1

1 Idi punganay, addan ti Sao, ket ti Sao kadua ti Dios, ket ti Sao, Dios.

2 Manipud idi punganay, ti Sao kadua ti Dios.

3 Pinarsua ti Dios dagiti isuamin babaen kenkuana. Ket awan ti naparsua no saan a gapu kenkuana.

4 Ti Sao isu ti gubbuayan ti biag, ket daytoy a biag isu ti silaw dagiti tattao.

5 Agraniag ti silaw iti sipnget, ket di mabalinan ti sipnget nga iddepen.

6 Imbaon ti Dios ti maysa a tao nga agnagan iti Juan.

7 Immay a mangpaneknek kadagiti tattao maipapan iti silaw tapno mangngegda ti mensahe ket mamatida.

8 Saan nga isu a mismo ti silaw, ngem immay tapno paneknekanna ti maipapan iti silaw.

9 Daytoy ti pudno a silaw, ti silaw nga umay ditoy lubong ken manglawag kadagiti amin a tattao.

10 Adda idin ti Sao ditoy lubong. Pinarsua ti Dios ti lubong babaen kenkuana; nupay kasta, saan a binigbig ti lubong.

11 Napan iti ilina, ngem saan nga inawat dagiti kailianna.

12 Ngem adda met dagiti immawat ken namati kenkuana, isut' gapuna nga inikkanna ida iti kalintegan nga agbalin nga annak ti Dios.

13 Saanda a nagbalin nga annak ti Dios kas iti gagangay a pannakaipasngay ti tao; ta ti Dios a mismo ti Amada.

14 Nagbalin a tao ti Sao ket nakipagtaeng kadatayo; napnoan iti parabur ken kinapudno. Nakitami ti dayagna, ti dayag nga inawatna kas kakaisuna nga Anak ti Ama.

15 Pinaneknekan ni Juan ti maipapan kenkuana ket impukkawna: “Isu daytoy ti ibagbagak idi kinunak, ‘Umay a sumarsaruno kaniak, nupay kasta, natantan-ok ngem siak, ta addan sakbay a nayanakak.’”

16 Gapu ta nabuslon ti paraburna, inawattayo amin ti bendisionna. Wen, nawadwad a bendision ti impaayna kadatayo.

17 Inted ti Dios ti Linteg babaen ken ni Moises, ngem immay ti parabur ken kinapudno babaen ken Jesu-Cristo.

18 Awan pay ti nakakita iti Dios. Ti laeng Bugbugtong nga Anak, a kadua ti Ama, isu ti nangipakaammo kenkuana.

19 Nangibaon dagiti Judio a papangulo idiay Jerusalem iti sumagmamano a papadi ken Levita a mapan ken ni Juan tapno saludsodenda kenkuana, “Siasinoka?”

20 Saan a nagkedked ni Juan a nangibaga iti pudno, “Saan a siak ti Cristo,” kinunana a sibabatad.

21 “Siasinoka ngarud?” sinaludsodda manen. “Sika kadi ni Elias?” “Saan,” insungbat ni Juan. “Sika kadi ti Profeta?” kinunada. “Saan,” insungbatna.

22 “Ibagam ngarud no siasinoka,” kinunada. “Masapul nga adda isungbatmi kadagiti nangibaon kadakami. Ania ti masaom maipapan kenka?”

23 Simmungbat ni Juan babaen iti panangibagana iti padto ni profeta Isaias: “Siak ti timek ti maysa nga agpukpukkaw iti let-ang: ‘Palintegenyo ti dalan a pagnaan ti Apo!’”

24 Adda met dagiti Fariseo a naibaon ken ni Juan.

25 Sinaludsodda ngarud kenkuana, “No saan a sika ti Cristo, wenno ni Elias, wenno ti Profeta, apay ngarud a mamumbuniagka?”

26 “Mamumbuniagak iti danum,” insungbat ni Juan, “ngem makipulpulapol kadakayo ti maysa a diyo am-ammo.

27 Sumarsaruno kaniak, ngem diak pay maikari a mangwarwar iti sandaliasna.”

28 Napasamak amin dagitoy idiay Betania, iti ballasiw ti karayan Jordan a pangbumbuniagan ni Juan.

29 Iti sumuno nga aldaw, nakita ni Juan nga agturong ni Jesus iti yanna. “Daytoy ti Kordero ti Dios a mangikkat iti basol ti lubong!” kinuna ni Juan.

30 “Isu daytoy ti sarsaritaek idi kinunak, ‘Sumarsaruno kaniak ti maysa a tao a natantan-ok ngem siak, ta addan sakbay a nayanakak.’

31 Diak am-ammo idi no siasino, ngem immayak mamuniag iti danum tapno ipakaammok iti Israel.”

32 Daytoy ti pammaneknek nga inted ni Juan: “Nakitak ti Espiritu a bumabbaba a kasla kalapati manipud langit ket nagdisso kenkuana.

33 Diak pay am-ammo idi no siasino, ngem ti Dios a nangibaon kaniak a mamuniag iti danum, kinunana kaniak, ‘Makitamto ti Espiritu a bumaba ken agdisso iti maysa a tao. Daytoy ti mamuniag iti Espiritu Santo.’

34 Wen, nakitakon daytoy, ket paneknekak kadakayo nga isu ti Anak ti Dios.”

35 Iti sumuno nga aldaw, agtaktakder manen ni Juan ken ti dua kadagiti adalanna.

36 Idi makitana a lumabas ni Jesus, kinunana, “Daytoy ti Kordero ti Dios!”

37 Nangngeg dagiti dua nga adalan ti kinuna ni Juan, ket sinurotda ni Jesus.

38 Idi tumalliaw ni Jesus, nakitana ida a sumursurot kenkuana. “Ania ti sapsapulenyo?” sinaludsodna. “Sadino ti pagtaengam, Rabbi?” insungbatda. (“Maestro” ti kayat a sawen ti “Rabbi.”)

39 “Umayyo kitaen,” kinuna ni Jesus kadakuada. Nakikuyogda ken ni Jesus ket nakitada ti pagtaenganna. Gapu ta dandanin alas kuatro iti malem, nakidagusda kenkuana.

40 Ni Andres a kabsat ni Simon Pedro ti maysa kadagiti dua a nakangngeg iti imbaga ni Juan ken simmurot ken ni Jesus.

41 Sinapulna a dagus ni Simon a kabsatna ket imbagana kenkuana, “Nasarakanmi ti Mesias!” (Kayatna a sawen, “Cristo.”)

42 Impanna ni Simon iti ayan ni Jesus. Minatmatan ni Jesus ni Simon sana kinuna, “Sika ni Simon nga anak ni Juan. Managanankanto iti Cefas.” (Kayatna a sawen, “Bato” wenno “Pedro.”)

43 Iti sumuno nga aldaw, inkeddeng ni Jesus ti mapan idiay Galilea. Nasarakanna sadiay ni Felipe ket kinunana kenkuana, “Surotennak.”

44 Taga-Betsaida ni Felipe, iti ili da Andres ken Pedro.

45 Nasarakan ni Felipe ni Natanael ket kinunana kenkuana, “Nasapulanmi ti tao a sinarita ni Moises iti libro ti Linteg, ken dagiti Profeta. Isu ni Jesus a taga-Nazaret nga anak ni Jose.”

46 “Adda aya naimbag a tumaud idiay Nazaret?” sinaludsod ni Natanael. “Umaymo kitaen,” insungbat ni Felipe.

47 Idi makita ni Jesus nga agturong ni Natanael iti ayanna, kinunana maipapan kenkuana, “Adtoy ti pudno nga Israelita. Awan kenkuana ti aniaman a kinaulbod.”

48 “Kasano ti pannakaam-ammom kaniak?” sinaludsod ni Natanael. “Nakitaka idi addaka iti sirok ti kayo nga igos, sakbay nga inayabannaka ni Felipe,” insungbat ni Jesus.

49 “Maestro,” insungbat ni Natanael. “Sika ti Anak ti Dios! Sika ti Ari ti Israel!”

50 “Mamatika kadi gapu ta kinunak a nakitaka iti sirok ti kayo nga igos?” kinuna ni Jesus. “Makitamto dagiti daddadakkel pay a bambanag ngem daytoy!”

51 Ket kinunana kadakuada, “Ibagak kadakayo ti pudno: makitayonto nga aglukat ti langit ken dagiti angheles ti Dios nga umuli-umulog iti ayan ti Anak ti Tao.”

2

1 Kalpasan ti dua nga aldaw, adda boda idiay Cana, maysa nga ili ti Galilea. Adda sadiay ti ina ni Jesus,

2 ket naawis met ni Jesus ken dagiti adalanna.

3 Idi naibusen ti arak, kinuna ti ina ni Jesus kenkuana, “Naibusandan iti arak.”

4 “Babai,” insungbat ni Jesus, “saan a masapul nga ibagam ti aramidek. Saan pay a dimteng ti orasko.”

5 Kinuna ti ina ni Jesus kadagiti agserserbi, “Aramidenyo ti aniaman nga ibagana kadakayo.”

6 Adda alagaden dagiti Judio maipapan iti panagbuggo. Isut' gapuna nga adda innem a burnay sadiay nga aglaon ti tunggal maysa iti agarup 100 a litro.

7 “Punnoenyo dagiti burnay iti danum,” kinuna ni Jesus kadagiti agserserbi. Pinunnoda ngarud dagiti burnay.

8 “Ita,” kinunana kadakuada, “tumakokayo ket ipanyo iti agaywan iti padaya.” Kasta ti inaramid dagiti agserserbi.

9 Idi naramanan ti agaywan ti danum a nagbalin nga arak, inayabanna ti nobio. Saanna nga ammo ti naggapuan ti arak (nupay ammo dagiti agserserbi, ta isuda ti timmako iti danum).

10 Kinunana iti nobio, “Ugali dagiti tattao nga ipasango nga umuna ti kaimasan nga arak sadanto ipasango ti ordinario nga arak no adun ti nainum dagiti sangaili. Ngem sika, inyud-udim nga impasango ti kaimasan nga arak!”

11 Inaramid ni Jesus daytoy umuna a milagro idiay Cana, maysa nga ili ti Galilea. Impakitana ti dayagna sadiay, ket namati kenkuana dagiti adalanna.

12 Kalpasan daytoy, napan ni Jesus idiay Capernaum. Kaduana ni inana, dagiti kakabsatna a lallaki ken dagiti adalanna ket nagyanda sadiay iti sumagmamano nga aldaw.

13 Asidegen ti Paskua dagiti Judio, ket napan ni Jesus idiay Jerusalem.

14 Iti Templo, nadanonna dagiti aglaklako iti baka, karnero ken kalapati, kasta met dagiti agsuksukat iti kuarta a situtugaw iti puestoda.

15 Nangaramid ni Jesus iti pagbaut a tali sana pinaruar dagiti amin a baka ken karnero. Binalintuagna dagiti lamisaan dagiti agsuksukat iti kuarta. Inwarawarana ti kuartada.

16 Kinuna ni Jesus kadagiti aglaklako iti kalapati. “Iruaryo dagitoy. Diyo pagbalinen a tiendaan ti balay ni Amak!”

17 Nalagip dagiti adalanna ti kuna ti Nasantoan a Surat: “Ti panangipategko iti balaymo, O Dios, kasla apuy a sumsumged iti unegko!”

18 Gapu iti inaramid ni Jesus, sinaludsod dagiti papangulo a Judio kenkuana, “Ania ti maiparangmo a milagro kadakami a mangipakita iti kalintegam a mangaramid iti daytoy?”

19 “Rebbaenyo daytoy a Templo ket iti uneg ti tallo nga aldaw, bangonekto met laeng,” insungbat ni Jesus.

20 Kinuna kenkuana dagiti Judio, “Ania? Bangonem met laeng iti uneg ti tallo nga aldaw? Nabangon daytoy a Templo iti uneg ti uppat a pulo ket innem a tawen!”

21 Ngem ti templo a sasawen ni Jesus isu ti bagina.

22 Isut' gapuna nga idi napagungaren ni Jesus, nalagip dagiti adalanna a sinaona daytoy. Ket namatida iti Nasantoan a Surat ken iti insao ni Jesus.

23 Idi adda ni Jesus idiay Jerusalem bayat ti Fiesta ti Paskua, adu ti namati kenkuana idi nakitada dagiti milagro nga inaramidna.

24 Ngem saanna nga intalek kadakuada ti bagina, agsipud ta ammona ti amin a tattao.

25 Saanna a masapul ti siasinoman a mangibaga kenkuana maipapan iti tao ta ammona a mismo ti panunot ken kababalin ti tao.

3

1 Adda idi Fariseo nga agnagan iti Nicodemo, maysa a pangulo dagiti Judio.

2 Iti maysa a rabii, napan ni Nicodemo ken ni Jesus. “Rabbi,” kinunana, “ammomi a maysaka a maestro nga imbaon ti Dios. Awan ti makaaramid kadagitoy a milagro nga ar-aramidem malaksid no adda kenkuana ti Dios.”

3 “Ibagak kenka ti pudno,” kinuna ni Jesus. “Awan ti makakita iti Pagarian ti Dios malaksid no mayanak manen.”

4 “Kasano a mayanak manen ti tao a nataenganen?” sinaludsod ni Nicodemo. “Mabalinna aya ti sumrek iti aanakan ni inana tapno mayanak manen?”

5 “Ibagak kenka ti pudno,” insungbat ni Jesus. “Awan ti makastrek iti Pagarian ti Dios malaksid no mayanak iti danum ken iti Espiritu.

6 Ti tao, ipasngayna ti tao; ket ti Espiritu, ipasngayna ti espiritu.

7 Dika masdaaw no kunak kenka, ‘Masapul a mayanakkayo manen.’

8 Agpuyupoy ti angin iti sadinoman a kaykayatna. Mangngegmo ti awerna, ngem dimo ammo ti paggapuan wenno pagturonganna. Kasta met ti mapasamak iti tunggal maysa a mayanak iti Espiritu.”

9 “Kasano a maaramid daytoy?” sinaludsod ni Nicodemo.

10 Kinuna ni Jesus, “Maysaka a maestro iti Israel ket dimo maawatan daytoy?

11 Ibagak kenka ti pudno: Sawenmi ti ammomi, ket ibagami ti nakitami. Ngem diyo patien ti pammaneknekmi.

12 Ibagbagak kadakayo dagiti naindagaan a bambanag, ngem dikayo mamati. Kasano ngarud ti panamatiyo kaniak no sawek dagiti nailangitan a bambanag?

13 Ket awan ti immuli sadi langit malaksid ti Anak ti Tao a bimmaba manipud langit.

14 Kas iti panangibayog ni Moises iti sinan-uleg a bronse idiay let-ang, masapul met ti pannakaibayog ti Anak ti Tao

15 tapno agbiag nga agnanayon ti siasinoman a mamati kenkuana.”

16 Gapu iti kasta unay a panagayat ti Dios iti lubong, intedna ti Bugbugtong nga Anakna tapno ti siasinoman a mamati kenkuana saan a matay no di ket agbiag nga agnanayon.

17 Ta saan nga imbaon ti Dios ti Anakna ditoy lubong tapno ukomenna ti lubong, no di ket tapno isalakanna.

18 Saan a maukom ti siasinoman a mamati iti Anak. Ngem naukomen ti di mamati agsipud ta saan a namati iti Bugbugtong nga Anak ti Dios.

19 Daytoy ti pakaukoman: Immayen ti silaw ditoy lubong, ngem gapu ta dakes dagiti aramid dagiti tattao, ad-adda nga ayatenda ti sipnget ngem ti lawag.

20 Ti siasinoman nga agaramid iti dakes, kagurana ti lawag ket saan nga umasideg iti silaw agsipud ta dina kayat a maipakita dagiti dakes nga aramidna.

21 Ngem ti agbiag iti kinapudno, umasideg iti silaw tapno maipakita a mayannurot iti Dios dagiti aramidna.

22 Kalpasan daytoy, napan ni Jesus ken dagiti adalanna iti probinsia ti Judea. Nagyanda sadiay ket namumbuniag ni Jesus.

23 Namumbuniag met idi ni Juan idiay Enon, iti asideg ti Salim, ta adu ti danum sadiay. Napan kenkuana dagiti tattao ket binuniaganna ida. (

24 Saan pay a naibalud idi ni Juan.)

25 Iti naminsan, makisinsinnuppiat dagiti adalan ni Juan iti maysa a Judio maipapan iti alagaden iti pannakaugas.

26 Napanda ngarud ken ni Juan ket kinunada kenkuana, “Maestro, malagipmo daydi immay kenka iti akindaya a ballasiw ti Jordan, daydi imbagam kadakami? Mamumbuniagen, ket mapmapan kenkuana dagiti amin a tattao!”

27 Insungbat ni Juan, “Awan ti mabalin nga awaten ti tao malaksid no ited kenkuana ti Dios.

28 Dakayo met laeng ti makasaksi a kinunak, ‘Saan a siak ti Cristo, ngem naibaonak nga umay nga umun-una ngem isu.’

29 Ti nobio ti akinkukua iti nobia; ti gayyem ti nobio agsiput ken agdengngeg ket maragsakan no mangngegna ti timek ti nobio. Ngarud, naan-anayen ti ragsakko.

30 Isun ti rumbeng a maitan-ok, ket siak ti maipababa.”

31 Natantan-ok ngem ti isuamin ti umay nga aggapu iti ngato. Taga-daga ti agtaud iti daga, ket sawenna dagiti naidagaan a bambanag. Nangatngato ngem ti isuamin ti umay nga aggapu sadi langit.

32 Paneknekanna ti nakita ken nangngegna, ngem awan umawat iti mensahena.

33 Ti siasinoman nga umawat iti mensahena, pasingkedanna a pudno ti Dios.

34 Ta ti imbaon ti Dios sawenna dagiti sao ti Dios, agsipud ta inted ti Dios kenkuana ti Espirituna.

35 Ti Ama ayatenna ti Anakna ket impaimana kenkuana dagiti isuamin.

36 Ti siasinoman a mamati iti Anak maaddaan iti biag nga agnanayon. Siasinoman a di agtulnog iti Anak, dinanto maragpat ti biag, no di ket agtalinaed kenkuana ti pannusa ti Dios.

