1 Jakobus, ä Knecht Gottes un vum Herrn Jesus Chrischtus, an de zwöelf Schtämm in dr Zrstreuig: Größ zvor!
2Mini liebe Breda, sähn s fir luta Fräid (Freud), wenn ihr in manchali Afechtig fallt,
3 un wißt, daß aicha Glaube, wenn na (er) bwährt isch, Geduld bwirkt.
4 D Geduld aba soll ihr Gschafftes doe bis ans End, dmit ihr ganz guet un unbschadet sin un kei Mangel an äich isch.
5 Wenn s aba jemads unda äich an Wisheit mangelt, so bitt er Gott, der jedem gern git un nemads schilt; so wird sie nem ge wäre.
6 Er bitt aba im Glaube un zwiefle nit; denn wer zwieflet, der glicht eina Meereswoge, de vum Winde triebe un bwegt wird.
7 Ä solcha Mensch denke nit, daß sa (er) ebis vum Herrn gregt.
8 Ä Zwiefla isch unbschtändig uf ällei sinene Wäg.
9 Ä Brueda aba, der niedrig isch, rehmt sich vu sinere Hechi;
10 wer aba rich isch, rehmt sich vu sinere Niedrigkeit, denn we ä Blueme im Gras wird da (er) vugoh.
11 D Sunne goht uf mit ihra Hitz, un des Gras vuwelkt, un de Blueme flegt ab, un ihri scheni Gschtalt vudirbt: so wird au der wo Lända het (Rich isch) vuwelke in däm, was sa (er) untanimmt.
12 Selig isch dr Ma, der d Afechtig erduldet; denn nohchdem ma (er) bwährt isch, wird da (er) d Krone vum Läbä gregt, de Gott vuheiße het däne, de nen leb (lieb) hän.
13 Nemad soll sage, wenn na (er) vusuecht wird, daß sa (er) vu Gott vusuecht wäre. Denn Gott ka nit vusuecht wäre zum Bese, un na (er) selbscht vusuecht nemads.
14 Sundern jeda, der vusuecht wird, wird vu sinere eigene Luscht greizt un glockt.
15 Dnohch, wenn d Luscht gregt het was sie will, gebiert sie d Sinde; d Sinde aba, wenn sie gmacht isch, gebiert d Dod.
16 Irrt äich nit, mi liebe Breda.
17 Alli gueti Gabe un alli vollkummene Gabe kumme vu obe rab, vu däm Vada (Babbe) vum Lecht, bi däm keini Vuänderig isch noh Wechsel vum Lecht ins Dunkle.
18 Er het uns (us) uf d Welt kumme losse nohch sinem Wille durch des Wort dr Wohret, dmit ma (mir) Erschtlinge vu sinene Gschöpfe sin.
19 Ihr sollt wisse, mi liebe Breda: jeda Mensch isch schnell zum Häre, langsam zum Schwätze, langsam zum Zorn (Wuet).
20 Denn Mensche Zorn (Wuet) doet nit, was vor Gott recht isch.
21 Drum legt ab alle Dreck un alli Bosheit un riße des Wort a mit Sanftmuet, des in äich abäut (gsait,gesät) isch un Kraft het, äiri Seele selig z mache.
22 Sin aba Täta vum Wort un nit Höra ällei; sunscht bschießt ihr äich selbscht.
23 Denn wenn jemads ä Höra vum Wort isch un nit ä Täta, der glicht nem Ma, der si Gsicht (Visasch) im Schpegel bschaut;
24 denn nohchdem ma (er) sich bschaut het, goht da (er) dvu un vugißt vu Stund a, we na (er) usgsäh het.
25 Wer aba durchluegt in des vollkummene Gsetz dr Fräiheit un däbi vuharrt un isch nit ä vugeßliche Höra, sundern ä Täta, dr wird selig si in sinere Tat.
26 Wenn jemads meinet, er diene Gott, un hebet (haltet) sini Zunge nit im Zaum, sundern bschießt (legt) si Herz, so isch si Gottesdenscht nichtig.
27 Ä sufare (reine) un unbfleckte Gottesdenscht vor Gott, däm Vada (Babbe), isch der: d Waise un Witwe in ihra Trebsal bsueche un sich selbscht vu dr Welt unbfleckt hebed (halte).
