1 Jiysis Krays nop nusind yes nuk gok tikey amiy apiy gek nup tikyak rek aŋgniŋg gispiyn. Biyomb Ebraham tikek tik dand amiy, kiyŋ Depiyt nup tikeyak mey; Depiyt nund tikek tik dand amiy mey, Jiysis Krays nup tikyak.
2 Kun giyak: Ebraham Aysek nup tikak. Aysek, Jekop nup tikak. Jekop nund pen, Jiwda nup tikiy, numam onep aŋgip ak tikiy gak.
3 Jiwda nuk biyn Tema yip mindiy, Peres yip Sera yip kuyip tikak. Peres, Hesron nup tikak. Hesron, Aram nup tikak.
4 Aram, Amiynadap nup tikak. Amiynadap, Nason nup tikak. Nason, Salmon nup tikak.
5 Salmon, Bowas nup tikak. Bowas nonim nuk ak Reyap. Bowas, Obet nup tikak. Obet, nonim nuk ak Rut. Obet, Jesiy nup tikak.
6 Jesiy, kiyŋ Depiyt nup tikak. Depiyt, Solomon nup tikak. Solomon nonim nuk ak nind binak Yiwraya nup dek kumek, kisen Depiyt nup diy, Solomon nup tikak.
7 Solomon, Riyabowam nup tikak. Riyabowam, Abaysa nup tikak. Abaysa, Esa nup tikak.
8 Esa, Jospet nup tikak. Jospet, Joram nup tikak. Joram, Asaya nup tikak.
9 Asaya, Jotam nup tikak. Jotam, Ewas nup tikak. Ewas, Hesekaya nup tikak.
10 Hesekaya, Manase nup tikak. Manase, Emos nup tikak. Emos, Josaya nup tikak.
11 Josaya, Jekoyakiyn nup tikiy, numam gunap tikiy gak. Ñin kun ak, Babiylon biynimb ap, Yisrel biynimb kuyip kalambis ay, dand Babiylon amniyak.
12 Dand ameyak, Jekoyakiyn kun okok mindiy, Siyaltiyel nup tikak. Siyaltiyel, Serababel nup tikak.
13 Serababel, Abayat nup tikak. Abayat, Eliyakim nup tikak. Eliyakim, Yisow nup tikak.
14 Yisow, Sedak nup tikak. Sedak, Ekim nup tikak. Ekim, Elayat nup tikak.
15 Elayat, Eleysa nup tikak. Eleysa, Matan nup tikak. Matan, Jekop nup tikak.
16 Jekop, Josep nup tikak. Josep mey, biyn Mariya nup ñeyak, nuk yip ma kinak won ak, Mariya koŋgiy mindiy mey, Jiysis bi kiyŋ yomb key yimb kond mindyiŋgipay ak nup tikak.
17 Kun ak, basind chin Ebraham nund tikek tik dand, amiy apiy giy mey, basind kiyŋ Depiyt nup wanjrem piskind ak tikyak. Tikey Depiyt nund pen tikek amiy apiy gek, kunep wanjrem piskind ak amek, Babiylon kay ap kuyip kalambis ay dand miñmon kiyk ak amniyak. Dand ameyak, kisen pen tip ak tik dand amiy apiy giy, Krays nup wanjrem piskind ak tikyak. Mariya Jiysis Nup Tikak
18 Jiysis Krays nup tikyak minim ak tikniŋg gispiyn: Jiysis nonim Mariya, Josep nup ñeyak, yip ma kinrik ñin ak niŋyak; Mariya ñapan koŋgiy mindek. Gor Kawnan nuk ak key gek, ñapan koŋgiy kun ak mindek.
19 Pen Josep bi suŋ-tep ak mey, minim yomb ma aŋgak. Ñapan koŋgiy mindip kun ak, biynimb okok aŋgñeniŋgayn, nup nambiŋ giniŋgamb. Kun ak nup kapkap aŋgyokiyn aŋgiy niŋak ak pen,
20 kisyim biyaŋ wisin niŋak: enjol bap aŋgak, “Josep, Depiyt ñinuk! Biyn kun ak yenen dinim aŋgiy gos ak ma niŋnimin; monmon dinimin. Ñapan koŋgiy mindip ak, Gor Kawnan anep gek mindip.
21 Kisen ñi ak tikek yomb giy, biynimb nuk gok gach kuyip ak wiykyokiy, di Nop yip jimñiy ayniŋgamb ak mey; yimb nup Jiysis aŋgnimin aŋgak.”
22 Aŋgak kun ak, bi Gor minim aŋgep bap giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak.
23 Nuk aŋgak:
“Biyn piñ bi yip ma kiniŋgamb bap, ñapan koŋgiy mindiy, ñi bap tikeniŋgamb; yimb nup ak Yimanwel aŋgniŋgambay aŋgak.” Yimanwel minim kiñiŋ ak, Gor chin yip mindip apay.24 Pen Josep, enjol minim aŋgak ak diy, biyn Mariya nup dinim aŋgiy niŋak.
25 Kun ak Mariya ñi ak tikek, Josep ñi kun ak yimb Jiysis aŋgiy, kisen mey; Mariya nup pisnep dak.
1 Pen kiyŋ Herot mindek ñin ak, Mariya Jiysis nup tikak miñmon sikoy Betliyhem; Jiwdiya propens namb okok. Tikek, bi gap niŋep gok, pumb limgip tam okok nimb ap Jerusalem apiy aŋgyak,
2 “Jiwda biynimb, kiyŋ chin apay ak nup tikpay! Miñiy dayey mindip akay? Miñmon chin okok mindiy niŋbun; gap ak limgamb niŋiy mey, nup lotiw giniŋg aswun aŋgyak.”
3 Kun aŋgeyak, kiyŋ Herot minim kun ak niŋiy, ñapan kun ak nup gosimb niŋiy yip kirginiŋgiy rek ayip aŋgiy, gos kuŋay niŋak. Jerusalem biynimb kunep, gos kuŋay niŋyak.
4 Pen kiyŋ Herot, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi low tiysa gok sek kuyip suk aŋgek apeyak aŋgak, “Bi kiyn yomb key yimb ak nup tikniŋgambay miñmon akay?”
5 Aŋgek aŋgyak, “Bi Gor minim aŋgep bap minim tikiy aŋgak rek: nup tikniŋgambay miñmon sikoy Betliyhem. Bi Gor minim aŋgep kun ak tikiy aŋgak,
6 ‘Jiwdiya propens namb okok, miñmon keykey kuŋay mindip, miñmon Betliyhem niŋey sikoy rek ayniŋgamb ak pen; Biyomb ak miñmon kun ak nimb apiy, biynimb yand Yisrel kay kuyip kond mindeniŋgamb. Kun giniŋgamb rek Betliyhem yimb yomb mindeniŋgamb aŋgak.’ ”
7 Kun aŋgeyak, kiyŋ Herot niŋiy, am bi gap niŋep gok kuyip kapkap suk aŋgek apeyak aŋgak, “Ñin akay rek gap kun ak limgak?”
8 Aŋgek, nup minim kun ak aŋgñeyak; kuyip Betliyhem aŋgyokniŋg, tom giy aŋgak, “Nimb am ñapan kun ak piyow niŋrep giy, yip ap aŋgem, yand kunep am nup lotiw ginim.”
9 Aŋgek kiyk saŋdiyakniŋ, gap ak nind nind gakniŋ; kiyk kisen giyak. Gap ak am am, ñapan ŋaŋ ak korip mindek namb siŋak nep aland gak.
10 Kun gek kuyip tep yimb gakniŋ,
11 korip miŋgan biyaŋ amiy niŋyak: ñapan ŋaŋ ak nonim Mariya yip minderik. Am koŋgim yimiy, nup lotiw giy, wand kiyk gok aŋiy, nup gol gunap, pawil kuyrep wip rek gunap, wel kuy wip rek gunap ñiyak.
12 Pen kiniy wisin niŋyak: Gor aŋgak, “Andkind Herot ker ma amnimimb aŋgak.” Kun aŋgek niŋiy, kinjeŋ par bap amiy, korip kiyk amniyak. Josep, Biyn Amiymiŋay Ak Poŋind, Pirik Yijip Amnak
13 Pen kiyk kun giy amey, Josep wisin niŋak: enjol bap apiy nup aŋgak, “Herot ñapan ŋaŋ ak pikayin aŋgiy, piyow niŋniŋg gisap. Kun ak ñapan ŋaŋ amiymiŋay ak kasek poŋind, pirik Yijip amnimin. Pen winimin aŋgen nep, tip ak andkind winimin aŋgak.”
14 Aŋgek, Josep kisyimnamb biyaŋ nep tikjakiy, ñapan ŋaŋ amiymiŋay ak poŋind Yijip amnak.
15 Poŋind amnak kun ak, bi Gor minim aŋgep gok giniŋgamb aŋgiy tikyak rek nep gak. Tikiy aŋgyak, “Ñi yand ak Yijip nimb suk aŋgen winiŋgamb aŋgip aŋgyak.” Pen Josep amyoŋg apyoŋg am Yijip mindey, Herot kumek, tip ak andkind wiyak.
16 Pen Herot bi gap niŋep gok kuyip aŋgak rek ma geyak; nup milukrimey yimb yapek aŋgak, “Yip gipay kun ak, ñiŋaŋ biyomb mindniŋg gisap ak yergiy pik aynim aŋgak.” Pen gos bap niŋiy aŋgak, “Ñiŋaŋ kun ak kisen tikyak ñin ak, gap ak limgek, yip aŋgrep giy amniyak. Kun ak yand niŋbiyn: Betliyhem ñiŋaŋ tikey, simiy omiŋal yinimb gok sek, ñiŋaŋ kisen tiksipay gok sek pikjirikiy mey, ñi kun ak sek pikjirik ayniŋgambun aŋgak.” Kun aŋgiy, binuk gunap aŋgyokek am ñiŋaŋ Betliyhem maŋ okok mindeyak gok maŋgiysek pikjirik aydiyak.
17 Betliyhem ñiŋaŋ pikjirik ayak kun ak, bi Gor minim aŋgep Jeriymaya giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep giyak. Jeriymaya minim kun ak tikiy aŋgak:
18 “Miñmon Rama simb gek, kilpul yomb aŋgiy, siy yomb aŋgniŋgambay. Biyn Resel tikek, tikey amiy apiy giniŋgamb gok, simb gek siy aŋgniŋgambay. Pen biynimb gunap, kuyip aŋgdep rek ma ayniŋgamb aŋgak.” Josep, Biynuk Amiymiŋay Yip Tip Andkind Wiyak
19 Pen kisen biyomb Herot kumek, Josep miñmon Yijip kiniy wisin niŋak: enjol bap apiy nup aŋgak,
20 “Bi ñapan ŋaŋ pikayniŋg giyak gok kumbay ak mey; biyn amiymiŋay ak poŋind, andkind miñmon Yisrel amnimin aŋgak.”
21 Aŋgek, Josep biyn amiymiŋay ak poŋind, andkind Yisrel amnak.
22 Pen amjakek, minim bap aŋgyak, “Herot kumek, ñinuk Akeleyas, Jiwdiya biynimb kuyip kond mindip aŋgyak.” Aŋgeyak Josep nuk Akeleyas mindip ak yergiy miñmon kun ak amnim aŋgiy pirikak ak pen, kiniy wisin niŋak: Gor nup aŋgak, “Jiwdiya propens ma andkind amnimin; Galiyliy propens amnimin aŋgak.”
23 Aŋgek, Josep Jiysis amiymiŋay kuyip poŋind am miñmon Nasaret mindyiŋgip. Amnak kun ak, bi Gor minim aŋgep gok giniŋgamb aŋgiy tikyak rek nep gak. Kiyk aŋgyak, “Nup bi Nasaret nimb aŋgniŋgambay aŋgyak.”
1 Nasaret mindeyak ñin namb kun ak, Jon bi ñiŋg pikñemb ap Jiwdiya miñmon nep namb okok mindiy, biynimb gok kuyip Gor minim tep ak aŋgñiyiŋgip.
2 Kuyip aŋgñiy aŋgyiŋgip, “Maŋ mindip; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ak mey; tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup nep gosimb niŋnimimb aŋgyiŋgip.”
3 Jon aŋgak kun ak, bi Gor minim aŋgep Asaya wosrey giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Asaya minim kun ak tikiy aŋgak, “Bi bap biynimb kuŋay ma mindpay namb okok suk yomb aŋgiy aŋgniŋgamb, ‘Per biyomb ak asaw aŋgiy, biynimb gok kinjeŋ pindrep giy, kond mindey opay. Kun ak rek, nimb Biyomb ak asaw aŋgiy, tap siy tap timey gipim ak kirgiy, nup kond mindenimimb aŋgniŋgamb,’ aŋgak.”
4 Pen Jon nuk kanj kamel kas diy giyak chech ak ay, ler ak namb ak pimbrikyiŋgip. Tap nuk ñimbyiŋgip ak; joŋ golbind ak sek, bum ñiŋg ak sek.
5 Ñin kun ak, Jerusalem biynimb diy, Jiwdiya miñmon namb okok maŋgiysek diy, Joden ñiŋg maŋ okok mindeyak gok diy, Jon mindek ak apiy,
6 tap siy tap timey giyak gok aŋg yikyakniŋ, kuyip Joden ñiŋg namb ak ñiŋg pikñak.
7 Pen Peresiy biynimb gok sek, Sanjiwsiy biynimb gok sek kuŋaynep, Jon chinup ñiŋg pikñaŋ aŋgiy apeyak, kuyip aŋg giy aŋgak, “Nimb siyŋ saraw ñapan guniy! Yerip gos ak niŋiy pirik opim? Ñiŋg pikon, Gor biynimb gunap kuyip aŋg giniŋgamb ñin ak, chinup ma aŋg giniŋgamb aŋgiy, pirik opim?
8 Ñiŋg pikniŋg, tap siy tap timey gipim ak kirgiy, mindrep gem mey, Gor nup gosimb niŋbay aŋgiy, nimbip ñiŋg pikñinim.
9 Pen nimb gos bap niŋiy; chin basind yes Ebraham ñapan nuk mindpun aŋgiy ma aŋgnimimb. Ebraham ñapan nuk apim ak tap yikop! Gor kamb guniy diy, Ebraham ñapan nuk gok gayniŋg gaypikop!
10 “Niŋrep ginimimb! Gor mon ak junj sek timbjiwniŋg, tiw ak mamb giy mindip. Mon siŋok, maŋgiy ñiŋemb tep gunap ma piyip gok, timbek amek, di mon yinjap ak yokniŋgamb.
11 Nimb tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup gosimb niŋem mey, nimbip ñiŋg pikñimbiyn. Pen Bi kisen winiŋgamb ak biyomb yimb: yand bi yikop. Tomb tirup nup tuŋgasikyiŋg tap nup gok marik ginim rek ma ayip; yip nambiŋ gip. Yand nimbip yikop ñiŋg pikñimbiyn; Bi kun ak apiy, nimbip Gor Kawnan ak sek, mon maŋlaŋ rek ak sek ñiniŋgamb.
12 “Nuk wiyt maŋgiy pik gek gipay rek ak giniŋg gisap. Wiyt maŋgiy tep ak key ay, day day ak key ay giniŋgamb. Kun giy, wiyt maŋgiy tep gok dam korip miŋgan ayniŋgamb; day day gok dam mon per yin mindip ak yokniŋgamb aŋgak.” Jon Jiysis Nup Ñiŋg Pikñak
13 Ñin kun ak, Jiysis Jon yip ñiŋg pikñaŋ aŋgiy, miñmon Galiyliy kirgiy, Joden ñiŋg mindek ak amiy,
14 aŋgak, ‘Yip ñiŋg pikñan.’ Aŋgek Jon aŋgak “Nand nep mey, yip ñiŋg pikñimbinap. Pen yand nip yergiy ñiŋg pikñinim?”
15 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Nand aspan ak kirgiy, yand apiyn rek gey mey, Gor aŋgip aŋgip rek nep giniŋgambur aŋgak.” Aŋgek Jon “Niŋind apan” aŋgiy, Jiysis nup ñiŋg pikñak.
16 Pikñek, Jiysis ñiŋg gol siŋak apiy niŋak: semb biyoŋ miŋgan yikiy, Gor Kawnan ak yakir kochir rek nup ker wiŋind wak.
17 Kun giy wakniŋ, minim bap semb biyoŋ nimb apiy aŋgak, “Ñi kun ak, Ñi mapin yand. Nup niŋen, yip tep yimb gip aŋgak.”
1 Ñin kun ak Gor Kawnan ak, Seytan biynimb gok kuyip per gip rek, nup kunep ginimuŋ aŋgiy, Jiysis nup poŋind, miñmon nep namb okok amnak.
2 Poŋind amek, Jiysis miñmon nep namb kun okok tap ñimbiy mer; yikop nep mindek ñin nokom jiwiy, andikiy onep ar piskind ak amnak. Kun giy yikop nep mindek, nup yiwan yomb yimb ak gek,
3 Seytan apiy nup aŋgak, “Nand Gor Ñinuk mindiy ker, kamb biy diy aŋgey, biret ayek ñiŋan.”
4 Aŋgek Jiysis pen aŋgak, “Baybol buk ak tikiy aŋgyak, ‘Biynimb gok, tap ñiŋemb nep ñimbiy ma mindeniŋgambay; Gor minim aŋgip ak niŋiy mey, per mindeniŋgambay aŋgak.’ ”
5 Kun aŋgek, Seytan Jiysis nup dand Jerusalem amiy, dam Gor aŋgniŋep korip yiy akyoŋ giyak ar ak ay aŋgak,
6 “Yand Gor Ñinuk mindpiyn aŋgiy, pindeŋg man biyaŋ ayan. Baybol buk ak tikiy aŋgyak, ‘Gor enjol nuk gok aŋgek, ñin kind nip ak di mindeniŋgambay mey, kamb tomb nip ma piŋiyniŋgamb aŋgyak’ aŋgak.”
7 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Baybol buk ak minim gunap sek tikiy aŋgyak, ‘Gor Biyomb ak nup ñiñloŋ ay ma aŋgniŋnimimb aŋgyak’ aŋgak.”
8 Aŋgek, Seytan Jiysis nup dand dum yomb bap amiy aŋgak, “Miñmon tep tep biyomb keykey kond mindpay guniy niŋan!
9 Nand koŋgim yimiy yip lotiw geniŋgamban, miñmon kun guniy nip maŋgiysek aŋgniŋgayn aŋgak.”
10 Aŋgek Jiysis Seytan nup aŋgak, “Nand key okok amnoŋ! Baybol buk ak tikiy aŋgyak, ‘Biyomb Gor nup nep aŋgniŋiy, woŋg nup gok nep ginimimb aŋgyak.’ ”
11 Aŋgek Seytan Jiysis nup kirgiy amnakniŋ, enjol gunap ap Jiysis nup kond mindeyak. Jiysis Miñmon Galiyliy Kiñiŋ Giy Gor Minim Aŋgñak
12 Ñin kun siŋak, Jon bi ñiŋg pikñemb ak nup kalambis ayeyak, Jiysis minim kun ak niŋiy, miñmon Galiyliy amnak.
13 Amiy miñmon nuk Nasaret ma am mindek; am mindek miñmon Kapaniyam, Galiyliy chemb gol ak.
14 Biynimb miñmon kun okok kuyip minim tep ak aŋgñi mindyiŋgip ak mey; bi Gor minim aŋgep Asaya giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Nuk aŋgak:
15 “Miñmon Sebyiwlan Naptalay, Galiyliy chemb pis biy sek, biynimb Jiwda mer Joden ñiŋg kind bindoŋ mindpay gok sek melik ak niŋniŋgambay. Kisyim okok mindiy kumniŋgiy rek ayniŋgamb ak pen; melik yomb yimb ak niŋniŋgambay aŋgak.”
17 Jiysis ñin kun ak kiñiŋ giy, biynimb okok kuyip Gor minim tep ak aŋgñiyiŋg aŋgak, “Tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup gosimb ak niŋnimimb. Yenen Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak maŋ yimb asaw aŋgak.” Jiysis Bi Omiŋal Omiŋal Kuyip, Yip Kondim Aŋgak
18 Jiysis Galiyliy chemb gol ak apiy niŋak: bi piys dep mamiymiŋay ak, wimben yokiy, piys derik. Bi mamiymiŋay kun ak, numam bap yimb nuk Enjriw; numam bap Saymon. Saymon nup ñin gunap, Piyta aŋgyiŋgipay.
19 Jiysis kuyipmiŋay niŋiy aŋgak, “Yip kindik ger mey, nirip aŋgen, bi piys dep mer, biynimb dep omiŋal ak mindeniŋgayr aŋgak.”
20 Aŋgek, aŋgak rek niŋiy, piys derik wimben ak kirgiy, Jiysis chirup aŋgñirep ginimuŋ aŋgiy nuk yip taŋgyiŋgipiyr.
21 Pen won bap tapin amiy niŋak: Jemis yip, Jon yip, nop Sebediy yip bot miŋgan ak apyoŋgon mindyiŋg, wimben ak girep geyak.
22 Jiysis niŋiy kuyipmiŋay suk aŋgek, wimben gok kirgiy, Jiysis chirup aŋgñirep gaŋ aŋgiy yip amniyak. Jiysis Okok Taŋgiy Minim Aŋgñak
23 Jiysis miñmon Galiyliy namb okok giraŋgyiŋg, Jiwda lotiw korip miŋgan okok amiy; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak, kuyip aŋgñiyiŋg, biynimb tap gak gok sek, tap yerip yerip gak gok sek gek suŋ ayiŋgip.
24 Kun gek, Siyriya biynimb miñmon sikoy okok maŋgiysek minim kun ak niŋiy, biynimb tap keykey gak gok dand apey, nuk gek suŋ ayak. Biynimb kun gok, gunap yikop tap gak; gunap windin mayn apek apyap pikiy jep diyiŋgipay; gunap ñin tomb kalaw gak.
25 Pen Jerusalem biynimb diy, Jiwdiya biynimb diy, Joden ñiŋg taw akdoŋ ken mindeyak biynimb gok diy, kuŋaynep Jiysis amnakniŋ, kisen amniyak.
1 Jiysis, biynimb kuŋaynep kun gok niŋiy, am dum biyoŋ binuk onep wimiŋgan ak yip bisiŋg mindyiŋg, kuyip minim aŋgñak. Biynimb Miñmiñ Giniŋgambay
2 Nuk kuyip aŋgñiyiŋg aŋgak:
3 “Biynimb Gor minim niŋrep ma gipun aŋgiy, yimgeprek mindpay gok, Gor kuyip diy kond mindeniŋgamb ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
4 “Biynimb siy apay gok, Gor kuyip aŋgdiniŋgamb ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
5 “Biynimb sayn kapkap mindpay gok, kiyk mankumb diniŋgambay ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
6 “Gor biynimb tep nuk mindenjun aŋgiy, niŋbay gok kuyip kond mindeniŋgamb ak mey; miñmiñ giniŋgiy.
7 “Biynimb simb niŋbay gok, Gor kuyip pen simb niŋiy diniŋgamb ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
8 “Biynimb Gor nup gosimb nokom niŋbay gok, Gor nup niŋniŋgambay ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
9 “Jimñiy mindenjun aŋgiy gipay biynimb gok, Gor kuyip ñapan yand aŋgniŋgamb ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
10 “Biynimb suŋ-tep mindey kuyip timey gipay gok, Gor kuyip diy kond mindeniŋgamb ak mey, miñmiñ giniŋgiy.
11 “Nimbip Jiysis biynimb nuk aŋgiy, gi timey giy, minim yesek aŋgiy aŋgjiweniŋgiy, miñmiñ yimb ginimimb.
12 Bi Gor minim aŋgep wosrey gok kuyip, ar kun ak nep giyak. Kun ak nimbip kunep giyakniŋ, gos yomb ma niŋnimimb; Gor chinup direp giniŋgamb aŋgiy miñmiñ yimb ginimimb. Gor Biynimb Nuk Gok Melik Tep Rek Ak Mindpay
13 “Nimb biynimb mankumb biy sol kiyk rek mindpim. Pen sol ak yindik nuk ak amdek, pisnep timey gip aŋgiy diyokey, tawsimbjakpay.
14 “Dawin yomb dum biyoŋ mindiy, weyginiŋgiy rek ma ayniŋgamb; miseŋ yimb mindeniŋgamb. Kun ak rek biynimb yand gok. Nimb biynimb gunap melik kuyip ak mindpim.
15 Lam ak daŋgiy tiyn miŋgan okok ma aypay; biynimb niŋrep giyaŋ aŋgiy, ar siŋbiyoŋ tik aypay.
16 Kun ak rek, nimb mind tep gem, biynimb niŋiy, Nap semb biyoŋ mindip anup yimb ak dand araniŋgiy. Low Minim
17 “Nimb yip aŋgniŋgambim: Gor low minim, Mosis aŋgak gok sek, bi Gor minim aŋgep gunap aŋgyak gok sek kirginimimb aŋgniŋg wip aŋgniŋgambim ak pen; ak mer! Yand winik ak, bi Gor minim aŋgep gok giniŋgamb aŋgiy aŋgyak rek, maŋgiysek ginimuŋ aŋgiy winik.
18 Yand nimbip niŋind yimb apiyn. Semb biyoŋ sek, mankumb biy sek pisnep kurginimuŋ rek ayip ak pen; Gor minim nuk ak ma kurginiŋgamb; perper nep mindeniŋgamb. Minim yerip yerip aŋgak ak, aŋgak rek nep giniŋgamb.
19 “Kun ak biynimb an Gor low minim ak niŋiy, minim sikoy won bap kirsipiyn aŋgiy, biynimb gok sisker aŋgñey kirginiŋgambay ak; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak, yimb kuyip apyowniŋgamb. Pen biynimb an Gor low minim niŋiy, niŋrep giy, biynimb gok kuyip aŋgñirep giniŋgambay ak; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak, yimb kuyip ak araniŋgamb.
20 Bi Peresiy gok sek, bi low tiysa gok sek ‘Tep gipun’ apay ak pen; biynimb suŋ-tep ma mindpay. Kiyk gipay rek nep gem amniŋgamb ak; Gor miñmon tep nuk ma amniŋgambim. Biynimb Ñaŋgep Nimb Gok Yip, Minim Aŋg Jimñiy Ay Mindenimimb
21 “Wosrey napis nasind yes gok, Gor low minim aŋgyiŋgipay ar ak nimb niŋbim. Kiyk aŋgyiŋgipay, ‘Biynimb ma ñaŋgnimimb. Biynimb bap, biynimb bap nup ñaŋgayniŋgamb ak, kor niŋniŋgamb aŋgyiŋgipay.’
22 Minim kun ak niŋbim ak pen, nimbip miñiy aŋgrep giniŋgayn. Biynimb bap, biynimb bap nup miluk niŋniŋgamb ak, kor giniŋgamb. Biynimb bap, biynimb bap nup aŋgjiweniŋgamb; Jiwda kanjsol gok ap nan-giy, nup minim yomb aŋgniŋgambay. Biynimb bap, biynimb bap nup pen aŋgniŋgamb, ‘Nand bi sakiy sek yimb’ aŋgniŋgamb ak, mon key yinjap miŋgan ak amniŋgamb.
23 “Kun ak nimb tap dam Gor nup kamb bind ar ak simboŋg ñiniŋg; mam ay gunap kuyip gipik rek minim mindip aŋgiy,
24 am kuyip minim aŋgrep giy apiy nep, tap kun ak Gor nup simboŋg ñinimimb.
25 “Tap yerip timey giniŋgambim ak, nimbip kor giniŋg, dand kinjeŋnamb okok kisen amniyakniŋ, kiy yip minim kun ak aŋg sayn giy, jimñiy mindenimimb. Mer ak, dam biyomb kor niŋep ak nup ñeniŋgambay, nuk pen nimbip di poliys kay kuyip ñek, nimbip dam kalambis ayniŋgambay.
26 Nimbip niŋind yimb apiyn: tap day nimb ak pisnep day paŋg diy rek, mis ambikip. Biyn Siy Bi Siy Gipay
27 “Pen nimb niŋbim; minim bap aŋgyak ‘Biyn siy bi siy ma ginimimb aŋgyak.’
28 Pen yand nimbip aspiyn: bi bap biyn bap nup niŋiy, nup dipnip aŋgiy gos niŋniŋgamb ak, Gor niŋek bi kun ak gosimb nuk namb biyaŋ, tap siy giniŋgamb.
29 Kun ak, windin maŋgiy yipund pis ak niŋiy, tap siy tap timey gep rek ayonimuŋ, windin piskind kun ak tuŋgjiwyoknimimb. Pen windin nimb ak simb niŋniŋgambim ak; tap siy tap timey giy, mon key yinjap ak amnimimb rek ayip.
30 Pen ñin yipund kind ak kunep, tap siy tap timey giniŋg gonimuŋ, timbrik yoknimimb. Kun giy mey, ñin piskind ak nep mindiy kim amniŋgambim. Yikop ak, mon key yinjap ak amniŋgambim.
31 “Nimb niŋbim; minim bap aŋgyak, ‘Bi bap biynuk nup kirginiŋg, biyn biy pisnep kirsipiyn aŋgiy, ñiwkil band bap tikiy biyn kun anup ñiy mey, pisnep kirginiŋgamb aŋgyak.’
32 Pen yand nimbip aspiyn: bi biyn kiyk gok waŋ siy dey mer, yikop nep aŋgyokey am bi kisen diniŋgambay akaŋ yergeniŋgambay, bi kun gok minim yomb diniŋgambay. Pen kisen bi biyn aŋgyokniŋgambay kun ak diniŋgambay ak, kunep timey giniŋgambay. Minim Niŋind Yimb Apun Apay
33 “Wosrey minim bap aŋgyak ak kunep niŋbim. Minim kun ak aŋgyak, ‘Gor nup tap bap giniŋgayn aŋgiy, aŋgnimimb rek nep ginimimb; nup minim nep ma aŋgnimimb aŋgyak.’ ”
34 Pen nimbip aspiyn: minim bap aŋgniŋg, Gor windin maŋgiy ar ak niŋind aspiyn aŋgiy, ma aŋgnimimb. Semb biyoŋ mindip rek, niŋind apiyn aŋgiy ma aŋgnimimb. Ak Gor miñmon nuk yimb.
35 Lum biy mindip rek niŋind apiyn aŋgiy ma aŋgnimimb. Ak Gor miñmon sikoy nuk bap mey kun ak. Jerusalem mindip rek niŋind apiyn aŋgiy ma aŋgnimimb. Ak Biyomb ak miñmon nuk bap mey kun ak.
36 Jun won yand mindip rek, niŋind apiyn aŋgiy ma aŋgnimimb. Nimb key gem, jun kas nimb ak, sum akaŋ mosimb jakniŋgamb?
37 Kun ak, giniŋgayn aŋgiy, giniŋgayn nep aŋgnimimb. Pen ma giniŋgayn aŋgiy, ma giniŋgayn nep aŋgnimimb. Minim kilis yimb aŋgjun aŋgniŋgambim ak, Seytan nimbip gos ñek aŋgniŋgambim.
38 “Pen minim bap aŋgyak, ‘Windin maŋgiy ak piŋiy jiweniŋgiy, kuyip pen kunep piŋiy jiwnimimb. Meŋg kamb pikpaŋgeniŋgiy, kuyip pen kunep pikpaŋgnimimb aŋgyak.’
39 Pen nimbip aspiyn: Bi bap nimbip timey gonimuŋ, nup pen ma timey ginimimb. Bi bap nimbip mikem piksil gonimuŋ; andikem piskind ak kunep piknimuŋ.
