1 Natalged ti panagturay ni Solomon nga anak ni Ari David ta binendisionan ni Yahweh a Diosna, ket pinagbalinna a nabileg unay.
2 Pinaayaban ni Ari Solomon dagiti amin nga ofisiales a pangulo dagiti buyot a rinibu ken buyot a ginasut, amin nga ofisiales ti gobierno, amin nga ulo ti familia ken amin a tattao.
3 Imbilinna kadakuada a kumuyogda kenkuana a mapan iti lugar a pagdaydayawan idiay Gabaon, ta adda sadiay ti Tolda ti Dios nga inaramid ni Moises nga adipen ti Dios idi addada idiay let-ang. (
4 Nupay kasta, adda ti Lakasa ti Tulag ti Dios idiay Jerusalem. Naikabil iti tolda a binangon ni Ari David idi innalana ti Lakasa manipud iti Siudad ti Jearim.)
5 Adda met idiay Gabaon ti altar a bronse nga inaramid idi ni Bezalel nga anak ni Uri ken apoko ni Hur. Naikabil ti altar iti sangoanan ti Tolda ti Dios. Napan sadiay ni Solomon ken dagiti amin a tattao ket nagdaydayawda iti Dios.
6 Iti sangoanan ti Tolda, nagdaydayaw ti ari ken ni Yahweh babaen iti panangidatagna kadagiti daton iti rabaw ti altar a bronse. Nangidaton iti 1,000 nga animal ket pinuoranna ida a sibubukel iti rabaw ti altar.
7 Iti dayta a rabii, nagparang ti Dios ken ni Solomon ket sinaludsodna, “Ania ti kayatmo nga itedko kenka?”
8 Simmungbat ni Solomon, “Naimbagkay unay iti daydi amak a David, ket ita, insaadnak nga ari a sukatna.
9 O Apo a Dios, natungpalen ti inkarim kenkuana. Insaadnak nga ari dagiti nakaad-adu a tattao a di mabilang ti kaaduda.
10 Itedmo ngarud kaniak ti sirib ken ti ammo a kasapulak iti panangiturayko kadagitoy a tattao. No saan, kasano a matarawidwidak daytoy dakkel a pagilian?”
11 Insungbat ti Dios ken ni Solomon, “Nasayaat ti pinilim. Dimo tinarigagayan ti sanikua, wenno kinabaknang ken dayaw. Dimo met dinawat ti ipapatay dagiti kabusormo, wenno ti napaut a panagbiag, ngem nagkiddawka iti sirib ken ammo tapno maiturayam dagitoy a tattao a nangisaadak kenka nga ari.
12 Ikkanka iti sirib ken pannakaawat. Saan la a dayta. Paraburanka pay iti ad-adu a kinabaknang, sanikua ken dayaw nga awan pay ari a nakaitedanna wenno pakaitedannanto.”
13 Pimmanaw ni Solomon iti pagdaydayawan idiay Gabaon, nga ayan ti nasagradoan a Tolda, ket nagsubli idiay Jerusalem. Sadiay ti nangiturayanna iti Israel.
14 Nangbuangay iti buyot a buklen ti 1,400 a lugan a pakigubat ken 12,000 a mannakigubat a nagkabalio. Inkabilna dagitoy idiay Jerusalem ken iti nadumaduma a siudad.
15 Bayat ti panagturayna, nagbalin a gagangay a kas bato ti kaadu ti pirak ken balitok idiay Jerusalem. Adu ti kayo a sedro a kas iti kaadu dagiti sikamoro kadagiti katurturodan ti Juda.
16 Naggatang dagiti tattaona kadagiti kabalio idiay Musri ken Cilicia.
17 Naggatangda pay kadagiti lugan a pakigubat idiay Egipto sada ilako idi kadagiti ari dagiti Heteo ken Siriano; isuda pay ti paggapuan dagiti kabalioda. Agpateg iti 600 a bagi ti pirak ti tunggal lugan a pakigubat ken 150 a bagi ti pirak ti tunggal kabalio.
1 Inkeddeng ni Solomon ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan ken ni Yahweh ken iti palasio a pagyananna.
2 Nangikabil iti 70,000 a lallaki a para-bunag kadagiti materiales ken 80,000 a para-tikap iti bato iti katurturodan. Agdagup iti 3,600 a lallaki ti mangimaton iti trabaho.
3 Nangipatulod ni Solomon iti mensahe ken ni Hiram nga ari ti Tiro. Kinunana: “Patulodannak kadagiti kayo a sedro kas iti inaramidmo idi binangon ni Ari David nga amak ti palasiona.
4 Ngamin, mangipatakderak iti templo a kas pammadayaw iti Apo a Diosko. Maikonsagrar daytoy a pagpuoran iti nabanglo nga insenso iti imatangna. Sadiayto met ti kanayon a pangidatonanmi kenkuana iti nasagradoan a tinapay ken pagpuoranmi kadagiti daton iti tunggal bigat ken rabii, iti tunggal Aldaw a Panaginana, iti tunggal Fiesta ti Lutuad ken kadagiti dadduma a nasantoan nga aldaw a pagdaydayaw iti Apo a Diosmi, kas naibilin a maannurot iti agnanayon iti Israel.
5 Dakkel a templo ti rantak a bangonen, ta natantan-ok ti Diosmi ngem dagiti amin a didiosen.
6 Ngem iti kinapudnona, awan ti makabalin a mangbangon iti templo nga agpaay iti Dios, ta uray ti nalawa a langit, saan nga umdas a manglaon kenkuana. Kasano ngarud a makabangonak iti templo a saan laeng a pagpuoran iti insenso a maipaay iti Dios?
7 No mabalin, mangibaonka iti tao a nalaing nga agkitikit, agpanday iti balitok, pirak, gambang, landok, ken eksperto iti lupot nga asul, purpura ken nalabaga. Kaduananto dagiti nalaing nga agtrabaho a taga-Juda ken taga-Jerusalem a pinili daydi David nga amak.
8 Ammok a nalaing nga agpukan dagiti tattaom. Ipatulodannak ngarud kadagiti kayo a sedro, saleng ken sandalo nga aggapu idiay Libano. Sisasaganaak a mangibaon kadagiti tattaok tapno tumulongda kadagiti tattaom
9 a mangisagana iti adu a kayo. Ngamin, dakkel ken nadaeg daytoy a templo a rantak a bangonen.
10 Kas abasto dagiti tattaom, mangipatulodak kenka iti 100,000 a salup a trigo, 100,000 a salup a sebada, 110,000 a galon nga arak ken 110,000 a galon a lana ti olibo.”
11 Kastoy ti insungbat ni Hiram nga ari ti Tiro iti suratna ken ni Solomon: “Gapu ta ay-ayaten ti Apo dagiti tattaona, insaadnaka nga arida.
12 Madaydayaw koma ti Apo a Dios ti Israel a Namarsua iti langit ken iti daga! Inikkanna ni Ari David iti masirib nga anak, mannakaawat ken nalaing, ket ita, rantana ti mangbangon iti templo nga agpaay iti Apo ken mangbangon iti palasio a pagyananna.
13 Ita, ibaonko nga umay kenka ti maysa a tao a nalaing iti aniaman a kita ti trabaho. Isu ni Huramabi a
14 nagtaud iti tribu ti Dan ti inana. Taga-Tiro ti amana. Nalaing nga agpanday iti balitok, pirak, bronse ken landok, ket batido met kadagiti aramid iti bato ken kayo. Batido met iti trabaho a mainaig iti lupot nga asul, purpura ken nalabaga a lupot ken nafino a linen. Nalaing pay nga agkitikit ket matuladna ti aniaman a maipasakar kenkuana. Kaduananto dagiti tattaom ken dagiti pinagtrabaho daydi Ari David nga amam.
15 “Ipatulodmo ngaruden dagiti trigo, sebada, lana ti olibo ken arak nga inkarim nga ited,
16 ta pukanenmin iti kabakiran ti Libano ti amin a sedro a masapulmo. Aramidenminto ida a balsa a maipaanud iti taaw agingga idiay Joppe a pakabunaganda a maipan idiay Jerusalem.”
17 Pinabilang ni Ari Solomon dagiti amin a ganggannaet nga agnanaed iti Israel, kas iti inaramid daydi amana a David. Natakuatanna nga agdagupda iti 153,600.
18 Nangdutok iti 70,000 kadakuada a para-bunag kadagiti materiales, 80,000 a mapan agtikap iti bato iti kabambantayan ken 3,600 a mangimaton iti trabaho.
1 Insagana idin ni Ari David nga ama ni Solomon ti lugar a pakabangonan ti Templo. Adda daytoy idiay Jerusalem, iti Bantay Moria, iti disso a nagparangan idi ni Yahweh ken ni David, iti pagir-irikan ni Arauna a Jebuseo. Nangrugi ti trabaho
2 iti maikadua a bulan iti maikapat a tawen a panagari ni Solomon.
3 Adtoy ti rukod ti Templo a binangon ni Ari Solomon: 90 a kadapan ti kaatiddogna ken 30 a kadapan ti kaakabana.
4 Tallopulo met a kadapan ti kaakaba ti masungad a kuarto, kas iti Templo ket 180 a kadapan ti kangatona. Puro a balitok ti naikalupkop iti uneg ti kuarto.
5 Nadidingan iti sedro ti kadakkelan a kuarto: nakalupkopan dagiti diding iti kasayaatan a balitok ket nakitikitan dagitoy kadagiti sinan-kayo a palma ken kawar.
6 Inarkosan ti ari ti Templo iti napintas ken agkakapateg a batbato ken balitok a nagatang iti daga ti Parvaim.
7 Inusarna dagiti balitok a pinangkalupkop kadagiti diding, awanan, dagiti pagserkan ken ruangan ti Templo. Naikitikit kadagiti diding dagiti imahen dagiti kerubim.
8 Tallopulo a kadapan ti kaakaba ti akin-uneg a kuarto a maawagan iti Kasantoan a Disso, ket 30 a kadapan met ti kaatiddogna. Duapulo ket lima a tonelada a balitok ti nausar a naikalupkop kadagiti diding ti Kasantoan a Disso:
9 duapulo nga onsa a balitok ti naaramid a lansa, ket nakalupkopan met iti balitok dagiti diding dagiti akingngato a kuarto.
10 Nagpaaramid pay ti ari iti dua a sinan-kerubim a plata. Pinakalupkopanna ida iti balitok sana inkabil iti Kasantoan a Disso,
11 ket pinagabayda ida a sumango iti pagserkan. Sagduduada iti payak. Pito ket kagudua a kadapan ti kaatiddog ti tunggal payak. Ukrad dagiti payakda ket agsinnagidda iti tengnga ti kuarto. Dumanon kadagiti agsumbangir a diding ti sabali a payakda. Tallopulo a kadapan ti nakaukradan dagiti payakda.
12
13
14 Adda bengbeng a naaramid iti linen ken iti lupot a natina iti asul, purpura ken nalabaga. Naiborda dagiti sinan-kerubim iti daytoy a bengbeng.
15 Nagpaaramid ti ari iti dua nga adigi nga agtayag iti 52 a kadapan, ket impatakderna ida iti sango ti Templo. Iti tuktok ti tunggal adigi, adda paratok a pito ket kagudua a kadapan ti kangatona.
16 Naarkosan ti paratok kadagiti nalagalaga a kawar ken 100 a bronse a sinan-granada.
17 Naipatakder dagiti adigi iti agsumbangir a pagserkan iti templo. Jakin ti nagan ti adigi nga akin-abagatan; Boaz ti akin-amianan.
1 Nagpaaramid ni Ari Solomon iti kuadrado nga altar a bronse: 30 a kadapan ken 15 a kadapan ti kangatona.
2 Nangaramid pay iti tangke a sinan-taaw a bronse a nagbukel. Pito ket kagudua a kadapan ti kaunegna, 15 a kadapan ti kalawana ken 45 a kadapan ti aglawlawna.
3 Iti aglikmut iti akinruar a ngarab ti tangke, adda dua a kaintar nga arkos a nagtinnuon. Sinan-toro a baka dagitoy nga arkos ket naisukogda iti tangke.
4 Naisaad ti tangke iti bukot dagiti 12 a sinan-toro a baka a nakasango iti ruar. Tallo ti nakasango iti amianan, tallo iti laud, tallo iti abagatan ken tallo iti daya.
5 Tallo a pulgada ti kapuskol ti tangke. Kasla ngarab ti kopa ti ngarab ti tangke, ket nagsalumpayak a kasla sabong. Aglaon ti tangke iti 15,000 a galon.
6 Nangaramidda met iti sangapulo a palanggana. Lima ti maikabil iti akin-abagatan a paset ti Templo, ket lima iti akin-amianan. Mausarda a pangbuggoan kadagiti paset ti animal a daton a mapuoran. Pagbuggo dagiti papadi ti danum iti tangke.
7 Nangaramidda iti sangapulo a kandelero a balitok a nasukog a kas iti sigud a pagtuladan. Nangaramidda pay iti sangapulo a lamisaan a naikabil iti kadakkelan a kuarto ti Templo. Lima a kandelero ken lima a lamisaan ti naikabil iti agsumbangir. Nangaramidda met iti 100 a malukong a balitok.
8
9 Nangaramidda iti akin-uneg a paraangan a pagyanan dagiti papadi ken maysa nga akinruar a paraangan. Nakalupkopan iti bronse dagiti rikep dagiti ruangan nga adda iti nagbaetan dagiti dua a paraangan.
10 Naikabil ti tangke iti asideg ti akin-abagatan a daya a suli ti Templo.
11 Nangaramid pay ni Huramabi kadagiti banga, pala ken malukong. Lineppasna amin nga alikamen nga inkarina ken ni Ari Solomon nga agpaay iti Templo: Dua nga adigi Dua a sinan-malukong a paratok dagiti adigi Dagiti arkos a nalagalaga a kawar kadagiti paratok Uppat a gasut a bronse a sinan-granada a naurnos iti dua nga intar iti likmut ti arkos ti tunggal paratok Dagiti sangapulo a kariton, Dagiti sangapulo a palanggana Ti tangke a sinan-taaw Dagiti 12 a sinan-toro a baka a nagbatayan ti tangke Dagiti banga, pala ken tenedor Inaramid ni Huramabi amin dagitoy nga alikamen. Inaramidna dagitoy iti napasileng a bronse kas imbilin ni Ari Solomon a maaramat iti Templo ni Yahweh.
12
13
14
15
16
17 Pinaaramid amin dagitoy ni Ari Solomon iti pagpandayan nga adda iti nagbaetan ti Succot ken Zaretan, iti Tanap ti Jordan.
18 Nakaad-adu ti naaramid ket awan ti makaammo no mano ti pakadagupan ti kadagsen ti bronse a nausar.
19 Nagpaaramid pay ni Ari Solomon kadagiti balitok nga alikamen ti Templo: ti altar, dagiti lamisaan a pakaisaadan dagiti tinapay a maidatag iti Dios;
20 dagiti kandelero ken dagiti pagsilawan a naaramid iti kasayaatan a balitok a mapasgedan iti sangoanan ti Kasantoan a Disso, kas naituding a maaramid;
21 dagiti arkos a sinan-sabong, dagiti pagsilawan ken dagiti sipit;
22 dagiti pagarsangan, dagiti malukong, dagiti alikamen a maaramat iti panagpuor iti insenso ken dagiti palanggana a pagkargaan kadagiti beggang. Naaramid amin dagitoy iti puro a balitok. Nakalupkopan iti balitok dagiti akinruar a ridaw ti Templo ken dagiti ridaw ti Kasantoan a Disso.
1 Idi malpas amin a trabaho iti Templo, impan ni Solomon dagiti amin nga indaton daydi amana a David ken ni Yahweh, iti pagidulinan iti Templo: dagiti alikamen a balitok, pirak ken dagiti dadduma nga alikamen.
2 Inummong ni Ari Solomon dagiti panglakayen ti Israel, dagiti pangulo dagiti tribu ken dagiti kapuonan idiay Jerusalem tapno alaenda ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh nga adda iti Sion iti Siudad ni David.
3 Nagtitiponda amin iti Fiesta dagiti Abong-abong.
4 Idi naummong dagiti amin a panglakayen, innala dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag.
5 Babaen iti tulong dagiti Levita, binagkatda agraman ti nasagradoan a Tolda ken amin nga alikamenna ket impanda iti Templo.
6 Naguummong da Solomon ken dagiti amin nga Israelita iti sangoanan ti Lakasa ti Tulag. Nagidatonda iti adu a karnero ken baka—nakaad-adu ken saan a mabilang.
7 Kalpasanna, inserrek dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag iti akin-uneg a kuarto ti Templo, iti Kasantoan a Disso, iti baba dagiti payak dagiti kerubim.
8 Siuukrad dagiti payak dagiti kerubim ket linlinonganda ti lakasa ken dagiti assiwna.
9 Nakaat-atiddog dagiti assiw, isut' gapuna a makita dagiti murdongda iti masungad a kuarto iti sangoanan ti akin-uneg a santuario. Ngem saan ida a makita iti ruar. Addada pay laeng sadiay kadagitoy nga aldaw.
10 Awan karga ti Lakasa ti Tulag malaksid kadagiti dua a tapi a bato nga inkabil ni Moises idi addada idiay Bantay Sinai, ti bantay a nakitulagan ni Yahweh kadagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.
11 Kinonsagrar dagiti amin a papadi nga adda sadiay ti bagbagida, uray ania a bunggoy ti nakaikamenganda. Siaarruat iti linen a pagan-anay dagiti musiko a Levita—da Asaf, Heman, ken Jedutun ken dagiti kameng ti kapuonanda. Nagtakderda iti asideg ti altar iti bangirna iti daya. Nakaiggemda kadagiti piangpiang ken arpa ket kaduada ti 120 a papadi nga agpuypuyot kadagiti trumpeta. Indaydayaw dagiti kumakanta ni Yahweh, a dinanggayan dagiti trumpeta, piangpiang ken dadduma nga instrumento. Inkantada: “Madaydayaw ti Apo gapu ta naimbag ket agnanayon ti ayatna.” Pagammoan, napno ti Templo iti ulep nga agranraniag iti makapurar a dayag ni Yahweh. Saan a makapagtalinaed dagiti papadi iti balay ti Dios ket dida naituloy ti annongda iti panagdaydayaw.
1 Kalpasanna, inkararag ni Solomon: “Pinilim, O Apo, ti agnaed iti ulep ken sipnget.
2 Ita, binangonko ti nadaeg a templo a pagtaengam iti agnanayon.”
3 Agtatakder sadiay dagiti amin nga Israelita. Simmango ti ari kadakuada ket dinawatna ti pamendision ti Dios kadakuada.
4 Kinunana, “Madaydayaw nga Apo a Dios ti Israel! Tinungpalna ti inkarina ken ni amak a David idi imbagana kenkuana,
5 ‘Manipud idi inruarko dagiti tattaok idiay Egipto, awan ti pinilik a siudad iti entero nga Israel a pakabangonanan ti templo a pagdaydayawan dagiti tattao kaniak. Awan met ti siasinoman a pinilik a mangidalan kadagiti tattaok nga Israelita.
6 Ngem ita, pinilik ti Jerusalem a lugar a pakadaydayawak; ken sika, David, a mangituray kadagiti tattaok.’”
7 Ket intuloy ni Solomon: “Pinanggep daydi amak a David ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan iti Apo a Dios ti Israel.
8 Ngem kinuna ti Apo kenkuana, ‘Napintas ti tarigagaymo a mangipatakder iti templok
9 ngem saanto a sika ti mangbangon. Tinto mismo nga anakmo ti mangbangon iti templok.’
10 “Ita, tinungpalen ti Apo ti karina. Siak ti naisaad nga ari ti Israel a sukat ni amak a David ket binangonko ti templo a pagdaydayawan iti Apo a Dios ti Israel.
11 Inkabilko iti Templo ti Lakasa ti Tulag a nakaidulinan dagiti tapi ti bato a nakailanadan ti katulagan ti Apo kadagiti Israelita.”
12 Iti imatang dagiti tattao, nagtakder ni Solomon iti sango ti altar sana ingngato dagiti imana a nagkararag. (
13 Nangaramid ni Solomon iti bronse a plataforma ket inkabilna iti tengnga ti paraangan. Kuadrado a walo a kadapan ken lima a kadapan ti kangatona. Immuli iti daytoy a plataforma, nagparintumeng iti disso a pakakitaan kenkuana ti amin ket ingngatona dagiti imana sadi langit.)
14 Inkararagna: “O Apo a Dios ti Israel, awan ti Dios a kas kenka, sadi langit wenno ditoy daga. Napudnoka iti pannakitulagmo kadagiti tattaom ket ipakitam kadakuada ti panagayatmo no agbiagda a natulnog kenka iti amin a puso ken riknada.
15 Tinungpalmo ti inkarim ken ni amak a David; ita nga aldaw, tinungpalmo ti saom.
16 Ita, O Apo a Dios ti Israel, dawatek a tungpalem met ti sabali a karim ken ni amak a David idi imbagam kenkuana nga addanto latta maysa kadagiti kaputotanna a dutokam nga ari a mangituray iti Israel no la ket ikagumaanda a tungpalen ti Linteg a kas iti panagtungpalna.
17 Ita ngarud, O Apo a Dios ti Israel, matungpal koma amin nga inkarim ken ni David nga adipenmo.
18 “Ngem pudno aya a mabalin ti Dios ti makipagnaed kadagiti tattao ditoy daga? Di pay umanay ti entero a langit a manglaon kenka; kasano a malaonnaka daytoy Templo a binangonko?
19 O Apo a Diosko, adipennak. Timudem kadi ti kararagko ket patgam dagiti dawatko kenka.
20 Bantayam kadi daytoy a Templo iti aldaw ken rabii. Inkarim a ditoy ti pagdaydayawanmi kenka; ipangagnak ngarud no sumangoak iti daytoy a Templo ket agkararagak.
21 Denggem kadi dagiti kararagko ken dagiti kararag dagiti tattaom nga Israelita no sumangoda iti daytoy a lugar ket agkararagda. Iti langit a taengmo, ipangagnakami ket pakawanennakami.
22 “No maidarum ti maysa a tao a nakaaramid iti dakes iti padana a tao ket maidatag iti altarmo iti daytoy a Templo tapno agsapata nga awan basolna,
23 dumngegka, O Apo, dita langit ket usigem dagiti adipenmo. Dusaem ti nakabasol a kas kaikarianna ket absueltoem ti awan basolna.
