1
Ус үлкесинде Аюп атлы бир адам жасайтуғын еди. Ол минсиз ҳәм әдил болып, Қудайдан қорқатуғын, жаманлықтан аўлақ жүретуғын адам еди.2 Аюптың жети улы ҳәм үш қызы бар еди.
3 Ол жети мың қой, үш мың түйе, бес жүз жуп өгиз, бес жүз урғашы ешек, сондай-ақ, жүдә көп хызметшилерге ийе болып, шығыста жасайтуғынлар арасында ең бай адам еди.
4
Аюптың уллары үйлеринде гезек пенен зыяпат берип, өзлери менен ишип-жеў ушын, үш апа-сиңлисин де мирәт ететуғын еди.5 Зыяпат тамам болғаннан кейин, Аюп балаларын шақыртып алып, пәклениў рәсиминен өткеретуғын еди. Ол улларым ишлеринен Қудайға тил тийгизип, гүна ислеп қойған болыўы мүмкин, деп ойлап, азан менен олардың ҳәр бири ушын жандырылатуғын қурбанлық беретуғын еди. Аюп бәрқулла усылай ислейтуғын еди.
6
Бир күни иләҳий барлықлар Жаратқан Ийениң алдына келгенде, олар менен бирге шайтан да келген еди.7 Жаратқан Ийе шайтаннан:
— Сен қай жерден киятырсаң? — деп сорады. Шайтан Жаратқан Ийеге: — Мен жер бетин гезип, оның ҳәмме жерин айланып шықтым, — деп жуўап берди.8
Жаратқан Ийе шайтанға: — Қулым Аюпқа сер салдың ба? Жер бетинде ол сыяқлы минсиз, әдил, Меннен қорқатуғын ҳәм жаманлықтан аўлақ жүретуғын адам жоқ, — деди.9
Сонда шайтан Жаратқан Ийеге былай деп жуўап берди: — Аюп Сеннен бийкардан-бийкарға қорқады деп ойлайсаң ба?10 Оның өзин, үй-ишин ҳәм барлық ийелигин қорғап жүрген Өзиң емессең бе? Сен оның қолы тийген ҳәр бир иске берекет берип атырсаң. Оның пада ҳәм сүриўлери пүткил үлкеге жайылған.
11 Бирақ қолыңды созып, оған тийисли болғанның ҳәммесин жоқ қылсаң, онда ол жүзиңе тик қарап, Саған нәлет айтады.
12
Жаратқан Ийе шайтанға: — Яқшы, Аюпқа тийисли болғанның ҳәммесин сениң қолыңа беремен, бирақ оның өзине зыян тийгизбе, — деди. Солай етип, шайтан Жаратқан Ийениң дәргайынан кетти.13
Бир күни Аюптың уллары менен қызлары үлкен әжағасының үйинде зыяпат берип, шарап ишип отырған еди.14 Сонда бир хабаршы жуўырыўы менен Аюпқа келип, былай деди: «Өгизлериңиз жер айдап, ешеклер олардың қасында отлап жүрген еди.
15 Бирден шебалы басқыншылар ҳүжим жасап, хызметшилериңиздиң ҳәммесин қылыштан өткерди ҳәм малларды айдап алып кетти. Бул хабарды сизге жеткизиў ушын, жалғыз мен ғана қашып қутылдым».
16
Ол сөзин тамамлап үлгермей-ақ, басқа бир хабаршы келип, былай деди: «Аспаннан Қудайдың жалыны түсип, қойларыңыз бенен шопанларыңыз жанып, күлге айланды. Бул хабарды сизге жеткизиў ушын, жалғыз мен ғана аман қалдым».17
Сол адам сөзин тамамлап үлгермей-ақ, үшинши хабаршы жетип келип былай деди: «Калдейлер үш топар болып келип, түйелердиң падасына тасланды. Олар барлық падашыларды өлтирип, түйелерди айдап кетти. Бул хабарды сизге жеткизиў ушын, жалғыз мен ғана қашып қутылдым».18
Ол усы сөзлерди айтып турғанда, басқа бир хабаршы келип, былай деди: «Сизиң ул-қызларыңыз үлкен әжағасының үйинде аўқатланып, шарап ишип отырған еди.19 Бирден шөл тәрептен күшли даўыл көтерилип, жайды төрт тәрепинен соққылай баслады. Үй қулап, оның ишиндегилердиң ҳәммеси өлди. Бул хабарды жеткизиў ушын, жалғыз мен ғана аман қалдым».
20
Сонда Аюп орнынан турды да, қайғыдан шапанын жыртты ҳәм шашын алдырып таслады. Кейин ет-бетинен жерге жығылып, сыйынды.21 Ол былай деди:
«Анамның қурсағынан жалаңаш шыққан едим,22
Сонша ис болып өтсе де, олардың ҳеш биринде Аюп гүна ислемеди, Қудайды да айыпламады.1
Басқа бир күни иләҳий барлықлар Қудайдың алдына және келгенде, Оның дәргайында турыў ушын, шайтан да олар менен бирге келген еди.2 Сонда Жаратқан Ийе шайтаннан:
— Сен қай жерден киятырсаң? — деп сорады. Шайтан Жаратқан Ийеге: — Мен жер бетин гезип, оның ҳәмме жерин айланып шықтым, — деп жуўап берди.3 Жаратқан Ийе шайтанға:
— Қулым Аюпқа сер салдың ба? Жер бетинде ол сыяқлы минсиз, әдил, Меннен қорқатуғын ҳәм жаманлықтан аўлақ жүретуғын адам жоқ. Қара, ол еле минсизлигинде беккем турыпты. Ал сен болсаң, айыпсыздан айыпсыз оны жоқ қылыў ушын Мени ийтермеледиң, — деди.4 Сонда шайтан:
— Етке ет дегениндей, адам өз жаны ушын қолындағысының бәрин береди.5 Қолыңды созып, ет пенен сүйегине зыян тийгизип көр, сонда Аюп жүзиңе тик қарап, нәлет айтады, — деди.
6 Жаратқан Ийе шайтанға:
— Яқшы, оны сениң қолыңа беремен, тек оның жанын алма, — деди.7 Солай етип, шайтан Жаратқан Ийениң дәргайынан шығып кетти ҳәм Аюпты басынан аяғының ушына дейин аўыртатуғын жара менен қаплап таслады.
8 Сонда Аюп күлдиң ортасында отырып, гүзениң сынығы менен жараларын қасып отырған еди.
9 Ҳаялы оған келип:
— Сен еле минсиз болыўға тырысып атырсаң ба? Оннан да Қудайды нәлетлеп, кейин өлип қала ғойсеш, — деди.10 Аюп оған:
Сен ақылсыз ҳаяллар сыяқлы сөйлеп турсаң. Сонда не, бизлер Қудайдан тек жақсылықты қабыл етип, жаманлықты қабыл етпеўимиз керек пе? — деп жуўап берди. Соншама азап шексе де, Аюптың аўзынан гүна болғандай сөз шықпады.11
Аюптың үш достысы: теманлы Элифаз, шуўахлы Билдад ҳәм наамалы Софар Аюптың басына түскен бахытсызлықлары ҳаққында еситкенде, жасап турған жерлеринен шықты ҳәм бир жерде ушырасып, жолға атланды. Олар Аюптың қайғысын бөлисип, оған тәселле бериў ушын оның жанына келди.12 Дослары Аюпты узақтан көрип, оны зорға таныды. Сонда олар зар еңиреп жылады, кийимлерин жыртып, аспанға қарай топырақ шашып, оны басларына да септи.
13 Дослары жети күн, жети түн Аюп пенен бирге қара жерде отырды. Ҳеш бири оған бир аўыз сөз сөйлемеди, олар Аюптың соншелли қатты қыйналып атырғанын көрип турған еди.
1
Ақыры Аюп тилге кирип, өзиниң дүньяға келген күнин нәлетледи.2 Ол былай деди:
3
— Мен туўылған күнге нәлет жаўсын!4
Сол күн түнекке айланып қалсын!
Аспандағы Қудай да ол күнди еслемесин,
Жарық та сол күнге сәўле шашпасын.
5
Сол күнди тас түнек қараңғылық ийелеп алсын,
Жүзин қара бултлар қаплап алсын,
Қараңғылық сол күнниң ҳүрейин ушырсын.
6
Аўа, сол түнди тас түнек қараңғылық жутып жиберсин,
Ол жыл күнлери арасында саналмасын,
Айлардың биреўине де кирмесин.
7
Сол түн қысыр болсын,
Онда ҳеш бир шадлық ҳаўазы еситилмесин.
8
Күнлерди нәлетлейтуғынлар,
Лиўятанды оята алатуғынлар,
Сол түнди ғарғасын.
9
Оның таң жулдызлары сөнип қалсын.
Жарықлықты күтсин, бирақ ол келмесин,
Таң шуғласын көрмесин.
10
Өйткени усы азапты көзлерим көрмеўи ушын,
Сол түн анамның қурсағын жаппады.
11
Не ушын туўылып атырып, өлмедим екен?12
Мени неге дизесине алып отырды?
Неге мени емизди екен?
13
Солар болмағанда, ҳәзир тыныш жатқан болар едим,
Уйықлап тыным тапқан болар едим.
14
Қарабақаналарды өзлерине қайта тиклеп алған,
Дүнья патшалары ҳәм мәсләҳәтшилери менен бирге болар едим.
15
Ямаса үйлерин гүмиске толтырған,
Алтынға бай ҳүкимдарлар менен бирге болар едим.
16
Ямаса не ушын өли туўылған бөпе сыяқлы,
Күн нурын көрмеген нәресте сыяқлы көмилмедим?
17
Ол дүньяда залымлар жаманлық қылыўды тоқтатады,
Ҳарыққанлар да тыным табады.
18
Ол жерде тутқынлар да тынышлықтан рәҳәт алады,
Қадағалаўшылардың бақырысларын еситпейди.
19
Уллы да, киши де бардур ол жерде,
Қул болса, хожайынынан азат.
20
Не ушын азап шегип жүргенге нур,21
Олар өлимин күтеди, бирақ ол келмес,
Әжелин көмилген ғәзийнеден де бетер излер.
22
Егер әжелин тапса,
Олар қуўанышқа бөленип, шадланар еди.
23
Жолын көре алмайтуғын адамға,
Қудай айнала дөгерегин қараңғылық пенен қоршаған адамға,
Не ушын өмир берилер екен?
24
Нан жеўдиң орнына гүрсинемен,
Аҳыў-налам суў киби ақпақта.
25
Неден қорққан болсам, сол жүз берди,
Неден қәўетерленген болсам, сол басыма түсти.
26
Маған тынышлық та, тыным да, рәҳәт те жоқ,
Басыма ғаўасатлы күн туўды.
1
Сонда теманлы Элифаз Аюпқа былай деди:2
— Егер биреў саған сөз айтпақшы болса,3
Еслеп көр, сен көплерге тәлим берер,
Ҳәлсизлерди жигерлендирип, күш берер едиң.
4
Сениң сөзлериң жығылғанға тирек болып,
Дизелери қалтырап, ҳәлсирегенлерге күш беретуғын еди.
5
Ал енди сол нәрселер өз басыңа түскенде, түскинликке түсип қалыпсаң,
Өзиң бахытсызлыққа ушырағанда, руўхың түсип кетипти.
6
Қудайдан қорқыўың — исенимиңниң,
Минсиз жасаўың — үмитиңниң белгиси емес пе?
7
Ойлап көрши: қашан айыпсыз адам набыт болып,8
Мениң көргеним мынаў: ким жаўызлықты шүдигарлап,
Ғам-қайғы туқымын ексе, соны орып алады.
9
Олар Қудайдың үплеген деминен набыт болады,
Оның ғәзебиниң даўылынан жоқ болады.
10
Арысланлар ақырып, ырылдассын,
Бирақ Қудай жыртқыш арысланлардың тислерин сындырады.
11
Сонда арыслан олжасыз өлип кетеди,
Жетим қалған балалары тарап кетеди.
12
Маған жасырынша бир сөз келди,13
Түнги тәшиўишли түстен туўған ойлар ишинде,
Адамлар қатты уйқыға шүмген ўақытта,
14
Мени қорқыў бийлеп алып, қалтыратпа басты,
Пүткил денем ләрзеге келди.
15
Самал бетимди сыйпап өтти,
Сонда төбе шашым тик турды.
16
Бир сүлдер турғандай болды,
Бирақ мен оның не екенин түсинбедим.
Көз алдымда бир тулға пайда болды,
Тынышлық ҳүким сүрди ҳәм мен өлпең даўысты еситтим:
17
«Басында өлими бар адам Қудайдың алдында әдил бола ала ма?
Адам өз Жаратыўшысының алдында пәк бола ала ма?
18
Қудай, ҳәтте, Өзиниң аспандағы хызметшилерине де исенбейди,
Ҳәтте, периштелеринен де кемшилик табады.
19
Сонда тийкары топырақтан болған,
Ылайдан жаратылған,
Жәнликтей аңсат женшилип қалатуғынларға не болады?
20
Олар күн шыққаннан ымырт жабылғанға шекемги аралықта набыт болады,
Олардың мәңгиге жоқ болғанын байқамай да қаласаң.
21
Олардың шатырларының ишиндеги жиплери үзилген,
Даналықтан хабарсыз өлип кетеди».
1
— Ал енди, Аюп, шақырғың келсе, шақыр!2
Ашыў-ғәзеп ақмақты набыт қылар,
Күншиллик саданы өлтирер,
3
Мен ақмақтың тамыр жайғанын көрдим,
Бирақ тосаттан оның үй-иши ғарғысқа ушырады.
4
Оның балалары аманлықтан аўлақ болар,
Ҳүким ўақтында езилер,
Бирақ оларды жақлайтуғын ҳеш ким болмас.
5
Оның зүрәәтин ашлар жеп қояр,
Ҳәтте, тикенлер арасында өскенлерин де.
Ашкөзлер мал-мүлкин де алып кетер.
6
Жаўызлық жерден өсип шықпайды,
Ғам-қайғы да атызда өспейди.
7
Деген менен, от ушқынының жоқары қарап ушқаны сыяқлы,
Азап шегиў ушын туўылар инсан.
8
Бирақ мен Қудайды излеген,9
Ол ақылға сыймайтуғын, уллы ислерди ислеп,
Сансыз кәраматлар көрсетер.
10
Ол жер бетине жаўын жаўдырып,
Атызларды суўғарар.
11
Ол төмен аўҳалдағыларды жоқары көтерип,
Қайғыға батқанларды қәўипсизликке шығарар.
12
Ол ҳийлекерлердиң нийетлерине тосқынлық жасап,
Оларды табыстан маҳрум етер.
13
Ол даналарды өзлериниң мәккарлығы арқалы тутып алып,
Ҳийлекерлердиң ойларын пушқа шығарар.
14
Күндиз олар қараңғылыққа тап болар,
Тал түсте де түндегидей сыйпаланып жүрер.
15
Қудай жарлыны жаманлардың ашшы сөзлеринен,
Күшлилердиң қолынан қутқарар.
16
Солай екен, кәмбағалларда үмит бар,
Наҳақлардың аўзы жабылар.
17
Қудай ескертип, дүзететуғын адам қандай бахытлы!18
Ол жаралайды ҳәм Өзи оны таңады,
Ол зыян келтиреди, бирақ Өз қолы менен шыпалайды.
19
Ол сени алты бахытсызлықтан қутқарады,
Жетинши апат та саған зыян келтире алмайды.
20
Ашаршылықта өлимнен,
Урыста қылыштан сақлайды.
21
Ол сени тил бәлесинен қорғайды,
Апат келгенде қорқпайтуғын боласаң.
22
Ўайраншылық ҳәм ашлық үстинен күлетуғын боласаң,
Жабайы ҳайўанлардан да қорқпайтуғын боласаң.
