1

1 kemá Póro maanáúváí agaimaráúmpo Ísóigona kwaási Kárésiyaa-maravaꞌa máyáawai ísáaro. keséyaamo Ísóigona kwaásimo kesémo máyáawaiye keinárawataveta séta kaweꞌá umái máéro kwésune. Ísu Káráísitiye Áánútu kentáásivoma Ísumbo pukáimpinkembo usásinankaraiwaiye kentávésarai sésarai aantá-kwaasi-iꞌa éma kesáái kosimátímaꞌmae naauwó sésarai siꞌmákaayamba íma kwaási miwítí imáyáavinkemba siꞌmákaavo Áánútu kwená imáyáavinkemba siꞌmákaivo ísáaro.

1

3 Áánútu kentáásivowe Ísóigo Ísu Káráísitiye úwoi túwaꞌnaa esarai paru kwéumatinkaayantaveꞌa námúnaa kwésune.

4 sáwíꞌo umáímo máyáampinken-asirayanko tátokaimpinkemba iyásinkanintavenayaawe sáwítaamo kwéundavinkemba maisiyuwáníntavenayaawe Ísóigo Ísu Káráísiti pukáiye. Áánútu kentáásivona imáyáavinkemba mirá uráiye.

5 Áánútu áwíꞌo aasiyaasimó anómbo umáímo kwaíkwaiꞌo úmaenamo iyínímba árair-aimban-iye. áséi-kwasai mimbórá-áímbá kwáyáin-kwasai.

6 Ísu Káráísiti úwoi túwaꞌnaa úwana Áánútu kwená kwaási-iꞌa umátinkaindayavena tááyowaꞌa iséꞌa ááéma Áánútumba kwéauweꞌa óꞌom-bonor-aimba kwéisaantavena mindáyavena sááꞌa kwégaiye.

7 mináímbá íma kawer-áséí-kwásáímán-iye. évakarawai Ísu Káráísitina áséi-kwasai kwaéꞌmái kwésesa kentí imáyáa kwétavisewe.

8 kesááwáꞌi. kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaraꞌi. ímo simátímakaunda-aintaamo óꞌon-aimbo simátíménanayaamo éna Áánútu áwááꞌa séna sáwí-meyamba simíníye.

9 kéꞌnaan-aimba moórágwaraꞌa sénaumpo ísáaro. moóráwaimo ímo simátímakaunda-aimbo óꞌon-aimbo simátiminanamo éna Áánútu áwááꞌa séna sáwí-meyamba amíníye.

10
kwaási aamoí umásinkaigwae séꞌa mináímbá íma kwésumpo Áánútu kembá aamoí umásinkainkwae séꞌa mináímbá kwésune. ááémo kwaásimo aamoí umásinkaigwae séꞌo uráundantemba ívéꞌa íma mirá kwéune. ívéꞌo kwaásimo aamoí umásinkaigwae séꞌo mirám-báyáímó kwémaekai Ísu Káráísitina mayáímá íma mayáúsino. Póromba aantá-kwaasi-iꞌa umái usásinankarain-kwasai.

11
kesí kwaási ísáaro. áséi-kwasaimo simátímakaunda íma kwaásiti imáyáavinkemban-iye.

12 Ísu Káráísiti paáréna simásímakaivo íma kwaási suwaꞌá ísaraumne.

13 ááéma Yútaa-kwaasiti monor-ámbá kwarááwándaraꞌa Ísuna aampaꞌó kwégwaraawai ánásanaaowe séꞌa ávááraumai sáwíꞌa umátínkávaꞌa kuráunda-aimba ísaraawe.

14 kentáá síkwáꞌnámo uráantemba asiramái kwaréꞌa Yútaa-kwaasiti monor-ámbá kwarááwánda karuwaaꞌá kwéeꞌa kesimantowí usáyaaitaraumne.

15
mirá uráumpo íma kesinó masínkaronkaꞌa Áánútu ításinkena kendéíyé siráimba póna arumbá umásinkena kwená mayáímá mayánaundayavena kembá ítámakaimbaniye.

16 Áánútumo siráin-kanaamo tiráimba kwenááninko agaráásinkena séna óꞌonkaa-kwaasi kesáái kosimátímaꞌmae naauwó súwaꞌa iséꞌa mitáwai íma kwaási kotísaa eꞌa séꞌa nóran-aina simátímaꞌmae naaónaumno íma séꞌa

17 Yérúsaremu-naopaꞌa íma kwéꞌa Áánútuna aantá-kwaasi íma kotísaa eꞌa aantá-kwaasiti mayáíráꞌó kesí aivaríꞌo uráan-kwaasiraꞌa íma kotísaa eꞌa Árépiyaa-maravaꞌa kwaásimo ímo máyáapaꞌa koméꞌa naaémba moórágwaraꞌa Támásikasi-naopaꞌa kuráumne.

18
koméꞌa kaumbo-ímá maisuwéꞌa Yérúsaremu-naopaꞌa kwéꞌa Pítaanopaꞌa koméꞌa sísamaivakemba évaꞌaasei-noꞌwaamba kwaéꞌa

19 mitáwai Ísóigo ávákomba áwíꞌa Yémésimba awánéꞌa íma óꞌon-aanta-kwaasi tuwánéꞌa

20 Áánútu aúrankaꞌa kwéagayaunda-aimba íma kampar-áímbán-ivo árair-aimban-iye.

21 mitáwai íma óꞌon-aanta-kwaasi tuwánéꞌa Yérúsaremu-naopaꞌa tuwéꞌa Síriyaa-maravare Sírísiyaa-maravare komáyaawanasa

22 Ísu Káráísitina kwaási Yútiyaa-maravaꞌo máyówai íma kembá suwánésa

23 kesááiye suꞌmai ísarowasa évakarawai sésa Ísuna aampaꞌá kwégwaraawai ánásanaaowe séna ávááraumai sáwíꞌa umátínkávaꞌa kuráiwai ívéꞌa Ísun-aai simátímaꞌmae kwénaaiye suwasá isésa

24 kentávésa aamoí ésa Áánútu áwíꞌa mósá makáawe.