4

1 Nadamag dagiti Fariseo nga ad-adu ti adalan a mapaspasurot ken bumbuniagan ni Jesus ngem ni Juan.

2 (Kinapudnona, saan a nangbumbuniag ni Jesus, no di ket dagiti adalanna laeng.)

3 Ngarud, idi madamag ni Jesus ti maisasao, pimmanaw idiay Judea ket nagsubli idiay Galilea.

4 Iti panagbiahena, masapul a lumasat idiay Samaria.

5 Idiay Samaria, dimteng iti maysa nga ili a managan Sicar, a saan nga adayo iti talon nga inted idi ni Jacob ken ni Jose nga anakna.

6 Adda sadiay ti bubon ni Jacob. Nagtugaw ni Jesus iti abay ti bubon gapu iti bannogna. Nganngani tengnga ti aldaw idi.

7 Dimteng ti maysa a Samaritana tapno sumakdo, ket kinuna ni Jesus kenkuana, “Makiinumak man.” (

8 Napan gimmatang idi dagiti adalanna iti kanenda idiay ili.)

9 “Ania?” kinuna ti babai. “Maysaka a Judio, ket makiinumka kaniak a Samaritana?” (Ta saan nga ugali dagiti Judio ti makilangenlangen kadagiti Samaritano.)

10 “No ammom la koma ti sagut nga ited ti Dios ken no siasino ti dumawdawat kenka iti inumen, dumawatka koma kenkuana ket ikkannaka iti nabiag a danum,” insungbat ni Jesus.

11 “Apo,” kinuna ti babai, “nauneg ti bubon ket awan met ti pagsakdum. Pangalaam ngarud iti nabiag a danum?

12 Inted kadakami ni Jacob a kapuonantayo daytoy a bubon. Nagin-inumanna daytoy a bubon agraman dagiti annak ken tarakenna. Dakdakkelka kadi ngem ni Jacob?”

13 “Siasinoman nga uminum iti daytoy a danum, mawawto manen,” kinuna ni Jesus,

14 “ngem ti uminum iti danum nga itedko, saanton a mawaw. Ta ti danum nga itedko agbalinto nga ubbog iti unegna a mangted kenkuana iti nabiag a danum ken biag nga agnanayon.”

15 “Apo,” kinuna ti babai, “itedmo kaniak daytoy a danum tapno diakton mawaw wenno umay sumakdo ditoy.”

16 “Inka ayaban ti asawam saka agsubli ditoy,” kinuna ni Jesus.

17 “Awan asawak,” kinuna ti babai. “Agpayso ta kunam nga awan asawam,” kinuna ni Jesus.

18 “Naminlimakan a nakiasawa, ket saanmo nga asawa ti lalaki a kabbalaymo ita. Pudno ti imbagam kaniak.”

19 “Apo,” kinuna ti babai, “mabigbigko a profetaka.

20 Ditoy a bantay ti nagdaydayawan dagidi kapuonanmi iti Dios. Ngem dakayo a Judio kunayo nga idiay Jerusalem ti rumbeng a pagdaydayawan.”

21 “Babai,” kinuna ni Jesus, “patiem ti kunak nga umayto ti tiempo a saan a ditoy a bantay wenno idiay Jerusalem ti pagdaydayawan iti Ama.

22 Dakayo a Samaritano, diyo ammo no siasino ti daydayawenyo. Dakami, ammomi ti daydayawenmi ta aggapu kadagiti Judio ti pannakaisalakan.

23 Ngem umasideg ti tiempo, ket dimtengen, a dagiti napaypayso nga agdaydayaw, daydayawendanto ti Ama iti espiritu ken kinapudno. Ta dagiti kakasta ti sapsapulen ti Ama nga agdayaw kenkuana.

24 Ti Dios ket Espiritu. Ngarud, dagiti agdaydayaw kenkuana masapul nga agdaydayawda iti Espiritu ken kinapudno.”

25 Kinuna kenkuana ti babai, “Ammok nga umayto ti Mesias a maawagan iti Cristo. Inton umay, ibagananto dagiti amin a bambanag.”

26 “Siak dayta,” insungbat ni Jesus. “Wen, siak a makisasao kenka.”

27 Iti dayta a kanito, simmangpet dagiti adalan ni Jesus. Kasta unay ti siddaawda ta nadanonda a makisasao ni Jesus iti babai. Ngem awan kadakuada ti nagdamag iti babai no ania ti masapulna. Saanda met a nagsaludsod ken ni Jesus no apay a makisasao kenkuana.

28 Pinanawan ti babai ti karambana ket nagsubli iti ili. “Umaykayo!” kinunana kadagiti tattao.

29 “Umayyo kitaen ti tao a nangibaga kaniak iti amin nga inar-aramidko. Saan ngata nga isu ti Cristo?”

30 Rimmuarda ngarud iti ili tapno mapanda iti ayan ni Jesus.

31 Kabayatanna, inayaban dagiti adalan ni Jesus, “Maestro, umayka manganen!”

32 Ngem kinunana kadakuada, “Adda taraonko a diyo ammo.”

33 Iti kasta, nagsisinnaludsod dagiti adalan, “Adda aya nangyeg iti kanenna?”

34 “Ti taraonko isut' panangtungpalko iti pagayatan ti nangibaon kaniak ken ti panangileppasko iti paaramidna,” kinuna ni Jesus kadakuada.

35 Innayon ni Jesus: “Adda pagsasaoyo, ‘Uppat pay a bulan ket panaganin.’ Ngem ibagak kadakayo, kitaenyo a naimbag dagiti taltalon. Natangkenanen dagiti dawa ket mabalinen nga anien!

36 Matangdanan ti agani ket urnongenna ti apit para iti biag nga agnanayon. Iti kasta, agpadpada nga agragsak ti agmula ken ti agani.

37 Ta pudno ti pagsasao: ‘Maysa ti agmula, sabali ti agani.’

38 Imbaonkayo nga agani iti saanyo a nagbannogan. Sabali dagiti nagtrabaho, ket dakayo ti aglak-am iti nagbannoganda.”

39 Adu a Samaritano iti dayta nga ili ti namati ken ni Jesus gapu ta kinuna ti babai: “Imbagana kaniak ti amin nga inar-aramidko.”

40 Isut' gapuna nga idi napanda ken ni Jesus, indawatda a makipagyan kadakuada. Nagbati sadiay ni Jesus iti dua nga aldaw.

41 Adu pay dagiti namati ken ni Jesus gapu iti insursurona.

42 Kinuna dagiti tattao iti babai, “Mamatikamin, saanen a gapu iti saom, ngem gapu ta dakami a mismo ti nakangngeg kenkuana, ket ammomi a pudno nga isu ti Mangisalakan iti lubong.”

43 Kalpasan ti dua nga aldaw a panagyan ni Jesus idiay Samaria, pimmanaw ket napan idiay Galilea.

44 Ta ni met laeng Jesus ti nagkuna, “Saan a mapadayawan ti maysa a profeta iti mismo nga ilina.”

45 Idi makasangpet idiay Galilea, inawat dagiti umili, ta idi napanda dimmar-ay iti Fiesta ti Paskua idiay Jerusalem, nakitada amin nga inaramidna bayat ti Fiesta.

46 Kalpasanna, nagsubli ni Jesus iti ili a Cana idiay Galilea, ti lugar a namagbalinanna iti danum nga arak. Adda idi sadiay ti maysa nga ofisial ti gobierno a masakit ti anakna a lalaki idiay Capernaum.

47 Nadamagna a simmangpet ni Jesus idiay Galilea a naggapu idiay Judea, ket napanna impakpakaasi kenkuana a mapan idiay Capernaum tapno paimbagenna ti anakna a nganngani matay.

48 Kinuna ni Jesus kenkuana, “No awan makitayo a milagro, saankayo a mamati.”

49 “Apo,” insungbat ti ofisial, “pangngaasim ta umayka amangan no matay ti anakko.”

50 “Inkan,” kinuna ni Jesus kenkuana. “Agbiag ti anakmo!” Namati ti ofisial iti sao ni Jesus ket nagawiden.

51 Adda pay laeng ti ofisial iti dalan idi insabat dagiti babaonenna ti damag nga immimbagen ti anakna.

52 Dinamagna no kaano a naimbagen ti ubing. “Idi kalman!” kinunada. “Ala una iti malem idi agbaaw ti gurigorna.”

53 Nalagip ti ama a dayta met laeng nga oras ti panangibaga ni Jesus kenkuana: “Agbiag ti anakmo.” Iti kasta, namati agraman ti familiana.

54 Daytoy ti maikadua a milagro nga inaramid ni Jesus kalpasan ti isasangpetna idiay Galilea manipud Judea.

5

1 Kalpasan daytoy, napan ni Jesus idiay Jerusalem tapno dumar-ay iti maysa a fiesta dagiti Judio.

2 Iti asideg ti Ruangan dagiti Karnero, adda pagdigosan a lima ti arkona. Maaw-awagan daytoy iti Betsata iti pagsasao ti Hebreo.

3 Iti linong dagiti arko, agiidda ti adu a masakit: dagiti bulsek, pilay ken paralitiko. [Ur-urayenda ti panaggaraw ti danum,

4 ta pasaray bumaba ti maysa nga anghel ti Apo iti pagdigosan ket kiburenna ti danum. Ti umuna kadagiti masakit a tumapog iti danum kalpasan ti pannakakiburna, maagasan iti aniaman a sagsagabaenna.]

5 Adda idi sadiay ti maysa a lalaki a tallopulo ket walo a tawenen a masakit.

6 Idi makita ni Jesus ti lalaki a nakaidda ket ammona a nabayagen a masaksakit, kinunana kenkuana, “Kayatmo ti umimbag?”

7 “Apo,” kinuna ti masakit, “awan ti mangitapog kaniak iti pagdigosan apaman a makibur ti danum. Ta no irubrubbuatko pay laeng ti mapan, adda nakatapogen.”

8 “Bumangonka,” kinuna ni Jesus. “Bagkatem ta iddam, ket magnakan.”

9 Naimbagan a dagus ti lalaki. Binagkatna ti iddana ket nagnan. Aldaw a Panaginana idi mapasamak daytoy,

10 isut' gapuna a kinuna dagiti pangulo a Judio iti lalaki a napaimbag, “Maiparit nga awitem ti iddam iti Aldaw a Panaginana.”

11 “Imbaga ti tao a nangpaimbag kaniak a bagkatek ti iddak ket magnaak,” insungbat ti lalaki.

12 “Siasino daytoy a tao a nagkuna a bagkatem ti iddam ket magnaka?” sinaludsodda.

13 Ngem saan nga ammo ti lalaki no siasino ti nangpaimbag kenkuana gapu ta adu ti tao iti dayta a lugar ket pimmanawen ni Jesus nga awan nakadkadlaw.

14 Iti saan a mabayag, nasarakan ni Jesus ti lalaki idiay Templo. “Kitaem, naimbagankan!” kinunana. “Dika agbasolen, amangan no addanto dakdakes a mapasamak kenka.”

15 Pimmanaw ti lalaki ket impakaammona kadagiti papangulo a Judio a ni Jesus gayam ti nangpaimbag kenkuana.

16 Gapu iti daytoy, rinugianda nga indadanes ni Jesus agsipud ta nangpaimbag iti Aldaw a Panaginana.

17 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Agtartrabaho ni Amak agingga ita, ket masapul met nga agtrabahoak.”

18 Gapu iti daytoy a saona, ad-adda manen ti pinget dagiti Judio a mangpapatay kenkuana ta saanna laeng a sinalungasing ti linteg ti Aldaw a Panaginana, ngem imbagana pay nga Amana ti Dios, ket iti kasta, impadana ti bagina iti Dios.

19 Isut' gapuna a kinuna ni Jesus kadakuada, “Ibagak ti pudno kadakayo: Awan ti maaramid ti Anak a bukbukodna, no di laeng ti makitana nga ar-aramiden ti Ama. Ta ti aniaman nga aramiden ti Ama, aramiden met ti Anak.

20 Ta ayaten ti Ama ti Anak ket ipakitana kenkuana ti amin nga ar-aramidenna. Ipakitana kenkuana dagiti aramid a daddadakkel pay ngem dagitoy, tapno agsiddaawkayo.

21 Ta kas iti panamagungar ti Ama kadagiti natay ket biagenna ida, kasta met a ti Anak ikkanna iti biag dagiti kayatna nga ikkan.

22 Saan a mangukom ti Ama. Intedna iti Anakna ti naan-anay a kalintegan a mangukom,

23 tapno padayawan dagiti amin a tattao ti Anak a kas iti panangpadayawda iti Ama. Ti saan a mangpadayaw iti Anak, saanna met a padayawan ti Ama a nangibaon kenkuana.

24 “Ibagak ti pudno kadakayo: Ti siasinoman a dumngeg kadagiti saok ken mamati iti nangibaon kaniak, maaddaan iti biag nga agnanayon. Saanton a maukom, no di ket nalasatnan ni patay ket simreken iti biag.

25 “Ibagak ti pudno kadakayo: Adtoyen ti tiempo a mangngeg dagiti natay ti timek ti Anak ti Dios, ket agbiagto dagiti makangngeg.

26 Ta ti Ama met laeng ti pagtaudan ti biag. Pinagbalinna met ti Anakna a pagtaudan ti biag.

27 Ket intednan iti Anak ti turay a mangukom, agsipud ta isu ti Anak ti Tao.

28 “Diyo pagsiddaawan daytoy, ta umayen ti tiempo a dagiti amin a natay nga adda kadagiti tantanem mangngegdanto ti timekna,

29 agungardanto ket rummuarda kadagiti tantanemda. Agungarto a maipaay iti biag nga agnanayon dagiti nagaramid iti naimbag ngem agungarto a maipaay iti pannakadusa dagiti nagaramid iti dakes.”

30 Intuloy ni Jesus: “Awan ti maaramidko iti bukodko a pannakabalin. Mangukomak laeng kas ibaga kaniak ti Dios, isut' gapuna a nalinteg ti panangukomko, ta saan a ti pagayatak ti aramidek, no di laeng ti pagayatan ti nangibaon kaniak.

31 “No saksiak ti bukodko a bagi, saan a maawat ti saok kas pammaneknek.

32 Ngem adda sabali a mangpaneknek kaniak, ket ammok a pudno ti ibagana.

33 Nangibaonkayo kadagiti mapan ken ni Juan, ket pinaneknekanna ti maipapan iti pudno.

34 Saanko a masapul ti pammaneknek ti tao, ngem ibagak daytoy tapno maisalakankayo.

35 Sumsumged ken agranraniag a silaw ti kayarigan ni Juan, ket iti apagbiit, kinayatyo a linak-am ti lawagna.

36 Ngem adda agsaksi kaniak a nangnangruna ngem ni Juan. Isu dagiti aramidko nga impaaramid kaniak ti Ama. Dagitoy nga aramid ti mangipakita nga imbaonnak ti Ama.

37 Ket ti Ama a nangibaon kaniak, paneknekanna met ti maipapan kaniak. Diyo nangngeg ti timekna wenno nakita ti rupana

38 ket saan nga agtalinaed ti saona kadakayo, ta diyo pay patien ti imbaonna.

39 “Ad-adalenyo dagiti Sursurat agsipud ta ipagarupyo a masarakan kadagitoy ti biag nga agnanayon. Ket dagitoy met laeng a Sursurat ti agsao maipapan kaniak.

40 Ngem diyo met kayat ti umay kaniak tapno agbiagkayo.

41 “Diak sapulen a padayawandak dagiti tattao.

42 Ngem am-ammokayo ket ammok nga awan ayatyo iti Dios.

43 Immayak iti turay ni Amak ngem didak inawat. Nupay kasta, no adda umay iti bukodna a turay, awatenyo.

44 “Agpipinnadayawkayo, ngem diyo met kalikaguman ti pammadayaw nga aggapu iti maymaysa a Dios. Kasano ngarud ti panamatiyo kaniak?

45 Diyo ipagarup nga idarumkayo iti Ama. Ni Moises a nangitalkanyo iti namnamayo ti mangidarum kadakayo.

46 No agpayso met laeng a namatikayo ken ni Moises, pinatidak met koma, ta nagsurat iti maipapan kaniak.

47 Ngem no diyo pinati dagiti insuratna, kasano ti panamatiyo iti saok?”

6

1 Kalpasan daytoy, napan ni Jesus iti ballasiw ti Dan-aw ti Galilea (wenno Dan-aw ti Tiberias).

2 Simmurot kenkuana ti nakaad-adu a tattao, agsipud ta nakitada dagiti nakaskasdaaw nga inaramidna idi pinaimbagna dagiti masaksakit.

3 Simmang-at ni Jesus iti maysa a bantay. Nagtugaw sadiay agraman dagiti adalanna.

4 Asideg idin ti Fiesta ti Paskua dagiti Judio.

5 Inwaras ni Jesus ti panagkitana ket naimatanganna ti nakaad-adu a tattao nga umas-asideg kenkuana. Kinunana ken ni Felipe, “Panggatangantayo ngata iti makaanay a kanen dagitoy a tattao?” (

6 Kinunana daytoy a pangsuot ken ni Felipe. Kinapudnona, ammo idin ni Jesus ti aramidenna.)

7 “Saan nga umanay ti 200 a denario nga igatang iti tinapay a pagbibingayanda uray saggabassitda laeng,” kinuna ni Felipe.

8 “Adda maysa nga ubing a lalaki ditoy a nagbalon iti lima a tinapay a sebada ken dua nga ikan,” kinuna ni Andres a maysa kadagiti adalanna ken kabsat ni Simon Pedro. “Ngem ania met dagitoy iti kastoy a kaadu ti tao?”

9

10 Karuotan sadiay ket imbaga ni Jesus a pagtugawenda dagiti tattao. Nagtugaw dagiti amin a tattao. Aglimaribu dagiti lallaki.

11 Innala ni Jesus dagiti tinapay, nagyaman iti Dios, sana imbunong kadagiti nakatugaw a tattao. Kasta met ti inaramidna kadagiti ikan. Nangan dagiti tattao agingga a napnekda.

12 Idi nabsogda aminen, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna, “Urnongenyo dagiti natda ket awan ibellengyo tapno awan madadael.”

13 Inurnongda ngarud dagiti amin a natda kadagiti lima a tinapay a saan a naibus dagiti tattao ket napno ti sangapulo ket dua a basket a nagikargaanda.

