

8

1 súnda-ainkona ááimba maarán-iye. mirán-áíváꞌ-mónó-káwáánákó kentáásí mono-káwáánákó kwíyómpaꞌa ména usáyaaitamaimo kawáá uráiwai ayáánúrapꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá máyáiye.

2 kwaásimo naambó kwéesamo Áánútuntavesa mindáúmpáꞌá imáyáa kwéombanivo kwíyómpaꞌa Ísóigo naan-úramba úmakowana Ísu Káráísiti mimpímbá Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá uména aivaꞌ-mónó-káwáánákóná mayáí kwémayaiye.

3
marapáꞌ-áíváꞌ-mónó-kwáásí póí tuvuwésa toómbá maésa umái Áánútumba aménááontavesa usásintinkaraavo Ísu Káráísiti kentáásí aivaꞌ-mónó-káwáánákó moórá-yantaaꞌo Áánútumbo ámakaimba mindá puwéna kwenáúma ámakaiye.

4 kwaásimo sáwíꞌo uráantavesa ámáánkomo siráintemba póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámém-bayai kwémayaan-kwaasi máyáambanivo Ísu Káráisiti marapáꞌó ménaraankasi íma póí tuvúꞌmái Áánútumba amísino.

5 kwíyómpaꞌo naan-úrambo úmakaiwaina amankóꞌnaankaan-damba marapáꞌá kwáyáísasa mindáúmpáꞌá monoꞌ-máyáí kwémayaawe. miráumai naaóváꞌá Mósesi aivaꞌ-mónóꞌ-námbá índayavena úwana Áánútu simámena séna Sáínai-omapaꞌa agaráárankaunda-namba mirán-dámbá uwó súwana Mósesi kwíyómpaꞌo kwáyáin-dankona amankóꞌnaankaan-damba úmakaiye.

6 kwíyómpaꞌa Ísu monoꞌ-máyáí kwémayaim-bayaigo marapáꞌó monoꞌ-máyáímó kwémayaam-bayaigomba usáyaaitaraiye. Áánútu séna kaweꞌá umátinkanaumne simái tarúmakain-aimba Ísu Káráísiti kwéagaraasinkaimba mináínkó ááémo simáímo tarúmakain-ainkomba usáyaaitaraiye.

7 ááémo simáímo tarúmakain-ainkomo kwaásimo arupí umátínkarainkakai Áánútu íma aúná-aimba simái tarúmakaisino.

8 Áánútu kwená kwaási tuwánómba sáwíꞌa uwaná mindáyavena áwááꞌa séna maarán-áímbá súwana Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

Ísóigo séna moórá-kanaa tínaꞌa aúná-aimba simái tarúmareꞌa Ísareri-kwaasiye Yútaa-kwaasiye aúná-aimba simái tarútinkanaumne.

9 Ísípi-maravakemba miwí tíkwáꞌnáma ayútinkeꞌa tíꞌmaeꞌa tiráundaraꞌa aaí simái tarúmakaundanivo mináímbá kárówaꞌa sínaaemba umátímakaumne. aúná-aimba simái tarúmareꞌa íma ááéraan-ainkaamban-ivo aúná-aimban-iye Ísóigo séna

10 moórá-ainkwaraꞌa séna moórá-kanaa tínaꞌa Ísareri-kwaasiyaveꞌa aúná-aimba simái tarútinkaandaraꞌa kesí ámáámba tirumpiné imáyáavine timéꞌa miwítí Áánútu máyáanasa kesí kwaási-iꞌa umái ménaaowe.

11 minkánáá tínasa miwítí kwaásiye óꞌon-kwaasiye íma tááyesa Áánútunopaꞌa teró sénááowe. anón-kwaasiye úwoi-kwaasiye amáparawai áꞌa tiráamba pósa íma ókwaraꞌa tááyanaaowe.

12 sirumbá umátinkeꞌa sáwí-imayaa maitiyuwéꞌa misáwí-ímáyááyávéꞌa íma imáyáa úmae iyónaumne Ísóigo siráiye agaimaréna siráiye.

13 Áánútu aúná-aimba simái tarúmaranaumne siráimba póna aivaꞌó simáímo tarúmakain-aimba ááéraan-aimba isaná ááéraan-tantaaꞌa sáwíyankaꞌa kwéna ánásanimba póna ááéraan-aimbo éna sáwíyankaꞌa ánásaniye.

9

1 naaóváꞌá Áánútu aivaꞌá simái tarúmakain-aimba kwáyompinkemba Áánútuna imáyáa mósá kwémaraan-aimba kwáyowasa Áánútuna imáyáa mósá kwémaraan-damba úmakaawe.

2 ampaanta-námbá úmakesa moórá-ampaantama avumpimbá ítámakesa mósá arátukopatavesa Áánútuna aokaꞌ-náúmpáré sésa móruna arátukopatavesa kawer-úran-ayampare sésa mimpímbá oómbá kúraꞌmai marésa taareí úmakesa mintááréíráꞌá Áánútuna péréti-tomba marésa

3 mósá arátukon-daumpatavesa Áánútuna aokaꞌ-náúmpáré sésa

4 mimpímbá kóri-ontandei úmakaan-taarei marésa mintááréíráꞌá áséi-kwiyumba ún-kanama kwéagayesa kawer-ánáveumba úmaresa kóri-ontan-kwandaainei minánáveumba ánáan-kwimaresa mimpímbá kóri-ontandei úmakaan-anaveumpimba naaóváꞌá kwíyómpakembo marapáꞌó kunkáin-tonko áwíꞌa máána-tomba minánáveumpimba maꞌmái minkáwé-ánáveumpimba marésa naaóváꞌá Áánútu kwená mayáíráꞌá Érónimba usásinankowana kwená tááúnkakemba áruma kwíkáin-taumba minánáveumpimba marésa naaóváꞌá Áánútumo Mósesimbo simámakain-amaambo siyáánkai-amaambo óntan-kwandaairaꞌo agaimakón-kwandaai kae-kwándááí minánáveumpimba marésa

5 kae-tántááꞌá ayóígwárá-tántáákáí anón-kaweꞌa úmaresa sésa Áánútuna ááimba óꞌoran-aainko póna sáma kaiyé kwésuwana mintántáákáígó ayóígóráámbá minánáveumba káátena Áánútumo miwítí sáwí-imayaamo maitiyúwáin-anaveumba káátaraiye. mindáyaveꞌa ívéꞌa íma ayáátáár-aimba agayáúmne.

6
mirá úmakesa aasiyaasi-táwai monoꞌ-máyáí-kwáásí mimbónóꞌ-nánkómbá móruna arátukon-ayampaꞌa irésa mayáí kwémayombanivo

7 moórá-mora-iraꞌa moórá-tawai morá-tawai Áánútu aokaꞌ-náúmpáꞌá aivaꞌ-mónó-káwáánákó iréna póígona naaemá maimaéna iréna kwemó sáwíꞌo úntavenawe kwaásimo ímo tááꞌo isésamo sáwíꞌo untávénawe mirá-sáwíꞌó kwéomba maitiyuwáníntavena mindááémá Áánútumba ámakaiye.

8 mirá éna Áánútun-amanko maarán-umai kwéagaraasinkaiye. monoꞌ-nánkómbó móruna arátukaapaꞌo kwáyomba Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá kwenópaꞌa iyónááon-amba íma avoraꞌá kwéraiye.