24 “No parmeken dagiti kabusor dagiti tattaom nga Israelita gapu ta nagbasolda kenka ngem agsublida met laeng kenka ket umayda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agdawat kenka iti pammakawan,
25 ipangagmo kad ida dita langit nga ayanmo. Pakawanem dagiti tattaom ket isublim ida iti daga nga intedmo kadakuada ken kadagiti kapuonanda.
26 “No saanmo nga yeg ti tudo gapu ta nagbasol kenka dagiti tattaom ngem agbabawida, sumangoda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agkararag kenka,
27 ipangagmo koma ida dita langit nga ayanmo, O Apo, ket pakawanem dagiti basol dagiti adipenmo a tattao ti Israel. Isurom ida iti nasayaat ket yegmo ti tudo iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti tattaom a kukuada iti agnanayon.
28 “No adda bisin wenno angol iti pagilian, wenno madadael dagiti mula gapu iti dumardarang nga angin, wenno pangen dagiti dudon, wenno rauten dagiti kabusor dagiti tattaom, wenno dumteng kadakuada ti didigra wenno sakit,
29 ipangagmo koma dagiti kararagda. No adda siasinoman kadagiti tattaom nga Israelita ti sumango iti daytoy a Templo ket itayagna dagiti imana nga agkararag gapu iti naimpusoan a panagbabawina,
30 ipangagmo koma ti kararagna. Denggem ida dita langit a taengmo ket pakawanem ida. Sika laeng ti makaammo iti naguneg ti puso ti tao. Aramidem iti tunggal tao ti kas iti maikari iti aramidna,
31 tapno raemendaka dagiti tattaom ket agtulnogda a kanayon bayat ti panagnaedda iti daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi.
32 “No adda ganggannaet a saan nga Israelita iti adayo a daga a makadamag iti kinatan-ok ken kinabilegmo ken ti kinamadadaanmo nga agtignay, ket umay agkararag iti daytoy a Templo,
33 ipangagmo koma ti kararagna. Iti langit a pagnaedam, denggem ti kararagna ket ipangagmo ti dawatna tapno maammoandaka dagiti amin a tattao ditoy lubong ket agbutengda kenka a kas kadagiti tattaom nga Israelita. Ket maammoandanto a daytoy a Templo a binangonko ti lugar a pagdaydayawan kenka.
34 “No bilinem dagiti tattaom a gubatenda dagiti kabusorda ket agkararagda kenka iti sadinoman a yanda, a sisasango iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a Templo a binangonko nga agpaay kenka,
35 ipangagmo koma ti kararagda. Ipangagmo koma ida sadi langit ket pagballigiem ida.
36 “No agbasol dagiti tattaom kenka—ta awan ti tao a saan nga agbasol—ket gapu iti pungtotmo, bay-am a parmeken ida dagiti kabusorda a mangibalud kadakuada iti sabali a pagilian, uray no adayo dayta a pagilian,
37 ipangagmo koma dagiti kararag dagiti tattaom. No iti dayta a daga, agbabawida ken agkararagda kenka ket ipudnoda ti kinamanagbasolda ken ti kinadakesda, timudem, O Apo, dagiti kararagda.
38 Iti dayta a daga, no napudno ken napasnek ti panagbabawida ken agkararagda a sumango iti daytoy a daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi, iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy Templo a binangonko nga agpaay kenka,
39 ipangagmo koma dagiti kararagda. Ipangagmo koma ida iti langit; kaasiam ida ket pakawanem amin a basol dagiti tattaom.
40 “Ita, O Diosko, kitaennakami ket ipangagmo dagiti kararag a nayebkas iti daytoy a lugar.
41 Tumakderka, O Apo a Dios, alaem ti Lakasa ti Tulag, ti mangipakita iti pannakabalinmo, sumrekka iti Templo ket agyanka ditoy iti agnanayon. Bendisionam dagiti papadim iti amin nga aramidda ket sapay koma ta naragsak dagiti amin a tattaom gapu iti kinaimbagmo kadakuada.
42 O Apo a Dios, dimo koma laksiden ti pinilim nga ari. Laglagipem ti ayat nga impaaymo ken ni David nga adipenmo.”
1 Idi nalpas ti panagkararag ni Solomon, adda apuy a bimmaba manipud langit ket pinuoranna a namimpinsan dagiti daton. Napno ti Templo iti makapurar a lawag a mangipakita iti kaadda ni Yahweh.
2 Gapu ta napno ti Templo iti makapurar a lawag, saan a makastrek dagiti papadi.
3 Nagpakleb dagiti Israelita idi makitada ti apuy a nagtinnag manipud langit ket napno ti Templo iti lawag. Nagdaydayawda iti Dios ken intan-okda gapu iti kinaimbagna ken ti agnanayon nga ayatna.
4 Kalpasanna, nagidatag ni Solomon ken dagiti amin a tattao kadagiti daton a mapuoran nga agpaay ken ni Yahweh.
5 Nangidaton ni Solomon iti 22,000 a baka ken 120,000 a karnero a daton a pakikappia. Ket indaton ni Solomon ken dagiti amin a tattao ti Templo.
6 Nagyan dagiti papadi kadagiti naituding a pagyananda. Sumangsango kadakuada dagiti Levita. Indaydayawda ni Yahweh babaen iti panagtokarda kadagiti instrumento nga inaramid ni Ari David ken panangkantada iti himno, “Agnanayon ti Ayatna!” a kas iti ar-aramidenda idi sibibiag pay ni David. Pinuyot dagiti papadi dagiti trumpeta bayat ti panagtakder dagiti tattao.
7 Indaton ni Solomon ti akintengnga a paset ti paraangan, ti lugar iti sango ti Templo. Sadiay ti nangidataganna kadagiti animal a sibubukel a daton a mapuoran, dagiti daton a makan ken dagiti taba dagiti animal a naidaton a pakikappia. Ngamin, bassit unay ti altar a bronse nga inaramidna ket dina malaon amin dagitoy a daton.
8 Pito nga aldaw a rinambakan ni Solomon ken dagiti amin nga Israelita ti Fiesta dagiti Abong-abong. Adu ti timmabuno a nakairamanan dagiti tattao nga agnaed iti adayo a lugar a kas iti Bessang ti Hamat iti amianan ken iti beddeng ti Egipto iti abagatan.
9 Pito nga aldawda a nagrarambak iti pannakaidaton ti altar ket pito nga aldawda met a nagrarambak iti fiesta. Iti maudi nga aldaw, naggigimongda a kas pangserrada iti parambak.
10 Iti maika-23 nga aldaw ti maikapito a bulan, pinagawid ni Solomon dagiti tattao. Naragsakan dagiti tattao kadagiti amin a bendision nga inted ni Yahweh kada David ken Solomon ken kadagiti tattaona nga Israelita.
11 Nasurot nga awan pagkuranganna ti amin a plano ni Ari Solomon iti Templo ken iti palasio. Kalpasan iti panangbangonna kadagitoy patakder,
12 nagparang ni Yahweh kenkuana iti maysa a rabii ket kinunana, “Nangngegko ti kararagmo ket awatek ti Templo a pakaidatagan kadagiti daton kaniak.
13 Tunggal diak pagtudoen wenno tunggal mangyegak kadagiti dudon a mangibus kadagiti apit wenno mangyegak iti didigra kadagiti tattaok
14 no agkararagda kaniak ken agbabawida ket tallikudanda ti dakes nga aramidda, ipangagko ida iti langit, pakawanek dagiti basbasolda ket parang-ayek manen ti dagada.
15 Aywanak daytoy a Templo ket sidadaanak a dumngeg kadagiti amin a kararag a maidatag ditoy.
16 Pinilik daytoy a Templo ket kinonsagrarko a kas pagdaydayawan kaniak iti agnanayon. Kanayonto nga aywanak ket salaknibak iti amin a tiempo.
17 No napudno ti panagserbim kaniak a kas ken ni amam a David, no tungpalem dagiti lintegko ket aramidem amin nga imbilinko kenka,
18 tungpalekto daydi inkarik kenkuana nga addanto latta kaputotanna a mangituray iti Israel.
19 Ngem no salungasingenyo, sika ken dagiti tattaom, dagiti linteg ken bilin nga intedko kadakayo, ket agdaydayawkayo kadagiti didiosen,
20 pagtalawenkayto iti daytoy a daga nga intedko kadakayo. Baybay-akto daytoy a Templo a kinonsagrarko a pagdaydayawanyo kaniak. Lalaisendakayto dagiti tattao iti amin a lugar ket agbalinkayto a nakakatkatawa kadagiti tattao.
21 “Masdaawto dagiti aglabas inton makitada a narba metten daytoy nakadadaeg a Templo ket saludsodendanto: ‘Apay ngata a kastoy ti inaramid ti Apo iti daytoy a Templo ken iti daytoy a daga?’
22 Isungbatto dagiti tattao: ‘Gapu ta tinallikudanda ti Apo a Diosda a nangiruar kadagidi kapuonanda idiay Egipto. Simmurotda kadagiti didiosen ket nagdaydayawda kadakuada. Daytoy ti gapuna nga indissuor ti Apo kadakuada daytoy a didigra.’”
1 Duapulo a tawen a binangon ni Solomon ti Templo ken ti palasiona.
2 Tinarimaanna met dagiti siudad nga inted ni Ari Hiram kenkuana sana pinagnaed dagiti Israelita sadiay.
3 Sinakupna ti Hamat-soba
4 ken sinarikedkedanna ti siudad ti Palmira iti let-ang. Tinarimaanna amin a siudad ti Hamat a pagiduldulinan kadagiti abasto.
5 Tinarimaanna pay dagiti sumaganad: ti Akingngato a Bet-horon ken ti Akimbaba a Bet-horon (nasarikedkedan dagitoy a siudad a mabalin a mabalunetan dagiti ruanganda),
6 ti siudad ti Baalat, dagiti siudad a pagiduldulinanna kadagiti abasto ken dagiti siudad a yan dagiti kabalio ken lugluganna a pakigubat. Binangonna ti amin a kayatna a mabangon idiay Jerusalem, Libano ken iti entero a masakupanna a daga.
7 Tinagabu ni Solomon dagiti Heteo, Amorreo, Perezeo, Heveo ken Jebuseo—amin a kaputotan dagiti tattao ti Canaan a saan a napapatay idi sakupen dagiti Israelita ti daga. Pinagtrabahona ida iti inkapilitan ket agpapan ita tagabu pay laeng dagiti kaputotanda.
8
9 Awan ti Israelita a naaramat iti inkapilitan a panagtrabaho, ngem nagserbida a soldado, ofisiales ti armada, pangulo dagiti agsakay kadagiti lugan a pakigubat ken dagiti nagkabalio.
10 Adda 250 a tattao a mangimaton iti inkapilitan a panagtrabaho kadagiti nadumaduma a mabangbangon a patakder.
11 Innala ni Solomon ti asawana nga anak ti ari ti Egipto iti Siudad ni David, ket impanna iti balay a binangonna nga agpaay kenkuana. Kinunana, “Saan a rumbeng nga agnaed ti asawak iti palasio ni David nga ari ti Israel agsipud ta maibilang a nasantoan ti amin a lugar a nakaikabilan ti Lakasa ti Tulag.”
12 Nagpuor ni Solomon kadagiti daton ken ni Yahweh iti altar a binangonna iti sango ti Templo.
13 Nagidatag kadagiti daton a mapuoran kas mayannurot iti Linteg ni Moises a maipaay iti tunggal nasantoan nga aldaw: iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken dagiti tallo a fiesta iti tinawen—ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana, ti Fiesta ti Panagapit ken ti Fiesta dagiti Abong-abong.
14 Sinurotna dagiti alagaden nga intuyang daydi amana a David maipapan iti inaldaw a naituding a trabaho dagiti papadi ken dagiti Levita a tumulong kadakuada iti panagkanta iti himno ken iti panangannongda kadagiti trabahoda. Binunggo-bunggoyna met dagiti guardia ti Templo ket naituding dagiti inaldaw nga annongenda iti tunggal ruangan, kas mayannurot kadagiti bilin ni David a tao ti Dios.
15 Naipatungpal amin dagiti bilin ni David kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagiti pagiduldulinan kadagiti abasto ken dadduma pay a banag.
16 Iti daytoy a tiempo, nalpas dagiti amin a proyekto ni Solomon. Naan-anay a nasurot ti amin a trabaho manipud iti pannakaipasdek ti fondasion ti Templo ni Yahweh agingga iti pannakalpasna.
17 Kalpasanna, napan ni Solomon idiay Eziongeber ken Elat, dagiti pagsangladan iti igid ti Baybay ti Aqaba, iti daga ti Edom.
18 Inikkan ni Ari Hiram kadagiti barko nga ipanguloan dagiti bukodna nga ofisiales ken dagiti batido a marinero. Naglayagda a napan iti daga ti Ofir a kaduada dagiti ofisiales ni Solomon. Idi nagsublida, nangyawidda iti dandani 16 a tonelada a balitok nga intedda ken ni Solomon.
1 Nagdindinamag ni Ari Solomon ket naammoan ti reyna ti Seba ti maipapan kenkuana. Ngarud, nagdaliasat a napan idiay Jerusalem tapno suotenna ti ari kadagiti agkakarikut a saludsod. Nangikuyog iti adu a tagabu agraman bunggoy ti kamelio a nagkarga kadagiti rekrekado, alahas ken adu a balitok. Idi addan iti sangoanan ni Solomon, sinaludsodna kenkuana ti amin a saludsod a mapanunotna.
2 Nasungbatan ni Solomon ti amin a saludsodna; awan ti narigat kenkuana nga ilawlawagna.
3 Napaneknekan ti reyna ti Seba ti kinasirib ni Solomon. Nakitana ti palasio nga inaramidna.
4 Nakitana dagiti taraon iti lamisaanna, dagiti pagnaedan dagiti ofisialesna, ti pannakaurnos dagiti agserserbi iti palasio ken dagiti unipormeda, ti pagan-anay dagiti adipen nga agserbi kenkuana kadagiti padaya ken dagiti daton a mapuoran nga idatdatagna iti Templo. Masmasdaaw a nakakita amin kadagitoy ket kasta unay ti panagdayawna.
5 Kinunana iti ari, “Pudno ti nadamagko iti pagiliak maipapan kenka ken iti kinasiribmo!
6 Ngem narigatko a patien agingga nga immayak ket mismo a napaneknekak. Ngem kurang pay a kaguduana ti nadamagko. Masirsiribka nga adayo ngem ti ibagbaga dagiti tattao.
7 Nagasat dagiti agserserbi kenka. Kanayon nga addada iti imatangmo, ket mangngeganda dagiti nainsiriban a saom!
8 Madaydayaw koma ti Apo a Diosmo! Impakitana a maragsakan kenka babaen iti panangisaadna kenka nga ari nga agturay iti naganna. Gapu ta ay-ayatenna dagiti tattaona nga Israelita ket kayatna a mataginayonda, insaadnaka nga arida tapno pagtalinaedem ti linteg ken hustisia.”
9 Indatagna dagiti intugotna a sagut nga agpaay ken ni Ari Solomon: dandani lima a tonelada a balitok ken nakaad-adu a rekrekado ken alahas. Awan pay ti umartap iti kasayaat dagiti rekado a naited ken ni Solomon a kas iti inted kenkuana ti reyna ti Seba. (
10 Nangyeg pay dagiti tattao ni Ari Hiram ken dagiti tattao ni Ari Solomon a nangyawid idi iti balitok manipud Ofir kadagiti kayo nga algum ken al-alahas.
11 Inaramat ni Solomon dagiti kayo iti panangaramidna kadagiti agdan ti Templo ken iti palasiona, kasta met kadagiti arpa ken lira para kadagiti musiko. Awan pay ti kasta a kita ti nasarakan iti daga ti Juda.)
12 Inted ni Ari Solomon ti amin a kiniddaw ti reyna ti Seba, malaksid laeng kadagiti intedna a sukat dagiti insagutna. Kalpasanna, nagsubli ti reyna ken dagiti kakaduana iti daga ti Seba.
13 Tinawen nga umawat ni Ari Solomon iti nasurok a 25 a tonelada a balitok,
14 malaksid la dagiti buis dagiti agtagtagilako ken komersiante. Mangmangted met iti pirak ken balitok dagiti ari ti Arabia ken dagiti gobernador dagiti distrito a pagnaedan dagiti Israelita.
15 Nangaramid ni Solomon iti 200 a dadakkel a kalasag a nakalupkopan iti dandani 15 a libra a napitpit a balitok,
16 ken 300 a babassit a kalasag a nakalupkopan iti dandani walo a libra a napitpit a balitok. Pinaikabilna amin ida iti Salas ti Bakir ti Libano.
17 Nagpaaramid pay ti ari iti dakkel a trono. Adda pasetna a nakalupkopan iti marfil ket puro a balitok ti naikalupkop iti dadduma a pasetna.
18 Adda innem a pangal a mapan iti trono ket adda pagbatayan a nakalupkopan iti balitok iti sango ti trono. Adda pagsadagan ti ima ti trono ket adda sinan-leon a nakatakder iti tunggal sikigan.
19 Adda sangapulo ket dua a sinan-leon kadagiti pangal, dua iti agsipungto iti tunggal pangal. Awan pay trono a kastoy iti uray ania a pagarian.
20 Balitok amin a baso ni Solomon. Puro a balitok met dagiti amin nga alikamen iti Salas ti Bakir ti Libano. Awan ti pateg ti pirak idi tiempo ni Solomon.
21 Adu ti barko ni Solomon nga agbibiahe iti sabali a pagilian a makikuykuyog iti bunggoy ti barko ni Ari Hiram. Tunggal tallo a tawen, agsubli dagiti barko ket agisangpetda iti balitok, pirak, marfil, bakes ken burangen.
22 Awanen ti sabali nga ari a nabakbaknang ken masirsirib ngem ni Ari Solomon.
23 Makiumanda amin kenkuana tapno maammoanda ti kinasirib nga inted ti Dios kenkuana.
24 Mangyeg ti tunggal maysa iti sagutna ken ni Solomon—alikamen a naaramid iti pirak ken balitok, kawes, armas, rekrekado, kabalio ken mulo. Tinawen a kasta ti maaramid.
25 Nagpaaramid pay ni Ari Solomon iti 4,000 a pagyanan dagiti luganna a pakigubat ken kabalio. Adda 12,000 a kabalio a pagsakayan dagiti soldado. Adda dagiti kabalio nga impuestona idiay Jerusalem ket impanna dagiti dadduma kadagiti nadumaduma a siudad.
26 Isu ti mangituray kadagiti amin nga ari iti sakupna manipud Karayan Eufrates agingga iti Filistia ken ti beddeng ti Egipto.
27 Bayat ti panagturayna, adu ti pirak idiay Jerusalem a kas iti kaadu ti bato. Adu met ti sedro a kas iti ordinario a sikamoro iti arisadsad dagiti turod ti Juda.
28 Naggatang ni Solomon kadagiti kabalio idiay Musri ken iti dadduma a pagilian.
29 Nailanad iti Pakasaritaan ni Profeta Natan ti dadduma a pakasaritaan ni Solomon manipud panangrugina agingga iti kamaudianna. Nailanad pay iti Padto ni Ahija a taga-Silo ken iti Parmata ni Profeta Iddo, a nakailanadan met ti panagturay ni Jeroboam nga ari ti Israel.
30 Uppat a pulo a tawen a nagnaed idiay Jerusalem iti panangiturayna iti Israel.
31 Idi matay, naitabon iti Siudad ni David ket ni Rehoboam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Napan ni Rehoboam idiay Sikem a naguummongan dagiti tattao iti Akin-amianan nga Israel a mangisaad kenkuana nga ari.
2 Idi madamag daytoy ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagawid iti Israel. Adda idi ni Jeroboam idiay Egipto ta nagkamang sadiay idi panggep ni Ari Solomon a patayen.
3 Pinaayaban dagiti tattao kadagiti tribu iti amianan ni Jeroboam ket nagkukuyogda a napan ken ni Ari Rehoboam. Kinunada iti ari,
4 “Nadagsen dagiti impaawit kadakami daydi amam. No palag-anem dagitoy nga awit ket panam-ayem bassit ti biagmi, napudnokaminto nga agserbi kenka.”
5 Insungbat ni Rehoboam, “Ikkandak iti tallo nga aldaw a mangadal iti daytoy ket kalpasanna, agsublikayto.” Pimmanaw ngarud dagiti tattao.
6 Nakiuman ni Ari Rehoboam kadagiti panglakayen a nagserbi idi a kas mammagbaga ken ni amana a Solomon. “Ania ti ibalakadyo nga isungbatko kadagitoy a tattao?” sinaludsodna.
7 Kinunada kenkuana, “No naasika kadagitoy a tattao ket ay-ayoem ida babaen iti nasayaat a saom kadakuada, kanayonto a napudnoda nga agserbi kenka.”
8 Ngem dina impangag ti balakad dagiti panglakayen. Nakiuman ketdi kadagiti agtutubo a kinaubinganna nga agserserbi itan a mammagbaga kenkuana.
9 “Ania ti ibalakadyo nga aramidek?” sinaludsodna. “Ania ti ibagak kadagiti tattao nga agdawat a palag-anak ida?”
10 Insungbatda, “Kastoy ti ibagam kadakuada: ‘Napuspuskol ti kikitko ngem ti siket daydi amak!
11 No nadagsen dagiti impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!’”
12 Kalpasan ti tallo nga aldaw, nagsubli ni Jeroboam ken dagiti amin a tattao ken ni Rehoboam a kas imbagana kadakuada.
13 Saan nga impangag ti ari ti balakad dagiti panglakayen ket nagubsang ti panagsaona kadagiti tattao,
14 kas imbalakad dagiti agtutubo kenkuana: “No nadagsen dagidi impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!”
15 Pagayatan ni Yahweh a Dios a saan nga ipangag ni Rehoboam dagiti tattao tapno matungpal ti karina ken ni Jeroboam nga imbagana ken ni profeta Ahija.
16 Idi mabigbig dagiti tattao a saan nga ipangag ida ti ari, inriawda, “Marpuog koma ni David ken ti familiana! Adda kadin naipaayda a pagimbagantayo? Agawidtayon, tattao ti Israel! Bay-antayo ni Rehoboam a makaammo iti bagina!” Ngarud, immalsa amin dagiti Israelita.
17 Dagiti laeng tattao nga agnaed iti sakup ti Juda ti natda nga iturayan ni Rehoboam.
18 Kalpasanna, imbaon ni Ari Rehoboam ni Adoniram, ti kapatas ti inkapilitan a panagtrabaho, a mapan kadagiti Israelita ngem binatobatoda agingga a natay. Gapu iti daytoy, dinagdagus ni Rehoboam nga innala ti luganna a pakigubat ket napan nagkamang idiay Jerusalem.