14 Idi makita dagiti tattao sadiay ti milagro nga inaramid ni Jesus, kinunada, “Awan duadua a daytoy ti Profeta nga umay ditoy lubong!”

15 Idi madlaw ni Jesus nga umay dagiti tattao a mangala kenkuana tapno pilitenda nga isaad nga ari, nagpakni manen nga is-isuna kadagiti bambantay.

16 Idi sumipngeten, simmalog dagiti adalanna iti dan-aw.

17 Limmuganda iti bangka, ket bimmallasiwda a nagpa-Capernaum. Rabiin, ngem di pay la dimteng ni Jesus kadakuada.

18 Mangrugi idin nga agdawel ti danum, ta dimteng ti napigsa nga angin.

19 Nakapaggauden dagiti adalan iti aglima wenno innem a kilometro idi makitada ni Jesus a magmagna iti rabaw ti danum. Kasta unay ti butengda idi umas-asideg iti bangka.

20 Ngem kinuna ni Jesus kadakuada, “Dikay agbuteng, siak ni Jesus!”

21 Siraragsakda a nangilugan kenkuana iti bangka. Iti apagbiit, simmangladda iti disso a papananda.

22 Iti sumaruno nga aldaw, nakita dagiti tattao a nagbati iti ballasiw ti dan-aw a maymaysan ti bangka a nakapundo sadiay. Ammo dagiti tattao a saan a nakilugan ni Jesus kadagiti adalanna iti bangka. Dagiti laeng adalanna ti nagluas.

23 Nupay kasta, adda dadduma a bangka a naggapu idiay Tiberias a simmanglad iti asideg ti disso a nanganan dagiti adu a tattao kadagiti tinapay kalpasan ti panagyaman ti Apo.

24 Ngem idi makita dagiti tattao nga awan sadiay ni Jesus wenno dagiti adalanna, nagluganda kadagiti bangka a nangsapul kenkuana idiay Capernaum.

25 Idi masarakan dagiti tattao nga adda ni Jesus idiay ballasiw ti dan-aw, kinunada kenkuana, “Maestro, kaano ti yaaymo ditoy?”

26 “Ibagak kadakayo ti pudno: Sapsapulendak gapu ta nangankay iti tinapay ket nabsogkayo, saan a gapu ta nakitayo dagiti nakaskasdaaw nga aramidko,” insungbat ni Jesus.

27 “Dikay agbannog gapu iti taraon a madadael. Agbannogkayo ketdi gapu iti taraon nga agpaut iti biag nga agnanayon. Daytoy ti taraon nga itedto kadakayo ti Anak ti Tao, ta inted ti Dios Ama kenkuana ti yaanamongna.”

28 Iti kasta, sinaludsodda kenkuana, “Ania ti aramidenmi tapno matungpalmi dagiti paaramid ti Dios?”

29 “Daytoy ti kayat ti Dios nga aramidenyo: Patienyo ti imbaonna,” insungbat ni Jesus.

30 Kinunada ngarud kenkuana: “Ania ti maipakitam a milagro tapno mamatikami kenka? Ania ti aramidem?

31 Nangan dagiti kapuonantayo iti mana idiay let-ang, kas nailanad iti Nasantoan a Surat, ‘Inikkanna ida iti tinapay a kanenda a naggapu sadi langit.’”

32 Kinuna ni Jesus, “Ibagak ti pudno kadakayo: Saan a ni Moises ti nangted kadakayo iti tinapay a naggapu sadi langit. Ni Amak ti mangted kadakayo iti pudno a tinapay nga aggapu sadi langit.

33 Ta ti tinapay nga ited ti Dios isu ti bumaba manipud langit a mangted biag iti lubong.”

34 “Apo,” kinunada kenkuana, “ikkannakami man a kanayon iti kasta a tinapay.”

35 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Siak ti tinapay ti biag. Ti umay kaniak, dinto mabisinan, ket ti mamati kaniak, dinto mawaw.

36 “Ita, nasaokon kadakayo a nakitadakon ngem dikay met mamati.

37 Umayto kaniak dagiti amin nga ited ni Amak. Ket ti umay kaniak, diakto pagtalawen.

38 Ta bimmabaak manipud langit tapno aramidek ti pagayatan ti nangibaon kaniak, saan a ti pagayatak.

39 Ket pagayatan ti nangibaon kaniak nga awan ti mapukawko uray maysa kadagiti amin nga intedna kaniak, no di ket pagungarekto amin ida inton maudi nga aldaw.

40 Ta pagayatan ni Amak nga amin a makakita ken mamati iti Anak adda biagna nga agnanayon. Ket pagungarekto ida inton maudi nga aldaw.”

41 Nagdadayamudom dagiti Judio gapu iti kinunana nga isu ti tinapay a bimmaba manipud langit.

42 Kinunada, “Saan aya a daytoy ni Jesus nga anak ni Jose? Am-ammotayo ti ama ken inana. Apay ngarud a kunana ita a bimmaba manipud langit?”

43 “Isardengyo ti agdadayamudom,” insungbat ni Jesus.

44 “Awan ti makaumay kaniak no saan nga allukoyen ti Ama a nangibaon kaniak; ket pagungarekto inton maudi nga aldaw.

45 Insurat dagiti profeta: ‘Isuronto ti Dios dagiti amin a tattao.’ Umay kaniak ti dumngeg ken makasursuro iti Ama.

46 Saanna a kayat a sawen daytoy nga addan nakakita iti Ama. Ti laeng naggapu iti Dios ti nakakita iti Ama.

47 “Ibagak kadakayo ti pudno: Ti mamati adda biagna nga agnanayon.

48 Siak ti tinapay ti biag.

49 Nangan dagiti kapuonanyo iti mana idiay let-ang, ngem natayda met laeng.

50 Ngem saan a matay ti uray siasino a mangan iti tinapay nga aggapu sadi langit.

51 Siak ti sibibiag a tinapay a naggapu sadi langit. No kanen ti siasinoman daytoy a tinapay, agbiagto nga agnanayon. Ket ti tinapay nga itedkonto isu ti lasagko. Wen, itedko tapno agbiag ti lubong.”

52 Gapu iti daytoy, rimsua ti panagsisinnuppiat dagiti Judio. “Kasano ti pannangted daytoy a tao iti lasagna a kanentayo?” kinunada.

53 “Ibagak ti pudno kadakayo,” kinuna ni Jesus kadakuada. “No saanyo a kanen ti lasag ken inumen ti dara ti Anak ti Tao, awan ti biag kadakayo.

54 Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak, adda biagna nga agnanayon, ket pagungarekto inton maudi nga aldaw.

55 Ta ti lasagko ti napaypayso a taraon, ket ti darak ti napaypayso nga inumen.

56 Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak agtaeng kaniak, ket agtaengak met kenkuana.

57 Imbaonnak ti sibibiag nga Ama, ket agbiagak met gapu kenkuana. Kasta met a ti mangan kaniak, agbiagto gapu kaniak.

58 Daytoy ti tinapay a naggapu sadi langit: Saan a kas iti tinapay a kinnan idi dagiti kapuonanyo ta natayda met laeng kalpasanna. Ti mangan iti daytoy a tinapay, agbiagto nga agnanayon.”

59 Imbaga daytoy ni Jesus bayat ti panangisurona iti uneg ti sinagoga idiay Capernaum.

60 Adu kadagiti adalanna ti nakangngeg iti daytoy. “Narikut unay daytoy a pannursuro,” kinunada. “Siasino ti umanamong iti sasawenna?”

61 Nupay no awan ti nangibagbaga kenkuana, ammo ni Jesus nga agdadayamudom dagiti adalanna gapu iti daytoy. Iti kasta, kinunana kadakuada: “Maupaykayo kadi gapu iti daytoy?

62 Anianto la ketdin no makitayo ti Anak ti Tao nga umuli iti sigud a yanna?

63 Ti Espiritu ti makaited iti biag. Awan a pulos ti maited ti lasag. Espiritu ken biag dagiti insaok kadakayo.

64 Nupay kasta, adda sumagmamano kadakayo a di mamati.” (Sigud nga ammo ni Jesus no siasino dagiti saan a mamati ken no siasino ti mangliputto kenkuana.)

65 Kinunana pay, “Daytoy ti gapuna nga imbagak kadakayo nga awan ti makaumay kaniak no saan nga ipalubos ti Ama.”

66 Gapu iti daytoy, pinanawan dagiti adu a pasurotna ket saandan a kimmuyog kenkuana.

67 Iti kasta, kinuna ni Jesus kadagiti sangapulo ket dua nga adalan, “Ket dakayo, kayatyo met ti pumanaw?”

68 “Apo,” insungbat ni Simon Pedro, “siasino pay aya ti papananmi? Adda kenka dagiti sao a makaited iti biag nga agnanayon.

69 Ket ita, mamatikami ken ammomi a sika ti Nasantoan a naggapu iti Dios.”

70 “Saankay aya a sangapulo ket dua a pinilik?” insungbat ni Jesus kadakuada. “Nupay kasta, maysa kadakayo ti diablo.”

71 Ni Judas nga anak ni Simon Iscariote ti kayatna a sawen, ta nupay maysa kadagiti sangapulo ket dua adalan, isunto ti mangliput kenkuana.

7

1 Kalpasan daytoy, sinursor ni Jesus ti Galilea. Dina kinayat ti agdaliasat idiay Judea, ta gandaten a papatayen dagiti papangulo a Judio.

2 Umadanin ti pannakarambak ti Fiesta dagiti Abong-abong.

3 Daytoy ti gapuna a kinuna dagiti lallaki a kakabsat ni Jesus, “Pumanawka ditoy ket inka idiay Judea, tapno makita dagiti adalam dagiti trabaho nga ar-aramidem.

4 Ta awan ti tao a mangilimed iti aramidna no tarigagayanna ti aglatak. Yantangay ar-aramidem dagitoy, ipakaammom ngarud ti bagim iti entero a lubong!” (

5 Uray dagiti kakabsatna dida namati kenkuana.)

6 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Di pay dimteng ti tiempok. Dakayo, kukuayo ti amin a tiempo.

7 Dinakay mabalin a guraen ti lubong, ngem guraennak ta ibagbagak a dakes dagiti aramidna.

8 Dakayo ti mapan makifiesta. Saanak a mapan iti daytoy a fiesta, ta di pay dimteng ti tiempok.”

9 Imbagana daytoy ket nagtalinaed idiay Galilea.

10 Napan met laeng nakifiesta ni Jesus idi nakapanen dagiti kakabsatna. Ngem saan a nagpadlaw a napan.

11 Bayat ti fiesta, binirbirok dagiti pangulo a Judio. “Sadino ngata ti yanna?” kunkunada.

12 Adu ti saosao dagiti tattao maipapan kenkuana. Kinuna ti sumagmamano kadakuada, “Isu ket naimbag a tao.” “Saan,” kinuna met dagiti dadduma, “ta allilawenna dagiti tattao.”

13 Nupay kasta, awan ti nagsao a silalatak maipapan kenkuana ta mabutengda kadagiti papangulo a Judio.

14 Iti katengngaan ti fiesta, napan nangisuro ni Jesus idiay Templo.

15 Kasta unay ti siddaaw dagiti Judio. “Naggapuan ngata ti adu unay nga ammo daytoy a tao, idinto ta di met nagad-adal a pulos?” kunkunada.

16 “Saanko a bukod a pannursuro ti isursurok, no di ket agtaud iti Dios a nangibaon kaniak,” insungbat ni Jesus.

17 “Ti siasinoman a mayat nga agaramid iti pagayatan ti Dios, maammoannanto no agtaud iti Dios ti isursurok wenno agsaoak iti kabukbukodak a turay.

18 Ti tao nga agsao iti bukodna a turay, sapsapulenna ti pakaidayawanna met laeng. Ngem ti agtarigagay iti pannakaidayaw ti nangibaon kenkuana, napudno ket awan ti kinaulbod kenkuana.

19 Saan aya nga inted ni Moises ti Linteg kadakayo? Ngem awan kadakayo ti mangtungpal iti Linteg. Apay a kayatdak a papatayen?”

20 “Agmauyongka!” insungbat dagiti tattao. “Siasino ti agpanggep a mangpapatay kenka?”

21 “Maysa a milagro ti inaramidko ket nasdaawkay amin,” kinuna ni Jesus.

22 “Gapu ta imbilin kadakayo ni Moises a kugitenyo dagiti annakyo, kugitenyo ti ubing iti Aldaw a Panaginana (nupay saan a ni Moises ti nangirugi iti daytoy no di ket dagiti ammayo).

23 No maipalubos a makugit ti ubing iti Aldaw a Panaginana tapno saan a masalungasing ti Linteg ni Moises, apay a kaungetdak gapu ta pinaimbagko ti maysa a tao iti Aldaw a Panaginana?

24 Dikayo mangukom babaen iti makitayo. Mangukomkayo ketdi babaen iti nalinteg a panangukom.”

25 Kinuna ti sumagmamano a taga-Jerusalem, “Saan kadi a daytoy ti tao a kayatda a papatayen?

26 Kitaenyo! Agsasao iti publiko, ngem awan masaoda a maikontra kenkuana. Agpayson sa ketdi nga ammo dagiti agtuturay nga isu ti Cristo?

27 Inton umay ti Cristo, awan ti makaammo no sadino ti paggapuanna. Ngem ammotayo ti naggapuan daytoy a tao.”

28 Idi madama a mangisursuro ni Jesus idiay Templo, kinunana iti napigsa a timek, “Pudno kadi nga am-ammodak? Ammoyo kadi ti naggapuak? Diak immay a naknakemko. Ti nangibaon kaniak isu ti pudno, ngem diyo am-ammo.

29 Am-ammok ti nangibaon kaniak ta naggapuak kenkuana.”

30 Gapu iti daytoy, pinanggepda a tiliwen, ngem awan mayat a mangtengngel kenkuana, ta di pay dimteng ti tiempo a mapasamak kenkuana daytoy.

31 Nupay kasta, adu kadagiti tattao ti namati kenkuana. “Inton umay ti Cristo, agaramidto ngata iti ad-adu a milagro ngem ti inaramid daytoy a tao?” kinunada.

32 Nangngeg dagiti Fariseo ti sao dagiti tattao maipapan ken ni Jesus. Iti kasta, isuda ken dagiti panguloen a papadi imbaonda dagiti guardia ti Templo a mangtiliw kenkuana.

33 Kinuna ngarud ni Jesus, “Makipagyanak pay kadakayo iti bassit a tiempo. Kalpasanna, agsubliakton iti nangibaon kaniak.

34 Sapulendakto ngem didakto masarakan, gapu ta dikay makaumay iti papanak.”

35 Kinuna dagiti papangulo a Judio iti maysa ken maysa, “Sadino ngata ti papananna tapno ditayto masarakan? Mapanto ngata kadagiti il-ili dagiti Griego a yan dagiti naiwaraswaras a Judio ket isuronanto dagiti Griego?

36 Ania ti kayatna a sawen iti panagkunana, ‘Sapulendakto ngem didakto masarakan,’ ken ‘Dikay makaumay iti papanak’?”

37 Iti maudi ken kangrunaan nga aldaw ti fiesta, nagtakder ni Jesus ket kinunana iti napigsa a timek, “Ti siasinoman a mawaw, umay kaniak tapno uminum.

38 Kas kuna ti Nasantoan a Surat, ‘Agayusto dagiti karayan ti sibibiag a danum manipud iti puso ti siasinoman a mamati kaniak.’”

39 (Sinao daytoy ni Jesus maipapan iti Espiritu ti Dios a dandanin awaten dagiti namati kenkuana. Ta iti dayta a tiempo, saan pay a naited ti Espiritu, agsipud ta di pay naitan-ok ni Jesus.)

40 Adu kadagiti tattao a naitaripnong ti nakangngeg iti daytoy nga imbaga ni Jesus. “Pudno nga isu daytoy ti profeta!” kinunada.

41 Kinuna dagiti dadduma, “Isu ti Cristo!” Ngem adda met nagkuna, “Saan nga idiay Galilea ti paggapuan ti Cristo!

42 Saan aya a kuna ti Nasantoan a Surat nga agtaud ti Cristo iti kaputotan ni David, ket mayanak idiay Betlehem, iti ili a nagnaedan ni David?”

43 Iti kasta, rimsua ti panagsusupadi dagiti tattao gapu kenkuana.

44 Kayat idi ti dadduma kadakuada a tiliwen ni Jesus, ngem awan uray maysa a nangsagid kenkuana.

45 Nagsubli dagiti guardia ti Templo kadagiti panguloen a papadi ken kadagiti Fariseo. “Apay a diyo inyeg ditoy?” sinaludsod dagiti panguloen a papadi ken dagiti Fariseo.

46 “Awan pay ti nagsao a kas iti panagsao daytoy a tao!” insungbat dagiti guardia.

47 Kinuna dagiti Fariseo kadakuada, “Uray dakayo, inallilawnakayo met kadi?

48 Adda aya naammoanyon nga agtuturay wenno Fariseo a mamati kenkuana?

49 Ngem mailunod dagitoy a tattao ta dida ammo ti Linteg ni Moises.”

50 Nupay kasta, nagsao ti maysa kadakuada, ni Nicodemo, a napan idi nakisao ken ni Jesus.

51 “Segun ti paglintegantayo,” kinunana, “ditayo mabalin a dusaen ti maysa a tao no ditay mangngegan ken maammoan no ania ti inaramidna.”

52 “Taga-Galileaka met kadi?” kinunada kenkuana. “Sukimatem dagiti Sursurat ket maammoamto nga awan a pulos ti profeta a tumaud idiay Galilea.”

8

1 [Nagawid dagiti amin a tattao, ngem napan ni Jesus idiay Bantay Olivo.

2 Kabigatanna, nasapa a nagsubli idiay Templo. Inaribungbongan ti adu a tattao ket nagtugaw a nangisuro kadakuada.

3 Inyeg dagiti mamaestro iti Linteg ken dagiti Fariseo ti maysa a babai a natiliwanda a makikamkamalala. Pinagtakderda iti sangoananda amin.

4 “Maestro,” kinunada ken ni Jesus, “natiliwanmi daytoy a babai a makikamkamalala.