40 Nimbip kor giy, tiŋgliys nak ak yip sanj gan aŋgonimuŋ, tiŋgliys nep ma ñinimimb; kolsiyor ak sek ñinimimb.
41 Nimbip tap wand biy dam tip siŋak yokiy wan aŋgey; yiruk ma niŋnimimb; tip aŋgniŋgiy siŋak silgiy, yesek tip ak yokiy winimimb.
42 Chinup tap gunap ñim aŋgeniŋgiy, monmon ñinimimb. Pen chinup tap gunap yikop ñem; kisen nimbip tip ak ñiniŋgambun aŋgeniŋgiy, ma kirginimimb, monmon ñinimimb. Biynimb Ñaŋgep Nimb Gok Kuyip Wasemb Aynimimb
43 “Minim bap aŋgyak, ‘Buŋgiy nimb gok kuyip wasemb aynimimb; biynimb penpen ñaŋgep nimb gok kuyip miluk niŋnimimb aŋgyak.’
44 Pen nimbip aspiyn: Biynimb penpen ñaŋgep nimb gok kuyip wasemb ay; biynimb nimbip gi timey gipay gok Gor nup aŋgniŋem kuyip kond mindonimuŋ.
45 “Kun giniŋgambim ak, Nap semb biyoŋ ñapan nuk yimb mindiy mey, kun giniŋgambim. Nuk biynimb mindrep gipay gok sek, biynimb mindrep ma gipay gok sek simb niŋimb rek, gek pumb niŋiy miñmon pikiy tap woŋg kuyip gok jakip.
46 Biynimb nimbip wasemb aypay gok nep kuyip direp giniŋgambim ak; bi takes dipay gok gipay rek nep giniŋgambim. Kun ak Gor nup yergiy tep gek, nimbip kond mindrep giniŋgamb.
47 Buŋgiy nimb gok kuyip nep ñin piksakniŋgambim ak, biynimb Gor nup gosimb ma niŋbay gok gipay rek nep giniŋgambim. Kun gem, Gor nup yergiy tep giniŋgamb?
48 “Kun ak Nap semb biyoŋ mindrep yimb gip rek, nimb kunep ginimimb.
1 “Pen nimb biynimb windin yirik ar ak nep mindrep ginjun aŋgiy, gem amniŋgamb ak; Gor nimbip yergiy direp giniŋgamb.
2 Biynimb Gor nup gosimb niŋbun aŋgiy tom nep gipay gok, gipay rek ma ginimimb. Kiyk biynimb simbgeprek gok kuyip maniy ñiniŋg nan-gep korip biynimb kuŋay mindpay namb ak akaŋ, kinjeŋ yomb okok nep ñimbay. Yimb yomb dun aŋgiy gipay kun ak, Gor kuyip direp ginimuŋ rek ma ayip.
3 “Pen nimb biynimb simbgeprek gok kuyip tap ñiniŋg, miseŋ ma ñinimimb;
4 kapkap weygiy ñinimimb. Tap weygiy gipun gok Bapiy Gor niŋimb ak mey, giniŋgambim kun ak niŋiy, nimbip direp giniŋgamb. Gor Nup Kun Giy Aŋgniŋep
5 “Nimb Gor nup aŋgniŋniŋg, biynimb yesek gunap gipay rek ma ginimimb. Kiyk biynimb gunap chinup niŋey yimb yomb diniŋgambun aŋgiy, am lotiw korip namb ak mindiy akaŋ, am kinjeŋram okok mindiy, Gor nup aŋgniŋbay. Yimb yomb diniŋg gipay kun ak, Gor minim kuyip ak ma niŋniŋgamb.
6 Kun ak nimb Gor nup aŋgniŋniŋg; korip ñiluk miŋgan ak amiy, kinjeŋ giñiy, Bapiy nup aŋgniŋnimimb. Tap kapkap gipim ak maŋgiysek niŋimb rek, minim kun ak niŋiy, aŋgniŋniŋgambim rek giniŋgamb.
7 “Biynimb Gor minim ma niŋbay gok, nup aŋgniŋniŋg, minim paryomb yimb apay. Gos kiyk ak minim paryomb aŋgon mey niŋniŋgamb apay!
8 Pen nimb kun ak rek ma ginimimb. Minim yerip Gor nup aŋgniŋniŋg gipim gok, nuk nind niŋimb.
9 Nup aŋgniŋniŋg, kun giy aŋgnimimb:
‘Bapiy yomb semb biyoŋ; yimb nand yiy ar biyoŋ mindip.10 Nand chinup diy kond mindenimin; semb biyoŋ aŋgek niŋbay rek ak, chinup gey kun ak rek niŋjun.
11 Chinup tap ñiŋemb minek minek ñimbun rek ak ñinimin.
12 Biynimb gunap chinup timey gey niŋiy kirpun rek, tap siy tap timey chin gipun gok niŋiy kirginimin.
13 Chin yikop mindiy, tap siy tap timey giniŋgambun rek ayip ak; chinup kond mindey, timey ma ginjun.’
14 “Pen biynimb gunap nimbip timey gey, niŋiy kirgeniŋgambim; Gor tap siy tap timey nimb giniŋgambim gok niŋiy kirginiŋgamb.
15 Pen nimb niŋiy ma kirginiŋgambim ak, Gor pen tap siy tap timey nimb giniŋgambim gok niŋiy ma kirginiŋgamb. Tap Bul Gipay
16 “Nimb tap ñiŋemb kirginiŋg, biynimb yesek gok per gipay rek, ma ginimimb. Kiyk apay, miluk mer mer mindon, biynimb niŋiy aŋgniŋgambay, Gor nup gosimb niŋiy, tap ñiŋemb kirgiy mey, miluk mer mer mindpay aŋgniŋgambay. Nimbip niŋind yimb aspiyn: biynimb chinup niŋyaŋ aŋgiy giniŋgambay kun gok, yimb kuyip dand araniŋgambay ak pen, Gor kuyip direp ma giniŋgamb.
17 Nimb pen tap ñiŋemb gok kirginiŋg ginimimb ak; miluk mer mer ma mindenimimb. Ñiŋg pik tep giy, wel ay, kom giy mindenimimb.
18 Kun geniŋgambim, biynimb gunap nimbip tap keñmaŋgiy bul gipay aŋgiy, ma niŋniŋgambay; Gor nep tap weygiy gipun gok maŋgiysek niŋimb rek, nimbip niŋiy direp giniŋgamb. Am Gor Yip Mindenjun Aŋgiy Niŋyiŋg Mindenimimb
19 “Pen man ar biy tap tep tep gok di nan-ginjun aŋgiy gos ak ma niŋnimimb. Tap kun gok nan-geniŋgambim; bi siydep apiy siy diniŋgambay akaŋ; simbsis giy, siplep siwiy giniŋgamb.
20 Kun ak tap tep nimb rek gok semb biyoŋ nan-gem; simbsis ma ginimuŋ, siplep ma siwnimuŋ, siy ma diniŋgiy, mindnep mindonimuŋ.
21 Tap tep nimb gok man ar biy di nan-geniŋgambim, gos nimb ak mindeniŋgamb man ar biy; semb ar biyoŋ nan-geniŋgambim; gos nimb ak amniŋgamb kun biyoŋ.
22 “Windin maŋgiy chin ak mey, lam rek mindip. Windin maŋgiy ak tep mindek; melik tep gamb niŋrep gipun.
23 Pen timey gek; kisyim apek ma niŋbun. Biynimb melik ma niŋbay gok, kisyimnamb okok mindpay. Gor Yip, Maniy Tap Gok Yip
24 “Bi nokom bap, biyomb omiŋal woŋg giñinimuŋ rek ma ayip. Yenen: biyomb bap nup niŋek tep geniŋgamb, bap nup kirginiŋgamb: akaŋ bap nup niŋek tep geniŋgamb, bap nup kirginiŋgamb. Kun ak rek, nimb maniy tap tep lum ar biy mindip gok niŋem tep gek, Gor nup kirginiŋgambim rek ayip ak; niŋrep ginimimb. Gos Yomb Ma Niŋnimimb
25 “Ar kun ak mey nimbip aspiyn: tap yerip ñimbiy mindenjun; chech akay nimb ay mindenjun aŋgiy, gos yomb ak ma niŋnimimb. Gor nimbip gayek mindpim ak; tap sikoy kun gok ma ñiniŋgamb?
26 Nimb niŋbim: yakir gok tap yiŋ ma yimbay; wiyt, rays, tap gok ma tik dap nan-gipay. Bapiy semb biyoŋ ak kuyip kond mindek tap ñimbay. Yakir tap yikop ak tap ñek ñimbay; nimbip kunep giniŋgamb.
27 Akaŋ, gosimb kuŋay niŋiy mey, tapin mindiy kumniŋgambun aŋgiy niŋbim?
28 “Pen yenen chech tap gok gos kuŋay niŋbim? Tap key jakip gok, chech napnap tap gok giniŋgiy rek ma ayip ak pen, sumsum teprep yimb gok mindip.
29 Kiyŋ Solomon tap kuŋay mindek ak pen; mokyaŋ tep kun gok rek ma gak.
30 Tap kaskas ak tap yikop. Per mindiy mer; miñiy rek mindiy, toy rek daŋgiypay. Pen Gor tap yikop kun gok gay mokyaŋ giñimb ak, yenen chinup ma kond mindeniŋgamb aŋgiy niŋbim?
31 “Kun ak ñiŋg akay ñiŋjun; tap yerip ñiŋjun; chech akay nimb ayjun aŋgiy, gos yomb ak ma niŋnimimb.
32 Biynimb Gor minim ma niŋbay gok, tap kun gok dun aŋgiy gos yomb kun ak rek niŋbay. Pen nimb niŋbim: Bapiy chin semb biyoŋ mindip ak tap nimb yerip tikdip ak niŋimb.
33 Kun ak, Gor biynimb gunap diy kond mindeniŋgamb ak, chinup sek dek biynimb suŋ-tep nuk gok mindonjun aŋgiy, nup gos nokom niŋiy gem amek mey; tap yikop kun gok diniŋgambim.
34 Kun ak toy yergiy mindenjun aŋgiy gos yomb ak ma niŋnimimb; Gor nimbip minek minek nep kond mindip.
1 “Chin biynimb tep aŋgiy, biynimb gunap kuyip gos timey niŋniŋgambim ak, minim kun ak andkind nimbip ker winiŋgamb.
2 Kun ak niŋrep ginimimb. Nimb biynimb gunap kuyip giniŋgambim rek, Gor nimbip pen kun ak rek giniŋgamb.
3 Mon bopis windin nimbip pik yiwgiy mindip ak, yenen niŋaŋgiy mer, namam tap achip mindip ak nup niŋapim?
4 Mon bopis yomb windin nimbip pik yiwgiy mindip kun ak diyokiy, windin niŋrep giy rek, namam tap achip mindip ak nup, diyokan aŋgiy apim.
6 “Gor tap suŋ-tep nuk gok, kayn ayndik gok kuyip ma moknimimb; kumbap milip gok kanj sakiy mindeniŋgiy kiñiŋ siŋak monmon ma ginimimb. Kun giy monmon gem; kiyk tawpaŋg pikey amek, andkind apiy nimbip siwniŋgambay. Gor Nup Aŋgniŋniŋgambim Rek Nep Giniŋgamb
7 “Tap yerip tikdonimuŋ, Gor nup aŋgniŋem nimbip ñiniŋgamb. Pen tap gunap piyow niŋiy niŋniŋgambim. Kinjeŋ yikan aŋgiy pik giygiw gem, nimbip yikniŋgamb.
8 Biynimb nup aŋgniŋbay gok, aŋgniŋbay rek gip. Tap piyow niŋbay ak kuyip ñimb. Kinjeŋ ak yikan aŋgiy pik giygiw gey, apay rek niŋiy yikip.
9 Nimb bi ñapan sek gok, ñapan nimb bap biret nen aŋgek, kamb bap di ñimbikip?
10 Akaŋ pen, piys nen aŋgek, siyŋ bap ñimbikip? Ak kun ma gipkip.
11 Nimb biynimb tep mer ak pen; ñapan nimb gok, kuyip tap tep gok nep ñimbim. Bapiy semb biyoŋ, bi tep yimb ak, nimbip yesek ar ak ma giniŋgamb; nimbip tep giniŋgamb ar ak nep giniŋgamb.
12 “Pen biynimb gunap, chinup kun giyaŋ aŋgiy niŋbim rek nep, biynimb gok kuyip ginimimb. Gor low minim Mosis tikayak ak sek, bi Gor minim aŋgep gunap tikayak ak sek kiñiŋ mey kun ak. Kinjeŋ Achimb Diy Amiy Perper Mindeniŋgambay Ak
13 “Mon key yinjap kinjeŋ yomb ak; miseŋ niŋiy amrep gipay. Biynimb kuŋaynep miŋgan kun ak ambay. Kun ak nimb niŋrep giy, permindep kinjeŋ sikoy ak diy amnimimb. Kinjeŋ sikoy kun ak kosyam tapay. Biynimb nokom nokom nep, kinjeŋ sikoy par kun ak piyow niŋiy ambay. Gor Minim Yesek Aŋgñiniŋgambay Rek Ayip Ak Niŋrep Ginimimb
15 “Pen biynimb Gor minim aspun aŋgiy yesek apay gok, kanj siypsiyp sayn tep rek silok ay winiŋgambay ak pen; ap mindyiŋg kayn ayndik biynimb siw ayip rek ak nimbip giniŋgambay.
16 Kun ak miñ giniŋgambay ak niŋiy, kiyk biynimb yerip rek mindpay ak niŋrep giniŋgambim. Nimb niŋbim: Miñ ñiwñiw sek yikop gok, tap maŋgiy ñiŋemb ma piyniŋgamb. Mon gok kunep giniŋgamb.
17 Mon ñiŋemb bind gok, maŋgiy ma ñiŋemb gok ma piyniŋgamb. Mon maŋgiy ma ñiŋemb bind gok ñiŋemb gok ma piyniŋgamb.
19 Pen mon bind maŋgiy tep ma piyniŋgamb gok, timb dam mon yinjap ak yokniŋgambay.
20 Kun ak miñ giniŋgambay ar ak niŋiy, biynimb gok tep, biynimb gok timey aŋgiy niŋniŋgambim.
21 “Biynimb yip Biyomb chin, Biyomb chin, apay gok Gor kuyip maŋgiysek diy kond mindeniŋgamb aŋgiy ma aŋgnimimb. Bapiy semb biyoŋ aŋgip rek gipay gok nep kuyip diy kond mindeniŋgamb.
22 Ñin kisen ak apek, biynimb kuŋaynep yip aŋgniŋgambay, ‘Biyomb chin mey nand nep. Minim tep woŋg nip ak ginuk. Yimb nip nep aŋgiy, tap biynimb ambaŋ ayak gok aŋgyokiy, tap mageprek gok giy ginuk aŋgniŋgambay.’
23 Yip kun aŋgniŋgambay ak pen, kuyip aŋgniŋgayn, ‘Nimbik biynimb yand mer: timey nep gipim! Key okok amnimimb aŋgniŋgayn.’ Bi Omiŋal Korip Girik
24 “Bi gos niŋep yimb bap, korip nuk ak giniŋg, kamb ar ak gak. Kisen yiŋgen yomb diy, miñmon yomb pikiy, ñiŋg wilik apiy gak ak pen, korip nup ak ma pikjiw dand amnak. Kun ak rek mey, biynimb minim yip niŋiy dipay gok.
25 “Pen bi gos niŋrep ma gak bap, korip nuk ak giniŋg lum sayn ar siŋak gak. Kisen yiŋgen yomb diy, miñmon yomb pikiy, ñiŋg wilik apiy, korip nup ak pisnep pikjiw dand amnak. Kun ak rek mey, biynimb minim yip niŋiy kirpay gok aŋgak.”
26 Jiysis minim kun ak aŋgjiwakniŋ, biynimb kuŋaynep ap mindeyak gok wal aŋgiy aŋgyak, “Bi low tiysa chin gok apay rek ma aŋgip; nuk bi minim niŋrep yimb giy aŋgip aŋgyak.”
1 Jiysis dum biyoŋ mindek ak kirgiy, mak biyaŋ apyowakniŋ, biynimb kuŋaynep kisen giyak.
2 Pen bi soy ayndik ayak bap, Jiysis mindek maŋ siŋak amiy, koŋgim yimiy, jiy kuyaŋgiy aŋgak, “Biyomb. Nand yip gey suŋ ayniŋg, gey suŋ ayniŋgamb aŋgak.”
3 Kun aŋgek, Jiysis nup diniŋyiŋg, “Nip suŋ ayaŋ aŋgak.” Aŋgek, won kun anep suŋ ayakniŋ aŋgak,
4 “Nip gen suŋ ayip kun ak, biynimb gunap kuyip ma aŋgñinimin. Am bi Gor nup simboŋgep gok kuyip nep yomiy, ‘Yip suŋ ayip aŋgnimin!’ Kun aŋgiy, Mosis aŋgak rek, yakir dam Gor nup pik simboŋg ñinimin. Kun geniŋgamban, biynimb gok niŋiy, nup suŋ ayip ak mey kun gisap aŋgniŋgambay aŋgak.” Bi Amiybi Yomb Ak Nup Woŋg Giñiyiŋgip Ak Jiysis Gek Suŋ Ayak
5 Jiysis miñmon Kapaniyam amnakniŋ, amiybi gok kuyip kond mindyiŋgip biyomb bap ap Jiysis nup aŋgak,
6 “Bi yip woŋg gip anup tap yomb giy, yiwur nembnemb gek, kawin kaskas ma giy; korip ak kum mindip aŋgak.”
7 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Am nup gen suŋ ayniŋgamb.”
8 Aŋgek amiy biyomb kun ak aŋgak, “Niŋind apan ak pen, yand bi tep rek korip yip ak amnimin. Yand niŋbiyn ak, amiy biyomb gunap yip kond mindey, yand pen amiybi gunap kuyip kond mindiy; amnimimb aŋgen, ambay sek; winimimb aŋgen, opay sek. Bi yip woŋg gip ak nup, woŋg gok kun kun giy ginimin aŋgen gip aŋgak.”
10 Kun aŋgek, Jiysis gos kuŋay yimb niŋiy, biynimb kisen ameyak gok kuyip aŋgak, “Bi kun biy par okok nimb ak pen, Gor gip rek niŋrep yimb giy kun aŋgip. Bi chin Yisrel nimb bap, Gor nup gosimb niŋiy aŋgip kun ak rek aŋgey, yand ma niŋnik.
11 Kisen biynimb par okok nimb gok, Ebraham, Aysek, Jekop biriwin yip Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb namb ak amiy; miñmiñ giyiŋg mindeniŋgambay ak pen;
12 biynimb chin Yisrel nimb gok, am namb kun ak ma mindeniŋgambay rek ayip. Gor kuyip aŋgyokeniŋgamb, am mindeniŋgambay mis kisyim owip ar biyaŋ aŋgak.”
13 Jiysis kun aŋgiy, amiy biyomb kun anup aŋgak, “Nandkaw amnoŋ! Apan rek nep giniŋgamb aŋgak.” Kun aŋgek, korip amiy niŋak: binuk tap gak ak, Jiysis aŋgak won kun ak nep suŋ ayak. Jiysis Piyta Numok Nup Gek Suŋ Ayak
14 Pen Jiysis Piyta korip amiy niŋak; Piyta numok nup mumbwak okok mon rek yinek kum mindek.
15 Niŋiy am diniŋek, won anep suŋ ayek tikjakiy, Jiysis binuk gok yip kuyip tap keñmaŋgiy gayrep gak. Jiysis Biynimb Kuŋaynep Gek Suŋ Ayak
16 Duŋgep won ak, biynimb kichekiy ambaŋ ayak gok sek, biynimb tap gak gok sek dand Jiysis mindek ak apeyak, nuk kichekiy gok aŋg mis yokiy, biynimb tap gak gok gek suŋ ayak.
17 Nuk gak kun ak, bi Gor minim aŋgep Asaya, nind giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Nuk tikiy aŋgak:
“Tap chinup gip gok gek suŋ ayniŋgamb. Tap yerip yerip chinup timey gip gok aŋgyokek mind tep giniŋgambun aŋgak.” Yand Yip Taŋgoniŋgambur Aŋgak18 Jiysis biynimb kuŋaynep ap nup piŋiy kus kus geyak niŋiy, binuk gok kuyip aŋgak, “Ñiŋg chemb kind bindoŋ amnun aŋgak.”
19 Kun aŋgakniŋ, bi low tiysa bap apiy nup aŋgak, “Tiysa. Nand miñmon akay akay amniŋgamban ak, yand yip nep amniŋgambur.”
20 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Yakir gok, tip kiyk kinbay ak mindip. Kayn sakiy gok, man miŋgan okok kinbay; pen Bi bap Ñinuk kinimuŋ miŋgan ak ma mindip aŋgak.”
21 Pen bi Jiysis minim niŋyiŋgip bap aŋgak, “Yand nand yip amjur ak pen, yip yaw aŋgey, bapiy nup kumek komiy, nand yip giraŋgonjur.”
22 Aŋgek, Jiysis aŋgak, “Bi yip gosimb ma niŋbay gunap kumeniŋgiy, bi yip ma niŋbay gunap dam komniŋgiy; nand apey yand yip taŋgonjur aŋgak.” Jiysis Aŋgek Yiŋgen Yomb Ak Kirgak
23 Jiysis bot diy amniŋg gek, binuk gok yip saŋdiyak.
24 Ñiŋg namb siŋak amniyakniŋ, day yiŋgen yomb sikerek ak diy, ñiŋg paŋg apiy, bot ak tuŋgandikniŋg rek gak. Pen Jiysis nuk kinek rek,
25 binuk gok am nup aŋgey tikjakek aŋgyak, “Biyomb! Yiŋgen yomb ak chinup tuŋgandikek ñiŋg ñiŋjun rek ayip ak, aŋgey kirgaŋ aŋgyak.”
26 Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Yenen piriksipim? Gor nup gosimb ak ma niŋbim rek ayip!” Kun aŋgiy tikjakiy, yiŋgen dek ak aŋgek kirgiy, ñiŋg paŋg apek ak wilekiy gak.
27 Kun gek, kiyk gos kuŋay niŋiy, “Biyomb biy yergiy aŋgek, yiŋgen ak kirgiy, ñiŋg paŋg apamb ak kirgiy gip aŋgyak.” Bi Malñiluk Sek Omiŋal Ak Jiysis Gek Bi Yimb Ayrik
28 Jiysis ñiŋg tikiy, miñmon Gadara pis bindoŋ amjakakniŋ, bi sakiy kichekiy ambaŋ ayak omiŋal ak, chip komyiŋgipay kamb miŋgan okok nimb apchakrik. Bi omiŋal kun ak kuyip kichekiy ambaŋ ayak rek, bi kilis yimb mindyiŋgipiyr. Biynimb bap mindyiŋgipiyr kinjeŋ tam kun ak ma amyiŋgipay.
29 Pen kiyk omiŋal apchakiy, Jiysis nup aŋgrik, “Gor Ñinuk! Chirup yerginiŋg aswan? Ñin nand chinup aŋg miñmon timey yokniŋgamban ak ma wip aŋgrik.”
30 Pen won kun ak, kanj kuŋaynep amil ñimbeyak yep gol kun siŋak ak mey,
31 kichekiy bi omiŋal kun ak kuyip abaŋ ayak gok, Jiysis nup nembnemb giyiŋg aŋgyak, “Chinup aŋgyokniŋg ginimin ak, aŋgey am kanj mindpay gindoŋ kuyip molik sikun aŋgyak.”
32 Aŋgeyak, amnim aŋgek, bi omiŋal kun ak kuyip kirgiy, am kanj gok kuyip molik sikeyak; kanj gok pirik miñmon minduŋ pis okok amiy, gindam ñiŋg maŋgiy chemb biyaŋ pikiy, ñiŋg ñimbiy maŋgiysek kumdiyak.
33 Pen bi kanj mokyiŋgipay gok gak kun ak niŋiy, kasek miñmon dawin yomb ak amiy, Jiysis yerer gak minim ak, biynimb okok kuyip aŋgñiyak.
34 Aŋgñeyak kiyk maŋgiysek Jiysis nup niŋun aŋgiy, ap nup niŋiy, nembnemb giyiŋg aŋgyak, “Miñmon chinup biy kirgiy, key okok amnoŋ aŋgyak.”
1 Jiysis tip ak bot diy, ñiŋg tikiy miñmon nuk kind bindoŋ amnak.
2 Pen biynimb gunap, bi ñin tomb kalaw gak bap Jiysis gek suŋ ayniŋgamb aŋgiy yirar ay dand mindek ak wiyak. Pen Jiysis gek suŋ ayniŋgamb aŋgiy niŋyak rek, bi ñin tomb kalaw gak kun ak nup aŋgak, “Ñiyand. Gos sek mindenimin. Tap timey gipan gach ak miñiy niŋiy kirsipiyn aŋgak.”
3 Aŋgek bi low tiysa gok, gunap aŋgyak, “Bi biy Gor nup aŋgjiwyiŋg asap aŋgyak.”
4 Pen Jiysis gos niŋyak kun ak key niŋiy aŋgak, “Nimb yenen yip gos timey niŋiy kun aspim?
5 Nup tap timey gipan gach ak wiykyokpiyn aŋgen, nimbip tep giniŋgamb akaŋ, tikjakiy amnoŋ aŋgen, nimbip tep giniŋgamb? Akaŋ minim yerip ak aŋgen, nimbip tep giniŋgamb?
6 Nimb niŋbim. Yand Bapiy minim nup ak diy mey, man ar biy apiy, tap siy tap timey gipay gach ak wiykyokpiyn aŋgak.” Jiysis kun aŋgiy, bi ñin tomb kalaw gak anup aŋgak, “Tikjakiy, minj nak ak diy, dand korip amnoŋ!”
7 Aŋgek tikjakiy minj band ak dand korip nuk amek,
8 biynimb gok niŋiy, aŋgyak, “Bi man ar biy nimb bap kun ak rek gek ma niŋnuk;” nuk Gor nep aŋgek ap gisap aŋgiy, gos kuŋay niŋiy, yimb nup ak dand araniyak. Jiysis Binuk Matyiw Nup Dak
9 Jiysis miñmon kun ak kirgiy, wikan bap amiy niŋak: bi takes dep ak, woŋg giyiŋgip opiys miŋgan ak bisiŋg mindek. Bi kun ak yimb nuk Matyiw. Jiysis nup niŋiy aŋgak, “Yip kondan.” Aŋgek, nup kondak.
10 Pen bi takes dep gok diy, bi tap timey giyak gok diy, Jiysis binuk gok sek ap Matyiw korip ak tap ñiŋyak.
11 Ñimbeyak, bi Peresiy gok niŋiy, Jiysis binuk gok kuyip aŋgyak, “Tiysa nimb ak yenen, bi takes dep gok sek, bi tap siy tap timey gipay gok sek yip jimñiy tap ñiŋimb?”
12 Aŋgeyak, Jiysis minim kun ak niŋiy aŋgak, “Biynimb tap ma gip gok, dokta niŋniŋg ma ambay; biynimb tap gip gok nep dokta niŋniŋg ambay.
13 Pen Gor minim bap aŋgak ak junj ak niŋrep giy, niŋyiŋg mindenimimb. Nuk aŋgak, ‘Yip tap simboŋg ñem, tep ma giniŋgamb; biynimb gok simb niŋeniŋgambim, yip tep giniŋgamb aŋgak.’ Pen yand winik ak, biynimb suŋ-tep gunap piyow niŋniŋg ma winik; biynimb tap siy tap timey gipay gok diyn aŋgiy winik aŋgak.” Tap Bul Gep
14 Ñin bap, Jon bi ñiŋg pikñemb ak binuk gok Jiysis mindek ak apiy aŋgyak, “Chin yip bi Peresiy gok yip, ñin gunap Gor nup nep gos niŋun aŋgiy, tap ma ñimbun. Pen bi nand gok yenen kunep ma gipay?”
15 Aŋgeyak, Jiysis kuyip aŋgak, “Biynimb gok, biyomb kiyk ak yip mindeniŋgambay ñin ak, miñmiñ giy tap ñiŋniŋgambay; pen biyomb anup ñaŋg pikayniŋgambay ñin anep, simb gek tap bul giy ma ñiŋniŋgambay aŋgak.”
16 Pen Jiysis nind giyiŋgipay ar ak key, miñiy aŋgen giniŋgambay ar ak key aŋgiy, kuyip minim bap paydoŋ ay aŋgak, “Chech kim ak diy, chech wor ay puŋgrikniŋgamb tam ak ma ñaŋgdiniŋgambay. Yenen: kun giy yim taŋgey, tam yomb sikerek ak puŋgrikniŋgamb.
17 Pen ñiŋg wayn ak kunep; wayn kisenimb ak giy, di meymey wak milip miŋgan ak ma paŋg ayniŋgambay. Yenen: kun geniŋgambay, ñiŋg wayn kim ak taniy, biŋ yimb aŋgiy, meymey wak ak puŋgrikiy, soŋgniŋgamb. Kun ak ñiŋg wayn kim ak diy, meymey wak kim nimb miŋgan ak dayey nep mey, tep giniŋgamb aŋgak.” Biyn Bap Sek, Paskoy Bap Sek Suŋ Ayak
18 Jiysis minim kun ak aŋgakniŋ, Jiwda biyomb bap mindek siŋak ap koŋgim yimiy aŋgak, “Pañ yand ak pisnep kumimb ak pen, nand am nup diniŋey, tikjaknimuŋ aŋgak.”
19 Aŋgek, Jiysis binuk gok yip tikjakiy, bi kun ak yip amniyak.
20 Pen biyn bap nup, biyn kinjeŋ pandikakniŋ mindek, simiy yin ayak wimiŋgan ak. Kun gek gos nuk anep niŋiy Jiysis chech paryomb nup gol okok nep diniŋen yip suŋ ayniŋgamb aŋgiy, Jiysis amnakniŋ kund okok ken amiy, chech nup ak diniŋak.
22 Diniŋek, Jiysis tuŋgandikiy biyn kun ak nup niŋiy aŋgak, “Yip gosimb niŋban rek, nip gen suŋ ayip. Gos sek mindenimin aŋgak.” Aŋgek, tap nup giyiŋgip ak won kun ak nep suŋ ayak.
23 Pen Jiysis am am, biyomb korip ak amjakiy niŋak: biykul puŋgyiŋg, minim kilpul yomb yimb aŋgeyak.
24 Niŋiy kuyip aŋgak, “Key okok amnim! Pañ biy ma kumimb; yikop wisin kinjap aŋgak.” Kun aŋgek nup sik aŋgeyak,
25 kuyip aŋg mis yokiy, korip ñiluk miŋgan biyaŋ amiy pañ kumak anup, ñin kind ak dek, tikjakak.
26 Kun gek minim kun ak yiŋg dand miñmon okok maŋgiysek amniyak. Jiysis Bi Windin Koy Gak Omiŋal Ak Gek Suŋ Ayak
27 Pen Jiysis miñmon kun ak kirgiy amnakniŋ, bi windin koy gak omiŋal ak nup kisen giyiŋg suk aŋgyiŋg aŋgrik, “Depiyt Ñinuk! Chirup simb niŋnimin aŋgrik.”
28 Kun aŋgerik, Jiysis nuk korip kinak miŋgan ak amnakniŋ, bi omiŋal kun ak apiy korip miŋgan amer, kuyipmiŋay aŋgak, “Nirmiŋay, chirup gek suŋ ayaŋ aŋgiy, yip aspiyr?” Aŋgek aŋgrik, “Yaw! Chir niŋbur, nand chirup geniŋgamban suŋ ayniŋgamb aŋgrik.”
