1

1 Adda lalaki nga agnagan Elcana a nagtaud iti tribu ti Efraim ken agnaed iti ili ti Rama iti katurturodan ti Efraim. Isu ti anak ni Jeroham ken apoko ni Eliu iti familia ni Tohu iti kapuonan ni Suf.

2 Dua ti assawa ni Elcana: da Ana ken Fenina. Adda annak ni Fenina ngem awan ti anak ni Ana.

3 Tinawen a mapan ni Elcana idiay Silo tapno agdaydayaw ken agidaton ken ni Yahweh a Mannakabalin-amin. Da Ofni ken Finees nga annak ni Eli ti papadi idi ni Yahweh idiay Silo.

4 Tunggal agidaton ni Elcana, ibingayanna ni Fenina iti karne. Ikkanna met dagiti annakna a lallaki ken babbai.

5 Ket uray no ay-ayatenna unay ni Ana, maysa laeng ti itedna a bingay kenkuana gapu ta saan a pinaraburan ni Yahweh iti anak.

6 Gapu ta awan ti anak ni Ana, masansan a pagpulkoken ken umsien ni Fenina a kasalisalna.

7 Tinawen a kastoy ti mapasamak. Tunggal mapanda iti balay ni Yahweh, masansan a ruroden ni Fenina ni Ana, ket uray la nga agsangsangit ket saan a mangan.

8 Masansan a saludsoden ni Elcana, “Apay nga agsangsangitka, Ana? Apay a dika mangan? Apay a kanayon a nalidayka? Saanak aya a napatpateg kenka ngem iti sangapulo nga annak?”

9 Iti naminsan, kalpasan ti pannanganda iti balay ni Yahweh idiay Silo, timmakder ni Ana a kasta unay ti pannakariribukna. Agsangsangit iti nasaem bayat ti panagkararagna ken ni Yahweh. Kabayatanna, agtugtugaw idi ni Eli a padi iti lugarna iti abay ti ruangan.

10

11 Adda kari a sinapataan ni Ana: “O Apo a Mannakabalin-amin, ipangagnak kadi nga adipenmo. Kitaem ti parikutko ket lagipennak! Wen, dinak koma liplipatan! No ikkannak iti anak a lalaki, ikarik nga idaton kenka iti unos ti panagbiagna, ket pulos a dinanto papukisan ti buokna.”

12 Intuloy ni Ana ti nabayag a panagkararagna ken ni Yahweh ket kitkitaen ni Eli ti panagkuti dagiti bibigna.

13 Naulimek ti panagkararag ni Ana. Agkutkuti dagiti bibigna ngem saan a sumngaw ti timekna. Daytoy ti gapuna nga impagarup ni Eli a nabartek ni Ana,

14 ket kinunana kenkuana: “Nabartekka! Isardengmo daytoy binabartek nga aramidmo ket agpamunawka.”

15 “Saanak a nabartek, apo,” insungbat ni Ana. “Saanak a nakainum! Maladingitanak, ket agkarkararagak. Yeb-ebkasko dagiti parikutko iti Apo.

16 Dimo koma ipagarup a dakesak a babai. Kastoy ti makitam a panagkararagko gapu ta nakaro ti ladingitko.”

17 “Inka ngarud a sitatalna,” kinuna ni Eli. “Sapay koma ta ited ti Dios ti Israel ti dinawatmo kenkuana.”

18 “Sapay koma ta kankanayon a nasayaat ti panangipapanmo kaniak,” kinuna ni Ana. Kalpasanna, pimmanaw, nangan ket saanen a naliday.

19 Kabigatanna, nasapa a bimmangon ni Elcana ken ti familiana ket kalpasan ti panagdaydayawda ken ni Yahweh, nagawidda idiay Rama. Kinaidda ni Elcana ni Ana nga asawana, ket pinatgan ni Yahweh ti kararag ni Ana.

20 Nagsikog ngarud ni Ana ket impasngayna ti maysa a lalaki. Pinanagananna iti Samuel, ta kas iti panangilawlawagna, “Nagdawatak iti Apo nga ikkannak iti anak.”

21 Dimteng manen ti tiempo nga ipapan ni Elcana ken ti familiana idiay Silo tapno idatagna ken ni Yahweh ti tinawen a daton ken tapno tungpalenna ti inkarina.

22 Ngem saan a napan ni Ana. Imbagana iti asawana, “Apaman a mapusot ti ubing, ipankonto iti balay ti Apo a pagnaedannanto iti unos ti panagbiagna.”

23 “Aramidem ngarud ti ammom a kasayaatan,” insungbat ni Elcana. “Agbatika agingga iti panangpusotmo kenkuana. Sapay koma ta tungpalen ti Apo ti karina.” Nagbati ngarud ni Ana ket tinagibina ti ubing.

24 Kalpasan ti panangpusotna iti ubing, impanna idiay Silo. Nangitugot iti baka a tallo ti tawenna, maysa nga efa nga arina ken arak a naikarga iti supot a lalat. Impanna ni Samuel iti balay ni Yahweh idiay Silo uray no ubing pay laeng.

25 Pinartida ti baka ket kalpasanna, indatagda ti ubing ken ni Eli.

26 Kinuna ni Ana ken ni Eli, “Dispensarem, apo. Malagipnak pay kadi? Siak daydi babai a nakitam a sitatakder ditoy nga agkarkararag iti Apo.

27 Dinawatko kenkuana nga itedna kaniak daytoy nga ubing ket pinatganna ti dawatko.

28 Ngarud, idatonko kenkuana daytoy nga ubing. Kukuan ti Apo iti unos ti panagbiagna.” Ket nagdaydayawda ken ni Yahweh sadiay.

2

1 Inkararag ni Ana: “Pinunno ti Apo toy pusok iti rag-o; gapu iti inaramidna, anian a ragsakko. Katawaak dagiti kabusorko; wen, maragsakanak ta tinulongannak ti Dios!

2 “Awan ti nasantoan a kas iti Apo; awan ti kas kenkuana; awan ti bato a kas iti Diostayo.

3 Isardengyo ti panagpaspasindayagyo, ket isardengyon ti panagpalangguadyo. Ta ti Apo ket Dios a makaammo iti amin, ukomenna ti aramid ti tao.

4 Matukkol ti pana dagiti maingel a soldado, ngem pumigsa dagiti nakapuy.

5 Dagiti aglaplapusanan idi iti taraon, manggeddan tapno adda kanenda ngem dinton agbisin dagiti nabisinan. Pito ti annak ti babai a saan idi nga aganak, ngem awanen ti nabati nga anak ti adu ti anakna.

6 Mangpapatay ti Apo ken mangted iti biag; ipanna ti tao iti lubong dagiti natay, pagungarenna ti natay.

7 Adda dagiti pagpanglawenna ket pabaknangenna ti dadduma. Adda dagiti ipababana, ket ti dadduma itan-okna.

8 Manipud iti tapok, bangonenna ti nakurapay ket ti napanglaw aonenna iti kasasaad a nakaay-ay-ay. Ikkanna ida iti lugar iti ayan dagiti prinsipe, ket isaadna ida iti natan-ok a pagtugawan. Kukua ti Apo dagiti fondasion ti daga; binangonna ti lubong iti rabawda.

9 “Salaknibanna ti biag dagiti napudno a tattaona, ngem mapukaw ti managdakdakes iti kasipngetan; saan nga agballigi ti tao babaen iti bukodna a pigsa.

10 Madadaelto dagiti kabusor ti Apo inton gurruodanna ida manipud langit. Ukomento ti Apo ti entero a lubong; ikkannanto ti arina iti pannakabalin, ket pagballigiennanto ti ari a pinilina.”

11 Nagawid da Elcana idiay Rama. Ngem nabati ni ubing a Samuel idiay Silo ket nagserbi ken ni Yahweh iti babaen ni Eli a padi.

12 Rinuker dagiti annak ni Eli. Saanda nga ikankano ni Yahweh

13 ken dagiti alagaden maipapan kadagiti it-ited dagiti tattao kadagiti papadi. Kastoy ngamin ti ugali dagiti papadi: No adda mangidatag iti datonna, umay ti adipen ti padi a nakaiggem iti tenedor a tallo ti pagtudokna. Bayat ti pannakalutluto ti karne,

14 idugsolna ti tenedor iti paglutoan, ket kukua ti padi ti aniaman a maala ti tenedor. Kastoy ti ar-aramidenda idiay Silo kadagiti daton dagiti amin nga Israelita a mapan sadiay.

15 Maysa pay, sakbay a mailasin ti taba tapno mapuoran, umay ti adipen ti padi ket kunana iti tao a madama nga agidatdaton, “Ikkannak iti karne a tunoen ti padi. Dina awaten ti naanger a karne nga itedmo. Sadiwa laeng ti kayatna.”

16 No kuna dagiti tattao nga agidatdaton, “Bay-am ta mapuoran pay nga umuna ti taba kas kadawyan samonto alaen ti kaykayatmo,” kuna met ti adipen ti padi, “Saan! Itedmo kaniakon! No madika, agawek!”

17 Iti imatang ni Yahweh, nadagsen unay daytoy a basol dagiti annak ni Eli gapu ta awan panagraemda kadagiti maidaton kenkuana.

18 Kabayatanna, intultuloy ni ubing a Samuel ti panagserbina ken ni Yahweh. Nagarruat iti nasagradoan nga apron a naaramid iti linen.

19 Tinawen nga yaramidan ni nanangna iti bassit a kagay, ket ipanna kenkuana no kumuyog iti asawana a mapan mangidatag iti daton.

20 Bendisionan ni Eli da Elcana ken ti asawana, ket kunana iti lalaki, “Sapay koma ta ikkannakayo pay ti Apo iti sabali nga annak a mangala iti lugar ti ubing nga indatonyo kenkuana.” Kalpasanna, agawid dagiti agassawa idiay Rama.

21 Binendisionan ni Yahweh ni Ana, ket naganak pay iti tallo a lallaki ken dua a babbai. Dimmakkel ni ubing a Samuel bayat ti panagserbina ken ni Yahweh.

22 Lakay unayen ni Eli. Kanayon a madamagna ti amin nga ar-aramiden dagiti annakna kadagiti Israelita. Naammoanna pay ti pannakikakaiddada kadagiti babbai nga agserserbi iti ruangan ti Tolda ti Dios.

23 Iti kasta, kinunana kadakuada, “Apay nga ar-aramidenyo dagitoy? Ibagbaga ti amin kaniak ti dakes nga ar-aramidenyo.

24 Isardengyo, annakko! Nakarimrimon dagitoy nga iwarwaras dagiti tattao ti Apo.

25 No agbasol ti tao iti padana a tao, salakniban ti Dios. Ngem siasino ti makasalaknib iti tao nga agbasol iti Dios?” Ngem dida impangag ti amada, ta inkeddengen ni Yahweh a patayenna ida.

26 Bayat ti idadakkel ni Samuel, immad-adda ti pannakaitan-okna iti imatang ni Yahweh ken iti tao.

27 Adda profeta a napan ken ni Eli, ket imbagana daytoy a mensahe ni Yahweh: “Idi tagabu ti ari ti Egipto ni kapuonam nga Aaron ken ti familiana, imparangarangko ti bagik ken ni Aaron.

28 Pinilik ida kadagiti amin a tribu ti Israel tapno agbalinda a papadi nga agserbi kaniak iti altar, agpuor iti insenso ken agaruat iti efod a makiuman kaniak. Inikkak ida iti kalintegan a makibingay kadagiti daton a mapuoran iti altar.

29 Ita, apay nga agumanyo dagiti sakrifisio ken daton nga imbilinko nga ited dagiti tattaok? Eli, apay nga ad-adda a padayawam dagiti annakmo ngem iti siak? Apay nga ipalubosmo a palpalukmegenda dagiti bagbagida kadagiti kasayaatan a paset ti amin a daton nga idatag dagiti tattaok kaniak?

30 Siak, ni Yahweh a Dios ti Israel, ti nangikari idi iti familiam ken iti kaputotam nga agserbida kaniak a padi iti agnanayon. Ngem ita, ibabawikon! Ta raemek laeng dagiti agraem kaniak, ket umsiek met dagiti mangumsi kaniak.

31 Denggem, umayen ti tiempo a patayek dagiti amin nga agtutubo a lallaki iti familiam ken iti kaputotam ket awanton ti malakayan iti familiam.

32 Mariribukkanto, ket apalamto ti amin a parabur nga itedko iti Israel, ngem pulos nga awanton malakayan wenno mabaketan iti familiam iti agnanayon.

33 Nupay kasta, pagtalinaedekto a sibibiag ti maysa kadagiti kaputotam, ket agserbinto kaniak a kas padi. Ngem agbulsekto ket mapukawnanto amin a namnamana. Nadawelto ti ipapatay dagiti dadduma a kaputotam.

34 Inton aggiddan a matay dagiti dua nga annakmo, da Ofni ken Finees, isunton ti pagilasinam a matungpal ti imbagak.

35 Mangpiliakto iti padi a napudno kaniak ket tungpalenna ti amin nga ibagak nga aramidenna. Ikkakto kadagiti kaputotan a kanayon nga agserbi iti pinilik nga ari.

36 Kasapulan a dumatagto iti pinilik ti amin a makalasat a kaputotam ket dumawatdanto kenkuana iti kuarta ken makan. Agpakpakaasidanto kenkuana a mapalubosanda koma a tumulong kadagiti papadi tapno adda kanenda.”

3

1 Nagserbi ni ubing a Samuel ken ni Yahweh iti babaen ti panangidalan ni Eli. Kadagidi nga aldaw, manmano ti mensahe nga aggapu ken ni Yahweh. Manmano met ti parmata nga aggapu kenkuana.

2 Iti maysa a rabii, matmaturog ni Eli iti kuartona. (Nakapsuten ti panagkita ni Eli.)

3 Matmaturog met ni Samuel iti santuario nga ayan ti Lakasa ti Tulag ti Dios. Sisesegged pay laeng ti silaw sadiay.

4 Inawagan ni Yahweh ni Samuel, “Samuel! Samuel!” “Addaak ditoy, apo,” kinuna ni Samuel,

5 ket nagtaray a napan ken ni Eli. “Adtoyak, apo, ta inayabannak,” kinunana. Ngem kinuna ni Eli, “Anakko, dika inayaban; agsublika iti iddam.” Nagsubli ngarud a nagidda ni Samuel.

6 Inawagan manen ni Yahweh ni Samuel. Saan nga ammo ti ubing a ni Yahweh ti umaw-awag gapu ta di pay nagsao idi kenkuana. Bimmangon ngarud a napan ken ni Eli ket kinunana, “Adtoyak, apo, ta inawagannak.” Ngem insungbat ni Eli, “Anakko, saanka nga inayaban; agsublika iti iddam.”

7

8 Iti maikatlo a daras, inayaban ni Yahweh ni Samuel. Bimmangon ni Samuel a napan ken ni Eli ket kinunana, “Adtoyak, apo, ta inayabannak.” Ket nabigbig ni Eli a ni Yahweh ti mangaw-awag iti ubing,

9 isut' gapuna a kinunana kenkuana, “Agsublika iti iddam, ket no awagannaka pay, kunam: ‘Agsaoka, Apo, ta dumdumngeg toy adipenmo.’” Nagsubli ngarud a nagidda ni Samuel.

10 Dimteng ni Yahweh ket nagtakder sana inawagan ni Samuel a kas idi damo, “Samuel! Samuel!” Insungbat ni Samuel, “Agsaoka, Apo. Dumdumngeg toy adipenmo.”

11 Imbaga ni Yahweh kenkuana: “Dumtengto ti aldaw nga adda nakaal-alliaw a banag nga aramidek iti Israel, ket makigtotto ti amin a makadamag iti daytoy.

12 Iti dayta nga aldaw, ibanagkonto ti amin nga insaok a maibusor iti familia ni Eli, manipud idi damo agingga iti panungpalan.

13 Naibagakon ken ni Eli a dusaek ti familiana, gapu ta nagaramid dagiti annakna iti maibusor kaniak. Ammo ni Eli nga ar-aramidenda daytoy, ngem dina napagsardeng ida.

14 Ngarud, isapatak iti familia ni Eli nga awanto ti sakrifisio wenno daton a makaikkat iti dusa a maipatay gapu iti daytoy nakabutbuteng a basol.”

15 Nagidda ni Samuel agingga iti bigat. Bimmangon ket napanna inlukat dagiti ruangan ti balay ni Yahweh. Mabuteng a mangibaga iti parmata ken ni Eli.

16 Ngem inayaban ni Eli, “Samuel, anakko.” “Adtoyak, apo,” insungbat ni Samuel.

17 “Ania ti imbaga ti Apo kenka?” sinaludsod ni Eli. “Awan koma ti ilimedmo kaniak. Dusaennakanto ti Dios iti nakaro no dimo ibaga kaniak ti amin nga imbagana.”

18 Imbaga ngarud ni Samuel ti amin nga imbaga ti Apo. Awan ti inlimlimedna. Kinuna ni Eli, “Isu ti Apo; aramidennanto ti aniaman nga ammona a naimbag.”

19 Dimmakkel ni Samuel. Adda ni Yahweh kenkuana ket imbanagna ti amin nga impaltiingna ken ni Samuel.

20 Iti kasta, naammoan dagiti amin nga Israelita iti entero nga Israel a ni Samuel ket maysa a pudno a profeta ni Yahweh.

21 Intultuloy ni Yahweh ti panagparangna idiay Silo a nagparanganna ken ni Samuel ket nagsao kenkuana. No agsao ni Samuel, dumngeg amin nga Israel.

4

1 Iti dayta a tiempo, naguummong dagiti Filisteo a manggubat iti Israel. Nagrubbuat dagiti Israelita a mangsaranget kadakuada. Nagkampoda idiay Ebenezer, ket nagkampo met dagiti Filisteo idiay Afec.

2 Dimmarup dagiti Filisteo. Kalpasan ti napinget a ranget, naparmek dagiti Israelita ket agarup 4,000 kadakuada ti napapatay iti paggugubatan.

3 Idi nagsubli dagiti nakalasat iti kampo, kinuna dagiti pangulo ti Israel, “Apay nga impalubos ti Apo a parmekendatayo dagiti Filisteo ita nga aldaw? Intay alaen ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh idiay Silo tapno kumuyog kadatayo iti paggugubatan ket ispalennatayo kadagiti kabusortayo.”

4 Nangibaonda ngarud kadagiti mapan idiay Silo. Innalada ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh a Mannakabalin-amin a naisaad iti ngatoen dagiti kerubin. Kinuyog da Ofni ken Finees nga annak ni Eli ti Lakasa ti Tulag.

5 Idi maisangpet ti Lakasa, kasta unay ti riaw dagiti Israelita, ket uray la nagallangogan ti daga.

6 Nangngeg dagiti Filisteo ti ariwawa, ket kinunada, “Ania ti kaipapanan ti panagdirdir-i dagiti Hebreo iti kampoda?” Idi maammoan dagiti Filisteo a simmangpet ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh iti kampo dagiti Hebreo,

7 nagbutengda ket kinunada, “Adda dios a simmangpet iti kampoda. Nalpastayon! Awan pay ti kastoy a napasamak kadatayo!

8 Siasino ti makaisalakan kadatayo kadagidiay mannakabalin a didiosen? Isuda dagiti nangpapatay idi kadagiti Egipcio iti amin a kita ti didigra!

9 Tumuredkayo, Filisteo! Makirangetkayo a kas pudno a lallaki, ta no saan, agbalintayo a tagabu dagiti Hebreo, kas iti panangtagabutayo idi kadakuada. Makirangetkayo ngarud ket ipakitayo ti kinalalakiyo.”

10 Sipipinget a nakirupak dagiti Filisteo. Naparmek dagiti Israelita ket nagtatarayda a nagawid. Nakaad-adu ti napapatay: 30,000 a mannakigubat nga Israelita.

11 Napapatay met da Ofni ken Finees nga annak ni Eli, ket innala dagiti Filisteo ti Lakasa ti Tulag ti Dios.

12 Manipud iti paggugubatan, maysa a lalaki iti tribu ti Benjamin ti nagtartaray a napan idiay Silo ket simmangpet sadiay iti dayta met la nga aldaw. Naray-ab ti kawesna ken tapoktapok ti ulona a mangipakita iti ladingitna.

13 Agtugtugaw idi ni Eli iti lugarna iti abay ti ruangan iti igid ti dalan. Agpadpadaan ta mariribukan unay a mangpampanunot no ania ti napasamak iti Lakasa ti Tulag. Inwaras ti lalaki ti damag iti ili, ket nagiikkis dagiti tattao gapu iti butengda.

14 Nangngeg ni Eli ti arimbangaw ket sinaludsodna, “Ania ti kaipapanan daytoy nga ikkis?” Nagdardaras ti lalaki a napan iti ayan ni Eli ket imbagana met kenkuana ti damag. (

15 Agtawenen ni Eli iti 98 ket saanen a makakita.)

16 Kinuna ti lalaki, “Nakalibasak iti paggugubatan ket nagtartarayak nga immay ditoy ita nga aldaw.” “Ania ti napasamak, anakko?” sinaludsod ni Eli.

17 “Intarayan dagiti Israelita dagiti Filisteo,” insungbat ti nagpadamag. “Nakaad-adu ti napapatay a tattaotayo! Natay pay da Ofni ken Finees nga annakmo ket inagaw dagiti Filisteo ti Lakasa ti Tulag ti Dios!”

18 Idi madakamat ti lalaki ti Lakasa ti Tulag, naliad ni Eli iti nagtugawanna ket narung-o ti tengngedna ta lakay unayen ken nalukmeg. Uppat a pulo a tawen a nagserbi ni Eli nga ukom iti Israel.