5 Iti Lintegtayo, imbilin ni Moises a mapapatay ti kasta a babai iti pannakabato. Ania ti kunam?”

6 Kinunada daytoy ta kayatda a maisao ni Jesus dagiti balikas a pangigapuanda a mangidarum kenkuana. Ngem nagrukob ni Jesus ket nagsurat iti daga babaen iti ramayna.

7 Idi ulit-ulitenda ti saludsodda, timmakder ket kinunana kadakuada, “Ti awanan basol kadakayo ti umuna a mangbato kenkuana.”

8 Nagrukob manen a nagsurat iti daga.

9 Ngem idi mangngegda ti kinunana, saggaysada a pimmanaw. Immuna dagiti nataengan. Ni laeng Jesus ti nabati ken ti babai nga agtaktakder pay laeng iti sangoananna.

10 Timmakder ni Jesus ket kinunana kenkuana, “Babai, sadino ti ayandan? Awan kadi ti nagbati a mangdusa kenka?”

11 “Awan, Apo,” insungbatna. Kinuna ni Jesus, “Uray siak, saanka a dusaen. Inkan, ket saanka nga agbasolen.”]

12 Nagsao manen ni Jesus kadagiti Fariseo, “Siak ti silaw ti lubong,” kinunana. “Siasinoman a sumurot kaniak maaddaan iti silaw ti biag, ket dinto magna iti kasipngetan.”

13 Kinuna dagiti Fariseo kenkuana, “Sika met laeng ti mangsaksi iti bagim. Saan ngarud a pudno ti ibagbagam.”

14 “Uray no saksiak ti bukodko a bagi,” insungbat ni Jesus, “pudno ti ibagbagak ta ammok ti naggapuak ken ti papanak. Diyo ammo ti naggapuak ken ti papanak.

15 Mangukomkayo kas mayannurot iti pagalagadan ti tao. Diak mangukom iti uray siasino.

16 Ngem no mangukomak, umno ti panangukomko, ta saan a sisiak ti mangukom no di ket kaduak pay ti Ama a nangibaon kaniak.

17 Naisurat iti Lintegyo a no agtunos ti pammaneknek ti dua a saksi, maawat a kas pudno ti ibagada.

18 Saksiak met laeng ti bukodko a bagi, ket saksiannak met ti Ama a nangibaon kaniak.”

19 “Sadino ti ayan ni amam?” sinaludsodda. “Saandak nga am-ammo,” insungbat ni Jesus, “ket diyo met am-ammo ni Amak. No am-ammodak koma, am-ammoyo met koma ni Amak.”

20 Insao ni Jesus dagitoy bayat ti panangisursurona idiay Templo, iti kuarto a nakaikabilan dagiti kaha ti daton. Ngem awan ti nangtiliw kenkuana, ta di pay dimteng ti oras.

21 Kinuna manen ni Jesus kadakuada, “Pumanawakon, ket sapulendakto, ngem dikay makaumay iti papanak. Mataykayto a sibabasol.”

22 Iti kasta, kinuna dagiti papangulo a Judio, “Apay ngata a kunana a ditayo makapan iti papananna? Kayatna kadi a sawen a patayennanto ti bagina?”

23 “Taga-dagakayo, ngem taga-langitak,” insungbat ni Jesus. “Aggapukay iti daytoy a lubong, ngem saanak a naggapu iti lubong.

24 Isut' gapuna a kinunak kadakayo a mataykayto kadagiti basbasolyo. Wen, mataykayto kadagiti basbasolyo no dikay mamati a ‘Siak’ ti ibagbagak.”

25 “Siasinoka aya?” sinaludsodda. “Ti imbagak kadakayo manipud idi damo.

26 No maipapan kadakayo, adu ti masaok ken babalawek. Ngem pudno ti nangibaon kaniak, ket ibagak iti lubong ti nangngegko kenkuana,” insungbat ni Jesus.

27 Saanda a naawatan a maipapan iti Ama ti sinaona.

28 Iti kasta, kinuna ni Jesus kadakuada, “Inton maibayogyo ti Anak ti Tao, maammoanyonton a ‘Siak’ ti ibagbagak. Kasta met nga awan ti aramidek a sisiak, ngem sawek laeng ti insuro kaniak ti Ama.

29 Kaduak ti nangibaon kaniak. Saannak a binaybay-an nga agmaymaysa, agsipud ta kanayon nga aramidek ti makaparagsak kenkuana.”

30 Adu ti namati kenkuana idi sasawenna daytoy.

31 Kinuna ngarud ni Jesus kadagiti Judio a namati kenkuana, “No agtalinaedkayo iti pannursurok, dakayo dagiti napaypayso nga adalak.

32 Maammoanto ti pudno, ket ti pudno wayawayaannakayto.”

33 “Kaputotannakami ni Abraham,” insungbatda. “Ket uray kaano, awan pay nangadipen kadakami. Ania ti kayatmo a sawen a mawayawayaankaminto?”

34 “Ibagak ti pudno kadakayo,” kinuna ni Jesus kadakuada. “Siasinoman nga agaramid iti basol, adipen ti basol.

35 Ti anak agnanayon a kameng ti familia, ngem ti adipen saan.

36 Ngarud, no wayawayaannakayo ti Anak, pudno a siwawayakayton.

37 Ammok a kaputotannakayo ni Abraham. Nupay kasta, kayatdak a papatayen, agsipud ta diyo awaten ti pannursurok.

38 Sawek dagiti impakita kaniak ni Amak, ngem dakayo, aramidenyo dagiti insuro kadakayo ni amayo.”

39 “Ni Abraham ti amami,” insungbatda kenkuana. “No agpayso nga annaknakayo ni Abraham,” kinuna ni Jesus, “aramidenyo met koma dagiti inaramidna.

40 Awan ti inaramidko no di imbagak laeng kadakayo ti pudno a nangngegko iti Dios. Nupay kasta, kayatdak a papatayen. Awan ti kasta nga inaramid ni Abraham.

41 Dakayo, ar-aramidenyo ti aramid ti amayo.” “Saankami a bastardo,” insungbatda. “Maymaysa ti Amami, ti Dios a mismo.”

42 “No agpayso met laeng nga amayo ti Dios,” kinuna ni Jesus, “ayatendak met koma; ta naggapuak iti Dios, ket ita, addaak ditoyen. Diak immay a naknakemko, no di ket imbaonnak ti Dios.

43 Apay a diyo maawatan ti ibagbagak? Gapu ta diyo maibturan a denggen ti mensahek?

44 Annaknakayo ti Diablo nga amayo, ket kayatyo a tungpalen ti pagayatanna. Mammapatayen manipud idi damo ket pulos a dina kanunongan ti pudno, ta awan kenkuana ti pudno. No agulbod, ar-aramidenna laeng ti natural kenkuana ta sigud nga ulbod ken ama ti amin a kinaulbod.

45 Sawek ti pudno, ket daytoy ti gapuna a didak patien.

46 Siasino kadakayo ti makapaneknek a nagbasolak? No ibagak ti pudno, apay ngarud a didak patien?

47 Ti agtaud iti Dios, denggenna dagiti sao ti Dios. Ngem saankayo a nagtaud iti Dios, ket daytoy ti gapuna a dikay dumngeg.”

48 “Saan kadi a pudno ti kunami a Samaritanoka ket adda demoniom?” kinuna dagiti Judio ken ni Jesus.

49 “Awan ti demonio kaniak,” insungbat ni Jesus. “Padayawak ni Amak, ngem dakayo, saandak a padayawan.

50 Diak sapulen ti pakaidayawak. Ngem adda sabali a mangsapul iti dayta ket isunto ti ukom.

51 Ibagak ti pudno kadakayo: Dinto matay ti siasinoman a mangtungpal iti saok.”

52 “Ita, mapnekkamin nga adda demoniom!” kinuna dagiti Judio. “Natay ni Abraham kasta met dagiti profeta, ngem kunam a dinto matay ti siasinoman a mangtungpal iti saom.

53 Natay ni Amami nga Abraham. Kayatmo a sawen a natantan-okka ngem ni Abraham? Ania ti panangipagarupmo iti bagim?”

54 “No idaydayawko ti bagik a mismo,” insungbat ni Jesus, “awan serserbi dayta a pammadayaw. Ti mangidayaw kaniak isu ni Amak a kunayo a Diosyo.

55 Saanyo nga am-ammo, ngem am-ammok. No kunak a diak am-ammo, ulbodak a kas kadakayo. Ngem am-ammok ket tungpalek ti saona.

56 Nagragsak ni Abraham nga amayo ta ninamnamana a makita ti aldawko; nakitana ket naragsakan.”

57 Kinuna dagiti Judio kenkuana, “Kasano a nakitamon ni Abraham, idinto ta awan pay 50 a tawenmo?”

58 Kinuna ni Jesus, “Ibagak ti pudno kadakayo: Sakbay a nayanak ni Abraham, addaakon.”

59 Nagpidut dagiti tattao kadagiti bato a pangubor ken ni Jesus, ngem naglemmeng ket rimmuar iti Templo.

9

1 Bayat ti pannagna ni Jesus, nakitana ti maysa a lalaki a bulsek manipud pannakayanakna.

2 Sinaludsod kenkuana dagiti adalanna, “Maestro, siasino ti akimbasol iti pannakayanak a bulsek daytoy a tao? Basolna kadi wenno basol dagiti nagannak kenkuana?”

3 “Awan ti pakainaigan ti kinabulsek daytoy a tao iti basolna wenno iti basol dagiti nagannak kenkuana,” insungbat ni Jesus. “Bulsek daytoy tapno makita kenkuana ti pannakabalin ti Dios.

4 Masapul nga aramidentayo dagiti ipaaramid ti nangibaon kaniak ta aldaw pay. Dumteng ti rabii ket awan ti makatrabaho.

5 Bayat ti kaaddak ditoy lubong, siak ti silaw ti lubong.”

6 Idi naisaon ni Jesus daytoy, timmupra iti daga. Inggamayna ti tuprana iti tapok ket inyaprosna iti mata ti bulsek

7 sana kinuna kenkuana, “Inka agdiram-os idiay pagdidigosan ti Siloe.” (“Naibaon” ti kayat a sawen ti Siloe.) Napan ngarud ti bulsek ket nagdiram-os. Idi agsubli, makakitan.

8 Idi makita dagiti kaarrubana ken dagiti tattao a makaam-ammo kenkuana a maysa a makilimlimos idi, kinunada, “Saan kadi a daytoy ti tao a masansan nga agtugaw ditoy a makilimlimos?”

9 “Wen, isu!” kinuna ti dadduma. “Saan nga isu,” kinuna met dagiti dadduma. “Kaing-ingasna laeng!” Iti kasta, mismo a ti lalaki ti nagkuna, “Wen, pudno a siak daydi makilimlimos.”

10 Kinunada kenkuana, “Ngem apay a makakitaka metten?”

11 “Inggamay ti maysa a tao nga agnagan Jesus ti tuprana iti tapok sana inyapros kadagiti matak,” insungbat ti lalaki. “Kalpasanna, imbaonnak a mapan agdiram-os idiay Siloe. Napanak ngarud, ket apaman a nakadiram-osak, makakitaak metten!”

12 “Sadino ti ayan ti nangpaimbag kenka?” sinaludsodda. “Diak ammo,” insungbatna.

13 Kalpasanna, impanda ti naimbagan a bulsek iti ayan dagiti Fariseo.

14 Aldaw a Panaginana idi nanggamay ni Jesus iti pitak a pinangagasna kadagiti mata ti bulsek.

15 Ngarud, sinaludsod met dagiti Fariseo no kasano a napaimbag dagiti matana. “Inaprosanna dagiti matak iti pitak, nagdiram-osak, ket ita makakitaakon,” kinunana kadakuada.

16 Kinuna ti sumagmamano a Fariseo, “Saan a naggapu iti Dios ti tao a nangaramid iti daytoy, agsipud ta dina annuroten ti paglintegan iti Aldaw a Panaginana.” Kinuna met ti dadduma, “Kasano ti pannakabalin ti maysa a managbasol nga agaramid kadagiti kakasta a nakaskasdaaw a pagilasinan?” Agsusupadi ti pampanunotda.

17 Iti kasta, pinalutpot manen dagiti Fariseo ti lalaki. “Kunam a pinaimbagna dagiti matam. Ania ti masaom maipapan kenkuana?” “Maysa a profeta,” insungbatna.

18 Nupay kasta, saan a patien dagiti Judio a bulsek idi daytoy a tao, ket ita, makakitan. Isut' gapuna nga inayabanda dagiti nagannak kenkuana.

19 “Anakyo kadi daytoy?” sinaludsodda. “Kunayo a nayanak a bulsek. Apay ngarud a makakitan?”

20 “Wen, anakmi daytoy,” insungbat dagiti nagannak. “Ammomi a nayanak a bulsek.

21 Ngem saanmi nga ammo no kasano a makakitan. Saanmi met nga ammo no siasino ti nangpaimbag kenkuana. Isu ti pagsaludsodanyo ta nataengan metten. Ammona ti isungsungbatna!”

22 Sinao dagiti nagannak daytoy agsipud ta mabutengda kadagiti papangulo a Judio a nanganamongen a mapagtalaw iti sinagoga ti siasinoman a mangibaga a mamati a ni Jesus isu ti Cristo.

23 Dayta ti gapuna a kinuna dagiti nagannak, “Nataenganen; isu ti pagsaludsodanyo!”

24 Inayabanda manen ti tao a nayanak a bulsek ket kinunada kenkuana, “Ikarim iti sangoanan ti Dios nga ibagam ti pudno! Ammomi a managbasol dayta a tao!”

25 “Diak ammo no managbasol wenno saan,” insungbat ti napaimbag. “Daytoy ti ammok: Bulsekak idi, ngem ita, makakitaakon!”

26 “Ania ti inaramidna kenka?” sinaludsodda. “Kasano ti panangpaimbagna kadagita matam?”

27 “Imbagak la ngaruden kadakayo, ngem didak met patien,” insungbatna. “Apay a kayatyo manen a denggen? Kayatyo met kadi ti agbalin nga adalanna?”

28 Nagsasawanda ket kinunada, “Sika ti adalanna, ket dakami ti adalan ni Moises.

29 Ammomi a nagsao ti Dios ken ni Moises. Ngem no maipapan iti dayta a tao, dimi pay ammo ti naggapuanna!”

30 “Nakaskasdaaw unay daytoy!” insungbatna. “Saanyo nga ammo ti naggapuanna, ngem pinaimbagnak!

31 Ammotayo a saan nga ipangag ti Dios dagiti managbasol, ngem ipangagna dagiti tattao nga agdayaw kenkuana ken agaramid iti pagayatanna.

32 Manipud pannakaparsua ti lubong, awan pay nadamag a nanglukat kadagiti mata ti tao a nayanak a bulsek.

33 Awan ti mabalin nga aramiden dayta a tao no saan a naggapu iti Dios.”

34 “Nayanak ken dimmakkelka iti basol, dakam ket ti isuromon?” insungbatda kenkuana ket pinagtalawda iti sinagoga.

35 Nadamag ni Jesus ti napasamak. Sinapulna ti bulsek ket idi agsarakda, kinunana kenkuana, “Mamatika kadi iti Anak ti Tao?”

36 “Ibagam kaniak, apo, no siasino tapno mamatiak kenkuana!” insungbat ti lalaki.

37 “Nakitamon,” kinuna ni Jesus. “Isu ti kasasaom.”

38 “Mamatiak, Apo!” kinuna ti tao, ket nagparintumeng a nagdaydayaw ken ni Jesus.

39 Kinuna ni Jesus, “Immayak mangukom ditoy lubong tapno makakita dagiti bulsek, ket agbulsek dagiti makakita.”

40 Nangngeg ti sumagmamano a Fariseo a naitallaong sadiay ti kinuna ni Jesus, ket sinaludsodda kenkuana, “Ibagbagam kadi a bulsekkami met?”

41 “No bulsekkayo, awan koma ti pakabasolanyo,” insungbat ni Jesus. “Ngem gapu ta kunayo met a makakitakayo, kayatna a sawen nga adda latta basolyo.”

10

1 Sinarita ni Jesus daytoy a pangngarig kadakuada: “Ibagak ti pudno kadakayo: Ti tao a saan a sumrek iti ruangan ti pagaponan dagiti karnero, ngem kumalay-at ketdi iti sabali a pagnaan, maysa a mannanakaw ken tulisan.

2 Ti sumrek iti ruangan, isu ti pastor dagiti karnero.

3 Isu ti ilukatan ti agay-aywan iti ruangan. Denggen dagiti karnero ti timekna no awaganna dagiti nagnaganda, ket iruarna ida.

4 No mairuarnan dagiti karnero, magna iti sangoda ket sumurotda kenkuana, agsipud ta mailasinda ti timekna.

5 Saanda a sumurot iti ganggannaet no di ket itarayanda, agsipud ta saanda a mailasin ti timekna.”

6 Ngem saan a naawatan dagiti tattao ti kaipapanan daytoy a pangngarig.

7 Kinuna manen ni Jesus kadakuada, “Ibagak ti pudno kadakayo: Siak ti ruangan a pagserkan dagiti karnero.

8 Mannanakaw ken tulisan dagiti amin nga immay nga immun-una ngem siak, ngem saan a dinengngeg ida dagiti karnero.

9 “Siak ti ruangan. Maisalakanto ti siasinoman a sumrek kaniak; sumrek ken rummuarto ket makasarakto iti pagaraban.

10 Umay ti tulisan tapno agtakaw, agpapatay ken agdadael. Immayak tapno maaddaankay iti biag—biag nga awan pagkuranganna.

11 “Siak ti naimbag a pastor. Ti naimbag a pastor itedna ti biagna nga agpaay kadagiti karnerona.

12 Ti makitangtangdan panawan ken itarayanna dagiti karnero no makitana nga umay ti lobo, ta saan a pastor ken saanna a kukua ida.

13 Agtaray ti makitangtangdan agsipud ta patangtangdanan laeng ket awan ti panangisakitna kadagiti karnero.

14 “Siak ti naimbag a pastor. Am-ammonak ti Ama, ket am-ammok met ti Ama. Am-ammok dagiti karnerok ket am-ammodak met. Madadaanak a mangipaay iti biagko gapu kadakuada.

