1 Paulus, bruefe zum Aposchtel Chrischti Jesus durch d Wille Gottes, un Sosthenes, unsa Brueda,
2a de Gmeinde Gottes in Korinth, a de Gheiligte in Chrischtus Jesus, de bruefene (gruefene) Heilige samt allä, de d Name fu unsrem Herrn Jesus Chrischtus aruefe an jedäm Platz, bi nene un bi uns (us):
3 Gnade isch mit äich un Friede vu Gott, unsam Vada (Babbe), un däm Herrn Jesus Chrischtus!
4 Ich dank minem Gott alliziit äiretwägä fir de Gnade Gottes, de äich ge isch in Chrischtus Jesus,
5 daß ihr durch nen in allä Schtickli rich gmacht sin, in alli Lehr un in alles Wisse.
6 Denn de Predigt vu Chrischtus isch in äich schtark wore,
7 so daß sa kei Mangel hän an irgendeinerä Gabe un warte nur uf de Offenbarig unsares Herrn Jesus Chrischtus.
8 Der wird äich au feschtigä bis ans End, daß ihr untadelig sin am Dag unsares Herrn Jesus Chrischtus.
9 Denn Gott isch treu, durch den na bruefe sin zue d Gmeinschaft vu sinem Bue Jesus Chrischtus, unsares Herrn.
10 Ich vumahn äich aba, liebe (lebi) Breda, im Name unsares Herrn Jesus Chrischtus, daß ihr alli mit eina Schtimm schwätze un len kei Zwietracht unda äich si, sundern hebe (halte) änanda fescht in einem Sinn (Gmeht) un in eina Meinig.
11 Denn s`isch ma (mir) bekannt wore iba äich, liebe (lebi) Breda, durch de Lit vu d Chloë, daß Händel unda äich isch.
12 Ich mein aba des, daß unda äich dr eine sait: Ich ghär zue Paulus, dr andere: Ich zue Apollos, dr dritte: Ich zue Kephas, dr vierte: Ich zue Chrischtus.
13 We? Isch Chrischtus etwa zerdeilt? Isch denn Paulus fir äich kriizigt? Odr sin ihr uf d Name vum Paulus dauft?
14 Ich dank Gott, daß i (ich) nemads unda äich dauft ha üßa Krispus un Gajus,
15 dmit nit jemads sage ka, ihr wäre uf minem Name dauft.
16 Ich ha aba au Stephanas un si Hus dauft; sunscht wüßt i (ich) nit, ob i (ich) noh jemads dauft ha.
17 Denn Chrischtus het mi nit gschickt z daufe, sundern des Evangelium z predige - nit mit schlaue Wort, dmit nit des Kriiz Chrischti znicht wär.
18 Denn des Wort vum Kriiz isch ä Dümmi däne, de vulore gehn; uns (us) aba, de ma (mir) selig wäre, isch's ä Gotteskraft.
19 Denn s schtoht gschriebe (Jesaja 29,14): "Ich will znicht mache de Wisheit fu d Weise, un d Vuschtand vu d Vuschtändige will i (ich) vuwerfe."
20 Wo sin de Schlaue? Wo sin de Schriftglehrte? Wo sin de Weise dr Welt? Het nit Gott de Wisheit dr Welt zue Dümmi gmacht?
21 Denn wel de Welt, umgebä vu d Wisheit Gottes, Gott durch ihri Wisheit nit erkenne, gfallt`s Gott wohl, durch de Dümmi dr Predigt selig z mache, de dra glaube.
22 Denn de Jude fordare Zeiche, un de Grieche froge nohch Wisheit,
23 ma (mir aba) predige d gekriizigte Chrischtus, d Jude ä Ärgernis un d Grieche ä Dümmi;
24 däne aba, de bruefe sin, Jude un Grieche, predige ma (mir) Chrischtus als Gottes Kraft un Gottes Wisheit.
25 Denn de Dümmi Gottes isch weiser, als d Mensche sin, un de Schwachheit Gottes isch schtärka, als d Mensche sin.
26 Luege doch, liebe (lebi) Breda, uf äiri Bruefig. Nit vieli Weise nohch rem Fleisch, nit vieli Mächtige, nit vieli Agsäheni sin bruefe.
27 Sundern was dumm isch vor dr Welt, des het Gott üsgwählt, dmit er de Weise zschande macht; un was schwach isch vor dr Welt, des het Gott üsgwählt, dmit da (er) zschande macht, was stark isch;
28 un des Gringe vor dr Welt un des Vuachtete het Gott üsgwählt, des, was nigs isch, dmit da (er) znicht macht, was ebis isch,
29 dmit sich kei Mensch vor Gott rehmt.
30 Durch nen aba sin ihr in Chrischtus Jesus, der uns (us) vu Gott gmacht isch zue d Wisheit un zue d Grechtigkeit un zue d Heiligung un zue d Erlesig,
31 dmit, we gschriebe schtoht (Jeremia 9,22.23): "Wer sich rehmt, der rehmt sich dem Herrn! "
1 Au i (ich), liebe (lebi) Breda, als i (ich) zue äich kumme war, war i (ich) nit kumme mit hohe Wort un hoher Wisheit, äich des Gheimnis Gottes zue vukündige.
2 Denn i (ich) heb (halt) s fir richtig, unda äich nigs zue wisse als ällei Jesus Chrischtus, d Gkriizigte.
3 Un i (ich) war bi äich in Schwachheit un in Angscht un mit großem Zitterä;
4 un mi Wort un mi Predigt sin nit mit ibaredende Worte menschlicha Wisheit gschähe, sundern in Erwisig vum Geischt un dr Kraft,
5 dmit äira Glaube nit schtod uf Menscheweisheit, sundern uf d Gottes Kraft.
6 Wovu ma (mir) aba schwätze, des isch trozdem Wisheit bi d Vollkommene; nit ä Wisheit vu d Welt, au nit vu d Herrscha dr Welt, de vugoht.
7 Sundern ma (mir) schwätze vu dr Wisheit Gottes, de im Gheimnis vuborge isch, de Gott vorherbschtimmt het vor alle Ziit zue unsera Herrlichkeit,
8 de keina vu d Herrscher dr Welt wißet doe het; denn wenn sie des gwißt hätte, so hätte sie d Herrn dr Herrlichkeit nit kriizigt.
9 Sundern s isch kumme, we gschriebe schtoht (Jesaja 64,3): "Was kei Aug gsähne het un kei Ohr ghärt het un in keins Mensch Herz kumme isch, was Gott gmacht het däne, de nen leb hän."
10 Uns aba het s Gott zeigt (offenbart) durch si Geischt; denn dr Geischt erforscht alli Sache, au de Defi dr Gottheit.
11 Denn wela Mensch weiß, was im Mensch isch, als ällei dr Geischt vum Mensch, der in nem isch? So weiß au nemads, was in Gott isch, als ällei dr Geischt Gottes.
12 Mir aba hän nit gregt d Geischt dr Welt, sundern d Geischt üs Gott, daß ma (mir) wisse kenne, was uns (us) vu Gott gschenkt isch.
13 Un dvu schwätze ma (mir) au nit mit Wort, we sie menschlichi Wisheit lehre ka, sundern mit Wort, de dr Geischt lehrt, un dite geischtlichi Sache fir geischtlichi Mensche.
14 D normale (natürliche) Mensch aba vunimmt nigs vum Geischt Gottes; s isch nem ä Dümmi, un na (er) ka s nit erkenne; denn s mueß geischtlich beurdeilt wäre.
15 D geischtlich Mensch aba beurdeilt alles un wird doch selba vu nemads beurdeilt.
16 Denn "wer het vum Herrn Sinn (Gmeht) gwißt, odr wer will nen unterwiese" (Jesaja 40,13)? Mir aba hän Chrischti Sinn (Gmeht).
1 Un i (ich), lebi Breda, ka nit zue äich schwätze we zue geischtliche Mensche, sundern we zue fleischliche, we zue kleine Kinda in Chrischtus.
2 Milch ha i (ich) äich z trinke ge un nit feschtes Ässä; denn ihr kenne sie noh nit vutrage. Au etzed kenne ihr's noh nit,
3 wel ihr noh fleischlich sin. Denn wenn Eifasucht un Zank unda äich sin, sin ihr do nit fleischlich un läbe nohch Menscheweise?
