1

1 Lakay unayen idi ni Ari David. Uray agrurutap dagiti yules kenkuana, saanen a pumudot ti bagina.

2 Kinuna ngarud dagiti ofisialesna, “Natan-ok nga Ari, ibirokandaka iti balasitang a mangbantay ken mangtaripato kenka. Agidda iti abaymo tapno pumudotka.”

3 Adda dagiti naibaon a mangsursor iti entero nga Israel tapno agbirokda iti napintas a balasitang. Idiay Sunem, nasarakanda ni Abisag ket indatagda iti ari.

4 Nakapimpintas ti balasitang. Binantayan ken inaywananna ti ari, ngem saan a sinagid ni David.

5 Natayen ni Absalom ket ni Adoniha nga anak ni Haggit ti kalakayan a sibibiag nga anak ni David. Nakatataer ni Adoniha ket pulos nga awan pay nangbabalawan ti amana kenkuana. Tarigagayna ti agbalin nga ari. Nangala kadagiti lugan a pakigubat ken kadagiti kabalio ken 50 a lallaki a mangsalaknib kenkuana.

6

7 Nakiuman ken ni Joab kasta met ken ni Abiatar a padi ket immanamongda iti itutulongda kenkuana. (Ni Zeruyas ti ina ni Joab.)

8 Ngem saan nga inayonan da Zadok a padi, Benaias nga anak ni Jehoyada, Natan a profeta, Simei, Reihi ken dagiti guardia ni David ti panggep ni Adoniha.

9 Iti maysa nga aldaw, napan ni Adoniha iti Bato ti Uleg, iti asideg ti ubbog ti Enrogel. Sadiay, nagidaton kadagiti sakrifisio a karnero, toro a baka ken kadagiti napalukmeg nga urbon ti baka. Inawisna a dumar-ay dagiti kakabsatna—nga annak ni Ari David ken dagiti ofisiales ti ari a taga-Juda.

10 Ngem dina inawis ni Solomon a kabsatna iti ama, ni Natan a profeta, ni Benaias wenno dagiti guardia ti ari.

11 Napan ni Natan ken ni Batseba nga ina ni Solomon ket sinaludsodna, “Dimo pay kadi nadamag nga insaad ni Adoniha ti bagina nga ari? Ket saan nga ammo daytoy ni Ari David!

12 No kayatmo a maisalakankayo nga agina, kastoy ti aramidem:

13 Dagdagusem ti mapan ken ni Ari David ket saludsodem kenkuana, ‘Natan-ok nga Ari, dimo met aya insapata idi kaniak a ninto Solomon nga anakko ti sumukat kenka nga ari? Apay ngarud a naisaaden ni Adoniha nga ari?’”

14 Ket innayon ni Natan, “Inton madama ti pannakisaom ken ni Ari David, sumrekakto ket patalgedak ti imbagam.”

15 Napan ngarud ni Batseba iti kuarto ti ari. Lakay unayen ti ari. Madama idi a tartaripatoen ni Abisag, ti babai a taga-Sunem.

16 Nagruknoy ni Batseba iti sangoanan ti ari. “Ania ti masapulmo?” sinaludsod ni Ari David.

17 Simmungbat ni Batseba, “Natan-ok nga Ari, insapatam idi kaniak iti nagan ti Apo a Diosmo a ni Solomon nga anakko ti sumukatto kenka nga ari.

18 Ngem naisaaden nga ari ni Adoniha ket dimo ammo a naaramid daytoy.

19 Nagidaton iti adu a baka, karnero ken kadagiti napalukmeg nga urbon ti baka. Inawisna dagiti annakmo, ni Abiatar a padi ken ni Joab a kapitan ti armadam a dumar-ay iti padaya. Ngem dina inawis ni Solomon nga anakmo.

20 Natan-ok nga Ari, ur-urayen dagiti amin nga Israelita nga ipakaammom no siasino ti sumukat kenka a kas ari.

21 No dimo ipakaammo, kalpasan ti ipapataymo, maibilangkamto ken ni Solomon nga anakko a kas traidor.”

22 Agsasao pay laeng ni Batseba idi sumangpet ni Natan a profeta.

23 Naipakaammo ti kaaddana iti palasio ket simrek ni Natan. Nagtamed iti sangoanan ti ari

24 sana kinuna, “Natan-ok nga Ari, impakaammom kadi a ni Adoniha ti sumukat kenka?

25 Ita nga aldaw, napan nagidaton iti adu a baka, karnero ken napalukmeg nga urbon ti baka. Inawisna dagiti amin nga annakmo, ni Joab a kapitan ti armadam ken ni Abiatar a padi. Madama ita ti panagrarambakda ket yik-ikkisda, ‘Agbiag ni Ari Adoniha!’

26 Ngem dinak inawis, apo. Dina met inawis ni Zadok a padi wenno ni Benaias wenno ni Solomon.

27 Inanamongam kadi, Natan-ok nga Ari, a maaramid amin dagitoy ket dimo pay imbaga kadagiti ofisialesmo no siasino ti sumukat kenka a kas ari?”

28 Kinuna ni Ari David, “Pagsubliem ni Batseba.” Simrek ni Batseba ket nagtakder iti sangoanan ti ari.

29 Kinunana kenkuana, “Ikarik iti imatang ti sibibiag nga Apo, isu a nangispal kaniak iti amin a pakarigatak,

30 nga ita nga aldaw, tungpalek ti inkarik kenka idi iti nagan ti Apo a Dios ti Israel a ni Solomon nga anakmo ti sumukat kaniak nga ari.”

31 Nagtamed ni Batseba ket kinunana, “Agbiag koma iti agnanayon ti ari nga apok.”

32 Pinaayaban ni Ari David da Zadok, Natan ken Benaias. Idi dumatag dagiti tallo,

33 kinunana kadakuada, “Alaenyo dagiti ofisiales nga agserserbi iti tronok. Pagsakayenyo ni Solomon nga anakko iti bukodko a mulo ket kuyogenyo a mapan idiay Ubbog ti Gihon.

34 Sadiay ti pangkonsagraran kenkuana da Zadok ken Natan a kas ari iti entero nga Israel. Pagunienyonto dagiti trumpeta sayo ipukkaw, ‘Agbiag ni Ari Solomon!’

35 Kuyogenyonto met la nga agsubli ket agtugaw iti tronok. Suktannak a kas ari, ta isu ti pinilik a mangituray iti Israel ken Juda.”

36 “Maaramid ti imbagam,” insungbat ni Benaias, “ket sapay koma ta patalgedan daytoy ti Apo a Diosmo.

37 Kas iti kaadda ti Apo kenka, Natan-ok nga Ari, kasta koma met ti kaaddana ken ni Solomon ket narangrang-ay koma ti pagarian bayat ti panagturayna ngem ti panagturaymo.”

38 Nagrubbuat da Zadok, Natan, Benaias agraman dagiti guardia ti ari. Pinagsakayda ni Solomon iti mulo ni Ari David sada kinuyog a napan iti Gihon.

39 Idi dumtengda sadiay, innala ni Zadok ti lana ti olibo nga innalana iti nasagradoan a tolda, ket kinonsagrarna ni Solomon. Pinagunida ti trumpeta ket impukkaw dagiti tattao, “Agbiag ni Ari Solomon!”

40 Kimmuyogda amin ken ni Solomon a nagsubli iti siudad. Iti dalan, agririawda iti ragsak ken agtoktokarda iti flauta. Kasla madayyeg ti daga gapu iti ariwawada.

41 Dandani malpas ti panagpapangan da Adoniha ken dagiti sangailina idi mangngegda ti ariwawa. Nangngeg ni Joab ti uni ti trumpeta ket kinunana, “Ania ti kayat a sawen ti ariwawa iti siudad?”

42 Agsasao pay laeng idi dumteng ni Jonatan nga anak ni Abiatar a padi. “Sumrekka,” kinuna ni Adoniha. “Naimbagka a tao ket nalabit a mangyegka iti naimbag a damag.”

43 “Saan a naimbag ti damag a yegko,” insungbat ni Jonatan. “Insaaden ni Natan-ok nga Ari David ni Solomon a kas ari.

44 Imbaonna da Zadok, Natan, Benaias, ken dagiti guardia ti palasio a mangkuyog kenkuana. Pinagsakayda ni Solomon iti mulo ti ari

45 ket napanda iti Ubbog ti Gihon a nangikonsagraran da Zadok ken Natan kenkuana nga ari. Nagsublida iti siudad nga agik-ikkis iti ragsakda. Umariwawa dagiti tattao. Dayta ti ariwawa a mangmangngegyo.

46 Ni Solomonen ti ari.

47 Uray dagiti ofisiales ti pagarian, napanda kinablaawan ni Ari David ket kinunada, ‘Sapay koma ta aramiden ti Diosmo ni Solomon a nalatlatak ngem sika. Narangrang-ay koma ti pagarian bayat ti panagturayna ngem ti panagturaymo.’ Kalpasanna, nagdumog ti ari iti iddana ket nagdaydayaw

48 sa nagkararag: ‘Idaydayawtayo ti Apo a Dios ti Israel, isu a nangisaad ita nga aldaw iti maysa kadagiti kaputotak a sumukat kaniak nga ari ket pinalubosannak a makaimatang iti daytoy!’”

49 Nagbuteng dagiti sangaili ni Adoniha ket nagpapanawda.

50 Nagbuteng met ni Adoniha ken ni Solomon. Ket dinagdagusna ti napan nagkamang iti nasagradoan a Tolda sa kimpet kadagiti sinan-sara ti altar.

51 Naipakaammo ken ni Ari Solomon a mabuteng kenkuana ni Adoniha ket kumkumpet kadagiti sinan-sara iti altar. Naibaga kenkuana ti kinuna ni Adoniha, “Kayatko nga umuna pay nga isapata kaniak ni Ari Solomon a dinak papapatay.”

52 Insungbat ni Solomon, “No maipakitana a napudno a lalaki, saan a masagid uray ti maysa la a buokna. Ngem no saan, masapul a mapapatay.”

53 Pinaalana ni Adoniha ket inyulogda manipud iti altar. Naidatag ni Adoniha iti ari ket nagtamed kenkuana. Kinuna ti ari, “Mabalinmon ti agawid.”

2

1 Idi dandani matayen ni David, inayabanna ni Solomon nga anakna ket intedna dagiti maudi a bilinna:

2 “Asidegen ti innak panaginana. Bumilegka ket ipakitam a malalakika.

3 Aramidem dagiti pagrebbengam iti Apo a Diosmo. Tungpalem amin a linteg ken bilinna a kas nailanad iti Linteg ni Moises tapno agballigika iti amin nga aramidmo iti uray sadino a papanam.

4 No aramidem daytoy, tungpalento ti Apo ti karina idi imbagana kaniak nga agturayto dagiti kaputotak iti Israel no la ket naannadda nga agtulnog kadagiti bilinko iti amin a puso ken kararuada.

5 “Adda pay sabali nga ibilinko. Malagipmo ti inaramid kaniak ni Joab? Pinatayna dagiti dua a kapitan ti armada ti Israel—ni Abner nga anak ni Ner ken ni Amasa nga anak ni Jeter. Ammom a pinatayna ida iti tiempo ti talna a kas panagibalesna kadagiti panagpapatayda idi tiempo ti gubat. Pinatayna dagiti awan basolna; ita, siak ti agikaro iti inaramidna ket agsagabaak.

6 Ammomon ti aramidem. Masapul a nadawel ti ipapatayna.

7 “Ngem kaasiam koma dagiti annak ni Barsillai a taga-Galaad. Aywanam ida. Ngamin, naimbagda kaniak idi itartarayak daydi kabsatmo nga Absalom.

8 “Dakes ti inaramid kaniak ni Simei nga anak ni Gera a taga-Bahurim iti sakup ti Benjamin. Inlunodnak iti daydi nga aldaw nga ipapanko idiay Mahanaim ngem idi masabatnak iti Karayan Jordan, insapatak kenkuana a diak papapatay.

9 Nupay kasta, dusaem a dusaen. Ammom ti aramidem ket masapul a papapataymo.”

10 Natay ni David ket naitabon iti Siudad ni David.

11 Uppat a pulo a tawen a nagari iti Israel. Pito a tawen a nagturay idiay Hebron ken 33 a tawen idiay Jerusalem.

12 Nagari ni Solomon a sukat ni amana a David, ket natalged ti panagturayna iti pagarian.

13 Napan ni Adoniha nga anak ni Haggit ken ni Batseba nga ina ni Solomon. “Nasayaat kadi ti panggepmo nga immay?” sinaludsod ni Batseba. “Wen,” insungbat ni Adoniha

14 sana innayon, “Adda koma dawatek kenka.” “Ania dayta?” sinaludsod ni Batseba.

15 Kinuna ni Adoniha, “Ammom a siak koma ti nagari kas ninamnama ti amin iti Israel. Ngem sabali ti naaramid ta ni kabsatko ti nagari ta isu ti pagayatan ti Apo.

16 Ita, adda kiddawek kenka ket dinak koma paayen.” “Ania ti kiddawem?” sinaludsod ni Batseba.

17 Kinuna ni Adoniha, “Ipakpakaasim ken ni Ari Solomon nga itedna nga asawak ni Abisag a Sunamita. Ammok a dinaka paayen.”

18 “Ala wen,” insungbat ni Batseba. “Bay-am ta siak ti makisao iti ari.”

19 Napan ni Batseba ken ni Ari Solomon tapno ibagana ti dawat ni Adoniha. Timmakder ti ari a nangkablaaw ken ni Batseba ket nagtamed ken ni inana. Nagtugaw iti tronona sa nagpaala iti pagtugawan ni inana. Nagtugaw ni Batseba iti makannawanna.

20 Kinuna ni Batseba, “Adda la bassit kiddawek kenka. Dinak koma paayen.” “Ania ti kiddawenyo?” sinaludsodna. “Dikayo mabalin a paayen.”

21 Kinuna ni Batseba, “Itedmo koma ni Abisag nga asawaen ni kabsatmo nga Adoniha.”

22 “Apay a kiddawem kaniak nga itedko ni Abisag ken ni Adoniha?” sinaludsod ti ari. “Kasla metten kiniddawmo nga itedko met kenkuana ti trono. Total, isu ti inauna a kabsatko ket kaduana pay ni Abiatar a padi ken ni Joab!”

23 Kalpasanna, insapata ni Solomon, “Gapu ta kiniddaw ni Adoniha daytoy, ti biagna ti pagbayadna. Patayennak ti Dios no diak aramiden daytoy!

24 Natalged ti panangisaad ti Apo kaniak iti trono ni David nga amak. Tinungpalna ti karina ket intedna ti pagarian kaniak ken kadagiti kaputotak. Isapatak iti imatang ti sibibiag nga Apo a mapapatay ni Adoniha ita met la nga aldaw!”

25 Binilin ni Ari Solomon ni Benaias. Rimmuar ni Benaias ket pinatayna ni Adoniha.

26 Kinuna ni Ari Solomon ken ni Abiatar a padi, “Agawidka idiay ilim nga Anatot. Rumbeng a matayka, ngem dikan papapatay gapu ta inay-aywanam ti Lakasa ti Tulag ti Apo idi panawen ni David nga amak ken gapu ta nakipagrigrigatka kenkuana iti amin a nagpasaranna.”

27 Iti kasta, inikkat ni Solomon ni Abiatar a kas padi ni Yahweh. Natungpal ngarud ti sao ni Yahweh idiay Silo maipapan ken ni Eli a padi ken dagiti kaputotanna.

28 Idi nadamag ni Joab ti napasamak, nagkamang iti Tolda ti Dios ket kimpet kadagiti sinan-sara iti nagsusulian ti altar. (Inayonanna ni Adoniha ngem dina kinanunongan ni Absalom.)

29 Idi maammoan ni Solomon a naglemmeng ni Joab iti nasagradoan a Tolda ket adda iti altar, nangibaon iti mapan mangsaludsod kenkuana no apay a nagkamang sadiay. Imbaga ni Joab a nagkamang ken ni Yahweh agsipud ta mabuteng ken ni Solomon. Ngarud, binaon ni Solomon ni Benaias a mapanna patayen ni Joab.

30 Napan ni Benaias iti nasagradoan a Tolda ket kinunana ken ni Joab, “Imbilin ti ari a rummuarka.” “Diak kayat,” insungbat ni Joab. “Matayak ditoy.” Nagsubli ni Benaias iti ari ket impakaammona ti imbaga ni Joab.

31 “Aramidem ti pagayatanna,” insungbat ni Solomon. “Patayem samo itabon. Iti kasta, saanen a siak ken ti familiak ti agikaro iti panangpatayna kadagiti tattao nga awan basolna.

32 Dusaen ti Apo ni Joab gapu kadagitoy nga inaramidna a dina impakaammo ken ni amak a David. Pinatayna ti dua a lallaki a naim-imbag ngem isu: ni Abner a kapitan ti armada ti Israel ken ni Amasa a kapitan ti armada ti Juda.

33 Agdissuor ken ni Joab ken kadagiti kaputotanna ti agnanayon a pannakadusada gapu kadagitoy nga inaramidna. Ngem kanayon a pagballigien ti Apo dagiti kaputotan ni David nga agtugaw iti tronona.”

34 Napan ngarud ni Benaias iti nasagradoan a Tolda ket pinatayna ni Joab. Naitabon ni Joab iti balayna iti away.

35 Kas sukat ni Joab, insaad ti ari ni Benaias a kapitan ti armada. Insaadna met ni Zadok a padi iti lugar ni Abiatar.

36 Pinaayaban ti ari ni Simei ket kinunana kenkuana, “Agpatakderka iti balaymo ditoy Jerusalem. Agnaedka ditoy ket dika pumampanaw iti siudad.

37 No pumanawka ket mapanka iti labes ti Waig ti Kidron, awan duadua a matayka ket sikanto met la ti akimbasol.”

38 “Aramidek ti ibagam, Natan-ok nga Ari,” insungbat ni Simei. Nabayag a nagnaed ni Simei idiay Jerusalem.

39 Ngem kalpasan ti tallo a tawen, dua kadagiti tagabuna ti nagtalaw ket nagkamangda ken ni Aquis nga ari ti Gat ken anak ni Maaca. Idi madamag ni Simei nga addada idiay Gat,

40 sinilyaanna ti asnona ket napan ken ni Ari Aquis tapno sapulenna dagiti tagabuna. Nasarakanna ida ket inyawidna ida.

41 Idi nadamag ni Solomon ti inaramid ni Simei,

42 pinaayabanna ket kinunana kenkuana, “Pinagkarika idi a dika pumampanaw ditoy Jerusalem. Binallaaganka a no rummuarka iti siudad, awan duadua ti pannakapapataymo. Dimo met aya imbaga a tungpalem daytoy?

43 Apay ngarud a dimo tinungpal ti karim ket sinalungasingmo ti bilinko?

44 Ammom ti amin a kinadakes nga inaramidmo iti daydi amak a David. Dusaennaka ti Apo iti daytoy.

45 Ngem bendisionannak ti Apo ket ipasdekna a sitatalged iti agnanayon ti pagarian ni David.”

46 Binilin ti ari ni Benaias. Rimmuar ni Benaias ket napanna pinatay ni Simei. Naan-anayen ti kinatalged ti panangituray ni Solomon iti pagarian.

3

1 Nakikappon ni Solomon iti ari ti Egipto babaen iti panangasawana iti anak ti ari. Inyawid ni Solomon ti asawana ket pinagnaedna iti Siudad ni David bayat ti pannakabangon ti palasiona, ti Templo ken ti bakud ti siudad.

2 Awan pay idi ti templo a nabangon a pagdaydayawan ken ni Yahweh. Agidatdaton pay laeng dagiti tattao kadagiti sakrifisio iti nadumaduma nga altar.

3 Ipatpateg ni Solomon ni Yahweh ket tinungpalna dagiti bilin daydi amana a David. Ngem nagparti met kadagiti animal ket indatagna dagitoy a kas daton a mapuoran iti nadumaduma nga altar.

4 Naminsan, napan ni Solomon idiay Gabaon tapno agidatag kadagiti sakrifisio gapu ta adda sadiay ti kalatakan nga altar. Iti napalabas, ginasgasut nga animal ti pinuoranna sadiay a kas daton.

