1

1 Jeremias ayvu oĩa Hilquias raꞌy Jeremias ayvu oĩa. Haꞌe vaꞌe ma Benjamim yvy re Anatote tetã py sacerdote ikuai vaꞌe regua.

2 Ixupe ma Senhor ombou oayvu Amom raꞌy Josias Judá pygua huvixa treze maꞌetỹ re ma oĩ jave py.

3 Haꞌe gui Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa oĩ jave ju ayvu omombeꞌu Josias raꞌy Zedequias treze maꞌetỹ re oĩa peve, haꞌe gui Jerusalém tetã gui escravo-rã ogueraapaa ma rire peteĩ nhiruĩ jaxy peve ju.

4 Haꞌe gui xevy pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

5 — Nderyruꞌi py xee romoingo eꞌỹ mbove xee roikuaa ma voi, ndetuiꞌi eꞌỹ mbove roiporavo vy romoĩ profeta-rã yvy regua kuery pe xeayvu remombeꞌu aguã — heꞌi.

6 Haꞌe ramo xee ambovai: — Ai Senhor Xeruete! Neꞌexa, xee ma ndaxeayvu kuaai, mbaꞌeta xekyrĩ teri.

7 Vaꞌeri Senhor aipoeꞌi xevy: — Ndaꞌevei “Xekyrĩ teri” ꞌre aguã. Mbaꞌeta reo ꞌrã xee romondoukaa katy rei, haꞌe remombeꞌupa ꞌrã ndevy xeayvuague haꞌe javi.

8 Ekyje eme haꞌe kuery renonde, mbaꞌeta xee aiko ꞌrã ndereve rogueraa jepe aguã — heꞌi Senhor.

9 Haꞌe gui Senhor okuaveꞌẽ vy opoko xejuru re. Haꞌe vy aipoeꞌi xevy: — Neꞌexa, ndejuru py amoĩ xeayvu.

10 Haꞌe rami vy kovaꞌe ára guive ma rombopoꞌaka yvy regua kuery haꞌe huvixa kuery openaa ikuai vaꞌe re, reipeꞌa haꞌe reity aguã, rembovaipa haꞌe remboaꞌy aguã, haꞌe gui remopuꞌã haꞌe renhotỹ ju aguã.

11 Amêndoa ꞌy oexa ukaague Teĩgue ju Senhor ijayvu vy aipoeꞌi xevy: — Jeremias, mbaꞌe nunga tu rexa? Ambovai: — Aexa peteĩ yvyraꞌi amêndoa ꞌy — haꞌe.

12 Haꞌe rami rã Senhor aipoeꞌive ju: — Haꞌevea rami rexa, mbaꞌeta xeayvuague re xee amaꞌẽ ꞌrã ojeupitypa aguã. Haꞌe kuery ayvu py ma ayvu “Amêndoa ꞌy” nhaendu rã “Amaꞌẽ ꞌrã” nhaendua rami raiꞌi.

13 Oja tata áry oĩ vaꞌe oexa ukaague Teĩgue ju Senhor ombou oayvu xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Mbaꞌe tu rexa? Ambovai: — Aexa peteĩ oja tata áry oĩ vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma ijuru kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ojeroꞌa oiny — haꞌe.

14 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌive ju xevy: “Kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui onheẽ ꞌrã ouvy mbaꞌemo vai yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi áry.

15 Mbaꞌeta xee aenoĩmba ꞌrã kuaray ijapuꞌaꞌia katy ikuai vaꞌe regua. Haꞌe ramo haꞌe kuery oupa ꞌrã. Haꞌe rami vy Jerusalém tetã rokẽ katyꞌi peteĩ-teĩ regua ruvixa omoĩ ꞌrã guenda opena atyrã, tetã kora yvýry, Judá regua tetã haꞌe javi kora yvýry guive”, heꞌi Senhor.

16 “Haꞌe vaꞌe tetã pygua kuery rovai xeayvu ꞌrã heko vaiague re ambopaga aguã. Mbaꞌeta xerejapa vy amboae ramigua nguuete pe oapy okuapy heakuã porã vaꞌe, opo py ae ojapo vaꞌekue rive ombojerovia vy.

17 Haꞌe rã ndee ma eiko katu ke. Haꞌe vy tereo, haꞌe kuery pe emombeꞌu xeayvuague haꞌe javi. Enhemondyi eme haꞌe kuery renonde, ajapo eꞌỹ aguã haꞌe kuery renonde renhemondyive ete aguã rami.

18 Neꞌexa, kovaꞌe ára romoĩ peteĩ tetã ikorapa vaꞌe rami, haꞌe ijyta ferro guigua haꞌe tetã kora overa vaꞌe guigua rami neretã pygua kuery haꞌe javi rovai ndeayvu aguã, Judá pygua huvixa kuery, yvatekueve, sacerdote kuery haꞌe neretarã kuery rovai.

19 Haꞌe kuery ndere opuꞌã teĩ ndaꞌipoꞌakai ꞌrã, xee rogueraa jepe aguã ndereve aiko ramo”, heꞌi Senhor.

2

1 Nhanderuete oayvu teĩ heta vaꞌe kuery onheꞌẽ raxavea re ijayvuague Haꞌe gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

2 “Tereo, haꞌe ejapukai Jerusalém pygua kuery oendupa aguã: Po rami Senhor ijayvu: ‘Xee ma xemaꞌenduꞌa nekunhataĩ jave xee aipotaa rami reikoague re, haꞌe xere remenda ramo jave xerayvuague re, tekoa eꞌỹa, yvy mbaꞌety jipoia rupi teĩ xerupive reikoague re. Apy ma ojeupegua kuery pe Nhanderuete ijayvu guaꞌyxy pe rami.

3 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave py ma Senhor pe ete Israel kuery ikuai, mbaꞌemo raꞌyĩgue porãgueve ixupe guarã omonoꞌõ ypy pyre rami. Haꞌe kuery mombaxea kuery ma ipo kyꞌa vaꞌe meme onhemoingo, hiꞌáry mbaꞌemo vai ou guive’ ”, heꞌi Senhor.

4 Pendu ke Senhor ayvu, Jacó haꞌe Israel kuery haꞌe javi.

5 Po rami Senhor ijayvu: “Mbaꞌe nunga ndaꞌu peneramoĩ kuery oexa xere, xegui ojepeꞌapa aguã? Mbaꞌeta mbaꞌemo raꞌangaa ovare eꞌỹ vaꞌe re rive ovapa vy haꞌe kuery ae ju ovare eꞌỹ vaꞌe onhemoingo.

6 Haꞌe kuery joupe-upe neĩ noporandui: ‘Mamo ndaꞌu oĩ Senhor Egito yvy gui nhanerenoẽare? Mbaꞌeta tekoa eꞌỹa rupi nhandereraa vaꞌekue, yvy piru reia haꞌe yvykua anho oĩa, yvy piru haꞌe manoa ꞌã oĩa rupi, yvy avave rei oguataa eꞌỹa haꞌe noĩaia rupi’, ndeꞌi.

7 Haꞌe gui xee rogueru vaꞌekue yvy porãa re, pekaru aguã mbaꞌemoꞌa haꞌe mbaꞌemo porã oiko vaꞌe re. Haꞌe rami teĩ haꞌe py pevaẽmba ma rire pemongyꞌapa, yvy xevy guarã vaꞌekue pejapo ojeguaru pyrã.

8 Sacerdote kuery ‘Mamo tu oĩ Senhor?’ ndeꞌi, lei re nhomboꞌe vaꞌety voi ndaxekuaa potai okuapy. Joe opena vaꞌety kuery xenheꞌẽ raxave okuapy, haꞌe rã profeta kuery ma Baal rery rupi rive ijayvu vy ovare eꞌỹ vaꞌe rakykue rupi ikuai.”

9 Ndojeroviai reipa okuapyague re ijayvuague Senhor aipoeꞌive ju: “Xeayvuve tema ꞌrã peẽ kuery reko re. Penderaꞌy raꞌy kuery pe voi xeayvu.

10 Peaxa haꞌvy yeꞌẽ rovai Chipre haꞌe ijyvýry yvy ikuai vaꞌe re, haꞌe peikuaa pota. Quedar katy guive pemondouka penembiguai kuery, toikuaa pota porãmba, peikuaa aguã haꞌe ramigua peteĩve henda py ndoikoi paa re.

11 Tyrã pa oiko teve amboae regua nguuete kuery omboekovia vaꞌe, nguuete eꞌỹ guive oguereko teĩ? Haꞌe rami teĩ xevygua kuery tu mbaꞌeverã ovare eꞌỹ vaꞌe re omboekovia Omoexakãa.

12 Yva regua kuery, penhemondyi ke haꞌe nunga gui! Pekyjepa, haꞌe peryryipa”, heꞌi Senhor.

13 “Mbaꞌeta xevygua kuery ma mokoĩ henda py ojapo vai: jypy ojepeꞌapa yy imarã eꞌỹ vaꞌe xee ameꞌẽ vaꞌe gui, haꞌe gui ygua ojeupe guarã ae ojoꞌo. Haꞌe vaꞌe ma ovopa rei vy yy ndopytaia guive.

14 “Israel kuery ndaꞌu escravo ikuai teve? Joo py tembiguairã haꞌe kuery ituiꞌi vaꞌekue teve? Haꞌe rami eꞌỹ ramo mbaꞌe re tu omboꞌa pyrã ikuai?

15 Haꞌe kuery rovai ma guary raꞌy kuery okororõ ratã ꞌrã okuapy, ombovaipa ꞌrã guive ijyvy. Apy guary raꞌy kuery re ijayvua py ma haꞌe kuery rovaigua kuery re ijayvu (50.7; Salmo 57.4; Isaías 5.29). Haꞌe ramo haꞌe kuery retã okaipa, jipovei haꞌe py oĩ vaꞌerã.

16 Neakã ma Mênfis haꞌe Tafnes pygua kuery voi onhopĩmba. Haꞌe vaꞌe jave py hovaigua kuery ojavyky rei ꞌrã inhakã onhopĩmbaa py .

17 Haꞌe nunga haꞌe javi oiko ndevy, tape porã rupi Senhor nderuete nderereko teĩ ixugui rejepeꞌa rire.

18 Haꞌe gui aỹ mbaꞌerã tu Egito yvy katy reo ꞌrã Nilo yakã gui reyꞌu aguã? Haꞌe rami eꞌỹ vy, mbaꞌerã tu Assíria katy reo ꞌrã Eufrates yakã gui reyꞌu aguã?

19 Ndereko vaia ae ndeapo vai ꞌrã, rejerovia etea rupi eꞌỹ reikoa oikuaa ukaa ꞌrã ndereko vaia. Haꞌe gui ma eikuaa pota povaꞌe nunga re, mbaꞌeta Senhor nderuete gui rejepeꞌa rire rendu ꞌrã ndaꞌevei etea haꞌe iro vaikue vaꞌe anho, xerenonde nderejererokyjei rire”, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.

20 Baal pe rive Israel kuery ikuaia re ijayvuague “Yma ma canga ndere oĩ vaꞌe amopẽmba, haꞌe ndejokuaague amondopa ꞌrãgue, teĩ ndee ma ‘Xee ndaikoxei ndevy’, ꞌre xevy. Mbaꞌeta yvyꞌã yvate ikuai vaꞌe rupi, haꞌe yvyra hovana vaꞌe haꞌe javi guy rupi renheno vy ndetavy.

21 Xee ae ronhotỹ vaꞌekue uva rembypy iporã vaꞌe rami, haꞌyĩgue iporãve vaꞌe anho regua. Haꞌe rami rire teĩ mbaꞌexa tu uva iro vaꞌe anho remeꞌẽ xevy?

22 Kavõ py rejau, haꞌe ikyꞌakue mboia reikyty vaipa teĩ xerenonde ojekuaa teri ndereko vaia kyꞌa”, heꞌi Senhor Nhanderuete.

23 “Mbaꞌexa tu aipoꞌre: ‘Xekyꞌaa noĩ, xee tu ndaikoi rima Baal raꞌangaa kuery re’, ꞌre? Haꞌe rami teĩ emaꞌẽ na yvyꞌã guy rupi ndepypo ojekuaa vaꞌe re, eikuaa pota na mbaꞌe pa rejapoague re. Camelo raꞌy inhakuã vaꞌe tape rupi ojevy-jevy oikovy vaꞌe rami reiko,

24 haꞌe mburika kaꞌaguy regua tekoa eꞌỹa rupi ava oeka vy yvytu rupi oetũ oikovy vaꞌe rami. Avave rei ndojokoi ꞌrã ojapoxe vaꞌe ojapo aguã gui, hekaa kuery ikaneꞌõ eꞌỹ re ojou ꞌrã guive, haꞌe rami aguã jaxy ovaẽ nhavõ.

25 Enheangu ke ndepy rei re eꞌỹ renha aguã, neĩ ndejyryvi remo peve eꞌỹ guive. Vaꞌeri ndee aipoꞌre: ‘Any, ndaꞌevei teve. Mbaꞌeta amboae regua ruete kuery xee ayvu vy aa ꞌrãe hakykue’, ꞌre.

26 “Haꞌe gui imonda vaꞌe ojopya rã oxĩmbaa rami avi Israel kuery voi oxĩmba aguã rami ikuai: heta vaꞌe kuery, huvixa kuery, yvatekueve, sacerdote haꞌe profeta kuery voi.

27 Mbaꞌeta haꞌe kuery ma yvyra guigua pe rive ꞌrã ‘Ndee ma xeruete’, heꞌi, haꞌe ita guigua pe ‘Ndee ma xemoingoare’, heꞌi ꞌrã. Mbaꞌeta xea katy haꞌe kuery ikupe okuapy, hova eꞌỹ. Haꞌe rami teĩ ikuai axy vy ma ‘Epuꞌã ke, orereraa jepe’, heꞌi ꞌrã xevy.

28 Haꞌe gui mamo tu ikuai penderuete kueryrã peẽ ae pejapo vaꞌekue? Tove haꞌe kuery ae tomyĩ, pendekuai axy rã pendereraa jepe aguã. Mbaꞌeta peẽ Judá pygua kuery, penderuete ramigua heta pereko, peteĩ-teĩ tetã py.

29 Mbaꞌe re tu pendeayvu rei ri xere? Mbaꞌeta peẽ kuery haꞌe javi xerovai pejejavy vaꞌe”, heꞌi Senhor.

30 “Penderaꞌy kuery ambopaga rive, mbaꞌeta xevy pe nonhemoꞌarandu ukai. Haꞌe peẽ kuery ma pendekyxe py ae pejuka profeta kuery, guary nhomondoropa vaꞌe rami.

31 Peẽ aỹgua kuery, peikuaa pota na Senhor ayvu re. Xee ndaꞌu peẽ Israel kuery pe ajapo vai ri teve tekoa eꞌỹa, eꞌỹ vy yvy pytũ poyivea py rami? Haꞌe rami teĩ mbaꞌe re tu xevygua kuery aipoeꞌi: ‘Ore ma rooxea katy rei ꞌrã roo! Ndorojevyvei ꞌrã ndevy!’ heꞌi okuapy?

32 Haꞌe rami avi kunhataĩgue ndaꞌu hexarai ꞌrã ri ojeguaarã re, haꞌe rami eꞌỹ vy omenda vaꞌerã vaꞌe hexarai ꞌrã ri okuꞌakuaa re? Haꞌe rami teĩ xevygua kuery ma hexaraipa xegui, mbovy ára rei eꞌỹ.

33 “Peẽ ma peikuaa porã pemoaruã vaꞌe rakykue rupi peo aguã. Haꞌe rami aguã re kunhague itavy rei vaꞌe voi oikuaa ꞌrã pendegui.

34 Haꞌe rami teĩ pendeao apy re ma iporiaukueꞌi haꞌe oiko riveꞌi vaꞌekue ruguy oĩ. Haꞌe kuery imondaa rupi eꞌỹ teĩ pexa vy pejuka vaꞌekue. Haꞌe ramigua haꞌe javi pejapo

35 teĩ aipopeje ꞌrã: ‘Xee ma xepo kyꞌa vaꞌeꞌỹ teve. Xere ma ndoui ꞌrã Nhanderuete poxya’, peje. Neꞌexa, ‘Ndajejavyi’ peje ramo xee aikuaa pota ꞌrã pendere.

36 Peikoaty gui pejepeꞌa merami rive ꞌrã. Mbaꞌeta Assíria pygua kuery napenepytyvõi vy penemoxĩmbaague rami avi Egito pygua kuery voi penemoxĩmba ꞌrã.

37 Mbaꞌeta haꞌe kuerya gui peo ju ꞌrã peneakã re pepoko reve, mbaꞌeta pejeroviaa vaꞌe kuery ma Senhor oeja ramo haꞌe kuery po py ndapejoui ꞌrã mbaꞌeve.”

3

1 Heta vaꞌe kuery ojejavy vaꞌekue ri Nhanderuete omboaxy ju aguã re ijayvuague “Xapyꞌa rei peteĩ ava opoi ꞌrã guaꞌyxy gui, haꞌe rã kunha vaꞌe omeguea gui oo vy omenda ju ꞌrã ava mboae re. Haꞌe gui haꞌe vaꞌe kunhaa py ndaꞌu ime ae ojevy ꞌrã imerã? Any, haꞌe ramigua oiko vaꞌe rire yvy haꞌe javi opyta ꞌrãgue omongyꞌa pyre. Haꞌe kuery pegua lei rami vy itavy reia py ijyvy opyta ꞌrã ikyꞌapa vaꞌe . Haꞌe gui peẽ kuery voi mbovy eꞌỹ pemoaruã vaꞌe kuery reve pendetavy rei vaꞌekue. Haꞌe rami ete teĩ pejevy ju xevy”, heꞌi Senhor.

2 “Pemaꞌẽ na yvyty ita anho reia re, haꞌe pexa. Mamo tu oĩ pendetavy rei eꞌỹague? Mbaꞌeta tape ikuai vaꞌe rupi peguapy pemoaruã vaꞌe kuery pearõ vy, Arábia pygua tekoa eꞌỹa rupi omaꞌẽ mbegue oinya rami. Haꞌe rami vy pemongyꞌapa ma pendeyvy pendetavy reia haꞌe pendereko vaia py.

3 Haꞌe nunga rupi ae xee namboꞌokyvei, maꞌetỹa pyau jave teĩ. Haꞌe rami teĩ peẽ ma itavy rei vaꞌe rami penderova re pexa uka napexĩ kuaaveia.

4 Anhetẽ aỹ ma voi xevy pejapukai rive vy aipopeje: ‘Xeru, ndee ma xekyrĩ guive xerayvu vaꞌe reiko.

5 Rakaꞌe peve ꞌrã tu ndepoxya rupi reiko? Tyrã pa opa peve ete ꞌrã teve ndepoxy?’ peje. Tá, haꞌe rami ae xevy pendeayvu vaꞌeri pejejavyve tema ꞌrã peẽ ae peipotaa rami rive”, heꞌi Senhor.

6 Haꞌe gui huvixa Josias oĩ jave Senhor aipoeꞌive ju xevy: “Rexa teve Israel kuery kunha itavy rei vaꞌe rami anhetẽ rupi eꞌỹ ikuaia? Mbaꞌeta oopa ꞌrã yvyty yvate vaꞌe áry, haꞌe yvyra hovana vaꞌe haꞌe javi guy rupi, opa marã rei ꞌrã itavy haꞌe py.

7 Haꞌe gui xee aexaꞌã teĩ haꞌe rami ete oiko ma rire xevy ju ojevy aguã, vaꞌeri ndojevyi. Haꞌe nunga ma ikypyꞌy itavy rei vaꞌe Judá oexapa.

8 Mbaꞌeta Israel kuery itavy reia haꞌe javi re xee amondoukapa, haꞌe ixupe ameꞌẽ imondovy kuaxia romendaague ambovaipa aguã regua. Haꞌe rami teĩ ikypyꞌy Judá nonhemboaxyi aexaa py. Haꞌe rami ꞌrãgue py haꞌe voi oo vy itavy reia rupi oiko avi. Apy mokoĩ kunha joegua oikoa rami ijayvu Israel haꞌe Judá kuery re, Israel kuery ojejavyague rami ae ju Judá kuery ojejavy avi ramo. Haꞌe vaꞌe jave py ma Israel kuery ojejavyague re Nhanderuete escravo-rã omondoukapa ijyvy gui mombyry (2 Reis 17.6-20).

9 Haꞌe gui itavy reia gui nonhemboaxyi vy omongyꞌapa oyvy. Mbaꞌeta ita haꞌe yvyra guigua pe rive oikoa py itavy rei tema oikovy.

10 Haꞌe rami ete teĩ ikypyꞌy Judá anhetẽ rupi eꞌỹgua vaꞌe vy ndojevyi xevy opyꞌa haꞌe javi py, ojevy merami rive”, heꞌi Senhor.

11 Senhor aipoeꞌi xevy: “Haꞌe rami ete Israel kuery itavy rei vaꞌeri Judá kuery gui heko porãve vaꞌe ikuai.

12 Haꞌe nunga rupi tereo, povaꞌe ayvu emombeꞌu kuaray ijapuꞌaꞌia katy rupi. Haꞌe vy aipoꞌre: ‘Israel kuery pendetavy rei vaꞌe, pejevy na. Haꞌe ramo ma pendeꞌáry xee nambouvei ꞌrã xepoxya, anhomboaxy vaꞌe vy’, heꞌi |yhwh{Senhor.} ‘Ndaxepoxy riaevei ꞌrã guive.

13 Haꞌe rami avi peikuaa pota na pendeko vaia re, peikuaa pota Senhor penderuete rovai pejejavyague re, mbaꞌeta yvyra hovana vaꞌe haꞌe javi guy rupi pendetavy rei, xeayvu re ndapejapyxakai guive’, heꞌi Senhor.”

14 “Pejeko rerova ke”, heꞌiague “Xeraꞌy kuery xenheꞌẽ rendu eꞌỹ vaꞌe, pejeko rerova ke, mbaꞌeta xee ae ma peneme rami aiko. Haꞌe nunga rupi peteĩ-teĩ tetã gui xee rogueru ꞌrã peteĩ, haꞌe peteĩ-teĩ regua gui mokõ-mokoĩ ꞌrã rogueru. Haꞌe vy rogueraa ju ꞌrã Sião py”, heꞌi Senhor.

15 “Haꞌe py amoĩ ꞌrã peẽ kuery re opena vaꞌerã xee rami ipyꞌa vaꞌe. Haꞌe vaꞌe kuery ma pendere opena ꞌrã oikuaapa haꞌe oꞌarandu reve.

16 Haꞌe rami rire pendereta ju ꞌrã yvy re, penderaꞌy kuery reta ꞌrã guive. Haꞌe vaꞌe jave ma napendeayvuvei ꞌrã Senhor guexeve guarã ojapo vaꞌekue ryru re, mbaꞌeta haꞌe nunga re naꞌimaꞌenduꞌaavei ꞌrã, ‘Oata’ ndaꞌeai ꞌrã guive. Neĩ hekovia ndojapoai ꞌrã amboae”, heꞌi Senhor.

17 “Haꞌe vaꞌe jave ma Jerusalém tetã pe ‘ Senhor renda’ ꞌea ꞌrã. Haꞌe py ma haꞌe javi regua onoꞌõmba ꞌrã Senhor rery rupi, haꞌe vy inhakã ratã reia rupi veꞌỹ ꞌrã ikuai.

18 Haꞌe vaꞌe ára ma Judá kuery peteĩ rami ꞌrã ikuai Israel kuery reve. Haꞌe vy kuaray ijapuꞌaꞌia katy yvy itui vaꞌe gui joupive peju ꞌrã pendeyvyrã peneramoĩ kuery pe ameꞌẽ vaꞌekue katy.

19 “Xejeupe ae aipoaꞌe vaꞌekue: ‘Xee rogueruxe teĩ xeraꞌy kuery mboae mbyte, haꞌe pendevy ameꞌẽxe yvy oipotavepy, amboae regua kuery yvy gui iporãve vaꞌe.’ Aipoaꞌeve ju: ‘Xevy pe “Xeru” peje ꞌrã, xegui ndapejepeꞌavei ꞌrã guive’, haꞌe.

20 Haꞌe rami teĩ peẽ Israel kuery, kunha ome gui opoi nhemi vaꞌe rami avi peẽ voi xero py peiko itavy nhemi vaꞌe rami”, heꞌi Senhor.

21 “Yvyty yvateve vaꞌe-vaꞌe rupi onhendu peteĩ ayvu, Israel kuery ojaeꞌo haꞌe ojerure nhendu okuapy ramo. Mbaꞌeta haꞌeve eꞌỹa rami rei pendekuai, Senhor penderuete gui penderexaraipa rire.

22 Pejevy ke, xeraꞌy kuery xenheꞌẽ rendu eꞌỹ vaꞌe. Haꞌe ramo xee amonguera ꞌrã xenheꞌẽ rendu eꞌỹague gui”, heꞌi. Haꞌe ramo aipoꞌea: “Apy ma orekuai, roju ma ndea py. Mbaꞌeta ndee ma Senhor oreruete.

23 Anhetẽ ete ae yvyꞌã ikuai vaꞌe áry rupi rojekorea rupi orekuai, yvyty áry rupi oretavy rei vaꞌekue. Mbaꞌeta Senhor Oreruete re anho oĩ ore Israel kuery roo jepe aguã.

24 Mbaꞌemo orekyrĩ jave guive oremoxĩmbaarã pe rive orekuaia rupi rombovaipa oreramoĩ kuery ombaꞌeapoa rupi ojou vaꞌekue. Haꞌe ramo hymba vexaꞌi kuery, vaka jipovei, taꞌy kuery haꞌe tajy kuery voi.

25 Roꞌapa ꞌrãꞌvy roxĩmbaa py, mbaꞌeta roiko kuaa eꞌỹ reia oreaoꞌipa. Mbaꞌeta rojejavy Senhor Oreruete rovai, ore haꞌe oreru kuery, orekyrĩ guive kovaꞌe ára peve. Noroendu potai vaꞌekue Senhor Oreruete ayvu”, ꞌea.

4

1 “Haꞌe ramo Israel kuery, pejevyxe ri vy ke xevy pe ete pejevy”, heꞌi Senhor. “Peipeꞌapa ojeguarupy xerenonde gui, haꞌe pejepeꞌave eme xegui.

2 Anhetẽ rupi, ꞌarandua haꞌe teko porãa rupi pendekuai reve peura xee Senhor aikove vaꞌe rery rupi. Haꞌe rami ri pendekuai ramo yvy regua kuery xereroporaei ꞌrã okuapy, haꞌe rã xee amoingo porãmba ꞌrã”, heꞌi.

3 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi Judá haꞌe Jerusalém pygua avakue pe: “Pereko katu pyau penembaꞌetyrã, haꞌe penhotỹve eme juu mbyte rupi.

4 Avakue Judá haꞌe Jerusalém pygua, pendepire pemboiague rami Senhor peguarã peikyꞌaꞌo avi ke penekuraxõ, xepoxya tata rami oẽ vy penderapy eꞌỹ aguã imboguearã oiko eꞌỹ re, pendeko vaia rupi pendekuai rire.”

5 Kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui mbaꞌemo vai ou aguã re ijayvuague “Pendu uka na Judá yvy re, pejapo Jerusalém tetã py oendua aguã rami. Haꞌe vy aipopeje: ‘Pemonheꞌẽ ke mimby guaxu yvy re!’ Pejapukai ratã vy aipopeje: ‘Penoꞌõmba ke, nhanha jaike tetã ikorapa vaꞌe py!’ peje.

6 Pemopuꞌã ke imoꞌamy bandeira Sião katy peo aguã. Pejava na, pemboare eme. Mbaꞌeta xee ajapo ꞌrã kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui mbaꞌemo vai ou aguã rami nhomomba etearã.

7 Mbaꞌeta guary ma ituiaty gui oẽ ma ouvy yvy regua kuery mombaarã. “Guary” heꞌia ma Babilônia pygua kuery ombou aguã re Nhanderuete ijayvu vy, ojeupegua kuery ojejavyague re ombopaga aguã. Ou ae ma, oĩaty oeja ma ouvy pendeyvy haꞌe peneretã ikuai vaꞌe ombovaipa aguã, avave rei noĩavei aguã rami.

8 Haꞌe nunga rupi pendejee pemoĩ ao penhemboaxya regua. Peneraxẽ haꞌe pejaeꞌo, mbaꞌeta Senhor ipoxy etea ndoaxa rivei ꞌrã nhandegui.

9 Haꞌe vaꞌe ára ma huvixa kuery ndaꞌipyꞌa guaxuvei ꞌrã, sacerdote kuery onhemondyipa ꞌrã, haꞌe profeta kuery voi okyjepa ꞌrã”, heꞌi Senhor.