19 Masikog idi ti asawa ni Finees a manugang ni Eli, ket dandani agpasngay. Idi madamagna ti pannakaagaw ti Lakasa ti Tulag ken ti pannakatay ti katuganganna ken ni Finees nga asawana, pagammoan la ta nagpasikal ket naganak.

20 Idi agbugbugsoten, kinuna dagiti babbai a mangas-asikaso kenkuana, “Pabilgem ta nakemmo. Lalaki ti anakmo.” Ngem saan a simmungbat wenno nangikaskaso ti babai.

21 Pinanagananna ti maladaga iti Icabod, ta kunana, “Pimmanawen ti dayag ti Dios iti Israel,” kayatna a sawen, ti pannakaagaw ti Lakasa ti Tulag ken ti pannakatay ti katuganganna ken ti asawana.

22 “Wen, awanen ti gloria ti Dios iti Israel gapu ta naagaw ti Lakasa ti Tulag ti Dios,” kinunana.

5

1 Idi naagaw dagiti Filisteo ti Lakasa ti Tulag, binagkatda manipud Ebenezer sada impan iti siudadda nga Asdod.

2 Inserrekda iti templo ni Dagon a didiosenda ket insaadda iti abay ti estatua ni Dagon.

3 Iti sumuno nga agsapa, nakita dagiti umili a sipapakleb iti daga ti estatua ni Dagon. Natnag ngamin iti nagsaadanna ket nagdisso iti sango ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh. Insublida iti yanna.

4 Ngem iti agsapa iti kabigatanna, nakitada manen ti estatua a sipapakleb iti sango ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh. Naisina ti ulo ken dagiti imana, ket nawarawarada dagitoy iti pagserkan. Ti laeng bagina ti nabati. (

5 Daytoy ti gapuna nga uray kadagitoy nga aldaw, saan a baddeken dagiti papadi ni Dagon ken dagiti agdaydayaw kenkuana ti pagserkan no dida ket layawen.)

6 Nakaro ti panangdusa ni Yahweh kadagiti taga-Asdod. Nagbuteng dagiti tattao. Dinusana dagiti umili ken dagiti agnaed iti kabangibangna babaen iti panangparnuayna kadagiti letteg iti bagbagida.

7 Idi makitada ti mapaspasamak, kinunada, “Dusdusaennatayo ti Dios ti Israel. Dusdusaenna pay ni Dagon a diostayo. Masapul a saanen nga agtalinaed ti Lakasa ti Tulag ditoy ayantayo.”

8 Pinaayabanda ngarud dagiti amin a lima nga ari a Filisteo, ket idi sumangpetda, sinaludsodda kadakuada, “Ania ti aramidentayo iti Lakasa ti Dios ti Israel?” “Ipanyo idiay Gat,” insungbatda, isu nga impanda ti Lakasa iti dayta a siudad dagiti Filisteo.

9 Ngem kalpasan ti pannakaipanna sadiay, dinusa ni Yahweh dagiti tattao iti siudad, ket pinataudna ti dakkel a riribuk. Pinarnuayna iti adu a letteg iti bagbagi dagiti tattao, ubing ken nataengan.

10 Ngarud, impanda ti Lakasa ti Tulag idiay siudad ti Ekron. Idi maisangpet sadiay, inyikkis dagiti tattao, “Inyegda ditoy ti Lakasa ti Tulag ti Dios ti Israel tapno patayennatay amin!”

11 Ngarud, pinaayabanda manen dagiti lima nga ari a Filisteo ket kinunada, “Ipanawyo ti Lakasa ti Tulag ti Israel. Isubliyo iti sigud a yanna, ta no saan, mataykam agraman dagiti familiami.” Nagsaknap ti buteng iti entero a siudad gapu ta nakaro unay ti panangdusa ti Dios kadagiti tattao.

12 Uray dagiti saan a natay, nagtubo met dagiti letteg iti bagbagida ket immasug dagiti tattao kadagiti didiosenda.

6

1 Pito a bulan a nagyan ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh idiay Filistia.

2 Kalpasanna, inayaban dagiti tattao dagiti papadi ken dagiti mammadles ket sinaludsodda, “Ania ti aramidenmi iti Lakasa ti Tulag ti Apo ti Israel? Ania ti ipakuyogmi no isublimi iti sigud a yanna?”

3 Insungbatda, “No isubliyo ti Lakasa ti Tulag ti Dios ti Israel, masapul a pakuyoganyo iti daton a pakapakawanan ti basolyo. Diyo isubsubli ti Lakasa ti Tulag no diyo pakuyogan iti daton. Wen, masapul a pakuyoganyo iti daton tapno umimbagkayo, ket maammoanyonto no apay a dusdusaennakayo pay laeng ti Apo.”

4 “Ania ti sagut nga ipakuyogmi?” sinaludsodda. Insungbatda, “Mangtedkayo iti lima a sinan-letteg ken lima a sinan-marabutit a naaramid iti balitok, kas mayannurot iti bilang dagiti ari a Filisteo. Ta maymaysa a didigra ti dimteng kadakay amin ken kadagiti lima nga ari.

5 Masapul nga aramidenyo dagiti sinan-letteg ken sinan-marabutit a mangdaddadael iti pagilianyo, ket masapul a padayawanyo ti Dios ti Israel. Nalabit nga isardengna ti panangdusdusana kadakayo, kadagiti didiosenyo ken iti dagayo.

6 Apay a nasukirkayo a kas iti ari ti Egipto ken kadagiti Egipcio? Laglagipenyo ti panangang-angaw ti Dios kadakuada agingga a pinalubosanda dagiti Israelita a pumanaw idiay Egipto.

7 Mangisaganakayo ngarud iti baro a karison ken dua nga agpaspasuso a baka a dipay nasangolan. Ipakoyo dagiti baka iti karison ket ipanyo dagiti urbonda iti koral.

8 Alaenyo ti Lakasa ti Tulag ti Apo sayo ikarga iti karison. Ikahonyo dagiti balitok a sinan-letteg ken marabutit ket ikabilyo iti abay ti Lakasa—dagitoy dagiti ipakuyogyo nga agpaay kenkuana a kas daton a pakapakawanan ti basolyo. Iduronyo ti karison ket bay-anyo a magna nga is-isuna.

9 Kitaenyo: no agpa-Betsemes, kaipapananna a ti Dios dagiti Israelita ti nangyeg kadatayo iti daytoy nakabutbuteng a didigra. Ngem no saan nga agturong sadiay, daytoy ti pakaammoantayo a saan nga isu ti nangyeg iti didigra no di ket nairanrana laeng.”

10 Tinungpalda ti naibaga kadakuada: Nangalada iti dua a baka sada impako iti karison. Impupokda dagiti urbonda iti koral.

11 Inkargada ti Lakasa ti Tulag iti karison ken ti kahon a nakaikabilan dagiti balitok nga imahen dagiti marabutit ken dagiti letteg.

12 Nagna dagiti baka iti dalan nga agpa-Betsemes ket dida simmiasi iti dalan. Agem-emmakda bayat ti pannagnada. Sinursurot ida dagiti lima nga ari a Filisteo agingga iti beddeng ti Betsemes.

13 Madama idi nga agan-ani dagiti taga-Bet-semes iti trigo iti tanap, ket idi kumitada, nakitada ti Lakasa ti Tulag. Kasta unay ti ragsakda a nakakita iti Lakasa.

14 Dimteng ti karison iti talon ni Josue a taga-Betsemes. Nagsardeng sadiay, iti asideg ti maysa a dakkel a bato. Binalsig dagiti tattao ti karison. Pinartida dagiti baka sada pinuoran a kas daton ken ni Yahweh.

15 Binagkat dagiti Levita ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh ken ti kahon a nakaikabilan dagiti nasukog a balitok. Insaadda dagitoy iti dakkel a bato. Iti dayta met la nga aldaw, nagidatag dagiti taga-Betsemes kadagiti daton a mapuoran ken dadduma pay a daton ken ni Yahweh.

16 Binuybuya dagiti lima nga ari a Filisteo ti panangaramidda iti daytoy sada nagsubli idiay Ekron iti dayta met la nga aldaw.

17 Dagitoy dagiti balitok a sinan-letteg nga impaay dagiti Filisteo a kas daton ken ni Yahweh a pakapakawanan ti basolda; maysa iti tunggal siudad ti Asdod, Gaza, Askelon, Gat ken Ekron.

18 Nangipaayda met iti lima a balitok a sinan-marabutit; maysa iti tunggal nasarikedkedan nga ili ken purpurok iti away. Kas pammaneknek iti napasamak, adda pay laeng ti dakkel a bato a nangisaadanda iti Lakasa ti Tulag ni Yahweh iti talon ni Josue a taga-Betsemes.

19 Pinatay ni Yahweh ti 70 nga umili iti Betsemes, gapu ta kinitada ti uneg ti Lakasa ti Tulag. Nagladingit dagiti tattao, agsipud ta adu ti pinatayna kadakuada.

20 Daytoy ti gapuna a kinuna dagiti tattao ti Betsemes: “Siasino ti makaitured nga agtakder iti sango ti Apo a nasantoan a Dios? Sadino ti mabalintayo a pangipanan kenkuana tapno mayadayo kadatayo?”

21 Iti kasta, nangibaonda kadagiti tattao a mapan iti Kiriat Jearim tapno ibagada, “Insubli dagiti Filisteo ti Lakasa ti Tulag ti Apo. Sumalogkayo, ket umayyo alaen.”

7

1 Napan ngarud innala dagiti taga-Kiryat-Jearim ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh, ket impanda iti balay ni Abinadab a nabangon iti turod. Inkonsagrarda ni Eleazar nga anakna tapno isu ti mangaywan iti Lakasa.

2 Nabayag a nagtalinaed ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh iti siudad ti Jearim. Duapulo a tawen ti kaaddana sadiay. Kadagita a tiempo, immas-asug dagiti Israelita ken ni Yahweh.

3 Kinuna ni Samuel kadagiti Israelita, “No naimpusoan ti panagsubliyo iti Apo, masapul nga iwaksiyo dagiti didiosenyo ket ibellengyo dagiti kinitikitan nga imahen ni diosa nga Astarte. Ikonsagraryo a naan-anay ti bagiyo iti Apo ket isu laeng ti pagdaydayawanyo tapno isalakannakayto iti bileg dagiti Filisteo.”

4 Imbelleng ngarud dagiti Israelita dagiti estatua da Baal ken Astarot a didiosenda, ket ni laeng Yahweh ti nagdaydayawanda.

5 Kalpasanna, imbilin ni Samuel kadagiti Israelita nga aguummongda idiay Mizpa. “Sadiay, ikararagankayto iti Apo,” kinunana.

6 Naguummongda ngarud idiay Mizpa. Simmakdoda iti danum sada imbuyat iti imatang ni Yahweh, kas datonda kenkuana. Nagmalmalem a nagayunarda iti dayta nga aldaw. “Nagbasolkami iti Apo,” kinunada. (Idiay Mizpa ti nagrisutan ni Samuel kadagiti parikut ti Israel.)

7 Idi madamag dagiti Filisteo a naguummong dagiti Israelita idiay Mizpa, nagrubbuat dagiti lima nga ari a Filisteo ken dagiti buyotda tapno rautenda ida. Naammoan daytoy dagiti Israelita ket nagbutengda.

8 Kinunada ken ni Samuel: “Dika agsardeng nga agkararag iti Apo a Diostayo tapno isalakannatayo kadagiti Filisteo.”

9 Nangpatay ni Samuel iti kalakian nga urbon ti karnero ket sibubukel a pinuoranna a kas daton ken ni Yahweh. Nagkararag kenkuana a tulonganna koma ti Israel, ket impangag ni Yahweh ti kararagna.

10 Idi agidatdaton, simmangpet dagiti Filisteo a mangdarup kadakuada. Ngem pagammoan la ta manipud iti tangatang, nangparnuay ni Yahweh iti gurruod a namagbuteng kadagiti Filisteo ket nagtatarayda a pimmanaw.

11 Rimmuar dagiti Israelita idiay Mizpa. Sinunsonda dagiti Filisteo agingga idiay Bet-kar, ket pinapatayda ida iti dalan nga agturong sadiay.

12 Kalpasanna, nangala ni Samuel iti maysa a bato sana inkabil iti nagbaetan ti Mizpa ken Sen. Kinunana: “Daytoy ti pakakitaan a tinulongannatayo ti Apo.” Pinanagananna ti bato iti Ebenezer.

13 Naparmek ngarud dagiti Filisteo. Iti unos ti panagbiag ni Samuel, saan nga impalubos ni Yahweh a serkenda ti daga ti Israel.

14 Napasubli ti Israel ti amin a siudad nga innala dagiti Filisteo manipud Ekron agingga iti Gat, ket naalana ti amin a sakupna, ket nagkappia dagiti Israelita ken dagiti Amorreo.

15 Inturayan ni Samuel ti Israel bayat ti panagbiagna.

16 Tinawen a mapan idiay Betel, Gilgal ken Mizpa ket risutenna dagiti parikut dagiti tattao kadagita a disso.

17 Kalpasanna, agawid iti balayna idiay Rama a pagserbianna pay a kas ukom. Sadiay, nangbangon iti altar a maipaay ken ni Yahweh.

8

1 Idi lumakayen ni Samuel, dinutokanna dagiti annakna nga ukom iti Israel.

2 Joel ti nagan ti inauna ket Abias met ti inaudi. Nagserbida nga ukom idiay Beerseba.

3 Ngem dida sinurot ti tugot ni amada. Ti laeng panguartaanda ti pampanunotenda, isu a nagawatda iti pasuksok ket saan a nalinteg ti panangrisutda kadagiti darum.

4 Naguummong dagiti amin a panglakayen ti Israel sada napan ken ni Samuel idiay Rama.

5 Kinunada kenkuana, “Kitaem, lumakaykan ket saan a sumurot dagiti annakmo iti tugotmo. Nasaysayaat no mangdutokka iti ari a mangituray kadakami, tapno maaddaankami iti ari a kas kadagiti sabali a pagilian.”

6 Saan a naragsakan ni Samuel iti panagdawatda iti ari, ket nagkararag ken ni Yahweh. Kinuna ni Yahweh:

7 “Ipangagmo ti amin nga ibaga dagiti tattao kenka, ta saan a sika ti linaksidda no di ket siak ta didakon kayat a mangituray kadakuada.

8 Manipud idi inruarko ida idiay Egipto, tinallikudandakon ket nagdaydayawda kadagiti didiosen. Ita, ar-aramidenda met kenka ti inar-aramidda kaniak.

9 Ipangagmo ngarud ti saoda, ngem ballaagam ida iti nainget ket ilawlawagmo kadakuada no anianto ti aramiden ti ari a mangituray kadakuada.”

10 Impakaammo ni Samuel kadagiti agdawat kenkuana iti ari ti amin nga imbaga kenkuana ni Yahweh.

11 Kinunana, “Kastoyto ti aramiden kadakayo ti ari: Alaennanto dagiti annakyo a lallaki ket pagbalinennanto ida a mannakigubat. Addanto dagiti agserbi kadagiti luganna a pakigubat. Agpaayto dagiti dadduma a kas mannakigubat a nakakabalio. Sabalinto pay dagiti para darup nga adda iti sango dagiti lugan a pakigubat.

12 Pagbalinennanto dagiti dadduma nga ofisiales nga agaywan iti rinibu a tao, ket addanto met dagiti agaywan iti limapulo. Pagaradoennanto dagiti lallaki nga annakyo kadagiti talonna, agani kadagiti apitna, ken agaramid iti armas ken kadagiti alikamen nga agpaay kadagiti luganna a pakigubat.

13 Alaennanto dagiti annakyo a babbai nga agaramid iti bangbanglo, para luto ken panadera.

14 Alaennanto dagiti kasayaatan a talon, kaubasan ken kaoliboanyo ket itedna kadagiti ofisialesna.

15 Alaennanto ti apagkapullo dagiti trigo ken ubasyo nga agpaay kadagiti ofisiales nga agserserbi iti tronona ken dadduma pay a turayen.

16 Alaennanto dagiti tagabuyo, dagiti kasayaatan a baka ken asnoyo, ket agserbidanto kenkuana.

17 Alaennanto ti apagkapullo ti arbanyo. Agbalinkayto a tagabuna.

18 Inton umay dayta a tiempo, agasugkayto iti nasaem gapu iti ari a mismo a piniliyo, ngem dinakayto ipangag ti Apo.”

19 Saan a dimngeg dagiti tattao ken ni Samuel, ket kinunada ketdi, “Kayatmi ti maaddaan iti ari

20 tapno maipadakami kadagiti sabali a pagilian. Iturayannakami ket ipanguloannakami a makiranget ken makigubat.”

21 Dinengngeg ni Samuel ti amin a sinaoda ket kalpasanna, napanna imbaga dagitoy ken ni Yahweh.

22 “Aramidem ti kayatda ket ikkam ida iti ari,” insungbat ni Yahweh. Kalpasanna, pinagawid ni Samuel dagiti amin nga Israelita.

9

1 Iti tribu ti Benjamin, adda lalaki nga agnagan iti Kis. Isu ti anak ni Abiel ken apoko ni Zeror a nagtaud iti familia ni Becorat iti kapuonan ni Afia. Nabaknang ken mararaem a tao ni Kis.

2 Adda anakna nga agnagan iti Saul a nataer ken agkabannuag. Isu ti katayagan ken kataeran iti entero nga Israel.

3 Napukaw ti sumagmamano nga asno ni Kis, isu a kinunana ken ni Saul, “Mangalaka iti maysa kadagiti adipen, ket inkay sapulen dagiti asno.”

4 Sinursor da Saul ti katurturodan ti Efraim ken ti daga ti Salisa, ngem awan ti nasapulanda uray maysa nga asno. Sinursorda ti Salim ngem awan latta dagiti animal. Napanda iti masakupan ti Benjamin ngem kaskasdi a dida nabirokan dagiti asno.

5 Idi dumtengda idiay Suf, kinuna ni Saul iti adipenna, “Agawidtan amangan no datan ti pagdandanagan ni tatang ket saanen a dagiti asno.”

6 “Agurayka,” insungbat ti adipen. “Adda tao ti Dios iti daytoy nga ili. Raraemen ti amin ta pumudno amin nga ibagana. Inta agdamag kenkuana. Nalabit a maibagana no sadino ti pakasarakanta kadagiti asno.”

7 “No mapanta, ania ngarud ti itedta kenkuana?” sinaludsod ni Saul. “Naibusen ti taraon kadagiti supotta. Awan ti maitedta kenkuana.”

8 “Adda kuartak nga apagkapat ti pirak a siklo a mabalinko nga ited kenkuana,” insungbat ti adipen. “Ibagananto no sadino ti pakasarakanta kadagiti asno.”

9 “Nasayaat ti napanunotmo,” insungbat ni Saul. “Inta ngaruden.” Napanda iti ili a pagnaedan ti tao ti Dios. Idi sumangsang-atda iti turod a mapan iti ili, nasabatda ti sumagmamano a babbalasang a mapan sumakdo. Sinaludsodda kadagiti babbai, “Adda kadi ti mammadto iti ili?” (Kadagidi nga aldaw, Mammadto wenno ti awagda iti profeta, isut' gapuna a no adda makiuman iti Dios, kunana, “Intay iti Mammadto.”)

10

11

12 “Wen, adda,” insungbat dagiti babbalasang. “Kinapudnona, immun-una la bassit a simmangpet ngem dakayo. Darasenyo ket awan duadua a makamakamyo. Masarakanyo apaman a sumrekkayo iti ili. Simmangpet ita nga aldaw ta mangidatag dagiti tattao iti daton a mapuoran iti altar iti turod. Saan a mangan dagiti naawis no awan sadiay agsipud ta umuna pay a bendisionanna ti daton. Inkayon iti ili ket masarakanyo a dagus sakbay a sumang-at iti turod a mapan mangan.”

13

14 Nagturongda iti ili ket idi sumrekda, apag-isu a masabatda ni Samuel a mapan iti disso a pagdaydayawan.

15 Iti napalabas nga aldaw, imbaga ni Yahweh ken ni Samuel:

16 “Inton bigat iti agarup kastoy met la nga oras, ibaonkonto kenka ti maysa a lalaki a nagtaud iti tribu ti Benjamin. Ikonsagrarmo a kas agturay kadagiti tattaok nga Israelita, ket salaknibannanto ida kadagiti Filisteo. Nakitak ti panagsagaba dagiti tattaok, ket nangngegko ti asugda.”

17 Idi makita ni Samuel ni Saul, kinuna ni Yahweh kenkuana, “Daytoy ti lalaki nga imbagak kenka. Isunto ti mangituray kadagiti tattaok.”

18 Immasideg ni Saul ken ni Samuel nga adda iti asideg ti ruangan ket sinaludsodna, “Ibagam man kaniak, sadino ti pagtaengan ti mammadto?”

19 “Siak ti mammadto,” insungbat ni Samuel. “Umunakan a mapan iti disso a pagdaydayawan. Ket sumarunoakon. Makipanganka kaniak ita nga aldaw. Inton bigat, sungbatakto ti amin a saludsodmo sakbay a parubbuatanka iti papanam.

20 No maipapan kadagiti asno a napukaw idi maikatlo nga aldaw, dimo pagdanagan ida, ta nasapulandan. Ngem ania ti kalikaguman unay ti Israel? Sika; wen, sika ken ti familia ni tatangmo.”

21 “Nagtaudak iti tribu ti Benjamin,” insungbat ni Saul, “ti kabassitan a tribu iti Israel. Ti familiak ti kanumoan iti tribu. Apay a kasta ti ibagam kaniak?”