5 Iti dayta a rabii, nagparang ni Yahweh kenkuana iti maysa a tagtagainep ket sinaludsodna, “Ania ti kayatmo nga itedko kenka?”

6 Simmungbat ni Solomon, “Imparparangarangmo ti natan-ok nga ayatmo ken ni adipenmo a David nga amak, gapu ta napudno kenka, naimbag ken nalinteg a tao. Intultuloymo nga imparangarang kenkuana ti natan-ok ken di agbalbaliw nga ayatmo. Pinaraburam iti anak a madama ita nga agturay iti lugarna.

7 O Apo a Dios, insaadnak nga ari a kas sukat daydi amak uray no ubingak unay ket awan pay ammok maipapan iti panagturay.

8 Addaak iti sidong dagiti pinilim a tattaom, isuda a saan a mabilang ti kaaduda.

9 Ikkannak ngarud iti sirib a kasapulak tapno nalinteg ti panangiturayko kadagiti tattaom ken tapno ammok a paggiddiaten ti dakes ken naimbag. No dinak ikkan, kasano a kabaelak ti mangituray kadagiti nakaad-adu a tattaom?”

10 Naragsakan ni Yahweh ta daytoy ti dinawat ni Solomon

11 ket kinunana kenkuana, “Agsipud ta kinasirib a mangituray a sililinteg ti dinawatmo a saan ketdi a ti atiddog a panagbiag wenno kinabaknang wenno ti biag dagiti kabusormo,

12 itedko ti dinawatmo. Paraburanka iti kinasirib ken pannakaawat. Awanen ti masirsirib ngem sika ket awanto metten ti tumaud a masirsirib.

13 Itedko pay kenka ti saanmo a dinawat! Iti urnos ti panagbiagmo, ikkanka iti sanikua ken dayaw a saan a maartapan ti siasinoman nga ari.

14 No agtulnogka kaniak a kas iti daydi amam a David ket tungpalem dagiti linteg ken bilinko, ikkanka iti atiddog a panagbiag.”

15 Nakariing ni Solomon ket nabigbigna a nagsao kenkuana ti Dios iti maysa a tagtagainep. Idi nagsubli idiay Jerusalem, napan iti sangoanan ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh ket nagidatag kadagiti daton a mapuoran ken daton a pakikappia. Kalpasanna, pinadayaanna dagiti amin nga ofisialesna.

16 Naminsan, adda dua a balangkantis a babbai a napan dimmatag ken ni Ari Solomon.

17 Kinuna ti maysa kadakuada, “Natan-ok nga Ari, kaduak daytoy a babai nga agnaed iti maymaysa a balay. Adda idi agpasngayak iti maladaga a lalaki.

18 Tallo nga aldaw kalpasan ti panagpasngayko, nangipasngay met iti lalaki. Dakdakami laeng a dua ti adda iti balay.

19 Iti maysa a rabii, naaddaganna ti anakna ket natay ti ubing.

20 Bimmangon iti dayta met la a rabii ket immayna innala ti anakko sana impan iti iddana. Insukatna ti natay nga anakna iti sibibiag nga anakko.

21 Kabigatanna, idi makariingak ket pasusoek koma ti anakko, nakitak a natay met gayam. Ngem idi miningmingak a nalaing, nabigbigko a saan nga isu ti anakko.”

22 “Saan nga agpayso dayta!” insungbat ti sabali a babai. “Anakko ti sibibiag. Anakmo ti natay!” Kinuna ti umuna a babai, “Saan! Anakmo ti natay. Siak ti akin-anak iti sibibiag!” Ket kastoy ti panagsinnuppiatda iti sangoanan ti ari.

23 Kinuna ni Ari Solomon, “Agpadpadakayo nga agkuna nga anakna ti sibibiag a maladaga. Ngem awan ti mangannugot nga anakna ti natay.”

24 Nagpaala ti ari iti kampilan. Idi mayeg ti kampilan,

25 imbilinna a magudua ti maladaga; maited ti kagudua iti maysa a babai ket ti maysa a kagudua iti sabali.

26 Gapu iti ayat ti pudno nga ina iti anakna, kinunana iti ari, “Natan-ok nga Ari, pangngaasim ta dimo papatayen ti ubing! Itedmo laengen kenkuana!” Ngem kinuna ti maysa, “Dimo ited ti ubing iti uray siasino kadakami. Sige, guduaem.”

27 Kinuna ngarud ti ari, “Diyo patayen ti maladaga! Itedyo iti immuna a babai—isu ti pudpudno nga inana.”

28 Idi madamag dagiti Israelita ti pangngeddeng ti ari, napalalo ti panagraemda kenkuana ta nabigbigda nga inikkan ti Dios iti sirib a mangrisut kadagiti darum nga awan idumdumana.

4

1 Ket nagari ni Solomon iti entero nga Israel.

2 Dagitoy dagiti nangato nga ofisialesna: Ti Padi: ni Azaria nga anak ni Zadok

3 Dagiti sekretario ti palasio: da Elioref ken Ahija nga annak ni Sisa Ti agay-aywan kadagiti nakailanadan dagiti mapaspasamak: ni Josafat nga anak ni Ahilud

4 Ti komander ti armada: ni Benaias nga anak ni Jehoyada Papadi: Zadok ken Abiatar

5 Pangulo dagiti agtuturay iti probinsia: ni Azaria nga anak ni Natan Mammagbaga iti ari: ni Zabud a padi nga anak ni Natan

6 Mayordomo iti palasio: ni Ahisar Kapatas dagiti agtrabaho iti inkapilitan: ni Adoniram nga anak ni Abda

7 Nangdutok ni Solomon iti 12 a tattao a gobernador dagiti probinsia iti entero nga Israel. Isuda ti agurnong iti taraon nga aggapu iti probinsiada para iti ari ken iti amin nga adda iti palasiona. Tinawen a mangted ti tunggal maysa kadakuada iti taraon nga agpaay iti makabulan.

8 Dagitoy dagiti agturay ken dagiti probinsia a sakupda: Ben-hur: ti katurturodan ti Efraim

9 Bendeker: dagiti siudad ti Makaz, Saalbim, Betsemes, Elon, ken Bet-hanan

10 Ben-hesed: dagiti siudad ti Arubot ken Soco ken ti entero nga Hefer

11 Ben-Abinadab a nangasawa ken ni Tafat nga anak ni Solomon: ti entero a Dor

12 Baana nga anak ni Ahilud: dagiti siudad ti Taanac, Megiddo ken ti entero a daga iti asideg ti Bet-san, iti asideg ti Zaretan iti abagatan ti ili ti Jezreel agingga iti siudad ti Abel-Mehola ken ti siudad ti Jocmeam

13 Ben-geber: ti siudad ti Ramot idiay Galaad ken dagiti siudad dagiti tolda iti Galaad a kukua ti familia ni Jair nga anak ni Manases ken ti Argob idiay Basan—60 a dadakkel a siudad a nasarikedkedan ken nabalunetan dagiti ruanganda iti bronse

14 Ahinadab nga anak ni Iddo: ti siudad ti Mahanaim

15 Ahimaas a nangasawa ken ni Basemat a maysa kadagiti babbai nga annak ni Solomon: ti daga ti Neftali

16 Baana nga anak ni Husai: ti daga ti Aser ken ti ili ti Bealot

17 Josafat nga anak ni Parua: ti daga ti Isacar

18 Simei nga anak ni Ela: ti daga ti Benjamin

19 Geber nga anak ni Uri: ti daga ti Galaad nga inturayan idi ni Sihon nga ari dagiti Amorreo ken ni Og nga ari ti Basan Malaksid dagitoy sangapulo ket dua, adda gobernador a mangituray iti Juda.

20 Adu dagiti tattao ti Juda ken Israel, kas iti kaadu ti darat ti baybay. Nabuslon ti abastoda ken naragsakda.

21 Sakupen ti pagarian ni Solomon ti amin a pagilian manipud Karayan Eufrates iti daya agingga idiay Filistia iti laud ken agingga iti beddeng ti Egipto iti abagatan. Nagbuisda kenkuana ket inturayanna ida iti unos ti panagbiagna.

22 Daytoy ti inaldaw nga abasto ni Solomon: 150 a salup a nafino nga arina ken 300 a salup a makan;

23 sangapulo a baka a napalukmeg iti kuadra; 20 a baka a napalukmeg iti pagpaaraban; 100 a karnero malaksid dagiti ugsa, gasela, korso ken ganso.

24 Iturayan ni Solomon ti amin a daga iti laud ti Eufrates manipud idiay Tifsa agingga iti siudad ti Gaza iti laud. Iturayanna dagiti amin nga ari iti laud ti Eufrates. Nakikappia kadagiti amin a kabangibang a pagilian.

25 Iti panagturay ni Solomon, natalged dagiti umili ti entero a Juda ken Israel. Adda kaubasan ken mula nga igos ti tunggal familia.

26 Addaan ni Solomon iti 40,000 a kuadra para kadagiti pagpaguyod iti lugan a pakigubat ken 12,000 a nagkabalio a mannakigubat.

27 Adda batang dagiti 12 a gobernador a mangyeg iti taraon nga agpaay iti makabulan. Binulan nga yegda dagitoy nga abasto a taraon ni Solomon ken dagiti mangmangan iti palasio; itedda a kanayon ti amin a masapsapul.

28 Ited met ti tunggal gobernador ti pannakabagina a sebada ken garami a kanen dagiti kabalio a para-guyod kadagiti lugan a pakigubat ken dagiti animal a pagtrabaho. Ipanda dagitoy iti sadinoman a lugar a pakasapulanda.

29 Pinaraburan ti Dios ni Solomon iti naisangsangayan a kinasirib ken sirmata. Awan ti pumada iti kinasiribna.

30 Nasirsirib ni Solomon ngem ti amin a mamasirib a taga-daya wenno ti amin a mamasirib iti Egipto.

31 Isu ti kasiriban a tao. Nasirsirib ngem ni Etan nga Ezrahita, da Emam, Calcol ken Darda nga annak ni Mahol. Nagdinamag iti amin a kabangibang a nasion.

32 Talloribu a proberbio ken nasurok a 1,000 a kanta ti pinutarna.

33 Nagsao maipanggep iti kayo ken mula, manipud iti sedro ti Libano agingga iti hisopo nga agtubo kadagiti pader. Nagsao maipanggep kadagiti animal, tumatayab, parsua nga agkarkarayam ken ikan.

34 Nagdinamag iti entero a lubong ti kinasiribna ket nagibaon dagiti ari kadagiti tattao a dumngeg kenkuana.

5

1 Nabayagen a nadekket nga aggayyem da Hiram nga ari ti Tiro ken Ari David. Idi madamag ni Hiram a naisaad ni Solomon nga ari a sukat daydi amana, nangibaon kadagiti pannakabagina a mapan kenkuana.

2 Idi nagsubli dagiti naibaon, daytoy ti pinaibilin ni Solomon ken ni Hiram:

3 “Ammom a di nasango daydi amak a David ti nangbangon iti templo a pagdaydayawan iti Apo a Diosna. Ngamin, kanayon ti pannakigubgubatna kadagiti kabusorna a nasion iti likmutna. Dina mabangon ti templo agingga a pagballigien ti Dios ket parmekenna dagiti amin a kabusorna.

4 Ngem ita, inikkannak ti Apo a Diosko iti kappia iti amin nga aglawlawko. Awanen ti kabusorko, ket awanen ti ammok a mangraut kaniak.

5 Inkari ti Apo ken ni amak a David, ‘Ti anakmo nga isaadko nga ari a sumaruno kenka ti mangbangon iti templok.’ Inkeddengkon a bangonen ti templo a pagdaydayawan iti Apo a Diosko.

6 Ibaonmo ngarud dagiti tattaom a mapan idiay Libano ta ipukanandak kadagiti sedro. Tangdanak ida ti gatad nga ituyangmo. Tumulongto kadakuada dagiti tattaok, ta saanda a kas kadagiti tattaom a naruam nga agpukan iti kayo.”

7 Kasta unay ti ragsak ni Hiram iti dawat ni Solomon. Kinunana, “Madaydayaw ti Apo ta inikkanna ni David iti masirib nga anak a mangituray iti dayta naindaklan a nasion!”

8 Impatulodna ti sungbatna ken ni Solomon. Kinunana, “Naawatko ti mensahem. Sisasaganaak nga agpapukan kadagiti sedro ken saleng a kasapulam.

9 Isalogto dagiti tattaok dagitoy a kayo manipud Libano ket ipanda iti baybay. Pagkakamangendanto a kas balsa sada ipan iti lugar a kayatmo a pakaisangladanda. Sadiay, warwarento dagiti tattaok ida ket makaammonton dagiti tattaom. Iti biangmo, dawatek a mangtedka iti taraon a kasapulan dagiti tattaok iti palasio.”

10 Inted ni Hiram dagiti amin a masapul ni Solomon a sedro ken saleng.

11 Inikkan met ni Solomon iti 100,000 a salup a trigo ken 110,000 a galon a puro a lana ti olibo iti tunggal tawen a taraon dagiti tattaona.

12 Tinungpal ni Yahweh ti karina ket inikkanna ni Solomon iti sirib. Adda kappia iti baet da Hiram ken Solomon ket nagtulagda a taginayonenda ti nasayaat a panaglangenda.

13 Imbilin ni Ari Solomon ti pannakaayab ti 30,000 a tattao iti entero nga Israel tapno agtrabahoda nga inkapilitan.

14 Dinutokanna ni Adoniram a kapatasda. Biningayna ida iti tallo a bunggoy; sagsasangapulo ribu iti tunggal bunggoy. Makabulan ti panagtrabaho ti maysa a grupo idiay Libano ket kalpasanna agbakasionda iti dua a bulan kadagiti balbalayda.

15 Nangikabil pay ni Solomon iti 80,000 a para-tikap iti bato iti kabambantayan ket 70,000 ti para-bunag.

16 Nangisaad iti 3,300 a kapatas a mangimaton iti trabahoda.

17 Binilinna nga agtikapda iti dadakkel ken napipintas a bato nga ikabilda a fondasion ti Templo.

18 Insagana dagiti tattao da Solomon ken Hiram, agraman dagiti taga-siudad ti Byblos dagiti bato ken tarikayo a pangbangon iti Templo.

6

1 Rinugian ni Solomon a bangonen ti Templo iti maikadua a bulan a maaw-awagan iti Zif, iti maikapat a tawen a panagturayna iti Israel. Maika-480 a tawen idin kalpasan ti ipapanaw dagiti Israelita idiay Egipto.

2 Kastoy ti rukod ti uneg ti Templo: 90 a kadapan ti kaatiddogna, 30 a kadapan ti kaakabana ken 45 a kadapan ti kangatoan.

3 Akaba a kas iti santuario ti kuarto iti pagserkan. Sangapulo ket lima a kadapan ti kaunegna ken 30 a kadapan ti kaakabana.

4 Adda sinan-tawa dagiti bakud ti Templo; nail-ilet ti akinruar ngem ti akin-uneg.

5 Adda patakder a naikamang iti akinruar a bakud iti agsumbangir a sikigan ken iti likudan ti Templo. Tallo a katukad ti kangato ti tunggal patakder—7 1/2 a kadapan ti tunggal tukad.

6 Pito ket gudua a kadapan ti kaakaba ti tunggal kuarto iti akimbaba a tukad, siam a kadapan iti akintengnga, ken 10 1/2 a kadapan iti kangatoan. Uming-ingpis ti bakud ti Templo iti tunggal tukad tapno agsadag dagiti kuarto iti bakud ket saanen a maiseksek dagiti pasanggir iti bakud.

7 Iti kabambantayan ti nakaisaganaan dagiti bato tapno awan a pulos ti mangngeg a pak-ol ti martilio, wasay wenno aniaman a landok a remienta bayat ti pannakabangon ti Templo.

8 Adda iti akin-abagatan a bangir ti Templo ti ruangan ti akimbaba a tukad. Adda dagiti agdan nga agturong iti maikadua, kasta met iti maikatlo a tukad.

9 Idi malpas ti Templo, naikabil dagiti busoran ket nabobedaan kadagiti tabla a sedro.

10 Dagiti tallo a kadsaaran—7 1/2 a kadapan ti tunggal kadsaaran—ket naikamang iti akinruar a bakud ti Templo babaen kadagiti busoran a sedro.

11 Kinuna ni Yahweh ken ni Solomon,

12 “No tungpalem ti amin a linteg ken bilinko, aramidekto kenka daydi inkarik ken ni amam a David.

13 Agnaedakto iti sidong dagiti tattaok nga Israelita, iti daytoy a Templo a bangbangonem, ket pulos a diak baybay-an ida.”

14 Lineppas ngarud ni Solomon ti panangbangonna iti Templo.

15 Nakalupkopan ti akin-uneg a diding kadagiti tabla a sedro, manipud suelo agingga iti bobeda. Saleng ti suelona.

16 Adda akin-uneg a kuarto a naaramid iti kaunegan a paset ti Templo. Maawagan daytoy iti Kasasantoan a Disso. Tallopulo a kadapan ti katayagna ket nadibisionan kadagiti tabla a sedro manipud suelo agingga iti bobeda.

17 Innem a pulo a kadapan ti kaatiddog ti masungad a santuario.

18 Nakitikitan dagiti tabla a sedro kadagiti sinan-busel ken sinan-sabong. Tinapkalanda ti akin-uneg a diding kadagiti tabla a sedro isut' gapuna nga awan ti makita a bato kadagiti bakud ti Templo.

19 Iti akinlaud a paset ti Templo, naaramid ti akin-uneg a kuarto a pakaikabilan ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh.

20 Tallopulo a kadapan ti kaatiddog, 30 a kadapan ti kaakaba ken 30 a kadapan ti kangato ti akin-uneg a santuario a nakalupkopan amin iti puro a balitok. Nadidingan met ti altar kadagiti tabla a sedro.

21 Nakalupkopan iti balitok ti uneg ti Templo. Adda kawar a balitok a naibanteng iti ruangan ti akin-uneg a kuarto a nakalupkopan met iti balitok.

22 Nakalupkopan iti balitok ti entero nga uneg ti Templo, kasta met ti altar iti akin-uneg a kuarto.

23 Naaramid ti dua a sinan-kerubim iti kayo nga olibo ket naikabil iti Kasasantoan a Disso. Agtayag iti 15 a kadapan ti tunggal maysa.

24 Agpadada iti katayag ken forma. Dua ti payak ti tunggal maysa ket 7 1/2 a kadapan ti kaatiddog ti maysa a payak, isu a 15 a kadapan ti nagbaetan dagiti murdong dagiti payak.

25

26

27 Nagabayda iti Kasasantoan a Disso ket agsinnagid ti dua kadagiti siuukrad a payakda iti tengnga ti kuarto, dumanon met dagiti dua a payak kadagiti agsumbangir a bakud.

28 Nakalupkopan iti balitok dagiti dua a sinan-kerubim.

29 Naarkosan dagiti diding ti masungad a kuarto kadagiti nakitikitan nga imahen dagiti kerubim, kaykayo a palma ken sabsabong.

30 Uray ti suelo, nakalupkopan iti balitok.

31 Dua a panid ti rikep ti ridaw ti Kasasantoan a Disso. Naaramidda iti kayo ti olibo. Nagarko ti ngatoen ti ridaw.

32 Nakitikitan dagiti rikep ti ridaw kadagiti imahen dagiti kerubim, kayo a palma ken sabsabong. Nakalupkopan iti balitok dagiti panid ti ridaw, dagiti kerubim ken kaykayo a palma.

33 Naaramid iti kayo nga olibo ti bastidor ti ridaw a sumrek iti dakkel a kuarto.

34 Dua a kanaig a kayo a saleng ti rikep ti ridaw. Agkupin dagitoy ket

35 naarkosanda kadagiti nakitikitan a imahen dagiti kerubim, kaykayo a palma ken sabsabong nga agpapada ti kapuskol ti naikalupkop a balitok.

36 Adda akin-uneg a paraangan iti sango ti Templo. Nalikmut daytoy iti bakud a naaramid iti batbato ken tabla a sedro. Naibaet ti pedaso ti sedro, iti tunggal tallo a katuon a bato.