15

16 Adda pay dagiti karnerok nga awan ditoy a pagaponan. Masapul nga yaponko met ida. Ipangagdanto ti timekko, ket agbalindanton a maymaysa nga arban nga aywanan ti maymaysa a pastor.

17 “Ay-ayatennak ti Ama agsipud ta sisasaganaak a mangipaay iti biagko, tapno alaekto met laeng.

18 Awan ti makaala iti biagko. Itedko kas pagayatak. Adda kalintegak a mangited iti biagko, ket adda met kalintegak a mangala met laeng. Daytoy ti imbilin ti Amak nga aramidek.”

19 Rimsua manen ti panagsusupadi kadagiti Judio gapu kadagitoy a sasao.

20 Adu kadakuada ti nagkunkuna, “Linuganan ti demonio. Agmauyong! Apay a dumngegkayo kenkuana?”

21 Ngem kinuna ti dadduma, “Saan a kastoy ti panagsao ti linuganan ti demonio! Mabalin aya ti demonio ti mangted iti panagkita kadagiti bulsek?”

22 Tiempo ti lam-ek idi rambakanda ti Fiesta ti Panagidaton idiay Jerusalem.

23 Magmagna ni Jesus iti Pasilio ni Solomon idiay Templo

24 idi inaribungbongan dagiti tattao. “Kaanonto aya ti panangibagam iti pudno?” sinaludsodda kenkuana. “Ibagamon ti agpayso! Sika kadi ti Cristo?”

25 “Imbagakon kadakayo,” insungbat ni Jesus, “ngem didak met patien. Dagiti aramidko babaen iti turay ni Amak ti mangpaneknek iti maipapan kaniak.

26 Ngem dikayo mamati, ta saan a dakayo ti karnerok.

27 Denggen dagiti karnerok ti timekko. Ammok ida, ket surotendak.

28 Ikkak ida iti biag nga agnanayon, ket pulos a didanto matay. Awan ti makarabsut kadakuada kaniak.

29 Natantan-ok ti inted kaniak ni Amak ngem dagiti isuamin, ket awan ti makarabsut kadakuada iti panangaywan ti Ama.

30 Siak ken ti Ama, maymaysakami.”

31 Pimmidut manen dagiti tattao kadagiti batbato a panguborda kenkuana.

32 “Adu ti naimbag nga aramid nga impaaramid kaniak ti Ama iti imatangyo,” kinuna ni Jesus kadakuada. “Ania kadagitoy ti gapu a panguboranyo kaniak?”

33 “Saandaka nga uboren gapu kadagiti naimbag nga aramid, no di ket gapu iti saom a maikontra iti Dios,” insungbatda. “Maysaka la a tao, ket pagbalinem ketdin a Dios ta bagim!”

34 “Naisurat iti Lintegyo a kinuna ti Dios: ‘Dakayo ket didioskayo!’” insungbat ni Jesus.

35 “Ammotayo nga agnanayon a pudno ti kuna ti Nasantoan a Surat, ket inawagan ti Dios a dios dagiti tattao a nakaitedan ti saona.

36 No maipapan kaniak, pinilinak ti Ama ket imbaonnak ditoy lubong. Gapu ta kinunak a siak ti Anak ti Dios, kunayon a nagsaoak iti maikontra iti Dios?

37 No diak ar-aramiden dagiti aramid ni Amak, saan koma a masapul a patiendak.

38 Ngem no aramidek ida, uray no didak patien, patienyo koma dagiti ar-aramidko tapno mapaneknekanyo nga adda ti Ama kaniak, ket addaak iti Ama.”

39 Pinadasda manen a tiliwen ngem nakalapsut kadakuada.

40 Napan manen ni Jesus iti ballasiw ti karayan Jordan, iti disso a namumbuniagan ni Juan ket nagyan sadiay.

41 Adu a tattao ti napan kenkuana. “Awan ti milagro nga inaramid ni Juan,” kinunada, “ngem pudno amin nga imbagana maipapan iti daytoy a tao.”

42 Adu ti namati kenkuana sadiay.

11

1 Nagsakit ti maysa a lalaki nga agnagan iti Lazaro. Agnaed ni Lazaro iti maysa nga ili a managan Betania a pagnanaedan met da Maria ken Marta. Kakabsat ni Lazaro ida. (

2 Daytoy Maria a kabsat ti masakit ti nangibukbok idi iti bangbanglo kadagiti saka ti Apo sana pinunasan iti buokna.)

3 Nangibaon ngarud dagiti agkabsat iti mangipakaammo ken ni Jesus. “Apo,” pinaibagada, “masakit ti patpatgem a gayyem.”

4 Idi mangngeg ni Jesus daytoy, kinunana, “Saan nga ipatay ni Lazaro ti sakitna. Maaramid daytoy tapno maidaydayaw ti Dios, ket isunto met ti pakaidayawan ti Anak ti Dios.”

5 Ay-ayaten ni Jesus dagiti agkakabsat a Marta, Maria ken Lazaro.

6 Nupay nadamagna a masakit ni Lazaro, nagyan pay laeng iti dua nga aldaw iti lugar a yanna.

7 Kalpasanna, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna, “Agsublitayo idiay Judea.”

8 “Maestro,” insungbat dagiti adalan, “nabiit pay laeng a kayatdaka a batoen dagiti tattao sadiay. Apay nga inka manen sadiay?”

9 “Saan aya nga adda sangapulo ket dua nga oras iti agmalem?” kinuna ni Jesus. “Saan a maitibkol ti tao no magna iti aldaw, ta makitana ti silaw ti lubong.

10 Ngem maitibkol no magna iti rabii, ta awan ti lawag kenkuana.”

11 Kalpasan ti panangibaga ni Jesus iti daytoy, insarunona a kinuna, “Matmaturog ni gayyemtayo a Lazaro, ngem innak riingen.”

12 “Apo,” insungbat dagiti adalan, “no matmaturog laeng, umimbagto.”

13 Kayat a sawen ni Jesus a natayen ni Lazaro ngem impagarupda a nagsao maipapan iti gagangay a pannaturog.

14 Iti kasta, inlawlawag ni Jesus kadakuada, “Natayen ni Lazaro.

15 Ngem gapu kadakayo, maragsakanak ta awanak iti ayanna, tapno mamatikayo. Ala, intayon iti yanna.”

16 Kinuna ni Tomas (a managan Singin) kadagiti kaduana nga adalan, “Intayo met tapno mairamantayo ken ni Maestro a matay!”

17 Idi sumangpet ni Jesus, nadamagna nga uppat nga aldawen a naitanem ni Lazaro.

18 Agtallo a kilometro ti kaadayo ti Betania manipud Jerusalem,

19 ket adu a taga-Judea ti napan nangliwliwa kada Marta ken Maria gapu iti ipapatay ti kabsatda a lalaki.

20 Idi nadamag ni Marta a sumungsungad ni Jesus, rimmuar a nangsabat kenkuana. Ngem nagbati ni Maria iti uneg ti balay.

21 Kinuna ni Marta ken Jesus, “Apo, no addaka koma ditoy idi, saan a natay ni kabsatko!

22 Nupay kasta, ammok nga uray ita, ited ti Dios ti aniaman a dawatem kenkuana.”

23 “Mapagungarto ni kabsatmo,” kinuna ni Jesus.

24 “Ammok a mapagungarto inton maudi nga aldaw,” insungbat ni Marta.

25 “Siak ti panagungar ken ti biag,” kinuna ni Jesus. “Ti siasinoman a mamati kaniak, uray no matay, agbiagto pay.

26 Ket ti siasinoman nga agbiag ken mamati kaniak, pulos a dinto matay. Patiem daytoy?”

27 “Wen, Apo,” insungbatna. “Patiek a sika ti Cristo, ti Anak ti Dios nga umay ditoy lubong.”

28 Apaman a naisao ni Marta daytoy, nagsubli ket inayabanna a sililimed ni Maria a kabsatna. “Adda ni Maestro,” kinunana, “ket paayabannaka.”

29 Idi mangngeg ni Maria daytoy, rimmuar a dagus a mangsabat ken Jesus. (

30 Saan pay a nakadanon ni Jesus iti barrio, ta adda pay laeng iti disso a nangsabatan kenkuana ni Marta.)

31 Simmurot dagiti tattao nga adda iti balay a mangliwliwa ken ni Maria idi timmakder ken nagdardaras a rimmuar. Impagarupda a mapan agsangit ni Maria iti ayan ti tanem.

32 Apaman a nakadanon ni Maria iti ayan ni Jesus, nagparintumeng iti sakaananna ket kinunana, “Apo, no addaka koma ditoy idi, saan a natay ni kabsatko!”

33 Nakita ni Jesus nga agsangsangit ni Maria ken dagiti tattao a kimmuyog kenkuana. Natignay ti pusona ket kasta unay ti ladingitna.

34 “Sadino ti nangitanemanyo kenkuana?” sinaludsod ni Jesus. “Umaymo kitaen, Apo,” insungbatda.

35 Nagsangit ni Jesus.

36 Iti kasta, kinuna dagiti Judio, “Kitaenyo ti napalalo a panangipategna kenkuana!”

37 Ngem kinuna dagiti dadduma kadakuada, “Saan aya nga isu ti nangted iti panagkita iti daydi lalaki a bulsek? Nabalinanna koma met nga inlisi ni Lazaro iti patay.”

38 Kasta unay manen ti ladingit ni Jesus idi umasideg iti tanem a rukib a naserraan iti bato.

39 “Ikkatenyo ti bato,” imbilinna. Kinuna ni Marta a kabsat ti natay, “Apo, nabuyoken, ta uppat nga aldawnan a naitanem!”

40 “Diak kadi imbaga kenka a no mamatika, makitamto ti dayag ti Dios?” kinuna ni Jesus.

41 Inikkatda ti bato. Timmangad ni Jesus ket kinunana, “Ama, agyamanak ta impangagnak.

42 Ammok nga ipangagnak a kanayon, ngem kunak daytoy gapu kadagitoy a tattao tapno patienda nga imbaonnak.”

43 Kalpasan ti panangisaona iti daytoy, impukkawna, “Lazaro, rummuarka!”

44 Rimmuar ni Lazaro. Naputipotan iti lupot dagiti ima ken sakana ken naabungotan ti rupana iti panio. “Warwarenyo dagiti patapatna,” kinuna ni Jesus, “ket palubosanyo.”

45 Adu kadagiti tattao a simmarungkar ken Maria ti nakaimatang iti inaramid ni Jesus, ket namatida kenkuana.

46 Ngem sumagmamano kadakuada ti napan kadagiti Fariseo ket impadamagda ti inaramid ni Jesus.

47 Iti kasta, nakitaripnong dagiti Fariseo ken panguloen a papadi kadagiti kamkameng ti Sanhedrin. “Ania ti aramidentayo?” kinunada. “Adu ti nakaskasdaaw nga ar-aramiden daytoy a tao!

48 No baybay-antayo, mamatinto dagiti amin a tattao kenkuana, ket umayto dagiti agtuturay a taga-Roma a mangdadael iti Templo ken iti entero a nasiontayo!”

49 Ngem nagsao ti maysa kadakuada nga agnagan Caifas, ti Kangatoan a Padi iti dayta a tawen. “Awan ammoyo,” kinunana.

50 “Saanyo aya a maawatan a nasaysayaat no matay ti maysa a tao, ngem ti madadael ti entero a nasion?”

51 (Saanna a sinao daytoy a naknakemna, ngem agsipud ta isu ti Kangatoan a Padi iti dayta a tawen, impadtona ti ipapatay ni Jesus a maipaay kadagiti Judio

52 ket saan laeng a gapu kadakuada no di ket tapno pagkaykaysaenna amin dagiti naiwaraswaras nga annak ti Dios.)

53 Manipud iti dayta nga aldaw, nagtutulagan dagiti agtuturay a Judio a papatayenda ni Jesus.

54 Isut' gapuna a saanen a nagnagna a silalatak ni Jesus idiay Judea, ngem pimmanaw sadiay ket napan iti asideg ti let-ang, iti ili a managan Efraim. Nagyan sadiay agraman dagiti adalan.

55 Asideg idin ti Fiesta ti Paskua ket adu a tattao a naggapu kadagiti barbarrio ti simmang-at idiay Jerusalem tapno aramidenda ti seremonia ti pannakadalus sakbay ti fiesta.

56 Sinapsapulda ni Jesus ket idi naguurnongda idiay Templo, nagsisinnaludsodda, “Ania ti makunayo? Umay ngata makifiesta?”

57 Imbilin dagiti panguloen a papadi ken dagiti Fariseo a no adda makaammo iti ayan ni Jesus, ipakaammona koma kadakuada tapno patiliwda.

12

1 Innem nga aldaw sakbay ti Fiesta ti Paskua idi mapan ni Jesus idiay Betania nga ili ni Lazaro, daydi lalaki a pinagungarna.

2 Insaganaanda sadiay iti pangrabii. Nagserbi ni Marta ket maysa ni Lazaro a nakisango ken ni Jesus iti panganan.

3 Iti saan a mabayag, nangala ni Maria iti kagudua a litro ti nangina unay a bangbanglo a naaramid iti puro a nardo. Imbukbokna kadagiti saksaka ni Jesus sana pinunasan iti buokna. Napno ti entero a balay iti ayamuom ti bangbanglo.

4 Maysa kadagiti adalan ni Jesus, ni Judas Iscariote a mangliputto kenkuana ti nagsao.

5 “Apay a di nailako daytoy a bangbanglo iti 300 a denario ket maited ti kuarta kadagiti napanglaw?” kinunana.

6 Sinaona daytoy, saan a gapu ta isakitna dagiti napanglaw, no di ket gapu ta mannanakaw. Isu ti agig-iggem iti kuarta, ket masansan a mangala iti maurnong.

7 Ngem kinuna ni Jesus, “Palubosam a salimetmetan ni Maria ti adda kenkuana para iti aldaw a pannakaitanemko.

8 Kankanayon nga adda dagiti napanglaw iti dennayo, ngem saan a kankanayon nga addaak iti arpadyo.”

9 Adu a tattao ti nakadamag nga adda ni Jesus idiay Betania. Iti kasta, napanda sadiay, saan laeng a gapu ken ni Jesus, no di ket kayatda pay a kitaen ni Lazaro a pinagungarna.

10 Isut' gapuna a nagtutulag dagiti panguloen a papadi a patayenda met ni Lazaro.

11 Gapu iti napasamak kenkuana, adu kadagiti Judio ti simmina kadagiti panguloda ket namatida ken ni Jesus.

12 Iti sumuno nga aldaw, nadamag dagiti adu a tattao a napan dimmar-ay iti Fiesta ti Paskua a sumungsungad ni Jesus idiay Jerusalem.

13 Iti kasta, nagalada kadagiti sangsanga ti palma ket napanda simmabat kenkuana. “Madaydayaw ti Dios!” impukpukkawda. “Bendisionan koma ti Dios ti umay iti nagan ti Apo! Bendisionan koma ti Dios ti Ari ti Israel!”

14 Nakasarak ni Jesus iti urbon ti asno ket nagsakayanna, kas kuna ti Nasantoan a Surat:

15 “Dika agbuteng, siudad ti Sion! Ita, umayen kenka ti Arim, A sisasakay iti urbon ti asno.”

16 Iti dayta a tiempo, saan a naawatan dagiti adalanna ti kaipapanan daytoy, ngem idi naitan-oken ni Jesus, nalagipda a naisurat maipapan kenkuana ket naaramid daytoy.

17 Adda idi tattao a nakaimatang ken ni Jesus idi awaganna ni Lazaro iti tanem ket pinagungarna. Impadamagda ti napasamak.

18 Dayta ti gapuna nga adu a tattao ti napan simmabat kenkuana, agsipud ta nadamagda nga isu ti nangaramid iti daytoy a milagro.

19 Isut' gapuna a kinunkuna dagiti Fariseo, “Makitayo, awanen ti maaramidtayo! Sumursuroten kenkuana ti sangalubongan!”

20 Bayat ti Fiesta, adda sumagmamano a Griego a napan nagdaydayaw idiay Jerusalem.

21 Napanda ken ni Felipe a taga-Betsaida, iti probinsia ti Galilea. “Apo,” kinunada, “kayatmi koma a kitaen ni Jesus.”

22 Napan imbaga ni Felipe daytoy ken ni Andres, ket napanda a dua ken ni Jesus tapno ipakaammoda kenkuana.

23 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Dimtengen ti oras a maitan-ok ti Anak ti Tao.

24 Ibagak ti pudno kadakayo: Saan nga umadu ti bukel ti trigo no di maregreg iti daga ket matay. Ngem no matay, agbunga iti adu.

25 Ti agayat iti biagna, mapukawnanto, ket ti gumura iti biagna ditoy lubong, salimetmetannanto iti biag nga agnanayon.

26 Ti siasinoman nga agtarigagay nga agserbi kaniak, masapul a surotennak. Ta no sadino ti ayanko, addanto met sadiay ti adipenko. Ket padayawan ti Ama ti siasinoman nga agserbi kaniak.”

27 Intuloy ni Jesus ti nagsao: “Ita, mariribukak. Ania ti aramidek? Kunak kadi, ‘Ama, ilisinak koma iti daytoy nga oras’? Ngem daytoy met ti gapu ti immayak tapno lasatek daytoy nga oras ti panagsagaba.

28 O Ama, itan-okmo ti naganmo!” Ket kinuna ti maysa a timek a naggapu sadi langit, “Intan-okkon, ket itan-okkonto manen!”

29 Nangngeg dagiti tattao nga agtaktakder sadiay ti timek ket impagarupda a naggurruod. “Kinasao ti maysa nga anghel!” kinuna met ti dadduma.

30 Ngem kinuna ni Jesus kadakuada, “Nagsao daytoy a timek saan a gapu kaniak, no di ket gapu kadakayo.

31 “Itan ti pannakaukom daytoy a lubong. Itan ti pannakaparmek ti agturay iti daytoy a lubong.

32 Inton maibayogak ditoy daga, guyugoyekto nga umay kaniak dagiti amin a tattao.” (

33 Kinunana daytoy a pangipakaammo no kasano ti ipapatayna.)

34 “Kuna ti Linteg nga agbiag nga agnanayon ti Cristo,” insungbat dagiti tattao. “Apay a kunam a masapul a maibayog ti Anak ti Tao? Siasino daytoy nga Anak ti Tao?”