1 Lebi (Liebe) Breda, hän Glaube an Jesus Chrischtus, unsa Herr dr Herrlichkeit, fräi vu allem Asähe dr Lit.
2 Denn wenn in äiri Vusammlig (Zämmeku, Bagasch) ä Ma käm mit nem goldene Ring un in schene Klamotte, s käm aba au ä Arme in dreckige Klamotte
3 un ihr sähn uf den, der schen azogä isch, un sage zue nem: Hock dü di dona uf d guete Platz! un sage zum Arme: Stell dü di derthi! odr: Hock di nab zue minem Feß!,
4 isch's recht, daß ihr solchi Untaschiede bi äich macht un urdeilt mit bese gedanke?
5 Häre zue, mini liebe Breda! Het nit Gott di Arme üsgwählt in dr Welt, de im Glaube rich sin un Erbe vum Rich z si, des sa (er) vuheiße het däne, de nen leb (lieb) hän?
6 Ihr aba hän däm Arme Unehre ge. Sind s nit di Riche, de Gwalt gege äich ebe un äich vor Gricht ze?
7 Vuschpotte sie nit d guete Name, der iba äich gnennt isch?
8 Wenn ihr des keniglichi Gsetz erfillt nohch dr Schrift (3. Moses 19,18): "Lebi (Liebe) di Nächschte we di selbst", so den ihr recht;
9 wenn ihr aba de Lit aluege, den ihr Sinde un wäre ibafihrt vum Gsetz als Ibaträta.
10 Denn wenn jemads des ganze Gsetz hebet (haltet) un sindigt gege ä einziges Gebot, der isch am ganze Gsetz schuldig.
11 Denn der gsait het (2. Moses 20,13.14): "Dü sollsch nit ehebreche", der het au gsait: "Dü sollsch nit umbringe". Wenn dü etze nit d Ehe brichsch, aba eba umbringsch, bisch dü ä Ibaträta vum Gsetz.
12 schwätze so un den so we Lit, de durchs Gsetz dr Fräiheit grichtet wäre soll.
13 Denn s wird ä unbarmherziges Gricht iba den ergoh, der nit Barmherzigkeit doe het; Barmherzigkeit aba triumphiert iba s Gricht.
14 Was hilft's, liebe Breda, wenn jemads sait, er het Glaube, un het doch keini Werke? Kann denn dr Glaube den selig mache?
15 Wenn ä Brueda odr ä Schweschta Mangel het an Klamotte un am Ässä
16 un jemads unda äich sait zue nene: Gehn hi in Friede, wärmt äich un wäre satt!, ihr gän nene aba nit, was dr Leib (Ranze) nedig het - was kennt tene des helfe?
17 So isch au dr Glaube, wenn na (er) nit Werke het, dot in sich selba.
18 Aba s kennt jemads sage: Dü hesch Glaube, un i (ich) ha Werke. Zeig ma (mir) di Glaube ohni Werke, so will i (ich) dir mi Glaube zeigä üs minem Werk.
19 Dü glaubsch, daß nur eina Gott isch? Dü doesch recht dra; di Deufel glaube's au un zittere.
20 Willsch dü etze isähe, dü dumma (torr) Mensch, daß dr Glaube ohni Werke nutzlos isch?
21 Isch nit Abraham, unsa Vada (Babbe), durch Werke Grecht wore, als sa (er) si Bue Isaak uf fem Altar gopfert het?
22 Do siehsch dü, daß dr Glaube zsämmegwirkt het mit sinene Werke, un durch de Werke isch dr Glaube ganz guet wore.
23 So isch d Schrift erfillt, de do sait (1. Moses 15,6): "Abraham het Gott glaubt, un des isch nem zue d Grechtigkeit grechnet wore", un na (er) wird "ä Fründ (Freund) Gottes" gnennt (Jesaja 41,8).
24 So sähn ihr etze, daß dr Mensch durch Werke Grecht wird, nit durch Glaube ällei.
25 eso de Hure Rahab, isch sie nit durch Werke Grecht wore, als sie de Bote ufgnu het un het sie uf fem andere Wäg üsä glo?
26 Denn we dr Leib (Ranze) ohni Geischt dot isch, so isch au dr Glaube ohni Werke dot.
1 Lebi (Liebe) Breda, nit jeda vu äich soll ä Lehrer wäre; un na wißt, daß ma (mir) ä desto schtrengeres Urdeil gregä wäre.