37 Naipasdek ti fondasion ti Templo iti maikapat a tawen a panagturay ni Solomon iti maikadua a bulan ti Zif.

38 Iti maika-11 a tawen a panagturay ni Solomon, iti maika-8 a bulan ti Bul, nalpas ti Templo kas mayannurot iti plano. Pito a tawen a binangon ni Solomon ti Templo.

7

1 Nangaramid met ni Solomon iti palasio a pagnaedanna ket 13 a tawen sa nalpas.

2 Kastoy ti rukod ti Salas a maawagan iti Bakir ti Libano: 150 a kadapan ti kaatiddogna, 75 a kadapan ti kaakabana ken 45 a kadapan ti kangatona. Adda tallo a binnatog nga adigi a sedro ket naiparabaw kadagitoy dagiti awanan a sedro. Sangapulo ket lima nga adigi iti tunggal binnatog. Sedro met ti bobeda ket dumanon kadagiti kuarto a pagidulinan a naisaad kadagiti adigi.

3

4 Iti agsumbangir a diding, adda tallo a batog a tawa iti tallo a tukad.

5 Rektanggulo ti bastidor dagiti tawa ken ridaw. Dagiti tallo a binnatog a tawa iti maysa a bakud agsisinnangoda kadagiti adda iti bangir a diding.

6 Pitopulo ket lima a kadapan ti kaatiddog ti salas a maawagan iti Salas dagiti Adigi ket 45 a kadapan ti kaakabana. Adda nalinongan a beranda a naisaad kadagiti adigi.

7 Nakalupkopan iti sedro ti Salas ti Trono, manipud datar agingga kadagiti pasag. Maaw-awagan pay daytoy a kuarto iti Salas a Pangukoman a pangrisutan ni Solomon kadagiti maidatag a kaso.

8 Naaramid ti pagtaengan ni Solomon iti sabali a paraangan iti likudan ti Salas a Pangukoman. Umasping kadagiti dadduma a patakder. Kasta ti binangonna a pagnaedan ti asawana nga anak ti Faraon nga ari ti Egipto.

9 Naaramid amin dagitoy a patakder, manipud kadagiti fondasion agingga kadagiti sagumaymayda, kadagiti bato a naisagana iti pagtikapan iti bato. Natikapan dagitoy a bato kas mayannurot iti rukodda ket naragadi ti akin-uneg ken akinruar a bangirda.

10 Naaramid dagiti fondasion iti dadakkel a bato a naisagana iti pagtikapan iti bato; adda dagiti bato a 15 a kadapan ket adda met dagiti agrukod iti 12 a kadapan.

11 Naparabawan dagiti fondasion iti batbato ken kayo a sedro.

12 Nadidingan ti paraangan ti palasio, ti akin-uneg a paraangan ti Templo, ken ti kuarto iti pagserkan ti Templo. Naaramid dagiti diding kadagiti sedro ken batbato. Naibaet ti katuon a sedro iti tunggal tallo a katuon a batbato.

13 Pinaayaban ni Ari Solomon ti maysa a tao nga agnagan iti Hiram nga agnaed iti siudad ti Tiro. Nalaing nga agpanday kadagiti alikamen a bronse.

14 Taga-Tiro ni amana a mammanday met iti bronse idi sibibiag pay. Nagtaud iti tribu ti Neftali ti ina ni Hiram. Masirib ken adun ti padas ni Hiram a kas mammanday. Inawatna ti awis ni Ari Solomon tapno ipanguloanna ti amin a trabaho iti bronse.

15 Nangsukog ni Hiram iti dua nga adigi a bronse a 27 a kadapan ti katayag ti tunggal maysa ket 18 a kadapan ti rukodna iti aglawlaw. Inkabilna dagitoy iti pagserkan ti Templo.

16 Nangaramid met iti dua a bronse a paratok a maisaad iti tuktok ti adigi. Agtayag ti tunggal maysa iti 7 1/2 a kadapan.

17 Naarkosan ti tuktok ti tunggal adigi iti aglilinnaga a kawar

18 ket dua nga intar ti sinan-granada a bronse.

19 Kasla sabong ti lirio ti sukog dagiti paratok. Innem a kadapan ti katayagda

20 ken naiparabawda iti nagtimbukel a paset iti ngatoen dagiti aglilinnaga a kawar. Adda dua nga intar ti sinan-granada iti lawlaw ti tunggal paratok, sagsangagasut a granada iti kada intar.

21 Impatakder ni Hiram dagiti dua a bronse nga adigi iti sango ti pagserkan ti Templo. Napanaganan iti Jakin ti akin-abagatan nga adigi ket Boaz met ti akin-amianan.

22 Naisaad dagiti sinan-lirio a paratok iti rabaw dagiti adigi. Nalpas ti pannakaaramid dagiti adigi.

23 Nanglunag ni Hiram iti bronse ket nangaramid iti nagtimbukel a tangke. Pito ket kagudua a kadapan ti kaunegna, 15 a kadapan ti ngarabna ket 45 a kadapan iti aglawlawna.

24 Nalikmut ti akinruar a ngarab iti dua nga intar a sabsabong a bronse nga 45 a kadapan iti tunggal intar a nasukog a sangsangkamaysa iti tangke.

25 Naisaad ti tangke kadagiti bukot ti 12 a sinan-baka a bronse. Sumango iti ruar dagitoy a sinan-baka ket saggatlo ti sumango iti daya, laud, abagatan ken amianan.

26 Tallo a pulgada ti kapuskol ti tangke. Kasla ngarab ti kopa ti sukog ti ngarabna ket kasla agukrad a sabong. Malaon ti tangke ti agarup 10,000 a galon a danum.

27 Nangaramid met ni Hiram iti sangapulo a bronse a kariton. Innem a kadapan ti kaatiddog ti tunggal maysa: innem a kadapan ti kaakabada ken 4 1/2 a kadapan ti katayagda.

28 Naaramid dagitoy kadagiti kuadrado a tapi a naimontar kadagiti bastidor.

29 Adda imahen dagiti leon, baka ken kerubim kadagiti tapi. Kadagiti bastidor, iti ngatoen ken iti babaen dagiti sinan-leon ken sinan-baka, adda dagiti agkawkawikaw a ladawan.

30 Adda uppat a bronse a pilid ken bronse nga ehe ti tunggal kariton. Kadagiti uppat a suli, adda dagiti bronse a pagbatayan ti palanggana; naarkosan dagitoy kadagiti imahen a nagkawikaw.

31 Adda nagtimbukel a bastidor a mamagkamang kadagiti pagbatayan ti palanggana. Agdawadaw daytoy iti 18 a pulgada manipud iti rabaw ti kariton ket umuneg iti pito a pulgada. Nakitikitan ti aglawlawna.

32 Agtayag iti 25 a pulgada ti tunggal pilid; addada iti babaen dagiti tapi ket sangsangkanayon ti ehe ken ti kariton.

33 Kasla pilid ti lugan a pakigubat ti pilid ti kariton. Pasig a bronse ti ehe, basikaw, rayos ken palaupo.

34 Natukal amin dagiti uppat a suli ti kariton; sangsangkanayon dagiti tukal ken ti kariton.

35 Adda siam a pulgada ti kaakabana a barikes a naipulipol iti rabaw ti tunggal kariton; dagiti pagbatayanna ken dagiti tapi sangsangkanayonda iti kariton.

36 Naarkosan dagiti pagbatayan ken dagiti tapi kadagiti imahen ti kerubim, leon ken kayo a palma ket masarakanda no la ket adda pagyananda. Adda dagiti agkawikaw a ladawan iti aglikmut.

37 Kastoy ti pannakaaramid dagiti sangapulo a kariton. Agpapadada iti sukog ken rukod.

38 Nangaramid pay ni Hiram iti sangapulo a palanggana, maysa a palanggana iti tunggal kariton. Innem a kadapan ti ngarab ti tunggal palanggana ket malaonna ti 200 a galon a danum.

39 Inkabilna ti lima a kariton iti Templo iti bangirna ti abagatan ken ti sabali a lima iti amianan. Inkabilna ti tangke iti abagatan-a-daya a suli ti Templo.

40 Nangaramid pay ni Hiram kadagiti banga, pala, ken malukong. Nalpasna amin a trabahona nga agpaay iti Templo ni Yahweh, kas imbaga ni Ari Solomon. Dagitoy ti inaramidna: Dagiti dua nga adigi Dagiti dua a sinan-malukong a paratok iti tuktok dagiti adigi Dagiti aglilinnaga a kawar iti tunggal paratok Dagiti 400 a sinan-granada a naipalikmut kadagiti aglilinnaga a kawar iti tunggal paratok; dua nga intar a sagsasangagasut ti adda iti tunggal paratok Dagiti sangapulo a kariton Dagiti sangapulo a palanggana Ti tangke Dagiti 12 a sinan-baka a nakaisaadan ti tangke Dagiti banga, pala ken malmalukong Pasig a napasileng a bronse amin dagitoy nga alikamen ti Templo nga inaramid ni Hiram para ken ni Ari Solomon.

41

42

43

44

45

46 Pinaaramid ti ari amin dagitoy iti pagsukogan ti metal nga adda iti nagbaetan ti Succot ken Zaretan iti Tanap ti Jordan.

47 Saan a pinatimbang ni Solomon dagitoy bronse nga alikamen; aduda ket narigat nga ammoen ti dagsenda.

48 Nagpaaramid pay ni Solomon kadagiti balitok nga alikamen ti Templo: ti altar a balitok, ti lamisaan ti tinapay a maidaton iti Dios,

49 dagiti sangapulo a balitok a kandelero iti sangoanan ti Kasasantoan a Disso, lima iti akinkannawan ket lima met iti akinkannigid; dagiti sinan-sabong a balitok, dagiti balitok a pagsilawan ken sipit;

50 dagiti balitok a kopa, pagarsang, malukong, insensario ken dagiti pagikkan iti beggang; ken dagiti bisagra dagiti ridaw ti akin-uneg ken masungad a santuario.

51 Idi malpas ni Ari Solomon ti amin a trabaho iti Templo, inkabilna kadagiti pagiduldulinan ti Templo dagiti amin nga alikamen nga indaton daydi amana a David ken ni Yahweh—ti pirak, ti balitok ken dadduma nga alikamen.

8

1 Pinaayaban ni Ari Solomon dagiti panglakayen ti Israel, dagiti pangulo dagiti tribu ken dagiti familia tapno mapanda kenkuana idiay Jerusalem. Mapanda alaen ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh idiay Sion a Siudad ni David ket ipanda iti Templo.

2 Immayda amin iti Fiesta dagiti Abong-abong, iti bulan ti Etanim, ti maikapito a bulan.

3 Idi nagummong dagiti amin a panglakayen, innala dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag.

4 Babaen iti tulong dagiti Levita, binagkat ti lakasa agraman ti Tolda ti Dios ken amin nga alikamenna, ket impanda iti Templo.

5 Naguummong da Ari Solomon ken dagiti amin nga Israelita iti sangoanan ti Lakasa ti Tulag. Nagidatonda iti adu a karnero ken baka—nakaad-adu ket saan a mabilang.

6 Kalpasanna, inserrek dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag iti Templo, ket impanda iti Kasasantoan a Disso iti baba dagiti payak dagiti kerubim.

7 Siuukrad dagiti payak dagiti kerubim ket linlinonganda ti lakasa ken dagiti assiwna.

8 Nakaat-atiddog dagiti assiw isut' gapuna a makita dagiti murdongda iti masungad a kuarto iti sangoanan ti akin-uneg a santuario. Ngem saan ida a makita iti ruar. Addada pay la sadiay kadagitoy nga aldaw.

9 Awan karga ti Lakasa ti Tulag malaksid dagiti dua a tapi ti bato nga inkabil ni Moises idiay Bantay Sinai, ti bantay a nakitulagan ni Yahweh kadagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.

10 Idi rummuar dagiti papadi iti Templo, pagammoan ta adda ulep a nangin-inut a nangpunno iti Templo.

11 Saan a makastrek dagiti papadi iti Templo tapno aramidenda dagiti annongda gapu ta napno ti Templo iti dayag ni Yahweh.

12 Kalpasanna, nagkararag ni Solomon: “Sika, O Apo, ti nangisaad iti init iti tangatang, ngem pinilim ti agnaed iti ulep ken sipnget.

13 Ita, nangbangonak iti nadaeg a templo a taengmo iti agnanayon.”

14 Bayat ti panagtakder dagiti amin a tattao sadiay, sinango ni Solomon ida ket dinawatna iti Dios a bendisionanna ida.

15 Kinunana, “Madaydayaw ti Apo a Dios ti Israel! Tinungpalna ti inkarina ken ni amak a David idi imbagana kenkuana,

16 ‘Manipud idi inruarko dagiti tattaok nga Israelita idiay Egipto, awan ti pinilik a siudad iti entero nga Israel a rumbeng a pakabangonan ti templo a pakaidaydayawak. Ngem pinilika, David, a mangituray kadagiti tattaok.’”

17 Ket intuloy ni Solomon, “Panggep idi ni amak a David ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan iti Apo a Dios ti Israel.

18 Ngem kinuna ti Apo kenkuana, ‘Napintas ti tarigagaymo a mangipatakder iti templok,

19 ngem saanto a sika ti mangbangon. Tinto mismo nga anakmo ti mangbangon iti templok.’

20 Ita, tinungpalen ti Apo ti inkarina. Siak ti naisaad nga ari ti Israel a sukat daydi amak a David ket binangonko ti Templo a pagdaydayawan iti Apo a Dios ti Israel.

21 Nangitudingak met iti maysa a lugar iti uneg ti Templo a pakaikabilan ti Lakasa ti Tulag a nakaidulinan dagiti tapi ti bato a nakailanadan ti katulagan ti Apo kadagidi kapuonantayo idi inruarna ida idiay Egipto.”

22 Iti imatang dagiti tattao, napan nagtakder ni Solomon iti sango ti altar. Intayagna dagiti imana

23 ket inkararagna: “O Apo a Dios ti Israel, awan ti Dios a kas kenka sadi langit wenno ditoy daga! Tungpalem ti katulagan kadagiti tattaom. Ipakitam ti di agbalbaliw nga ayatmo kadagiti agtulnog kenka iti amin a pusoda.

24 Tinungpalmo ti inkarim ken ni amak a David nga adipenmo ket ita nga aldaw, tinungpalmo ti saom.

25 Ita, O Apo a Dios ti Israel, dawatek a tungpalem met ti sabali pay nga inkarim ken ni amak a David idi imbagam kenkuana, ‘Addanto latta kaputotam a dutokak a kas ari ti Israel, no la ket kas kenka nga agtalinaed a napudno kaniak.’

26 Ngarud, O Dios ti Israel, dawatek a tungpalem daytoy a karim ken ni amak a David nga adipenmo.

27 “Ngem pudno kadi, O Dios, nga agnaedka ditoy daga? No bassit ti langit ket dinaka malaon, kasano a malaonnaka daytoy Templo a binangonko?

28 Nupay kasta, ipangagmo koma ti kararag ken asugko, O Apo a Diosko. Denggem ti asugko ken ti kararagko kenka ita nga aldaw.

29 Bantayam daytoy a Templo iti aldaw ken rabii, daytoy a disso a pinilim a pagdaydayawan kenka dagiti tattao. Denggennak bayat ti panagkararagko iti Templo.

30 Ipangagmo dagiti kararagko ken dagiti kararag dagiti tattaom no agkararagda kenka iti daytoy a disso. Iti taengmo dita langit, ipangagnakami ket pakawanennakami.

31 “No mapabasol ti maysa a tao a nakaaramid iti dakes iti padana a tao ket maidatag iti altarmo iti daytoy a Templo tapno agsapata nga awan ti basolna,

32 dumngegka, O Apo, dita langit ket usigem dagiti adipenmo. Dusaem ti nakabasol a kas kaikarianna ket absueltoem ti awan basolna.

33 “No parmeken ti kabusor dagiti tattaom nga Israelita gapu ta nagbasolda kenka ngem agsublida kenka, agdaydayawda kenka ken agkararagda ditoy Templo ket agdawatda iti pammakawan,

34 ipangagmo koma dita langit nga ayanmo. Pakawanem dagiti tattaom ket isublim ida iti daga nga intedmo kadagiti kapuonanda.

35 “No dimo pagtudoen gapu ta nagbasol kenka dagiti tattaom, ngem agbabawida, sumangoda iti daytoy a Templo, ket sipapakumbabada nga agkararag kenka,

36 ipangagmo koma ida dita langit nga ayanmo. Pakawanem dagiti basol ti ari ken dagiti Israelita. Isurom koma ida iti tumutop a panagbiagda ket pagtudoem iti daga nga impatawidmo kadagiti tattaom.

37 “No adda bisin iti daga wenno angol wenno dadaelen ti napudot nga angin dagiti mula wenno iggesen dagitoy wenno ibusen ti pangen ti dudon, wenno rauten dagiti kabusor dagiti tattaom wenno adda aniaman a didigra wenno sakit a mapagtengda,

38 ipangagmo koma ti kararagda. No adda kadagiti tattaom ti naimpusoan ti panagbabawina ket yunnatna ti imana nga agkararag iti daytoy a Templo,

39 ipangagmo koma ti kararagna. Ipangagmo koma ida dita langit a taengmo. Pakawanem koma ida ket agtignayka. Siksika ti makaammo iti panunot ti tao. Aramidem iti tunggal tao ti kas iti maikari iti aramidna

40 tapno agbuteng kenka dagiti tattaom iti unos ti panagbiagda iti daga nga intedmo kadagiti kapuonanmi.

41 “No adda ganggannaet iti adayo a daga a makadamag iti kinatan-okmo ken kadagiti naindaklan nga aramid nga impaaymo kadagiti tattaom ket umay agdaydayaw ken agkararag kenka iti daytoy a Templo,

42

43 ipangagmo koma ti kararagna. Ipangagmo koma dita langit a taengmo ket patgam ti dawatna kenka tapno maammoan ken agbuteng dagiti amin a tattao ditoy lubong a kas iti panagbuteng kenka dagiti tattaom. Maammoandanto a daytoy a Templo a binangonko ti lugar a pagdaydayawan kenka.

44 “No bilinem dagiti tattaom a gubatenda dagiti kabusorda, ket agkararagda a sisasango iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a Templo a binangonko nga agpaay kenka,

45 ipangagmo koma ti kararagda. Ipangagmo koma ida dita langit ket pagballigiem ida.

46 “No agbasol kenka dagiti tattaom ta awan met ti tao a di agbasol—ket gapu iti pungtotmo, ipalubosmo a parmeken ida dagiti kabusorda ken italawda ida a kas balud iti sabali a daga, asideg man wenno adayo,

47 ipangagmo koma ti kararag dagiti tattaom. Iti dayta a daga, no agbabawi ken agkararagda ket ipudnoda kenka ti kinamanagbasol ken kinadakesda, ipangagmo koma, O Apo, dagiti kararagda.

48 Iti dayta a daga, no napudno ken napasnek ti panagbabawida ket agkararagda a sumango iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti kapuonanda, iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a Templo a binangonko nga agpaay kenka,

49 ipangagmo koma ngarud ti kararagda. Ipangagmo koma ida dita langit a taengmo ket kaasiam ida.

50 Pakawanem koma dagiti amin a basolda ken ti ibubusorda kenka. Ipamuspusam a kaasian ida dagiti kabusorda.

51 Tattaom ida nga inruarmo idiay Egipto, iti dayta gumilgil-ayab nga urno.

52 “O Apo Dios, paraburam koma a kanayon dagiti tattaom nga Israelita ken ti arida ket ipangagmo ti kararagda no agpatulongda kenka.

53 Pinilim ida kadagiti amin a tattao tapno agbalinda a tattaom kas impakaammom ken ni Moises nga adipenmo idi inruarmo dagiti kapuonanmi idiay Egipto.”

54 Nakaparintumeng ni Solomon a sitatayag dagiti imana. Kalpasan ti panagkararagna ken ni Yahweh, timmakder iti sangoanan ti altar ket

55 iti napigsa a timek, dinawatna a bendisionan ti Dios dagiti amin a tattao a naummong sadiay. Kinunana,

56 “Madaydayaw ti Apo a nangted iti kappia kadagiti tattaona kas inkarina. Tinungpalna amin a naparabur a karina nga imbagana ken ni Moises nga adipenna.