23
Атыздағы таслар менен тил табысасаң,
Жабайы ҳайўанлар да сениң менен татыў болады.
24
Сен үйиңниң қәўипсизлик ишинде екенин билесең,
Сүриў ҳәм падаларыңды көзден өткергениңде, ҳеш нәрсеңниң жоғалмағанын көресең.
25
Сениң сансыз балаларың болады,
Урпағың жер бетиндеги шөп сыяқлы мол болады.
26
Өз ўақтында буўылған бийдай баўы киби,
Жасарыңды жасап, қәбириңе киресең.
27
Мине, бизлер буны изертледик, ҳәммеси ҳақыйқат екен,1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Аҳ, егер мениң шегип атырған қайғым өлшенип,3
Олар теңиз қумынан да аўыр болар еди.
Сонлықтан ойланбай сөйледим.
4
Қүдирети күшли Қудайдың оқлары денеме қадалды,
Руўхым олардың зәҳәрин ишпекте,
Қудай жиберген қорқыныш маған қарсы сапқа дизилген.
5
Қуланның жайлаўда оты мол болса, аңқырар ма еди?
Ямаса өгиз ақырының басында мөңирер ме еди?
6
Аўқаттың дузсыз дәми бола ма?
Ямаса мәйектиң ақ уўызында дәм бар ма?
7
Бундай аўқатлардан дәм татқым келмейди,
Ондай аўқатлардан жүрегим айныйды.
8
Егер тилегим орынланып,9
Қудай мени езип тасласа еди,
Қолын созып жанымды алса еди!
10
Сонда мен жубаныш табар едим,
Қатты аўырып атырсам да, қуўанар едим.
Себеби мен мухаддес Қудайдың сөзлеринен жүз бурмадым.
11
Күшти қайдан табаман күтетуғындай?
Ақыбетим не болар сабыр қылатуғындай?
12
Мениң күшим тастан ба еди?
Ямаса денем темирден бе еди?
13
Өзиме өзим жәрдем бергендей күшим қалды ма?
Табыс та мени тәрк етти.
14
Достына мийрим көрсетиўден бас тартқан адам,15
Досларым, сизлер де қурып қалған сай киби турақсызсыз,
Ағып кететуғын сай суўларына уқсайсыз.
16
Олар муз еригенде ылайланып тасып,
Қар суўларына толып кетеди.
17
Бирақ қурғақ мәўсимде олардың суўлары тартылып,
Ыссыда жоқ болып кетеди.
18
Кәрўанлар суў излеп, бағытын өзгертер,
Шөлге кирип кетип, набыт болар.
19
Тема журтының кәрўанлары суў излер,
Шеба журтының саўдагерлери үмит пенен қарар.
20
Олар өз үмитине алданар,
Сол жерге келип, албырап қалар.
21
Сизлер де мен ушын сол сайлар сыяқлысыз,
Мениң қорқынышлы аўҳалымды көрип, ҳүрейиңиз ушып кетти.
22
Мен сизлерден саўға сорап па едим?
Ямаса мен ушын байлығыңыздан төлем төлең дедим бе?
23
Мени душпан қолынан қутқарың деп жалындым ба?
Ямаса қарақшылардың қолынан мени сатып алың дедим бе?
24
Маған үйретиң, үндемей турайын,25
Туўры сөз қандай ашшы!
Бирақ сизлердиң айыплаўларыңыз нени дәлиллейди?
26
Сизлер мениң сөзлеримди дүзетпекшимисиз?
Езилген адамның сөзлерин итибарға ылайықсыз деп санайсызлар ма?
27
Сизлер, ҳәтте, жетимлер ушын шек таслаўдан,
Досларыңызды саўдаға салып, сатыўдан тайынбас едиңиз.
28
Енди өтинемен, маған қараңлар,
Бетиңизге қарап, өтирик сөйлемеймен ғой.
29
Райдан қайтың, енди әдалатсыз болмаңлар,
Райдан қайтың, мен ҳақпан!
30
Ямаса аўзымнан әдалатсыз сөзлер шыққан ба еди?
Яки тилим апатшылықтың дәмин айыра алмай ма?
1
Адамның жердеги турмысы аўыр мийнеттен ибарат емес пе?2
Адам кешки көлеңкени аңсаған қулға,
Мийнет ҳақысын күткен күнликшиге уқсайды.
3
Сол сыяқлы, үлес етип мәниссиз айлар берилди,
Пайыма азаплы кешелер тийди.
4
Жатқанымда: «Қашан турар екенмен?» — деп айтаман,
Бирақ түн узаққа созылып,
Таң атқанша, өрден-ыққа аўнап шығаман.
5
Денемди қурт пенен жара басқан,
Терим тесилип, ириң ақпақта.
6
Күнлерим тоқыўшының мәкисинен де тезирек өтпекте,
Бирақ үмитсиз жуўмақланбақта.
7
Қудай, өмиримниң бир дем сыяқлы екенин умытпа,8
Мени көрип турған көзлериң кейин мени көрмейди,
Көзлериң мени излейди, бирақ мен жоқ боламан.
9
Булттың серпилип, жоқ болып кеткениндей,
Өлилер мәканына кеткен адам да қайтып келмейди.
10
Ол үйине қайтып келмейди,
Жасаған жери де енди оны еске алмайды.
11
Соның ушын аўзыма ерк беремен,12
Қудайым, Сен маған сақшы қоятуғындай,
Мен не, теңиз ямаса теңиз айдарҳасы ма едим?
13
Төсегим маған тәселле берер,
Жатсам, дәртим жеңиллесер, деп ойласам,
14
Мени түслер арқалы қорқытып,
Аянлар арқалы зәрремди ушырасаң.
15
Бул денеде жасағаннан гөре,
Буўылып, өлгеним жақсы еди.
16
Мен жасаўдан тойдым, мәңги жасаўды қәлемеймен,
Мени тыныш қой, өмирим өзи бир демдей ғана.
17
Инсан ким өзи, оны сонша қәдирлеп,18
Ҳәр таңда оны тексерип,
Ҳәр сәтте оны сынайсаң?
19
Қашанға шекем меннен көз үзбейсең?
Түкиригимди жутып алғанша да, мени тыныш қоймақшы емесписең?
20
Егер гүна ислеген болсам, Саған не тәсири бар, адамзаттың Гүзетшиси?
Не ушын мени Өзиңе нышан қылып қойдың?
Мен Саған соншелли жүк болдым ба?
21
Не ушын қылмысларымды кеширип,
Гүналарымды меннен алып тасламайсаң?
Себеби тез арада топыраққа қайтаман.
Мени излейсең, бирақ мен жоқ боламан.
1
Сонда шуўахлы Билдад Аюпқа былай деди:2
— Қашанға дейин усы сөзлериңди даўам етесең?3
Қудай әдилликти бурмалай ма?
Қүдирети күшли Қудай ҳақыйқатты бурмалай ма?
4
Балаларың Оған қарсы гүна иследи.
Сонлықтан Қудай да оларды гүналары ушын жазалаған.
5
Бирақ, сен егер Қудайды шақырып,
Қүдирети күшли Қудайға жалбарынсаң,
6
Егер сен пәк ҳәм әдил болсаң,
Онда Ол саған жәрдемге келип,
Сени ылайықлы орынға қайтарады.
7
Сонда басланыўы кишкене болса да,
Келешегиң уллы болады.
8
Өтинемен, өткен әўладлардан сорап көр,9
Бизлер кеше туўылдық, ҳеш нәрсе билмеймиз,
Бизлердиң жер бетиндеги күнлеримиз көлеңкедей өткинши.
10
Олар саған үйретип, нәсият береди,
Жүреклериндеги сөзлерин сөйлеп береди.
11
Батпақлық жоқ жерде папирус өсе ме?12
Ҳәтте, олар көгерип турып, еле орылмай атырып-ақ,
Ҳәмме шөплерден бурын қуўрап қалады.
13
Қудайды умытқанлар да келешекте сол күйге түседи,
Қудайсызлардың үмити де солай қурыйды.
14
Олардың исенгени морт,
Сүйенгени өрмекшиниң аўындай.
15
Сондай адам өз үйине сүйенсе, үй тура алмайды,
Беккем усласа да, ол шыдам бере алмайды.
16
Қудайсыз адам қуяш астында суўы мол жерде өсип турған өсимликке уқсайды,
Оның шақалары бағ үстинде жайылып турады.
17
Тамырлары тас үйиндилерин орап алып,
Таслардың арасына орналасып алады.
18
Ал егер өсимлик сол жерден жулып тасланса,
Сол жердиң өзи оннан танып: «Сени ҳеш қашан көрмедим», — дейди.
19
Оның өмириниң қуўанышы мине, усылай аяқланады!
Ал топырақтан болса, басқа өсимликлер өсип шығады.
20
Қудай минсиз адамды тәрк етпейди,21
Ол және, сениң аўзыңды күлкиге,
Еринлериңди шадлық ҳаўазына толтырады.
22
Сонда душпанларың уятқа қалады,
Залымлардың шатыры ўайран болады.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Аўа, ырас, буның сондай екенин мен де билемен,3
Егер адам Қудай менен тартыспақшы болса да,
Ол берген мың сораўдан биреўине де жуўап бере алмас еди.
4
Қудайдың даналығы терең, қүдирети күшли,
Оның менен қасарысып,
Ким аман қала алды?
5
Алдын ала ескертпей-ақ, Ол таўларды жылжытар,
Ғәзепленгенде, оларды аўдарып таслар.
6
Ол жерди орнынан қозғап, силкитер,
Оның тиреклерин титиретер.
7
Ол қуяшқа буйрық берсе, қуяш уясынан шықпай қояр,
Жулдызларды да қулыплап қояр.
8
Оның жалғыз Өзи көклерди жайған,
Ол теңиз толқынлары үстинде жүрер.
9
Ол Жети қарақшыны, Орионды,
Үркерди ҳәм қубладағы жулдызлардың ҳәммесин жаратты.
10
Ол ақылға сыймайтуғын, уллы ислерди ислеп,
Сансыз кәраматлар көрсетер.
11
Егер Ол қасымнан өтип кетсе де, мен Оны көрмеймен,
Жақынлап өтип кетсе де, мен Оны байқамайман.
12
Егер Ол алып қойса, Оны ким тоқтата алады?
Ким Оған: «Сен не қылып атырсаң?» — деп айта алады?
13
Қудай Өз ғәзебин тутып турмайды,
Раҳабтың жәрдемшилери де Оның аяғына жығылады.
14
Солай екен, мен қалай Оған жуўап бере аламан?15
Айыпсыз болсам да, Оған жуўап бере алмас едим,
Мен тек Қазымнан реҳим етиўин ғана сорап жалбарынар едим.
16
Егер Оны даўыслап шақырсам, Ол да маған жуўап берсе еди.
Бирақ, мениң даўысыма қулақ салатуғынына исенбеймен.
17
Ол мени дүбелей менен соққылап, азап бермекте,
Айыпсыздан айыпсыз жараларымды көбейтпекте.
18
Ол дем алыўға да жол қоймайды,
Жүрегимди қайғыға толтырып атыр.
19
Егер күш сыналса, Ол күшли!
Егер әдалат соралса, Оны ким қазыханаға алып келе алады?
20
Айыпсыз болсам да, өз аўзым мени айыплы етер,
Егер, ҳәтте, минсиз болсам да, Ол мени наҳаққа шығарар.
21
Мен минсизбен, бирақ енди маған бәри бир,22
Аўа, бәри бир екен. Сонлықтан мен былай деймен:
«Қудай айыпсызды да, залымды да набыт қылады».
23
Бахытсызлық тосаттан өлим келтирсе,
Ол айыпсызлардың басына түскен апатқа күледи.
24
Жер жүзи залымлардың қолына берилген,
Ол оның қазыларының көзин жаўып қойған.
Егер буны Ол ислемеген болса, онда басқа ким екен?
25
Күнлерим жуўырыўшыдан да тез жуўырып өтпекте,26
Олар қамыс қайық сыяқлы,
Олжаға тасланған бүркит сыяқлы, тез көзден ғайып болады.
27
Егер мен: «Шағымымды умытайын,
Қайғылы түримди өзгертип, күлимсирейин», — десем де,
28
Бәри бир көретуғын азабымнан қорқар едим.
Билемен, Сен мени айыпсыз деп санамайсаң.
29
Егер айыплы деп табылған екенмен,
Онда бостан-босқа гүресип не қыламан?
30
Ҳәтте, қар суўына жуўынсам да,
Қолларымды сабын менен жуўсам да,
31
Бәри бир Сен мени ылай шуқырға таслайсаң,
Ҳәтте, кийимлерим де меннен жеркенеди.
32
Қудай мен сыяқлы инсан болмағанлықтан,33
Қолын екеўимиздиң үстимизге қойып, жарастыратуғын,
Арамызда бир дәлдалшы болса еди!
34
Ҳасасын үстимнен алып тасласа еди Қудай,
Қорқынышы да мени қорқытыўды тоқтатса еди!
35
Сонда мен Оннан қорқпастан, Оның менен сөйлесер едим,
Бирақ бул аўҳалда ҳеш нәрсе қыла алмайман.
1
Өмирден тойдым!2
Мен Қудайға былай деймен: «Мени айыплама.
Мени не ушын айыплап атырғаныңды айт.
3
Ямаса мени езиў,
Яғный Өз қолларың жаратқаннан бас тартыў,
Залымлардың нийетлерин қоллаў Саған унай ма?
4
Сениң көзлериң инсанның көзлериндей ме?
Ямаса Сен де олар қарағандай қарайсаң ба?
5
Сениң күнлериң де инсанның күнлериндей ме?
Жылларың адамның жылларындай ма?
6
Не ушын мениң гүнамды излеп,
Айыбымды табыўға асығасаң?
7
Бирақ Сен мениң айыпсыз екенимди,
Сениң қолыңнан мени ҳеш кимниң қутқара алмайтуғынын билесең.
8
Сениң қолларың мени соғып, жаратты,9
Мени ылайдан қалай соққаныңды есле.
Енди мени және топыраққа қайтармақшымысаң?
10
Сен емес пе, мени анамның қурсағына сүт киби қуйған,
Сол жерде мени иримтик киби қойылтқан,
11
Мени тери ҳәм дене менен кийиндирип,
Сүйек ҳәм сиңирлер менен бириктирген?
12
Сен маған өмир сыйлап, мийримиңди көрсеттиң,
Сениң ғамхорлығың мениң руўхымды қорғады.
13
Бирақ, мине, Сен жүрегиңде мына нәрселерди жасырып қойдың,14
Гүна ислесем, мени гүзетип турған боласаң,
Буны жазасыз қалдырмайсаң.
15
Егер айыплы болсам, маған ҳәсирет болсын!
Бирақ ҳақ болсам да, басымды көтере алмай атырман,
Уятқа қалдым, дәртим аўыр.
16
Егер басымды көтерсем,
Арыслан киби маған тасланасаң,
Қорқынышлы күшиңди қайтадан маған қарсы ислетесең.
17
Маған қарсы жаңадан гүўалар алып келесең,
Маған деген ғәзебиңди арттырасаң,
Шабыўыл үстине шабыўыл қыласаң.
18
Не ушын туўылыўыма жол қойдың?19
Ҳеш дүньяға келмегендей болып,
Анамның қурсағынан туўры қәбирге қойылғанымда еди.
20
Мениң өмир күнлерим қысқа емес пе?
Мени тыныш қой, бир сәт тәселле табайын.
21
Себеби мен қайтып келмес жолға,
Тас түнек қараңғылық ҳүким сүрген жерге атланаман.
22
Қойыў қараңғылыққа шүмген жерге,
Тәртипке келтирилмеген өлим түнеги елине,
Жақтылығы да тас түнек болған жерге кетемен».