19 Manipud idin, kanayonen a busoren dagiti tattao iti akin-amianan a pagarian ti Israel ti panagturay dagiti kaputotan ni David.
1 Idi sumangpet ni Ari Rehoboam idiay Jerusalem, inummongna ti 180,000 a napili a mannakigubat manipud kadagiti tribu ti Benjamin ken Juda. Panggepna ti makigubat tapno maisubli ti panangiturayna kadagiti tribu ti amianan nga Israel.
2 Ngem imbaon ni Yahweh ni profeta Semaias
3 tapno ipakaammona ken ni Ari Rehoboam ken kadagiti amin a tattao kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin daytoy a mensahe:
4 “Diyo rauten dagiti padayo nga Israelita. Agawidkay aminen ta pagayatak ti napasamak.” Tinungpalda ti bilin ni Yahweh ket dida napan ginubat ni Jeroboam.
5 Nagtalinaed ni Rehoboam idiay Jerusalem ket pinasarikedkedanna dagitoy a siudad ti Juda ken Benjamin:
6 Betlehem, Etam, Tekoa,
7 Bet-zur, Soco, Adullam,
8 Gat, Maresa, Zif,
9 Adoraim, Lakis, Azeka,
10 Zora, Aijalon ken Hebron.
11 Pinalagdana dagiti sarikedked ket nangdutok iti pangulo dagiti mannakigubat iti tunggal siudad sa nangikabil kadagiti abasto a taraon, lana ti olibo ken arak,
12 agraman dagiti kalasag ken gayang. Kastoy ti inaramidna a namagtalinaed iti Juda ken Benjamin iti babaen ti turayna.
13 Pimmanaw dagiti papadi ken Levita iti amin a sakup ti Israel, ket napanda nagkamang ken ni Rehoboam idiay Juda.
14 Binaybay-an dagiti Levita dagiti pagpastoranda ken dagiti dadduma a dagdagada ket napanda nagnaed idiay Juda ken Jerusalem, gapu ta saan a pinalubosan ida ni Jeroboam nga ari ti Israel ken dagiti simmukat kenkuana nga agserbi a kas papadi ni Yahweh.
15 Nangdutok ni Jeroboam kadagiti bukodna a papadi nga agserbi kadagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano ken agdaydayaw kadagiti sinan-kalding ken sinan-baka a pinasukogna.
16 Simmurot met kadakuada dagiti tattao iti amin a tribu ti Israel a napudno nga agserbi ken ni Yahweh a Dios ti Israel. Dimtengda idiay Jerusalem tapno makaidatagda kadagiti daton a mapuoran nga agpaay ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda.
17 Daytoy ti nangpapigsa iti pagarian ti Juda ket tallo a tawen a tinarabayda ni Rehoboam nga anak ni Solomon. Nagbiagda a kas iti panagbiagda idi panawen da Ari David ken Ari Solomon.
18 Inasawa ni Rehoboam ni Mahalat nga anak ni Jerimot nga anak ni David. Ni Abigail ti inana nga anak ni Eliab ken apoko ni Jesse.
19 Tallo ti annakda a lallaki: da Jeus, Semarias ken Zaham.
20 Iti saan a mabayag, inasawa ni Rehoboam ni Maaca nga anak ni Absalom ket uppat ti annakda: da Abias, Attai, Ziza ken Selomit.
21 Sangapulo ket walo amin dagiti assawa ni Rehoboam ken 60 pay ti kamalalana. Duapulo ket walo dagiti lallaki nga annakna ken 60 dagiti babbai. Ngem kadagiti amin nga assawana, ni Maaca ti impatpategna unay
22 ngem ni Abias ti impangpangrunana kadagiti annakna ket isu ti pinilina a sumukatto kenkuana nga ari.
23 Impakitana ti kinasiribna idi inikkanna iti annongen dagiti lallaki nga annakna sana inwaras ida kadagiti nasarikedkedan a siudad iti entero a Juda ken Benjamin. Nabuslon ti intedna a kasapulanda ket imbirokanna ida iti adu nga assawa.
1 Idi natalgeden ti panagari ni Rehoboam, tinallikudanna agraman dagiti amin a tattaona ti Linteg ni Yahweh.
2 Iti maikalima a tawen a panagturayna, rinaut ni Sisak nga ari ti Egipto ti Jerusalem kas dusada iti inaramidda.
3 Buklen ti armada ni Sisak ti 1,200 a lugan a pakigubat, 60,000 a nagkabalio ken di mabilbilang a mannakigubat agraman dagiti Libiano, Sukio ken Etiopiano.
4 Sinakup ni Sisak dagiti nasarikedkedan a siudad ti Juda ket dimmanon agingga idiay Jerusalem.
5 Gapu iti butengda ken ni Sisak, naguummong da Ari Rehoboam ken dagiti papangulo ti Juda idiay Jerusalem. Napan ni profeta Semaias kadakuada ket imbagana, “Kastoy ti kuna ti Apo kadakayo: ‘Binaybay-andak; ita, baybay-ankayo met ket yawatkayo iti pannakabalin ni Sisak.’”
6 Inannugot ti ari ken dagiti papangulo a nagbasolda ket kinunada, “Nalinteg ti pangngeddeng ti Apo.”
7 Iti pannakakita ni Yahweh a nagpakumbabada, kinunana manen ken ni Semaias, “Gapu ta annugotenda ti basolda, saanko a pukawen ida. Ngem inton rumaut ni Sisak, agpakarigatdanto a makalasat ket dinto marikna unay ti Jerusalem ti naan-anay a panagdissuor ti pungtotko.
8 Nupay kasta, parmekento ni Sisak ida ket maawatandanto ti pagdumaan ti panagserbi kaniak ken ti panagserbi kadagiti ari kadagiti sabali a daga.”
9 Dimteng ni Ari Sisak iti Jerusalem ket innalana dagiti gameng ti Templo ken ti palasio. Innalana amin, agraman dagiti balitok a kalasag nga inaramid ni Ari Solomon.
10 Nagaramid ni Rehoboam kadagiti kalasag a bronse a kasukat dagiti naitalaw a kalasag. Intalekna dagitoy kadagiti ofisiales a mangimaton iti pannakaguardia dagiti ruangan ti palasio.
11 Tunggal sumrek ni Rehoboam iti Templo, awiten dagiti guardia dagiti kalasag sadanto met la isubli iti kuarto dagiti guardia.
12 Gapu ta nagpakumbaba ni Rehoboam, saan unay a nagpungtot ni Yahweh kenkuana. Saanna a dinadael a naminpinsan ket simmayaat ti kasasaad ti Juda.
13 Nagturay ni Rehoboam idiay Jerusalem ket bimmileg ti pannakabalinna nga ari. Agtawen iti 41 idi agari ket nagturay iti 17 a tawen idiay Jerusalem, ti siudad a pinili ni Yahweh kadagiti amin a sakup ti Israel a kas lugar a pagdaydayawan kenkuana. Ni Naama a taga-Ammon ti ina ni Rehoboam.
14 Dakes ti inar-aramidna ta dina inkagumaan a biroken ti pagayatan ni Yahweh.
15 Nailanad iti Pakasaritaan ni Profeta Semaias ken iti Pakasaritaan ni Profeta Iddo dagiti gapuanan ni Rehoboam manipud rugi agingga iti maudi ken ti pakasaritaan ti kapuonanna. Kanayon idi nga agginnubat da Rehoboam ken Jeroboam.
16 Natay ni Rehoboam ket naitabon iti tanem dagiti ari iti Siudad ni David. Ni anakna nga Abias ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Iti maika-18 a tawen a panagturay ni Ari Jeroboam iti Israel, nangrugi met a nagari ni Abias idiay Juda.
2 Tallo a tawen ni Abias a nagturay idiay Jerusalem. Ni Micaias nga anak ni Uriel a taga-siudad ti Gabaa ti inana. Rimsua ti panaggubat da Abias ken Jeroboam.
3 Nangbuangay ni Abias iti maysa nga armada a buklen ti 400,000 a mannakigubat ket sinaranget met ti armada ni Jeroboam a buklen ti 800,000 a mannakigubat.
4 Nagranget dagiti dua nga armada iti katurturodan ti Efraim. Simmang-at ni Ari Abias iti Bantay Zemaraim ket impukkawna daytoy ken ni Jeroboam ken kadagiti Israelita: “Denggendak!
5 Diyo kadi ammo a nakitulag ti Apo a Dios ti Israel ken ni David? Inkarina nga agturayto iti agnanayon dagiti kaputotan ni David iti Israel. Saan a masalungasing daytoy a katulagan.
6 Ngem kaskasdi nga immalsa ni Jeroboam nga anak ni Nebat; binusorna ni Solomon, ti arina.
7 Iti saan a mabayag, nangummong iti maysa a bunggoy dagiti barrairong a lallaki ket impapilitda ti kayatda ken ni Rehoboam nga anak ni Solomon. Ubing pay unay ni Rehoboam nga awan ti padpadasna ket dina mabalin a suppiaten ida.
8 Ita, panggepyo a busoren ti turay nga inted ti Apo kadagiti kaputotan ni David. Dakkel ti armadayo ket adda kadakayo dagiti balitok a sinan-baka nga inaramid ni Jeroboam nga agpaay a didiosenyo.
9 Pinapanawyo dagiti papadi ti Apo, isuda a kaputotan ni Aaron; kasta met ti inaramidyo kadagiti Levita. Nangdutokkayo kadagiti bukodyo a papadi. Apay a tinuladyo ti ar-aramiden dagiti sabali a nasion? Ita, no la ketdi adda baka wenno pito a karnero ti maysa a tao, mabalinnan ti pakonsagrar a padi nga agserbi kadagiti didiosenyo!
10 “Ngem agserserbikami pay laeng iti Apo a Diosmi ket dikami simmina kenkuana. Aramiden dagiti papadi a nagtaud iti kaputotan ni Aaron dagiti annongenda ket tulongan ida dagiti Levita.
11 Binigat ken rinabii nga agidatagda kenkuana iti insenso ken animal a mapuoran a sibubukel. Idatagda dagiti datonda a tinapay iti maysa a lamisaan a nadalus iti imatang ti linteg ket rinabii a pasgedanda dagiti pagsilawan kadagiti balitok a kandelero. Aramidenmi dagiti imbilin ti Apo ngem binaybay-anyo ti Apo.
12 Ti Dios a mismo ti pangulomi ket adda ditoy dagiti papadina a sisasagana a mangpuyot kadagiti trumpetada a mangipakaammo iti pananggubatmi kadakayo. Tattao ti Israel, diyo gubaten ti Apo a Dios dagidi kapuonanyo! Saankayo nga agballigi!”
13 Kabayatanna, nangibaon ni Jeroboam iti sumagmamano a soldadona a mangdarup iti armada ti Juda iti likud ket dagiti dadduma sarangtenda ida iti sangon-sango.
14 Inwaras dagiti taga-Juda ti panagkitada ket natakkuatanda a nalikmutda. Nagpatulongda ken ni Yahweh ket pinuyot dagiti papadi dagiti trumpeta.
15 Nagriaw iti napigsa dagiti taga-Juda ket babaen iti panangipangulo kadakuada ni Abias, dimmarupda; pinarmek ti Dios ni Jeroboam ken ti armada ti Israel.
16 Intarayan dagiti Israelita dagiti tattao ti Juda; binay-an ti Dios a parmeken ida dagiti taga-Juda.
17 Pinarmek ni Abias ken ti armadana dagiti Israelita agingga a nawarawarada. Natay ti 500,000 a kalaingan a mannakigubat ti Israel.
18 Gapu ta nagtalek dagiti tattao ti Juda ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda, nagballigida iti pannakigubatda iti Israel.
19 Intuloy ni Abias ti panangsunsonna iti armada ni Jeroboam ket sinakupna ti sumagmamano kadagiti siudadna: Betel, Jesana ken Efron, agraman dagiti barrio iti asideg ti tunggal siudad.
20 Saan a napasubli ni Jeroboam ti turayna bayat ti panagturay ni Abias. Kamaudianna, dinissoan ni Yahweh ket natay.
21 Ngem bimmilbileg ti turay ni Abias. Sangapulo ket uppat dagiti assawana; 22 dagiti lallaki nga annakna, 16 dagiti babbai.
22 Nailanad iti Pakasaritaan ni Profeta Iddo ti dadduma a pakasaritaan ni Abias, agraman dagiti insaona ken dagiti inaramidna.
1 Natay ni Ari Abias ket naitabon iti tanem dagiti ari iti Siudad ni David. Ni Asa nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari ket bayat ti panagturay ni Asa, adda kappia iti pagilian iti las-ud ti sangapulo a tawen.
2 Naragsakan ni Yahweh a Diosna ken ni Asa gapu kadagiti nalinteg ken naimbag nga aramidna.
3 Inikkatna dagiti altar ken dagiti pagdaydayawan dagiti pagano; rinebbana dagiti bato nga adigi ket tinumbana dagiti simbolo ni Asera a didiosen.
4 Binilinna dagiti tattao ti Juda nga aramidenda ti pagayatan ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda ken tungpalenda dagiti pannursurona ken dagiti bilinna.
5 Gapu ta pinukawna dagiti pagdaydayawan dagiti pagano ken dagiti altar a pagidatagan iti insenso iti amin a siudad ti Juda, adda kappia iti pagarian bayat ti panagturayna.
6 Nangbangon kadagiti sarikedked kadagiti siudad ti Juda bayat ti panawenna. Adu a tawen nga awan ti gubat gapu ta impaayan ni Yahweh iti kappia.
7 Imbagana kadagiti tattao ti Juda, “Sarikedkedantayo dagiti siudad; agaramidtayo kadagiti bakud, torre, ken ruangan a maserraan ken mabalunetan. Iturayantayo ti daga gapu ta inaramidtayo ti pagayatan ni Yahweh a Diostayo ket sinalaknibannatayo ken inikkannatay iti talged iti aglikmut.” Ngarud, nagbangonda ket rimmang-ayda.
8 Adda armada ni Ari Asa a buklen ti 300,000 a mannakigubat a taga-Juda a naarmasan kadagiti kalasag ken gayang ken 280,000 a mannakigubat a taga-Benjamin a siaarmas kadagiti kalasag ken pana. Naturedda amin ken napeklanda a mannakigubat.
9 Adda taga-Etiopia nga agnagan iti Zera a nangraut iti Juda. Aganay a maysa a milion dagiti tattaona ket agdagup iti 300 dagiti luganna a pakigubat. Dimmarupda agingga idiay Maresa.
10 Napan sinaranget ni Asa ida ket nagpuesto dagiti dua nga armada a makigubat iti Tanap ti Zefata iti asideg ti Maresa.
11 Nagkararag ni Asa ken ni Yahweh a Diosna: “O Apo, sika laeng ti makatulong iti nakapsut nga armada a sumaranget iti nabileg nga armada. Tulongannakam itan, O Apo a Diosmi, gapu ta agpannuraykami kenka, ket iti naganmo, immaymi sinaranget daytoy dakkel nga armada. O Apo, sika ti Diosmi; awan ti mangnamnama a mangparmek kenka.”
12 Pinarmek ni Yahweh dagiti taga-Etiopia idi darupen ida ni Asa ken dagiti soldado ti Juda. Nagtatarayda
13 ket sinunson ida ni Asa ken ti armadana agingga idiay Gerar. Adu unay ti natay kadagiti taga-Etiopia ket saanen a kabaelan ti armada ti aguummong manen tapno makigubat. Pinarmek ida ni Yahweh ken ti armadana. Adu ti sinamsam dagiti mannakigubat.
14 Kalpasanna, dinadaelda dagiti siudad iti asideg ti Gerar gapu ta nagbutengda ken ni Yahweh. Nagsamsam ti armada kadagitoy amin a siudad ket adu ti innalada.
15 Rinautda met dagiti kampo ti sumagmamano nga agpaspastor ket intalawda ti adu a karnero ken kamelio. Kalpasanna, nagsublida idiay Jerusalem.
1 Inturayan ti espiritu ti Dios ni Azarias nga anak ni Oded
2 ket napan kinasarita ni Azarias ni Ari Asa. Imbagana: “Denggendak, Ari Asa, ken dakayo amin a tattao ti Juda ken Benjamin. Adda kadakayo ti Apo no la ketdi addakayo met kenkuana. No birokenyo ti Apo, ipalubosna a masarakanyo ngem no paglikudanyo, baybay-annakayo.
3 Nabayag a tiempo a nagbiag dagiti Israelita nga awanan iti pudpudno a Dios, awan papadi a mangisuro kadakuada, awan ti lintegda.
4 Ngem no dumteng idi kadakuada ti riribuk, agkamangda iti Apo a Dios ti Israel. Binirokda ti Apo ket nasapulanda.
5 Kadagidi nga aldaw, napeggad ti agdaliasat ta adda riribuk ken awan urnos iti amin a pagilian.
6 Nawarawara dagiti pagilian, nagbibinnusorda kasta met dagiti siudad, agsipud ta indissuor kadakuada ti Dios ti nadumaduma a kita ti riribuk ken rigat.
7 Ngem masapul a papigsaenyo ti pakinakemyo ket dikay maupay. Magunggonaankayto iti aramidyo.”
8 Naparegta ni Asa idi mangngegna ti padto ni Azarias nga anak ni Oded. Pinaikkatna amin a makarimon nga imahen iti Juda ken Benjamin ken kadagiti siudad a sinakupna iti katurturodan ti Efraim. Tinarimaanna pay ti altar ni Yahweh nga adda iti paraangan ti Templo.
9 Adu a tattao ti napan ken ni Asa ket nagnaedda iti pagarianna ta nakitada nga adda ni Yahweh kenkuana. Naggapuda idiay Efraim, Manases ken Simeon. Pinaayabanna amin ida agraman dagiti taga-Juda ken Benjamin.
10 Naguummongda idiay Jerusalem iti maikatlo a bulan iti maika-15 a tawen a panagari ni Asa.
11 Iti dayta nga aldaw, nangalada kadagiti sinamsamda ket indatonda ken ni Yahweh. Pinuoranda a kas daton ti 700 a baka ken 7,000 a karnero.
12 Nangaramidda iti tulag ket nagnunumoanda nga agdaydayawda iti amin a puso ken kararuada ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda.
13 Mapapatay ti siasinoman a saan nga agdaydayaw kenkuana, ubing wenno nataengan, lalaki man wenno babai.
14 Iti napigsa a timek, insapatada iti nagan ni Yahweh a dida salungasingen ti tulag ket kalpasanna, nagiikkisda ken nagpuyotda kadagiti trumpeta.
15 Naragsak dagiti amin a tattao ti Juda gapu ta naimpusoan ti pannakitulagda. Pagay-ayatda ti agdaydayaw ken ni Yahweh. Inawatna ida ket inikkanna ida iti kappia iti aglikmutda.
16 Inikkat ni Asa ni apongna a Maaca iti saadna a kas reyna, gapu ta nangaramid iti makarimon nga imahen ni Asera a diosa. Tinuang ni Asa ti imahen, binalsibalsigna sana pinuoran dagiti nasigsigit a pasetna iti Tanap ti Kidron.
17 Uray no saan a dinadael ni Asa ti amin a pagdaydayawan kadagiti nangato a lugar, nagtalinaed a napudno ken ni Yahweh iti unos ti panagbiagna.
18 Inkabilna iti Templo dagiti amin nga alikamen nga indaton ni amana iti Dios, agraman dagiti balitok ken pirak nga alikamen a mismo nga indatonna.
19 Awanen ti gubat agingga iti maika-35 a tawen a panagturayna.
1 Iti maika-36 a tawen a panagturay ni Asa nga ari ti Juda, rinaut ni Baasa nga ari ti Israel ti Juda. Tapno awan ti makastrek wenno makaruar iti Juda, rinugianna a sinarikedkedan ti Rama.
2 Isut' gapuna a nangala ni Asa kadagiti pirak ken balitok kadagiti pagiduldulinan iti Templo ken iti bukodna a palasio, ket pinaipanna iti ari ti Siria, ni Ben-hadad, nga agturay idiay Damasco. Kastoy ti pinaibagana kadagiti imbaonna:
3 “Isagutko kenka dagitoy pirak ken balitok. Dawatek nga agkaduata a kas iti panagkadua dagidi ammata. Ita, waswasem ti nagtulaganyo ken ni Baasa nga ari ti Israel tapno ipanawna dagiti soldadona iti sakupko.”
4 Immanamong ni Ben-hadad iti singasing ni Asa. Imbaonna dagiti ofisialesna ken dagiti armadada a mangraut kadagiti siudad ti Israel. Sinakupda ti Ijon, Dan, Abel Bet Maaca ken amin a siudad ti Neftali a nakaidulinan dagiti abasto.
5 Idi madamag ni Ari Baasa ti mapaspasamak, insardengna ti panangsarikedkedna iti Rama ket dina intuloyen ti trabaho.
6 Kalpasanna, nangummong ni Ari Asa kadagiti tattao manipud iti amin a paset ti Juda ket pinabunagna dagiti bato ken tarikayo nga us-usaren ni Baasa iti pannakasarikedked ti Rama. Inusarna dagitoy a pinangsarikedked kadagiti siudad ti Geba ken Mizpa.
7 Iti dayta a tiempo, napan ni profeta Hanani ken ni Ari Asa ket kinunana, “Agsipud ta nagtalekka iti ari ti Siria a saan ketdi nga iti Apo a Diosmo, linibasannaka ti armada ti ari ti Israel.
8 Saan aya nga adu dagiti mannakigubat nga Etiopiano ken Libiano? Saan aya nga adu met dagiti luganda a pakigubat ken nagkabalio a mannakigubat? Ngem gapu ta nagtalekka idi iti Apo, inyawatna ida kenka ket pinarmekmo ida.
9 Sikikita ti Apo iti entero a daga tapno pakirdenna dagiti napudno kenkuana. Minamaag ti inaramidmo ket daytoy ti gapuna a manipud ita, kanayonton ti pannakigubatmo.”
10 Kasta unay ti pungtot ni Asa iti profeta ket pinaibaludna. Daytoy met la a tiempo nga inrugi ni Asa ti panangparigatna iti sumagmamano kadagiti tattao.
11 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israel dagiti amin a napasamak iti panagturay ni Asa, manipud panangrugina agingga iti panaggibusna.
12 Iti maika-39 a tawen a panagturay ni Asa nga ari, adda nakaro a sakit a kimpet kadagiti sakana ket saanen a makapagna. Nagpatulong kadagiti mangngagas a saan ketdi ken ni Yahweh.