10 Haꞌe ramo xee aipoaꞌe: “Ai Senhor Xeruete! Kore rembotavy uka raꞌe kovaꞌe tetã Jerusalém pygua kuery, ‘Pendekuai porã ꞌrã’, ꞌre uka vy. Haꞌe rami teĩ kyxe ou ma orenheꞌẽ re peve”, haꞌe.

11 Haꞌe vaꞌe jave py kovaꞌe tetã Jerusalém pygua kuery pe Senhor aipoeꞌi ꞌrã: “Xevygua kuery re yvytu haku vaꞌe oipeju ꞌrã yvyꞌã ita anho reia gui, mbaꞌemo pirekue omboveve aguã eꞌỹ guive, neĩ oikyꞌaꞌo aguã eꞌỹ.

12 Haꞌe rami aguã gui yvytu xea guigua ou vaꞌe ma hatãve ete ꞌrã. Haꞌe rami vy xeayvu ꞌrã haꞌe kuery opaga aguã re”, heꞌi.

13 Neꞌexa, pee ma arai rami ou oiny imombaarã, ikaróxa ma yvytu atã vaꞌe rami ou. Hymba kavaju kuery ma taguato gui inhakuãve vaꞌe. Ndaꞌevei ete nhandevy! Nhanemomba ta ma!

14 “Haꞌe gui Jerusalém pygua kuery, peo jepe aguã peikyꞌaꞌo ke penekuraxõ mbaꞌemo vai oĩ vaꞌe gui! Rakaꞌe peve tu pendepyꞌa re pemoĩ ꞌrã haꞌeveꞌỹa rami rei pendekuai aguã?

15 Mbaꞌeta Dã tetã guive peteĩ ayvu onhendu, yvyꞌã reia Efraim re oĩ vaꞌe guive omombeꞌua mbaꞌemo vai oikoague.

16 Perojapukai yvy regua ikuai vaꞌe pe, pendu uka Jerusalém tetã re mbaꞌemo oiko vaꞌerã. Haꞌe vy aipo peje: ‘Peteĩ yvy mombyry ete vaꞌe gui ou tetã jokoarã kuery, ojapukai jogueruvy Judá yvy re tetã ikuai vaꞌe haꞌe javi re’, peje.

17 Mbaꞌeta haꞌe kuery ojokopa ꞌrã Jerusalém mbaꞌety re opena vaꞌe oarõa rami, haꞌe pygua kuery xerovai ikuai rire”, heꞌi Senhor.

18 “Mbaꞌeta pendereko vai haꞌe mbaꞌemo vai pejapoaty ojapo haꞌe nunga pendeꞌáry ou aguã rami. Pendere oiko ta vaꞌe ma iro vaikue vaꞌe, penekuraxõ re peve ꞌrã oo.”

19 Ai xekuraxõ, xekuraxõ! Xee narombaraetevei ma haxy! Ai xekuraxõ renda! Xekuraxõ otytypa rei oiny! Akyrirĩ aguã ndaꞌevei, mbaꞌeta xenheꞌẽ py aendu mimby guaxu joe opuꞌãa pygua omonheꞌẽa vaꞌe ramigua.

20 Mbaꞌemo vai oiko jepi rã omombeꞌua, yvy jave re ombovaipaa ramo. Xerekoa voi ombovaipaa vyvoi, xapyꞌaꞌi py aĩaty ivaipa.

21 Rakaꞌe peve ndaꞌu aexa ꞌrã haꞌe kuery bandeira omopuꞌã rã, haꞌe aendu ꞌrã mimby guaxu omonheꞌẽ rã?

22 “Xevygua kuery ma naꞌinhakã porãveipa, ndaxekuaavei ma rire. Taꞌy kuery hiꞌarandu eꞌỹ vaꞌe ikuai, oendu kuaa veꞌỹ vaꞌe. Mbaꞌemo vai ojapo aguã re anho hiꞌarandu, haꞌe rã iporã vaꞌe ma ndojapo kuaavei.”

23 Yvy re amaꞌẽ rã natãi, mbaꞌeve noĩ. Yva re ju amaꞌẽ rã peteĩve henda py naexakãi.

24 Yvyty ikuai vaꞌe re amaꞌẽ rã oryryipa, yvyꞌã ikuai vaꞌe voi oryryipa avi.

25 Amaꞌẽ rã avakue jipoavei, guyra yvate rupi oveve vaꞌe voi ojavapa raꞌe.

26 Amaꞌẽve ju rã yvy iporã vaꞌekue opyta raꞌe tekoa eꞌỹa, haꞌe tetã ikuai vaꞌekue oitypaa Senhor renonde, ipoxy ete ramo.

27 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Yvy jave rupi ivaipa ꞌrã. Haꞌe rami teĩ pavẽ eꞌỹ ꞌrã amokanhy.

28 Haꞌe nunga rupi yvy re ojaeꞌoa ꞌrã, yva pytũmba ꞌrã guive. Mbaꞌeta xeayvu haꞌe anhembopyꞌa ae ma rire ndajeko rerovai ꞌrã, haꞌekue py ndajevyi ꞌrã guive.

29 Kavaju árygua haꞌe huꞌy revegua kuery revovo gui tetã pygua kuery ojavapa. Kaꞌaguy re oikepa, yvyꞌã ikuai vaꞌe rupi oẽ. Guetã ikuai vaꞌe haꞌe javi oeja rive, avave rei noĩavei.

30 “Haꞌe gui aỹ ma ndee tetã ombovaipa pyre, mbaꞌe re tu guĩ rami rejapo? Mbaꞌeta pytã vaꞌe py renhemonde, ouro guigua remoĩ, nderexa rembojegua, haꞌe renhemoporã rive. Haꞌe rami teĩ remoaruã vaꞌekue ndere ndaꞌijaꞌevei vy ndejukaxe okuapy. Judá kuery ma Nhanderuete gui ojepeꞌapa vy kunha itavy vaꞌe rami ikuai, amboae regua pe onhepytyvõ ukaxe vy. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery ndaꞌijaꞌei vy noipytyvõi.

31 Mbaꞌeta peteĩ ayvu onhendu rã aendu kyrĩ vaꞌe oikuavãꞌi ta vaꞌe rami, jypygua kyrĩ vaꞌe raxy oendu vy ojexavai vaꞌe rami haxẽ vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma Sião memby raxẽ, ipytuẽ atã reve opo oupi vy aipoeꞌi vaꞌe: ‘Aỹ ndaꞌevei ete xevy! Mbaꞌeta xenheꞌẽ py xekangy ma xejukaarã kuery gui’, heꞌi vaꞌe.”

5

1 Jerusalém haꞌe Judá pygua kuery ojejavya re ijayvuague “Peiko-iko Jerusalém tetã py tape ikuai vaꞌe rupi. Pexa pota aỹ, peikuaa pota, peka tetã mbyte rupi peteĩꞌi ri jepe pejou aguã ava teko porã rupi oiko vaꞌe, anhetẽ vaꞌe rekaa. Mbaꞌeta pejou ri ramo xee aperdoa ꞌrã tetã pygua kuery haꞌe javi.

2 Mbaꞌeta haꞌe kuery oura vy ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe rery rupi aura’ heꞌi vaꞌeri anhetẽ rupi eꞌỹ oura”, heꞌi.

3 Haꞌe gui Senhor, anhetẽ rupi ikuai vaꞌe eꞌỹ ri tyꞌy rexaxe? Ndee rembojexavai teĩ haꞌe kuery ma haxy noendui. Remomba teĩ haꞌe kuery nonhemoꞌarandu ukai. Itaova gui hova ratãve vaꞌe vy ndojevyxei ae ma ndevy.

4 Xejeupe ae aipoaꞌe: “Iporiaukueꞌi anho rima naiꞌarandui, mbaꞌeta ndoikuaai Senhor guigua tape neĩ nguuete oipota vaꞌe.

5 Haꞌe nunga rupi aa ꞌrã yvatekueve ikuaia py, haꞌe kuery reve xeayvu aguã. Mbaꞌeta haꞌe kuery nhiꞌã oikuaa ꞌrã Senhor guigua tape haꞌe nguuete oipota vaꞌe”, haꞌe vaꞌekue. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery voi peteĩ rami omopẽ okuapy canga, haꞌe omondopa ijokuaarã omoĩ mbyre. Apy “Canga” heꞌia ma Israel kuery reko re ijayvu vy, mbaꞌeta vaka ombaꞌeapo vaꞌeri inharõ teri, imãxo porã eꞌỹ vaꞌe rami ikuai (Deuteronômio 32.15; Atos 26.14).

6 Haꞌe nunga rupi guary kaꞌaguy regua ojukapa ꞌrã, aguaraꞌi guaxu tekoa eꞌỹa regua ombovaipa ꞌrã, haꞌe xivi omaꞌẽ mbegue ꞌrã oiny haꞌe kuery retã yvýry. Haꞌe ramo tetã gui peteĩ vaꞌe rei oẽ ramo omboaꞌypa ꞌrã, mbaꞌeta gueko vaia haꞌe itavy nhemia rupi ikuaive tema ojeꞌoivy.

7 “Haꞌe rami pendekuaia xee aexa vy mbaꞌexa ꞌrã tu roperdoa? Mbaꞌeta penderaꞌy kuery ma xerejapa vy oura ꞌrã okuapy nguuete eꞌỹ rery rupi. Haꞌe kuery xee amoevyatãmba rire teĩ itavy rei okuapy, onoꞌõ ete okuapy kunhague ro py.

8 Kavaju omongaru porãmby rami haꞌekue-ꞌekueꞌỹ katy onha vaꞌe rami peteĩ-teĩ opena rei ꞌrã okuapy oirũ raꞌyxy re ae.

9 Xee ndaꞌu aeja rive ꞌrã ri haꞌe rami ikuaia ambopaga eꞌỹ re? Nambopagai ꞌrã teve haꞌe rami ete ikuai vaꞌe regua?” heꞌi |yhwh{Senhor.}

10 “Tapeo ke uvaty ikuai vaꞌe rupi, peitypa, vaꞌeri haꞌe javi eꞌỹ taꞌvy. Pemopẽ ke hakã, mbaꞌeta Senhor pegua eꞌỹ ramo. Apy ma Israel rovaigua kuery pe ijayvu.

11 Mbaꞌeta anhetẽ rupi eꞌỹ Israel haꞌe Judá kuery ikuai xerovai”, heꞌi Senhor.

12 “Mbaꞌeta Senhor gui ojepeꞌapa vy aipoeꞌi: ‘Haꞌeꞌỹ rima Nhanderuete’, haꞌe ‘Mbaꞌemo vai peteĩve henda py ndoikoi ꞌrã nhandere. Ndajaexai ꞌrã kyxe revegua, neĩ karuai’, heꞌi okuapy.

13 Profeta kuery eteve voi yvytu rami rive ikuai, mbaꞌeta ayvu ndoguerekoi. Haꞌe kuery nhomongyjeague haꞌe kuery re ae ju ꞌrã ojeapa.”

14 Haꞌe nunga rupi Senhor Nhanderuete ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Haꞌe rami ete haꞌe kuery ijayvu ramo ndejuru py xeayvu amoĩ ꞌrã tata rami, haꞌe rã haꞌe kuery ma ajapo ꞌrã xakã rami huguepa aguã.

15 Neꞌexa peẽ Israel kuery, mombyry gui ambou ꞌrã peteĩ regua pendeꞌáry. Haꞌe vaꞌe kuery ma imbaraete vaꞌe, yma guare haꞌe ijayvu peikuaa eꞌỹ vaꞌe. Haꞌe kuery ijayvu rã peẽ napendu kuaai ꞌrã”, heꞌi Senhor.

16 “Haꞌe kuery ruꞌy ryru ma yvyra rupa py ikua ojepeꞌa vaꞌe rami nhomomba vaꞌe. Haꞌe vaꞌe regua avakue ma ipyꞌa guaxuve vaꞌe meme.

17 Haꞌe kuery hoꞌupa ꞌrã mbaꞌemo pemonoꞌõ haꞌe mbojape pejapo vaꞌekue. Omomba ꞌrã penderaꞌy haꞌe penderajy kuery. Hoꞌupa ꞌrã penerymba vexaꞌi haꞌe vaka kuery. Uva haꞌe figo penhotỹ vaꞌekue voi hoꞌu ꞌrã. Okyxe py oitypa ꞌrã peneretã ikorapa vaꞌe pejeroviaague haꞌe javi.

18 Haꞌe rami avi haꞌe vaꞌe ára teĩ xee noromomba katuĩꞌi ꞌrã”, heꞌi Senhor.

19 “Haꞌe gui ndevy pe haꞌe kuery oporandu ꞌrã: ‘Mbaꞌe re tu Senhor Nhanderuete haꞌe nunga haꞌe javi omoingo nhandere?’ heꞌi ꞌrã ndevy. Haꞌe ramo rembovai ꞌrã: ‘Peẽ kuery xereja, haꞌe pendeyvy re amboae ramigua tuuete pe pendekuai rire amboae regua kuery pe ju ꞌrã pendekuai pendeyvy re eꞌỹ’, ꞌre ꞌrã.

20 “Po rami emombeꞌu Jacó ramymino kuery pe, ejapo Judá kuery oendupa aguã rami. Haꞌe vy aipoꞌre:

21 ‘Napeneꞌarandui haꞌe napendu kuaai vaꞌe kuery, pendu ke aỹ povaꞌe ayvu, mbaꞌeta penderexa oĩ teĩ ndapexai, haꞌe pendeapyxa oĩ teĩ napendui vaꞌe.

22 Xerenonde ndapejererokyjei ꞌrã teve?’ ” heꞌi |yhwh{Senhor.} “Xerenonde teĩ napekyrirĩ ꞌrã ri? Mbaꞌeta xee ma ita kuꞌi reia amoĩ vaꞌekue yeꞌẽ jokoa rakaꞌe rã peve guarã. Haꞌe vaꞌe re yai ojeapi-api teĩ ndojapoi ꞌrã mbaꞌeve, hevovo ratã teĩ ndoaxai ꞌrã.

23 Haꞌe rã kovaꞌe kuery ma opyꞌa re omoĩ xevy eꞌỹ ikuai aguã, inhakã ratãa rupi. Haꞌe rami vy xere opuꞌã vy xerejapa ojeꞌoivy.

24 Mbaꞌeta haꞌe kuery aipo ndeꞌi: ‘Aỹ ma nhandekuai ꞌrã Senhor Nhanderuete gui jajererokyjea rupi, mbaꞌeta haꞌe ma haꞌevea ára py oky ombou vaꞌe, haku-a ypya ára haꞌe opaa py voi, haꞌe mbaꞌemo nhamonoꞌõ aguã ára ojeupity aguã ojapo vaꞌe’, ndeꞌi.

25 Haꞌe rami ꞌrãgue py pendereko vaia ojapo mbaꞌemo porã noĩvei aguã, pejejavya ojapo pendekuai porã aguã vaꞌekue novaẽi aguã rami.

26 “Mbaꞌeta xevygua kuery mbyte ikuai mbaꞌemo vai ojapo vaꞌe. Peteĩ-teĩ joe omaꞌẽ mbegue ꞌrã okuapy guyraꞌi omboꞌaxe vaꞌe rami. Haꞌe kuery nhuã ojayvy ꞌrã avakue omboꞌa aguã.

27 Guyraꞌi gaiola tynyẽ vaꞌe rami haꞌe kuery ropy tynyẽ ꞌrã jokoreague repy. Haꞌe rami vy ipoꞌakave haꞌe oguerekopave ꞌrã ojeꞌoivy.

28 Ikyrapa ꞌrã guive, hevyatãmba riae. Pavẽ gui heko vai raxave ꞌrã. Noipytyvõi ꞌrã tyreꞌỹ kuery mbaꞌemo oguerekoꞌi aguã, iporiaukueꞌi reko re ndoikuaa potai ꞌrã guive.

29 Xee ndaꞌu aeja rive ꞌrã ri haꞌe rami ikuaia ambopaga eꞌỹ re? Nambopagai ꞌrã teve haꞌe rami ete ikuaia re?” heꞌi |yhwh{Senhor.}

30 “Haꞌe gui ma mbaꞌemo nhomondyipaarã haꞌe nhomokanhyarã oiko yvy re.

31 Mbaꞌeta profeta kuery omombeꞌu merami rive ꞌrã xeayvu, haꞌe haꞌe kuery re sacerdote kuery onhemoirũ vy joguereko poyi ꞌrã okuapy. Haꞌe nunga ae rima xevygua kuery ojou porã okuapy. Haꞌe rami teĩ mbaꞌe tu haꞌe kuery ojapo ꞌrã ovaẽ ramo haꞌe nunga opa aguã ára?”

6

1 Jerusalém tetã ojokopaa aguã re ijayvuague “Benjamim kuery, penhamba ke Jerusalém tetã mbyte gui. Pemonheꞌẽ mimby guaxu Tecoa tetã py, haꞌe Bete-Haquerém áry rupi pemoendy tata ikuaa ukaarã, mbaꞌeta kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ou ꞌrã mbaꞌemo jaꞌea haꞌeveꞌỹ vaꞌe nhomomba etearã.

2 Mbaꞌeta tetã porã Sião memby ꞌepyre ma xee aeja ꞌrã omboaꞌypa pyrã.

3 Haꞌe ramo hovaigua kuery ou ꞌrã guymba kuery reve. Ijyvýry rupi ojapo ꞌrã ooꞌi. Haꞌe vy peteĩ-teĩ guymba kuery omongaru ꞌrã ikuai aguã py ae.” Apy xondaro kuery Jerusalém jokoarã ou vaꞌe re ijayvu. “Guymba kuery reve ꞌrã ou” heꞌia ma xondaro kuery re ijayvu vy.

4 “Peiko katu ke tetã re pepuꞌã aguã! Pepuꞌã ke, jajeꞌoi kuaray mbyte jave. Ai kore, ndaꞌevei ete ꞌrã nhandevy! Kaꞌaru ma, kaꞌarua omokuarayꞌã ma heravy.

5 Pepuꞌã ke, haꞌe kuery rovai jajeꞌoi pyavyve. Nhambovaipa haꞌe kuery ro ikorapa vaꞌe onhemiaty”, heꞌi ꞌrã okuapy. Apy ma xondaro kuery jogueroayvu tetã re opuꞌã aguã.

6 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Pejayapa yvyra, haꞌe pemopuꞌã Jerusalém pejoko aguã. Haꞌe vaꞌe tetã ma ambopaga vaꞌerã ae oĩ. Mbaꞌeta mbyte rupi ma nhomoingo axya anho ikuai.

7 Yguarã ojoꞌo pyre yy oĩ riaea vaꞌe rami avi tetã re oĩ riae heko vai vaꞌe. Haꞌe py ikuai jojukaa haꞌe mbaꞌemo mbovaipaarã. Xerenonde ma imbaꞌeaxya haꞌe ijai oĩ riae.

8 Ndee Jerusalém, enhemoꞌarandu uka nho ke, ndegui xee ajepeꞌa eꞌỹ aguã, haꞌe gui xee rombovaipa vy oĩa veꞌỹ aguã rami rojapo eꞌỹ aguã.”

9 Haꞌe kuery ojejavya py hetã ombovaipaa aguã re ijayvuague Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Kyreꞌỹ rupi oeka-ekaa ꞌrã Israel kuery okuaveꞌi vaꞌe, uvaꞌa monoꞌõa hakã ikuai vaꞌe mbyte rupi opovyvya rami”, heꞌi.

10 Haꞌe rami xeayvu vy ndeayvu amombeꞌu teĩ mavaꞌe tu oendu ꞌrã? Neꞌexa, haꞌe kuery oapyxa ombotypa rire noendui ꞌrã. Haꞌe kuery pe rã Senhor ayvu ma ojeguarupy rami, noenduxei ramo.

11 Haꞌe rã xere ma oĩ Senhor poxya amombeꞌu aguã. Xekaneꞌõ ma aendu riae vy. Mbaꞌeta aipoeꞌi: “Anhoẽ ꞌrã xepoxya kyrĩgue tape rupi ikuai vaꞌe haꞌe kunumigue nhomboaty vaꞌe áry. Haꞌe ramo omboꞌapaa ꞌrã ime kuery taꞌyxy reve, tujakueꞌi haꞌe ikarẽmba reiꞌi vaꞌe voi.

12 Haꞌe kuery rogue omboaxapaa ꞌrã amboae kuery pe, imbaꞌety haꞌe taꞌyxy oguereko vaꞌekue voi, kovaꞌe yvy re ikuai vaꞌe rovai xepo aupi ramo”, heꞌi Senhor.

13 “Mbaꞌeta peteĩ-teĩ ojou reta-retavea rupi ikuai, kyrĩgueve haꞌe tujakueve voi. Profeta haꞌe sacerdote kuery voi jokorepa rei okuapy.

14 Haꞌe kuery ma hiꞌaꞌiry rive ꞌrã omonguera xevygua kuery. Haꞌe vy ‘Haꞌevepa rei, mbaꞌeve ndoikoi ꞌrã’, heꞌi rive ꞌrã okuapy, haꞌevepa rei ramo eꞌỹ.

15 Haꞌe kuery oxĩmba ꞌrã, mbaꞌeta oxĩ eꞌỹa py ojapo okuapy ojeguarupy, noxĩ kuaavei guive. Haꞌe nunga rupi hoꞌapa ꞌrã amboae kuery hoꞌaague rami. Xee ambopaga rã onhepyxangapa ꞌrã”, heꞌi Senhor.

16 “Po rami Senhor ijayvu: ‘Pepyta peꞌamy tape joaxaa yvýry peexa pota aguã. Peporandu tape porã yma oĩ vaꞌekue re, haꞌe tapeo haꞌe vaꞌe rupi ae. Haꞌe rami vy pejou ꞌrã penenheꞌẽ opytuꞌu aguã’, haꞌe vaꞌekue teĩ haꞌe kuery ma ‘Ore ma ndorooi ꞌrã’ heꞌi okuapy.

17 Haꞌe rami rã amoĩ peẽ kuery rekoa rarõarã kuery. Haꞌe vy aipoaꞌe: ‘Pejapyxaka ke peiny mimby guaxu ipu rã guarã’, haꞌe teĩ haꞌe kuery ‘Ore ma noroendui ꞌrã’, heꞌi okuapy.

18 Haꞌe rami rire yvy regua kuery, pendu ke. Penoꞌõ vaꞌe kuery, peikuaa pota ke xevygua kuery mbyte oiko vaꞌerã vaꞌe re.

19 Yvy regua kuery, pendu ke! Mbaꞌeta haꞌe kuery áry xee ambou ꞌrã mbaꞌemo vai. Haꞌe kuery ae ikuaixeague repy ꞌrã ambou, xeayvu re ndojapyxakai haꞌe xeguigua lei omboyke okuapy rire.

20 Haꞌe nunga rupi mbaꞌerã tu xea py haꞌe kuery ogueru Sabá yvy guigua heakuã porã vaꞌe haꞌe yvyra aygueꞌi heakuã porã vaꞌe yvy mombyryve guigua oapy aguã? Mbaꞌeta xevy guarã peapy vaꞌe ma xee ndarovyꞌai, xee ndajou porãi pemeꞌẽ vaꞌe.”

21 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, xee amoĩ ꞌrã kovaꞌe kuery reityarã. Haꞌe ramo hoꞌapa ꞌrã okuapy, tuu kuery haꞌe taꞌy kuery voi. Haꞌe katyꞌi rupi ikuai vaꞌe voi omanomba ꞌrã, irũ kuery guive.”

22 Kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui hovaigua kuery ou aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Peteĩ regua ou ꞌrã kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui, heta ete vaꞌe regua opuꞌã ꞌrã jogueruvy yvy apy gui.

23 Guyrapa haꞌe huꞌy reve ꞌrã ou. Haꞌe kuery ma porayvu vaꞌeꞌỹ, nhomboaxy kuaa vaꞌeꞌỹ. Yeꞌẽ rami ꞌrã hevovo. Kavaju áry ꞌrã ou. Haꞌe rami vy xondaro kuery hyxypa ꞌrã jogueruvy peẽ Sião pygua kuery re opuꞌã okuapy aguã”, heꞌi.

24 “Haꞌe kuery oua omombeꞌua rã nhaendu vy nhandepo huꞌũmba. Nanhanderekorãveipa, omemby oikuavãꞌi ta vaꞌe raxy ramigua nhaendu guive.

25 Tapeo eme mbaꞌety rupi, neĩ peguata eme tape rupi, mbaꞌeta nhanderovaigua kuery kyxe reve ou. Jova-jovai re ikuai nhanemongyjearã.

26 Xeretarã rajy kuery, pemoĩ ke ao penhemboaxya regua, haꞌe penhembojere pejupy tanhimbu rupi. Pejaeꞌo ipiꞌa peteĩꞌi vaꞌe re ojaeꞌo vaꞌe rami, pejexavaia gui ae. Mbaꞌeta nhandeꞌáry ou xapyꞌa ꞌrã nhanemombaarã.”

27 Oikyꞌaꞌo nheaꞌã rivea re ijayvuague “Xevygua kuery mbyte ndee romoĩ prata kyꞌaꞌoarã, haꞌe oo imbaraete vaꞌe rami, haꞌe kuery reko rexa vy reikuaa pota aguã.

28 Mbaꞌeta haꞌe kuery ma naxenheꞌẽ renduia rupi tema ikuai, joekokue mombeꞌu rivea rupi guive. Overa vaꞌe haꞌe ferro rami rive ikuai ikyꞌapa vaꞌe vy.

29 Mbaꞌeta tata áry prata kyꞌaꞌoa oipeju atã teĩ chumbo anho rei opyta tata opa rire. Aikyꞌaꞌo nheaꞌã rive, haꞌe kuery mbyte gui heko vai vaꞌe ndojepeꞌai ramo.

30 Haꞌe kuery pe ma ‘Prata kyꞌakue rive’ ꞌea ꞌrã, Senhor omombopa ramo.”

7

1 Templo re rive haꞌe kuery ojeroviaa re ijayvuague Po rami Senhor oayvu ombou Jeremias pe:

2 “Eĩ ke Senhor pegua oo rokẽ py xeayvu remombeꞌu aguã. Haꞌe vy aipoꞌere: ‘Judá regua kuery kovaꞌe okẽ rupi Senhor pemboete aguã peike vaꞌe haꞌe javi, pendu ke Senhor ayvu’, ꞌre.”

3 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery ruete aipoeꞌi: “Pejeko rova ke amboae rami pendekuai aguã. Haꞌe ramo xee ajapo ꞌrã kovaꞌe tekoa py pendekuaive aguã rami.

4 Pejeroviave eme po ramigua ayvu rive: ‘Apy ma oĩ templo Senhor pegua, templo Senhor pegua, templo Senhor pegua’, heꞌi vaꞌe re pejerovia eme.

5 Haꞌe rami ꞌrãgue py pejeko rova ke amboae rami pendekuai aguã, haꞌe peteĩ-teĩ haꞌevea rami pejapo peneirũ kuery reve.

6 Pejavyky rive eme amboae yvy regua, tyreꞌỹ neĩ imeveꞌỹ vaꞌe kuery guive. Kovaꞌe henda py pemoẽve eme heko porã vaꞌe ruguy, peiko eme guive amboae ramigua tuuete kuery re, pendejeupe ae pejapo vai eꞌỹ aguã.

7 Haꞌe rami ri pendekuai ramo xee ajapo ꞌrã kovaꞌe yvy re pendekuaive aguã rami, yma guive peneramoĩ kuery yvy rakaꞌeve rã peve guarã ameꞌẽ vaꞌekue py.

8 “Neꞌexa, peẽ kuery ma ayvu rive perovia vaꞌe, pendevy mbaꞌeverã ovareꞌỹ vaꞌeri.

9 Mbaꞌe tu pejapo? Penemonda, pejojuka, pendetavy rei haꞌe peura merami rive. Heakuã porã vaꞌe peapy ꞌrã tuuete ramigua Baal pe, haꞌe amboae ramigua tuuete peikuaa eꞌỹ vaꞌe katy peo.

10 Haꞌe rire teĩ peju vy xerenonde pepuꞌã ꞌrã pekuapy kovaꞌe oo xerery oĩaty py. Haꞌe vy aipopeje ꞌrã: ‘Jaa jepe ma’, peje teĩ mbaꞌemo vai pejapove tema rive.

11 Kovaꞌe oo xerery oĩaty ma imonda vaꞌe kuery onhemiaty rami teve peikuaa? Neꞌexa, xee ma haꞌe nunga haꞌe javi aexapa”, heꞌi Senhor.

12 “Haꞌe gui tapeo opy xevygua Siló tetã py oĩague katy. Haꞌe py ma jypyꞌi xerery amoĩague. Haꞌe gui pexa ke haꞌe py ajapo vaꞌekue, xevygua Israel kuery heko vaiague re ambopagaague. Haꞌe kuery tuuete mboae ramigua re ikuai ramo Senhor ombovaipa rakaꞌe Siló tetã (1 Samuel 4.1-11).