1
Сонда наамалы Софар былай деди:2
— Сонша көп сөз жуўапсыз қала ма?3
Мылжың гәплериң адамлардың тилин тыйып қойсын ба?
Масқаралағаныңда, сени ҳеш ким уялтпасын ба?
4
Сен: «Тәлимим минсиз,
Өзим де Қудайдың алдында пәкпен», — дейсең.
5
Қәне, енди Қудай жуўап берип,
Саған қарсы тил қатып,
6
Даналықтың сырларын билдирсе еди!
Себеби даналық көп қырлы ғой.
Билип қой, Қудай гүналарыңның базыларын жеңил жазалайды.
7
Қудайдың терең сырларын түсине аласаң ба?8
Қудайдың даналығы аспаннан да бийик, сен не қыла аласаң?
Өлилер мәканынан да терең, не биле аласаң?
9
Оның өлшеми жерден де узын,
Теңизден де кең.
10
Егер Қудай келип, зинданға тасласа,11
Ол өтирикшилерди биледи,
Ол жаўызлықты көрип, оны итибарсыз қалдыра ма?
12
Қуланнан адам туўылмайтуғыны сыяқлы,
Мийи жоқ адам да дана бола алмайды.
13
Бирақ, сен егер Оған жүрегиңди қайта бағышлап,14
Егер жаўызлық ислеген болсаң, оны өзиңнен узақластырсаң,
Шатырыңнан наҳақлықты қуўып шығарсаң,
15
Сонда уялмастан басыңды көтерип,
Қорқпастан тикке туратуғының сөзсиз.
16
Азабыңды умытып,
Оны ағып кеткен суўлар киби ядқа аласаң.
17
Өмириң түстеги күнниң нурынан да жарық болар,
Ондағы қараңғылық та таң нурына айланар.
18
Үмитиң болғанлықтан, арқайын боларсаң,
Әтирапың қоршалғанлықтан, қәўипсиз дем аласаң.
19
Жатқаныңда, сени қорқытатуғын ҳеш ким болмайды,
Көплер сеннен мийрим излеп келеди.
20
Бирақ залымлардың көзлери талып,
Бас саўғалайтуғын жери де болмайды,
Үмитлери тек соңғы демин бериў болып қалады.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Әлбетте, сизлер ҳәммесин билесиз,3
Бирақ менде де сизлердегидей ақыл бар,
Мен де сизлерден кем емеспен,
Сизлер айтып атырғанларды ким билмейди?
4
Мен өз досларыма күлки болдым.5
Қайғысызлар бахытсызлыққа ушырағанды менсинбейди,
Сүрниккенди ийтерип жибереди.
6
Қарақшылардың шатырында тынышлық ҳүким сүрген,
Қудайдың ғәзебин келтиргенлер қәўип-қәтерсиз жасап атыр,
Тап Қудай олардың қолында сыяқлы.
7
Бирақ ҳайўанатлардан сора, олар саған үйретеди,8
Жер менен сөйлес, ол саған тәлим береди,
Теңиздеги балықлар саған билдиреди.
9
Олардың қайсысы билмес,
Булардың ҳәммеси Жаратқан Ийениң қолы менен исленгенин?
10
Ҳәр бир жаратылыстың өмири де,
Ҳәр бир адамның жаны да Оның қолында.
11
Аўыз аўқаттың дәмин ажыратқанындай,12
Даналық жасы үлкенлерде болмай ма?
Ақыл узақ өмир сүргенлерде болмай ма?
13
Бирақ Қудайда даналық та, күш те бар,14
Ол қулатқан нәрсе қайта тикленбейди,
Ол қамаққа таслағанды, ҳеш ким босата алмайды.
15
Қудай суўларды тоқтатса, қурғақшылық болар,
Егер жиберсе, дүньяны суў алар.
16
Күш-қуўат пенен жеңис те Оған тийисли,
Алданған да, алдаған да Оның қолында.
17
Ол мәсләҳәтшилерди жалаңаяқ айдатып,
Бийлерди ақмаққа айландырады.
18
Ол патшалардың сәнли белбеўлерин шешип алып,
Беллерине арқан байлап қояды.
19
Руўханийлерди де жалаңаяқ айдатып,
Күшлилерди аўдарып таслайды.
20
Ол исенимли мәсләҳәтшилерди тилден айырады,
Ақсақалларды ақылынан жуда қылады.
21
Ол ақсүйеклерди шерменде қылады,
Күшлилерди күшинен айырады.
22
Ол қараңғылықтың терең сырларын ашады,
Тас түнекти де жарыққа шығарады.
23
Халықларды уллы қылатуғын да, жоқ қылатуғын да Ол,
Оларды көбейтетуғын да, тарқатып жиберетуғын да Ол.
24
Жер бетиндеги халық басшыларын ақылынан айыратуғын да Ол,
Жолсыз шөлде гездирип қоятуғын да Ол.
25
Олар тас түнек қараңғылықта сыйпаланып жүреди,
Оларды мәс адамдай теңселдирип қояды.
1
Мине, булардың ҳәммесин көзлерим көрди,2
Сизлердиң билгенлериңизди мен де билемен,
Мен сизлерден кем емеспен.
3
Бирақ мен Қүдирети күшли Қудай менен сөйлесип,
Даўамды Қудай менен тартысқым келеди.
4
Ал сизлер мени өтирик пенен ыласлайсыз,
Ҳәммеңиз пайдасыз тәўиплерге уқсайсыз.
5
Қәне, ҳәммеңиз дым үндемей отырсаңыз,
Бул сизлер ушын даналық болар еди.
6
Енди мениң арзымды тыңлап,
Келтиретуғын дәлиллериме қулақ салың.
7
Қудай ушын наҳақ сөзлерди айтып,
Ол ушын өтирик сөйлеўиңиз керек пе?
8
Еки жүзлилик пенен Қудайды жақлап,
Оның сөзин сөйлемекшимисиз?
9
Егер Қудай сизлерди тексерсе, жақсы бола ма?
Адамларды алдағандай, Оны да алдайсызлар ма?
10
Еки жүзлилик етип, жасырынша Оны жақласаңыз,
Ол сизлерди сөзсиз жазалайды.
11
Оның уллылығы сизлерди қорқытпай ма?
Оның айбаты сизлерге ҳүжим қылмай ма?
12
Ескертиўлериңиз күл сыяқлы пайдасыз нақыллардан ибарат,
Дәлиллериңиз ылайдан исленген қалқандай ҳәлсиз.
13
Үндемеңлер, мен сөйлеймен,14
Сонлықтан тәўекелге бел байлап,
Жанымды қәтерге қойып атырман.
15
Қараңлар, Ол мени өлтирмекши, үмитим қалмады,
Бирақ мен жолларымды Оның алдында қорғайман.
16
Сол арқалы қутқарыламан,
Қудайсыз адам Оның алдына барыўға жүрек ете алмайды.
17
Сөзлеримди дыққат пенен тыңлаң,
Гәплерим қулақларыңызға кирсин.
18
Мине, мен даўа-арзымды таярладым,
Ақланатуғынымды билемен.
19
Мениң менен тартысатуғын адам бар ма?
Егер биреў мени айыплы деп тапса, үндемей өлип кетемен.
20
Тек мына еки нәрсени сорайман, Қудай,21
Меннен қолыңды тарт,
Ҳәм айбатың менен мени қорқытпа.
22
Соңынан мени шақыр, жуўап беремен,
Ямаса маған сөйлеўге рухсат берип, Өзиң жуўап бер.
23
Мениң қанша айып ҳәм гүналарым бар?
Маған қылмысларым менен гүнамды көрсет.
24
Не ушын жүзиңди жасырасаң?
Неге мени душпаным деп санайсаң?
25
Сен самал ушырған жапырақты қорқытпақшымысаң?
Қуўрап қалған қаўықты қуўдаламақшымысаң?
26
Сен мен туўралы ашшы айыплар жазып қойып,
Балалығымдағы гүналарымды маған мийрас етип, берип атырсаң.
27
Аяқларымды буғаўлап,
Жолларымды гүзетип,
Изимнен ҳеш қалмайсаң.
28
Сонлықтан шириген нәрседей,1
Ҳаялдан туўылған инсанның,2
Ол гүл сыяқлы өседи, солып қалады,
Көлеңке сыяқлы тез өтип кетеди, турып қалмайды.
3
Сондай инсан болған маған нәзериңди үзбей қарайсаң ба?
Ҳүким қылыў ушын мени дәргайыңа алып келесең бе?
4
Ким ҳарам нәрседен ҳадал нәрсе шығара алады?
Ҳеш ким!
5
Инсанның күнлерин белгилеп,
Айларының санын санап,
Асып кетпейтуғын шек те қойған екенсең,
6
Енди оннан нәзериңди алып, оны тынышына қой.
Ол да күнликшиниң жумыс күниниң аяқланғанына қуўанғанындай, өмиринен рәҳәтленсин.
7
Ҳәтте, ағашта да үмит бар,8
Тамырлары қартайып қаўсап,
Түбири топырақта ширип кетсе де,
9
Суў ийисин алып-ақ, жайнап кетеди,
Жас терек сыяқлы шақаларын жаяды.
10
Бирақ инсан өлсе, бар күшинен айырылады,
Соңғы демин шығарғаннан соң, ол қай жерде болады?
11
Көлдиң суўы қурып қалғандай,
Дәрья суўы тартылып, кеўип қалғандай,
12
Өлген адам да жатады, қайтып турмайды,
Аспан жоғалып кетпегенше, ол оянбайды,
Уйқысынан ҳеш турмайды.
13
Қәне, Сен мени өлилер мәканына жасырып қойсаң еди,14
Адам өлгеннен соң, қайта тириле ме?
Егер сондай болса, азат етилгенимше,
Азаплы күнлеримниң барлық күнлеринде қайта тирилиўди күтер едим.
15
Сонда мени, Өзиң жаратқан жаратылысыңды көргиң келгенде, шақырар едиң,
Мен де жуўап берер едим.
16
Сонда Сен адымларымды санап, гүзетер едиң,
Бирақ гүналарымның есабын алмас едиң.
17
Қылмысларымды дорбаға салып мөрлеп,
Ислеген гүналарымды жасырар едиң.
18
Бирақ таўлар қулап, майдаланып,19
Суўдың тасты жалмап,
Ағыстың топырақты ағызып кеткениндей,
Сен де инсанның үмитин жоқ қыласаң.
20
Сен оны ақырына шекем езесең, ол жоқ болады,
Өлгенинде жүзин өзгертип, узаққа жибересең.
21
Уллары ҳүрметке миясар болар, буннан оның хабары болмас,
Жерге урылар, буны билмес.
22
Ол тек өз денесиниң азабын сезер,
Тек өзи ушын қайғырар.
1
Сонда теманлы Элифаз былай деп жуўап берди:2
— Қарнын ыссы самалға толтырғандай,3
Пайдасыз сөзлер менен айтысып,
Мәниссиз гәплер айтып, тартысар ма еди?
4
Ҳақыйқаттан да, сен Қудайдан қорқыўды шетке ысырып қойдың,
Оның алдында дуўа етиўди де болар-болмас нәрсе деп санадың.
5
Гүналарың аўзыңа сөз салып тур,
Ҳийлекерлердиң тили менен сөйлеп турсаң.
6
Сени айыплап атырған мен емес, ал өз аўзың,
Тилиң өзиңе қарсы гүўалық берип тур.
7
Сен не адамзаттың туңғышымысаң?8
Қудайдың мәжилисине қатнасып, Оны тыңлап па едиң?
Ямаса дана адам тек жалғыз өзиңбисең?
9
Сен билип, биз билмейтуғын не нәрсе екен?
Сен түсинип, биз түсинбейтуғын не нәрсе екен?
10
Арамызда ақ шашлылар да, ғаррылар да бар,
Олардың жасы сениң әкеңнен де үлкен.
11
Қудайдың тәселлеси сен ушын аз болды ма?
Саған айтқан жағымлы сөзлери кемлик қылды ма?
12
Не ушын жүрегиң сени алағада қылады?
Не ушын көзлериңде ғәзеп оты лаўлап тур?
13
Не ушын Қудайға ашыўланып,
Аўзыңа соншелли ерк бересең?
14
Адам қалай пәк бола алады?15
Қудай Өз периштелерине де исенбейди,
Ҳәтте, аспан да Оның нәзеринде пәк емес.
16
Солай екен, наҳақлықты суў киби ишетуғын,
Иплас ҳәм бузық инсан оннан бетер емес пе?
17
Қулақ сал, мен саған түсиндиремен,18
Даналардың айтқанларын,
Ата-бабаларынан үйренип, жасырмай үйреткенлерин айтып беремен.
19
Жер тек олардың ата-бабаларына берилген еди,
Олардың арасында жат адамлар жоқ еди.
20
Залым адам өмир бойы азап шегеди,
Езиўшилерге берилген жыллар санаўлы.
21
Қорқынышлы даўыслар олардың қулақларынан кетпейди,
Тынышлық ўақтында да басқыншылардың ҳүжимине ушырайды.
22
Олар қараңғылықтан қутылыўға үмит етпейди,
Олардың тәғдирине қылыштан өлиў жазылған.
23
Олар бир тислем нан излеп сергиздан болар,
Қараңғылық күниниң жақынласқанын да билер.
24
Азап ҳәм қайғы оларды қорқынышқа салар,
Урысқа таяр турған патша сыяқлы қорқыныш оларды жеңер.
25
Олар қолларын Қудайға қарсы көтерип,
Қүдирети күшли Қудайды майданға шақырар.
26
Қалың, беккем қалқанын көтерип,
Өжетленип, Оған қарсы жуўырар.
27
Залым адамның бетин май қаплап,28
Олар қарабақанаға айланған қалаларда жасайды,
Қулап кетейин деп турған,
Қаңырап қалған үйлерде жасайды.
29
Олар байымайды, байлығы узаққа созылмайды,
Мал-мүлки жер бетине жайылмайды.
30
Олар қараңғылықтан қутыла алмайды,
Олар шақалары жанған терекке уқсайды,
Қудайдың деми оларды ушырып жибереди.
31
Бос нәрсеге үмит байлап, өзин алдамасын,
Олардың сыйы бослық болады.
32
Ўақты-сааты келмей шаўып тасланады,
Артық шақалары көгермейди.
33
Олар көклей мийўеси төгилген жүзим ағашына,
Гүллери төгилип, мийўесиз қалған зәйтүн ағашына уқсайды.
34
Қудайсызлардың топары нәсилсиз болады,
Парахорлардың шатырларын от жалмап, жоқ қылады.
35
Олар қайғыға ҳәмиледар болып, жаўызлықты туўады,
Жүреклери жалғанға толы болады.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Мен бундай нәрселерди көп еситтим,3
Бос сөзлериңиздиң ақыры бар ма өзи?
Тартысыўға сизлерди не мәжбүрлеп тур?
4
Егер сизлер мениң орнымда болғаныңызда,
Мен де сизлердиң айтқаныңызды айта аламан.
Сизлерге қарсы сөз тоқып айтып,
Басымды шайқай аламан.
5
Бирақ мен сөзлерим менен тәселле берер едим,
Ернимниң қыймылдысы менен дәртиңизди жеңиллетер едим.
6
Ал ҳәзир сөйлесем де, азабым жеңилленбейди,7
Эҳ, Қудай, Сен мени женшип тасладың,
Пүткил үй-ишимди қырып тасладың!
8
Жүзимди әжим менен қапладың,
Олар маған қарсы гүўалық болмақта,
Азғынлығым да маған қарсы турып,
Маған қарсы гүўалық бермекте.
9
Қудай мени жек көрип,
Ғәзеп пенен тилким-тилким етпекте,
Тислерин қайрап маған,
Душпан көзи менен қарап, мени теспекте.
10
Адамлар аўызларын керип ашып,
Мени масқаралап, шекеме урды,
Олар маған қарсы бирикти.