2

1 Áánútu áwíꞌa mósá márówaꞌa sísamaivakemba éíyain-ima maisuwéꞌa moóráwai Páánápáasiye kesé Yérúsaremu-naopaꞌa kwékai moóráwaimba Táításinkwaraꞌa áíꞌmekai kwékai

2 Áánútu kentávéna siráintaveꞌa Yérúsaremu-naopaꞌa koméꞌa Ísuna kwaásiti anón-kwaasiye suꞌmai torupamái méꞌa óꞌonkaa-kwaasimo áséi-kwasaimo simátímakaundantemba simátímakaumne. ááémo simátímakaundawe ívéꞌo simátimundawe áséi-kwasai simátimunda-mayaigo sáwí-mayairaamban-ivo séꞌa simátimewanda ísaraawe.

3 Táítási kesé ména íma Yútaa-kwaasin-ivo Kíríki-kwaasigoma kesé máyowasa áúraꞌa kárámai araaꞌéna uwó-áímbá Ísuna anón-kwaasi íma siráawe.

4 évakarawai kampaꞌá sésa Káráísitina kwaási úne sésa miwísé torupamái máyaawanasa mindáyavesa Ísuna anón-kwaasi mináímbá siráawe. Yútaa-kwaasiti ámáánko tátokaimpinkemba Ísu Káráísitin-aaigo iyátínkáin-aimba kotivúntamai isánáe sésa keséya koyorupamái mésa sésa Yútaa-kwaasiti ámáámba kwarésa túraꞌa kárámai araaꞌéna oro sésa mináínkó tátorainkwae sésa Ísu Káráísitin-aaigo íma iyátinkaniye sumbánivo Ísuna anón-kwaasi miwí táái íma isésa Táítási áúraꞌa kárámai araaꞌéna uwó-áímbá íma siráawe.

5 miwítí kampar-áímbá íma kwakáundaya póna áséi-kwasai árair-aimba keinárawapimba asiramái kwaíkwaiꞌa íníye.

6 minánón-kwáásíyómbá kentávésa sésa áséi-kwasaimo simátímakaanda-aine suꞌmai simátimiyo siráawe. minánón-kwáásíyávésa évakarawai sésa túwíkwara-kwaasin-owe sewaná Áánútu túwítavai íma imáyáa kwéintavai kegwáráꞌá íma imáyáa éꞌa séꞌa túwíkwara-kwaasiyaꞌo. íya túwíꞌa kwáyáin-kwaasiyaꞌo kwésune. minánón-kwáásíyómbá kentávésa moórá-ainkwaraꞌa simátimiyo íma sembá

7 maarán-áímbá sésa Áánútu Pítaantavena súwanamo Yútaa-kwaasimo áséi-kwasai kwésimatimintemba Áánútu entávéna siráisa óꞌonkaa-kwaasi áséi-kwasai kwésimatimene kentávésa siráawe.

8 Áánútu Pítaamba asirayámbá amúwana Yútaa-kwaasi áséi-kwasai kwésimatimintemba kegwáráꞌá asirayámbá símakaisaꞌa óꞌonkaa-kwaasi kwésimatimune.

9 Yémésiye Pítaawe Yóniye Ísóigo Ísuna kwaásiraꞌo kárákwiraawai kentávésa sésa Áánútumo ámakainiꞌa uwo sésa Páánápáasinte kenté tiyáámba símakaawe. maarán-áíntávéta mimbórá-ímáyáá éta keiráí óꞌonkaa-kwaasi áséi-kwasai kosimátimeyauye. miwí Yútaa-kwaasi kwésimatimewe.

10 Ísuna anón-kwaasiyomba mimbórá-áímbá simásimesa sésa óísaniyaain-kwaasi túwaꞌnaa oró-áímbá kosimátimiyo suwaꞌá mindáyaveꞌa kegwáráꞌá áꞌa imáyáa kwéeꞌa karuwaaꞌá uráumne. Póro Pítaantavai séna sáwíꞌa óne siráin-kwasai.

11
karuwaaꞌá kwéeꞌa Ántíoku-naopaꞌa komáyaawanana naaémba Pítaa túwaꞌa amáparawai túrankaꞌa Pítaantaveꞌa séꞌa sáwíꞌa uráane siráumne.

12 ááéma Pítaama óꞌonkaa-kwaasi Ísun-aaiyavesa áraire kwésun-kwaasiye toómbá kwénowasa évaka-Yutaa-kwaasi Yémésinopakemba tésa sésa óꞌonkaa-kwaasi túraꞌa kárámai araaꞌéna oro. Yútaa-kwaasi óꞌonkaa-kwaasiye toómbá íma naaró suntavéna Pítaa ááꞌa kówana ivátuwena óꞌonkaa-kwaasiye íma toómbá néna

13 póna kaer-áínkwárá-kwáásírááníꞌa úwasa óꞌon-Yutaa-kwaasi Ísun-aaiyavesa áraire kwésun-kwaasi Pítaamo úmba awánésa miwígwáráꞌá mirá ésa Páánápáasina imáyáa tavisuwaná kwegwáráꞌá mirá uráiye.

14 mirámó kwéomba árair-asei-ainkona aampaꞌá íma arupí umái kombá kemá Póro tuwánéꞌa amáparawai túrankaꞌa Pítaantaveꞌa séꞌa emá Yútaa-kwaasi éma óꞌonkaa-kwaasimo ontembá éma mindáyavai óꞌonkaa-kwaasiyavai íma se Yútaa-kwaasimo ontembá oro íma siyó Pítaantaveꞌa siráumne. Ísun-aaiyavai áraire sewáí Áánútu séna arupí umái máyáawai-owe sin-kwásáí.