13 Kalpasan ti dua a tawen, natay
14 ket naitabon iti tanem iti kabatoan nga insaganana nga agpaay kenkuana iti Siudad ni David. Bangbanglo ken lana ti inaramatda iti pannakaisagana ti bangkayna a maitanem ket nagpasgedda iti dakkel nga apuy a kas panangipakitada iti panagladingitda iti ipapatayna.
1 Sinuktan ni Jehosafat ni Asa nga amana a kas ari ket pinapigsana ti pagarianna a sumaranget iti Israel.
2 Nangipuesto kadagiti soldado kadagiti nasarikedkedan a siudad ti Juda, ken nangipasdek kadagiti kampo ti militar kadagiti away ken siudad a sinakup ni Asa iti pagilian ti Efraim.
3 Binendisionan ni Yahweh ni Jehosafat, gapu ta sinurotna ti tugot ni amana kadagidi immuna a tawen a panagturay ti amana. Saan a nagdaydayaw ken ni didiosen a Baal.
4 Nagserbi iti Dios ni amana, tinungpalna dagiti bilin ti Dios, ket dina tinulad ti aramid dagiti ari ti Israel.
5 Gapu ken ni Yahweh, nagbalin a natalged ti pagarian ti Juda iti panangituray ni Jehosafat. Nagited dagiti amin a tattao kadagiti sagutda kenkuana isut' gapuna a bimmaknang ken nagbalin a mararaem unay.
6 Imbilangna a dayaw ti panagserbina ken ni Yahweh ket dinadaelna amin a pagdaydayawan kadagiti nangato a lugar ken dagiti simbolo ni Asera a diosa iti Juda.
7 Iti maikatlo a tawen a panagturayna, imbaonna dagitoy sumaganad nga ofisiales tapno isuroda ti Linteg ni Yahweh kadagiti siudad ti Juda: Ben-hail, Obadias, Zacarias, Netanel ken Micaias. Siam a Levita ti kimmuyog kadakuada: Semaias, Netanias, Zebadias, Asael, Semiramot, Jehonatan, Adoniha, Tobijas, ken Tobadonijas, agraman dua a papadi, da Elisama ken Jehoram. Intugotda ti libro ti Linteg ni Yahweh iti panangsursorda iti amin nga ili ti Juda ket insursuroda dagiti tattao.
8
9
10 Gapu ken ni Yahweh, nagbuteng dagiti amin a kabangibang a pagarian a manggubat ken ni Jehosafat.
11 Nangted ti sumagmamano a Filisteo ken ni Jehosafat iti adu a pirak ken dadduma a sagut; inikkan ti sumagmamano nga Arabe iti 7,700 a karnero ken 7,700 a kalding.
12 Ngarud, bimmileg a bimmileg ni Jehosafat. Iti entero a Juda, nangbangon kadagiti sarikedked ken siudad
13 a pakaidulinan ti adu nga abasto. Idiay Jerusalem, nangipuesto kadagiti mamaingel nga ofisiales,
14 segun ti familiada. Ni Adna ti pangulo dagiti soldado a nagtaud kadagiti kapuonan ti Juda ket adda 300,000 a mannakigubat iti babaenna.
15 Sumaruno kenkuana ni Jehohanan iti saad ket adda 280,000 a mannakigubat iti babaenna;
16 maikatlo ni Amasias nga anak ni Zikri ket adda 200,000 a soldadona. (Nagboluntario idi ni Amasias nga agserbi ken ni Yahweh.)
17 Ni Eliada ti pangulo dagiti soldado a nagtaud kadagiti familia ti Benjamin. Maingel a soldado ni Eliada ket ipanguloanna ti 200,000 a tattao a nagtagikalasag ken nagtagipana.
18 Ni Jehozabad ti sumaruno kenkuana iti saad; ipanguloanna ti 180,000 a nasayaat ti pannakaarmasna a soldado.
19 Nagserbi dagitoy a tattao iti ari idiay Jerusalem malaksid la kadagiti mannakigubat nga impuestona kadagiti nasarikedkedan a siudad ti Juda.
1 Idi bimmaknang ken agdindinamag ni Ari Jehosafat, inyasawana ti maysa a kameng ti familiana iti kameng ti familia ni Ahab nga ari ti Israel.
2 Kalpasan ti sumagmamano a tawen, napanna sinarungkaran ni Ahab idiay Samaria. Sinangaili ni Ahab ni Jehosafat ken dagiti kinakuyogna, ket adu a karnero ken baka ti pinartina iti padaya nga inangayna para kadakuada. Pinadasna a guyugoyen ni Jehosafat a makikadua kenkuana a mangraut iti siudad ti Ramot idiay Galaad.
3 Kinunana, “Kuyogennak man a mangraut iti Ramot.” Insungbat ni Jehosafat, “Madadaanak no nakasaganakan, kasta met ti armadak. Kumuyogkaminto kadakayo.”
4 Sana innayon, “Ngem umuna pay a makiumanka iti Apo maipapan iti daytoy.”
5 Pinaayaban ni Ahab dagiti profeta. Dandani 400 kadakuada ti simmangpet ket sinaludsodna, “Innak kadi rauten ti Ramot?” “Inka rauten,” insungbatda. “Pagballigiennakanto ti Dios.”
6 Ngem sinaludsod ni Jehosafat, “Awan kadin sabali a profeta a mabalintay a pakiumanan iti Apo?”
7 “Adda pay maysa,” insungbat ni Ahab. “Isu ni Micaias nga anak ni Imla. Ngem kagurgurak dayta a tao gapu ta awan a pulos ipadtona a pagimbagak.” “Apo Ari,” insungbat ni Jehosafat, “dimo kunkuna ti kasta.”
8 Inayaban ngarud ni Ari Ahab ti maysa kadagiti ofisiales ti palasio ket imbilinna kenkuana a dagdagusenna a mapan alaen ni Micaias.
9 Adda dagiti dua nga ari iti pagirikan iti ruar ti ruangan ti Samaria. Agtutugawda kadagiti tronoda ken sikakawesda iti pagan-anayda nga ari. Iti sangoananda, agipadpadto dagiti amin a profeta.
10 Maysa kadagiti profeta, ni Zedekias nga anak ni Kenaana ti nagaramid kadagiti sinan-sara a landok ket kinunana ken ni Ahab, “Kastoy ti kuna ti Apo, ‘Dagitoyto ti aramatem a pakigubat kadagiti taga-Siria agingga a maparmekmo ida.’”
11 Kasta met ti imbaga dagiti dadduma a profeta, “Rautem ti Ramot ket agballigikanto. Pagballigiennaka ti Apo.”
12 Kabayatanna, kinuna ti naibaon a mangala ken ni Micaias, “Sangsangkamaysa dagiti profeta nga agkuna nga agballigi ti ari. Masapul a kasta met ti sawem.”
13 Ngem insungbat ni Micaias, “Isapatak iti nagan ti sibibiag a Dios a no ania ti sawen ti Diosko, isu ti sawek!”
14 Idi dumatag ti profeta iti ari, sinaludsod kenkuana ti ari, “Micaias, rumbeng kadi wenno saan a rautenmi ken ni Ari Jehosafat ti Ramot?” “Inka rauten,” insungbat ni Micaias. “Awan duadua nga agballigika. Pagballigiennakanto ti Apo.”
15 Ngem kinuna ni Ahab, “Namin-anon nga imbagak kenka a ti laeng pudno ti sawem kaniak iti nagan ti Apo?”
16 Insungbat ni Micaias, “Makitak ti armada ti Israel a nawarawara kadagiti katurturodan. Kasda la karnero nga awan ti pastorda. Ket kinuna ti Apo, ‘Awan ti pangulo dagitoy a tattao; pagawidem nga awan ti pakaan-anoanda.’”
17 Kinuna ni Ahab ken ni Jehosafat, “Kitaem man no di pudno ti imbagak kenka nga awan ti ipadto ni Micaias a naimbag maipapan kaniak; pasig a dakes!”
18 Intuloy ni Micaias: “Ita, denggem ti kuna ti Apo. Nakitak ti Apo nga agtugtugaw iti tronona sadi langit; agtatakder dagiti anghelesna iti abayna.
19 Sinaludsod ti Apo, ‘Siasino kadakayo ti mangallilaw ken ni Ahab tapno mapan idiay Ramot ket matay sadiay?’ Nagduduma ti sao dagiti angheles.
20 Idi agangay, adda maysa nga espiritu a nagpasango, inasitganna ti Apo ket kinunana, ‘Siak ti mangallilaw kenkuana!’ ‘Kasano?’ sinaludsod ti Apo.
21 Insungbat ti espiritu, ‘Innak kadagiti profeta ni Ahab ket pagulbodek amin ida.’ Kinuna ti Apo, ‘Inka ngaruden. Agballigikanto a mangallilaw kenkuana.’”
22 Ket inggibus ni Micaias: “Daytoy ti naaramid. Pinagulbod ti Apo dagitoy a profetam. Mismo a ti Apo ti nangituyang iti daytoy a pannakadidigram!”
23 Inasitgan ni profeta Zedekias ni Micaias sana tinungpa ket sinaludsodna, “Kaano pay ti panangpanaw kaniak ti espiritu ti Apo ket immaynaka kinasao?”
24 “Maammoamto inton inka aglemmeng iti maysa nga akin-uneg a kuarto,” insungbat ni Micaias.
25 Kalpasanna, imbilin ni Ari Ahab iti maysa kadagiti ofisialesna, “Tiliwem ni Micaias ket idatagmo iti mangituray iti siudad, ni Amon, ken ni Prinsipe Joas.
26 Ibagam kadakuada nga ipisokda iti pagbaludan ket danum ken tinapay laeng ti itedda kenkuana agingga nga agsubliak a sikakaradkad.”
27 “No agsublika nga awan dakes a mapasamakmo,” kinuna ni Micaias, “dayta ti pakakitaan a saan a nagsao ti Apo kaniak!” Ket innayonna, “Dakay amin, laglagipenyo ti imbagak.”
28 Nagkuyog ni Ahab nga ari ti Israel ken ni Jehosafat nga ari ti Juda a napan nangraut iti Ramot idiay Galaad.
29 Kinuna ni Ahab ken ni Jehosafat, “Manglimlimoak a makigubat ngem agkaweska a kas ari.” Nanglimlimo ngarud ti ari ti Israel ket napan iti paggugubatan.
30 Nabilinen ti ari ti Siria dagiti pangulo dagiti lugan a pakigubat a ti laeng ari ti Israel ti darupenda.
31 Ngarud, idi makitada ni Ari Jehosafat, impagarupda amin nga isu ti ari ti Israel ket nagmaymaysada a nangdarup kenkuana. Ngem nagpukkaw ni Jehosafat ket inispal ni Yahweh a Dios idi yadayona kadagiti mannakigubat a nangdarup kenkuana.
32 Idi makita dagiti pangulo dagiti lugan a pakigubat a saan nga isu ti ari ti Israel, insardengda ti panangkamatda kenkuana.
33 Ngem adda mannakigubat ti Siria a nangibiat iti panana ket naipaspasarak a napuntaan ti nagsaipan ti kalasag ni Ari Ahab. “Nasugatanak!” impukkaw ni Ari Ahab iti mangiturturong iti luganna a pakigubat ket binilinna a pumanawda iti paggugubatan.
34 Bayat ti gubat, nakasanggir latta ni Ari Ahab iti luganna a pakigubat a sumangsango kadagiti taga-Siria. Natay idi lumnek ti init.
1 Nagawid ni Jehosafat nga ari ti Juda iti palasiona idiay Jerusalem nga awan ti nakaan-anoanna.
2 Adda profeta, ni Jehu nga anak ni Hanani, a nangsabat iti ari ket kinunana kenkuana, “Ipagarupmo aya a nasayaat ti tumulong kadagiti managdakdakes ket ayatem dagiti gumurgura iti Apo? Iti kasta nga inaramidmo, pinagpungtotmo ti Apo.
3 Ngem uray no kasta, adda naimbag nga aramidmo. Dinadaelmo amin a simbolo ni Asera a diosa a pagdaydayawan dagiti tattao ket inkagumaam a tungpalen ti pagayatan ti Dios.”
4 Uray no nagnaed ni Jehosafat idiay Jerusalem, masansan nga agdaliasat ket sarungkaranna dagiti tattao, manipud Beerseba iti abagatan agingga iti igid ti katurturodan ti Efraim iti amianan tapno pagsublienna ida ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda.
5 Nangdutok kadagiti ukom iti tunggal nasarikedkedan a siudad ti Juda
6 ket binilinna ida: “Agannadkay iti panangukomyo. Saan a tao ti pagtaudan ti turayyo a mangukom no di ket ti Apo nga adda kadakayo no yetnagyo ti sentensia.
7 Agbutengkay iti Apo ket agannadkayo kadagiti aramidyo gapu ta saan nga ipalubos ti Apo a Diostayo ti panagsaur, panangidumduma wenno panangawat iti pasuksok.”
8 Idiay Jerusalem, nangdutok ni Jehosafat kadagiti Levita, papadi ken sumagmamano a mabigbigbig nga umili nga agtugaw a kas ukom a mangrisut kadagiti kaso a mainaig iti panagsalungasing iti Linteg ni Yahweh wenno kadagiti riri dagiti umili ti siudad maipapan iti linteg.
9 Imbilinna kadakuada: “Aramidenyo dagiti pagrebbenganyo a sibubuteng iti Apo ket napudnokayo nga agtungpal kenkuana iti amin nga aramidyo.
10 No adda kailianyo iti aniaman a siudad a mangidatag kadakayo iti kaso, pammapatay man wenno panagsalungasing iti linteg wenno bilin, masapul a bagbagaanyo ida a naimbag kadagiti annongenda bayat ti pannakausig ti kaso tapno saanda nga agbasol iti Apo. No saan a kasta ti aramidenyo, agdissuorto kadakayo nga agkakailian ti pungtot ti Apo. Ngem no aramidenyo ti pagrebbenganyo, dikay agbasol.
11 Ni Amarias a Nangato a Padi ti mangibanag kadagiti amin a kaso maipapan iti relihion. Ni met Zebadias nga anak ni Ismael, ti gobernador ti Juda, ti masurot kadagiti amin a kaso maipapan iti sibil. Dagiti Levita ti mangipatungpal kadagiti pangngeddeng ti pangukoman. Bumilegkayo ket tungpalenyo dagitoy a bilin ket sapay koma ta adda ti Apo kadagiti agaramid iti naimbag.”
1 Iti saan a nabayag, dimteng dagiti armada ti Moab ken Ammon agraman dagiti kakaduada a Meunita ket rinautda ti Juda.
2 Sumagmamano a tattao ti naibaon a mapan ken ni Jehosafat ket impakaammoda: “Adda dakkel nga armada a naggapu idiay Edom iti ballasiw ti Natay a Baybay tapno umaydaka rauten. Nasakupdan ti Hazazon Tamar.” (Daytoy ti sabali a nagan ti Engedi.)
3 Iti danag ni Jehosafat, nagkararag ken ni Yahweh ket kiniddawna nga idalanna. Imbilinna ti panagayunar iti entero a pagilian.
4 Manipud iti amin a siudad ti Juda, nagdardaras dagiti tattao a napan idiay Jerusalem tapno dawatenda ti panangidalan ni Yahweh.
5 Nagtakder ni Ari Jehosafat iti sangoanan dagiti tattao ti Jerusalem ken Juda a naguummong iti baro a paraangan ti Templo,
6 ket inkararagna iti napigsa: “O Apo a Dios dagiti kapuonanmi, manipud iti langit nga ayanmo, iturayam amin a pagilian ditoy lubong. Mannakabalin ken nabilegka, ket awan ti makabael a bumusor kenka.
7 Sika ti Diosmi. Idi dumteng dagiti tattaom nga Israelita iti daytoy a daga, pinagtalawmo dagiti agnanaed ditoy samo inted ti daga kadagiti kaputotan ni Abraham a gayyemmo tapno tagikuaenda iti agnanayon.
8 Nagnaedda ditoy ket binangonda ti Templo a pangdayawda kenka. Pagaammoda
9 a no adda didigra a dumteng kadakuada a kas iti gubat, angol, wenno bisin—umayda agtakder iti sangoanan daytoy a Templo a pagdaydayawan kenka. Agkararagda kenka ket ipangagmo ida; isalakanmo ida iti panawen ti pannakadidigrada.
10 “Ita, rinautdakami dagiti Ammonita, Moabita ken Edomita. Dimo idi pinalubosan dagiti kapuonanmi a sumrek kadagiti dagada; iti kasta, idi nakapanawdan idiay Egipto, nanglikaw dagiti kapuonanmi ket dida inan-ano ida.
11 Ita, kastoy ketdin ti pagsupapakda kadakami. Umaydakami papanawen iti daytoy a daga nga intedmo kadakami.
12 Sika ti Diosmi! Dusaem koma ida ta dimi kabaelan a sarangten ti kastoy a kadakkel nga armada a mangraut kadakami. Dimi ammo ti aramidenmi, ngem agpatulongkami kenka.”
13 Adda amin a lallaki iti Juda, agraman dagiti assawa ken annakda; nakatakderda iti imatang ni Yahweh.
14 Inturayan ti espiritu ni Yahweh ti maysa a Levita nga adda iti tallaong. Isu ni Jahaziel nga anak ni Zacarias ken kameng ti familia ni Asaf iti kapuonan da Mattanias, Jeiel ken Benaias.
15 Kinuna ni Jahaziel, “Natan-ok nga Ari, ken dakayo a tattao ti Juda ken Jerusalem, kuna ti Apo a dikay maupay wenno agbuteng a sumaranget iti daytoy dakkel nga armada. Saan a dakayo no di ket ti Dios ti makaammo iti pagbanagan ti gubat.
16 Sarangtenyonto ida inton sumang-atda idiay Bessang ti Ziz inton bigat. Gubatenyonto ida iti ungto ti tanap nga agturong iti awan matagtagitao a lugar iti asideg ti Jeruel.
17 Saanto a dakayo ti makigubat. Agyankayo latta iti lugaryo, ket aguraykayo. Maimatanganyonto ti panangipaay ti Apo iti balligiyo. Tattao ti Juda ken Jerusalem, dikay agtukkiad wenno agbuteng. Inkay makigubat ket kuyogennakayto ti Apo!”
18 Kalpasanna, nagrukob ni Ari Jehosafat iti daga. Nagdumog met dagiti tattao ket nagdaydayawda amin ken ni Yahweh.
19 Timmakder dagiti Levita a nagtaud iti familia da Kohat ken Kora ket iti napigsa a timek, indaydayawda ni Yahweh a Dios ti Israel.
20 Kabigatanna, sinapa dagiti tattao ti napan iti lugar nga awan matagtagitao iti asideg ti Tekoa. Idi agrubbuatda, kinuna ni Jehosafat kadakuada, “Tattao ti Juda ken Jerusalem, agtalekkayo iti Apo a Diosyo, ket sarangtenyonto ti kabusoryo. Patienyo ti ibagbaga dagiti profetana ket agballigikayto.”
21 Kalpasan ti pannakiuman ti ari kadagiti tattao, binilinna ti sumagmamano a kumakanta nga agkawesda kadagiti pagan-anay nga us-usarenda kadagiti nasagradoan nga okasion ket magnada iti sangoanan ti armada. Kastoy ti kantaenda: “Madaydayaw ti Apo! Agnanayon ti ayatna!”
22 Idi rugianda ti agkanta, winarawara ni Yahweh ti armada dagiti kabusor.
23 Ginubat dagiti Ammonita ken Moabita ti armada dagiti Edomita ket pinatayda amin ida. Kalpasanna, isudan ti nagraranget iti nadawel.
24 Idi makadanon ti armada dagiti Judio iti torre a pakatannawaganda iti let-ang, nakitada a naiwalang amin a kabusor iti lugar a yanda; awan ti nakalasat kadakuada.
25 Immasideg ni Jehosafat ken dagiti buyotna tapno agsamsamda. Nakasarakda iti adu a baka, abasto, pagan-anay ken dadduma a napapateg nga alikamen. Uray no tallo nga aldawda a nagsamsamsam, dida naala amin gapu iti kaadu ti masamsamda.
26 Iti maikapat nga aldaw, naguummongda iti Tanap ti Beraca ket dinaydayawda ni Yahweh gapu kadagiti amin nga inaramidna. (Daytoy ti gapuna a napanaganan ti tanap iti “Beraca,” kayatna a sawen, “panagdayaw.”)
27 Impanguloan ni Jehosafat dagiti buyotna a nagsubli a sibaballigi idiay Jerusalem, agsipud ta pinarmek ni Yahweh dagiti kabusorda.
28 Idi makadanonda iti siudad, nagtarusda iti Templo a nabuyogan ti uni dagiti arpa ken trumpeta.
29 Nagbuteng dagiti amin a nasion a nakadamag iti panangparmek ni Yahweh kadagiti kabusor ti Israel.
30 Ket nagturay ti talna ken kappia iti pagarian bayat ti panagari ni Jehosafat, ta inikkan ti Dios iti talged iti aglawlaw.
31 Agtawen ni Jehosafat iti 35 idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 25 a tawen. Ni Azuba nga anak ni Silhi ti inana.
32 Kas iti daydi amana nga Asa, nalinteg ti inaramidna iti imatang ni Yahweh.
33 Ngem dina pinadadael dagiti pagdaydayawan kadagiti nangato a lugar. Saan met a pimmasnek dagiti tattao iti panagdaydayawda iti Dios dagiti kapuonanda.
34 Nailanad iti Pakasaritaan ni Jehu nga Anak ni Hanani amin dagiti inaramid ni Jehosafat manipud iti panangrugi ti panagturayna agingga iti panagpatinggana. Paset daytoy ti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
35 Iti naminsan, nakitulag ni Jehosafat nga ari ti Juda ken ni Ahazias nga ari ti Israel. Adu ti dakes nga aramid ni Ari Ahazias.
36 Idiay sangladan ti Eziongeber, nagaramidda kadagiti barko nga aglayag idiay Tarsis.
37 Ngem naballaagan ni Jehosafat idi kinuna kenkuana ni Eliezer nga anak ni Dodavahu, “Gapu ta nakitulagka ken ni Ahazias, dadaelento ti Apo dagiti inaramidyo.” Taga-Maresa ni Eliezer. Narba dagiti barko, ket pulos a didan naglayag.