13 Aỹ ma haꞌekue nunga ae peẽ voi pejapo avi”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Pendevy xeayvu jepi koꞌẽ rai guive teĩ napendui. Peẽ kuery xee roenoĩ teĩ peẽ naxembovai.

14 Haꞌe ramo Siló tetã re ambovaipaague rami ambovaipa avi ꞌrã kovaꞌe oo xerery oĩaty re, haꞌe vaꞌe re rive pejerovia ramo, haꞌe kovaꞌe tekoa re guive, pendevy haꞌe peneramoĩ kuery pe ameꞌẽ vaꞌekue ri.

15 Haꞌe rami vy peẽ kuery roipeꞌapa ꞌrã xerenonde gui, penderyvy kuery Efraim regua aipeꞌapaague rami ae ju.”

16 Guetarã kuery re profeta ojerure eꞌỹ aguã re ijayvuague “Haꞌe nunga rupi ejerureve eme kovaꞌe kuery re, ejapukaive eme, enheaꞌãve eme renhemboꞌea py, mbaꞌeta xee naendui ꞌrã.

17 Ndee ndaꞌu nderexai teve haꞌe kuery ojapo vaꞌe Judá re tetã ikuai vaꞌe haꞌe Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi?

18 Mbaꞌeta taꞌy kuery ogueru ꞌrã yxakã, haꞌe tuu kuery ju omoendy ꞌrã tata. Haꞌe rã kunhague ma omoapomo ꞌrã trigo mbojape ojapo aguã xyete ramigua yva pygua peguarã. Apy “Xyete yva pygua” heꞌia ma Babilônia pygua kuery xyete “Rainha” ꞌepy vaꞌe re ijayvu vy (44.17-19, 25). Tuuete kuery mboae pe voi omeꞌẽ ꞌrã mbaꞌemo rykue, xembopoxy aguã rami rive.

19 Haꞌe rami avi xee ae ri ndaꞌu haꞌe kuery ombopoxya? Tyrã pa haꞌe kuery ae eꞌỹ teve onheroangeko, oxĩmba rei aguã rami?” heꞌi Senhor.

20 Haꞌe nunga rupi Senhor Nhanderuete aipoeꞌi: “Neꞌexa, kovaꞌe tekoa áry anhoẽ ꞌrã xepoxya haꞌe ajou vaia, avakue haꞌe mymba ikuai vaꞌe áry, yvyra ikuai vaꞌe haꞌe mbaꞌemo aju yvy gui oiko vaꞌekue áry guive. Haꞌe gui haꞌe nunga okai vy ndoguei ꞌrãe.”

21 Mbaꞌemo nhameꞌẽ jepia rive mbaꞌeverã ndovareia re ijayvuague Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery ruete aipoeꞌi: “Mymba peapy reve pemeꞌẽ vaꞌerã peru teĩ pendejeupe ae topyta hoꞌokue peꞌu aguã.

22 Mbaꞌeta jypyꞌi Egito yvy gui peneramoĩ kuery anoẽmba jave py ma ndaxeayvui vaꞌekue mbaꞌemo oapy aguã re, neĩ mbaꞌeve nameꞌẽ ukai xejeupe.

23 Haꞌe rami ꞌrãgue py povaꞌe nunga anho ajapo uka haꞌe kuery pe. Aipoaꞌe: ‘Pejapyxaka ke xeayvu re. Haꞌe ramo xee aiko ꞌrã Penderuete, haꞌe rã peẽ ma xevygua kuery ꞌrã peiko. Peiko ke ajapo uka vaꞌekue haꞌe javi rupi, pendekuai porã aguã’, haꞌe vaꞌekue. Egito gui Nhanderuete haꞌe kuery oguenoẽ jave py ma onheꞌẽ rendu aguã re anho ranhe ijayvu, mbaꞌemo omeꞌẽ aguã reꞌỹ . Mbaꞌeta mbaꞌemo ixupe nhameꞌẽa gui oipotave nhanheꞌẽ rendu (6.20; Salmo 40.6-8; Isaías 1.11-17).

24 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery ndojapyxakai, noendu potai. Haꞌe rami vy haꞌe kuery ae onhemongetaa rupi ikuai, inhakã ratã reia rupi guive. Haꞌe rami vy guakykue katy ojevy, guenonde katy ndooi.

25 Egito gui peneramoĩ kuery anoẽmba ára guive aỹ peve pendea py ambou xerembiguai profeta kuery, koꞌẽ nhavõ, koꞌẽ rai guive ambou.

26 Haꞌe rami teĩ peẽ kuery ndapejapyxakai xeayvu re, ndapeikuaa potai guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py peneakã ratã vaꞌe vy peneramoĩ kuery gui ndaꞌeveive vaꞌe pejapo.

27 “Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery pe xeayvu haꞌe javi remombeꞌu teĩ haꞌe kuery ndojapyxakai ꞌrã ndeayvu re. Renoĩ teĩ nanembovai ꞌrã okuapy.

28 Aipoꞌere haꞌe kuery pe: ‘Peẽ kuery ma Senhor Penderuete ayvu re peikuaa pota vaꞌeꞌỹ, napenhemoꞌarandu ukai guive. Haꞌe ramo anhetẽ vaꞌe nonhenduvei ma, pendejuru py noĩvei ma’, ꞌre.”

29 Judá kuery re Nhanderuete nopenavei aguã re ijayvuague Peẽ Jerusalém pygua kuery, pejayapa ke pendeꞌa xevy pe ikyꞌa eꞌỹ vaꞌerã pemboaxa vaꞌekue, haꞌe pejaeꞌo peovy yvyty yvateve vaꞌe áry katy. Mbaꞌeta Senhor nopenavei ma ꞌrã peẽ aỹgua kuery re, pendejou vai vy napendereraa jepevei ma ꞌrã guive.

30 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Xerenonde Judá kuery heko vai okuapy. Haꞌe rami vy xerery oĩaty py omoĩ okuapy mbaꞌemo raꞌangaa ojeguarupy, omongyꞌapa aguã rami rive.

31 Hinom raꞌy rekoague yvyugua py voi ojapo avi altar Tofete ꞌepy vaꞌe, haꞌe py guaꞌy kuery haꞌe guajy kuery oapy aguã. Haꞌe ramigua ma xee ajapo uka vaꞌekueꞌỹ, neĩ nanhembopyꞌai guive.

32 Neꞌexa, ou ꞌrã ára haꞌe vaꞌe pe ‘Tofete’ ndaꞌeavei aguã, neĩ ‘Hinom raꞌy rekoague yvyugua’ ndaꞌeavei voi. Haꞌe rami ꞌrãgue py ‘Yvyugua jojukaaty’ ꞌea ꞌrã. Mbaꞌeta Tofete py ma ojatya ꞌrã omano vaꞌekue retekue, amboae henda py ndaꞌevei ramo”, heꞌi Senhor.

33 “Haꞌe ramo haꞌe kuery retekue opyta ꞌrã guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba yvy guy rupigua hoꞌu vaꞌerã. Haꞌe nunga mondyiarã ndoikoi ꞌrã guive.

34 Mbaꞌeta Judá re tetã ikuai vaꞌe haꞌe Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi amombytuꞌupa ꞌrã ovyꞌa rei vaꞌe ayvu, omenda vaꞌerã avakue haꞌe kunhague ayvu guive. Ijyvy ojeapo ꞌrã ombovaipa pyre.”

8

1 Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe vaꞌe jave ma Judá regua huvixa kuery haꞌe yvatekueve kãgue oguenoẽmbaa ꞌrã onhono porãague gui, sacerdote haꞌe profeta kuery, haꞌe Jerusalém pygua kuery kãgue haꞌe javi.

2 Haꞌe rami vy omoaĩmbaa ꞌrã kuaray ojopea haꞌe jaxy rexakãa rupi, haꞌe yva re ikuai vaꞌe haꞌe javi guýry rupi, mbaꞌeta haꞌe nunga haꞌe javi haꞌe kuery omboete vy haꞌe vaꞌe pe ikuai rire, hakykue rupi mbaꞌemo re oporandua rupi oo, haꞌe henonde guenapyꞌã re oĩ rire. Haꞌe vaꞌe rire ma ikãgue nomonoꞌõave imbokuapyi ꞌrã, nonhono porãa jevyvei ꞌrã guive. Mymba repoxi rami rive ꞌrã opyta yvy re.

3 Kovaꞌe kuery heko vai vaꞌe okuave vaꞌe amoaĩ ꞌrã opa rupi. Haꞌe ramo haꞌe kuery oikovexe ꞌrãgue py omano voixe ꞌrã okuapy”, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.

4 Nhombopaga aguã re ijayvuague Aipoꞌereve tema: “Po rami Senhor ijayvu: Avakue hoꞌa vy ndaꞌu nopuꞌã jevyi ꞌrã ri? Tape ojavy vaꞌekue ndaꞌu ndojevyi ꞌrã ri guape py?

5 Haꞌe rami teĩ mbaꞌexa tu Jerusalém pygua kuery ojeroviaa gui ojepeꞌa ma vy oeja riae ri? Mbaꞌeta haꞌe kuery ojekorea rupi ae tema ikuai, ndojevyxei vy.

6 Xee ajapyxaka, aendu pota ainy teĩ haꞌe kuery ndaꞌijayvui ae haꞌevea ramigua re. Avave rei ndoikoi heko vaia gui onhemboaxy vy ‘Mbaꞌe tu ajapo?’ heꞌi vaꞌe. Mbaꞌeta peteĩ-teĩ ma guape rupi ae oiko atã ꞌrã, kavaju joe opuꞌãa katy onha atã vaꞌe rami.

7 Haꞌe rã cegonha yvate rupi oveve vaꞌe ma oikuaa ꞌrã ojevy aguã ára. Pykuꞌiꞌi, mbyjuꞌi haꞌe grou voi oveve ovy aguã ára re oikuaa pota vaꞌerã meme. Haꞌe rã xevygua kuery ma ndoikuaa potai xee Senhor ambopaga ta rã.

8 Mbaꞌexa tu peẽ kuery aipopeje: ‘Nhande kuerya py Senhor guigua lei oĩ ramo nhaneꞌarandupa vaꞌe’, peje? Mbaꞌeta lei re nhomboꞌe vaꞌety kuery lei oguerova vy penembotavy.

9 Haꞌe ramo hiꞌarandupa vaꞌekue oxĩmba ꞌrã, omboꞌapaa rã ndaekorãvei rei vy. Senhor ayvu haꞌe kuery oeja ma ramo mbaꞌe nunga ꞌarandu tu haꞌe kuery re oĩ?

10 Haꞌe nunga rupi taꞌyxy kuery amboaxa ꞌrã amboae kuery pe, imbaꞌety guive amboaxapa ꞌrã ija pyaurã pe. Mbaꞌeta peteĩ-teĩ jokorepaa rupi ikuai, yvyĩꞌigueve haꞌe yvatekueve voi. Profeta haꞌe sacerdote kuery ma apu rupi ikuai vaꞌe meme.

11 Haꞌe kuery ma hiꞌaꞌiry rive ꞌrã omonguera xevygua kuery. Haꞌe vy ‘Haꞌevepa rei, mbaꞌeve ndoikoi ꞌrã’, heꞌi rive ꞌrã okuapy teĩ haꞌevepa rei ramo eꞌỹ.

12 Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery omoxĩmbaa ꞌrã, mbaꞌeta oxĩ eꞌỹa py ojapo okuapy ojeguarupy, noxĩ kuaavei guive. Haꞌe nunga rupi hoꞌapa ꞌrã amboae kuery hoꞌaague rami. Xee ambopaga rã onhepyxangapa ꞌrã okuapy”, heꞌi Senhor.

13 “Mbaꞌeta xee amokanhymba ꞌrãe. Noĩvei ma ꞌrã uvaꞌa hakã re, neĩ figo hiꞌy re. Hogue voi overepa ma. Xeayvu ae ma haꞌe kuery áry haꞌe nunga ou aguã re”, heꞌi Senhor.

14 Mbaꞌe re tu apy teri jaguapy nhainy? Pendeaty ke tetã ikorapa vaꞌe py jaikepa aguã nhamanomba aguã haꞌe py. Mbaꞌeta Senhor ijayvu ae ma nhandejuka aguã re, jayꞌu aguã omeꞌẽ ma yy veneno re irũ vaꞌe, Senhor rovai jajejavy rire.

15 Mbaꞌemo porã nharõ teĩ iporã vaꞌe jipoi, jakuera aguã ára ꞌrãgue py nhanemongyjepaarã ou.

16 Dã tetã guive onhendu ma nhanderovaigua kuery renda kavaju pytuẽ. Yvy haꞌe javi rupi oryryipa hymba kavaju onhendua gui. Haꞌe kuery ou ꞌrã, ombovaipa ꞌrã nhandeyvy, yvy re mbaꞌemo ikuai vaꞌe haꞌe javi guive, tetã haꞌe haꞌe pygua kuery haꞌe javi reve.

17 “Mbaꞌeta penembyte ambou ꞌrã mboi vaikue haꞌe popia vaꞌe, imomãxoarã jipoi ꞌrã guive. Haꞌe ramo pendexuꞌupa ꞌrã”, heꞌi Senhor.

18 Hetarã kuery ikuai axy rã profeta ndovyꞌaiague Ai, xee anhembopyꞌa porã kuaa vaꞌe rire xeporiaua gui! Xekuraxõ voi ikangypa ma.

19 Mbaꞌeta xeretarã rajy kuery yvy mombyrya py ikuaia py ojapukai okuapy: “Sião tetã py ndaꞌu Senhor noĩvei teve? Noĩvei teve haꞌe py Nhanderuvixave?” heꞌi okuapy. Haꞌe ramo aipoeꞌi: “Haꞌe rami avi mbaꞌe re tu xembopoxy pekuapy mbaꞌemo raꞌangaa pejapo vaꞌekue py, haꞌe amboae regua kuery pegua taꞌangaa pemboetea py?” heꞌi.

20 Oaxa ma mbaꞌemo nhamonoꞌõ aguã ára, opa ma haku-a teĩ nhande ma ndajaa jepei teri.

21 Xeretarã kuery ikuai axy rã xee ndaꞌevei ete aiko, ajaeꞌo aikovy haꞌe kuery re. Anhemondyi reia anho aendu.

22 Gileade yvy re jipovei teve moã? Haꞌe py nhanepoanoarã jipovei teve? Mbaꞌexa tu ndoikoi ri xeretarã kuery mongueraarã?

9

1 Xeakã yvu ramigua ojeapo vy xerexay oẽ riae vaꞌe rire ara py haꞌe pyávy xee ajaeꞌo ꞌrãgue xeretarã kuery regua omanogue re.

2 Haꞌe rami eꞌỹ vy tekoa eꞌỹa py oguata vaꞌe okeaty ramigua areko vaꞌe rire xeretarã kuerya gui mombyry ꞌrãgue aĩ, haꞌe kuerya gui ajepeꞌa ꞌrãgue. Mbaꞌeta haꞌe kuery ma itavy rei haꞌe nhombotavy rei vaꞌe meme.

3 Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe kuery ma guyrapa rami oapekũ omokarẽ vaꞌe, ijapu aguã rive. Yvy re imbaraeteve ꞌrã ojeꞌoivy vaꞌeri anhetẽ rupi eꞌỹ. Heko vaive aguã katy oove tema ꞌrã, haꞌe rã xee ma ndaxekuaai okuapy.

4 Penheangu ke peteĩ-teĩ peneirũ kuery gui, pejerovia eme penderyvy ae re teĩ. Mbaꞌeta penderyvy kuery nhombotavypa reia rupi anho ikuai, haꞌe peneirũ kuery omombeꞌu rive ꞌrã joekokue ramigua.

5 Peteĩ-teĩ ojojai rei ꞌrã ojea katyꞌi rupi ikuai vaꞌe, haꞌe anhetẽ vaꞌe rupi eꞌỹ ꞌrã ijayvu. Apu rupi rive onhemboꞌe ꞌrã ijayvu aguã re. Ikaneꞌõ ꞌrã okuapy mbaꞌemo vai ojapoa rupi.

6 Anhetẽ rupi eꞌỹ ikuai, anhetẽ rupi eꞌỹ vy ndaxekuaa potai guive”, heꞌi Senhor.

7 Haꞌe kuery operdepa, haꞌe escravo-rã ogueraapaa aguã re ijayvuague Haꞌe nunga rupi Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Neꞌexa, haꞌe kuery xee aikyꞌaꞌo vy aaꞌanga ꞌrã. Tyrã pa marã rami pa areko ta xevygua kuery?

8 Mbaꞌeta haꞌe kuery apekũ ma huꞌy jojukaarã ramigua oĩ, nhombotavya rupi rive ijayvu vaꞌe vy. Ojuru py ijayvu ꞌrã oirũ kuery reve ikuai porã aguã re, haꞌe rã opyꞌa py ma omoĩ ꞌrã ojuka aguã.

9 Xee ndaꞌu aeja rive ꞌrã ri haꞌe rami ikuaia ambopaga eꞌỹ re? Nambopagai ꞌrã teve haꞌe rami ete ikuai vaꞌe regua?” heꞌi |yhwh{Senhor.}

10 Xee ajaeꞌo ꞌrã yvyty ikuai vaꞌe re, xerexay vaipa ꞌrã nhuũndy tekoa eꞌỹa rupi ikuai vaꞌe re. Mbaꞌeta okaipa ma, haꞌe avave rei ndoaxaavei ma haꞌe rupi. Vaka voi nonheꞌẽ nhenduvei ma haꞌe py. Guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba kuery okanhymba ma ojeꞌoivy.

11 Mbaꞌeta aipoeꞌi: “Xee ajapo ꞌrã Jerusalém tetã mbaꞌemo raꞌykuerã rive, haꞌe jagua-tuvy nheꞌẽ ikuai atyrã. Haꞌe Judá yvy re tetã ikuai vaꞌe ma ajapo ꞌrã tekoague oĩ aguã, avave rei noĩavei aguã rami”, heꞌi rire.

12 Haꞌe gui mavaꞌe ava ndaꞌu hiꞌarandu vaꞌe haꞌe nunga oendu kuaa aguã, ixupe Senhor oayvu oikuaa uka rã? Mavaꞌe ndaꞌu omombeꞌu porãve kuaa ꞌrã mbaꞌe re pa yvy ivaipa haꞌe okai tekoa eꞌỹa rami, haꞌe rupi avave rei ndoaxaavei aguã rami?

13 Haꞌe ramo Senhor ombovai: “Mbaꞌeta haꞌe kuery rekorã xeguigua lei aeja vaꞌekue gui ojepeꞌapa rire. Haꞌe kuery ndojapyxakai xeayvua re, neĩ haꞌe vaꞌe rupi ndaꞌikuai guive.

14 Haꞌe rami ꞌrãgue py inhakã ratã vaꞌe vy taꞌangaa Baal ikuai vaꞌe re rive ikuai, tuu kuery omboꞌeague rami ae”, heꞌi.

15 Haꞌe nunga rupi Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete aipoeꞌi: “Neꞌexa, haꞌe kuery xee amongaru ꞌrã veneno re, haꞌe yy veneno re irũ vaꞌe ameꞌẽ ꞌrã oyꞌu aguã.

16 Amoaĩmba ꞌrã yvy regua haꞌe kuery tuu kuery oikuaa eꞌỹ vaꞌe ikuaia rupi. Haꞌe gui haꞌe kuery rakykue amondouka ꞌrã kyxe revegua, amomba peve”, heꞌi.

17 Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Pendu ke! Penoĩ ke kunhague joguerojaeꞌo kuaa vaꞌe, peka uka ou aguã”, heꞌi.

18 Tove haꞌe kuery tou pojava, nhande áry rupi tajoguerojaeꞌo rei nhendu, nhande voi nhanderexaypa haꞌe nhanderexa gui yy oẽ vaipa aguã.

19 Mbaꞌeta Sião tetã gui onhendu peteĩ ojaeꞌo vaꞌe: “Nhanemoingo axya haꞌe nhanemoxĩmbaa ete ma! Mbaꞌeta jaeja ꞌrã nhandeyvy, nhanderovaigua kuery nhanderekoa ombovaipa rire.

20 Peẽ kunhague, pendu ke Senhor ayvu, pejapyxaka ijuru gui onhendu vaꞌe re. Pemboꞌe penememby kuery ojaeꞌo avi aguã re, peteĩ-teĩ pemboꞌe ꞌrã peneirũ kuery ojaeꞌo ete aguã.

21 Mbaꞌeta manoa oike ma nhande janela ikuai vaꞌe rupi, oo tuvixave vaꞌe rupi guive. Haꞌe rami vy omomba ma kyrĩgue tape rupi, kunumigue tetã mbyte rupi ikuai vaꞌekue guive ojuka.”

22 Ndeayvu ke: “ Senhor aipoeꞌi: ‘Avakue reꞌõgue mbaꞌemo repoxi rami ꞌrã ikuai mbaꞌety rupi, mbaꞌemo raꞌyĩ imonoꞌõa kuery rakykue rupi hoꞌaa rami. Haꞌe rã ndoikoi ꞌrã avave rei imonoꞌõarã’ ”, ꞌere.

23 Nhanderuete jaikuaa rupi anho jarovyꞌa aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Tove hiꞌarandu vaꞌe toguerovyꞌa rei eme oꞌarandua, imbaraete vaꞌe toguerovyꞌa eme ombaraetea, haꞌe oguerekopa rei vaꞌe ma toguerovyꞌa eme mbaꞌemo oguerekopaa.

24 Haꞌe rami ꞌrãgue py mbaꞌemo rerovyꞌaa tovyꞌa xekuaa haꞌe Senhor aikoa oikuaa re anho. Mbaꞌeta xee yvy re aexa uka vaꞌe ma anhomboaxya, anhetẽ rupi ajoguerekoa haꞌe teko porã. Mbaꞌeta xee arovyꞌa vaꞌe ma haꞌe nunga anho”, heꞌi Senhor.

25 Senhor aipoeꞌive ju: “Neꞌexa, ovaẽ ta ma ouvy ára ambopaga aguã opire omboi uka vaꞌekue haꞌe omboi uka eꞌỹ vaꞌe kuery haꞌe javi.

26 Haꞌe kuery ma Egito pygua, Judá haꞌe Edom pygua kuery, Amom haꞌe Moabe pygua kuery, oꞌa ojaya apuꞌaꞌi vaꞌe, haꞌe yvy piru reia rupi ikuai vaꞌe haꞌe javi. Mbaꞌeta yvy regua ma guive rã opire omboi uka eꞌỹ vaꞌe ikuai, Israel kuery voi opire omboi uka eꞌỹ vaꞌe rami ikuai opyꞌa py.”

10

1 Peẽ Israel kuery, pendu ke Senhor pendevy ijayvu rã.

2 Senhor aipoeꞌi: “Penhemboꞌeve eme amboae regua kuery reko rami pendekuai aguã re, penhemondyi eme guive yva re hexa pyrã oiko vaꞌe gui, haꞌe nunga gui amboae regua okyjepa rei teĩ.

3 Mbaꞌeta yvy regua kuery reko ma mbaꞌeverã ndovarei. Mbaꞌeta haꞌe kuery ma kaꞌaguy re oo vy ojaya ꞌrã peteĩ yvyra, haꞌe gui hembiapo kuaa vaꞌe ma omoatyrõ ꞌrã heravy haxa py.

4 Haꞌe gui ombojegua ꞌrã prata haꞌe ouro py, haꞌe gui martelo py ombota-mbota ꞌrã karavo re hoꞌa eꞌỹ aguã.

5 Haꞌe nunga ijayvu vaꞌeꞌỹ vy mbaꞌemo raꞌangaa ma pepino-ty py guyra mondyiarã omoꞌã mbyre rami rive hiꞌaĩ. Oguata vaꞌeꞌỹ vy amongue ogueraa ramo mae ma ꞌrã oo. Haꞌe nunga gui pekyje eme, mbaꞌeta pendevy ndojapo vai ꞌrã, hexe noĩ guive pendevy ojapo porã aguã”, heꞌi.

6 Haꞌe rã ndee Senhor, avave rei ndoikoi ꞌrã ndee ramigua. Ndee ma ndeyvate, nderery voi ipoꞌaka ete vaꞌe.

7 Ndee ma yvy regua kuery ruvixave. Mavaꞌe tu ndojererokyjei ꞌrã nerenonde? Mbaꞌeta haꞌe rami aguã ma ndevygua ae. Haꞌe rã yvy regua hiꞌarandukueve mbyte ndoikoi ꞌrã ndee ramigua, haꞌe kuery openaa haꞌe javi rupi teĩ.

8 Haꞌe kuery ma naiꞌaranduvei haꞌe naꞌinhakã porãvei vaꞌe meme. Haꞌe kuery mboꞌea ma mbaꞌeverã ndovarei, yvyra pẽgue oikove vaꞌeꞌỹ vy.

9 Haꞌe nunga peguarã Társis gui ogueru ꞌrã prata ombope pyre, haꞌe Ufaz yvy gui ogueru ꞌrã ouro. Taꞌangaa ikuai vaꞌe ma hembiapo kuaa vaꞌe rembiapo, haꞌe ouro re ombaꞌeapo vaꞌe opo py ojapo vaꞌekue rive. Omonhemonde ꞌrã heravy hovy vaꞌe haꞌe púrpura guigua py. Haꞌe nunga ma avakue hembiapo kuaa vaꞌe rembiapo meme.

10 Haꞌe rã Senhor Nhanderuete ma anhetẽ ete vaꞌe. Nhanderuete oikove vaꞌe oiko, Nhanderuvixave imarã eꞌỹ vaꞌe. Ipoxy ramo yvy oryryipa ꞌrã, yvy regua kuery voi ndogueropoꞌakai ꞌrã ipoxya.

11 “Haꞌe kuery pe aipoꞌere: ‘Penderuete kuery ramigua ma yva haꞌe yvy apoare eꞌỹ vy okanhymba ꞌrã yvy gui, haꞌe yva guýry gui.’ ”

12 Mbaꞌeta yvy ma Senhor ae ojapo rakaꞌe opoꞌakaa rupi. Oꞌarandua rupi onhono yvy, haꞌe rã yva ma oikuaapaa rupi oipyo.

13 Haꞌe ma yapu onhendu atã aguã rami ojapo ramo yva re yy oĩ vaꞌe omyĩmba ꞌrã, haꞌe yvy apy gui opuꞌã ꞌrã ouvy yvyxĩ. Omoingo avi ꞌrã overa vaꞌe oky aguã, yvytu guive oguenoẽ ꞌrã oĩaty gui.

14 Haꞌe rã avakue ma naiꞌarandui haꞌe mbaꞌeve ndoikuaai vaꞌe meme. Ouro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery voi oxĩmba vaꞌerã meme ikuai mbaꞌemo raꞌangaarã ojapoague re, mbaꞌeta taꞌangaa ikuai vaꞌe avi anhetẽ vaꞌeꞌỹ meme, ipytuẽ vaꞌeꞌỹ guive.

15 Haꞌe nunga ma mbaꞌeverã ndovarei vaꞌe, ojojai rei pyrã rive. Nhombopagaa ára py okanhymba ꞌrã.

16 Haꞌe rã Jacó Ruete ma haꞌe rami eꞌỹ. Mbaꞌeta haꞌe ma opa mbaꞌe moingoare, Israel kuery voi ixupegua ikuai. Hery ma Senhor ixondaro reta vaꞌe.

17 Judá yvy ombovaipaa ague re ijayvuague Ndee tetã ojokopaa vaꞌe py nderekoa vaꞌe, eupi ke yvy gui nembaꞌe rei-rei reraa aguã.

18 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, aỹ ma amoẽmba ꞌrã xeyvy re ikuai vaꞌe, amoingo axypa ꞌrã jexavaia oendu aguã”, heꞌi.

19 Ndaꞌevei ete xevy, apaveꞌi avy! Xeai ma haxy vai ete. Haꞌe ramo xee aipoaꞌe: “Kovaꞌe haxy ma ajexavai aguã ou, aropoꞌaka vaꞌerã”, haꞌe.

20 Xeroguy ombovaipaa ma, ixã voi omondopaa. Xeraꞌy kuery oopa ma, ndaꞌikuaivei. Avave rei ndoikoi xeroguy moatyrõ jevyarã, neĩ ijaoꞌiarã omoĩ ju vaꞌerã.

21 Mbaꞌeta joe opena vaꞌe kuery ma naiꞌarandui vy ndoekavei okuapy Senhor. Haꞌe rami vy ndaꞌikuai porãvei, hymba kuery oaĩmba guive.

22 Neꞌexa, omombeꞌua peteĩ ayvu! Mbaꞌeta kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ou oiny hevovo rei vaꞌe. Haꞌe nunga ma Judá regua tetã mbovaipaarã ou, jagua-tuvy nheꞌẽ ikuai atyrã rive omombyta aguã.