2 Denn ma (mir) vufehle uns (us) alli arg (mannigfaltig). Wer sich aba im Wort nit vufehlt, der isch ä vollkummena Ma un ka au d ganze Leib (Ranze) im Zaum hebed.
3 Wenn ma (mir) d Gäul (Pferde) d Zaum ins Mul lege, dmit sie uns (us) folge, so lenke ma (mir) ihr ganze Leib (Ranze).
4 Lueg, au d Schiff, obwohl sie so groß sin un vu schtarke Winde triebe wäre, wäre sie doch glenkt mit nem kleine Ruda, wohi der will, der s fihrt.
5 So isch au d Zunge ä kliens Glied un richtet großi Sach a. Lueg, ä kliens Fiir, welch ä Wald zindet's a!
6 Au d Zunge isch ä Fiir, ä Welt voll Ungrechtigkeit. So isch d Zunge unda unsari Glieda: sie bfleckt d ganze Leib (Ranze) un zindet di ganze Welt a un isch selbscht vu dr Hell entzindet.
7 Denn jedi Art vu Tiere un Vegel un Schlange un Seetiere wird zähmt un isch zähmt vum Mensch,
8 aba d Zunge ka kei Mensch zähme, des unruhige Schlechte (Übel), voll tödlichem Gift.
9 Mit ihr lobe ma (mir) d Herr un Vada (Babbe), un mit ihr flueche ma (mir) d Mensche, de nohch rem Bilde Gottes gmacht sin.
10 Üs nem Mul (Gosch) kummt Lobe un Flueche. Des soll nit so si, lebi Breda.
11 Loßt au d Quelle üs nem Loch seßes un bittares Wassa fleße?
12 Kann au, lebi Breda, ä Fiegebaum Olive odr ä Wischtock Fiege ha? So ka au ä salzige Quelle nit seßes Wassa ge.
13 Wer isch wies un schlau unda äich? Der zeig mit sinem guete Wandel sini Werke in Sanftmuet un Wisheit.
14 Hän ihr aba bittare Näid un Händel in äirem Herz, so rehmt äich nit un legt nit dr Wohret zwida.
15 Des isch nit d Wisheit, de vu obe rabkummt, sundern sie isch irdisch, niedrig un deuflisch.
16 Denn wo Näid un Händel isch, do sin Unordnig un luta besi Sach.
17 D Wisheit aba vu obe her isch zerscht luta, dann (dnoh) friedfertig, gütig, lost sich ebis sag, isch rich an Barmherzigkeit un guete Fricht, unparteiisch, ohni Haichelei.
18 D Frucht vu d Grechtigkeit aba wird gsajt in Friede fir de, de Friede schtifte.
1 Woher kummt dr Kampf unda äich, woher dr Händel? Kummt's nit doher, daß in äire Glieda d Glüschte gegeänanda schtriete?
2 Ihr sin gierig un gregt's nit; ihr mordet un neidet un gwinnt nigs; ihr schtrietet un kämpft un hän nigs, wel ihr nit bittet;
3 ihr bittet un nähmä nigs, wel ihr in übla Absicht bittet, nämlich dmit ihr's fir äiri Glüschte vugeude kennt.
4 Ihr Abtrinnige, wißt ihr nit, daß Fründschaft mit dr Welt Feindschaft mit Gott isch? Wer dr Welt Fründ (Freund) si will, der wird Gottes Fäind si.
5 Odr meinet ihr, d Schrift sait umsuscht: Mit Eifa wacht Gott iba d Geischt, den er in uns (us) het huse losse,
6 un git um so me Gnade? Drum heißt s (Sprüche 3,34): "Gott widaschtoht d Hochmetige, aba d Demetige git da (er) Gnade."
7 So sin etze Gott folgsam. Widerstehn nem Deufel, so flieht er vu äich.
8 Naht äich zue Gott, so naht er sich zue äich. Reinigt d Händ (Pfode), ihr Sinda, un heiligt äiri Herze, ihr Wankelmetige.
9 Jammert un klagt un hiilt; aicha Lache vukehre sich in Hiile un äiri Fräid (Freud) in Trurigkeit.
10 Demetigt (Bscheide si) äich vor rem Herrn, so wird da (er) äich hoch hebe.
11 Vuleugnet änanda nit, lebi Breda. Wer si Brueda vuleugnet odr vuurdeilt, der vuleugnet un vuurdeilt des Gsetz. Vuurteilsch dü aba des Gsetz, so bisch dü nit ä Täta vum Gsetz, sundern ä Richta.