1 Natay ni Jehosafat. Naitabon iti tanem dagiti ar-ari iti Siudad ni David, ket ni Jehoram nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
2 Innem ti lallaki a kakabsat ni Jehoram, da Azarias, Jehiel, Zacarias, Azariahu, Micael ken Sefatias. Annak amin ida ni Jehosafat nga ari ti Juda.
3 Adu ti balitok, pirak ken dadduma nga agkakapateg a sanikua nga inted ti amada kadakuada. Naikkan ti tunggal maysa kadakuada iti aywanan a nasarikedkedan a siudad ti Juda. Ngem gapu ta ni Jehoram ti inauna, isu ti pinilina a sumukat kenkuana.
4 Idi natalgeden ti panagturay ni Jehoram iti pagarian, pinapapatayna dagiti amin a kakabsatna agraman sumagmamano nga ofisiales nga Israelita.
5 Agtawen ni Jehoram iti 32 idi mangrugi nga agari, ket walo a tawen a nagturay idiay Jerusalem.
6 Tinuladna dagiti dakes nga aramid ni Ari Ahab ken dagiti dadduma nga ari ti Israel, agsipud ta inasawana ti maysa kadagiti annak ni Ahab. Nagbasol ken ni Yahweh,
7 ngem saan a kinayat a dadaelen ni Yahweh ti kaputotan ni David, agsipud ta adda tulagda ken ni David ket inkarina nga agtultuloy nga agturay dagiti kaputotanna.
8 Bayat ti panagturay ni Jehoram, immalsa ti Edom a maibusor iti Juda ket nagbalin a siwawaya a pagilian.
9 Iti kasta, nagrubbuat ni Jehoram ken dagiti ofisialesna agraman dagiti lugan a pakigubat tapno rautenda ti Edom. Sadiay, linakub ida dagiti armada ti Edom, ngem iti rabii naipamuspusanda ti panaglibasda.
10 Manipud idin, naisinan ti Edom iti Juda. Iti dayta met la a tiempo, immalsa met ti siudad ti Libna gapu ta tinallikudan ni Jehoram ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanna.
11 Nangbangon pay kadagiti lugar a pagdaydayawan dagiti pagano kadagiti nangato a disso ti Juda, ket insungsongna dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem nga agbasol ken ni Yahweh.
12 Nagsurat ni profeta Elias ken ni Jehoram. Kastoy ti nailanad iti surat: “Ukomennaka ti Apo a Dios ni kapuonam a David, agsipud ta dimo tinulad ti panagbiag ni amam a Jehosafat wenno ti pagwadan ni apongmo nga Ari Asa.
13 Sinurotmo ketdi ti aramid dagiti ari ti Israel ket insungsongmo dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem nga agaramid iti dakes, kas iti panangisungsong ni Ahab ken dagiti simmaruno kenkuana iti Israel tapno agbiagda a saan a napudno iti Dios. Pinapataymo pay dagiti lallaki a kakabsatmo a naim-imbag ngem sika.
14 Gapu kadagitoy, nakaronto ti panangdusa ti Apo kadagiti tattaom, annakmo ken assawam ket dadaelennanto amin dagiti sanikuam.
15 Kaptento ti nakaro a sakit dagiti bagismo, ket kumaronto a kumaro iti panaglabas dagiti aldaw.”
16 Adda dagiti Filisteo ken Arabo iti asideg ti pagnanaedan dagiti taga-Etiopia iti igid ti baybay. Imbaon ida ni Yahweh a manggubat ken ni Jehoram.
17 Rinautda ti Juda, nagsamsamda iti palasio, ket impanawda a kas balud dagiti amin nga assawa ken annak ti ari malaksid ni Ahazias nga inaudi nga anakna.
18 Kalpasan amin dagitoy, nangyeg ni Yahweh iti naut-ot a sakit a kimpet kadagiti bagbagis ti ari.
19 Dandani dua a tawen a kimmaro a kimmaro ti sakitna agingga a natay ti ari nga agsagsagaba. Saan a nagpasged dagiti iturayanna iti apuy a pangdung-awda kenkuana a kas iti inar-aramidda kadagiti kapuonanna.
20 Agtawen ni Jehoram iti 32 idi maisaad nga ari ket walo a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Awan ti limdaang iti ipapatayna. Intabonda iti Siudad ni David, ngem saan nga iti tanem dagiti ar-ari.
1 Adda sumagmamano nga Arabo a rimmaut ket pinapatayda amin nga annak ni Ari Jehoram, malaksid ken ni Ahazias nga inaudi. Iti kasta, insaad dagiti tattao ti Jerusalem ni Ahazias a kas ari a sukat ni amana.
2 Duapulo ket dua ti tawenna idi maisaad nga ari, ket makatawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Atalia nga apoko ni Omri nga ari ti Israel ti inana.
3 Tinulad met ni Ahazias ti aramid ti familia ni Ari Ahab ta insungsong ni inana nga agaramid iti dakes.
4 Nagbasol ken ni Yahweh, agsipud ta kalpasan ti ipapatay ni amana, nagbalin dagiti kamkameng ti familia ni Ari Ahab a mammagbaga kenkuana. Isuda ti nakaigapuan ti pannakatnagna.
5 Sinurotna dagiti pammagbagada, ket nakikadua ken ni Joram nga ari ti Israel a nanggubat ken ni Hazael nga ari ti Siria. Nagranget dagiti armadada idiay Ramot iti Galaad. Idi nasugatan ni Joram iti gubat,
6 nagsubli iti siudad ti Jezreel tapno agpaimbag. Sinarungkaran ni Ahazias ni Joram sadiay.
7 Inaramat ti Dios daytoy nga isasarungkar ni Ahazias ken ni Joram a pakadadaelan ni Ahazias. Idi adda ni Ahazias sadiay, sinaranget ni Jehu nga anak ni Nimsi ida, isu a pinili ni Yahweh a mangdadael iti kaputotan ni Ahab.
8 Iti panangibanag ni Jehu iti inkeddeng ti Dios a mapasamak iti kaputotan ni Ahab, nasarakanna ti maysa a bunggoy dagiti papangulo ti Juda ken dagiti lallaki a kakaanakan ni Ahazias a nangkuyog kenkuana iti isasarungkarna. Pinapatay amin ni Jehu ida.
9 Binirokda ni Ahazias, ket nasarakanda idiay Samaria a naglemmenganna. Impanda ken ni Jehu sada pinapatay. Nupay kasta, intabonda ti bangkayna a kas pammadayaw ken ni Ari Jehosafat nga apongna, isu a nangited iti amin a kabaelanna nga agserbi ken ni Yahweh. Awan ti nabati iti familia ni Ahazias a mangituray iti pagarian.
10 Apaman a nadamag ni Atalia nga ina ni Ari Ahazias ti pannakapapatay ti anakna, pinapapatayna met dagiti amin a kamkameng ti familia ti ari ti Juda.
11 Ni laeng Joas a maysa kadagiti annak ni Ahazias ti nakalasat, idi linibas ti ikitna nga innala iti ayan dagiti kakabsatna a dandani idi mapapatay. Isu ni Jehosaba nga asawa ni Jehoyada a padi ken kabsat ni Ahazias iti ama. Inlemmengna ni Joas iti maysa a kuarto ti Templo agraman ti maysa a babai a mangay-aywan kenkuana, ket naispal iti panangpapatay koma ni Atalia.
12 Innem a tawen a naglemlemmeng sadiay bayat ti panagturay ni Reyna Atalia.
1 Kalpasan ti innem a tawen a panagur-uray ni Jehoyada a padi, napanunotna a dimtengen ti tiempo a panagtignayna. Nakitulag kadagiti lima nga ofisiales ti armada: da Azarias nga anak ni Jeroham, Ismael nga anak ni Jehohanan, Azarias nga anak ni Obed, Maaseyas nga anak ni Adaias ken ni Elisafat nga anak ni Zikri.
2 Napanda kadagiti amin a siudad ti Juda, innalada dagiti amin a Levita ken amin nga ulo ti familia ket insublida ida idiay Jerusalem.
3 Naguummongda amin idiay Templo, ket sadiay, nakitulagda ken ni Joas nga anak ti ari. Kinuna ni Jehoyada kadakuada, “Adtoy ti anak ti natay nga ari! Isu itan ti agbalin nga ari kas inkari ti Apo a pagbalinan dagiti kaputotan ni Ari David.
4 Daytoy ti aramidentayo. Inton umay agserbi dagiti papadi ken Levita iti Aldaw a Panaginana, guardiaanto ti apagkatlo kadakuada dagiti ruangan ti Templo.
5 Guardiaanto met ti sabali nga apagkatlo ti palasio ti ari, ket agyan dagiti dadduma iti Ruangan ti Fondasion. Maummongto dagiti amin a tattao iti paraangan ti Templo.
6 Awan ti sumrek kadagiti patakder ti Templo malaksid kadagiti papadi ken Levita a naituding nga agserbi. Mabalinda ti sumrek agsipud ta nakonsagrarda. Ngem masapul a tungpalen dagiti dadduma a tattao ti bilin ti Apo ket agyanda iti ruar.
7 Agtakderto dagiti Levita iti lawlaw ti ari tapno guardiaanda. Siaasutdanto kadagiti igamda ket dida sinsinaan ti ari iti sadinoman a papananna. Mapapatay ti siasinoman nga agpanggep a sumrek iti Templo.”
8 Tinungpal dagiti Levita ken dagiti tattao ti Juda dagiti bilin ni Jehoyada. Saan a napagawid dagiti lallaki kalpasan ti panagserbida iti Aldaw ti Panaginana. Iti kasta, adda dagiti malpas ti panagserbida ken dagiti sumukat kadakuada nga agserbi kadagiti kakapitan.
9 Inted ni Jehoyada kadagiti ofisiales dagiti pika ken kalasag a naidulin iti Templo a kukua idi ni Ari David.
10 Impuestona dagiti lallaki iti aglawlaw ti Templo a kas guardia ti ari. Adda armas ti tunggal maysa.
11 Kalpasanna, inruar ni Jehoyada ni Joas, insaadna ti korona iti ulona ket inikkanna iti libro a nakailanadan dagiti linteg maipapan iti panagari. Iti kasta, naisaad nga ari. Kinonsagrar ni Jehoyada a padi ken dagiti annakna ni Joas. Impukkaw ti tunggal maysa, “Agbiag ti ari!”
12 Idi mangngeg ni Atalia dagiti dir-i a pangkablaaw iti ari, nagdardaras a napan iti Templo a naguummongan dagiti tattao.
13 Iti pagserkan ti Templo, nakitana ti baro nga ari a sitatakder iti abay ti adigi a nairanta nga agpaay kadagiti ari. Linikmut dagiti ofisiales ti armada ken dagiti agpuypuyot iti trumpeta. Siraragsak dagiti amin a tattao nga agpukpukkaw ken agpuypuyot iti trumpeta. Dagiti musiko iti Templo ti nangidadaulo iti rambak a binuyogan dagiti instrumentoda. Rinay-ab ni Atalia ti pagan-anayna sana impukkaw, “Panangliput daytoy! Panangliput daytoy!”
14 Saan a kayat ni Jehoyada a mapapatay ni Atalia iti sakup ti Templo, isu nga imbilinna kadagiti ofisiales ti armada, “Iruaryo nga ilasat iti nagbaetan dagiti guardia, ket papatayenyo ti siasinoman nga agpanggep a mangikaluya kenkuana.”
15 Tiniliwda ni Atalia, impanda iti palasio ket sadiay, iti Ruangan ti Kabalio, ti nangpapatayanda kenkuana.
16 Nangaramid ni Jehoyada iti katulagan a nangisapataan ti ari ken dagiti tattao nga agbalinda a tattao ni Yahweh.
17 Kalpasanna, napanda amin iti templo ni Baal ket rinakrakda. Binurakburakda dagiti altar ken dagiti imahen sadiay ket pinapatayda ni Mattan a padi ni Baal iti sango dagiti altar.
18 Dinutokan ni Jehoyada dagiti papadi ken Levita a mangimaton iti trabaho iti Templo. Annongenda dagiti rebbengenda nga intuyang ni Ari David kadakuada; isuda ti mangpuor kadagiti daton a maidatag ken ni Yahweh kas mayannurot iti Linteg ni Moises. Imatonanda pay ti panagtokar ken dagiti maangay a parambak.
19 Pinaguardiaan ni Jehoyada dagiti ruangan ti Templo tapno awan ti makastrek a saan a nadalus iti imatang ti linteg.
20 Kalpasanna, pinaayabanna dagiti ofisiales ti armada, dagiti mabigbigbig nga umili, dagiti agtuturay ken dagiti amin a tattao, ket intulodda ti ari iti palasio manipud iti Templo. Simrekda iti kadakkelan a ruangan ket nagtugaw ti ari iti trono.
21 Ket siraragsak a nagrambak dagiti amin a tattao. Timmalna ti siudad idi natayen ni Atalia.
1 Pito ti tawen ni Joas idi agari iti Juda, ket 40 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Zibia a taga-siudad ti Beerseba ti inana.
2 Kabayatan ti panagbiag ni Jehoyada a padi, nalinteg ti inar-aramid ni Joas iti imatang ni Yahweh.
3 Ni Jehoyada ti nangpili iti dua nga assawa ni Joas. Naparaburanda kadagiti annak a lallaki ken babbai.
4 Iti saan a nabayag kalpasan ti pannakaisaad ni Joas nga ari, napanunotna a tarimaanen ti Templo.
5 Binilinna dagiti papadi ken Levita a mapanda kadagiti siudad ti Juda tapno agur-orda iti umdas a kuarta a masapul iti tinawen a pannakatarimaan ti Templo. Ngem saan nga inaramid a dagus dagiti Levita ti imbagana.
6 Iti kasta, inayabanna ni Jehoyada a panguloda ket sinaludsodna, “Apay a dimo kitaen a mapan dagiti Levita idiay Juda ken Jerusalem tapno singirenda ti buis nga agpaay iti Tolda ti Dios? Kasapulan a makolekta daytoy ta kasta ti bilin ni Moises nga adipen ti Apo.” (
7 Dagiti pasurot ni Atalia, dayta dakes a babai, ti nangdadael iti Templo, ket adu kadagiti nasagradoan nga alikamen ti inaramatda iti panagdaydayaw ken ni didiosen a Baal.)
8 Binilin ti ari dagiti Levita nga agaramidda iti kahon a pakaikabilan dagiti maur-or ket ikabilda iti ruangan ti Templo.
9 Pinaiwaragawagda iti entero a Jerusalem ken Juda nga yeg ti tunggal maysa ti buisna ken ni Yahweh, ti buis nga immuna a siningir ni Moises nga adipen ti Dios idi addada idiay let-ang.
10 Naragsakan dagiti tattao ken dagiti panguloda, ket inyegda dagiti buisda ket napno ti kahon a nangikabilanda.
11 Inaldaw nga ipan dagiti Levita ti kahon iti ofisial ti ari a para-aywan iti kahon. Tunggal mapno ti kahon, umay ti sekretario ti ari ken ti pannakabagi ti Nangato a Padi ket alaenda ti kuarta. Kalpasanna, isublida ti kahon iti lugarna. Ket adu a kuarta ti nakolektada.
12 Ti ari ken ni Jehoyada ti mangted iti kuarta kadagiti mangimaton iti pannakatarimaan ti Templo. Nangtangdanda kadagiti kantero, karpintero ken mammanday a mangtarimaan iti Templo.
13 Impasnek dagiti trabahador ti nagtrabaho, ket binangonda manen ti Templo kas iti sigud a kasasaad ken kalagdana.
14 Idi natarimaanen ti Templo, naited iti ari ken ni Jehoyada dagiti saan a nausar a balitok ken pirak. Naaramid dagitoy a malukong ken dadduma nga alikamen iti Templo. Kabayatan ti panagbiag ni Jehoyada, nagtuloy latta ti kadawyan a pannakaidatag dagiti daton a mapuoran iti Templo.
15 Lakay unayen idi matay; nadanonna ti 130 a tawen.
16 Intabonda iti pakaitantaneman dagiti ari iti Siudad ni David, kas panangbigbigda iti panagserbina kadagiti Israelita, iti Dios ken iti Templo.
17 Ngem kalpasan ti ipapatay ni Jehoyada, inuyotan dagiti papangulo ti Juda ni Ari Joas nga ipangagna ida.
18 Insardeng dagiti tattao ti panagdaydayawda iti Templo ni Yahweh, ti Dios dagidi kapuonanda ket nagdaydayawda kadagiti imahen ken simbolo ni Asera a diosa. Gapu iti aramidda, nakapungtot ni Yahweh ket dinusana ti Juda ken Jerusalem.
19 Nangibaon kadagiti profeta a mangballaag kadakuada tapno agsublida kenkuana ngem saan nga impangag ida dagiti tattao.
20 Kalpasanna, bimmaba ti espiritu ti Dios ken ni Zacarias nga anak ni Jehoyada a padi. Nagtakder ni Zacarias iti lugar a makita dagiti tattao ket impukkawna: “Salsaludsoden ti Apo a Dios no apay a sinukiryo dagiti bilinna ket yegyo ti didigra kadagiti bagbagiyo! Binaybay-anyo ti Apo isut' gapuna a binaybay-annakayo met!”
21 Ngem nagmaymaysa dagiti tattao a mangpapatay ken ni Zacarias. Nakiraman ni Ari Joas iti planoda ket binilinna ida a mangbato ken ni Zacarias iti paraangan ti Templo.
22 Saan a pinampanunot ti ari ti napasnek a panagserbi kenkuana ni Jehoyada nga ama ni Zacarias; pinapapatayna ketdi ni Zacarias. Idi agbugbugsot ni Zacarias, kinunana, “Makita koma ti Apo ti ar-aramidem ket balsennaka!”
23 Idi aggibus ti tawen, rinaut ti armada ti Siria ti Juda ken Jerusalem, pinapatayda amin dagiti pangulo ket adu ti sinamsamda nga inyawid idiay Damasco.
24 Bassit ti armada ti Siria ngem impalubos ni Yahweh a parmekenda ti armada ti Juda a dakdakkel nga adayo ngem isuda. Binaybay-an ngamin dagiti tattao ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda. Kastoy ti pannakadusa ni Ari Joas.
25 Nasaem ti pannakasugatna ket idi pimmanaw dagiti kabusor, dua kadagiti ofisialesna ti nagtulag a mangpapatay kenkuana. Pinatayda ni Ari Joas iti iddana tapno maibales ti pannakapapatay ti anak ni Jehoyada a padi. Naitabon iti Siudad ni David, ngem saan nga iti pakaitantaneman dagiti ari. (
26 Ni Zabad nga anak ni Simat nga Ammonita ken ni Josabad nga anak ni Simrit a Moabita dagiti nangisikat kenkuana.)
27 Nailanad iti Komentario iti Libro dagiti Ari ti pakasaritaan dagiti annakna, dagiti padto a maibusor kenkuana ken ti panangtarimaanna iti Templo. Ni Amazias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Agtawen ni Amazias iti 25 idi maisaad nga ari ket 29 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Jehoadden a taga-Jerusalem ti inana.
2 Napintas dagiti aramidna iti imatang ni Yahweh nupay saan a napasnek iti daytoy.
3 Apaman a napabileg ni Amazias ti panagturayna, pinatayna dagiti ofisiales a nangpapatay ken ni amana.
4 Nupay kasta, saanna a pinapatay dagiti annakda. Tinungpalna ti bilin ni Yahweh iti Linteg ni Moises: “Saan a mapapatay dagiti nagannak gapu kadagiti dakes nga aramid dagiti annakda ket saan met a mapapatay dagiti annak gapu kadagiti dakes nga aramid dagiti nagannak. Mapapatay laeng ti maysa a tao gapu iti basol nga inaramidna.”
5 Binunggo-bunggoy ni Amazias dagiti amin a lallaki iti tribu ti Juda ken iti tribu ti Benjamin iti nadumaduma a grupo dagiti mannakigubat, segun ti kapuonan a nagtaudanda. Nangdutok kadagiti ofisiales a mangipangulo kadagiti bunggoy a sagsangaribu ken sagsangagasut. Mairaman dagiti amin a lallaki nga agtawen iti 20 wenno nasursurok pay; agdagupda iti 300,000. Napilida a soldado a sisasagana a makigubat ken nalaing nga agaramat iti pika ken kalasag.
6 Nangtangdan pay iti 100,000 a mannakigubat nga Israelita; uppat a tonelada a pirak ti intangdanna kadakuada.
7 Ngem adda profeta a napan iti ari ket kinunana kenkuana, “Dimo itugot dagitoy soldado nga Israelita. Awan ti Apo kadagitoy a lallaki a naggapu iti Akin-amianan a Pagarian.
8 Mabalin nga ipagarupmo a pabilgendaka iti gubat ngem ipalubos ti Dios a parmekendaka dagiti kabusormo gapu ta adda pannakabalinna a mangted iti balligi wenno pannakaparmek.”
9 Sinaludsod ni Amazias iti profeta, “Ngem kasano ngaruden dagiti pirak nga intangdanko kadakuada?” Insungbat ti profeta, “Ad-adu pay ti maited ti Dios kenka ngem iti dayta!”
10 Ngarud, pinagawid ni Amazias dagiti natangdanan a mannakigubat ket nagawidda a kasta unay ti pungtotda kadagiti taga-Juda.
11 Pinatured ni Amazias ti pakinakemna ket impanguloanna ti armadana a napan iti Tanap ti Asin. Sadiay, pinapatayda ti 10,000 a mannakigubat nga Edomita.
12 Tiniliw met ti armada ti Juda ti 10,000 a mannakigubat. Impanda dagitoy a balud iti tuktok ti rangkis iti siudad ti Sela sada intappuak ida ket natayda amin a nagdisso kadagiti bato.
13 Kabayatanna, rinaut dagiti mannakigubat nga Israelita a pinagawid ni Amazias dagiti siudad ti Juda iti nagbaetan ti Samaria ken Bet-horon. Pinatayda ti 3,000 a lallaki ket adu ti sinamsamda.
14 Idi nagsubli ni Amazias kalpasan ti panangparmekna kadagiti Edomita, inyawidna dagiti imahen a pagdaydayawanda, insaadna dagitoy, nagdaydayaw ket nagpuor iti insenso a kas pagdatonna.
15 Nakapungtot ni Yahweh gapu iti daytoy ket nangibaon iti maysa a profeta ken ni Amazias. Sinaludsod ti profeta, “Apay nga agdaydayawkayo kadagiti ganggannaet a didiosen? Dida pay maisalakan dagiti tattaoda iti pannakabalinmo!”