23 Senhor, xee aikuaa avave rei ndoiporavo kuaai ꞌrãa oiko aguã, oguata vaꞌe ndoiporavo kuaai oguata aguã.

24 |yhwh{Senhor,} xembopaga teĩ ke aropoꞌaka peveꞌi, ndepoxya py eꞌỹ, ovare vaꞌeꞌỹ xee apyta eꞌỹ aguã.

25 Yvy regua kuery ndekuaa eꞌỹ vaꞌe áry enhoẽ ndepoxya, nderery rupi ojapukai eꞌỹ vaꞌe kuery áry. Mbaꞌeta haꞌe kuery ma omomba ma Jacó kuery, omokanhymba haꞌe hekoague ombovaipa.

11

1 Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

2 “Endu ke xereve guarã ajapo vaꞌekue re ayvu oĩ vaꞌe, haꞌe emombeꞌu porã avakue Judá haꞌe Jerusalém py ikuai vaꞌe pe.

3 Haꞌe vy aipoꞌre: ‘Po rami Senhor Israel kuery ruete ijayvu: Ayvu vaipy oiko ꞌrã avakue kovaꞌe ayvu xereve guarã ajapo vaꞌekue regua noendu potai vaꞌe.

4 Haꞌe vaꞌe ayvu ma peneramoĩ kuery pe xee aeja vaꞌekue Egito yvy gui anoẽmba jave, haꞌe tatakua ferro guigua gui. Haꞌe vy aipoaꞌe vaꞌekue: “Pendu ke xeayvu, haꞌe pejapopa pendevy ajapo uka vaꞌe haꞌe javi. Haꞌe rami vy ꞌrã xevygua kuery pendekuai, haꞌe rã xee ma aiko ꞌrã Penderuete.

5 Haꞌe rami vy ꞌrã ajapo xeayvuague peneramoĩ kuery yvyrã kamby haꞌe ei oata eꞌỹa ameꞌẽ aguã re, aỹ ojekuaa rami”, haꞌe vaꞌekue’ ”, heꞌi. Haꞌe ramo xee ambovai vy aipoaꞌe: “Haꞌeve vaꞌe, Senhor!”

6 Haꞌe gui Senhor aipoeꞌive ju xevy: “Emombeꞌu ke povaꞌe ayvu haꞌe javi Judá regua tetã ikuai vaꞌe, haꞌe Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi. Haꞌe vy aipoꞌere: ‘Pendu ke povaꞌe ayvu Nhanderuete guexeve guarã ojapo vaꞌekue regua, haꞌe pejapopa’, ꞌere.

7 Mbaꞌeta Egito yvy gui peneramoĩ kuery anoẽ guive kovaꞌe ára peve xeayvu pendevy koꞌẽ nhavõ, koꞌẽ rai guive aipoaꞌe: ‘Pendu na xeayvu’, haꞌe.

8 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery noendu potai, ndojapyxakai. Haꞌe rami ꞌrãgue py peteĩ-teĩ inhakã ratãa rupi ikuai. Haꞌe rami rire haꞌe kuery áry ambou ayvu vai xeayvuague haꞌe javi, mbaꞌeta haꞌe kuery pe ajapo uka teĩ ndojapoi rire.”

9 Senhor aipoeꞌive ju xevy: “Judá haꞌe Jerusalém pygua avakue ma nhemi rupi jogueroayvu teko vai rupi.

10 Mbaꞌeta yma tamoĩ kuery xeayvu re ndojapyxakaxeiague rami ae ju ikuai, haꞌe rami vy amboae ramigua tuuete re ju ovapa ixupe ikuai aguã. Haꞌe rami py Israel haꞌe Judá kuery ma tamoĩ kuery pe xereve guarã ajapo vaꞌekue rupi eꞌỹ ikuai.”

11 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, haꞌe kuery áry xee ambou ꞌrã mbaꞌemo vai, ndoo jepe kuaai aguã rami. Xevy pe haꞌe kuery ojapukai teĩ xee naendui ꞌrã.

12 Haꞌe ramo Judá regua tetã haꞌe Jerusalém py ikuai vaꞌe ovapa ꞌrã tuuete ramigua kuery re, haꞌe vaꞌe pe heakuã porã vaꞌe oapy haꞌe ojapukai okuapy vy. Haꞌe rami teĩ tuuete kuery ma neĩ peteĩve henda py ndogueraa jepei ꞌrã ikuai axya gui.

13 Mbaꞌeta peẽ Judá pygua kuery, penderuete ramigua rive heta pereko, peteĩ-teĩ tetã py. Jerusalém tetã py voi peteĩ-teĩ tape py heta pejapo altar ojeguarupy Baal peguarã rive heakuã porã vaꞌe peapy aguã.

14 Haꞌe nunga rupi ndee Jeremias, ejerureve eme haꞌe kuery re, ejapukaive neĩ enhemboꞌeve eme, mbaꞌeta xevy pe haꞌe kuery ojapukai teĩ xee naendui ꞌrã heko vaiaty káuxa.

15 “Xevygua opy rupi xerembiayvu oiko teĩ opa marã ojejavya rupi rive. Ndee xerembiayvu, renhemboayvua haꞌe xoꞌo reapy vaꞌe ndekyꞌaꞌo ꞌrã ri tyꞌy ndereko vaia oĩ vaꞌe gui? Haꞌe rami vaꞌe rire revyꞌa ete ꞌrãgue.

16 Ndevy pe Senhor ‘Oliveira ipyau haꞌe hiꞌa iporãve vaꞌe’ heꞌi vaꞌekue ri aỹ ma hevovo rei vaꞌe kuery ndeyvýry omoendy ma tata, haꞌe vy oapypa ꞌrã nerakãgue.

17 Mbaꞌeta xee Senhor ixondaro reta vaꞌe nenhotỹare ae xeayvu ndere mbaꞌemo vai ou aguã re. Haꞌe nunga ma Israel haꞌe Judá kuery oꞌáry ae ombou uka, Baal raꞌangaa pe heakuã porã vaꞌe oapya py xembopoxy vy rive.”

18 Jeremias ojuka aguã re jogueroayvu nhemi okuapyague Haꞌe kuery nhemi rupi jogueroayvua ma Senhor xevy oikuaa uka rã aikuaa ma voi.

19 Xee ma vexa raꞌyꞌi ojukaa aguã katy heraapy rami haꞌevepa rei vaꞌekue, xerovai ojapo vai aguã re jogueroayvu okuapy teĩ xee ndaikuaai vaꞌekue. Haꞌe rami vy aipoeꞌi okuapy: “Jajayapa ke yvyra hiꞌa reve. Nhamomba okuave vaꞌe kuery yvy gui, hery re naꞌimaꞌenduꞌaavei aguã rami”, heꞌi okuapy.

20 Haꞌe rã ndee ma Senhor ixondaro reta vaꞌe haꞌevea rami reikuaa pota, haꞌe nhandepyꞌa re oĩ vaꞌe rexapa vaꞌe. Haꞌe nunga rupi taexa haꞌe kuery rembopaga rã, mbaꞌeta ndevy pe aikuaa pota uka xereko re.

21 Haꞌe gui Senhor ijayvu Anatote pygua avakue xejukaxe vaꞌe re. Mbaꞌeta haꞌe kuery aipoeꞌi: “Ndeayvuve eme Senhor rery rupi, orepo py ae rojuka eꞌỹ aguã”, heꞌi xevy.

22 Haꞌe ramo Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Neꞌexa, xee ae ꞌrã ambopaga haꞌe kuery. Haꞌe ramo ipyaukue omano ꞌrã kyxe py, taꞌy kuery, tajy kuery ma karuai gui ꞌrã omanomba.

23 Haꞌe kuery vaꞌe regua neĩ peteĩve ndoikovevei ꞌrã, mbaꞌeta Anatote pygua avakue áry ambou ꞌrã mbaꞌemo vai ambopaga vy.”

12

1 Nhanderuete pe Jeremias oporanduague Senhor, ndee ma haꞌevea rami meme ꞌrã xerereko nerenonde xee ajexa uka ramo. Haꞌe rami avi ndevy pe aporandu ta rejoguerekoa re. Mbaꞌe re tu heko vai vaꞌe kuery ikuai porã? Mbaꞌeta anhetẽ rupi eꞌỹ rei ikuai vaꞌe pe mbaꞌeve ndoikoi.

2 Haꞌe kuery ma ndee renhotỹ ramo hapo porã haꞌe yvate ꞌrã, hiꞌa porãmba ꞌrã guive. Ndere imaꞌenduꞌa ꞌrã ojuru py rive, haꞌe rã opyꞌa py ma ndegui mombyry ꞌrã ikuai.

3 Haꞌe rã xee ma ndee xekuaa porã. |yhwh{Senhor,} ndee xerexa vy reaꞌã ꞌrã xepyꞌa py ndere apẽxaa oĩ vaꞌe. Haꞌe rã haꞌe kuery ma eraapa vexaꞌi ojukaa aguã katy ogueraa vaꞌe rami, emoĩmba na ojukaa ára pyguarã.

4 Arakaꞌe peve tu yvy ndaꞌevei ꞌrã, haꞌe nhuũndy rupi jai rogue ipirupa? Mymba haꞌe guyra omanomba haꞌe pygua kuery reko vaia káuxa. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery aipoeꞌi: “Haꞌe ma ndoexai ꞌrã opaa py nhandere oiko vaꞌe”, heꞌi.

5 Nhanderuete ombovaiague “Haꞌe rami avi avakue yvy rupi oguata vaꞌe reve renha vy ri nekaneꞌõ vy mbaꞌexa ꞌrã tu renha kuaa kavaju árygua kuery reve? Peteĩ yvy mbaꞌeve ndoikoia py ri rekyjea rendu vy mbaꞌexagua ꞌrã tu rendu Jordão yakã yvýry kaꞌaguy re reo vy? Jordão yakã yvýry kaꞌaguy oĩ vaꞌe re ma mymba inharõ vaꞌe ikuai (49.19, 50.44).

6 Mbaꞌeta nderyvy haꞌe nderu ro pygua kuery eteve voi nemboꞌa nhemixe okuapy. Haꞌe kuery ae ꞌrã nderakykue monha okuapy ojapukai atã reve. Haꞌe kuery re ejerovia eme, ndereve ijayvu porãꞌi merami teĩ.”

7 Yvy mbovaipaare kuery ombopaga aguã re ijayvuague “Xee aeja ma xevygua oo, aeja xevy guarã vaꞌekue haꞌe javi. Xerembiayvu voi amboaxa ma hovaigua kuery po py.

8 Mbaꞌeta xevygua kuery ma guary kaꞌaguy regua rami onhendu ratã xerovai. Haꞌe ramo xee ndaipotavei ma.

9 Haꞌe rami vy xevy pe rã xevygua kuery ma peteĩ guyra vaikue pytãmba rei vaꞌe rami ikuai, mbaꞌeta amboae guyra teꞌõgue ꞌua ou vy oipyxopa ꞌrã. Haꞌe nunga rupi tapeo tema, peru mymba kuery inharõ vaꞌe nhuũndy rupi ikuai vaꞌe hoꞌupa aguã.

10 Mbaꞌeta joe opena vaꞌe kuery mbovy eꞌỹ ou vy ombovaipa xembaꞌe uvaty, opyrõmba xembaꞌety re. Haꞌe rami vy xevygua arovyꞌa vaꞌekue ma tekoa eꞌỹa omombyta.

11 Ombovaipa ramo xevy pe ju ojapukai okuapy avave rei noipytyvõavei rã. Yvy haꞌe javi rupi noĩavei, haꞌe vaꞌe re opena vaꞌerã ndoikoi ramo.

12 Yvyty ita anho reia haꞌe tekoa eꞌỹ regua áry rupi ou imbovaipaarã kuery, mbaꞌeta Senhor guigua kyxe nhomokanhymba ꞌrã yvy apy peve, haꞌe avave rei pe noĩvei ꞌrã ikuai porã aguã.

13 Haꞌe rami vy trigo pemoaĩ teĩ juu rive ju pemonoꞌõ. Pembaꞌeapoa rupi penekaneꞌõmba vaꞌeri mbaꞌeve rei ndapejoui. Mbaꞌeve napemonoꞌõi ma vy pexĩmba ꞌrã, pendere Senhor poxya ou rire.”

14 Mbaꞌerã pa Nhanderuete nhombopagaa re ijayvua Senhor aipoeꞌi: “Xevygua Israel kuery peguarã aeja vaꞌekue ma ijyvýry ikuai vaꞌe heko vai vaꞌe oipeꞌapa. Neꞌexa, haꞌe vaꞌe kuery ma xee aipeꞌapa ꞌrã ijyvy gui, haꞌe gui haꞌe kuery mbyte gui araa jepe ꞌrã Judá kuery.

15 Haꞌe kuery aipeꞌapa ma rire amboaxy ju ꞌrã. Haꞌe vy ajapo ꞌrã peteĩ-teĩ guekoa haꞌe oyvy katy ju ojevy aguã rami.

16 Haꞌe gui xapyꞌa rei xevygua kuery reko rami haꞌe kuery voi ikuaixe ꞌrã, haꞌe xerery rupi anho oura vy ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe rery rupi aura’ heꞌi ꞌrã okuapy, ymave rupi xevygua kuery Baal rery rupi oura aguã re omboꞌe vaꞌekue ri. Haꞌe rami rã haꞌe kuery voi amoĩ ꞌrã xevygua kuery mbyte ikuai aguã.

17 Haꞌe rã peteĩ vaꞌe regua noendu potai ri ramo xee aipeꞌa ꞌrã. Aipeꞌa vy amokanhymba ꞌrã”, heꞌi Senhor.

13

1 Kuꞌakuaa ajukue iporãve vaꞌe guigua py mbaꞌemo oikuaa ukaague Senhor aipoeꞌi xevy: — Tereo, ejogua peteĩ kuꞌakuaa iporãve vaꞌe. Haꞌe gui ejekuꞌa jokua, yy py emoakỹ eme guive.

2 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌiague rami vy ajogua kuꞌakuaa, haꞌe ajekuꞌa jokua.

3 Haꞌe ramo mokoĩguea ma Senhor oayvu xevy ombou vy aipoeꞌi:

4 — Ejopy ju kuꞌakuaa rejogua haꞌe rejekuꞌa jokuaague. Haꞌe gui epuꞌã, tereo Eufrates yakã katy, haꞌe enhomi haꞌe py peteĩ itakua py — heꞌi.

5 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌiague rami vy aa vy anhomi Eufrates rembe re.

6 Haꞌe gui kueve ma rire Senhor aipoeꞌi ju xevy: — Epuꞌã, tereo ju Eufrates katy, haꞌe ejopy ju kuꞌakuaa haꞌe py anhomi uka vaꞌekue — heꞌi.

7 Haꞌe ramo Eufrates py aa vy yvy ajoꞌo vy anoẽ ju kuꞌakuaa anhomiague gui. Haꞌe rã kuꞌakuaa huꞌũmba ma, ndovarevei ma mbaꞌeverã.

8 Haꞌe ramo Senhor oayvu xevy ombou vy aipoeꞌi:

9 “Po rami Senhor ijayvu: Nami ae avi xee ambovaipa ꞌrã Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery onhemboyvate rei okuapya.

10 Mbaꞌeta haꞌe kuery heko vai vaꞌe vy noenduxei okuapy xeayvu, inhakã ratãa rupi anho ikuai vaꞌe, haꞌe vy amboae ramigua tuuete kuery re ovapa, ixupe rive ikuai haꞌe omboete aguã. Haꞌe rami vy kovaꞌe kuꞌakuaa rami ꞌrã ikuai mbaꞌeverã ndovarevei vy.

11 Mbaꞌeta kuꞌakuaa avakue kuꞌa re oĩa rami avi xee voi aipota teĩ Israel haꞌe Judá kuery xere ikuai xevy guarã, xerery oguerovyꞌa haꞌe xemboete pavẽ aguã, vaꞌeri haꞌe kuery ma ndojapyxakai okuapy”, heꞌi Senhor.

12 Hyru omboaꞌypaa py mbaꞌemo oikuaa ukaague “Haꞌe kuery pe emombeꞌu povaꞌe ayvu. Senhor Israel kuery Ruete aipoeꞌi: ‘Peteĩ-teĩ hyru tynyẽmba ꞌrã vinho’, ꞌere. Haꞌe rã haꞌe kuery aipoeꞌi ꞌrã ndevy: ‘Ore kuery ndoroikuaa porãi ri tyꞌy hyru ikuai vaꞌe vinho tynyẽmba aguã?’ heꞌi ꞌrã okuapy.

13 Haꞌe rã ndee ju aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘ Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, kovaꞌe yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi xee amongaꞌupa ꞌrã, huvixa kuery Davi renda openaaty py oguapy vaꞌe, sacerdote, profeta kuery haꞌe Jerusalém py ikuai vaꞌe haꞌe javi.

14 Amboaꞌypa ꞌrã joe-joe amombo vy, tuu haꞌe taꞌy kuery voi. Ndaraa jepei ꞌrã, amboaxya naendui ꞌrã, namboaxyi ꞌrã guive amokanhy eꞌỹ aguã”, heꞌi Senhor.’ ”

15 Ojeko rerova haꞌe ombopagaa aguã re ijayvuague Pendu ke, haꞌe peikuaa pota. Penhemboyvate rei eme, mbaꞌeta Senhor ae ijayvu.

16 Pemboete na Senhor Penderuete, pytũ ombou eꞌỹ aguã, haꞌe yvyꞌã vaikuea re pejeapi eꞌỹ aguã, haꞌe hexakãa pearõ ꞌrãgue py manoa ꞌã haꞌe pytũ reia anho ombou eꞌỹ aguã.

17 Mbaꞌeta napendu potai ri ramo xepyꞌa py ajaeꞌo nhemi ꞌrã penhemboyvate reia re. Xerexa ojaeꞌo vaipa ete ꞌrã, xerexay vaipa ete ꞌrã, peẽ Senhor rymba vexaꞌi kuery escravo-rã pendereraapaa rire.

18 “Aipoꞌere huvixa haꞌe ixy pe: ‘Penhemoꞌyvyĩꞌi ke, haꞌe peĩ yvy py, mbaꞌeta peneakã gui hoꞌa ma coroa penemboyvateague.

19 Mbaꞌeta kuaray puku-a katy tetã ikuai vaꞌe tynyẽmba ma mbaꞌemo raꞌykue, ipeꞌaarã ndoikoi guive. Judá kuery voi escravo-rã ogueraapaa ma, oipokuapaa heravy.

20 Pemaꞌẽ kuaray ijapuꞌaꞌia katy pexa aguã ou vaꞌe. Aỹ ma mamo tu ikuai vexaꞌi kuery ndevy apena uka vaꞌekue, iporãgue anho rereko vaꞌekue?

21 Mbaꞌe ꞌre ꞌrã tu neirũ kuery ikuai vaꞌekue ndere ipoꞌaka vaꞌerã omoĩa ramo? Ndere haxy vaꞌe ndaꞌipoꞌakai ꞌrã teve, kunha oikuavãꞌi ta vaꞌe rami?

22 Ndejeupe ae ndeayvu vy “Mbaꞌe re tu haꞌe nunga ou xere?” ꞌre ꞌrã. Haꞌe rami vy reikuaa ꞌrã rejejavypaaty re ae ndeao oupia, haꞌe rejexavai ete aguã rami reikoa.

23 Etiópia pygua kuery ndaꞌu omboekovia kuaa ꞌrã ri opire, eꞌỹ vy xivi voi ndaꞌu omboekovia kuaa ꞌrã ri oparaa? Etiópia pygua ma kamba vaꞌe. Haꞌe gui haꞌe kuery opire nomboekovia kuaaia rami avi nhande voi ndajapytuꞌu kuaai ꞌrã jajejavya gui. Haꞌe rami aguã ndaꞌevei ramo ae peẽ kuery voi mbaꞌemo vai pejapo vaꞌety vy ndapejapo kuaai ꞌrã iporã vaꞌe.

24 Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery amoaĩ ꞌrã mbaꞌemo pirukue yvytu tekoa eꞌỹa guigua ogueraa vaꞌe rami.

25 Haꞌe nunga ae oiko ꞌrã pendere, pendevy guarã amoĩ ꞌrã, xegui penderexarai vy apu rive perovia rire’, heꞌi Senhor.

26 ‘Haꞌe nunga rupi pendeao aupi uka ꞌrã peneakã áry peve, pexĩmbaa ojekuaapa aguã.

27 Mbaꞌeta aexa ma yvyꞌã ikuai vaꞌe haꞌe nhuũndy rupi ojeguarupy pejapo pekuapya. Haꞌe vaꞌe ma pendetavy reia, penhomoaruãa haꞌe pendetavyxea rupi pendekuaia. Ndaꞌevei ete ꞌrã pendevy, Jerusalém pygua kuery! Rakaꞌe peve teri ꞌrã tu ndapejekyꞌaꞌoi?’ heꞌi.”

14

1 Judá yvy re ndaꞌokyvei puku-a re ijayvuague Ndaꞌokyvei puku jave Senhor ombou ju oayvu Jeremias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 “Judá kuery ojaeꞌopa okuapy, haꞌe tetã rokẽ re nopenavei ma. Ojaeꞌo reve oakã omboguejy yvy peve. Jerusalém py voi ojapukai ratãve ovy.

3 Haꞌe pygua ipoꞌakakueve omondouka ꞌrã guemimongakuaa kuery yy re. Haꞌe rã haꞌe vaꞌe kuery ygua py oo vy yy ndojouvei vy yryru oguerojevypa rive ju ꞌrã. Onhemondyi haꞌe ndoikuaavei rei vy onheakã aoꞌi ꞌrã jogueruvy.

4 Yvy re ndaꞌokyvei ramo ikangypa. Haꞌe nunga rupi mbaꞌety rupi ombaꞌeapo vaꞌe kuery onhemondyi rei reve ꞌrã onheakã aoꞌi okuapy.

5 Guaxu voi nhuũndy rupi taꞌy vy oeja rive ꞌrã, jai rogue ndojouvei vy.

6 Mburika kaꞌaguy regua voi yvyꞌã ita anho reia rupi ipoaẽ reve oetũ-etũ ꞌrã jagua-tuvy nheꞌẽ rami. Ndaexa pyxovei ma, nhuũ jipovei ramo.”

7 Jeremias jypy ojerure rã “Ndaꞌevei” heꞌiague Haꞌe nunga rupi Senhor, ore kuery orereko vaia anho roexa uka teĩ orepytyvõ ke nderery remboete ukaa rupi vy. Mbaꞌeta ore ma nenheꞌẽ raxave vaꞌekue. Nderovai ae rojejavy vaꞌe.

8 Ndee ma Israel kuery oarõ okuapy vaꞌe, haꞌe ikuai axy jave heraa jepea reiko. Mbaꞌe re tu haꞌvy yvy mboae regua rami reiko, peteĩ oguata vaꞌe pytũ oaxa aguã amboae rupi oo vaꞌe rami reiko?

9 Mbaꞌe re tu ava ojopy xapyꞌa reipy rami reiko, ipyꞌa guaxuve vaꞌeri jogueraa jepe kuaa eꞌỹ vaꞌe rami? Haꞌe rã ndee Senhor ma reĩ ae orembyte, haꞌe ore ma nderery rupi oenoĩmby roiko. Orerepy eꞌỹ eme.

10 Haꞌe ramo Senhor ijayvu xeretarã kuery reko re. Haꞌe vy aipoeꞌi: “Haꞌe rami avi haꞌe kuery ma oguata reixe vai ꞌrã, ndojejokoi ꞌrã oo aguã gui. Haꞌe nunga rupi Senhor ndoguerovyꞌavei vy imaꞌenduꞌa ꞌrã haꞌe kuery reko vaiague re, ombopaga ꞌrãe ojejavyague re.”

11 Senhor aipoeꞌive ju xevy: “Ejerureve eme haꞌe kuery amoingo porã aguã re.

12 Mbaꞌeta haꞌe kuery okaru eꞌỹ re ikuai teĩ xee naendui ꞌrã ojapukaia. Mymba haꞌe mbaꞌemo aju guigua oapy reve omeꞌẽ vaꞌerã ogueru teĩ xee ndarovyꞌai ꞌrã. Haꞌe rami ꞌrãgue py amomba ꞌrã kyxe py, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue py.”

13 Teĩgue ju Jeremias ojerure ramo “Ndaꞌevei” heꞌiague Haꞌe ramo xee aipoaꞌe: — Ai Senhor Xeruete! Neꞌexa, profeta kuery ma aipoeꞌi vaꞌekue heta vaꞌe kuery pe: “Ndoui ꞌrã kyxe revegua neĩ karuai. Haꞌe rami ꞌrãgue py kovaꞌe tekoa py ou ꞌrã pendekuai porã aguã anho”, heꞌi vaꞌekue — haꞌe.

14 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi xevy: — Profeta ramigua kuery ma apu rive omombeꞌu okuapy xerery rupi. Teĩgueve xee namboui, neĩ namombeꞌu ukai haꞌe kuery pe, haꞌe kuery pe ndaxeayvui guive. Haꞌe kuery pendevy omombeꞌu vaꞌe ma oexa raꞌu merami rivea, imbaꞌekuaa ramigua, ovare eꞌỹ vaꞌe rupi ikuaia, haꞌe opyꞌa py onhembotavy ukaa rive.

15 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi profeta ramigua kuery re: “Xerery rupi omombeꞌu vaꞌeri xee amombeꞌu uka ramo eꞌỹ. Haꞌe kuery ma ‘Kyxe revegua haꞌe karuai ndoui ꞌrã kovaꞌe yvy re’ heꞌi okuapy teĩ haꞌe vaꞌe profeta kuery ae ꞌrã kyxe haꞌe karuai py opa.

16 Mbaꞌeta ijayvu renduare kuery karuai haꞌe kyxe gui omano vaꞌekue retekue omombopaa ꞌrã Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi. Jipoi ꞌrã avave rei inhono porãarã: haꞌe kuery, taꞌyxy, taꞌy haꞌe tajy kuery reve. Mbaꞌeta haꞌe kuery áry ambou ꞌrã heko vaiague rekovia.

17 “Haꞌe gui haꞌe kuery pe remombeꞌu ꞌrã po rami: ‘Xerexay oẽ ꞌrã ara py haꞌe pyávy. Ndopytuꞌui ꞌrã, mbaꞌeta xeretarã kuery omoingo axya ramo ai haxy ete vaꞌe py.

18 Haꞌe rami vy mbaꞌety rupi aa vy aexa kyxe py ojuka pyre. Haꞌe rã tetã py ju aike vy aexa ꞌrã karuai gui omano vaꞌekue. Profeta haꞌe sacerdote kuery oguata rei ꞌrã yvy re, oo aguã ndoikuaavei vy.’ ”

19 Mboapykuea Jeremias ojerure rã “Ndaꞌevei ae ma” heꞌiague Haꞌe rami avi rejapa ma teve Judá kuery? Ndepyꞌa py nderexaxevei teve Sião tetã? Mbaꞌe re tu oremoingo axy oremonguera eꞌỹ re? Oremoingo porã ju aguã roarõ rokuapy vaꞌeri iporã vaꞌe ndoikoi ae. Rokuera aguã ꞌrãgue py ndorerekorãveia anho roendu.

20 |yhwh{Senhor,} ore kuery ma roikuaa orereko vaia haꞌe oreru kuery ojapo vaiague, mbaꞌeta nderovai ae rojejavy vaꞌe.

21 Haꞌe rami avi nderery remboete ukaa rupi vy orereja eme. Mbaꞌemo vai py ejaoꞌi uka eme nerenda iporãve vaꞌe. Nemaꞌenduꞌa na orevy ndereve guarã rejapo vaꞌekue re, embovaipa eme.

22 Mbaꞌeta oiko ꞌrã teve mbaꞌemo raꞌangaa amboae regua kuery omboete vaꞌe regua omboꞌoky kuaa vaꞌe? Haꞌe rami eꞌỹ vy yva haꞌe ae ombou ꞌrã teve oky? Haꞌe nunga moingoa ma ndee Senhor Oreruete anho reiko. Haꞌe nunga rupi ndegui ae roarõ oky, mbaꞌeta ndee anho haꞌe nunga haꞌe javi mboua reiko.

15

1 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi xevy: “Moisés haꞌe Samuel xerenonde ojerure vaꞌe rire xepyꞌa re noĩ ꞌrãgue kovaꞌe kuery amboaxy aguã. Toipeꞌapa haꞌe kuery xerenonde gui, toopa.