9 mintántááꞌá umásítaiꞌa umái ívétaamo máyaunda-kwaasiya kwéagaraasinkaiye. Áánútuna imáyáa mósá makón-kwaasi póí tuvuwésa toómbá maimaésa umái Áánútumba ámakaambanivo miwí tirumpinkén-ímáyáá íma kasenkuíꞌa umátínkaraiye.

10 miráumai minámpáꞌá toóné noné kwénesa nombá kwéveresa kwéomba túyavesawe sésa mirá kwéuwana Áánútu aúná-amba agaráátinkowana ááéraan-amba ánásaraiye.

11
mirá uráambanivo Ísu Káráísiti aivaꞌ-mónó-káwáánákó ívéꞌa kwáyáin-amba kawer-ámbá agaráásinkena monoꞌ-máyáí kwémayain-daumpaꞌa mindámbá íma marapáꞌá kwaási úmakaan-damban-ivo usáyaaitarain-damba kasenku-námbán-iye.

12 mimbórá-táwai Ísu Káráísiti Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá kwíyómpaꞌa Áánútu máyopaꞌa iyúmba monoꞌ-máyáí-kwáásígómó mémeona naaewé purumakan-áráákóná naaewé maimaénamo iráintemba íma mirá éna kwená naaemá maimaéna iyéna sáwíꞌo umáíyaamo máyaundavinkenta siráínata aúnáiꞌa umáíya maíꞌmaiꞌa ónaundayavenaya mirán-umai pukáiye.

13 mémeona naaewé purumakankóná naaewé anááé-árááꞌá purumakan-árááꞌó agaisukáampinken-kanaowe Áánútu aúrankaꞌo sáwíꞌo uráan-kwaasi tinepimpáꞌá ayáútinkavaꞌa kwéesa miwí túma kaweꞌá umátínkówana Áánútu tuwánéna séna kaweꞌán-iye siráiye.

14 mémeona naaenéíyé purumakankóná naaenéíyé mirá uráambanivo Ísu Káráísitina naaeómá usáyaaitaraiye. kwempímbá íma sáwí-aimba kwáyáiwai Áánútun-amanko maíꞌmaiꞌa kwéiwai kwesé máyáintavena kwená naaemá kumúwana kwenáúma Áánútumba ámakaiye. sáwíꞌo kwéowaina ááinko tátokaimpinkemba iyásinkainanaya kentáásirumpimba íma aaí kwáyainata Áánútuna mayáí mayánaundayavenaya kwená naaemá kumúwana kwenáúma Áánútumba ámakaiye.

15
mindáyavena ááéraan-aimba simái tarúmakonkaꞌa sáwíꞌo uráampinkemba iyátinkaindayavena Ísu Káráísiti pukáiye. mindáyavena Ísu Káráísiti aúná-aimba simái tarúmakomba póna Áánútumo asiramáímo séna kaweꞌó umátínkáandamo kwaíkwaiꞌa íníye siráimba Áánútumo kwétaayain-kwaasi mayánááowe.

16
kwévuwesamo ombá kwaaróꞌá tumái tarúmaresa kwévuwowe. moóráwai puwíndayavena kwéena kwená náaindaamba mayánááon-aimba kwésivo úwoi máyaindaraꞌa íma mayánááovo puwínasa áraiꞌa púwiye sésa mayánááowe.

18 miráumai naaóváꞌá Áánútu aivar-áímbá simái tarúmakonkaꞌa Mósesi póí tuvuwúwana puwúwana mimpóígóná naaemá kunkáintavena Áánútu simái tarúmakonkaꞌa

19 aivaꞌá Mósesi amápa-kwaasivimba Áánútuna ámáámba amápaꞌa simátímatuwena purumakan-áráákóná naaevímbá non-úramba atímakena méme-ayauma tamayókaꞌa úsúmarena mindááévímbá tuꞌmái Áánútun-aai agaimái makáan-auvai-kwandaairaꞌa tuvimpín-úmarena kwaási tinepimpáꞌá mirá umásuwena

20 séna maandááémá umásítaiꞌa umái agaráátinkaumpo Áánútumo simáímo tarúmakain-aimba asirayán-áímbá kwáyáivo ísámai kaweꞌá oró séna

21 miráumai mindááémá Áánútuna imáyáa mósá kwémaron-dankaꞌa tuvimpín-úmarena mindáúmpáꞌó kwáyon-tantaakaꞌa mirá úmakaiye.

22 áraiꞌa Áánútuna ámáánkona ááimpaꞌa naaeómá amápa-tantaaꞌa kaweꞌá umátínkáísana moóráwaiyaꞌi. póíyaꞌi. ímo púwísanamo kwená naaemó ímo kúmínkakai Áánútu sáwí-imayaa íma maisiyúwáísino. naaemá kunkáimba póna Áánútu kentáásí sáwí-imayaaya kwémaisiyuwaintaawe. Ísu sáwí-imayaaya maisiyuwáníntavai pukáin-kwasai.

23 Áánútuna imáyáa mósá makáan-dane mindáúmpáꞌá kwáyon-tantaare maarámán-iye. kwíyómpaꞌo kwáyáin-dane mindáúmpáꞌó kwáyáin-tantaare miwá amankóꞌnaankaan-damban-iye. mintántááꞌó marapáꞌó kwáyon-tantaakaꞌa póígona naaenéí kaweꞌá umátínkówana mindá kaweꞌá uráambanivo kwíyómpaken-tantaakaꞌa íma póígona naaenéín-ivo usáyaaitaraiwaina naaenéí kaweꞌá kwéumatinkaiye.

24 miráumai Ísu Káráísiti kwíyómpaꞌa iyéna Áánútu aúrankaꞌa uména kentááyávénaya imáyáa éna Áánútumba kwéaisaa-iye. úmakaan-damba naan-úrankona amaankóꞌnaankaan-damba ímanivo kwíyómpaꞌa uména kentááyávénaya imáyáa éna Áánútumba kwéaisaa-iye.

25 moórá-mora-iraꞌa moórá-tawai Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá aivaꞌ-mónó-káwáánákó póígona naaemá maimaéna íyóiyo uráintemba Ísu Káráísiti íma mirá éna mimbórá-táwai kwená naaemá maimaéna móamakaiye.

26 Ísu Káráísitimo miráumaimo maimaé íyóiyo urénaraankasi kwíyóne marawé taróruronkakemba moórá-mora-iraꞌa moórá-tawai morá-tawai puwípuwiꞌa úmae íyísino. íma mirá éna ááéraan-kanaa sáwíyankaꞌa ánásonkaꞌa marapáꞌá kuména sáwí-imayaaya maisiyuwáníntavenaya mimbórá-táwai pukáiye.

27 kentáásí kanaamó tínataamo puwónaundaya kesáámó máyaundawaina ááintavenaya sísaa íníntaawe.

28 miráumai sáwívarawaiti sáwí-imayaa maitiyuwáníntavena mimbórá-táwai Ísu Káráísiti puwéna Áánútumba kwenáúma aména ókwaraꞌa kuména íma sáwí-imayaa maitiyuwáíndayavena kumínívo kwéamuꞌmaraan-kwaasimo kuntiráíndayavena kumíníye.

10

1 Mósesimo siráin-amaankona aambá íma aan-úramban-ivo Ísu Káráísiti kaweꞌá kwéumatinkaiwaina aankóná amaankóꞌnaankaan-amban-iye. miráumai moórá-mora-iraꞌa monoꞌ-máyáí-kwáásí póí tuvúꞌmái Áánútumba ámakaamba mirám-báyáígó Áánútumpaꞌa tiráan-kwaasi íma arupí umátínkaraiye.