29 Aŋgerik Jiysis windin kuyipmiŋay ak diniŋiy aŋgak, “Yip gosimb niŋbiyr ak, apiyr rek ginimuŋ.”
30 Aŋgek windin kuyipmiŋay ak suŋ ayek niŋrikniŋ, kuyipmiŋay aŋgrep giy aŋgak, “Jiysis gamb chirup suŋ ayip aŋgiy ma aŋgnimiyr aŋgak.”
31 Kun aŋgak ak pen; kiykmiŋay amiy biynimb miñmon namb kun ak maŋgiysek aŋgñirik. Bi Minim Ma Aŋgyiŋgip Bap Tip Ak Minim Aŋgak
32 Pen kiymiŋay amnirikniŋ, biynimb gunap, bi tap abaŋ ayek minim aŋgep rek ma ayak bap, dand Jiysis mindek ak apeyak,
33 tap nup ambaŋ ayak kun ak aŋgyokek, minim aŋgak. Kun gek, biynimb gok wal aŋgiy aŋgyak, “Miñmon Yisrel biy, bi bap kun ak rek gek ma niŋnuk aŋgyak.”
34 Pen bi Peresiy gok aŋgyak, “Nuk kichekiy malñiluk tap gok nop kiyk Seytan kilis ak diy mey, kun gisap aŋgyak.” Jiysis Biynimb Gok Kuyip Simb Niŋak
35 Pen Jiysis nuk, dawin sikoy okok sek, dawin yomb okok sek giraŋgiy, Jiwda nan-gep korip okok amiy, kiyŋ yomb key yimb ak biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak aŋgñiyiŋgip. Biynimb gok kuyip tap yerip yerip gak ak kunep gek suŋ ayak.
36 Nuk biynimb kun gok niŋak: kanj siypsiyp gok bi kond mindep kiyk bap ma mindip rek ak mindeyak. Gos yomb niŋiy kosyam mindeyak ak, kuyip simb niŋiy,
37 binuk gok kuyip aŋgak, “Tap keñmaŋgiy kuŋay yimb nep woŋg day ak wos gi mindip ak pen; biynimb pipaŋg dand winiŋgiy ak kuŋay ma mindpay.
38 Kun ak nimb Bi woŋgday nop nimb ak nup aŋgniŋem, bi pipaŋg dand owep gunap yokek, pipaŋg dand nup ker winiŋgiy aŋgak.”
1 Jiysis binuk onep wimiŋgan ak suk aŋgek apey aŋgak, “Yand key nimbip aspiyn ak mey, kichekiy malñiluk tap gok aŋgyokniŋg, aŋgyokniŋgambim. Biynimb tap yerip yerip giniŋgamb gok kunep gem, suŋ ayniŋgamb aŋgak.”
2 Bi Jiysis minim dand amemb onep wimiŋgan kun ak, yimb kiyk mey; Bap Saymon, yimb nup bap Piyta aŋgyiŋgipay. Bap Enjriw: Piyta numam nuk ak. Bap Jemis: Sebediy ñinuk. Bap Jon: Jemis numam nuk ak.
3 Bap Piyliyp. Bap Batlomiyiw. Bap Tomas. Bap Matyiw. Nuk takes diyiŋgip. Bap Jemis: Alpiyas ñinuk. Bap Taydiyas.
4 Bap Saymon: yimb nup bap Selot aŋgyiŋgipay. Bap Jiwdas: nuk mey, kisen Jiysis nup mimuŋg gak. Jiysis Binuk Gok Kuyip Aŋg Keykey Yokak
5 Jiysis binuk kun gok kuyip minim tep woŋg ak ginimimb aŋgiy, aŋg keykey yokyiŋg aŋgak, “Nimb Samariya kay mindpay namb okok sek, biynimb Jiwda mer namb okok sek ma amnimimb.
6 Pen nimb am biynimb chin Yisrel, Gor nup gosimb ma niŋbay gok kuyip aŋgñiyiŋg aŋgnimimb,
7 ‘Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak maŋ wip aŋgnimimb.’
8 Kun aŋgyiŋg biynimb tap ginimuŋ gok gem suŋ ay, biynimb pisnep kumniŋgiy gok gem, tip ak tikjakniŋgiy. Biynimb soy ayndik aynimuŋ gok, biynimb kichekiy malñiluk abaŋ aynimuŋ gok gem, suŋ ayniŋgiy. Bapiy chirapiy, nimbip per yikop woŋg gipur rek, nimb biynimb kun gok kuyip yikop woŋg giñinimimb.
9 Maniy gunap dand ma amnimimb.
10 Wand, chech, tomb tirup, yirkondim, tap gok, dand ma amnimimb. Yenen: biynimb woŋg giñimbay gok, pen tap ñey ñimbay.
11 “Pen dawin akaŋ, miñmon bap amjakiy, biynimb nimbip sik aŋgdiniŋgiy rek gunap niŋiy, kiy yip nep mindiy, miñmon bap key amniŋg nep kuyip kirgiy amnimimb.
12 Kun ak korip bap amiy, nimb mindpim aŋgem, yaw mindpun aŋgeniŋgiy, korip miŋgan kun ak amnimimb.
14 Pen nimbip ma sik aŋgdeniŋgiy; kiriŋg amniŋg, silkul tom beŋ nimbip chiŋgdiy mindonimuŋ ak, pipal pikem yapek amnimimb.
15 Nimbip niŋind yimb apiyn: kor yomb ñin ak, Sodom Gomora biynimb yiwur siskoy diniŋgambay; biynimb nimbip ma diniŋgambay kun gok, yiwur yomb yimb ak diniŋgambay. Miker Kuŋaynep Winiŋgamb
16 “Pen niŋim! Yand nimbip kanj siypsiyp rek ak, yoksipiyn: biynimb kayn ayndik rek mindpay namb okok. Kun ak gos niŋrep giyiŋg, kapkap mindrep giy kuyip aŋgñinimimb.
17 “Pen biynimb gunap nimbip chichiy diy, dam Jiwda nan-gep korip ak amey, kanjsol kiyk gok ap kor giy, nimbip pikniŋgambay. Kun ak niŋrep ginimimb.
18 Nimbip Jiysis binuk aŋgiy, lipiŋg dand gapman biyomb mindeniŋgambay ak amey, minim tep yip ak, biyomb gok sek, bi miñmon paryomb okok nimb gok sek kuyip aŋgñiniŋgambim.
19 Nimbip kor giniŋgambay kun ak, minim yerip aŋgjun aŋgiy pirikiy, gos kuŋay ma niŋnimimb. Apikniŋ, Nap Gor Kawnan nuk nimb yip mindip ak, gos tep ñeniŋgamb, minim nimbik ar ak key ma aŋgniŋgambim; minim yipund giy yimb anep aŋgniŋgambim.
21 “Ñin kun ak numam gunap tikjakiy, numam gunap kuyip pikayaŋ aŋgiy, biyomb gok kuyip ñiniŋgambay. Nop gok tikjakiy, ñapan kiyk key gok pikayaŋ aŋgiy, biyomb gok kuyip ñiniŋgambay. Ñapan gok, nonim nop sikop kuyip kunep giniŋgambay.
22 Yip ker mindeniŋgambim rek, biynimb okok maŋgiysek nimbip niŋey, miluk yowniŋgamb. Pen biynimb kilis giy yip ker nep mindeniŋgambay gok; ñin kisen ak apek, Gor kuyip diniŋgamb.
23 Pen wikan bap amem, nimbip gi timey geniŋgiy, pirik wikan bap pen amnimimb. Nimbip niŋind aspiyn: Yisrel biynimb kuyip sayn nep aŋgñem amnakniŋ, Bi bap Ñinuk ak winiŋgamb.
24 “Ñapan sikul apay gok yomb mindey; tiysa kiyk gok sikoy ma mindpay. Pen tiysa mindip rek mindon aŋgiy mey, sikul apay. Biynimb woŋg giñimbay gok yomb mindey, biynimb kuyip kond mindpay gok sikoy ma mindpay. Woŋg gipay ak, biynimb yomb mindpay rek mindon aŋgiy, woŋg gipay. Kun ak rek, biynimb yand gok yand mindpiyn rek mindon aŋgiy gipay. Pen yip aŋgjiwiy, Seytan yimb nup bap ay, ‘Belsiybul’ apay ak, nimbip timey yimb giniŋgiy rek ayip. Gor Nup Nep Pirikep
26 “Biynimb kun gok kuyip niŋiy ma piriknimimb. Minim yerip miñiy yiwgiy mindip ak, kisen miseŋ mindeniŋgamb. Tap yerip kapkap gipay gok, kisen miseŋ niŋniŋgambay.
27 Minim nimbip weygiy apiyn gok, nimb am miseŋ aŋgñinimimb. Nimbip mimuŋg tikyiŋg apiyn gok, korip ar biyoŋ amiy, aŋgñem niŋniŋgiy.
28 “Nimb biynimb sinjrimey pikpay gok kuyip niŋiy ma piriknimimb. Kiyk yikop wak band anep pikayniŋgambay; mindmaŋgiy ak sek timey giniŋgiy rek ma ayip. Pirikniŋg mey, Biyomb biynimb mumbwak ak sek, mindmaŋgiy ak sek pikay, miñmon mon key yinjap yokniŋgamb anup piriknimimb.
29 Yakir sikoy gok, tap yikop. Maniy gach won nokom nep yokiy, omiŋal dipay. Tap yikop ak pen, Gor kuyip niŋmindip ak, yikop ma yap pikpay.
30 Jun kas nimbip ak, Gor maŋgiysek ñin paŋgip.
31 Kun ak ma piriknimimb. Yakir gok ma kond mindep rek kond mindip.
32 “Biynimb yip ker mindiy, biynimb okok kuyip miseŋ aŋgñiniŋgambay gok, yand pen Bapiy yomb semb biyoŋ mindip ak nup, yip ker mindpay aŋgiy, miseŋ aŋgñiniŋgayn.
33 Pen biynimb an yip aŋgiy mindeniŋgambay namb ak, bi kun ak yand ma niŋbiyn aŋgniŋgambay gok, yand pen Bapiy semb biyoŋ anup, biynimb guniy yand ma niŋbiyn aŋgniŋgayn. Penpen Giniŋgambay
34 “Yand man ar biy opiyn ak, kapkap mindrep giniŋgambun aŋgiy, gos ak ma niŋnimimb. Yand winik rek, minim yomb aŋgiy, penpen giniŋgambay.
35 Ñi gok tikjakiy, nop yip penpen giniŋgambay. Pañ gok tikjakiy, nonim yip penpen giniŋgambay. Ñi biyn gok tikjakiy, nupis yip penpen giniŋgambay.
36 Kun giniŋgambay kun ak, korip keykey mindpay rek nep penpen giniŋgambay.
37 “Biynimb nop nonim kuyip akaŋ, ñi pañ kiyk gok nep gos niŋiy, yip ma niŋniŋgambay ak; biynimb yand rek ma ayniŋgamb.
38 Biynimb yip gosimb niŋniŋg, pen pikayniŋgambay rek ayip aŋgiy kirginiŋgambay ak, biynimb yand rek ma ayniŋgamb.
39 Biynimb keynep mindiy, mind tep giniŋgayn aŋgniŋgambay gok, mon key yinjap ak amniŋgambay. Biynimb Jiysis ker minden, yip pikayniŋg pikayniŋgiy aŋgniŋgambay gok, perper mindeniŋgambay. Gor Kuyip Pen Kunep Kond Mindeniŋgamb
40 “Nimb amem, biynimb nimbip wasiw aŋgdiniŋgambay gok, yip diniŋgambay. Pen yip diniŋgambay rek, Bi yip yokek winik ak nup diniŋgambay.
41 Biynimb bi Gor minim aŋgep bap niŋiy, Gor woŋg gip rek, nup diniŋgambay ak, tep yimb giniŋgambay ak mey; Gor bi minim nup aŋgep ak direp giniŋgamb rek, kuyip kunep giniŋgamb. Biynimb Gor biyn bi suŋ-tep nuk bap niŋiy, Gor biynimb suŋ-tep nuk aŋgiy diniŋgambay ak, tep yimb giniŋgambay ak mey; Gor biynimb suŋ-tep nuk ak direp giniŋgamb rek, kuyip kunep giniŋgamb.
42 Pen biynimb yip yikop yimb bap niŋiy, Jiysis ker mindip aŋgiy ñiŋg marik giniŋgambay gok; Gor niŋek tep gek, pen sakiy ma giniŋgamb.”
1 Jiysis binuk onep wimiŋgan ak kuyip, kun kun giy ginimimb aŋgiy aŋgñirep giy, miñmon kun ak kirgiy, dawin yep maŋ kun okok amiy, biynimb gok kuyip minim aŋgñak.
2 Pen Jon bi ñiŋg pikñemb ak kalambis mindiy, Krays yerer gak minim ak niŋiy, binuk gunap aŋgyokek Jiysis mindek ak amiy,
3 nup aŋgniŋiy aŋgyak, “Nand mey bi kiyŋ yomb key yimb aŋgiy per kond mindpun ak nep opan akaŋ, bi kisenimb kun ak key kond mindonjun?”
4 Aŋgeyak Jiysis kuyip aŋgak, “Nimb Jon mindip amiy aŋgnimimb, ‘Chin amiy niŋbun:
5 bi kun ak biynimb windin koy gip gok gamb windin niŋbay. Biynimb timund miŋgan pil gip gok gamb gos niŋbay. Biynimb tomb timey gip gok gamb kinjeŋ taŋgrep gipay. Biynimb soy ayndik ayip gok gamb milip gip. Biynimb kumbay gok gamb tip tikjakpay. Biynimb simbgeprek gok kunep Gor minim tep ak aŋgek niŋbay aŋgnimimb.’
6 Pen minim bap aŋgnimimb, ‘Biynimb yip gosimb niŋiy, gosow gosow ma niŋbay gok, miñmiñ yimb giniŋgiy aŋgnimimb aŋgak.’ ”
7 Kun aŋgek, Jon binuk gok amniyakniŋ, Jiysis biynimb ap mindeyak gok kuyip, Jon minim ar ak aŋgiy aŋgak, “Nimb nind miñmon nep namb okok amnimbik ñin ak, yerip giniŋg ambik? Sund par nokom bap yiŋgen diy, dand amiy apiy gek niŋniŋg ambik?
8 Akaŋ yenen ambik? Bi chech teprep nep aypay gok niŋniŋg ambik? Bi chech teprep dun aŋgiy niŋbay gok, biyomb korip kilrimey okok kinbay.
9 Pen tap yerip ak niŋniŋg ambik? Yikop ma ambik. Jon bi Gor minim aŋgep ak niŋniŋg ambik. Bi Gor minim aŋgep winiŋgamb aŋgiy kond mindyiŋgipim mey, bi kun ak.
10 Nup aŋgiy Baybol buk ak tikiy aŋgyak:
‘Bi minim aŋgep yand ak aŋgen nind amiy, biynimb gok aŋgrep gek, kisen Ñiyand ak aŋgen niniŋgamb aŋgiy tikyak.’11 Nimbip aspiyn: Jon biynimb man ar biy, maŋgiysek wiyniym gip ak pen; Gor biynimb yikop yimb diy kond mindeniŋgamb gok, Jon rek ma mindeniŋgambay; Gor biynimb tep nuk yimb gok mindeniŋgambay.
12 Jon bi ñiŋg pikñemb ap minim tep aŋgñak ñin ak tikiy, biynimb gok Gor chinup diy kond mindonimuŋ aŋgiy, kilis gi dand apiy, miñiy kunep kilisrimey yimb gipay.
13 “Mosis low minim tikak ak sek, bi Gor minim aŋgep gunap minim tikyak ak sek kiñiŋ ak mey, Gor Kiyŋ yomb key yimb ak nup yokek, nuk biynimb gok kuyip diy kond mindeniŋgamb. Minim kun ak aŋg dand apey apey mey, Jon owak.
14 Pen minim aŋgniŋg gispiyn ak diniŋgambim akaŋ ma niŋbiyn. Gor Jon nup aŋgek ap biynimb gok kuyip minim aŋgñak ak; Baybol buk ak tikiy giniŋgamb aŋgyak rek nep gak. Tikiy aŋgyak,
‘Bi Gor minim aŋgep Yilayja rek bap nind apek; bi kiyŋ yomb key yimb ak kisen winiŋgamb aŋgyak.’15 Nimb biynimb gos timund sek gok, minim kun ak niŋnimimb.
16 “Biynimb miñiy ñin biy mindpay gok yand niŋbiyn: kiyk ñapan ŋaŋ gunap, ñapan ŋaŋ gunap kuyip apay rek ak mindpay.
17 Ñapan ŋaŋ gunap meŋg miŋgan dand araniy apay, ‘Chin akil puŋgon, nimb yenen kamep ma apim? Kamep siy aŋgep rek ak aŋgon, nimb yenen siy ma apim apay?’
18 Kun ak rek Gor Jon nup yokek apiy, ñin gunap tap ma ñimbiy, ñiŋg wayn ak ma yimb ñimbiy gek aŋgyak, ‘Bi kun biy nup tap yerip ak ambaŋ ayek kun gip aŋgyak.’
19 Bi bap Ñinuk pen apek apay, ‘Bi tap yomb ñimbiy, ñiŋg wayn kuŋay ñimbiy, bi takes dipay gok yip, bi tap siy tap timey gipay gok yip taŋgip apay.’ Apay kun ak, biynimb gosimb ma mindip gok rek apay aŋgak.” Minim Yomb Diniŋgambay
20 Jiysis miñmon yomb gunap nind giraŋgiy, tap mageprek gek niŋyak ak pen; yenen tap siy tap timey gipun aŋgiy, nup chiŋgiy mindrep ma giyak. Kun gey, Jiysis kuyip kuŋay yimb aŋgiy aŋgak, “Korasin biynimb gok diy, Betsayda biynimb gok diy tap mageprek gok gen niŋiy kirpay rek, minim yomb yimb diniŋgambay. Taya biynimb gok sek, Saydon biynimb gok sek kuyip tap mageprek kun gok nind rek gembinip niŋiy, chech bek band rek gunap yimiy, tun maŋgiysek giy mindembiyap.
22 Kun ak kor yomb ñin ak, Taya biynimb sek, Saydon biynimb sek minim sikoy rek diniŋgambay; Korasin biynimb gok sek, Betsayda biynimb gok sek minim yomb yimb ak diniŋgambay.
23 “Pen ñin kun ak Kapaniyam biynimb gok, semb biyoŋ ma amniŋgambay; pisnep mon key yinjap kaw miŋgan ak amniŋgambay. Sodom biynimb, nimb timey yimb gipim rek ma giyak ak pen, kuyip mon yinak. Nimbik tap mageprek gok gen niŋbik ak pen, Gor nup gosimb ak ma niŋbim.
24 Ar kun ak yand nimbip niŋind yimb aspiyn: kor yomb ñin ak apek, Sodom biynimb gok minim sikoy rek diniŋgambay; nimb Kapaniyam biynimb gok, minim yomb yimb ak diniŋgambim aŋgak.” Yand Bapiy Nup Niŋbiyn, Nuk Yip Niŋimb
25 Ñin kun ak Jiysis Nop nup aŋgak, “Bapiy nand Biyomb. Semb biyoŋ sek, man biy sek kond mindpan ak, gos nand key niŋey tep gip rek, biynimb gos tipaŋgiy niŋbun apay gok kuyip kirgiy, biynimb ñapan ŋaŋ rek mindpay gok kuyip gos tep ñimban ak, nip tep aspiyn aŋgak.”
27 Kun aŋgiy aŋgak, “Bapiy kilis nuk mindip rek, yip ñimb. Biynimb gunap yip ma niŋrep gipay; Bapiy nep yip niŋimb. Yand nep Bapiy nup niŋrep gipiyn. Pen biynimb gos tep ñiyn aŋgiy niŋbiyn gok, gos tep ñen, nup niŋbay aŋgak.”
28 Kun aŋgiy aŋgak, “Nimb biynimb mindrep ma giy kosyam mindpim gok maŋgiysek, yip ker apem, gen kapkap mindrep giniŋgambim.
29 Yand bi sayn tep kapkap mindpiyn rek, yand yip nep taŋgiy miñ yand ak niŋrep giy mey, mind tep giniŋgambim.
30 Minim yip niŋiy yand yip taŋgem mey, nimbip miker per gip rek ma giniŋgamb aŋgak.”
1 Jiwda lotiw ñin ak, Jiysis binuk gok yip wiyt woŋg namb ak amyiŋg, binuk gok yiwan gek, wiyt maŋgiy kun gok gunap diy, wak pikyokiy ñimbyiŋg ñimbyiŋg amniyak.
2 Kun geyak, bi Peresiy gok niŋiy, Jiysis nup aŋgyak, “Binak gok yenen lotiw ñin woŋg magep biy, wiyt maŋgiy tik wak pikyoksipay aŋgyak.”
3 Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Depiyt wosrey binuk gok yip yiwan gek,
4 Gor aŋgniŋep korip ak amjakiy, biret Gor windin yirik ar ak ay, bi yikop ma ñimbay: bi Gor nup simboŋgipay gok nep ñimbay biret ak kuyip aŋgniŋek nup ñey, binuk gok yip ñiŋyak. Pen yiwan gek giyak kesim kun ak, Baybol buk biyaŋ tikyak ak nimb ma niŋbim?
5 “Nimb Mosis Baybol buk tikak ak ma niŋbim rek ayip. Nuk tikiy aŋgak, ‘Bi Gor nup tap simboŋgep gok, lotiw ñin ak Gor aŋgniŋep korip ak mindiy, niŋind woŋg gipay aŋgak.’
6 Pen lotiw korip kun ak tap yikop: Bi bap Ñinuk ap mindip biy Biyomb yimb.
7 Pen minim bap Baybol buk tikyak ak, niŋrep ma gipim rek ayip. Minim kun ak tikiy aŋgyak, ‘Biynimb yip tap simboŋg ñimbay ak, tep ma gip; biynimb gok kuyip simb niŋbay ak yip tep gip aŋgyak.’ Minim kun ak niŋiy ma gipim ak mey, bi yand gok mindrep giyakniŋ, kuyip aŋg gipik.
8 ‘Lotiw ñin Lotiw ñin’ apim ak, Bi bap Ñinuk nep kond mindip aŋgiy niŋnimimb ak pen, gos kun ak ma niŋbim aŋgak.” Jiysis Bi Ñin Pipich Gak Ak Gek Suŋ Ayak
9 Jiysis miñmon kun ak kirgiy, miñmon bap amiy, Jiwda nan-gep korip miŋgan ak amnak.
10 Pen korip miŋgan kun ak bi ñin pipich gak bap mindek. Biynimb ap mindeyak gok, Jiysis minim gunap aŋgek nup dand kor amnun aŋgiy, nup aŋgyak, “Lotiw ñin ak, biynimb suŋ ayaŋ aŋgiy gep akaŋ mer?”
11 Aŋgeyak, Jiysis kuyip aŋgak, “Kanj siypsiyp nimb bap lotiw ñin ak kaw miŋgan ameniŋgamb, yiŋgpaŋg yokniŋgambim akaŋ mer? Yiŋgpaŋg yoknimimb rek ayip.
12 Pen kanj siypsiyp ak tap yikop. Biynimb ak tap yimb. Lotiw ñin gok suŋ ayaŋ aŋgiy giniŋgambun ak, minim ma mindip aŋgak.”
13 Jiysis kun aŋgiy, bi ñin pipich gak ak nup aŋgak, “Ñin almil ayan!” Aŋgek, ñin almil aysipiyn aŋgak, pisnep suŋ ayak.
14 Kun gek niŋiy, bi Peresiy gok am nan-giy aŋgyak, “Nup kun kun giy pikayjun aŋgiy, minim kapkap aŋgayrep giyak.” Jiysis, Gor Bi Woŋg Giñemb Nuk Yimb
15 Kun aŋgeyak niŋiy, nuk miñmon kun ak kirgiy, wikan gunap amniŋg saŋdakniŋ, biynimb kuŋaynep kisen giyak. Kun geyak, nuk biynimb tap gak gok gek suŋ ayakniŋ,
16 kuyip aŋgak, “Bi ak kun kun gip aŋgiy, ma aŋgnimimb aŋgak.”
17 Jiysis gak kun ak, bi Gor minim aŋgep Asaya giniŋgamb aŋgak rek nep gak. Nuk tikiy aŋgak:
18 “Bi yand pisnep yiŋ dipiyn biy, woŋg yip giñimb. Bi kun ak yip niŋen tep yimb gip. Kawnan yand ak nup bak ayek, minim tep yip ak biynimb miñmon keykey maŋgiysek aŋgñiniŋgamb.
19 Pen nup miluk yapek minim yomb yimb ma aŋgniŋgamb. Biynimb mindpay okok yip nep niŋniŋgiy aŋgiy, meŋg miŋgan dand araniy ma aŋgniŋgamb.
20 Biynimb ma niŋbay gok kuyip kapkap aŋgrep giniŋgamb. Lam suŋgniŋg gek, kalasin paŋgey yin nep mindip rek ak kuyip aŋgniŋgamb. Nuk kun giy gi dand amiy, Gor aŋgip rek pis ak aranek; tap siy tap timey gep pis ak pisnep apyowniŋgamb.
21 Biynimb miñmon okok nimb gok kunep, nup gos sek kond mindeniŋgambay aŋgak.” Jiysis Nup Belsiybul Kilis Dip Aŋgyak
22 Bi kichekiy ambaŋ ayek, windin koy giy minim ma aŋgyiŋgip bap dand apeyak; Jiysis kichekiy ak aŋg mis yokek; windin yimb niŋiy, minim aŋgiy gak.
23 Biynimb mindeyak gok, gak kun ak niŋiy, wal aŋgiy aŋgyak, “Bi kun biy basind Depiyt Ñinuk per kond mindpun ak rek ayip aŋgyak.”
24 Pen bi Peresiy gok minim kun ak niŋiy, gos kiyk okok nep niŋiy aŋgyak, “Bi kun ak Gor nup aŋgniŋiy ma aŋgyokip; nuk kichekiy malñiluk tap gok nop kiyk Belsiybul kilis ak diy aŋgyokip aŋgyak.”
25 Pen gos niŋyak kun ak Jiysis key niŋiy, kuyip aŋgak, “Seytan tikjakiy, biynimb nuk gunap aŋgyokniŋgamb ak; yergiy biyomb mindeniŋgamb? Miñmon bap penpen aŋgiy asik keykey ayniŋgambay ak; apyap pikniŋgambay. Miñmon yomb bap akaŋ biynimb kiñiŋ nokom bap, penpen aŋgiy asik keykey ayniŋgambay ak; apyap pikniŋgambay. Nimb kun ak rek aspim ak pen; Seytan layn nuk key gok kuyip ma aŋgyokniŋgamb.
27 “Yip kichekiy malñiluk tap okok nop kiyk Belsiybul kilis ak diy aŋgyokip apim ak pen; yip aŋgem niŋyin: biynimb nimb gok key Belsiybul kilis ak diy aŋgyokpay? Kiyk key nimbip aŋgniŋgambay, ‘Biynimb bap kun giniŋgiy rek ma ayip aŋgniŋgambay.’
28 “Pen Gor Kawnan ak yip kilis ñek aŋgyokpiyn ak, yenen Gor binuk biynimb diy kond mindeniŋgamb ak wip biy aŋgiy ma niŋbim.
29 “Bi kalrimey bap mindek, tap nup gok diniŋg, yikop ma ambay. Nup miñ tiwniŋg ay nep, am tap nup gok dipay.
30 “Biynimb yip ker mindpay gok, biynimb gok kuyip dand yip ker opay. Biynimb yand mer gok, biynimb yip ker winiŋg gipay gok kuyip yuk dam yokpay.
31 Kun ak nimb niŋrep ginimimb. Biynimb gok tap timey geniŋgambay akaŋ, Gor nup minim deniŋgambay, nuk niŋiy kirginimuŋ rek ayip; pen Gor Kawnan ak nup minim dey; kuyip niŋiy kirginimuŋ rek ma ayip.
32 Bi bap Ñinuk ak nup minim timey aŋgeniŋgambay, Gor niŋiy kirginiŋgamb. Pen Gor Kawnan ak nup minim timey aŋgeniŋgambay; ñin biy kunep, ñin kisen ak kunep niŋiy kirginimuŋ rek ma ayniŋgamb. Minim Key Apim Ar Ak Nimbip Kor Giniŋgamb
33 “Yip yenen, ‘Seytan ambaŋ ayek, woŋg tep ak gip apim?’ Mon tep gok maŋgiy timey ma piyip; mon timey gok maŋgiy tep ma piyip.
34 Pen nimb siyŋ saraw ñapan tikpay gok mey kun apim. Nimb biynimb timey kun ak rek, yergiy minim tep aŋgniŋgambim? Biynimb minim apay rek niŋiy gos yerip niŋbay ak, niŋniŋgambun.
35 Biynimb tep gok gos tep niŋiy mey, tep gipay; biynimb timey gok, gos timey niŋiy mey, timey gipay.
36 Niŋrep ginimimb. Kisen kor yomb ñin ak, Gor biynimb gok kuyip maŋgiysek minim monmon aŋgiy akaŋ, timey aŋgiy giyak rek, yenen kun gipik aŋgiy, kuyip aŋgniŋniŋgamb.
37 Kun ak minim aŋgniŋgambim rek niŋiy, biynimb gok suŋ-tep, biynimb gok yiwur dep aŋgniŋgamb.” Tap Mageprek Gey Niŋun Aŋgyak
38 Bi low minim niŋep gok sek, bi Peresiy gok sek ap Jiysis nup aŋgyak, “Tiysa! Tap mageprek bap gey, chin niŋiy mey, nip Gor nep yokek wip aŋgniŋgambun aŋgyak.”
39 Aŋgeyak aŋgak, “Nimb biynimb tap siy tap timey nep gipim. Tap mageprek bap gey niŋun apim ak pen; nimbip tap bap gen ma niŋniŋgambim. Bi Gor minim aŋgep Jona nup gak ar ak nep yip gek, niŋniŋg niŋniŋgambim.
40 Wosrey piys yomb ak Jona nup kal ayek, koŋgiy namb akyaŋ ñin omiŋal nokom mindiy, andkind owak. Kun ak rek, yand kunep ñin omiŋal nokom man namb okok mindiy, andkind winiŋgayn.
41 Wosrey Jona am Niyniypa biynimb kuyip aŋgek, tap siy tap timey giyak gok kasek kirgiy, Gor nup gosimb niŋyak. Jona bi yikop ak aŋgek niŋyak; nimb pen biyomb yimb miñiy mindip biy, minim aŋgip ak ma dipim. Kun ak kor yomb ñin ak, miker yomb yimb diniŋgambim.
42 “Biyn Kiwiyn yomb, miñmon Siyba nimb ak, wosrey gak rek ak niŋbim. Miñmon nuk par okok nimb ak pen, Jiwda kiyŋ yomb Solomon minim nup ak niŋniŋg owak. Solomon bi yikop ak nup kun gak; pen yenen biyomb miñiy mindip biy minim aŋgip ak ma niŋbim. Kun ak kor yomb ñin ak, minim yomb diniŋgambim aŋgak.” Gor Nup Deniŋgambim Kichekiy Tap Gok Tip Kiyk Ma Mindeniŋgamb
43 “Seytan layn nuk kichekiy tap gok bap biynimb abaŋ ay mindiy, mis amiy, biynimb gunap kuyip abaŋ ayin aŋgiy, niŋraŋg mer niŋiy,
44 andkind apiy niŋniŋgamb: bi nind kiriŋg amniŋgamb ak, Gor Kawnan ak yip ma mindeniŋgamb; tip teprep ak nep mindeniŋgamb.