22 Kalpasanna, inkuyog ni Samuel ni Saul ken ti adipenna iti dakkel a kuarto ket pinagtugawna ida iti kabesera ti panganan. Agtallopulo ti bilang dagiti sangaili a sisasango iti lamisaan.

23 Kinuna ni Samuel iti kosinero, “Idasarmo ti karne a pinaidulinko kenka.”

24 Innala ti kosinero ti kasayaatan a paset ti luppo ket impasangona ken ni Saul. “Kitaem,” kinuna ni Samuel, “daytoy ti nailasin nga agpaay kenka. Kanem, ta inlasinko para iti daytoy nga oras a kagiddanmo dagiti inawisko.” Nakipangan ngarud ni Saul ken ni Samuel iti dayta nga aldaw.

25 Idi agawidda iti ili manipud iti disso a pagdaydayawan, nangisaganada iti pagiddaan ni Saul iti tuktok ti balay,

26 ket naturog sadiay. Iti parbangon, pinukkawan ni Samuel ni Saul nga adda iti tuktok ti balay. “Bumangonkan ta parubbuatankan,” kinunana. Bimmangon ni Saul, ket nagkuyogda ken ni Samuel a napan iti kalsada.

27 Idi dumanonda iti ruar ti ili, kinuna ni Samuel ken ni Saul, “Paunaem ti adipen.” Pimmanaw ti adipen ket intuloy ni Samuel, “Agyanka pay laeng ditoy iti mabiit, ta ibagak kenka ti sao ti Dios.”

10

1 Nangala ni Samuel iti sangabotelia a lana ti olibo ket imbukbokna iti ulo ni Saul sana inagkan ket kinunana, “Konsagrarennaka ti Apo tapno iturayam dagiti tattaona nga Israelita. Iturayamto dagiti tattaona ket salakniban ida iti amin a kabusorda. Daytoyto ti pagilasinam a pinilinaka ti Apo a mangituray kadagiti tattaona:

2 Inton makapanawka iti yanko ita nga aldaw, masabatmonto ti dua a lallaki iti asideg ti tanem ni Raquel idiay Selsa, iti sakup ti Benjamin. Ibagadanto kenka nga addan dagiti asno a sapsapulem, isu a saanen a madanagan ni tatangmo kadakuada. Sikan ti pakaringgoranna ket kunkunana, ‘Ania ngata ti aramidek maipapan iti anakko?’

3 “Kalpasanna, ituloymonto ti magna ket inton makadanonka iti lugo idiay Tabor, masabatmonto ti tallo a lallaki a mapan idiay Betel tapno mangidatagda iti daton a mapuoran a maipaay iti Dios. Maysanto kadakuada ti manguk-ukod iti tallo nga urbon ti kalding. Tallo a pandebara a tinapay ti awit ti maikadua, ket ti maikatlo maysa a supot a lalat a napno iti arak.

4 Kablaawandakanto ket ikkandakanto iti dua a tinapay a masapul nga alaem.

5 Inkanto iti Turod ti Dios idiay Gabaa a yan ti maysa a kampo dagiti Filisteo. Masabatmonto ti maysa a bunggoy dagiti profeta iti serkan ti ili a sumalsalog manipud iti altar iti turod. Agtoktokarda iti arpa, pandereta, flauta ken lira, ket agipadpatoda.

6 Pagammoan, umayto kenka ti espiritu ti Apo ket iturayannaka. Makipagipadtokanto met kadakuada ket agbalinkanto a sabali a tao.

7 Inton mapasamak dagitoy, tungpalem ti aniaman nga ibaga ti Dios nga aramidem.

8 Umun-unaka ngem siak a mapan idiay Gilgal a pangkitaakto kenka tapno mangidatagak iti daton a mapuoran ken iti daton a pakikappia. Pitonto nga aldaw nga urayennak ket ibagakto kenka ti aramidem.”

9 Idi agsinada ken ni Samuel, narikna ni Saul a naikkan iti baro a kinatao. Iti dayta met la nga aldaw, napasamak ti amin nga imbaga ni Samuel kenkuana.

10 Apaman a dimteng ni Saul ken ti adipenna idiay Gabaa, nasabatda ti maysa a bunggoy. Inturayan ti espiritu ti Dios ket timmipon ni Saul iti bunggoy nga agipadpadto.

11 Nakita dagiti makaam-ammo nga agipadpadto ket nagsisinnaludsodda, “Ania ti napasamak ken ni Saul nga anak ni Kis? Nagbalin kadi metten a profeta?”

12 Sinaludsod met ti maysa nga agnaed iti dayta a lugar, “Ket dagiti dadduma? Siasino kadi dagiti ammada?” Kastoy ti nangrugian ti pagsasao, “Nagbalin kadin ni Saul a profeta?”

13 Nagsalasala ken nagririaw ni Saul, ket kalpasanna, napan iti altar nga adda iti tapaw ti turod.

14 Dimteng ti uliteg ni Saul. Nakitana ni Saul ken ti adipen ket sinaludsodna no sadino ti naggapuanda. Insungbat ni Saul, “Sinapsapulmi dagiti asno. Idi dimi mabirokan ida, napanmi kinita ni Samuel.”

15 “Ket ania ti imbagana kenka?” sinaludsod ti ulitegna.

16 “Imbagana a nasarakanen dagiti animal,” insungbat ni Saul. Ngem dina imbaga iti ulitegna ti kinuna kenkuana ni Samuel maipapan iti panagbalinna nga ari.

17 Inummong ni Samuel dagiti tattao iti maysa a nasantoan a gimong idiay Mizpa.

18 Imbagana kadakuada, “Kuna kadakayo ti Apo a Dios ti Israel nga inruarnakayo idiay Egipto. Insalakannakayo kadagiti Egipcio ken amin a tattao a namarparigat kadakayo.

19 Isu ti Diosyo. Isu ti mangisalakan kadakayo iti amin a pakariribukan ken pakarigatanyo. Ngem ita nga aldaw, linaksidyo iti panangkiddawyo kaniak nga ikkankayo iti ari. Dumatagkayo ngarud iti imatang ti Apo a nabunggo-bunggoy iti tribu ken familiayo.”

20 Pinagpasango ni Samuel ti tunggal tribu, ket pinili ni Yahweh ti tribu ti Benjamin.

21 Kalpasanna, pinagpasango ni Samuel dagiti familia iti tribu ti Benjamin ket napili ti familia ni Matri. Nagpasango dagiti lallaki iti familia ni Matri, ket napili ni Saul nga anak ni Kis. Sinapulda ni Saul ngem dida masarakan.

22 Isut' gapuna a nagsaludsodda manen ken ni Yahweh, “Immay kadi ditoy ti tao a sapsapulenmi?” “Adda sadiay ni Saul,” insungbat ni Yahweh. “Aglemlemmeng iti likudan dagiti gargaret.”

23 Nagtarayda ngarud a napan nangala ken ni Saul. Ket idi idatagda kadagiti tattao, nakitada a nataytayag ngem ti siasinoman kadakuada.

24 Kinuna ni Samuel kadagiti tattao, “Adtoy ti tao a pinili ti Apo. Awan kadatayo ti kas kenkuana.” “Agbiag ti ari!” inriaw dagiti tattao.

25 Inlawlawag ni Samuel kadakuada dagiti kalintegan ken pagrebbengan ti maysa nga ari. Inlanadna dagitoy iti maysa a libro ket indulinna iti naisangsangayan a lugar iti imatang ni Yahweh. Kalpasanna, pinagawidna amin a tattao.

26 Nagawid met ni Saul idiay Gabaa. Kimmuyog kenkuana ti sumagmamano a maingel a tattao a tinignay ti Dios ti pusoda.

27 Ngem adda awan serserbina a tattao a nagkuna, “Ania ti maitedna a pagimbagantayo daytoy a tao?” Inumsida ni Saul ket pulos nga awan sagut nga intedda kenkuana.

11

1 Kalpasanna, napan rinaut ni Naas nga ari ti Ammon ken ti armadana ti ili ti Jabes iti sakup ti Galaad. Idi mapalawlawan ti ili, napan dagiti taga-Jabes ken ni Naas ket imbagada kenkuana, “Mangaramidka iti pagtutulagantayo ket awatendakanto a mangituray kadakami.”

2 Insungbat ni Naas, “Makikappiaak kadakayo iti maysa a kondision: Suatek ti kannawan a mata ti tunggal maysa tapno ikkak ti pakaibabainan ti amin nga Israel.”

3 Kinuna dagiti pangulo ti Jabes, “Ikkannakami iti pito nga aldaw a pawayway ta mangibaonkami kadagiti mapan dumawat iti tulong iti entero nga Israel. No awan ti umay, sumukokaminto kenka.”

4 Dimteng dagiti naibaon idiay Gabaa a pagnaedan ni Saul. Ket nagsasangit dagiti tattao idi mangngegda ti damag.

5 Apag-isu met a simmangpet ni Saul; naggapu iti talon ket sarsarunoenna dagiti bakana. “Ania ti napasamak?” sinaludsodna. “Apay nga agsasangitkayo amin?” Imbagada kenkuana ti impakaammo dagiti naibaon a naggapu idiay Jabes.

6 Idi mangngeg daytoy ni Saul, inturayan ti espiritu ti Dios ket nagpungtot iti napalalo.

7 Nangala iti dua a baka sana rinangrangkay ket pinaipanna dagiti narangrangkay a paset iti amin a sakup ti Israel. Impakaammona: “Kastoyto ti mapasamak iti baka ti siasinoman a di sumurot kada Saul ken Samuel iti paggugubatan!” Kasta unay ti buteng dagiti Israelita iti aramiden ni Yahweh, isut' gapuna a sangsangkamaysada a simmurot.

8 Inummong ni Saul ida idiay Bezek: 300,000 a tattao ti naggapu iti Israel; 30,000 ti naggapu iti Juda.

9 Kinunada kadagiti naibaon a taga-Jabes, “Ibagayo kadagiti tattaoyo a maispaldanton sakbay a dumteng ti tengnga ti aldaw inton bigat.” Nakaragragsak dagiti taga-Jabes a nakaawat iti damag.

10 Kinunada ken ni Naas, “Sumukokaminto kenka inton bigat, ket mabalinmonton nga aramiden ti kaykayatmo kadakami.”

11 Iti sumaruno nga aldaw, biningay ni Saul dagiti tattaona iti tallo a bunggoy. Iti parbangon iti dayta met la nga aldaw, simrekda iti kampo dagiti Ammonita ket nagpapatayda kadakuada agingga iti agmatuon. Nagwawara dagiti nakalasat. Sabasabali ti tinurong ti tunggal maysa a mangisalakan iti bagina.

12 Kalpasanna, kinuna dagiti Israelita ken ni Samuel, “Siasino dagiti nagkuna a saan a rumbeng a ni Saul ti mangituray kadakami? Yegyo dagitoy a tattao ta patayenmi ida.”

13 Ngem kinuna ni Saul, “Awan ti mapapatay ita nga aldaw, agsipud ta ita nga aldaw, insalakan ti Apo ti Israel.”

14 Kinuna ni Samuel kadakuada, “Intay idiay Gilgal ket ipakdaartayo manen ni Saul nga aritayo.”

15 Napanda ngarud amin idiay Gilgal, ket sadiay, iti imatang ni Yahweh, impakdaarda ni Saul a kas ari. Nagidatagda kadagiti daton a pakikappia ket nagrambak da Saul ken ti amin nga Israelita.

12

1 Kinuna ni Samuel kadagiti Israelita: “Impangagko ti amin a kiniddawyo kaniak ket nangisaadak iti ari a mangituray kadakayo.

2 Ita, adda ariyon a mangidalan kadakayo. No siak, lakay ken ubananakon, ket adda dagiti annakko iti dennayo. Nagserbiak a panguloyo manipud kinaagtutubok agingga ita.

3 Sitatakderak ita iti sangoyo. No adda naaramidko a dakes, idarumdak iti imatang ti Apo ken iti ari a pinilina. Adda kadi baka wenno asno nga innalak iti siasinoman? Adda kadi sinaur wenno indadanesko? Nagawatak kadi kadagiti pasuksok tapno ikidemko dagiti matak? No adda inaramidko kadagitoy, bayadak ti aniaman nga innalak.”

4 “Saannakami a sinaur wenno indadanes,” insungbat dagiti tattao. “Awan ti uray ania nga innalam a kukua ti siasinoman.”

5 Insungbat ni Samuel, “Saksian ti Apo ken ti pinilina nga ari nga awan a pulos ti inaramidko a dakes kadakayo.” “Wen, ti Apo ti saksimi,” inyanamongda.

6 Intuloy ni Samuel, “Ti Apo ti nangpili kada Moises ken Aaron, ken nangiruar kadagidi kapuonanyo idiay Egipto.

7 Ngarud, agtakderkayo iti ayanyo ket aglilinnawagtayo iti Apo babaen iti panangipalagipko kadakayo kadagiti amin a naindaklan nga inaramidna tapno isalakannakayo ken dagiti kapuonanyo.

8 Idi napan ni Jacob ken ti familiana idiay Egipto, ket indadanes ida dagiti Egipcio, immasug dagidi kapuonanyo iti Apo. Imbaonna da Moises ken Aaron a nangiruar kadakuada idiay Egipto ket pinagnaedna ida iti daytoy a daga.

9 Ngem nalipatanda ti Apo a Diosda. Daytoy ti gapuna a pinalubosanna dagiti Filisteo ken ti ari ti Moab ken ni Sisera nga ofisial ti armada ti siudad ti Hasor a manggubat ken mangparmek kadakuada.

10 Kalpasanna, nagpatulongda manen iti Apo. Kinunada, ‘Nagbasolkami, gapu ta tinallikudandaka, O Apo, ket nagdaydayawkami kadagiti imahen da didiosen a Baal ken Astarte. Ispalennakami kadagiti kabusormi, ket agdaydayawkaminto kenka!’

11 “Imbaon ngarud ti Apo da Gideon, Barac, Jefte; kamaudianna, siak met ti imbaonna. Tunggal maysa kadakami ti nangisalakan kadakayo kadagiti kabusoryo ket agbiagkayo a sitatalged.

12 Ngem idi nakitayo ni Naas nga ari ti Ammon nga umay mangraut kadakayo, linaksidyo ti Apo a kas ariyo ket kinunayo kaniak, ‘Kayatmi ti maaddaan iti ari a mangituray kadakami.’

13 “Ita, imatanganyo ti ari a piniliyo. Dinawatyo ket inted ti Apo a mangituray kadakayo.

14 Awanto ti mapagtengyo a dakes no la ket agbutengkayo iti Apo a Diosyo, agserbikayo kenkuana, ipangagyo ket tungpalenyo dagiti bilinna ken no la ket sumurotkayo kenkuana, dakayo agraman ti ari a mangituray kadakayo.

15 Nupay kasta, no diyo ipangag ti Apo ket sukirenyo dagiti bilinna, busorennakayto ken ti ariyo.

16 Ngarud, agtalinaedkayo iti yanyo ket maimatanganyo ti naindaklan nga aramiden ita ti Apo.

17 Saan a panagtutudo ita. Ngem agkararagak, ket mangyeg ti Apo iti gurruod ken tudo. No mapasamak daytoy, mabigbigyonto a nakaro ti basolyo idi kiniddawyo iti Apo nga ikkannakayo iti ari.”

18 Nagkararag ngarud ni Samuel, ket naggurruod ken nagtudo iti dayta met la nga aldaw. Nagbuteng dagiti tattao ken ni Yahweh. Nagbutengda met ken ni Samuel.

19 Kinunada ken ni Samuel, “Apo, pangngaasim ta ikararagannakami iti Apo a Diosyo tapno saankami a matay. Mabigbigmin a malaksid ti dadduma a basolmi, nagbasolkami pay gapu iti panagkiddawmi iti maysa nga ari.”

20 “Dikay agbuteng,” insungbat ni Samuel. “Uray nakaaramidkayo iti kasta a kinadakes, diyo tallikudan ti Apo ngem agserbikayo ketdi kenkuana iti amin a pusoyo.

21 Idianyo ti agdaydayaw kadagiti didiosen; didakayo matulongan wenno maisalakan, agsipud ta awan serserbida.

22 Dinakayo baybay-an ti Dios, ta dayta ti kari a sinapataanna ket inkeddengna a pagbalinennakayo a tattaona.

23 No maipapan kaniak, adayo nga agbasolak iti Apo babaen iti panagsardengko a mangikarkararag kadakayo. Ngem isurokayo ketdi iti nasayaat ken nalinteg a dalan.

24 Agbutengkayo iti Apo ket agserbikayo a sipupudno kenkuana iti amin a pusoyo. Lagipenyo dagiti naindaklan a banag nga impaayna kadakayo.

25 Ngem no itultuloyyo ti agbasol, madadaelkayto ken ti ariyo.”

13

1 (…ti tawen ni Saul idi maisaad nga ari, ket dua a tawen nga inturayanna ti Israel.)

2 Nangpili ni Saul iti 3,000 nga Israelita. Inkuyogna ti 2,000 idiay Micmas iti katurturodan ti Betel idinto a 1,000 kadakuada ti imbaonna ken ni Jonatan nga anakna idiay Gabaa iti sakup ti tribu ni Benjamin. Pinagawidna dagiti dadduma.

3 Pinatay ni Jonatan ti kapitan dagiti Filisteo idiay Gabaa ket nadamag amin a Filisteo. Kalpasanna, nangibaon ni Saul kadagiti tattao a mangayab kadagiti Hebreo a makigubat babaen iti panagpagunida kadagiti trumpeta iti entero a pagilian.

4 Naammoan dagiti Israelita a pinatay ni Saul ti kapitan dagiti Filisteo ket kagura dagiti Filisteo ida. Impangag ngarud dagiti tattao ti awag a tumiponda ken ni Saul idiay Gilgal.

5 Naguummong dagiti Filisteo tapno gubatenda dagiti Israelita. Adda 30,000 a luganda a pakigubat, 6,000 a nagkabalio ken adu a mannakigubat a kas iti kaadu ti darat iti igid ti baybay. Napanda nagkampo idiay Micmas a dayaen ti Bet-aven.

6 Nakita dagiti Israelita ti napeggad a kasasaadda. Adda dagiti naglemmeng kadagiti rukib ken kadagiti abut, kadagiti kabatoan, kadagiti tanem ken kadagiti bubon.

7 Binallasiw dagiti dadduma ti Karayan Jordan ket napanda kadagiti sakup ti Gad ken Galaad. Adda pay laeng ni Saul idiay Gilgal, ket agtigtigerger iti buteng dagiti tattao a simmurot kenkuana.

8 Pito nga aldaw nga inuray ni Saul ni Samuel, ngem saan a simmangpet ni Samuel iti aldaw a kinunana a yaayna. Ngarud, nangrugi ti panangpanaw dagiti tattao ken ni Saul.

9 Iti kasta, kinunana, “Yegyo dagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakikappia.” Indatagna ti daton a mapuoran.

10 Apaman a nalpas ti panagidatonna, simmangpet ni Samuel. Sinabat ni Saul tapno kablaawanna,

11 ngem kinuna ni Samuel, “Apay a kasta ti inaramidmo?” “Makitak a mawaran ti armada ket mangrugin a panawandakon dagiti tattao,” insungbat ni Saul. “Dika met simmangpet iti aldaw nga imbagam nga isasangpetmo idinto nga aguummong dagiti Filisteo idiay Micmas.

12 Isut' gapuna a kinunak iti bagik, ‘Rautendakon dagiti Filisteo ditoy Gilgal, ket diak pay nagdawat iti panangngaasi ti Apo.’ Daytoy ti gapuna nga inkeddengko ti mangidatag iti daton.”

13 “Minamaag dayta nga aramid,” kinuna ni Samuel. “Dimo impangag ti imbilin kenka ti Apo a Diosmo. No impangagmo ti imbilinna kenka, pinagturaynaka koma ken dagiti kaputotam iti agnanayon.

14 Ngem ita, aggibusen ti panagturaymo. Agsipud ta dimo tinungpal ti Apo, nagbirok iti lalaki a natulnog ket insaadna a mangituray kadagiti tattaona.”

15 Pimmanaw ni Samuel idiay Gilgal ket intuloyna ti panagdaliasatna. Napan met ni Saul idiay Gabaa iti sakup ti Benjamin tapno tumipon kadagiti mannakigubat. Simmurot kenkuana dagiti nabati a tattao ket nagrubbuatda idiay Gilgal. Kinita ni Saul ti kasasaad dagiti buyotna nga aganay nga 600 a lallaki.

16 Nagtalinaed da Saul ken ni anakna a Jonatan ken dagiti tattaoda idiay Geba iti sakup dagiti Benjamita. Adda ti kampo dagiti Filisteo idiay Micmas.

17 Tallo a bunggoy dagiti mannakigubat a Filisteo ti rimmuar iti kampoda tapno rautenda dagiti Israelita. Maysa a grupo ti nagturong idiay Ofra iti sakup ti Sual;

18 napan iti Bet-horon ti maikadua, ket ti maikatlo iti beddeng a tumannawag iti Tanap ti Seboim ken iti let-ang.

19 Awan ti mammanday a masarakan idi iti entero nga Israel ta saan a kayat dagiti Filisteo nga agaramid dagiti Hebreo kadagiti kampilan ken gayang. (

20 Masapul a mapan dagiti Israelita kadagiti Filisteo tapno paasada dagiti arado, gabion, wasay, ken kumpayda.

21 Maysa a bassit a plata ti ibayadda iti panangpaasada iti wasay ken panagpatarimaanda iti pagtugkik, ket dua met a plata iti panangpaasada iti arado wenno gabion.)