15
simásuweꞌa Pítaantaveꞌa maarán-áímbá siráumne. kentáásinovowiya Yútaa-kwaasi pósa kentáá masínkaraawata Yútaa-kwaasiya éta íma óꞌonkaa-kwaasi éta miwímó sáwíꞌo ontentá íya kwéundayaanivo

16 Yútaa-kwaasiti ámáántaamo kwégwaraundawaintavenaya Áánútu íma arupí umái máyáawain-owe séna Ísu Káráísitin-aaiyaveta áraire kwésundawaintavenaya séna arupí umái máyáawain-owe kwésisata ísaraumne. Áánútu kentááyávéna séna arupí umái máyáawain-owe síníntaveta Ísu Káráísitin-aaiyaveta áraireya kwésune. kentáásí ámáámbo kwáráananayaamo éna Áánútu suwánénaya arupí umái máyáawain-owe íma sínívo Ísu Káráísitin-aaiyaveta áraireya kwésendayavenaya arupí umái máyáawain-owe Áánútu síníye.

17 Káráísitiyeyaamo tarúmaiya máyaundaya Áánútu kentááyávéna séna arupí umái máyáawain-owe sisatá máyaunda óꞌonkaa-kwaasimo sáwíꞌo ontentá sáwíꞌa kwéundaya Káráísiti misáwí-ímáyáá símakaisata sáwíꞌa kwéune íma sénáisaiye.

18 Yútaa-kwaasiti ámáámba tukáunda póꞌa moórá-imayaamo éꞌo éꞌa séꞌa Yútaa-kwaasiti ámáámba kwaránáe. mirámó onanamó éna minámáánkó arupí umásinkainkwae sékai sáwíꞌa úsino.

19 púwón-kwaasimo Yútaa-kwaasiti ámáámba kwáráananamo éna minámáánkó arupí umásinkainkwae-imayaamo ímo kwéontemba miráumai méꞌa Áánútuntaveꞌa imáyáa kwéeꞌa kwená mayáí kwémaeꞌa máyaumne.

20 Ísu Káráísitimba taairaꞌá tuvúwúwana puwún-kanaavimba sáwíꞌo uráundawaina ááimba ánásaraimba póna ívéꞌa Káráísiti kesé máyáísaꞌa ívéꞌo máyaunda ááéraaniꞌa íma umái máyaumne. marapáꞌá máyaunda íma úwoi méꞌa Áánútu ááninko kentávéna imáyáa éna pukáiwain-aaiyaveꞌa áraire súndayaveꞌa aúnáiꞌa umái máyaumne.

21 Áánútumo símakain-amaambo kwáráawaiyavena Áánútu séna arupí umái máyáawai owémó sinkákáí Ísu Káráísiti pukáimba úwoiyavena pukáisino. mindáyaveꞌa séꞌa Áánútumo úwoi kwétuwaꞌnaa-imba íma úwoisan-tantaaꞌan-iye kwésune.

3

1 Kárésiyaa-maravaken-kwaasi sáwí-imayaa kwéowai ísáaro. Ísu Káráísitimba tuvúwúwana pukáin-aimba avoraꞌá simátímakaunda ísómba túrandeiraaniꞌa umái awánéꞌa kaweꞌá umái ísaraambanivo évakarawai tésa kentí imáyáa tavisewaꞌá uwoꞌaór-ímáyáá kwéowe.

2 moórá-aimba tísaa ónaumne. ámáámbo kwakáantavaiyaꞌi. áséi-kwasaiyaveꞌa áraire siráantavaiyaꞌiyo. Áánútun-amanko kentirumpimbá máyáiya imáyáa oro. áséi-kwasaiyaveꞌa áraire siráantavena Áánútun-amanko tirumpimbá máyáiye kwésundanivo

3 íma kawer-ímáyáá kwéowe. Áánútun-amanko kentirumpimbá máyáísaꞌa póꞌa aúnáiꞌa iígómbá ááimba ásáreꞌa ívéꞌa imáyáa kwéomba Yútaa-kwaasiti ámáánko arupí umásinkaniye-imayaa kwéeꞌa íma kawer-ímáyaá kwéowe.

4 kawer-ámbó kwakáamba kentópaꞌa tiráin-tantaaꞌa íma úwoisan-tantaaꞌan-iye.

5 Áánútu kwenamankómbá aiꞌmarówana kentirumpimbá kumbáyáísana Áánútu keinárawapimba óꞌon-oꞌom-bayaimo ímo awánaraam-bayai mairáiye. ámáámbo kwakáantavena íma mirá éna áséi-kwasai iséꞌa áraire siráantavena mirá uráiye.

6
naaóváꞌá Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna Ááváramu Áánútun-aaiyavena áraire siráintavena Áánútu séna arupí umái máyaane siráimba

7 miráumai Ááváramu siráintemba Áánútun-aaiyavesa áraire kwésewai Ááváramu árááꞌmaaꞌan-owe.

8 naaóváꞌá Áánútu imáyáa éna séna naaémba óꞌonkaa-kwaasi kesááiyavesa áraire sénááowaiyaveꞌa séꞌa arupí umái máyáawain-owe sénaumne. Áánútumo ímo mirámó uráinkaꞌa moóráwai aúváívimba áséi-kwasai agaimaréna séna Áánútu Ááváramuntavena séna ená imáyáa éꞌa amápaꞌ-maravaken-kwaasi kaweꞌá umátinkanaumne siráiye agaimaréna siráiye.

9 mindáyavena naaóváꞌá Áánútu Ááváramumba kaweꞌá umánkaraintemba kwenááiyavesamo árairemo kwésewai kaweꞌá kwéumatinkaiye.

10
naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna
agaimakáin-amaampinkemba amápar-amaamba ímo kwaꞌmaé iyónááowai Áánútumpakemba miwítí
sáwí-meyamba mayánááowe agaimaréna siráiye. mindáyavena ámáámba kaweꞌá umái kwáráanana Áánútu aamoí íníye kwésewai miwítí sáwí-meyamba kwáyáiye.