11
Қудай мени жаўызлардың қолына тапсырды,
Залымлардың қолына таслап қойды.
12
Мен тыныш жасап атыр едим,
Бирақ Ол мени майдалап таслады,
Желкемнен услап алып, жерге урды.
Мени Өзине нышан қылды.
13
Оның садақшылары мени қоршап алды,
Аямай бөтекелеримди тесип,
Өтимди жерге төкти.
14
Қудай денемдеги тесиктиң үстин қайта-қайта тесип,
Жаўынгер әскер киби үстиме топылмақта.
15
Мен үстиме аза кийимин тиктим,16
Жылағаннан жүзим қызарды,
Қабақларым қарайып кетти.
17
Бирақ қолларым жаўызлық ислемеди,
Дуўам да таза.
18
Топырақ, сен мениң қанымды жасырма,19
Мине, ҳәзир мениң гүўам аспанда,
Жоқарыда мениң Қорғаўшым бар.
20
Досларым мени мазақ қылмақта,
Көз жасларым Қудайға қарай ақпақта.
21
Биреўдиң дослары арасында тәўеллеши болғанындай,
Қудай менен мениң арамда да бир тәўеллеши болса еди!
22
Өмиримниң ақыры жақынлап қалды,1
Руўхым түскен, өмирим аз қалған,2
Мазақ қылыўшылар әтирапымды орап алған,
Олардың қалай хорлық көрсетип атырғанын көрип турман.
3
Қудай, Өзиң маған кепил бола гөр,4
Сен мениң досларымның ақыл-санасын түсинбейтуғын етип жаўып қойдың,
Сонлықтан Сен олардың жеңиске ерисиўине жол қоймайсаң.
5
Өз пайдасын гөзлеп, досларын сатқан адамның,
Соқырлығының кесапаты балаларына тийеди.
6
Қудай мени адамлардың тилине түсирди,7
Қайғыдан көзлерим қараўытып,
Денемниң сүлдери қалды.
8
Әдил адамлар буны көрип шоршып кетер,
Айыпсызлар қудайсызларға қарсы ғәзеп атына минер.
9
Сонда да әдил адамлар өз жолларына берик қалар,
Қоллары таза болғанлар беккемленип бара берер.
10
Қәне, сизлер және бир ҳәрекет етип көриң,
Бәри бир араңыздан дана адам таба алмаспан.
11
Мениң күнлерим өтип кетти,12
Досларым түнди күндизге айландырады,
Қараңғы басса да: «Ҳәзир жарық түседи», — дейди.
13
Егер өлилер мәканы мениң үйим болса,
Төсегимди қараңғылыққа салайын деп атырсам,
14
Қәбирге: «Сен мениң әкемсең», — десем,
Қуртларға: «Сизлер мениң анам ҳәм апа-қарындасларымсыз», — десем,
15
Онда мениң үмитимниң қайда болғаны?
Ким мениң үмитимди көре алады?
16
Үмитим мениң менен бирге өлилер мәканына бара ма?
Мениң менен бирге топырақ қойнына кире ме?
1
Сонда шуўахлы Билдад былай деп жуўап берди:2
— Бундай сөзлерди айтыўды қашан тоқтатасызлар?3
Аюп, сен не ушын бизлерди ҳайўан деп санап турсаң?
Не ушын көзиңе ақмақ болып көринип турмыз?
4
Ғәзеп пенен өз жаныңды жарақатлап атырсаң,
Сени деп жер бети қаңырап қалып,
Жартаслар өз орнынан қозғалыўы керек пе?
5
Дурыс, залымның оты сөнеди,6
Шатырындағы жақтылық қараңғылыққа айланады,
Жоқарысында турған шырасы да өшип қалады.
7
Кең қәдемлери қысқарып,
Өз жобаларының қурбанына айланады.
8
Өз аяқлары оны торға жетелеп,
Өзи барып, шуқырға түседи.
9
Дузақ оны табанынан қысып алып,
Тор оны беккем услап алады.
10
Ол ушын жерге бир дузақ жип қойылған,
Жолында оны қақпан күтпекте.
11
Жән-жағынан қорқыныш оның зәрресин ушырып,
Ҳәр адымында изинен қуўып жүреди.
12
Оның күши ашлықтан таўысылып,
Сүрниккен жеринде апат та күтип турады.
13
Кеселлик оның терисин кемиреди,
Аўыр қәстелик оның мүшелерин жеп таслайды.
14
Оны қәўипсиз шатырынан суўырып алып,
Қорқыныш патшасының алдына алып барады.
15
Залымның шатырын өрт жалмайды,
Ол жасаған үйге ыссы күкирт жаўады.
16
Оның тамырлары қурғап, кеўип,
Шақалары қуўрап қалады.
17
Жер бетинде ол еске алынбай,
Көшелерде оның аты өшеди.
18
Ол жарықтан түнекке айдалып,
Бул дүньядан қуўып жибериледи.
19
Халық арасында оннан ул да, ақлық та қалмайды,
Ол жасаған жерде ҳеш кими қалмайды.
20
Батыстағылар оның тәғдиринен қорқынышқа түседи,
Шығыстағыларды қорқыныш бийлеп алады.
21
Аўа, жаўызлардың жасайтуғын жери усы аўҳалға түседи,
Қудайды танымайтуғынлардың мәканы усындай болады.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Қашанға шекем мени қыйнап,3
Мине, мени он мәрте кемситтиңиз,
Азар бере бериўге уялмайсызлар ма?
4
Егер мениң қәтелескеним ырас болса,
Онда ол мениң мойнымда.
5
Өзлериңизди меннен жоқары қойып,
Шерменде болғанымды бетиме бассаңыз,
6
Онда билип қойың: Қудай маған наҳақлық қылды,
Өз торын үстиме таслады.
7
Мен: «Бул — зорлық», — деп бақырсам да,8
Қудай жолыма бөгет қойды, өте алмайман,
Соқпақларымды қараңғылыққа бүркеди.
9
Ол мени абырайымнан журдай қылып,
Басымнан тажымды шешип алды.
10
Мени жән-жақтан қырып жойды, тамам болдым,
Ағашты суўырғандай етип, үмитимди түп-тамыры менен суўырып алды.
11
Оның ғәзеби маған қарсы қайнамақта,
Ол мени душпан деп санайды.
12
Оның ләшкерлери де маған қарсы атланып,
Мени қамал қылыў нийетинде,
Шатырым әтирапына орда қурды.
13
Қудай туўысқанларымды меннен узақластырып,14
Ағайин-туўғанларым меннен жүз бурды,
Досларым мени умытты.
15
Қонақларым да, шорыларым да,
Мени жат санап,
Өзге адамдай қарасады.
16
Хызметшимди шақырсам, жуўап бермейди,
Оған жалыныўым керек.
17
Ҳаялым демимнен тиксинеди,
Туўысқанларым меннен жеркенеди.
18
Ҳәтте, кишкене балалар да мени кемситеди,
Орнымнан турсам, үстимнен күледи.
19
Жақын досларым меннен жеркенеди,
Сүйгенлерим меннен жүз бурды.
20
Ет-терим сүйегиме жабысқан,
Тәнимде шықпас жаным ғана бар.
21
Маған ашының, ҳәй досларым, маған ашының!22
Неге Қудай сыяқлы сизлер де изимнен қалмайсызлар?
Етиме еле тоймадыңыз ба?
23
Қәне енди, сөзлерим жазып қойылса,24
Темир қәлем ҳәм қорғасын менен,
Тасқа ойылып мәңгиге қалса!
25
Бирақ мен билемен, Әменгерим тири,
Ақырында Ол мен ушын жер бетине келип турады.
26
Денем бузылып кеткеннен кейин болса да,
Усы денем менен Қудайды көремен,
27
Оны мен өзим көремен!
Оны көретуғын басқаның емес, мениң өз көзлерим болады.
Жүрегим қанамнан шығып баратыр!
28
Егер сизлер: «Бизлер оны қалай қуўдалаймыз,29
Онда қылыштан қорқың,
Себеби Қудайдың ғәзеби басыңызға қылыш дөндиреди,
Сонда ҳүким етиўшиниң бар екенин көресиз.
1
Сонда наамалы Софар Аюпқа былай деди:2
— Қәўетерли пикирлерим мени жуўап бериўге мәжбүр етпекте,3
Мен кеўлиме тийетуғын айыплаўларыңды еситип турман,
Сонлықтан ақылым мен ушын жуўап бермекте.
4
Билмес пе едиң әййемнен бери,5
Залымның шадлығы узаққа созылмады,
Қудайсыздың қуўанышы бир сәтлик ғана.
6
Оның көкиреги көклерге жетип,
Басы бултларға тийсе де,
7
Ол өзиниң дәрети киби мәңгиге жоқ болады.
Оны көргенлер: «Ол қай жерде?» — деп сорайды.
8
Ол көрилген түс сыяқлы ғайып болады, оны ҳеш ким таба алмайды,
Түнде көринген елестей жоғалып кетеди.
9
Оны көрген көзлер енди көрмейди,
Үй-ишиндегилерге қайтып көринбейди.
10
Оның балалары кәмбағаллардан меҳир күтеди,
Урпақлары тартып алған мал-дүньясын қайтарып береди.
11
Денесин толтырған жаслық жигери,
Оның менен бирге топырақта жатады.
12
Жаманлық оның аўзында татлы көринип,13
Оны қәдирлеп, жибермей,
Аўзында услап турса да,
14
Ол асқазанда айнып,
Ишинде жыланның уўына айланады.
15
Ол жутқан байлықларын қайтарып қусады,
Қудай оларды асқазанынан шығарып алады.
16
Ол жыланның уўын сорыйды,
Зәҳәрли қара жылан оны шағып өлтиреди.
17
Ағар суўлардың, сүт ҳәм пал ағып турған дәрьялардың,
Рәҳәтин көре алмайды.
18
Мийнет пенен ерискенлерин жемей атырып, қайтарып береди,
Саўдадан тапқан пайдасынан ләззет алмайды.
19
Себеби ол кәмбағалларды езип, оларды көзге илмеди,
Өзи салмаған үйлерди тартып алды.
20
Нәпсиқаўлығы тынышлық бермегенликтен,21
Ашкөзлигинен ҳеш нәрсе қалдырмайды,
Сонлықтан абаданлығы узаққа созылмайды.
22
Дәўлетли ўақтында басына апат келеди,
Апатшылықлар оны жоқ қылады.
23
Қарнын қампайтып толтырып болғанда,
Қудай оған лаўлаған ғәзебин шашып,
Үстине ғәзебин жаўындай жаўдырады.
24
Залым темир қуралдан қашып кетсе де,
Оны қола оқ тесип өтеди.
25
Атылған оқ арқасынан шығады,
Өтин тесип өткен ушы жылтырап турады,
Өлим қәўпи оны бийлеп алады.
26
Қара түнек оның ғәзийнелерин күтпекте,
Адам жақпаған от оны жалмайды,
Шатырында қалған соңғы нәрселерин де жағып жоқ қылады.
27
Аспан оның айыбын әшкара етеди,
Жер оған қарсы бас көтереди.
28
Оның үйиндеги байлығы жоқ болады,
Қудайдың қәҳәрленип, жазалайтуғын күни ҳәммеси селдей болып ағып кетеди.
29
Мине, залымның Қудайдан алатуғын пайы усы,
Қудайдың оған беретуғын мийрасы усы.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Сөзлеримди дыққат пенен тыңлаң,3
Сабыр қылың, мен де сөйлейин,
Сөйлеп болғанымнан кейин мазақ қыларсыз.
4
Маған келсек, мен не адамға арыз қылып атырман ба?5
Жағдайыма қараңлар, денеңиз түршигеди,
Аўзыңызды қолларыңыз бенен жаўың.
6
Жағдайымды ойласам, қорқыныш бийлеп алады,
Денемди қалтыратпа басады.
7
Залымлар не ушын жасаўын даўам етеди,
Қартайып, ҳәтте, күш-ғайраты арта береди?
8
Балалары саў-саламат дөгерегинде,
Урпақлары көз алдында жүреди.
9
Үйлери қәўипсиз, қорқыўсыз жасайды,
Қудайдың ҳасасы үстине дөнбес.
10
Буғаларының төл қойыўы ҳеш босқа кетпес,
Сыйырлары бузаўлайды, ҳеш иш тасламас.
11
Балаларын сүриў киби шығарып жиберер,
Перзентлери аяқ ойынға түсер.
12
Дәп ҳәм лира сестине қосылып, қосық айтар,
Сыбызғы сестине қосылып, кеўил көтерер.
13
Өмирлери заўқы-сапа менен өтип,
Өлилер мәканына тынышлық пенен кетер.
14
Сонда да залымлар Қудайға былай деп айтар: «Бизлерди тыныш қой!
Сениң жолларыңды билиўди қәлемеймиз,
15
Саған хызмет ететуғындай Қүдирети күшли Қудай, Сен ким болыпсаң?
Саған дуўа етиўден бизге не пайда?»
16
Деген менен, олардың абаданлығы өз қолының иси емес,
Залымлардың ой-қыяллары меннен аўлақ болсын!
17
Қашан залымлардың шырағы сөнген еди?18
Қашан олар жел ушырған сабандай,
Ямаса даўыл ушырған қаўықтай болған еди?
19
Сизлер: «Олардың гүналары ушын балаларын жазалайды», — дейсизлер,
Оннан да, Қудай олардың өзлерин жазаласын,
Бул оларға сабақ болады.
20
Олар опат болғанларын өз көзлери менен көрсин,
Қүдирети күшли Қудайдың ғәзебин татсын.
21
Өмири таўысылғаннан кейин,
Изинде қалған хожалығына не болса да, оларға бәри бир емес пе?
22
Бирақ, ең жоқарыдағыларды да ҳүким ететуғын Қудайға,23
Биреў өлгенинше, күшке толысар,
Тыныш ҳәм қайғысыз жасар,
24
Денесин май басып,
Сүйеклери кемик болар.
25
Екиншиси қайғыға батып,
Өмирден жақсылық көрмей өтип кетер.
26
Ақырында, олар топырақта бирге жатар,
Екеўи де қуртқа жем болар.
27
Аўа, мен сизлердиң ойыңызды билемен,28
Сизлер: «Сол ақсүйек адамның үйи қай жерде?
Залымлардың шатырлары қай жерде?» — дейсизлер.
29
Жолаўшылардан сорамадыңыз ба?
Олар берген гүўалықларды қабылламадыңыз ба?
30
Залым адам бәле келген күни аман қалады,
Ғәзеп күни оған қутылыў ушын жол ашылады.
31
Жүрген жолын ким оның бетине айтады,
Қылмыслары ушын ким оған жаза береди?
32
Ол қәбирге қойылғанда,
Қәбириниң басында гүзетши турады.
33
Ҳәмме адамлар оның изине ереди,
Алдында жүргенлердиң де сан-санағы жоқ.
Гөрдиң топырағы да оған жағымлы болады.
34
Бос гәплериңиз бенен мени қалай жубатасыз?1
Сонда теманлы Элифаз былай деди:2
— Адам Қудайға пайда келтире ала ма?3
Сениң әдиллигиңнен Қүдирети күшли Қудай не ләззет алады?
Пәк өмир тәрзиңнен Оған не пайда?
4
Қудайдың сени жазалаўы, ҳүким етиўи,
Оннан қорққаның ушын ба?
5
Керисинше, сениң жаўызлығың уллы,
Қылмысларың шексиз болғанлықтан емес пе?
6
Сен туўысқанларыңнан жөнсиз кепиллик алдың,
Кийимлерин шешип алып, жалаңаш қалдырдың.
7
Шөллегенге суў бермедиң,
Аш болғанға нан бермедиң.
8
Билегиңниң күши менен үлкеге ийелик еттиң,
Ҳүрметли адам болып жасадың.