2 Haꞌe gui ndevy pe haꞌe kuery oporandu vy ‘Marã katy ꞌrã tu roo?’ heꞌi ramo aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘Po rami Senhor ijayvu: Omano vaꞌerã kuery too omano aguã katy, haꞌe rã kyxe py ojuka pyrã too kyxe revegua ikuaia katy, karuai pyguarã ma too karuaia katy, haꞌe gui escravo-rã ogueraa pyrã ma ogueraa katy too.’

3 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: ‘Xee ma irundy rupi ꞌrã ambopaga haꞌe kuery. Kyxe py ojukaa ꞌrã, jagua kuery omoatã heravy ꞌrã, haꞌe gui guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba inharõ vaꞌe nhuũndy rupi ikuai vaꞌe ma omondoropa vy hoꞌupa ꞌrã.

4 Amboaxapa ꞌrã yvy regua kuery oexa vy onhemondyipa aguã, Ezequias raꞌy Judá pygua huvixa Manassés Jerusalém tetã py ojapo vaiague haꞌe javi káuxa.’ ”

5 “Haꞌe gui ndee Jerusalém, mavaꞌe tu oiko ꞌrã nemboaxyarã? Mavaꞌe tu ojaeꞌo ꞌrã ndere? Mavaꞌe tu ovaẽ ꞌrã reiko porã paa re oporandu aguã?

6 Mbaꞌeta rejepeꞌa xegui, nderakykue katy ju rejevy vy. Haꞌe ramo nderovai aupi ꞌrã xepo romomba aguã. Xekaneꞌõ ma romboaxya py”, heꞌi Senhor.

7 “Ndeyvy re tetã ikuai vaꞌe rokẽ py ambogua uka yrupẽ py rami, amokanhy taꞌy kuery, amomba xevygua kuery teĩ ikuaiaty gui ndojepeꞌai.

8 Haꞌe pygua imeveꞌỹ vaꞌe hetave yeꞌẽ rembe rupi ita kuꞌi ikuai vaꞌe gui. Kuaray mbyte jave teĩ ambou kyrĩgueꞌi xy kuery mombaarã. Haꞌe kuery áry ambou xapyꞌa ojexavai haꞌe okyje aguã teĩ.

9 Sete opiꞌa kuery oguereko vaꞌekue ma omano xapyꞌa inheꞌẽ oata vaꞌe rami, ara py teri teĩ haꞌe kuery pe rã pytũmba ma. Oxĩmba, ndaꞌevei nho okuapy. Haꞌe gui haꞌe pygua okuaveꞌi vaꞌe ma amboaxapa kyxe revegua pe hovaigua kuery renonde”, heꞌi Senhor.

10 Ndaꞌevei ete xevy, haꞌe haꞌi pe voi xekuavãꞌi rire, mbaꞌeta ava opuꞌãa rei pyrã, pavẽ rei ogueroꞌa rei vaꞌerã oikuavã! Mbaꞌeta xee nanhomborevei mbaꞌemo hiꞌáryve ajopyve vy, amboae kuery voi naxemborevei ojopyve vy. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery peteĩ-teĩ ijayvu vai xere.

11 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe gui anhetẽ xee romombaraete ꞌrã reiko porã aguã. Haꞌe rã nderovaigua kuery ma ojexavai haꞌe ikuai axya ára ajapo ꞌrã ndere onhemboja vy ojerure porãꞌi aguã rami”, heꞌi.

12 “Haꞌe gui amongue ndaꞌu omopẽ kuaa ꞌrã ri ferro kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ou vaꞌe, eꞌỹ vy overa vaꞌe?

13 Haꞌe rami rã peẽ kuery romoingo axy ꞌrã pendeyvy jave rupi teko vai pejapoague re. Haꞌe rami vy penembaꞌe rei-rei pemoĩ porã vaꞌekue hepy reꞌỹ amboaxapa ꞌrã heraarã pe. Apy ma judeu kuery pe ijayvu.

14 Haꞌe rami vy penderovaigua kuery pe xee rogueraa uka ꞌrã yvy peikuaa eꞌỹa katy, mbaꞌeta pendeꞌáry xepoxya hendy ae ma, tata hendy vaꞌe rami okai vaꞌerã.”

15 Haꞌe gui Senhor, ndee ma reikuaa. Haꞌe rami avi nemaꞌenduꞌa ke xere, xepytyvõ haꞌe xerepy ke xerakykue monhaa kuery gui. Renhomboaxya rupi vy xereraa uka eme. Reikuaa ma roayvu vy ae ajejojai ukaa.

16 Ndeayvu ajou vy haꞌu vyvoi. Mbaꞌeta ndeayvu ma arovyꞌa vaꞌe xekuraxõ mbovyꞌaarã, mbaꞌeta nderery rupi anherenoĩ uka ramo, Senhor Xeruete nexondaro reta vaꞌe.

17 Haꞌe nunga rupi peteĩgueve ma voi aguapy vaꞌeꞌỹ teri ovyꞌa rei vaꞌe kuery reve, ndarovyꞌai guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py ndepo poyia xeꞌáry oĩ ramo xee aeꞌi aguapy ainy, mbaꞌeta xee aendu vaꞌe ma ndepoxya anho.

18 Mbaꞌe re tu haxy vaꞌe aendu riae tema? Mbaꞌe re tu xeai haxy riae oiny ndokuera reguai vy? Ndee ndaꞌu xembotavy ꞌrã teve yy ramoꞌi typa vyvoi vaꞌe rami?

19 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi xevy: “Haꞌe gui rejeko rerova ri ramo xee rogueru ju ꞌrã xerenonde rupi reiko aguã. Ovare eꞌỹ vaꞌe ꞌrãgue py haꞌevea ramigua re anho ndeayvu ri vy reiko ꞌrã xeayvu mombeꞌuarã. Haꞌe kuery regua tojeꞌoi ndea katy, haꞌe rã ndee ma ndereaxai ꞌrã haꞌe kuerya katy.

20 Haꞌe ramo haꞌe kuery rovai xee romombaraete ꞌrã tetã kora overa vaꞌe guigua rami. Haꞌe ramo nderovai haꞌe kuery opuꞌã teĩ ndaꞌipoꞌakai ꞌrã ndere, mbaꞌeta ndereve xee aiko ꞌrã haꞌe kuery gui rogueraa jepe aguã.

21 Haꞌe rami vy roipeꞌa ꞌrã heko vai vaꞌe kuery po gui, rogueraa jepe ꞌrã ipyꞌa ratã vaꞌe kuery po gui”, heꞌi Senhor.

16

1 Profeta haꞌe aeꞌi oiko aguã re ijayvuague, heta vaꞌe kuery oikuaa aguã Haꞌe gui Senhor oayvu ombou ju xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 “Ejou eme nderaꞌyxyrã, nderaꞌy haꞌe nderajy eꞌỹ aguã kovaꞌe tekoa py”, heꞌi.

3 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu kovaꞌe tekoa py taꞌy haꞌe tajy kuery ituiꞌi vaꞌerã rekorã re, tuu haꞌe ixy kuery rekorã re guive. Haꞌe vy aipoeꞌi:

4 “Haꞌe kuery omano ꞌrã mbaꞌeaxy gui teĩ ndojaeꞌoai ꞌrã, nonhono porãai ꞌrã guive. Yvy irũrã rive ꞌrã opyta. Kyxe haꞌe karuai py ꞌrã omano, haꞌe heꞌõgue opyta ꞌrã guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba yvy rupigua rembiꞌurã.”

5 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Eike eme omanogue re ojaeꞌo okuapya py, ndepyꞌa vai eme, eronhemboaxy eme guive, mbaꞌeta haꞌe kuery gui aipeꞌa ma mbyꞌa porã, ayvua haꞌe amboaxya rupi aiko aguã”, heꞌi Senhor.

6 “Mbaꞌeta kovaꞌe yvy re omano ꞌrã yvatekueve haꞌe yvyĩgueve. Haꞌe vaꞌe kuery ma ndojatyai ꞌrã, ndojaeꞌoai ꞌrã, haꞌe kuery re ipyꞌa vaia rupi nonhekyxĩmba reiai ꞌrã, neĩ oakã nonhopĩai ꞌrã guive. Hetarã omano rã amongue onhekyxĩmba rei ꞌrã, haꞌeꞌỹ vy oakã onhopĩ ꞌrã ipyꞌa vai vy (41.5; Ezequiel 7.18; Miquéias 1.16).

7 Ojaeꞌo vaꞌe kuery pe ma nomeꞌẽavei ꞌrã mbojape omanogue re ombopyꞌa porã ju aguã, neĩ peteĩve karo yy nomeꞌẽai ꞌrã opoꞌo aguã regua, tuu eꞌỹ vy ixy omano rire teĩ.

8 Eike eme oo ngaru oikoa py, haꞌe kuery reve reguapy vy rekaru haꞌe reyꞌu eꞌỹ aguã.”

9 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete aipoeꞌi: “Neꞌexa, peikove teri reve, haꞌe pexaa py ae amombytuꞌu ꞌrã pevyꞌaa kovaꞌe tekoa gui, peporaeia, haꞌe omenda vaꞌerã oguerovyꞌaa rupi oporaeia guive.

10 “Neretarã kuery pe remombeꞌu ꞌrã povaꞌe ayvu haꞌe javi. Haꞌe ramo haꞌe kuery oporandu ꞌrã: ‘Mbaꞌe re tu Senhor haꞌe rami ete oremongyje ndaꞌevei ete vaꞌe py? Mbaꞌe nunga py tu orereko vai haꞌe rojejavy Senhor Nhanderuete rovai?’ heꞌi ꞌrã ndevy.

11 Haꞌe ramo ndee rembovai ꞌrã: ‘Mbaꞌeta peneramoĩ kuery xerejapa’, heꞌi |yhwh{Senhor.} ‘Haꞌe rami vy ojeꞌoi amboae ramigua tuuete kuery re rive, haꞌe kuery pe ju ikuai vy ombojerovia aguã. Haꞌe rã xee ma xerejapa okuapy, xeguigua lei rami voi ndaꞌikuaixei rakaꞌe.

12 Haꞌe gui peẽ kuery ma peneramoĩ kuery ikuaiague gui pendereko vaive ju, mbaꞌeta peneakã ratãa rupi peteĩ-teĩ pendekuai, xenheꞌẽ rendu eꞌỹ vy.

13 Haꞌe nunga rupi kovaꞌe yvy gui roipeꞌapa ꞌrã peteĩ yvy peẽ haꞌe peneramoĩ kuery ndapeikuaaiague katy. Xee noromboaxyvei ramo haꞌe py ju ꞌrã pendekuai amboae ramigua tuuete pe, ara py haꞌe pyávy.’ ”

14 Senhor aipoeꞌive ju: “Haꞌe rami teĩ neꞌexa, ou ma oiny ára, ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe Egito yvy gui Israel kuery oguenoẽ vaꞌekue rery rupi aura’, ndapejeveia ára.

15 Haꞌe rami ꞌrãgue py po rami ꞌrã peura: ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe kuaray apuꞌaꞌia katy gui haꞌe yvy jave rupi omondoukapaague gui Israel kuery ogueru vaꞌekue rery rupi aura’, peje ꞌrã. Mbaꞌeta xee ajapo ꞌrã pendeyvy katy ae ju pejevypa aguã rami, peneramoĩ kuery yvyrã ameꞌẽ vaꞌekue py ae.”

16 Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ambou reta ꞌrã pira mboꞌaa kuery. Haꞌe vaꞌe kuery ma Judá regua kuery ae ꞌrã omboꞌa. Haꞌe vaꞌe rire ma imbaꞌejuka vaꞌe kuery ju ꞌrã ambou reta, pira mboꞌaa kuery ojuka aguã yvyty haꞌe yvyꞌã ikuai vaꞌe áry rupi, ita paꞌũ rupi guive ikuai vaꞌe ojuka aguã.

17 Mbaꞌeta aexa pota ꞌrã haꞌe kuery ikuaia haꞌe javi rupi. Avave rei nonhemi ꞌrã xegui, gueko vai voi nonhomi ꞌrã aikuaa pota aguã gui.

18 Jypyꞌi ma ambopagave ete ꞌrã heko vaiague haꞌe ojejavyague re, mbaꞌeta xevygua yvy omongyꞌapa rire mbaꞌemo raꞌangaa ojou vaipy peguare kuery reꞌõgue py, yvy xevy guarã vaꞌekue omonyẽmba ojeguarupy rive.”

19 Haꞌe gui ndee Senhor ma xemombaraetea reiko, ajexavaia ára anhemi aguã. Haꞌe gui ndea py ou ꞌrã yvy regua kuery yvy apy guive. Haꞌe vy aipoeꞌi ꞌrã okuapy: “Oreramoĩ kuery ma apu regua anho oguereko vaꞌekue, mbaꞌemo raꞌangaa ovareꞌỹ vaꞌe, iporã vaꞌe noĩa.

20 Haꞌe gui avakue haꞌe kuery ae ndaꞌu ojapo ꞌrã ri nguueterã? Haꞌe rami avi haꞌe nunga ma tuuete eꞌỹ ae guive”, heꞌi ꞌrã okuapy.

21 “Neꞌexa, aỹ haꞌe kuery pe aexa uka ꞌrã xembaraetea haꞌe xepoꞌakapaa. Haꞌe ramo ma haꞌe kuery oikuaa ꞌrã Senhor aikoa.”

17

1 Teko vai nhanembotavy haꞌe nhanemokanhya re ijayvua “Haꞌe gui Judá kuery ojejavya ma ferro rakua py ipara oiny, diamante omboakua pyre py guive. Haꞌe nunga ma haꞌe kuery kuraxõ re ae ipara, haꞌe altar ojapo vaꞌekue apy re guive.

2 Haꞌe vaꞌe altar re taꞌy kuery voi imaꞌenduꞌa ꞌrã, haꞌe mbaꞌemo raꞌangaa yvyra hovana vaꞌe guýry haꞌe yvyꞌã áry rupi omopuꞌã imoꞌamy vaꞌekue re.

3 Haꞌe gui ndee yvy mbyte yvyty repuꞌã vaꞌe, ndere mbaꞌemo porã haꞌe hepykueve oĩ vaꞌekue. Haꞌe nunga haꞌe javi ma jejavya káuxa amboaxa ꞌrã ipeꞌaarã pe, ombojeroviaaty ndee yvyty áry ikuai vaꞌe guive.

4 Ndekáuxa ae oipeꞌapaa ꞌrã ndevy guarã ameꞌẽ vaꞌekue. Haꞌe ramo ajapo ꞌrã nderovaigua kuery pe reiko aguã rami yvy reikuaa eꞌỹa re, xepoxya tata rami rakaꞌe rã peve guarã remoendy rire.”

5 Senhor aipoeꞌi: “Ayvu vaipy ꞌrã ikuai avakue re rive ojerovia vaꞌe. Haꞌe kuery ma toꞌo imarã vaꞌerã re rive ojerovia, haꞌe opyꞌa py Senhor gui mombyry ikuai.

6 Haꞌe kuery ikuai ꞌrã jai rogue haꞌe aeꞌi tekoa eꞌỹa py henhoĩ vaꞌe rami. Iporã vaꞌe teĩ ndoexai ꞌrã, mbaꞌeta tekoa eꞌỹa py ae tema ꞌrã ikuai, yvy piru reia haꞌe juky rive oĩa rupi, avave rei noĩaveia rupi.

7 Haꞌe rã ayvu porãmby ꞌrã ikuai Senhor re ojerovia haꞌe Senhor oarõ oikovy vaꞌe.

8 Mbaꞌeta haꞌe kuery ikuai porã ꞌrã yy yvýry yvyra onhotỹ mbyre rami. Hapo yakãꞌi peve oo ramo ndokyjei ꞌrã haku gui. Hogue ma hovy porã riae ꞌrã. Ndaꞌokyveia ára teĩ ndaꞌipirui ꞌrã, ndaiꞌa eꞌỹi ꞌrã guive.

9 “Haꞌe gui avakue pyꞌa ma opa mbaꞌe gui nhombotavypave haꞌe ndaꞌevei vaꞌe ae. Mavaꞌe ndaꞌu oikuaa ꞌrã?

10 Xee Senhor ae aikuaa pota ꞌrã ipyꞌa re, xee haꞌã ꞌrã guive onhembopyꞌaa, oikoague rekovia ameꞌẽ aguã, peteĩ-teĩ oikoague rami ae.

11 Inambu pytã ngupiꞌa ae eꞌỹ omboaku-a rami avi haꞌevea rami eꞌỹ ojoupave vaꞌe. Haꞌe kuery oikove teri reve haꞌe nunga oipeꞌapaa xapyꞌa ꞌrã, haꞌe gui opaa py hiꞌarandu eꞌỹ vaꞌe ꞌrã ikuai.”

12 Nhanderuete oepy aguã re Jeremias ojapukaiague Ore rombojerovia atyrã ma hexakãmba haꞌe ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe, jypyꞌi guive yvate ete vaꞌe oĩ.

13 Ndee Senhor ma Israel kuery oarõ okuapy vaꞌe reiko. Haꞌe rã nderejaare kuery ma oxĩmba vaꞌerã meme. “Tá, xegui ojepeꞌa vaꞌe rery ma yvy py rive ꞌrã ipara oiny, Senhor yy marã eꞌỹ meꞌẽa oeja rire”, heꞌi.

14 |yhwh{Senhor,} xemonguera ke akuera ete aguã. Xereraa jepe ke aa jepe ete aguã. Mbaꞌeta ndee anho rogueroporai.

15 Neꞌexa, xevy pe haꞌe kuery aipoeꞌi ꞌrã okuapy: “Mamo tu oĩ Senhor ayvu? Tojeupity vyvoi!” heꞌi okuapy.

16 Xee ndajepeꞌai ndevygua kuery re apenaa gui, ikuai axy ára ou rã ndaexaxei teĩ. Ndee ma reikuaa. Xeayvu xejuru gui oẽ vaꞌe voi reikuaapa.

17 Enhemoingo eme xemondyiarã, mbaꞌeta ndaꞌeveia ára ma ndere anho ꞌrã anhemi.

18 Xeavyky reia kuery toxĩmba, haꞌe rã xee ma taxĩmba eme. Haꞌe kuery tonhemondyipa, haꞌe rã xee ma tanhemondyi eme. Haꞌe kuery áry ae embou ára vai, haꞌe emokanhymba jevy-jevy.

19 Sábado ára omboetea aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi xevy: “Tereo, epuꞌã eꞌamy haꞌe kuery retã rokẽ py, Judá pygua huvixa kuery oike haꞌe oẽaty py, haꞌe Jerusalém tetã rokẽ ikuai vaꞌe haꞌe javi yvýry.

20 Haꞌe vy aipoꞌere ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘Peẽ Judá pygua huvixa kuery, pendu ke Senhor ayvu, Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery kovaꞌe okẽ rupi peike vaꞌe haꞌe javive.’

21 Po rami Senhor ijayvu: Peẽ kuery peikove pukuxe vy sábado ára pevoyive eme mbaꞌemo, peroike eme guive Jerusalém tetã rokẽ rupi.

22 Sábado ára penoẽve eme voyi pendero gui, mbaꞌeve pejapo eme guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py pemboete ꞌrã sábado ára, peneramoĩ kuery pe ajapo ukaague rami vy.

23 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery ma xeayvua re nopenai vy ndojapyxakai rakaꞌe. Haꞌe rami ꞌrãgue py inhakã ratã okuapy xeayvua noendu potai vy, onhemoꞌarandu uka eꞌỹ aguã.

24 “ Senhor ijayvuve ju: Haꞌe rã peẽ kuery ma pendu ke xeayvua, haꞌe pemboete sábado ára, tetã rokẽ rupi voyi peroike veꞌỹ haꞌe mbaꞌeve pejapo eꞌỹ aguã.

25 Haꞌe rami ri ramo kovaꞌe tetã rokẽ rupi oike nho ꞌrã penderuvixave kuery guembiguai yvatekueve reve, tenda Davi openaaty áry oguapy vaꞌerã. Guembiguai kuery yvatekueve reve ꞌrã oaxa jogueruvy karóxa py, haꞌe kavaju áry, avakue Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery reve. Haꞌe rami rire kovaꞌe tetã py ikuaia ꞌrã rakaꞌe rã peve.

26 Haꞌe gui oupaa ꞌrã Judá regua tetã haꞌe Jerusalém yvýry rupi ikuaia gui, Benjamim yvy, yvy reia haꞌe yvyꞌã reia kuaray puku-a katy gui. Haꞌe rami vy ogueru ꞌrã mymba oapy reve omeꞌẽ vaꞌerã, mbaꞌemo aju guigua haꞌe heakuã porã vaꞌe, Senhor oguerovyꞌaa rupi omeꞌẽ aguã ixupegua opy.

27 Haꞌe rami avi napendu potai vy sábado ára napemboetei ramo, xapyꞌa rei sábado ára Jerusalém tetã rokẽ rupi voyi peroike ramo tata py apypa ꞌrã okẽ ikuai vaꞌe. Haꞌe vaꞌe tata omomba ꞌrã Jerusalém py huvixa ro ikuai vaꞌe, ndoguevei ꞌrã guive.”

18

1 Mbaꞌemo ryru nhaeꞌũ guigua re ijayvuague Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

2 — Epuꞌã ke, tereo nhaeꞌũ gui mbaꞌemo apoa ro py. Haꞌe py ma rendu ꞌrã xeayvu — heꞌi.

3 Haꞌe ramo aa nhaeꞌũ gui mbaꞌemo apoa ro py. Haꞌe py amaꞌẽ rã haꞌe vaꞌe ombaꞌeapo oiny ojere vaꞌe áry.

4 Haꞌe gui mbaꞌemo ryrurã nhaeꞌũ gui ojapo vaꞌekue ivaipa ramo haꞌe vaꞌekue gui amboae ju ojapo haꞌe ae oipotaa rami.

5 Haꞌe ramo Senhor oayvu ombou xevy.

6 Haꞌe vy aipoeꞌi: “Upe vaꞌe nhaeꞌũ gui mbaꞌemo apoa ojapoa rami haꞌeve xee voi peẽ Israel kuery roguereko aguã. Neꞌexa, ipo py yapo oĩ vaꞌe rami peẽ Israel kuery voi xepo py peĩ.

7 Mbaꞌeta peteĩ regua eꞌỹ vy peteĩ tetã re mbaꞌe xeayvu ꞌrã aipeꞌapa aguã, aity haꞌe ambovaipa aguã re.

8 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery gueko vai gui ojeko rerova ri ramo xee voi amboae rami ꞌrã areko, mbaꞌemo vai ambou aguã re anhembopyꞌaague rami veꞌỹ.

9 Haꞌe rami avi peteĩ regua eꞌỹ vy peteĩ tetã re xeayvu ꞌrã amombaraete haꞌe anhotỹ aguã re.

10 Haꞌe ramo xapyꞌa rei haꞌe kuery ma xerenonde rupi teko vai rupi tema ꞌrã ikuai xeayvua noendu potai vy. Haꞌe ramo xee amboae rami ꞌrã areko amoingo porã aguã re anhembopyꞌaague rami veꞌỹ.

11 Haꞌe nunga rupi aỹ ma ndeayvu ke Judá regua avakue haꞌe Jerusalém pygua kuery pe. Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã: ‘Po rami Senhor ijayvu: Neꞌexa, xee ma ambou ta mbaꞌemo vai, peẽ kuery rovai aiko aguã re anhembopyꞌa rire. Haꞌe nunga rupi aỹ peteĩ-teĩ pejeko rerova na haꞌeveꞌỹa rami pendekuaia haꞌe mbaꞌemo vai pejapoa gui,’ ꞌre ꞌrã.

12 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery aipoeꞌi ꞌrã: ‘Ndaꞌevevei ae ma teve, mbaꞌeta ore kuery ma orekuaive tema ꞌrã ore ae roipotaa rami. Peteĩ-teĩ roiko ꞌrã oreakã ratãa rupi, orereko vaia rami ae’, heꞌi ꞌrã okuapy.

13 “Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi: ‘Peporandu na aỹ amboae regua kuery ikuaia rupi mavaꞌe pa haꞌe nunga oenduague re. Mbaꞌeta haꞌe ramigua ete Israel kuery ojapo vaꞌekue!

14 Haꞌe gui Líbano yvyty re itaova oĩ vaꞌe áry yroꞌy apĩ oĩaty gui ndaꞌu okanhy ꞌrã ri? Tyrã pa typa ꞌrã ri yroꞌy rykukue mombyry guigua? Líbano rery ma “Yvyty xiĩ vaꞌe” ꞌea, yvate etea py yroꞌy ojekuaa riae ramo. Haꞌe gui yroꞌy rykukue oxyry ouvy vy oata eꞌỹ re omoakỹ ꞌrã haꞌe vaꞌe yvy.

15 Any, teĩ xevygua kuery ma hexaraipa okuapy xegui. Haꞌe rami vy mbaꞌemo raꞌangaa pe rive oapy ꞌrã okuapy heakuã porã vaꞌe. Haꞌe nunga ma ojapo tape yma guare rupi ikuai vy onhepyxangapa aguã rami, tape joja eꞌỹa rupi ju ojeꞌoi aguã,

16 haꞌe kuery yvy nhomondyipaarã opyta aguã rami, haꞌe amboae kuery ojojai rei aguã rami. Mbaꞌeta haꞌe rupi oaxa vaꞌe kuery onhemondyi vy ombovava ꞌrã oakã.

17 Mbaꞌeta yvytu kuaray oua katy gui ou vaꞌe py amoaĩmba ꞌrã hovaigua kuery renonde rupi. Haꞌe kuery ikuai axya ára aexa uka ꞌrã xekupe, xerova eꞌỹ.’ ”

18 Ngovaigua kuery rovai profeta ojerureague Haꞌe ramo aipoeꞌi okuapy: “Peju ke, mbaꞌemo jajapo Jeremias rovai. Mbaꞌeta oiko riae ꞌrã lei rupi sacerdote haꞌe hiꞌarandu vaꞌe nhanemongetaarã, haꞌe profeta ayvu omombeꞌu vaꞌerã. Peju na, nhamoĩ vai ayvu py, ijayvua nhaendu veꞌỹ aguã”, heꞌi okuapy xere.

19 Haꞌe gui Senhor, emaꞌẽ na xere, haꞌe endu pota xere ijayvu rei vaꞌe kuery ijayvua.

20 Iporã vaꞌe re omboekovia ꞌrã teve haꞌeveꞌỹa ramigua? Mbaꞌeta haꞌe kuery ojoꞌo yvykua xenheꞌẽ omboꞌa aguã. Nemaꞌenduꞌa ke nerenonde xee ajexa ukaague re, mbaꞌeta haꞌe kuery remoingo porã aguã re ajerure vaꞌekue, rejou vai aguã reꞌỹ.

21 Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery raꞌy kuery emboaxa karuai pe, ejapo ke taꞌy kuery karuai haꞌe kyxe py omano aguã rami. Tove taꞌyxy kuery gui toipeꞌapaa imemby kuery, imeveꞌỹ vaꞌe taꞌikuai. Tove ime kuery tomanomba mbaꞌeaxy gui. Haꞌe gui kunumigue ma joe opuꞌãa py tojukapaa kyxe py.

22 Haꞌe kuery re opuꞌã vaꞌerã kuery rembou xapyꞌa ramo tojapukai okuapy ngoo gui. Mbaꞌeta haꞌe kuery yvy ojoꞌo okuapy rire xejopy aguã, xepy rupi ojokua nhuã xemboꞌaxe vy.

23 Haꞌe rã |yhwh{Senhor,} ndee reikuaa ae ma xejukaxe vy nhomongeta okuapya haꞌe javi. Eperdoa eme haꞌe kuery reko vaiague re, embogue eme ojejavyague nerenonde gui. Nerenonde ojexa uka vy toꞌapa. Ndepoxya ára py embopaga ke.

19

1 Yryru ombovo aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Tereo, ejogua peteĩ yryru nhaeꞌũ gui ojapo pyre. Nderupive eraa avi neretarã kuery regua haꞌe sacerdote regua nhomongetaa kuery.

2 Tapeo Hinom raꞌy rekoague yvyugua py, nhaeꞌũ gui mbaꞌemo apoa rokẽ katy. Emombeꞌu haꞌe py ndevy amombeꞌu uka vaꞌe.

3 Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã: ‘Judá pygua huvixa kuery haꞌe Jerusalém py pendekuai vaꞌe, pendu ke Senhor ayvu. Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: Neꞌexa, kovaꞌe tekoa áry ambou ꞌrã mbaꞌemo vai. Haꞌe ramo haꞌe nunga oendu vaꞌe haꞌe javi nhemondyi gui ijapyxa nheꞌẽmba ꞌrã.

4 Mbaꞌeta haꞌe kuery xerejapa vy omongyꞌapa rei kovaꞌe tekoa, nguuete mboae pe heakuã porã vaꞌe oapy vy, haꞌe nunga peteĩgueve oexa vaꞌeꞌỹ teri, tuu kuery, neĩ Judá pygua huvixa kuery voi. Haꞌe vy kovaꞌe tekoa haꞌe javi rupi omoẽ okuapy heko porã vaꞌe ruguy.