4 Denn wenn dr eine sait: Ich gher zue Paulus, dr andere aba: Ich zue Apollos -, isch des nit nohch Menscheweise gschwätzt
5 Wer isch etze Apollos? Wer isch Paulus? Diena sin sie, durch de ihr gläubig wore sin, un des, we s dr Herr nem jede ge het:
6 Ich ha abäut, Apollos het gosse; aba Gott het des Wachse (Gedeihe) ge.
7 So isch etze nit der pflanzt noh der gießt ebis, sundern Gott, der des Wachse (Gedeihe) git.
8 Der aba pflanzt un der gießt, sin eina we dr andere. Jeda aba wird si Lohn grege nohch sinere Arbet.
9 Denn ma (mir) sin Gottes Mitarbeita; ihr sin Gottes Ackafeld un Gottes Bäu.
10 Ich nohch Gottes Gnade, de ma (mir) ge isch, ha d Grund glegt als ä weise Bäumeischta; ä andere bäut druf. Jeda aba luegt, we na (er) druf bäut.
11 Ä andere Grund ka nemads lege als der, der glegt isch, wela isch Jesus Chrischtus.
12 Wenn aba jemads uf d Grund bäut Gold, Silba, Edelschtei, Holz, Haii, Stroh,
13 so wird de Sach vu jedem bekannt wäre. Dr Dag vum Gricht wird's klar mache; denn im Fiir wird sich`s zeige (offenbare). Un vu wela Art vu jedem si Sach isch, wird des Fiir erwiese.
14 Wird jemandes Sach bliebe, des sa (er) druf bäut het, so wird da (er) Lohn gregä.
15 Wird aba jemandes Sach vubrenne, so wird da (er) Schadä liede; er selbscht aba wird grettet wäre, doch so we durchs Fiir.
16 Wißt ihr nit, daß ihr Gottes Tempel sin un dr Geischt Gottes in äich wohnt?
17 Wenn jemads d Tempel Gottes vudirbt, den wird Gott vuderbe, denn dr Tempel Gottes isch heilig; der sin ihr.
18 Nemad leegt sich selba a. Wer unda äich meint, wies z si in dr Welt, der wär we ä Narr, daß sa (er) wies wär.
19 Denn de Wisheit dr Welt isch Dümmi bi Gott. Denn s schtoht gschriebe (Hiob 5,13): "Di Wiese fangt da (er) in ihra Klugheit",
20 un nomol (Psalm 94,11): "Dr Herr kennt de s denke dr Weise, daß sie nichtig sin."
21 Drum rehmt sich nemads vumä Mensch; denn alles isch äich:
22 s isch Paulus odr Apollos odr Kephas, s isch Welt odr Läbä odr Dod, s isch Gegewärtiges odr Zuekiinftiges, alles isch äich,
23 ihr aba sin Chrischti, Chrischtus aba isch Gottes.
1 Dofir halte uns (us) alli: fir Diena Chrischti un Hushalta iba Gottes Gheimniss.
2 Etze fordert ma nimi vu d Hushalta, als daß sie fir treu gfunde wäre.
3 Mir aba isch's ä Gringes (Kleines), daß i (ich) vu äich grichtet wäre odr vu nem menschliche Gricht; au richt i (ich) mi selbscht nit.
4 Ich bi ma (mir) zwar nigs bwußt, aba drin bi i (ich) nit grecht bfunde; dr Herr isch's aba, der mi richtet.
5 Drum richte nit vor dr Ziit, bis dr Herr kummt, der au ans Lecht bringe wird, was im Finschtere vuborge isch, un wird des Trachte vu d Herze bekannt mache. Dann (Dnoh) wird nem jede vu Gott si Lob zdeil wäre.
6 Des aba, lebi Breda, ha i (ich) im Blick uf mich selba un Apollos gsait um äich, dmit ihr an uns (us) lerne, was ses heißt: Nit iba des üsä, was gschriebe schtoht!, dmit sich keina gege d andere ufblost.
7 Denn wer git dir ä Vordeil? Was hesch dü, des dü nit gregt hesch? Wenn dü s aba gregt hesch, was rehmsch dü dich dann (dnoh), als hättesch dü s nit gregt?
8 Ihr sin scho satt wore? Ihr sin scho rich wore? Ihr herrscht ohni uns (us)? Jo, wot Gott, ihr würdet scho herrsche, dmit au ma (mir) mit äich herrsche kennte!
9 Denn i (ich) mein, Gott het uns (us) Aposchtel als de Allagringschte higschtellt, we zum Dod Vuurdeilti. Denn ma (mir) sin ä Schauschpiel wore dr Welt un d Engel un d Mensche.
10 Mir sin Narre um Chrischti wille, ihr aba sin schlau in Chrischtus; mir schwach, ihr aba schtark; ihr herrlich, mir aba vuachtet.
11 Bis uf de Schtund liede ma (mir) Hunga un Durscht un Nackedei (Blöße) un wäre gschla un hän kei feschtes Dheim
12 un mehä uns (us) ab mit unsra Händ (Pfode) Arbet. Ma schmäht uns (us), so segne ma (mir); ma vufolgt uns (us), so ertrage (dulde) ma (mir)'s,
13 ma vuläschtert uns (us), so schwätze ma (mir) fründlig. Mir sin wore we dr Abschum dr Mensche, jedamas Kähricht, bis hiit.
14 Nit um äich z bschäme, schrieb i (ich) des; sundern i (ich) vumahn äich als mini lebi Kinda.
15 Denn wenn ihr au zehndusig Ufbasser hättet in Chrischtus, so hän ihr doch nit vieli Vädare; denn i (ich) ha äich ziigt (zeugt) in Chrischtus Jesus durchs Evangelium.
16 Drum vumahn i (ich) äich: Folge minem Baischpiel!
17 Üs demselbe Grund ha i (ich) Timotheus zue äich gschickt, der mi liebe un treue Bue isch in däm Herrn, dmit da (er) äich erinneret an mini Wiesunge in Chrischtus Jesus, we i (ich) sie iba all in alle Gmeinde lehr.
18 S hän sich ä baar ufbläht, als würd i (ich) nit zue äich kumme.
19 Ich wir aba, wenn dr Herr will, recht bald zue äich kumme un nit de Wort dr Ufblosene kennelerne, sundern ihri Kraft.
20 Denn des Rich Gottes schtoht nit in Wort, sundern in Kraft.
21 Was wen ihr? Soll i (ich) mit däm Stock zue äich kumme odr mit Lebi (Liebe) un sanftmetigem Geischt?
1 Ibahaupt goht des Gschwätz um, daß Unzucht unda äich isch, un zwar ä solchi Unzucht, we`s sie nit ämol unda d Heide git: daß eina des Wieb vu sinem Vada (Babbe) het.
2 Un ihr sin ufblose un sin nit trurig wore, so daß ihr den üs äira Middi vuschtoße hätte, der des doe het ?
3 Ich aba, der i (ich) nit selba bi äich si ka, doch mit däm Geischt, ha i (ich), als wär i (ich) bi äich, urdeilt iba den, der des doe het:
4 wenn ihr in däm Name unsares Herrn Jesus vusammelt sin un mi Geischt samt dr Kraft unsares Herrn Jesus bi äich isch,
5 soll der Mensch däm Sadan ibage wäre zum End vum Fleisch, dmit dr Geischt grettet isch am Dag vum Herrn.
6 Aira Rehme isch nit guet. Wißt ihr nit, daß ä weng Surdeig d ganze Deig durchsiert?
7 Drum schafft d alte Surdeig wäg, dmit da (ihr) ä näji (naii) Deig sin, we ihr jo ungsiert sin. Denn au ma (mir) hän ä Passalamm, des isch Chrischtus, der gopfat isch.
8 Drum len uns (us) des Fescht fieche nit im alte Surdeig, au nit im Surdeig dr Bosheit un Schlechtigkeit, sundern im ungsiertem Deig dr Lütakeit un Wohret.
9 Ich ha äich in däm Bref gschriebe, daß ihr nigs z schaffe ha solle mit dem Unzichtige.
10 Dmit mein i (ich) nit allgmein di Unzichtige in dr Welt odr di Giezige odr Raiba (Deb, Vubrecha) odr Götzediena; sunscht meßtet ihr jo d Welt rümä.
11 Vielmeh ha i (ich) äich gschriebe: Ihr sollt nigs mit nem z schaffe ha, der sich Brueda nenne losst un isch ä Unzichtige odr ä Giezige odr ä Götzediena odr ä Läschtera odr ä Trunkebold odr ä Raiba (Deb, Vubrecha); mit so nem solle ihr au nit ässä.
12 Denn was gehn mi de druße a, daß i (ich) sie richte soll? Hän ihr nit de z richte, de drinne sin?
13 Gott aba wird, de druße sin, richte. Vuschtoße ihr den Bese üs äira Middi!
1 We ka jemads vu äich wage, wenn na (er) ä Händel het mit nem andere, si Recht zue sueche vor d Ungrechte un nit vor d Heilige?
2 Wißt ihr nit, daß di Heilige de Welt richte wäre? Wenn etze de Welt vu äich grichtet wäre soll, sin ihr dann (dnoh) nit guet gnoe, kleini Sache z richte?