22 Daytoy ti gapuna nga idi bumtak ti gubat, awan ti kampilan wenno gayang dagiti mannakigubat nga Israelita. Ni la Saul ken ni anakna a Jonatan ti adda armasna.

23 Adda bunggoy dagiti Filisteo a naibaon a mangguardia iti Bessang ti Micmas.

14

1 Iti maysa nga aldaw, kinuna ni Jonatan iti agtutubo a para-awit kadagiti armasna, “Umayka, ta inta iti kampo dagiti Filisteo idiay bangir.” Ngem saan nga imbaga ni Jonatan ken ni tatangna ti papananna.

2 Adda ti kampo ni Saul iti sirok ti kayo a granada idiay Migron a saan unay nga adayo idiay Gabaa. Agarup nga 600 a tattao ti kaduana.

3 (Ni Ahija a padi nga anak ni Ahitob ti mangaw-awit iti efod. Agkabsat da Ahitob ken Icabod nga annak ni Finees ken appoko ni Eli a padi ni Yahweh idiay Silo.) Saan nga ammo dagiti soldado a pimmanaw ni Jonatan.

4 Iti agsumbangir ti Bessang ti Micmas, adda dua a dadakkel ken natadem a bato a masapul a lasaten da Jonatan iti ipapanda iti kampo dagiti Filisteo. Maaw-awagan iti Boses ti maysa kadagitoy a bato ket Sene met ti sabali.

5 Maysa ti adda iti amianan a bangir ti bessang a sumango iti Micmas. Adda iti abagatan a bangir ti sabali a bato a sumango met iti Geba.

6 “Bumallasiwta a mapan kadagita saan a nakugit a Filisteo,” kinuna ni Jonatan iti agtutubo. “Nalabit a tulongannata ti Apo. No tulongannata, awan ti makalapped kenkuana a mangted kadatayo iti balligi, uray no bassittayo.”

7 “Aramidem ti aniaman a kayatmo,” insungbat ti agtutubo. “Sitatallugodak a sumurot kenka.”

8 “Ala wen,” kinuna ni Jonatan. “Bumallasiwta ket agpakitata kadagiti Filisteo.

9 No ibagada nga urayenta ida, agtalinaedta iti yanta.

10 Ngem no ibagada a mapanta iti yanda, mapanta ta daytanto ti pagilasinan nga inteden ti Apo ti balligi ket naparmekdan.”

11 Nagpakitada ngarud kadagiti Filisteo. Kinuna dagiti Filisteo, “Kitaenyo! Adda sumagmamano a Hebreo a rimmuar kadagiti abut a paglemlemmenganda!”

12 Ket impukkawda ken ni Jonatan ken ti agtutubo, “Umaykay ditoy ta adda ibagami kadakayo!” “Surotennak,” kinuna ni Jonatan iti agtutubo. “Naparmekdan, ta inteden ti Apo ti balligi iti Israel.”

13 Kimmalay-at ni Jonatan ket simmurot kenkuana ti agtutubo. Dinarup ni Jonatan dagiti Filisteo. Mapadso ti tunggal karangetna ket ituloy met a patayen ti agtutubo.

14 Iti dayta umuna a panagpapatay, inuloyan ni Jonatan ken ti agtutubo ti agarup 20 a lallaki iti nagrarangetanda nga aglawa iti agarup 50 a metro kuadrado.

15 Nakigtot dagiti amin a Filisteo iti away. Nagpigerger iti buteng dagiti kameng ti bunggoy a para-raut ken dagiti soldado iti kampo. Nagkintayeg ti daga ket nagsaknap ti panagbuteng.

16 Nakita dagiti soldado ni Saul nga agwanwanawan idiay Geba iti sakup ti Benjamin a nawarawaran dagiti Filisteo ket dida ammo ti turturongenda.

17 Isut' gapuna a kinuna ni Saul kadagiti buyotna, “Bilangenyo dagiti mannakigubat ket ammoenyo no sinno ti awan.” Nagtungpalda ket nasarakanda nga awan ni Jonatan ken ti agtutubo a para-awit kadagiti igamna.

18 Kinuna ni Saul ken ni Ahija a padi, “Yegmo ditoy ti nasantoan nga efod.” (Iti dayta met la nga aldaw, aw-awiten ni Ahija ti lakasa iti sangoanan dagiti Israelita.)

19 Bayat ti pannakisao ni Saul iti padi, immad-adda ti riribuk iti kampo dagiti Filisteo, isut' gapuna a kinunana kenkuana, “Awanen ti tiempo ti pannakiuman iti Apo!”

20 Nagsagana ni Saul ken dagiti tattaona tapno makirangetda kadagiti Filisteo. Gapu ta kasta unayen ti pannakariribuk dagiti Filisteo, isudan a mismo ti aggugubat.

21 Immalsa dagiti Hebreo a kadua dagiti Filisteo ken kimmuyog idi kadakuada a napan iti kampo ket timmiponda kadagiti Israelita nga impanguloan da Saul ken Jonatan.

22 Nadamag met dagiti dadduma nga Israelita nga aglemlemmeng kadagiti turod ti Efraim nga agtatarayen dagiti Filisteo. Timmiponda met ket dinarupda dagiti Filisteo.

23 Dimmanon ti gubat iti labes ti Bet-aven. Iti dayta nga aldaw, insalakan ni Yahweh ti Israel.

24 Iti dayta nga aldaw, agkakapsut dagiti Israelita gapu iti bisinda. Adda ngamin bilin nga impaulog ken sinapataan ni Saul a mailunod ti siasinoman kadakuada a mangan iti dayta nga aldaw sakbay a balsenna dagiti kabusorna. Isut' gapuna a pulos nga awan ti nangan iti dayta nga aldaw.

25 Dimtengda amin iti maysa a kabakiran nga aglablabonan iti diro.

26 Adu ti diro iti dayta a disso, ngem awan ti nangan kadakuada agsipud ta mabutengda iti lunod ni Saul.

27 Nupay kasta, saan nga ammo ni Jonatan ti pangta ni tatangna a mailunod dagiti tattao. Inggaw-atna ti kayo nga iggemna; intanebna iti diro ket nangan. Simmayaat a dagus ti rikna ni Jonatan.

28 Ngem kinuna ti maysa kadagiti tattao, “Agkakapsutkami amin gapu iti bisinmi, ngem impangtanakami ni tatangmo idi kinunana, ‘Mailunod ti siasinoman a mangan ita nga aldaw.’”

29 “Nakaaramid ni tatang iti nakaal-alliaw a banag kadagiti tattaotayo,” insungbat ni Jonatan. “Kitaenyo, simmayaat ti riknak gapu ta nanganak iti diro!

30 Maysa pay, saan aya a nasaysayaat koma ti napasamak ita nga aldaw no nangan dagiti tattaotayo kadagiti taraon a sinamsamda kadagiti kabusor? Panunotenyo no mano pay koma a Filisteo ti napapatayda!”

31 Iti dayta nga aldaw, pinarmek dagiti Israelita dagiti Filisteo; nagrarangetda manipud Micmas agingga idiay Aijalon. Agkakapsuten dagiti Israelita gapu iti bisin,

32 isut' gapuna a dinagdagusda ti nagtiliw kadagiti animal dagiti kabusor. Nagpartida kadagiti karnero, baka, urbon ti baka, ket gapu iti bisinda, saandan nga inikkat ti darada sakbay a kinnanda.

33 Naibaga ken ni Saul, “Kitaem, agbasbasol dagiti tattao iti Apo iti pannanganda iti karne nga adda pay laeng darana.” “Mangliliputkayo!” inyikkis ni Saul. “Mangitulidkayo iti dakkel a bato ditoy yanko.”

34 Kalpasanna, imbilinna, “Ibagayo kadagiti tattao a yegda ditoy dagiti baka ken karneroda. Ditoy ti pagpartian ken pangananda tapno dida agbasol iti Apo gapu iti pannanganda iti karne nga adda pay la darana.” Iti dayta a rabii, inyegda amin a bakada ket pinartida sadiay.

35 Nangbangon ni Saul iti maysa nga altar a maipaay ken ni Yahweh. Daytoy ti umuna nga altar a binangonna.

36 Kinuna ni Saul kadagiti tattaona, “Ita a rabii, rautentayo dagiti Filisteo ket agsamsamtayo agingga iti parbangon. Patayentayo amin ida.” “Aramidem ti ammom a kasayaatan,” insungbatda. Ngem kinuna ti padi, “Makiumantayo pay nga umuna iti Dios.”

37 Sinaludsod ngarud ni Saul iti Dios, “Rautek kadi dagiti Filisteo? Pagballigiennakami kadi?” Ngem saan a simmungbat ti Dios iti dayta nga aldaw.

38 Kinuna ni Saul kadagiti pangulo dagiti tattao, “Umaykay ditoy ta usigentayo no ania ti basol a naaramid ita nga aldaw.

39 Ikarik iti nagan ti Apo a mangisalakan iti Israel, a mapapatay ti siasinoman a matakuatan a nagbasol, uray ni Jonatan nga anakko.” Ngem awan ti uray maysa a nagtagari.

40 Kinuna ni Saul kadakuada, “Agtakderkay amin sadiay ket agtakderkami met ken Jonatan ditoy.” “Aramidem ti ammom a naimbag,” insungbatda.

41 Kinuna ni Saul ken ni Yahweh a Dios ti Israel, “O Apo, apay a dinak sinungbatan ita nga aldaw. Apo a Dios ti Israel, sungbatannak koma babaen kadagiti nasagradoan a bato. No ni Jonatan ti nakabasol wenno siak, sungbatannak babaen ti Urim. Ngem no dagiti tattaom nga Israelita ti nagbasol, sumungbatka babaen iti Tummim.” Rimmuar ti nagan da Jonatan ken Saul; awan ti masapul a sungbatan dagiti tattao.

42 Kinuna ni Saul, “Ikeddengmo no siasino kadakami ken ni Jonatan ti nagbasol.” Rimmuar ti nagan ni Jonatan.

43 Ket sinaludsod ni Saul ken ni Jonatan, “Ania ngamin ti inaramidmo?” “Nanganak iti sangkabassit a diro,” insungbat ni Jonatan. “Adtoyak, sisasaganaak a matay.”

44 Kinuna ni Saul kenkuana, “Aramiden ti Dios ti rumbeng kenka, kasta met kaniak. Masapul a mapapatayka, Jonatan.”

45 Ngem kinuna dagiti tattao ken ni Saul, “Rumbeng kadi a mapapatay ni Jonatan a nanggun-od iti daytoy naindaklan a balligi ti Israel? Saan! Ikarimi iti nagan ti sibibiag nga Apo a saan a maan-ano ti uray maysa la a buok ni Jonatan. Ti inaramidna ita nga aldaw, naaramid babaen ti tulong ti Dios.” Saan ngarud nga impalubos dagiti tattao a mapapatay ni Jonatan.

46 Insardeng ni Saul ti panangsunsonna kadagiti Filisteo, ket nagsubli dagiti Filisteo iti bukodda a daga.

47 Kalpasan ti pannakaisaad ni Saul nga ari ti Israel, ginubatna ti amin a kabusorna iti amin a lugar: dagiti Moabita, Edomita ken Ammonita, dagiti ari ti Soba ken dagiti Filisteo. Nagballigi iti sadinoman a disso a nakirangetanna.

48 Simamaingel a nakigubat, ket pinarmekna pay dagiti tattao ti Amalec. Insalakanna dagiti Israelita tunggal marautda.

49 Da Jonatan, Isvi ken Malkisua dagiti lallaki nga annak ni Saul. Ni Merab ti inauna nga anakna a babai ket ni Mical ti inaudi.

50 Ni Ahinoam nga anak ni Ahimaaz ti asawana. Ni Abner a kasinsinna nga anak ni ulitegna a Ner ti pangulo ti armadana.

51 Annak ni Abiel ni Kis nga ama ni Saul ken ni Ner nga ama ni Abner.

52 Sipipinget a nakigubat ni Saul kadagiti Filisteo iti unos ti panagbiagna. No adda idi masarakanna a lalaki a napigsa wenno natured, pagkamengenna iti armadana.

15

1 Kinuna ni Samuel ken ni Saul, “Imbaonnak ti Apo a mangikonsagrar kenka nga ari dagiti tattaona nga Israelita. Ita, denggem ti sao ti Apo a Mannakabalin-amin:

2 Dusaenna dagiti tattao ti Amalec agsipud ta binusorda dagiti kapuonan dagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.

3 Inka rauten dagiti Amalekita, ket dadaelem a mamimpinsan ti amin a sanikuada. Awan ti ibatim a sibibiag. Patayem amin a lallaki, babbai, ubbing ken maladaga, dagiti baka ken karnero, dagiti kamelio ken dagiti asno.”

4 Pinaayaban ni Saul dagiti tattaona ket insaganana ida idiay Telem: 200,000 a mannakigubat a naggapu iti Israel ken 10,000 a mannakigubat a naggapu iti Juda.

5 Impanguloanna ida a mapan iti siudad ti Amalec. Nagurayda iti maysa a nagmaga a karayan tapno agsanebda.

6 Pinakdaaran ni Saul dagiti Kineo a panawanda dagiti Amalekita tapno dida mairaman a mapapatay. Kapuonan dagiti Kineo dagiti tattao a timmulong kadagiti Israelita idi rimmuarda idiay Egipto. Pimmanaw ngarud dagiti Kineo.

7 Pinarmek ni Saul dagiti Amalekita iti panagrangetda manipud Havila agingga idiay Shur, iti daya ti Egipto.

8 Tiniliwna ni Agag nga ari dagiti Amalekita ngem pinatayna dagiti amin a tattao.

9 Saanna a pinapatay ni Agag, agraman dagiti kasayaatan a karnero, baka, dagiti kasayaatan nga urbon ti baka, dagiti urbon ti karnero wenno aniaman a nasayaat. Dagiti laeng dakes ken awan serserbina ti dinadaelda.

10 Nagsao ni Yahweh ken ni Samuel,

11 “Agbabawiak a namagbalin nga ari ken ni Saul. Tinallikudannak ket dina tinungpal dagiti bilinko.” Nakapungtot ni Samuel, ket nagpatpatnag a nagkararag ken ni Yahweh.

12 Kabigatanna, nasapa a nagrubbuat tapno sapulenna ni Saul. Naammoanna a napan ni Saul idiay Carmel ket nangipatakder sadiay iti baton-lagip a pammadayaw kenkuana met laeng sa simmalog a nagturong idiay Gilgal.

13 Sadiay ti nakasapulan kenkuana ni Samuel. Kinablaawan ni Saul, “Bendisionannaka koma ti Apo, Samuel! Tinungpalko ti amin a bilinna.”

14 Sinaludsod ni Samuel, “Ania ngarud ti kaipapanan ti mangngegko nga emmak dagiti karnero ken baka?”

15 “Dagiti sinamsam dagiti tattaok kadagiti Amalekita,” insungbat ni Saul. “Dida inan-ano dagiti kasayaatan a karnero ken baka ta maidatagda a daton a mapuoran iti Apo a Diosmo; pinataymi dagiti dadduma.”

16 “Dumngegka,” imbilin ni Samuel, “ta ibagak kenka ti imbaga kaniak ti Apo idi rabii.” “Ibagam ngarud,” kinuna ni Saul.

17 Kinuna ni Samuel, “Imbilangmo idi a nanumoka ngem sika itan ti ari dagiti tribu ti Israel. Inkonsagrarnaka ti Apo nga ari iti Israel,

18 ket imbaonnaka a mangibanag iti bilinna a dadaelem a mamimpinsan dagita managdakdakes nga Amalekita. Imbagana a gubatem ida agingga a maikisapda amin.

19 Ngem apay ngarud a sinalungasingmo ti bilin ti Apo? Apay nga inalistoam ti nagala kadagiti nasamsam? Dimo kadi ammo a nagbasolka iti Apo gapu iti inaramidmo?”

20 Ngem insungbat ni Saul, “Tinungpalko ti Apo. Napanak iti nangibaonanna kaniak. Pinatayko amin nga Amalekita ket inyawidko ni Agag nga arida.

21 Nupay kasta, saan a pinatay dagiti tattaok dagiti kasayaatan a karnero ken baka a sinamsamda. Inyegda ketdi ida ditoy Gilgal tapno maidatagda a daton iti Apo a Diosmo.”

22 Kinuna ni Samuel: “Kaykayat kadi ti Apo ti maikkan iti daton ken sakrifisio ngem ti panagtungpal kenkuana? Nasaysayaat ti agtulnog kenkuana ngem ti agidaton iti kasayaatan a karnero.

23 Dakes a kas iti panagkulam ti panagsukir kenkuana ket maysa a basol ti kinatangsit kas iti panagdayaw kadagiti didiosen. Gapu ta linaksidmo ti bilin ti Apo, linaksidnaka nga ari.”

24 “Wen, nagbasolak,” insungbat ni Saul. “Diak tinungpal ti bilin ti Apo ken dagiti bilinmo. Nagbutengak kadagiti tattaok, isu a sinurotko ti kayatda a maaramid.

25 Ngem dawatek a pakawanennak ket kumuyogka kaniak nga agsubli idiay Gilgal tapno makapagdaydayawak iti Apo.”

26 “Diak kumuyog kenka nga agsubli,” insungbat ni Samuel. “Linaksidmo ti sao ti Apo, ket linaksidnaka met nga ari ti Israel.”

27 Timmallikud ni Samuel tapno pumanaw, ngem ginammatan ni Saul ti kagayna ket napigis.

28 Kinuna ni Samuel kenkuana, “Inikkat ti Apo kenka ita nga aldaw ti pagarian ti Israel ket intedna iti sabali a nasaysayaat ngem sika.

29 Saan nga agulbod wenno agbalbaliw ti panunot ti nadayag a Dios ti Israel. Saan a tao—dina baliwan ti panunotna.”

30 Kinuna ni Saul, “Pudno a nagbasolak. Ngem iti daytoy a gundaway, ipakitam koma ti panagraemmo kaniak iti imatang dagiti pangulo dagiti tattaok ken iti amin nga Israel. Kumuyogka koma kaniak nga agsubli tapno agdaydayawak iti Apo a Diosmo.”

31 Kimmuyog ngarud ni Samuel, idiay Gilgal ket nagdaydayaw ni Saul ken ni Yahweh.

32 “Idatagyo kaniak ni Ari Agag,” imbilin ni Samuel. Kasta unay ti buteng ni Agag ket agtigtigerger a naidatag. Kunkunana iti bagina, “Anian a pait ti ipapatay!”

33 Kinuna ni Samuel, “Adu nga inna ti naawanan iti annak gapu iti kampilanmo. Ita, maawanan met ni nanangmo iti anak.” Ket rinangrangkayna ni Agag iti sango ti altar idiay Gilgal.

34 Kalpasanna, napan ni Samuel idiay Rama. Nagawid met ni Ari Saul idiay Gabaa.

35 Manipud idin agingga iti ipapatayna, saannan a nakita ni Saul, ngem nagladingit iti napasamak iti ari. Nagbabawi ni Yahweh iti panangdutokna kenkuana nga ari ti Israel.

16

1 Kinuna ni Yahweh ken ni Samuel, “Dimo ladingiten unay ti napasamak gapu iti panangikkatko ken ni Saul nga ari ti Israel. Mangalaka iti lana ti olibo ket inka idiay Betlehem. Inka iti maysa a tao nga agnagan iti Jesse agsipud ta pinilik nga agari ti maysa kadagiti annakna.”

2 Ngem insungbat ni Samuel, “Mabutengak. Patayennak la ketdi ni Saul no maammoanna a mapanak sadiay!” “Mangitugotka iti urbon ti baka ket ibagam a mangidatagka iti Apo iti daton a mapuoran,” insungbat ni Yahweh.

3 “Awisem ni Jesse a dumar-ay iti panagidatonmo. Ibagakto kenka no ania ti aramidem ken no siasino ti ikonsagrarmonto nga ari.”

4 Tinungpal ni Samuel ti imbaga kenkuana ni Yahweh. Napan idiay Betlehem. Agtigtigerger dagiti pangulo ti siudad a simmabat kenkuana ket sinaludsodda, “Pagimbagan kadi ti inayam?”

5 “Wen,” insungbat ni Samuel. “Addaak ditoy tapno mangidatagak iti daton a mapuoran iti Apo. Dalusanyo dagiti bagbagiyo ket kumuyogkayo kaniak.” Pinadalusanna met ni Jesse ken dagiti annakna, ket inimbitaranna ida a dumar-ay iti panagidaton.

6 Idi sumangpetda, nakita ni Samuel ni Eliab nga anak ni Jesse ket kinunana iti nakemna, “Awan duadua a daytoy a lalaki a sitatakder iti imatang ti Apo ti tao a pinilina.”

7 Ngem kinuna ni Yahweh kenkuana, “Dimo kitaen ti kinaguapo ken kinatayagna. Saan nga isu ti pinilik. Ti pagbatayak ket saan a ti pagbatayan ti tao. Kitaen ti tao ti akinruar a langa, ngem siak, kitaek ti puso.”

8 Kalpasanna, inayaban ni Jesse ni Abinadab ket indatagna ken ni Samuel. Ngem kinuna ni Samuel, “Saan nga isu ti pinili ti Apo.”

9 Imparang ni Jesse ni Samma. “Uray daytoy, saan nga isu ti pinili ti Apo,” kinuna ni Samuel.

10 Sinaggaysa ni Jesse nga imparang dagiti pito nga annakna; ngem kinuna ni Samuel, “Awan kadakuada ti pinili ti Apo.”

11 Ket sinaludsodna, “Adda kadi pay anakmo a lalaki?” “Adda pay maysa, ti buridek,” insungbat ni Jesse, “ngem adda idiay away a mangipaspastor kadagiti karnero.” “Paayabam,” kinuna ni Samuel. “Dimi puoran ti daton agingga a makasangpet.”