45 Nuk niŋiy, bi timey nuk rek mer, timey yimb onep ar ak poŋind apeniŋgamb, bi kun ak nup molik sikniŋgambay. Kun gey, nind tep tep mindek rek mer; kisen pisnep mind timey yimb giniŋgamb. Kun ak rek mey, biynimb ñin namb biy mindiy, alemb alemb ñi mindpay gok.” Jiysis Nonim Numam Sikop
46 Jiysis biynimb gok kuyip minim aŋgakniŋ, nonim numam nuk yimb gok mis biyaŋ apiy aŋgyak, “Chin Jiysis nup minim aŋgniŋg aswun.”
47 Aŋgeyak bi bap korip miŋgan amiy, nup aŋgak, “Nanim namam nak gok, nip minim aŋgniŋg ap mindpay mis biyaŋ aŋgak.”
48 Aŋgek biynimb nuk yip korip miŋgan biyaŋ mindeyak gok kuyip niŋkus giy aŋgak, “Niŋind apan ak pen, biynimb korip miŋgan mindpay guniy kunep amiy yand, mam yand gok nep mindpay.
50 Biynimb Bapiy yomb semb biyoŋ aŋgip rek niŋbay gok, amiy, mam, ay yand gok nep mindpay aŋgak.”
1 Ñin kun ak, Jiysis korip kun ak kirgiy am Galiyliy chemb gol ak bisgiy minim aŋgñiniŋg gek,
2 biynimb kuŋay yimb nep ap nup piŋiy kus kus geyak, nuk am bot ar ak bisgiy, am ñiŋg namb siŋbindoŋ mindyiŋg; kuyip minim paydoŋ ayiŋg aŋgñak. Aŋgñiyiŋg aŋgak, “Bi bap wiyt jakaŋ aŋgiy, wiyt maŋgiy ak dam woŋgday okok yokek,
4 gunap kinjeŋ kosemb ar ak yapek, yakir gok apiy ñiŋniŋgambay.
5 Gunap kamb ar man siskoy ayniŋgamb okok yapiy kasek gup giniŋgamb ak pen, kindiy am wos ma giniŋgamb rek,
6 pumb niŋiy milip giyowniŋgamb.
7 Pen gunap kikasik dindbiliŋ namb okok yapiy jakniŋgamb ak pen, miñ kun ak saw giy pikñimbek, milip giniŋgamb.
8 Pen gunap lum teprep ar okok yapiy, jak tep yimb giy, maŋgiy kuŋay yimb nep piyniŋgamb. Gunap ñin jiwiy rek piyniŋgamb; gunap ñin jiwiy omiŋal rek piyniŋgamb; gunap ñin jiwiy kaw bap rek piyniŋgamb aŋgak.”
9 Jiysis kun aŋgiy aŋgak, “Nimb biynimb gos timund sek mindenimimb gok, minim aspiyn biy niŋnimimb aŋgak.” Yenen Minim Paydoŋ Ay Aŋgyiŋgip
10 Jiysis kun aŋgek, binuk gok apiy, nup aŋgniŋiy aŋgyak, “Biynimb gok kuyip, yenen minim paydoŋ ay nep apan?”
11 Aŋgeyak aŋgak, “Gor biynimb nuk diy kond mindeniŋgamb minim weygiy mindyiŋgip ak, nimbip gos ñek niŋniŋgambim; pen biynimb yikop gok ma niŋniŋgambay.
12 Biynimb minim yip niŋiy dipay gok minim gunap sek niŋiy, junj ak niŋrep giniŋgambay; pen biynimb minim yip niŋiy ma dipay gok, minim sikoy niŋbay ak pisnep kurginiŋgamb.
13 Kuyip minim paydoŋ ay apiyn ak; kiyk windin sek, gos timund sek ak pen, aŋgip mey ak aŋgiy, ma niŋbay.
14 “Gipay kun ak, bi Gor minim aŋgep Asaya nind giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gipay. Minim kun ak tikiy aŋgak:
‘Minim niŋniŋgambay ak pen, minim aŋgip kun aŋgiy ma niŋniŋgambay. Windin niŋniŋgambay ak pen, tap bap ma niŋniŋgambay.15 Biynimb guniy minim yand apiyn ak kuyip yiruk gek ma yimb niŋbay. Gor minim niŋon chinup gek biynimb nuk mindenjun rek ayip aŋgiy, timund pilgiy, windin jukiy nep mindpay aŋgak.’
16 “Kun ak kiyk ma niŋbay; Gor nimbip gos tep ñek niŋbim ak, miñmiñ ginimimb. Biynimb Gor nup chiŋgyak gok sek, minim nup aŋgep gok sek kuŋaynep Kiyŋ yomb key yimb ak nup niŋun aŋgyiŋgipay ak pen, yip ma niŋiy, minim yip ma niŋiy giyak. Miñiy nimb minim yip niŋiy, yip niŋiy gispim ak, miñmiñ ginimimb. Jiysis Tap Yiŋ Paydoŋ Ay Aŋgak Ak Miseŋ Aŋgñak
18 “Pen minim paydoŋ ay aŋgambiyn junj ak nimbip aŋgen niŋim.
19 Wiyt maŋgiy gunap kinjeŋ kosemb ar ak yapeniŋgamb, yakir gok ñimbdiniŋgambay apiyn ak; biynimb gok, Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak niŋniŋg gey, Seytan gek sakiy giniŋgambay aŋgiy apiyn.
20 “Pen maŋgiy gunap kamb ar man siskoy ayniŋgamb okok yapiy, kasek gup giniŋgamb ak pen kindiy am wos ma gek, pumb niŋiy milip giniŋgamb apiyn ak; biynimb gok minim yip ak kisen niŋniŋgambay won ak niŋiy miñmiñ giniŋgambay ak pen; won ak sakiy giy gos ar gunap niŋniŋgambay aŋgiy apiyn.
22 Maŋgiy gunap yowniŋgamb kikasik dindbiliŋ namb okok apiyn ak; minim yip ak niŋniŋgambay ak pen; woŋg wariy, korip kanj, tiw minan, maniy tap gok nep gos niŋiy; Gor minim tep ak kirginiŋgambay aŋgiy apiyn.
23 Pen maŋgiy gunap man tep ar ak yapiy, jak tep giy, maŋgiy kuŋay piyniŋgamb apiyn ak; biynimb gok minim yip ak niŋiy, yip chiŋgrep yimb giniŋgambay. Gunap mindrep giniŋgambay, gunap mindrep yimb giniŋgambay, gunap mindrep giy ar kun ak key yimb giniŋgambay aŋgiy apiyn aŋgak.” Biynimb Yikop Gok, Gor Biynimb Nuk Gok Yip Wilikiy Mindpay
24 Jiysis kuyip minim bap sek paydoŋ ay aŋgak, “Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ak kesim dispiyn biy rek giniŋgamb. Biyomb bap wiyt maŋgiy gok jakaŋ aŋgiy, dam woŋgday nuk okok yokniŋgamb.
25 Pen kisyim biyaŋ kin amniŋgambay won ak, bi timey bap tap yiŋ timey gunap dand apiy, namb kun okok yokiy amniŋgamb.
26 Pen wiyt yiŋ tep gok jakakniŋ, tap yiŋ timey gok sesek jakniŋgamb.
27 Kun gek, bi woŋg giñemb gok apiy aŋgniŋgambay, ‘Biyomb! Tap yiŋ tep gok nep dam woŋgday ak yokpan; tap yiŋ timey gok yergiy namb kun okok sesek jaksap?’
28 Aŋgey kuyip aŋgniŋgamb, ‘Bi yip miluk niŋimb bap dap yokip.’ Aŋgek aŋgniŋgambay, ‘Chin am tap yiŋ timey jakip kun gok tuŋgjiw yokjun akaŋ?’ Aŋgey bi woŋgday nop nimb ak aŋgniŋgamb,
29 ‘Mer! Ñin biy, tap yiŋ timey kun gok tuŋgjiwim aŋgen, am tap yiŋ tep gunap sek tuŋgjiwnimimb rek ayip ak, kirgem omiŋal giy jaknimuŋ. Pen jakiy maŋgiy piy, dep ñin ak apek ker, bi yand gok aŋgen, tap timey gok tuŋgjiwiy, dam mon daŋgiyey yin simbok amek; wiyt maŋgiy gok nep di nan-giy, dam korip miŋgan yip ak yokniŋgambay aŋgniŋgamb.’ ” Jiysis Mon Mastet Yiŋ Ak Paydoŋ Ay Aŋgak
30 Jiysis kuyip minim bap pen paydoŋ ay aŋgak, “Bi bap mon mastet yiŋ ak dam woŋgday nuk ak yokniŋgamb. Mon yiŋ kun ak maŋgiy sikoy ak pen; jak yomb giy, alik tep ak pikek, yakir gok ap alik keykey korip giniŋgambay. Kun ak rek mey, Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak aŋgak.” Jiysis Yiys Minim Ak Paydoŋ Ay Aŋgak
33 Minim bap pen paydoŋ ay aŋgak, “Biyn gok tap yiys ak di pilaw sek tuŋgandik mandik giy daŋgiyey yin yomb yimb tanimb. Kun ak rek mey, Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak aŋgak.” Jiysis Biynimb Gok Kuyip Minim Paydoŋ Ay Nep Aŋgñak
34 Jiysis biynimb gok kuyip minim guniy aŋgñiniŋg miseŋ ma aŋgyiŋgip; paydoŋ ay nep kuyip aŋgñiyiŋgip.
35 Gak kun ak, bi Gor minim aŋgep bap nind giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Nuk minim kun ak tikiy aŋgak:
“Miñmon alwol gayak ñin ak tikiy mind dand apiy miñiy mindpun ñin biy, minim ma niŋyak ak; kuyip paydoŋ ay aŋgñiniŋgayn aŋgak.” Jiysis Kuyip Tap Yiŋ Rek Paydoŋ Ayak Minim Kiñiŋ Ak Aŋgñak36 Jiysis biynimb gok kuyip kun aŋgiy, korip miŋgan amnakniŋ, binuk onep wimiŋgan gok apiy nup aŋgyak, “Tap yiŋ timey woŋgday namb okok jakip aŋgiy paydoŋ ay apan ak, chinup aŋgey niŋun aŋgyak.”
37 Aŋgeyak aŋgak, “Bi tap yiŋ tep woŋgday okok yokip apiyn ak, Bi bap Ñinuk.
38 Woŋgday apiyn ak, mankumb biy maŋgiysek. Tap yiŋ tep apiyn gok, Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb gok. Bi tap yiŋ timey dap yokek jakak apiyn ak, bi yip miluk niŋimb Seytan nup apiyn. Tap yiŋ timey jakip gok, Seytan biynimb nuk gok kuyip apiyn. Pen wiyt maŋgiy pik giniŋgamb ñin apiyn ak, ñin kisen ak apiyn. Bi tik dand owep apiyn ak enjol gok kuyip apiyn.
40 Tap monmon jakip gok tuŋgjiw di mon yinjap yokniŋgambay apiyn ak:
41 Bi bap Ñinuk enjol gok kuyip aŋgek, am biynimb Gor biynimb nuk gok yip yiŋgoŋg giy mindyiŋg, key timey gipay rek, biynimb gunap kuyip gey timey gipay ak,
42 aŋg mon sinjrimey yinimb ak yokey, yiwur gakniŋ, meŋg siwbirikiy siy aŋgniŋgambay aŋgiy apiyn.
43 Ñin kun ak Gor biynimb suŋ-tep nuk gok nuk yip mindiy, mindrep giy, sup melik pik mindeniŋgambay. Nimb biynimb gos timund sek gok, minim kun ak niŋnimimb. Gos Nokom Niŋiy Gem Amnimuŋ
44 “Pen Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb gok, kesim ar biy rek mindip. Bi bap amiy niŋniŋgamb, maniy kes wosrey weygiyak bap mindeniŋgamb. Nuk niŋiy tap gunap di aybirik tep giy korip amiy, tap nuk gok maŋgiysek monmon yokiy maniy diy, maniy kun ak dand amiy tip wikan kun ak tawiy, am maniy kes kun ak diniŋgamb.
45 “Bi sikyim gep gok kunep kumbap piyow niŋraŋgiy kumbap milip yimb bap niŋiy korip amiy, tap kiyk gok maŋgiysek yokiy maniy diy, am kumbap kun ak tawniŋgambay. Jiysis Wimben Minim Ak Paydoŋ Ay Aŋgak
47 “Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ak; bap mey kesim ar aŋgniŋg gispiyn biy rek. Biynimb gunap wimben dand amiy, ñiŋg maŋgiy chemb ak yokey, piys kuŋaynep apiy miŋgan kun ak ambay.
48 Kun gey wimben ak lipiŋg dand gol okok amiy, piys tep gok yipruŋg piys ayep baket miŋgan ak ay, piys timey gok diyokpay.
49 Ñin kisen ak kun ak rek giniŋgamb. Gor enjol nuk gok aŋgyokek apiy, biynimb suŋ-tep gok key ay, biynimb tap siy tap timey gipay gok key ay,
50 dam mon yinjap ak yokeniŋgambay; meŋg siwbirikiy, siy aŋg mindeniŋgambay aŋgak.”
51 Kun aŋgiy aŋgak, “Minim aspiyn gok niŋbim?” Aŋgek, binuk gok, “Yaw. Niŋbun aŋgyak.”
52 Aŋgeyak aŋgak, “Basind sikop Gor minim aŋgyiŋgipay ak niŋiy, Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim yand apiyn ak niŋiy gipim ak mey, biynimb gunap aŋgñiniŋg; minim tep nindnimb ak sek, kisenimb ak sek aŋgñiniŋgambim aŋgak.” Nasaret Biynimb Jiysis Nup Ma Diyak
53 Pen Jiysis paydoŋ ay minim aŋgak kun gok aŋgjiwiy, miñmon nuk amiy,
54 Jiwda nan-gep korip ak amiy biynimb gok kuyip minim aŋgñek niŋiy, wal yimb aŋgyak. Kisen pen aŋgyak,
55 “Bi kun biy nop nonim, numam nunay nuk gok, chin yip mindpay ak, nuk yergiy biyomb rek mindiy, minim key aŋgiy, tap mageprek gok gisap. Nop nuk ak bi kapenda; nonim Mariya; numam nuk gok; Jemis ak, Josep ak, Saymon ak, Jiwdas ak. Kun ak nuk yergiy ap kun asap?”
57 Kun aŋgiy, nup miluk niŋyak. Pen Jiysis kuyip aŋgak, “Bi Gor minim aŋgep gok biynimb miñmon par okok amiy aŋgey, niŋind apay aŋgiy niŋbay ak pen korip miñmon kiyk key ak aŋgey, yesek apay aŋgiy kirpay rek ak nimb gispim aŋgak.”
58 Minim aŋgak ak ma niŋeyak, miñmon kun ak tap mageprek tapin ginimuŋ rek ma ayak.
1 Pen gapman biyomb miñmon Galiyliy kond mindep Herot, Jiysis nuk yerer gak minim ak niŋiy,
2 am binuk gok kuyip aŋgak, “Jiysis tap mageprek gip ak, nuk bi bap key mer; nuk Jon bi ñiŋg pikñemb anep. Nup pikaynik ak pen; tip ak tikjakiy ap mindip rek, niŋind tap mageprek kun gok gisap aŋgak.”
3 Pen Jon nup kalambis ay, pikyak minim kiñiŋ ak kun giy mindip: Herot nuk tikjakiy numam Piyliyp biyn nup ak di gek, Jon aŋgak, “Ak girep ma gip.” Kun aŋgek nup sen tiwniŋgiy, dam kalambis ay, pisnep pikayen kumaŋ aŋgiy gos niŋak ak pen; biynimb gok Jon nup bi Gor minim aŋgep chin aŋgyak rek, pirikiy kirgak.
6 Pen kisen Herot nup nonim tikak ñin ak apek, biynimb kuŋaynep ap nan-giy patiy geyak, Herodiyas panuk ak, ap namb kun ak deniys gek, Herot niŋek tep yimb gak.
7 Kun gek, nuk pañ kun anup minim aŋgay aŋgak, “Yand niŋind aspiyn. Nak tap bap aŋgniŋeniŋgamban; monmon ñiniŋgayn aŋgak.”
8 Aŋgek, pañ kun ak, nonim aŋgak rek niŋiy aŋgak, “Jon bi ñiŋg pikñemb jun won ak piler ar ay, dap ñinimin aŋgak.”
9 Kun aŋgek Herot niŋek simb gak ak pen; biynimb gok niŋmindyakniŋ, pañ kun anup miseŋ minim aŋgay, “Tap bap aŋgniŋeniŋgamban monmon ñiniŋgayn aŋgak” rek niŋiy, bi gunap aŋgyokek, Jon kalambis mindek ak amiy, jun won nup ak timbrikiy,
11 di piler ar ak ay dapiy pañ kun ak nup ñeyak, nuk pen dand amiy, nonim nup yomek niŋiy, ak niŋind apay aŋgiy niŋak.
12 Pen Jon nup kun giy kuŋam timbrikeyak, binuk gok apiy, nup dam komiy, am Jiysis nup aŋgñiyak. Jiysis Payp Tawsin Biynimb Ak Tap Ñek Ñiŋyak
13 Jiysis minim kun ak niŋiy, am miñmon wikan bap key minden aŋgiy bot diy, miñmon kun ak kirgiy saŋdak. Pen biynimb gok, Jiysis amnakniŋ kisen amnun aŋgiy, miñmon kiyk gok kirgiy, lum ar amiy, Jiysis amniŋg gek okok amniyak.
14 Jiysis amjakiy bot ak kirgiy gol okok apiy niŋak: biynimb kuŋaynep mindeyak. Kuyip niŋek simb gek, biynimb tap gak gok gek, suŋ ayak.
15 Pen duŋgek wakniŋ, binuk gok mindek ak apiy nup aŋgyak, “Kisyim asaw. Akniy miñmon nep namb ak; biynimb kuŋaynep guniy aŋgey, korip namb akniy amiy, keñmaŋgiy kiyk gunap tawiy ñiŋyaŋ aŋgyak.”
16 Kun aŋgeyak kuyip aŋgak, “Nimb kuyip tap keñmaŋgiy ñinimimb aŋgak.”
17 Aŋgek aŋgyak, “Chin tap keñmaŋgiy kuŋay ma mindip; yikop biret onep mamind ak, piys omiŋal sek mindip aŋgyak.”
18 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Tap kun gok dand wim.”
19 Kun aŋgiy, biynimb gok kuyip aŋgek, tap kaskas ar okok bis giyakniŋ, biret kamb ak diy, piys omiŋal ak diy, kuyoŋgiy niŋiy, Gor nup tep aŋgiy, biret ak tipaŋgiy binuk gok kuyip ñakniŋ, kiyk diyiŋg biynimb gok kuyip bilok ñiyak. Piys ak kunep giyak.
20 Kun giy bilok ñeyak, ñimb gey gey tapin ayek day day kirgiyak gok, binuk gok wand onep wimiŋgan ak di yiŋgey pisnep arachakak.
21 Biynimb tap ñiŋyak kun ak, biyn gok sek, ñapan sikoy gok sek mer; bi gok nep mey, payp tawsin rek amnak. Jiysis Ñiŋg Kas Ar Ak Tawind Wak
22 Jiysis binuk gok kuyip pis bindoŋ amniyaŋ aŋgiy, aŋgek bot diy saŋdiyakniŋ, biynimb gok kuyip aŋgyokiy,
23 nuk key Gor nup aŋgniŋniŋg, miñmon dum bap amnak. Duŋgek wakniŋ, nuk dum kun ak asiy mindek.
24 Pen binuk gok bot dand ñiŋg namb yomb siŋak amniyakniŋ, yiŋgen yomb sikerek ak apiy, bot ak tuŋgandikniŋg rek gak.
25 Won kun ak miñmon yowniŋg gek ak mey, Jiysis ñiŋg kas ar ak tawind apiy, mindeyak maŋ siŋak apek niŋiy,
26 ak chip kawnan bap asaw aŋgiy, jel pirikiy wal aŋgyak.
27 Jiysis pen kuyip aŋgak, “Ma piriknimimb! Yand nep aswiyn aŋgak.”
28 Aŋgek Piyta aŋgak, “Biyomb! Nand nep apiy ker; yip aŋgey, ñiŋg kas ar ak tawind kayaŋ ak niyn aŋgak.”
29 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Kun ak owan aŋgak.” Aŋgek, Piyta bot ar ak kirgiy, ñiŋg kas ar ak tawind Jiysis mindek siŋak amiy niŋak: yiŋgen yomb sikerek ak apiy, nup ñiŋg namb akyaŋ poŋgek yowniŋg rek gek pirikiy, “Biyomb! Ak-ey aŋgak.”
31 Kun aŋgek, Jiysis kasek nup chichiy diy aŋgak, “Yip gosimb niŋban ak pen, yenen gos omiŋal niŋamban aŋgak.”
32 Kun aŋgiy, bot miŋgan ak amnirikniŋ, yiŋgen yomb dek ak kirgak.
33 Kun gek niŋiy, binuk bot miŋgan biyaŋ bisiŋg mindeyak gok, Jiysis nup lotiw giyiŋg aŋgyak, “Nand Gor Ñinuk yimb aŋgyak!” Genesaret Biynimb Tap Gak Gok Jiysis Gek Suŋ Ayak
34 Pen kiyk ñiŋg tikiy miñmon Genesaret pis bindoŋ amjakeyak,
35 biynimb kun gok Jiysis nep wip aŋgiy, biynimb maŋ kun okok maŋgiysek suk aŋgey, biynimb tap gak gok dand wiyak.
36 Dand apiy, Jiysis nup nembnemb giyiŋg aŋgyak, “Chinup yaw aŋgey ker, biynimb tap gip guniy, chech nip gol okok nep diniŋey suŋ ayaŋ aŋgyak.” Aŋgeyak yaw aŋgek, biynimb nup diniŋyak gok kuyip maŋgiysek suŋ ayak.
1 Pen ñin kun ak, bi Peresiy gunap, bi low tiysa gunap Jerusalem nimb apiy, Jiysis nup aŋgyak,
2 “Bi nand guniy, yenen apis basind sikop minim per ak kirgiy, ñin kiyk ñiŋg ayokiy mer, yikop nep tap ñimbay?”
3 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Nimb yenen Gor minim nup ak kirgiy, nimb key gipim rek giniŋgiy aspim?
4 Gor aŋgak, ‘Nap nanim aŋgnimiyr rek niŋdinimimb! Pen ma niŋdey, kuyip pikayniŋgiy aŋgak.’
5 Pen nimb minim kun ak yipund giy ma aŋgñimbim. Biynimb gunap nop nonim kuyip kirginiŋg, ‘Bapiy amiy kuyip tap ñimbinup ak pen, maniy biy Gor nup ñiniŋgambun rek kirsipun aŋgey,’ nimb niŋiy, ‘Tep apay’ apim. Kun ak, yesek yimb apim. Biynimb nep minim aŋgaypay gok aŋgñiyiŋg, Gor minim aspun apim. Nimb biynimb minim anep aŋgrapim gok, Gor niŋind yimb bi minim nup aŋgep Asaya nup gos ñek, minim tikiy aŋgak:
6 ‘Biynimb guniy yip yesek nep Gor biyomb chin; chinup tep gip apay. Ak minim nep apay; yip gosimb ma niŋbay. Gor minim tep ak aŋgñispun aŋgiy, minim kiyk key gok nep aŋgñimbay aŋgak.’ ” Tap Biynimb Gek Gach Gip Gok
10 Jiysis kun aŋgiy, biynimb mindeyak gok aŋgek maŋ siŋak apeyak aŋgak, “Minim aŋgniŋg gispiyn ak niŋrep ginimimb!
11 Biynimb gok tap monmon okok ñimbey, simbwur namb kuyip biyaŋ amiy gach ma gip; namb kiyk biyaŋ gos timey niŋbay ak mey gach sek mindpay aŋgak.”
12 Pen Jiysis binuk gok apiy nup aŋgyak, “Bi Peresiy gok, minim apan ak niŋey kuyip miluk yowip ak niŋban?”
13 Aŋgeyak aŋgak, “Ak minim ma mindip. Bapiy semb biyoŋ tap yiŋ nuk ma yimimb gok junj sek piŋiyjiw diyokniŋgamb.
14 Bi kun gok windin koy! Bi windin koy bap, bi windin koy bap nup poŋind dand amiy, omiŋal giy kaw miŋgan ak apyap pikniŋgayr aŋgak.”
15 Jiysis kun aŋgek, Piyta aŋgak, “Minim kun giy paydoŋ ay apan kiñiŋ ak, chinup aŋgñey niŋun aŋgak.”
16 Aŋgek aŋgak, “Kiyk ma niŋbay rek, nimb kunep ma niŋbim? Niŋim! Tap yerip yerip monmon ñimbay gok, Gor niŋek, minim ma mindip. Ak yikop ñimbiy, simb kiy yokpay.
18 Namb kiyk biyaŋ gos timey niŋbay ak gek mey, gach sek mindpay.
19 Gos kiyk key niŋiy: biynimb pikay, biyn siy bi siy giy, tap okok siy diy, tom giy, biynimb aŋgjiwiy gipay.
20 Gipay kun ak mey, Gor niŋek timey yimb gip; pen tap ñiŋniŋg, ñin ñiŋg ma ayokiy monmon ñimbay ak; Gor niŋek minim ma mindip aŋgak.” Biyn Keynan Nimb Bap Jiysis Nup Pisnep Chiŋgak
21 Jiysis miñmon Genesaret kun ak kirgiy, miñmon yomb Taya sek, Saydon sek amnak.
22 Am kun okok mindek, biyn Keynan nimb bap miñmon kun ak mindek ak apiy, Jiysis nup aŋgak, “Biyomb. Depiyt Ñinuk! Yip simb niŋnimin. Pañ yip ak kichekiy ambaŋ ayek, mindrep ma yimb gip aŋgak.”
23 Aŋgek, Jiysis pen ma yimb aŋgak. Pen binuk gok apiy nup aŋgyak, “Biyn biy chinup kisen giyiŋg, kilpul nep aŋgip. Nup aŋgyokan aŋgyak.”
24 Aŋgeyak aŋgak, “Gor yip yokek Jiwda biynimb Gor nup kirpay gok kuyip diyn aŋgiy winik aŋgak.”
25 Kun aŋgek, biyn Jiwda mer kun ak, ap Jiysis mindek kiñiŋ siŋak koŋgim yimiy aŋgak, “Biyomb! Yip simb niŋnimin aŋgak.”
26 Aŋgek aŋgak, “Keñmaŋgiy ñapan chin ñinjun ak, yenen di kayn gok mokjun?”
27 Aŋgek biyn kun ak aŋgak, “Biyomb. Niŋind apan ak pen; kayn gok nop kiyk apyoŋg tap ñiŋyakniŋ, day day boŋg molik okok yowip gok nep ñimbay aŋgak.”
28 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Gor nup gosimb niŋiy apan ak, apan rek giniŋgamb aŋgak.” Kun aŋgakniŋ, kichekiy ak won kun anep panuk nup kirgiy mis amnak. Jiysis Biynimb Kuŋaynep Gek Suŋ Ayak
29 Jiysis andkind Galiyliy chemb gol taw akdoŋ ken amiy, mak ak kuyoŋgiy am dum biyoŋ bisgak.
30 Bisiŋg mindakniŋ, biynimb tiwin yomb gok keykey biynimb tomb timey gak gok, windin koy gak gok, minim ma aŋgyiŋgipay gok, ñin tomb tind mand gak gok, tap yerip yerip gak gok maŋgiysek dand apiy Jiysis mindek tomb aŋgin siŋak ayakniŋ, kuyip gek suŋ ayak.
31 Kun gek, biynimb kun gok niŋiy wal aŋgyiŋg aŋgyak, “Chin Yisrel biynimb Gor chin ak tep yimb. Biynimb windin koy gok gek niŋsipay; biynimb minim ma apay gok gek minim aspay; biynimb ñin tomb timey gak gok gek taŋgrep gispay aŋgiy,” yimb nup dand aranyak. Jiysis Bi Pow Tawsin Rek Tap Ñek Ñiŋyak
32 Jiysis binuk onep wimiŋgan ak kuyip aŋgek apeyak aŋgak, “Biynimb guniy kuyip simb niŋsipiyn. Ñin omiŋal nokom yand yip nep mindpay ak pen, kuyip tap ñen ñiŋniŋgiy ak ma mindip. Kuyip yikop aŋgen amey, kinjeŋnamb okok windin mayn apek, apyap pikniŋgambay aŋgak.”
33 Aŋgek binuk gok aŋgyak, “Miñmon biynimb kuŋay ma mindpay namb kun akniy, keñmaŋgiy akay nimb piyow niŋiy dapiy, biynimb kuŋaynep kun guniy ñon ñiniŋgambay?”
34 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Biret nimb yerip yerip mindip?”
35 Aŋgek aŋgyak, “Biret onep ar ak mindiy, pis sikoy gunap sek mindip aŋgyak.” Aŋgeyak, Jiysis biynimb gok kuyip aŋgek, man ar kun siŋak bisgiyak.
36 Bisgiyakniŋ, biret onep ar ak diy, piys sikoy gok diy, Gor nup tep aŋgiy, tipaŋgiy binuk gok kuyip ñek, kiyk diy biynimb gok kuyip bilok ñiyak.
37 Ñeyak, ñimb gey gey tapin ayek, day day kirgiyak gok, binuk gok wand onep ar ak diy, yiŋgey, pisnep arachakak.
38 Biynimb tap ñiŋyak kun gok, biyn gok sek ñapan sikoy gok sek mer; bi gok nep mey, pow tawsin rek amnak.
39 Pen kun giy tap ñimbiy, Jiysis kuyip aŋgyokek amniyakniŋ, nuk bot diy, miñmon Makadan pis biym amiy, miñmon namb kun okok amnak.
1 Bi Peresiy gunap, bi Sanjiwsiy gunap Jiysis yergonimuŋ nup aŋgjiwjun aŋgiy, ap nup aŋgyak, “Nand kiyŋ yomb key yimb mindpiyn apan ak, tap mageprek bap semb biyoŋ genimin, niŋind apan aŋgiy niŋjun aŋgyak.”
2 Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Pumb saŋind amiy, likañ likañ pikakniŋ, ‘Miñmon tikrep giniŋgamb apim.’
3 Miñmon yowakniŋ, semb biyoŋ gach giy, likañ likañ gakniŋ, ‘Ak miñmon pikniŋg gisap apim.’ Kun giy niŋrep gipim ak pen; Gor kun giy rek gip, kun giy rek giniŋg gisap aŋgiy, gos ak ma niŋbim.
4 Nimb biynimb miñiy mindpim gok, mindrep ma giy, Gor nup gosimb ak ma nep niŋbim. Tap mageprek bap gey niŋun apim ak, yand gen ma niŋniŋgambim. Bi Jona nup gak rek yip gek niŋniŋg niŋniŋgambim aŋgak.” Jiysis kun aŋgiy, kuyip kirgiy wikan bap amnak. Minim Kiyk Aŋgñimbay Ak Ma Dinimimb Aŋgiy Paydoŋ Ay Aŋgak
5 Jiysis binuk gok bot diy, pis bindoŋ amiy niŋyak: biret gok sakiy giy dand ma amniyak.
6 Kun ak mey, kisen Jiysis kuyip bi Peresiy gok sek, bi Sanjiwsiy gok sek yiys kuyip ak asikrep ginimimb aŋgek,
7 kiyk key aŋgniŋ aŋgniŋ giy aŋgyak, “Chin biret ak dand ma opun ak mey, kun asap akaŋ aŋgyak.”