57 Adda koma kadatayo ti Apo a Diostayo a kas iti kaaddana idi kadagiti kapuonantayo. Sapay koma ta dinatay panawan wenno baybay-an.

58 Isuronatayo koma nga agtulnog kenkuana tapno agbiagtayo a kanayon a kas iti kayatna a panagbiagtayo ket tungpalentayo dagiti bilin ken linteg nga intedna kadagiti kapuonantayo.

59 Sapay koma ta iti amin a tiempo, laglagipen ti Apo a Diostayo dagitoy a dawatko kenkuana. Sapay koma ta kaasianna a kanayon dagiti tattaona nga Israelita ken ti arida, kas mayannatup iti kasapulanda iti inaldaw.

60 Iti kasta, maammoanto dagiti amin a pagilian ditoy lubong a ti Apo laeng ti Dios—awanen sabali.

61 Ngarud, agtalinaedkayo koma, dakayo a tattaona, a napudno iti Apo a Diostayo. Tungpalenyo dagiti bilin ken lintegna a kas iti aramidenyo ita nga aldaw.”

62 Kalpasanna, nangidaton ni Ari Solomon ken dagiti amin a tattao sadiay iti sakrifisio ken ni Yahweh.

63 Nangidatag ni Solomon iti 22,000 a toro a baka ken 120,000 a karnero a kas daton a pakikappia. Kastoy ti panangikonsagrar ti ari ken dagiti amin a tattao iti Templo a pagdaydayawan ken ni Yahweh.

64 Iti dayta met la nga aldaw, indaton ti ari ti tengnga ti paraangan iti sango ti Templo. Sadiay, nangidaton kadagiti animal a mapuoran a sibubukel iti altar, daton a makan ken ti taba dagiti animal para iti daton a pakikappia. Inaramidna daytoy ta bassit ti bronse nga altar iti paraangan ti Templo ket saan a malaon amin dagitoy a daton.

65 Sadiay, rinambakan ni Solomon ken dagiti amin a tattao ti Israel ti Fiesta dagiti Abong-abong. Dimmar-ay dagiti amin nga Israelita manipud Bessang ti Hamat iti amianan agingga iti beddeng ti Egipto iti abagatan. Pito nga aldaw ti rambak.

66 Iti maikawalo nga aldaw, pinagawid ni Solomon dagiti tattao. Dinaydayawda ti ari ket siraragsakda a pimmanaw gapu kadagiti amin a naimbag a banag nga impaay ni Yahweh ken ni David nga adipenna ken kadagiti tattaona nga Israelita.

9

1 Kalpasan ti panangbangon ni Solomon iti Templo ken ti palasio agraman dagiti amin a kayatna a bangonen,

2 nagparang manen ni Yahweh kenkuana a kas iti panagparangna idi idiay Gabaon.

3 Kinuna ni Yahweh, “Nangngegko ti kararagmo. Ikonsagrarko daytoy a Templo a binangonmo a pagdaydayawan kaniak dagiti tattao iti agnanayon. Aywanak ken salaknibak daytoy a templo iti agnanayon.

4 Ita, no agserbika kaniak a kas iti daydi amam a David, ket buyogam iti kinatakneng ken kinapudno ket tungpalem amin a bilinko kenka ken agtulnogka kadagiti lintegko,

5 tungpalek ti inkarik idi ken ni David nga amam idi imbagak kenkuana nga addanto kaputotanna a mangituray iti Israel iti agnanayon.

6 Ngem no tallikudandak, sika wenno dagiti kaputotam, no diyo tungpalen dagiti bilin ken linteg nga ipaalagadko kadakayo, ket agserbi ken agdaydayawkayo kadagiti didiosen,

7 pagtalawekto dagiti tattaok nga Israelita iti daga nga intedko kadakuada. Baybay-akto daytoy a Templo a kinonsagrarko a pagdaydayawan dagiti tattao kaniak. Sarsaritaendanto ti Israel ket lalaisento dagiti tattao iti amin a lugar.

8 Agbalinto daytoy a Templo a gabsuon ti bato ket masdaaw ken makigtotto dagiti amin nga aglabas. Kunadanto, ‘Apay a kastoy ti inaramid ti Apo iti daytoy a daga ken iti daytoy a Templo?’

9 Ket isungbatto dagiti dadduma, ‘Gapu ta binaybay-an dagiti tattao ti Apo a Diosda a nangiruar kadagiti kapuonanda iti daga ti Egipto. Insapatada ti kinapudnoda kadagiti didiosen ket nagdaydayaw ken nagserbida kadakuada. Daytoy ti gapuna nga indissuor ti Apo daytoy a didigra kadakuada.’”

10 Duapulo a tawen a binangon ni Solomon ti Templo ken ti palasiona.

11 Ni Hiram nga ari ti Tiro ti nangted idi iti amin a kayo ti sedro ken saleng, ken amin a balitok a masapul iti daytoy a trabaho. Idi malpas dagiti patakder, inikkan ni Solomon ni Hiram iti duapulo a siudad iti sakup ti Galilea.

12 Ngem idi makita ni Hiram dagiti siudad, dina nagustoan dagitoy

13 ket kinunana ken ni Solomon: “Kastoy met gayam, kabsat, dagiti siudad nga intedmo kaniak!” Gapu iti daytoy, maaw-awagan pay laeng daytoy a daga iti Cabul.

14 Nangited idi ni Hiram iti dandani lima a tonelada a balitok ken ni Solomon.

15 Daytoy ti pakasaritaan ti inkapilitan a panagtrabaho nga imbilin ni Solomon kadagiti umili tapno mabangon ti Templo, ti palasio, ken ti bakud ti siudad, tapno magaburan ti akindaya a paset ti siudad, ken tapno matarimaan dagiti ili ti Hasor, Megiddo ken Gezer. (

16 Rinaut idi ti ari ti Egipto ti Gezer, sinakupna ti siudad, pinatayna dagiti umili sana pinuoran ti siudad. Kalpasanna, intedna ti Gezer a kas regalona iti anakna idi nagkasarda ken ni Solomon.

17 Tinarimaan ni Solomon ti siudad.) Inkapilitan met ti panagtrabaho dagiti tattao idi tarimaanenda ti Akimbaba a Bet-horon,

18 Baalat, Tamar nga adda iti let-ang ti Juda,

19 dagiti siudad a nakaidulinan dagiti abastona, dagiti siudad nga ayan dagiti kabalio ken dagiti luganna a pakigubat ken amin a kayatna a bangonen iti Jerusalem, Libano, ken iti sadinoman a lugar iti pagarianna.

20 Iti inkapilitan a panagtrabaho, inaramat ni Solomon dagiti kaputotan dagiti tattao ti Canaan a saan a pinapatay dagiti Israelita idi innalada ti dagada—dagiti Amorreo, Heteo, Perezeo, Heveo ken Jebuseo. Tagabu pay laeng dagiti kaputotanda agpapan ita.

21

22 Awan Israelita a tinagabu ni Solomon. Nagserbida kenkuana a soldado, ofisiales, kapitan a mangimaton kadagiti lugan a pakigubat ken dagiti nakakabalio a mannakigubat.

23 Adda met dagiti kapatas—550 amin a mangimaton kadagiti trabahador iti nadumaduma a proyekto ni Solomon.

24 Idi malpas ti palasio a pinaaramidna a pagnaedan ti asawana nga anak ti ari ti Egipto. Innalana manipud iti Siudad ni David sana pinagnaed iti palasio. Kalpasanna, ginaburanna ti akindaya a paset ti siudad.

25 Mamitlo iti makatawen nga agidatag ni Solomon kadagiti daton a mapuoran ken daton a pakikappia iti altar a binangonna a maipaay ken ni Yahweh. Nagpuor met iti insenso iti imatang ni Yahweh. Ket nalpas ni Solomon ti Templo.

26 Nagpaaramid met ni Solomon iti adu a barko idiay Eziongeber. Adda daytoy a siudad iti igid ti Baybay ti Aqaba iti asideg ti Elat idiay Edom.

27 Imbaon ni Ari Hiram ti sumagmamano a tripulantena a makapagserbi kadagiti tattao ni Solomon.

28 Naglayagda a napan idiay Ofir, ket idi agsublida, nangyawidda iti dandani 16 a tonelada a balitok nga agpaay ken ni Solomon.

10

1 Nagdindinamag ni Solomon ket naammoan ti reyna ti Seba ti maipapan kenkuana. Ngarud, nagdaliasat a napan idiay Jerusalem tapno tingitingenna ti kinasirib ti ari babaen kadagiti narikut a salsaludsod.

2 Nangikuyog iti adu a tagabu agraman bunggoy ti kamelio a nagkarga kadagiti bangbanglo, alahas ken adu a balitok. Idi addan iti sangoanan ni Solomon, sinaludsodna kenkuana ti amin a saludsod a mapanunotna.

3 Nasungbatan ni Solomon ti amin a saludsod; awan ti narigat kenkuana nga ilawlawag.

4 Kasta unay ti panagdayaw ti reyna iti nagpaiduma a kinasirib ni Solomon. Nakitana ti palasio a binangonna,

5 ti taraon nga idasdasarna, dagiti ofisiales nga agserserbi iti tronona, ti kinalaing dagiti adipenna nga agserbi ken ti nadaeg a pagan-anayda, dagiti para-serbi iti arak, ken dagiti daton a mapuoran nga idatdatagna iti Templo. Masmasdaaw a nakakita amin kadagitoy ket kasta unay ti panagdayawna.

6 Kinunana iti ari, “Pudno ti nadamagko idi addaak iti dagak maipapan kenka ken iti kinasiribmo!

7 Ngem narigatko a patien agingga nga immayak ket mismo a napaneknekak. Ngem kurang pay a kaguduana laeng ti nadamagko; nasirsirib ken nabakbaknangka nga adayo ngem iti nadamagko.

8 Naggasat ketdin dagiti assawam! Ket naggasat ketdin dagiti adipenmo a kanayon a makangngeg kadagiti nainsiriban a saom.

9 Madaydayaw koma ti Apo a Diosmo! Impakitana a maragsakan kenka babaen iti panangisaadna kenka nga ari ti Israel. Gapu ta agnanayon ti panagayatna iti Israel, pinagbalinnaka nga ari tapno pagtalinaedem ti linteg ken hustisia.”

10 Indatag ti reyna ti Seba dagiti intugotna a sagut nga agpaay ken ni Solomon: dandani lima a tonelada a balitok ken nakaad-adu nga alahas ken bangbanglo. Awan pay ti kastoy a kaadu a bangbanglo a naawat ni Solomon iti uray ania a tiempo. (

11 Saan la a dagitoy ti inawatna. Nangyeg pay dagiti barko ni Hiram iti adu a kayo ti almug ken al-alahas a naggapu idiay Ofir. Dagitoy met la a barko ti nakailuganan dagiti balitok a naggapu manipud sadiay.

12 Inaramidna dagitoy a kayo a barandilias ti Templo ken ti palasio, agraman lira ken arpa dagiti musiko. Daytoy ti kapintasan a kayo nga almug a naipan iti Israel ket awanen ti kasta a kita agpapan ita.)

13 Inted ni Ari Solomon ti amin a kiniddaw ti reyna ti Seba kenkuana malaksid pay dagiti gagangay a sagut nga intedna a sibubuslon. Kalpasanna, nagsubli ti reyna agraman dagiti adipenna iti daga ti Seba.

14 Tinawen nga umawat ni Solomon iti nasurok a 25 a tonelada a balitok,

15 malaksid dagiti buis dagiti agtagtagilako, dagiti maganansia iti pannakilinnako iti sabali a pagilian, ken dagiti ited dagiti ari ti Arabia ken dagiti gobernador ti probinsia a kas panangbigbigda iti panagarina.

16 Nangaramid ni Ari Solomon iti 200 a dadakkel a kalasag. Nakalupkopan ti tunggal kalasag iti dandani 15 a libra a balitok.

17 Nangaramid pay iti 300 a babbabassit a kalasag. Nakalupkopan iti dandani uppat a libra a balitok ti tunggal maysa. Pinaikabilna amin dagitoy iti Salas a maaw-awagan iti Bakir ti Libano.

18 Nangaramid pay ti ari iti dakkel a trono a kinalupkopanna iti marfil ken balitok.

19 Innem ti tukad ti agdan a mapan iti trono. Adda sinan-leon iti tunggal murdong iti tunggal tukad ket agdagupda amin iti sangapulo ket dua. Iti likudan ti trono, adda sinan-ulo ti baka ket iti abay dagiti dua nga ima ti trono, adda sinan-leon, maysa iti tunggal ima. Awan ti ari a naaddaan iti kastoy a trono.

20

21 Balitok amin a baso ni Solomon. Puro a balitok met dagiti alikamen iti Salas ti Bakir ti Libano. Awan alikamen a pirak ta awan pateg ti pirak idi tiempo ni Solomon.

22 Adda bunggoy ti barko ti ari nga agbibiahe kadagiti sabali a pagilian ket makikuykuyog iti bunggoy ti barko ni Hiram. Tunggal tallo a tawen, agawid dagiti barko nga agisangpet kadagiti balitok, pirak, marfil, burangen ken bakes.

23 Awanen ti sabali nga ari a nabakbaknang ken nasirsirib ngem ni Ari Solomon.

24 Tinarigagayan ti sangalubongan a mapan denggen ti sirib nga imparabur ti Dios kenkuana.

25 Nangitugot ti tunggal maysa iti sagutna iti ari: alikamen a balitok ken pirak, kagay, armas, bangbanglo, kabalio ken mulo. Tinawen a kasta ti maaramid.

26 Nangbuangay ni Solomon iti armada a buklen ti 1,400 a lugan a pakigubat ken 12,000 a nagkabalio a soldado. Inkabilna ti dadduma kadagiti ili nga ayan dagiti lugan a pakigubat ket imbatina ti dadduma idiay Jerusalem a madadaan nga agserbi kenkuana.

27 Bayat ti panagturayna, adu ti pirak a kas iti kaadu ti kadawyan a bato. Adu met ti sedro a kas iti ordinario a sikamoro iti arisadsad dagiti turod ti Juda.

28 Dagiti pannakabagina ti mangimaton iti negosio ti kabalio manipud Musri ken Cilicia, ken ti negosio ti lugan a pakigubat manipud Egipto.

29 Agpateg iti 600 a bagi ti pirak ti maysa a lugan a pakigubat nga aggapu idiay Egipto ket 150 met ti kabalio. Ilako met ida dagiti pannakabagi ni Solomon kadagiti ari dagiti Heteo ken dagiti ari dagiti taga-Siria.

11

1 Adu a babbai a nagtaud kadagiti sabali a pagilian ti inay-ayat ni Solomon. Malaksid ti anak ti Faraon nga ari ti Egipto, nangasawa pay iti adu a Moabita, Ammonita, Edomita, Sidonia ken Hetita.

2 Inasawana ida nupay imbilin ni Yahweh kadagiti Israelita a dida makiasawa kadagita a tattao ta isudanto ti mangawis kadakuada nga agdaydayaw kadagiti sabali a didiosen.

3 Pitogasut a prinsesa ti assawana ket 300 dagiti babbai a nagserbi a kas assawana. Insungsongda ni Solomon a mangbaybay-a iti Dios,

4 ket idi lumakayen, indalanda nga agdaydayaw kadagiti didiosen. Saan a napudno ken ni Yahweh a Diosna a kas iti kinapudno idi ni David nga amana.

5 Nagdaydayaw ken ni Astarot a diosa dagiti Sidonio, ken ni Milcom, ti makarimon a dios dagiti Ammonita.

6 Nagbasol ken ni Yahweh ket saan a napudno kenkuana a kas iti kinapudno ni David nga amana.

7 Iti turod iti daya ti Jerusalem, nangaramid iti pagdaydayawan ken ni Kemos a makarimon a dios ti Moab. Nangaramid met iti pagdaydayawan ken ni Molec a makarimon a dios dagiti Ammonita.

8 Nagaramid met kadagiti pagdaydayawan nga agpaay kadagiti assawana tapno adda pagpuoranda iti insenso ken pagidataganda kadagiti daton nga agpaay kadagiti bukodda a dios.

9 Namindua a nagparang ken ni Solomon ni Yahweh a Dios ti Israel ket imbilinna kenkuana a di agdaydayaw kadagiti didiosen a ganggannaet. Nupay kasta, dina impangag ni Yahweh. Tinallikudanna ketdi, isu a nakapungtot ni Yahweh kenkuana

10

11 ket kinunana, “Agsipud ta inggagaram a naglikudan ti nagtulaganta ket sinalungasingmo dagiti bilinko, ikkatekto kenka ti pagarian sa itedko iti maysa kadagiti ofisialesmo.

12 Ngem gapu ken ni David nga amam, diak aramiden daytoy bayat ti panagbiagmo no di ket inton tiempo ti panagturay ti anakmo.

13 Ket diakto ikkaten a mamimpinsan ti pagarian kenkuana. Gapu ken ni David nga adipenko ken gapu iti Jerusalem nga imbilangko a siudadko, mangibatiakto iti maysa a tribu nga iturayanna.”

14 Babaen iti panangipamuspusan ni Yahweh, nagbalin ni Hadad a kabusor ni Solomon. Nagtaud ni Hadad iti puli dagiti ari ti Edom.

15 Sakbay daytoy, pinarmek ni David ti Edom. Napan sadiay ni Joab a pangulo ti armada ni David tapno itabonna dagiti napapatay. Innem a bulan a nagyan ni Joab ken ti armadana idiay Edom ket saanda a pimmanaw agingga a napapatayda amin a lallaki nga Edomita.

16

17 Ngem nakalibas ni Hadad ken sumagmamano nga Edomita nga adipen ni amana ket napanda idiay Egipto. (Ubing pay la idi ni Hadad.)

18 Pimmanawda idiay Midian ket idi dumtengda idiay Paran, nagalada iti sumagmamano a lallaki nga inkuyogda idiay Egipto. Inawat ti ari ida, inikkanna ni Hadad iti daga ken balay, agraman taraon.

19 Nagun-od ni Hadad ti panagtalek ti ari, isu nga impaasawana kenkuana ti ipagna, ti mismo a kabsat ni Reyna Tafnes.

20 Naganakda iti maysa a lalaki a pinanagananda iti Genubat. Innala ti reyna ket dimmakkel ti ubing iti palasio a kaduana dagiti annak ti ari.

21 Idi madamag ni Hadad a natayen ni Ari David, kasta met ni Joab a pangulo ti armada, kinunana iti ari, “Palubosannak koma nga agsubli iti daga a nakayanakak.”

22 “Apay?” sinaludsod ti ari. “Adda kadi nagkurangak kenka? Isu kadi ti panggapuam nga agawid?” “Awan,” insungbat ni Hadad, “ngem pangngaasim ta palubosannak.” Nagawid ngarud iti dagana. Kas ari ti Edom, nauyong, nadawel a kabusor ni Hadad ti Israel.

23 Adda sabali pay a tao a pinataud ti Dios a nangbusor ken ni Solomon—ni Rezon nga anak ni Eliada. Tinalawan idi ni Rezon ni apona nga Adadezer nga ari ti Soba,

24 ket nagbalin a pangulo ti maysa a bunggoy dagiti tulisan. (Napasamak daytoy kalpasan ti panangparmek ni David ken ni Adadezer ket pinapatayna dagiti kaduana a taga-Siria.) Napan nagnaed idiay Damasco da Rezon ken dagiti tattaona. Sadiay, pinagbalin dagiti tattaona nga ari ti Siria.

25 Nagbalin a kabusor ti Israel bayat ti panagturay ni Solomon.

26 Bimmusor met ti maysa kadagiti ofisiales ni Ari Solomon. Isu ni Jeroboam nga anak ni Nebat a taga-Sereda idiay Efraim; maysan a balo ni Serva nga inana.

27 No apay nga immalsa, adtoy ti pakasaritaanna. Madama idi ti panagpagabur ni Ari Solomon iti bangirna ti daya ti Jerusalem ken patartarimaanna ti bakud ti siudad.