12 Pinaala ngarud ni Jesse ti kaubingan. Naguapo ken napuner nga agtutubo ni David. Rumimatrimat dagiti matana. Kinuna ni Yahweh ken ni Samuel, “Isu daytoy ti pinilik. Ikonsagrarmo!”

13 Innala ni Samuel ti lana ti olibo ket inkonsagrarna ni David iti imatang dagiti kakabsatna. Manipud iti dayta nga aldaw, nagtaeng kenkuana ti espiritu ni Yahweh. Kalpasanna, nagsubli ni Samuel idiay Rama.

14 Pinanawan ti espiritu ni Yahweh ni Saul, ket adda dakes nga espiritu nga imbaonna a nangtutuok kenkuana.

15 Kinuna kenkuana dagiti babaonenna, “Ammomi nga adda dakes nga espiritu nga imbaon ti Dios a mangtutuok kadakayo.

16 No kayatyo, inkami sumapul iti lalaki a makaammo nga agtokar iti arpa. Iti kasta, no luganannakayo ti dakes nga espiritu, agtokar ti lalaki iti arpana ket sumayaat manen ti riknayo.”

17 Imbilin ngarud ni Saul kadakuada, “Sige, isapulandak iti nalaing nga agtokar, ket yegyo kaniak.”

18 “Adda anak ni Jesse a taga-Betlehem,” kinuna ti maysa kadakuada. “Nalaing nga agtokar. Natured pay a mannakigubat. Nalaing nga agsarita ken naguapo. Maysa pay, adda kenkuana ti Apo.”

19 Nangibaon ngarud ni Saul kadagiti tattao a mapan ken ni Jesse ket dinawatna kenkuana nga ibaonna ni David nga anakna nga agay-aywan kadagiti karnero.

20 Imbaon ni Jesse ni David ken ni Saul. Pinabalonanna iti supot a lalat a napno iti arak, maysa nga urbon a kalding ken asno a nagkarga iti tinapay.

21 Dimteng ni David ket inrugina ti panagserbina ken ni Saul. Magustoan unay ni Saul ni David, isu a pinagbalinna a para-awit iti armasna.

22 Kalpasanna, pinaibaga ni Saul ken ni Jesse, “Magustoak ni David. Bay-am nga agyan kaniakon.”

23 Manipud idin, tunggal maluganan ni Saul iti dakes nga espiritu nga ibaon ti Dios, liwliwaen ni David babaen iti panagtokarna iti arpana. Pumanaw ti dakes nga espiritu, ket mabang-aran ken sumayaat manen ti rikna ni Saul.

17

1 Nagtitipon dagiti Filisteo idiay Soco, maysa nga ili ti Juda, tapno agsaganada a makigubat. Nagkampoda iti maysa a disso a maaw-awagan iti Efes Dammim iti nagbaetan ti Soco ken Azeca.

2 Naguummong met da Saul ken dagiti Israelita ket nagkampoda iti Tanap ti Ela. Ditoy ti nagsaganaanda a makigubat kadagiti Filisteo.

3 Nagsango dagiti dua a bunggoy. Adda dagiti Filisteo iti maysa a turod ket adda met dagiti Israelita iti sabali; adda tanap iti baetda.

4 Maysa a nalaing a mannakigubat ti rimmuar iti kampo dagiti Filisteo tapno karitenna dagiti Israelita. Isu ni Goliat a taga-Gat. Nasurok a siam a kadapan ti katayagna,

5 ket nakakalasag iti bronse nga agdagsen iti agarup 75 a kilo. Bronse ti helmetna.

6 Nakapulinas iti bronse dagiti sakana. Nakabaklay iti atiddog a pika a bronse.

7 Napuskol ti gayangna, kas iti kapuskol ti kayo ti pagablan, ket agarup 10 a kilo ti dagsen ti tademna. Adda soldado a magmagna iti sangona a para-awit iti kalasagna.

8 Nagtakder ni Goliat ket impukkawna kadagiti Israelita, “Apay pay laeng nga agsagsaganakayo a makigubat? Maysaak a Filisteo, dakayo a tagabu ni Saul! Pumilikayo laengen iti maysa kadagiti tattaoyo a makiranget kaniak.

9 No mapataynak, mangabak ket agbalinkamto a tagabuyo; ngem no mapatayko mangabakak, ket dakayonto ti agbalin a tagabumi.

10 Karitek ita met laeng ti armada ti Israel. Mangpilikayo iti makiranget kaniak!”

11 Nagbuteng ni Saul ken dagiti Israelita a nakangngeg iti daytoy.

12 Anak ni Jesse ni David. Maysa nga Efrateo ni Jesse a taga-Betlehem idiay Juda. Walo ti annakna, ket lakay unayen idi panawen ti panagturay ni Saul.

13 Kumuykuyogen dagiti tallo nga inauna nga annakna ken ni Saul iti paggugubatan. Eliab ti nagan ti inauna, Abinadab ti maikadua, ket Samma ti maikatlo.

14 Ni David ti kaubingan. No kumuyog dagiti tallo a kabsatna ken ni Saul iti paggugubatan,

15 masansan nga agawid ni David idiay Betlehem tapno aywananna dagiti karnero ni tatangna.

16 Iti unos ti 40 nga aldaw, binigat ken minalem a kariten ni Goliat dagiti Israelita.

17 Iti maysa nga aldaw, kinuna ni Jesse ken ni David, “Darasem a mapan ipan daytoy sangasalup nga iniruban ken dagitoy sangapulo a tinapay, kadagiti kakabsatmo iti kampoda.

18 Itedmo met dagitoy sangapulo a keso iti kapitan ti buyot. Ammoem ti kasasaad dagiti kakabsatmo ket mangyawidka iti pakakitaan a nakitam ida a nasalun-at.

19 Adda idiay Tanap ti Ela ni Ari Saul, dagiti kakabsatmo ken dagiti dadduma nga Israelita a makigubgubat kadagiti Filisteo.”

20 Kabigatanna, nasapa a bimmangon ni David. Impaaywanna dagiti karnero iti sabali nga agpaspastor sana innala dagiti makan ket napan iti nangibaonan ni amana. Idi sumangpet iti kampo, apag-isu a rummuar dagiti Israelita a mapan iti puestoda iti paggugubatan. Yik-ikkisda ti pakdaar ti gubat.

21 Naguurnos dagiti buyot dagiti Filisteo ken dagiti Israelita iti bukodda a puesto; nagsinnango dagiti dua nga armada.

22 Imbati ni David ti intugotna a makan iti para-aywan kadagiti gargaret sa nagtaray a nagturong iti paggugubatan. Napan kadagiti kakabsatna ket sinaludsodna no kasano ti kasasaadda.

23 Bayat ti pannakisarsaritana kadakuada, nagpasango ni Goliat sana kinarit manen dagiti Israelita. Nangngeg ni David ti panangkaritna kadakuada.

24 Nagtaray dagiti Israelita a kasta unay ti butengda idi makitada ni Goliat.

25 “Kitaenyo!” kinunada iti tunggal maysa. “Denggenyo ti karitna. Gunggonaan ti ari ti siasinoman a makapatay iti dayta a tao. Yasawana ti anakna kenkuana ket dina pagbuisen ti familia ni tatangna.”

26 Sinaludsod ni David kadagiti soldado nga adda iti asidegna, “Ania ti gunggona ti mangpatay iti daytoy a Filisteo tapno ikkatenna daytoy a pannakaibabain ti Israel? Siasino met la aya daytoy saan a nakugit a Filisteo a mangkarit iti armada ti sibibiag a Dios?”

27 Imbagada kenkuana ti gunggona nga awaten ti makapatay ken ni Goliat.

28 Nangngeg ni Eliab a kabsat ni David ti pannakisarsarita ti adingna kadagiti tattao. Nakapungtot ken ni David ket kinunana, “Apay nga addaka ditoy? Siasino itan ti mangay-aywan kadagiti karnero idiay let-ang? Kaska la kalaingan. Immayka laeng tapno umaymo buyaen ti gubat!”

29 “Ania kadi ti inaramidko?” sinaludsod ni David. “Nagsaludsodak laeng.”

30 Pinanawan ni David ti kabsatna tapno agsaludsod manen iti sabali. Tunggal tao a pagsaludsodanna, agpapada ti isungbatda kenkuana.

31 Adda dagiti nakangngeg iti sao ni David ket imbagada ken ni Saul. Pinaayaban ngarud ni Saul ni David.

32 Kinuna ni David kenkuana, “Natan-ok nga Ari, awan koma ti agbuteng iti daytoy a Filisteo. Siak ti mapan makiranget kenkuana.”

33 “Saan,” insungbat ni Saul. “Dimo kabaelan ti makiranget kenkuana. Ubingka pay laeng idinto a soldadon manipud kinaagtutubona!”

34 “Natan-ok nga Ari,” kinuna ni David, “siak ti agay-aywan kadagiti karnero ni tatangko. No adda leon wenno oso a mangitaray iti urbon,

35 kamatek sako rugmaan ket isalakanko ti urbon. No sangoennak ti leon wenno oso, bekkelek agingga a matay.

36 Adun ti napatayko a leon ken oso ket kasta met ti aramidek iti daytoy saan a nakugit a Filisteo a nangkarit iti armada ti sibibiag a Dios.

37 Ti Apo a nangisalakan kaniak kadagiti leon ken oso, ti mangisalakan met kaniak iti daytoy a Filisteo.” Kinuna ni Saul, “Inka ngarud ket sapay koma ta tulongannaka ti Apo.”

38 Inted ni Saul ti bukodna a kalasag ken ni David. Inikkanna iti bronse a helmet ken iti kabal a pagan-anayna.

39 Inyarruat ni David ti kabal sana imbarikes ti kampilan ni Saul. Ngem dandani saan a makapagna ni David agsipud ta saan a naruam nga agaramat kadagitoy. Kinunana ken ni Saul, “Diak mabalin ti makiranget a siaarmas kadagitoy. Diak pay napadasan ti nagaramat kadagitoy.” Inikkatna ngarud ida.

40 Innalana ti sarukodna nga agpaspastor. Pimmidut iti lima a nalinis a bato iti waig sana inkarga iti supotna. Insaganana ti pallatibongna ket napanna sinango ni Goliat.

41 Nagna ni Goliat nga agturong ken ni David. Magmagna iti sangona ti para-awit iti kalasagna. Umasideg nga umasideg ti Filisteo

42 ket idi makitana a naimbag ni David, napalalo ti panangumsina kenkuana, agsipud ta maysa laeng nga ubing a naguapo ken nataer.

43 Kinunana ken ni David, “Ania ti ipagarupmo? Aso kadi ti karangetmo ta sarukod laeng ti armasmo?” Ket inlunodna ni David iti nagan dagiti diosna

44 sana inkarit, “Ala, umasidegka ngarud ta ipakanko ti bangkaymo kadagiti tumatayab ken ayup.”

45 “Umayka makiranget kaniak a sikakampilan, sigagayang ken sipipika,” insungbat ni David, “ngem sangoenka iti nagan ti Apo a Mannakabalin-amin a Dios ti armada ti Israel a kinaritmo.

46 Ita met la nga aldaw, yawatnaka ti Apo iti pannakabalinko. Patayenka ket putolanka, sakonto met ipakan kadagiti tumatayab ken ayup ti bangkay dagiti mannakigubat a Filisteo. Maammoanto ti entero a pagilian nga adda Dios ti Israel,

47 ket makitanto dagiti amin a naummong ditoy a dina masapul ti kampilan wenno gayang a pangisalakan kadagiti tattaona. Agballigi ti Apo iti gubat ket yawatnakayo amin iti pannakabalinmi.”

48 Intuloy ni Goliat ti immasideg. Nagtaray met ni David a simmabat kenkuana.

49 Kinautna ti supotna ket nangiruar iti maysa a bato nga impallatibongna ken ni Goliat. Napuntaan ti muging ni Goliat ket limmumlom ti bato. Natuang a napakleb ni Goliat iti daga.

50 Nagballigi ni David. Uray awan ti kampilanna, pinarmekna ni Goliat babaen iti pallatibong ken maysa a bato.

51 Nagtaray a napan iti yan ni Goliat ket nagtakder iti bangkayna. Inasutna ti kampilan ni Goliat ket pinutolanna. Nagtataray dagiti Filisteo idi nakitada a natayen ti maingelda.

52 Um-umkis dagiti tattao ti Israel ken Juda a nangsunson kadakuada. Kinamatda ida agingga iti dalan nga agpa-Gat ken kadagiti ruangan ti Ekron. Agkaiwara dagiti nasugatan a Filisteo iti dalan nga agpa-Saaraim agingga idiay Gat ken Ekron.

53 Idi nagsubli dagiti Israelita iti panangkamatda kadagiti Filisteo, nagsamsamda iti kampo dagiti kabusorda.

54 Inyawid ni David ti ulo ni Goliat sana impan idiay Jerusalem, ngem indulinna dagiti armas ni Goliat iti bukodna a tolda.

55 Nakita idi ni Saul ti pannakiranget ni David ken ni Goliat, ket sinaludsodna ken ni Abner a pangulo ti armadana, “Abner, siasino ti ama dayta nga ubing?” “Diak ammo, Natan-ok nga Ari,” insungbat ni Abner.

56 “Inka ngarud ammoen,” kinuna ni Saul.

57 Isut' gapuna nga idi agsubli ni David iti kampo kalpasan ti panangpapatayna ken ni Goliat, inayaban ni Abner ket indatagna ken ni Saul. Ig-iggaman pay laeng ni David ti ulo ni Goliat.

58 Sinaludsod ni Saul, “Agtutubo, siasino kadi ti akin-anak kenka?” “Siak ti anak ni Jesse nga adipenmo a taga-Betlehem,” insungbat ni David.

18

1 Nalpas ti panagsarita da Saul ken David. Naragsakan ni Jonatan nga anak ni Saul ken ni David ket manipud idin, nasursurona nga impateg a kas iti panangipategna iti bagina.

2 Pinagnaed ni Saul ni David iti sidongna ket dina pinalubosanen nga agawid.

3 Gapu iti panangipateg unay ni Jonatan ken ni David, nagtulagda nga aggayyemda iti agnanayon. Sinapataanda ti nagtulaganda.

4 Inuksob ni Jonatan ti kagayna ket intedna ken ni David. Intedna pay ti kalasag ken ti kampilanna, ti bai ti panana ken ti barikesna.

5 Nagballigi ni David iti amin a nangibaonan ni Saul kenkuana isut' gapuna a pinagbalin ti ari a maysa nga ofisial iti armadana. Gapu iti pannakaital-o ni David, naragsakan dagiti amin a tattao ni Saul ken dagiti ofisialesna kenkuana.

6 Kalpasan ti panangpatay ni David ken ni Goliat, nagawid ni Ari Saul ken dagiti tattaona. Tunggal ili a malabasanda, sabten ida dagiti babbai nga agsasala ken agkakanta bayat ti panagtokarda kadagiti pandereta ken lira.

7 Kastoy ti ikankantada: “Rinibu ti pinatay ni Saul, ngem pinullo ribu ti pinatay ni David.”

8 Nasair ti rikna ni Saul iti daytoy a kanta ket kasta unay ti pungtotna. “Pinullo ribu ti kunada a pinatay ni David idinto a rinibu laeng ti ibagada a pinatayko,” kinunana. “Awan duadua nga isarunodanto a pagbalinen nga ari.”

9 Manipud idin, napalalo ti apasna ken ni David.

10 Iti sumuno nga aldaw, bayat ti kaadda ni Saul iti balayna, adda dakes nga espiritu a naggapu iti Dios a nangituray kenkuana. Kasla agmauyong a nagsaosao ni Saul idinto nga agtuktokar ni David iti arpa a kas iti ar-aramidenna iti inaldaw. Siiiggem met ni Saul iti gayang,

11 ket kinunana iti bagina, “Gayangek ni David agingga a masalput ti bagina, ket maipideg iti diding.” Namindua a ginayangna ngem nakalisi ni David.

12 Nagbuteng ni Saul ken ni David, ta ammona nga adda ni Yahweh ken ni David ngem awan ni Yahweh kenkuana.

13 Pinapanawna ngarud ni David ket pinagbalinna a pangulo iti 1,000 a soldado. Impanguloan ni David dagiti tattaona iti paggugubatan.

14 Nagballigi iti amin nga aramidna agsipud ta adda kenkuana ni Yahweh.

15 Immad-adda ti panagbuteng ni Saul ken ni David idi makitana ti balligina.

16 Nupay kasta, inay-ayat dagiti amin nga Israelita ken taga-Juda ni David, ta impanguloanna ida iti amin a pakigubatanda.

17 Kinuna ni Saul ken ni David, “Yasawak kenka ni Merab nga inauna nga anakko no agserbika kaniak a kas natured a soldado a makiranget kadagiti gubat ni Yahweh. (Napanunot ni Saul nga iti kastoy a pamuspusan, dagiti Filisteo ti mangpatay ken ni David a saan nga isu.)

18 “Siasinoak ken ania ti familiak tapno maikariak nga agbalin a manugang ti ari?” insungbat ni David.

19 Ngem idi dumteng ti tiempo a pannakayasawa ni Merab ken ni David, naited ketdi iti lalaki nga agnagan iti Adriel a taga-Mehola.

20 Nupay kasta, agayat ken ni David ni Mical a sabali nga anak ni Saul, ket naragsakan ni Saul idi maammoanna daytoy.

21 Kinunana iti nakemna, “Itedko ni Mical ken ni David. Isut' usarek a mangipalab-og ken ni David tapno patayen dagiti Filisteo.” Ngarud, iti maikadua a daras, kinuna ni Saul ken ni David, “Agbalinka a manugangko.”

22 Binilinna dagiti ofisialesna a kasaoda ni David iti nalimed tapno ibagada, “Maay-ayo kenka ti ari, kasta met dagiti amin nga ofisialesna. Daytoyen ti napintas a gundawaymo a mangasawa iti anakna.”

23 Impakaammoda daytoy ken ni David ket insungbatna, “Dakkel a pakaidayawan ti panagbalin a manugang ti ari. Maysaak laeng a napanglaw ken nanumo a tao.”

24 Imbaga dagiti ofisiales ken ni Saul ti kinuna ni David.

25 Binilin ni Saul ida a kastoy ti ibagada kenkuana: “Awan ti sab-ong a kalikaguman ti ari no di laeng dagiti mageppas a kudil iti murdong ti mabagbagi dagiti 100 a natay a Filisteo, kas panagibalesna kadagiti kabusorna.” (Kastoy ti panangplano ni Saul iti pannakapapatay ni David iti ima dagiti Filisteo.)

26 Imbaga dagiti ofisiales ken ni David ti kinuna ni Saul. Naragsakan ni David iti panagbalinna a manugang ti ari. Sakbay ti naituding nga aldaw ti kasar,

27 rimmuar ni David ken dagiti tattaona ket nangpatayda iti 200 a Filisteo. Impanna dagiti nageppas a kudilda iti ari ket binilangna ida iti sangona tapno maawat a kas manugangna. Inyasawa ngarud ni Saul ni Mical ken ni David.

28 Nalawag ti pannakabigbig ni Saul nga adda ni Yahweh ken ni David ken ay-ayaten met ni Mical nga anakna.

29 Daytoy ti gapuna nga ad-adda manen ti panagbutengna ken ni David ket binusorna iti unos ti panagbiagna.

30 Masansan a rumaut dagiti buyot dagiti Filisteo tapno makigubatda, ngem tunggal umayda, ad-adda ti panagballigi ni David ngem dagiti dadduma nga ofisiales ni Saul. Daytoy ti gapuna a nagdindinamag ni David.

19

1 Imbaga ni Saul ken ni Jonatan nga anakna ken amin nga ofisialesna a kayatna a patayen ni David. Ngem ipatpateg unay ni Jonatan ni David,

2 isut' gapuna nga imbagana ken ni David ti panggep ni tatangna. Kinuna ni Jonatan, “Agannadka koma inton agsapa no bigat. Aglemmengka iti nalimed a disso ket dika rumrummuar.

3 Kumuyogakto ken ni tatangko a mapan iti away a paglemlemmengam ket kasaokto maipapan kenka. Ipakaammokto kenka ti aniaman a matakuatak.”

4 Indaydayaw ni Jonatan ni David ken ni Saul. Kinunana: “Apo, dika koma agaramid iti dakes ken ni David nga adipenmo. Awan dakes a naaramidna kenka. Kinapudnona, dakkel ti naitulongna kenka ti amin nga inaramidna.

5 Impustana ti biagna idi patayenna ni Goliat, ket inted ti Apo ti dakkel a balligi iti Israel. Nakitam daytoy nga inaramidna ket naragsakanka. Apay ngarud a patayem ni David nga awan ti gapuna? Apay nga agaramidka iti dakes iti tao nga awan basolna?”

6 Impangag ni Saul ti imbaga ni Jonatan. Insapatana iti nagan ni Yahweh a saanna a patayen ni David.

7 Inayaban ngarud ni Jonatan ni David ket imbagana ti amin kenkuana. Kalpasanna, impanna ni David ken ni Saul ket nagserbi ni David iti ari a kas idi damo.

8 Bimtak manen ti gubat. Dinarup ni David dagiti Filisteo ket pinarigatna ida agingga a nagtatarayda.

9 Iti maysa nga aldaw, adda dakes nga espiritu a naggapu ken ni Yahweh a nangituray ken ni Saul. Adda idi ni Saul iti balayna ket situtugaw a nakaiggem iti gayang. Adda met ni David sadiay nga agtuktokar iti arpa.