5 Haꞌe vy yvyꞌã ikuai vaꞌe áry rupi ojapo okuapy Baal raꞌangaa mbojerovia atyrã, tata py guaꞌy kuery oapy aguã Baal pe omeꞌẽ vy. Teĩgueve ma haꞌe ramigua ajapo uka vaꞌeꞌỹ, haꞌe rami aguã re ndaxeayvui, neĩ nanhembopyꞌai guive.

6 Haꞌe nunga rupi ou ma oiny ára kovaꞌe tekoa pe neĩ “Tofete”, neĩ “Hinom raꞌy rekoague yvyugua” ꞌea veꞌỹ aguã. Haꞌe rami ꞌrãgue py “Yvyugua jojukapaaty” ꞌea ꞌrã, heꞌi Senhor.

7 Mbaꞌeta kovaꞌe tekoa py ambovaipa ꞌrã Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery nhomongetaague, ajapo ꞌrã kyxe gui hoꞌapa aguã rami ngovaigua kuery renonde, ijukaxea kuery po py. Haꞌe vy heꞌõgue amboaxa ꞌrã guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba yvy rupi ikuai vaꞌe rembiꞌurã.

8 Kovaꞌe tetã amoĩ ꞌrã nhomondyipaarã, amboae kuery ojojai rei aguã. Haꞌe rupi oaxa vaꞌe haꞌe javi onhemondyi vy ojojai rei ꞌrã, haꞌe kuery re haꞌe rami ete mbaꞌemo vai oiko rire.

9 Hovaigua ijukaxea kuery ojokopa vy omoingo axy ramo ajapo ꞌrã haꞌe kuery guaꞌy kuery haꞌe guajy kuery roꞌokue hoꞌu aguã rami, haꞌe peteĩ-teĩ hoꞌu ꞌrã oirũ roꞌokue’, ꞌre ꞌrã.

10 “Haꞌe ramo avakue nderupive oo vaꞌekue oexaa py rembovo ꞌrã yryru.

11 Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Guĩ rami xee amomba ꞌrã kovaꞌe kuery haꞌe kovaꞌe tetã, yryru nhaeꞌũ gui ojapo pyre ombovoa rire ndojeapoveia rami avi. Haꞌe ramo hetekue ojatya ꞌrã Tofete py, amboae henda py ojatya aguã jipoi ramo.

12 Haꞌe rami ae ajapo ꞌrã kovaꞌe tekoa re, haꞌe py ikuai vaꞌe kuery re guive”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Kovaꞌe tetã amombyta ꞌrã Tofete ramigua ete.

13 Mbaꞌeta Judá pygua huvixave kuery haꞌe Jerusalém pygua kuery ro haꞌe javi ma Tofete rami avi ꞌrã haꞌeveꞌỹ vaꞌe meme, yva re ikuai vaꞌe pe heakuã porã vaꞌe oapyague haꞌe amboae tuuete pe vinho onhoẽague guive”, heꞌi.’ ”

14 Haꞌe gui Tofete py Senhor ayvu omombeꞌu aguã omondoukaague gui Jeremias ojevy vy opuꞌã hoꞌamy Senhor pegua oo roka py. Haꞌe vy aipoeꞌi heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe:

15 “Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: Neꞌexa, kovaꞌe tetã haꞌe tekoaꞌi ikuai vaꞌe áry ambou ꞌrã mbaꞌemo vai xeayvuague haꞌe javi, mbaꞌeta xeayvu noenduxei vy inhakã ratãmba rire.”

20

1 Profeta Jeremias jokuaare re ijayvuague Haꞌe vaꞌe ayvu Jeremias omombeꞌu rã sacerdote Imer raꞌy Pasur oendu. Haꞌe vaꞌe ma Senhor pegua oo pygua ruvixa oiko.

2 Haꞌe vy Pasur profeta Jeremias oinupã uka ma vy ipy ojokua uka yvyra re. Haꞌe vaꞌe ma oĩ Benjamim regua okẽ yvatevea py, Senhor pegua oo yvýry. Haꞌe gui koꞌẽgue ma Pasur ojora ju Jeremias yvyra gui.

3 Haꞌe ramo ixupe Jeremias aipoeꞌi: — Senhor nanemboeryvei ma ꞌrã Pasur, haꞌe rã “Jovaive-ive re nhomongyje reia” heꞌia anho.

4 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, xee rojapo ꞌrã ndee ae renhemongyje aguã rami, neirũ kuery haꞌe javi pe guive. Mbaꞌeta rexaa py ae hovaigua kuery ojukapa ꞌrã kyxe py. Judá yvy haꞌe javi amboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py. Haꞌe ramo ogueraapa ꞌrã Babilônia katy escravo-rã, kyxe py ojuka ꞌrã guive.

5 Kovaꞌe tetã py perekopa vaꞌekue amboaxa avi ꞌrã, pembaꞌeapoa gui pejoupa vaꞌekue haꞌe hepykueve haꞌe javi. Tá, Judá regua huvixa kuery omoĩ porã vaꞌekue haꞌe javi amboaxa ꞌrã hovaigua kuery po py. Haꞌe ramo haꞌe kuery oipeꞌapa ꞌrã heravy Babilônia katy.

6 Haꞌe gui ndee Pasur ndero py ikuai vaꞌe haꞌe javi reve penemboꞌa vy pendereraapa avi ꞌrã. Haꞌe ramo Babilônia tetã katy ꞌrã peo. Haꞌe py ma pemanomba ꞌrã, pendeatya ꞌrã guive: ndee haꞌe neirũ kuery haꞌe javi, haꞌe vaꞌe kuery pe ayvu porã merami rive remombeꞌua vaꞌekue reve.”

7 Profeta iporiau reia rupi ijayvuague Senhor, guĩ rami aiko aguã re ndeayvu ramo aiko. Xegui nembaraeteve vaꞌe vy ndepoꞌaka. Haꞌe ramo koꞌẽ nhavõ ombojaru reipy aiko. Haꞌe kuery vaꞌe regua peteĩ-teĩ xejojai rei ꞌrã okuapy.

8 Mbaꞌeta ajapukai haꞌe xeayvu atã reve anho amombeꞌu aikovy remokanhy haꞌe rembopaga aguã regua. Haꞌe rami py ndee Senhor ayvu káuxa aiko ovare eꞌỹ vaꞌe haꞌe omoxĩmba pyrã, koꞌẽ nhavõ.

9 Haꞌe gui anhembopyꞌa vy “Haꞌe nunga namombeꞌuvei, ndaxeayvuvei ma ꞌrã hery rupi”, haꞌe teĩ xekuraxõ re ndeayvua hendy ꞌrã tata rami, xekãgue mbyte tata omboty pyre rami hendy. Haꞌe ramo aiko axy vaipaa py xekaneꞌõ ma, narombaraetevei ma ꞌrã guive.

10 Mbaꞌeta mbovy rei eꞌỹ aendu ijayvu rei rã: “Jovaive-ive re nhomongyjea! Pendeayvu na hexe, nhandeayvu na!” heꞌi vaꞌe. Xerayvu ete vaꞌekue eteve voi anhepyxanga aguã oarõ vy aipoeꞌi ꞌrã okuapy: “Onhembotavy uka ramo nhandepoꞌaka ꞌrã hexe, haꞌe vy jajepy ꞌrã”, heꞌi okuapy.

11 Haꞌe rami teĩ Senhor ma xereve oiko joe opuꞌã vaꞌety ipoꞌakapa vaꞌe rami. Haꞌe ramo xeavyky reia kuery ae ꞌrã onhepyxangapa, ndaꞌipoꞌakai ꞌrãe. Haꞌe kuery oxĩmba ete ꞌrã. Hiꞌarandu rupi eꞌỹ ikuai rire haꞌe kuery re ou ꞌrã oxĩmba aguã rakaꞌe rã peve guarã, haꞌe vaꞌe re ndaexaraivei ꞌrã.

12 Haꞌe gui ndee Senhor ixondaro reta vaꞌe, rexa ꞌrã heko porã vaꞌe, reikuaa pota ꞌrã jopyꞌa haꞌe nhokuraxõ re oĩ vaꞌe re. Tove xee taexa haꞌe kuery re repuꞌã rã, ndepo py xerekove amboaxa rire.

13 Peporaei ke Senhor pe, perovyꞌa |yhwh{Senhor,} mbaꞌeta ojexavai rei vaꞌe nheꞌẽ ogueraa jepe ojavyky rei vaꞌe kuery po gui.

14 Jeremias ituiꞌiague ára re ijayvu vaiague Ayvu vaipy toiko xetuiꞌiague ára. Togueroayvu porãa eme haꞌi xekuavãꞌiague ára.

15 Ayvu vaipy toiko xeru pe ava haꞌe nunga mombeꞌuare, ovyꞌa ete reve “Itui ma nderaꞌy”, heꞌi vaꞌe.

16 Tove haꞌe vaꞌe ava toiko tetã Senhor omboaxy eꞌỹ re ombovaipa vaꞌekue rami. Koꞌẽmba jave toendu ojapukai vaꞌe, haꞌe rã kuaray mbyte jave ma taevovo rei.

17 Mbaꞌe re tu Nhanderuete ndaxejukai rakaꞌe xeryruꞌi pyve? Mbaꞌe re tu haꞌi ryepy aĩ reve norenhono porãai rakaꞌe? Haꞌeꞌỹ vy rakaꞌe rã peve ndaye guaxuꞌi ma voi vaꞌe rire.

18 Mbaꞌe re tu xeryruꞌi gui aẽ rakaꞌe ambaꞌeapo haꞌe xeporiaua aendu aguã rive, haꞌe aikoa ára opa peve axĩmba aguã?

21

1 Nabucodonosor Jerusalém tetã ombovaipa aguã re ijayvu ma voiague Jeremias pe Senhor oayvu ombou vaꞌekue, mbaꞌeta huvixa Zedequias ombou Malquias raꞌy Pasur haꞌe Maaséias raꞌy sacerdote Sofonias aipoeꞌi aguã:

2 “Eporandu na Senhor pe orere, mbaꞌeta Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor ou orere opuꞌã aguã. Xapyꞌa rei Senhor orepytyvõ ꞌrã hexa pyrã ojapo vy, orea gui orerovaigua kuery ojepeꞌa aguã”, heꞌi.

3 Haꞌe ramo Jeremias aipoeꞌi haꞌe kuery pe: “Po rami pendeayvu ꞌrã huvixa Zedequias pe.

4 Po rami Senhor Israel kuery Ruete ombovai: Neꞌexa, xee ajapo ꞌrã tembiporu joe opuꞌãa pygua pendepo py pereko vaꞌe penderovai ju oiporua aguã rami. Mbaꞌeta peneretã kora rovai Babilônia pygua huvixa haꞌe caldeu kuery re pepuꞌã aguã py tembiporu peiporu vaꞌekue xee ajapo ꞌrã peneretã mbyte ju omboatypaa aguã rami.

5 Xee ae apuꞌã ꞌrã peẽ kuery rovai xepo aupi vy xepoꞌakaa aexa uka reve, xepoxya, rojou vaia haꞌe rombopaga etea rupi.

6 Haꞌe rami vy kovaꞌe tetã pygua kuery ajukapa ꞌrã, avakue haꞌe mymba kuery guive. Mbaꞌeaxy vaikue gui ꞌrã omanomba.”

7 Senhor aipoeꞌive ju: “Haꞌe vaꞌe rire ma amboaxa ꞌrã Judá pygua huvixa Zedequias hembiguai kuery reve. Kovaꞌe tetã pygua kuery mbaꞌeaxy gui, kyxe haꞌe karuai gui nomanombai vaꞌekue haꞌe javi amboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py, hovaigua ijukaxea kuery po py guive. Haꞌe ramo ojukapa ꞌrã kyxe py. Ndojuka eꞌỹi ꞌrã, noendui ꞌrã ndaꞌevei nhoa neĩ omboaxya.

8 “Haꞌe gui heta vaꞌe kuery pe ju aipoꞌre ꞌrã: ‘Po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, penerenonde amoĩ ꞌrã tape tekove katy oo vaꞌe, haꞌe manoa katy oo vaꞌe guive.

9 Kovaꞌe tetã py opyta vaꞌekue omanomba ꞌrã kyxe py, karuai eꞌỹ vy mbaꞌeaxy gui. Haꞌe rã caldeu kuery tetã jokopaa vaꞌe pe ojereraa uka vaꞌe ma oikove ꞌrã, guekove ogueraa jepe uka ꞌrã.

10 Mbaꞌeta kovaꞌe tetã katy xerova haꞌamy mbaꞌemo vai ambou aguã, iporã vaꞌe eꞌỹ”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Haꞌe rami vy amboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py oapypa aguã”, ꞌre ꞌrã.’ ”

11 “Haꞌe gui Judá pygua huvixa ro pygua kuery pe ju aipoꞌre ꞌrã: ‘Pendu ke Senhor ayvu.

12 Davi ramymino kuery, po rami Senhor ijayvu: “Ajeꞌive reve peikuaa pota na anhetẽ rupi, peraa jepe ikuai axy vaꞌe imoingo axya po gui, xepoxya tata rami hendy eꞌỹ aguã haꞌeveꞌỹa rami rei pendekuaia rovai, imboguearã oiko eꞌỹ re.”

13 Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, peẽ yvyugua pygua haꞌe ita guaxu nhuũndy reia mbyte oĩ vaꞌe rami pepuꞌã vaꞌe kuery, xee ma pendovaigua aiko. Peẽ kuery aipopeje: ‘Mavaꞌe tu ou ꞌrã nhanderovai?’ haꞌe ‘Mavaꞌe tu oike ꞌrã nhanderekoa py?’ peje teĩ penderovaigua aiko.

14 Haꞌe rami vy rombopaga ꞌrã pendekuaiague re. Peneretã re amoendy ꞌrã tata, kaꞌaguy re rami avi. Haꞌe vaꞌe ma pendeyvýrykue haꞌe javi ꞌrã omomba”, heꞌi Senhor.’ ”

22

1 Judá pygua huvixa ro pygua kuery rovai ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Tereo ke Judá pygua huvixa ro py, haꞌe emombeꞌu povaꞌe ayvu haꞌe py.

2 Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã: ‘Ndee Judá pygua huvixa, tenda Davi openaaty py reguapy vaꞌe, endu ke Senhor ayvu, nerembiguai kuery haꞌe ndevygua kuery kovaꞌe okẽ rupi oike vaꞌe haꞌe javi reve.

3 Po rami Senhor ijayvu: “Pejoguereko ke anhetẽ rupi, pepena porã. Ojexavai vaꞌe peraa jepe imbojexavai reia kuery po gui. Pembojexavai rei eme amboae yvy regua, neĩ tyreꞌỹ haꞌe imeveꞌỹ vaꞌe. Emoẽ eme heko porã vaꞌe ruguy kovaꞌe tekoa re.

4 Mbaꞌeta povaꞌe ayvu pejapo ete ramo kovaꞌe okẽ rupi oike nho ꞌrã huvixa kuery tenda Davi openaaty py oguapy vaꞌerã, karóxa py haꞌe kavaju áry, guembiguai haꞌe ojeupegua kuery reve.

5 Haꞌe rã povaꞌe ayvu napenduxei ramo xee ae rery rupi ꞌrã aura kovaꞌe oo ombovaipa pyre rive amombyta aguã re”, heꞌi Senhor.’ ”

6 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu Judá pygua huvixa ro re: “Ndee ma Gileade haꞌe Líbano yvyty apyte rami ajou porã vaꞌeri anhetẽ rojapo ꞌrã tekoague rive, tetã oĩa veꞌỹ aguã rami. Gileade haꞌe Líbano yvyty apyte re ikuai yvyra tuvixakueve anho, yary, haꞌe nunga. Haꞌe gui huvixave ro pe “Oo Líbano regua kaꞌaguy guigua” ꞌea (1 Reis 7.1-7). Haꞌe gui versículo 23 py ma huvixave pe ae “Líbano pygua, yary guigua py ndero vaꞌe” ꞌea.

7 Nderovai ambou ꞌrã nemombaarã. Haꞌe ramo peteĩ-teĩ guembiporu reve ou vy ojayapa ꞌrã yary reiporavo vaꞌekue, haꞌe vy omombo ꞌrã tata py.

8 Haꞌe rami rire pavẽ regua kovaꞌe tetã rupi oaxa vy peteĩ-teĩ aipoeꞌi ꞌrã oirũ pe: ‘Mbaꞌe re tu Senhor guĩ rami ete ojapo kovaꞌe tetã guaxu re?’ heꞌi ꞌrã.

9 Haꞌe ramo haꞌe kuery pe ombovaia ꞌrã: ‘Mbaꞌeta ojepeꞌapa rire Senhor nguuete guexeve guarã ojapo vaꞌekue gui, haꞌe amboae ramigua tuuete ombojerovia, haꞌe ixupe rive ikuai rire.’ ”

10 Judá pygua huvixa Salum rovai ijayvuague Pejaeꞌo eme huvixa omano vaꞌekue re, penhendu eme. Haꞌe rami ꞌrãgue py pejaeꞌo vaipa ete ꞌrã taꞌykue ogueraa pyre re. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ma ndojevyvei ꞌrã, ndoexavei ꞌrã yvy ituiꞌiague. Huvixave Josias heko porã vaꞌe omano rire Israel kuery ojaeꞌo vaipa okuapy hexe. Haꞌe rã taꞌy Salum ma Egito pygua huvixa ogueraa oyvy re omano aguã py . Haꞌe gui Salum Jeoacaz hery mboae vaꞌe ogueraa ma rire tykeꞌy Jeoaquim ju oĩ hekovia.

11 Mbaꞌeta Senhor ijayvu Josias raꞌy Judá pygua huvixa Salum, nguu Josias rekovia oĩ vaꞌekue re, kovaꞌe tekoa gui oipeꞌa pyre re guive. Haꞌe vy aipoeꞌi: “Ndojevyvei ma ꞌrã apy.

12 Haꞌe rami ꞌrãgue py escravo-rã ogueraa ague py ae ꞌrã omano. Ndoexavei ꞌrã kovaꞌe yvy”, heꞌi.

13 Judá pygua huvixa Jeoaquim rovai ijayvuague “Ndaꞌevei ete ꞌrã anhetẽ rupi eꞌỹ joguerekoa rupi ngoo ojapo vaꞌe, jokorea rupi ngoorã ojapo aguã mbaꞌemo ojou vaꞌe pe. Haꞌe vaꞌe ma ojeupegua kuery omombaꞌeapo teĩ ndopagai, ombaꞌeapoague repy nomeꞌẽi vaꞌe.

14 Mbaꞌeta aipoꞌre: ‘Xerorã ajapo ꞌrã tuvixa vaꞌe, haꞌe opy jaꞌoa ikuai vaꞌe ambopyve ꞌrã. Yvate rupi amoĩ ꞌrã janela-rã, yary guigua py aipyovãmba haꞌe amopytã ꞌrã pytã vaꞌe py’, ꞌre.

15 Haꞌe rami teĩ ndee ndaꞌu huvixa kuery mboae rami yary rereko reta vy rive teve huvixa reĩ? Nderu ndaꞌu ndokarui haꞌe ndoyꞌui teve rakaꞌe? Haꞌe ndaꞌu haꞌevea rami ndajoguerekoi, haꞌe joe ndoikuaa pota porãi teve? Haꞌe ramo opa mbaꞌe py oiko porã.

16 Haꞌe ma oikuaa pota vaꞌekue iporiaukueꞌi haꞌe ojexavai vaꞌe kuery re. Haꞌe ramo ixupe haꞌevea rami meme oiko. Haꞌe rami eꞌỹ teve xekuaa vaꞌe kuery ikuai?” heꞌi |yhwh{Senhor.}

17 “Haꞌe rã ndee ma nderexa haꞌe ndepyꞌa py reikuaa pota reikovy ndee ae reipota vaꞌe re anho, heko porã vaꞌe ruguy remoẽ aguã, haꞌe rejerovia reia haꞌe rejokorea rupi reiko aguã re anho.”

18 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ijayvu Josias raꞌy Judá pygua huvixa Jeoaquim re: “Pejaeꞌo eme hexe, joupe-upe aipopeje eme guive: ‘Ai, xeryvy!’ haꞌeꞌỹ vy ‘Ai, xereindy!’ peje eme. Neĩ hexe pendepyꞌa vaia rupi ‘Ai, xeruvixa!’ haꞌeꞌỹ vy ‘Ai, ipoꞌakapa vaꞌekue’, peje eme.

19 Mbaꞌeta mburika reꞌõgue omomboa rami avi hetekue omomboa ꞌrã. Haꞌe rami vy ombotyryrya ꞌrã heravy Jerusalém rokẽ gui mombyry omombo aguã.

20 “Ndee Jerusalém, ejeupi na Líbano yvyty áry, haꞌe ejapukai. Enhendu Basã yvy rupi, haꞌe ejapukai Abarim guive, mbaꞌeta neirũ kuery re opyrõmbaa ma.

21 Ndeporiaua rupi eꞌỹ reiko jave ndevy xeayvu ramo ndee ‘Naendui ꞌrã’, ꞌre vaꞌekue. Haꞌe rami ete reiko ndepyau guive, peteĩgueve ma voi nerendui xeayvu.

22 Haꞌe nunga rupi yvytu ogueraapa ꞌrã ndere opena vaꞌekue, neirũ kuery voi escravo-rã ogueraapaa ꞌrã. Haꞌe ramo ndereko vaiague káuxa rexĩmba haꞌe ndaꞌevei nho ꞌrã.

23 Ndee Líbano pygua rami yary guigua py ndero vaꞌe! Haꞌe rami teĩ rejexavai aguã ou ramo nepoaẽ ete ꞌrã, omemby oikuavã ta vaꞌe rami reiko axy aguã.”

24 Judá pygua huvixa Jeconias rovai ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Anhetẽ ete xee ae rekove rupi aura vy aipoaꞌe: Jeoaquim raꞌy Judá pygua huvixa Jeconias ma aiporu kuaa regua re xekuã regua xerery oĩa vaꞌe oĩ vaꞌe rire xee amboi ꞌrãgue haꞌe gui.

25 Ndee huvixa, romboaxa ꞌrã ndejukaxea haꞌe rekyjea vaꞌe kuery po py. Haꞌe kuery ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor haꞌe caldeu kuery.

26 Yvy mboae ndetuiꞌiague katy eꞌỹ ꞌrã romombo, ndexy nekuavãꞌiare reve. Haꞌe py ma pemano ꞌrã.

27 Haꞌe rã yvy pexaxea katy ma ndapejevyvei ꞌrã.

28 Haꞌe gui ndee ava Jeconias ndaꞌu ojou vaipy, omopẽ rive pyre haꞌe oguerovyꞌa eꞌỹpy reiko? Mbaꞌeta nderaꞌy kuery reve penemomboa oka katy, yvy pexa eꞌỹa katy pendereraa”, heꞌi.

29 Ndee yvy, yvy, yvy! Endu na Senhor ayvu.

30 Po rami Senhor ijayvu: “Jeoaquim rery oĩa py pembopara taꞌy eꞌỹ vaꞌe rami, haꞌe ava oikoa pukukue re ndoiko porãi vaꞌe, haꞌe peteĩve taꞌy ndaꞌipoꞌakai ꞌrã tenda Davi openaaty py oguapy aguã Judá pygua huvixarã.”

23

1 Haꞌeveꞌỹa rami opena vaꞌe kuery rovai ijayvuague “Ndaꞌevei ete ꞌrã xerymba vexaꞌi kuery re opena vaꞌerã amoĩ vaꞌekue pe, mbaꞌeta omokanhymba haꞌe nhuũndy okaruaty gui omoaĩmba”, heꞌi Senhor.

2 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu ojeupegua kuery re opena vaꞌe re: “Peẽ kuery ma pemoaĩmba xerymba kuery, pemondoukapa, napepenai haꞌe kuery re. Haꞌe nunga rupi xee ma apena ꞌrã peẽ kuery pepaga aguã re pejapo vaiague re”, heꞌi Senhor.

3 “Haꞌe gui ma xee ae ꞌrã arupa xerymba kuery rembyrekue yvy jave mamo rã rei okanhymbaague gui. Ajapo ꞌrã okora py ae ju ojevypa aguã rami. Haꞌe ramo taꞌy reta haꞌe hetave ju ꞌrã ovy.

4 Haꞌe gui haꞌe kuery re opena vaꞌerã amoĩ ꞌrã omongaru porã vaꞌerã kuery. Haꞌe ramo xerymba kuery ndokyjevei neĩ nonhemondyivei ꞌrã. Peteĩve ma voi nokanhyvei ꞌrã”, heꞌi Senhor.

5 Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ou ma oiny ára peteĩ amoingo ꞌrã Davi rapytakue renhoĩ, hamymino heko porã vaꞌerã. Haꞌe vaꞌe ma huvixa oĩ vy oꞌarandua rupi ꞌrã ipoꞌaka haꞌe opena. Haꞌevea rami ꞌrã oikuaa pota haꞌe joguereko yvy re. ; ,

6 Haꞌe oĩ jave ma Judá kuery oo jepe ꞌrã, Israel kuery voi mbaꞌeve gui okyjea rupi eꞌỹ ꞌrã ikuai. Povaꞌe tery rupi ꞌrã omboerya: ‘ Senhor nhandereko porãrã meꞌẽa’, ꞌea.”

7 Senhor aipoeꞌive ju: “Ou ma oiny ára oura vaꞌe aipo ndeꞌivei aguã: ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe Egito yvy gui Israel kuery oguenoẽ vaꞌekue rery rupi aura’, ndeꞌivei ꞌrã.

8 Haꞌe rami ꞌrãgue py aipoꞌea ꞌrã: ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe yvy kuaray ijapuꞌaꞌia katygua haꞌe yvy jave rupi Israel ramymino kuery mamo rã rei heraapaague gui oguerupa vaꞌekue rery rupi aura’, ꞌea ꞌrã. Haꞌe ramo haꞌe kuery ikuai ꞌrã oyvy re ae.”

9 Profeta ramigua rive ikuai vaꞌe rovai ijayvuague Haꞌe gui profeta kuery reko gui xekuraxõ opẽmba xepyꞌapy py, xekãgue voi oryryipa. Xee ma ava okaꞌu vaꞌe rami avi aiko, vinho oyꞌu vaipa vaꞌe rami, teĩ Senhor gui, haꞌe ijayvu ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe amombeꞌua káuxa ae ndaꞌevei aikovy.

10 Mbaꞌeta yvy tynyẽ ma tavy reia, haꞌe rupi ojaeꞌoa oiny Nhanderuete ijayvu vai rire. Tekoa eꞌỹa rupi nhuũndy ikuai vaꞌe ipirupa ma. Mbaꞌeta itavy rei vaꞌe ikuaia ma ndaꞌevei, haꞌeveꞌỹa rami rive ꞌrã ipoꞌaka joe.

11 “Mbaꞌeta profeta haꞌe sacerdote kuery onhemongyꞌapa okuapy. Xevygua oo py eteve voi ajou haꞌeveꞌỹa rami ikuaia”, heꞌi Senhor.

12 “Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery ma tape yxyĩ reia rupi pytũ rupi ooa rami ikuai. Haꞌe ramo omoanhambaa rã hoꞌapa ꞌrã. Mbaꞌeta haꞌe kuery áry ambou ꞌrã mbaꞌemo vai ambopaga vy”, heꞌi Senhor.

13 “Samaria pygua profeta ramigua kuery re ma xee aexa hiꞌarandu eꞌỹa. Mbaꞌeta Baal rery rupi rive ayvu omombeꞌu vy oguerojejavypa xevygua Israel kuery.

14 Jerusalém pygua profeta kuery re voi aexa ndaꞌevei ete vaꞌe. Mbaꞌeta haꞌe kuery itavy rei ꞌrã okuapy, anhetẽ rupi eꞌỹ ꞌrã ikuai, haꞌe omombaraete ꞌrã joapo vaia kuery po, avave rei gueko vai gui ojeko rerova eꞌỹ aguã rami. Xevy pe rã Sodoma pygua kuery ikuaiague rami meme, haꞌe rã Jerusalém pygua kuery ma Gomorra pyguare rami ikuai.”

15 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu profeta ramigua kuery reko re: “Neꞌexa, haꞌe kuery xee amongaru ꞌrã veneno re, haꞌe yy veneno re irũ vaꞌe ameꞌẽ ꞌrã oyꞌu aguã. Mbaꞌeta profeta ramigua kuery Jerusalém pygua ojapo yvy jave rupi haꞌeve eꞌỹa rami ikuaia aguã.”