3 Wißt ihr nit, daß ma (mir) iba Engel richte wäre? Weviel me iba Sache vum normale Läbä.
4 Ihr aba, wenn ihr iba de Sache rechte, hole solchi, de in dr Gmeinde nigs gelte, un mache sie zue Richta.
5 Äi (ich) als Schand mueß i (ich) des sage. Isch denn gar kei Weise unda äich, au nit eina, der zwische Brueda un Brueda richte kennt?
6 Vielmeh rechtet ä Brueda mit däm andere, un des vor Ungläubige!
7 S` isch scho schlimm gnoe, daß ihr mitänanda rechte. Wurum len ihr äich nit leba Unrecht doe? Wurum len ihr äich nit leba ibavordeile?
8 Vielmeh den ihr Unrecht un ibavordeile äich, un des unda Breda!
9 Odr wißt ihr nit, daß di Ungrechte des Rich Gottes nit erbe wäre? Len äich nit irrmache! Weda Unzichtigi noh Götzediena, Ehebrecha, Luschtknabe, Knabeschänder,
10 Deb, Geizigi, Trunkebolde, Läschtera odr Raiba (Vubrecha) wäre des Rich Gottes erbe.
11 Un solchi sin ä baar vu äich gsi. Aba ihr sin gwäsche, ihr sin gheiligt, ihr sin Grecht wore durch d Name vum Herrn Jesus Chrischtus un durch d Geischt unsares Gottes.
12 Alles isch ma (mir) recht, aba nit alles dent zum Guete. Alles isch ma (mir) recht, aba s soll mi nigs gfangeneh.
13 S` Ässä isch fir d Ranze un dr Ranze isch fir s` Ässä do; aba Gott wird des eine we des andere znicht mache. Dr Leib (Ranze) isch aba nit fir d Hurarai do, sundern fir d Herrn, un dr Herr fir d Leib (Ranze).
14 Gott aba het d Herrn uferweckt un wird au uns (us) uferwecke durch sini Kraft.
15 Wißt ihr nit, daß äiri Leiba (Ranze) Glieda Chrischti sin? Sollte i (ich) etze de Glieda Chrischti nähmä un Hureglieda drüs mache? So isch`s nit!
16 Odr wißt ihr nit: wer sich an ä Hure hängt, der isch ei Leib (Ranze) mit ihr? Denn d Schrift sait: "De zwei wäre ei Fleisch si" (1. Moses 2,24).
17 Wer aba däm Herrn ahängt, der isch ei Geischt mit nem.
18 Fliehe d Hurarai! Alli Sinde, de d Mensche den, bliebe üßahalb vum Leib (Ranze); wer aba Hurarai tribt, der sindigt am eigene Leib (Ranze).
19 Odr wißt ihr nit, daß äira Leib (Ranze) ä Tempel vum heilige Geischt isch, der in äich isch un den ihr vu Gott hän, un daß ihr nit äich selba ghäre ?
20 Denn ihr sin diir kauft; drum preise Gott mit äirem Leib (Ranze).
1 Wovu ihr aba gschriebe hän, druf antwort i (ich): S`isch guet fir d Ma, kein Wieb zue berihre.
2 Aba um Unzucht zue vumiede, soll jeda si eigenes Wieb ha un jedes Wieb ihren eigene Ma.
3 Dr Ma leischt dem Wieb, was sa (er) ihr schuldig isch, gnau so des Wieb däm Ma.
4 S´ Wieb vufigt nit iba ihr Leib (Ranze), sundern dr Ma. Ebeso vufigt dr Ma nit iba si Leib (Ranze), sundern des Wieb.
5 Vuwiegere äich nit eina däm andere, s isch denn ä Ziitlang, wenn beidi`s wen, dmit ihr zum Bäte Rueh hän; un dann (dnoh) kumme wieda zsämme, dmit äich dr Sadan nit vusuecht, wel ihr äich nit enthalte kennt.
6 Des sag i (ich) aba als Rot un nit als Gebot.
7 Ich wot zwar lebi, alli Mensche wäre, we i (ich) bi, aba jeda het sini eigene Gabe vu Gott, dr eine so, dr andere so.
8 D Ledige un Witwe sag i (ich): S` isch guet fir sie, wenn sie bliebe we i (ich).
9 Wenn sie sich aba nit enthalte kenne, solle sie hirote; denn s`isch bessa, z hirote als sich in Luscht zue vuzähre.
10 D Vuhirotete aba bpfiehl nit i (ich), sundern dr Herr, daß des Wieb sich nit vu ihrem Ma trenne soll
11 - het sie sich aba gschiede, soll sie ohni Ehe bliebe odr sich mit ihrem Ma vusehne - un daß dr Ma si Wieb nit vuschtoße soll.
12 D andere aba sag i (ich), nit dr Herr: Wenn ä Brueda ä ungläubiges Wieb het un s gfallt ihr, bi nem z huse, so soll la (er) sich nit vu ihr trenne.
13 Un wenn ä Wieb ä ungläubige Ma het un s gfallt nem, bi ihr zue huse, so soll sie sich nit vu nem trenne.
14 Denn dr ungläubige Ma isch gheiligt durch des Wieb, un des ungläubige Wieb isch gheiligt durch d gläubige Ma. Sunscht wäre äiri Kinda dreckig; etze aba sin sie heilig.
15 Wenn aba dr Ungläubige sich trenne will, so loß nen sich trenne. Dr Brueda odr de Schweschta isch nit bunde in däne Fall. Zum Friede het äich Gott bruefe.
16 Denn was weisch dü, Wieb, ob dü di Ma rette wirsch? Odr dü, Ma, was weisch dü, ob dü di Wieb rette wirsch?
17 Nur soll jeda so läbä, we dr Herr s nem zuegmesse het, we Gott ä jede bruefe het. Un so ordne i (ich)`s a in alle Gmeinde.
18 Isch jemads als Bschnittene bruefe, der blieb bi dr Bschniedig. Isch jemads als Unbschnittene bruefe, der loss sich nit bschnide.
19 Bschnide si isch nigs, un unbschnitte si isch nigs, sundern: Gottes Gebote hebe (halte).
20 Jeda blieb in dr Bruefig, in der ra (er) bruefe wird.
21 Bisch dü als Knecht bruefe, so sorg di nit; doch kasch dü fräi wäre, so nutze`s um so leba.
22 Denn wer als Knecht bruefe isch in däm Herrn, der isch ä Fräiglossene vum Herrn; gnau so, wer als Fräier bruefe isch, der isch ä Knecht Chrischti.
23 Ihr sin diir kauft; nit als Mensche Knecht.
24 Lebi (Liebe) Breda, jeda blieb vor Gott, wori na (er) bruefe isch.
25 Iba de Jungfraue ha i (ich) kei Gebot vum Herrn; i (ich) sag aba mi Meinig als eina, der durch de Barmherzigkeit vum Herrn Vuträue vudent.
26 So mein i (ich) etze, s isch guet um dr kummende Not wille, s isch guet fir d Mensch, ledig z si.
27 Bisch dü an ä Wieb bunde, so suech nit, vu ihr loszkumme; bisch dü nit bunde, so suech kei Wieb.
28 Wenn dü aba doch hirotesch, sindigsch dü nit, un wenn ä Jungfrau hirotet, sindigt sie nit; doch wäre solchi in üßeri Vufolgig kumme. Ich aba mächt äich gern schone.
29 Des sag i (ich) aba, lebi Breda: De Ziit isch kurz. Forta solle au de, de Wieba hän, si, als hätte sie keini; un de hiile, als hiile sie nit;
30 un de sich fräie, als fräie sie sich nit; un de kaufe, als bhalte sie`s nit;
31 un de de Welt bruche, als bruche sie sie nit. Denn des Tribe dr Welt vugoht.
32 Ich mächt aba, daß ihr ohni Sorge sin. Wer ledig isch, der sorgt sich um de Sache vum Herrn, we na (er) däm Herrn gfalle doet;
33 wer aba vuhirotet isch, der sorgt sich um de Sache dr Welt, we na (er) dem Wieb gfalle doet, un so isch scha (er) mit deiltem Herze däbi.
34 Un des Wieb, des kei Ma het, un de Jungfrau sorge sich um de Sache vum Herrn, daß sie heilig sin am Leib (Ranze) un au am Geischt; aba de vuhirotete Wieba sorgte sich um de Sache dr Welt, we sie däm Ma gfalle den.
35 Des sag i (ich) zue äirem eigene Nutzen; nit um äich ä Strick um d Hals z werfe, sundern dmit s recht zuegoht, un ihr imma un unghindat däm Herrn diene kennt.