9
Бирақ жесир ҳаялларды қуры қол қайтардың,
Жетимлердиң қол-қанатын қайырдың.
10
Сонлықтан әтирапыңды дузақлар орап алған,
Тосаттан сени қорқыныш баспақта.
11
Қараңғылық ишиндесең, көре алмайсаң,
Селлер сени ғарқ қылмақта.
12
Қудай көклерден де жоқарыда емес пе?13
Бирақ сен: «Қудай не биледи?
Терең қараңғылық ишинен ҳүким ете ала ма?
14
Қойыў бултлар Оны жасырып тур, Ол бизлерди көрмейди,
Ол аспан гүмбезинде айланып жүр», — дейсең.
15
Сен не, залымлар жүрген,
Ески жолды тутпақшымысаң?
16
Олар ўақтынан бурын жоқ қылынды,
Тийкарларын сел ағызып кетти.
17
Олар Қудайға: «Бизлерди тыныш қой!
Қүдирети күшли Қудай бизлерге не қыла алар еди?» — деди.
18
Бирақ олардың үйлерин берекетке толтырған Қудай еди ғой!
Ал мен болсам, залымлардың нийетинен аўлақ боламан.
19
Әдиллер олардың қулағанын көрип, қуўанар,20
«Душпанларымыз жоқ қылынды,
Мал-мүлки жанып, күл болды».
21
Қудай менен жарас, тынышлықта бол,22
Қудайдың аўзынан шыққан көрсетпелерин қабыл етип,
Сөзлерин жүрегиңде сақла.
23
Егер сен Қүдирети күшли Қудайға қайта жүз бурсаң,
Ески ҳалыңа қайтарсаң.
Шатырыңды наҳақлықтан тазаласаң,
24
Алтынды жердеги топырақтай,
Офир алтынын сайдағы таслардай көрсең,
25
Онда Қүдирети күшли Қудайдың Өзи сениң алтының,
Қымбатбаҳа гүмисиң болады.
26
Сонда Қүдирети күшли Қудайдан заўық аларсаң,
Қудайға басыңды көтерип қарай аларсаң.
27
Оған дуўа ет, Ол сени еситеди,
Сен де өзиң ўәде етип атағанларыңды бересең.
28
Сонда нени нийет етсең, орынланар,
Жолларыңа нур төгилер.
29
Егер биреў аяқ-асты болса, сен: «Оны қоллай гөр», — деп айтасаң,
Сонда Қудай кемкеўиллилерди қутқарады.
30
Ол, ҳәтте, айыплыларды да қутқарады,
Олар сениң қолларыңның пәклиги себепли қутқарылар.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Бүгин де айтар шағымым ашшы,3
Аҳ, егер Оны қай жерден табыўды билсем еди!
Ол тахтта отырған жерге бара алсам еди!
4
Арзымды Оның алдында баян етип,
Аўзымды толтырып, дәлиллеримди айтар едим.
5
Оның маған беретуғын жуўабын билип,
Не айтажағын түсинер едим.
6
Ол уллы күши менен маған қарсы шығар ма еди?
Яқ, Оның Өзи мени тыңлаған болар еди.
7
Әдил адам Оның менен пикир таласып билер еди,
Мен де Қазым тәрепинен мәңгиге ақланар едим.
8
Бирақ шығысқа барсам, ол жерде Қудай жоқ,9
Арқада бир нәрсе ислесе, мен Оны көре алмайман,
Қублаға айланса да, Оны байқамайман.
10
Бирақ Қудай мен тутқан жолды жақсы биледи,
Ол мени сынаққа салғанда, алтындай пәк болып шығаман.
11
Себеби аяқларым адымба-адым Оның изинен жүрди,
Ҳеш жаққа бурылмай, Оның жолын туттым.
12
Аўзынан шыққан буйрықларынан жүз бурмадым,
Оның сөзлерин күнделикли тамағымнан да үстин қойдым.
13
Қудай қарар шығарады, ким Оған қарсы шыға алады?14
Мен ушын шығарған қарарын Ол ақырына шекем орынлайды,
Бундай нәрселер Онда еле көп.
15
Сонлықтан Оның дәргайында ҳүрейим ушады,
Бул ҳаққында ойласам, Оннан қорқаман.
16
Қудай мени қоян жүрек қылып қойды,
Қүдирети күшли Қудай мени қорқынышқа салып қойды.
17
Бирақ жүзимди қаплаған тас түнек қараңғылық та,
Мениң даўысымды сөндире алмады.
1
Не ушын Қүдирети күшли Қудай ҳүким ушын ўақыт белгилемейди?2
Залымлар шегара белгилерин жылжытып,
Өзлестирип алған сүриўлерин сол жайлаўларда бағады.
3
Жетимлердиң ешегин тартып алады,
Жесирлердиң өгизин кепилликке алады.
4
Жарлыларды жолдан қуўып шығарады,
Үлкедеги барлық кәмбағаллар болса, олардан жасырыныўға мәжбүр болады.
5
Сонлықтан кәмбағаллар шөлдеги қуланлар сыяқлы, ерте иске шығып,
Балалары ушын қула дүзден аўқат излейди.
6
Олар азықларын басқалардың атызларынан топлайды,
Залымлардың жүзим бағынан қалған-қутқанларын терип алады.
7
Түнди кийимсиз, жалаңаш өткереди,
Суўықта жамылатуғын ҳеш нәрсеси жоқ.
8
Таўда жаўған жаўыннан үсти-басы сел болып,
Баспанасы болмағанлықтан, жылыныў ушын жартасларға тығылады.
9
Залымлар жесир ҳаялдың бөпесин көкирек сүтинен айырады,10
Олар кийимсиз, жалаңаш сандалып жүреди,
Аш қарынға бийдай дәстелерин тасыйды.
11
Дийўаллап қоршалған жерде зәйтүннен май шығарады,
Искенжеде жүзим сығады, бирақ өзлери шөлден ҳарыған.
12
Қалаларда өлип баратырғанлар нала шекпекте,
Жарақатланған жанлар жәрдем сорап, пәрияд етпекте,
Бирақ, сонда да Қудай олардың жалбарыныўларына кеўил бөлмейди.
13
Нурға қарсы бас көтеретуғынлар да бар,14
Жарлы ҳәм кәмбағалды өлтириў ушын,
Қанхор күн батқанда аяққа турар,
Түнде болса, урлық қылар.
15
Бузықшылық қылыўшының көзи ымырт жабылыўын күтер,
Ол: «Мени ҳеш ким көрмейди», — деп ойлап,
Жүзин жаўып алар.
16
Қараңғылықта урылар үйлерди тонап,
Ал күндизлери өз үйлерине тығылып алар,
Олар нурдың не екенин билмес.
17
Олар ушын азан өлимдей қойыў қараңғылық,
Ал түнектиң қорқынышлары — олардың досты.
18
Бирақ ондай адамлар суў бетиндеги көбиктей тез жоқ болады,19
Ыссы ҳаўа ҳәм қурғақшылық қар суўларын сорып алғандай,
Өлилер мәканы да гүнакарларды өз қушағына алады.
20
Оларды, ҳәтте, қурсағына көтерген ана да умытады,
Қуртлар оларды ҳәз етип жейди,
Оларды артық ҳеш ким еслемейди,
Солай етип, наҳақ адамлар ағаш киби сындырылады.
21
Залымлар перзенти жоқ, қақсал ҳаялға зулымлық қылар,
Жесирге ҳеш жақсылық қылмас.
22
Бирақ Қудай Өз күши менен күшлилерди жоқ қылар,
Олар беккем орналасып алса да, өмири ушын үмити болмас.
23
Қудай оларға қәўипсизлик берер, олар Оған сүйенер,
Бирақ Қудайдың көзлери олардың жолларында.
24
Олар бир демге көтерилип, кейин жоқ болар,
Төменлетилер, басқалар киби өлип кетер,
Масақ сыяқлы қуўрап қалар.
25
Солай емес пе? Жалған деп, ким мени айыплай алады?1
Сонда шуўахлы Билдад былай деди:2
— Қудайда бийлик бар ҳәм Ол айбатлы!3
Оның ләшкерлерин санаўға сан жете ме?
Ол жақтылығын кимниң үстине түсирмейди?
4
Сонда инсан Қудайдың алдында қалай әдил бола алады?
Ҳаял затынан туўылған қалай пәк бола алады?
5
Ҳәтте, Қудайдың нәзеринде ай да жарық емес,
Жулдызлар да пәк емес.
6
Солай екен, инсан Қудайдың көзине қурт сыяқлы,
Адам баласы күйе қурты сыяқлы көринер.
1
Сонда Аюп былай деп жуўап берди:2
— Аҳ, ҳәлсизге сен қалай жәрдем бердиң!3
Ақылсызға қалай мәсләҳәт бердиң!
Даналықты қалай терең түсиндире алдың!
4
Бул сөзлерди айтыўға саған ким жәрдем берди?
Сен арқалы сөйлеген кимниң руўхы?
5
Суўлардың ҳәм олардағы тиришиликтиң астында мәкан басқан,6
Өлилер мәканы Қудайдың алдында жалаңаш,
Набыт болыў мәканының да жапқышы жоқ.
7
Қудай көклердиң арқа тәрепин бослыққа жайып қойды,
Жерди де бослыққа асып қойды.
8
Ол суўларды Өз бултларының ишине салып қойды,
Бирақ бултлар суўлардың аўырлығынан жыртылып кетпейди.
9
Ол тахттың үстин жаўып қойып,
Үстине Өз бултларын жайды.
10
Суўлардың бетин шегаралап сызып,
Жақтылықты қараңғылықтан айырды.
11
Қудай абай еткенде,
Аспанның сүтинлери қалтырасып, титиреседи.
12
Ол Өз күши менен теңизди тынышландырды,
Өз ақылы менен теңиз айдарҳасы Раҳабты жоқ қылды.
13
Өз деми менен бултларды қуўып, аспанды ашық қылды,
Қоллары менен қашып баратырған үлкен жыланды жоқ қылды.
14
Бул Оның ислериниң кишкене бир бөлеги ғана,
Ол ҳаққында еситкенлеримиз сыбырлап айтылғандай жүдә аз.
Оның қүдиретиниң гүркиреўин ким түсине алады?
1
Аюп тартысыўын даўам етип, былай деди:2
— Ҳуқықымнан маҳрум еткен тири Қудай ҳақы,3
Геўдемде жаным бар екен,
Қудай берген дем мурнымда екен,
4
Аўзымнан наҳақ сөз шықпайды,
Тилим жалған сөз айтпайды.
5
Сизлерди ҳеш қашан ҳақ деп тән алмайман,
Өлгенимше, пәклигимнен бас тартпайман.
6
Әдиллигимде беккем турып, оннан ҳасла жүз бурмайман,
Тири екенмен, ҳүжданым мени айыпламас.
7
Душпанымның басына залымның күни,8
Қудай қудайсыздың жанын алып, оны жоқ қылғанда,
Онда қандай үмит қалады?
9
Қудайсыздың басына апатшылық түскенде,
Қудай оның дад салып жылағанын есите ме?
10
Ол қүдирети күшли Қудайдан заўық ала ма?
Бәрқулла Қудайды шақыра ала ма?
11
Қудайдың қүдирети ҳаққында сизлерге үйретемен,
Қүдирети күшли Қудайдың нийетин сизлерден жасырмайман.
12
Ҳаслында, булардың ҳәммесин өзлериңиз көрдиңиз,
Онда неге ҳәммеңиз мәниссиз сөзлерди сөйлей бересиз?
13
Залым адамның Қудайдан алатуғын үлеси,14
Оның балалары қаншелли көп болса да,
Олар қылыштан қырылып кетеди,
Урпақларының жеткиликли тамағы болмайды.
15
Тири қалғанлары кеселликтен өлип, көмиледи,
Жесир қалған ҳаяллары жоқлаў айтып, жыламайды.
16
Жаўыз адам жердиң шаңындай мол гүмис жыйнаса да,
Ылайдай мол кийим-кеншек топласа да,
17
Оның топлағанларын әдиллер кийеди,
Айыпсызлар гүмислерди бөлисип алады.
18
Жаўыздың салған үйи өрмекшиниң аўындай,
Гүзетшиниң шертегиндей ҳәлсиз болады.
19
Ол бай болып, уйқыға кетеди, бирақ артық ондай болмайды.
Көзин ашқанда, байлығы жоқ болып шығады.
20
Қорқыныш оны сел киби басады,
Түнде дүбелей ушырып кетеди.
21
Шығыс самалы оны ушырып алып кетип,
Ол көзден ғайып болады.
Оны өз орнынан сыпырып таслайды.
22
Самал аяўсыз оған тасланар,
Ол самалдың күшинен қашыўға урынады.
23
Самал оның үстинен күлип, қолларын шаппатлап,
Өз орнынан оның изинен ысқырады.
1
Мине, гүмис қазып алынатуғын кәнлер,2
Темир жерден қазып алынады,
Мыс та тастан балқытып алынады.
3
Кәнши қараңғылыққа шек қояды,
Жер астының узақ шетине барып,
Түнек ҳәм қойыў қараңғылықтан қазылма излейди.
4
Ол адам жасайтуғын жерлерден узақта,
Адам аяқ баспайтуғын жерлерде қудық қазып,
Ҳәммеден узақта жипке асылып, тербелип турады.
5
Жер бетине келсек, оннан азық-аўқат өнип шығады,
Ал жер асты болса, жандырылғандай астан-кестен болып атыр.
6
Оның таслары лазуриттиң мәканы,
Топырағында алтын бар.
7
Жыртқыш қус кәнге баратуғын жолларды билмейди,
Суңқардың көзи оған түспейди.
8
Жабайы ҳайўанлар ол жерлерге аяқ баспаған,
Арыслан да ол жерлерден жүрмеген.
9
Адам жартасларды сындырып,
Таўларды түп-тамыры менен қопарып таслайды.
10
Ол жартаслар арасынан жол ашады,
Көзлери ҳәр бир баҳалы нәрсени көреди,
11
Адам дәрьялардың сағасын табады,
Жасырын болғанларды жақтылыққа шығарады.
12
Бирақ даналықты қаяқтан табыўға болады?13
Адамзат оның қәдирин билмес,
Тирилер әлеминен оны таба алмас.
14
Терең суўлар: «Ол менде емес», — дер,
Теңиз де: «Ол мениң жанымда да емес», — дер.
15
Оны сап алтынға да сатып ала алмайсаң,
Қунын гүмис пенен де төлей алмайсаң.
16
Даналық Офир алтыны менен де,
Қымбатбаҳа оникс ҳәм лазурит пенен де баҳаланбас.
17
Ол алтын менен де, кристалл менен де салыстырылмас,
Сап алтын буйымға да алмастырылмас.
18
Маржан ҳәм яшманы айтпай-ақ қояйық,
Даналық яқыттан да қымбат турады.
19
Куш хризолити де оған салыстырылмас,
Сап алтын менен де оның қуны өлшенбес.
20
Даналық қайдан келеди?21
Ол барлық тири жанлардың көзинен жасырылған,
Көктеги қуслардан да сыр сақланған.
22
Набыт болыў мәканы ҳәм өлим:
«Биз ол ҳаққында тек мыш-мыш еситтик», — дейди.
23
Даналыққа баратуғын жол Қудайға аян,24
Ол жердиң шетлерине дейин көз салар,
Көклердиң астындағылардың ҳәммесин көрер.
25
Ол самалға күш берип,
Суўлардың өлшемин белгилеп бергенде,
26
Ол жаўын ушын қарар шығарып,
Жылдырым ушын жол белгилегенде,
27
Ол даналықты көрип, оны баҳалады,
Оны тексерип, тастыйықлады.
28
Соңынан адамға: «Ҳақыйқаттан да, Жаратқан Ийеден қорқыў — бул даналық,
Жаўызлықтан аўлақ болыў — бул ақыллылық», — деди.