28 Maysa nga agtutubo ni Jeroboam ket kapigpigsaanna. Idi madlaw ni Solomon ti kabaelanna, dinutokanna a kapatas iti amin nga inkapilitan a panagtrabaho iti sakup dagiti tribu ti Manases ken Efraim.

29 Iti maysa nga aldaw, rimmuar ni Jeroboam iti Jerusalem ket iti dalan, nasabatna ni profeta Ahija a taga-Silo. Duduada laeng ken ni Ahija iti away. Baro ti kagay ti profeta.

30 Inuksobna sana rinay-ab a pinagkasangapulo ket dua.

31 Kinuna ken ni Jeroboam, “Alaem ti sangapulo a paset, ta kuna kenka ti Apo a Dios ti Israel: ‘Alaek ti pagarian ken ni Solomon ket itedko kenka ti sangapulo a tribu.

32 Agtalinaed ken ni Solomon ti maysa a tribu gapu ken ni adipenko a David ken gapu iti Jerusalem, ti siudad a pinilik a kukuak iti entero a daga ti Israel.

33 Aramidek daytoy ta linaksidnak ni Solomon. Nagdaydayaw ken ni Astarte a diosa ti Sidon, ni Kemos a dios ti Moab, ken ni Molec a dios ti Ammon. Sinukirnak ni Solomon. Nagaramid iti dakes ket saanna a tinungpal dagiti bilin ken linteg a kas ken ni amana a David.

34 Nupay kasta, diak alaen ti entero a pagarian kenkuana. Pagtalinaedek nga ari iti unos ti panagbiagna gapu ken ni David nga adipenko a pinilik ken nangtungpal kadagiti bilin ken lintegko.

35 Alaekto ti pagarian iti anak ni Solomon ket itedko kenka ti sangapulo a tribu.

36 Ipalubosko nga iturayan ti maysa nga anak ni Solomon ti maysa a tribu tapno addanto latta kaputotan ni David nga adipenko nga agturay idiay Jerusalem, ti siudad a pinilik a pagdaydayawan kaniak dagiti tattao.

37 Jeroboam, sikanto ti isaadko nga ari ti Israel ket iturayamto ti amin a daga a kayatmo nga iturayan.

38 No tungpalennak iti amin a pusom, no annurotem dagiti lintegko iti panagbiagmo ket magun-odmo ti panagtalekko kenka babaen iti panangtungpalmo kadagiti bilinko a kas ken ni David nga adipenko, kanayonto nga addaak kenka. Wen, isaadka nga ari ti Israel ket ipanamnamak nga addanto latta kaputotam a sumaruno kenka nga agturay a kas iti inaramidko ken ni David.

39 Gapu iti basol ni Solomon, dusaekto dagiti kaputotan ni David ngem saan nga iti agnanayon!’”

40 Gapu iti daytoy, pinanggep ni Solomon a patayen ni Jeroboam. Ngem naglibas ni Jeroboam ket nagkamang ken ni Ari Sisak idiay Egipto. Sa la pimmanaw sadiay idi natayen ni Solomon.

41 Nailanad ti amin nga inaramid ni Solomon, ti panagbiag ken kinasiribna iti libro a napauloan iti Pakasaritaan ti Biag ni Solomon.

42 Uppat a pulo a tawen a nagnaed idiay Jerusalem iti panangiturayna iti Israel.

43 Idi matay, naitabon iti Siudad ni David ket ni Roboam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

12

1 Napan ni Rehoboam idiay Sikem a naguummongan dagiti tattao iti Akin-amianan nga Israel a mangisaad kenkuana nga ari.

2 Adda pay la ni Jeroboam nga anak ni Nebat idiay Egipto; nagkamang sadiay idi panggep a patayen ni Ari Solomon. Idi madamagna ti panagari ni Rehoboam, pimmanaw idiay Egipto ket nagawid iti Israel.

3 Pinaayaban dagiti tribu iti amianan ni Jeroboam ket nagkukuyogda a napan ken ni Ari Rehoboam. Kinunada kenkuana,

4 “Naranggas ti panangituray kadakami ni Solomon nga amam ket nadagsen dagiti impaawitna kadakami. No palag-anem dagitoy nga awit ket panam-ayem bassit ti biagmi, napudnokamto nga agserbi kenka.”

5 “Ikkandak iti tallo nga aldaw a mangadal iti daytoy ket kalpasanna, agsublikayto,” kinuna ti ari. Pimmanaw ngarud dagiti tattao.

6 Nakiuman ni Ari Rehoboam kadagiti panglakayen a nagserbi idi a kas mammagbaga ken ni amana a Solomon. “Ania ti ibalakadyo nga isungbatko kadagitoy a tattao?” sinaludsodna kadakuada.

7 Insungbatda, “No kayatmo a nasayaat ti panagserbim kadagitoy a tattao, patgam ti dawatda tapno agserbidanto kenka iti agnanayon.”

8 Ngem saan nga impangag ni Rehoboam ti imbalakadda. Napan ketdi nakiuman kadagiti kinaubinganna nga agserserbin kenkuana.

9 “Ania ti ibalakadyo nga aramidek?” sinaludsodna. “Ania ti ibagak kadagiti tattao nga agdawat iti panangpalag-anko iti awitda?”

10 Insungbatda, “Kastoy ti ibagam kadakuada: ‘Napuspuskol ti kikitko ngem ti siket daydi amak.

11 No nadagsen dagidi impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!’”

12 Kalpasan ti tallo nga aldaw, nagsubli ni Jeroboam ken dagiti Israelita ken ni Ari Rehoboam a kas imbagana kadakuada.

13 Saan nga impangag ti ari ti balakad dagiti panglakayen ket nagubsang ti panagsaona kadagiti tattao,

14 kas imbalakad kenkuana dagiti agtutubo: “No nadagsen dagidi impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!”

15 Pagayatan ni Yahweh a saan nga ipangag ni Rehoboam dagiti tattao tapno matungpal ti karina ken ni Jeroboam nga anak ni Nebat nga imbagana ken ni profeta Ahija.

16 Idi mabigbig dagiti tattao a saan nga ipangag ti ari ida, inyikkisda, “Marpuog koma ni David ken ti familiana! Ania kadi ti naipaayda kadatayo? Agawidtayon, tattao ti Israel! Bay-anyo a ni Rehoboam ti makaammo iti bagbagina!” Nagawid ngarud dagiti Israelita.

17 Dagiti laeng tattao nga agnaed kadagiti siudad iti sakup ti Juda ti inturayan ni Rehoboam.

18 Kalpasanna, imbaon ni Ari Rehoboam ni Adoram a kapatas ti inkapilitan a panagtrabaho a mapan kadagiti Israelita ngem binatobatoda agingga a natay. Gapu iti daytoy, dinardaras ni Ari Rehoboam ti naglugan iti luganna a pakigubat ket naglibas a napan idiay Jerusalem.

19 Manipud idin, kanayonen a busoren dagiti tattao iti akin-amianan a pagarian ti Israel ti panagturay dagiti kaputotan ni David.

20 Idi madamag dagiti Israelita a nagsubli ni Jeroboam manipud idiay Egipto, inawisda iti maysa a taripnong dagiti tattao ket pinagbalinda nga ari ti Israel. Ti laeng tribu ti Juda ti nagtalinaed a napudno kadagiti kaputotan ni David.

21 Idi sumangpet ni Rehoboam idiay Jerusalem, inummongna ti 180,000 a napili a mannakigubat kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin. Panggepna ti makigubat tapno maisubli ti panangiturayna kadagiti tribu ti amianan ti Israel.

22 Ngem imbaon ti Dios ni profeta Semaias

23 a mapan ken ni Rehoboam ket ipakaammona kenkuana ken kadagiti amin a tattao kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin

24 ti sao ni Yahweh: “Diyo rauten dagiti mismo a kakabsatyo nga Israelita. Agawidkayo aminen, ta siak ti akin-aramid iti napasamak.” Tinungpalda ti bilin ni Yahweh ket nagawidda.

25 Sinarikedkedan ni Jeroboam ti ili ti Sikem iti katurturodan ti Efraim ket nagtaeng sadiay. Kalpasanna, napanna sinarikedkedan ti Penuel.

26 Kinunana iti nakemna, “No saan nga agsardeng dagiti tattaok a mapan idiay Jerusalem tapno agidatagda kadagiti sakrifisio iti Apo iti Templo sadiay, awan duadua nga agsublinto ti panagtalekda iti sigud nga apoda, ni Rehoboam nga ari ti Juda, ket patayendakto.”

27

28 Kalpasan ti panangad-adalna iti daytoy a banag, nangsukog iti dua a sinan-baka a balitok. Kinunana kadagiti tattaona, “Dikayon agrigat pay a mapan agdaydayaw idiay Jerusalem. Tattao ti Israel, adtoy dagiti didiosenyo a nangiruar kadakayo idiay Egipto!”

29 Inkabilna ti maysa a sinan-baka idiay Betel, ket ti sabali idiay Dan.

30 Ngarud, nagbasol dagiti tattao iti panagdaydayawda idiay Betel ken idiay Dan.

31 Nangbangon pay ni Jeroboam kadagiti pagdaydayawan kadagiti tapaw dagiti turod ket nangdutok kadagiti papadi uray no saanda a nagtaud iti tribu ni Levi.

32 Intuding ni Jeroboam ti maika-15 nga aldaw ti maikawalo a bulan a maramrambakan idiay Juda. Iti altar idiay Betel, nagidatag kadagiti daton a mapuoran kadagiti inaramidna a sinan-baka a balitok. Impanna idiay Betel dagiti papadi nga agserserbi kadagiti lugar a pagdaydayawan nga inaramidna.

33 Iti maika-15 nga aldaw iti maikawalo a bulan, ti aldaw a mismo a pinilina, napan idiay Betel ket nagpuor iti daton iti altar kas pangrambakna iti fiesta nga intudingna nga agpaay kadagiti Israelita.

13

1 Bayat ti panagtakder ni Jeroboam iti sangoanan ti altar idiay Betel tapno mangidatag iti daton a mapuoran, simmangpet ti maysa a profeta a naggapu idiay Juda. Bilin ni Yahweh

2 nga ilunodna ti altar: “O altar, altar, daytoy ti sao ti Apo: ‘Addanto ubing nga agnagan iti Josias a mayanak iti familia ni David. Papatayennanto ditoy dagiti papadi nga agserserbi kadagiti altar kadagiti nangato a lugar, isuda nga agidatdatag kenka kadagiti daton a mapuoran. Agpuorto kadagiti tultulang ti tao iti rabawmo.’”

3 Intuloy ti profeta, “Marakrakto daytoy nga altar ket maiwaristo dagiti dapuna. Daytoyto ti pakaammoanyo a nagsao ti Apo kaniak.”

4 Idi mangngeg ni Ari Jeroboam daytoy, intudona ti profeta sana imbilin, “Tiliwenyo dayta a tao!” Ngem dagus a timmangken ti inyunnatna nga imana ket dinan makukot.

5 Pagammoan, narba ti altar ket naiwariswaris dagiti dapu kas impadto ti profeta iti nagan ni Yahweh.

6 Kinuna ti ari kenkuana, “Pangngaasim, ta ikararagannak iti Apo a Diosmo ket dawatem kenkuana a paimbagenna ti imak.” Nagkararag ti profeta ket naisubli ti sigud a kasasaad ti ima ti ari.

7 Kinuna ti ari, “Awisenka nga umay mangan idiay balay. Gunggonaanka iti inaramidmo.”

8 Ngem insungbat ti profeta, “Uray pay itedmo ti kagudua ti kinabaknangmo, saanak a kumuyog kenka. Saanak met a mangan wenno uminum ditoy.

9 Binilinnak ti Apo a diak mangan wenno uminum iti uray ania ket iti panagawidko, diak magna iti dalan a nagnaak nga immay.”

10 Saan ngarud a nagna ti profeta iti dalan a nagnaanna. Sabali a dalan ti sinurotna.

11 Kadagidi a tiempo, adda lakay a profeta nga agnaed idiay Betel. Simmangpet dagiti annakna a lallaki, ket impadamagda kenkuana ti inaramid ti profeta a taga-Juda iti dayta nga aldaw ken ti imbagana iti ari.

12 “Sadino ti nagnaanna itay pumanaw?” sinaludsodna kadakuada. Impakitada kenkuana ti dalan

13 ket imbagana a silyaanda ti asnona. Nagtungpalda ket simmakay ti lakay

14 tapno kamakamenna ti profeta a taga-Juda. Nasarakanna ti profeta nga agtugtugaw iti sirok ti maysa a kayo a lugo. “Sika kadi ti profeta a taga-Juda?” sinaludsodna. “Wen, siak,” insungbat ti lalaki.

15 “Umayka idiay balay ta manganka,” kinunana.

16 Ngem insungbat ti profeta, “Diak mabalin ti agsubli ket umayak idiay balayyo wenno patgan ti awismo. Ken saan a mabalin a makipangan wenno makiinumak kenka ditoy

17 ta binilinnak ti Apo a diak mangan wenno uminum iti uray ania ken saanak a magna iti nagnaak nga immay.”

18 Kinuna ti lakay a profeta a taga-Betel, “Profetaak met a kas kenka. Binilin ti Apo ti maysa nga anghel a nangibaga kaniak a yawidka tapno sangailienka.” Ngem agul-ulbod ti lakay a profeta.

19 Simmurot ngarud ti profeta a taga-Juda iti lakay a profeta ket nakipangan kenkuana.

20 Idi mangmanganda, dimteng ti sao ti Apo iti lakay a profeta

21 ket imbagana iti profeta a taga-Juda, “Kuna ti Apo a dika nagtungpal kenkuana ket dimo inaramid ti imbilinna.

22 Nagsublika ketdi a nangan iti lugar nga imbagana a dimo panganan. Gapu iti daytoy, mapapataykanto ket dinto maikali ti bangkaymo iti tanem ti familiam.”

23 Kalpasan ti pannanganda, sinilyaan ti lakay ti asno a pagsakayan ti profeta a taga-Juda.

24 Iti dalanna nga agawid, dinarup ti maysa a leon a nangpatay kenkuana. Naiwalang ti bangkayna iti dalan ket nagtakder ti asno ken ti leon iti abayna.

25 Adda sumagmamano a lallaki a limmabas. Nakitada ti bangkay iti dalan ken ti leon iti asideg. Idi dumtengda idiay Betel a pagnaedan ti lakay a profeta, impadamagda ti nakitada.

26 Idi madamag ti lakay a profeta ti napasamak, kinunana, “Isu dayta ti profeta a nangsalungasing iti bilin ti Apo! Iti kasta, imbaon ti Apo ti leon a mangdarup kenkuana ket patayenna a kas imbagana.”

27 Binilinna dagiti annakna a silyaanda ti asnona. Nagtungpalda

28 ket nagsakay ti profeta a pimmanaw. Nasarakanna ti bangkay iti dalan; agtatakder pay laeng ti asno ken ti leon iti abayna. Saan a kinnan ti leon ti bangkay ket dina inan-ano ti asno.

29 Binagkat ti lakay a profeta ti bangkay sana insakay iti asno ket insublina idiay Betel tapno dung-awan ken itabonna.

30 Inkalina ti bangkay iti tanem ti familia ket dinung-awanda kadagiti annakna a kunkunana, “Ay, kabsatko, kabsatko!”

31 Kalpasan ti pumpon, kinuna ti profeta kadagiti annakna, “Inton matayak, itabondak iti daytoy a tanem ket yabayyo ti bangkayko iti bangkayna.

32 Awan duadua a matungpal ti imbagana a bilin ti Apo a maibusor iti altar ti Betel ken iti amin a pagdaydayawan kadagiti ili ti Samaria.”

33 Saan latta nga insardeng ni Jeroboam nga ari ti Israel dagiti dakes nga aramidna. Intultuloyna ti nangdutok kadagiti papadi a nagtaud kadagiti gagangay a familia nga agserbi kadagiti altar a binangonna. Ikonsagrarna a kas padi ti siasinoman nga agtarigagay nga agpadi.

34 Daytoy ti nakaigapuan ti pannakadadaelna ken naan-anay ti namimpinsan a pannakapukaw ti kaputotanna.

14

1 Iti dayta a tiempo, nagsakit ni Abias nga anak ni Jeroboam.

2 Kinuna ni Jeroboam iti asawana, “Manglimlimoka ket inka idiay Silo a pagnaedan ni profeta Ahija, daydi nagkuna nga agariakto iti Israel.

3 Mangitugotka iti sangapulo a tinapay, sumagmamano a bibingka ken sangaputik a diro. Saludsodem kenkuana no ania ti mapasamak iti anakta ket ibagananto kenka.”

4 Napan ti asawa ni Jeroboam iti balay ni Ahija idiay Silo. Saanen a makakita ni Ahija gapu iti kinalakayna.

5 Naibagan ni Yahweh kenkuana nga umay ti asawa ni Jeroboam tapno agdamag kenkuana maipapan iti masakit nga anakna. Ket imbaga ni Yahweh no ania ti sawen ni Ahija. Idi sumangpet, nagpammarang a saan nga isu ti asawa ni Jeroboam.

6 Ngem idi mangngeg ni Ahija ti arimpadekna iti ruangan, kinuna ti profeta, “Sumrekka. Ammok a sika ti asawa ni Jeroboam. Apay pay laeng a manglimlimoka? Adda dakes nga ipadamagko kenka.

7 Inka ibaga ken ni Jeroboam a kastoy ti kuna kenkuana ti Apo a Dios ti Israel: ‘Pinilika kadagiti tattao ket insaadka a mangituray kadagiti tattaok nga Israelita.

8 Innalak ti pagarian kadagiti kaputotan ni David ket intedko kenka. Ngem dimo tinulad ni adipenko a David a naan-anay idi ti kinapudnona kaniak, tinungpalna dagiti bilinko ket dagiti laeng anamongak ti inaramidna.

9 Nakarkaro nga adayo ti basolmo ngem dagiti basol dagiti sinarunom nga agturay. Linaksidnak ket pinagpungtotnak gapu kadagiti inaramidmo a didiosen ken imahen a pagdaydayawan.

10 Gapu iti daytoy, yegko ti didigra iti familiam. Patayek amin a lallaki a kaputotam, ubing man wenno lakay. Pukawek ti familiam; kasdanto la rugit a makaykay a mamimpinsan.

11 Kanento dagiti aso ti siasinoman a kameng ti familiam a matay iti uneg ti siudad. No addanto matay kadakuada iti away, kanento met dagiti buitre. Siak, ni Yahweh, ti nangibaga iti daytoy.’”

12 Intuloy ni Ahija a kinuna iti asawa ni Jeroboam, “Agawidkan. Apaman a sumrekka iti ili, matay ti anakmo.

13 Dung-awanto dagiti amin nga Israelita ket dumar-aydanto iti pannakaipumponna. Isunto laeng ti kameng ti familia ni Jeroboam a nasayaat ti pannakaitabonna gapu ta adda kinaimbag a nasarakan kenkuana ti Apo a Dios ti Israel.

14 Mangisaadto ti Apo iti maysa nga ari a mangituray iti Israel a manggibus iti panagturay dagiti kaputotan ni Jeroboam.

15 Dusaento ti Apo ti Israel ket kaslanto runo nga agpigpigerger iti agay-ayus a danum. Parutennanto dagiti Israelita iti daytoy nabaknang a daga nga intedna kadagidi kapuonanda, ket iwarawarananto ida iti labes ti Karayan Eufrates gapu ta pinagpungtotda iti panagaramidda kadagiti imahen ni Asera a diosa.

16 Baybay-anto ti Apo ti Israel gapu ta nagbasol ni Jeroboam ket insungsongna nga agbasol dagiti Israelita.”

17 Nagsubli ti asawa ni Jeroboam idiay Tirza. Apaman a simrek iti balayna, natay ti ubing.

18 Dinung-awan dagiti Israelita ti ubing ket intabonda a kas imbaga ni Yahweh ken ni profeta Ahija nga adipenna.

19 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak idi panawen ni Ari Jeroboam, dagiti nakigubgubatanna ken no kasano ti panagturayna.