36 Wenn aba jemads meinet, er handelt unrecht an sinere Jungfrau, wenn sie erwachse isch, un s ka nit andascht si, so doets er, we na (er) will; er sindigt nit, sie soll hirote.
37 Wenn eina aba in sinem Herz fescht isch, wel la (er) nit unda Zwang isch un si fräie Wille het, un bschleßt in sinem Herz, si Jungfrau unbrihrt z losse, so doet da (er) guet dra.
38 Eso, wer si Jungfrau hirotet, der doet guet; wer sie aba nit hirotet, der machts bessa.
39 Ä Wieb isch bunde, solang ihr Ma läbt; wenn aba dr Ma schtirbt, isch sie fräi, z hirote, wen sie will; nur daß s in däm Herrn gschiht!
40 Seliger isch sie aba, nohch mimare Meinig, wenn sie ledig bliebt. Ich mein aba: i (ich) ha au d Geischt Gottes.
1 Was aba des Götzeopfa agoht, so wisse ma (mir), daß ma (mir) alli s Wisse hän. S` Wisse bläht uf; aba d Lebi (Liebe) bäut uf.
2 Wenn jemads meinet, er wüssts, der hets noh nit blickt, we ma durchblickt.
3 Wenn aba jemads Gott liebt (leb het), der isch vu nem erkannt.
4 Was etze des Ässä vu Götzeopfafleisch agoht, so wisse ma (mir), daß ses kei Götze git in dr Welt un kei Gott als der eine.
5 Un obwohl s solchi git, de Götta gnennt wäre, s isch im Himmel odr uf d Erde, we s jo vieli Götta un vieli Herre git,
6 so hän mir doch nur ei Gott, d Vada (Babbe), vum dem alli Sache sin un ma (mir) zue nem; un ei Herrn, Jesus Chrischtus, durch den alli Sache sin un ma (mir) durch nen.
7 Aba nit jeda het des Wisse. Denn ä baar, wel sie siether an de Götze gwohnt ware, ässä's als Götzeopfa; dodurch wird ihr Gwisse, wel s schwach isch, bfleckt.
8 Aba ä Ässä wird uns (us) nit vor Gottes Gricht bringe. Ässä ma (mir) nit, so wäre ma (mir) drum nit weniger gelte, ässä ma (mir), so wäre ma (mir) drum nit bessa si.
9 Luege aba zue, daß äiri Fräiheit fir di Schwache nit zum Aschtoß wird!
10 Denn wenn jemads dich, der dü des Wisse hesch, im Götzetempel z Disch hocke sieht, wird dann (dnoh) nit si Gwisse, do na (er) doch schwach isch, vuleitet, des Götzeopfa z ässä?
11 Un so wird durch di Wisse dr Schwache zgrund go, dr Brueda, fir den doch Chrischtus gschtorbe isch.
12 Wenn ihr aba so sindige an d Breda un vuletze ihr schwaches Gwisse, so sindige ihr an Chrischtus.
13 Drum, wenn Ässä mi Brueda z Fall bringt, will i (ich) ne me Fleisch ässä, dmit i (ich) mi Brueda nit z Fall bring.
1 Bin i (ich) nit fräi? Bin i (ich) nit ä Aposchtel? Habe i (ich) nit unsa Herrn Jesus gsähne? Sin nit ihr mi Vudenscht in däm Herrn?
2 Bin i (ich) fir anderi kei Aposchtel, so bi ich's doch fir äich; denn des Siegel vu minem Aposchtelamt sin ihr in däm Herrn.
3 Dene, de mi vuurteile, antwort i (ich) so:
4 Hän ma (mir) nit des Recht, z ässä un z trinke?
5 Hän ma (mir) nit au des Recht, ä Schweschta als Ehefrau mit uns (us) z fihre we di andere Aposchtel un de Breda vum Herrn un Kephas?
6 Odr hän ällei i (ich) un Barnabas nit des Recht, nit z schaffe?
7 Wer zeht denn in d Kreg un vugeldet (zahlt) sich selbscht d Sold? Wer pflanzt ä Wiberg un ißt nit vu sinere Frucht? Odr wer weidet ä Herde un nährt sich nit vu d Milch dr Herde?
8 Sag i (ich) des nohch menschliche Guetdünke? Sait des nit au des Gsetz?
9 Denn im Gsetz vum Moses schtoht gschriebe (5. Moses 25,4): "Dü sollsch däm Ochs, der do drischt, nit des Mul vubinde." Sorgt sich Gott etwa um de Ochse?
10 Odr schwäzt da (er) nit iba all um unsatwägä? Jo, um unsatwägä isch s gschriebe: Wer pflögt, soll uf Hoffnig pflöge; un wer drischt, soll in dr Hoffnig dresche, daß sa (er) si Deil gregä wird.
11 Wenn ma (mir) äich zguet Geischtlich saje, isch s dann (dnoh) zviel, wenn ma (mir) Leibliches vu äich ernte?
12 Wenn anderi des Recht an äich hän, wurum nit viel me mir? Aba ma (mir) hän vu däm Recht nit Gebruuch gmacht, sundern ma (mir) vutrage alles, dmit ma (mir) nit däm Evangelium vu Chrischtus ä Hindanis sin.
13 Wißt ihr nit, daß, de im Tempel diene, vum Tempel läbä, un de am Altar diene, vum Altar ihr Adeil gregä?
14 So het au dr Herr bfohle, daß, de des Evangelium vukindige, sich vum Evangelium nähre solle.
15 Ich aba ha vu alledem kei Gebruuch gmacht. Ich schrieb au nit sellewäg dvu, dmit s etze mit ma (mir) so ghalte wäre soll. Leba (Lieba) wot i (ich) schterbe - nei, minem Röhm soll nemads znicht mache!
16 Denn daß i (ich) des Evangelium predige, däm darf i (ich) mi nit rehme; denn i (ich) mueß ses doe. Un wehe ma (mir), wenn i (ich) des Evangelium nit predig!
17 Tät ich's üs eigenem Wille, so greg i (ich) Lohn. Doe ich's aba nit üs eigenem Wille, so isch ma (mir) doch des Amt avuträut.
18 Was isch denn etze mi Lohn? Daß i (ich) des Evangelium predig ohni Lohn un vu minem Recht am Evangelium nit Gebruuch mach.
19 Denn obwohl i (ich) fräi bi vu jedem, ha i (ich) doch mi selbscht jedem zum Knecht gmacht, dmit i (ich) meglichscht vieli gwinn.
20 D Jude bi i (ich) we ä Jud wore, dmit i (ich) de Jude gwinn. Dene, de unda däm Gsetz sin, bi i (ich) we eina unda däm Gsetz wore - obwohl i (ich) selbscht nit unda däm Gsetz bi -, dmit i (ich) de, de unda däm Gsetz sin, gwinn.
21 Denen, de ohni Gsetz sin, bi i (ich) we eina ohni Gsetz wore - obwohl i (ich) doch nit ohni Gsetz bi vor Gott, sundern bi in däm Gsetz Chrischti -, dmit i (ich) de, de ohni Gsetz sin, gwinn.
22 D Schwache bi i (ich) ä Schwache wore, dmit i (ich) di Schwache gwinn. Ich bi alle alles wore, dmit i (ich) uf alli Art ä baar rett.
23 Alles aba doe i (ich) um s Evangelium wägä, um a nem deilzha.
24 Wißt ihr nit, daß de, de in dr Kampfbahn laufe, de laufe alli, aba eina gregt d Siegapräis? Laufe so, daß ihr nen gregä.
25 Jeda aba, der kämpft, enthalt sich alle Sache; säli etze, dmit sie ä vugängliche Kranz gregä, mir aba ä ewige.
26 Ich aba lauf nit we ufs Ungwisse; i (ich) kämpf mit dr Fuuscht, nit we eina, der in d Luft schlat,
27 sundern i (ich) bezwing mi Leib (Ranze) un zähm nen, dmit i (ich) nit andere predig un selbscht vuwerflich bi.
1 Ich will äich aba, lebi Breda, nit in Unwisseheit doriba losse, daß unsri Vädare alli unda dr Wolke gsi un alli durchs Meer gange sin;
2 un alli sin uf Moses dauft worde durch de Wolke un durch des Meer
3 un hän alli deselbe geischtlichi Ässä gässä
4 un hän alli dselbe geischtliche Trank trunke; sie hän nämlich vum geischtliche Felse trunke, dr ne gfolgt isch; dr Fels aba war Chrischtus.
5 Aba an d meischte vu nene het Gott kei Wohlgfalle, denn sie wäre in dr Wüschte erschlage.
6 Des isch aba gschähe uns (us) zum Vorbild, dmit ma (mir) nit am Bese unsri Luscht hän, we säli sie hän.
7 Wäre au nit Götzediena, we ä baar vu nene s wore sin, we gschriebe schtoht (2. Moses 32,6): "S Volk het sich anekockt, um z ässä un z trinke, un schtoht uf, um z tanze."