2 póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámakaan-anko kaweꞌó umátínkarainkakai Áánútuna imáyáa mósá makáawai miwívímbá sáwí-aimba íma kwáyowasa sáwí-yantaatavesa íma umbaí tésa íma úwoi póí tuvúꞌmái Áánútumba ámaꞌmae iráasino.

3 ánivo maará kwéowe. purumakankóná naaeówé mémeona naaeówé íma kanaán-umai sáwí-imayaa maitíyukaimba pósa moórá-mora-iraꞌa póí tuvúꞌmái Áánútumba ámakonkaꞌa miwítí sáwí-mayaigotavesa imáyáa uráawe.

5
miráumai Ísu Káráísiti marapáꞌá kumíndayavena kwéena Áánútuntavena séna
póímo tuvúꞌmáímo embó ámakaane toómbó ámakaane íma embá arááíma kwétaivo kemá embá arááíma táíndaiꞌa ónaundayavai súma toꞌmayaa umásínkaraane.

6 póímo agaisukáantavai íma aamoí kwéone. sáwíꞌo uráantavesamo póímo tuvúꞌmáímo ámakaamba mindáyavai íma aamoí kwéone

7 simásuweꞌa séꞌa enáái aúváí-kwandaaivimba kentávéna simái agaimaréna séna Áánútuwo kemá méꞌa embá aráái táíndaiꞌa umái ménaumne simái agaimakáintemba kwéune kwésune Áánútuntavena Ísu siráiye.

8
aivaꞌá Ísu Káráísiti séna ámáámbo siráinten-umai póíma tuvúꞌmái ámakaamba toómbá maimái ámakaamba póíma agaisukáamba sáwíꞌo uráantavesa póíma tuvúꞌmái ámakaambanivo minámbá íma arááíma kwétaisa aamoí íma kwéone

9 simásuwena séna Áánútuwo kemá méꞌa embá aráái táíndaiꞌa umái ménaumne siráiye. mindáyavena Ísu Káráísiti póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámakaunda-anta ivátuwena aúná-amba Áánútumbo arááímo táínda-imayaamo kwaránaunda-anta agaráátínkaraiye.

10 Ísu Káráísiti Áánútuna imáyáa kwaréna Áánútumba kwenáúma aména mimbórá-táwai pukáimba póna sáwí-imayaaya maisiyuwénaya Áánútundeiꞌia umásínkaraintaawe.

11
aasiyaasi-táwai monoꞌ-máyáí-kwáásí usásimbai mimbórá-máyáí maésa póí tuvúꞌmái Áánútumba ámakaamba mimbáyáígó íma kanaán-umai sáwí-imayaa maitíyukaimbanivo

12 Ísu Káráísiti mimbórá-táwai Áánútumba kwenáúma aména pukáiye. sáwíꞌo uráantavenawe sáwíꞌo ónaundayavenayaawe puwéna mimbáyáí ánásasuwena Áánútu ayáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá uména

13 Áánútumo kwená namuro-kwáásímó tínkaminanamo kwemó usáyaaitanintavena amuꞌmaréna umáyáiye.

14 miráumai Áánútumba kwenáúma ámakaimba pósa Áánútundei-iꞌa kwéumatinkain-kwaasi kasenkuíꞌa úmae iyónááowe.

15
mináíntávéna Áánútun-amanko avoraꞌá simásimuwana Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna

16 Ísóigo séna moórá-kanaa tínaꞌa aúná-aimba
simái tarútinkaandaraꞌa kesí ámáámba tirumpiné
imáyáavine timénaumne siráiye.

17 moórá-ainkwaraꞌa séna
miwítí sáwí-imayaawe ámááne káráraamba íma mindáyaveꞌa imáyáa úmae iyónaumne siráiye agaimaréna siráiye.

18 Áánútu sáwí-imayaa maitiyuwéna íma imáyáa úmae íyísana póna sáwíꞌo uráantavesamo póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámakaan-amba ánásaiye. Áánútunopata íyóno siráin-kwasai.

19
miráumai kesí kwaásiyono. Ísu Káráísiti puwúwana kwená naaemá kumúwana kentáásí aambá kwikáimba póta íma sáátaveta éta Áánútuna aokaꞌ-náúmpátá kwéiyune.

20 puwéna Áánútumba kwenáúma ámakaintavena aúná-amba kwaíkwaiꞌa ínín-amba agaráásinkena Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá mósá arátukon-ampaanta awásámai aambá kwiꞌmái Áánútunopata iyónaunda-amba agaráásínkaraimba mindáyavetaawe

21 kwemá anóm-bonoꞌ-mayai-kwaasigo Áánútuna kwaásiraꞌa kárákwiraimba mindáyavetaawe

22 Áánútunopata íyóno. kentáásí sáwí-imayaaya maisiyúwáísanaya kentáásirumpinta íma aaí kwáyáísata kaweꞌ-nóntá peréta kwenááigonta sirumpintá tátoreta Áánútuwe aráápamai asiramái méta Áánútunopata íyóno.

23 Áánútun-aai árair-aimban-iye séta póta asiramáíya tátoreta íya ivátuweta Áánútumo kaweꞌá umátinkanaumne siráintemba mirá ínímba póta kwenáái asiramáíya tátoreta amuꞌmaréta méta miráyá onó.

24 kesáá imáyáaya kwéeta moórá-morawai túwaꞌnaa umai asirayáné imáyáawe timéta kaweꞌ-máyáíyá kwémaeta miráyá onó.

25 Áánútuntaveta imáyáa éta torupamái maíꞌmaiꞌa úmae iyéta évakarawaimo torupamáímo maivár-íyúmbo ivátukaantemba kesáá íma mirá éta torupamái maíꞌmaiꞌa úmae iyéta moórá-morawaiya asiramátinkanaumne. Ísu Káráísitimo kumínímba sáwíyan-kanaa kwáyáintaveta moórá-morawaiya asiramátinketa miráyá onó.

26
maísáaro. Áánútuna árair-aimba iséta tátoketa kentáásí imáyáavinkembo kwembó sínaaembo umámetaamo sáwíꞌo úmaetaamo íyónanayaamo éna Áánútu sáwí-imayaaya maisiyuwáníntavena óꞌon-amba íma kwáyáivo

27 sáátaveta kwéonanamo Áánútumbo tínaaembo umámiyantavenamo sáwí-meyambo timínasa anón-iravimbo káúgonaaontaveta amuꞌmaréta ménaumne.

28 Mósesi timún-amaambo arááíraawai aaivimbá usásintinkaresa kaumbo-káé-kwaasimo tuwánésamo sésamo áraiꞌa mirá kwéowe sésamo ésa íma tirumbá umátinkaiyamba tínkamiyasa puwónááomba

29 mindá umbai-yántááꞌán-ivo Áánútu ááninkomba tínaaemba umámémba mindá anón-umbai-yantaaꞌan-ivo Áánútu simái tarúmakonkaꞌa Ísu Káráísitina naaemá kumúwasa sáwíꞌo umbá maitíyukaimba mindáyavesa sésa úwoisan-tantaaꞌan-iye síyawai anómba sáwí-meyamba mayánááowe. Áánútun-amanko úwoimo súwaꞌnaa iwáíntávésa simái sáwíꞌa umánkaraawai anómba sáwí-meyamba mayánááowe.