10 Kayat ni Saul nga ipideg ni David iti diding babaen iti gayangna, ngem naglisi ni David ket naitugkel ti igam iti diding. Nagtaray ni David ket naglibas.

11 Iti dayta met la a rabii, nangibaon ni Saul iti sumagmamano a tattao a mangsiim iti balay ni David. Panggepda a patayen ni David iti kabigatanna, ngem binallaagan ni Mical nga asawana. Kinunana ken ni David, “No saanka nga aglibas ita a rabii, mataykanto inton bigat.”

12 Pinababana ni David iti maysa a tawa ket nagtaray a naglibas ti asawana.

13 Kalpasanna, innala ni Mical ti didiosenda ket impaiddana iti katre. Inikkanna iti pungan a naaramid iti dutdot ti kalding sana inulesan.

14 Idi sumangpet dagiti tattao ni Saul a mangtiliw ken ni David, imbaga ni Mical kadakuada a masakit ti asawana.

15 Ngem pinagsubli ida ni Saul tapno kitaenda a mismo ni David. “Bagkatenyo agraman ti iddana nga ipan ditoy ket patayek,” imbilinna.

16 Nagsubli ngarud dagiti naibaon iti uneg ti balay, ket nasarakanda ti didiosen iti katre ken ti nagpungananna a naaramid iti dutdot ti kalding.

17 “Apay nga inallilawnak iti kastoy ket impalubosmo a naglibas ti kabusorko?” sinaludsod ni Saul ken ni Mical. “Imbagana ngamin a patayennak no diak tulongan nga aglibas,” insungbatna.

18 Kabayatanna, nakalibas ni David. Napan idiay Rama ket impulongna ken ni Samuel ti amin nga inaramid ni Saul kenkuana. Kalpasanna, nagkuyogda ken Samuel a napan idiay Najot ket nagyanda sadiay.

19 Idi maammoan ni Saul nga adda ni David idiay Najot, maysa a lugar idiay Rama,

20 nangibaon iti sumagmamano a tattao a mangtiliw kenkuana. Nakitada ti bunggoy dagiti profeta nga agsasala ken agdidir-i, ket ni Samuel ti panguloda. Inturayan ti espiritu ti Dios dagiti tattao ni Saul ket nagsasala ken nagdidir-ida met.

21 Idi naipadamag daytoy ken ni Saul, nangibaon manen iti ad-adu pay a tattao ket nagsasala ken nagdidir-ida met. Nangibaon manen iti maikatlo a daras kadagiti tattaona, ket kasta met ti napasamak kadakuada.

22 Kalpasanna, isu a mismo ti napan idiay Rama. Idi dimteng iti dakkel a bubon idiay Secu, nagsaludsod no sadino ti ayan da Samuel ken David ket naibaga kenkuana nga addada idiay Najot.

23 Idi magmagna a mapan sadiay, inturayan ti espiritu ti Dios, ket nagsalsala ken nagpukpukkaw agingga a dimmanon idiay Najot.

24 Inuksobna ti pagan-anayna ket nagsalsala ken nagpukkapukkaw iti imatang ni Samuel. Nagmalmalem ken nagpatpatnag a nagidda a lamolamo. Daytoy ti nangrugian ti pagsasao, “Apay, profeta kadi metten ni Saul?”

20

1 Nagtalaw ni David idiay Najot a sakup ti Rama ket napan ken ni Jonatan. Sinaludsodna ken ni Jonatan, “Ania ti inaramidko? Adda kadi krimen nga inaramidko? Ania aya ti basolko ken ni tatangmo ta kayatnak a patayen?”

2 “Adayo a kasta ti mapasamak,” insungbat ni Jonatan. “Awan ti aramiden ni tatang a dina ipakaammo kaniak, nasken man wenno saan. Diak patien a kayatnaka a patayen!”

3 Ngem simmungbat ni David, “Ammo unay ni tatangmo no kasano ti panangipategmo kaniak, ket napanunotna a dina ipalgak kenka ti panggepna nga aramiden amangan no agsakit ti nakemmo. Isapatak kenka a maysa laengen nga addang ti baetmi ken patay!”

4 “Aramidek ti aniaman a tarigagayam,” kinuna ni Jonatan.

5 Insungbat ni David, “Fiesta ti Lutuad inton bigat, ket masapul a makilanglangakto iti ari. Ngem palubosannak koma a mapan aglemmeng iti away agingga iti rabii iti sumaruno nga aldaw.

6 No madlawto ni tatangmo nga awanak iti panganan, ibagam kenkuana nga inyunay-unayko kenka a palubosannak nga agawid a dagus idiay Betlehem, agsipud ta idaton ti entero a familiak ti tinawen a sakrifisio.

7 No kunana, ‘Ala, wen,’ awanto ti pakaan-anoak. Ngem no makapungtot isunto ti pakaammoam a pudno a kayatnak a patayen.

8 Pangngaasim ta ipaaymo a naimbag a nakem, ket tungpalem daytoy nasagradoan a karim kaniak. Ngem no nagbasolak, sika a mismo ti mangpatay kaniak. Apay nga ipalubosmo a ni tatangmo ti mangpatay kaniak?”

9 “Dimo panunoten dayta,” insungbat ni Jonatan. “No maammoak a pudno a dangrannaka ni tatang, ibagak nga ibaga kenka.”

10 “Siasinonto ti mangipakaammo kaniak no sungbatannaka a sipupungtot ni tatangmo?” sinaludsod ni David.

11 “Inta idiay away,” insungbat ni Jonatan. Napanda ngarud iti away,

12 ket kinuna ni Jonatan ken ni David, “Ti koma Apo a Dios ti Israel ti agpaay a saksita. Iti kastoy nga oras inton bigat ken iti sumaruno nga aldaw, pagsaludsodakto ni tatang. No nasayaat ti riknana kenka, pakaammoankanto.

13 No panggepnaka a dangran, patayennak koma ti Apo no dika pakaammoan ket pumanawka nga awan ti pakaan-anoam. Sapay koma ta adda kenka ti Apo a kas iti kaaddana idi ken ni tatangko.

14 Ita, no sibibiagak pay met laeng, salimetmetam koma ti nasagradoan a kari ket agtalinaedka a napudno kaniak. Ngem no matayak,

15 aywanamto koma iti agnanayon ti familiak. Ket kalpasan ti panangdadael a mamimpinsan ti Apo iti amin a kabusormo,

16 sapay koma ta dinto mawaswas ti nagtulaganta. No masalungasing, dusaennakanto ti Apo.”

17 Pinagkari manen ni Jonatan ni David a taginayonenna ti panangipategna kenkuana ta ipatpateg unay ni David a kas iti panangipateg iti bagina. Nagkari ni David.

18 Kalpasanna, kinuna ni Jonatan ken ni David, “Fiesta ti Lutuad inton bigat, ket no awanka iti panganan, madlawto ti kaawanmo.

19 Iti sumuno nga aldaw, nalaklakanton a madlaw ti kaawanmo. Inka ngarud iti disso a naglemmengam idi, ket aglemmengka iti likudan ti nabunton a bato sadiay.

20 Mangibiatakto iti tallo a pana iti nabunton a bato a kasla isu ti puntaak.

21 Ibagakto a mapan biroken ti adipenko. No kunak kenkuana, ‘Adda dagiti pana dita sikigam; alaem ida,’ kaipapananna nga awan ti pakaan-anoam ket mabalinmo ti rummuar. Isapatak iti nagan ti sibibiag nga Apo nga awanto ti pagpeggadam.

22 Ngem no ibagak kenkuana, ‘Adda dagiti pana iti labesmo,’ pumanawkan, agsipud ta papanawennaka ti Apo.

23 No maipapan iti nagtulaganta, ti Apo ti saksita tapno agtalinaed daytoy a kari iti agnanayon.”

24 Naglemmeng ngarud ni David iti away. Iti Fiesta ti Lutuad, simmango ni Saul iti lamisaan ket

25 nagtugaw iti masansan a pagtugtugawanna iti asideg ti diding. Nagtugaw ni Abner iti abayna. Nagtugaw met ni Jonatan iti bangir ti lamisaan a sumangsango iti ari. Bakante ti tugaw ni David,

26 ngem awan ti sinao ni Saul iti dayta nga aldaw, agsipud ta impagarupna nga adda napasamak kenkuana ket saan a nadalus iti imatang ti linteg.

27 Iti sumuno nga aldaw kalpasan ti Fiesta ti Lutuad, bakante pay laeng ti tugaw ni David. Sinaludsod ni Saul ken ni Jonatan, “Apay a saan nga immay nangan ni David ita ken idi kalman?”

28 “Nagpakpakaasi kaniak a palubosak a mapan idiay Betlehem,” insungbat ni Jonatan.

29 “‘Pangngaasim ta palubosannak,’ kinunana, ‘agsipud ta rambakan ti familiak ti fiesta ti daton idiay ilimi, ket imbilin ti kabsatko a lalaki a mapanak sadiay. Ngarud no gayyemnak met laeng, palubosannak a mapan tapno makitak dagiti kabagiak.’ Isut' gapuna nga awan ni David iti tugawna iti panganan.”

30 Nakapungtot ni Saul ken ni Jonatan ket kinunana kenkuana, “Sika nga anak ti nasukir ken dakes a babai! Ita, ammokon a kankanunongam ni David ket ibabainmo ti bagim ken dayta nga inam!

31 Dimo kad ammo a no sibibiag pay met la ni David, pulos a dikanto makapagari iti daytoy a pagilian? Ita, inka alaen ket yegmo ditoy—masapul a matay!”

32 “Apay a rumbeng a matay?” insungbat ni Jonatan. “Ania kadi ti inaramidna?”

33 Gapu iti daytoy, ginayang ni Saul ni Jonatan tapno patayenna ket nabigbig ni Jonatan a pudno a kayat a patayen ni Saul ni David.

34 Sipupungtot ni Jonatan a pimmanaw iti panganan; saan a nangan iti dayta nga aldaw—ti maikadua nga aldaw ti Fiesta ti Lutuad. Kasta unay ti pannakariribukna maipuon ken ni David agsipud ta imbabain ni Saul.

35 Iti sumuno nga agsapa, napan ni Jonatan iti away tapno agkitada ken ni David a kas nagnumoanda. Nangitugot iti maysa a bumarito.

36 “Agtarayka ket sapulem dagiti pana nga ibiatko,” kinunana kenkuana. Nagtaray ti ubing ket nangibiat ni Jonatan iti pana iti labes ti adipenna.

37 Idi dumanon ti ubing iti disso a nagdissoan ti pana, impukkaw ni Jonatan kenkuana, “Adda ti pana iti labesmo.

38 Darasem a mapan alaen! Dika agtaktak!” Pinidut ti ubing ti pana ket nagsubli iti ayan ti apona.

39 Dina ammo no ania ti kaipapanan ti amin. Da Jonatan ken David laeng ti makaammo.

40 Inted ni Jonatan dagiti igamna iti ubing ket imbagana kenkuana nga isublina iti ili.

41 Kalpasan ti ipapanaw ti ubing, rimmuar ni David iti nabunton a bato, namitlo a nagpakleb iti daga a kas panangipakitana iti panagdayawna. Agsangsangitda ken ni Jonatan bayat ti panaginnagekda. Nakarkaro ti panagladingit ni David ngem ni Jonatan.

42 Kinuna ni Jonatan ken ni David, “Dios ti kumuyog kenka. Sapay koma ta tulongannata ti Apo a mangsalimetmet iti karinkarita a nasagradoan ket kasta koma met ti panangsalimetmet dagiti kaputotam ken dagiti kaputotak iti agnanayon.” Pimmanaw ni David, ket nagsubli ni Jonatan iti ili.

21

1 Napan ni David idiay Nob iti ayan ni Ahimelec a padi. Agtigtigerger ti padi a simmabat kenkuana. Sinaludsodna ken ni David, “Apay a siksika nga immay? Apay nga awan ti kaduam?”

2 Insungbat ni David, “Addaak ditoy ta adda nangibaonan kaniak ti ari. Imbagana nga awan ti pangipakaammoak iti nangibaonanna kaniak. No maipapan kadagiti tattaok, imbagak kadakuada nga agsasarakkami iti maysa a lugar.

3 Ita, ania ti makan dita? Ikkannak man iti lima a tinapay wenno aniaman nga adda kenka.”

4 Kinuna ti padi, “Awan ti gagangay a tinapay. Ti la nasagradoan a tinapay ti adda. Mabalinmo nga alaen no la ket saan a nakikaidda dagiti tattaom kadagiti babbai itay nabiit.”

5 Kinuna ni David, “Awan duadua a dida pay nakikaidda iti babai. Tunggal adda pakaibaonan dagiti tattaok, ikagumaanda ti agtalinaed a nadalus, uray no gagangay a mision ti papananmi. Anianto la ketdin ita ta naisangsangayan ti nakaibaonanmi?”

6 Ngarud, inted ti padi ti nasagradoan a tinapay, ta awanen ti adda no di la dagiti tinapay a naidaton ken ni Yahweh. Naikkat dagitoy iti nasantoan a lamisaan ket nasuktanda iti kalutluto a tinapay.

7 Iti dayta nga aldaw, nairana nga adda sadiay ni Doeg nga Edomita a pangulo dagiti agay-aywan kadagiti arban ni Saul, ta masapul a tungpalenna ti maysa nga annongna a nasantoan.

8 “Adda kadi maitedmo kaniak a gayang wenno kampilan?” sinaludsod ni David ken ni Ahimelec. “Awan ti naitugotko nga armas; nagdardarasak a pimmanaw ta nasken unay ti bilin ti ari.”

9 “Ti laeng kampilan ni Goliat a Filisteo a pinataymo idiay Tanap ti Lugo ti adda nga armas ditoy,” insungbat ni Ahimelec. “Nabungon iti lupot ket naidulin iti likudan ti efod. Alaem no kayatmo.” “Itedmo kaniak,” kinuna ni David. “Awanen ti kampilan a nasaysayaat ngem iti daytoy.”

10 Pimmanaw ni David tapno itarayanna ni Saul. Nagkamang ken ni Akis nga ari ti Gat.

11 Ngem nabigbig dagiti ofisiales ni Akis ket kinunada iti ari, “Saan aya nga isu ni David nga ari iti pagilianna? Isu ti ikankanta dagiti babbai bayat ti panagsasalada: ‘Rinibu ti pinatay ni Saul, ngem pinullo ribu ti pinatay ni David.’”

12 Naimula ken ni David dagitoy a saoda, ket kasta unay ti panagbutengna ken ni Akis.

13 Naginmamauyong ngarud ni David iti imatangda amin, aglalo no padasenda a tenglen. Suratsuratanna dagiti rikep ti ruangan ket bay-anna nga agayus ti katayna iti imingna.

14 Kinuna ngarud ni Akis kadagiti ofisialesna, “Diyo kadi makita nga agmauyong dayta a tao? Apay nga inyegyo kaniak?

15 Adu unayen ti agmauyong a lallaki nga adda kaniak! Apay aya a nangyegkayo ditoy balayko iti sabali pay a mangriribuk kaniak?”

22

1 Naglibas ni David iti siudad ti Gat ket napan iti maysa a rukib iti asideg ti ili ti Adullam. Idi madamag dagiti kakabsatna ken dagiti dadduma a kameng ti familiana nga adda sadiay ni David, napanda timmipon kenkuana.

2 Timmipon kenkuana ti amin a maidaddadanes wenno nakautang wenno dagiti adda saksakiten ti nakemda, ket isu ti nagbalin a panguloda. Agarup a 400 a lallaki ti kimmappon kenkuana.

3 Manipud sadiay, napan ni David idiay Mizpa nga ili iti Moab, ket kinunana iti ari ti Moab, “Pangngaasim ta ipalubosmo nga agdagus pay la kenka ni tatangko ken ni nanangko agingga a maammoak no ania ti aramiden ti Dios kaniak.”

4 Imbati ngarud ni David dagiti nagannak kenkuana iti ari ti Moab, ket nagyanda sadiay bayat ti panaglemmengna iti rukib.

5 Napan ni profeta Gad ken ni David. “Saanka nga agyan ditoy,” kinuna ti profeta. “Inka a dagus idiay Juda.” Pimmanaw ngarud ni David ket napan iti kabakiran ti Heret.

6 Iti maysa nga aldaw, adda ni Saul idiay Gabaa. Agtugtugaw iti sirok ti maysa a salamagi ket ig-iggamanna ti gayangna. Agtaktakder met iti lawlawna dagiti ofisialesna. Naipadamag kenkuana a nabirokandan ti paglemlemmengan ni David ken dagiti tattaona,

7 ket kinunana kadagiti ofisialesna, “Dumngegkayo, dakayo a Benjaminita! Namnamaenyo kadi nga ikkannakayo amin ni David iti talon ken kaubasan? Ipagarupyo kadi a pagbalinennakayo nga ofisial iti armadana?

8 Daytoy kadi ti gapuna nga isiksikatdak? Awan kadakayo ti nangibaga kaniak a nakitulag ti mismo nga anakko ken ni David. Awan ti mangisakit kaniak, wenno mangibaga nga agsapsapul itan ti maysa kadagiti tattaok iti gundawayna a mangpatay kaniak ken sinugsogan ti anakko nga isikatnak!”

9 Nakatakder met idi ni Doeg nga Edomita iti ayan dagiti ofisiales ni Saul. Kinunana, “Nakitak ni David idiay Nob, idi napan ken Ahimelec nga anak ni Ahitob.

10 Nakiuman ni Ahimelec ken ni Yahweh ket sinaludsodna no ania ti rumbeng nga aramiden ni David. Kalpasanna, inikkanna ni David iti balonna sana inted ti kampilan ni Goliat a Filisteo.”

11 Pinaayaban ngarud ni Ari Saul ni Ahimelec a padi ken dagiti amin a kabagianna a papadi met iti Nob ket dimmatagda kenkuana.

12 “Dumngegka, Ahimelec,” kinuna ni Saul. “Adtoyak a madadaan nga agserbi kadakayo, apo,” insungbatna.

13 Sinaludsod ni Saul, “Apay nga isiksikatdak—dakayo ken David? Apay nga inikkam ni David iti taraon ken kampilan? Apay a nakiumanka iti Dios maipuon kenkuana? Ita, binusornakon, ket ur-urayenna ti gundawayna a mangpatay kaniak!”

14 Simmungbat ni Ahimelec, “Ni David ti kapudnoan nga ofisialmo! Isu ti mismo a manugangmo, kapitan dagiti guardiam ken raraemen amin nga adda iti palasiom.

15 Wen, nakiumanak iti Dios a maipaay kenkuana ngem saan la a daytoy ti pannakiumanko. No maipapan iti panangisikatko kenka, dinak koma pabasolen ti natan-ok nga ari wenno pabasolen ti siasinoman a kameng ti familiak. Awan ti ammok iti daytoy a banag!”

16 “Ahimelec,” kinuna ti ari, “masapul a mataykayo nga agkakabagian.”

17 Kinunana kadagiti guardia nga agtatakder iti asidegna, “Patayenyo dagiti papadi ti Apo, ta nakikumplotda ken ni David! Dida imbaga kaniak a naglibas ni David uray no ammoda.” Ngem nagkedked dagiti guardia a mangpatay kadagiti papadi ni Yahweh.

18 Isut' gapuna a kinuna ni Saul ken ni Doeg, “Sika ti mangpapatay kadakuada!” Ket pinatay amin ida ni Doeg. Iti dayta nga aldaw, pinatayna ti 85 a papadi a siaarwat iti linen nga efod.

19 Pinapapatay met ni Saul ti dadduma nga agnaed iti Nob a siudad dagiti papadi. Babbai ken lallaki, ubbing ken maladaga, bakbaka ken asno ken karnero—napapatayda amin.

20 Ngem nakalibas ni Abiatar a maysa kadagiti annak ni Ahimelec. Napan timmipon ken ni David,

21 ket imbagana kenkuana a pinapatay ni Saul dagiti papadi ni Yahweh.

22 Kinuna ni David kenkuana, “Idi nakitak ni Doeg sadiay iti dayta nga aldaw, ammok nga agipulong ken ni Saul. Ngarud, siak ti nakaigapuan ti pannakapapatay dagiti amin a kabagiam.

23 Agyanka kaniak ket dika agbutbuteng. Kayatnata a patayen ni Saul, ngem natalgedka ditoy dennak.”

23

1 Naipakaammo ken ni David a rarauten dagiti Filisteo ti ili ti Keila ket taktakawenda dagiti kaap-apit a trigo.

2 Sinaludsodna ngarud ken ni Yahweh, “Innak kadi gubaten dagiti Filisteo?” “Wen,” insungbat ni Yahweh. “Gubatem ida ket ispalem ti Keila.”

3 Ngem kinuna dagiti tattao ni David, “Adu unayen ti pagpeggadantayo ditoy Juda. Nakarkaro manen no intayo darupen dagiti mannakigubat a Filisteo idiay Keila!”

4 Ngarud, nakiuman manen ni David ken ni Yahweh. “Inka idiay Keila ket yawatkonto kenka dagiti Filisteo,” imbaga ni Yahweh.

5 Napan ni David ken dagiti tattaona idiay Keila ket rinautda dagiti Filisteo. Adu ti pinapatayda kadakuada sada innala dagiti animalda. Iti kasta, inispal ni David ti ili ti Keila.

6 Idi naglibas ni Abiatar nga anak ni Ahimelec, nagkamang ken ni David idiay Keila. Intugotna ti efod.

7 Naipadamag ken ni Saul a napan ni David idiay Keila, ket kinunana, “Inyawaten ti Dios ni David iti pannakabalinko. Naipalab-ogen ta simrek iti nabakudan nga ili nga adda rikep ken balunet dagiti ruanganna.”