8 Pen Jiysis aŋgyak kun ak key niŋiy aŋgak, “Nimb yenen biret ma dand opun aŋgiy aŋg amiy apiy gispim? Yand Gor Ñinuk. Yerer giniŋg giniŋgayn gos ak ma niŋbim? Pen bi payp tawsin rek mindeyak ñin ak, biret onep mamind ak diy, tipaŋg ñenik, ñimb dand doŋwiy geyak; wand yerip yerip yiŋgem arachakak?
10 “Pen kisen bi pow tawsin rek mindyakniŋ, biret onep ar ak ñenik, ñimb dand doŋwiy geyak, wand yerip yerip yiŋgem arachakak?
11 Ñin kun ak nimb key mindiy biret wand yipik ak pen, paydoŋ ay aŋgambiyn ak ma niŋiy, yip biret nen asap apim. Biret nen ma aspiyn. Bi Peresiy gok sek, bi Sanjiwsiy gok sek yiys kiyk ak nimbip dinimuŋ rek ayip aŋgiy aspiyn.”
12 Kun aŋgek niŋyak, tap yiys biret sek aypay ak ma aŋgak: bi Peresiy gok sek, bi Sanjiwsiy gok sek minim aŋgñimbay gok ma niŋnimimb aŋgiy aŋgak. Piyta Aŋgak, Nand Kiyŋ Yomb Gor Ñinuk Yimb
13 Kisen Jiysis binuk gok yip miñmon Siysariya-Piyliypay namb ak taŋgyiŋg, kuyip aŋgak, “Biynimb okok yip bi an apay?”
14 Aŋgek binuk gok aŋgyak, “Gunap Jon bi ñiŋg pikñemb ak apay; gunap Yilayja apay; gunap Jeriymaya apay. Gunap pen, bi Gor minim aŋgep gunap apay aŋgyak.”
15 Aŋgeyak Jiysis kuyip aŋgak, “Nimb key pen, yip an aŋgiy niŋbim?”
16 Aŋgek binuk Saymon Piyta aŋgak, “Nand bi kiyŋ yomb key yimb Gor biynimb gek kim mindpay ak Ñinuk aŋgak.”
17 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Saymon Jona ñinuk. Nand gos niŋban kun ak, key okok nimb ma wip; Bapiy semb biyoŋ anep nip gos tep ñek niŋban.
18 “Piyta. Nand bi kamb rek kilis timey giy apan kun ak, tep apan. Biynimb yand diniŋgayn gok mey kun ak rek. Seytan ap kuyip yergeniŋgamb; yip ma kirginiŋgambay.
19 “Biynimb Gor miñmon amniŋgambay kiywur ak nip ñiniŋgayn. Ñen nand lum ar biy mindiy, miñ ar akay niŋey yipund ma gek mer aŋgniŋgamban ak, Gor kunep aŋgniŋgamb. Pen miñ ar akay niŋey yipund gek, yaw aŋgniŋgamban ak, Gor kunep aŋgniŋgamb aŋgak.”
20 Jiysis kun aŋgiy binuk gok kuyip aŋgak, “Biynimb gok kuyip, yip bi kiyŋ yomb key yimb mey kun ak aŋgiy, ma aŋgnimimb aŋgak.” Jiysis Kumiy Tikjakniŋgayn Aŋgak
21 Ñin namb kun siŋak Jiysis binuk gok kuyip, biynimb gunap nup timey giniŋgambay rek miseŋ aŋgiy aŋgak, “Kisen Jerusalem amen, bi minim tuŋgasikep gok diy, bi low tiysa gok diy, bi Gor nup tap simboŋgep yomb gok diy, yip yiwur ñiy pikayniŋgambay ak pen; ñin omiŋal nokom mindiy tip ak tikjakniŋgayn aŋgak.”
22 Kun aŋgek Piyta, Jiysis nup dand gol siŋak amiy, minim yiñ rek aŋgiy aŋgak, “Minim kun ak tep ma apan. Gor nip kond mindek, kun ma ginimuŋ aŋgak.”
23 Aŋgek, Jiysis pen Piyta nup aŋgak, “Seytan. Yip kirgiy amnoŋ! Yip yenen mer aŋgiy aspan? Gor gos niŋimb rek ma niŋban; biynimb gos niŋbay rek nep niŋiy aspan aŋgak.”
24 Kun aŋgiy binuk gok kuyip aŋgak, “Biynimb an yip ker mindniŋg ginimuŋ ak; tap man ar biy gos yomb niŋbay ak kirgiy, pumbnamb kisyimken yip kisen giy; miker yomb dep akaŋ kumemb gos ak sakiy giy, yip chiŋgiy nep taŋgeniŋgiy.
25 Biynimb Jiysis nup diy mindon tep ma giniŋgamb aŋgiy niŋniŋgambay gok, pisnep apyap pikniŋgambay; pen biynimb nup diy mindon chinup yerginiŋgamb ak, minim ma mindip aŋgniŋgambay gok kuyip den perper mindeniŋgambay.
26 “Biynimb tap man ar biy dun aŋgiy gey amniŋgamb gok, gos yomb kiyk ak ar kun anep ameniŋgamb mey; perper ma mindeniŋgambay. Akaŋ Gor nup tap kun gok tawiy, kilis diniŋgambay? Mer yimb!
27 “Kisen Bapiy minim ak diy, enjol gok yip, andkind winiŋgayn ñin ak, biynimb mindrep giniŋgambay gok key ay, biynimb mindrep ma giniŋgambay gok key ay giniŋgayn.
28 “Nimbip niŋind yimb aspiyn: biynimb mindpim guniy gunap kim mindpikniŋ, Bi bap Ñinuk biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak apek niŋniŋgambim aŋgak.”
1 Jiysis minim kun ak aŋgiy, ñin onep kaŋgol ak mindiy; Piyta, Jemis, Jemis numam Jon ak, kuyip yakam poŋind, dum yiy akyoŋ bap amiy, key mindeyak.
2 Mindyakniŋ, Jiysis wak nup ak key yimb ay, jomluk ak pumb rek niŋiy, chech nuk ak ñiñakol yimb gak.
3 Kun gakniŋ niŋyak: bi Gor minim aŋgep nind kumrik Mosis yip Yilayja yip, ap Jiysis yip minim aŋg minderik.
4 Kiyk niŋiy, Piyta Jiysis nup aŋgak, “Biyomb! Chin biy mindpun ak, tep yimb mindpun. Nand yaw aŋgey ker, korip bandak band omiŋal nokom ginjun. Nip bap, Mosis nup bap, Yilayja nup bap aŋgak.”
5 Kun aŋgakniŋ, semb tund yimb ak apiy, kuyip maŋgiysek yiwgak. Yiwiŋg dakniŋ, minim bap semb namb kun ak nimb aŋgak, “Ñi mapin yand biy, yip tep yimb gip. Minim yerip yerip aŋgnimuŋ ak, niŋdinimimb aŋgak.”
6 Minim kun ak kun giy aŋgek niŋiy, Jiysis binuk gok gos kuŋay niŋiy pirikiy, apyap koŋgim yimiy, jomluk kiyk ak man akyaŋ ken ay mindeyak.
7 Jiysis ap kuyip diniŋiy aŋgak, “Ma piriknimimb. Tikjakim!”
8 Aŋgek tikjakiy niŋyak, nuk nep mindek.
9 Pen mak ak kuyaŋgiyiŋg, Jiysis kuyip aŋgak, “Miñiy yerer gamb niŋbim kun ak biynimb gok kuyip ma aŋgñinimimb. Kisen kumiy tikjaken mey, biynimb okok kuyip aŋgñinimimb aŋgak.”
10 Aŋgek nup aŋgyak, “Bi low tiysa gok yenen, Yilayja nind apeniŋgamb; kisen Kiyŋ yomb key yimb ak mankumb biy winiŋgamb apay?”
11 Aŋgeyak aŋgak, “Niŋind apay. Minim kun ak mindip. ‘Yilayja nind apiy kuyip aŋgrep gek, kisen Kiyŋ yomb key yimb ak winiŋgamb aŋgyak.’
12 Pen niŋim: Yilayja owak ak pen, apek nup ma niŋyak. Gos kiyk key niŋyak rek nup timey giyak. Bi bap Ñinuk ak nup kunep giniŋgambay aŋgak.”
13 Kun aŋgek, binuk gok niŋyak; Yilayja aŋgak kun ak, Jon bi ñiŋg pikñemb ak nup nep aŋgak. Jiysis Ñi Kichekiy Ambaŋ Ayak Bap Gek Suŋ Ayak
14 Pen kiyk giw biyaŋ amjakiy niŋyak biynimb kuŋaynep mindeyak. Bi bap biynimb mindeyak namb kun animb ap Jiysis mindek siŋak koŋgim yimiy aŋgak,
15 “Biyomb! Ñi yip ak simb niŋnimin. Nup sakiy ayek mindrep ma gip. Per am mon yinimb namb okok sek, ñiŋg namb okok sek gi dam pikip.
16 Nup dand binak gok mindambay ak amen, nup gi mer niŋiy kirpay aŋgak.”
17 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Nimb biynimb miñiy ñin biy mindpim gok, Gor nup gosimb ma niŋiy mindrep ma gipim. Minek akay niŋiy key giniŋgambim. Minim per aŋgen niŋbim ak, yergiy minim kil sek aŋgnim?”
18 Kun aŋgiy aŋgek dand apeyak, kichekiy nup ambaŋ ayak ak aŋgyokek; won anep suŋ ayak.
19 Kun gek, binuk gok Jiysis mindek ak apiy, kiyk nep mindyiŋg nup aŋgniŋiy aŋgyak, “Yergek kichekiy ambaŋ ayak kun ak, aŋgyok mer niŋiy kirpun?”
20 Aŋgeyak aŋgak, “Gor gek mis amniŋgamb aŋgiy, gos kilis giy ma niŋbim ak mey kun gip. Pen niŋim! Gos nimb ak mon mastet yiŋ maŋgiy sikoy mindip rek ak niŋiy, niŋwos giniŋgambim ak; tap yerip okok aŋgem, aŋgniŋgambim rek giniŋgamb. Miñmon yirik biy liŋg siŋbindoŋ amnoŋ aŋgeniŋgambim, Gor gek amniŋgamb.
21 [Pen kichekiy ambaŋ ayip kun ak, yikop aŋgyokep rek ma ayip. Tap keñmaŋgiy kirgiy Gor nup aŋgniŋ mindiy mey, aŋgyokpay aŋgak.”] Jiysis Kumiy Tikjakniŋgayn Aŋgiy Tip Ak Aŋgak
22 Jiysis binuk gok, miñmon Galiyliy ap nan-geyak, kuyip aŋgak, “Maŋ mindip: Bi bap Ñinuk nup dand amiy, biynimb gunap kuyip ñeniŋgambay,
23 nup pisnep pikayey kumniŋgamb ak pen; ñin omiŋal nokom mindiy, tip ak tikjakniŋgamb aŋgak.” Kun aŋgek, binuk gok nup simb niŋiy, gos kuŋay yimb niŋyak. Jiysis Gor Aŋgniŋep Korip Ak Takes Pikak
24 Pen kisen Jiysis binuk gok yip miñmon Kapaniyam ameyak, bi Gor aŋgniŋep korip takes dep gok apiy, Piyta nup aŋgyak, “Tiysa nimbik ak takes pikip sek?”
25 Aŋgeyak aŋgak, “Yaw! Nuk takes pikip sek aŋgak.” Piyta pen kun aŋgiy korip miŋgan amek, Jiysis nup aŋgniŋiy aŋgak, “Gos nand yerip niŋban? Gapman biyomb gok, takes maniy akay nimb dipay? Biynimb miñmon kiyk key gok nimb dipay akaŋ, biynimb par okok nimb dipay aŋgak?”
26 Kun aŋgek Piyta aŋgak, “Biynimb par okok nimb dipay aŋgak.” Aŋgek Jiysis aŋgak, “Bi kiyk key gok takes ma pikpay ak pen;
27 chin ma pikoniŋgambun; kuyip miluk yowniŋgamb rek ayip. Nand wik ak dam ñiŋg biyaŋ yokiy piys nind diniŋgamban ak, meŋg minim ak tuŋglakiy niŋniŋgamban; maniy maŋgiy won bap mindeniŋgamb. Diy dam takes chirmiŋay ak ñinimin aŋgak.” Aŋgek mey, am aŋgak rek gak.
1 Jiysis binuk gok apiy nup aŋgyak, “Biynimb Gor diy kond mindip gok, an yomb yimb rek mindip?”
2 Aŋgeyak Jiysis ñapan sikoy bap suk aŋgek apek, di windin yirik ar kuyip siŋak jakñek mindakniŋ aŋgak,
3 “Nimbip niŋind yimb aspiyn! Yimb yomb dun aŋgiy niŋbim ak kirgiy ñapan sikoy siskoy diy mindpay rek mindem mey; Gor nimbip dinimuŋ rek ayniŋgamb.
4 Kun ak biynimb yimb yomb diniŋg ñapan sikoy biy rek mindiy mey, biynimb nuk diy kond mindeniŋgamb namb ak biynimb yomb rek mindeniŋgambay.
5 Pen biynimb yip gosimb niŋiy, ñapan sikoy biy rek direp giniŋgambay gok; kuyip nep mer, yip sek direp giniŋgambay. Biynimb Nup Kisen Nep Gos Niŋbay Gok Kuyip Tap Timey Gi Yombay
6 “Pen biynimb gunap biynimb yip gos kilis giy ma niŋbay bap gey apyap pikniŋgamb ak, timey yimb giniŋgambay. Kuyip tiwniŋg dam ñiŋg yomb ak yokey ñiŋg ñimbiy kumbiyap ak girep gipyap. Yenen: kim mindiy timey giniŋgambay kun rek yiwur yomb yimb diniŋgambay.
7 “Biynimb mankumb biy mindpay gok miker yimb giniŋgamb. Miñ timey ar ak giy, biynimb gunap kuyip gos ñey, ar kun ak giy apyap pikpay ak, timey yimb gip. Miñ ar kun ak; nind giyiŋgipay, miñiy gipay, kisen kunep giniŋgambay. Pen biynimb miñ ar kun ak gi yombay gok yiwur yomb yimb diniŋgambay.
8 “Ñin akaŋ, tomb kind nimb bap tap siy tap timey gep rek ayonimuŋ; kind kun ak timbrikyoknimimb. Kun giy mey, tap siy tap timey gep ar ak kirgiy, permindep ak diniŋgambim. Pen mindrep ma giy, tap siy tap timey gep ar ak gi dand amiy, mon per yin mindip ak amniŋgambim.
9 “Pen windin niŋiy tap siy tap timey gep rek ayonimuŋ, windin piskind kun ak tuŋgjiwyoknimimb. Kun giy perper mindenimimb rek ayniŋgamb. Pen mer ak; tap siy tap timey gi mindiy miñmon Hel, mon key yinjap ak amniŋgambim. Kanj Siypsiyp Kurgak Aŋgiy Paydoŋ Ay Aŋgak
10 “Niŋrep ginimimb. ‘Ñapan sikoy gok tap yikop aŋgiy gos ak ma niŋnimimb. Gor kuyip niŋmindiy, enjol kuyip gok aŋgek, am windin yirik ar nup ak mindyiŋg opay.
11 [Bi bap Ñinuk lum biy wak ak biynimb Nop ker ma mindpay gok kuyip diniŋg owak.]
12 “Bi bap kanj siypsiyp nuk ñin jiwiy onep mamind ak rek mindeniŋgamb. Pen nokom bap kurgeniŋgamb nuk yerer giniŋgamb? Gunap kuyip kirgek tap kaskas ñiŋyakniŋ, nokom kurginiŋgamb anup piyowek amniŋgamb.
13 Nimbip niŋind aspiyn. Am piyow giraŋgraŋg diy, miñmiñ yimb giniŋgamb. Kanj nuk niŋek tep gip rek ma giniŋgamb; kanj nuk kurgek piyow niŋniŋgamb anup niŋek tep kun ak key yimb giniŋgamb.
14 Kun ak rek, Bapiy chin semb biyoŋ mindip ak, ñapan sikoy nuk bap ma kurginimuŋ aŋgiy niŋimb. Mam Ay Gok Kuyip Aŋgrep Ginimimb Aŋgak
15 “Biynimb Gor nup chiŋgey mam ay aŋgniŋgambim gok, bap nimbip timey gonimuŋ; am nund yip key mindiy, tap ginimuŋ kun ak miseŋ aŋgnimimb. Kun giy aŋgem niŋdek mey, namam nanay nimbik yimb mindeniŋgamb.
16 Pen ma niŋdek; am biynimb nokom akaŋ omiŋal rek poŋind amiy niŋmindyakniŋ, minim aŋgnimiyr.
17 Pen kun gem ma yimb niŋdonimuŋ; biynimb lotiw opay rek maŋgiysek niŋmindyakniŋ aŋgnimin. Pen ma niŋdonimuŋ, biynimb tap siy tap timey gipay gok kuyip gipim rek ak ginimimb.
18 “Kun ak nimbip niŋind aspiyn. Minim kun ak rek man ar biy tuŋgasik ay, mer aŋgeniŋgambim, Gor nuk semb biyoŋ mindiy, kunep mer aŋgniŋgamb; pen yaw aŋgeniŋgambim, nuk kunep yaw aŋgniŋgamb.
19 “Niŋind yimb aspiyn. Biynimb omiŋal mankumb biy mindiy, minim aŋg ar nokom ay, Gor nup aŋgniŋeniŋgayr; Bapiy semb biyoŋ mindip ak aŋgniŋgayr rek giniŋgamb.
20 Pen biynimb omiŋal akaŋ, omiŋal nokom rek, gos yip niŋiy, ap nan-geniŋgambay, yand namb kuyip okok wopsakiy mindeniŋgayn aŋgak.” Bi Woŋg Giñemb Tep Mer
21 Piyta Jiysis mindek maŋ siŋak apiy aŋgak, “Biyomb! Mam gunap yip ñin yerip yerip rek timey gey kuyip niŋiy kirginim? Ñin onep ar ak rek akaŋ?”
22 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Yand nip, ñin onep ar rek ma aŋgniŋgayn; ñin jiwiy ñin jiwiy onep ar ak rek aŋgniŋgayn.”
23 Mam gunap nimbip timey gey, niŋiy ma kirginiŋgambim ak, minim mindeniŋgamb. Pen Gor nuk giniŋgamb ak; kesim aŋgniŋg gispiyn biy rek.
24 Biyomb ak, bi nup woŋg giyak gok, tap day yip gok pen ñim aŋgek, bi tap day nuk maniy yir ñin jiwiy kuŋay yimb nep mindek bap nup dand wiyak. Pen bi kun ak tap day yomb yimb mindek, pen ñinimuŋ rek ma ayak. Kun gek biyomb ak niŋiy, binuk gunap kuyip aŋgak, ‘Gip kun ak nup diy; biyn ñapan, tap nuk yerip yerip mindip gok maŋgiysek diy, dam maker ayem taweniŋgiy, maniy kun ak dap yip ñinimimb aŋgak.’
26 Kun aŋgek bi kun ak pen; koŋgim yimiy, jiy kuyaŋgiy, biyomb anup aŋgak, ‘Nand yip simb niŋiy kond mindenimin; tap day nak kun ak maŋgiysek day paŋgniŋgayn aŋgak.’
27 Aŋgek, biyomb ak nup simb niŋiy, tap day nuk kun ak kirgak.
28 “Kun giy kirgakniŋ, nuk pen amiy niŋak; binuk yip woŋg giyiŋgipiyr ak ap mindek. Niŋiy nup kuŋam chichiy diy aŋgak, ‘Nip maniy yir nokom bap ñinik ak, yip pen ñan aŋgak.’
29 Aŋgek binuk yip woŋg giyiŋgipiyr kun ak koŋgim yimiy, jiy kuyaŋgiy aŋgak, ‘Yip simb niŋiy kond mindenimin; tap day nak kun ak, maŋgiysek day paŋgniŋgayn aŋgak.’
30 Aŋgek bi kun ak minim nup ak ma niŋiy aŋgak, ‘Nip dam kalambis ayeniŋgayn, tap day kun ak day paŋgiy nep mey, mis amniŋgamban aŋgiy,’ nup dam kalambis ayak.
31 Kun gek binuk yip woŋg giyiŋgipay gok kuyip simbwur timey gek, am biyomb kiyk anup minim kun ak aŋgñiyak.
32 Aŋgñeyak, biyomb ak, binuk kun anup suk aŋgek apek aŋgak, ‘Nand bi timey yimb. Yip siy aŋgamban, nip simb niŋiy tap day yand nip mindip ak kirpiyn.
33 Pen yenen, bi yip woŋg gipiyr anup simb niŋiy, ma kirpan?
34 Nup pen yenen dam kalambis ay, bi kalambis kond mindip anup apan, “Nup kalambis ayey, yiwur gakniŋ mindiy, tap day yip ak day paŋgiy nep mis amniŋgamb apan” aŋgak.’ “Bi kun ak, binuk yip woŋg giyiŋgipiyr anup, simb ma niŋak ak mey; biyomb ak, bi kun anup dam kalambis ayak.
35 Nimb mam gunap kuyip kunep geniŋgambim, Bapiy semb biyoŋ mindip ak, nimbip pen kunep giniŋgamb. Kun ak kuyip simb yimb niŋiy, nimbip timey gipay ak niŋiy kirginimimb aŋgak.”
1 Jiysis minim kun ak aŋgjiwiy, miñmon Galiyliy kirgiy; miñmon Jiwdiya Joden ñiŋg kind akdoŋ ken amnak.
2 Amek biynimb kuŋay yimb nep nup kisen geyak, biynimb tap gak gok kuyip gek suŋ ayak.
3 Pen bi Peresiy gok, nup aŋgniŋon yerip rek aŋgnimuŋ aŋgiy, apiy aŋgyak, “Low chin ak, biyn ak tap sikoy bap girep ma gek, nup aŋgyokniŋg aŋgyokniŋgambun akaŋ; nand yerip gos niŋban?”
4 Aŋgey Jiysis aŋgak, “Baybol buk tikyak ak nimb ma niŋbim? Miñmon alwol gayak ñin ak, bi bap biyn bap gayak.
5 Gor aŋgak ‘Ar kun ak mey bi gok, nop nonim yip mindiy, biyn diyiŋg kuyip kirgiy kiykber jimñiy kiner mumbwak nokom yimb ayip aŋgak.’
6 Kun ak Gor aŋgek mumbwak kiyk nokom ayniŋgamb kun ak, bi gunap tikjakiy kuyip aŋg tuŋgasik keykey ma ayniŋgiy aŋgak.”
7 Jiysis kun aŋgek, bi Peresiy gok nup aŋgyak, “Pen yenen Mosis minim bap tikiy aŋgak, ‘Biyn aŋgyokniŋg; biyn biy pisnep kirsipiyn aŋgiy, minj band bap tikñiy aŋgyoknimimb aŋgak?’ ”
8 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Nimb biynimb maŋgiysek, minim kun ak ma niŋdiyiŋgipim ak mey, Mosis kun aŋgak. Pen Gor biynimb gayak ñin ak kun ma giyiŋgipay.
9 Nimbip aspiyn; bi an biynuk bi bap yip di ger mer; yikop nep aŋgyokiy, biyn kisen diniŋgamb ak; Gor niŋek timey yimb giniŋgamb aŋgak.”
10 Aŋgek binuk gok aŋgyak, “Bi gok biyn diy yikop kirginiŋgiy rek ma ayip ak, biyn ma diniŋgiy ak tep rek ayip aŋgyak.”
11 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Bi maŋgiysek yikop mindeniŋgiy rek ma ayip. Gor biynimb yikop mindeniŋgiy aŋgiy aŋgayak gok nep, yikop mindeniŋgiy rek ayip.
12 Bi gunap walak dey mey, biyn ma dipay. Gunap ma ayek mey ma dipay. Gunap Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb woŋg ak gun aŋgiy, ma dipay. Pen minim apim kun ak, biynimb diniŋg giniŋgiy gok, diniŋgiy aŋgak.” Jiysis Ñapan Ŋaŋ Gok Kuyip Jun Diniŋak
13 Biynimb gok Jiysis ñapan chinup gok ñin jun ar biyoŋ diniŋaŋ aŋgiy, dand apeyak, binuk gok kuyip niŋchikiy aŋgyak.
14 Kun aŋgeyak Jiysis pen ñapan kun gok suk aŋgek wiyakniŋ, binuk gok kuyip aŋgak, “Kuyip yenen aŋg gipim! Ñapan sikoy gok kirgem yip ker wiyaŋ. Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb gok mey, ñapan sikoy kun gok rek aŋgak.”
15 Kun aŋgiy, ñin nuk ak ñapan sikoy kun gok jun ar ak ay, kuyip bilesiym giy, miñmon wikan bap amnak. Bi Tap Kuŋaynep Mindek Bap
16 Bi bap Jiysis mindek ak apiy aŋgak, “Tiysa. Yand tap yerip tep ak giy, Gor yip dek perper mindeniŋgayn?”
17 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Yenen yip tap yerip tep, tap yerip timey aŋgiy aŋgniŋban? Gor nokom mey bi tep. Pen perper mindenim aŋgiy, low minim aŋgiy tikyak gok ma timbriknimin aŋgak.”
18 Aŋgek aŋgak, “Low ar akay rek aspan?” Aŋgek Jiysis aŋgak, “Chip ma ñaŋgnimimb. Biyn siy bi siy ma ginimimb. Tap siy ma dinimimb. Yesek ma aŋgnimimb.
19 Nap nanim minim aŋgniŋgiy rek niŋiy kindik ginimimb. Biynimb gunap kuyip, nimb key wasemb aypim rek ginimimb aŋgak.”
20 Kun aŋgek, bi paranj kun ak aŋgak, “Low minim gok maŋgiysek niŋdipiyn. Pen tap yerip ak giy, Gor yip dek perper mindeniŋgayn aŋgak.”
21 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Mindrep yimb giyn aŋgiy, tap nak gok maŋgiysek yokiy maniy diy, biynimb yimgeprek gok kuyip ñiy mey, mind tep gep nand ak mindeniŋgamb Gor miñmon biyoŋ. Pen apiyn rek giy apiy, yand yip taŋgonjur aŋgak.”
22 Aŋgek, tap nuk kuŋay mindek rek, minim kun ak niŋiy, gos kuŋay niŋyiŋg amnak.
23 Pen nuk kun giy amnakniŋ, Jiysis binuk gok kuyip aŋgak, “Yand nimbip niŋind yimb aspiyn. Biynimb maniy tap kiyk kuŋay mindeniŋgamb gok, Gor nup kosyam gosimb niŋey, kuyip diy kond mindeniŋgamb.
24 Kanj kamel gok, ñiw lekpay miŋgan ak amniŋg amniŋgambay; pen biynimb tap kuŋay mindip gok, Gor nup kosyam gos niŋey, kuyip diy kond mindeniŋgamb aŋgak.”
25 Jiysis binuk gok minim kun ak niŋiy, gos yomb niŋiy aŋgyak, “Aspan kun ak, biynimb yerip rek gok Gor diy kond mindeniŋgamb?”
26 Aŋgeyak Jiysis kuyip niŋyiŋg aŋgak, “Biynimb gok key giniŋgiy rek ma ayniŋgamb; Gor nep mey yerer giniŋg giniŋgamb aŋgak.”
27 Jiysis kun aŋgek, Piyta aŋgak, “Niŋan! Tap chin gok maŋgiysek kirgiy, nand yip nep chiŋgiy tapun ak; chin pen tap yerip diniŋgambun?”
28 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Yand nimbip aspiyn; Bi bap Ñinuk ñin kisen ak mokyaŋ ñiluk giy apiy, biynimb maŋgiysek kond mindeniŋgamb. Ñin kun ak mey, nimb bi yip kisen giniŋgambim gok kunep aŋgen Yisrel biynimb kiñiŋ onep wimiŋgan ak kuyip kond mindeniŋgambim.
29 Biynimb yip gosimb niŋiy; numam nunay, nop nonim, korip woŋgday, tap yerip yerip okok kirginiŋgambay gok, Bapiy kuyip sakiy ma giniŋgamb. Tap kun gok rek kuyip pen kuŋay yimb ñiy, gek perper mindeniŋgambay.
30 Biynimb kuŋaynep miñiy yomb mindpay gok, sikoy tam okok mindeniŋgambay; biynimb sikoy tam okok mindpay gok, biynimb yomb mindeniŋgambay aŋgak.”
1 Jiysis kun aŋgiy aŋgak, “Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ak, kesim ar biy rek mindip. Bi wayn woŋg nop bap, bi gunap am dand apen woŋg yip ak giyaŋ aŋgiy, kisyim tikjakiy,
2 am bi gunap piyow niŋiy, nimbip maniy kun kun giy tawniŋgayn aŋgiy, kiy yip minim aŋg ar nokom ay, aŋgyokek am wayn woŋg nup ak gi mindeniŋgambay.
3 Pen pumb ak yep namb siŋak araniŋgamb won ak, maker namb ak amiy niŋniŋgamb; bi gunap yikop mindeniŋgambay.
4 Kuyip niŋiy aŋgniŋgamb, ‘Nimb kunep am woŋg yip ak geniŋgambim; nimbip maniy ñimbay rek namb ak ñiniŋgayn aŋgniŋgamb.’
5 Aŋgek, am woŋg nup ak geniŋgambay. Pen pumbnamb yomb biyoŋ won ak sek, pumb kuyim giniŋgamb won ak sek minim kun ak nep aŋgiy, bi gunap sek dek, woŋg nup ak geniŋgambay.
6 Pumb saŋind amniŋg giniŋgamb won ak, tip ak maker namb amiy niŋniŋgamb: bi gunap sek ap mindeniŋgambay mey; kuyip aŋgniŋgamb, ‘Nimb yenen ñin biy woŋg ma giy, yikop yimb mindpim?’
7 Aŋgek, nup aŋgniŋgambay, ‘Bi bap chinup woŋg bap ma ñimb aŋgniŋgambay.’ Aŋgeniŋgambay aŋgniŋgamb, ‘Nimb kunep am wayn woŋg yip ak gem aŋgek;’
8 am woŋg geniŋgambay. Duŋgep won ak, biyomb kuskus nuk anup aŋgniŋgamb, ‘Am bi woŋg yip gispay gok kuyip aŋgey apey; bi kisen opay gok maniy kuyip ak nind ñiy, bi nind opay gok kuyip, kisen ñinimin aŋgniŋgamb.’
9 “Aŋgek bi kuskus ak, bi kun gok kuyip suk aŋgek apey, bi pumb paŋind amnakniŋ ap woŋg geniŋgambay gok, ap maniy kiyk ak nind diniŋgambay.
10 Pen kiyk kun giy diyakniŋ, bi nind aŋgek ap woŋg geniŋgambay gok maniy yomb ak diniŋgambun aŋgniŋgambay ak pen, kisen diyiŋg niŋniŋgambay maniy namb kun anep diniŋgambay.
11 Diy, day bi wayn woŋg nop nimb ak yip penpen aŋgiy aŋgniŋgambay,
12 ‘Chin yenen bi kisen opay gok maniy dipay rek nep dipun? Kisyim tikjakiy pumb sinjrimey niŋakniŋ, woŋg gon gon yiruk gip ak pen; bi ap sikoy won bap gambay gok, kuyip maniy ñimban rek nep chinup ñimban aŋgniŋgambay.’
13 Aŋgeniŋgambay bi woŋgday nop nimb ak niŋiy, bi kiyk bap nup aŋgniŋgamb, ‘Mam niŋan! Nimbip timey ma gipiyn; maniy ñiniŋgayn apiyn rek ñimbiyn.