8 Au len uns (us) nit Hurarai tribä, we ä baar vu nene Hurarai triebe hän: un a nem einzige Dag kumme dräiunzwanzigdusend um.
9 Len uns (us) au nit Chrischtus vusueche, we ä baar vu nene nen vusuecht hän un wäre vu d Schlange umbrocht.
10 Murre au nit, we ä baar vu nene gschtängert hän un wäre umbrocht durch d Vuderba.
11 Des widafuhr nene als ä Vorbild. S isch aba gschriebe uns (us) als Warnig, uf de des End dr Ziit kumme isch.
12 Drum, wer meint, er schtod, soll zueluege, daß sa (er) nit naflegt.
13 Sunscht het äich nur menschlichi Vusuechig troffe. Aba Gott isch treu, der äich nit vusueche losst iba äiri Kraft, sundern macht, daß de Vusuechig so ä End nimmt, daß ihr's vutrage kennt.
14 Drum, mini Liebe, flieht dem Götzedenscht !
15 Ich schwätz doch zue schlaue Mensche; beurdeilt ihr, was i (ich) sag.
16 Dr gsegnete Kelch, den ma (mir) segne, isch der nit de Gmeinschaft mit dem Bluet Chrischti? Des Brot, des ma (mir) breche, isch des nit de Gmeinschaft mit dem Leib (Ranze) Chrischti?
17 Denn ei Brot isch's: So sin ma (mir) vieli ei Leib (Ranze), wel ma (mir) alli an einem Brot teilhän.
18 Luege a des Israel nohch rem Fleisch! Weli de Opfa ässä, schtoht der nit in dr Gmeinschaft mit dem Altar?
19 Was will i (ich) etze dmit sage? Daß des Götzeopfa ebis isch? Odr daß dr Götze ebis isch?
20 Nei, sundern was ma do opfart, des opfart ma d bese Geischta un nit Gott. Etze will i (ich) nit, daß ihr in dr Gmeinschaft dr bese Geischta sin.
21 Ihr kennt nit au d Kelch vum Herrn trinke un d Kelch dr bese Geischta; ihr kennt nit au am Disch vum Herrn teilha un am Disch dr bese Geischta.
22 Odr wen ma (mir) d Herr rusfordere? Sind ma (mir) schtärka als sa (er)?
23 Alles isch recht, aba nit alles dent zum Guete. Alles isch recht, aba nit alles bäut uf.
24 Nemad suech des Sini, sundern was däm andere dent.
25 Alles, was uf däm Fleischmarkt vukauft wird, des ässä, un forsche nit nohch, dmit ihr des Gwisse nit bschwere.
26 Denn "d Erde isch vum Herrn un was drinne isch" (Psalm 24,1).
27 Wenn äich eina vu d Ungläubige iladet un ihr wen higo, so ässä alles, was äich vorgsetzt wird, un forsche nit nohch, dmit ihr des Gwisse nit bschwere.
28 Wenn aba jemads zue äich sage wird: Des isch Opfafleisch, so ässä nit dvu, wägä dem, der s äich gsait het, un dmit ihr des Gwisse nit bschwere.
29 Ich sag aba nit vu dinem eigene Gwisse, sundern vum andere. Denn wurum soll i (ich) des Gwisse vumä andere iba mi Fräiheit urdeile losse?
30 Wenn ich's mit Danksagig gnieß, was soll i (ich) mi dann (dnoh) wägä ebis vuläschtere losse, wofir i (ich) dank?
31 Ob ihr etze ässä odr trinke odr was ihr au den, des den ällei zue Gottes Ehri.
32 Erregt kei Aschtoß, nit bi d Jude noh bi d Grieche noh bi dr Gmeinde Gottes,
33 so we au i (ich) jedem in allem z Gfalle läb un suech nit, was ma (mir), sundern was viele dent, dmit sie grettet wäre.
1 Folge minem Baischpiel, we i (ich) däm Baischpiel Chrischti!
2 Ich lob äich, wel ihr in alle Schtickli an mi denkt un an d Ibalieferige feschthalte, we i (ich) sie äich ge ha.
3 Ich loss äich aba wisse, daß Chrischtus d Kopf (Schädel) vu jedem Ma isch; dr Ma aba isch d Schädel vu sinem Wieb; Gott aba isch d Schädel vu Chrischtus.
4 Jeda Ma, der bätet odr prophetisch schwätzt un het ebis uf däm Schädel, der schändet si Schädel.
5 Ä Wieb aba, des bätet odr prophetisch schwätzt ohni Kopfdöch, de schändet ihr Schädel; denn s isch grad so, als wär sie gschore.
6 Will sie sich nit bedeckt, so soll sie sich doch des Hoor abschniede losse! Wel s aba fir s Wieb ä Schand isch, daß sie ihr Hoor abgschnitte het odr gschore isch, soll sie d Schädel abdecke.
7 Der Ma aba soll d Schädel nit abdecke, denn na (er) isch Gottes Bild un Abglanz; des Wieb aba isch vum Ma d Abglanz.
8 Denn dr Ma isch nit vum Wieb, sundern des Wieb vum Ma.
9 Un dr Ma isch nit gschaffe um dr Wieba wägä, sundern s Wieb wägäm Ma.
10 Drum soll s Wieb ä Macht* uf däm Schädel ha um dr Engel`s wägä. *«Macht» beditet wohl «Schleier».
11 Doch in däm Herrn isch nit s Wieb ebis ohni d Ma noh dr Ma ebis ohni s Wieb;
12 denn we s Wieb vum Ma, so kummt au dr Ma durch s Wieb; aba alles vu Gott.
13 Urdeile bi äich selba, ob s sich ziemt, daß ä Wieb unbedeckt vor Gott bäte doet.
14 Lehrt äich nit au de Natur, daß s fir ä Ma ä Unehre isch, wenn na (er) langes Hoor trait,
15 aba fir ä Wieb ä Ehri, wenn sie langes Hoor het? Des Hoor isch ihr als Schleier ge.
16 Isch aba jemads unda äich, dr Luscht het, doriba zue schtrietet, so soll la (er) wisse, daß ma (mir) de Sitte nit hän, de Gmeinde Gottes au nit.
17 Des aba mueß i (ich) bfehle: Ich ka's nit lobe, daß ihr nit zue äirem Nutze, sundern zue äirem Schadä zsämmekumme.
18 Zum erschte her i (ich): Wenn ihr in dr Gmeinde zsämmekumme, isch Zwietracht unda äich; un zum Deil glaub ich's.
19 Denn s moes jo Zwietracht unda äich si, dmit di Rechtschaffene unda äich bekannt wäre.
20 Wenn ihr etze zsämmekumme, so hebet (halte) nit des Obendässä vum Herrn.
21 Denn jeda nimmt bim Ässä si eignes Ässä vorweg, un eina isch hungrig, dr andre isch bsofe.
22 Hän ihr denn nit Hiisa, wo ihr ässä un trinke kennt? Odr vuachte ihr de Gmeinde Gottes un bschäme de, de nigs hän? Was soll i (ich) äich sage? Soll i (ich) äich lobe? Do lob i (ich) äich nit.
23 Denn i (ich) ha vum Herrn gregt, was i (ich) äich wietage ha: Dr Herr Jesus, in dr Nacht, do wo na (er) vurote wore isch, nimmt da (er) des Brot,
24 dankt un bricht's un sait: Des isch mi Leib (Ranze), der fir äich ge wird; des den zue minem Adenke.
25 Eso nimmt da (er) au d Kelch nohch rem Ässä un sait: Der Kelch isch dr näji (naii) Packt (Abkumme) in minem Bloet; des den, sooft ihr drüs trinke, zue minem Adenke.
26 Denn sooft ihr vu däm Brot ässä un üs däm Kelch trinke, vukindigt ihr d Dod vum Herrn, bis sa (er) kummt.
27 Wer etze unwürdig vum Brot ißt odr üs däm Kelch vum Herrn trinkt, der wird schuldig si am Leib (Ranze) un Bloet vum Herrn.
28 Dr Mensch pref sich aba selbscht, un so ässä na (er) vu däm Brot un trinke üs däm Kelch.
29 Denn wer so ißt un trinkt, daß sa (er) d Leib (Ranze) vum Herrn nit achtet, der ißt un trinkt sich selba zum Gricht.
30 Drum sin au vieli Schwach un Krank unda äich, un nit wenig sin igschlofe (gschtorbe).
31 Wenn ma (mir) uns (us) selba richte, so däte ma (mir) nit grichtet wäre.
32 Wenn ma (mir) aba vum Herrn grichtet wäre, so wäre ma (mir) zrechtgwise, dmit ma (mir) nit samt dr Welt vudammt wäre.
33 Drum, mini lebi Breda, wenn ihr zsämmekumme, um z ässä, so wartet ufänanda.
34 Het jemads Hunga, so soll la (er) dheim ässä, dmit ihr nit zum Gricht zsämmekummt.Des andare will i (ich) ordne, wenn i (ich) kumm.