1
Аюп сөзин даўам етип былай деди:2
— Қәне енди, өткен айлар,3
Сол ўақытлары Оның шырасы төбемде жарқырап,
Оның нуры менен қараңғылықты қәўипсиз кесип өтер едим!
4
Аўа, өнип-өскен күнлерим,
Қудайдың дослығы шатырымды қорғап турған күнлер қайтып келсе еди!
5
Сол күнлери Қүдирети күшли Қудай еле мениң менен бирге болып,
Балаларым да әтирапымда еди.
6
Үйимде ағарғаным мол болып,
Жартас мен ушын зәйтүн майын дәрья қылып ағызар еди.
7
Қала дәрўазасы алдына барып,8
Жаслар мени көрип жол берер,
Жасы үлкенлер де орнынан турар еди.
9
Басшылар да сөйлеўин тоқтатып,
Қоллары менен аўызларын басар еди.
10
Ақсүйеклердиң де даўысы сөнип,
Тиллери таңлайына жабысып қалар еди.
11
Мени тыңлағанлар маған рахмет айтар еди,
Мени көргенлер мени мақтар еди.
12
Мен нала шеккен жарлыны да,
Жәрдемге мүтәж жетимди де қутқарар едим.
13
Өлим төсегинде жатырғанлар маған пәтиясын берер еди,
Жесир ҳаяллардың жүреги де мен берген жәрдемнен қуўанышқа толар еди.
14
Әдилликти кийим киби кийип алдым,
Әдалатлық шапаным ҳәм сәллемдей еди.
15
Соқырға көз,
Майыпқа аяқ болдым.
16
Жарлыларға әкелик қылдым,
Өзим танымаған адамның даўын да әдиллик пенен шешип бердим.
17
Наҳақлардың жақларын сындырып,
Олжасын аўзынан тартып алар едим.
18
Сонлықтан мен былай ойлар едим: «Күнлерим қум киби көп болады,19
Мен тамыры суўға тийип турған,
Шақаларына түн бойы шық түсип туратуғын терек яңлыман.
20
Атақ-абырайым өсе береди,
Қолымдағы оқ жай жаңалана береди».
21
Адамлар маған сабырлылық пенен қулақ салып,22
Мениң сөзлеримнен кейин ҳеш ким гәп қоспас еди,
Сөзлерим оларға майдай жағар еди.
23
Олар мени жаўынды күткендей күтер еди,
Сөзлеримди бәҳәрдеги жаўынды симирген жер сыяқлы симирер еди.
24
Оларға күлип қарасам, көзлерине исенбес еди,
Жүзимдеги нурдан олар жигерленер еди.
25
Оларға бас болып, жол көрсетип отырар едим,
Ләшкерлери арасындағы патша сыяқлы,
Жылағанларды жубататуғын адам болып жасадым.
1
Мине енди, өзимнен жасы киши болғанлар үстимнен күлип отыр.2
Олардың қолларындағы күштен маған не пайда?
Олар күш-қуўаттан айырылған.
3
Жоқшылық пенен ашлықтан қурыған,
Олар түнде шөлде ҳәм елсиз жерлерде шөп тамырын кемиреди.
4
Путалардың түбинен ашшы шөплер тереди,
Теректиң тамыры — олардың аўқаты.
5
Олар халық арасынан қуўып жиберилген,
Урыларға бақырғандай, олардың изинен бақырады.
6
Олар сайлардың жыраларында,
Жердеги шуқырларда ҳәм жартаслардағы үңгирлерде жасаўға мәжбүр.
7
Олар путалар арасында улысып,
Шатлы путалар астында топланады.
8
Олар ақмақ, ата теги белгисиз адамлардың уллары,
Оларды елден қамшылап қуўып шыққан.
9
Енди болса, мен олардың балаларының қосығына айландым,10
Олар меннен тиксинип, жаныма жоламайды,
Бетиме түкириўден де тартынбайды.
11
Қудай мениң оқ жайымның жибин босатып жиберип, мени жерге урғаны ушын,
Олар мениң алдымда өзлерин жылаўлай алмайтуғын болды.
12
Бул гәззаплар мениң оң қапталымнан ҳүжим қылып,
Аяқларымнан шалып,
Өзлериниң набыт қылатуғын жолын маған қарсы таярлайды.
13
Олар жолымды тосып,
Басыма түсетуғын апатшылықты тезлетеди,
Оларды тоқтататуғын ҳеш ким жоқ.
14
Олар омырылған үлкен тесиктен жапырылып кирип,
Топан суўындай үстиме бастырады.
15
Мени қорқыныш басқан,
Абырайым самалға суўырылғандай ушып кетти,
Дәўлетим де булт киби өтип кетти.
16
Енди жаным мени тәрк етпекте,17
Түни менен сүйеклерим сырқырап,
Азары тынымсыз жанымды жейди.
18
Қудай қәҳәр менен кийимимнен услап,
Шапанымның жағасы сыяқлы мени қылқындырады.
19
Қудай мени ылайға ылақтырды,
Мен шаң ҳәм күлге айландым.
20
Қудай, Саған жалбарынаман, маған жуўап бермейсең,21
Маған реҳимсиз болып кеттиң,
Өз күш-қуўатың менен мени қуўғын қылып атырсаң.
22
Қуйын менен мени көтерип алып, ылақтырып,
Даўылдың ишинде анда-мында зыңғытасаң.
23
Аўа, мени өлимге,
Барлық тири жан ушын тайынланған үйге алып баражағыңды билемен.
24
Азап шегип, жәрдем сорап, пәрияд еткенге,25
Күни аўыр болғанлар ушын мен жыламадым ба?
Жарлылар ушын жаным ашымады ма?
26
Бирақ мен жақсылықтан үмит қылсам, жаманлық келди,
Жақтылықты күтсем, түнек келди.
27
Жүрегим астан-кестен, тыным билмейди,
Басыма қайғылы күнлер түскен.
28
Қарайып кеттим, бирақ қуяштан емес,
Жыйын арасында турып, жәрдем сорап, пәрияд етемен.
29
Мен сағаллардың туўысқаны,
Үкилердиң жолдасы болдым.
30
Терим қарайып, түлеп түспекте,
Сүйеклерим ыссылықтан күймекте.
31
Лирамның даўысы жоқлаў айтқанлардың,
Сыбызғымның даўысы жылағанлардың даўысына айланды.
1
Қызларға қумарланып қарамаў ушын,2
Аспандағы Қудайдан алатуғын пайым не болады?
Жоқарыдағы Қүдирети күшли Қудайдан берилген мийрасым не болады?
3
Ол әдалатсызлардың басына апат,
Жаўызлық қылғанлардың басына бәле жаўдырмай ма?
4
Ол мениң жолларымды көрип,
Ҳәр бир адымымды санамай ма?
5
Егер мен жалған жолдан жүрип,6
Қудай мени туўры тәрезиге тартсын,
Ҳәм Ол мениң пәклигимди билсин.
7
Егер аяқларым туўры жолдан тайған,
Жүрегим көзлериме бойсынған,
Ямаса қолларым ҳарамланған болса,
8
Онда еккен егинимниң өнимин басқалар жесин,
Егинлерим тамыры менен суўырылып қалсын.
9
Егер бир ҳаял арқалы жүрегим азғырылса,10
Онда мениң ҳаялым басқаның бийдайын тартсын,
Басқа еркеклер оның менен жатсын.
11
Ақыры, бул жеркенишли жынаят,
Ҳүким қылынатуғын гүна.
12
Сондай ислер набыт болыў мәканына дейин жандырып баратуғын от болып,
Пүткил егинимди тамыры менен күйдирип жиберер еди.
13
Егер қул ҳәм шорыларым маған арыз қылғанда,14
Онда Қудай орнынан турғанда, мен не қыламан?
Ол есап сорағанда, Оған не деп жуўап беремен?
15
Мени анамның қурсағында жаратқан, оларды да жаратпады ма?
Бизлерге қурсақта пишим берген бир Қудай емес пе?
16
Егер мен жарлылардың тилегин орынламаған,17
Ямаса нанымды бир өзим жеп,
Жетимлер менен бөлиспеген болсам,
18
Жаслығымнан жетимлерге әкелик қылып келдим,
Өмир бойы жесирлерге ғамхорлық қылдым.
19
Егер кийими болмағаны ушын жан берип атырғанды,
Ямаса жамылатуғын нәрсесиз қалған жарлыны көрип,
20
Оларға қойларымның жүнинен кийим кийгизбеген болсам,
Олар да жүректен маған алғыс айтпаған болса,
21
Қазыханада сөзимниң өтетуғынына көзим жетип,
Жетимге қол көтерген болсам,
22
Онда қолларым ийнимнен жулынып түсип,
Буўынларынан бөлинип қалсын.
23
Мен Қудайдан келетуғын апаттан қорқатуғын едим,
Қудайдың уллылығын биле тура, ондай ис қыла алмас едим.
24
Егер алтынға үмит байлаған болсам,25
Байлығымның моллығына,
Көп нәрсеге қол жеткизгениме мақтанған болсам,
26
Жарқырап турған қуяшқа қарап,
Жымыңлаған айдың жүргенине қарап,
27
Жүрегим жасырын азғырылып,
Қолларымды сүйип, оларға қарай жайып табынған болсам,
28
Бул да ҳүкимге ылайықлы гүна болар еди.
Себеби мен көктеги Қудайға опасызлық қылған болар едим.
29
Егер душпанымның жығылғанын көрип, сүйинген,30
Оларды ғарғаў арқалы,
Аўзыма гүна ислеўге жол қоймадым.
31
Егер шатырымдағылар; «Аюп берген гөштен жеп,
Қарнын тойғызбаған бар ма?» — деп сорамаған болса,
32
Ҳеш бир жолаўшы көшеде түнемес еди,
Қапым олар ушын бәрқулла ашық еди.
33
Егер басқаларға уқсап, қылмысымды жасырған,
Айыпларымды сыр сақлаған болсам,
34
Онда мен аламаннан қорққаным ушын,
Урыўласларымның қыйнаўынан қорққаным ушын,
Үндемей, қапыдан сыртқа шықпаған болар едим.
35
Қәне, мени тыңлайтуғын биреў болса еди!36
Сөзсиз, оны ийнимде көтерип,
Басыма таждай етип, кийип жүрер едим!
37
Мен Қудайға атқан ҳәр бир адымымның есабын берер едим,
Ханзада киби Оған жақынласар едим.
38
Жерим маған қарсы пәрияд еткен болса,39
Пулын төлемей зүрәәтин алған болсам,
Оның ийелериниң өлимине себепши болған болсам,
40
Онда бийдай орнына тикен,
Арпа орнына жабайы шөплер өсип шықсын.
1
Аюп өз нәзеринде ҳақ болғанлықтан, үш достысы оның менен тартысыўды тоқтатты.2 Бирақ Аюп өзин ақлап, Қудайды айыплағаны ушын, Рам әўладынан, Буз тийресинен болған Барахел улы Элиҳудың Аюпқа ашыўы келди.
3 Сондай-ақ, Аюпты айыплағаны менен, оған жөнли жуўап қайтара алмағаны ушын, оның үш достысына да ашыўы келди.
4 Элиҳу Аюп пенен сөйлесиў ушын өзиниң гезегин күтти. Өйткени басқалардың жасы оннан үлкенирек еди.
5 Бирақ сол үш адамның басқа гәпи жоқлығын көргенде, Элиҳу ашыўға минди.
6
Солай етип, Буз тийресинен болған Барахел улы Элиҳу сөзин баслап, былай деди: — Мениң жасым киши, сизлер болсаңыз жасы үлкенсизлер,7
Жасы үлкенлер сөйлесин,
Көп жасағанлар даналықтан сабақ берсин, дедим.
8
Бирақ адамға ишиндеги руўх,
Қүдирети күшли Қудайдың деми ақыл береди.
9
Сонлықтан тек жасы үлкенлер дана болмайды,
Тек көп жасағанлар ғана нениң дурыс екенин түсине бермейди.
10
Сол себепли: «Мени тыңлаң,11
Сизлер сөйлегениңизде, мен күттим,
Сизлер не айтыўды излеп атырғаныңызда,
Ақыллы сөзлериңизге қулақ түрдим.
12
Сизлерди бар дыққатым менен тыңладым.
Бирақ ҳеш бириңиз Аюптың наҳақлығын дәлиллей алмадыңыз,
Ҳеш бириңиз оның сөзлерине жуўап бермедиңиз.
13
«Бизлер дана жолды таптық:
Аюпты адам емес, ал Қудайдың Өзи жеңсин», — демеңлер.
14
Аюп сөзлерин маған қарсы айтпады,
Деген менен, оған сизлердиң сөзлериңиз бенен жуўап бермеген болар едим.
15
Сизлер иренжип, сөз таппай отырсызлар,16
Сизлер үндемей, жуўап бермей тура берсеңиз,
Мен де күтип тура бериўим керек пе?
17
Мениң де айтар сөзим бар,
Мен де өз билгенимди баян етпекшимен.
18
Ишим сөзлерге толған,
Ишимдеги руўх мени зорламақта.
19
Жүрегим ашылмаған шарап киби,
Жаңа шарап қуйылған мес киби, жарылып кетейин деп тур.
20
Сөйлейин, жаным жай тапсын,
Аўыз ашып, жуўап берейин.
21
Мен ҳеш кимниң бет-жүзине қарамайман,
Ҳеш кимге жағымпазлық қылмайман.
22
Мен жағымпазлық қылыўды билмеймен,
Болмаса, Жаратыўшым мени дәрриў жоқ қылған болар еди.
1
Енди Аюп, айтажағымды тыңлап,2
Мине, аўзымды аштым,
Сөзлерим тилимниң ушында дизилип тур.
3
Сөзлерим пәк жүрегимнен шығады,
Тилим билгенин ашық айтады.
4
Қудайдың Руўхы мени жаратты,
Қүдирети күшли Қудайдың деми маған өмир берди.
5
Қолыңыздан келсе, маған жуўап бериң,
Алдымда турып, дәлиллер келтириң.
6
Қудайдың алдында мен де сиздеймен,
Мен де ылай бөлегинен жасалғанман.
7
Сонлықтан меннен қорқпасаңыз да болады,
Қысыўға алыўым сизге аўыр батпасын.
8
Гәплериңизди өз қулақларым менен еситтим,9
Сиз былай дедиңиз: «Мен пәкпен ҳәм гүнасызбан,
Минсиз ҳәм айыпсызбан.
10
Сонда да, Қудай маған қарсы себеп излеп атыр,
Мени Өз душпаны деп санамақта.
11
Ол аяқларыма буғаў салып,
Жолларымды гүзетпекте».
12
Бирақ сизге айтайын: бул жерде сиз наҳақсыз,13
«Ҳеш бир сөзиме жуўап бермеди», — деп турып,
Неге Оның менен тартысып атырсыз?
14
Қудай ҳәр қыйлы жол менен сөйлейди,
Ал буны адамлар аңламайды да.
15
Адамлар терең уйқыға шүмгенде,
Төсеклеринде қалғып кеткенде,
Түслеринде, көрген аянларында,
16
Қудай олардың қулақларын ашып,
Ескертиўлери менен оларды қорқытады.
17
Усылайынша, Ол адамды жаман ислеринен қайтарады,
Менменликтен сақлайды.
18
Жанын қәбирден,
Өмирин қылыштан қутқарады.
19
Ямаса адам төсек тартып жатқарылып,
Сүйеклери тынымсыз сырқыраў менен жазаланады.
20
Сонда ол нанға да қарай алмайтуғын болып қалады,
Ҳәтте, ең мазалы тағамларға да иштейи болмайды.
21
Азып-тозып, тек сүлдери қалады,
Көринбеген сүйеклери енди анық көзге тасланады.