14 Bi kisen opay gok, bi nind opay gok yip andip andip ñiniŋg ñiniŋgayn; ak tap yand. Kun ak bi gunap yergiy mer aŋgniŋgambay. Kuyip monmon ñimbiyn ak nimbip yenen miluk yowip. Maniy ñimbiyn ak dand korip nimbik amnim aŋgniŋgamb!’
16 Jiysis kesim kun ak aŋg day jiwiy aŋgak, “Biynimb nind mindpay gok, kisen mindeniŋgambay; biynimb kisen mindpay gok, nind mindeniŋgambay aŋgak.” Jiysis Kumiy Tikjakniŋgayn Aŋgiy Tip Aŋgak
17 Jiysis Jerusalem amyiŋg, kinjeŋnamb okok binuk onep wimiŋgan ak kuyip dand gol okok amiy key mindyakniŋ aŋgak,
18 “Niŋim! Chin Jerusalem amon, Bi bap Ñinuk nup mimuŋg giy, di biyomb Gor nup simboŋgep gok sek, bi low tiysa gok sek ñin ar kuyip ak ayeniŋgambay, kiyk minim aŋgiy aŋgniŋgambay ‘Bi biy nup pikayep aŋgniŋgambay.’
19 Kun aŋgiy, Jiwda kay kuyip ñeniŋgambay, nup aŋgjiwiy, tapin pikiy, dam mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirikayey kumniŋgamb ak pen; ñin omiŋal nokom mindiy, tip ak tikjakniŋgamb aŋgak.” Jemis Yip Jon Yip Biyomb Mindniŋg Gos Niŋrik
20 Sebediy ñinuk omiŋal ak kuyip, nonim poŋind Jiysis mindek ak apiy, jun paŋgiy aŋgak, “Yand minim bap mindamb aswiyn aŋgak.” Aŋgek Jiysis aŋgak, “Minim kun ak yerip?”
21 Aŋgek aŋgak, “Yip tep giniŋgamb ak; kisen nand kiyŋ yomb mindiy, biynimb kond mindeniŋgamban ñin ak, ñi yand omiŋal ak bak nip siŋak pis pis bisginiŋgayr aŋgak.”
22 Kun aŋgek Jiysis pen, yiwur diniŋgamb rek paydoŋ ay aŋgak, “Minim yip aŋgniŋbim ak, niŋrep ma gipim. Nirmiŋay ñiŋg silik yand ñiŋniŋg gispiyn ak kunep ñiŋniŋgayr?” Aŋgek, “Yaw! Ñiŋniŋgambur aŋgrik.”
23 Aŋgerik aŋgak, “Niŋind apiyr. Ñiŋg silik ñiŋniŋg gispiyn ak ñiŋniŋgayr ak pen, an aŋind pis, an yipund pis mindeniŋgayr ak ma aŋgayniŋgayn; minim kun ak Bapiy minim nuk. Binuk aŋgayip gok biyomb kun ak rek mindeniŋgambay aŋgak.”
24 Binuk omiŋal minim kun ak aŋgerik, binuk onep wanjrem ak niŋiy, kuyip mamiymiŋay minim yomb aŋgyak.
25 Jiysis pen kuyip maŋgiysek aŋgek apey aŋgak, “Biyomb miñmon okok, biynimb gok kuyip kond mindiy minim kilis giy aŋgey ñawil dipay ak niŋbim.
26 Pen kiyk gipay rek ma ginimimb. Bi nimb bap biyomb mindniŋg ginimuŋ ak, bi tam okok rek mindiy, nimbip gunap woŋg giñinimuŋ.
27 Pen bi nimb bap, biyomb yimb mindniŋg ginimuŋ ak, bi sikoy tam okok rek mindiy, biynimb gok woŋg giñinimuŋ.
28 Bi bap Ñinuk ak, woŋg yip giyaŋ aŋgiy ma wak; biynimb gunap kuyip woŋg giñi dand amiy, kisen tap siy tap timey gipay rek tip kuyip ak diy kumen kiyk kim amniŋgiy aŋgiy awak aŋgak.” Jiysis Gek Bi Windin Koy Gak Omiŋal Ak Tip Niŋrik
29 Pen Jiysis dawin yomb Jeriykow kiriŋg amnakniŋ, biynimb kuŋaynep kisen giyak.
30 Bi windin koy omiŋal ak lor gol siŋak bisiŋg mindrikniŋ, Jiysis asaw aŋgey niŋiy, meŋg miŋgan dand araniy aŋgrik, “Depiyt Ñinuk. Chirup simb niŋnimin aŋgrik.”
31 Aŋgerik biynimb gok, kuyipmiŋay niŋchikiy aŋgiy, “Kilpul ma aŋgiyr aŋgyak.” Kun aŋgeyak, minim kuyip ak ma diy, meŋg miŋgan dand araniy aŋgrik, “Depiyt Ñinuk! Chirup simb niŋnimin aŋgrik.”
32 Kun aŋger Jiysis ap minderik siŋak aland giy, kuyipmiŋay aŋgak, “Chirup yergaŋ aŋgiy, suk aspiyr?”
33 Aŋgek aŋgrik, “Biyomb! Chirup windin koy gip ak, gey niŋur aŋgrik.”
34 Aŋgerik Jiysis kuyipmiŋay simb niŋiy, windin kuyip ak diniŋek, won kun anep suŋ ayek, nuk amnakniŋ, kisen girik.
1 Jiysis binuk gok yip Jerusalem maŋ maŋ giy, miñmon sikoy Betpasiy, Oliyp dum maŋ siŋak amjakiy, binuk omiŋal aŋgyokiy aŋgak,
2 “Nirmiŋay miñmon wikan bindoŋ amiy niŋniŋgayr: doŋgiy marip biynimb ma dand tapay bap nonim yip tiwniŋg ayey mindeniŋgamb. Miñ ak wisikiy poŋind winimiyr.
3 Pen biynimb gunap apiy yenen kanj doŋgiy chinup ak wisik dand amjipiyr aŋgeniŋgiy aŋgnimiyr, ‘Biyomb ak woŋg mindek aŋgamb diniŋg opur aŋger, yaw aŋgey dand winiŋgayr aŋgak.’ ”
4 Pen kuyipmiŋay yokek diniŋg amnirik kun ak, bi Gor minim aŋgep bap giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Nuk aŋgak:
5 “Jerusalem biynimb kuyip aŋgnimimb, ‘Biyomb nimb ak doŋgiy ar bisgiy nimbip ker asaw. Nuk bi yikop rek bap doŋgiy ñiluk ar ak bisgiy asaw aŋgnimimb’ aŋgak.”
6 Pen Jiysis binuk aŋgyokek amnirik omiŋal kun ak, aŋgak aŋgak rek,
7 doŋgiy marip ak sek poŋind aperik, binuk gok chech tuŋgasikiy, doŋgiy marip ar ak ayeyak, ar kun ak bisgak.
8 Biynimb kuŋaynep Biyomb asaw aŋgiy, chech paryomb kiyk aryoŋ ay mindeyak gok tuŋgasik kinjeŋram ak ayak. Gunap am minj kas mon kas okok timbrik dapiy ayak.
9 Pen nup piŋiy kus kus giy amyiŋg aŋgyak:
“Depiyt tikek, tik dand amiy tikip ak owip biy. Niŋim! Gor nup yokek owip. Gor nup tep aspun aŋgyak!”10 Jiysis Jerusalem amjakakniŋ, biynimb gok aŋg amiy apiy giy aŋgyak, “Bi kun ak an aŋgyak.”
11 Aŋgeyak, biynimb Jiysis yip wiyak gok aŋgyak, “Bi biy mey Jiysis; bi Gor minim aŋgep Nasaret Galiyliy propens nimb ak aŋgyak.” Jiysis Biynimb Gor Aŋgniŋep Korip Biysniys Geyak Gok, Yuk Mis Yokak
12 Jiysis Gor aŋgniŋep korip miŋgan biyaŋ amiy: biynimb tap maker ay geyak gok, kuyip maŋgiysek yukyokiy, boŋg band maniy ay yimjik geyak gok tuŋgandikiy, bi yakir yokyiŋg cheya bisiŋg mindeyak gok tuŋgandikiy gak.
13 Kun giyiŋg, kuyip aŋg giy aŋgak, “Baybol buk tikyak ak, Gor aŋgak, ‘Korip yand ak yip aŋgniŋep.’ Pen nimb gispim ak, bi tap siydep kapkap weyiŋg mindpay korip bap rek ayip aŋgak.”
14 Pen Jiysis Gor aŋgniŋep korip miŋgan kun ak mindakniŋ, biynimb windin koy giy, tomb timey giy gak gunap apeyak, kuyip gek suŋ ayak.
15 Nuk tap mageprek gek, ñapan sikoy gok suk aŋgyiŋg aŋgyak, “Depiyt Ñinuk. Tap mageprek gipan! Wis-ey! aŋgyak.” Pen kiyk kun aŋgeyak, bi Gor nup tap simboŋgep yomb gok sek, bi low tiysa gok sek, kuyip miluk yimb yapek aŋgyak,
16 “Nip aspay ak niŋsipan? Aŋgey kirgiyaŋ aŋgyak.” Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Aspay ak niŋsipiyn ak pen; ñapan ŋaŋ gok kuyip gos tep ñen, yimb yip dand araniŋgambay aŋgiy tikyak ak ma niŋbim?”
17 Kun aŋgiy, kuyip kirgiy, am miñmon sikoy Beteniy kinak. Jiysis Mon Kiyaw Bind Ak Aŋgek Milip Gak
18 Minek Jiysis andkind Jerusalem winiŋg, kinjeŋnamb okok apek yiwan gek,
19 kinjeŋram gol siŋak mon kiyaw bind bap niŋiy kiñiŋ siŋak amiy niŋak: maŋgiy ma piyak; kas gok nep mindek. Kun gek aŋgak, “Mon bind biy kisen maŋgiy ma yimb piyniŋgamb aŋgak.” Kun aŋgakniŋ, day kiyaw bind kun ak milip gak.
20 Binuk gok niŋiy, wal aŋgiy aŋgyak, “Yergiy mon kun biy kasek milip gisap?”
21 Aŋgeyak Jiysis kuyip aŋgak, “Pen niŋim! Chin aŋgon kunep ginimuŋ aŋgiy, gos okok ma niŋnimimb; Bapiy yomb nuk giniŋgamb aŋgiy, gos nokom niŋem, giniŋgamb. Pen kun anep mer; miñmon dum biy liŋg ñiŋg yomb namb siŋak amnaŋ aŋgem, gek amniŋgamb.
22 Gor chinup direp giniŋgamb aŋgiy aŋgniŋem, aŋgniŋgambim rek giniŋgamb aŋgak.” Nip An Aŋgek Kun Girapan
23 Jiysis Gor aŋgniŋep korip ak amiy, biynimb gok kuyip minim aŋgñakniŋ, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi minim tuŋgasikep gok sek apiy, nup aŋgyak, “Nip an kun ginimin, kun ginimin aŋgek, girapan?”
24 Aŋgeyak Jiysis pen aŋgak, “Nimbip minim bap aŋgniŋen, yip aŋgñem, pen an aŋgek girapiyn ak, nimbip aŋgñiniŋgayn.
25 Jon biynimb gok kuyip ap ñiŋg pikñak ak, gos nuk key niŋiy gak akaŋ, Gor aŋgek ap kun gak?” Jiysis kun aŋgek, kiyk key aŋgniŋ aŋgniŋ giy aŋgyak, “Chin Gor yokek ap gak aŋgoniŋgambun; chinup aŋgniŋgamb, ‘Kun ak Jon aŋgip ak yenen ma niŋdipim aŋgniŋgamb.’
26 Pen Jon gos nuk key niŋiy ap gak aŋgoniŋgambun; biynimb gok Jon bi Gor minim aŋgñemb apay rek chinup kuŋay aŋgniŋgambay aŋgyak.”
27 Kun aŋgiy Jiysis nup aŋgyak, “Chin ma yimb niŋbun aŋgyak.” Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Yip ma aŋgñimbim rek yand pen, an aŋgek ap gispiyn ak nimbip ma aŋgñiniŋgayn aŋgak.” Bi Mamiymiŋay Aŋgiy Paydoŋ Ay Aŋgak.
28 “Pen nimb yerip gos niŋbim? Bi bap ñinuk omiŋal mindeniŋgamb. Ñinuk nind ak nup miñiy wayn woŋg ak am gey aŋgek,
29 ma am giniŋgayn aŋgiy, kisen pen gos andikiy niŋiy, am wayn woŋg ak geniŋgamb.
30 Nop pen am ñi kisen anup kunep aŋgek, yaw giniŋgayn aŋgniŋgamb ak pen, ma am giniŋgamb.
31 Pen ñi omiŋal kun ak, an nop aŋgniŋgamb rek niŋdiniŋgamb?” Aŋgek Jiwda biyomb kun gok aŋgyak, “Ñinuk nind ak nop aŋgniŋgamb rek giniŋgamb aŋgyak.” Aŋgeyak Jiysis aŋgak,” Nimbip niŋind aspiyn: nimb yikop mindpikniŋ bi takes diy maniy yesek gunap dipay gok sek, kinjeŋram biyn gok sek Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb kiñiŋ ak mindonjun aŋgiy, nimbip tawsak aysipay.
32 Jon bi ñiŋg pikñemb ak apiy nimbip, suŋ mindeniŋgambim minim ar ak aŋgñiyiŋgip ak pen; kindik ma gipik. Bi takes diy maniy yesek gunap dipay gok sek, biyn waŋ siy dipay gok sek minim kun ak niŋiy kindik giyak. Kiyk giyak kun ak niŋiy, nimb yenen gos kisenimb bap niŋiy, Jon nup minim ak ma dipik. Jiwda Biynimb Sisker Giyak Ar Ak Paydoŋ Ay Aŋgak
33 Jiysis aŋgak “Miñiy minim paydoŋ ay bap sek aŋgniŋg gispiyn. Bi mankumb nop nimb bap miñ wayn woŋg ak gi yimiy wariy giy, miñ maŋgiy piksimbjakep kiwok bap gayniŋgamb. Gay, miñ maŋgiy ak ap siy ñiŋniŋgiy rek ayip ak niŋmindenjun aŋgiy, korip paryomb yiy akyoŋ bap giy; bi gunap kuyip miñ woŋg yip ak kond mindenimimb; kisen piy pik gek, yip gunap nimb gunap dinimimb aŋgiy, miñmon paryomb okok amniŋgamb.
34 Miñ maŋgiy ak pik gakniŋ, binuk gok kuyip, yip gunap am dand wim aŋgek,
35 kiyk amjakey, bi wayn woŋg gi mindeniŋgambay gok tikjakiy, bi bap nup gamb pikniŋgambay; bap nup kamb jiw pikniŋgambay, bap nup pisnep pikayey kumniŋgamb.
36 Kun gey bi miñ wayn woŋg nop nimb kun ak, bi tapin kaw bap pen aŋgyokniŋgamb. Aŋgyokek ameniŋgambay, bi miñ wayn woŋg geniŋgambay gok, kuyip kunep giniŋgambay.
37 Kun gey, bi wayn woŋg nop nimb ak, Ñiyand ak yoken mey, minim nup ak niŋniŋgambay aŋgiy, aŋgyokek amniŋgamb.
38 Amjakek, bi wayn woŋg gi mindeniŋgambay gok nup niŋiy, kiyk key aŋgniŋgambay, ‘Bi woŋg nop nimb ñinuk ak asaw biy. Nop tip ak diniŋg gisap rek nup pikayon kumek, kisen tap woŋg guniy maŋgiysek diniŋgambun aŋgniŋgambay.’
39 Kun aŋgiy, nup dand woŋgday gol okok amiy, pisnep pikayniŋgambay.
40 “Kun geniŋgambay, kisen bi woŋgday nop nimb ak apiy, kuyip yerer giniŋgamb aŋgak.”
41 Aŋgek Jiwda kay aŋgyak, “Bi timey giniŋgambay kun gok kuyip geniŋgamb, yiwur yomb yimb diy kumniŋgambay. Kisen pen biynimb tep gunap diy, kuyip miñ wayn woŋg nup dayeniŋgamb, woŋg kun ak giniŋgambay. Miñ maŋgiy pik giniŋgamb ñin ak, nup rek ak jiw dam ñiniŋgambay aŋgyak.”
42 Aŋgeyak Jiysis aŋgak “Ak niŋind apim. Baybol buk minim tikyak ak niŋbim rek ayip. Tikiy aŋgyak;
‘Bi korip gep gok kamb ma dinjun aŋgiy kirgiyak ak; miñiy korip sap namb biyaŋ rek ak mindip. Gor kun gek niŋon, tep yimb gip aŋgyak.’43 “Korip sap namb biyaŋ nup ma dipim kun ak, Gor nimbip Jiwda kirgiy, biynimb key okok nimb tap nup ñemb rek mindeniŋgambay gok kuyip diy kond mindeniŋgamb.
44 Biynimb kamb ar kun ak apyap pikniŋgambay gok kuyip tapin nep pikniŋgamb; biynimb kamb kun ak puŋgjiw apyapiy aybirikniŋgamb gok, pisnep piksimbjakniŋgamb aŋgak.”
45 Bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek bi Peresiy gok sek, Jiysis minim paydoŋ ayak kun ak kuyip nep aŋgek,
46 nup miñ ayun aŋgiy gos niŋyak ak pen; biynimb gok Jiysis nup bi Gor minim aŋgep aŋgyak ak niŋiy, chinup kuŋay aŋgniŋgambay aŋgiy, nup tap bap ma giyak.
1 Jiysis tip ak paydoŋ ay aŋgak,
2 “Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim ak aspiyn biy rek: “Bi kiyŋ bap ñinuk ak biyn diniŋg gek, tap yomb ñiŋniŋg, keñmaŋgiy dap nan-giy,
3 binuk gunap aŋgyokiy, biynimb aŋgaynik gok am aŋgem apey, tap yomb ak ñiŋun. Aŋgek am biynimb kun gok kuyip aŋgniŋgambay ak pen; kiyk kirginiŋgambay.
4 Kun gey binuk gunap pen tip ak aŋgyokiy aŋgniŋgamb, ‘Nimb am biynimb kun gok kuyip aŋgnimimb, “Biyomb ak, makaw yomb gunap, marip gunap pikay, tap okok maŋgiysek moka giy, winiŋgiy aŋgip aŋgnimimb!” ’
5 Kun aŋgek kiyk am aŋgeniŋgambay, minim kuyip ak diyokniŋgambay. Gunap tap woŋg kiyk okok amniŋgambay. Gunap maniy woŋg kiyk ak geniŋgambay.
6 Pen gunap, kiyŋ bi nup gok gi timey giy, pikayey kumniŋgambay.
7 “Kun gey, kiyŋ niŋek simbwur nup ak timey gek, amiybi nuk gok aŋgyokek, am biynimb timey giniŋgambay kun gok kuyip pikaydiy, korip kuyip gok daŋgiyjiw pikey amniŋgamb.
8 Pen bi nup woŋg giñemb gok kuyip aŋgniŋgamb, ‘Keñmaŋgiy tap gok daŋgiy nan-gipun ak pen; biynimb nind suk aŋgnik gok ma opay.
9 Kun ak nimb am kinjeŋ tam okok mindiy, biynimb niŋnimimb okok kuyip monmon poŋind apem tap yomb ñiŋjun aŋgniŋgamb.’
10 Kun aŋgek binuk gok am kinjeŋ tam okok mindiy, biynimb timey giniŋgambay gok, biynimb tep giniŋgambay gok monmon poŋind apey; biyn diy tap yomb ñiŋniŋgambay korip miŋgan kun ak timbik giy yimb aŋgiy mindeniŋgamb.
11 “Bi kiyŋ ak pen; biynimb opay kun gok niŋiyn aŋgiy, korip miŋgan biyaŋ amiy niŋniŋgamb: bi bap chech ay korip miŋgan kun biyaŋ owep ak ay ma mindeniŋgamb.
12 Kun gek nup aŋgniŋgamb ‘Buŋgiy! Yenen, biyn diy tap ñiŋniŋg chech aypay ak ay mer; yikop nep ap mindpan?’ Aŋgek bi kun ak pen minim bap ma aŋgeniŋgamb,
13 bi kiyŋ ak binuk gok kuyip aŋgniŋgamb, ‘Bi biy ñin tomb nup gok tiwniŋgrimbikiy, dam kisyim owip namb akyaŋ diyokem, biynimb mindpay kun gok yip meŋg kamb siwbirikiy, siy aŋg mindeniŋgiy aŋgniŋgamb.’ ”
14 Jiysis paydoŋ ayak minim kun ak aŋgdiy, kuyip aŋgak, “Gor biynimb kuŋaynep suk aŋgip ak pen; maŋgiysek ma diniŋgamb. Biynimb gunap nep diniŋgamb aŋgak.” Gapman Biyomb Siysa Nup Takes Ñemb Akaŋ Aŋgyak
15 Pen bi Peresiy gok, Jiysis nup minim yerip ak aŋgon, pen aŋgek niŋiy, nup dam miñ ayjun aŋgiy, minim aŋgniŋ aŋgniŋ giy,
16 bi kiyk key gunap, Herot binuk gunap yokey, Jiysis mindek ak amiy aŋgyak, “Nand bi minim niŋind yimb nep apan. Bi gunap niŋiy ma pirikpan, Gor aŋgip rek nep niŋiy biynimb aŋgñimban.
17 Kun ak nand gos yerip niŋban? Chin Yisrel biynimb gok, Siysa biyomb miñmon Rom nimb anup takes pikep akaŋ ma pikep?”
18 Aŋgeyak Jiysis minim yesek aŋgyak kun ak niŋiy aŋgak, “Yip yenen nembnemb giyiŋg ap kun giy aŋgniŋbim?
19 Takes pikpay maniy bap ñem niŋiyn aŋgak.” Aŋgek nup maniy won bap dap ñeyak niŋiy,
20 kuyip aŋgak, “Maniy won kun biy an kawnan ak sek, yimb ak sek mindip?”
21 Aŋgek aŋgyak, “Ak biyomb Siysa mindip aŋgyak.” Aŋgeyak Jiysis kuyip aŋgak, “Kun ak Siysa yip ginimimb aŋgip gok, nup ginimimb; Gor yip ginimimb aŋgiy niŋimb gok, nup ginimimb aŋgak.”
22 Kun aŋgek kiyk gos kuŋay niŋiy, nup kirgiy amniyak. Kumiy Tip Tikjakpay Akaŋ Aŋgiy, Jiysis Nup Aŋgniŋyak
23 Ñin kun anep, Sanjiwsiy bi gunap Jiysis mindek ak wiyak. Sanjiwsiy biynimb gok biynimb kumiy tip ma tikjakpay apay ak mey,
24 Jiysis mindek ak apiy aŋgyak, “Tiysa. Mosis aŋgak, ‘Bi bap biyn diy, ñapan tikiy mer, yikop kumeniŋgamb, numam bap biyn kun ak diy, ñapan nup gok aŋgiy tikniŋgamb aŋgak.’
25 Kun ak, bi kiñiŋ sek onep ar ak mindeniŋgambay. Numam nind ak biyn diy, ñapan tikiy mer yikop kumniŋgamb. Kun gek, numam namb ak pen, biyn kun anep diy, ñapan tikiy mer, yikop kumniŋgamb. Kun anep gi dam dam, numam onep ar ak, maŋgiysek ñapan tikiy mer; yikop nep kumniŋgambay. Pen biyn ak kunep kumniŋgamb. Kun ak biynimb kumbay gok tikjakniŋgambay ñin ak, biyn kun ak an diniŋgamb?”
29 Aŋgeyak Jiysis kuyip pen aŋgak, “Nimb Baybol buk minim ak ma niŋiy, Gor gip rek ma niŋiy gipim ak mey, yesek aŋgiy apim, ‘Biynimb gok kumiy ma tikjakniŋgambay apim.’
30 Pen tikjakniŋgambay ñin ak, biyn gok bi ma diniŋgambay bi gok biyn ma diniŋgambay; enjol semb biyoŋ gok mindpay rek ak yikop mindeniŋgambay.
31 “Nimb biynimb kumiy ma tikjakpay apim ak, Baybol buk minim tikyak gunap ma niŋbim rek ayip.
32 Gor aŋgak, ‘Yand Gor yikop bap mer: Ebraham, Aysek, Jekop Gor kiyk mey, yand mindpiyn aŋgak.’ Biynimb pisnep kumbiyap ak, Gor yergiy bi nind kumyak kun gok bi yand apkop. Bi kumey komyak kun gok, kim mindpay ak mey; kuyip aŋgak, ‘Gor kiyk yand mindpiyn aŋgak.”
33 Jiysis minim kun ak aŋgek, biynimb mindeyak gok niŋey kuyip tep yimb gak. Low Yomb Yimb Ak
34 Jiysis minim kun ak aŋgrep gek, Sanjiwsiy bi gok minim bap pen aŋgniŋgiy rek ma ayak. Pen bi Peresiy gunap, Jiysis aŋgak minim kun ak niŋiy, mindek ak wiyak.
35 Bi kiyk low niŋrep gak bap Jiysis yerip rek aŋgnimuŋ aŋgiy aŋgak,
36 “Tiysa. Gor low ayak minim ak, minim ar akay nup, minim yomb yimb mindip?”
37 Aŋgek Jiysis aŋgak, “ ‘Gos timund nand ak maŋgiysek Gor ker amek, nup wasemb yimb aynimin.’
38 Minim yomb yimb mey kun ak.
39 Minim yomb bap mey; ‘Nand key wasemb aypan rek biynimb gunap kuyip, wasemb aynimin.’
40 Gor low minim Mosis tikak gok sek, bi minim nup aŋgep gunap tikyak gok sek maŋgiysek, minim junj yomb yimb mey omiŋal kun ak nep aŋgak.” Jiysis Aŋgak Bi Kiyŋ Yomb Key Yimb Apim Ak An Aŋgak
41 Peresiy kay ap nan-giy mindyakniŋ, Jiysis kuyip minim bap aŋgniŋiy aŋgak,
42 “Nimb Kiyŋ yomb key yimb ak nup yerip gos niŋbim? Nup an ñinuk aŋgiy niŋbim?” Aŋgek, “Depiyt ñinuk aŋgyak.”
43 Aŋgey Jiysis aŋgak, “Niŋind apim ak pen, Gor Kawnan ak Depiyt nup gos ñakniŋ, nuk Kiyŋ yomb chin anup ‘Biyomb yand’ aŋgak. Minim aŋgak kun ak, Baybol buk tikiy aŋgyak ak niŋbim. Depiyt aŋgak:
44 ‘Gor Biyomb yip anup minim aŋgay aŋgip, “Nand kund bak yip ak mindiy mey; yand gen biynimb nip alemb alemb ñimbay gok kuyip, tomb beŋ okok tawbirikniŋgamban aŋgip” aŋgak.’
45 Depiyt aŋgak kun ak nimb yenen apim, ‘Depiyt tikek, tik dand amiy, bi kiyŋ yomb key yimb ak nup tikpay apim.’ Pen Depiyt Biyomb yimb nuk ak mey, kiyŋ yomb key yimb apkip ak tep aŋgak.”
46 Jiysis minim nuk ak aŋgrep gek, kiyk nup pen aŋgniŋgiy rek ma ayek mey, kisen nup minim kun gok rek gunap sek ma aŋgniŋyak.
1 Kisen ñin bap, Jiysis binuk gok sek, biynimb yikop gunap sek kuyip minim aŋgiy aŋgak,
2 “Bi low tiysa gok sek, bi Peresiy gok sek minim kilrimey aŋgñimbay ar ak ma ginimimb; Mosis wosrey aŋgak rek aŋgñimbay ak nep ginimimb.
4 Minim kilrimey apay ak wand miker yomb gok rek biynimb gok kuyip gom ñimbay ak pen; kuyip simb niŋiy ma tuŋgasik dipay.
5 Chinup niŋyaŋ aŋgiy, Baybol buk tikyak minim gunap di jun-cheŋg biyoŋ akaŋ, ñin kind okok aybirikiy tapay. Gor binuk mey gok aŋgyaŋ aŋgiy, chech paryomb miñ daywur sek tep gok aypay.
6 Lotiw akaŋ, tap yomb ñimbay namb ak amiy, biyomb bispay cheya ar ak nep bispay.
7 Biynimb kuŋay mindpay namb okok amon, tiysa aswan-ey aŋgey, chinup tep gaŋ aŋgiy niŋbay.
8 “Pen nimb mam kiñiŋ nokom mindpim rek, nimbip tiysa ma aŋgniŋgiy. Tiysa nimb ak, nokom bap nep mindip.
9 Man ar biy, bi gunap kuyip ‘Bapiy’ ma aŋgnimimb. Nap nimbik nokom yimb ak mindip; semb biyoŋ.
10 Nimbip biyomb chin ma aŋgniŋgiy. Biyomb nimbik ak mey, Kiyŋ yomb anep.
11 Nimb biyomb yimb mindniŋg ginimimb ak; bi woŋg giñemb rek ak mindenimimb.
12 Biynimb yimb kiyk key dand araniŋgambay gok, yimb kuyip yowniŋgamb: pen biynimb yimb ma dand araniŋgambay gok, yimb yomb diniŋgambay. Biynimb Tep Mindpun Aŋgiy Pen Mindrep Ma Gipay Gok
13 “Nimb low tiysa gok sek, Peresiy gok sek nimbip minim yomb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Nimb key Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb miŋgan ak ma amiy, biynimb amniŋg gipay gok kuyip kinjeŋ tikpim.
14 “Nimb low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb yimb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Nimb biyn palpal korip tap kuyip gok siy diy apiy, gipun kun ak niŋniŋgambay aŋgiy, Gor nup minim paryomb yesek gok nep aŋgniŋbim. Gipim kun ak, yiwur yomb yimb ak nimbip giniŋgamb.
15 “Nimb low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb yimb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Nimb yesek yimb gipim! Biynimb gok minim chinup ak niŋiy kisen giyaŋ aŋgiy, miñmon okok piyow taŋgiy, gunap niŋiy aŋgrep gem, nimb rek mer; Seytan biynimb nuk yipund giy yimb aypay.
16 “Biynimb gok kuyip Gor kinjeŋ ar ak yomrep gipun apim ak pen; nimb bi windin koy ma niŋbim. Gipim kun ak, minim yomb yimb mindip; nimbip simb niŋsipiyn. Biynimb gok kuyip minim aŋgñiy apim, ‘Gor aŋgniŋep korip mindip rek, niŋind apun aŋgiy minim aŋgay, kisen minim kun ak kirginiŋg kirginiŋgambun. Pen tap gol diy giyak korip miŋgan akyaŋ mindip gok, yimb aŋgyiŋg minim aŋgay, giniŋgambun apim.’
17 Nimb bi windin koy yimb. Yesek aŋgiy, ‘Gor aŋgniŋep korip ak tap yimb mer, tap gol diy gipay gok mey tap yimb apim.’
18 “Minim bap kunep niŋrep ma giy, biynimb gok kuyip aŋgñiyiŋg apim, ‘Gor kamb bind nuk mindip rek niŋind aspun aŋgiy, minim aŋgay giniŋgambun ak, yikop minim aŋgayniŋgambun; kisen gos bap niŋiy, minim aŋgay aŋgnuk kun ak kirginiŋg kirginiŋgambun. Pen tap Gor nup simboŋgipay gok mindip rek niŋind aspun aŋgiy, kisen gos bap key niŋiy key ginjun rek ma ayniŋgamb; apun rek nep giniŋgambun apim.’
19 Nimb biynimb gos timund ma ayak gok. Tap yerip yomb? Tap pik Gor nup simboŋgipay gok yomb akaŋ; kamb bind suŋ-tep nup tap pik simboŋgipay ak yomb? Omiŋal giy tap yomb yimb!