8 Daytoy ti gapuna nga inummong ni Saul dagiti soldadona tapno makigubatda. Simmalogda idiay Keila tapno lakubenda ni David ken dagiti soldadona.

9 Idi naammoan ni David ti panggep ni Saul a mangraut kenkuana, kinunana ken ni Abiatar a padi, “Yegmo ditoy ti efod.”

10 Kinuna ni David, “O Apo a Dios ti Israel, naammoak a panggep ni Saul ti umay ditoy Keila tapno dadaelenna ti siudad gapu kaniak nga adipenmo.

11 Yawatdakto kadi dagiti umili ti Keila iti pannakabalin ni Saul? Pudno kadi nga umay ni Saul a kas nadamagko? O Apo a Dios ti Israel, pangngaasim ta sungbatannak!” “Umay nga umay ni Saul,” insungbat ni Yahweh.

12 “Ket dagiti umili ti Keila, yawatdakto kadi ken dagiti tattaok iti pannakabalin ni Saul?” sinaludsod ni David. “Yawatdakanto,” insungbat ni Yahweh.

13 Dinagdagus ngarud ni David ken dagiti agarup nga 600 a tattaona ti pimmanaw idiay Keila. Nagalis-alisda. Idi madamag ni Saul a naglibas ni David idiay Keila, saanna nga intuloy ti panggepna.

14 Naglemmeng ni David iti let-ang iti asideg ti Sif nga adda iti katurturodan a pagilian. Inaldaw a sarsaraken ni Saul, ngem saan nga inyawat ti Dios ni David iti pannakabalin ni Saul.

15 Nupay kasta, kaskasdi a mabuteng ni David, agsipud ta ammona a desidido ni Saul a mangpatay kenkuana. Adda ni David idiay Jores iti let-ang iti asideg ti Sif

16 idi napan kenkuana ni Jonatan nga anak ni Saul, ket pinapigsana ti nakemna babaen iti panangipatalgedna iti pannalaknib ti Dios.

17 “Saanka nga agbuteng,” kinuna ni Jonatan. “Dinaka mabalin a dangran ni tatangko. Agbalinkanto nga ari ket siakto ti sumaruno kenka iti saad, kas pagaammo ni tatangko.”

18 Sinapataanda ti nasagradoan a karida nga aggayyemda. Nagawid ni Jonatan ngem nagbati ni David idiay Jores.

19 Idi adda ni Saul idiay Gabaa, adda tattao a taga-Sif a napan kenkuana ket impakaammoda nga aglemlemmeng ni David iti sakupda. “Adda ni David idiay Jores iti Bantay Hakila iti akin-abagatan a paset ti let-ang ti Juda,” kinunada.

20 “Ammomi no kasano ti ayatmo a mangtiliw kenkuana, Natan-ok nga Ari. Umayka ngarud iti lugarmi ket ipanamnamami kenka a matiliwmo.”

21 Kinuna ni Saul, “Sapay koma ta bendisionannakayo ti Apo, gapu iti pannakipagriknayo kaniak.

22 Inkay manen kitaen a naimbag. Siguradoenyo no sadino ti paglemlemmengan ni David ken no siasino ti nakakita kenkuana. Naibaga kaniak a nasikap la unay.

23 Inton maammoan ken makitayo dagiti nalimed a disso a paglemlemmenganna, dagdagusenyonto nga umay ibaga kaniak. Kumuyogakto kadakayo ket no adda pay la sadiay, anupek uray no masapul a sursorek ti entero a Juda.”

24 Nagsubli dagiti tattao ket immun-unada ngem ni Saul a napan idiay Sif. Adda idi ni David ken dagiti tattaona iti let-ang ti Maon, iti awan matagtagitao a tanap iti akin-abagatan a paset ti let-ang ti Juda.

25 Nagrubbuat ni Saul ken dagiti tattaona tapno birokenda ni David. Ngem naammoan daytoy ni David ket napan naglemmeng iti maysa a kabatoan a turod iti let-ang ti Maon. Sadiay ti nagyananna. Idi madamag ni Saul iti maipapan iti daytoy, napanna sinarak ni David.

26 Adda ni Saul ken dagiti tattaona iti maysa a bangir ti turod. Adda met iti sabali a bangir ti turod da David ken dagiti tattaona. Agdardarasda a pumanaw ta asidegen ni Saul ken dagiti tattaona ket dandanida matiliwen.

27 Pagammoan, simmangpet ti maysa a naibaon ket imbagana ken ni Saul, “Darasem ti agawid! Rarauten dagiti Filisteo ti pagiliantayo!”

28 Ngarud, saan nga intuloy ni Saul ti panangsunsonda ken ni David ket napanda ginubat dagiti Filisteo. Daytoy ti gapuna a maaw-awagan dayta a disso iti Turod a Nagsinaan.

29 Pimmanaw ni David ket napan naglemmeng iti sakup ti Engadi.

24

1 Idi agsubli ni Saul kalpasan iti pannakigubatna kadagiti Filisteo, naibaga kenkuana nga adda ni David iti let-ang iti asideg ti Engadi.

2 Nangitugot ni Saul iti 3,000 a napili a mannakigubat iti Israel ket napanda binirbirok ni David ken dagiti tattaona iti dayaen ti Kabatoan dagiti Atap a Kalding.

3 Dimteng iti maysa a kueba nga asideg iti sumagmamano a pagaponan ti karnero iti igid ti dalan, ket simrek tapno mapan umibleng. Nairana a ditoy ti paglemlemmengan ni David ken dagiti tattaona, iti kaunggan a paset ti rukib.

4 Kinuna dagiti tattaona, “Daytoyen ti gundawaymo! Inyawaten ti Apo ti kabusormo iti pannakabalinmo kas inkarina, ket mabalinmo nga aramiden kenkuana ti aniaman a kayatmo.” Nagar-arudok ni David a napan iti ayan ni Saul ket nangragas iti gayadan ti kagay ni Saul a di nadlaw ni Saul.

5 Ngem kalpasanna, nariribuk ti konsensia ni David,

6 ket kinunana kadagiti tattaona, “Yad-adayo koma ti Apo a dangrak ti apok a pinilina a kas ari! Diak mabalin a dangran, agsipud ta isu ti ari a pinili ti Apo!”

7 Naallukoy ngarud ni David dagiti tattaona a dida darupen ni Saul. Timmakder ni Saul ket rimmuar iti rukib.

8 Simmaruno met a rimmuar ni David ket inawaganna, “Natan-ok nga Ari!” Timmalliaw ni Saul. Nagkurno ni David a kas pammadayawna iti ari

9 sana kinuna, “Apay a patiem dagiti tattao nga agkunkuna a kayatka a patayen?

10 Itay laeng, mismo a sika ti nakakita nga inyawatnaka ti Apo iti pannakabalinko dita uneg ti rukib. Adda dagiti tattaok a nangibaga kaniak a patayenka, ngem naasianak kenka ket imbagak kadakuada a pulos a saanka a dangran, agsipud ta sika ti ari a pinili ti Apo.

11 Kitaem, ama. Kitaem daytoy ig-iggamak a gayadan ti kagaymo! Nalaka koma a pinatayka ngem rinagasko laeng daytoy. Daytoy koma ti mangipaneknek nga awan ti panggepko a mangsukir wenno mangranggas kenka. Uray no awan ti naaramidko a dakes kenka, kaskadi nga an-anupennak tapno patayennak.

12 Ikeddeng koma ti Apo no siasino kadata ti nagbiddut. Sapay koma ta dusaennaka gapu iti tignaymo a maibusor kaniak; ta pulos a dika dangran.

13 Ammom ti pagsasao, ‘Dagiti laeng dakes a tattao ti agaramid iti dakes.’ Ket saanka ngarud a ranggasan.

14 Kitaem ti panggep a patayen ti ari ti Israel! Kitaem ti an-anupenna! Maysa a natay nga aso! Maysa a timel!

15 Ninto Apo ti mangukom ket ikeddengna no sinno kadata ti nagbiddut. Usigenna koma daytoy a banag; salaknibannak ket isalakannak iti pannakabalinmo.”

16 Idi nalpas a nagsao ni David, kinuna ni Saul, “Pudno kadi a sika dayta, anakko a David?” Ket nagsangit ni Saul.

17 Kalpasanna, kinunana ken ni David, “Nalintegka idinto a nagbiddutak. Naimbagka la unay kaniak ngem dakes ti insubalitko kenka!

18 Ita nga aldaw, impakitam ti kinaimbagmo kaniak agsipud ta dinak pinatay uray no inyawatnak ti Apo iti pannakabalinmo.

19 Manmano a mapasamak a no matiliw ti maysa a tao ti kabusorna, palubosanna met laeng nga awan ti pakaan-annoanna. Bendisionannaka koma ti Apo gapu iti impaaymo kaniak ita nga aldaw.

20 Ita, kapkapnekakon nga agarikanto iti Israel, ket natalgedto ti pagarian iti panangituraymo.

21 Ngem ikarim koma kaniak iti nagan ti Apo nga ispalemto dagiti kaputotak tapno saan a malipatan ti naganko ken ti nagan ti familiak.”

22 Inkari ni David nga aramidenna ti dawat ni Saul. Nagawid ni Saul ket nagsubli met ni David ken dagiti tattaona iti paglemlemmenganda.

25

1 Natay ni Samuel, ket naguummong amin dagiti Israelita a mangdung-aw kenkuana. Intanemda iti balayna idiay Rama. Kalpasan daytoy, napan ni David iti let-ang ti Paran.

2 Adda idi lalaki nga agnagan iti Nabal a nagtaud iti kapuonan ni Caleb. Taga-Maon ni Nabal. Nakabakbaknang ket adda dagana iti asideg iti ili ti Carmel. Adda 3,000 a karnerona ken 1,000 a kaldingna. Napintas ken nasaririt ni Abigail nga asawana, ngem nasabrak ken dakes ti ugali ni Nabal. Pukpukisan idi ni Nabal dagiti karnerona idiay Carmel.

3

4 Adda met idi ni David idiay let-ang ket idi maammoanna daytoy,

5 nangibaon iti sangapulo nga agtutubo a mapan idiay Carmel. Binilinna ida a birokenda ni Nabal ket idanonda kenkuana ti pakomustana.

6 Kastoy ti pinaibagana: “Pakomustaannaka ni David; pakomustaanna met ti familiam ken amin nga adda kenka.

7 Nadamagna a pappapukisam dagiti karnerom, ket kayatna nga ipakaammo kenka nga adda idi dagiti pagpaspastorem iti sakupna ket dida rinangranggasan ida. Pulos nga awan ti natakaw a kukuada bayat ti kaaddada idiay Carmel.

8 Damagem laeng kadakuada, ket ibagada kenka a pudno daytoy. Dawaten ni David a sangailiennakami ta umaykami iti kaaldawan ti fiesta. Pangngaasim ngarud ta itedmo ti mabalinmo nga ipaay kadakami nga adipenmo ken ni David a napateg a gayyemmo.”

9 Dimteng dagiti tattao ni David ket indanonda ken ni Nabal ti pinaibaga ni David. Nagur-urayda.

10 Kamaudianna, simmungbat ni Nabal: “David? Siasino dayta a tao? Diak pay nadamag dayta a tao. Kadagitoy nga aldaw, napno ti pagilian iti tagabu a nagtalaw iti balay ti apoda.

11 Ha! Kayatyo a sawen nga alaek ti tinapay ken ti arakko ken dagiti animal a pinartik nga agpaay kadagiti agpukpukis kadagiti karnerok ket itedko kadagiti tattao a diak ammo no sadino ti naggapuanda?”

12 Nagsubli dagiti tattao ni David ket imbagada kenkuana ti sao ni Nabal.

13 “Ibarikesyo dagiti kampilanyo,” imbilin ni David. Kasta ti inaramidda. Imbarikes met ni David ti kampilanna ket pimmanaw agraman dagiti ag-400 a tattaona. Nagbati ti 200 a tattao a mangbantay kadagiti masapsapulda.

14 Adda maysa kadagiti adipen ni Nabal a napan ken ni Abigail. Kinunana, “Nadamagmo kadin? Adda sumagmamano a tattao ni David nga imbaonna manipud let-ang tapno kablaawanna ti apomi, ngem ininsultona ida.

15 Naimbag unay dagiti tattaona kadakami. Didakam siningsinga ket bayat ti kaaddami kadakuada idiay away, pulos nga awan ti natakaw a kukuami.

16 Aldaw-rabii a sinalaknibandakami bayat ti panangipastormi kadagiti arban iti asidegda.

17 Ita, panunotem a naimbag daytoy ket ikeddengmo no ania ti rumbeng nga aramidem amangan la ketdi no dakes ti mapasamak ti apomi ken ti amin a kameng ti familiana. Nadamsak unay ket pulos nga awan ti makatured a makisao kenkuana!”

18 Nagdardaras ni Abigail a nangala iti 200 a tinapay, dua a supot a lalat a napno iti arak, lima a litson a karnero, dua kasukat nga iniruban a trigo, 100 a karaay nga ubas ken 200 a kankanen a naaramid iti namaga nga igos. Impasakayna dagitoy kadagiti asno.

19 Kinunana kadagiti adipen, “Umunakayon ta sumarunoak.” Ngem dina imbagbaga daytoy iti asawana.

20 Sisasakay ni Abigail iti asnona ket agsikko koma iti bakras ti turod a pagpagnaanna idi pagammoan la ta masabatna ni David ken dagiti tattaona.

21 Kunkuna itay ni David iti bagina, “Dinaddadaelko la ti tiempok iti let-ang a nangsalaknib kadagiti sanikua daytoy a tao. Pulos nga awan ti natakaw a kukuana, ket daytoy ketdin ti pagsupapakna kaniak iti panangtulongko kenkuana!

22 Siak koma ti patayen ti Dios no diak ikisap dagita a tattao sakbay a dumteng ti bigat!”

23 Idi makita ni Abigail ni David, dagus a dimsaag iti asnona ket nagpakleb iti daga,

24 iti sakaanan ni David sana kinuna kenkuana, “Pangngaasim ta denggennak, apo. Siak ti mangibaklay iti biddut.

25 Dimo ikankano ni Nabal. Awan serserbi dayta a tao! Kasla met laeng iti naganna—maysa a maag! Awanak idi immay dagiti imbaonmo nga adipen, apo.

26 Ti Apo ti manglapped kenka nga agibales ken mangpatay kadagiti kabusormo. Ita, isapatak kenka iti nagan ti Apo a sibibiag a madusanto dagiti kabusormo ken dagiti agpanggep a mangranggas kenka a kas iti pannakadusanto ni Nabal.

27 Pangngaasim, apo, ta awatem daytoy sagut nga inyegko kenka ket itedmo kadagiti tattaom.

28 Pakawanennak, apo, iti aniaman a biddut a naaramidko. Isaadnakanto ti Apo a kas ari, kasta met dagiti kaputotam, agsipud ta makirangrangetka kadagiti gubatna ket dikanto agaramid iti dakes bayat ti panagbiagmo.

29 No addanto mangdarup kenka ket kayatnaka a patayen, aywanannakanto ti Apo a Diosmo ket awanto ti pakaan-anoam, kas iti panangaywan ti maysa a tao iti napateg a gameng. Ngem no maipapan kadagiti kabusormo, ipurruaknanto ida a kas iti panangipurruak ti tao iti bato iti pallatibong.

30 Ket inton maaramid ti Apo ti amin a naimbag nga inkarina kenka ket isaadnaka a kas ari ti Israel,

31 awanto ti panagbabawim wenno pannakatuok ti konsensiam iti panagpapataymo nga awan gapgapuna wenno panagibalesmo. Ket inton nabendisionannakan ti Apo, pangngaasim ta dinakto liplipatan.”

32 Kinuna ni David kenkuana, “Madaydayaw ti Apo a Dios ti Israel a nangibaon kenka nga umay mangsabat kaniak ita nga aldaw.

33 Agyamanak iti Dios iti naimbag a panagnaknakemmo ken iti pananglappedmo kaniak nga agibales ken pumatay.

34 Saan nga impalubos ti Apo a dangranka. Ket no dika nagdardaras nga immay nangsabat kaniak, isapatak iti Apo a sibibiag a Dios ti Israel a sakbay a dumteng ti bigat, natay koma aminen a tattao ni Nabal!”

35 Inawat ni David ti sagut ni Abigail nga inyegna kenkuana sana kinuna, “Agawidkan ket dika agdanag. Patgak ti dawatmo!”

36 Idi agawid ni Abigail iti balayda, nadanonna nga adda parambak nga inangay ni Nabal. Kasla parambak ti ari ti inangayna. Nabartek ni Nabal ket kasta unay ti ragsakna, isu a pulos nga awan imbagbaga ni Abigail kenkuana agingga iti bigat.

37 Idi maunawanen ni Nabal, imbaga ni Abigail ti amin kenkuana. Naatake ni Nabal iti puso ket naparalitiko a namimpinsan.

38 Kalpasan ti 10 nga aldaw, dinissoan manen ni Yahweh ket natay ni Nabal.

39 Nadamag ni David ti pannakatay ni Nabal ket kinunana, “Madaydayaw ti Apo! Binalesna ni Nabal gapu iti pananginsultona kaniak. Dinak pinalubosan nga adipenna nga agaramid iti dakes. Dinusana ni Nabal gapu iti kinadakesna.” Nangibaon ni David kadagiti tattaona a mapan ken ni Abigail tapno idanonda ti singasingna a mangasawa kenkuana.

40 Dimteng dagiti adipenna idiay Carmel ket imbagada ken ni Abigail, “Imbaonnakami ni David a mangala kenka tapno agbalinka nga asawana.”

41 Nagkurno ni Abigail iti daga sana kinuna, “Siak ti adipenna a sisasagana a mangbuggo kadagiti saka dagiti adipen ti apok.”

42 Dinagdagusna ti timmakder ket nagsakay iti asnona. Simmurot kadagiti adipen ni David. Kimmuyog kenkuana dagiti lima a babbai a babaonenna. Nagbalin ni Abigail nga asawa ni David.

43 Sakbay ti panangasawana ken ni Abigail, inasawa ni David ni Ahinoam a taga-Jezreel.

44 Kabayatanna, ni Palti nga anak ni Lais a taga-Gallim ti nangyasawaan ni Saul ken ni anakna a Mical, ti asawa idi ni David.

26

1 Adda lallaki a taga-Sif a napan ken ni Saul idiay Gabaa ket imbagada kenkuana nga aglemlemmeng ni David iti Bantay Hakila iti beddeng ti let-ang ti Juda.

2 Dinagdagus ni Saul ti napan idiay let-ang ti Zif. Kinuyog ti 3,000 a kamaingelan a mannakigubat ti Israel tapno birokenda ni David.

3 Nagkampo ni Saul iti igid ti dalan iti Bantay Hakila. Adda pay laeng ni David iti let-ang, ket idi naammoanna a simmangpet ni Saul a mangsapsapul kenkuana,

4 nangibaon kadagiti espia ket napaneknekanda a pudno nga adda sadiay.

5 Nagdardaras ni David a napan sadiay ket nasarakanna ti nagkampoan ni Saul. Tinannawaganna ti pagturturogan ni Saul ken ni Abner nga anak ni Ner a komander ti buyot ti ari. Naturog ni Saul iti tengnga ti kampo, ket nagyan dagiti soldadona iti lawlawna.

6 Sinaludsod ni David ken ni Ahimelec a Heteo ken ni Abisai a kabsat ni Joab (annak ida ni Zeruyas), “Siasino kadakayo ti kumuyog kaniak a mapan iti kampo ni Saul?” “Siak,” insungbat ni Abisai.

7 Ngarud, simrek da David ken Abisai iti kampo ni Saul iti dayta a rabii. Nasarakanda a matmaturog ni Saul iti tengnga ti kampo. Situtugkel iti daga ti gayangna iti asideg iti ulona. Matmaturog ni Abner ken dagiti soldado iti likmutna.

8 “Ita a rabii,” kinuna ni Abisai ken ni David, “inyawat ti Dios ti kabusormo iti pannakabalinmo. Ipalubosmo nga iduyokko kenkuana ti bukodna a gayang agingga a sumalput iti daga. Maminsan laeng a duyokek, saankon a piduaen!”

9 Ngem kinuna ni David, “Saanmo a dangran! Awan duadua a dusaen ti Apo ti siasinoman a mangranggas iti pinilina nga ari.

10 Iti nagan ti sibibiag nga Apo,” intuloy ni David, “ammok a tinto Apo a mismo ti mangpatay kenkuana inton umay ti tiempo a pannakatayna wenno inton matay iti paggugubatan.

11 Yad-adayo koma ti Dios a dangrak ti ari a pinili ti Apo! Ngem alaenta ti gayang ken ti pagkargaan ti danum ket pumanawta.”

12 Innala ni David ti gayang ken ti pagkargaan ti danum iti abay ti ulo ni Saul sada pimmanaw ken ni Abisai. Awan ti nakakita iti inaramidda wenno nakaammo iti napasamak wenno nakariing la koma. Nakaturogda amin, agsipud ta pinaturog ida ni Yahweh iti nairut.

13 Kalpasanna, bimmallasiw ni David iti sabali a bangir ti tanap ket napan iti tapaw ti maysa a turod. Adayo ti baetda ken ni Abner ken dagiti soldado ni Saul.

14 Impukkawna kadakuada, “Abner! Mangngegnak kadi?” “Siasino ti agpukpukkaw ken mangririing iti ari?” sinaludsod ni Abner.

15 Kinuna ni David, “Abner, di met sika aya ti kamainglan iti Israel? Apay a dimo salsalakniban ti apom nga ari? Adda simrek itay iti kampo tapno patayenna ni apom.