1 Iba de Gabe vum Geischt will i (ich) äich, lebi Breda, nit im Ungwisse losse.
2 Ihr wißt: als ihr Heide ware, hets äich mit Macht zue d stumme Götze zogä.
3 Drum doe i (ich) äich kund, daß nemads Jesus vufluecht, der durch d Geischt Gottes schwätzt; un nemads ka Jesus d Herr nenne üßa durch d heilige Geischt.
4 S sin vuschiedeni Gabe; aba s isch ei Geischt.
5 Un s sin vuschiedeni Ämta; aba s isch ei Herr.
6 Un s sin vuschiedeni Kräfte; aba s isch ei Gott, der do wirkt ällei in allem.
7 In jedem zeigt (offenbart) sich dr Geischt zum Nutze ällei;
8 däm eine wird durch d Geischt ge, iba Wisheit z schwätze; däm andere wird ge, iba s Wisse z schwätze, nohch demselbe Geischt;
9 nem andere Glaube, in demselbe Geischt; nem andere de Gabe, gsund z mache, in däm selbä Geischt;
10 nem andere de Kraft, Wunda z doe; nem andere prophetische schwätzä ; nem andere de Gabe, d Geischta z undascheide; nem andere manchi Zungerede; nem andere de Gabe, sie üszlege.
11 Des alles aba wirkt sella eine Geischt un deilt nem jedem des Sine zue, we na (er) will.
12 Denn we dr Leib (Ranze) eina isch un doch vieli Glieda het, alli Glieda vum Leib (Ranze) aba, obwohl sie vieli sin, doch ei Leib (Ranze) sin: so au Chrischtus.
13 Denn ma (mir) sin durch ei Geischt alli zue nem Leib (Ranze) dauft, ma (mir) sin Jude odr Grieche, Sklave odr Fraiji, un sin alli mit nem Geischt tränkt.
14 Denn au dr Leib (Ranze) isch nit ei Glied, sundern vieli.
15 Wenn aba dr Fueß sait: Ich bi kei Hand, drum bi i (ich) nit Glied vum Leib (Ranze), soll la (er) sellewäg nit Glied vum Leib (Ranze) si?
16 Un wenn des Ohr sait: Ich bi kei Aug, drum bi i (ich) nit Glied vum Leib (Ranze), soll s sellewäg nit Glied vum Leib (Ranze) si ?
17 Wenn dr ganze Leib (Ranze) Aug wär, wo bliebt des Ohr? Wenn na (er) ganz Ohr wär, wo bliebe dr Gruch?
18 Etze aba het Gott de Glieda igsetzt, jedes vu nene im Leib (Ranze), so we na (er) welle het.
19 Wenn aba alli Glieda ei Glied wäre, wo bliebt dr Leib (Ranze)?
20 Etze aba sin s vieli Glieda, aba dr Leib (Ranze) isch eina.
21 Des Aug ka nit sage zue dr Hand: Ich bruuch di nit; odr au d Schädel zue d Feß: Ich bruuch äich nit.
22 Vielmeh sin de Glieda vum Leib (Ranze), de uns (us) di schwächste z si schiene, di nedigschte;
23 un de uns (us) am wenigschte ehrbar z si schiene, de umkleide ma (mir) mit besonderer Ehri; un bi d unanständigen achte ma (mir) bsunders uf Aschtand;
24 denn de aschtändige brauche's nit. Aba Gott het d Leib (Ranze) zsämmegfegt un däm gringere Glied hörari Ehri ge,
25 dmit im Leib (Ranze) kei Spaltig isch, sundern de Glieda in gliecha Art firenanda sorge.
26 Un wenn ei Glied liedet, so liede alli Glieda mit, un wenn ei Glied globt wird, so fräie sich alli Glieda mit.
27 Ihr aba sin d Leib (Ranze) Chrischti un jeda vu äich ä Glied.
28 Un Gott het in dr Gmeinde igsetzt erschtens Aposchtel, zweitens Prophete, drittens Lehra, dann (dnoh) Wundatäta, dann (dnoh) Gabe, gsund z mache, z helfe, z leite un manchi Zungerede.
29 Sind alli Aposchtel? Sind alli Prophete? Sind alli Lehra? Sind alli Wundatäta?
30 Hän alli de Gabe, gsund z mache? schwätzä alli in Zunge? Känne alli üslege?
31 Schtrebe aba nohch d greßere Gabe! Und i (ich) will äich ä nohch bessere Wäg zeigä.
1 Wenn i (ich) mit Mensche- un mit Engelszunge schwätzt un ha di Liebe (de Lebi) nit, so wär i (ich) ä tönendes Erz odr ä klingendi Schällä.
2 Un wenn i (ich) prophetisch schwätze kennt un sag alli Gheimniss un alles Schlaue un hätt alle Glaube, so daß i (ich) Berge vusetze kennt, un hätt di Lebi (Liebe) nit, so wär i (ich) nigs.
3 Un wenn i (ich) alli mini Habe d Arme gäb un loss mi Leib (Ranze) vubrenne, un hätt di Lebi (Liebe) nit, so dät`s ma (mir) nigs nutze.
4 Di Lebi (Liebe) isch langmetig un fründlig, di Lebi (Liebe) eifart nit, di Lebi (Liebe) tribt nit Muetwille, sie blosst sich nit uf,
5 sie vuhaltet sich nit ungherig, sie suecht nit des Ihre, sie losst sich nit erbitte, sie rechnet des Bese nit zue,
6 sie frait sich nit iba di Ungrechtigkeit, sie frait sich aba an dr Wohret;
7 sie duldet alles, sie glaubt alles, sie hofft alles, sie duldet alles.
8 Di Lebi (Liebe) härt nemols uf, wo doch des prophetische Wort ufhäre wird un des Zungerede ufhäre wird un des Wisse ufhäre wird.
9 Denn unsa Wissen isch Schtickliwies (Schtickwerk), un unsa prophetisches Wort isch Schtickliwies (Schtickwerk).
10 Wenn aba kumme wird des Vollkummene, so wird des Schtickliwies (Schtickwerk) ufhäre.
11 Wo i (ich) ä Kind war, do ha nie gschwätzt we ä Kind un ha denkt we ä Kind un war schlau we ä Kind; als i (ich) aba ä Ma wa, ha i (ich) ab doe, was kindlich wa.
12 Mir sähn etzed durch ä Schpegel ä dunkles Bild; dann (dnoh) aba vu Gsicht (Visasch) zue Visasch (zue Gsicht). Etze erkenn i (ich) schtickliwies ; dann (dnoh) aba wir i (ich) erkenne, we i (ich) erkennt wore bi.
13 Etze aba bliebe Glaube, Hoffnig, Lebi (Liebe), de dräi; aba di Lebi (Liebe) isch di greschti unda ne.
1 Schtrebe nohch dr Lebi (Liebe)! Bemehe äich um de Gabe vum Geischt, am meischte aba um de Gabe vum prophetischen Wort!
2 Denn wer in Zunge schwätzt, der schwätzt nit fir Mensche, sundern fir Gott; denn nemads vuschtoht nen, vielme schwätzt da (er) im Geischt Gheimnisse.
3 Wer aba prophetisch schwätzt, der schwätzt fir Mensche zue d Erbäuig un zum Vumahne un zum Treschte.
4 Wer in Zunge schwätzt, der bäut sich selbscht uf; wer aba prophetisch schwätzt, der bäut d Gmeinde.
5 Ich wot, daß ihr alli in Zunge schwätze kennt; aba noh viel me, daß ihr prophetisch schwätze kennte. Denn wer prophetisch schwätzt, isch greßa als der, der in Zunge schwätzt; s isch denn, er legt`s au üs, dmit d Gmeinde dodurch bäut wird.
6 Etze aba, lebi Breda, wenn i (ich) zue äich käm un schwätzt in Zunge, was dät i (ich) äich nitze, wenn i (ich) nit mit äich schwätzt in Wort dr Offenbarig odr dr s Wisse odr dr Prophetie odr dr d Lehr?
7 Isch's doch au so mit läblose Sache (Dinge), de Tön vu sich gän, s isch ä Flöte odr ä Harfe: wenn sie nit undaschiedliche Tön vu sich gän, we ka ma erkenne, was uf dr Flöte odr uf dr Harfe gschpielt wird?