20 Kamb bind mindip rek niŋind apun aŋgniŋgambun ak; tap daŋgiypay ar kun ak sek aŋgniŋgambun.
21 Pen Gor aŋgniŋep korip mindip rek niŋind apun aŋgniŋgambun ak; korip nuk ak nup sek aŋgniŋgambun.
22 Semb biyoŋ mindip rek niŋind apun aŋgniŋgambun ak; miñmon nuk ak, nup sek aŋgniŋgambun. Minim kilis kun ak rek aŋgiy, kisen kirgep rek ma ayniŋgamb.
23 “Nimb low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Minim biynimb gunap kuyip aŋgñimbim gok nimb key ma gipim. Sinimb silik, tap monmon woŋgday jakip ak niŋem tap yimb rek ayek, ñin paŋgem wanjrem ak amek, Gor nup nokom bap ñun aŋgiy per opriyŋ ñimbim. Tap sikoy sikoy gok per kun gipim ak pen; yenen minim junj yimb ak kun ma gipim. Biynimb gok kuyip timey ginimuŋ miñ ar ak ma ginimimb; kuyip simb niŋiy yipund ginimuŋ ar ak ginimimb.
24 Biynimb gok kuyip kinjeŋ yomun apim ak pen; nimb key biynimb windin koy. Tap achimb gok niŋem tap yimb rek ayip ak pen; tap miseŋ mindip gok ma niŋbim.
25 “Nimb low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Piler kap nimb gok rek mis okok ken ñiŋg ayokrep gipim ak pen; namb biyaŋ tap siy tap timey gach ak aranjakiy mindip.
26 Nimb Peresiy biynimb gok gos timund ma ayak. Piler kap nimb gok miŋgan akyaŋ nind wasyim gi tep gem mey; mis okok ken kunep mind tep giniŋgamb.
27 “Nimb bi low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Chip kamb miŋgan okok komiy, kinjeŋ giñiy, pen tund ak pikey, biynimb niŋey tep mindip ak pen; miŋgan akyaŋ kuy timey apyiŋg mindip.
28 Kun ak rek meŋg miŋgan nimb ak mindip.
29 “Pen nimb bi low tiysa gok sek, Peresiy gok sek minim yomb mindip rek, nimbip simb niŋsipiyn. Nimb bi minim ñiŋg nep pikpim ak, nimbip yiwur yomb yimb giniŋgamb. Bi Gor minim aŋgep wosrey ñaŋgey komyak kaw ar ak, girep giyiŋg apim,
30 ‘Apis basind sikop giyak rek, chin kuyip ma ñapnup apim.’
31 Pen apim kun ak; bi Gor minim aŋgep gok kuyip pikayiŋgipay kind ak mindpun aŋgiy apim.
32 Nimb miñ key ar ak ma gipim; kiyk giyak rek gipim.
33 Siyŋ saraw rek giraŋg giraŋg, kisen Gor biynimb kor giy, mon key yinjap yokniŋgamb ñin ak, yergiy pirik key okok amniŋgambim? Mer yimb! Kinjeŋ nimb bap ma mindeniŋgamb.
34 “Kun ak nimbip aspiyn: Gor aŋgak, ‘Yand bi Gor minim aŋgep gunap, bi niŋrep gipay gunap, bi tiysa gunap yoken nimbip ker apeniŋgambay, gunap pik ayniŋgambim; gunap mon bak biyoŋ ñaŋgbirikniŋgambim, gunap lotiw korip nimbik miŋgan ak pikniŋgambim, gunap pirik amniyakniŋ, miñmon okok okok yuk yokniŋgambim aŋgak.’
35 Gor aŋgak kun ak rek gipik ak mey; Gor biynimb suŋ-tep nup gok wosrey ñaŋgey wip rek minim yomb ak diniŋgambim. Andam ñinuk Ebol nup nind kiñiŋ gi ñaŋgiy, ñaŋg dand apiy ñaŋg dand apiy, kisen Berekaya ñinuk Sekaraya nup, Gor nup aŋgniŋep korip ak bindoŋ, kamb diy giyak bind ak bindoŋ mindakniŋ, namb siŋak ñaŋgpikayak.
36 Gipim kun ak, miker yomb ak nimbip Jiwda kay miñiy mindpim gok ker andkind winiŋgamb aŋgak.” Jiysis Jerusalem Niŋek Simb Gek Siy Aŋgak
37 “Jerusalem biynimb simb gip yand guniy. Bi Gor minim aŋgep gok kuyip yoken korip miñmon nimbip ak apey, kamb diy pernep pikaypim. Nimbip kakaruk nonim ñiluk gok kuyip gipay rek, dam pil miŋgan yand okok ayniŋg gipiyn ak pen; yip niŋiy kirpim.
38 Miñiy Gor yip ma mindeniŋgambim; Gor aŋgniŋep korip nimbik mindip ak pen; keynep mindeniŋgambim.
39 Yip ma yimb niŋniŋgambim; Gor kiyŋ yomb chinup aŋgiy yokip biy, tep yimb yokek wip aŋgniŋgambim ñin anep mey, yip tip ak niŋniŋgambim aŋgak.”
1 Jiysis Gor aŋgniŋep korip ak kirgiy mis amnakniŋ, binuk gok nup aŋgyak, “Gor aŋgniŋep korip tep guniy niŋan aŋgyak.”
2 Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Nimb tap kun gok maŋgiysek niŋiy aspim ak pen; yand nimbip niŋind yimb aspiyn; kisen ap korip kun ak tuŋg waniŋgeniŋgambay, kamb bap kamb bap ar ak ma mindeniŋgamb aŋgak.” Mindrep Ma Giniŋgambay
3 Jiysis am Oliyp dum bisiŋg mindakniŋ, binuk gok apiy, nup kapkap aŋgniŋiy aŋgyak, “Gor aŋgniŋep korip tuŋg waniŋgniŋgambay apan ak, minek akay rek kun giniŋgambay? Chin tap yerip ak gek niŋiy aŋgniŋgambun, Jiysis maŋ asaw; miñmon biy maŋgiysek kurginiŋgamb aŋgiy niŋniŋgambun aŋgyak.”
4 Aŋgeyak Jiysis aŋgak, “Niŋrep yimb ginimimb. Biynimb gunap nimbip tom giniŋgambay.
5 Bi kuŋaynep apiy, biynimb gok kuyip tom giy, yimb yip ak diy yand nep Krays aŋgniŋgambay.
6 Maŋ okok penpen gey giw aŋgek niŋniŋgambim; paryomb okok penpen gey minim anep apek niŋniŋgambim. Kun gek niŋiy, ñin kisen ak winiŋg gisap aŋgiy ma piriknimimb. Ak yikop penpen ñaŋgniŋgambay. Ñin kun ak kisen winiŋgamb.
7 Biynimb wikan gunap tikjakiy, biynimb wikan gunap yip penpen giniŋgambay. Miñmon okok maŋgiysek monmon apiy, yiwan yomb sikerek apiy giniŋgamb.
8 Kun geniŋgamb nimbip biyn ñapan ñiŋimb rek ak gek, maŋ mindip aŋgiy niŋniŋgambim.
9 “Biynimb yand mindeniŋgambim rek, biynimb miñmon okok maŋgiysek nimbip yiruk niŋiy, dam kalambis ay, gi timey giy, pisnep pik ayniŋgambay.
10 Ñin kun ak, biynimb kuŋaynep Gor nup gos ak kirgiy, numiy numam kiyk key gok yiruk niŋiy, di bi ñaŋgep gok ñin ar ak ayniŋgambay.
11 Pen kuŋaynep, chin biynimb Gor minim aŋgep aŋgiy, biynimb gok kuyip tom giniŋgambay.
12 Miñ timey ar ak gey gey, biynimb maŋgiysek rek gos ar kun ak niŋiy; wasemb ayep ar ak sakiy giniŋgambay.
13 Pen biynimb Gor nup chiŋgiy, wasemb ayiŋg nep mindeniŋgambay gok, dand amek perper mindeniŋgambay.
14 Pen Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak, miñmon okok maŋgiysek aŋgñey amdeniŋgamb nep, ñin kisen kun ak winiŋgamb. Bi Bap Gor Aŋgniŋep Korip Ak Timey Yimb Giniŋgamb
15 “Pen bi Gor minim aŋgep Daniyel wosrey aŋgak rek ak giniŋgamb. Nuk aŋgak, ‘Gor aŋgniŋep korip, nup tap simboŋgipay tip siŋak, tap asik timey yimb bap dayeniŋgambay niŋniŋgambim aŋgak.’ Minim kun biy riyt giniŋgambim gok niŋnimimb.
16 Nimb Jiwda biynimb, tap timey kun ak niŋiy, kasek pirik yirik okok amnimimb.
17 Biynimb korip aryoŋ mindeniŋgiy gok, tap chin gunap dun aŋgiy, andkind korip miŋgan ma amniŋgiy.
18 Biynimb woŋgday okok taŋgeniŋgiy gok, chech chin gok dun aŋgiy, andkind korip ma amniŋgiy. Kasek pirik amnimimb.
19 Biyn ñapan koŋgiy sek mindeniŋgambay gok, biyn ñapan ŋaŋ dand taŋgeniŋgambay gok kosyam yimb amniŋgambay.
20 “Giniŋgamb kun ak, Gor nup aŋgniŋey, yombip ñin ak ma ginimuŋ. Lotiw ñin nimb ak ma ginimuŋ.
21 Yenen, wosrey miñmon alwol gayak ñin ak tikiy, mind dand apiy miñiy mindpun ñin biy, timey kun ak rek ma gak. Kisen kunep timey kun ak rek ma giniŋgamb.
22 Yikop ak per gek, biynimb maŋgiysek kumdipyap. Pen Biyomb ak biynimb nuk diniŋgamb gok kuyip simb niŋiy mer aŋgek mey, per ma giniŋgamb.
23 “Ñin kun ak biynimb gunap nimbip Kiyŋ yomb key yimb ak mindip biy, mindip bindoŋ aŋgey, niŋind apay aŋgiy gos ak ma niŋnimimb.
24 Bi gunap Gor biynimb aŋgayak nuk gok kuyip diniŋg yesek aŋgiy yand mey Krays; yand mey bi Gor minim aŋgep ak aŋgiy, tap mageprek gunap giniŋgambay. Kun ak niŋrep ginimimb.
25 Tap yerip yerip kisen giniŋgamb ak, nimbip aŋgñispiyn ak mey; niŋyiŋg mindenimimb.
26 “Biynimb gunap Kiyŋ yomb key yimb ak ap mindip miñmon nep namb okok aŋgey, niŋniŋg ma amnimimb. Pen ap weyiŋg mindip akniy aŋgey, niŋind apay aŋgiy ma niŋnimimb.
27 Bi bap Ñinuk winiŋgamb ñin ak, añiñak diy, kasin maŋgiy bol ak, day biym nimb day bineŋ amimb rek ak gakniŋ winiŋgamb.
28 Miñ miŋgan mon miŋgan, kamb miŋgan okok ma kun giniŋgamb; miseŋ nep giniŋgamb. Bi Bap Ñinuk Winiŋgamb
29 “Pen miker yomb kun ak gi tikdakniŋ, pumb ak kisyim apiy takin ak melik ma giniŋgamb. Gap gok semb biyoŋ nimb puŋgjiw yowniŋgamb. Kun gakniŋ tap semb ar biyoŋ gok, okok nimb okok nimb giniŋgamb.
30 Ñin kun ak, Bi bap Ñinuk winiŋg gakniŋ, semb ar biyoŋ key ayek, biynimb miñmon okok keykey mindpay rek niŋiy, siy aŋgniŋgambay. Nuk Nop kilis ak diy, melik yomb sek, semb sek awakniŋ niŋniŋgambay.
31 Biykul yomb aŋgakniŋ, enjol nuk gok aŋgek, biynimb nuk diniŋgayn aŋgiy niŋayak gok diniŋg, mankumb biy ayak rek kind kind amiy diy, dand nup ker winiŋgambay.
32 “Nimb niŋbim. Mon gok silup ay wos gakniŋ, pumb ayniŋg gisap aŋgiy niŋbim.
33 Kun ak rek, kisen tap apiyn gok gakniŋ, “Jiysis winiŋgamb ñin ak miñiy maŋ yimb asaw; won ñap mindiy, apchakniŋgamb aŋgiy niŋniŋgambim.
34 Biynimb miñiy mindpay gok ma kumniŋgambay, kim mindyakniŋ, tap kun gok maŋgiysek giniŋgamb.
35 Semb ar biyoŋ sek, mankumb biy sek kurginiŋgamb; minim yand ak perper mindeniŋgamb. Ñin Akay Winiŋgayn Ak Ma Niŋbim Aŋgak
36 Won akay rek, ñin akay rek winiŋgayn ak, biynimb ma niŋbay: enjol gok ma niŋbay; yand kunep ma niŋbiyn; Bapiy nuk nep niŋimb.
37 “Pen andkind winiŋgayn ñin ak, Nowa mindek ñin ak, gi mindyiŋgipay rek nep gi mindeniŋgambay.
38 Nowa mindek ñin kun ak, ñiŋg ak biynimb gok kuyip ma yiw gak won ak; biyn bi diyiŋg, tap ñimbyiŋg gi mindyakniŋ, Nowa siyip miŋgan ak amek, ñiŋg ap kuyip maŋgiysek yiw gak.
39 Pen kiyk tap bap giniŋgamb aŋgiy am niŋyak; ñiŋg ak kuyip yiw gakniŋ nep niŋyak. Bi bap Ñinuk winiŋgamb minek ak, kun ak rek nep gi mindyakniŋ, winiŋgamb.
40 Ñin kun ak, bi omiŋal woŋgday okok, woŋg gi mindeniŋgayr ak; bap diy, bap kirginiŋgamb.
41 Pen biyn omiŋal palaw giniŋg, wiyt maŋgiy piksimbjakyiŋg gi mindeniŋgayr; bap diy, bap kirginiŋgamb.
42 “Kun ak Bi bap Ñinuk winiŋgamb ñin ak ma niŋbim rek, niŋrep giyiŋg mindenimimb.
43 Bi korip nop nimb ak bi tap siydep gok asway aŋgiy, niŋmindek, tap nup gok ma siy dipay.
44 Kun ak rek nimb minj moka giy mindenimimb. Mer ak: Bi bap Ñinuk ma asaw aŋgiy, sakiy sakiy giy mindeniŋgambim ñin ak winiŋgamb. Woŋg Tep Gipay, Timey Gipay, Aŋgak
45 “Biyomb bap kinjeŋ amniŋg giy, bi nup direp giniŋgamb ak nup aŋgniŋgamb, ‘Bi woŋg yip giñimbay gunap kuyip kond mindiy, tap keñmaŋgiy kuyip gok bilok ñirep giyiŋg mindenimin aŋgiy,” aŋgay amniŋgamb.
46 Kisen andkind apiy aŋgniŋgamb rek gek niŋiy, nup di tep yimb giniŋgamb.
47 Niŋind yimb aspiyn: nup aŋgek tap nuk gok maŋgiysek kond mindeniŋgamb.
48 Pen binuk aŋgayniŋgamb ak mind dand amiy mindrep ma giy, biyomb ak miñiy ma winiŋgamb aŋgiy,
49 biynimb woŋg giñemb gunap kuyip tapin pikiy, am bi ñiŋg ñimbiy sakiy aypay gok yip wopsakiy, tap yomb ñimb gi mindeniŋgamb.
50 Pen biyomb kasek ma winiŋgamb aŋgiy, monmon gi mindeniŋgamb ñin ak apiy,
51 nup gi timey yimb giy, biynimb tap siy tap timey wey weygiy gi mindpay gok yip aŋgayeniŋgamb; am meŋg siwbirikiy, siy aŋgmindeniŋgamb.
1 “Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin kun ak; kesim diniŋg gispiyn biy rek giniŋgamb. Biyomb bap biyn diniŋg gek, tap yomb ñiŋniŋg biyn piñ onep wanjrem ak lam keykey diy dand amniŋgambay.
2 Biyn piñ kun gok, onep mamind ak gos tep niŋniŋgambay; onep mamind ak gos niŋrep ma giniŋgambay.
3 Niŋrep ma giniŋgambay kun gok, lam daŋgiyep wel gunap sek dand ma amniŋgambay.
4 Pen biyn piñ gos niŋrep giniŋgambay gok, lam diy, lam daŋgiyep wel gunap botol miŋgan ak paŋgiy, dand amniŋgambay.
5 Pen biyn piñ kun gok kiyk maŋgiysek amjakiy, kond mindey mindey, bi biyn diniŋg giniŋgamb ak kasek ma apeniŋgamb mey, wisin apek kinamniŋgambay.
6 “Pen kisyimnamb yomb biyaŋ, biynimb gunap suk aŋgiy aŋgniŋgambay, ‘Bi biyn diniŋg gisap ak asaw. Nup am kinjeŋnamb ak niŋiy, poŋind owim aŋgniŋgambay.’
7 Kun aŋgeniŋgambay, biyn tiwin onep wanjrem kun ak maŋgiysek tikjakiy, lam wiyk kiyk gok girep giniŋgambay.
8 Kun giy biyn gos niŋrep ma giniŋgambay tiwin ak, biyn gos niŋrep giniŋgambay tiwin ak kuyip aŋgniŋgambay, ‘Lam chin gok suŋgniŋg gisap ak; wel nimb gok chinup gunap ñim aŋgniŋgambay.’
9 Aŋgey biyn gos niŋrep giniŋgambay tiwin ak aŋgniŋgambay, ‘Mer! Wel kun gok, nimbip gunap ñiy, chin gunap dinjun rek ma ayip. Nimb stowa amiy, nimbik gok key tawim aŋgniŋgambay.’
10 Kun aŋgeniŋgambay wel tawniŋg stowa amniŋgambay won ak, bi biyn diniŋg giniŋgamb ak apchakeniŋgamb. Biyn gos niŋrep giniŋgambay tiwin ak, bi kun ak yip korip miŋgan ameniŋgambay; nuk kinjeŋ giñiniŋgamb.
11 Kisen pen biyn piñ gos niŋrep ma giniŋgambay tiwin ak apchakiy aŋgniŋgambay, ‘Biyomb! Biyomb! Chinup kinjeŋ ak yikan aŋgniŋgambay.’
12 Aŋgey, biyomb biyn nuk diniŋgamb ñin kun ak aŋgniŋgamb, ‘Yand nimbip ma niŋbiyn aŋgniŋgamb.’
13 Kun ak nimb Biyomb ak ñin akay akaŋ, won akay winiŋgamb ak ma niŋbim rek, minj moka giy mindenimimb. Biyomb Bap Binuk Gok Kuyip Maniy Ñak Aŋgiy Paydoŋ Ay Aŋgak
14 “Pen kesim diniŋg gispiyn biy rek giniŋgamb. Biyomb bap miñmon paryomb okok amniŋg, bi woŋg nup giñiniŋgambay gok kuyip suk aŋgek apey, tap gok kond mindeyaŋ aŋgiy, kuyip ñiniŋgamb.
15 Binuk kun gok, woŋg keykey giniŋgambay rek niŋiy, maniy bilokiy, bi bap nup payp tawsin ñiniŋgamb, bap nup tiw tawsin ñiniŋgamb, bap nup wan tawsin ñiniŋgamb. Ñiy, nuk am okok mindakniŋ, bi payp tawsin diniŋgamb ak maniy kun ak diy, sikyim gi dand amiy apiy giy, maniy siyniŋ payp tawsin diniŋgamb.
17 Bi tiw tawsin diniŋgamb ak kunep, sikyim gi dand amiy apiy giy, maniy siyniŋ tiw tawsin diniŋgamb.
18 Pen bi maniy wan tawsin diniŋgamb ak, dand amiy, kaw tikiy lum ñiniŋgamb.
19 “Kisen mind dand amiy, biyomb kiyk ak andkind apiy, maniy ñimbiyn kun ak yerer gipay aŋgiy, kuyip aŋgniŋniŋgamb.
20 Aŋgniŋek, bi payp tawsin diniŋgamb ak, maniy nuk ak ñiy aŋgniŋgamb, ‘Biyomb niŋan! Yip maniy payp tawsin nep ñinak ak pen, yand maniy kun ak di, sikyim gi andik mandik giy, pen payp tawsin siyniŋ dipiyn aŋgniŋgamb.’
21 Aŋgek, biyomb ak pen aŋgniŋgamb, ‘Tep. Nand bi woŋg tep giñimban. Tap sikoy ak kun gipan ak, nip aŋgen tap yomb gok kond mindeniŋgamban. Ap korip yip ak miñmiñ yimb giyiŋg mindenimin aŋgniŋgamb.’
22 “Bi maniy tiw tawsin diniŋgamb ak kunep maniy nuk ak dap ñiy aŋgniŋgamb, ‘Biyomb. Yip tiw tawsin nep ñinak ak pen, yand maniy kun ak diy, sikyim gi andik mandik giy, maniy siyniŋ tiw tawsin dipiyn aŋgniŋgamb.’
23 “Aŋgek, biyomb ak aŋgniŋgamb, ‘Tep. Nand bi woŋg tep giñimban ak mey; kun gipan. Tap sikoy ak kun gipan ak, nip aŋgen tap yomb gok kond mindeniŋgamban. Ap korip yip ak miñmiñ yimb giyiŋg mindenimin aŋgniŋgamb.’
24 “Pen bi maniy wan tawsin diniŋgamb ak dap ñiy aŋgniŋgamb, ‘Biyomb. Yand nip niŋbiyn; nand bi kalrimey yimb. Biynimb nak gunap woŋg wariy kiyk gipay gok nand yikop pipaŋg dapiy ñimban.
25 Nand kun gipan rek, yand pirikiy, maniy ñinak ak dand amiy, kaw tikiy lum ñen mindyiŋgip ak, miñiy dand aswiyn aŋgniŋgamb.’
26 “Aŋgek biyomb ak aŋgniŋgamb, ‘Nand bi timey woŋg magep bap. Yand biynimb gunap woŋg gipay gok nep dapiy ñimben niŋban kun ak;
27 yenen maniy yip biy dam pasbuk ayey, miñiy apiy maniy siyniŋ gunap sek ma dipiyn?’
28 Kun aŋgiy, binuk gunap kuyip aŋgniŋgamb, ‘Kun gip ak, maniy wan tawsin kun ak jiw diy, bi payp tawsin ñinik ak nup ñinimimb.
29 Per apun rek: Biynimb gin yimb gok kuyip gunap sek ñey mindrep giniŋgambay; pen biynimb gin mer gok, kuyip siskoy nind aŋgayak ak piliŋg dey, yikop yimb mindeniŋgambay.
30 Kun ak bi woŋg ma gip kun anup kisyim yomb wip mis ar akyaŋ yokem, biynimb meŋg siwbirikiy, siy aŋgmindpay gok yip siy aŋg mindeŋ aŋgniŋgamb’ aŋgak.” Kor Yomb Kisen Ak
31 Bi bap Ñinuk kiyŋ yomb mindiy winiŋgamb ñin ak, enjol gok yip maŋgiysek apiy, nuk siya kiyŋ ar ak bisgek,
32 biynimb miñmon okok keykey mindpay rek, ap windin yirik ar nup siŋak nan-geniŋgambay, kuyip bilok pis ak key, pis ak key ayniŋgamb. Bi kanj siypsiyp meymey mokep gok, siypsiyp gok wikan bap tuŋgasik ay, meymey gok wikan bap key tuŋgasik ay gipay rek ak giniŋgamb.
33 Biynimb siypsiyp rek mindpay gok niŋiy, ñin yipund kind ak ayniŋgamb; biynimb meymey rek mindpay gok niŋiy, ñin aŋind kind ak ayniŋgamb.
34 Nuk kiyŋ yomb ak mey, biynimb tep gok kuyip aŋgniŋgamb, ‘Bapiy nimbip niŋimb. Wosrey nuk miñmon alwol gayak ñin ak, tip nimbip gayak ak mey, apiy tip tep kun ak dim.
35 Yenen: yip yiwan gek, tap keñmaŋgiy ñimbim. Ñiŋg nen gek, ñiŋg ñimbim. Miñmon par okok nimb apen, yip aŋgdiy di korip nimbik ak aypim.
36 Chech ma mindek, yip chech ak ñimbim. Yip tap gek, niŋmindrep gipim. Kalambis minden, yip ap niŋbim aŋgniŋgamb.’
37 “Kun aŋgeniŋgamb, biynimb tep gok nup pen aŋgniŋgambay, ‘Biyomb. ñin akay nip yiwan gek keñmaŋgiy ñimbun? Ñin akay ñiŋg nen gek, nip ñiŋg ñimbun?
38 Ñin akay par okok nimb apey, nip aŋgdiy dam korip chin ak aypun. Ñin akay chech ak ma mindek, nip chech ñimbun?
39 Ñin akay tap gek akaŋ, kalambis mindey, nip am niŋbun?’
40 “Aŋgeniŋgambay, kiyŋ yomb ak aŋgniŋgamb, ‘Mam yip yikop gunap kuyip girep gipim ak mey, yip girep gipim aŋgniŋgamb.’
41 Kuyip kun aŋgiy, biynimb aŋind kind okok ken mindeniŋgambay gok kuyip aŋgniŋgamb, ‘Bapiy Gor Seytan nup sek, Seytan enjol nuk gok sek kuyip yiwur gakniŋ mindeyaŋ aŋgiy, tip mon key yinjap bap gayak. Nimb biynimb timey yiwur yomb diniŋgambim gok, yip kirgiy, mon key yinjap kun ak amnimimb.
42 “Yenen: yip yiwan gek, tap keñmaŋgiy ma ñimbik. Ñiŋg nen gek, ñiŋg ma ñimbik.
43 Par okok nimb apen, yip ma aŋgdipik. Chech ma mindek; yip ma ñimbik. Yip tap gak ñin ak akaŋ, kalambis mindenik ñin ak, yip ma ap niŋbik aŋgniŋgamb.’
44 “Aŋgeniŋgamb, nup aŋgniŋgambay, ‘Biyomb. Ñin akay yiwan mindenak nip keñmaŋgiy ma ñinuk? Ñin akay ñiŋg nen gek nip ñiŋg ma ñinuk? Ñin akay okok nimb apey nip ma aŋgdinuk? Ñin akay chech nip ma mindek, nip ma ñinuk? Ñin akay tap gek akaŋ, kalambis mindenak, nip ma am niŋnuk?’
45 “Kun aŋgeniŋgambay, kiyŋ ak aŋgniŋgamb, ‘Nimb mam yip yikop gok kuyip direp ma gipik rek mey, yip sek gipik aŋgniŋgamb.’
46 Kun aŋgiy, kuyip aŋgyokek am tip pernep yiwur gakniŋ mindeniŋgambay ak amniŋgambay. Pen biynimb tep nuk gok aŋgek, perper mindeniŋgambay tip ak amniŋgambay aŋgak.”
1 Jiysis minim kun ak aŋgiy, binuk onep wimiŋgan ak kuyip aŋgak,
2 “Nimb niŋbim: ñin omiŋal mindiy, Pasopa ñin yomb ak miñiy aŋgiy, ap nan-giy mindeniŋgambay. Pen kiyk kun giy ap nan-giy, yip di gapman biyomb gok kuyip ñiy aŋgniŋgambay, ‘Nup mon kiros bak biyaŋ ñaŋgbiriknimimb aŋgniŋgambay’ aŋgak.”
3 Pen bi Gor nup tap simboŋgep yomb gok sek, bi minim tuŋgasikep gok sek ap Gor nup simboŋgep biyomb yimb Kayapas korip ak nan-giy,
4 Jiysis nup yerer giy, ñaŋgayjun aŋgiy, minim aŋgay geyak.
5 Pen, “Pasopa ñin biy kun gon, biynimb kuŋaynep ap mindpay gok penpen giniŋgiy rek ayip. Kun ak miñiy kirgiy, ñin bap nup pikayjun aŋgyak.” Biyn Bap Jiysis Nup Jun Wel Ayñak
6 Jiysis miñmon Beteniy mindiy, Saymon bi soysek korip ak am tap ñimbeyak. Ñiŋyakniŋ, biyn bap wel kuyrep, maniy yomb tawpay ak, botol sek dand apiy, Jiysis nup jun dum ak soŋgak.
7 Soŋgek, Jiysis binuk gok simbwur kuyip ak timey gek aŋgyak, “Wel kun ak dand amiy maniy yomb diy, biynimb tap ma mindip gok kuyip ñemb rek ak pen, yenen yikop soŋgip aŋgyak.”
10 Minim kun ak aŋgeyak Jiysis niŋiy kuyip aŋgak, “Nuk yip girep yimb gip; yenen kun aspim?
11 Biynimb tap ma mindip gok yip per mindeniŋgambim yand yip per ma mindoniŋgambun.
12 Biynimb komniŋg; wel ayñiy dam kombay rek ak yip ayñisap.
13 Pen niŋind yimb aspiyn! Kisen miñmon okok maŋgiysek, minim yip ak aŋgñiyiŋg, biyn ak Jiysis nup wel ayñak aŋgiy nup kesim diyiŋg, gak kun ak niŋnep mindeniŋgambay aŋgak.” Jiwdas Jiysis Nup Mimuŋg Gak
14 Ñin kun ak, Jiysis binuk Jiwdas Yiskariyot; Jiysis nup kayn gi dand amen pik ayniŋgiy aŋgiy, Gor nup tap simboŋg ñiyiŋgipay biyomb gok kuyip niŋniŋg amnak.
15 Amiy aŋgak, “Jiysis nup kayn gi dand apiy nimbip ñeniŋgayn, yip tap yerip ñiniŋgambim?” Aŋgek nup maniy siylpa ñin jiwiy andikiy anep ar ak ñiyak.
16 Ñeyak Jiwdas pen yerip giy kuyip aŋgen, Jiysis nup ap dand amniŋgiy aŋgiy, gos ak niŋak. Jiysis Binuk Gok Yip Pasopa Tap Ñiŋak
17 Kisen Pasopa wiyk ak kiñiŋ gi gakniŋ, binuk gok Jiysis mindek ak apiy aŋgyak, “Ñin Pasopa siypsiyp ñiluk pikñiŋniŋgambun ak maŋ mindip. Kun ak chin korip akay amiy tap ñiŋniŋgambun gok gayrep ginjun aŋgyak.”
18 Aŋgeyak kuyip aŋgak, “Nimb dawin yomb ak amiy bi bap nup aŋgniŋiy aŋgnimimb, ‘Tiysa aŋgip ñin yand ak maŋ mindip ak mey, bi yand gok yip siypsiyp ñiluk pik daŋgiy ñiŋniŋgambun korip nund ak aŋgip’ aŋgnimimb.”
19 Jiysis kun aŋgek binuk gok aŋgak rek niŋiy, am siypsiyp kun ak korip miŋgan kun ak pik daŋgiy gayrep geyak.
20 Duŋgep won ak binuk onep wimiŋgan ak yip bisgiy,
21 tap ñimbyiŋg aŋgak, “Yand nimbip niŋind yimb aspiyn. Bi chin yip tap ñimbsipun biy, bap yip kayn gi dand amniŋgamb aŋgak.”
22 Aŋgek binuk gok gos yomb niŋiy, nokom nokom nup aŋgniŋyiŋg aŋgyak, “Biyomb! Yip ma apan rek?”
23 Aŋgeyak aŋgak, “Bi yand yip piler nokom ñimbsipur ak yip kayn gi dand amniŋgamb.
24 Baybol buk ak wosrey aŋgiy tikyak rek, yip kayn gi dand amiy, pikayey kumniŋgayn ak pen; bi yip kayn gi dand amniŋgamb anup simb niŋsipiyn. Nonim nup ma tikpikop ak tep. Pen tikek, mindyiŋg kun giniŋgamb ak, kisen yiwur yomb yimb ak diniŋgamb aŋgak.”