16 Nagliwayka iti pagrebbengam, Abner! Iti nagan ti Apo a sibibiag, rumbeng a matayka agsipud ta dimo sinalakniban ti apom nga ari a pinili ti Apo. Ita, kitaem no sadino ti ayan ti gayang ti ari. Sadino ti ayan ti pagkargaan ti danum nga adda iti abay ti ulona?”

17 Nailasin ni Saul ti timek ni David ket sinaludsodna, “David, sika kadi dayta, anakko?” “Wen, siak, Natan-ok nga Ari,” insungbat ni David.

18 Ket innayonna, “Apo, apay kadi a birbirokennak pay laeng nga adipenmo? Ania kadi ti inaramidko? Ania a dakes ti inaramidko?

19 Natan-ok nga Ari, denggem koma ti ibagak. No ti Apo koma ti akin-aramid iti ibubusormo kaniak, awatenna ti maysa a daton tapno baliwanna ti panunotna. Ngem no tao ti akin-aramid, agdissuor koma kadakuada ti lunod ti Apo. Imbagada kaniak nga innak agdaydayaw kadagiti didiosen, ket agpeggad ti kalintegak a makipagtawid iti daga nga inted ti Apo kadagiti tattaona.

20 Dimo koma ngarud ipalubos a matayak iti ganggannaet a daga nga adayo iti Apo. Ta rimmuar ti ari tapno patayenna ti maysa a timel a kas kaniak. Apay a nasken nga an-anupennak a kas iti atap a tumatayab?”

21 Insungbat ni Saul, “Nagbasolak. Agsublika, David nga anakko! Pulos a dikanton dangran, ta inispalmo ti biagko ita a rabii. Talaga a maagak ket naka-aramidak iti nadagsen a biddut!”

22 “Adtoy ti gayangmo, Natan-ok nga Ari,” insungbat ni David. “Mangibaonka iti umay mangala.

23 Gunggonaan ti Apo dagiti tattao a napudno ken nalinteg. Ita nga aldaw, inyawatnaka ti Apo iti pannakabalinko ngem dika rinanggasan, sika a pinilina nga ari.

24 Inispalko ti biagmo ita nga aldaw; kasta koma met ti aramiden kaniak ti Apo ket ilisinak iti amin a riribuk!”

25 Ngarud, kinuna ni Saul ken ni David, “Bendisionannaka koma ti Dios, anakko! Agballigikanto iti amin nga aramidmo!” Napan ni David iti papananna ket nagawid met ni Saul.

27

1 “Addanto aldaw a patayennak ni Saul,” kinuna ni David iti bagina. “Nasaysayaat no agkamangak idiay Filistia. Isardengton ni Saul ti panangbirbirokna kaniak iti Israel ket awanton ti pakaan-anoak.”

2 Ngarud, nagdardaras ni David ken dagiti 600 a tattaona a napan ken ni Akis nga anak ni Maoc ken ari ti Gat.

3 Nagyan ni David ken dagiti tattaona idiay Gat, agraman dagiti familiada. Intugot ni David dagiti dua nga assawana: ni Ahinoam a taga-Jezreel ken ni Abigail a balo ni Nabal a taga-Carmel.

4 Idi madamag ni Saul a nagkamang ni David idiay Gat, insardengnan ti panangbirbirokna kenkuana.

5 Kinuna ni David ken ni Akis, “No gayyemnak met laeng, ikkannak koma iti bassit nga ili a pagnaedak. Saan a rumbeng, apo, a makipagyanak kenka iti kangrunaan a siudad.”

6 Inted ni Akis ken ni David ti ili ti Siklag. Manipud idin, kukua dagiti ari ti Juda ti Siklag.

7 Makatawen ket uppat a bulan a nagnaed ni David idiay Filistia.

8 Iti las-ud dayta a panawen, masansan a rauten ni David ken dagiti tattaona dagiti umili iti Gesur, Girzi ken Amalec a nabayagen nga agnanaed iti dayta a daga. Masansan a dumanonda idiay Shur ken Egipto.

9 Patayenna amin a lallaki ken babbai, ket alaenna dagiti karnero, baka, asno, kamelio agraman dagiti pagan-anay. Kalpasanna, agsubli ken ni Akis,

10 ket saludsoden ti ari, “Sadino ti nagrautanyo ita?” Masansan nga ibaga ni David kenkuana a rinautna ti akin-abagatan a paset ti Juda wenno ti daga a masakupan ti tribu ti Jerameel, wenno ti pagnaedan dagiti Kineo.

11 Iti amin a lugar a rautenna, papapatay ni David ti tunggal maysa, lalaki man wenno babai, tapno awan mapan agipulong idiay Gat iti pudno nga ar-aramidenda kadagiti tattaona. Kastoy ti inar-aramid ni David bayat ti panagyanna idiay Filistia.

12 Ngem nagtalek ni Akis ken ni David. “Awan duadua a guraen unay dagiti Israelita a tattaona,” kinuna ti ari iti bagina, “ket masapul nga agserbi kaniak iti unos ti panagbiagna.”

28

1 Iti saan a nabayag, inummong dagiti Filisteo dagiti buyotda tapno gubatenda ti Israel. Kinuna ni Akis ken ni David, “Namnamaek a tumiponkay iti armadak, sika ken dagiti tattaom.”

2 “Ammok,” insungbat ni David. “Siak ti adipenmo ket paneknekakto kenka no ania ti kabaelak nga aramiden.” “Nasayaat,” kinuna ni Akis. “Pagbalinenka a permanente a badigardko.”

3 Natay idin ni Samuel. Dinung-awan dagiti amin nga Israelita ket impumponda idiay Rama nga ilina. Kabayatanna, pinagtalaw ni Saul ti amin a mammadles ken makium-uman kadagiti espiritu ti natay iti Israel.

4 Naguummong dagiti mannakigubat a Filisteo ket nagkampoda iti asideg ti ili ti Sunem. Inummong met ni Saul dagiti Israelita ket nagkampoda idiay Bantay Gilboa.

5 Nagbuteng ni Saul idi makitana ti armada dagiti Filisteo.

6 Sinaludsodna ken ni Yahweh no ania ti aramidenna, ngem pulos a saan a sinungbatan ni Yahweh, iti tagtagainep man wenno iti Urim wenno babaen iti maysa a profeta.

7 Kalpasanna, imbilin ni Saul kadagiti ofisialesna, “Ibirokandak iti babai a makium-uman iti espiritu a mabalinko a pakiumanan.” Imbagada kenkuana nga adda maysa a babai a makium-uman iti espiritu idiay Endor.

8 Iti maysa a rabii, nanglimlimo ni Saul. Nagarruat iti sabali a pagan-anay, nangitugot iti dua kadagiti tattaona ket napanna kinita ti babai. “Makiumanka iti natay ket ibagam ti gasatko,” kinuna ni Saul iti babai. “Awagam ti espiritu ti tao nga inaganak.”

9 Ngem kinuna ti babai, “Awan duadua nga ammom ti inaramid ni Ari Saul. Pinagtalawna ti amin a mammadles ken makium-uman kadagiti espiritu ti natay iti Israel. Apay a mangipakatka iti palab-og a pakatayak?”

10 Nagkari ni Saul. “Iti nagan ti Apo a sibibiag, ikarik a dikanto madusa iti panangaramidmo iti daytoy,” insapatana kenkuana.

11 “Siasino ngarud ti awagak?” sinaludsod ti babai. “Ni Samuel,” insungbat ni Saul.

12 Nagparang ni Samuel ket nagikkis ti babai. Kinunana ken ni Saul, “Apay nga inallilawnak? Sika ni Ari Saul!”

13 “Dika agbuteng,” imbaga kenkuana ti ari. “Ania ti makitam?” “Makitak ti maysa nga espiritu a rumrummuar iti daga,” insungbatna.

14 “Ania ti langana?” sinaludsod ti ari. “Maysa a lakay a mangin-inut a ngumato iti daga,” insungbatna. “Nakakagay iti atiddog.” Ammon ni Saul nga isu ni Samuel, ket nagkurno iti daga kas panangipakitana iti panagraemna.

15 “Apay a singsingaennak?” kinuna ni Samuel ken ni Saul. “Apay a pinagsublinak?” “Mariribukak unay ngamin!” insungbat ni Saul. “Gubgubatendak dagiti Filisteo ket binaybay-annakon ti Dios. Dinakon sungbatan kadagiti profeta wenno kadagiti tagtagainep. Daytoy ti gapuna nga immawagak kenka tapno ibagam no ania ti rumbeng nga aramidek.”

16 Kinuna ni Samuel, “Apay nga awagannak no binaybay-annakan ti Apo ket nagbalinen a kabusormo?

17 Inaramiden ti Apo kenka ti imbagana kaniak idi: Inikkatna kenka ti pagarian ket intedna ken ni David.

18 Dimo tinungpal ti bilin ti Apo. Dimo ngamin dinadael a namimpinsan dagiti Amalekita ken dagiti amin a kukuada. Daytoy ti gapuna a kastoy ti ar-aramiden kenka ti Apo.

19 Yawatnakanto agraman ti Israel iti pannakabalin dagiti Filisteo. Inton bigat, tumiponkanto kaniak, sika ken dagiti annakmo. Yawatto met ti Apo ti armada ti Israel iti pannakabalin dagiti Filisteo.”

20 Nagbuteng ni Saul iti imbaga ni Samuel ket dagus a natuang ken naunnat iti daga. Napakapsutan ta nagmalmalem ken nagpatpatnag nga awan kinnanna.

21 Napan ti babai iti ayan ni Saul ket idi makitana a kasta unay ti pannakariribuk ti ari, kinunana, “Apo, impustak ti biagko a nangaramid iti dawatmo.

22 Ita, pangngaasim ta aramidem met ti dawatko. Palubosannak koma ta idasaranka iti kanem. Masapul a manganka tapno adda pamigsam nga agbiahe.”

23 Nagkedked ni Saul ket imbagana a pulos a saan a mangan. Ngem pinilit met dagiti ofisialesna a mangan. Impangagna met laeng ti dawatda ket timmakder sa napan nagtugaw iti katre.

24 Dinardaras ti babai a pinarti ti urbon ti baka a palpalukmegenna. Nangala iti arina, insaganana ket nangluto iti tinapay nga awan ti lebadurana.

25 Impasangona dagiti taraon ken ni Saul ken kadagiti ofisialesna. Nanganda iti naidasar. Kalpasan ti pannanganda, pimmanawda iti dayta met la a rabii.

29

1 Inummong dagiti Filisteo ti amin a mannakigubatda ket nagkampoda idiay Afec. Nagkampo met dagiti Israelita iti asideg ti ubbog iti Tanap ti Jezreel.

2 Nagmartsa dagiti lima nga ari a Filisteo ket impanguloanda dagiti buyotda a buklen ti ginasut ken rinibu a tattao. Adda ni David ken dagiti tattaona iti likud agraman ni Akis.

3 Idi nakita ida dagiti kapitan a Filisteo, sinaludsodda, “Ania ti kukuaen ditoy dagitoy a Hebreo?” Simmungbat ni Akis, “Dayta ni David a maysa nga ofisial ni Saul nga ari ti Israel. Nabayagen nga adda kaniak. Manipud idi immay, awan pay nagbiddutanna.”

4 Ngem nakapungtot dagiti kapitan a Filisteo ken ni Akis ket kinunada kenkuana, “Pagsubliem dayta a tao iti ili nga intedmo kenkuana. Dimo palubosan a kumuyog kadatayo amangan no liputannatayo ket agbalin a kabusor inton madama ti ranget. Ta awanen ti nasaysayaat a panggun-odna iti parabur ni apona no di ti panangpapatayna kadagiti tattaotayo!

5 Kinapudnona, isu dayta ni David nga ikankanta dagiti babbai bayat ti panagsasalada: ‘Rinibu ti pinatay ni Saul, ngem pinullo ribu ti pinatay ni David!’”

6 Inayaban ni Akis ni David ket kinunana kenkuana, “Ammok a napudnoka kaniak ket isapatak daytoy iti nagan ti sibibiag a Dios ti Israel. Maragsakanak iti ikukuyogmo kaniak tapno makirangetka iti daytoy a gubat. Manipud simmangpetka, awan pay ti nasarakak a biddutmo. Ngem saandaka kayat dagiti dadduma nga ari.

7 Ngarud, agawidka a sitatalna ket dika agaramid iti aniaman a mamagpungtot kadakuada.”

8 “Ania kadi ti dakes nga inaramidko?” insungbat ni David. “Pulos nga awan ti nasarakam a biddut kaniak, apo, manipud nagserbiak kenka. Apay kadi a diak mabalin ti kumuyog kenka, sika nga apok ken arik, tapno gubatek dagiti kabusormo?”

9 “Ammok a napudnoka kaniak ket ibilangka a kas anghel ti Dios,” insungbat ni Akis. “Ngem imbaga dagiti dadduma nga ari a dimo mabalin ti kumuyog kadakami iti paggugubatan.

10 Ngarud, David, sapaem ti bumangon inton bigat, agraman dagiti amin a kimmuyog kenka a nangpanaw ken ni Saul, ket pumanawkayo apaman nga aglawag.”

11 Kabigatanna, nasapa a nagrubbuat ni David ken dagiti tattaona tapno agsublida idiay Filistia. Intuloy dagiti Filisteo ti napan idiay Jezreel.

30

1 Dua nga aldaw sakbay a simmangpet ni David ken dagiti tattaona idiay Siklag, rinaut dagiti Amalekita ti abagatan a Juda. Rinautda met ti Siklag sada pinuoran.

2 Awan pinatayda ngem tiniliwda dagiti amin a babbai ket innalada ida idi pumanawda.

3 Idi sumangpet da David ken dagiti tattaona, nasarakanda a napuoran a namimpinsan ti ilida ket naitalaw dagiti assawada ken dagiti annakda. Nairaman a naitalaw da Ahinoam ken Abigail nga assawa ni David. Nagsangit ni David ken dagiti tattaona agingga a napaksuyanda.

4

5

6 Dakdakkel manen ti parikut ni David. Nasaem unay ti rikna dagiti tattaona gapu iti pannakapukaw dagiti annakda, ket panggepda nga uboren ni David. Ngem pinapigsa ni Yahweh a Diosna.

7 Kinuna ni David ken ni Abiatar a padi nga anak ni Ahimelec, “Yegmo ditoy ti efod.” Ket napan innala ni Abiatar.

8 Sinaludsod ni David ken ni Yahweh, “Innak kadi kamaten dagiti rimmaut? Makamakamko ngata ida?” “Wen, inka kamaten ida,” insungbatna. “Awan duadua a makamakammo ida ket ispalem dagiti naitalaw.”

9 Nagrubbuat ngarud ni David ken dagiti 600 a tattaona. Idi dumtengda iti waig ti Besor, nagbati ti 200 ta nabannogda unayen ket dida kabaelan ti bumallasiw. Intuloy ni David ken dagiti 400 a tattaona ti pannagnada.

10

11 Iti away, adda agtutubo nga Egipcio a nasarakan dagiti tattaona ket indatagda kenkuana. Inikkanda iti kanen ken danum,

12 sumagmamano a napakebbet nga igos ken dua a karaay nga ubas. Nangan ti agtutubo ket nagsubli ti pigsana. Tallo nga aldaw ken tallo a rabii a pulos a di nangan wenno imminum.

13 Sinaludsod ni David, “Taga-anoka? Siasino ti apom?” “Maysaak nga Egipcio,” insungbatna. “Tagabunak ti maysa nga Amalekita. Imbatinak ti apok ta nagsakitak. Tallo nga aldawen ti napalabas.

14 Rinautmi ti sakup dagiti Kereteo, ti akin-abagatan a Juda, ti daga a masakupan dagiti kapuonan ni Caleb. Pinuoranmi ti Siklag.”

15 “Kuyogennak man a mapan kadagiti rimmaut?” dinawat ni David. “Kuyogenka no la ket isapatam iti nagan ti Dios a dinakto patayen wenno isubli ken ni apok,” kinunana.

16 Kinuyogna ngarud ni David iti ayan dagiti rimmaut. Sadiay, nawaraswaras dagiti Amalekita. Agpapangan, agiinum ken agrarambakda gapu iti nakaad-adu a sinamsamda idiay Filistia ken Juda.

17 Iti parbangon ti sumuno nga aldaw, rinaut ni David ida ket nakigubat agingga iti sumipnget. Awan ti nakalibas nga Amalekita, malaksid ti 400 nga agtutubo a lallaki a naglibas a nagsakay kadagiti kamelio.

18 Inispal ni David ti amin nga innala dagiti Amalekita agraman dagiti dua nga assawana.

19 Napasublina ti amin, agraman dagiti annak dagiti tattaona ken dagiti amin a sinamsam dagiti rimmaut.

20 Napasublina met ti amin a pangen ken arban. Inabog dagiti tattaona dagiti amin nga animal iti sangoananda, ket kinunada, “Kukua dagitoy ni David!”

21 Kalpasanna, nagsubli ni David kadagiti 200 a tattaona. Dagitoy dagidi nagbati iti waig ti Besor, ta nabannogda unay idin ket didan kabaelan ti kumuyog kenkuana. Sinabatda ni David ken dagiti tattaona. Siraragsak ni David a napan nangkablaaw kadakuada.

22 Ngem nagsao ti sumagmamano a nauyong ken awan serserbina a tattao a kimmuyog idi ken ni David. “Saanda a kimmuyog kadatayo,” kinunada. “Ditay ngarud ibingayan ida kadagiti nasamsam. Mabalinda nga alaen dagiti assawa ken annakda ket pumanawdan.”

23 Ngem kinuna ni David, “Kakabsatko, diyo mabalin nga aramiden daytoy. Bigbigenyo ti impaay ti Apo kadatayo. Sinalaknibannatayo ket inyawatna kadatayo ti bunggoy a nangraut kadatayo.

24 Awan ti umanamong iti daytoy a singasingyo. Masapul nga agpapada ti bingay ti tunggal maysa. Agpada ti bingay ti agbati a mangbantay kadagiti alikamen ken ti mapan iti paggugubatan.”

25 Manipud idin, daytoy ti impaannurot ni David maipapan iti pannakabingay ti nasamsam ket tinungpal ti entero nga Israel.

26 Idi nagsubli ni David idiay Siklag, pinaipanna kadagiti panglakayen ti Juda ti dadduma a nasamsam. Pinaibagana: “Adtoy ti maysa a sagut a naggapu iti nasamsam nga innalami kadagiti kabusor ti Apo.”

27 Pinaipanna dagitoy kadagiti agnaed iti Betel; Rama iti abagatan a paset ti Juda, Jattir,

28 Aroer, Sifmot, Estemoa,

29 Racal, kadagiti kapuonan ni Jerameel, kadagiti Kineo,

30 ken kadagiti tattao iti ili ti Horma, Borasan, Atac,

31 ken Hebron. Pinatulodanna ti amin a lugar a napnapananna ken dagiti tattaona.

31

1 Sinunson dagiti Filisteo dagiti Israelita idiay Bantay Gilboa. Adu ti natay kadagiti Israelita ket nagtataray dagiti dadduma agraman ni Saul ken dagiti annakna.

2 Ngem nakamatan ida dagiti Filisteo ket pinatayda ti tallo kadagiti annakna, da Jonatan, Abinadab ken Malkisua.

3 Napinget ti ranget iti likmut ni Saul. Napuntaan kadagiti pana ti kabusor ket nakaro ti sugatna.

4 Kinunana iti agtutubo a para-awit kadagiti igamna, “Asutem ti kampilanmo ket patayennak tapno didak umay pagang-angawan dagidiay awan diosna a Filisteo.” Ngem kasta unay ti buteng ti agtutubo ket nagkedked a mangtungpal iti naibilin kenkuana. Innala ngarud ni Saul ti bukodna a kampilan sana rinugmaan.

5 Idi makita ti agtutubo a natayen ni Saul, rinugmaanna met ti bukodna a kampilan ket natay a kas kenkuana.

6 Iti dayta nga aldaw, natay ni Saul, dagiti tallo nga annakna, ti agtutubo, agraman amin a tattaona.

7 Idi madamag dagiti Israelita nga agnanaed iti sabali a bangir ti Tanap ti Jezreel ken iti ballasiw ti Karayan Jordan a nagtataray ti armada ti Israel ken natay ni Saul agraman dagiti annakna, binaybay-andan dagiti ilida sada nagtataray. Kalpasanna, simmangpet dagiti Filisteo ket sinakupda dagiti ilida.

8 Iti sumuno nga aldaw kalpasan ti gubat, idi napan nagsamsam dagiti Filisteo kadagiti napapatay, nasarakanda dagiti bangkay ni Saul ken dagiti tallo nga annakna a naiwalang idiay Bantay Gilboa.

9 Pinutolanda ni Saul sada innala dagiti igamna. Nangibaonda kadagiti napan iti entero a Filistia a mangipakaammo iti naimbag a damag kadagiti didiosenda ken kadagiti kailianda.

10 Kalpasanna, inkabilda dagiti igam ni Saul iti templo ni Astarte a diosa sada inlansa ti bangkayna iti bakud ti siudad ti Bet-san.

11 Nadamag dagiti taga-Jabes, idiay Galaad, ti inaramid dagiti Filisteo iti bangkay ni Saul.

12 Nagrubbuat dagiti katuturedan kadakuada ket nagpatpatnagda a nagdaliasat. Idi dumtengda idiay Bet-san, imbabada dagiti bangkay ni Saul ken dagiti annakna manipud iti bakud ket inyawidda ida idiay Jabes. Pinuoranda dagiti bangkay,

13 innalada dagiti tultulang sada inkali ida iti sirok ti salamagi iti ili. Pito nga aldawda a nagayunar.