8 Un wenn de Päpere ä undiitliche Ton git, wer wird sich zum Kampf rischte?
9 So au ihr: wenn ihr in Zunge schwätzt un nit mit diitliche Wort, we ka ma wisse, was gmeint isch? Ihr den in d Wind schwätze.
10 S git so vieli Arte vu Schproche in dr Welt, un nigs isch ohni Schproch.
11 Wenn i (ich) etze de Beditig dr Schproch nit kenn, wir i (ich) de nit vuschtoh, un der schwätzt, der schwätzt, wird mi au nit vuschtoh.
12 So au ihr: den ihr äich bmehe um de Gabe vum Geischt, so trachte dnohch, daß ihr d Gmeinde ufbäue un alli viel hän.
13 Wer eso in Zunge schwätzt, der bät, daß er's au üslege kann.
14 Denn wenn i (ich) in Zunge bäte, so bätet den mi Geischt; aba was i (ich) im Sinn (Gmeht) ha, bliebt ohni Frucht.
15 We soll`s denn etze si? Ich will bäte mit däm Geischt un will au bäte mit däm Vuschtand; i (ich) will Psalme singe mit däm Geischt un will au Psalme singe mit däm Vuschtand.
16 Wenn dü Gott lobsch im Geischt, we soll der, der als einfache Ma däbischtoht, des Amen sage uf di Dankgebät, do na (er) doch nit weiß, was dü saisch?
17 Di Dankgebät mag schen si; aba dr andere wird dodurch nit ufbäut.
18 Ich dank Gott, daß i (ich) me in Zunge schwätz als ihr alli.
19 Aba i (ich) will in dr Gmeinde leba fünf Wort schwätze mit minem Vuschtand, dmit i (ich) au anderi undawies, als zehndusig Wort in Zunge.
20 Lebi (Liebe) Breda, sin nit Kinda, wenn`s ums Vuschtoh goht; sundern sin Kinda, wenn`s um Beses goht; im Vuschtoh aba sin ganz guet.
21 Im Gsetz schtoht gschriebe (Jesaja 28,11.12): "Ich will in andere Zunge un mit andere Lippe schwätze zue däm Volk, un sie wäre mi au so nit härä, sait dr Herr."
22 Drum isch de Zungerede ä Zeiche nit fir di Gläubige, sundern fir di Ungläubige; de prophetische wort aba ä Zeiche nit fir di Ungläubige, sundern fir di Gläubige.
23 Wenn etze di ganz Gmeind a nem Platz zsämmekäme doet un alli schwätze in Zunge, s käme aba Laie odr Ungläubige inä, däte sie nit sage, ihr sin Vuruckt?
24 Wenn sie aba alli prophetisch schwätze un`s käm ä Ungläubige odr Laie inä, der wird vu alle breft un vu alle ibafihrt;
25 was in sinem Herz vuborge isch, wird bekannt, un so wird da (er) aneflege uf si Gsicht (Visasch), Gott abäte (ahimmle) un bekannt mache, daß Gott wirglich unda äich isch.
26 We isch`s denn etze, lebi Breda? wenn ihr zsämmekumme, so het jeda ä Psalm, eina het ä Lehr, eina het ä Offenbarig, eina het ä Zungerede, eina het ä Üslegig. Len alles gschähe fir d Erbäuig!
27 Wenn jemads in Zunge schwätzt, so sin`s zwei odr hechschtens dräi, un eina nohch rem andere; un eina lege`s üs.
28 Isch aba kei Üslega do, so schweige si in dr Gmeinde un schwätze fir sich selba un fir Gott.
29 Au vu d Prophete len zwei odr dräi schwätze, un di andere len doriba urteilen.
30 Wenn aba nem andere, der däbisitzt, ä Offenbarig zdeil wird, so soll dr erschte schtill si.
31 Ihr kennt alli prophetisch schwätze, doch eina nohch rem andere, dmit alli lerne un alli ermahnt wäre.
32 De Geischta dr Prophete sin d Prophete folgsam.
33 Denn Gott isch nit ä Gott dr Unordnig, sundern vum Friede.
34 D Wieba solle schtill si in dr Gmeindevusammlig; denn s isch ne nit gschtattet z schwätze, sundern sie solle sich undaordne, we au des Gsetz sait.
35 Wen sie aba ebis lerne, so solle sie dheim ihri Männa froge. S schtoht dr Wieba schlecht a, in dr Gmeinde z schwätze.
36 Odr isch des Wort Gottes vu äich üsgange? Odr isch's ällei zue äich kumme?
37 Wenn eina meint, er isch ä Prophet odr vum Geischt erfillt, der erkennt, daßes vum Herrn Gebote isch, was i (ich) äich schrieb.
38 Wer aba des nit aerkennet, der wird au nit akennt.
39 Drum, lebi Breda, bmehe äich um des prophetische Wort un wehrt nit dr Zungerede.
40 Len aba alles ehrbar un ordentlich zögoh.
1 Ich erinnre äich aba, lebi Breda, a des Evangelium, des i (ich) äich vukindigt ha, des ihr au agnumme hän, in däm ihr au fescht schtehn,
2 durch des ihr au selig sin, wenn ihr's feschthebä in dr Gschtalt, in der i (ich) s äich vukindigt ha; s isch denn, daß ihr umsunscht gläubig wore sin.
3 Denn als erschtes ha i (ich) äich wiedage, was i (ich) au gregt ha: Daß Chrischtus gschtorbe isch fir unsri Sinde nohch dr Schrift;
4 un daß sa (er) beerdige wore isch; un daß sa (er) ufgschtande isch am dritte Dag nohch dr Schrift;
5 un daß sa (er) gsähne wore isch vu Kephas, dnohch vu d Zwöelf.
6 Dnohch isch scha (er) gsähne wore vu me als fünfhundat Breda uf eimol, vu däne di meischte noh hiit läbä, ä baar aba sin igschlofe (gschtorbe).
7 Dnohch isch scha (er) gsähne wore vu Jakobus, dnohch vu alle Aposchteln.
8 Zletscht vu alle isch scha (er) au vu mir als ä unziitigä uf d Welt kummänä gsähne wore.
9 Denn i (ich) bi dr klienschte unda d Aposchteln, der i (ich) nit wert bi, daß i (ich) ä Aposchtel heiß, wel i (ich) di Gmeinde Gottes vufolgt ha.
10 Aba durch Gottes Gnade bi i (ich), was i (ich) bi. Un sini Gnade a ma (mir) isch nit vugeblich gsi, sundern i (ich) ha viel me gschafft als sie alli; nit aba i (ich), sundern Gottes Gnade, de mit ma (mir) isch.
11 S isch etze i (ich) odr säli: so predige ma (mir), un so hän ihr glaubt.
12 Wenn aba Chrischtus predigt wird, daß sa (er) vu d Dote ufgschtande isch, we sage dann (dnoh) ä baar unda äich: S git keini Uferschtehig dr Dote?
13 Git`s kei Uferschtehig dr Dote, so isch au Chrischtus nit ufgschtande.
14 Isch aba Chrischtus nit ufgschtande, so isch unsri Predigt vugeblich, so isch au äira Glaube vugeblich (umschunscht).
15 Mir däte dann (dnoh) au als falschi Ziige Gottes bfunde wäre, wel ma (mir) gege Gott beziige, er het Chrischtus uferweckt, den na (er) nit uferweckt het, wenn doch de Dote nit ufschtehn.
16 Denn wenn di Dote nit ufschtehn, so isch Chrischtus au nit ufgschtande.
17 Isch Chrischtus aba nit ufgschtande, so isch äira Glaube nichtig, so sin ihr noh in äire Sinde;
18 so sin au de, de in Chrischtus igschlofe (gschtorbe) sin, vulore.
19 Hoffe ma (mir) alli in däm Läbä uf Chrischtus, so sin ma (mir) di elendeschte unda alle Mensche.
20 Etze aba isch Chrischtus ufgschtande vu d Dote als Erschtling unda däne, de igschlofe (gschtorbe) sin.
21 Denn do durch ei Mensch dr Dod kumme isch, so kummt au durch ei Mensch de Uferschtehig vu d Dote.
22 Denn we sie in Adam alli schterbe, so wäre sie in Chrischtus alli lebändig gmacht wäre.
23 Jeda aba in sinere Ordnig: als Erschtling Chrischtus; dnoh, wenn na (er) kumme wird, de, de Chrischtus aghäre;
24 dnoh s End, wenn na (er) des Rich Gott, däm Vada (Babbe), ibage wird, nohchdem ma (er) alli Herrschaft un alli Macht un Gwalt vunichtet het.
25 Denn na (er) mueß herrsche, bis Gott nem alli Gegna (Feinde) unda sini Feß legt (Psalm 110,1).
26 Dr letschte Fäind, der vunichtet wird, isch dr Dod.
27 Denn alles het da (er) unda sini Feß doe (Psalm 8,7). Wenn`s aba heißt, alles isch nem undaworfe, so isch bekannt, daß der üsgnumme isch, dr nem alles undaworfe het.