25 Aŋgek binuk Jiwdas nup kayn giniŋg gak ak aŋgak, “Tiysa. Yip ma apan rek?” Aŋgek aŋgak, “Mey nip aspiyn aŋgak.” Jiysis Binuk Gok Kuyip Biret Wayn Ñak
26 Tap ñimb mindyiŋg Jiysis biret ak diy, Gor nup tep aŋgiy, tipaŋg kuyip ñiyiŋg aŋgak, “Diy ñiŋim. Ak mumbwak yand rek aŋgak.”
27 Kun aŋgiy, ñiŋg wayn kap ak kunep diy, Gor nup tep aŋgiy, kuyip ñiyiŋg aŋgak, “Nimb maŋgiysek ñiŋnimimb.
28 Ñiŋg biy mey, likañ yand biynimb kuŋaynep kuyip nen yowniŋgamb rek nimbip ñispiyn. Likañ yand yowniŋgamb kun ak mey; Gor tap siy tap timey gipay gok niŋiy kirginiŋgayn aŋgak minim ak wos amniŋgamb aŋgak.”
29 Kun aŋgiy aŋgak, “Yand nimbip niŋind aspiyn. Wayn ñiŋg biy miñiy gunap sek ma ñiŋniŋgayn. Kisen Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak, nimb yip wayn ñiŋg kisenimb ak ñiŋniŋgayn aŋgak.”
30 Kun aŋgiy binuk gok yip lotiw kamep bap aŋgyiŋg, miñmon Oliyp dum amniyak. Jiysis Piyta Nup, Bi Kun Ak Ma Niŋbiyn Aŋgniŋgamban Aŋgak
31 Jiysis kuyip aŋgak, “Gor aŋgak rek Baybol buk ak tikiy aŋgyak:
‘Yand bi kanj siypsiyp mokep ak nup pik ayen, kanj siypsiyp gok maŋgiysek pirik amniŋgambay aŋgyak.’ Aŋgyak kun ak mey, mindak maynamb biyaŋ nimb maŋgiysek yip kirgiy, pirik amniŋgambim.32 Pen yand kumiy tikjakiy, miñmon Galiyliy nind ameniŋgayn; nimb kisen ninimimb aŋgak.”
33 Aŋgek Piyta aŋgak, “Bi maŋgiysek nip kirgiy kund ñiniŋgambay rek ayip; yand kun ma giniŋgayn aŋgak.”
34 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Niŋind apiyn: kisyimnamb biyaŋ kakaruk suk ma aŋgniŋgamb won ak, Bi kun anup ma niŋbiyn aŋgiy, won omiŋal nokom aŋgniŋgamban aŋgak.”
35 Aŋgek Piyta kilis timey giy aŋgak, “Yip pikayniŋg pikayniŋgambay ak pen; Jiysis bi yand mer aŋgiy ma aŋgniŋgayn aŋgak.” Jiysis binuk gunap kunep Piyta aŋgak rek nep aŋgyak. Jiysis Nop Nup Aŋgniŋ Mindek
36 Jiysis binuk gok yip miñmon Getsemeniy amiy, binuk gunap kuyip aŋgak, “Nimb biy bisiŋg mindenimimb. Yand siŋbindoŋ amiy, Bapiy nup aŋgniŋ mindeniŋgayn aŋgak.”
37 Kun aŋgiy Piyta nup poŋind, Sebediy ñinuk Jemis yip Jon kuyip poŋind saŋdak. Amyiŋg, Jiysis nuk gos yomb niŋiy,
38 kuyip yakam aŋgak, “Mindmaŋgiy yip piŋiyñiy nep aysap ak kumnim rek ayip. Biy mindiy, yip kond mindenimimb aŋgak.”
39 Kun aŋgiy, kuyip kun siŋak aŋgay, nuk yep kondoŋ siŋak amiy, jiy kuyaŋgiy, jomluk ak di man biyaŋ ay, Gor nup aŋgniŋiy aŋgak, “Bapiy. Tap yip giniŋg gisap kun ak mer aŋgiy ker, mer aŋgnimin; pen yand gos niŋbiyn ar ak ma ginimin; gos nand key niŋban rek ginimin aŋgak.”
40 Kun aŋgiy andkind apiy niŋak: binuk gok kineyak; Piyta nup aŋgak, “Won bap yenen yand yip niŋmindiy ma kinjipim?
41 Timey ginjun rek ayip aŋgiy, Gor nup aŋgniŋyiŋg mindenimimb. Gos nimbik ak ginimimb rek ayip ak pen; mumbwak anep mawses gip aŋgak.”
42 Jiysis kun aŋgiy, tip am Nop nup aŋgniŋiy aŋgak, “Tap yip giniŋg gisap ak, kirgep rek ma mindip monmon gaŋ; gos nak aŋgak.”
43 Kun aŋgiy, tip ak andkind apiy niŋak: binuk gok ma niŋmindeyak, wisin kineyak.
44 Pen nuk andkind amiy, Nop nup nind aŋgniŋak rek nep tip ak aŋgniŋiy,
45 andkind apiy, binuk gok kuyip aŋgak, “Nimbip mawses gek kin mindpim? Tikjakem amnun. Niŋim! Bi yip mimuŋg niŋimb ak, bi tap siy tap timey gipay gok kuyip ñiyn aŋgiy poŋind asaw biy aŋgak.” Jiwdas Jiysis Nup Kayn Gi Dand Amnak
47 Minim aŋgakniŋ, Jiwdas nuk, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, Jiwda kanjsol gok sek nup aŋgyak rek, bi kiyk kuŋaynep dand owak. Kiyk baynat gunap, kur gunap diy dand sesek wiyak.
48 Jiwdas kuyip aŋgay aŋgak, “Yand bi bap nup am diy, kaykol ginikniŋ aŋgnimimb; Jiysis mey ak aŋgiy, nup dinimimb aŋgak.”
49 Aŋgak rek Jiysis mindek ak apchakiy, mindpan aŋgiy, nup kaykol gak.
50 Kun gek Jiysis aŋgak, “Buŋgiy. Giniŋg gispan kun ak kasek gan aŋgak.” Aŋgek, bi Jiwdas yip wiyak gok Jiysis nup chichiy diyak.
51 Pen nup kun giy diyakniŋ, Jiysis binuk bap baynat ak lipiŋg diy, bi Gor nup simboŋgep yomb yimb woŋg giñiyiŋgip anup timund piskind ak pisnep timbrik yokak.
52 Kun gek Jiysis nup aŋgak, “Ñayip baynat ak dipan okok tip ak liŋgey amnaŋ. Biynimb ñayip baynat diy penpen gipay gok, ar kun ak nep kumbay.
53 Yand ‘Bapiy ak-ey!’ aŋgembinip, nuk enjol tiwin keykey onep wimiŋgan ak rek yokek, ap yip kond mindembiyap.
54 Pen wosrey Baybol buk ak tikiy; yip kun kun giy kumniŋgamb aŋgyak ak mey, kun ginimuŋ. Yand ar bap key geniŋgayn yipund ma giniŋgamb aŋgak.”
55 Pen bi nup diniŋg wiyak kun gok kuyip aŋgak, “Yand per am Gor aŋgniŋep korip ak bisgiy, biynimb gok kuyip minim aŋgñimbiyn ak pen, yip ma dipim. Miñiy pen baynat sek, kur sek dand apiy, bi tap siydep rek ak yip dipim.
56 Pen gipim kun ak, bi Gor minim aŋgep gok giniŋgamb aŋgyak rek nep gipim aŋgak.” Won kun ak Jiysis binuk gok maŋgiysek nup kirgiy, pirik amniyak. Jiysis Nup Kor Giyak
57 Pen bi low tiysa gok sek, bi Jiwda kanjsol gok sek ap nan-gi mindeyak Kayapas bi Gor nup simboŋgep yomb yimb korip ak mey; Jiysis nup chichiy diy, dand korip kun ak amniyak.
58 Pen Piyta kindik kindik amiy, korip mis ar ak mindiy, Gor aŋgniŋep korip poliys gok yip bisgiy, yerip rek giniŋgambay aŋgiy niŋmindek.
59 Bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi kanjsol yikop gok sek aŋgyak, “Chin bi minim yesek aŋgniŋgiy gunap kuyip aŋgniŋon, kiyk minim bap aŋgey, yipund giy mindek, minim kiñiŋ mey ak aŋgiy, Jiysis nup pikayjun aŋgyak.” Kun aŋgyak ak pen, minim kun ak keykey amek kiñiŋ niŋiy nup pikayniŋgiy rek bap ma mindek.
61 Pen bi omiŋal apiy aŋgrik, “Bi kun biy, ‘Gor aŋgniŋep korip ak timbrikyokem, ñin omiŋal nokom mindiy, tip ak giniŋgayn aŋgak’ aŋgrik.”
62 Kun aŋgerik, bi Gor nup simboŋgep yomb yimb ak, Jiysis nup aŋgak, “Minim nip apay ak; pen ma aŋgniŋgamban?”
63 Aŋgek, Jiysis pen minim bap ma yimb aŋgak. Kun gek, bi Gor nup simboŋgep biyomb yimb ak aŋgak, “Miñiy kor mindpun biy, yesek ma aŋgnimin. Gor Biyomb gek perper mindpay ak kunep niŋmindip. Kun ak chinup yipund giy aŋgnimin. Nand Gor Ñinuk Kiyŋ yomb key yimb ak akaŋ?”
64 Aŋgek Jiysis aŋgak, “Mey apan ak. Nimb maŋgiysek niŋim! Yand nimbip aspiyn: yand Gor ñin yipund kind okok mindiy, semb ar biyoŋ nimb lum biy apeniŋgayn niŋniŋgambim aŋgak.”
65 Jiysis kun aŋgek, bi Gor nup simboŋgep yomb ak, yenen kun aŋgip aŋgiy, chech nuk gok key tuŋgralikyiŋg aŋgak, “Nuk Gor nup yimb ak dand apyapyiŋg asap! Kun ak biynimb gunap ma aŋgniŋjun. Nuk timey gip rek miseŋ aŋgip.
66 Akaŋ nimb gos yerip niŋbim?” Aŋgek aŋgyak, “Mey aŋgip ak nen; kumnimuŋ aŋgyak.”
67 Kun aŋgiy, nup jomluk okok kiñuk giñiy, pikyiŋg giyak. Gunap weygiy, mikem nup okok piksil giyiŋg aŋgyak,
68 “Nand Kiyŋ yomb key yimb tap okok maŋgiysek niŋban ak; an nip piksap ak, chinup aŋgey niŋun aŋgyak.”
69 Pen Piyta korgep korip mis ar biyaŋ bisiŋg mindek ak mey, bi Gor nup simboŋgep yomb yimb anup woŋg giñiyiŋgip pañ ak apiy, nup aŋgak, “Nand Jiysis bi Galiyliy nimb ak yip mindambiyr aŋgak.”
70 Aŋgek, Piyta biynimb gok maŋgiysek niŋmindyakniŋ aŋgak, “Minim nand aspan ak yand ma niŋbiyn aŋgak.”
71 Kun aŋgiy, tikjakiy, am kinjeŋrumb siŋak mindakniŋ, biyn korip kun ak woŋg giyiŋgip bap ap nup niŋiy, bi mindeyak gok kuyip aŋgak, “Nuk bi Jiysis Nasaret nimb ak yip minder niŋbiyn aŋgak.”
72 Aŋgek, Piyta aŋg silokiy aŋgak, “Yand niŋind yimb apiyn! Bi apim kun ak yand ma yimb niŋbiyn aŋgak.”
73 Sikoy won bap mindiy, bi Piyta yip jak mindeyak gok nup aŋgyak, “Niŋind nep apun. Nand bi kiyk bap. Meŋg miŋgan kiyk apay rek apan aŋgyak.”
74 Aŋgeyak, Piyta minim kasek aŋgiy aŋgak, “Yand nimbip niŋind yimb apiyn! Bi nimb apim kun ak yand ma yimb niŋbiyn aŋgak.” Kun aŋgakniŋ day kakaruk ak suk aŋgek,
75 Piyta Jiysis minim nup aŋgak ak niŋyiŋg gospar ayak. Yenen: Jiysis aŋgak, “Kakaruk ma aŋgniŋgamb won ak yand nup ma niŋbiyn aŋgiy, won omiŋal nokom aŋgniŋgamban aŋgak.” Gos kun ak niŋiy mey gospar ay, mis amiy siy yomb aŋgak.
1 Miñmon yowakniŋ, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi minim tuŋgasikep yikop gok sek minim aŋgniŋ aŋgniŋ giy Jiysis nup pikayun aŋgiy,
2 nup miñ ay dand amiy, gapman biyomb Paylat nup ñiyak. Jiwdas Kumak
3 Pen Jiysis nup kor giy, pikayniŋg geyak niŋiy, Jiwdas, yenen Jiysis nup mimuŋg niŋbiyn aŋgiy, maniy dak ak, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, biyomb yikop gok sek kuyip jiw dam ñiniŋg, Gor aŋgniŋep korip ak amnak.
4 Amiy, maniy kun ak kuyip ñiyiŋg aŋgak, “Jiysis timey ma gip ak pen, nup mimuŋg niŋbiyn rek mindak kumniŋgamb aŋgak.” Aŋgek kiyk aŋgyak, “Ak tap chin mer. Nak keynep kun gipan aŋgyak.”
5 Aŋgeyak, maniy ñiyak ak Gor aŋgniŋep korip miŋgan ak diyokiy, am miñ ñiŋak.
6 Bi Gor nup simboŋgep yomb gok maniy kun ak diy aŋgyak, “Maniy kun biy, bi pikayun aŋgiy mimuŋg ginuk ak mey, opriyŋ ñinjun rek ma ayip aŋgyak.”
7 Kun aŋgiy, minim aŋgniŋ aŋgniŋ giy, bi par okok nimb ap biy kumey dam komjun miñmon wikan bap tawun aŋgiy, am man yiŋgiy siŋgey tiyn giyiŋgipay miñmon wikan ak tawyak.
8 Tawiy, miñmon wikan kun biy, mimuŋg piŋiy ñimbun maniy ak diy tawnuk ak mey; yimb ‘Likañsek’ aŋgjun aŋgyak. Miñiy kunep miñmon wikan kun ak, yimb ‘Likañsek’ apay.
9 Pen kiyk mankumb tawyak kun ak, bi Gor minim aŋgep Jeriymaya nind aŋgiy tikak rek nep giyak. Nuk tikiy aŋgak:
“Kiyk maniy ñin jiwiy andikiy onep ar ak, Jiwda biynimb mimuŋg piŋiyñinuk maniy ak aŋgiy,10 dand amiy, miñmon man yiŋgiy siŋgey tiyn giyiŋgipay wikan ak tawniŋgambay. Biyomb ak yip giniŋgambay aŋgiy aŋgak rek nep giyak.” Biyomb Paylat Jiysis Nup Aŋgniŋak
11 Jiysis nup dand gapman biyomb Paylat mindek ak amniyakniŋ, Paylat, Jiysis nup aŋgak, “Nand Jiwda kay kiyŋ yomb kiyk ak mindpan?” Aŋgek Jiysis aŋgak, “Mey apan ak aŋgak.”
12 Pen bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi kanjsol yikop gok sek nup minim gunap aŋgeyak, nuk pen minim bap ma nep aŋgak.
13 Kun gek, gapman biyomb Paylat aŋgak, “Minim keykey aŋgiy nip kor gispay ak ma niŋban?”
14 Aŋgek, Jiysis nup minim bap ma aŋgek, Paylat gos kuŋay yimb niŋak.
15 Pen Paylat kiyŋ bispay siya ar ak bisiŋg mindakniŋ, biynuk minim bap aŋgek apek aŋgak, “Yand maynamb wisin niŋbiyn: Bi kor gispim ak bi tep. Nup minim yiñ ma aŋgnimin. Yand wisin niŋbiyn kun ak, gos kuŋay niŋsipiyn aŋgak.” Minim kun ak Paylat nuk nep niŋiy aŋgak, Jiysis tap bap ma gak, biyomb guniy nup yikop miluk niŋiy dand opay. Kun ak kinjeŋ yerip ak piyow niŋiy nup aŋgyoken amnaŋ aŋgiy, gos ak niŋak. Pen Rom gapman biyomb gok per simiy ak simiy ak Jiwda kay biret yiys sek ma ñimbay ñin yomb ak, kuyip kalambis bi bap key aŋgniŋyiŋgipay ak, yikop wisik yokyiŋgip. Ñin kun ak, Jiwda kay bi kiyk niŋrep giyiŋgipay bap ap kalambis mindek. Yimb nuk ak Barabas. Kun ak biynimb kuŋaynep ap nan-geyak Paylat aŋgak, “Bi nimbip akay yikop aŋgyoknim? Jiysis, Kiyŋ yomb key yimb apay ak akaŋ, Barabas nup aŋgak.”
20 Aŋgek bi Gor nup tap simboŋgep yomb gok sek, bi kanjsol yikop gok sek biynimb gok kuyip aŋgyak, “Gapman biyomb Paylat nup aŋgenimimb, Barabas nup wisik yokiy, Jiysis nup mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirik ayniŋgiy aŋgyak.”
21 Kun ak kisen gapman biyomb ak kuyip aŋgak, “Bi omiŋal biy, an nup rek nimbip wisik yoknim?” Aŋgek aŋgyak, “Barabas nup wisik yoknimin aŋgyak.”
22 Aŋgeyak Paylat aŋgak, “Kun apim ak, Jiysis Kiyŋ yomb key yimb apay ak nup yerginim?” Aŋgek, kiyk maŋgiysek aŋgyak, “Nup mon bak biyoŋ ñaŋgbiriknimimb aŋgyak.”
23 Aŋgeyak gapman biyomb Paylat aŋgak, “Yenen? Nuk tap yerip ak timey gak?” Pen minim aŋgak ak ma niŋiy, minim dand araniy aŋgyak, “Nup mon kiros bak biyoŋ ñaŋgrimbik aynimimb! Nup mon kiros bak biyoŋ ñaŋgrimbik aynimimb aŋgyak.”
24 Aŋgeyak minim gunap sek aŋgen penpen giniŋgiy rek ayip aŋgiy, Paylat ñiŋg diy ñin ayokyiŋg kuyip aŋgak, “Jiysis nup pikayniŋg gispim ak, minim kun ak yip ma winiŋgamb; nimbip key andkind winiŋgamb aŋgak.”
25 Aŋgek aŋgyak, “Ak chip nambinj chin key. Minim kun ak, chin sek, ñapan chin gok sek niŋniŋgambun aŋgyak.”
26 Kun aŋgeyak, Paylat kuyip Barabas nup wisik yokiy, Jiysis nup miñ diy pikiy, mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirik ayaŋ aŋgiy, amiybi gok kuyip yomak.
27 Amiybi yomb gok nup diy, dand korip yomb kiyk ak amiy, amiybi yikop gok kuyip maŋgiysek suk aŋgey,
28 ap nan-giy, chech nup ak tuŋgjiwiy chech likañ biyomb yimbay rek bap dand apiy nup yimñiyak.
29 Yimñiy miñ ñiwñiw sek gok dand apiy, kiyŋ kay aypay arband rek bap giy, nup ayñiyiŋg, biyomb gok kur kunep dipay aŋgiy, gamil par bap di Jiysis nup ñin yipund kind ak ñiy, ap nup koŋgim yimiy, aŋgjiwyiŋg aŋgyak, “Jiwda kiyŋ kiyk biy per mindonimuŋ aŋgyak.”
30 Kun aŋgiy, nup kiñuk giy, gamil kur kun ak jiw diy, nup jun dum biyoŋ pikyak.
31 Nup kun giy gi timey giy, chech likañ ayñiyak ak tuŋgasikyokiy, chech nuk gok key ayñiy, nup mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirik ayniŋg, poŋind amniyak. Jiysis Nup Mon Kiros Bak Biyoŋ Ñaŋgbirik Ayak
32 Kinjeŋnamb okok dand amyiŋg niŋyak, bi bap Sayriyniy nimb apek. Yimb nuk ak Saymon. Nup namb pikiy, kilis giy aŋgyak, “Jiysis nup ñaŋgbirik ayniŋgambun mon kiros biy dand amnoŋ aŋgyak.”
33 Aŋgey dakniŋ, miñmon Golgota dum amniyak. Golgota kun ak, chip jun dum apay.
34 Pen dum kun ak amjakiy, amiybi gok malasin silik bap diy, wayn ñiŋg ak diy, sesek tuŋgandik mandik giy, Jiysis nup ñeyak, nuk ñimb niŋiy kirgak.
35 Nup mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirik ay, chech nup gok bilok keykey diniŋg, sandiw rek giy diyak.
36 Diy mey, nup mon ñaŋgbirikyak kiñiŋ siŋak bisgiy niŋmindeyak.
37 Nup ñaŋgbirikiy, kiros bak biyoŋ yimb tikay aŋgyak, “Jiwda kay Kiyŋ yomb kiyk ak aŋgyak.”
38 Pen Jiysis nup ñaŋgbirik ay, bi tap siydep omiŋal ak, bap ñin yipund pis ak, bap aŋind pis ak, ñaŋgbirik ayak.
39 Biynimb kinjeŋram aran apyan geyak gok, jun gormar giy, nup aŋgjiwiy aŋgyak, “Nand Gor Ñinuk rek! Gor aŋgniŋep korip ak timbrikyokiy, ñin omiŋal nokom mindiy tip ak gi diniŋgamban ak mey; mon kiros bak biyoŋ kirgiy apey chin niŋun aŋgyak.”
41 Bi Gor nup simboŋgep yomb gok, bi low tiysa gok, bi kanjsol yikop gok sek kunep; nup aŋgjiwiy aŋgyak,
42 “Biynimb gunap kuyip gamb kim ambay ak pen, nuk key kun ginimuŋ rek ma ayip. Yisrel, Kiyŋ yomb chin ak, mon kiros bak biyoŋ kirgiy man ar biy apey, niŋind aŋgip aŋgiy niŋjun.
43 Nuk Gor nup gosimb niŋiy, yand Gor Ñinuk aŋgip ak, miñiy ap Ñinuk nup diyokek chin niŋun aŋgyak.”
44 Bi tap siydep Jiysis yip ñaŋgrimbikyak omiŋal ak kunep, nup minim timey kun ak rek nep aŋgrik. Jiysis Pisnep Kumak
45 Ñin kun ak pumbnamb yomb yoŋ won ak, kisyim apiy mind dand amiy pumb kuyim gak won ak tip ak melik gak.
46 Won kun ak Jiysis suk yomb aŋgiy aŋgak, “Yilay. Yilay, lema sambaktaniy aŋgak.” Aŋgak kun ak, “Gor Bapiy yomb. Gor Bapiy yomb. Yip yenen kirpan aŋgiy aŋgak.”
47 Nuk kun giy suk yomb aŋgek, biynimb gunap maŋ kun siŋak mindeyak gok niŋiy aŋgyak, “Bi kun biy bi Gor minim aŋgep Yilayja nup suk asap aŋgyak.”
48 Kun aŋgiy, bi bap am tap machres rek ayak band bap dand apiy, ñiŋg wayn silik ak tawiy, gamil kur par ak diy, kambis ñaŋgiy, ñen ñiŋaŋ aŋgiy ñak.
49 Kun giy ñek, bi gunap aŋgyak, “Kapkap niŋmindon. Bi Yilayja apiy, nup diyokniŋgamb akaŋ aŋgyak.”
50 Aŋgiy, niŋmindyakniŋ, Jiysis suk yomb aŋgiy, añiŋ band mindek ak kurgak.
51 Won kun anep, chech paryomb Gor aŋgniŋep korip ñiluk miŋgan biyaŋ kinjeŋrumb pilgiyak ak, namb ak puŋgrik biyoŋ biyaŋ ay mindek. Kun gakniŋ, monmon diy, kamb gok puŋglakiy,
52 chip komyak kamb miŋgan pilgiyak gok miŋgan yikiy, Gor biynimb nuk nind kumey komyak gok kuŋaynep gek, tip ak tikjakyak ak mey;
53 Jiysis tikjakak ñin ak Jerusalem ameyak, biynimb kuŋaynep niŋyak.
54 Pen monmon diy, yerer gak ak niŋiy amiybi yomb ak sek, binuk gok sek niŋiy aŋgyak, “Yaw-ey! Nuk Gor Ñinuk yimb aŋgyak.”
55 Pen biyn kuŋaynep ap keykey siŋak mindiy niŋmindeyak. Biyn kun gok Jiysis nup kondiy, Galiyliy nimb wiyak.
56 Biyn mindeyak kun gok bap Mariya Makdala; bap Jemis yip Josep yip nonim Mariya; bap Sebediy ñinuk omiŋal nonim ak. Jiysis Nup Kamb Miŋgan Ak Komyak
57 Bi tap kuŋay mindek miñmon Armatiya nimb bap Jiysis kumek niŋiy, duŋgep won ak ap gapman biyomb Paylat nup Jiysis mumbwak ak dinim akaŋ aŋgek, Paylat yaw aŋgiy, binuk gok kuyip aŋgek, nup ñiyak. Bi kun ak yimb nuk Josep. Nuk Jiysis binuk bap.
59 Josep nup Jiysis mumbwak ak ñiyakniŋ, nuk chech tund tep ak diy, nup maŋgiysek pipkomiy,
60 dam kamb miŋgan kisen nep, yip komniŋgambay aŋgiy aŋgek kiluk ayak miŋgan ak komiy, kamb yomb bap tuŋg milokek amek, kamb miŋgan ak pilgiy amnak.
61 Biyn yimb aloŋg Mariya omiŋal ak ap niŋmindrikniŋ, kun giy komak. Amiybi Gok Jiysis Nup Komyak Kamb Miŋgan Ak Kond Mindeyak
62 Jiysis kumek komyak ñin kun ak, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, Peresiy gok sek lotiw ñin ak toy aŋgiy, tap dap nan-giyak. Minek, gapman biyomb Paylat mindek ak amiy aŋgyak,
63 “Biyomb. Bi yesek aŋgep kun ak aŋgak, ‘Yand kumiy, ñin omiŋal nokom mindiy tikjakniŋgayn aŋgak.’
64 Kun ak bi gunap aŋgey, ñin omiŋal nokom kawrumb ak kond mindeniŋgiy. Mer ak binuk gok ap mumbwak nup ak siy dand amiy, biynimb okok kuyip yesek aŋgiy aŋgniŋgambay, ‘Nuk tip ak tikjakip aŋgniŋgambay.’ Kun gey, minim yesek aŋgyiŋgipay ak sikoy rek ayniŋgamb, kisen aŋgniŋgambay ak yomb yimb giniŋgamb aŋgyak.”
65 Aŋgeyak Paylat kuyip aŋgak, “Kun ak nimb amiybi kaw bap aŋgrep gem, am kun siŋak niŋmindeniŋgiy aŋgak.”
66 Aŋgek am kinjeŋ pilgiyak kamb yomb ak wiren rek giy, amiybi kaw bap aŋgeyak am kun siŋak niŋmindeyak.
1 Minek miñmon tikdam yokakniŋ, biyn yimb aloŋg Mariya omiŋal ak, Jiysis nup komyak ak niŋniŋg amnirik.
2 Won kun ak enjol bap semb biyoŋ nimb apiy, Jiysis nup komiy kamb pilgiyak ak, tuŋgmilok gol okok yokiy, ar kun ak bisgakniŋ, monmon yomb yimb ak owak.
3 Enjol kamb ar bisiŋg mindek kun ak, jomluk nuk ak ñiñakol giyiŋg mindek. Chech nuk ak, tund tep yimb ak ayak.
4 Pen amiybi niŋmindeyak gok, nup niŋiy jel pirikiy, kin ambun tikiy mindeyak.
5 Pen enjol ak biyn omiŋal ak kuyip aŋgak, “Ma piriknimiyr! Yand niŋbiyn: nirmiŋay Jiysis bi mon kiros bak biyoŋ ñaŋgbirik ayak anup niŋraspiyr.
6 Nuk biy ma mindip. Nind aŋgak rek mindarik tip tikjakiy amimb. Apiy nup dayak ar ak niŋiy,
7 am binuk gok kuyip aŋgnimiyr, ‘Tip tikjakiy Galiyliy amimb aŋgnimiyr.’ Nimb biynimb nuk gok, nup niŋniŋgambim kun okok. Minim kun ak nep nimbip aŋgñiniŋg aswiyn aŋgak.”
8 Kun aŋgek niŋiy, biyn omiŋal ak pirikrik ak pen; miñmiñ giyiŋg, binuk gok kuyip minim kun ak aŋgniŋg kasek amnirik.
9 Kinjeŋnamb okok amnirikniŋ, Jiysis kuyipmiŋay namb pikiy, “Nir mindpiyr aŋgak.” Aŋgek, kiymiŋay ap koŋgim yimiy, nup diniŋiy lotiw gerik,
10 kuyipmiŋay aŋgak, “Ma piriknimiyr! Yand Galiyliy amjipiyn ak; nir am mam yand gok kuyip aŋgnimiyr, ‘Nup am niŋnimimb miñmon Galiyliy aŋgnimiyr’ aŋgak.” Amiybi Gok Am Jiysis Tikjakak Rek Minim Ak Aŋgyak
11 Biyn omiŋal ak, kinjeŋnamb okok amnirikniŋ, amiybi niŋmindeyak gok, dawin yomb Jerusalem amiy, bi Gor nup simboŋgep yomb gok kuyip, Jiysis tikjakak minim ak aŋgñiyak.
12 Aŋgñeyak, bi Gor nup simboŋgep yomb gok, am bi kanjsol gunap yip, minim aŋg ar nokom ay apiy, amiybi kun gok kuyip maniy yomb ñiy aŋgyak,
13 “Jiysis kun kun giy tikjakip aŋgiy ma aŋgnimimb. Pen aŋgnimimb, ‘Chin kinambun won ak binuk gok apiy, mumbwak nup ak siy dand ambay aŋgnimimb aŋgak.’
14 Kun gey, gapman biyomb ak minim kun ak niŋiy aŋgek, chin yip aŋgoniŋgambun; nimbip miker gunap ma ñiniŋgamb aŋgyak.”
15 Kun aŋgey, amiybi gok maniy kun ak diy, am biyomb kun gok aŋgyak rek nep aŋgyak. Kiyk tom giy, Jiysis mumbwak nup ak, binuk gok siy dand ambay aŋgeyak, miñiy Jiwda biynimb gok minim kun ak aŋgyiŋg mindpay. Jiysis Binuk Gok Nup Niŋyak
16 Jiysis binuk onep aŋgip ak Galiyliy amiy, kuyip nind aŋgak dum ak amniyak.
17 Amiy Jiysis nup niŋiy, lotiw giyak. Pen gunap niŋsindol giy aŋgyak, “Ak Jiysis akaŋ bi ak key aŋgyak.”
18 Jiysis maŋ siŋak apiy, kuyip aŋgak, “Bapiy yip aŋgek mey, man ar biy kond mindiy, semb biyoŋ kond mindiy gipiyn.
19 Kun ak nimb miñmon okok kind kind amiy, biynimb gok yip ker dinimimb. Diy, Bapiy Gor ker mindpay, Ñinuk ker mindpay, Kawnan nuk ak ker mindpay aŋgiy, kuyip ñiŋg pikñinimimb.
20 Pikñiy, yand nimbip ginimimb aŋgiy minim yerip yerip aŋgñimbiyn ak maŋgiysek, kuyip aŋgñirep gem niŋiy kindik giniŋgiy. Pen yand nimb yip nep mindiy, mind dand amiy, ñin kisen ak winiŋgamb aŋgak.”