16 Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Pejapyxaka eme profeta kuery penembyte rupi ayvu omombeꞌu vaꞌe re, mbaꞌeta haꞌe kuery penemonyẽ ꞌrã pearõ rive aguã anho. Mbaꞌemo haꞌe kuery ae oexa vaꞌekue ꞌrã omombeꞌu, Senhor juru guigua eꞌỹ.

17 Xere ijaꞌe eꞌỹ vaꞌe kuery pe haꞌe kuery aipoeꞌi riae ꞌrã: ‘ Senhor ijayvu mbaꞌeve ndoikoi aguã re pendere’, heꞌi ꞌrã. Inhakã ratãa rupi ikuai vaꞌe pe ‘Pendere ndoui ꞌrã mbaꞌemo vai’, heꞌi.

18 Haꞌe rami avi haꞌe kuery vaꞌe regua mavaꞌe tu oĩ Senhor reve onhembopyꞌa oinya py, mbaꞌemo oexa haꞌe ijayvu oendu aguã rami? Mavaꞌe tu Senhor ayvu re ojapyxaka porã vy oendu ete vaꞌe?

19 Neꞌexa, Senhor-a gui ou oiny ára vai! Ipoxya ou ma, yvytu jere vaikue ꞌrã ou heko vai vaꞌe kuery áry.

20 Haꞌe rami vy Senhor opoxya gui ndojepeꞌai ꞌrã, opyꞌa re omoĩ vaꞌekue ojeupity ꞌrã oikopa peve. Opaa ára py ma pexa kuaa porã ꞌrã haꞌe nunga.

21 Xee ma haꞌe ramigua profeta kuery namboui teĩ haꞌe kuery onhamba ꞌrã ojeꞌoivy. Haꞌe kuery pe mbaꞌeve namombeꞌu ukai teĩ omombeꞌu ꞌrã ojeꞌoivy ayvu.

22 Haꞌe gui anhetẽ ri anhembopyꞌa ainya py haꞌe kuery ikuai vaꞌe rire haꞌe kuery pe aendu uka ete ꞌrãgue xeayvu xevygua kuery peguarã, haꞌe ajapo ꞌrãgue haꞌe kuery haꞌeveꞌỹa rami ikuaia gui ojepeꞌa aguã rami, tape porã rupi ju oo aguã.

23 “Xee ndaꞌu Penderuete haꞌeꞌi rupi anho ri apena? Mombyry rupi guive eꞌỹ teve apena?” heꞌi Senhor.

24 “Amongue ndaꞌu aexaa gui onhemi kuaa ꞌrã? Xee ndaꞌu yva haꞌe yvy haꞌe javi rupi naĩ ꞌrã?” heꞌi Senhor.

25 “Mbaꞌeta aendu ae ma profeta ramigua kuery ijayvu rã, xerery rupi apu omombeꞌu vy ‘Peteĩ mbaꞌe aexa raꞌu, aexa raꞌu ae ri’ heꞌi ramo.

26 Rakaꞌe peve ndaꞌu haꞌe nunga oĩ ꞌrã profeta kuery apu mombeꞌua pyꞌa re, opyꞌa re ojekorea oĩ vaꞌe anho omombeꞌu vaꞌe?

27 Mbaꞌeta haꞌe kuery oexa raꞌuague peteĩ-teĩ oirũ kuery pe omombeꞌu vy ojapoxe xevygua kuery xerery gui hexarai aguã rami, Baal raꞌangaa pe tuu kuery ikuaia rupi xerery gui hexaraiague rami avi.

28 Haꞌe gui profeta oexa raꞌu vaꞌekue tomombeꞌu oexa raꞌu rive vaꞌekue rami. Haꞌe rã amongue hexe xeayvu oĩa vaꞌe ma tomombeꞌu porã xeayvu anhetẽ rupi. Mbaꞌeta mbaꞌe tu trigo ꞌygue rive oguereko hiꞌa reve?” heꞌi Senhor.

29 “Mbaꞌeta xeayvu ma tata oiko, haꞌe martelo ita guaxu mbovoa ramigua”, heꞌi |yhwh{Senhor.}

30 “Haꞌe nunga rupi xee ma haꞌe vaꞌe profeta kuery rovaigua aiko. Mbaꞌeta peteĩ-teĩ oirũ gui imonda ꞌrã xeayvu merami rive omombeꞌu vaꞌe re”, heꞌi Senhor.

31 “Neꞌexa, xee ma haꞌe vaꞌe profeta kuery rovaigua aiko”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Mbaꞌeta oayvu ae omombeꞌu vy ‘Po rami Senhor ijayvu’, heꞌi rive ꞌrã.

32 Neꞌexa, xee ma apu rupi oexa raꞌu vaꞌekue mombeꞌua kuery rovaigua aiko”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Mbaꞌeta haꞌe nunga anhetẽ rupi eꞌỹ omombeꞌu vy oguerojejavypa xevygua kuery, xee namboui, mbaꞌeve namombeꞌu ukai guive teĩ. Peteĩve henda py haꞌe kuery ndojapoi ꞌrã heta vaꞌe kuery ikuai porã aguã rami”, heꞌi Senhor.

33 “Haꞌe gui ma ndevy pe heta vaꞌe kuery, eꞌỹ vy profeta, sacerdote mbaꞌe oporandu vy aipoeꞌi ꞌrã: ‘Mbaꞌexa tu Senhor guigua ayvu ipoyi vaꞌe?’ heꞌi ꞌrã. Haꞌe ramo rembovai ꞌrã: ‘ “Peẽ ae ma ipoyi vaꞌe pendekuai, haꞌe rã xee ma roipeꞌapa ꞌrã”, heꞌi Senhor’, ꞌre ꞌrã.

34 Mbaꞌeta profeta, eꞌỹ vy sacerdote mbaꞌe, haꞌe rami eꞌỹ vy heta vaꞌe kuery regua ‘Povaꞌe ayvu ma Senhor guigua ipoyi vaꞌe’, heꞌi vaꞌe ma ambopaga ꞌrã, hoo pygua kuery haꞌe javi reve.

35 Haꞌe rami teĩ peteĩ-teĩ peneirũ kuery pe aipopeje: ‘Mbaꞌe heꞌi tu Senhor? Mbaꞌexa tu Senhor ijayvu ipoyi vaꞌe?’ peje pekuapy.

36 Haꞌe rami teĩ ndaꞌevevei ma ‘ Senhor guigua ayvu ipoyi vaꞌe’ peje aguã, mbaꞌeta peteĩ-teĩ re ijayvuague ae ꞌrã oĩ ipoyi vaꞌe. Mbaꞌeta peẽ kuery ma haꞌeveꞌỹa rami pemombeꞌu ayvu Nhanderuete oikove vaꞌe, Senhor ixondaro reta vaꞌe, nhande kuery Ruete guigua.

37 Profeta ikuai vaꞌe pe aipopeje: ‘Mbaꞌe heꞌi tu ndevy Senhor? Mbaꞌexa tu Senhor ayvu ipoyi vaꞌe?’ peje.

38 Haꞌe rami teĩ ‘ Senhor ayvu ipoyi vaꞌe’, peje rire po rami Senhor ijayvu peẽ kuery pe: ‘Xee aipotaa rami eꞌỹ “ Senhor ayvu ipoyi vaꞌe” peje rire

39 xee roipeꞌapa ꞌrã xerenonde gui, tetã penderekoarã haꞌe peneramoĩ kuery rekoarã aeja vaꞌekue reve.

40 Haꞌe rami vy pendeꞌáry ambou ꞌrã pevare veꞌỹ haꞌe pexĩmba aguã opa eꞌỹ vaꞌe, hexarai pyrã eꞌỹ’, heꞌi.”

24

1 Mokoĩ varai figoꞌa oĩa oexa ukaague Haꞌe gui Senhor oexa uka xevy mokoĩ varai figoꞌa oĩa, Senhor pegua templo rexei omoĩ mbyre. Haꞌe nunga oiko Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor haꞌe pygua kuery escravo-rã ogueraa rire: Jeoaquim raꞌy Judá pygua huvixa Jeconias, Judá regua yvatekueve, haꞌe gui Jerusalém pygua mbaꞌemo apoa haꞌe ferro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery. Babilônia katy ogueraapa.

2 Peteĩ varai py figoꞌa oĩ vaꞌe ma iporãgueve, hiꞌa ypyꞌi vaꞌekue. Haꞌe rã amboae py ma oĩ ivaikueve vaꞌe, jaꞌu aguã ndaꞌevei vaꞌe.

3 Haꞌe gui Senhor oporandu xevy: — Jeremias, mbaꞌe tu ndee rexa? Ambovai: — Xee aexa vaꞌe ma figo iporãgueve, haꞌe gui ivaikueve ju, jaꞌu aguã ndaꞌevei vaꞌe — haꞌe.

4 Haꞌe gui xevy pe ou Senhor ayvu. Haꞌe vy aipoeꞌi:

5 “Po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Pevaꞌe figo porãgueve aexa vy ajou porãa rami avi Judá regua kuery escravo-rã ogueraa pyre aexa vy ajapo porã ꞌrã haꞌe kuery pe, kovaꞌe yvy gui caldeu kuery yvy katy araa uka vaꞌekue pe.

6 Haꞌe kuery re amaꞌẽ ꞌrã amoingo porã reve, haꞌe vy ajapo ꞌrã kovaꞌe yvy re ojevypa aguã rami. Amombaraete ꞌrã, amomba ꞌrã ndaꞌei. Anhotỹ ꞌrã, haꞌe namondoroi ꞌrã guive.

7 Haꞌe kuery pe ameꞌẽ ꞌrã kuraxõ Senhor aikoa rami xekuaa aguã regua. Haꞌe kuery ikuai ꞌrã xevygua, haꞌe rã xee ma aiko ꞌrã haꞌe kuery Ruete, mbaꞌeta opyꞌa haꞌe javi py ojevy ꞌrã xere.

8 “Haꞌe rã figo vaikueve jaꞌu aguã ndaꞌevei vaꞌe ndajou porãia rami ae amoingo axy ꞌrã Judá pygua huvixa Zedequias haꞌe hembiguai yvatekueve, Jerusalém pygua kuery mboae, kovaꞌe yvy re opyta vaꞌekue haꞌe Egito yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi”, heꞌi Senhor.

9 “Haꞌe kuery xee amoingo ꞌrã yvy jave regua kuery mondyipaarã ijaꞌe eꞌỹ aguã. Oxĩmba aguã, ijayvua rei haꞌe ojojai reipy, haꞌe ayvu vaipy ꞌrã ikuai yvy jave rupi araa ukapaa rupi rei.

10 Haꞌe kuery re ambou ꞌrã kyxe, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue, haꞌe kuery haꞌe tuu kuery yvyrã ameꞌẽ vaꞌekue gui okanhymba peve.”

25

1 Setenta maꞌetỹa peve escravo ikuai aguã re ijayvuague Haꞌe gui Jeremias pe ou ayvu Judá pygua kuery regua. Josias raꞌy Judá pygua huvixa Jeoaquim irundy maꞌetỹ re ma oĩ jave py ou. Haꞌe vaꞌe maꞌetỹa ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor peteĩ maꞌetỹ re oĩa vaꞌe.

2 Haꞌe gui haꞌe vaꞌe ayvu profeta Jeremias omombeꞌu Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery haꞌe javi pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

3 “Vinte e três maꞌetỹa re ma Senhor ayvu ou xevy, Amom raꞌy Judá pygua huvixa Josias treze maꞌetỹ re ma oĩ guive aỹ peve. Haꞌe ramo koꞌẽ rai guive pendevy xee amombeꞌu aikovy, haꞌe rã peẽ ma napendu potai.

4 Haꞌe rami ae avi koꞌẽ raiꞌi guive pendevy Senhor ombou guembiguai profeta kuery haꞌe javi, haꞌe rã peẽ kuery ma ndapejapyxakai, neĩ pendeapyxa ndaperova-rovai pendu aguã.

5 Haꞌe kuery aipoeꞌi: ‘Peteĩ-teĩ pejeko rerova ke haꞌeveꞌỹa rami pendekuaiaty haꞌe pejapo vai reiaty gui, penderekoa aguã yvy peneramoĩ kuery pe yma ma voi Senhor omeꞌẽ vaꞌekue py rakaꞌe rã peve guarã.

6 Tapeo eme amboae ramigua tuuete re ixupe peiko haꞌe pemboete aguã, xembopoxy eme guive pendepo py mbaꞌemo pejapo vaꞌe py. Haꞌe ramo peteĩgueve voi xee ndajapo vai ꞌrã peẽ kuery re’, heꞌi.

7 Haꞌe rami xeayvu vaꞌekue teĩ peẽ kuery ndapejapyxakai. Haꞌe rami ꞌrãgue py xembopoxy pekuapy pendepo py mbaꞌemo vai pejapoa py, pendejee ae pejapo vai”, heꞌi |yhwh{Senhor.}

8 Haꞌe nunga rupi Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Xeayvua re ndapejapyxakai ramo

9 neꞌexa, kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ambou ꞌrã haꞌe javi regua”, heꞌi Senhor. “Ambou avi ꞌrã xerembiguai Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor. Haꞌe kuery ambou ꞌrã kovaꞌe yvy re, apygua kuery haꞌe haꞌeꞌi rupi ikuai vaꞌe kuery rovai. Haꞌe vy amomba katuĩꞌi ꞌrã, amoĩ ꞌrã nhomondyipaarã haꞌe ojojai rei pyrã, ivaipa aguã rakaꞌe rã peve.

10 Haꞌe kuery ikuaia gui xee amombytuꞌu ꞌrã ikuai porã reia haꞌe ovyꞌaa, omenda vaꞌerã ijayvua, haꞌe mbaꞌemo monguꞌia onhendua, tataendy ikuai vaꞌe voi amboguepa ꞌrã.

11 Haꞌe ramo kovaꞌe yvy haꞌe javi opyta ꞌrã tekoa eꞌỹa haꞌe nhomondyipaarã. Haꞌe gui haꞌe kuery regua ma setenta maꞌetỹ re ikuai ꞌrã huvixa Nabucodonosor rembiguai.

12 Haꞌe gui setenta maꞌetỹa ojeupitypa maa py ma ambopaga ꞌrã Babilônia pygua huvixa ojapo vaiague re, kovaꞌe yvy regua kuery guive”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Caldeu kuery yvy re voi anhombopaga ꞌrã, rakaꞌe rã peve ivaipa aguã.

13 Haꞌe vaꞌe yvy haꞌe javi re ajapo ꞌrã xeayvuague ojeupitypa aguã rami, kovaꞌe kuaxia re ipara oĩ vaꞌe haꞌe javi, yvy regua haꞌe javi rovai Jeremias omombeꞌu vaꞌekue.

14 Mbaꞌeta haꞌe kuery voi ikuai ꞌrã heta regua haꞌe huvixa guaxu kuery rembiguai. Haꞌe rami vy haꞌe kuery ambopaga ꞌrã ojapo vaiague haꞌe opo py mbaꞌemo ojapoague re.”

15 Karo Nhanderuete poxya oĩa re ijayvuague Haꞌe gui Senhor Israel kuery Ruete aipoeꞌi xevy: — Ejopy ke xepo gui kovaꞌe karo vinho xepoxya regua oĩa. Haꞌe vy emeꞌẽ yvy regua haꞌe javi pe oyꞌu aguã, mamo rã romondoukaa rupi rei,

16 haꞌe kuery oyꞌu vy oryryipa haꞌe naꞌinhakã porãvei aguã, haꞌe kuery mbyte rupi kyxe amondouka vaꞌe gui — heꞌi.

17 Haꞌe ramo Senhor po gui xee karo ajopy vy ameꞌẽ yvy regua haꞌe javi pe oyꞌu aguã, mamo rã Senhor xemondoukaa rupi rei: Apy ma karo re ombojoja Nhanderuete ayvu Jeremias omombeꞌu vaꞌerã yvy regua kuery pe, haꞌe kuery ombopaga aguã regua (versículo 16).

18 Jerusalém, Judá regua tetã ikuai vaꞌe, haꞌe pygua huvixa kuery haꞌe hembiguai yvatekueve pe, haꞌe kuery yvy opyta aguã ombovaipa pyre nhomondyipaarã, ojojai reipy haꞌe ayvu vaipy opyta aguã, aỹ jaexaa rami;

19 haꞌe gui Egito pygua huvixa Faraó pe, hembiguai kuery, yvatekueve haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe,

20 joegua eꞌỹ-eꞌỹ kuery haꞌe javi, Uz yvy regua huvixa kuery, filisteu kuery yvy re huvixa ikuai vaꞌe, Asquelom tetã, Gaza, Ecrom haꞌe Asdode pygua okuave vaꞌe,

21 Edom, Moabe haꞌe Amom ramymino kuery,

22 Tiro haꞌe Sidom tetã pygua huvixa kuery, haꞌe yeꞌẽ rovai re huvixa ikuai vaꞌe haꞌe javi,

23 Dedã, Tema, Buz haꞌe oꞌa ojaya apuꞌaꞌi vaꞌe kuery haꞌe javi,

24 Arábia pygua huvixa kuery, haꞌe tekoa eꞌỹa re joegua eꞌỹ-eꞌỹ ikuai vaꞌe ruvixa kuery,

25 Zimri, Elão haꞌe Média pygua huvixa kuery,

26 kuaray ijapuꞌaꞌia katy huvixa ikuai vaꞌe, haꞌeꞌi rupi haꞌe mombyry rupi ikuai vaꞌe, haꞌe yvy jave rupi tetã ikuai vaꞌe haꞌe javi oyꞌu vaꞌerã joakykue-kykue. Haꞌe gui opa vygua ma Babilônia pygua huvixa ju ꞌrã oyꞌu.

27 “Haꞌe gui haꞌe kuery pe aipoꞌre ꞌrã: ‘Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: Peyꞌu na pekaꞌupa haꞌe pembojevypa peve. Peꞌa haꞌe napepuꞌãvei ꞌrã, kyxe peẽ kuery mbyte rupi amondouka vaꞌe gui’, ꞌre.

28 Haꞌe gui karo ndepo gui oyꞌu aguã haꞌe kuery ndojopyxei ramo aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Peyꞌu ꞌrãe.

29 Mbaꞌeta neꞌexa, tetã xerery rupi oĩa gui amboypy ꞌrã anhombopaga aguã. Haꞌe rã peẽ peo jepe ꞌrã teve? Any, ndapeo jepei ꞌrã, mbaꞌeta yvy jave re ikuai vaꞌe áry ambou ꞌrã kyxe’, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.

30 “Haꞌe gui ndee remombeꞌu ꞌrã povaꞌe ayvu haꞌe javi. Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘ Senhor okororõ ꞌrã yvate oꞌamba ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe gui, ijayvu nhendu ꞌrã. Guary rami okororõ ratã ꞌrã ojeupegua kuery rovai. Ijayvu atã ꞌrã yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi rovai, uva onhami okuapya py ojapukaia rami avi.

31 Haꞌe ramo yvy apy peve ꞌrã oendua ojapukaia, mbaꞌeta Senhor oguereko yvy regua kuery pe ijayvu ete aguã, toꞌo haꞌe javi omboayvu aguã oĩ. Haꞌe vy heko vai vaꞌe omboaxapa ꞌrã kyxe revegua pe’, heꞌi Senhor.”

32 Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Neꞌexa, mbaꞌemo vai oaxa ꞌrã ovy yvy regua ikuai vaꞌe-vaꞌe haꞌe javi rupi, yvy apy gui omboypy ꞌrã ouvy ára vai”, heꞌi.

33 Haꞌe vaꞌe ára ojuka pyrã Senhor omboaxa vaꞌekue retekue ma haꞌe vaꞌe yvy jave rupi ꞌrã ikuai. Haꞌe rami teĩ ndojaeꞌoai ꞌrã, nomboatyai ꞌrã, nonhono porãai ꞌrã guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py mbaꞌemo repoxi rami rive ꞌrã ikuai yvy áry.

34 Joe pepena vaꞌe kuery, penhendu atã na, peneraxẽmba rei. Peẽ mymba ja kuery, penhembojere-jere pejupy tanhimbu rupi, mbaꞌeta ojeupity ma pendejukaa haꞌe penemoaĩmbaa ára. Haꞌe rami vy peẽ ae peꞌapa ꞌrã yryru hepyve ovopa vaꞌe rami.

35 Haꞌe ramo joe opena vaꞌe kuery ndojouvei ꞌrã onhemi aguã, mymba ja kuery ndojoui ꞌrã oo jepe aguã.

36 Neꞌexa, onhendu joe opena vaꞌe kuery ojapukaia, kora ja kuery ojaeꞌo ratã rei nhendu rã! Mbaꞌeta Senhor ombovaipa ma nhuũndy ikuaiaty.

37 Kora ikuai porãaty ivaipa ꞌrã, Senhor poxya hendy vaꞌe gui.

38 Mbaꞌeta oꞌamba gui oẽ ꞌrã ouvy guary raꞌy rami. Haꞌe rami vy ojerovia rei vaꞌe kyxe py ombovaipa ꞌrã haꞌe kuery yvy, opoxya hendy vaꞌe py guive.

26

1 Jeremias ojukaxe okuapyague Haꞌe gui Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa oĩ ypyꞌi jave py ou povaꞌe ayvu Senhor gui.

2 Haꞌe vy Senhor aipoeꞌi: “Tereo xeroka py. Haꞌe vy Judá regua tetã pygua kuery xevygua oo py omboete vy ou ramo haꞌe kuery pe emombeꞌu xeayvua haꞌe javi. Neĩ peteĩve ayvu emombeꞌu eꞌỹ eme.

3 Haꞌe ramo haꞌe kuery xeayvu oendu vy ojeko rerova ꞌrã haꞌeveꞌỹa rami ikuaia gui. Haꞌe ramo xee voi amboae rami ꞌrã areko, haꞌe kuery ikuaia re ambopaga aguã re xeayvuague rami veꞌỹ.

4 Haꞌe nunga rupi aipoꞌre haꞌe kuery pe: ‘Po rami Senhor ijayvu: Xeayvu re ndapejapyxakai ri ramo xeguigua lei penerenonde amoĩ vaꞌekue rupi pendekuai aguã,

5 haꞌe xerembiguai profeta kuery koꞌẽ rai guive pendea py ambou vaꞌe ayvu pendu aguã, aỹ peve xeayvu napenduxeiague rami ae ju,

6 haꞌe ramo ma kovaꞌe oo ambovaipa ꞌrã Siló tetã re ambovaipaague rami, haꞌe vy kovaꞌe tetã ajapo ꞌrã ayvu vaipy opyta aguã rami, yvy regua kuery haꞌe javi pe’, ꞌre ꞌrã.” Siló tetã py Senhor ojapo vaꞌekue ma tetã ombovaipa, haꞌe kuery tuuete mboae ramigua re ikuai ramo (1 Samuel 4.1-11).

7 Haꞌe rami Senhor pegua oo py Jeremias ijayvu ramo sacerdote kuery, profeta haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi oendu okuapy.

8 Heta vaꞌe kuery pe Senhor ijayvuague haꞌe javi Jeremias omombeꞌupa ma ramo sacerdote kuery, profeta haꞌe heta vaꞌe kuery pavẽ ojopy okuapy. Haꞌe vy aipoeꞌi Jeremias pe: — Rojuka ꞌrã.

9 Mbaꞌeta Senhor rery rupi ndeayvu vy aipoꞌre: “Kovaꞌe oo ombovaipa ꞌrã Siló tetã rami, haꞌe kovaꞌe tetã ivaipa ꞌrã. Haꞌe rã noĩavei ꞌrã haꞌe py”, ꞌre rire — heꞌi okuapy. Haꞌe rami vy heta vaꞌe kuery haꞌe javi onoꞌõ Jeremias rovai, Senhor pegua oo pyve.

10 Haꞌe gui Judá regua yvatekueve ma povaꞌe ayvu oendu vy huvixa ro gui jogueru Senhor pegua oo py. Haꞌe vy oguapy okuapy Senhor pegua oo rokẽ ipyau vaꞌe py.

11 Haꞌe ramo sacerdote haꞌe profeta kuery jogueroayvu yvatekueve haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi reve. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Kovaꞌe ava ma jajuka vaꞌerã kovaꞌe tetã re ijayvu rire, peẽ pendeapyxa py ae pendua rami — heꞌi okuapy.

12 Haꞌe ramo Jeremias ju ijayvu yvatekueve haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Senhor ae ma xembou kovaꞌe oo haꞌe kovaꞌe tetã re ayvu pendu vaꞌekue haꞌe javi amombeꞌu aguã.

13 Haꞌe gui aỹ ma pejeko rerova ke, haꞌe pendu Senhor Penderuete ijayvua. Haꞌe ramo Senhor ndojapovei ꞌrã peẽ kuery rovai ijayvuague.

14 Haꞌe rã xee ma pendepo py aĩ. Xerereko peẽ ae peipotaa rami.

15 Haꞌe rami avi peikuaa pota porã povaꞌe re. Xejuka ri vy pendejee ae ꞌrã pemoĩ heko porã vaꞌe ruguy pemoẽague re pepaga aguã, kovaꞌe tetã haꞌe apygua kuery haꞌe javi re guive. Mbaꞌeta anhetẽ ete Senhor xembou peẽ kuerya py, povaꞌe ayvu amombeꞌu rã pendu aguã — heꞌi.

16 Haꞌe ramo yvatekueve aipoeꞌi okuapy sacerdote haꞌe profeta kuery pe: — Kovaꞌe ava ma pejuka aguã ndaꞌevei, Senhor Nhanderuete rery rupi nhandevy ijayvu ramo — heꞌi.

17 Haꞌe gui opuꞌã avi haꞌe vaꞌe yvy re nhomongeta vaꞌety kuery regua. Haꞌe vy heta vaꞌe kuery ijaty okuapy vaꞌe pe ijayvu vy aipoeꞌi:

18 — Judá pygua huvixa Ezequias oĩ jave Moresete pygua Miquéias ayvu omombeꞌu oikovy vy haꞌe voi ijayvu rakaꞌe Judá pygua kuery haꞌe javi pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: “Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Sião tetã oikaraĩa ꞌrã mbaꞌetyrã rami, Jerusalém opyta ꞌrã mbaꞌemo raꞌykue atyrã, yvyꞌã templo oĩa ma jaipa rive ꞌrã guive”, heꞌi vaꞌekue.

19 Haꞌe rami Miquéias ijayvu teĩ Judá pygua huvixa Ezequias ojuka teve Judá pygua kuery reve? Haꞌe rami ꞌrãgue py Senhor renonde huvixa ojererokyjea rupi oiko rakaꞌe, haꞌe rami vy Senhor pe ojapukai omboaxy aguã re. Haꞌe ramo Senhor ndojapovei haꞌe kuery rovai ijayvuague. Haꞌe nunga rupi aỹ mbaꞌe re tu jaru ꞌrã haꞌe rami ete ndaꞌevei vaꞌe nhanenheꞌẽ mombaarã? — heꞌi.

20 Profeta Urias ojukaa ague Oiko avi rakaꞌe amboae ava Quiriate-Jearim pygua, Semaías raꞌy Urias. Haꞌe vaꞌe voi Senhor rery rupi ayvu omombeꞌu vaꞌety. Haꞌe rami vy haꞌe vaꞌe tetã haꞌe yvy re ijayvu avi, Jeremias ijayvuague haꞌe javi rami ae.

21 Haꞌe ramo haꞌe ijayvu ramo huvixa Jeoaquim haꞌe ixupegua ipyꞌa guaxukueve haꞌe yvatekueve haꞌe javi oendu vy ojukaxe. Haꞌe rami teĩ Urias haꞌe nunga oendu vy okyje vy ojava ovy Egito katy.

22 Haꞌe gui Egito katy huvixa Jeoaquim omondouka Acbor raꞌy Elnatã avakue mboae reve.

23 Haꞌe kuery ma Egito yvy gui Urias oguenoẽ vy huvixa Jeoaquim-a py ju ogueru. Haꞌe ramo huvixa ojuka uka kyxe py, heꞌõgue ogueraa uka guive iporiaukueꞌi pegua yvyra rupa py.

24 Haꞌe rã Jeremias ma Safã raꞌy Aicão vaꞌe oepy vy nomboaxa ukai rakaꞌe heta vaꞌe kuery ojukaxe vaꞌe po py.

27

1 Canga mbaꞌemo kuaa ukaarã omoĩ aguã re ijayvuague Josias raꞌy Judá pygua huvixa Zedequias oĩ ypyꞌi jave povaꞌe ayvu Senhor ombou Jeremias pe.

2 “Po rami Senhor ijayvu xevy: Ejapo peteĩ canga ixã vaꞌe, haꞌe emoĩ ndeajuꞌy rupi.

3 Haꞌe gui emondouka ayvu mombeꞌuarã Edom haꞌe Moabe pygua huvixaa py, Amom ramymino kuery ruvixaa py, Tiro haꞌe Sidom tetã pygua huvixaa py guive. Haꞌe guigua kuery Jerusalém py Judá pygua huvixa Zedequias pe ayvu reruare ae haꞌeve ndeayvu reraarã.