16 Agsasao pay la ti profeta idi kinuna ti ari, “Kaano pay ti panangisaadmi kenka a mammagbaga kaniak? Sumardengka amangan no papapatayka!” Nagsardeng ti profeta ngem sakbay a nagsardeng, kinunana, “Ammokon nga inkeddeng ti Dios a dadaelennaka gapu ta inaramidmo amin dagitoy ket dimo impangag ti balakadko.”
17 Nakiuman ni Amazias nga ari ti Juda kadagiti mammagbaga kenkuana. Kalpasanna, pinaibagana ken ni Joas nga ari ti Israel nga anak ni Joacaz ken apoko ni Jehu ti panangkaritna nga aggubatda.
18 Kastoy ti sungbat ni Joas ken ni Amazias: “Iti naminsan, idiay Bantay Libano, pinaibaga ti maysa a siitan a kayo iti maysa a sedro: ‘Ipaasawam ti balasangmo iti anakko.’ Adda atap nga animal a limmabas ket binaddebaddekna ti kayo.
19 Ita, Amazias, pagpangpangasmo a pinarmekmo dagiti Edomita ngem ibalakadko kenka a dika rumrummuar iti balaymo. Apay nga agsapsapulka iti riri a pakadadaelam laeng ken dagiti tattaom?”
20 Ngem saan a nangipangag ni Amazias. Pagayatan ngamin ti Dios a maparmek ni Amazias gapu iti panagdaydayawna kadagiti dios dagiti Edomita.
21 Iti kasta, naggubat ni Joas nga ari ti Israel ken ni Amazias nga ari ti Juda. Nagrangetda idiay Betsemes iti Juda;
22 naparmek ti armada ti Juda ket nagtataray a nagawid dagiti mannakigubat.
23 Tiniliw ni Joas ni Amazias ket impanna idiay Jerusalem. Sadiay, rinebbana ti bakud ti siudad manipud Ruangan ti Efraim agingga iti Ruangan ti Suli; agrukod daytoy iti 200 a yarda.
24 Inyawidna idiay Samaria ti amin a sinamsamna a balitok ken pirak iti Templo, ti alikamen ti Templo a ginuardiaan dagiti kaputotan ni Obed Edom ken dagiti gameng ti palasio. Nagyawid pay kadagiti tattao a kas balud.
25 Sangapulo ket lima pay a tawen ti panagbiag ni Amazias nga ari ti Juda kalpasan ti ipapatay ni Joas nga ari ti Israel.
26 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israel ti amin nga inar-aramid ni Amazias manipud panangrugi ti panagturayna agingga iti gibusna.
27 Manipud nagsukir ken ni Yahweh, naisiksikaten ti biagna idiay Jerusalem agingga a nagkamang iti siudad ti Lakis ngem sinurot dagiti kabusorna sadiay ket pinapatayda.
28 Insakayda ti bangkayna iti kabalio sada impan idiay Jerusalem. Naitabon iti pakaitantaneman dagiti ari iti Siudad ni David.
1 Pinili dagiti amin a tattao ti Juda ni Uzzias nga anak ni Amazias a mangsukat iti amana nga ari. Sangapulo ket innem ti tawen ni Uzzias. (
2 Kalpasan ti ipapatay ni Amazias, sinakup manen ni Uzzias ti Elat ket tinarimaanna ti siudad.)
3 Agtawen iti 16 ni Uzzias idi maisaad nga ari ket nagturay idiay Jerusalem iti 52 a tawen. Ni Jecolia a taga-Jerusalem ti inana.
4 Kas iti amana, naimbag ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh.
5 Ni Zacarias ti mamalbalakad kenkuana maipapan iti relihion. Iti unos ti panagbiag ni Zacarias, napudno ni Uzzias a nagserbi ken ni Yahweh ket binendisionan ti Dios.
6 Ginubat ni Uzzias dagiti Filisteo. Rinebbana dagiti bakud dagiti siudad ti Gat, Jamnia ken Asdod; nangbangon kadagiti nasarikedkedan a siudad iti asideg ti Asdod ken kadagiti dadduma a lugar idiay Filistia.
7 Tinulongan ti Dios iti panangparmekna kadagiti Filisteo, kadagiti Arabo nga agnanaed iti Gurbaal ken kadagiti Meunita.
8 Nagbuis dagiti Ammonita ken ni Uzzias. Bimmileg ket nagdindinamag uray pay idiay Egipto.
9 Tapno nalagda dagiti sarikedked ti Jerusalem, nangbangon ni Uzzias kadagiti torre a pagwanawanan iti Ruangan ti Suli, iti Ruangan ti Tanap ken iti pagsikkoan ti bakud.
10 Nagbangon pay kadagiti nasarikedkedan a pagwanawanan iti tay-ak ket nagkali iti adu a bubon gapu ta dadakkel ti pangen ti bakana iti akinlaud nga arisadsad dagiti turod ken kadagiti tanap. Gapu ta magustoanna ti panagtalon, indagadagna kadagiti tattao ti panagmulada iti ubas ken panagbangkagda iti katurturodan ken iti nadam-eg a daga.
11 Dakkel ti armadana a sisasagana a makigubat. Nabingbingay daytoy iti adu a bunggoy segun ti listaan nga adda kada Jehiel ken Maaseyas a sekretariona. Ni Hananias a maysa kadagiti ofisiales ti ari ti mangimaton iti armadana.
12 Agdagup iti 2,600 dagiti ofisiales iti armada.
13 Adda 307,500 a soldado iti babaenda a nalaing a makigubat kadagiti kabusor ti ari.
14 Ni Uzzias ti nangted kadagiti masapsapul ti armada—kalasag, pika, helmet, kabal, bai ken pana, ken kadagiti bato a pagpallatibong.
15 Sadiay Jerusalem, nagaramid dagiti para-partuatna kadagiti sarapa dagiti para-pana ken dagiti para-pallatibong nga adda kadagiti torre ken sulsuli ti bakud ti siudad. Nagdinamag iti amin a lugar ket kasta unay ti bilegna gapu kadagiti tulong a naited kenkuana.
16 Ngem idi nagbalin a nabileg ni Ari Uzzias, timmangsit ket daytoy ti nakaigapuan ti pannakarpuogna. Binusorna ni Yahweh a Diosna; simrek ngamin iti Templo tapno agpuor iti insenso iti altar ti insenso.
17 Simmurot ni Azarias a kaduana ti 80 a napipigsa ken natutured a papadi
18 tapno lapdanda iti aramidenna. Kinunada, “Uzzias! Awan ti kalintegam nga agpuor iti insenso iti Apo. Dagiti laeng papadi a nagtaud ken ni Aaron ti nakonsagrar a mangaramid iti daytoy. Panawam daytoy nasantoan a lugar. Napaguram ti Apo a Dios ket dinakanto padayawan.”
19 Sitatakder ni Uzzias iti Templo iti abay ti altar a pagpuoran iti insenso ket siiiggem iti insensario. Nakapungtot kadagiti papadi ket dagus nga adda nagbettak a kukutel iti mugingna.
20 Idi kitaen ni Azarias ken dagiti kaduana a papadi ti ari ket naimatangda ti kukutel iti mugingna, dinagdagusda a pinapanaw iti Templo. Nagdardaras a rimmuar ti ari gapu ta dinusa ni Yahweh.
21 Manipud idin agingga iti ipapatay ni Ari Uzzias, saan a nadalus iti imatang ti linteg gapu iti sakitna. Saanen a nakastrek iti Templo. Nagnaed iti bukodna a balay. Naikkat kenkuana dagiti pagrebbenganna a kas ari ket ni Jotam nga anakna ti nangituray iti pagilian.
22 Insurat ni profeta Isaias nga anak ni Amoz dagiti dadduma a banag nga inaramid ni Ari Uzzias bayat ti panagturayna.
23 Natay ni Uzzias ket naitabon iti daga ti ari ngem gapu iti sakitna, saan a naitabon kadagiti pagitantaneman kadagiti ari. Ni Jotam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Duapulo ket lima ti tawen ni Jotam idi maisaad nga ari ket 16 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Jerusa nga anak ni Zadok ti inana.
2 Naimbag ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh a kas ken ni amana; ngem saan a kas ken ni amana a nagbasol babaen iti panagpuorna iti insenso ken iseserrekna iti Templo. Nupay kasta, intultuloy dagiti tattao ti panagbasolda.
3 Ni Jotam ti nangbangon iti Akin-amianan a Ruangan ti Templo ket adu ti tinarimaanna iti bakud ti siudad iti maysa a disso iti Jerusalem a maaw-awagan iti Ofel.
4 Kadagiti kabambantayan ti Juda, nagbangon kadagiti siudad ket kadagiti bakir, nagpatakder kadagiti sarikedked ken torre a pagwanawanan.
5 Nakigubat iti ari ti Ammon ken ti armadana ket pinarmekna ida. Pinilitna dagiti Ammonita nga agbayad kenkuana iti buis iti las-ud ti tallo a tawen: uppat a tonelada a pirak, 50,000 a salup ti trigo ken 50,000 a salup ti sebada.
6 Nagbalin a nabileg nga ari ni Jotam gapu ta sipupudno a nagtulnog ken ni Yahweh a Diosna.
7 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Juda dagiti dadduma a pasamak iti panagturayna, dagiti gubat a nakirangetanna, ken dagiti pagannurotan nga intuyangna.
8 Agtawen iti 25 idi maisaad nga ari ket 16 a tawen a nagturay idiay Jerusalem.
9 Idi natay, naitabon idiay Siudad ni David. Ni Ahaz nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Duapulo ti tawen ni Ahaz idi maisaad nga ari ket nagturay iti 16 a tawen idiay Jerusalem. Dina tinulad ti naimbag nga aramid ni Ari David a kapuonanna; nagaramid ketdi iti saan a kaay-ayo ni Yahweh.
2 Tinuladna dagidi aramid dagiti ari ti Israel. Nagpasukog kadagiti imahen ni didiosen a Baal;
3 nagpuor iti insenso iti Tanap ti Hinnom; ket pinuoranna pay dagiti annakna a kas daton kadagiti imahen. Tinuladna dagiti makarimon nga ugali dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh iti daga idi dumteng dagiti Israelita.
4 Nagidatag ni Ahaz kadagiti daton ken nagpuor kadagiti insenso kadagiti pagdaydayawan kadagiti nangato a lugar, kadagiti turod ken iti sirok ti tunggal narukbos a kayo.
5 Gapu ta nagbasol ni Ahaz, impalubos ni Yahweh a Diosna a parmeken ti ari ti Siria ken alaenna ti adu a taga-Juda a kas balud iti panagsublina idiay Damasco. Impalubos pay ni Yahweh iti ari ti Israel, ni Peka nga anak ni Remalias, a parmekenna ni Ahaz ken patayenna ti 120,000 a mannakigubat a taga-Juda iti maysa nga aldaw. Impalubos ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda a mapasamak daytoy agsipud ta tinallikudanda.
6
7 Maysa a soldado nga Israelita nga agnagan iti Zikri ti nangpatay ken ni Maaseyas nga anak ni Ari Ahaz, ni Azrikam a mangimaton iti palasio, ken ni Elkana a sumaruno iti ari iti turay.
8 Tiniliw dagiti mannakigubat nga Israelita ti 200,000 a babbai ken ubbing a kailianda ket innalada ida a kas balud. Adu ti sinamsamda a kinabaknang nga inyawidda idiay Samaria.
9 Ngem adda profeta ni Yahweh nga agnaed idiay Samaria; Oded ti naganna. Idi agsubli ti armada ti Israel ket dandanida sumrek iti siudad a kaduada dagiti balud a taga-Juda, sinabat ti profeta ida ket kinunana kadakuada, “Nakapungtot idi ti Apo a Dios dagiti kapuonanyo iti Juda ket impalubosna a parmekenyo ida ngem nagpapataykayo ket diyo natengngel ti pungtotyo.
10 Ita, panggepyo a tagabuen dagiti lallaki ken babbai a taga-Jerusalem ken Juda! Diyo kadi ammo a nagbasolkayo met iti Apo a Diosyo?
11 Denggendak. Kakabsatyo dagitoy a balud. Wayawayaanyo ida tapno saan nga agdissuor kadakayo ti pungtot ti Apo.”
12 Uppat kadagiti kangrunaan a pangulo ti Akin-amianan a Pagarian ti nangsupring iti inaramid ti armada. Isuda da Azarias nga anak ni Jehohanan, Berekias nga anak ni Mesillemot, Jehizkias nga anak ni Sallum ken Amasa nga anak ni Hadlai.
13 Kinunada, “Diyo ipan ditoy dagiti balud! Nagbasoltayon iti Apo. Pinagpungtottayo ket umdasen a gapu ti pangdusaanna kadatayo. Ita, kayatyo manen a nayonan ti basoltayo.”
14 Iti kasta, inyawat ti armada dagiti balud ken dagiti sinamsamda kadagiti tattao ken kadagiti panguloda.
15 Nadutokan dagiti uppat a lallaki a mangted iti kawes dagiti balud; innalada dagiti kawes kadagiti sinamsamda. Inikkanda ida iti kawes ken sapatos, umdas a kanen ken inumenda sada sinapsapoan dagiti sugatda iti lana ti olibo. Impasakayda iti asno dagiti saan a makapagna ket insublida dagiti amin a balud idiay Jerico, ti siudad dagiti palma iti sakup ti Juda. Kalpasanna, nagawid dagiti Israelita idiay Samaria.
16 Rinugian manen dagiti Edomita ti panangrautda iti Juda ket adu ti tiniliwda a balud, isu a nagpatulong ni Ari Ahaz iti emperador ti Asiria.
17
18 Iti dayta a tiempo, rarauten dagiti Filisteo dagiti ili iti akinlaud nga arisadsad dagiti turod ken iti akin-abagatan a Juda. Sinakupda dagiti siudad ti Betsemes, Aijalon ken Gederot ken dagiti siudad ti Soco, Timna, ken Gimzo agraman dagiti barrioda ket nagnaedda sadiay iti agnanayon.
19 Gapu ta sinalungasing ni Ari Ahaz dagiti kalintegan dagiti tattaona ket sinukirna ni Yahweh, riniribuk ni Yahweh ti Juda.
20 Ngarud, idinto a tulongan koma ni Tiglat Pileser ni Ahaz, binusorna ketdi ket inyegna ti riribuk kenkuana.
21 Innala ni Ahaz ti amin a kinabaknang ti Templo, ti palasio ken dagiti taeng dagiti pangulo dagiti tattaona ket intedna iti emperador ti Asiria. Nupay kasta, saan a nakatulong daytoy.
22 Idi kakaro ti pannakadidigrana, dayta nga Ahaz, inyad-addana ketdi ti nagbasol ken ni Yahweh.
23 Nagidatag kadagiti daton kadagiti didiosen dagiti taga-Siria a nangparmek kenkuana. Kinunana, “Tinulongan dagiti didiosen dagiti Siriano dagiti ari ti Siria ket nalabit a tulongandak met no agidatonak kadakuada.” Ngem, daytoy ti nakaigapuan ti panagdissuor ti didigra kenkuana ken iti pagarianna.
24 Saan la a dayta. Binurburakna ti amin nga alikamen ti Templo. Sinerraanna ti Templo ket nagbangon kadagiti altar iti amin a paset ti Jerusalem.
25 Iti tunggal siudad ken ili ti Juda, nagbangon kadagiti lugar a pagdaydayawan ken pakapuoran iti insenso a maipaay kadagiti ganggannaet a didiosen. Kastoy ti nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh kenkuana, ti Dios dagidi kapuonanna.
26 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israel ti dadduma a pasamak iti panagturayna, manipud panangrugi agingga iti panaggibus ti turayna.
27 Natay ni Ari Ahaz ket naitabon idiay Jerusalem ngem saan nga iti pagitantaneman kadagiti ari. Ni Hezekias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Duapulo ket lima ti tawen ni Hezekias idi agari iti Juda ket 29 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Ni Abiha nga anak ni Zacarias ti inana.
2 Kas ken ni David a kapuonanna, nalinteg ti inar-aramidna iti imatang ni Yahweh.
3 Iti umuna a bulan ti tawen kalpasan ti pannakaisaad ni Hezekias a kas ari, linuktanna manen dagiti ruangan ti Templo ket pinatarimaanna ida.
4 Inummongna dagiti papadi ken dagiti Levita iti akindaya a paraangan ti Templo
5 ket imbagana kadakuada, “Dakayo a Levita, aramidenyo ti seremonia ti pannakadalus ti bagiyo ken ti Templo ti Apo, ti Dios dagidi kapuonanyo. Ikkatenyo amin a mangtulaw iti Templo.
6 Saan a napudno dagidi kapuonantayo iti Apo a Diostayo ket nagaramidda kadagiti makarurod iti imatangna. Binaybay-anda ket tinallikudanda ti lugar a pagdaydayawan kenkuana.
7 Rinikpanda dagiti ruangan ti Templo, iniddepda dagiti pagsilawan ket saanda a nagpuor iti insenso wenno nagidatag kadagiti daton a mapuoran iti Templo ti Dios ti Israel.
8 Iti pungtot ti Apo, dinusana ti Juda ken ti Jerusalem ket naklaat ken nagbuteng ti tunggal maysa a nakakita iti napasamak kadakuada. Awan duadua nga ammoyo daytoy.
9 Natay dagidi kapuonantayo iti paggugubatan ket naipanaw a kas balud dagiti assawa ken annaktayo.
10 “Ita, napanunotko ti makitulag iti Apo a Dios ti Israel tapno bumaawen ti pungtotna kadatayo.
11 Annakko, dikay agtaktak. Dakayo ti pinili ti Apo nga agpuor iti insenso nga agpaay kenkuana ken mangidaulo kadagiti tattao iti panagdaydayawda kenkuana.”
12 Dagitoy dagiti Levita nga adda sadiay: Iti familia ni Coat, ni Mahat nga anak ni Amasai ken ni Joel nga anak ni Azarias Iti familia ni Merari, ni Kis nga anak ni Abdi ken ni Azarias nga anak ni Jehallelel Iti familia ni Gerson, ni Joa nga anak ni Zimna ken ni Eden nga anak ni Joa Iti familia ni Elizafan, da Simri ken Jeuel Iti familia ni Asaf, da Zacarias ken Mattanias Iti familia ni Heman, da Jehuel ken Simei Iti familia ni Jedutun, da Semaias ken Uzziel
13
14
15 Inummongda dagiti padada a Levita ket inaramidda ti seremonia ti pannakadalus dagiti bagida. Kalpasanna, rinugianda met nga inaramid ti seremonia ti pannakadalus ti Templo, segun ti Linteg ni Yahweh ken kas imbilin ti ari nga aramidenda.
16 Simrek dagiti papadi iti Templo tapno aramidenda ti seremonia ti pannakadalus ti pasdek; inruarda amin dagiti banag a saan a nadalus iti imatang ti linteg ket impanda iti paraangan ti Templo. Inruar dagiti Levita dagitoy nga alikamen ket impanda ida iti Tanap ti Kidron.
17 Inrugida ti trabaho iti umuna nga aldaw ti umuna a bulan; nalpasda amin iti maikawalo nga aldaw, agraman ti masungad a kuarto nga agturong iti Templo. Walo pay nga aldaw a nagtrabahoda a nangisagana iti mismo a Templo a pagdaydayawan ket nalpasda ti aramidda iti maika-16 nga aldaw ti bulan.
18 Kastoy ti impakaammo dagiti Levita ken ni Ari Hezekias: “Nalpasmin ti seremonia ti pannakadalus ti entero a Templo, agraman ti altar a pakaidatagan dagiti daton a mapuoran, ti lamisaan a pakaikabilan ti nasagradoan a tinapay ken ti amin nga alikamenna.
19 Insublimi met dagiti amin nga alikamen nga impanaw ni Ari Ahaz kadagidi tawen a tinallikudanna ti Dios ket inkonsagrarmi manen ida. Addada amin iti sangoanan ti altar ti Apo.”
20 Dinagdagus ni Ari Hezekias nga inummong dagiti mabigbigbig a tattao iti siudad ket napanda amin iti Templo.
21 Nangalada iti pito a toro a baka, pito a karnero, pito nga urbon ti karnero ken pito a kalding tapno maidaton dagitoy a pakapakawanan ti basol ti familia ti ari ken dagiti tattao ti Juda ken daton a pangdalus iti Templo. Imbaga ti ari kadagiti papadi a kaputotan ni Aaron nga idatagda dagiti animal a kas daton a mapuoran iti altar.
22 Dagiti toro a baka ti immuna a pinarti dagiti papadi, sa dagiti karnero ket kalpasanna dagiti urbon ti karnero; inwarsida ti dara ti tunggal animal iti altar.
23 Kamaudianna, impanda dagiti kalding iti sangoanan ti ari ken dagiti dadduma nga agdaydayaw ket impatayda ti imada kadagiti animal.
24 Pinarti dagiti papadi dagiti kalding ket imbukbokda dagiti dara iti altar a kas daton a pangikkat kadagiti amin a basol dagiti tattao. Ngamin, imbilin ti ari a maidatag dagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakapakawanan ti basol a maipaay iti entero nga Israel.
25 Tinungpal ti ari ti bilin nga inted ni Yahweh ken ni Ari David: impuestona dagiti Levita iti Templo nga agtokar kadagiti arpa ken piangpiang. Daytoy ti bilin a naipakaammo ken ni Gad, ti profeta nga agserserbi iti ari ken ni profeta Natan.
26 Iggemda dagitoy nga instrumento a kaasping dagidi inaramat ni Ari David. Nagtakder met sadiay dagiti papadi a siiiggem iti trumpeta.
27 Imbilin ni Hezekias ti pannakaidatag ti daton a mapuoran. Idi mangrugi ti panagidaton, nagkanta dagiti tattao iti pagdaydayaw ken ni Yahweh ket nagtokar met dagiti musiko kadagiti trumpeta ken dagiti amin a dadduma a pagtokaran.
28 Nakipagdaydayaw dagiti amin nga adda sadiay ket nagtuloy ti kankanta ken toktokar agingga a napuoran amin dagiti daton.
29 Kalpasanna, nagparintumeng ti ari ken amin a tattao ket nagdaydayawda iti Dios.
30 Imbaga ti ari ken dagiti agtuturay iti pagilian nga agkanta dagiti Levita kadagiti kanta a pagdaydayaw ken ni Yahweh nga insurat ni David ken ni profeta Asaf. Ngarud, nagkantada a sirarag-o bayat ti panagparintumengda nga agdaydayaw iti Dios.
31 Imbaga ni Hezekias kadagiti tattao, “Ita ta nadaluskayon iti imatang ti linteg, mangidatagkayo kadagiti animal a datonyo a pagyaman iti Apo.” Nagtungpalda ket adda pay dagiti nagboluntario a nagited kadagiti animal a maidatag a kas daton a mapuoran.