35 “Bassit laengen a tiempo ti kaadda ti silaw kadakayo,” insungbat ni Jesus. “Agawaanyo ti agbiag ta adda pay la ti silaw kadakayo tapno dinakayo makamakam ti sipnget. Ta ti magna iti sipnget, dina ammo ti turturongenna.

36 Ngarud, mamatikay iti silaw bayat ti kaaddana kadakayo tapno agbalinkayo a tattao ti lawag.” Idi naisaon ni Jesus daytoy, pimmanaw ket inlemmenganna ida.

37 Uray no inaramidna amin dagitoy a milagro iti imatangda, saanda a namati kenkuana

38 tapno matungpal ti kinuna ni profeta Isaias: “Apo, siasino ti namati iti mensahe nga inkasabami? Siasino ti nangipakitaan ti Apo iti pannakabalinna?”

39 Gapu iti daytoy, saanda a nabalinan ti namati. Ta kinuna pay ni Isaias:

40 “Pinagbulsek ti Dios ida, kinullaapanna dagiti isipda, tapno saanda a makakita, ken saanda a makaawat, ket saanda nga agsubli kaniak, kuna ti Dios, tapno paimbagek ida.”

41 Kinuna ni Isaias daytoy ta nakitana ti dayag ni Jesus, ket nagsao iti maipapan kenkuana.

42 Uray no kasta, adu kadagiti papangulo a Judio ti namati ken ni Jesus. Ngem saanda nga inlatlatak gapu iti butengda kadagiti Fariseo amangan no mapagtalawda iti sinagoga.

43 Ad-adda nga ayatenda ti pammadayaw dagiti tattao ngem ti pammadayaw ti Dios.

44 Kinuna ni Jesus iti napigsa a timek, “Ti mamati kaniak, saan la a sisiak ti patienna, no di pay ket ti nangibaon kaniak.

45 Ti makakita kaniak, makitana met ti nangibaon kaniak.

46 Immayak ditoy lubong a kas silaw tapno saan nga agtaeng iti sipnget dagiti amin a mamati kaniak.

47 Saanko nga ukomen ti siasinoman a dumngeg iti mensahek ngem dina met tungpalen; ta diak immay tapno ukomek ti lubong no di ket tapno isalakanko.

48 Adda mangukom iti mangumsi kaniak ken iti di umawat iti mensahek. Ti sao nga imbalikasko ti mangukomto kenkuana iti maudi nga aldaw!

49 Wen, ta diak nagsao iti bukbukodko a turay no di ket imbilin ti Ama a nangibaon kaniak no ania ti sawek ken ibagak.

50 Ket ammok a makaited iti biag nga agnanayon ti bilinna. Ngarud, no ania ti sawek, sawek ti imbilin kaniak ti Ama.”

13

1 Bisperas idi ti Fiesta ti Paskua. Ammo ni Jesus a dimtengen ti oras nga ipapanawna ditoy lubong ken isusublina iti Ama. Inay-ayatna dagiti tattaona ditoy lubong. Wen, ay-ayatenna ida agingga iti panungpalan.

2 Madama idi ti panangrabii ni Jesus ken dagiti adalanna. Inserrek ti Diablo iti panunot ni Judas nga anak ni Simon Iscariote ti panggep a mangliput ken ni Jesus.

3 Ammo ni Jesus nga inted ti Ama kenkuana ti amin a pannakabalin. Ammona met a naggapu iti Dios ket agsublinto iti Dios.

4 Iti kasta, timmakder ni Jesus iti panganan ket inikkatna ti kagayna sa nangibarikes iti tualia.

5 Kinargaanna ti maysa a palanggana iti danum ket binuggoanna dagiti saksaka dagiti adalan sana pinunasan ida iti imbarikesna a tualia.

6 Idi dumanon ni Jesus ken ni Simon Pedro, kinuna ni Pedro, “Apo, buggoam aya dagiti sakak?”

7 “Saanmo pay a maawatan ita no ania ti ar-aramidek, ngem maawatamto met laeng,” insungbat ni Jesus.

8 Kinuna ni Pedro, “Uray kaano, dimonto buggoan dagiti sakak!” “No diak buggoan dagiti sakam, saankan a maibilang nga adalak,” insungbat ni Jesus.

9 “Apo,” kinuna ni Simon Pedro, “saan la ngarud a dagitoy sakak ti buggoam. Buggoam pay dagiti imak ken ti ulok!”

10 Kinuna ni Jesus, “Ti nakadigosen saanna a masapul ti agbuggo, ta nadalusen, malaksid dagiti sakana. Nadaluskay aminen—malaksid iti maysa.” (

11 Ammon ni Jesus ti mangliput kenkuana, isu a kinunana, “Nadaluskay aminen malaksid iti maysa.”)

12 Idi nabuggoanen ni Jesus dagiti saksakada, nagkagay manen ket nagsubli iti lugarna iti panganan. “Maawatanyo kadi ti kalkalpasko nga inaramid kadakayo?” sinaludsodna.

13 “Awagandak iti ‘Maestro’ ken ‘Apo,’ ket pudno la ketdi ti kunayo.

14 Ngarud, no siak nga Apo ken Maestroyo, binuggoak dagiti saksakayo, rebbengyo met ti agbibinnuggo iti saka.

15 Inikkankayo iti pagtuladan tapno aramidenyo met ti inaramidko kadakayo.

16 Ibagak ti pudno kadakayo: Saan a natantan-ok ti adipen ngem ti apona. Saan met a natantan-ok ti naibaon ngem ti nangibaon kenkuana.

17 Ita, ammoyon daytoy a kinapudno. Nagasatkayo no aramidenyo!

18 “Saan a dakay amin ti pakaiturongan dagiti sasawek. Ammok dagiti pinilik. Ngem masapul a matungpal ti adda a naisurat, ‘Kinugtarannak ti nakipangan kaniak.’

19 Ibagakon kadakayo daytoy sakbay a maaramid tapno inton mapasamak, mamatikayo a siak ti siak.

20 Ibagak ti pudno kadakayo: Ti umawat iti siasinoman nga ibaonko, awatennak met. Ket ti umawat kaniak, awatenna met ti nangibaon kaniak.”

21 Kasta unay ti pannakariribuk ni Jesus idi nasaonan daytoy ket impalgakna, “Ibagak ti pudno kadakayo: Maysanto kadakayo ti mangliput kaniak.”

22 Nagkikinnita dagiti adalan ta dida ammo no siasino kadakuada ti sarsaritaenna.

23 Iti abay ni Jesus, agtugtugaw ti idumdumana unay nga adalan.

24 Sineniasan ni Simon Pedro ti adalan ket kinunana, “Saludsodem man kenkuana no siasino kadatayo ti sarsaritaenna.”

25 Immasideg dayta nga adalan ket nagsadag ken ni Jesus sana dinamag, “Siasino ti kunam, Apo?”

26 “Ti pangtedakto iti isawsawko a tinapay,” insungbat ni Jesus. Nangala ngarud iti tinapay ket insawsawna sana inted ken Judas nga anak ni Simon Iscariote.

27 Apaman nga inawat ni Judas ti tinapay, simrek ni Satanas kenkuana. “Aramidem a dagus ti masapul nga aramidem,” kinuna ni Jesus kenkuana.

28 Saan a naawatan dagiti sisasango iti lamisaan no apay a kasta ti imbaga ni Jesus ken ni Judas.

29 Agsipud ta ni Judas ti agig-iggem iti kuarta, impagarup dagiti dadduma kadagiti adalan nga imbaga ni Jesus kenkuana a mapan gumatang iti kasapulanda iti fiesta. Adda met dagiti nangipagarup a mapan mangted ni Judas iti kuarta kadagiti napanglaw.

30 Innala ni Judas ti tinapay, ket rimmuar a dagus. Rabii idi.

31 Kalpasan ti ipapanaw ni Judas, kinuna ni Jesus, “Ita, dandanin maitan-ok ti Anak ti Tao, ket maitan-ok met ti Dios kenkuana.

32 Ket no maitan-ok ti Dios kenkuana, ti Dios met laeng ti mangitan-ok iti Anak ti Tao, ket aramidennanto a dagus.

33 Annakko, bassit laengen a tiempo ti kaaddak kadakayo. Sapulendakto, ket kas iti imbagak kadagiti agtuturay a Judio, kunak met ita kadakayo, ‘Dikay makaumay iti papanak.’

34 “Adda baro a bilin nga itedko kadakayo: Agiinnayatkayo. Kas iti panagayatko kadakayo, kasta met koma ti panagiinnayatyo.

35 No agiinnayatkayo, maammoanto ti amin a tao a dakayo dagiti adalak.”

36 “Apo,” sinaludsod ni Simon Pedro ken ni Jesus, “sadino ti papanam?” “Dimo mabalin ita ti sumurot kaniak, ngem sumurotkanto met laeng,” insungbat ni Jesus.

37 “Apo, apay a diak mabalin ita ti sumurot kenka?” kinuna ni Pedro. “Sisasaganaak a matay gapu kenka!”

38 “Pudno kadi a sisasaganaka a matay gapu kaniak?” insungbat ni Jesus. “Ibagak ti pudno kenka: Sakbay nga agtaraok ti kawitan, mamitlonton nga imbagam a dinak am-ammo.”

14

1 Kinuna ni Jesus kadakuada: “Saankayo a madanagan ken mariribukan. Mamatikayo iti Dios, ken mamatikayo met kaniak.

2 Adu ti kuarto idiay balay ni Amak, ket innak mangisagana iti pagyananyo. Diak koma ibaga daytoy kadakayo no saan a pudno.

3 Kalpasan ti ipapanko panangisagana iti pagyananyo, umaykayto alaen tapno addakayo met iti ayanko.

4 Ammoyo ti dalan nga agturong iti papanak.”

5 “Apo,” kinuna ni Tomas, “saanmi nga ammo no sadino ti papanam. Kasano ngarud nga ammomi ti dalan?”

6 “Siak ti dalan, ken ti pudno, ken ti biag; awan ti makapan iti Ama no di magna kaniak,” insungbat ni Jesus.

7 “Ita, ta am-ammodakon, am-ammoyo metten ni Amak. Manipud ita, am-ammo ken nakitayon ti Ama.”

8 Kinuna ni Felipe, “Apo, ipakitam man kadakami ti Ama; umanayen dayta kadakami.”

9 “Nabayagen a nakikadkaduaak kadakayo, Felipe, ngem dinak pay la gayam am-ammo?” insungbat ni Jesus. “Siasinoman a nakakita kaniak, nakitana metten ti Ama. Apay a kunam pay laeng nga ipakitak kadakayo ti Ama?

10 Dimo kad patien nga addaak iti Ama ket ti Ama adda kaniak? Saan a naggapu kaniak dagiti insaok kadakayo. Ti Ama nga agtaeng kaniak, aramidenna dagiti aramidna.

11 Mamatikayo nga addaak iti Ama ket adda met ni Ama kaniak; no saan, mamatikayo gapu kadagitoy nga aramid.

12 Ibagak ti pudno kadakayo: Ti mamati kaniak, aramidennanto met dagiti aramidek; wen, dakdakkelto pay ngem dagitoy ti aramidenna ta innak iti Ama.

13 Aramidekto ti aniaman a dawatenyo iti naganko tapno maitan-ok ti Ama babaen iti Anak.

14 Aniaman a dawatenyo iti naganko, aramidekto.”

15 Intuloy ni Jesus ti nagsao: “No ayatendak, tungpalenyo dagiti bilbilinko.

16 Agdawatakto iti Ama ket ikkannakayto iti sabali a Mammagbaga nga agtaeng kadakayo iti agnanayon.

17 Isu ti Espiritu a mangipakaammo iti kinapudno maipapan iti Dios. Saan a mabalin nga awaten ti lubong daytoy nga Espiritu, agsipud ta saanna a makita wenno am-ammo. Ngem am-ammoyo, ta agtaeng kadakayo ket adda kadakayo.

18 “Inton pumanawak, saankayto a panawan a kasla ulila. Agsubliakto met laeng kadakayo.

19 Bassit laengen a tiempo ket dinakto makitan ti lubong, ngem dakayo, makitadakto. Ket gapu ta agbiagak, agbiagkayto met.

20 Inton dumteng dayta nga aldaw, maammoanyonto nga addaak ken ni Amak, ket addakayo met kaniak, kas iti kaaddak kadakayo.

21 “Ti umawat ken mangtungpal kadagiti bilbilinko, isu ti agayat kaniak. Ti agayat kaniak, ayatento ni Amak; ayatekto met ken agparangakto kenkuana.”

22 Kinuna ni Judas (saan a ni Judas Iscariote), “Apo, apay nga agparangka kadakami a saan ket nga iti lubong?”

23 “Ti agayat kaniak, tungpalennanto dagiti saok,” insungbat ni Jesus. “Ayatento ni Amak, ket siak ken ti Ama umaykamto agtaeng kenkuana.

24 Ti di agayat kaniak, dina tungpalen dagiti saok. Saan a nagtaud kaniak ti sao a nangngegyo, no di ket naggapu iti Ama a nangibaon kaniak.

25 “Imbagak daytoy ta addaak pay kadakayo.

26 Ti Mammagbaga nga ibaonto ti Ama iti naganko, isu ti Espiritu Santo. Isuronakayto iti amin a banag ken ipalagipnanto dagiti amin nga imbagak kadakayo.

27 “Kappia ti ibatik kadakayo. Ti bukodko a kappia ti itedko kadakayo. Ngem saan a kas iti pannangted ti lubong ti pannangtedko kadakayo. Dikay madanagan ken mariribukan. Dikay agbuteng.

28 Nangngegyo ti imbagbagak kadakayo a pumanawak ngem agsubliakto met laeng kadakayo. No inay-ayatdak, agragsakkayo koma ta mapanak iti Ama, ta natantan-ok ti Ama ngem siak.

29 Naibagakon daytoy kadakayo sakbay a maaramid tapno inton mapasamak, mamatikayo.

30 Diak makapagbayagen a makisao kadakayo, ta umayen ti agturay iti daytoy a lubong. Saannak nga iturayan,

31 ngem masapul a maammoan ti lubong nga ayatek ti Ama. Dayta ti gapuna nga aramidek ti amin nga ibilinna kaniak. “Ala, umaykayon ket pumanawtayo ditoy.”

15

1 Intuloy ni Jesus ti nagsao: “Siak ti pudno a puon ti ubas, ket ni Amak ti agay-aywan.

2 Putdenna amin a sanga a di agbunga ken dalusanna dagiti agbungbunga a sanga tapno ad-adu pay ti bungada.

3 Nadaluskayon gapu iti pannursurok kadakayo.

4 Agtalinaedkayo kaniak ket agtalinaedak met kadakayo. No saankayo a maikamang kaniak, dikayo makapagbunga a kas iti sanga a saan a maikamang iti puon.

5 “Siak ti puon ti ubas, dakayo dagiti sanga. Ti agtaeng kaniak ket agtaengak met kenkuana, adunto ti maibungana. Ta no awanak, awan ti maaramidyo.

6 Ti saan nga agtaeng kaniak, maibelleng a kas iti sanga ket magango. Maurnong dagiti kakasta a sanga ket maipuorda.

7 No agtaengkayo kaniak, ket agtaeng dagiti saok kadakayo, dawatenyo ti aniaman a kayatyo, ket maitedto kadakayo.

8 No agbungakayo iti adu, maidaydayaw ni Amak, ket iti kasta, agbalinkayo nga adalak.

9 Ayatenkayo a kas iti panagayat ti Ama kaniak. Agtalinaedkay iti ayatko.

10 Kas iti panangtungpalko kadagiti bilbilin ni Amak ket agtaengak iti ayatna, agtalinaedkayo met iti ayatko no tungpalenyo dagiti bilbilinko.

11 “Imbagak daytoy tapno ti ragsakko adda koma kadakayo ket naan-anay koma ti ragsakyo.

12 Daytoy ti bilinko: Agiinnayatkayo a kas iti panagayatko kadakayo.

13 Ti katan-okan nga ayat nga ipakita ti maysa a tao isut' panangipaayna iti biagna para kadagiti gagayyemna.

14 Ket dakayo dagiti gagayyemko no tungpalenyo ti ibilinko.

15 Saankayon nga ibilang nga adipen, ta saan nga ammo ti adipen ti ar-aramiden ti apona. Ngem ibilangkayo a gagayyem ta impakaammok kadakayo ti amin a nangngegko ken ni Amak.

16 Saan a dakayo ti nangpili kaniak, no di ket siak ti nangpili kadakayo. Imbaonkayo a mapan ken agbunga iti adu, ket manayon koma ti bungayo. Iti kasta, itedto ti Ama kadakayo ti aniaman a dawatenyo kenkuana iti naganko.

17 Daytoy ngarud ti bilinko kadakayo: Agiinnayatkayo.”

18 “No guraennakayo ti lubong, laglagipenyo a siak ti immuna a ginurana.

19 No kukuanakayo ti lubong, ayatennakayo koma ti lubong a kas kukuana. Ngem saannakayo a kukua ti lubong. Pinilikayo a panawanyo ti lubong ket daytoy ti gapuna a guraennakayo ti lubong.

20 Laglagipenyo ti imbagak kadakayo: ‘Saan a natantan-ok ti adipen ngem ti apona.’ No indadanesdak, idadanesdakayto met. No tinungpalda ti saok, tungpalendanto met ti saoyo.

21 Ngem aramidendanto amin daytoy kadakayo ta kukuakayo. Saanda ngamin nga ammo ti nangibaon kaniak.

22 Awan koma ti pakabasolanda no saanak nga immay ken nagsao kadakuada. Ngem ita, awanen ti pagpambarda kadagiti basbasolda.

23 Ti gumura kaniak, guraenna met ti Amak.

24 Awan koma ti pakabasolanda no diak inaramid iti imatangda dagiti banag nga awan sabali a makaaramid. Ngem ita, nakitadan ti inaramidko ket guraendakami a dua ken ni Amak.

25 Nupay kasta, mapasamak ti kastoy tapno matungpal ti naisurat iti Lintegda: ‘Ginuradak nga awan gapgapuna.’

26 “Umayto ti Mammagbaga—ti Espiritu ti kinapudno manipud iti Ama. Ibaonkonto kadakayo manipud iti Ama, ket agsaonto a mangpaneknek iti maipapan kaniak.