30 maarán-áímbó siráimba mindá Áánútuma póna maará séna
anondá meéyámbá timénaunda mindá kendéímán-iye. sáwí-mayaiyaveꞌa meéyámbá timénaumne séna moórá-ainkwaraꞌa séna

Ísóigo kwená kwaási tísaa umai iséna
taaínkaaꞌa umái-meyamba timíníye siráiye.

31 Áánútu asirayánkwáráwáí póna tíkena sáwí-meyambo timínímba mindá anómba táátavesa ónááovo Áánútuntaveꞌa imáyáa éꞌa torupamái maíꞌmaiꞌa úmae iyéꞌa moórá-morawai asiramátinkanaaowe.

32 ááéma Áánútu keinárawatavena sáma kamátinkonkaꞌa umbai-yántááríꞌa umátinkowaꞌa íma ivátuweꞌa asiramái méraavo mindáyaveꞌa imáyáa oró.

33 moórá-mora-tawai amáparawai túrankaꞌa sáwíꞌa umátinkesa simái sáwíꞌa umátínkómbanivo asiramái méꞌa moórá-mora-tawai kentí kwaásimo sáwíꞌo umátínkómba túwaꞌnaa úmae íyúwasa keinárawakwaraꞌa sáwíꞌo umátínkómba asiramái méraawe.

34 Áánútuna kwaási-iꞌo unkákémbá keinárawapinkemba évakarawai ándávaꞌo mótínkómba tiruntávéꞌa umátínkówasa kentí náaindaambo tavíyááví umbá íma imáyáa éꞌa séꞌa usáyaaitarain-tantaaꞌa kwíyómpaꞌa kwáyáimba póta maíꞌmaita ónaumne suwaná tirunkó kaweꞌá uráiye.

35
mirá uráavo Áánútuntaveꞌa asiramái méꞌa kaweꞌ-méyámbá kwémayaawe.

36 Áánútuna imáyáavinkeniꞌa éꞌa kwemó mirá umátinkanaumnemo siráin-tantaaꞌo mayánááontaveꞌa asiramái maíꞌmaiꞌa úmae iyíyana íma tívón-kaíno.

37 mindáyavena Ísu Káráísitimo kumínímba amuꞌmaréna ména Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna
sáwíyan-kanaa kwáyáimba póna
tíníwai íma úwoi ména tíníye. agaimaréna siráiye. moórávaꞌa agaimaréna séna

38 kesí kwaásigo arupí umái máyáiwai kesé
aráápamai máyáimba póna inkaisénamo siyuwénamo
kówínaꞌo éꞌa íma aamoí umánkanaumne siráiye agaimaréna siráiye.

39
mináímbá siráimbanivo kesáámá inkaisésamo auwésamo kówésamo ánásanaaon-kwaasiraanta íya éta Áánútun-aaiyaveta áraire séta kwenkáꞌá agevamáíya méta kaweꞌá umáíya maíꞌmaita ónaumne.

11

1 Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyáan-amba maarán-ámbán-iye. Áánútu toꞌmayaa uráin-tantaataveta séta árai-tantaaꞌan-iye séta amuꞌmaréta méta súrandeiyaamo ímo awánaraunda-yantaataveta séta áraiꞌa kwáyáiye kwésune.

2 kentáá síkwáꞌnáma Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái asiramái máyóntavena Áánútu séna kaweꞌán-owe siráiye.

3
naaóváꞌá Áánútu séna kwíyómba maramá paáruwo súwana paárúwata mináíntávéta áraire kwéseta kwéisaumne. ímo awánáúnda-yantaapinken-tantaaꞌnei awánáúnda-yantaaꞌa Áánútu taróruraiye.

4
naaóváꞌá moóráwai áwíꞌa Épeo Áánútun-aaiyavena áraire séna póí tuvúꞌmái agaimái Áánútumba ámakowana awaaó áwíꞌa Kááini kwemá toómbá ákáꞌmai Áánútumba amúwana Épeo Áánútumo sirónteniꞌo úntavena Kááinimo ámakowaimba usáyaaitaraiye. Épeo Áánútun-aaiyavena áraire séna kwenkáꞌá agevamái máyontavena Áánútu ámakon-tantaaꞌa awánéna kaweꞌán-iye séna kwembá awánéna arupí umái máyaandawai óne siráiye. naaóváꞌá Épeo pukówasa kwentávésa sésa Áánútun-aaiyavena áraire séna kwenkáꞌá agevamái máyon-kwaasiman-iye kwésewata ísámaeta kwéiyumne.

5
naaóváꞌá moóráwai áwíꞌa Ínóki Áánútun-aaiyavena áraire séna kwenkáꞌá agevamái máyontavena Áánútu púwivo séna kunáíꞌmaena kwíyómpaꞌa móankarowasa avakáá uwááesa túwómbanivo Áánútumo áíkomba íma awánaraawe. Ínókimba Áánútumo ímo kunáíkonkaꞌa marapáꞌó máyonkaꞌa moóráwai Ínókin-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna Áánútuma aamoí ínkwáe-iꞌa úmae iráiye agaimaréna siráin-aintaveta séta Ínóki Áánútun-aaiyavena áraire séna kwenkáꞌá agevamái méraiye kwésune.

6 Áánútunopaꞌo kwétewai Áánútu ména kwembó avakáá ónááon-kwaasi kaweꞌá umátínkáin-aintavesa aivaꞌá sésa árair-aimban-iye sésa kwenópaꞌa kwétewe. ímo árair-aimban-iyemo sésamo ésa íma kwenópaꞌa ténááowe. miráumai Áánútun-aaiyavesamo ímo áraire sésamo kwenkáꞌó ímo agevamáímo máyáawai Áánútu íma aamoí umátinkaniye.

7
naaóváꞌá Áánútu Nówaamba naaémbo nonkó tuwaaténa kwaási tínkaminiye-aimba simámuwana iséna séna áraire séna non-avóvomayaapaꞌo kwínín-damba úmarena kwená aarai-íyámpóíye kwenanáávúꞌmaare umáyówana nonkó miwí íma nawíkaraiye. Nówaa Áánútun-aaiyavena áraire súntavena Áánútu Nówantavena séna arupí umái máyaane súwana Áánútumo marapá-kwáásímó sáwí-meyambo timínín-aimba iséna simátímakaiye.

8
naaóváꞌá Áánútu Ááváramuntavena séna ená maramá tuwé aménaunda-maravaꞌa kwaaó súwana áraire séna kwená maramá tuwéna ímo awánarom-baravaꞌa Áánútumo amúpaꞌa kuréna

9 Áánútumo aménaumne siróm-baravaꞌa koména mináíntávéna áraire séna óꞌom-baravaken-kwaasigoraamba kwááyu-namba úmarena méraiye. mimbárá Ááváramuntavenamo siróntemba ááninko Áísákaante anówainko Yákóponteyavenagwaraꞌa timénaumne siróm-baravaꞌa Ááváramu-iyaise mésaya kwááyu-namba úmaresaya méraawe.

10 Ááváramu miráumai ména moórá-naopatavena imáyáa éna Áánútumo kwíyómpaꞌo toꞌmayaa úmakain-daopaꞌa asirayán-ávómbá kwaíkwaiꞌa ínín-daopatavena imáyáa éna amuꞌmaréna méraiye.