32 Nagidatagda iti 70 a toro a baka, 100 a karnero, ken 200 nga urbon ti karnero a mapuoran a daton ken ni Yahweh.
33 Nangyegda pay iti 600 a toro a baka ken 3,000 a karnero a kas daton a kanen dagiti tattao.
34 Gapu ta saan nga umanay ti bilang dagiti papadi a mangparti kadagitoy nga animal, timmulong dagiti Levita agingga a nalpas ti trabaho. Iti dayta a tiempo, ad-adun dagiti papadi a nagbalin a nadalus iti imatang ti linteg. (Ad-adda ti panangikalikagum dagiti Levita iti pannakadalusda iti imatang ti linteg ngem dagiti papadi.)
35 Malaksid dagiti adu a daton a mapuoran, adda met dagiti taba dagiti daton a pakikappia ken dagiti arak a nayon dagiti daton a mapuoran. Iti kasta, nairugi manen ti panagdaydayaw iti Templo.
36 Naragsakan ni Ari Hezekias ken dagiti tattao agsipud ta tinulongan ti Dios ida a nangaramid amin kadagitoy iti apagbiit.
1 Saan a naramrambakan ti Fiesta ti Paskua iti naituding a tiempo, iti umuna a bulan, gapu ta bassit ti bilang dagiti naikonsagrar a papadi ken saan pay nga adu dagiti tattao a naummong idiay Jerusalem. Iti kasta, nagaanamongan da Ari Hezekias, dagiti ofisialesna ken dagiti tattao ti Jerusalem a rambakanda ti fiesta iti maikadua a bulan ket napakaammoan dagiti amin a tattao ti Israel ken Juda. Inkagumaan ti ari ti nagpaipan kadagiti surat kadagiti tribu ti Efraim ken Manases; inawisna ida a mapan iti Templo idiay Jerusalem tapno makipagrambakda iti Fiesta ti Paskua a pammadayaw ken ni Yahweh a Dios ti Israel.
2
3
4 Agsipud ta inanamongan ti ari ken dagiti tattao ti planoda,
5 inawisda amin nga Israelita, manipud Dan iti amianan agingga idiay Beerseba iti abagatan tapno rambakanda ti Fiesta ti Paskua idiay Jerusalem, kas mayannurot iti Linteg; kayatda nga ad-adu ti makipagrambak.
6 Iti panagbilin ti ari ken dagiti ofisialesna, adda dagiti naibaon iti entero a Juda ken Israel ket impakaammoda daytoy nga awis: “Tattao ti Israel, agsublikayo iti Apo a Dios da Abraham, Isaac ken Jacob tapno agsubli met ti Apo kadakayo—dakayo a nakalisi iti pannakabalin dagiti ari ti Asiria a nangsakup iti daga.
7 Diyo tuladen dagiti kapuonanyo ken dagiti padayo nga Israelita a nangtallikud iti Apo a Diosda. Kas makitayo, nakaro ti panangdusana kadakuada.
8 Dikay agsuksukir a kas kadakuada. Agtulnogkayo ketdi iti Apo. Umaykayo iti Templo idiay Jerusalem a pinasanto iti agnanayon ti Apo a Diosyo. Agdaydayawkayo kenkuana tapno bumaawen ti pungtotna kadakayo.
9 No agsublikayo iti Apo, mawayawayaanto dagiti kakabagianyo a naitalaw a kas balud; kaasianto dagiti nangitalaw kadakuada ket pagawidendanto ida. Naayat ken manangngaasi ti Apo a Diosyo ket no agsublikayo kenkuana, awatennakayto.”
10 Napan dagiti naibaon iti amin a siudad iti sakup dagiti tribu ti Efraim ken Manases, ken iti sakup ti Zebulon iti amianan. Ngem kinatkatawaan ken rinabrabak ida dagiti tattao.
11 Nupay kasta, adda met la sumagmamano a tattao kadagiti tribu ti Aser, Manases ken Zebulon a siaayat a mapan idiay Jerusalem.
12 Tinignay met ti Dios dagiti taga-Juda ket pinagmaymaysana dagiti tattao iti tarigagayda nga agtungpal iti pagayatanna kas naipakaammo kadagiti bilin nga inted ti ari ken dagiti ofisialesna.
13 Iti maikadua a bulan, adu a tattao ti naguummong idiay Jerusalem tapno rambakanda ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana.
14 Innalada dagiti amin nga altar a naus-usar idiay Jerusalem a pagidatagan kadagiti daton ken pagpuoran iti insenso ket imbellengda iti Tanap ti Kidron.
15 Iti maika-14 nga aldaw ti bulan, pinartida dagiti karnero a daton nga agpaay iti Fiesta ti Paskua. Gapu iti bain dagiti papadi ken dagiti Levita a saan a nadalus iti imatang ti linteg, inkonsagrarda ti bagida ken ni Yahweh ket nagidatagda kadagiti daton a mapuoran iti Templo.
16 Napanda iti nairanta a lugarda iti Templo kas sagudayen ti Linteg ni Moises, ti tao ti Dios. Inted dagiti Levita ti dara dagiti animal kadagiti papadi ket inwarsida iti altar.
17 Gapu ta adu kadagiti tattao ti saan a nadalus iti imatang ti linteg, dida mabalin ti agparti kadagiti urbon ti karnero nga agserbi iti Paskua; iti kasta, insaup dagiti Levita ida ket indatonda dagiti karnero ken ni Yahweh.
18 Saan la a dayta. Adu kadagiti naggapu kadagiti tribu ti Efraim, Manases, Isacar ken Zebulon ti saan a nangaramid iti seremonia ti pannakadalus ket saan a maiparbeng ti panangrambakda iti Fiesta ti Paskua. Ngem inkararagan ni Ari Hezekias ida:
19 “O Apo a Dios dagidi kapuonanmi, iti kinaimbagmo, pakawanem koma dagiti agdaydayaw kenka iti amin a pusoda nupay saanda a nadalus iti imatang ti linteg.”
20 Impangag ni Yahweh ti kararag ni Hezekias; pinakawanna dagiti tattao ket dina inan-ano ida.
21 Pito nga aldaw a rinambakan a siraragsak dagiti tattao a naummong idiay Jerusalem ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana. Iti amin a kabaelan dagiti Levita ken dagiti papadi, inaldaw a dinaydayawda ni Yahweh.
22 Dinaydayaw ni Hezekias dagiti Levita gapu iti laingda a nangannong iti panagdaydayaw ken ni Yahweh. Idi malpas ti pito nga aldaw a panagidatagda kadagiti daton a pagdaydayaw ken ni Yahweh a Dios dagidi kapuonanda,
23 nagaanamonganda amin nga ituloyda ti agrambak. Nagrarambakda ngarud a siraragsak iti pito pay nga aldaw.
24 Nangted ni Ari Hezekias iti 1,000 a toro a baka ken 7,000 a karnero a partien ken sidaen dagiti tattao. Inikkan met ida dagiti ofisiales iti sangaribu a toro a baka ken 10,000 a karnero. Adu a papadi ti nangikonsagrar iti bagida.
25 Naragsak ti tunggal maysa—dagiti taga-Juda, dagiti papadi, dagiti Levita, dagiti tattao a naggapu iti amianan ken dagiti ganggannaet nga agnaeden iti agnanayon iti Israel ken Juda.
26 Nagrag-o ti siudad ti Jerusalem gapu ta awan pay ti naaramid a kastoy manipud idi tiempo ni Ari Solomon nga anak ni David.
27 Nagdawat dagiti papadi ken Levita ken ni Yahweh a bendisionanna dagiti tattao. Iti taeng ti Dios idiay langit, dimmanon dagiti kararagda ket impangagna ida.
1 Idi malpas ti fiesta, napan amin dagiti Israelita iti tunggal siudad ti Juda ket rinebbada dagiti adigi a bato, tinumbada dagiti simbolo ni Asera a diosa; rinakrakda dagiti altar ken dagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano. Kasta met ti inaramidda iti entero a sakup ti Juda, Benjamin, Efraim ken Manases. Kalpasanna, nagawidda kadagiti ilida.
2 Binuangay manen ni Ari Hezekias ti bunggoy dagiti papadi ken Levita ket naituding ti rebbengen ti tunggal bunggoy. Dagitoy ti trabahoda: agidatag kadagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakikappia, tumulong iti panagdaydayaw iti Templo ken panagdayaw ken panagyaman iti nadumaduma a paset ti Templo.
3 Naggapu kadagiti arban ken pangen ni Ari Hezekias dagiti animal a daton a mapuoran iti tunggal bigat ken rabii ken dagiti maidaton iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken kadagiti dadduma a fiesta a kas sagudayen ti Linteg ni Yahweh.
4 Imbilin pay ti ari kadagiti agnaed iti Jerusalem a yegda dagiti datonda a naikeddeng a maited kadagiti papadi ken Levita tapno maipamaysada ti tiempoda nga agtungpal iti Linteg ni Yahweh.
5 Apaman a naipaulog ti bilin, inyeg dagiti Israelita dagiti sagutda: kasayaatan a trigo, arak, lana ti olibo, diro ken dadduma nga apit ti talon; inyegda met dagiti apagkapullo ti amin a kukuada.
6 Inyeg dagiti amin a tattao nga agnaed kadagiti siudad ti Juda ti apagkapullo dagiti baka ken karneroda. Nangyegda met iti adu a sagut nga indatonda ken ni Yahweh a Diosda.
7 Nangrugi a nagsangpet dagiti sagut iti maikatlo a bulan ket nagtultuloy a naurnongda iti sumaruno nga uppat a bulan.
8 Idi makita ni Ari Hezekias ken dagiti ofisialesna ti kaadu ti naited, indaydayawda ni Yahweh ken dinaydayawda dagiti tattaona nga Israelita.
9 Nagsao ti ari kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagitoy a sagut
10 ket imbaga kenkuana ni Azarias a Nangato a Padi a kaputotan ni Zadok, “Manipud idi rugian dagiti tattao ti mangyeg kadagiti sagutda, saanen nga agkurang ti taraon ket agsobsobraan pay. Adda amin dagitoy kadatayo gapu ta binendisionan ti Apo dagiti tattaona.”
11 Kas imbilin ti ari, nangisaganada kadagiti kuarto a pagidulinan iti sakup ti Templo
12 ket inkabilda sadiay dagiti amin a sagut ken apagkapullo. Dinutokanda ni Conanias, maysa a Levita, nga agaywan kadagiti pagidulinan ken ni Simei a kabsatna a katulonganna.
13 Sangapulo a Levita ti nadutokan nga agtrabaho iti babaenda: Jehiel, Azazias, Nahat, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ismakias, Mahat ken Benaias, babaen iti panangdutok kadakuada ni Ari Hezekias ken ni Azarias a Nangato a Padi.
14 Ni Kore nga anak ni Imna ti mangimaton iti pannakaawat kadagiti sagut a maidaton ken ni Yahweh ken ti pannakaibunongda. Maysa a Levita ni Kore. Isu ti pangulo dagiti guardia iti Akindaya a Ruangan ti Templo.
15 Kadagiti siudad a pagnaedan dagiti papadi, siaanep a timmulong kenkuana dagitoy a Levita: Eden, Miniamin, Jesua, Semaias, Amarias ken Secanias. Agpapada ti taraon nga itedda kadagiti padada a Levita segun ti trabahoda
16 a saan ketdi a segun ti familiada. Imbingayanda dagiti amin a lallaki nga agtawen iti tallopulo wenno nasursurok pay nga agserserbi iti inaldaw iti Templo segun dagiti trabahoda.
17 Naituding ti annongen dagiti papadi segun ti familiada; ket naited met ti trabaho kadagiti Levita nga agtawen iti 20 wenno nasursurok pay segun ti akem ti bunggoyda.
18 Nailistada amin agraman dagiti assawada, annak ken dadduma a kabbalayda gapu ta masapul a sisasaganada iti amin a tiempo a mangannong kadagiti nasagradoan a trabahoda.
19 No maipapan kadagiti papadi nga agnaed kadagiti siudad a naituding kadagiti kaputotan ni Aaron wenno kadagiti pagpastoran a sakup dagitoy a siudad, adda dagiti nadutokan nga agibunong iti taraon kadagiti amin a lallaki kadagiti familia dagiti papadi ken iti amin a nailista iti familia dagiti Levita.
20 Iti entero a Juda, nalinteg ken makaay-ayo ti inar-aramid ni Ari Hezekias iti imatang ni Yahweh a Diosna.
21 Nagballigi ni Hezekias gapu ta napasnek iti amin nga inaramidna nga agpaay iti Templo wenno aniaman nga adda pannakainaigna iti Linteg. Naan-anay ti kinapudnona iti Diosna.
1 Kalpasan dagitoy a pasamak a nakakitaan iti napudno a panagserbi ni Hezekias ken ni Yahweh, dimteng ni Senakerib nga emperador ti Asiria tapno sakupenna ti Juda. Linakubna dagiti nasarikedkedan a siudad ket binilinna ti armadana a duprakenda dagiti bakud tapno mastrekda.
2 Idi makita ni Hezekias a panggep met ni Senakerib a rauten ti Jerusalem,
3 nagnunumoanda kadagiti ofisialesna a serraanda dagiti pagayusan ti danum iti ruar ti siudad tapno awan ti danum dagiti Asirio inton dumanonda iti Jerusalem. Impanguloan dagiti ofisiales ti adu a tattao a rimmuar ket sinerraanda amin a paggapuan ti danum isut' gapuna nga awanen ti rummuar a danum.
4
5 Pinalagda ti ari dagiti sarikedked ti siudad. Pinatarimaanna dagiti nadadael a bakud, sa nagpabangon kadagiti pagwanawanan iti rabawna. Iti ruar dagitoy a bakud, nagpaaramid iti sabali a bakud. Pinatarimaanna met dagiti sarikedked a nabangon iti disso a nagaburan iti bangirna ti daya iti daan a paset ti Jerusalem. Nagpaaramid pay iti adu a pika ken kalasag.
6 Inkabilna dagiti amin a lallaki iti siudad iti babaen dagiti ofisiales ti armada ket pinaummongna ida iti plasa iti ruangan ti siudad sana imbaga kadakuada,
7 “Paturedenyo ti pakinakemyo ket dikay agbuteng iti emperador ti Asiria wenno iti armadana. Dakdakkel ti pannakabalintayo ngem isuda.
8 Aggapu iti tao ti pannakabalinna ngem adda kadatayo ti Apo a Diostayo a tumulong kadatayo a makigubat.” Iti daytoy a sinao ni Ari Hezekias, napatured dagiti tattao.
9 Iti saan a mabayag, idi adda pay la idiay Lakis ni Senakerib ken ti armadana, nangibaon kadagiti ofisialesna a mapan ken ni Hezekias ken kadagiti tattao ti Juda a kaduana idiay Jerusalem. Pinaibagana:
10 “Siak ni Senakerib nga emperador ti Asiria. Ania aya ti mangpatpatured kadakayo nga agyan dita Jerusalem idinto a nalakuben?
11 Al-allilawennakayo laeng ni Hezekias iti panangibagbagana nga isalakannakayo ti Apo a Diosyo iti pannakabalinmi. Bay-annakayo a matay iti bisin ken waw.
12 Saan aya nga isu ti nangdadael kadagiti altar ken kadagiti lugar a pagdaydayawan iti Apo? Saan aya nga imbagana kadagiti tattao ti Juda ken Jerusalem a maysa la nga altar ti pagdaydayawanda ken pagpuoranda iti insenso?
13 Diyo kadi ammo ti inaramid dagidi kapuonak kadagiti tattao dagiti sabali a nasion? Diyo kadi ammo ti inaramidko kadakuada? Naisalakan aya dagiti didiosenda ida iti pannakabalin ti emperador ti Asiria?
14 Adda kadin didiosen dagita a pagilian a nangisalakan iti pagilianda iti pannakabalinmi? Awan! Sinno ti agkuna a maisalakannakayo ti diosyo?
15 Ita, dikay paallilaw wenno payaw-awan ken ni Hezekias. Diyo patpatien! Awan ti didiosen ti uray ania a nasion a nakaisalakan kadagiti tattaona iti pannakabalin ti siasinoman nga emperador ti Asiria! Ngarud, awan duadua a dinakay maisalakan daytoy a diosyo!”
16 Nakarkaro pay ti imbaga dagiti ofisiales ti Asiria a maibusor ken ni Yahweh a Dios ken ni Hezekias nga adipen ni Yahweh.
17 Adda pay surat ti emperador a nanglaisanna ken ni Yahweh a Dios ti Israel. Kastoy ti linaonna: “Saan a naispal dagiti didiosen dagiti nasion dagiti tattaoda iti pannakabalinko; saan met a maisalakan ti dios ni Hezekias dagiti tattaona iti pannakabalinko.”
18 Tapno nalakada a sakupen ti siudad, binutbutengda dagiti adda iti rabaw ti bakud ti Jerusalem babaen iti panangyik-ikkisda kadagitoy a balikas iti pagsasao nga Hebreo.
19 Imbagada a ti Dios ti Jerusalem ket awan dumana kadagiti didiosen dagiti sabali a pagilian—aramid ti tao ida.
20 Nagkararag ni Ari Hezekias, kasta met ni profeta Isaias nga anak ni Amoz. Nagdawatda iti Dios a tulonganna ida.
21 Nangibaon ni Yahweh iti maysa nga anghel a nangpapatay kadagiti natutured a mannakigubat ken ofisiales ti armada ti Asiria. Sibabain a nagawid ti emperador idiay Asiria. Iti maysa nga aldaw, idi adda iti templo ti diosna, sumagmamano kadagiti annakna ti nangpapatay kenkuana iti kampilanda.
22 Kastoy ti panangispal ni Yahweh ken ni Ari Hezekias ken kadagiti tattao ti Jerusalem iti pannakabalin ni Senakerib nga emperador ti Asiria ken kadagiti sabali pay a kabusorda. Gapu kenkuana, naaddaan ni Hezekias ken dagiti tattao iti talna iti aglawlaw.
23 Adu a tattao ti napan idiay Jerusalem a nangyeg kadagiti datonda ken ni Yahweh ken sagutda ken ni Hezekias. Manipud idin, rinaraem dagiti amin a nasion ni Hezekias.
24 Iti dayta a tiempo, nagsakit ni Ari Hezekias ket nagistayan natay. Nagkararag ket inikkan ni Yahweh iti pagilasinan nga umimbagto.
25 Ngem natangsit unay ni Hezekias ket awan ti imparangarangna a panagyamanna iti imbag nga impaay kenkuana ni Yahweh. Nagsagaba ti Juda ken Jerusalem gapu iti daytoy.
26 Nupay kasta, iti kamaudianna, nagpakumbaba ni Hezekias ken dagiti tattao ti Jerusalem. Iti kasta, saan a dinusa ni Yahweh dagiti tattao iti panawen ni Hezekias.
27 Nagbalin a nakabakbaknang ni Hezekias ket rinaraem dagiti tattao. Nagpaaramid kadagiti kuarto a pagidulinan kadagiti balitokna, pirak, agkakapateg a bato, bangbanglo, kalasag ken dadduma a napateg nga alikamen.
28 Nagpaaramid pay kadagiti pagidulinan kadagiti trigo, arak ken lana ti olibo; nagpaaramid pay kadagiti koral dagiti baka ken karnerona.
29 Malaksid kadagitoy, pinaraburan ti Dios kadagiti baka ken karnero ken adu pay a dadduma a kinabaknang isut' gapuna nga adu ti impasdekna a siudad.
30 Ni Ari Hezekias ti nangserra iti pagruaran ti Ubbog Gihon ket inturongna ti ayus ti danum iti usok a sumrek iti Jerusalem. Nagballigi ni Hezekias iti amin nga inaramidna.
31 Uray idi dimteng dagiti pannakabagi ti Babilonia tapno agdamagda kadagiti karkarna a pasamak iti daga, pinalubosan ti Dios nga aramiden ni Hezekias ti kaykayatna tapno suotenna laeng ti kababalinna.
32 Nailanad iti Parmata ni Profeta Isaias nga Anak ni Amoz ken iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israel ti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ari Hezekias ken ti panangipategna ken ni Yahweh.
33 Natay ni Hezekias ket naitabon iti bakras ti turod iti asideg ti pagitantaneman kadagiti ari. Iti pannakatayna, pinadayawan dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem. Ni Manases nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
1 Sangapulo ket dua ti tawen ni Manases idi maisaad nga ari iti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 55 a tawen.
2 Nagbasol ken ni Yahweh iti panangsurotna kadagiti makarimon nga ugali dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh iti daga idi sumangpet dagiti tattaona.
3 Tinarimaan ni Manases dagiti lugar a pagdaydayawan a dinadael ni Hezekias nga amana. Nagaramid kadagiti altar a pagdaydayawan ken ni didiosen a Baal. Nangsukog iti imahen ni didiosen nga Asera ken nagdaydayaw kadagiti bituen.
4 Nagaramid kadagiti altar para kadagiti didiosen iti Templo, ti lugar a kinuna idi ni Yahweh a masapul a pagdaydayawan kenkuana iti agnanayon.
5 Kadagiti dua a paraangan iti Templo, nangaramid kadagiti altar a pagdaydayawan kadagiti bituen.
6 Iti Tanap ti Hinnom, pinuoranna dagiti annakna a kas daton. Nagan-anito, nakiuman kadagiti mammadles ken espiritista. Nakaad-adu a kinadakes ti inaramidna a namagpungtot ken ni Yahweh.
7 Nangikabil iti maysa nga imahen iti Templo, ti lugar nga imbaga ni Yahweh ken ni David ken ni Solomon nga anakna idi kinunana kadakuada: “Ditoy Jerusalem, iti daytoy a Templo, ti pinilik iti amin a sakup dagiti 12 a tribu ti Israel a lugar a masapul a pagdaydayawan kaniak.
8 Ket no tungpalen dagiti Israelita dagiti amin a bilinko ken amin a sagudayen ti Linteg nga inted kadakuada ni Moises nga adipenko, diakto ipalubos a mapagtalawda iti daga nga intedko kadagidi kapuonanda.”
9 Insungsong ni Manases dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem nga agbasol. Ket ad-adu a kinadakes ti inaramidda ngem dagiti tattao a pinagtalaw ni Yahweh sakbay a dimteng sadiay dagiti tattaona.