20 Duapulo ket dua a tawen a nagari ni Jeroboam. Natay ket naitabon. Ni Nadab nga anakna ti simmukat kenkuana.

21 Uppat a pulo ket maysa ti tawen ni Rehoboam nga anak ni Solomon idi maisaad nga ari ti Juda. Sangapulo ket pito a tawen a nagturay idiay Jerusalem, ti siudad a pinili ni Yahweh iti amin a sakup ti Israel a pagdaydayawan kenkuana. Ni Naama a taga-Ammon ti ina ni Rehoboam.

22 Nagbasol dagiti tattao ti Juda ken ni Yahweh. Ad-adu ti inaramidda a nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh kadakuada ngem ti amin nga inaramid dagidi kapuonanda.

23 Nangbangonda kadagiti pagdaydayawanda kadagiti didiosen. Iti tapaw dagiti turod ken iti linong dagiti narukbos a kayo, nagipatakderda kadagiti batbato ken adigi a pagdaydayawan.

24 Ket adda pay dagiti lallaki ken babbai nga agserserbi a kas balangkantis kadagita a pagdaydayawan dagiti pagano. Tinulad dagiti tattao ti Juda ti amin a nakababain nga aramid dagiti tattao a pinagtalaw ni Yahweh idi sumrek dagiti Israelita iti daga.

25 Iti maikalima a tawen a panagturay ni Rehoboam, rinaut ni Sisak nga ari ti Egipto ti Jerusalem.

26 Innalana ti amin a gameng iti Templo ken iti palasio; sinamsamna amin agraman dagiti balitok a kalasag nga inaramid ni Solomon.

27 Nagpaaramid ni Ari Rehoboam iti sumagmamano a kalasag a bronse a kas sukatda ket impaaywanna kadagiti ofisiales dagiti guardia ti ruangan ti palasio.

28 Tunggal sumrek ni Rehoboam iti Templo, awiten dagiti guardia dagiti kalasag sada met la isubli iti kuarto dagiti guardia.

29 Nailanad ti dadduma nga inaramid ni Ari Rehoboam iti libro a napauloan iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.

30 Iti las-ud daytoy a tiempo, kankanayon ti panaggubat da Rehoboam ken Jeroboam.

31 Idi matay ni Rehoboam, naitanem idiay Siudad ni David ket simmukat kenkuana ni Abias nga anakna a kas ari.

15

1 Iti maika-18 a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam iti Israel, nangrugi met a nagari ni Abias idiay Juda.

2 Tallo a tawen a nagturay ni Abias idiay Jerusalem. Ni Maaca ti inana nga anak ni Absalom.

3 Dakes dagiti inaramidna a kas iti daydi amana ket saan a naan-anay ti kinapudnona ken ni Yahweh a Diosna a kas iti kinapudno ni David nga apongna-iti-tuod.

4 Ngem gapu iti daydi David, naparaburan ni Abias iti anak nga agturayto a sumaruno kenkuana iti Jerusalem ket pagbalinenna a natalged ti Jerusalem.

5 Inaramid daytoy ni Yahweh gapu ta nalinteg daydi David iti imatangna ket pulos a dina sinukir ti aniaman a bilinna, malaksid ti maipapan iti inaramidna ken ni Uria a Heteo.

6 Iti las-ud ti panagturay ni Abias, kankanayon ti panaggubat da Rehoboam ken Jeroboam.

7 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ti dadduma a pasamak bayat ti panagturay ni Abias.

8 Natay ni Abias ket naitanem idiay Jerusalem. Ni Asa nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

9 Iti maika-20 a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam iti Israel, nangrugi met a nagari ni Asa idiay Juda.

10 Uppat a pulo ket maysa a tawen a nagturay ni Asa idiay Jerusalem. Ni Maaca nga anak ni Absalom ti apongna a baket.

11 Nalinteg ti aramid ni Asa iti imatang ni Yahweh a kas iti daydi David nga apongna-iti-tuod.

12 Pinagtalawna iti pagarianna amin dagiti dakes a lallaki ken babbai nga agserserbi a balangkantis kadagiti pagdaydayawan dagiti pagano ket inikkatna amin a didiosen nga inaramid dagiti sinarunona a nagturay.

13 Inikkatna ken ni apongna a Maaca ti saadna a reyna gapu ta nagpaaramid ti baket iti makarimon nga imahen para iti panagdaydayaw ken ni Asera a diosa ti nabunga nga apit. Dinadael ni Asa ti imahen sana pinapuoran iti asideg ti Waig ti Kidron.

14 Uray no dina rinebba dagiti pagdaydayawan dagiti pagano, nagtalinaed ni Asa a napudno ken ni Yahweh iti unos ti panagbiagna.

15 Inkabilna iti Templo dagiti alikamen nga indaton daydi amana iti Dios agraman dagiti alikamen a pirak ken balitok a mismo nga indatonna.

16 Kankanayon ti panaggubat da Ari Asa ti Juda ken ni Ari Baasa ti Israel bayat ti panagturayda.

17 Rinaut ni Baasa ti Juda ket sinarikedkedanna ti Rama tapno malapdan ti iseserrek ken iruruar iti Juda.

18 Daytoy ti gapuna nga innala ni Ari Asa ti amin a pirak ken balitok a nabati iti Templo ken iti palasio ket pinaipanna dagitoy idiay Damasco ken ni Ben-hadad nga ari ti Siria, ti anak ni Tabrimmon ken apoko ni Hezion. Adda surat nga impakuyogna kadagiti naibaon nga ofisialesna a kastoy ti linaonna:

19 “Kayatko nga agkaduata a kas kadagidi ammata. Isagutko kenka dagitoy a pirak ken balitok. Ita, waswasem ti pannakitulagmo ken ni Ari Baasa tapno pumanaw iti sakupko.”

20 Immanamong ni Ari Ben-hadad iti singasing ni Asa. Imbaonna dagiti ofisialesna ken dagiti armadada a nangraut kadagiti siudad ti Israel. Pinarmekda ti Ijon, Dan, Abelmet-Maaca, ti Kinneret agraman ti entero a sakup ti Neftali.

21 Idi madamag ni Ari Baasa ti napasamak, insardengna a sinarikedkedan ti Rama ket napan idiay Tirza.

22 Nangipaulog ni Ari Asa iti maysa a bilin iti entero a Juda. Imbilinna ti itutulong ti amin a mangbunag kadagiti bato ken kaykayo nga inaramat ni Baasa iti panangsarikedkedna iti Rama. Nausar dagitoy a materiales iti panangsarikedked ni Asa iti Mizpa ken iti Geba, maysa nga siudad iti sakup ti Benjamin.

23 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ari Asa, dagiti gapuananna a pakakitaan iti kinaturedna ken dagiti ili a sinarikedkedanna. Ngem idi lakayen, adda sakit a kimpet iti sakana a nakaigapuan ti panagpilayna.

24 Natay ni Asa. Naitanem idiay Jerusalem ket ni Jehosafat nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

25 Iti maikadua a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, naisaad met nga ari ti Israel ni Nadab nga anak ni Jeroboam. Dua a tawen ti panagturay ni Nadab.

26 Kas ken ni amana a sinarunona a nagari, nagbasol met ken ni Yahweh ket insungsongna nga agbasol ti Israel.

27 Insikat ni Baasa nga anak ni Ahija iti tribu ti Isacar ni Ari Nadab. Pinatayna ti ari idi madama a rauten ni Nadab ken ti armadana ti siudad ti Gebbeton iti sakup ti Filistia.

28 Napasamak daytoy idi maikatlo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda. Ngarud, ni Baasa ti simmukat ken ni Nadab nga ari ti Israel.

29 Dinagdagusna a rinugian ti nagpapatay kadagiti amin a kameng ti familia ni Jeroboam. Kas imbaga ni Yahweh iti adipenna a ni profeta Ahija a taga-Silo, napapatay ti amin a kameng ti familia ni Jeroboam—awan ti nakalasat.

30 Napasamak daytoy agsipud ta pinagpungtot ni Jeroboam ni Yahweh a Dios ti Israel gapu kadagiti basolna ken ti panangisungsongna nga agbasol ti Israel.

31 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Nadab.

32 Kanayon ti panaggubgubat da Asa nga ari ti Juda ken Baasa nga ari ti Israel iti unos ti panagturayda.

33 Iti maikatlo a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, naisaad ni Baasa nga anak ni Ahija nga ari ti amin nga Israel ket 24 a tawen a nagturay idiay Tirza.

34 Kas ken ni Ari Jeroboam a sinarunona, nagbasol met ni Baasa ken ni Yahweh ket insungsongna nga agbasol ti Israel.

16

1 Nagsao ni Yahweh ken ni profeta Jehu nga anak ni Hanani ket imbagana ti mensahena nga agpaay ken ni Baasa:

2 “Intan-okka manipud iti tapok. Pinagbalinka a pangulo dagiti tattaok nga Israelita ngem tinuladmo ni Jeroboam ket insungsongmo nga agbasol dagiti tattaok. Nagpungtotak gapu kadagiti basolda

3 ket daytoy ti gapuna a pukawenka ken ti familiam a kas iti inaramidko ken ni Jeroboam.

4 Kanento dagiti aso ti siasinoman a kameng ti familiam a matay iti uneg ti siudad ket dagitinto met buitre ti mangan iti siasinoman kadakuada a matay iti away.”

5 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Baasa ken ti amin a gapuananna a pakakitaan ti kinaturedna.

6 Idi natay ni Baasa, naitabon idiay Tirza ket ni Ela nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

7 Imbaon ni Yahweh ni profeta Jehu tapno ipakaammona ken ni Baasa ti pangngeddengna a maibusor kenkuana ken iti familiana. Ngamin, pinagpungtotna ni Yahweh gapu ta malaksid iti panangtuladna kadagiti dakes nga inaramid ni Ari Jeroboam, pinatayna pay ti amin a kameng ti familia ni Jeroboam.

8 Iti maika-26 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, naisaad met ni Ela nga anak ni Baasa nga ari iti Israel ket nagturay idiay Tirza iti dua a tawen.

9 Maysa kadagiti ofisialesna ti nangisikat a mangpapatay kenkuana. Isu ni Zimri a pangulo ti kagudua ti bilang dagiti soldado nga agar-aramat kadagiti lugan a pakigubat. Iti maysa nga aldaw idiay Tirza, idi mangrugi a mabartek ti ari iti balay ni Arza a mayordomo iti palasio,

10 simrek ni Zimri iti balay ket pinapatayna ni Ela. Ni Zimri ti simmukat ken ni Ela nga ari. Napasamak daytoy iti maika-27 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda.

11 Apaman a naisaad ni Zimri nga ari, pinatayna ti amin a kameng ti familia ni Baasa. Napapatay ti amin a lallaki a kabagian ni Baasa agraman dagiti gagayyemna.

12 Ngarud, natungpal ti imbaga ni Yahweh ken ni profeta Jehu maipapan ken ni Baasa; pinatay ni Zimri ti entero a familia ni Baasa.

13 Gapu iti panagdaydayawda kadagiti didiosen ken gapu iti panangisungsongda nga agbasol ti Israel, nagpungtot ni Yahweh a Dios ti Israel ken ni Baasa ken ni anakna nga Ela.

14 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ela.

15 Iti maika-27 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, pito nga aldaw a nagari ni Zimri idiay Tirza iti panangiturayna iti Israel. Iti dayta a tiempo, madama ti pananglakub ti armada ti Israel ti siudad ti Gebbeton iti sakup ti Filistia.

16 Idi madamagda nga insikat ni Zimri ti ari ket pinatayna, dinagdagusda nga insaad ni Omri a heneralda nga ari iti Israel.

17 Pimmanaw ni Omri ken dagiti buyotna idiay Gebbeton ket napanda linakub ti Tirza.

18 Idi makita ni Zimri a naparmeken ti siudad, napan iti akin-uneg a sarikedked ti palasio sana pinuoran ti palasio ket natay ni Zimri

19 gapu kadagiti basolna ken ni Yahweh. Insungsongna nga agbasol ti Israel kas iti inaramid ni Jeroboam.

20 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Zimri agraman ti pakasaritaan ti pannakikumplotna a mangagaw iti turay.

21 Nabingay dagiti tattao ti Israel iti dua a bunggoy. Maysa a bunggoy ti kimmanunong ken ni Tibni nga anak ni Ginat ti maisaad nga ari; ni met Omri ti kinanunongan ti sabali.

22 Iti kamaudiananna, nangabak ti bunggoy ni Omri. Natay ni Tibni ket nagari ni Omri.

23 Ngarud, iti maika-31 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, naisaad ni Omri nga ari iti Israel ket 12 a tawen a nagturay. Iti umuna nga innem a tawen, idiay Tirza ti nagturayanna.

24 Kalpasanna, ginatangna ti turod ti Samaria iti 6,000 a bagi ti pirak iti maysa a tao nga agnagan iti Semer. Sinarikedkedan ni Omri ti turod, nangbangon iti maysa nga ili sadiay a pinanagananna iti Samaria a naadaw iti nagan ni Semer a sigud nga akinkukua iti turod.

25 Ngem dakdakes ti inaramid ni Omri iti imatang ni Yahweh, ket ad-adu ti basolna ngem ti siasinoman kadagiti sinarunona nga agturay.

26 Tinuladna dagiti inar-aramid ni Jeroboam. Insungsongna dagiti tattao nga agdaydayaw kadagiti didiosen, isu a nakapungtot kenkuana ni Yahweh a Dios ti Israel.

27 Nailanad iti libro a napauloan iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Omri ken dagiti gapuananna a pakakitaan ti kinaturedna.

28 Natay ni Omri ket naitanem idiay Samaria. Ni Ahab nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

29 Iti maika-38 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, naisaad ni Ahab nga anak ni Omri a kas ari ti Israel. Nagturay ni Ahab idiay Samaria iti 22 a tawen.

30 Nakarkaro ti basolna ken ni Yahweh ngem iti siasinoman kadagidi sinarunona a nagturay.

31 Saan pay a naragsakan iti panangituloyna kadagiti aramid ni Ari Jeroboam: inasawana ni Jezebel nga anak ni Etbaal nga ari ti Sidon ket nagdaydayaw ken ni Baal a didiosen.

32 Nangbangon ni Ahab iti templo a pagdaydayawan ken ni Baal idiay Samaria. Nangaramid iti altar ni Baal ket inkabilna iti uneg ti templo.

33 Nangipatakder pay iti imahen ni Asera a maysa a diosa. Ad-adu ti inaramidna a namagpungtot ken ni Yahweh a Dios ti Israel ngem iti amin nga ari ti Israel a sinarunona.

34 Bayat ti panagturay ni Ahab, binangon manen ni Hiel a taga-Betel ti Jerico. Kas impakaammo ni Yahweh ken ni Josue nga anak ni Nun, natay ni Abiram nga inauna nga anak ni Hiel, gapu iti panangisaadna iti fondasion ti Jerico. Natay met ni Segub, ti inaudi, idi mabangon dagiti ruangan ti siudad.

17

1 Adda profeta nga agnagan iti Elias a taga-Tisbe idiay Galaad. Kinunana ken ni Ari Ahab, “Iti nagan ti Apo a sibibiag a Dios ti Israel, isu a pagserserbiak, isapatak nga awanto ti linnaaw wenno tudo kadagitoy umay a tawen agingga nga ibagak nga adda agtinnag.”

2 Kalpasanna, kinuna ni Yahweh ken ni Elias,

3 “Pumanawka ditoy ket inka aglemmeng iti asideg ti Waig ti Kerit iti daya ti Jordan.

4 Ti waig ti paggapuan ti danum nga inumem ket binilinko dagiti wak a mangyeg iti kanem sadiay.”

5 Tinungpal ni Elias ti bilin ti Apo. Napan nagnaed iti waig ti Kerit.

6 Tunggal bigat ken rabii, mangyeg dagiti wak iti tinapay ken karne a taraonna. Danum ti waig ti inin-inumna.

7 Saan a nagbayag, nagmaga ti Waig gapu iti kaawan ti tudo.

8 Kinuna ni Yahweh ken ni Elias,

9 “Ita, inka iti ili ti Sarefat iti asideg ti Sidon ket agyanka sadiay. Adda maysa a balo nga agnaed sadiay a binilinko a mangpakan kenka.”

10 Napan ni Elias idiay Sarefat ket idi makadanon iti pagserkan ti ili, nakakita iti maysa a balo a madama a mangaykayo. “Pangngaasim ta painumennak,” kinunana iti babai.

11 Idi mapan mangala iti danum, impakamakam ni Elias, “Yalaannak met koma iti sangkabassit a tinapay.”

12 Insungbat ti babai, “Ammo ti Apo a sibibiag a Diosmo, nga awan a pulos ti tinapayko. Sangarakem la nga arina iti burnay ken sangkabassit a lana ti olibo iti garapon ti adda kaniak. Mangaykayoak tapno adda panglutok iti sangkabassit a kanenmi iti anakko a lalaki. Daytanto ti maudi a pannanganmi ta mataykaminton iti bisin.”

13 “Dika agdanag,” kinuna ni Elias kenkuana, “Ala, inka lutoenen ti kanenyo nga agina. Ngem yaramidannak pay nga umuna iti sangkabassit a tinapay iti adda kenka nga arina samo yeg kaniak. Kalpasanna, lutoem ti nabati tapno adda kanenyo.

14 Ngamin, kastoy ti kuna ti Apo a Dios ti Israel, ‘Dinto maibus ti arina iti burnay wenno maatian ti garapon iti lana sakbay iti aldaw a siak, ni Yahweh, yegko ti tudo.’”

15 Napan ti balo ket inaramidna ti imbaga kenkuana ni Elias. Adda umanay a taraonda amin iti adu nga aldaw.

16 Kas inkari ni Yahweh ken ni Elias, saanda a naibusan iti arina ken lana.

17 Iti saan a mabayag kalpasanna, nagsakit ti anak ti balo. Dimmegdeg a dimmegdeg ti kasasaadna agingga a natay.

18 Kinuna ti babai ken ni Elias, “Tao ti Dios, apay aya nga inaramidmo kaniak daytoy? Immayka kadi ditoy tapno ipalagipmo dagiti basolko ket iti kasta, yegmo ti ipapatay ti anakko?”

19 “Itedmo kaniak ti anakmo,” kinuna ni Elias. Innalana ti ubing kadagiti takiag ti inana sana impan iti akingngato a kuarto a pagturturoganna ket impaiddana iti katre.

20 Inkararag ni Elias iti napigsa: “O Apo a Diosko, apay a dinidigram daytoy a balo? Naanus unay a mangtaripato kaniak ket ita pinataymo metten ti anakna!”

21 Kalpasanna, namitlo a nagpakleb ni Elias iti bagi ti ubing sana inkararag: “O Apo a Diosko, isublim koma ti kararua daytoy nga ubing!”

22 Impangag ni Yahweh ti kararag ni Elias. Nangrugi a naganges manen ti ubing ket nagungar.

23 Inyulog ni Elias ti ubing ket impanna iti inana. Kinunana iti balo, “Kitaem ket sibibiag ti anakmo!”

24 Insungbat ti babai, “Ita, mapnekakon a maysaka a tao ti Dios ket pudno nga agtaud iti Apo ti aniaman nga ibagam!”

18

1 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, iti maikatlo a tawen a panagigaawna, kinuna ni Yahweh ken ni Elias, “Inka dumatag ken ni Ari Ahab, ta yegkon ti tudo iti daytoy a daga.”

2 Napan ngarud ni Elias. Ita, kapalalo ti panagbisin idiay Samaria.

3 Inayaban ni Ahab ni Abdias a mayordomo ti palasio. (Napasnek ni Abdias nga agdaydayaw ken ni Yahweh.

4 Idi madama ti panagpapatay ni Jezebel kadagiti profeta ni Yahweh, innala ni Abdias ti 100 kadakuada, ket inlemmengna ida iti dua a rukib—50 iti tunggal maysa. Inikkanna ida iti kanenda ken danum nga inumenda.)

5 Kinuna ni Ahab ken ni Abdias, “Inta kitaen ti tunggal ubbog ken waig ta bareng makasarakta ti ruot nga umanay a kanen dagiti kabalio ken mulo tapno saanda a matay. Nalabit a saanen a masapul a patayentayo dagiti animaltayo.”