11 Ááváramu awainínkó áwíꞌa Séraa Áánútun-aaiyavena áraire siráiye. Áánútu simámena séna iyámpói ankáníyone súwana áraiꞌa kwemó sinteníꞌa owáímán-iye séna iyámpóímo ankánaunda-kanaa ánásaraiye séna íma imáyáa éna asirayámbá maéna ámúꞌa kauréna iyámpói ánkaraiye.

12 miráumai Ááváramu iyámpói ankómba anónuꞌmai kómpinkemba sáwíva-kwaasi aísaavutantamba ónááowaiyavena kwíyómpaꞌo oꞌó sáwívaꞌo kwáísanamo nompáꞌó nonáámááímo sáwívaꞌo kwáyáintemba mirán-kwáásí uwasá íma kanaán-umai táámparaawe.

13
maanáúváívímbó túwíꞌo agaimakáunda-kwaasi Áánútun-aaiyavesa áraire símae kwéiyesa kwenkáꞌá agevamái maivá kwéiyesa pukáawe. Áánútu asiramái séna mirá umátinkanaumnemo siráin-tantaaꞌa íma máyómba némpaꞌa kwáyowasa úwoi aaí isésa aamoí ésa sésa marapátáámó máyaundaya óꞌom-baravaken-kwaasiraamba umáíya sáwíyankaꞌa ménaumne símae kwéiyesa pukáawe.

14 mirán-áímbó kwésen-kwaasi miwítí mara-úrapaꞌa imáyáa kwéuwata ísaraumne.

15 miwímó tukóm-barayavesamo imáyáamo urésaraai koyauweránááon-amba kwáyomba pósa awánaraasino.

16 íma mirá ésa kwíyómpaꞌo usáyaaitarain-ayampaꞌa imáyáa uráawe. mindáyavena Áánútu aamoí éna séna kesí kwaásiman-owe séna póna miwítí maruꞌá toꞌmayaa uráiye.

17 Áánútu Ááváramuntavena asiramái séna enááninko Áísákaampinkemba enaísaavutantambo ónááowai paáronaaowe siréna naaémba moórá-aimba áísaa umai isánáe séna enáánimba Áísákaamba tuvú-simiyo súwana Ááváramu séna Áánútu simásimena séna enááninko Áísákaampinkemba enaísaavutantamba ónááowe siráimba áraiꞌa miráumai paárumasinkaniye séna Áísákaa mimbórá-íyámpóí úwana íma tátorena áíꞌmaena tuvuwíndayavena kwéena

19 imáyáa éna séna Áánútu kanaán-umai puwíndavinkemba usásinankaniye séna tuvuwíndayavena úwana Áánútu séna étuwaao súwana ivátuwena ááninkomba inkamúwana puwóntenkaaniꞌa kwéumpinkemba áíkaiye.

20 Áísákaa Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena Áánútumo naaémbo paárinin-tantaatavenamo sirón-aintavena ááninkai Yákóponte Ísonte kwaaróꞌá tumátínkaraiye.

21 naaémba Yákópo anónuꞌmai kéna puwíndayavena kwéena tááúnkaꞌa tátorena kívaena Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena Áánútuna imáyáa mósá maréna naaémbo paárinin-tantaatavenamo sirón-aintavena Yósépi ááninkai kwaaróꞌá tumátínkaraiye.

22 naaémba Yósépi anónuꞌmai kéna puwíndayavena kwéena Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena simátimena séna Áánútu kentáásí kwaási Ísareri-kwaasi Ísípi-maravakemba ayúꞌmai tíꞌmaena kentáásí maraváꞌá mótinkaindaraꞌa kesiyáántámba maimaésa máútaaro Yósépi siráiye.

23
naaémba Mósesi anóvowi kwembá ánkaresarai awánésarai kawer-íyámpóímán-iye sésarai Áánútun-aaiyavesarai áraire sésarai kwenkáꞌá agevamái máyóyantavesarai Ísípi-maravaken-anon-kwaasigo iyámpóíyomba tínkantuwaaromo sirón-aintavesarai íma táátavai uyambá mináímbá karésarai Mósesimba aúpáꞌá ánkaroyana kaumbo-kwíyómbá ánásowana minánón-kwáásígó ayáámúnko áíꞌmaena kwená naaúmpaꞌa móankarowana

24 naaémba Mósesi anón-úwasa awánésa sésa Ísípivaken-anon-kwaasigo ayáámúnko ááninkoman-iye kwésuwana Mósesi Áánútun-aaiyavena áraire séna kwenkáꞌá agevamái máyontavena mirámó sun-áímbá ánaaemba umátimena séna kemá íma kwenáánimba úne siráiye.

25 Ísípivaken-kwaasi sáwívar-oisamba marésa sáwíꞌo kwéontavesa aamoí kwéumba Mósesi ááémo ánásanin-tantaatavena íma arááíma kwétowana séna umbai-yántááꞌó siménááombo éna kanaán-iye séna Áánútuna kwaási kwená kwaási póna máyón-ayampaꞌa koména

26 imáyáa éna séna Áánútu kentááyávéna tiráníwaine séna usásinankaraiwaina mayáí mayánaunda póna umbai-yántááꞌó kempáꞌó tínímba minánkó Ísípi-kwaasiti sáwívar-oisamba mayánaunda-ankomba usáyaaitaraiye séna Áánútuma kaweꞌ-méyámbá simíníye-imayaa éna mirá uráiye.

27
naaémba Mósesi Ísípi-maravaꞌa tuwéꞌa kónaumne sirónkaꞌa anón-kwaasi áwááꞌa áúwana Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena kwenáároi íma inkaiséna úwoi kówéna Áánútumba íma túrandei awánarowaimba imáyáavinkemba awánarontavena úwoi kóuraiye.

28 naaémba Ísípivaꞌa Áánútuna kwayóꞌnákó kwíyómpakewai moórá-mora-naumpimpakemba aivar-íyámpóí tínkamindayavena kwéuwana Mósesi Áánútun-aaiyavena áraire siróntavena Ísareri-kwaasiti aivar-íyámpóí íma tínkaminkwae séna Ísareri-kwaasiyavena póí tuvukéꞌa ááto-tairaꞌa naaemá péꞌmareꞌa mimpóí kemá naaró súwasa mirá uráawe. mindáyavesa áwíꞌa tésa páásova-tanone siráamba mindá tíyótaasa-tanone siráawe.

29
naaémba Ísípi-maravaꞌa Ísareri-kwaasi tuwésa tésa anón-donko áwíꞌa naae-nóné supaꞌá tésa Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyóntavena mindónkó tuwínkaaꞌa úwasa nonáámááíravamba táatowasa Ísípivaken-kwaasi kwaꞌmaésa tésa mindómpímbá tuwaná mindónkó kunátawisena minkwáásí tínkantasaraiye.

30
naaémba Ísareri-kwaasi sésa Yéríko-naopaken-kwaasi kotínkantuweta mimbáráváꞌá koménae sésa kumbá Áánútu mirán-oro sirómba áraire siróntavesa mindáóꞌa óntandeimo iíꞌo úmakopaꞌa kóukuyauku uwááesa tóyo eémesa avaꞌmoraéraꞌa mirá ésa avakaetégomba komirá uwaná kweyááríkaꞌa miníꞌá tawísímaena marapáꞌá kumúwasa Yéríko-kwaasi tínkantuwesa koméraawe.