27 Agsaksikayto met iti maipapan kaniak, ta nakikadkaduakayo kaniak manipud idi damo.

16

1 “Imbagak daytoy kadakayo tapno diyonto tallikudan ti pammatiyo.

2 Pagtalawendakayto kadagiti sinagogada. Umayto ti tiempo nga ipagarup ti pumatay kadakayo nga aramidenna daytoy a kas pagrebbenganna iti Dios.

3 Aramidendanto dagitoy kadakayo ta didak am-ammo, kasta met ti Ama.

4 Ngem imbagak daytoy kadakayo tapno inton dumteng ti tiempo a panangaramidda kadagitoy, malagipyonto a naisaokon kadakayo.” “Diak insigsigud nga imbaga dagitoy kadakayo, agsipud ta addaak pay idi kadakayo.

5 Ngem ita ta innakon iti nangibaon kaniak, awan kadakayo ti agsaludsod no sadino ti papanak.

6 Ket ita ta imbagakon kadakayo, agladingitkayo.

7 Ngem ibagak ti pudno kadakayo: Pagimbaganyo met laeng no pumanawak, ta no diak pumanaw, dinto umay kadakayo ti Mammagbaga. Ngem no pumanawak, ibaonkonto kadakayo.

8 Ket inton umay, paneknekannanto kadagiti tattao ti lubong nga agbiddutda maipapan iti basol, maipapan iti kinapudno, ken maipapan iti panangukom ti Dios iti lubong.

9 Nagbiddutda maipapan iti basol, agsipud ta saanda a mamati kaniak.

10 Nagbiddutda maipapan iti kinapudno, agsipud ta mapanak ken ni Ama ket didakto makitan.

11 Nagbiddutda maipapan iti panangukom, agsipud ta naukomen ti agturay daytoy a lubong.

12 “Adu pay ti ibagak kadakayo, ngem diyo pay kabaelan nga awaten ita.

13 Ngem inton umay ti Espiritu ti kinapudno, idalannakayto iti naan-anay a kinapudno. Dinto agsao iti bukodna a pannakabalin no di ket ibagananto dagiti mangngegna, ket ipakaammonanto kadakayo dagiti mapasamak.

14 Itan-oknakto, ta idanonnanto ti kayatko nga ibaga kadakayo.

15 Kukuak amin a kukua ti Ama. Daytoy ti gapuna a kinunak nga idanonto ti Espiritu ti kayatko nga ibaga kadakayo.”

16 “Iti saan a mabayag, didakton makita. Ngem kalpasan met la ti bassit a tiempo, makitadakto manen.”

17 Kinuna ti sumagmamano nga adalanna kadagiti kaduada, “Ania ti kayat a sawen daytoy? Imbagana nga iti saan a mabayag, ditayton makita, ngem kalpasan met la ti bassit a tiempo, makitatayto manen? Kinunana pay, ‘Agsipud ta mapanak ken ni Amak.’”

18 Iti kasta, nagsisinnaludsodda, “Ania ti kayatna a sawen ti ‘iti saan a mabayag’? Saanmi a maawatan ti ibagbagana!”

19 Gapu ta ammo ni Jesus no ania ti kayatda a saludsoden kenkuana, kinunana kadakuada, “Agsisinnaludsodkayo kadi gapu iti saok nga ‘Iti saan a mabayag, didakton makita, ngem kalpasan met la ti bassit a tiempo, makitadakto manen’?

20 Ibagak ti pudno kadakayo: Agsangit ken agdung-awkayto, ngem agragsakto ti lubong. Agladingitkayo ngem agbalinto a ragsak ti ladingityo.

21 Agdanag ti babai no agpasikalen, ta dimtengen ti oras a panagsagabana, ngem no maipasngaynan ti ubing, malipatannan ti rigatna gapu iti ragsakna ta nayanak ti maysa a maladaga ditoy lubong.

22 Kasta met kadakayo: Agladingitkayo ita, ngem makitakayto manen ket agragsakkayto. Wen, addanto rag-o nga awan ti siasinoman a makaikkat kadakayo.

23 “Inton dumteng dayta nga aldaw, saanton a siak ti pagdawatanyo. Ibagak ti pudno kadakayo: Ited ti Ama ti aniaman a dawatenyo kenkuana iti naganko.

24 Agpapan ita, awan pay ti dinawatyo iti naganko. Agdawatkayo ket umawatkayto tapno naan-anay ti ragsakyo.”

25 “Pangngarig ti inaramatko a nangibaga kadagitoy kadakayo. Ngem dumtengto ti tiempo a diak aramaten ti pangngarig ket agsaoakto a silalawag kadakayo ti maipapan iti Ama.

26 Inton dumteng dayta nga aldaw, agdawatkayto kenkuana iti naganko. Diak ibaga nga idawdawatankayto kenkuana.

27 Ay-ayatennakayo a mismo ti Ama, agsipud ta ay-ayatendak ken patienyo a naggapuak iti Dios.

28 Naggapuak iti Ama ket immayak ditoy lubong. Ita, panawakon ti lubong ket agsubliak iti Ama.”

29 Kinuna dagiti adalanna, “Kitaem, dimo inusar ti pangngarig, ket nalawag ti panagsaom.

30 Ita, maawatanmin nga ammom amin. Saanmo a masapul ti uray siasinoman nga agsaludsod kenka. Daytoy ti gapuna a naggapuka iti Dios.”

31 “Mamatikayo itan?” kinuna ni Jesus.

32 “Umayen ti oras, ket dimtengen. Mawarawarakayto amin. Agawidto ti tunggal maysa iti balayna ket baybay-andakton nga agmaymaysa. Ngem iti kinapudnona, saanak nga agmaymaysa agsipud ta adda kaniak ti Ama.

33 Imbagak daytoy kadakayo tapno adda talnayo iti pannakikaduayo kaniak. Parigatennakayto ti lubong. Ngem papigsaenyo ti nakemyo! Naparmekkon ti lubong!”

17

1 Kalpasan ti panangisao ni Jesus iti daytoy, timmangad sadi langit. “Ama,” kinunana, “dimtengen ti oras. Itan-okmo toy Anakmo tapno itan-oknaka met.

2 Ta inikkam iti pannakabalin nga agturay kadagiti amin a tattao tapno ikkanna met iti biag nga agnanayon dagiti amin nga intedmo kenkuana.

3 Ket ti biag nga agnanayon isu daytoy: ti pannakaammo dagiti tattao kenka, a sika ti kakaisuna a pudno a Dios, ken ti pannakaammoda ken ni Jesu-Cristo nga imbaonmo.

4 Indaydayawka ditoy daga. Lineppasko ti trabaho nga intedmo nga aramidek.

5 Ama, itan-oknak ita iti imatangmo, kas iti panangitan-okmo kaniak idi addaak iti dennam sakbay a naparsua daytoy lubong.

6 “Impakaammoka kadagiti tattao nga intedmo kaniak ditoy lubong. Kukuam ida, ket intedmo ida kaniak. Tinungpalda ti saom,

7 ket ita, ammodan a naggapu kenka dagiti amin nga intedmo kaniak.

8 Intedko kadakuada ti mensahe nga intedmo kaniak, ket inawatda. Ammoda a pudno a naggapuak kenka ket patienda nga imbaonnak.

9 “Idawdawatak ida. Saanko nga idawdawatan ti lubong no di ket dagiti tattao nga intedmo kaniak, ta kukuam ida.

10 Kukuam amin a kukuak ket kukuak met amin a kukuam. Ket maidaydayawak kadakuada.

11 Ita, umayakon kenka, Nasantoan nga Ama. Awanakon iti lubong, ngem addada iti lubong. Aywanam ngarud ida babaen iti pannakabalin ti naganmo nga intedmo kaniak tapno agmaymaysada a kas kadata.

12 Bayat ti kaaddak kadakuada, inaywanak ida babaen iti pannakabalin ti naganmo nga intedmo kaniak. Sinalaknibak ida, ket awan ti uray maysa kadakuada a napukaw, malaksid daydi tao a naituding a mapukaw tapno matungpal ti Nasantoan a Surat.

13 Ita, umayakon kenka, ket sawek dagitoy ditoy lubong tapno adda kadakuada ti naan-anay a ragsakko.

14 Intedko kadakuada ti saom ket ginura ida ti lubong ta kas kaniak, saanda a taga-lubong.

15 Diak dawaten nga ipanawmo ida ditoy lubong, no di ket salaknibam ida iti Managdakdakes.

16 Saanda a taga-lubong a kas kaniak.

17 Pasantoem ida babaen iti kinapudno. Ti saom isut' pudno.

18 Kas iti panangibaonmo kaniak ditoy lubong, kasta met ti panangibaonko kadakuada iti lubong.

19 Gapu kadakuada, idatonko kenka toy bagik tapno mapasantoda met iti kinapudno.

20 “Saan laeng nga is-isuda ti idawdawatak. Idawdawatak met dagiti mamati kaniak gapu iti mensaheda.

21 Ikarkararagko nga agmaymaysada amin. Ama, addada koma kadata, a kas iti kaaddam kaniak ken iti kaaddak kenka. Agmaymaysada koma tapno patien ti lubong nga imbaonnak.

22 Intedko kadakuada ti dayag nga intedmo kaniak tapno agmaymaysada a kas iti panagmaymaysata.

23 Addaak kadakuada ket addaka kaniak tapno naan-anay ti panagmaymaysada. Iti kasta, maammoan ti lubong nga imbaonnak ken kasta met nga ay-ayatem ida a kas iti panagayatmo kaniak.

24 “Ama, intedmo ida kaniak, ket kayatko a no sadinoman ti ayanko, addada met koma sadiay tapno makitada ti dayagko. Wen, ti dayag nga intedmo kaniak, ta inayatnak sakbay a naparsua ti lubong.

25 Nalinteg nga Ama, saannaka nga am-ammo ti lubong, ngem am-ammoka, ket ammoda nga imbaonnak.

26 Impakaammoka kadakuada, ket diak mamingga a mangipakaammo tapno ti ayatmo kaniak adda kadakuada ket addaak met kadakuada.”

18

1 Kalpasan ti panangisao ni Jesus kadagitoy, pimmanaw agraman dagiti adalanna ket binallasiwda ti waig ti Kidron. Adda hardin iti dayta a disso, ket nagturongda sadiay.

2 Ammo ni Judas a mangliput kenkuana dayta a lugar agsipud ta masansan a sadiay ti paguummongan ni Jesus ken dagiti adalanna.

3 Iti kasta, napan ni Judas iti hardin, ket nangikuyog iti bunggoy dagiti soldado a taga-Roma ken sumagmamano a guardia ti Templo nga imbaon dagiti panguloen a papadi ken Fariseo. Nagtagi-armas ken nagtagi-silaw dagiti soldado ken guardia.

4 Agsipud ta ammo ni Jesus ti amin a mapasamak kenkuana, sinabatna ida. “Siasino ti sapsapulenyo?” kinunana.

5 “Ni Jesus a taga-Nazaret,” insungbatda. “Siak,” kinunana. Agtaktakder iti ayanda ni Judas a mangliput kenkuana.

6 Apaman a kinuna kadakuada ni Jesus iti “Siak,” napasanud ken natuangda.

7 Sinaludsod manen ni Jesus kadakuada, “Siasino ti sapsapulenyo?” “Ni Jesus a taga-Nazaret,” kinunada.

8 “Imbagak la ngaruden a siak,” kinuna ni Jesus. “No siak ti sapsapulenyo, palubosanyo a pumanaw dagiti kaduak.” (

9 Kinunana daytoy tapno matungpal daydi sinaona: “Ama, awan ti uray maysa a napukaw kadagiti intedmo kaniak.”)

10 Adda idi buneng ni Simon Pedro. Inasutna sana tinagbat ti babaonen ti Kangatoan a Padi, ket naisina ti akinkannawan a lapayagna. Malco ti nagan ti babaonen.

11 Kinuna ni Jesus ken ni Pedro, “Ibalaymo ta bunengmo. Ipagarupmo kadi a diak inumen ti kopa ti panagsagaba nga inted kaniak ni Amak?”

12 Ti bunggoy dagiti soldado nga indauloan ti ofisialda ken dagiti guardia ti Templo ti nangtiliw ken ni Jesus. Rineppetda dagiti imana.

13 Immuna nga indatagda ken ni Anas a katugangan ni Caifas, ti Kangatoan a Padi iti dayta a tawen.

14 Ni Caifas ti nangbagbaga idi kadagiti Judio a nasaysayaat no matay ti maysa a tao para iti pagimbagan dagiti tattao.

15 Simmurot ni Simon Pedro ken ni Jesus. Simmurot met ti sabali pay nga adalan. Am-ammo ti Kangatoan a Padi daytoy nga adalan, isut' gapuna a nakikuyog ken ni Jesus a simrek iti paraangan ti balay ti Kangatoan a Padi.

16 Ngem nagbati ni Pedro iti ruar iti asideg ti ruangan. Iti kasta, rimmuar ti adalan nga am-ammo ti Kangatoan a Padi sana kinasao ti babai nga agbambantay iti ruangan ket pinastrekna ni Pedro.

17 Kinuna ti babai ken ni Pedro, “Saanka aya a maysa kadagiti adalan dayta a tao?” “Saan,” insungbat ni Pedro.

18 Agsipud ta nalam-ek idi, nagpuor dagiti adipen ken dagiti guardia iti paginudoan ket nagtatakderda iti lawlawna. Napan met nakiinudo ni Pedro.

19 Inimbestigar ti Kangatoan a Padi ni Jesus maipapan kadagiti adalanna ken iti pannursurona.

20 Simmungbat ni Jesus, “Nagsaoak a silalatak kadagiti tattao. Masansan a mangisursuroak iti uneg dagiti sinagoga ken iti Templo a paguurnongan dagiti amin a tattao. Awan a pulos ti imbagbagak iti nalimed.

21 Apay a pagsaludsodannak? Agsaludsodka kadagiti tattao a nagdengngeg kaniak no ania ti imbagak kadakuada ta ammoda ti sinaok.”

22 Idi naisao ni Jesus daytoy, tinungpa ti maysa kadagiti guardia sadiay. “Apay a kasta ti panangsungbatmo iti Kangatoan a Padi?” kinunana.

23 “Paneknekam no adda dakes a sinaok,” insungbat ni Jesus. “No pudno man ti imbagak, apay a kabilennak?”

24 Iti kasta, pinaipan ni Anas ni Jesus a sirereppet pay laeng ken ni Caifas a Kangatoan a Padi.

25 Adda pay laeng ni Pedro nga agtaktakder sadiay nga agin-inudo. Kinuna dagiti dadduma kenkuana, “Saanka kadi a maysa kadagiti adalan dayta a tao?” Ngem naglibak ni Pedro. “Saan,” kinunana.

26 Nagsao ti maysa kadagiti adipen ti Kangatoan a Padi, ken kabagian ti lalaki nga insina ni Pedro ti lapayagna. “Saan aya a sika ti nakitak a kaduana iti hardin?” kinunana.

27 Naglibak manen ni Pedro, ket dagus a nagtaraok ti maysa a kawitan.

28 Nasapa pay laeng idi ipanawda ni Jesus iti balay ni Caifas ket impanda iti palasio ti gobernador. Saan a simrek dagiti Judio iti palasio ta dida kayat ti matulawan. Ngamin, no matulawanda, dida mabalin ti mangan iti pangrabii ti Paskua.

29 Rimmuar ngarud ni Pilato ket kinunana kadakuada, “Ania ti pangidarumanyo iti daytoy a tao?”

30 “Saanmi koma nga idatag kenka daytoy a tao no saan a nakaaramid iti dakes,” insungbatda.

31 Kinuna ni Pilato kadakuada, “Alaenyo ngarud ket dakayo a mismo ti mangukom kenkuana kas mayannurot iti paglinteganyo.” “Saan a maipalubos kadakami ti mangikeddeng a mapapatay ti tao,” insungbat dagiti Judio. (

32 Napasamak daytoy tapno matungpal ti sinao ni Jesus idi imbagana no kasano ti ipapatayna.)

33 Simrek ngarud ni Pilato iti palasio sana inayaban ni Jesus. “Sika kadi ti ari dagiti Judio?” sinaludsodna.

34 “Nagtaud kadi kenka daytoy a saludsod wenno adda nangibaga kenka?” insungbat ni Jesus.

35 “Ipagarupmo kadi a Judioak?” kinuna ni Pilato. “Indarumdaka kaniak dagiti kailiam ken dagiti panguloen a papadi. Ania aya ti inaramidmo?”

36 “Saan a ditoy lubong ti ayan ti pagariak,” kinuna ni Jesus. “No ditoy lubong koma, makigubat dagiti pasurotko tapno saanak a mayawat kadagiti agtuturay a Judio. Ngem saan a ditoy lubong ti ayan ti pagariak!”

37 Isut' gapuna a sinaludsod ni Pilato, “No kasta, maysaka nga ari?” “Nasaomon,” insungbat ni Jesus. “Nayanakak ditoy lubong tapno paneknekak ti pudno. Dumngeg kaniak ti siasinoman nga adda iti pudno.”

38 “Ania kadi ti pudno?” sinaludsod ni Pilato. Kalpasan ti panangisao ni Pilato iti daytoy, rimmuar manen a napan iti ayan dagiti tattao ket kinunana kadakuada: “Awan panggapuak a mangikeddeng iti pannakadusana.

39 Ngem kas mayannurot iti ugaliyo iti Fiesta ti Paskua, wayawayaak kadakayo ti maysa a balud. Kayatyo kadi a wayawayaak ti ari dagiti Judio?”

40 “Saan nga isu!” impukkawda, “Ni Barrabas ti kayatmi!” (Maysa a tulisan ni Barrabas.)

19

1 Kalpasanna, pinaala ni Pilato ni Jesus ket pinasaplitna.

2 Nangaramid dagiti soldado iti korona a siitsiitan sada inkabil iti ulona. Kinagayanda iti kolor-ube ket inasitganda.

3 “Agbiag ti Ari dagiti Judio!” kunkunada sada tinungpa.

4 Rimmuar manen ni Pilato ket kinunana kadagiti tattao, “Adtoy, paipanko ni Jesus ditoy tapno makitayo nga awan panggapuak a mangikeddeng iti pannakadusana.”