11 naaóváꞌá aúváívimba agaimaréna séna

Áánútu arupí umái máyáawai owémó siráiwai kwenááiyavesa árairemo siráantavesa pósa
aúnáiꞌa umái máyáawe agaimaréna siráiye. mindáyavena Áánútuma ámáámbo kwaránáemo sewáíyávéna íma arupí umái máyáawain-owe séna kwenááiyavesa árairemo sewáíyávéna arupí umái máyáawain-owe kwésiye.

12 moórávaꞌa agaimaréna séna

ámáámba amápar-amaambo kwaránááowai
miwímá ménaaowe agaimaréna siráiye. mindáyavesa ámáámbo kwarésamo Áánútun-aaiyavesa áraire sésamo kwéomba íma mimbórá-yántááꞌán-ivo kae-tántááꞌán-iye.

13 moórávaꞌa agaimaréna séna
taairaꞌó tínkamowasamo púwón-kwaasi Áánútumpakemba sáwí-meyamba maésa kwévuwowe agaimaréna siráiye. mináíntávéna amápar-amaambo ímo kanaán-umai kwakáundayavenaya Áánútumpakemba kentáásópaꞌa sáwí-meyamba tivó séna Ísu Káráísiti iyásinkenaya misáwí-méyámbá maéna pukáiye.

14 Áánútu Ááváramuntavena séna amápaꞌ-maravaken-kwaasi kaweꞌá umátinkanaumnemo siráintemba óꞌonkaa-kwaasi kaweꞌá umátinkanintavena Ísu Káráísiti kentáásí sáwí-meyamba maéna pukáiye. kwenááiyaveta árairemo kwésundawaiya Áánútumo siráintemba kwenamankó kentáásirumpimba ménintavena Ísu Káráísiti iyásinkowana Áánútu kentáásí sáwí-meyamba íma siménaya kwembá amúwana pukáiye. Áánútu simái tarúmakain-aine Mósesimbo simámakain-amaane minkáé-kwásáí.

15
kesí kwaásiyono. kwaásimo kwéomba imáyáa oro. kaeꞌnárai mimbórá-áímbá simái tarúmaresarai agaimakááyamba moóráwai mináímbá íma karéna óꞌon-aimba áúgwimai síníye.

16 miráumai naaóváꞌá Áánútu Ááváramuntavena simái asirámakain-aimba siráinkaꞌa Ááváramuntavaiye aísaavutantamba éna naaémba paáriniwaintavaiye siráiye. aúváívimba agaimaréna séna aísaavutantambo ónááowaiyavena íma siráivo aísaavutantambo íníwaintavena siráiye. aísaavutantambo íníyemo siráiwai Ísu Káráísitiman-iye.

17 agaimaráúnda-ainkona ááimba maarán-iye. aivaꞌá Áánútu Ááváramuntavena simái tarúmarena séna asirámakaunda-aimba mirá ónaumne séna sáwívar-ima 430 ima maisuwéna Mósesimba ámáámba ámakaiye. ánivo mirámó uráinkaꞌa Áánútu Ááváramuntavenamo simáímo tarúmakain-ainko íma ánásena kwaíkwaiꞌa kwéiye.

18 Áánútumo Mósesimbo simámakain-amaambo kwaráúndayavenaya ímanivo Áánútu kaweꞌá umátinkanaumnemo ááémo asiramáímo siráintavena kaweꞌá kwéumasinkaiye. Áánútu Ááváramuntavena kaweꞌá umánkanaumne asiramái siráintavena kaweꞌá umánkarena póna kentáá kaweꞌá kwéumasinkaiye.

19
maarán-áíntávéna Áánútu Mósesimba ámáámba ámakaiye. sáwíꞌo owáímá Áánútuna ámáámba isésa sésa sáwíꞌo kwéunda ívéꞌa isáúmne sénááontavena Áánútu Mósesimba ámáámba ámakaiye. minámáámbá kwáyainana Ááváramu aísaavutantamba íníwai kwentávénamo Áánútumo simáímo asiramánkaraiwai paáréna minámáámbá ánásasuwaniye. kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaꞌa Áánútuna ámáámba avumpin-kwáásí Mósesimba simámúwana simátímakaiye.

20 ánivo Áánútu Ááváramuntavenamo siráimba kweyáá siráiye. kaeꞌnáraimo kwéseyamba avumpin-kwáásí ména kwésimatimimbanivo Áánútu Ááváramuntavenamo siráimba kweyáá siráiye.

21 Áánútuna ámáánko Áánútumo simáímo asirámakain-ainko íma kwéavararaiye. Áánútu Mósesimba simámakain-amaankomo asiramáímo kwénamo kwaásimo aúnáiꞌo umátínkáinkakai minámáámbá kwégwaraawaiyavena Áánútu séna arupí umái máyáawain-owe sisinó.

22 ánivo Áánútun-aai aúváí-kwandaaivimba agaimaréna séna sáwí-imayaao amápa-kwaasi tátokaiye siráiye. Áánútu séna Ísu Káráísitin-aaiyavesa áraire kwésiyawaima kaweꞌá umátinkanaumne simáímo asirámakain-aimba siráintemba Ísu Káráísitin-aaiyaveta áraiꞌa kentáásí sáwí-imayaao tátokaimpinkemba iyásinkaiye kwésundawainta kaweꞌá kwéumasinkaiye.

23 Ísu Káráísiti ímo kunkówata ímo kwenááiyaveta áraire kwésewandarata Áánútu Mósesimbo simámakain-amaanko kentáá tátokowana Káráísiti kunkáinkaꞌa kwenááiyaveta áraire kwésunda-amba Áánútu kwégwisinkena ámáánko kentáá tátokain-amba ánásasinkaraintaawe.

24 Áánútu séna Ísu Káráísitin-aaiyavesa áraire síyawaiyavena arupí umái máyáawain-owe sénaumne súmba póna Ísu Káráísiti ímo kunkónkaꞌa Áánútu Mósesimbo simámakain-amaanko kentáá tátokaiye.

25 ívéꞌa Ísu Káráísiti áꞌa kunkáimba kwenááiyaveta áraire kwésunanaya póna Áánútu Mósesimbo simámakain-amaanko kentáá óꞌomba íma kwétatoraiye.