31 Ísareri-kwaasi Yéríko-naopaꞌa íma kurónkaꞌa kaeꞌnárai tiꞌmárówasarai mindáópaꞌa kotivúntamai awánayae sésarai kuyambá moórá-ininko áwíꞌa Áréꞌapi eénánkáꞌá nááún-ininkona naaúmpaꞌa kuyaná Áánútun-aaiyavena áraire séna minkáéꞌnárai aúpáꞌá tiyuwówasarai tirááiye. Ísareri-kwaasi Yéríko-naoapaken-kwaasi kotínkantuweꞌa koménae sésa kurónkaꞌa Yéríko-kwaasi Áánútun-aaiyavesa íma áraire sirówai tínkamesa Áréꞌapi Áánútun-aaiyavena áraire sirón-inimba íma inkánkaawe.

32
amáparawai tááimo agáyáanda ayáátáár-aimba imbá póꞌa amáparawai táái íma agayánaumne. miwí túwíꞌa Kítíyono úwana Péréke úwana Sámúsoni úwana Yépeta úwana Tévíti úwana Sámúwéri úwasa Áánútun-aai simátímakowaiye miráumai-kwaasi ésa

33 Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyóntavesa pósa miwívínkémbá évakarawai namuro-kwáásí usáyaaitesa arupí umái miwítí kwaásiraꞌa kárákwiyesa Áánútumo asiramáímo séna mirámó ónaumnemo siróntemba umái máyówana Áánútu aváár-íyán-tóikaꞌa awáá urówana íma vówasa mésa

34 miwívínkémbá évakarawai anóniꞌa pisíntukowasa miwítí namuro-kwáásí tínkamonae suwaná Áánútu tíyótinkowasa kaweꞌá umái mésa íma asiramái máyówana Áánútu asiramátinkowasa mésa miwítí namuro-kwáásí tínkantuwesa méraawe.

35 évakar-inimba Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyontavena miwí timááraamo pukómpinkemba Áánútu usásintinkaraiye. namuro-kwáásí évakarawai tátoresa sésa Áánútumbo tínaaembo umámiyataamo éta íya tínkameta étinkanaumpo Áánútumbo tínaaembo ímo umámiyataamo éta tínkamonaumne suwasá Áánútumba íma sínaaemba umámenaumne sésa imáyáa ésa púwónana Áánútu súwaꞌnaa ínata kwíyómpata maíꞌmaita ónaumne suwasá tíꞌa úniꞌa umátínkówasa pukáawe.

36 Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyóntavesa miwítí namuro-kwáásí évakarawaiyavesa tuwíráái sésa tínkambae kwéiyesa évakaꞌa tíyayaankaꞌa asááumai tíꞌmaesa ándávaꞌa mágwétiyuwesa

37 évakarawai óntandei tínkamuwasa púwúwasa évakaꞌa maánkááraꞌnei taasaꞌnaasá kwéumasuwesa évakaꞌa taánasatanei túvimba airaꞌnaará kwéuwasa kwévuwuwasa évakarawai íma kawer-únánkwátói urésa sipisípi-ayau-unankwatoi uwasá évakaꞌa méme-ayau-unankwatoi urésa íma kaweꞌ-náúmpímpáꞌá kwégwaesa úwoivimpaꞌa kogwáísagwai ésa íma toómbá makówasa sáwíꞌa umátinkesa umbai-yántááríꞌa umátinkesa

38 kawe-kwáásí-íꞌa umái máyóntavesa tiꞌmátuwowasa kówésa kwaásimo ímo máyópaꞌa kwénaaesa omápaꞌa mésa maipíné muri-áívíné kwaésa miráumai mésa kawe-kwáásímá pósa sáwíꞌo umátínkówaivimba íma máúmba keyááraꞌa maémáéwe.

39
mirán-kwáásí Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyóntavena Áánútu séna kaweꞌán-owe siráivo marapáꞌá máyónkaꞌa Áánútumo mirá umátinkanaumnemo siráin-tantaaꞌa íma awánowana

40 Áánútu miwíyávéna amuꞌmáráaro séna naaémbo keséyaamo ménaaon-kwaasiyavena imáyáa éna kawer-ámbá kentááwé miwíyé kasenkuíꞌa umásinkanin-anta kwisínkaraiye. mindáyavesa marapáꞌó máyónkaꞌa íma awánaraawe.

12

1 miwí miráumai máyómbanivo kesáá maaráyá ónaumne. miwí Áánútun-aaiyavesa áraire siráawai torupamáímo máyómpimbo kesáá avumpinkáántá máyaunasaraanta Áánútun-aaiyavesa áraire sésa kwenkáꞌá agevamái máyón-amba kwéagaraasinkaawata mindáyaveta umbai-yántááꞌá ivátuweta kentáámó sáwí-imayaaomo tátokaimba ivátuweta kwaásimo isaaisésaraambo kwégwesaraambo mimbórá-ímáyáámó kwégwaraantemba Áánútumo agaráásínkarain-ampata íma sívón-káínata asiramáíya kónaumne.

2 kwaásimo isaaisésaraambo kwégwesaraambo ayááíváꞌó kwáyáim-beyantavesamo imáyáamo ontembá Ísuntavetaawe suꞌmai imáyáaya onó. Ísu imáyáaya símakaisata Áánútun-aaiyaveta áraireya kwésunanaya imáyáaya kwésimimba póta Áánútuweya aráápamai maíꞌmaita úmaeta iyónaundayaawe. Ísu naaémbo arunkó aamoí ínín-imayaa éna póna taairaꞌó puwíníntavena íma aꞌáo séna taairaꞌó púwón-antavesamo tigaeyávésa kwéomba íma imáyáa éna póna Áánútu kawáá uráiwai ayáánúrapaꞌa asirayán-áyámpáꞌá maraꞌá máyáiye.

3 Ísuntaveꞌa imáyáa oró. marapáꞌó máyonkaꞌo sáwí-kwaasi sáwíꞌo umánkávaꞌo íyúwanamo asiramáímo maimaénamo iráimba imáyáa éꞌa íma tívón-káínaꞌa íma ivátuweꞌa asiramái máéro.

4 sáwí-yantaataveꞌa kárákwimaeꞌa kwéiyeꞌa asiramái máyáampinkemba íma tínkamowaꞌa pukáawe.

5 Áánútu asiramátinkanintavena séna kesiyáámúmbaare kesáánimbaare ísáaro súwana agaimaréna siráin-aimba imáyáa oró. maarán-áímbá séna

Ísóigo arumbá tímakaiwai arupí kwéumatinkena kesáánimba owémó kwésiwaiyavena kesáái isáígwáe séna kwétinkamiye. mindáyavai kesááninkoo Ísóigo arupí umánkáimba íma úwoisan-tantaaꞌan iyé-ímáyáá éma sáwíꞌo uráanda asiramái simámakaimba enarunkó íma sáwíꞌa íno agaimaréna siráiye.

7 umbai-yántááꞌó kentópaꞌo kwétimba Áánútu kaweꞌá kwéumatinkena kwená iyámpói owaná póna mirá kwéumatinkaiye. amápar-iyampoi kaweꞌá ónááontavesa miwí tinóvowi arupí kwéumatinkaawe.

8 Áánútu amápaꞌa kwená iyámpói umbai-yántáápínkémbá arupí kwéumatinkaimba umbai-yántááꞌó kwáyáiwai Áánútuna iyámpóin-ovo umbai-yántááꞌó ímo kwáyáiwai óꞌowiti iyámpóin-owe.