12 Eina isch dr Gsetzgeba un Richta, der selig mache un vudamme ka. Wer aba bisch dü, daß dü d Nächschte vuurteilsch?
13 Un etze ihr, de ihr sage: Hiit odr morge wen ma (mir) in de odr de Schtadt go un wen ä Johr dert zuebringe un Handel tribä un Gwinn mache -,
14 un wißt aba nit, was morge si wird. Was isch aicha Läbä? Ä Rauch sin ihr, der ä kleini Ziit bliebt un dann (dnoh) vuschwindet.
15 Dgege solltet ihr sage: Wenn dr Herr will, wäre ma (mir) läbä un des odr des doe.
16 Etze aba rühme na äich in äirem Ibamuet. All des Rühme isch bes.
17 Wer etze weiß, Guetes zue doe, un doet's nit, däm isch's Sinde.
1 Un etze, ihr Richi: Hiilet un blert iba des Elend, des iba äich kumme wird!
2 Aira Richtum isch vufult, äiri Kleida sin vu d Motte vufrässä.
3 Aira Gold un Silba isch vuroschtet, un ihr Roscht wird gege äich Zignis ge un wird aicha Fleisch frässä we Fiir. Ihr hän äich Schätz gsammlet in däne letschte Däg!
4 Lueg, dr Lohn vu d Arbeita, de aicha Land abgerntet hän, den ihr ne nit ge hän, der brellt, un des Ruefe vu d Schnitta isch kumme vor d Ohre vum Herrn Zebaoth.
5 Ihr hän gschlemmt uf Erde un praßt un äiri Herze gmäschtet am Schlachtdag.
6 Ihr hän di Grechte vuurdeilt un umbrocht, un na (er) het äich nit widaschtande.
7 So sin etze geduldig, lebi Breda, bis zum Kumme vum Herrn. Lueg, dr Bur wartet uf d Frucht vu d Erde un isch däbi geduldig, bis sie gregt d Frehräge un d Schboträge.
8 Sin au ihr geduldig un schtärkt äiri Herze; denn des Kumme vum Herrn isch nooch.
9 Seufzt nit gegeänanda, lebi Breda, dmit ihr nit grichtet wäre. Lueg, dr Richta schtoht vor d Dire.
10 Nähme, lebi Breda, zum Vorbild vum Leide un dr Geduld d Prophete, de gschwätzt hän im Name vum Herrn.
11 Lueg, ma (mir) preise selig, de erduldet hän. Vu d Geduld Hiobs hän ihr ghärt un hän gsähne, zue welem End s dr Herr gfihrt het; denn dr Herr isch barmherzig un ä Erbarma.
12 Vor ällei Dingen aba, mini Breda, schwört nit, nit bim Himmel noh bi d Erde noh mit nem andere Eid. S isch aba aicha Jo ä Jo un aicha Nei ä Nei, dmit ihr nit ins Gricht kummt.
13 Liedet jemads unda äich, der bete; isch jemads guete Muets, der sing Psalme.
14 Isch jemads unda äich krank, der ruef zue sich di Älteschte vu d Gmeinde, daß sie iba nem bäte un nen salbe mit El in däm Name vum Herrn.
15 Un s Gebet vum Glaube wird däm Kranke helfe, un dr Herr wird nen ufrichte; un wenn na (er) Sinde doe het, wird nem vuge wäre.
16 Sage eso änanda äiri Sinde un bäte firenanda, daß ihr gsund wäre. Des Grechte Gebet vumag viel, wenn s gwißlig isch.
17 Elia war ä schwache Mensch we ma (mir); un na (er) bätet ä Gebet, daß ses nit rägne soll, un s rägnet nit uf Erde dräi Johr un sechs Monet.
18 Un na (er) bätet abamols, un dr Himmel git d Rägä, un d Erde bringt ihri Frucht.
19 Lebi (Liebe) Breda, wenn jemads unda äich abirre wird vu dr Wohret un jemads bringt nen zruck,
20 der soll wisse: wer d Sinda zruck brocht het vu sinem Irrwäg, der wird sini Seele vum Dod rette un wird vieli Sinde zuedecke.