26 Ísu Káráísitin-aaiyaveꞌa áraire kwéseꞌa kwesé tarúmai máyáantaveꞌa Áánútuna iyámpóín-owe.

27 keinárawaꞌa nombá péráamba Ísu Káráísitiye tarúmai máyáawai kwenkááníꞌa kwéowe.

28 Ísu Káráísitiye tarúmai máyáantaveꞌa mimbóráíꞌa umái máyáamba póna maarán-áímbá íma anón-aimban-iye. évakarawai Yútaa-kwaasi owaꞌá évakarawai óꞌonkaa-kwaasi owaꞌá évakarawai meéyámbakaawasa miwítí mayáí úwoi kwémayaawai owaꞌá évakarawai úwoimo máyáawai owaꞌá kwaaimá owaꞌá aaraimá owaꞌá kwéovo amáparawai mimbóráíꞌa umái máyáawe.

29 Ísu Káráísitina kwaásimo éꞌo éꞌa Ááváramumo uráintemba Áánútun-aaiyaveꞌa áraire kwésemba póꞌa Ááváramu aísaavutantamba uráawai ombá póna Áánútu Ááváramuwe aísaaavutantamba ónááowaiye kaweꞌá umátinkanin-aimba simáímo asirámakaintemba kaweꞌá umátinkaniye.

4

1 simátíménda-aimba ísáaro. moóráwai puwéna kesááninko kesí náaindaamba mayáníye siráinana kwemá aanávó póna iyámpói máyaindayavena úwoi-kwaasiraamba umái máyainasa

2 avowámó simátímakainda-kwaasi kwená náaindaankare miníyámpóíráré kárákwirewana avowámó siráintemba anón-éna mindááíndáámbá mayáníye.

3 ááéma kesáá miráumai iyámpóíraamba umái méta kwaántá-kwaasiti aambá kwégwaraawananaya minkwáántá-kwáásí tááigo kentáá tátokowana

4 Áánútumo siráin-kanaa túwana ááninkomba aiꞌmarówana marapáꞌá kumúwana moórá-ininko maránkarowana Áánútu Mósesimbo simámakain-amaamba kwégwarena ména

5 minámáánkó kentáá tátokaimpinkemba iyásinkanintavenaya Áánútuna iyámpóí-ita umásinkanintavenaya mirá uráiye.

6 Áánútu keinárawaꞌa kwená iyámpóí-iꞌa ontávéna ááninkon-amaankomba aiꞌmarówana kentirumpimbá kumbáyáimba póꞌa Áánútuntaveꞌa kesivowé kwésemba

7 mindáyaveꞌa kwaántá-kwaasi tááigo íma tátokaiwai éꞌa Áánútu áánimbaariꞌa ombá póna áánimbaatavenamo toꞌmayaa uráin-tantaaꞌa timíníye. Póro Kárésiyaa-kwaasiyavai anón-imayaa uráin-kwasai.

8 ááéma íma Áánútunopaꞌa téꞌa ísaraamba kampa-tántááré kwaántá-kwaasiti imáyáawe mósá makáawana minímáyááó keinárawaꞌa tátokaimbanivo

9 ívéꞌa Áánútumpaꞌa tiráawana keinárawaꞌa kwemá kwétuwanaisaꞌa nóra éra úwoisan-tantaare aamoimó tain-tántááré miváꞌá tirumbá kwantéꞌa minkwáántá-kwáásítí imáyáa mósá maréꞌa miwítí mayáímó kwémayaantaveꞌa owé kwéseo.

10 ánivo évaka-tawaiye évaka-kwiyone évaka-tawaimo toómbó kwénaantavaiye évakar-iye mintántáákóntávéꞌa kampaꞌá séꞌa anón-kanaawe kwéseꞌa anón-imayaa kwéomba

11 keinárawapimba maseꞌmasááꞌa kwéowanaꞌa sáwíva-tantaakwara Áánútun-aaigwaraꞌa kwétatoraawana póna kesí mayáígó íma áúgwaraꞌ-mayaima iyé-ímáyáá kwéunana sirunkó umbaí kwétaiye.

12
kesí kwaásiyono. asiramái simátíménda-aimba ísáaro. kembó tátokain-amba tuwéꞌa keinárawakaamba umái máyaumpo keinárawaꞌa kembó tátokain-amba tuwéꞌa kenkááníꞌa oro. keinárawapimba komáyaawanda íma sáwíꞌa umásínkówana

13 síꞌa úmbanivo íma kówanda méꞌa áséi-kwasai simátimewanaꞌa ísaraawe.

14 sáwí-siꞌo úmba kesúma sáwíꞌa úwaꞌa mirá-síꞌó úwain-aaroi íma inkaiséꞌa siyuwéꞌa kaweꞌá umái kárákwiraawe. kwíyómpaken-kwayoꞌnarawaraꞌi. Ísu Káráísitiyaꞌiyo. komáyowaꞌo kárákwiraantemba kenkáꞌá miráumai kárákwireꞌa

15 súwaꞌnaa ékai túramba píꞌmai símakaasino. kaweꞌá umái kárákwireꞌa aamoí umásínkaraambanivo ívéꞌa mirán-áámóí-yántááꞌá íma kwáyáimba nóintavaiyaꞌiyo.

16 árair-aimbo simátímakaundayaveꞌa kentávéꞌa kesí namuro-kwáásí iyé-ímáyáá kwéowe.

17 Ísu Káráísitina áséi-kwasaigomba kwaéꞌnáeꞌa kwéowai sáwí-imayaavinkemba kentirumbá kwéairaresa sésa kwenáái ísáavainivo kesááiya isáígwáe sésa kentirumbá kwéairaraawe.

18 kawer-ámpáꞌá métinkanae sésamo kentirumbó airaránááombo éna mindá kaweꞌán-iye. kemó keinárawapimbo maéwándawe moórá-naopaꞌo tamáyaundawemo kawer-ámpáꞌá métinkanaemo síyanamo éna kaweꞌán-ivo miwí áséi-kwasaigomba kwaeꞌnaér-esa kentirumbá kwéairaraawe.