10 Saan nga impangag ni Manases ken dagiti tattaona ti panangballaag ni Yahweh kadakuada.
11 Ngarud, pinalubosan ni Yahweh dagiti pangulo ti armada ti Asiria a mangraut iti Juda. Tiniliwda ni Manases babaen kadagiti kawit, kinawaranda sada impan idiay Babilonia.
12 Gapu iti panagsagabana, nagpakumbaba, nagkamang ken ni Yahweh a Diosna ket nagpatulong kenkuana.
13 Impangag ti Dios ti kararag ni Manases ket pinalubosanna nga agsubli idiay Jerusalem tapno agturay manen. Iti kasta, nabigbig ni Manases a ni Yahweh ket Dios.
14 Kalpasan daytoy, pinatayagna ti akinruar a bakud ti daan a Siudad ni David, iti bangirna ti daya manipud iti maysa a paset ti tanap iti asideg ti Ubbog Gihon iti amianan agingga iti Ruangan ti Ikan ken ti paset ti siudad ti Ofel. Nangikabil met iti maysa nga ofisial ti armada a mangipangulo iti maysa a bunggoy dagiti mannakigubat iti tunggal nasarikedkedan a siudad ti Juda.
15 Inikkatna iti Templo dagiti ganggannaet a didiosen ken ti ladawan nga inkabilna sadiay ken dagiti altar dagiti pagano iti turod a nakabangonan ti Templo ken kadagiti dadduma a lugar iti Jerusalem; imbellengna dagitoy iti ruar ti siudad.
16 Tinarimaanna met ti altar a pagdaydayawan ken ni Yahweh ket nagidatag kadagiti daton a pakikappia ken pagyaman sadiay. Binilinna dagiti amin a tattao ti Juda nga agdaydayawda ken ni Yahweh a Dios ti Israel.
17 Uray no intultuloy dagiti tattao ti nagidaton kadagiti sakrifisio kadagiti sabali a lugar a pagdaydayawan, ni laeng Yahweh ti nangipaayanda.
18 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ti amin nga inaramid ni Manases, ti kararagna iti Diosna ken dagiti mensahe dagiti profeta a nagsao kenkuana iti nagan ni Yahweh a Dios ti Israel.
19 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Profeta ti kararag ti ari ken ti sungbat ti Dios iti dayta a kararag, ti pakasaritaan dagiti basolna, ti kinadakes nga inaramidna, dagiti inaramidna a pagdaydayawan ken dagiti simbolo ni Asera a diosa ken dagiti imahen a nagdaydayawanna.
20 Natay ni Manases ket naitabon iti palasio. Ni Amon nga anakna ti simmukat kenkuana a kas ari.
21 Duapulo ket dua ti tawen ni Amon idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti dua a tawen.
22 Kas ken ni Manases nga amana, nagbasol ken ni Yahweh ket nagdaydayaw kadagiti didiosen a nagdaydayawan daydi amana.
23 Ngem saan a kas iti daydi amana a nagpakumbaba iti imatang ni Yahweh, ket nakarkaro pay ti panagbasolna.
24 Insikat dagiti ofisialesna ket pinapatayda iti palasio.
25 Ngem pinapatay dagiti tattao ti Juda dagiti nangpapatay ken ni Amon ket insaadda ni Josias nga anakna nga ari.
1 Walo ti tawen ni Josias idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 31 a tawen.
2 Inaramidna ti makaay-ayo ken ni Yahweh. Tinuladna ti inar-aramid ni Ari David a kapuonanna ket tinungpalna a siiinget dagiti amin a linteg ti Dios.
3 Ubing pay laeng ni Josias idi rugianna ti agdaydayaw iti Dios ni Ari David a kapuonanna. Maikawalo idi a tawen ti panagarina. Kalpasan ti uppat a tawen, rinugianna a dinadael dagiti lugar a pagdaydayawan kadagiti didiosen, dagiti simbolo ni Asera a diosa, ken amin nga imahen.
4 Babaen iti panangiturongna, rinebba dagiti tattaona dagiti altar a pagdaydayawan ken ni Baal. Rinippuogda dagiti altar a pagpuoran iti insenso iti asidegda ken rinumrumekda agingga a timmapok dagiti imahen ni Asera ken amin nga imahen dagiti didiosen sada inwaris ti tapok iti tanem dagiti tattao a nagidatdatag iti daton kadakuada.
5 Pinuoranna dagiti tulang dagiti papadi a nagserbi ken ni Baal a didiosen kadagiti altar a nagdaydayawanda. Iti panangaramidna amin kadagitoy, nagbalin ti Juda ken Jerusalem a nadalus manen iti imatang ti linteg.
6 Kasta met ti inaramidna kadagiti siudad ken kadagiti nadadael a paset ti Manases, Efraim ken Simeon ken agingga idiay Neftali iti amianan.
7 Iti entero a sakup ti Akin-amianan a Pagarian, rinebbana dagiti altar ken dagiti simbolo ni Asera. Rinumrumekna dagiti imahen ken binurburakna dagiti altar a pagpuoran iti insenso. Kalpasanna, nagsubli idiay Jerusalem.
8 Iti maika-18 a tawen a panagturay ni Ari Josias, kalpasan ti panangdalusna iti daga ken iti Templo babaen iti panangpasardengna iti panagdaydayaw iti wagas dagiti pagano, binaonna ti tallo a tattao a mangtarimaan iti Templo. Isuda da Safan nga anak ni Azalias, Maaseias a gobernador ti Jerusalem, ken ni Joas nga anak ni Joahaz.
9 Napanda ken ni Hilkias a Nangato a Padi ket intedda ti kuarta nga inurnong dagiti Levita a guardia iti Templo. (Naur-or ti kuarta kadagiti tattao iti Efraim, Manases ken kadagiti dadduma a tribu iti Akin-amianan a Pagarian, kasta met kadagiti tattao ti Juda, Benjamin ken Jerusalem.)
10 Nayawat daytoy a kuarta kadagiti mangimaton iti pannakatarimaan ti Templo, ket nagpaay a sueldo
11 dagiti karpintero ken dagiti trabahador, ken inggatangda kadagiti bato ken tarikayo a pangtarimaanda kadagiti pasdek a nagrakaya gapu ta binaybay-an dagiti ari ti Juda.
12 Matalek unay dagiti nagtrabaho. Immatonan ida da Jahat ken Obadias iti kapuonan ni Merari a Levita ken da Zacarias ken Mesullam iti kapuonan ni Coat a Levita. (Nalaing a musiko dagiti amin a Levita.)
13 Dagiti dadduma a Levita ti nangtarawidwid iti pannakabunag dagiti materiales ken nangimaton kadagiti tattao kadagiti nadumaduma a trabaho; sabali pay dagiti agaywan kadagiti libro wenno agserbi a guardia.
14 Bayat ti panangiruarda iti kuarta iti kuarto a pagidulinan, nasarakan ni Hilkias ti libro a nakailanadan ti Linteg ni Yahweh, ti Linteg nga inted idi ti Dios ken ni Moises.
15 Kinunana ken ni Safan, “Nasarakak ditoy Templo ti libro ti Linteg.” Intedna ken ni Safan ti libro.
16 Impan ni Safan ti libro iti ari. Imbagana: “Inaramidmi ti amin nga imbilinmo.
17 Innalami ti kuarta a naidulin iti Templo ket intedmi kadagiti agtartrabaho ken kadagiti mangimaton kadakuada.”
18 Sana innayon: “Adtoy ti libro nga inted kaniak ni Hilkias.” Imbasana ti libro iti ari.
19 Idi mangngeg ti ari ti linaon ti libro, rinay-abna ti pagan-anayna gapu iti ladingitna.
20 Binilin ni Hilkias, ni Safan ti sekretario ti palasio, ni Ahikam nga anakna, ni Akbor nga anak ni Micaias ken ni Asaias nga agserserbi iti ari:
21 “Inkayo makiuman iti Apo ket ammoenyo no ania ti pakainaigak ken dagiti tattao a nabati iti Israel ken Juda iti nailanad iti daytoy a libro. Nagdissuor kadatayo ti pungtot ti Apo gapu ta saan a tinungpal dagidi kapuonantayo ti sao ti Apo. Dida inaramid ti masapul a maaramid kas nailanad iti daytoy a libro.”
22 Kas imbilin ti ari, napan nakiuman ni Hilkias ken dagiti dadduma a naibaon iti maysa a babai nga agnagan iti Hulda, maysa a profeta nga agnaed iti baro a paset ti Jerusalem. (Ni Sallum nga asawana ken anak ni Tokat ken apoko ni Harhas ti agay-aywan kadagiti kawes a maar-aramat iti Templo.) Insaritada kenkuana ti napasamak,
23 ket imbagana kadakuada nga agsublida iti ari ket ibagada kenkuana
24 ti pakaammo ni Yahweh: “Dusaek ti Jerusalem ken amin a tattaona. Aramatek dagiti lunod a nailanad iti libro a naibasa iti ari.
25 Linaksiddak ket nagidatagda kadagiti sakrifisio kadagiti sabali a didiosen. Daytoy ti gapuna a pinagpungtotdak kadagiti amin nga inaramidda. Rimmasuk ti pungtotko iti Jerusalem ket dinto agbaaw.
26 No maipapan iti ari, kastoy ti saok, ni Yahweh a Dios ti Israel: Impangagmo ti naisurat iti libro,
27 ket nagbabawi ken nagpakumbabaka iti imatangko. Rinay-abmo ti pagan-anaymo ken nagsangitka idi mangngegmo a dusaek ti Jerusalem ken dagiti umilina. Nangngegko ti kararagmo
28 ket dimonto makita ti dusa nga idissuorko iti Jerusalem. Ipaluboskonto a natalna ti ipapataymo.” Nagsubli dagiti naibaon ket impakaammoda ken ni Ari Josias ti sao ni Yahweh.
29 Pinaayaban ni Ari Josias dagiti amin a papangulo ti Juda ken ti Jerusalem.
30 Nagkukuyogda a napan iti Templo agraman dagiti papadi ken dagiti Levita ken dagiti dadduma a tattao, nabaknang man wenno napanglaw. Iti imatangda amin, impigsa nga imbasa ti ari ti entero a libro ti tulag a nasarakan iti Templo.
31 Nagtakder ti ari iti abay ti adigi ket nakitulag ken ni Yahweh. Inkarina nga agtulnog kenkuana, tungpalenna ti amin a linteg ken bilinna iti amin a puso ken kararuana, ket ipatungpalna dagiti sagudayen ti tulag kas nailanad iti libro.
32 Kalpasanna, pinagkarina dagiti amin a taga-Jerusalem agraman dagiti taga-Benjamin nga annurotenda ti tulag. Iti kasta, tinungpal dagiti tattao ti Jerusalem dagiti sagudayen ti tulag a sinapataanda iti Dios dagiti kapuonanda.
33 Dinadael ni Ari Josias dagiti makarimon nga imahen dagiti Israelita iti daga a sakupda. Iti unos ti panagbiagna, saan a sinalungasing dagiti tattao ti bilinna a masapul nga agserbida ken ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda.
1 Rinambakan ni Ari Josias ti Fiesta ti Paskua idiay Jerusalem a kas pammadayaw ken ni Yahweh. Iti maika-14 nga aldaw ti umuna a bulan, pinartida dagiti animal a maipaay iti fiesta.
2 Intudingna ti annongen dagiti papadi iti Templo, ket imbagana kadakuada nga aramidenda a naimbag ti trabahoda.
3 Binilinna pay dagiti Levita, dagiti mamaestro iti Israel a naikonsagrar ken ni Yahweh. Kinunana kadakuada, “Ipanyo ti Lakasa ti Tulag iti Templo a binangon ni Ari Solomon nga anak ni David. Saanen a masapul a baklayenyo nga ipan iti nadumaduma a lugar; ita, agserbikayon iti Apo a Diosyo ken dagiti tattaona nga Israelita.
4 Agyan ti tunggal familia iti lugarna iti Templo kas mayannurot iti annongen nga intuding kadakayo ni Ari David ken ni Ari Solomon nga anakna.
5 Urnosenyo dagiti bagbagiyo tapno sisasagana ti dadduma kadakayo a tumulong iti tunggal familia dagiti Israelita.
6 Partienyo dagiti Pamaskua a karnero ken kalding. Ita, dalusanyo dagiti bagbagiyo iti imatang ti linteg, ket isaganayo dagiti daton tapno suroten dagiti padayo nga Israelita dagiti alagaden nga inted ti Apo ken ni Moises.”
7 Nangted ni Ari Josias iti 30,000 a karnero, urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 3,000 a toro a baka nga usaren dagiti tattao iti Fiesta ti Paskua. Naala amin dagitoy iti arbanna.
8 Nangted met dagiti ofisialesna iti usaren dagiti tattao, dagiti papadi ken dagiti Levita. Naikkan met dagiti papadi iti 2,600 nga urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 300 a toro a baka a maidaton bayat ti fiesta. Naggapu dagitoy kadagiti mangimaton iti Templo, da Hilkias a Nangato a Padi, Zacarias ken Jehiel.
9 Nangted met dagiti papangulo dagiti Levita, da Conanias, Semaias ken ni Netanel a kabsatna, Hasabias, Jeiel ken ni Jozabad iti 5,000 nga urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 500 a toro a baka. Agpaay kadagiti Levita dagitoy nga animal tapno idatonda.
10 Idi naisagana aminen a masapsapul iti Fiesta ti Paskua, napan dagiti papadi ken Levita iti nairanta a lugarda kas imbilin ti ari.
11 Naparti dagiti urbon ti karnero ken kalding, ket inwarsi dagiti papadi ti dara iti altar idinto a linalat dagiti Levita dagiti animal.
12 Kalpasanna, inlasinda dagiti animal a mapuoran a daton ken imbunongda kadagiti tattao segun ti grupo ti familiada tapno maidatagda dagitoy kas mayannurot iti alagaden iti Linteg ni Moises.
13 Kas mayannurot kadagiti alagaden, linetsonda dagiti animal a daton iti Paskua. Inangerda dagiti nasagradoan a daton kadagiti banga, kaldero ken pariok, ket dinagdagusda nga imbunong ti karne kadagiti tattao.
14 Kalpasan daytoy, nangisagana dagiti Levita iti kanenda; insaganaanda met dagiti papadi a nagtaud ken ni Aaron, agsipud ta nagmalmalemda a nagpupuor kadagiti daton ken dagiti taba dagiti animal.
15 Adda dagiti musiko a nagtaud iti familia ni Asaf iti lugar a naituding a pagyananda segun ti alagaden nga impaulog ni Ari David. Saan a masapul a panawan dagiti familia da Asaf, Heman, Jedutun, ti profeta ti ari ken dagiti guardia ti ruangan ti Templo ti lugar nga ayanda gapu ta insagana dagiti Levita ti Fiesta ti Paskua para kadakuada.
16 Iti kasta, kas imbilin ni Ari Josias, naaramid amin dagitoy iti dayta nga aldaw kas pagdaydayawda ken ni Yahweh, ti pannakarambak ti Fiesta ti Paskua ken ti pannakaidatag dagiti daton a mapuoran iti rabaw ti altar.
17 Pito nga aldaw a rinambakan dagiti amin nga Israelita nga adda sadiay ti Fiesta ti Paskua ken ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana.
18 Manipud idi panawen ni profeta Samuel, awan pay kasta a pannakarambak ti Fiesta ti Paskua. Awan met ti sabali nga ari ti Israel ti nangrambak iti Fiesta ti Paskua a kas iti panangrambak ni Ari Josias, dagiti papadi, dagiti Levita ken dagiti tattao ti Juda, Israel ken Jerusalem.
19 Narambakan daytoy iti maika-18 a tawen a panagturay ni Josias.
20 Idi malpas ni Ari Josias ti amin nga aramidna nga agpaay iti Templo, dimteng ni Neco nga ari ti Egipto ken ti armadana tapno makigubatda idiay Carkemis iti asideg ti Karayan Eufrates. Kayat a lapdan ni Josias,
21 ngem nangibaon ni Neco kadagiti tattaona a mapan kenkuana ket imbagada, “Saan a sika, Ari ti Juda, ti umayko rauten. Saanak nga immay a manggubat kenka; dagiti kabusorko ti gubatek. Imbaga ti Dios kaniak nga agdardarasak. Dimo supringen ti Dios a mangkadkadua kaniak, amangan no dadaelennaka.”
22 Ngem inkeddengen ni Josias ti pannakigubatna. Saanna nga impangag ti Dios ta dina pinati ti imbaga ni Neco. Nanglimlimo ket napan iti tanap ti Megiddo tapno makigubat kenkuana.
23 Idi madama ti gubat, napuntaan ni Ari Josias kadagiti pana dagiti Egipcio. Iti kasta, binilinna dagiti adipenna nga ipanawda iti paggugubatan ta nakaro ti sugatna.
24 Indissaagda iti luganna a pakigubat ket inkabilda iti sabali a lugan a pakigubat nga adda sadiay sada impan idiay Jerusalem. Sadiay ti nakatayanna ket nagdung-aw dagiti amin a tattao ti Juda ken Jerusalem. Naitabon iti tanem dagiti ari.
25 Nangputar ni profeta Jeremias iti dung-aw a maipaay ken ni Ari Josias; agpapan ita, daytoy pay laeng ti us-usaren dagiti kumakanta iti Israel no dung-awanda ni Josias. Nailanad daytoy a dung-aw iti Libro dagiti Dung-aw.
26 Amin nga inaramid ni Josias—ti panangipategna ken ni Yahweh, ti panagtulnogna iti Linteg,
27 ti pakasaritaan ti biagna manipud rugi agingga iti ipapatayna—nailanadda iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Juda.
1 Pinili dagiti tattao ti Juda ni Joahaz nga anak ni Josias, ket kinonsagrarda nga ari idiay Jerusalem.
2 Agtawen iti 23 ni Joahaz idi maisaad nga ari ti Juda ket tallo a bulan a nagturay idiay Jerusalem.
3 Innala ni Neco nga ari ti Egipto a kas balud, ket pinagbuisna ti Juda iti 7,500 a libra a pirak ken 75 a libra a balitok.
4 Insaad ni Neco ni Eliakim a kabsat ni Joahaz nga ari ti Juda ket sinukatanna ti naganna iti Jehoyakim. Naipan ni Joahaz idiay Egipto.
5 Agtawen iti 25 ni Jehoyakim idi maisaad nga ari iti Juda ket 11 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Nagbasol ken ni Yahweh a Diosna.
6 Rinaut ni Nebucadnesar nga ari ti Babilonia ti Juda. Tiniliwna ni Jehoyakim, ket kinawaranna nga impan idiay Babilonia.
7 Impanna met iti palasiona dagiti dadduma a gameng ti Templo.
8 Nailanad iti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Juda dagiti amin nga inar-aramid ni Jehoyakim, agraman dagiti makarimon nga ugalina ken dakes nga inar-aramidna. Ni Jehoyakin nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.
9 Agtawen iti 18 ni Jehoyakin idi maisaad nga ari ti Juda, ket tallo a bulan ken sangapulo nga aldaw a nagturay idiay Jerusalem. Nagbasol met ken ni Yahweh.
10 Iti panangrugi ti tawen, innala ni Ari Nebucadnesar ni Jehoyakin ket impanna a kas balud idiay Babilonia. Innalana met dagiti gameng ti templo. Insaad ni Nebucadnesar ni Zedekias a kabsat ni Jehoyakin a kas ari ti Juda ken Jerusalem.
11 Agtawen iti 21 ni Zedekias idi maisaad nga ari ti Juda, ket 11 a tawen a nagturay idiay Jerusalem.
12 Nagbasol ken ni Yahweh. Saan a nagpakumbaba ket dina impangag ni profeta Jeremias a nangipakaammo iti sao ni Yahweh.
13 Immalsa ni Zedekias a maibusor ken ni Ari Nebucadnesar a nangpilit kenkuana nga agsapata iti Dios tapno agtalinaed a napudno. Natangken ti ulona ket dina kinayat ti agbabawi ken agsubli ken ni Yahweh a Dios ti Israel.
14 Maysa pay, tinulad dagiti papangulo ti Juda, dagiti papadi ken dagiti tattao ti aramid dagiti nasion iti aglawlawda; nagdaydayawda met kadagiti imahen ket natulawan ti Templo a pinagbalin ni Yahweh a nasantoan.
15 Kayat ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda nga ispalen dagiti tattaona ken ti Templona, isu nga intultuloyna ti nangibaon kadagiti mangballaag kadakuada.
16 Ngem rinabrabakda laeng dagiti naibaon ken dagiti profetana ket kinatkatawaanda ti aniaman nga ibagada. Nagangayanna, napunnoan ni Yahweh ket simged ti pungtotna kadagiti tattaona.
17 Imbaon ni Yahweh ti ari ti Babilonia a mangraut kadakuada. Pinatay ti ari dagiti lallaki nga agtutubo ti Juda iti Templo. Awan ti kinaasianna—ubbing wenno nataengan, lallaki wenno babbai, masakit wenno nasalun-at. Inyawat amin ida ti Dios iti pannakabalin ti ari.
18 Sinamsam ti ari ti Babilonia ti amin nga alikamen iti uneg ti Templo agraman dagiti sanikua ti ari ken dagiti ofisialesna, ket impanna dagitoy idiay Babilonia.
19 Pinuoranna ti Templo ken ti siudad agraman dagiti amin a palasio ken kinabaknang ti siudad, ket rinebbana dagiti bakud ti siudad.
20 Impanna idiay Babilonia dagiti tattao a saan a napapatay. Sadiay, nagserbida a tagabu kenkuana ken kadagiti kaputotanna agingga a pimmigsa ti pagarian ti Persia.
21 Ket natungpal ti sao ni Yahweh idi imbagana ken ni profeta Jeremias, “Aginananto ti daga iti uneg ti 70 a tawen a sukat dagiti Tawen a Panaginana a saan a nangilin.”
22 Tapno matungpal ti impaltiing ni Yahweh ken ni profeta Jeremias, tinignayna ni Ciro nga emperador ti Persia tapno mangipaulog iti bilin a maibasa iti entero a paset ti pagarianna. Napasamak daytoy iti umuna a tawen a panagturay ni Ciro.
23 Kastoy ti nailanad: “Bilin daytoy ni Ciro nga emperador ti Persia. Insaadnak ti Apo a Dios ti Langit tapno iturayak ti entero a lubong. Impaannongna kaniak ti pannakabangon iti maysa a pasdek nga agpaay a templona idiay Jerusalem iti Juda. Ita, siasinoman a maibilang kadagiti tattao ti Dios, ibilinko ti ipapanyo idiay Jerusalem. Sapay koma ta kumuyog kadakayo ti Apo a Diosyo.”