9 moórá-ainkwaraꞌa súnda ísáaro. marapákén-késívóisaiya arupí umásínkaraawata miwí táái iséta miráumai kwíyómpaken-kentaasivo áái iséta kaweꞌá umái méta minánón-áímbá miráyá onó.

10 sáwíyan-kanaa marapákén-késívóisaiya miwítí imáyáavinkemba arupí umásínkáantaanivo Áánútu kaweꞌá umátinkanae séna kaweré suꞌmaiya umáíya ménaundayavenaya kwemó kaweꞌó umáímo máyáintemba miráyá ónaundayavenaya arupíya kwéumasinkaiye.

11 arupí kwéumasinkaindarata sirunkó umbaí kwétainata íya aamoí éta naaémba minúmbáí-yántáákó kaweꞌá umásinkaindarata minúmbáí-yántáákóná anondá paru umái kaweꞌá umái ménaumne. mirám-baaran-oro siráin-kwasai.

12
miráumai kárákwiyeꞌa tiyáántán-kwimai méꞌa

13 arupí-amba imáyáa umái kwáráaro. keinárawapinkemba évakarawai tuwánésa sáwí-amba kwáráavo séꞌa kaweꞌá umái méꞌa arupí-amba kwáráaro.

14
tiyáántán-kwimai amáparawaiye paru umái máéro. ímo kaweré suꞌmai umáímo máyáawai Ísóigomba íma awánanaaovo kaweré suꞌmai umái máéro.

15 keinárawapinkemba évakarawai Áánútu úwoi kwétuwaꞌnaa-iwaimba auwáúnavo séꞌa kárákwiyoro. keinárawapinkemba évakarawai tirunkó sáwíꞌa índarakemba misáwí-ímáyááó amápa-kwaasivimba kóyáwé iváínivo kárákwiyoro.

16 sáwí-yantaataveꞌa tirááíyaveꞌa ováínivo kárákwiyoro. naaóváꞌá moóráwai áwíꞌa Íso Áánútuntavena íma imáyáa éna sáwíꞌo uráintemba keinárawapinkemba évakarawai mirá ováínivo kárákwiyoro. kwemá Áánútuntavena íma imáyáa kwéuwaimba moórá-tawai áái kwéankowana ávákontavena séna ená toómbá nasímínana mintónkóná anondá emá aivar-íyámpóí aúrénana kenkáísivowa kawe-kwááróꞌá tumánkaniye séna

17 ména naaémba moórá-imayaa éna kesivo kawe-kwááróꞌá tumásinkainkwae séna anón-iviꞌa tówana avowámá ávákomba kawe-kwááróꞌá tumánkena póna kwembá íma tumánkowana ááémo sáwíꞌo uráin-tantaako avowámá kawe-kwááróꞌá tumánkanin-amba ítáraiye. keinárawapinkemba évakarawai mirá-sáwíꞌá ováínivo kárákwiyoro.

18
naaóváꞌá Ísareri-kwaasi Sáínai-omar-andampaꞌa komáyówana anón-irama kwégena tinepáí kwégowasa uwaná anómba túnkuwana anón-unda torówana

19 uwíremba anónkaꞌa aúꞌmai iyúwana aaigówé suꞌmai séna kwaásiye póíye maanómákáꞌó tíyaꞌo éꞌa óntandei tínkamiyasa puwónááowe súwasa mináímbó ísón-kwaasi táátavesa ésa sésa ókwaraꞌa moórá-aimba íma sínata isánáe sésa táátavesa ésa

21 awánon-tantaaꞌa anómba táátavesa uwaná Mósesi séna sááte kéna siyántámbá taráiye siráiye. naaóváꞌá Ísareri-kwaasi mirán-tántááꞌá koawánaraavo keinárawaꞌa mirán-tántááꞌá íma kogwéawanaawe.

22 íma mirá éꞌa Áánútunopaꞌo tiráamba maarááníꞌa kwéowe. moórá-omako áwíꞌa Sáíyono-omapaꞌa téꞌa Áánútu asirayánkwáráwáíná naaópaꞌa téꞌa kwíyómpaꞌa aúná-naoꞌa Yérúsaremu-naokaan-daopaꞌa téꞌa kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌo sáwívaꞌo torupamáímo mésamo Áánútu áwíꞌo mósá marésamo aamoí kwéopaꞌa téꞌa

23 aivaꞌó Áánútunopaꞌo tésamo kwená kwaási-iꞌa umái máyáapaꞌa tiráawe. kwíyómpaꞌa aúváívimba miwí túwíꞌa agaimakáiye. Áánútu amáparawai miwímó máyáawaina ááintavena tísaa íníwainopaꞌa téꞌa marapáꞌó arupí umáímo máyówanamo Áánútumo kasenkuíꞌo umátínkaraiwai kwíyómpaꞌa miwí timantómbó máyáapaꞌa téꞌa

24 Ísunopaꞌa Áánútu aúná-aimbo simáímo tarúmakaimba kwéagaraasinkaiwainopaꞌa tiráawe. naaóváꞌá Kááini ávákomba Épeomba tuvuwúwana puwúwana kwená naaemá kumúwana mindáyavena anondá sáwí-meyamba amínkwáe siráimbanivo Ísuna naaemó kunkáimba kwaási kaweꞌá kwéumatinkaimba kwenópaꞌa tiráawe.

25 Áánútu keinárawatavenamo aaimó sínda-aimba íma araaiséꞌa kárákwiyoro. naaóváꞌá Mósesi marapáꞌá ména Áánútun-aai simátimuwasa arááíraawai sáwí-meyamba mairáawe. miráumaimo kwíyómpakewaimo simátiminda-aintaamo araaisénááowai áraiꞌa sáwí-meyamba mayánááovo kárákwiyoro.

26 naaóváꞌá Áánútu Sáínai-omapinkemba aaí súwana anóm-barima taráimbanivo ívéꞌa asiramái séna moórá-kanaa tínímba ókwaraꞌa anóm-barima taaó senaná kwíyónkowe maraówé anóm-barima táníye siráiye.

27 ókwaraꞌa anóm-barima taaó sénaumnemo siráin-ainkona ááimba maarán-iye. marímo tánín-tantaaꞌa naaóváꞌó tarórurain-tantaaꞌa póna ánásanivo maríma ímo kanaán-umai táínda-yantaaꞌa kwaíkwaiꞌa íníye.

28
miráumai marímo tánímba Áánútu kentááráꞌá kárákwiraimba póna íya siyuwánímba póta sirunkó kaweꞌá ínata aamoí éta kwentávéta éta kwenáwíꞌa mósá maréta kwená imáyáa mósá máráandayavenaya aamoí íníye.

29 kankambó aúꞌmaimo iravímbó agaisúwáantemba Áánútu mirá ínata póta kwená imáyáa mósá maréta ménaumne.

13

1 Ísu Káráísitiye tarúmai máyáawai Áánútuna akúníꞌa umái máyáamba póꞌa moórá-morawaivimba kentirumbá kwétimeꞌa íma ivátuwaaro.

2 namu-kwaasímó tíyaꞌo éꞌa toómbá naambá kwétimeꞌa íma iváꞌá tiyúwáaro. évakarawaimo mirámó uráamba íma marapá-kwáásí kaweꞌá umátínkaraavo kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa mirá umátínkaraavo íma kwíyómpakewai owé-ímáyáá uráavo marapákén-kwáásí owé-ímáyáá uráawe. mindáyaveꞌa namu-kwaasí túwaꞌnaa oro.