19 kesí iyámpóíyono. aaraimó iyámpóímo tínkáawanamo umbai-yántááríꞌo intembá keinárawataveꞌo imáyáamo únda sirunkó umbaí kwétaivo Káráísitinkaaniꞌo ónááomba minúmbáí-yántááꞌá ánásaniye.

20 anón-imayaa éꞌa keinárawapimba koméꞌo aaimó simátimenaunda kaweꞌá umái isánááon-imayaa kwéunana sirunkó aamoí kwéiye. Ékaante Séraanteyavai kwántámai-aimba siráin-kwasai.

21
keinárawapinkemba évakarawai séꞌa Mósesi siráin-amaamba kwaráúndaya Áánútu aamoí umásinkaniyemo kwésewai minámáánkóná ááimba íma kaweꞌá umái kwéisaavo simátíménda ísáaro.

22 naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna Ááváramu kaer-íyámpóí tinkómba moórá-iyampoi kwayór-ínínkó ánkarowana moórá-iyampoi aivar-ínínkó ankówana

23 kwayór-ínínkóná iyámpói miwítí imáyáavinkemba ánkaraivo aivar-ínínkóntávéna Áánútu séna iyámpói ankáníyone simái asirámakonkaꞌa ánkaraiye.

24 mináínkómbó kwántámai-aimbo sendá ísáaro. mindá kaer-áímbá simái tarúmakaiye. moórá-aimba Árépiyaa-maravaꞌa Sáínai-omapaꞌa Áánútu Mósesimbo simámakain-amaamba póna moórá-ininko áwíꞌa Éka kwayór-ínímbá póna kwenárááꞌmaaꞌa kwayó-kwáásí pósa ámáánko tátokaipaꞌa máyáawe. mináínkóná ááimba maarágwáráꞌá éna Yérúsaremu-naopaꞌa marapáꞌá kwáyáin-daopaꞌa isasá mindáópaken-kwaasi ámáánko tátokaipaꞌa máyáawe.

26 ánivo moórá-aimba simái tarúmakain-aimba maarán-áímbán-iye. aúná-naoꞌa Yérúsaremuvakaan-daoꞌa kwíyómpaꞌa kwáyáipaꞌa ámáánko kwaási íma tátokain-daopaꞌan-iye. ánivo mináínkóná ááimba maarágwáráꞌá éna Áánútun-aaiyaveta áraire súndawaiya kentáá sinówaraamba uráiye.

27 mináíntávéna Áísáya Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna
ageínínkó iyámpóímo ímo ánkarainda-ininko arunkó kaweꞌá íno. aúkain-ininko árááꞌmaaꞌa sáwívaꞌa maíyasa kwaaigwárár-ínínkó árááꞌmaaꞌa sáwíyamba ménaaomba póna ímo áíꞌo kwéinanamo iyámpóímo ánkarainda-ininko arunkó kaweꞌá ísana aamoí kwéiye agaimaréna siráiye.

28
kesí kwaásiyono. Áánútu Áísákaamba ankáníyone simái asirámakainkaꞌa ánkaraintemba keinárawatavena Áánútu simái asirámakainkaꞌa póꞌa kwená iyámpóín-owe.

29 naaóváꞌá anóvowiti imáyáavinkemba ánkaron-iyampoigo éna Áánútun-amaankona imáyáavinkemba ánkaron-iyampoigomba sáwíꞌa umánkaraimba pósa mirán-kwáásí mésa mirá-sáwíꞌá kwéowe.

30 naaóváꞌá aúváívimba agaimaréna séna
kwayór-ínínkónté ááninkonte tiꞌmaraaó. tivowámá puwínda aivar-ínínkó ááninko kwená náaindaamba mayánímbanivo kwayór-ínínkó ááninko íma mayáníye agaimaréna siráiye.

31 kesí kwaásiyono. kesáámá íma kwayór-ínínkó áráámaata úmpo aivar-ínínkó áráámaata úne.

5

1 Ísu Káráísiti séna sáwí-imayaaomo tátokaimpinkemba iyátinkanaumne séna iyásínkaraimba póꞌa keinárawaꞌa iyátínkaraindavaꞌa méꞌa moórágwaraꞌa tátoranin-ampaꞌa íma kwáráaro.

2
kemá Póro simátimumpo kaweꞌá umái ísáaro. arupí umái máyáawain-owe Áánútu síníntaveꞌa túraꞌa kárámai araaꞌéna oro kwésemba mináíntávéꞌo owémó síyanamo éna Ísu Káráísiti keinárawatavaiye sénamo pukáin-anko íma túwaꞌnaa íníye.

3 túraꞌa kárámai araaꞌéna orómó kwésewaiyaveꞌa avoraꞌá súmpo ísáaro. Yútaa-kwaasiti ámáámbo kwaréꞌo túraꞌo kárámaimo araaꞌénamo éꞌo éꞌa Yútaa-kwaasiti ámáámba amápaꞌa kwaꞌmaéꞌa koró.

4 keinárawapinkemba évakarawai séꞌa ámáámbo kwaráúnda Áánútu suwánéna arupí umái máyáawain-owe síníye-imayaa kwéowai Ísu Káráísitiyemo tarúmaimo máyáamba ivátuweꞌa Áánútumo úwoi kwétuwaꞌnaa-imba tínaaemba umámakaawe.

5 keinárawaꞌa mirá kwéovo kesáá maará éta Ísu Káráísitiye aráápamai máyaunanaya Áánútun-amanko súwaꞌnaa imbá pónaya kentááyávéna séna arupí umái máyáawain-owe sínímba amuꞌmaréta méta séta áraiꞌa mirá síníyeya kwésune.

6 Ísu Káráísitiye tarúmaiya máyaundaya moóráwaimo áúraꞌo kárámaimo araaꞌéna ínana ímo áúraꞌo kárámaimo araaꞌéna ínanamo ínímba mindá íma anón-tantaaꞌan-ivo Ísu Káráísitiyemo aráápamaimo máyaundaya túwaꞌnaa umai máyaundaya mindá anón-tantaaꞌan-iye.