28 Wenn aba alles nem folgsam si wird, dann (dnoh) wird au dr Bue selbscht folgsam si däm, der nem alles undaworfe het, dmit Gott isch alles in allem.
29 Was soll`s sunscht, daß sich ä baar fir di Dote daufe losse? Wenn di Dote gar nit ufschtehn, was losse sie sich dann (dnoh) fir sie daufe?
30 Un was schtehn ma (mir) dann (dnoh) jedi Schtund in Gfahr?
31 So wohr ihr, lebi Breda, mi Röhm sin, den i (ich) in Chrischtus Jesus, unsam Herrn, ha: i (ich) schtirb jede Dag.
32 Hab i (ich) nur im Blick uf des Läbä in Ephesus mit wilde Tiere gkämpft, was hilft's ma (mir)? Wenn di Dote nit ufschtehn, dann (dnoh) len uns (us) ässä un trinke; denn morge sin ma (mir) dod! (Jesaja 22,13)
33 Len äich nit vufihre! Schlechte Umgang vudirbt gueti Sitte.
34 Were doch eimol recht wach un sindigt nit! Denn ä baar wisse nigs vu Gott; des sag i (ich) äich aba als Schand.
35 S kennt aba jemads froge: We wäre di Dote ufschtoh, un mit was fir nem Leib (Ranze) wäre sie kumme?
36 Dü Narr: Was dü säscht, wird nit lebändig, wenn`s nit schtirbt.
37 Un was dü säscht, isch jo nit dr Leib (Ranze), der wäre soll, sundern ä bloßes Korn, isch`s vu Weize odr ebis anderem.
38 Gott aba git nem ä Leib (Ranze), we na (er) will, jedem Some si eigene Leib (Ranze).
39 Nit alles Fleisch isch des gliche Fleisch, sundern ä anderes Fleisch hän de Mensch, ä anderes d Viecha, ä anderes d Vegel, ä anderes d Fisch.
40 Un`s gits himmlischi Leiba (Ranze) un irdischi Leiba aba ä anderi Herrlichkeit hän di himmlische un ä andere di irdische.
41 Ä andere Glanz het d Sunne, ä andere Glanz het d Mond, ä andere Glanz hän d Schtern; denn ä Schtern undaschiedet sich vum andere durch si Glanz.
42 So au de Uferschtehig vu d Dote. S wird gsajt vuweslich un wird ufschtoh unvuweslich.
43 S wird gsajt in Niedrigkeit un wird ufschtoh in Herrlichkeit. S wird gsajt Armselig un wird ufschtoh in Kraftvoll.
44 S wird gsajt ä nadirlige Leib (Ranze) un wird ufschtoh ä geischtliche Leib (Ranze). Git`s ä nadirlige (normale) Leib (Ranze), so git`s au ä geischtliche Leib (Ranze).
45 We gschriebe schtoht: Dr erschte Mensch, Adam, isch zue nem lebändige Wäse (1. Moses 2,7), un dr letschte Adam zum geischtige Wäse, der lebändig mache ka.
46 Aba dr geischtliche Leib (Ranze) isch nit dr erschte, sundern dr nadirlige; dnohch dr geischtliche.
47 Dr erschte Mensch isch vu dr Erde un irdisch; dr zweite Mensch isch vum Himmel.
48 We dr irdische isch, so sin au di irdische; un we dr himmlische isch, so sin au di himmlische.
49 Un we ma (mir) trage hän des Bild vum irdische, so wäre ma (mir) au trage des Bild vum himmlische.
50 Des sag i (ich) aba, lebi Breda, daß Fleisch un Bloet des Rich Gottes nit ererbe kenne; au wird des Vuwesliche nit erbe di Unvuweslichkeit.
51 Lueg, i (ich) sag äich ä Gheimnis: Mir wäre nit alli ischlofe (schterbe), ma (mir) wäre aba alli vuwandlet wäre;
52 un des pletzlig, in einem Nu, zue d Ziit dr letschte Päpere. Denn s wird de Päpere päpere, un di Dote wäre ufschtoh unvuweslich, un ma (mir) wäre vuwandlet wäre.
53 Denn des Vuwesliche mueß azege d Unvuweslichkeit, un des Schterbliche mueß azege d Unschterblichkeit.
54 Wenn aba des Vuwesliche azege wird d Unvuweslichkeit un des Schterbliche azege wird d Unschterblichkeit, dann (dnoh) wird erfillt wäre des Wort, des gschriebe schtoht (Jesaja 25,8; Hosea 13,14): "Dr Dod isch vuschlunge vum Sieg.
55 Dod, wo isch di Sieg? Dod, wo isch di Schtachel?". "Dod, wo isch di Schtachel? Hell, wo isch di Sieg?"
56 Dr Schtachel vum Dod aba isch d Sind, de Kraft aba vu d Sind isch des Gsetz.
57 Gott sei Dank, der uns (us) d Sieg git durch unsa Herr Jesus Chrischtus!
58 Drum, mini lebi Breda, sin fescht, unerschittalich un nämmä imma zue in däm Gschäfft vum Herrn, wel ihr wiße, daß äiri Arbet nit vugeblich isch in däm Herrn.
1 Was aba de Sammlig fir di Heilige agoht: we i (ich) in d Gmeinde in Galatien agordnet ha, so solle au ihr doe!
2 An jedem erschte Dag vu d Wuche legt jeda vu äich bi sich ebis zruck un sammlt a, soviel nem meglich isch, dmit de Sammlig nit erscht dann (dnoh) bassiert, wenn i (ich) kumm.
3 Wenn i (ich) aba kumme bi, will i (ich) de, de ihr fir bwährt hebe (halte), mit Bref schicke, dmit sie äiri Gabe nohch Jerusalem bringe.
4 Wenn`s aba de Meh lohnt, daß i (ich) au hifahr, solle sie mit ma (mir) fahre.
5 Ich will aba zue äich kumme, sobald i (ich) durch Mazedonien zoge bi; denn durch Mazedonien wir i (ich) nur durchreise.
6 Bi äich aba wir i (ich), wenn meglich, ä Wieli bliebe odr au d Winta zuebringe, dmit ihr mi dann (dnoh) dohi gleite, wohi i (ich) ze wir.
7 Ich will äich etzed nit nur säh, wenn i (ich) durchfahr; denn i (ich) hoff, i (ich) wir ä baar Däg bi äich bliebe, wenn` s dr Herr zueloßt.
8 Ich wir aba in Ephesus bliebe bis Pfingschte.
9 Denn ma (mir) isch ä Dire ufdoe z Wirke; aba au vieli Gegna sin do.
10 Wenn Timotheus kummt, so luege zue, daß sa (er) ohni Angscht bi äich si ka; denn na (er) tribt au des Gschäfft vum Herrn we i (ich).
11 Daß nen nur nit jemads vuachtet! Gleitet nen aba in Friede, daß sa (er) zue ma (mir) kummt; denn i (ich) wart uf nen mit d Breda.
12 Vu Apollos, däm Brueda, aba sollt ihr wisse, daß i (ich) nen me (oft) ermahnt ha, mit d Breda zue äich z kumme; aba s war durchwäck nit si Ding (Wille), etzed z kumme; er wird aba kumme, wenn`s nem gläge si wird.
13 Wache, schtehn im Glaube, sin metig un sin schtark!
14 Alli äiri Sache len in dr Lebi (Liebe) gschähe!
15 Ich vumahne äich aba, lebi Breda: Ihr kennt des Hus vum Stephanas, daß sie de Erschtlinge in Achaja sin un hän sich selbscht breitgschtellt zum Denscht fir di Heilige.
16 Ordne au ihr äich däne unda un alli, de mitschaffe (mitarbeite) un sich abmehä!
17 Ich fräie mi iba de Akunft vum Stephanas un Fortunatus un Achaikus; denn sie hän ma (mir) äich, de ihr nit do si kennt, ersetzt.
18 Sie hän mina un äire Geischt erquickt. Erkennt solchi Lit a!
19 S greße äich d Gmeinde in dr Provinz Asien. S greße äich vielmols in däm Herrn Aquila un Priska samt dr Gmeinde in ihrem Hus.
20 S greße äich alli Breda. Greße äich undaänanda mit däm heilige Kuß.
21 Do mina, vum Paulus, eigehändige Größ.
22 Wenn jemads d Herrn nit leb (lieb) het, der isch vufluecht. Maranata!
23 D Gnade vum Herrn Jesus isch mit äich!
24 Mi Lebi (Liebe) isch mit äich alle in Chrischtus Jesus!