6 Nagnumoanda no ania a paset ti daga ti sursoren ti tunggal maysa ket nagsinada iti turongen.

7 Bayat ti pannagna ni Abdias, pagammoan ta nasabatna ni Elias. Nabigbigna ni Elias ket nagtamed sana sinaludsod, “Pudno kadi a sika ni Elias, apo?”

8 “Wen, siak. Inka ibaga iti apom nga ari nga addaak ditoy,” insungbat ni Elias.

9 “Adda kadi dakes nga inaramidko ta isarsaraknak a mapapatay iti ima ni Ari Ahab?” insungbat ni Abdias.

10 “Iti nagan ti Apo a sibibiag a Diosmo, isapatak a pinasapsapulnaka ti ari iti amin a pagilian ti lubong. No maibaga kenkuana nga awanka iti maysa a pagilian, saan a mamati no di agsapata ti agturay iti dayta a pagilian a saanka a mabirokan.

11 Ket ita, ibaonnak a mangibaga kenkuana nga addaka ditoy?

12 Ngem amangan ketdi nga apaman a makapanawak, alaennaka ti espiritu ti Apo sanaka ipan iti lugar nga awan ti makaammo. No ibagak ken ni Ahab nga addaka ditoy ket dinakanto mabirokan, papapataynakto. Laglagipem a napasnekak nga agdaydayaw iti Apo manipud pay idi ubingak.

13 Dimo aya nadamag nga idi imbilin ni Jezebel ti pannakapapatay dagiti profeta ti Apo, inlemmengko ti sangagasut kadakuada kadagiti kueba iti dua a grupo a saglilimapulo ket inikkak ida iti kanenda ken danum nga inumenda?

14 Ngarud, kasano nga innak ibaga iti ari nga addaka ditoy? Awan duadua a patayennak!”

15 Insungbat ni Elias, “Iti nagan ti Apo a Mannakabalin-amin a pagserserbiak, ikarik a dumatagak iti ari ita nga aldaw.”

16 Napan ngarud ni Abdias ken ni Ari Ahab ket imbagana ti kaadda ni Elias. Nagrubbuat ni Ahab a mapan mangsarak ken ni Elias.

17 Idi makitana ti profeta, kinunana, “A, addaka gayam, sika a kadaksan a mangrirriribuk iti Israel!”

18 “Saan a siak ti mangrirriribuk,” insungbat ni Elias. “Sika…dakayo nga agama. Salsalungasingenyo dagiti bilin ti Apo ken agdaydayawkayo kadagiti ladawan ni didiosen a Baal.

19 Ita, ummongem dagiti amin nga Israelita tapno agkikitakami idiay Bantay Carmel. Itugotmo met dagiti 450 a profeta ni Baal ken dagiti 400 a profeta ni Asera a diosa a tartaraonan ni Reyna Jezebel.”

20 Inummong ngarud ni Ahab dagiti amin nga Israelita ken dagiti profeta ni Baal idiay Bantay Carmel.

21 Immasideg ni Elias kadagiti tattao ket kinunana, “Kaano nga ikkatenyo ti panagduaduayo? No ti Apo ti Dios, agdaydayawkayo kenkuana; ngem no ni Baal isu ti Dios, agdaydayawkayo kenkuana!” Ngem pulos nga awan ti nasao dagiti tattao.

22 Ket kinuna ni Elias, “Sisiak laeng ti nabati a profeta ti Apo ngem adda 450 a profeta ni Baal.

23 Mangyegkayo iti dua a toro a baka. Alaen dagiti profeta ni Baal ti maysa, patayenda sada rangrangkayen ket iparabawda iti kayo a pagsungrod—ngem dida pasgedan. Kasta met ti aramidek iti sabali a baka.

24 Kalpasanna, bay-anyo nga agkararag dagiti profeta ni Baal iti didiosenda ket agkararagak met iti Apo. Ti mangyeg iti apuy a kas sungbatna iti kararag—isu ti Dios.” Impukkaw dagiti tattao ti yaanamongda.

25 Kinuna ni Elias kadagiti profeta ni Baal, “Yantangay ta adukayo, mangalakayo iti baka ket dakayo ti umuna a mangidaton. Agkararagkayo iti diosyo ngem diyo pasgedan ti kayo.”

26 Innalada ti baka a nayeg kadakuada, insaganada ket nagkararagda ken ni Baal manipud iti agsapa agingga iti tengnga ti aldaw. Impukkawda, “Ipangagnakami, Baal!” ket nagsasalada iti lawlaw ti altar a binangonda. Ngem awan ti sungbat a naurayda.

27 Iti tengnga ti aldaw, rinugian ni Elias ti nangrabrabak kadakuada, “Ipigpigsayo ti agkararag! Maysa a dios ni Baal! Nalabit nga agar-arapaap wenno napan immigid wenno napan nagbiahe. Wenno nalabit a matmaturog ket masapul a riingenyo!”

28 Ngarud, impigpigsa dagiti profeta ti nagkararag. Sinugsugatda dagiti bagida iti imuko ken daga, kas mayannurot iti ugalida, agingga a nagsayasay ti darada.

29 Nagaarimbangaw ken nagsaosaoda a kasda la agam-amangaw agingga iti malem. Ngem awan ti sungbat a naurayda. Awan ti pakakitaan ti pannakaipangagda.

30 Kinuna ni Elias kadagiti tattao, “Umasidegkayo kaniak,” ket immasidegda kenkuana. Rinugianna a tinarimaan ti narba nga altar ni Yahweh.

31 Nangala iti sangapulo ket dua a bato, maysa ti mangibagi iti tunggal tribu dagiti kaputotan ni Jacob, ti tao a pinanaganan ni Yahweh iti Israel.

32 Dagitoy a bato ti inaramatna iti panangbangonna manen iti altar a pagdaydayawan ken ni Yahweh. Nangkali iti kanal iti aglikmut ti altar. Aglaon daytoy a kanal iti dandani uppat a galon a danum.

33 Inkabilna dagiti kayo iti altar, rinangrangkayna ti baka ket imparabawna kadagiti kayo. Kinunana, “Punnoenyo ti uppat a karamba iti danum ket ibuyatyo iti daton ken iti kayo.” Nagtungpalda

34 ket kinunana, “Piduaenyo”—ket nagtungpalda. “Maminsan pay,” kinunana—ket nagtungpalda.

35 Nagayus ti danum iti likmut ti altar agingga a napno ti kanal.

36 Idi dumteng ti oras a panagidaton iti malem, napan ni profeta Elias iti sango ti altar ken inkararagna, “O Apo a Dios da Abraham, Isaac ken Jacob, ipaneknekmo itan a sika ti Dios ti Israel. Wen, iparangarangmo a siak ti adipenmo ket imbilinmo nga aramidek amin dagitoy.

37 Sungbatannak, O Apo, sungbatannak tapno maammoan dagitoy a tattao a sika, Apo, ti Dios a mangisubli kadakuada kenka.”

38 Nangitinnag ni Yahweh iti apuy ket nauram a namimpinsan ti daton, dagiti kayo ken dagiti bato; nakset ti daga ket namagaan ti kanal iti lawlaw ti altar.

39 Idi makita daytoy dagiti tattao, nagpaklebda ket impukkawda, “Ti Apo ti Dios, ti laeng Apo ti Dios!”

40 Pinatiliw ni Elias dagiti profeta ni Baal. “Diyo ipalubos nga adda makalibas kadakuada,” imbilinna. Tiniliwda dagiti amin a profeta ket inturong ni Elias ida iti Waig ti Kison sana pinapatay ida.

41 Kalpasanna, kinuna ni Elias ken ni Ari Ahab, “Ita, inka manganen. Mangngegko ti daranudor ti umay a tudo.”

42 Bayat ti ipapan pannangan ni Ahab, simmang-at ni Elias iti tapaw ti Bantay Carmel. Indumogna ti rupana iti nagbaetan dagiti tumengna.

43 Kinunana iti babaonenna, “Inka tannawagan ti taaw.” Simmang-at ti adipen sa met la nagsubli ket kinunana, “Awan a pulos ti makitak.” Namimpito nga imbaon ni Elias ti adipen a mangtannawag iti baybay.

44 Iti maikapito a daras, nagsubli ti adipen ket kinunana, “Adda nakitak nga ulep a kasla kadakkel ti dakulap, nga agpangpangato manipud iti taaw.” Imbilin ni Elias iti adipenna, “Inka ken ni Ari Ahab. Ibagam kenkuana nga agawiden amangan no saan a makapanaw gapu iti tudo.”

45 Iti apagbiit, nanglangeb ti tangatang. Nagangin ket rinugianna ti nagtudo iti napigsa. Limmugan ni Ahab iti luganna ket nagawid idiay Jezreel.

46 Bimmaba ken ni Elias ti pannakabalin ni Yahweh: binariksanna ti pagan-anayna sa nagtartaray agingga nga inunaanna ni Ari Ahab a dimmanon iti pagserkan ti Jezreel.

19

1 Imbaga ni Ari Ahab ken ni asawana a Jezebel ti amin nga inaramid ni Elias ken ti panangpapatayna kadagiti amin a profeta ni didiosen a Baal.

2 Pinaibaga ni Jezebel ken ni Elias: “Uray patayendak dagiti didiosen no diak aramiden kenka iti kastoy nga oras inton bigat ti kas iti inaramidmo kadagiti profeta.”

3 Nagbuteng ni Elias ket naglibas tapno maispal ti biagna. Intugotna ti adipenna ket napan idiay Beerseba iti sakup ti Juda. Imbatina ti adipenna sadiay.

4 Nagmalmalem a nagna ni Elias a nagturong iti let-ang. Nagsardeng ket nagtugaw iti sirok ti maysa a kayo. Tinarigagayanna ti matay ket inkararagna, “Saanakon a makaibtur, O Apo. Alaemon ti biagko; nasaysayaat laengen a matayak!”

5 Nagidda iti sirok ti kayo ket nakaturog. Pagammoan, sinagid ti maysa nga anghel a nagkuna kenkuana, “Agriingka ta manganka.”

6 Inwaras ni Elias ti panagkitana. Iti asideg ti ulona, nakitana ti maysa a tinapay ken sangakaramba a danum. Nangan ken imminum ni Elias sa nagidda manen.

7 Nagsubli ti anghel ni Yahweh ket riniingna manen. Kinunana, “Bumangonka ket manganka tapno adda pamigsam nga agdaliasat.”

8 Bimmangon ni Elias. Nangan ken imminum. Ket pinapigsa ti taraon iti pannagnana iti 40 nga aldaw agingga a dimmanon iti Horeb, ti nasagradoan a bantay.

9 Sadiay, simrek ni Elias iti maysa a rukib tapno umian. Pagammoan, nagsao kenkuana ni Yahweh, “Elias, ania ti ar-aramidem ditoy?”

10 Insungbat ni Elias, “O Apo a Dios a Mannakabalin-amin, kanayon a siksika laeng ti pagserserbiak. Ngem winaswas dagiti Israelita ti katulaganda kenka, rinebbada dagiti altarmo ken pinapatayda dagiti amin a profetam. Sisiakon ti nabati—ket kayatdak pay a patayen!”

11 “Rummuarka ket agtakderka iti sangoanak iti tapaw ti bantay,” kinuna ni Yahweh kenkuana. Limmabas ni Yahweh ket nangyeg iti napigsa nga angin a namagrenggat kadagiti turod ken nangburburak kadagiti batbato—ngem awan ni Yahweh iti angin. Nagsardeng ti angin ket nagginggined—ngem awan ni Yahweh iti ginggined.

12 Kalpasan ti ginggined, adda apuy—ngem awan ni Yahweh iti apuy. Ket kalpasan ti apuy, adda bassit a timek.

13 Idi mangngeg ni Elias ti timek, inabbonganna ti rupana iti kagayna. Rimmuar ket nagtakder iti pagserkan ti rukib. Adda timek a nagkuna kenkuana, “Elias, ania ti ar-aramidem ditoy?”

14 Insungbatna, “O Apo a Mannakabalin-amin a Dios, kanayon a siksika laeng ti pagserserbiak. Ngem winaswas dagiti Israelita ti katulaganda kenka, rinebbada dagiti altarmo ket pinapatayda dagiti amin a profetam. Sisiakon ti nabati—ket kayatdak pay a patayen.”

15 Kinuna ni Yahweh, “Agsublika ket inka iti let-ang iti asideg ti Damasco. Inton dumtengka iti siudad, ikonsagrarmo ni Hazael nga ari ti Siria.

16 Ikonsagrarmo met ni Jehu nga anak ni Nimsi nga ari ti Israel ken ni Eliseo nga anak ni Safat a taga-Abel Mehola a mangsukat kenka a profeta.

17 No adda makalisi iti kampilan ni Hazael, patayento ni Jehu. Ket no adda met makalisi ken ni Jehu, patayento ni Eliseo.

18 Nupay kasta, saanko a patayen ti 7,000 a tattao iti Israel—dagiti amin a napudno kaniak ken saan a nagdaydayaw ken ni Baal wenno nangagep iti imahenna.”

19 Pimmanaw ni Elias ket nasarakanna ni Eliseo nga agar-arado. Sangapulo ket dua a paris a naisangol a baka ti pagar-aradona ket iturturongna ti maudi a paris. Inikkat ni Elias ti kagayna ket inkabilna ken ni Eliseo.

20 Pinanawan ni Eliseo dagiti bakana sana kinamakam ni Elias ket kinunana kenkuana, “Innak man pay agpakada kadagiti nagannak kaniak ket kalpasanna sumurotakto kenka.” “Ala, agsublika ngarud. Saanka a lapdan!” insungbat ni Elias.

21 Napan ni Eliseo iti yan dagiti naisangol a bakana. Pinartina dagiti baka sana linuto ti karneda; inaramatna dagiti sangol a pagsungrod. Impakanna kadagiti tattao ti linutona. Kalpasanna, sinurotna ni Elias ket nagbalin a katulonganna.

20

1 Pinagtitipon ni Ben-hadad nga ari ti Siria dagiti amin nga armadana tapno rautenda ti Samaria. Kaduana a makigubat ti 32 nga ari agraman dagiti kabalioda ken dagiti luganda a pakigubat.

2 Nangibaon kadagiti pannakabagina a mapan ken ni Ahab nga ari ti Israel ket kastoy ti ibagada kenkuana: “Dawaten ni Ari Ben-hadad nga

3 isukom kenkuana dagiti pirak ken balitokmo, dagiti assawam ken dagiti kapigsaan nga annakmo.”

4 “Ibagayo ken Ari Ben-hadad nga apok nga itedko ti kiddawenna; mabalinko nga ited ti bagik ken amin a kukuak,” insungbat ni Ahab.

5 Iti saan a mabayag, nagsubli ken ni Ahab dagiti naibaon. Adda manen sabali a dawat ni Ben-hadad: “Pinaibagak kenka a masapul nga itedmo kaniak dagiti pirak ken balitokmo, dagiti assawam ken dagiti annakmo.

6 Ngem ita, ibaonko dagiti ofisialesko a mangsukimat iti palasiom ken dagiti balbalay dagiti ofisialesmo ket alaenda ti amin nga ibilangda a napateg. Addadanto dita iti agarup kastoy nga oras inton bigat.”

7 Pinaayaban ni Ari Ahab amin dagiti pangulo ti pagilian ket kinunana, “Kitaenyo, kayatnatay a dadaelen daytoy a tao. Pinaibagana a kayatna nga alaen dagiti assawak ken dagiti annakko, dagiti pirak ken balitokko ket immannugotak.”

8 Insungbat dagiti pangulo ken dagiti tattao, “Saankayo nga umannugot; diyo ikaskaso dayta a tao.”

9 Ngarud, kastoy ti sungbat ni Ahab kadagiti pannakabagi ni Ben-hadad: “Ibagayo iti apok nga ari a patgak ti umuna a dawatna ngem diak mabalin nga ited daytoy maikadua a kiddawenna.” Pimmanaw dagiti naibaon sada met la nagsubli. Adda manen sabali a paibaga

10 ni Ben-hadad: “Dadaelek daytoy a siudadmo ket ipanawto dagiti tattaok ti amin a batbato ken ladrilio a nakabangonanna. Uray patayendak dagiti didiosen no diak aramiden daytoy!”

11 Insungbat ni Ari Ahab, “Ibagayo ken ni Ari Ben-hadad a saan nga agpangas ti pudpudno a soldado no mapan iti paggugubatan.”

12 Naawat ni Ben-hadad ti sungbat ni Ahab idi madamada nga agiinum kadagiti kakaduana nga agturay iti uneg ti toldada. Binilin ni Ben-hadad dagiti tattaona nga agsaganada a mangraut iti siudad ket nagtungpalda.

13 Kabayatanna, adda profeta a napan ken ni Ari Ahab ket kinunana, “Imbaga ti Apo a dika agbuteng iti dayta dakkel nga armada. Pagballigiennaka ti Apo ita nga aldaw ket maammoam nga isu ti Apo.”

14 “Siasino ti mangipangulo iti iraraut?” sinaludsod ni Ahab. Insungbat ti profeta, “Kuna ti Apo a dagiti agtutubo a mannakigubat nga adda iti babaen dagiti gobernador.” “Siasino ti mangipangulo iti kadakkelan a bilang ti buyot?” sinaludsod ti ari. “Sika,” insungbat ti profeta.

15 Ngarud, inayaban ti ari dagiti agtutubo a mannakigubat nga adda iti babaen dagiti heneral dagiti probinsia—232 da amin. Inummongna met ti armada ti Israel nga agdagup iti 7,000 a soldado.

16 Rimmautda iti tengnga ti aldaw. Immuna a dimmarup dagiti agtutubo. Madama idi nga agbabartek da Ben-hadad ken dagiti 32 nga ari kadagiti toldada. Dimteng dagiti imbaon ni Ben-hadad a napan nagsiim ket impadamagda nga adda bunggoy ti mannakigubat a rimmuaren iti Samaria.

17

18 Imbilinna, “Alaenyo ida a sibibiag, umayda man makigubat wenno makikappia.”

19 Immuna ngarud a rimmuar dagiti agtutubo a mannakigubat a sinaruno ti armada dagiti Israelita.

20 Pinatay ti tunggal maysa ti kinarangetna. Nagtataray dagiti soldado ti Siria ket kinamat ida dagiti Israelita. Ngem nakalibas ni Ben-hadad a sikakabalio a kinuyog ti sumagmamano a soldado a nagkabalio.

21 Napan ni Ari Ahab iti paggugubatan, innalana dagiti kabalio ken lugan a pakigubat ket adu ti pinapatayna kadagiti taga-Siria.

22 Kalpasanna, napan ti profeta ken ni Ari Ahab ket kinunana, “Agsublika ket papigsaem ken isaganam a naimbag ti armadam. Planoem a nasayaat ti aramidem gapu ta rumaut manen ti ari ti Siria inton umay a tawen.”

23 Kinuna dagiti ofisiales ni Ari Ben-hadad, “Naparmekdatayo gapu ta didiosen dagiti bambantay dagiti didiosen ti Israel. Ngem awan duadua a parmekentayo dagiti Israelita no gubatentayo ida kadagiti patad.

24 Ita, ikkatem dagiti 32 nga ari a pangulo iti gubat ket suktam ida kadagiti heneral.

25 Mangbuangayka iti dakdakkel nga armada, kas iti armada a nangpanaw kenka ken buklen iti isu met la a bilang dagiti kabalio ken lugan a pakigubat. Sarangtentayo dagiti Israelita kadagiti tanap ket parmekentayo ida iti daytoy a pannakigubattayo.” Immanamong ni Ari Ben-hadad. Tinungpalna ti pammagbagada.

26 Iti sumaruno a tawen, inummongna dagiti tattaona ket nagturongda iti siudad ti Afec tapno rautenda dagiti Israelita.

27 Naguummong met dagiti Israelita ket kalpasan a naited dagiti kasapulanda a makigubat, rimmuarda a mangsaranget kadagiti taga-Siria. Nagkampoda iti dua a bunggoy ket arigda iti dua a babassit nga arban ti kalding no maidiligda kadagiti taga-Siria a nagwaras iti away.

28 Adda profeta a napan ken ni Ari Ahab ket kinunana, “Kastoy ti kuna ti Apo: ‘Gapu ta ipagarup dagiti taga-Siria a didiosenak dagiti turod ket saan a didiosen kadagiti patad, yawatko iti pannakabalinmo ti dakkel nga armadada ket maammoanyonto kadagiti tattaom a siak ni Yahweh.’”