7 Ísu Káráísitina aampaꞌá aamoí ésa kwégwaraamba moóráwai minámbá áúntuwaisaꞌa ívéꞌa Ísu Káráísitina árair-aimba íma kwégwaraawe.

8 Áánútu kwená kwaási-iꞌa umátinkaindayavena tááyaraiwai minámbá íma áúntukaivo kwaási áúntukaawaꞌa íma kwégwaraawe.

9 kwaási maarán-áímbá sésa kisaamó moórámo kampindaisaná amápaꞌa kwégampindaiye kwésevo kentúraꞌa kárákwiyoro.

10 keináraware kesááwé Ísóigowe tarúmaiya máyaundayaveta asiramái simátimeꞌa séꞌa kemó imáyáamo úndantemba mirán-ímáyáá íyata mimbórá-ímáyáá ónaundayaawe kwésunda póna kampar-áímbá séna kentirumbá kwéairaraiwai kemá íma awánáúnda-kwaasi kwemá sáwí-meyamba mayáníye-aimba ísaraumne.

11
kesí kwaásiyono. évakarawai kentávésamo kampaꞌá sésa arupí umái máyáawain-owe Áánútu síníntaveꞌa túraꞌa kárámai araaꞌéna oró-áímbá kwésiyemo kampaꞌó kwésemba mináímbó paaímó kwésundarakai íma sáwíꞌa umásínkáasino. kemá simátimeꞌa séꞌa Ísu Káráísitimba taairaꞌá tuvúwúwana kentááyáváíyé séna pukáiye-aimba kwésimatimunda-aintavesa áwááꞌa kwésevo túraꞌa kárámai araaꞌéna oró-áímbó kwésundarakai íma áwááꞌa síyésino.

12 kampar-áímbó simátimesamo kentirumbó kwéairaraawai miwí túma kárámai sáwíꞌa umásuwaaro-imayaa kwéune.

13
kesí kwaásiyono. sáwí-imayaaomo tátokaimpinkembo iyátinkaindayavena Áánútu tááyamai mirá uráimba póꞌa áꞌa iyátinkaisaꞌa máyáantaveꞌa sáwí-yantaataveꞌo tirááíyaveꞌo kwéomba íma kwaréꞌa kwempá-kwempaꞌa tirumbá timéꞌa túwaꞌnaa umai máéro.

14 mindáyavena naaóváꞌá Áánútun-aai aúváívimba agaimaréna séna
kesáváí-ímáyáámó ontembá kentí
kwaásiti imáyáagwaraꞌa oro agaimaréna siráiye. Áánútumo siráin-amaankona ááimba mirán-áímbán-iye.

15 ánivo keinárawaꞌa keíyái aaisambá séꞌa áwááꞌa séꞌa ónááombo éꞌa sáwíꞌa umái ánásanaaovo kárákwiyoro. Áánútumbo arááímo tainíꞌo ésa sáwí-imayaagomba tirááíyavai ésa on-kwásáí.

16
simátíménda ísáaro. Áánútun-amanko kwésintemba miráumai maíꞌmaiꞌa éꞌa Áánútumbo arááímo tainíꞌo éꞌo éꞌa sáwí-yantaataveꞌo tirááíyaveꞌo kwéon-ambo íma kwaránááomba mindá kanaán-ivo mirán-oro.

17 sáwí-imayaayaveꞌo tirááíyaveꞌo kwéomba isaná Áánútun-amankombo arááímo tainíꞌo kwéomba isaná minkáér-ímáyááó tiyankéya kwéivo Áánútun-amankomo kentúraꞌo kárákwiraimbo éꞌa sáwí-yantaataveꞌo tirááíyaveꞌo kwéon-amba íma kwaránááowe.

18 Áánútun-amankomo sintembó mirámó éꞌo éꞌa séꞌa Áánútun-amankomba arááíma tainíꞌa kwéunana póna Yútaa-kwaasiti ámáánko kembá íma tátokaiye kwésewe.

19
kwaási miwítí imáyáavinkemba avoraꞌá maará kwéowe. áwáyo-tantaariꞌa ésa anómba sáwíꞌa ésa sáwíꞌo kwéon-tantaatavesa íma tigaeyávésa ésa

20 kígaumo umándai-yantaako áwíꞌa mósá marésa kwaántá-kwaasiyonti imáyáa mósá marésa uwaaꞌá kwévesa pukaaꞌá kwéagayesa tíyámba kwéumatinkesa aaisambá kwésesa tirumbá sáwíꞌa kwéumatinkesa áwááꞌa kwétiyesa miwí tááigo usáyaaitainkwae sésa íma tágárotamai kaweꞌá umái mésa taaínkaar-umai mésa

21 túran-anda kwéesa uwoꞌaóꞌ-nómbá kwénesa uwoꞌaóꞌá kwéesa uwoꞌaóꞌ-nómbó nánááontavesa torupamái mésa mirán-tántááꞌá kwaásiti imáyáavinkemba kwéowaꞌa simái ságamatimeꞌa ókwaraꞌa simái ságamatimeꞌa séꞌa mirámó kwéowai Áánútumo kárákwirain-ayampaꞌa íma ménaaovo kárákwiyoro kwésune.

22 ánivo Áánútun-amanko tirumpimbá máyáiwai maará umátínkáisasa kwémaewe. tirumbá kwétimesa tirunkó kaweꞌá ésa paru umái mésa asiramái maésa íma tívón-káínasa mésa túwaꞌnaa umai kaweꞌá umátinkesa miwítí mayáí kaweꞌá umái kwémaesa

23 miwí túma íma maé iyésa miwí túraꞌa kárákwimai kaweꞌá ésa mirámó kwéowaina ááimba íma aambá áúnkaiye.