22
Оның жаны қәбирге,
Өмири жан алыўшы периштелерге жақынласады.
23
Ал егер мың периштениң ишинде адамды жақлайтуғын,24
Оның мийрими түсип: «Оны қәбирге түсиўден аман сақлап қала гөр!
Мен оның қунын өтейтуғын төлем таптым», — десе,
25
Сонда адамның денеси жас баланикиндей болып,
Оның жаслық шағы қайтып келеди.
26
Соңынан адам Қудайға дуўа етеди ҳәм Қудай оны қабыл етеди.
Ол қуўаныш пенен Қудайдың дәргайына келеди,
Қудай оның әдиллигин тиклейди.
27
Сонда адам адамлар алдында қосық айтып, былай дейди:
«Мен гүна ислеп, ҳақыйқатты бурмаладым,
Бирақ оның жазасын тартпадым.
28
Ол жанымды қәбирден қутқарды,
Мен жақты дүньяны көрип турман».
29
Мине, Қудай бул нәрселердиң ҳәммесин,30
Буны адамның жанын қәбирден қайтарыў,
Оған өмирдиң нурын көрсетиў ушын солай ислейди.
31
Дыққат қылың, ҳәй Аюп, мени тыңлаң,32
Егер айтатуғын гәпиңиз болса, айтың,
Мен сизиң ақланыўыңызды қәлеймен.
33
Егер болмаса, онда мени тыңлаң,
Үндемең, мен сизге даналықты үйретейин.
1
Элиҳу сөзин даўам етип, былай деди:2
— Сөзлеримди тыңлаң, ҳәй данышпанлар!3
Аўыздың аўқаттың дәмин ажыратқанындай,
Қулақ та сөзлердиң мәнисин айырады.
4
Келиңлер, дурыс нәрсени таңлап,
Жақсы нәрсени биргеликте анықлап алайық.
5
Мине, Аюп: «Мен айыпсызбан,6
Меники дурыс болса да, жалғаншы саналдым,
Мен жазықсыз болсам да, дәртиме ем жоқ», — деди.
7
Аюпқа уқсаған адам бар ма?
Ол ушын мазақ қылыў суў ишкендей нәрсе!
8
Ол жаманлық ислеўшилер менен дос тутынып,
Жаўызлар менен жүреди.
9
Ол былай дейди: «Қудайға унайтуғын ислерди ислеў,
Адамға ҳеш қандай пайда келтирмейди».
10
Ҳәй, саналы адамлар, мени тыңлаңлар!11
Ол адамның исине сай төлем төлейди,
Жүрген жолына сай қайтарады.
12
Ҳақыйқаттан да, Қудай жаманлық қылмайды,
Қүдирети күшли Қудай әдилликти бурмаламайды.
13
Жер үстинен ҳүкимдарлық қылыўды Оған ким берди?
Ким Оны пүткил дүньяға ҳүкимдар қылып қойды?
14
Егер Қудай Өз руўхын,
Демин қайтарып алыўды қарар қылса,
15
Пүткил тири жанлар бирге набыт болар,
Адамзат және топыраққа қайтқан болар еди.
16
Ақылыңыз болса, мынаны тыңлаң,17
Әдалатты жек көретуғын адам ҳүкимдар бола ала ма?
Әдил ҳәм қүдиретли Қудайды айыпламақшымысыз?
18
Ол патшаға: «Сен жарамассаң», — деп,
Ақсүйеклерге: «Сизлер залымсызлар», — дейди.
19
Ол басшыларға жарамсақланбайды,
Байды жарлыдан артық көрмейди.
Олардың ҳәммесин Өз қоллары менен жаратқан.
20
Олар түн ортасында көзди ашып-жумғанша өлип кетеди,
Қалтыратпа тийеди де, жан береди.
Күшлилер де адам қолы тиймей-ақ, жоқ қылынады.
21
Қудайдың көзлери адамның жолын гүзетип турады,22
Жаўызлық ислеўшилер жасырыныў ушын,
Қараңғылық та, түнек те жоқ.
23
Ҳәр қандай адамды ҳүким қылыў ушын,
Қудай ўақыт белгилеўи шәрт емес.
24
Ол тексермей-ақ, күшлилерди майдалап таслайды,
Олардың орнына басқаларды қояды.
25
Қудай олардың ислерин биледи,
Сонлықтан түнде оларды аўдарып таслайды, олар жоқ болады.
26
Оларды залымлығы ушын,
Ҳәммениң көз алдында жазалайды.
27
Олар Қудайдың изине ермеди,
Оның жолларын итибарға алмады.
28
Олар себепли жарлылардың наласы Оған жетип келди,
Азап шеккенлердиң пәриядын еситти.
29
Егер Қудай үндемесе, ким Оны айыплай алады?
Егер Ол жүзин жасырса, ким Оны көре алады?
Қудай ҳәр бир миллет ушын да, ҳәр бир адам ушын да бирдей.
30
Ол, қудайсызлардың ҳүкимдарлық қылып,
Халыққа дузақ қурыўынан сақлайды.
31
Қудайға: «Мен жазамды алдым,32
Көрмегенимди маған үйрет,
Наҳақлық қылған болсам, енди ислемеймен», — дейтуғыныңыз бар ма?
33
Сөзлеримнен жүз бурғаныңыз ушын,
Қудай сизди сыйлықлаўы керек пе?
Мен емес, сиз таңлаўыңыз керек,
Не билесиз, айтың.
34
Саналы адамлар,
Мени тыңлап турған даналар маған:
35
«Аюп билмегенликтен, солай сөйлеп тур,
Оның гәплериниң мәниси жоқ», — дейди.
36
Жаўыз адам сыяқлы сөйлегени ушын,
Аюп, сиз ақырына дейин сыналсаңыз еди!
37
Сиз гүнаңызға қозғалаңды да қостыңыз,
Арамызда қол шаппатлап,
Қудайға қарсы гәпти балалаттыңыз.
1
Элиҳу сөзин былай даўам етти:2
— Аюп, сиз: «Қудайдың алдында ҳақпан», — дейсиз.3
Және де: «Менде қандай артықмашлық бар?
Гүна ислемеў арқалы мен неге еристим?» — деп сорайсыз.
4
Мен сизге ҳәм досларыңызға жуўап беремен.
5
Көклерге көз жиберип, қараңлар,6
Егер гүна ислесеңиз, буннан Қудайға қандай зыян келеди?
Егер қылмысыңыз көбейсе, Оған қандай тәсири бар?
7
Егер әдил болсаңыз, буннан Қудайға не пайда?
Ямаса Ол сизлердиң қолыңыздан не алады?
8
Жаўызлығыңыз өзлериңизге уқсаған адамларға зыян келтиреди.
Ал әдиллигиңиз болса, тек адам баласы ушын тәсир етеди.
9
Езиўшиликтиң ҳәдден тыс көплигинен адамлар пәрияд етеди,10
Бирақ ҳеш ким: «Түнде қосықлар инам еткен,
Мениң Жаратыўшым — Қудай қайда екен?
11
Ол бизлерге жер бетиндеги ҳайўанларға қарағанда көбирек үйреткен,
Бизлерди көктеги қуслардан ақыллырақ етип жаратқан», — демейди.
12
Жаўыз адамлардың менменлиги себепли,
Адамлар пәрияд етеди, бирақ Қудай жуўап бермейди.
13
Аўа, Қудай бос сөзлерге қулақ салмайды,
Қүдирети күшли Қудай оны итибарға алмайды.
14
Аюп, сиз: «Оны көрип турған жоқпан», — дейсиз,
Бирақ даўа-арзыңыз Оның алдында. Оны күте турың!
15
Енди сиз: «Ол қәҳәрленип, жаза бермеди,
Қылмыс иске де кеўил бөлмейди», — дейсиз.
16
Усылайынша, сиз мылжың гәплерди айтасыз,
Ҳеш нәрсе билмей турып, гәпти көбейтип атырсыз.
1
Элиҳу сөзин даўам етип, және былай деди:2
— Бираз сабыр қылыңлар, мен сизлерге көрсетейин,3
Мен билимимди түрли дереклерден топладым,
Жаратыўшымның әдиллигин дәлиллеп берейин.
4
Шынында, сөзлерим де жалған емес,
Қарсыңызда билими жетик бир адам тур.
5
Әлбетте, Қудай қүдиретли,6
Ол залымлардың жасай бериўине жол қоймайды,
Ал жарлыларға әдалатлық қылады.
7
Ол әдиллерден көзлерин айырмайды,
Оларды патшалар сыяқлы тахтқа отырғызып,
Мәңгиге мәртебели қылады.
8
Егер әдиллер шынжыр менен байланған,
Азап дузағына түсирилген болса,
9
Онда Қудай олардың гүналарын,
Менменсип ислеген қылмысларын өзлерине көрсетеди.
10
Тәлим алсын деп, олардың қулақларын ашады,
Ҳәм жаўызлықтан бас тартыўды буйырады.
11
Егер олар Қудайға бойсынып, Оған хызмет етсе,
Онда олардың қалған күнлери бахытқа,
Жыллары шадлыққа толы болады.
12
Ал егер олар Қудайға бойсынбаса, қылыштан өткерилип,
Билим алмастан, өлип кетеди.
13
Қудайсызлардың иши ғәзепке толы болады,14
Олар жаслай өледи,
Өмири шерменделик пенен аяқланады.
15
Қудай қыйналғанларды шеккен азаплары арқалы қутқарады,
Машқалаларға дуўшар етиў арқалы Өзин тыңлайтуғын қылады.
16
Ол сизди де дәрттен азат етип,17
Бирақ сиз залымлар алатуғын жазаны толық алғансыз,
Ҳүким ҳәм әдалат жағаңызға асылып алған.
18
Ғәзеплениўден сақланың, байлық сизди азғырмасын,
Мол пара да сизди жолдан урмасын.
19
Байлығыңыз, күш-қүдиретиңиз,
Сизди дәрттен қутқара ала ма?
20
Сонлықтан халықлар өз орнынан,
Жоқ қылынатуғын түнди аңсамаң.
21
Жаўызлыққа жүз бурыўдан сақ болың,
Сиз апаттан гөре, гүнаны таңлаған көринесиз.
22
— Билип қойыңыз, Қудайдың қүдирети уллы,23
Ким Оған жүретуғын жолын белгилеп береди?
Ямаса ким Оған: «Мына исиң надурыс», — деп айта алады?
24
Қудайдың ислерин алғыслаўды умытпаңыз,
Адамлар сол ҳаққында тәрийиплеў қосықларын айтады.
25
Барлық адамлар Оның ислерине таң қалып,
Ҳәр бир адам оларға узақтан қарайды.
26
Аўа, Қудай уллы, бизлер Оны түсине алмаймыз,
Оның өмир жылларының саны да ақылға сыймайды.
27
Ол суў пуўларын көтерип алып,28
Бултлар суў тамшыларын төгеди,
Ол адамлардың үстине нөсер болып қуяды.
29
Бултлардың қалай жайылатуғынын,
Оның шатырынан шыққан гүлдирмаманың қалай гүркирейтуғынын ким түсине алады?
30
Қудай көкте шақмағын шақтырғанда,
Оны теңиздиң түбинен көриўге болады.
31
Қудай халықларға усылай бийлик жүргизип,
Мол азық-аўқат береди.
32
Ол шақмақты Өз қолларында сақлап,
Нышанға барып тийиўге буйрық береди.
33
Гүркиреў даўылдан хабар береди,
Ҳәтте, маллар да даўылдың болатуғынын сезеди.
1
Буннан жүрегим дирилдеп,2
Тыңлаңлар! Оның гүркиреген даўысына,
Аўзынан шыққан сестине қулақ түриңлер!
3
Ол пүткил аспан асты бойлап шақмақ шақтырады,
Шақмақтың жалтылдысы жердиң төрт тәрепине жетип барады.
4
Буннан кейин, Қудайдың даўысы гүркиреп шығады,
Ол әжайып даўысы менен гүркирейди,
Оның даўысы еситилгенде, үзликсиз шақмақ шағады.
5
Қудайдың даўысы әжайып тәризде гүркирейди,
Ол бизлердиң ақылымыз жетпейтуғын уллы ислерди ислейди.
6
Ол қарға: «Жерге жаў!» — дейди.
Ал нөсер жаўынға: «Нөсер болып қуй!» — дейди.
7
Сонда ҳәр бир адам исин тоқтатады,
Барлық адамлар булардың Оның иси екенин биледи.
8
Жабайы ҳайўанлар өз инлерине кирип,
Уяларын паналайды.
9
Даўыл өз мәканынан шығып,
Күшли самал аяз алып келеди.
10
Қудайдың деминен муз пайда болады,
Шексиз суўлар музлап қалады.
11
Қойыў бултларды ығал менен тойдырады,
Олар арқалы шақмағын шақтырады.
12
Бултлар Оның басқарыўында айланып жүреди,
Пүткил жер бетин айланады,
Булардың ҳәммесин Қудай өзлерине буйырғаны ушын ислейди.
13
Ол гейде адамларды жазалаў ушын,
Ал гейде жер жүзин суўғарып,
Сүйиспеншилигин көрсетиў ушын жаўын жаўдырады.
14
Аюп, мыналарды тыңлаң,15
Қудайдың бултларды қалай басқаратуғынын,
Өз бултларынан шақмақты қалай шақтыратуғынын билесиз бе?
16
Бултлардың аспанда қалай қалқып жүретуғынын,
Билими жетик Қудайдың кәраматлы ислерин билесиз бе?
17
Қубла самалы есип, жер бети қуўрап қалғанда,
Кийимлериңиз сизди терлеткенде,
18
Қола айна сыяқлы қатты аспанды,
Сиз де Қудай сыяқлы жайып жибере аласыз ба?
19
Қудайға не айтыўымыз кереклигин бизлерге үйретиң,20
Мениң сөйлеспекши болғаным туўралы Оған биреў хабарлай ма?
Ким өзиниң набыт болыўын қәлейди?
21
Самал есип, аспандағы бултларды серпип таслағанда,
Жарқыраған күн нурына ҳеш ким қарай алмайды.
22
Қудай арқадан алтын нур таратып келмекте,
Ол әжайып салтанатқа бөленген.
23
Бизлер Қүдирети күшли Қудайға жете алмаймыз,
Оның қүдирети ҳәм әдиллиги уллы,
Әдалатлығы шексиз, Ол ҳеш наҳақлық қылмайды.
24
Сонлықтан, ҳәй адамлар! Оннан қорқыңлар!
Өзин дана деп билгенлерге Ол итибар бермейди.
1
Соннан кейин, Жаратқан Ийе қуйын ишинен Аюпқа былай деди:2
— Билимсиз сөзлериң менен,3
Еркек киби белиңди беккем буў,
Мен сорайман, сен жуўап бер.
4
Мен жердиң негизин орнатқанда, сен қай жерде едиң?5
Оның өлшемин белгилеген ким?
Оның үстинен жип тартқан ким? Сен оны билесең-ғо!
6
Жердиң тийкарлары нениң үстине қойылған?
Оның иргетасын қойған ким?
7
Сол ўақытта таң жулдызлары бирге қосық айтып,
Иләҳий барлықлар қуўаныш пенен қышқырысқан еди.
8
Теңиз жер түбинен атылып шыққанда,9
Мен оған бултларды кийим,
Қара түнекти жөргек қылдым.
10
Шегаралар белгилеп,
Теңизге тәмбиленген қапылар қойдым.
11
Соңынан оған: «Мына жерге дейин келесең, оннан өтпейсең,
Сениң өркөкирек толқынларың усы жерде тоқтайды», — дедим.
12
Сен өмириңде бир мәрте болса да, таңға буйрық бердиң бе?13
Оған жердиң түп-түпкирлерине жетип барып,
Залымларды жасырынған жеринен силкип шығарыўды буйырдың ба?