3 Áánútuna kwaásivinkemba kwená kwaási onkákémbá évakarawai tíꞌmaesa ándávaꞌa mótínkáamba miwísé ándáraamba umái maémáyáambanivo mindáyaveꞌa imáyáa éꞌa túwaꞌnaa oro. umbai-yántááꞌá miwívímbá kwáyáin-kwaasi keinárawapinkwaraꞌa miráumai umbai-yántáákáámbá kwáyáiwain-ovo imáyáa éꞌa túwaꞌnaa oro.

4
aaraimó kwaaimó máyáawasa kwaaimó aaraimó máyáawasa kwéon-amba kawer-ámbán-ivo aaraí íma sáwí-ankaꞌa nááówasa kwaaí íma sáwí-ankaꞌa nááówasa miráumai máyáavo aarai-úmóyáné kwaai-úmóyáné íma oró. mirámó íyanamo éna Áánútu sáwí-meyamba timíníye.

5 Áánútu séna

íma tiyuwéꞌa túwaꞌnaa ónaumne mináímbá siráintaveta asiramái méta séta

Ísóigo kwésuwaꞌnaa-imba póꞌa kwaásimo
sáwíꞌo umásinkaiyamba íma sááꞌa káníye séna Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna siráimba póꞌa óntantaveꞌa íma anón-imayaa éꞌa mirán-tántáákó kembá tátorainaꞌa sáwíꞌa iíyáváínivo makáan-tantaataveꞌa séꞌa mindá kanaán-iye seró.

7 ááéma kentí anón-kwaasi Áánútun-aai simátímakaawaiyaveꞌa imáyáa oró. miwímó máyón-aaine pukáan-aaine imáyáa éꞌa Áánútuwemo aráápamaimo maémáéntemba mirá oró.

8 Ísu Káráísiti naaóváꞌó uráintene minkáꞌó mirá uráintene ívékwaraꞌa mirá kwéintene naaénkwaraꞌa mirámó íníntene. mindáyaveꞌa

9 toómbá aambá áúmbakaan-amba kwaránááomba íma túwaꞌnaa ínívo Áánútu úwoi súwaꞌnaa umáíya kwéasiramasinkaivo óꞌon-oꞌom-bonor-aimba kampaꞌ-mónór-áímbá iséꞌa kwáráavainivo kárákwiyoro.

10 Ísu Káráísitimo puwénamo kwenáúmo Áánútumbo ámakaintavenaya kwésuwaꞌnaa-imbanivo mono-náúmpáꞌó monoꞌ-máyáí-kwáásímó póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámén-kwaasi íma kanaán-umai kwétuwaꞌnaa-iye.

11 aivaꞌ-mónó-káwáánákó kwaási sáwíꞌo uráantavena póí tuvukéna naaemá umaéna Áánútuna aokaꞌ-náúmpáꞌá iréna mindááémá tuvimpín-úmáráísasa mimpóí mindáókona aaumépaꞌa íma nésa agaisukáawe.

12
miráumai Ísu Káráísiti kentááyávéna imáyáa éna sáwí-imayaa maitiyuwánaumne séna íma aꞌáo súwasa áíꞌmaesa mindáókona aaumépaꞌa móankaresa tuvúwúwana puwúwana kwená naaemá kunkáiye. mirámó uráimba póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámén-kwaasi íma kanaán-umai kwétuwaꞌnaa-ivo kentáá kwésuwaꞌnaa-iye.

13 Ísumba áíꞌmaesa mindáókona aaumépaꞌa móankaresa tuvúwúwana pukáimba miráumai monoꞌ-náúmpáꞌó póímo tuvúꞌmáímo Áánútumbo ámén-amba tuwáúnasaya kwembó simáímo sáwíꞌo umánkaraantemba kentáágwáráꞌá simái sáwíꞌa umásínkáamba póta íya kwentá auwánaumne.

14 marapáꞌó kwaíkwaiꞌo ínín-daoꞌa íma kwáyáintaveta kwíyómpaꞌo maíꞌmaitaamo ónaunda-naopata imáyáaya éta póta íya kwentá auwánaumne.

15 Áánútumbo póímo áméntemba Ísu Káráísiti kentááyávénawe séna pukáintaveta Áánútuna kwaási úne súndawaiya aamoí umánkámae kwéiyeta kwenáwíꞌa mósá maréta íya túwáano.

16 kaweꞌá umátinketa túwaꞌnaa eta íyaamo túwáandayavena Áánútu aamoí íníye.

17
kentí anón-kwaasi táái iséꞌa kwésentemba mirán-oro. keinárawakaꞌa kaweꞌá umái kárákwimae kwéiyesa naaémba Áánútumba mimbáyáíyávéꞌa simámenaaowe. miwí tááimo ísámaimo kaweꞌó íyasamo ésa aamoí íyaꞌa mindáyaveꞌa kaweꞌá umái ménaaowe. miwí tááimo ímo ísámaimo kaweꞌó íyasamo ésa miwítí mayáí umbaí táínaꞌa mindáyaveꞌa íma kaweꞌá umái ménaaowe.

18
imáyáa éta kentáásirumpinta íma aaí kwáyáísata amápa-tantaataveta arupíya ónáeya kwésumpo kentááyávéꞌa Áánútumpaꞌa námúnaa símae íyóro.

19 asiramái simátimeꞌa séꞌa ókwaraꞌa kentópaꞌa sáwíyankaꞌa kónaunda-amba Áánútu paárinintaveꞌa námúnaa seró súne. námúnaa siráin-kwasai.

20 Áánútu paru kwéumatinkaiwaina ááinko éna Ísóigo Ísu pukáimpinkemba usásinankarowana puwúwanamo kwená naaemó kunkáintavena póna simái tarúmakain-aimba kwaíkwaiꞌa ínana sipisípiraꞌo kárákwiraiwaimo intembá Ísóigo Ísu kentááráꞌá kwégarakwiyiye.

21 Áánútuna imáyáavinkeniꞌa ónááontavena Áánútu asirayámbá timíníntaveꞌa námúnaa kwésune. Áánútu kentáásirumpinta mayáí kwémayaimba Ísu Káráísitina asirayándéí kwembó arááímo taim-báyáí Áánútu mayáníntaveꞌa námúnaa kwésune. Ísu Káráísiti áwíꞌa aasiyaasí anómba kwaíkwaiꞌa kwéimba árair-aimba intávéꞌa námúnaa kwésune.

22
kesí kwaásiyono. asiramái simátimeꞌa séꞌa asiramátinkanaundayaveꞌa maanáúváímá agaimái timúnda íma ayáátáár-aimban-ivo kwempaꞌá méꞌa ísáaro.

23 moórá-aimba ísáaro. moóráwai áwíꞌa Tímóti ándávakemba kwéayurankaamba póna ááémo tínaꞌo éꞌa kentópaꞌo kóndaraꞌa áíꞌmaeꞌa kónaumne.

24
kentí anón-kwaasiyavetaawe Áánútuna kwaási amáparawaiyavetaawe simátimeꞌa séꞌa kaweꞌá umái máéro kwésune. Áánútuna kwaási Ítári-maravakewai simátimesa sésa kaweꞌá umái máéro kwésewe.

25 Áánútu úwoi kwétuwaꞌnaa-intaveꞌa námúnaa kwésune. kesáái ánásaiye.