24 Ísu Káráísitina kwaási sáwí-imayaayavesamo tirááíyavesamo kwéon-imayaao kentáá tátoꞌmai tavisivó sésa sáwí-imayaayavesamo tirááíyavesamo kwéon-amba tínaaemba umámesa tukáawe.

25 Áánútun-amanko aúnáiꞌa umásínkaraisata aúnáiꞌa umái máyaunda póta kwenamankómó kwésintenta umáíya kwáráano.

26 kentúma íma maé iyéꞌa kesááigo usáyaaitainkwae íma séꞌa kawe-tántááꞌó índayaveꞌa íma simái sáwíꞌa oró.

6

1 kesí kwaásiyono. keinárawapinkembo évakarawaimo sáwíꞌo kwéombo ésa kwétuwanaamba pósa keinárawapinkemba Áánútun-amankomo sintembó mirámó kwéowai kwempaꞌá arupí umátinkanaaowe. kegwáráꞌá mirá-sáwíꞌá ónááovo kárákwiyoro.

2 umbai-yántááꞌó kwáyaindawai túwaꞌnaa oro. mirámó éꞌo éꞌa Ísu Káráísiti siráiniꞌa mirá ónááowe.

3 úwoi-kwaasigomo anón-kwaasi únemo sínímba minímáyááó kampaꞌá simáuwaniye.

4 kentí mayáí awánéꞌa kaweꞌ-máyáímó kwáyainaꞌo éꞌa aamoí éꞌa óꞌowiti mayáíyávéꞌa kesí mayáígó usáyaaitaraiye íma seró.

5 amáparawaitopaꞌa umbai-yántááꞌá tínímbanivo íma ivátuweꞌa asiramái méꞌa moórá-morawai túwaꞌnaa oro.

6 Áánútuna áséi-kwasai ísámae kwéiyowai miwítí kawe-tántááꞌá amápaꞌa taaímbai évaka-tantaaꞌa Áánútun-aai kwésimatimewaitopaꞌa tímaꞌmaeꞌa íyóro.

7 íma kanaán-umai Áánútumba kampaꞌá simáuwanaaovo árair-aimban-ivo íma moórá-imayaa oro. kawer-ánáyúmbó úmáráawaimo ombá kawe-tómbá kwéakaraavo sáwí-anayumbo úmáráawaimo ombá sáwí-tomba kwéakaraawe.

8 mirámó kwéomba sáwí-yantaatavesa tirááíyavaiye suꞌmai úmae kwéiyowai mirámó kwéowaina anondáma puwésa Áánútuna egwaaꞌá íma ménaaomba pósa némpaꞌa ménaaovo Áánútun-amankombo arááímo tainíꞌa úmae kwéiyowai mirámó kwéowaina anondáma aúnáiꞌa umái maíꞌmaiꞌa ónááaowe.

9 mindáyaveta kesáá kaweꞌá úmaeta kwéiyundaya íma sívón-káínata ivátúwáano. kaweꞌó úmaetaamo kwéiyundayaamo ímo sívón-káínataamo tuwétaamo éta naaén-kanaamo tínímba kaweꞌ-méyántá maéta ménaumne.

10 mindáyaveta túwaꞌnaa onda-ámbó kwáyáimbo éta amáparawai kaweꞌá umáíya túwaꞌnaa ono. Áánútun-aaiyavesamo árairemo kwésewaiseya mimbórá-ákúníꞌa umái méta túwaꞌnaayaamo ónaundaya mindá anón-tantaaꞌan-iye.

11
ayááíráꞌá kemá Póro anón-auvaivimba agaimaráúmpo awánéꞌa kwenayáánaviꞌan-iye seró.

12 évakarawai sésa suwánésa anón-kwaasiman-owe sígwáe kwésewai keinárawatavesa sésa túraꞌa kárámai araaꞌéna oro kwésewana miwí tááigo keinárawaꞌa kwétavisiye. Ísu Káráísiti keinárawatavaiye séna taairaꞌá pukáiye-aine suꞌmaimo senkákáí évakarawai ísámai sáwíꞌa umátínkáasino. ímo sáwíꞌo umátinkanaaontavesa sésa túraꞌa kárámai araaꞌéna oró-áínkwáráꞌá kwésewe.

13 túraꞌa kárámai araaꞌéna orómó kwésewai Mósesimo siráin-amaamba íma amápaꞌa kwégwaraawe. kentúraꞌo araaꞌénamo mósá úmaranaaontavesa túma kárámai araaꞌéna ígwáe kwésewe.

14 miwí mirá kwésevo kemá Póro mimbórá-áímbá mósá maréꞌa Ísóigo Ísu Káráísiti kentááyáváíyé séna taairaꞌá pukáiye-aimba mósá kwémaraumne. Ísu Káráísiti kentááyáváíyé séna pukáintaveꞌa púwón-kwaasimo marapá-tántáátávésamo ímo imáyáamo ontembá marapá-tántáátávéꞌa íma imáyáa éꞌa úwoisamban-iye kwésunda póna mintántáákó kembá íma kwétavisiye.

15 moóráwaimo áúraꞌo kárámaimo araaꞌéna ínanamo moóráwaimo ímo áúraꞌo kárámaimo araaꞌéna ínanamo ínímba mindá íma anón-tantaaꞌan-ivo Áánútu aúná-kwaasiraaniꞌo umásínkaraimba mindá anón-tantaaꞌan-iye.

16 simátimunda-aimbo kwaꞌmaé iyíyanamo éna Áánútu paru umái arumbá umátinkena kwená kwaási amápaꞌa mirá umátinkaniye.

17 Ísun-aai simátimewandarakemba sínkamuwana avimá sineꞌá kwáyáintaveꞌa Ísu Káráísitina mayáí-kwáásí óne kwésevo moórá-umbai-yantaaꞌa íma síméro.

18
kesí kwaásiyono. Ísóigo Ísu Káráísiti keinárawate ména úwoi kwétuwaꞌnaa-isaꞌa árair-aimban-iye séꞌa námúnaa kwésune. kemá Póro súnda-aimba ánásaiye.