14
Жер жүзи ылайға мөр басылғандай болып, өзгереди,
Кийим кийгендей болып безенеди.
15
Залымлар күн нурынан маҳрум етиледи,
Көтерилген қоллары сындырылады.
16
Сен теңиздиң суў көзлерине түсип көрдиң бе?17
Саған өлилер мәканының дәрўазалары көрсетилип пе еди?
Ямаса қара түнектиң дәрўазаларын көрип пе едиң?
18
Жер кеңислигин түсиндиң бе?
Егер булардың ҳәммесин билген болсаң, онда түсиндир!
19
Нурдың мәканына алып баратуғын жол қайда?20
Оларды өз орнына қайтара аласаң ба?
Олардың үйине баратуғын жолды билесең бе?
21
Аўа, сен билесең! Сен олардан бурын туўылғансаң!
Жүдә узақ өмир көрип атырсаң!
22
Сен қар сақланатуғын жерге кирдиң бе?23
Мен оларды апат күнлери ушын,
Урыс ҳәм саўаш күнлери ушын сақлап қойыппан.
24
Жақтылықтың қай жерден келип,
Шығыс самалының қай жерден басланатуғынын билесең бе?
25
Ким нөсер жаўын ушын арна,
Жылдырым ушын жол ашты?
26
Адам жасамайтуғын жерлерге,
Бос қалған шөллерге жаўын жаўдыратуғын ким?
27
Керексиз қуў шөлди суўға қандырып,
Ол жерлерге шөплер өсиретуғын ким?
28
Жаўынның әкеси бар ма?
Шық тамшыларын дүньяға келтирген ким?
29
Муз кимниң қурсағынан шықты?
Аспаннан түскен қыраўды ким туўды?
30
Суўлар тастай болып қатып қалады,
Теңиздиң бети музлап қалады.
31
Үркердиң шынжырларын байлай аласаң ба?32
Жулдызлар топарын өз ўақтында шығара аласаң ба?
Ямаса Жети қарақшыны балалары менен бирге жетелей аласаң ба?
33
Сен аспанға тийисли қағыйдаларды билесең бе?
Ямаса сол нызамларды жер бетинде орната аласаң ба?
34
Үстиме нөсер жаўын жаўсын деп,35
Шақмақларға шағыўды буйыра аласаң ба?
Олар саған: «Бизлер сениң хызметиңдемиз», — дер ме екен?
36
Жүрекке даналық,
Ақылға түсиник берген ким?
37
Бултларды санаўға кимниң даналығы жетеди?
Ким аспандағы суў меслерин аўдарып таслай алады?
38
Сонда шаң ылайға айланып,
Кесеклер бир-бирине жабысады.
39
[39-40] Жас арысланлар уясында жасырынып,40
41
Ғарғаның балалары ашлықтан қаңғып жүрип,
Қудайға жалынғанда,
Оларды азық пенен тәмийинлейтуғын ким?
1
Сен таў ешкисиниң қашан туўатуғынын билесең бе?2
Олардың қанша ай буўаз болып жүретуғынын билесең бе?
Олардың балалайтуғын ўақтын ше?
3
Олар толғатқанда, жүресине отырып,
Баласын дүньяға келтиреди.
4
Олардың балалары ашық жайлаўларда өсип, күшке толады,
Кейин кетип, қайтып келмейди.
5
Қуланға еркинлик берген ким?6
Мен шөл даланы оған үй,
Шорлы жерлерди мәкан қылып бердим.
7
Ол қаладағы шаўқым-сүрен үстинен күледи,
Мал айдаўшының бақырысын еситпейди.
8
Ол отлаў ушын таўларды шарлап,
Өзине көк жайлаў излейди.
9
Жабайы буға саған хызмет етиўге ыразы болып,10
Жериңди айдатыў ушын,
Оны жүўенлеп, гүндеге қоса аласаң ба?
11
Күшли деп, оған исене аласаң ба?
Аўыр ислериңди оған тапсыра аласаң ба?
12
Жабайы өгиздиң егиниңди тасып,
Қырманыңа алып келетуғынына исенесең бе?
13
Түйеқус қанатларын гәрдийип қақса да,14
Түйеқус мәйеклерин жерге қалдырып кетеди,
Ал қум оларды жылытады.
15
Мәйеклер аяқ астында қалып, езиледи,
Жабайы ҳайўан оларды басып кетпей ме, буны ҳеш ойламайды.
16
Түйеқус өз балаларына басқаники сыяқлы қатал,
Мийнетиниң күйип кетиўинен қәўетерленбейди.
17
Өйткени Мен оны даналықтан маҳрум еткенмен,
Оған ақыл да бермегенмен.
18
Бирақ түйеқус қанат жайып жуўырғанда,
Ат ҳәм шабандозды изде қалдырып, үстинен күледи.
19
Атқа күш берген,20
Оны шегиртке киби секиретуғын қылған сен бе едиң?
Оның пысқырып киснегениниң өзи қорқынышлы.
21
Ат туяқлары менен жер тепсинип, өз күшине қуўанып,
Душпанның үстине қарай шабады.
22
Ол қорқыныш үстинен күлип қарап, ҳеш нәрседен сескенбейди,
Қылыштан да қаймықпайды.
23
Оқ салынған қап үстинде шыңғырлайды,
Найза ҳәм семсер жалтылдайды.
24
Ғәзеп пенен рейимсиз жерди тепкилеп,
Кәрнай сестин еситкенде, бир жерде турмайды,
25
Кәрнай шертилген сайын киснеп,
Саўаштың ийисин алыстан сезеди,
Сәркәрдалардың шаўқым-сүренлерин еситеди.
26
Қаршығаның қублаға қарай қанат жайып,27
Бүркит сениң буйрығың менен көтерилип ушып,
Бийикликке уя сала ма?
28
Ол жартаслар үстине мәкан басып, сол жерде жасайды,
Жартастың уша басы — оның қорғаны.
29
Ол сол жерде турып, аң аўлайды,
Оның көзлери олжасын узақтан көреди.
30
Палапанлары қан сорыйды,
Өлик қай жерде болса, ол да сол жерде болады.
31
Жаратқан Ийе сөзин даўам етип, Аюпқа былай деди:32
— Қүдирети күшли Қудай менен тартысып атырған адам енди Оны жолға салмақшы ма?33
Сонда Аюп Жаратқан Ийеге былай деп жуўап берди:34
— Мен санда жоқ бир адамман,35
Бир рет сөйледим, бирақ жуўап бере алмадым,
Екинши рет сөйледим, бирақ артық сөйлемеймен.
1
Жаратқан Ийе қуйын ишинен Аюпқа және былай деди:2
— Еркек киби белиңди беккем буў,3
Сен Мени әдалатсызлықта айыпламақшымысаң?
Өзиңди ақлаў ушын мени қараламақшымысаң?
4
Сенде Қудайдың, яғный Мениң қүдиретимдей қүдирет бар ма?
Даўысың Меники сыяқлы гүркирей ала ма?
5
Егер солай болса, онда өзиңди даңқ ҳәм бәлент мәртебе менен безе,
Уллылық ҳәм салтанатқа бөлен.
6
Ғәзебиңди төгип, шаш,
Тәкаббирлерге көз салып, оларды бойсындыр.
7
Тәкаббирлерге нәзер салып, оларды диз шөктир.
Жаўызларды турған жеринде мылжалап тасла.
8
Олардың ҳәммесин бирге топыраққа көм,
Жүзин кепинге орап, қараңғы дүньяға байлап қой.
9
Сонда оң қолыңның сени қутқарғанын,
Мен де мойныма алайын.
10
Мына бегемотқа қара,11
Оның белинде не деген күши бар,
Қарнындағы булшық етлери қандай беккем!
12
Оның қуйрығы кедр ағашы сыяқлы мықлы,
Жамбасындағы сиңирлери өрим-өрим.
13
Сүйеклери қола бөренелерге,
Қабырғалары темир бақанларға уқсайды.
14
Бегемот Мениң жаратқанларым ишиндеги ең әжайыбы,
Жаратқанның Өзи ғана оған қылыш көтере алады.
15
Таўлар оған азық береди,
Ол жерде барлық жабайы ҳайўанлар ойнақлап жүреди.
16
Бегемот лотос жапырағы астында,
Батпақлықта өскен қамыслар арасында жатады.
17
Лотос жапырақлары оған көлеңке түсирип,
Дәрья бойындағы таллар оны орап турады.
18
Дәрья бурқасынлап ақса да, ол қорқпайды,
Иордан тасып, аўзына келсе де, оған тәсир етпейди.
19
Ким оны көзине түспей, тута алады?
Ким оның мурнынан илмек өткере алады?
20
Ал Лиўятанды ше, балық услайтуғын қармақ пенен услап,21
Оның мурнынан жип өткизип,
Жағына қармақ илдире аласаң ба?
22
Ол саған қайта-қайта жалынып-жалбарынып,
Сениң менен жыллы сөйлесер ме екен?
23
Саған мәңгиге қул болыў ушын,
Сениң менен келисим дүзер ме екен?
24
Қус пенен ойнаған сыяқлы, оның менен ойнай аласаң ба?
Ямаса ермек қылыўы ушын, қызларыңа оны байлап бере аласаң ба?
25
Балықшылар оның ушын саўдаласа ма?
Саўдагерлер оны өз ара бөлисип ала ма?
26
Оның терисин найза менен,
Басын балықшының шанышқысы менен тесе аласаң ба?
27
Қолыңды оған тийгизип көр,
Екинши мәрте тийгизбейтуғын боласаң,
Бул саўашты да ҳеш қашан умытпайтуғын боласаң.
1
Лиўятанды тутыўға үмит етиў пайдасыз,2
Оны қозғаўға ҳеш кимниң батылы бармайды.
Солай екен, онда ким Мениң алдымда тура алады?
3
Оған қарыздар болып қалатуғындай, ким Маған бир нәрсе берди екен?
Аспан астындағы ҳәмме нәрсе — Меники.
4
Мен Лиўятанның дене ағзалары,5
Ким оның терисин сылып ала алады?
Ким оның еки қабат саўытын тесип зақымлай алады?
6
Ким оның аўзын ашып көре алады?
Оның аўзындағы тислери қорқынышлы.
7
Арқасы қатар-қатар қалқаннан исленген,
Олар мөр басылғандай етип, бир-бирине тығыз беккемленген.
8
Олардың бир-бирине жақын жайласқаны соншелли,
Арасынан ҳаўа да өтпейди.
9
Олар бир-бирине тығызланып, жабыстырылған,
Оларды ажыратыў мүмкин емес.
10
Лиўятан түшкиргенде, от шашады,
Оның көзлери таң нуры сыяқлы жайнап турады.
11
Аўзынан жалын лаўлап,
От ушқынлары шашырайды.
12
Мурнынан шыққан түтин,
Жанып турған қамыс үстинде қайнап турған қазанның пуўына уқсайды.
13
Деми көмирди алыстырады,
Аўзынан жалын шашады.
14
Оның күши мойнында,
Оның алдында қорқыныш ойынға түседи.
15
Етиниң қабатлары бир-бирине беккем жабысқан,
Қуймаға уқсайды, ҳеш тербелмейди.
16
Жүреги тастай,
Дигирманның астынғы тасындай қатты.
17
Ол орнынан турғанда, күшлилердиң де ҳүрейи ушады,
Қорқыныштан артқа шегинеди.
18
Оны қылыш та кеспейди,
Оған найза да, қанжар да, оқ та өтпейди.
19
Темир оған сабан киби,
Қола шириген терек киби көринеди.
20
Атылған оқлар оны қашыўға мәжбүрлей алмайды,
Сақпаннан атылған тас ол ушын қаўықтай нәрсе.
21
Шоқмар менен урған оған сабан менен урғандай,
Өзине ылақтырылған семсерлердиң сестине күледи.
22
Денесиниң астынғы теңгелери гүзениң өткир сынықларына уқсайды,
Ылайдың үстинде жатса, түйек айдалғандай из қалдырады.
23
Түпсиз терең ийиримди ол қазан киби қайнатады,
Теңизди қайнап турған май киби тастырады.
24
Ол изинде нурлы из қалдырады,
Көргенлер теңиздиң ақ шашы бар деп ойлайды.
25
Жер бетинде оның теңи-тайы жоқ,
Ол қорқынышты билмейтуғын етип жаратылған.
26
Ол барлық тәкаббирлерге пәс нәзер менен қарайды,
Ҳәм барлық менменлердиң патшасы.
1
Сонда Аюп Жаратқан Ийеге былай деп жуўап берди:2
— Мен билемен, Сениң қолыңнан ҳәмме нәрсе келеди,3
Сен: «Билимсизлик пенен Мениң қарарымды қаралап атырған мына адам ким өзи?» — деп сораған едиң.
Аўа, мен өзим түсинбеген нәрселер ҳаққында,
Ҳасла түсиниўге ақылым жетпейтуғын уллы ислер ҳаққында сөйледим.
4
Сен және: «Сен дыққат пенен тыңла, Мен сөйлейин,
Мен сорайын, сен жуўап бер», — деген едиң.
5
Бурын мен Сен туўралы тек қулақларым менен еситкен едим,
Ал ҳәзир Сени өз көзлерим менен көрип турман.
6
Сонлықтан бурынғы айтқанларыма өкинип,
Тәўбе қылып, топырақ пенен күлде отырман.
7
Жаратқан Ийе Аюп пенен сөйлесип болғаннан соң, теманлы Элифазға тил қатып, былай деди: «Мениң саған ҳәм сениң еки достыңа қәҳәрим келди. Сизлер Мен туўралы қулым Аюп сыяқлы дурыс сөйлемедиңлер.8 Енди жети буға ҳәм жети қошқар алып, қулым Аюпқа барыңлар ҳәм өзлериңиз ушын жандырылатуғын қурбанлық усыныңлар. Қулым Аюп сизлер ушын дуўа етеди. Мен оның дуўасын қабыл етемен ҳәм ақмақлығыңыз ушын сизлерди жазаламайман. Сизлер Мен туўралы қулым Аюп сыяқлы дурыс сөйлемедиңлер».
9 Солай етип, теманлы Элифаз, шуўахлы Билдад ҳәм наамалы Софар Жаратқан Ийениң айтқанларын орынлады. Жаратқан Ийе де Аюптың дуўасын қабыл етти.
10
Аюп дослары ушын дуўа еткеннен соң, Жаратқан Ийе оның ҳал-жағдайын бурынғы қәлпине келтирип, бурын болған нәрселериниң ҳәммесин еки есе қылып қайтарып берди.11 Аюптың аға-инилери, апа-қарындаслары ҳәм оны бурын танығанның ҳәммеси оның үйине келип, Аюп пенен бирге аўқатланды. Олар Жаратқан Ийениң басына салған барлық сынақлары ушын Аюпқа кеўил айтты ҳәм тәселле берди. Олардың ҳәр бири Аюпқа бир теңге гүмис ҳәм бир алтын сырғадан сыйға берди.
12
Жаратқан Ийе Аюптың соңғы күнлерин бурынғысынан да бетер жарылқады. Енди онда он төрт мың қой, алты мың түйе, бир мың жуп өгиз ҳәм мың урғашы ешек болды.13 Және де, Аюптың жети ул ҳәм үш қызы болды.
14 Ол биринши қызына Емима, екиншисине Кесиа, үшиншисине Керен-Ҳаппух деп ат қойды.
15 Үлкениң ҳеш бир жеринде Аюптың қызларындай сулыў қызлар болмады. Әкеси Аюп қызларына аға-инилери менен бирдей мийрас ажыратып, еншиге берди.
16
Буннан кейин, Аюп және бир жүз қырық жыл жасап, төрт әўлад көрди.17 Солай етип, Аюп узақ ҳәм мазмунлы өмир сүрип, дүньядан көз жумды.