5 Rimmuar ni Jesus a sibabalangat iti siitsiitan ken siaaruat iti kolor-ube a kagay. Kinuna kadakuada ni Pilato, “Adtoy ti tao!”

6 Idi makita dagiti panguloen a papadi ken dagiti guardia ti Templo, impukkawda, “Pailansam iti krus! Pailansam iti krus!” Kinuna ni Pilato kadakuada, “Alaenyo ngarud. Dakayo ti mangilansa kenkuana iti krus. Awan panggapuak a mangdusa kenkuana.”

7 “Adda sagudayen ti lintegmi a rebbengna a mapapatay agsipud ta imbilangna ti bagina nga Anak ti Dios,” insungbat dagiti Judio.

8 Idi mangngeg ni Pilato daytoy, ad-adda manen ti butengna

9 ket nagsubli iti uneg. “Taga-anoka kadi?” sinaludsodna ken ni Jesus. Ngem saan a simmungbat ni Jesus.

10 Kinuna kenkuana ni Pilato, “Apay a dika sumungbat? Dimo kad ammo nga adda pannakabalinko a mangwayawaya wenno mangpailansa kenka iti krus?”

11 “Awan koma ti pannakabalinmo kaniak no saan nga inted kenka ti Dios,” insungbat ni Jesus. “Isut' gapuna a nakarkaro ti basol ti tao a nangyawat kaniak.”

12 Idi mangngeg ni Pilato daytoy, ad-adda manen ti gagarna a mangwayawaya ken ni Jesus. Ngem impukkaw dagiti Judio, “No wayawayaam dayta a tao, saannaka a gayyem ti Emperador. Ta kabusor ti Emperador ti siasinoman a mangibilang iti bagina nga ari.”

13 Idi mangngeg ni Pilato dagitoy a sao, inruarna ni Jesus sa napan nagtugaw iti tugaw ti ukom, iti disso a managan “Plataforma a Bato.” (Iti Hebreo: “Gabata.”)

14 Dandani tengnga ti aldaw idi sakbay ti Fiesta ti Paskua. Kinuna ni Pilato kadagiti Judio, “Adtoy ti ariyo!”

15 Impukkawda, “Papapataymo! Papapataymo! Pailansam iti krus!” Sinaludsod ni Pilato kadakuada, “Kayatyo kadi a pailansak iti krus ti ariyo?” Simmungbat dagiti panguloen a papadi, “Awan sabali nga arimi no di la ti Emperador!”

16 Kalpasanna, inyawat ni Pilato ni Jesus kadakuada tapno mailansa iti krus. Iti kasta, innalada ni Jesus.

17 Rimmuar a sibabaklay iti krusna ket dimteng iti disso a managan “Lugar a yan ti Bangabanga.” (Iti Hebreo: “Golgota.”)

18 Sadiay ti nangilansaanda kenkuana iti krus. Inlansada met ti dua a lallaki kadagiti krusda ket nagtengngaanda ni Jesus.

19 Nangisurat ni Pilato iti pakaammo ket pinaikabilna iti krus. Kastoy ti naisurat: “Jesus a taga-Nazaret, ti Ari dagiti Judio.”

20 Adu a tattao ti nakabasa iti daytoy agsipud ta asideg iti siudad ti disso a nakailansaan ni Jesus. Naisurat ti pakaammo iti pagsasao a Hebreo, Latin ken Griego.

21 Kinuna dagiti panguloen a papadi ken ni Pilato, “Baliwam ti insuratmo a ‘Ti Ari dagiti Judio.’ Kastoy ketdi ti isuratmo: ‘Kinuna daytoy a tao nga isu ti Ari dagiti Judio.’”

22 “Ti insuratko, naisuraten. Saanen a mabaliwan,” insungbat ni Pilato.

23 Idi nailansadan ni Jesus, innala dagiti soldado ti kawesna sada pinagkapat ken nagbibingayan. Innalada met ti tunikana. Awan saip ti entero a tunikana.

24 Kinuna dagiti soldado iti maysa ken maysa, “Saantayo a pigpigisen ti lupot, ta pagbibinnunotantayo no siasino ti mangtagikua.” Napasamak daytoy tapno matungpal ti kuna ti Nasantoan a Surat: “Nagbibingayanda ti kawesko, Nagbibinnunotanda ti tunikak.” Kasta ti inaramid dagiti soldado.

25 Iti asideg ti krus ni Jesus, sitatakder ni inana, ti kabsat ni inana, ni Maria nga asawa ni Cleofas ken ni Maria Magdalena.

26 Idi makita ni Jesus ni inana ken ti adalan a dinungdungngona, kinunana ken ni inana, “Babai, adtoy ti anakmo.”

27 Kinunana met iti adalan, “Adtoy ti inam.” Iti dayta nga oras, inyawid ti adalan ni Maria tapno agtaeng iti balayna.

28 Ammo ni Jesus a nalpas aminen. Tapno matungpal ti kuna ti Nasantoan a Surat, kinunana, “Mawawak.”

29 Adda maysa a burnay sadiay a napno iti suka. Nangipasagepsepda iti maysa nga espongha iti suka sada inkabil iti murdong ti sanga ti hisopo, ket inggaw-atda iti ngiwatna.

30 Idi maramanan ni Jesus ti suka, kinunana, “Natungpalen.” Nagdumog ket natayen.

31 Agsipud ta Aldaw a Panagsagana idi, dinawat dagiti agtuturay a Judio ken ni Pilato a matukkol dagiti saka dagiti nailansa ken maikkat dagiti bagida kadagiti krus. Dinawatda daytoy ta dida kayat a mabati dagiti bangkay kadagiti krus iti Aldaw a Panaginana, ta naisangsangayan dayta mapasungad nga aldaw.

32 Napan ngarud dagiti soldado, ket tinukkolda dagiti saka dagiti dua a lallaki a kadua ni Jesus a nailansa.

33 Ngem idi dumtengda ken ni Jesus, nakitada a natayen isu a didan tinukkol dagiti sakana.

34 Nupay kasta, induyok ti maysa kadagiti soldado ti pikana iti bakrang ni Jesus, ket dagus a pimsuak ti dara ken danum. (

35 Daydi nakakita iti daytoy a napasamak, paneknekanna ti kinapudno daytoy tapno mamatikayo met. Pudno ti imbagana ket ammona a pudno ti sasawenna.)

36 Naaramid daytoy tapno matungpal ti kuna ti Nasantoan a Surat: “Awanto ti uray maysa a tulangna a matukkol.”

37 Kuna pay ti sabali, “Kitaendanto ti dinuyokda.”

38 Kalpasanna, dinawat ni Jose a taga-Arimatea ken ni Pilato ti pammalubos nga alaenna ti bangkay ni Jesus. (Maysa idi ni Jose a pasurot ni Jesus, ngem inlimedna ta mabuteng kadagiti agtuturay a Judio.) Impalubos ni Pilato. Napan ngarud ni Jose ket innalana ti bangkay ni Jesus sana impanaw.

39 Kimmuyog ken ni Jose ti maysa nga agnagan Nicodemo, daydi napan ken ni Jesus iti maysa a rabii. Nangitugot iti agarup 30 a kilo ti bangbanglo a naaramid iti mirra ken aloe.

40 Innalada ti bangkay ni Jesus ket binungonda iti linen agraman ti bangbanglo, kas ugali dagiti Judio no itanemda dagiti minatayda.

41 Adda maysa a hardin iti disso a nakailansaan ni Jesus iti krus. Adda baro a tanem sadiay a di pay nausar.

42 Agsipud ta asideg ti tanem ken dandanin mangrugi ti Aldaw a Panaginana, sadiay ti nangikabilanda iti bangkay ni Jesus.

20

1 Nasipnget pay laeng iti agsapa ti umuna nga aldaw ti lawas idi napan ni Maria Magdalena iti tanem. Idi makitana a naikkaten ti bato a naiserra iti tanem,

2 nagtaray a napan iti ayan ni Simon Pedro ken ti sabali nga adalan, daydi dinungdungngo ni Jesus. Kinunana kadakuada, “Inikkatda ti Apo iti tanem ket saanmi nga ammo ti nangikabilanda kenkuana.”

3 Napan ni Pedro ken ti nasao nga adalan iti tanem.

4 Nagtarayda a dua, ngem naparpardas ti panagtaray dayta nga adalan ket inunaanna ni Pedro a dimmanon iti tanem.

5 Simmirip iti tanem, ket nakitana daydi lupot a linen, ngem saan a simrek.

6 Simmaruno a simmangpet ni Simon Pedro ket naglayon a simrek iti tanem. Nakitana ti lupot a linen a nayaplag sadiay,

7 ken ti lupot a naibedbed idi iti ulo ni Jesus, ngem saan a nailaok iti ayan ti lupot a linen, no di ket nalukot a nailasin iti sabali a disso.

8 Simrek met ti adalan, daydi immun-una a nakadanon iti tanem. Nakitana ti napasamak ket namati. (

9 Dida pay la naawatan ti kuna ti Nasantoan a Surat a masapul nga agungar ni Jesus.)

10 Kalpasanna, nagawid dagiti adalan.

11 Agtaktakder ni Maria nga agsangsangit iti sibay ti tanem. Idi madama nga agsangsangit, nagdumog a kimmita iti uneg ti tanem,

12 ket nakitana ti dua nga angheles a nakapuraw. Agtugtugawda iti disso a nakaikabilan idi ti bangkay ni Jesus. Adda ti maysa iti uloanan ket ti sabali iti sakaanan.

13 “Babai,” sinaludsodda, “apay nga agsangsangitka?” “Impanawda ti Apok, ket diak ammo ti nangikabilanda kenkuana!” insungbatna.

14 Timmaliaw ni Maria ket nakitana ni Jesus nga agtaktakder sadiay, ngem dina nailasin.

15 “Babai,” sinaludsod ni Jesus, “apay nga agsangsangitka? Siasino ti sapsapulem?” Impagarup ni Maria nga isu ti hardinero, ket kinunana kenkuana, “Apo, no sika ti nangipanaw kenkuana, ibagam man ti nangikabilam ta innak alaen.”

16 “Maria!” kinuna ni Jesus. Simmango ni Maria ket kinunana kenkuana iti Hebreo, “Rabboni!” (Kayatna a sawen, “Maestro.”)

17 “Dinak iggaman, ta diak pay nagsubli ken ni Ama,” kinuna ni Jesus. “Ngem inka ibaga kadagiti kakabsatko nga agsubliakto iti Amak nga Amayo met, iti Diosko a Diosyo met.”

18 Napan impadamag ni Maria Magdalena kadagiti adalan a nakitana ti Apo. Imbagana pay ti insao ti Apo kenkuana.

19 Idi rumabiin iti dayta met la nga umuna nga aldaw ti lawas, naguurnong dagiti adalan. Imbalunetda ti balay gapu ta mabutengda kadagiti papangulo a Judio. Napan ni Jesus ket nagtakder iti ayanda. “Adda koma kappia kadakayo,” kinunana,

20 sana impakita kadakuada dagiti imana ken ti bakrangna. Kasta unay ti ragsak dagiti adalan iti pannakakitada iti Apo.

21 Kinuna manen ni Jesus kadakuada, “Adda koma kappia kadakayo. Kas iti panangibaon kaniak ti Ama, kasta met ti panangibaonko kadakayo.”

22 Idi masaonan daytoy, sinang-awanna ida ket kinunana, “Awatenyo ti Espiritu Santo.

23 No pakawanenyo ti basol dagiti tattao, mapakawanda. No saanyo a pakawanen ida, saanda met a mapakawan.”

24 Idi nagparang ni Jesus kadagiti adalan, awan ti maysa kadakuada, ni Tomas a maaw-awagan iti “Singin.”

25 Impadamag ngarud dagiti dadduma nga adalan kenkuana a nakitada ti Apo. Kinuna ni Tomas kadakuada, “Diak mamati no diak makita ken maarikap ti nagdalanan ti lansa kadagiti imana, wenno masagid ti bakrangna.”

26 Kalpasan ti maysa a lawas, naguurnong manen dagiti adalan iti uneg ti balay. Adda idi ni Tomas. Nakabalunet dagiti ruangan, ngem immay ni Jesus ket nagtakder iti ayanda. “Adda koma talna kadakayo,” kinunana kadakuada,

27 sana kinuna ken ni Tomas, “Kitaem dagiti imak ken arikapem toy bakrangko. Pukawem ta duaduam ket mamatika!”

28 “Apok ken Diosko!” kinuna ni Tomas.

29 Kinuna ni Jesus kenkuana, “Mamatika kadi gapu ta nakitanak? Nagasat dagiti mamati nupay didak makita!”

30 Adu pay dagiti milagro nga inaramid ni Jesus iti imatang dagiti adalanna, ngem saan a naisurat iti daytoy a libro.

31 Dagiti nailanad iti daytoy a libro, naisuratda tapno mamatikayo a ni Jesus isu ti Cristo nga Anak ti Dios, ket babaen iti daytoy a pammati, maaddaankayo koma iti biag gapu kenkuana.

21

1 Kalpasan daytoy, nagparang manen a mismo ni Jesus kadagiti adalanna iti Dan-aw ti Tiberias. Kastoy ti pannakapasamakna:

2 Adda sadiay da Simon Pedro, Tomas (a maaw-awagan iti “Singin”), Natanael (ti taga-Cana idiay Galilea), dagiti annak ni Zebedeo, agraman dua pay nga adalan ni Jesus.

3 Kinuna ni Simon Pedro kadagiti kaduana, “Innak agkalap.” “Umaykam met,” kinunada kenkuana. Napanda ngarud ket limmuganda iti bangka. Ngem pulos nga awan ti naalada iti nagpatnag.

4 Idi lumlumgaken ti init, nagtakder ni Jesus iti igid ti dan-aw, ngem saan a nailasin dagiti adalan.

5 Kinuna ngarud ni Jesus kadakuada, “Gagayyem, adda kadi nakalapanyo?” “Awan a pulos,” insungbatda.

6 Kinunana kadakuada, “Iwayatyo ti iketyo iti makannawan ti bangka, ket adda maalayo.” Inwayatda ngarud ti iket, ket saandan a maisang-at gapu iti kaadu ti naalada nga ikan.

7 Ti adalan a dinungdungngo ni Jesus kinunana ken ni Pedro, “Isu daytoy ti Apo!” Idi nangngeg ni Simon Pedro nga isu ti Apo, nagbado (ta nakauksob idi) ket timmappuak iti danum.

8 Ngem nagbati dagiti dadduma nga adalan iti bilog a mangisangsang-at iti iket a napno iti ikan. Saanda unay nga adayo iti sang-at. Agsangagasut a metro laeng.

9 Idi nakasang-atdan, nakitada sadiay ti dumardarang a beggang ken ti matuntuno nga ikan ken sumagmamano a tinapay.

10 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Mangyegkay iti ikan a kaal-alayo.”

11 Napan ni Simon Pedro iti bangka ket insang-atna ti iket a napno iti dadakkel nga ikan—153 ti dagupda amin. Nupay adu unay ti ikan, saan a nabsang ti iket.

12 Kinuna ni Jesus kadakuada, “Umaykayo mamigaten.” Awan kadagiti adalan ti nakaitured a nagsaludsod kenkuana iti kinasiasinona. Ammoda nga isu ti Apo.

13 Iti kasta, innala ni Jesus ket ti tinapay ken ti ikan sana inted kadagiti adalanna.

14 Daytoy ti maikatlo a panagparang ni Jesus kadagiti adalanna kalpasan ti pannakapagungarna.

15 Kalpasan ti panamigatda, kinuna ni Jesus ken ni Simon Pedro, “Simon nga anak ni Juan, ad-adda kadi ti panangdungngom kaniak ngem dagitoy?” “Wen, Apo,” insungbatna, “ammom nga ay-ayatenka.” Kinuna ni Jesus kenkuana, “Aywanam dagiti urbon a karnerok.”

16 Pinidua ni Jesus a sinaludsod, “Simon nga anak ni Juan, dungdungngoennak kadi?” “Wen, Apo,” insungbatna, “ammom nga ay-ayatenka.” Kinuna ni Jesus kenkuana, “Aywanam dagiti karnerok.”

17 Pinitlo ni Jesus a sinaludsod, “Simon nga anak ni Juan, ay-ayatennak kadi?” Nagliday ni Pedro gapu ta namitlon a sinaludsod ni Jesus kenkuana, “Ay-ayatennak kadi?” Kinuna ni Pedro, “Apo, ammom amin a banag. Ammom nga ay-ayatenka!” Kinuna ni Jesus kenkuana, “Aywanam dagiti karnerok.

18 Ibagak ti pudno kenka: Idi kabambanuagam, sika ti mangbarbarikes iti bagim ket mapanka iti sadinoman a kayatmo a papanan. Ngem inton lumakaykan, sabalinto ti mangbarikes kenka sanaka ipan iti dimo kayat a papanan.”

19 (Iti panangisao ni Jesus iti daytoy, impakaammona no kasano ti ipapatay ni Pedro tapno maidaydayaw ti Dios.) Kalpasanna, kinuna ni Jesus kenkuana, “Surotennak.”

20 Timmaliaw ni Pedro. Nakitana a sumursurot ti adalan a dinungdungngo ni Jesus. Daytoy ti adalan a nagsadag ken ni Jesus iti daydi panangrabii tapno saludsodenna no siasinonto ti mangliput iti Apo.

21 Idi makita ni Pedro ti adalan, kinunana ken ni Jesus, “Apo, anianto ngarud ti mapasamak iti daytoy a tao?”

22 “No kayatko nga agbiag agingga iti yaayko, apay a maseknanka?” insungbat ni Jesus. “Surotennak!”

23 Gapu itoy, nagdinamag kadagiti pasurot ni Jesus a dinto matay daytoy nga adalan. Ngem saan nga imbaga ni Jesus a dinto matay daytoy a tao, no di ket kinunana, “No kayatko nga agbiag agingga iti yaayko, apay a maseknanka?”

24 Daytoy ti adalan a nagsao maipapan kadagitoy a bambanag ken nangisurat pay kadagitoy. Ammomi a pudno ti pammaneknekna.

25 Wen, adu pay dagiti sabali nga inar-aramid ni Jesus. No maisuratda koma amin, pagarupek a di malaon ti lubong dagiti libro a pakaisuratanda.