29 Agsinnumbangir ti kampo dagiti taga-Siria ken ti kampo dagiti Israelita. Pito nga aldaw a saan a rimmuar dagiti dua a bunggoy. Iti maikapito nga aldaw, nangrugi ti gubat ket 100,000 a taga-Siria ti pinatay dagiti Israelita.

30 Nagkamang dagiti nakalasat iti uneg ti Afec, a nakatayan ti 27,000 kadakuada a natupakan idi marba dagiti bakud ti siudad. Nagkamang met ni Ben-hadad iti uneg ti siudad ket naglemmeng iti akinlikud a kuarto ti maysa a balay.

31 Napan kenkuana dagiti ofisialesna ket kinunada, “Nadamagmi a manangngaasi dagiti ari nga Israelita. Palubosannakami koma a mapan iti ari ti Israel a sibabarikeskami iti nakersang a lupot ken napulipolan iti tali dagiti tengngedmi ket nalabit a saannaka a patayen.”

32 Ngarud, nagbarikesda iti nakersang a lupot ken nangipulipolda iti tali iti tengngedda sada napan ken ni Ahab ket kinunada, “Ipakpakaasi ni adipenmo a Ben-hadad nga ispalem ti biagna.” Insungbat ni Ahab, “Sibibiag kadi pay laeng? Nasayaat! Ibilangko a kas maysa a kabsat!”

33 Agsapsapul dagiti ofisiales ni Ben-hadad iti napintas a pagilasinan ket idi “kabsat” kuna ni Ahab, kinunada a dagus, “Wen, ni kabsatmo a Ben-hadad!” “Inkay alaen,” imbilin ni Ahab. Idi sumangpet ni Ben-hadad, inawis ni Ahab a makikalugan kenkuana iti luganna a pakigubat.

34 Kinuna ni Ben-hadad, “Isublik kenka dagiti ili nga innala daydi amak iti daydi amam ket mabalinmo ti mangipatakder iti sentro ti negosio idiay Damasco a kas iti inaramid daydi amak idiay Samaria.” Insungbat ni Ahab, “Wayawayaanka ngarud gapu kadagitoy a kondision.” Nagaramidda iti katulagan a nagfinnirmaanda ket pinalubosanna ni Ben-hadad.

35 Binilin ni Yahweh ti maysa a kameng ti gunglo dagiti profeta ket kinuna ti maysa a profeta iti padana a profeta, “Kabilennak!” Ngem saan a kinayat ti profeta,

36 isu a kinunana kenkuana, “Gapu ta sinalungasingmo ti bilin ti Apo, patayennaka ti maysa a leon apaman a makapanawka iti yanko.” Apaman a nakapanaw, adda dimteng a leon ket pinatayna ti profeta.

37 Adda sabali a tao a nasarakan ti isu met la a profeta ket kinunana, “Kabilennak.” Kinabil ngarud ti lalaki ket nasugatan ti profeta.

38 Binarabadan ti profeta ti rupana iti lupot tapno awan ti makailasin kenkuana. Napan iti igid ti dalan a mangur-uray iti ari ti Israel.

39 Idi lumabas ti ari, inawagan ti profeta ket kinunana, “Natan-ok nga Ari, madamaak a makigubgubat idi inyeg kaniak ti maysa a soldado ti maysa a kabusor a natiliwda ket kinunana, ‘Guardiaam daytoy a tao; no makalibas, ta biagmo ti pagbayadmo wenno agmultaka iti 3,000 a bagi ti pirak.’

40 Ngem adu ti nakakumikomak ket nakalibas ti lalaki.” Insungbat ti ari, “Naipakaammomon ti sentensiam ket masapul a madusaka.”

41 Dinagdagus ti profeta nga inikkat ti lupot a naibarabad iti rupana ket nabigbig ti ari a maysa kadagiti profeta ti kasangsangona.

42 Kinuna ti profeta iti ari, “Kastoy ti sao ti Apo: ‘Gapu ta impalubosmo nga aglibas ti tao nga imbilinko a mapapatay, ta biagmo ti pagbayadmo ket madadaelto ti armadam gapu ta binay-am a makatalaw ti armadana.’”

43 Mariribuk ken madandanagan ti ari idi agawid idiay Samaria.

21

1 Iti asideg ti palasio ni Ari Ahab idiay Jezreel, adda kaubasan ti maysa a tao nga agnagan iti Nabot.

2 Iti naminsan, kinuna ni Ahab ken ni Nabot, “Itedmo kaniak ti kaubasan; asideg ti kaubasan iti palasiok ket kayatko a mulaan ti daga iti natnateng. Ania ti kaykayatmo? Suktak iti nasaysayaat a kaubasan wenno gatangek?”

3 “Tinawidko daytoy a kaubasan kadagiti kapuonak,” insungbat ni Nabot. “Iparit ti Apo nga itedko kenka!”

4 Nagawid ni Ahab a mariribuk ken makapungtot gapu iti sinao ni Nabot kenkuana. Nagidda iti katrena, simmango iti diding ket dina kayat ti mangan.

5 Napan kenkuana ni Jezebel nga asawana ket sinaludsodna, “Apay a mariribukanka? Apay a dimo kayat ti mangan?”

6 Insungbat ni Ahab, “Gapu iti imbaga kaniak ni Nabot. Insingasingko a gatangek ti kaubasanna wenno suktak iti sabali a kaubasan no dayta ti kayatna ngem imbagana a diak mabalin a tagikuaen ti kaubasanna!”

7 “Saan kadi a sika ti ari?” insungbat ni Jezebel. “Ala, bumangonkan ket agragsak ken manganka. Alaek ti kaubasan ni Nabot nga agpaay kenka!”

8 Nangaramid ti reyna iti sumagmamano a surat. Infirmana ti nagan ni Ahab kadakuada, minarkaanna iti timbre ti ari sana impatulod ida kadagiti ofisiales ken kadagiti mabigbigbig nga umili ti Jezreel.

9 Kastoy ti linaon ti surat: “Mangipakdaarkayo iti aldaw a panagayunar. Ummongenyo dagiti tattao ket itedyo ken ni Nabot ti kangrunaan a pagtugawan.

10 Mangalakayo iti dua a managdakdakes a lallaki a mangpabasol kenkuana iti rupanrupa nga ilunlunodna ti Dios ken ti ari. Kalpasanna, ipanyo iti ruar ti siudad ket uborenyo agingga a matay.”

11 Inaramid dagiti ofisiales ken dagiti kangrunaan nga umili ti Jezreel ti imbilin ni Jezebel.

12 Impakaammoda ti aldaw a panagayunar, inummongda dagiti tattao ket pinagtugawda ni Nabot iti kangrunaan a pagtugawan.

13 Iti imatang ti publiko, pinabasol dagiti dua a baliodong ni Nabot nga ilunlunodna ti Dios ken ti ari. Ngarud, naipan ni Nabot iti ruar ti siudad ket binatobatoda agingga a natay.

14 Pinaibagada ken ni Jezebel ti pannakapapatay ni Nabot.

15 Apaman a naammoan daytoy ni Jezebel, kinunana ken ni Ahab, “Natayen ni Nabot. Tagikuaemon ti kaubasanna a dina kayat nga ilako kenka.”

16 Dinagdagus ni Ahab ti napan iti kaubasan tapno tagikuaenna.

17 Kinuna ni Yahweh ken ni Elias a profeta a taga-Tisbe,

18 “Inka ken ni Ahab nga ari ti Samaria. Adda ita iti kaubasan ni Nabot tapno tagikuaenna.

19 Ibagam kenkuana a siak, ni Yahweh, kastoy ti kunak kenkuana: ‘Kalpasan ti panangpapataymo iti tao, alaem pay kadi ti kukuana?’ Ibagam kenkuana a kastoy ti kunak, ‘Iti mismo a disso a nangdilpatan dagiti aso iti dara ni Nabot, dilpatandanto met ti daram—wen, ti bukodmo a dara!’”

20 Idi makita ni Ahab ni Elias, kinunana, “Nasarakannak kadi met laengen, sika a kabusorko?” Insungbat ni Elias, “Wen, gapu ta impamaysam ti agaramid iti dakes iti imatang ti Apo.

21 Kastoy ngarud ti kuna kenka ti Apo, ‘Yegko kenka ti didigra. Pukawenkanto, kasta met ti tunggal lalaki iti familiam, adipen man wenno siwawaya.

22 Maipadanto ti familiam iti familia ni Ari Jeroboam nga anak ni Nebat ken iti familia ni Ari Baasa nga anak ni Ahija, gapu ta pinagpungtotnak iti panangisungsongmo nga agbasol ti Israel.’

23 No maipapan ken ni Jezebel, kuna ti Apo a rangrangkayento dagiti aso ti bangkayna iti siudad ti Jezreel.

24 Ket ti siasinoman a kabagiam a matay iti uneg ti siudad, kanento dagiti aso ket ti siasinoman kadakuada a matay iti away kanento dagiti buitre.” (

25 Awanen ti kas ken ni Ahab a nangipamaysa a namimpinsan a nagaramid iti dakes iti imatang ni Yahweh—babaen iti panangsugsog ni Jezebel nga asawana.

26 Nakarimrimon ti inaramidna iti panagdaydayawna kadagiti imahen, kas kadagiti Amorreo a pinagtalaw ni Yahweh iti daga idi sumangpet dagiti Israelita.)

27 Idi malpas ti panagsao ni Elias, rinay-ab ni Ahab ti pagan-anayna, inuksobna ket nagarruat iti nakersang a lupot. Dina kayat ti mangan. Naturog a sikakawes iti nakersang a lupot ket nagpagnapagna a malmalday ken masmasnaayan.

28 Kinuna ni Yahweh ken ni profeta Elias,

29 “Dimo kadi madlaw ti panagpakumbaba ni Ahab iti imatangko? Gapu ta inaramidna daytoy, saankonto a yeg ti didigra bayat ti panagbiagna. Idissuorkonto ti didigra iti familia ni Ahab inton panawen ti anakna a lalaki.”

22

1 Tallo a tawen nga adda kappia iti nagbaetan ti Israel ken Siria.

2 Ngem iti maikatlo a tawen, napan kinita ni Jehosafat nga ari ti Juda ni Ahab nga ari ti Israel.

3 Sinaludsod ni Ahab kadagiti ofisialesna, “Kukuatayo ti Ramot idiay Galaad. Apay nga awan pay inaramidtayo tapno isubli ti ari ti Siria kadatayo?”

4 Ket kinuna ni Ahab ken ni Jehosafat, “Kayatmo kadi ti kumuyog kaniak a mangraut iti Ramot?” “Madadaanak inton nakasaganaka,” insungbat ni Jehosafat, “kasta met dagiti soldadok ken dagiti soldado a nagkabalio.

5 Ngem umuna pay a makiumanka iti Apo.”

6 Inayaban ni Ahab dagiti profeta—agarup uppat a gasutda—ket sinaludsod ti ari, “Rumbeng ngata a rautek ti Ramot?” “Rautem, pagballigiennaka ti Apo,” insungbatda.

7 Ngem sinaludsod ni Jehosafat, “Awan kadin sabali a profeta a mabalin a pakiumanan iti Apo?”

8 “Adda pay maysa,” insungbat ni Ahab. “Isu ni Micaias nga anak ni Imla. Ngem kagurgurak ta awan pay naimbag nga impadtona maipapan kaniak; pasig a dakes.” “Saan a rumbeng a sawem dayta!” kinuna ni Jehosafat.

9 Ngarud, inayaban ni Ari Ahab ti maysa nga ofisial nga agserserbi kenkuana ket binilinna a dagdagusenna a mapan alaen ni Micaias.

10 Adda dagiti dua nga ari iti pagirikan iti ruar ti ruangan ti Samaria. Agtutugawda iti bukodda a trono ken sikakawesda iti pagan-anayda a kas ari. Iti sangoananda, agipadpadto dagiti amin a profeta.

11 Maysa kadagiti profeta, ni Zedekias nga anak ni Kenaana, ti nangaramid kadagiti sinan-sara a landok ket kinunana ken ni Ahab, “Kastoy ti sao ti Apo: ‘Dagitoyto ti aramatem a pakigubat kadagiti taga-Siria agingga a maparmekmo ida.’”

12 Kasta met ti imbaga dagiti dadduma a profeta. “Rautem ti Ramot ket agballigika,” kinunada. “Pagballigiennaka ti Apo.”

13 Kabayatanna, kinuna ti naibaon a mangala ken ni Micaias, “Sangsangkamaysa dagiti profeta nga agkuna nga agballigi ti ari. Masapul a kasta met ti sawem.”

14 Ngem insungbat ni Micaias, “Isapatak iti nagan ti sibibiag nga Apo a no ania ti sawen ti Apo, isu ti sawek.”

15 Idi dumatag ti profeta iti ari, sinaludsod kenkuana ti ari, “Micaias, rumbeng kadi wenno saan a rautenmi ken ni Ari Jehosafat ti Ramot?” “Inka rauten. Awan duadua nga agballigika. Pagballigiennakanto ti Apo,” insungbat ni Micaias.

16 Ngem kinuna ni Ahab, “Namin-anon nga imbagak kenka a ti laeng pudno ti sawem kaniak iti nagan ti Apo?”

17 Simmungbat ni Micaias, “Nakitak dagiti Israelita a nawarawara kadagiti turod. Kasda la karnero nga awan ti mangipastor kadakuada. Ket kinuna ti Apo, ‘Awan ti pangulo dagitoy a tattao; pagawidem nga awan ti pakaan-anoanda.’”

18 Kinuna ni Ahab ken ni Jehosafat, “Kitaem, imbagak kenka nga awan ti ipadto ni Micaias a naimbag maipapan kaniak; bin-ig a dakes!”

19 Intuloy ni Micaias, “Ita, denggem ti sao ti Apo! Nakitak ti Apo nga agtugtugaw iti tronona sadi langit; agtatakder dagiti anghelesna iti abayna.

20 Sinaludsod ti Apo, ‘Siasino kadakayo ti mangallilaw ken ni Ahab tapno mapan idiay Ramot ket matay sadiay?’ Nagduduma ti sinao dagiti angheles.

21 Idi agangay, adda maysa nga espiritu a nagpasango, inasitganna ti Apo ket kinunana, ‘Siak ti mangallilaw kenkuana.’

22 ‘Kasano?’ sinaludsod ti Apo. Insungbat ti espiritu, ‘Innak kadagiti profeta ni Ahab ket pagulbodek ida amin.’ Kinuna ti Apo, ‘Inka ngaruden. Agballigikanto a mangallilaw kenkuana.’”

23 Ket inggibus ni Micaias, “Daytoy ti naaramid. Pinagulbod ti Apo dagitoy a profetam. Mismo a ti Apo ti nangituyang iti pannakadidigram!”

24 Inasitgan ni Zedekias ni Micaias sana tinungpa ket kinunana, “Kasano a rimmuar kaniak ti espiritu ti Apo tapno agsao kenka?”

25 “Maammoamto inton inka aglemmeng iti akinlikud a kuarto ti maysa a balay,” kinuna ni Micaias.

26 Kalpasanna, binilin ni Ari Ahab ti maysa kadagiti ofisialesna: “Tiliwem ni Micaias ket idatagmo iti mangituray iti siudad, ni Amon ken ni Prinsipe Joas.

27 Ibagam kadakuada nga ipisokda iti pagbaludan ket tinapay ken danum laeng ti ipakanda kenkuana agingga nga agsubliak a sikakaradkad.”

28 “No agsublika nga awan ti dakes a napasamakmo,” kinuna ni Micaias, “dayta ti pakakitaan a saan a nagsao kaniak ti Apo!” Ket innayonna, “Tunggal maysa kadakayo, denggenyo ti imbagak!”

29 Nagkuyog ni Ahab nga ari ti Israel ken ni Jehosafat nga ari ti Juda a napan nangraut iti Ramot idiay Galaad.

30 Kinuna ni Ahab ken ni Jehosafat, “Manglimlimoak a makigubat ngem agkaweska a kas ari.” Nanglimlimo ngarud ti ari ti Israel ket napan iti paggugubatan.

31 Binilin idi ti ari ti Siria dagiti 32 a pangulo dagiti lugan a pakigubat a dida makiranget iti siasinoman malaksid ti ari ti Israel.

32 Ngarud, idi makitada ni Ari Jehosafat impagarupda nga isu ti ari ti Israel ket dinarupda a dagus. Ngem idi nagriaw ni Jehosafat,

33 naammirisda a saan nga isu ti ari ti Israel ket insardengda a kinamat.

34 Ngem adda mannakigubat a Siriano a nangipasaksak iti panana ket napuntaanna ni Ari Ahab iti nagsaipan ti kabalna. “Nasugatanak!” inriaw ti ari iti mangiturturong iti luganna a pakigubat ket imbilinna nga umadayoda iti paggugubatan.

35 Iti kangitingitan ti gubat, nagtalinaed a sisasadag ni Ari Ahab iti luganna a sumangsango kadagiti Siriano. Nagayus ti dara ti sugatna ket nalapunos ti datar ti luganna a pakigubat. Natay ti ari idi dumteng ti sumipnget.

36 Idi dandani lumnek ti init, adda bilin a naipaulog iti armada ti Israel, “Tunggal maysa agawid iti bukodna a pagilian ken siudad!”

37 Natay ngarud ni Ari Ahab. Naipan ti bangkayna idiay Samaria a nangitanemanda kenkuana.

38 Dinalusanda ti luganna iti pagdigosan idiay Samaria. Sadiay, dinilpatan dagiti aso ti darana ken nagbuggoan met dagiti balangkantis a babbai, kas imbaga ni Yahweh a maaramid.

39 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ari Ahab, agraman ti pakasaritaan ti marfil a palasiona ken amin a siudad a binangonna.

40 Idi natay, ni Ahazias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

41 Iti maikapat a tawen a panagturay ni Ahab nga ari ti Israel, naisaad ni Jehosafat nga anak ni Asa nga ari ti Juda.

42 Tallopulo ket lima idi ti tawen ni Jehosafat ket nagturay idiay Jerusalem iti 25 a tawen. Ni Azuba nga anak ni Silai ti inana.

43 Kas iti daydi Asa nga amana, nalinteg iti imatang ni Yahweh. Ngem dina dinadael dagiti pagdaydayawan ket intultuloy dagiti tattao ti nagidatag iti daton ken agpuor iti insenso sadiay.

44 Nakikappia ni Jehosafat iti ari ti Israel.

45 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Jehosafat, dagiti gapuananna a mangipakita iti kinaturedna ken dagiti nakigubgubatanna.

46 Pinagtalawna dagiti natda a lallaki ken babbai a balangkantis a nagtalinaed a nagserbi kadagiti altar a pagdaydayawan dagiti pagano uray idi kalpasan ti panagturay ni Asa nga amana.

47 Awan ti ari ti Edom kadagidi a panawen; nagturay sadiay ti pannakabagi ti ari ti Juda.

48 Nagpaaramid ni Ari Jehosafat iti adu a barko a para biahe tapno aggatang iti balitok idiay Ofir ngem pulos a dida naglayag ta narbada idiay Eziongeber.

49 Iti daydi a tiempo, insingasing ni Ahazias nga ari ti Israel a makipaglayag dagiti tattaona kadagiti tattao ni Jehosafat ngem saan a kinayat ni Jehosafat.

50 Natay ni Jehosafat ket naitanem idiay Jerusalem. Ni Jehoram nga anakna ti simmukat kenkuana a kas ari.

51 Iti maika-17 a tawen a panagturay ni Jehosafat nga ari ti Juda, naisaad ni Ahazias nga anak ni Ahab nga ari ti Israel ket dua a tawen a nagturay idiay Samaria.

52 Nagbasol ken ni Yahweh. Tinuladna dagiti dakes nga aramid daydi amana nga Ahab, ni Jezebel nga inana, ken daydi Ari Jeroboam a nangisungsong kadagiti Israelita nga agbasol.

53 Nagdaydayaw ken nagserbi ken ni didiosen a Baal ket kas iti daydi amana a sinarunona a nagturay, pinagpungtotna ni Yahweh a Dios ti Israel.