4 Haꞌe kuery pe aipoꞌre uka ꞌrã huvixa kuery pe: ‘Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu. Po rami pendeayvu ꞌrã penderuvixa kuery pe:

5 Xee ae kovaꞌe yvy apoare, haꞌe gui avakue haꞌe mymba yvy re ikuai vaꞌe amoingo vaꞌekue, xepoꞌaka etea rupi, haꞌe xepo aupi reve. Haꞌe rami vy amboaxa ꞌrã arovyꞌaa vaꞌe pe rei.

6 Aỹ ma yvy haꞌe javi amboaxa ꞌrã xerembiguai Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py. Ixupe amboaxa avi mymba nhuũndy rupi ikuai vaꞌe, ixupegua ikuai aguã.

7 Ixupe ma yvy regua haꞌe javi ꞌrã ikuai, taꞌy haꞌe hamymino pe guive, ovaẽ peve ijyvy ju amboaxa aguã. Haꞌe vaꞌe jave py heta regua haꞌe huvixa kuery ipoꞌaka ete vaꞌe omboꞌa ꞌrã escravo-rã’, heꞌi.

8 “ ‘Haꞌe gui xapyꞌa rei amongue regua, eꞌỹ vy amongue tetã pygua ndaꞌikuaixei ꞌrã Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor pe, haꞌe oajuꞌy rupi nomoĩ ukaxei ꞌrã ixuguigua canga. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe regua ambopaga ꞌrã kyxe py, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue py, ipo py amomba uka peve’, heꞌi Senhor.

9 ‘Haꞌe nunga rupi pendea py profeta, imbaꞌekuaa vaꞌe, oexa raꞌu kuaa vaꞌe, oexaꞌã vaꞌety haꞌe imbaꞌevyky vaꞌe kuery ou vy ijayvu teĩ pejapyxaka eme, pendevy “Ndapeikoi ꞌrã Babilônia pygua huvixa rembiguai” heꞌi ramo.

10 Mbaꞌeta pendevy haꞌe kuery omombeꞌu ꞌrã apu rive pendeyvy gui mombyry peo aguã. Haꞌe ramo xee rogueraa ukapa ꞌrã pemanomba aguã.

11 Haꞌe rã yvy regua oajuꞌy rupi Babilônia pygua huvixa guigua canga omoĩ uka, haꞌe ixupe ikuai vaꞌe ma xee aeja ꞌrã ijyvy re ae ikuai aguã. Haꞌe py ae ꞌrã omaꞌetỹ haꞌe hekoa ꞌrã’, heꞌi Senhor.”

12 Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe ayvu haꞌe javi amombeꞌu Judá pygua huvixa Zedequias pe. Haꞌe vy aipoaꞌe: “Pendeajuꞌy rupi ke pemoĩ uka Babilônia pygua huvixa guigua canga, ixupe pendekuai, guembiguai kuery pe guive. Haꞌe rami vy peikove ꞌrã.

13 Mbaꞌe re tu remano ta ndevygua kuery reve, kyxe py, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue py? Mbaꞌeta haꞌe rami aguã Senhor ijayvu yvy regua Babilônia pygua huvixa pe ndaꞌikuaixei vaꞌe re.

14 Pejapyxaka eme profeta kuery ayvu re, pendevy ‘Ndapeikoi ꞌrã Babilônia pygua huvixa rembiguai’, heꞌi ramo. Mbaꞌeta pendevy omombeꞌu vaꞌe ma apu meme.

15 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: ‘Haꞌe kuery ma xee namboui. Xerery rupi teĩ omombeꞌu merami rive ꞌrã ayvu. Mbaꞌeta xee roipeꞌapa ꞌrã pemanomba aguã katy, pendevy ayvu omombeꞌu merami rive vaꞌe reve’, heꞌi.”

16 Haꞌe ramigua amombeꞌu sacerdote kuery haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe. Haꞌe vy aipoaꞌe: “Po rami Senhor ijayvu: Pendu pota eme profeta kuery ayvu re, mbaꞌeta pendevy omombeꞌu vy aipoeꞌi ꞌrã: ‘Neꞌexa, mbaꞌemo ryru Senhor pegua oo pyguare ma are eꞌỹ re oguerojevypaa ꞌrã Babilônia gui’, heꞌi ꞌrã. Haꞌe ramigua haꞌe kuery pendevy omombeꞌu vaꞌe ma apu.

17 Pejapyxaka eme haꞌe kuery ayvu re. Pendekuai tema Babilônia pygua huvixa pe. Haꞌe rami vy pekuave ꞌrã. Mbaꞌe re tu kovaꞌe tetã okanhymba ta?

18 Xapyꞌa rei haꞌe kuery profeta ete ri ikuai rã, haꞌe kuery re anhetẽ ri Senhor ayvu oĩ ramo tojerure haꞌvy Senhor ixondaro reta vaꞌe pe, Jerusalém py Senhor pegua oo py haꞌe huvixa Judá pygua ropy tembiporu ndogueraapaai vaꞌekue ogueraa uka eꞌỹ aguã Babilônia katy.

19 Haꞌe rami avi po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu oo yta hiꞌaĩ vaꞌe re, yy mbotya, hyꞌa yta haꞌe tembiporu mboae tetã py opyta vaꞌekue,

20 Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor Babilônia katy ndogueraapai vaꞌekue Jeoaquim raꞌy Judá pygua huvixa Jeconias Jerusalém gui ogueraa jave, Judá haꞌe Jerusalém pygua yvatekueve haꞌe javi reve,

21 tá, po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu Jerusalém py Senhor pegua oo py haꞌe Judá pygua huvixa ropy mbaꞌemo opyta vaꞌekue re:

22 ‘Haꞌe nunga ma Babilônia katy ogueraapaa vaꞌerã meme. Haꞌe py ma opyta ꞌrã haꞌe kuery re aikuaa pota aguã ára ovaẽ eꞌỹa ja. Haꞌe gui mae ma aru rukapa ꞌrã. Haꞌe ramo kovaꞌe tekoa py ae ju ꞌrã oguerupaa’, heꞌi Senhor.”

28

1 Profeta ramigua rive Hananias vaꞌe reve Jeremias ayvu py joakaague Haꞌe vaꞌe maꞌetỹa py ae, Judá pygua huvixa Zedequias oĩ ypy jave, irundy maꞌetỹ haꞌe peteĩ nhiruĩ jaxya re, haꞌe vaꞌe jave py ma Azur raꞌy profeta Hananias Gibeão pygua ijayvu xevy. Senhor pegua oo py, sacerdote kuery haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi oendua py ijayvu xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 — Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu vy aipoeꞌi: “Amopẽ ma Babilônia pygua huvixa guigua canga.

3 Haꞌe rami vy mokoĩ maꞌetỹa py apy ju aru rukapa ꞌrã tembiporu Senhor pegua oo py oĩ vaꞌekue haꞌe javi, apy gui Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oipeꞌa vy Babilônia katy ogueraa vaꞌekue.

4 Aru avi ꞌrã Jeoaquim raꞌy Judá pygua huvixa Jeconias, haꞌe Judá regua kuery Babilônia tetã katy escravo-rã ogueraapa pyre. Babilônia pygua huvixa guigua canga amopẽ ma vy arupa ꞌrã apy”, heꞌi Senhor — heꞌi profeta ramigua rive.

5 Haꞌe ramo profeta Jeremias ombovai profeta Hananias, sacerdote kuery haꞌe Senhor pegua opy heta vaꞌe kuery oendua py.

6 Haꞌe vy profeta Jeremias aipoeꞌi: — Haꞌeve vaꞌe! Tove haꞌe rami ae ri Senhor tojapo. Tove Senhor tojapopa ndeayvuague remombeꞌu vaꞌekue rupi, apy toguerupa ju Babilônia gui tembiporu Senhor pegua oo pyguare, haꞌe escravo-rã ogueraapa pyre haꞌe javi.

7 Haꞌe rami avi endu povaꞌe ayvu ndevy haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe amombeꞌu vaꞌe.

8 Profeta kuery yma ma voi xee neĩ ndee reiko eꞌỹ mbove ikuai vaꞌekue ma omombeꞌu joe opuꞌãa vaꞌerã, mbaꞌemo vai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue oiko ꞌrãa heta yvy regua haꞌe tetã tuvixa vaꞌe re.

9 Haꞌe gui peteĩ profeta mbaꞌeve ndoikoi ꞌrãa rami omombeꞌu teĩ ijayvuague rami ete oiko ramo mae jaikuaa ꞌrã anhetẽ Senhor remimbou oikoa — heꞌi.

10 Haꞌe ramo profeta Hananias ma canga profeta Jeremias ajuꞌy rupi oĩ vaꞌe gui omboi vy omopẽmba.

11 Haꞌe rami vy heta vaꞌe kuery oendua py ijayvu: — Po rami Senhor ijayvu: “Guĩ rami mokoĩ maꞌetỹa py amopẽ ꞌrã Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor guigua canga yvy regua haꞌe javi ajuꞌy rupi oĩ vaꞌe”, heꞌi. Haꞌe rami rã profeta Jeremias ojepeꞌa ovy tape rupi.

12 Haꞌe gui ma profeta Hananias canga profeta Jeremias ajuꞌy gui omopẽ rire Jeremias pe Senhor ombou ju oayvu. Haꞌe vy aipoeꞌi:

13 — Tereo, Hananias pe ndeayvu ju. Haꞌe vy aipoꞌre: “Canga yvyra guigua remopẽ teĩ hekovia ferro guigua ju ꞌrã ajapo.

14 Mbaꞌeta po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu: Haꞌe vaꞌe regua kuery haꞌe javi ajuꞌy rupi amoĩ ꞌrã canga ferro guigua, Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor rembiguai ikuai aguã. Haꞌe ramo ikuai ꞌrãe ixupe. Ixupe guarã amboaxa avi mymba nhuũndy rupi ikuai vaꞌe”, heꞌi.

15 Haꞌe gui profeta Jeremias aipoeꞌi profeta Hananias pe: — Hananias, endu ke aỹ. Senhor nanemboui vaꞌeri ndee rejapo heta vaꞌe kuery apu re rive ojerovia aguã rami.

16 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, roipeꞌa ꞌrã yvy áry reikoa gui. Kovaꞌe maꞌetỹa reve ꞌrã remano, mbaꞌeta remombeꞌu Senhor pe eꞌỹ nhandekuai aguã regua”, heꞌi.

17 Haꞌe gui haꞌe vaꞌe maꞌetỹa reve profeta Hananias omano, sete jaxya py.

29

1 Babilônia katy ogueraa pyre kuery pe Jeremias kuaxia omboparaague Povaꞌe ayvu profeta Jeremias ogueraa uka kuaxia para py. Jerusalém gui ogueraa uka nhomongeta vaꞌety kuery mboae escravo-rã ogueraa pyre pe, sacerdote haꞌe profeta kuery, haꞌe heta vaꞌe kuery Jerusalém gui Nabucodonosor Babilônia katy ogueraa vaꞌekue haꞌe javi pe guive.

2 Jerusalém gui huvixa Jeconias oo rire, ixy haꞌe jopya kuery reve, Judá regua yvatekueve, haꞌe Jerusalém pygua oo apoa haꞌe ferro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery reve ogueraa avi rire ogueraa uka kuaxia.

3 Safã raꞌy Elasa haꞌe Hilquias raꞌy Gemarias pe ae ogueraa uka kuaxia para. Haꞌe ramo haꞌe kuery Judá pygua huvixa Zedequias omondouka Babilônia katy, Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oexa vaꞌerã. Kuaxia re oĩ vaꞌe ma po rami:

4 “Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery ruete ijayvu Jerusalém tetã gui Babilônia katy escravo-rã araa uka vaꞌekue haꞌe javi pe.

5 Pejapo ke penderorã, penderekoa guive Babilônia py pendekuaia py ae. Penhotỹ yvyra hiꞌa vaꞌerã, haꞌe peꞌu hiꞌa.

6 Pejou ke penderaꞌyxyrã, penderaꞌy haꞌe penderajy aguã. Pejou avi penderaꞌy kuery raꞌyxyrã, penderajy kuery guive pemomenda ꞌrã imemby haꞌe ipiꞌa aguã. Penderetave peovy haꞌe py, pepave peovy eme.

7 Penheaꞌã ke tetã rogueraa ukaague oĩ porã aguã re, Senhor pe pejerure guive tetã re, mbaꞌeta haꞌe vaꞌe tetã oĩ porã ramo peẽ voi pendekuai porã ꞌrã.

8 Mbaꞌeta po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu: Penhembotavy uka eme profeta haꞌe imbaꞌekuaa vaꞌe kuery penembyte ikuai vaꞌe pe. Pejapyxaka eme oexa raꞌu kuaa vaꞌe kuery ayvu re, mbaꞌeta penduxea rami rive oexa raꞌu ramo.

9 Haꞌe kuery ma xerery rupi omombeꞌu merami rive ꞌrã. Xee ma namboui”, heꞌi Senhor.

10 Po rami ijayvu Senhor: “Haꞌe gui Babilônia tetã ára setenta maꞌetỹa ojeupitypa ma ramo aikuaa pota ju ꞌrã peẽ kuery re. Haꞌe rami vy amoingo ꞌrã rogueroayvu porãague, kovaꞌe tekoa py roguerupa ju aguã.

11 Xee anhoꞌi aikuaa penerenonderã re anhembopyꞌaa”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Anhembopyꞌa pendekuai porã aguã re, pendekuai axy aguã ndaꞌei, opaa py pearõa rami romoingo porã aguã.

12 Haꞌe vaꞌe jave pejapukai ꞌrã xevy, xevy ju ꞌrã pejerure. Haꞌe ramo xee aendu ꞌrã pejerurea.

13 Peẽ kuery xereka ju ꞌrã, xejou ete ꞌrã guive, pendepyꞌa haꞌe javi py xereka vy.

14 Peẽ kuery xejou ꞌrãe. Haꞌe ramo ambopyau ꞌrã pendekuaia. Romboatypa ju ꞌrã haꞌe javi regua pendekuaia rogueraa ukaague gui, roguerupa ju ꞌrã escravo-rã rogueraa ukapaague gui”, heꞌi Senhor.

15 “Haꞌe rami teĩ peẽ kuery ma aipopeje: ‘Babilônia tetã py ae Senhor omoingo profeta kuery nhandevy’, peje.”

16 Haꞌe rami avi po rami Senhor ijayvu tenda huvixa Davi openaaty py oguapy vaꞌe, haꞌe Jerusalém tetã pygua kuery haꞌe javi re, penderykeꞌy kuery escravo-rã pendereve ndogueraai vaꞌekue re.

17 Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: “Neꞌexa, haꞌe kuery rovai ambou ꞌrã kyxe, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue. Haꞌe kuery re ajapo ꞌrã figoꞌa vaikueve jaꞌu aguã ndaꞌevei vaꞌe re rami.

18 Mbaꞌeta haꞌe kuery rakykue xee amondouka ꞌrã kyxe revegua, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue. Ajapo ꞌrã yvy regua tetã ikuai vaꞌe mongyjearã ikuai aguã rami, amoĩ ꞌrã nhomondyipaarã haꞌe ojojai rei pyrã. Haꞌe ramo yvy regua haꞌe javi mbyte ikuai ꞌrã oxĩmba reia rupi mamo rã amondoukaague py,

19 xeayvu re haꞌe kuery ndojapyxakai rire”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Haꞌe vaꞌe ayvu mombeꞌuarã ma haꞌe kuerya py ambou xerembiguai profeta kuery koꞌẽ rai guive. Haꞌe rã peẽ kuery napendui”, heꞌi Senhor.

20 Haꞌe nunga rupi pendu na Senhor ayvu, Jerusalém gui Babilônia katy escravo-rã pendereraa vaꞌekue haꞌe javi.

21 Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ma po rami ijayvu hery rupi merami rive ayvu mombeꞌua kuery Colaías raꞌy Acabe haꞌe Maaséias raꞌy Zedequias rekorã re: “Neꞌexa, haꞌe kuery ma xee amboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py. Haꞌe ramo ojuka ꞌrã peẽ kuery pexaa py.

22 Haꞌe rami rire Judá gui escravo-rã ogueraa pyre kuery ijayvu vai vy aipoeꞌi ꞌrã: ‘Tove Senhor tandeapo Acabe haꞌe Zedequias re ojapoague rami, mbaꞌeta Babilônia pygua huvixa oapy tata py

23 Israel kuery mbyte haꞌeveꞌỹa rami ojapoague re’, heꞌi ꞌrã. Mbaꞌeta haꞌe kuery itavy rei oirũ raꞌyxy kuery reve, haꞌe xerery rupi merami rive omombeꞌu ayvu xee amombeꞌu uka vaꞌekueꞌỹ. Xee aikuaa haꞌe aexa ae haꞌe nunga”, heꞌi Senhor.

24 “Haꞌe gui ndeayvu ke Neelão pygua Semaías pe. Haꞌe vy aipoꞌre:

25 ‘Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: Ndee ma nderery rupi rive kuaxia para remondouka Jerusalém pygua kuery pe, Maaseías raꞌy sacerdote Sofonias haꞌe sacerdote kuery haꞌe javi pe guive. Haꞌe vy aipoꞌre vaꞌekue:

26 “Sacerdote-rã Senhor nemoĩ rakaꞌe sacerdote Joiada rekovia, Senhor pegua oo re repena aguã. Haꞌe ramo ava inhakã porã eꞌỹ vaꞌe profeta onhemoingo vaꞌe rei remboꞌa aguã, haꞌe yvyra re rejokua uka aguã.

27 Haꞌe gui aỹ, mbaꞌe re tu nandeayvu etei profeta Jeremias Anatote pygua ayvu omombeꞌu vaꞌety pe?

28 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ma Babilônia katy omondouka po rami ayvu mombeꞌuarã kuery: ‘Are teri ꞌrã escravo pendekuaia. Haꞌe nunga rupi pejapo penderorã, penderekoa haꞌe py ae. Penhotỹ yvyra hiꞌa vaꞌerã, haꞌe peꞌu hiꞌa’, heꞌi vaꞌekue kuaxia para re.” ’ ”

29 Kuaxia para haꞌe vaꞌe ayvu oĩa ma sacerdote Sofonias ogueroayvu profeta Jeremias oendua py.

30 Haꞌe ramo Jeremias pe Senhor ombou oayvu. Haꞌe vy aipoeꞌi:

31 “Aipoꞌere uka ke escravo-rã ogueraa pyre haꞌe javi pe: ‘Po rami Senhor ijayvu Neelão pygua Semaías re: “Semaías ma xee namboui vaꞌeri pendevy ayvu omombeꞌu apu re rive perovia aguã.”

32 Haꞌe ramo po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, ambopaga ꞌrã Neelão pygua Semaías, hamymino kuery reve. Haꞌe ramo hamymino ndoikoi ꞌrã kovaꞌe kuery mbyte hekoa vaꞌe, ndoexai ꞌrã guive mbaꞌemo porã xevygua kuery pe ajapo rã, xerovai ijayvu rire”, heꞌi Senhor.’ ”

30

1 Nhanderuete ojeupegua kuery ogueru ju aguã re ijayvuague Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

2 “Po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Embopara ke peteĩ kuaxia re ayvu xee aipoaꞌea haꞌe javi.

3 Mbaꞌeta ou ma oiny ára xevygua Israel haꞌe Judá kuery ikuaia ambopyau aguã. Haꞌe vy ajapo ꞌrã tamoĩ kuery yvyrã ameꞌẽ vaꞌekue py ju ojevypa aguã rami, haꞌe py ae hekoa aguã”, heꞌi Senhor.

4 Haꞌe gui Israel haꞌe Judá kuery reko re ju Senhor ijayvu.

5 Haꞌe vy aipoeꞌi: “Roendu oryryipaa haꞌe okyjea nhendu, ikuai porãa eꞌỹ.

6 Haꞌe gui peporandu, pexa pota na povaꞌe re: Avakue ndaꞌu oendu ꞌrã ri kyrĩ vaꞌe raxy? Haꞌe ramigua ndoikoi ramo mbaꞌe re tu haꞌvy aexa peteĩ-teĩ ava guye rupi opo omoĩ rã, kyrĩ vaꞌe oikuavãꞌi ta vaꞌe rami? Mbaꞌe re tu hova xiĩguepa rei okuapy?

7 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ára ndaꞌevei ete ꞌrã, amboae ndoikoi ꞌrã guive haꞌe ramigua! Jacó ramymino kuery ojexavai aguã ára ae ꞌrã. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery oo jepe ꞌrã.

8 Haꞌe vaꞌe ára ma xee amopẽmba ꞌrã pendeajuꞌy rupi canga oĩ vaꞌe, amondopa ꞌrã guive ixã pendejokuaa”, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe. “Haꞌe rami rire yvy mboae regua ndogueraavei ꞌrã xevygua kuery escravo-rã.

9 Mbaꞌeta Senhor nguuete pe ae ꞌrã xevygua kuery ikuai, Davi haꞌe kuery ruvixarã amoĩ vaꞌerã pe guive.

10 “Haꞌe nunga rupi xerembiguai Jacó regua, ekyje eme. Israel regua, enhemondyi eme”, heꞌi Senhor. “Mbaꞌeta rogueraa jepe ꞌrã yvy mombyrya escravo-rã ndereraa ague gui, neramymino kuery guive. Haꞌe ramo Jacó kuery ojevypa ju vy ikuai riveꞌi ꞌrã avave rei nomoangekoai rã. Ndoikoi ꞌrã imongyjearã.

11 Mbaꞌeta xee aiko ꞌrã ndereve rogueraa jepe aguã”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Haꞌe rami aguã rami ae amomba ꞌrã yvy regua haꞌe kuery mbyte rupi romoaĩague vaꞌe. Haꞌe rã pende ma noromomba rivei ꞌrã. Haꞌe rami avi rombopaga ꞌrã haꞌevea rami, opa marã pendekuaiague re norombopaga eꞌỹi ꞌrã.”

12 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Reiko axya ma omonguera pyrã eꞌỹ, ndeai ma haxy ete vaꞌe.

13 Avave ndoikoi nderepyarã. Ndeai pe ma jipoi moã, neĩ imbojaarã.

14 Neirũ kuery hexaraipa ma ndegui, noroporanduvei ma ndere. Ndereko vai haꞌe rejejavy ete rire rojapo vai nderovaigua rami, ipyꞌa ratã vaꞌe nhombopagaa rami.

15 Mbaꞌe re tu neraxẽ ri reikovy ndeai gui? Haxy rendu vaꞌe ma omonguera pyrã eꞌỹ. Ndereko vai haꞌe rejejavy ete ramo ae roguereko haꞌe rami.

16 Haꞌe rã nemombaare kuery voi omombaa ꞌrã, nderovaigua kuery peteĩ-teĩ oguerapaa ꞌrã escravo-rã. Nembaꞌe rei-rei peꞌaare kuery mbaꞌe rei-rei ju oipeꞌapaa ꞌrã, ndegui haꞌe kuery oipeꞌapa rive rire amboaxa ꞌrã oipeꞌapa rive vaꞌerã po py.

17 Haꞌe gui xee ae romoexaĩ ju ꞌrã”, heꞌi Senhor. “Xee ae romonguera ju ꞌrã ndeai, ndevy pe ‘Oeja pyre’ haꞌe ‘Sião tetã re noporanduavei ma ꞌrã’, heꞌi okuapy rire teĩ.”

18 Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, amoĩ porã ju ꞌrã Jacó kuery rekoa, amboaxy ꞌrã ikuaia rupi. Guetã ma ojapo ju ꞌrã mbaꞌemo raꞌykue aty áry, haꞌe huvixa oĩ ju ꞌrã ngoo py, jypy guare rami ae.

19 Haꞌe kuery oporaei ꞌrã jogueruvy oguerovyꞌa vy, ovyꞌa ete vy oguerory ꞌrã okuapy. Amboetave ꞌrã, haꞌe nomombaavei ꞌrã. Amboyvateve ꞌrã, haꞌe nomoꞌyvyĩꞌiavei ꞌrã.

20 Taꞌy kuery haꞌe tajy kuery ikuai porã ꞌrã jypy guare rami, haꞌe kuery rekoa voi amoĩ atã ꞌrã xerenonde. Haꞌe rã imoingo axyare kuery ma ambopagapa ꞌrã.

21 Huvixarã ma haꞌe kuery regua ae ꞌrã oĩ, haꞌe kuery mbyte gui oiko ꞌrã opena vaꞌerã. Haꞌe vaꞌe amonhemboja ramo onhemboja ꞌrã xere. Mbaꞌeta mavaꞌe ꞌrã tu oakã gui ae ipyꞌa guaxu xere onhemboja aguã?” heꞌi Senhor.

22 “Haꞌe ramo peẽ kuery ma xevygua ꞌrã pendekuai, haꞌe rã xee ma aiko ꞌrã Penderuete”, heꞌi.

23 Neꞌexa, ou oiny Senhor-a guigua yvytu atã! Ipoxya ojekuaa ma ouvy, yvytu jere rami heko vai vaꞌe kuery akã áry ou aguã.

24 Senhor poxya raku ma haꞌekue py ndojevyi ꞌrã guive, opyꞌa re oipotaa oĩ vaꞌe ojeupitypa eꞌỹa ja. Haꞌe nunga ma opaa ára py peikuaa porã ꞌrã.

31

1 Iporiauague gui ombovyꞌa ju aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe vaꞌe jave py aiko ꞌrã Israel regua haꞌe javi Ruete, haꞌe rã haꞌe kuery ma ikuai ꞌrã xevygua.”

2 Po rami Senhor ijayvu: “Xevygua kuery kyxe gui oo jepe vaꞌekue amboaxy ju ꞌrã tekoa eꞌỹa rupi ikuaia py. Xee anhemboja vy amokaneꞌõgua ꞌrã Israel kuery.”

3 Mombyry gui Senhor xevy ojexa uka vy aipoeꞌi: “Mborayvu opa eꞌỹ vaꞌe rupi roayvu. Haꞌe rami vy roayvua rupi rogueru.

4 Peẽ kunhataĩgue Israel regua, romopuꞌã ramo pepuꞌã ju ꞌrã peꞌamy! Teĩgue ju pandeiro reve peo ꞌrã ojeroky vaꞌe kuery reve peporaeia rupi.

5 Samaria yvyty re penhotỹ nho ꞌrã uva. Inhotỹare kuery hiꞌa hoꞌu vy oguerovyꞌa ꞌrã okuapy.

6 Mbaꞌeta oiko ꞌrã ára Efraim regua yvyty rupi tetã re opena vaꞌe kuery ‘Pepuꞌã ke, jajeꞌoi Sião tetã py Senhor Nhanderuete oĩa katy’, heꞌi okuapy aguã.”

7 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Peroporaei ke Jacó kuery pevyꞌa reve, yvy regua kuery akã ikuai ramo perovyꞌa. Pejapukai, peporaei. Haꞌe vy aipopeje: ‘ Senhor, eraa jepe avi ke ndevygua Israel kuery rembyrekue’, peje.

8 Mbaꞌeta neꞌexa, aru ꞌrã yvy kuaray ijapuꞌaꞌia katy itui vaꞌe gui, amboatypa ꞌrã yvy jave rupi gui. Haꞌe ramo haꞌe kuery oupa ꞌrã: ára revegua eꞌỹ, oguata vaikueꞌi vaꞌe, imemby ryru vaꞌe haꞌe oikuavã vaꞌerã teĩ. Ojevy pavẽ ꞌrã kyvõ katy.

9 Ojaeꞌo reve ꞌrã ou, xevy pe ojapukai ꞌrã jogueruvy arua rupi. Areko ꞌrã heruvy yakãꞌi oxyry porã vaꞌe yvýry rupi, haꞌe tape hiꞌyvi porã vaꞌe onhepyxanga eꞌỹ aguã rupi, mbaꞌeta Israel kuery ru aiko, Efraim kuery ma xeraꞌy jypygua”, heꞌi.

10 Peẽ yvy regua kuery, pendu ke Senhor ayvu. Pemombeꞌu ke yeꞌẽ yvýry mombyry etea rupi. Haꞌe vy aipopeje: “Israel kuery moaĩmbaare ae ju omboatypa ta, haꞌe kuery re opena ꞌrã vexaꞌi re opena vaꞌe rami.

11 Mbaꞌeta Senhor oepy Jacó kuery, ogueraa jepe haꞌe kuery gui imbaraetekueve po gui.

12 Haꞌe ramo ou vy oporaei ꞌrã okuapy Sião yvyty áry, haꞌe kuery pe Senhor mbaꞌemo omeꞌẽ rã oguerovyꞌa ete ꞌrã guive, mbaꞌemo aju, vinho, azeite, vexaꞌi haꞌe vaka raꞌy. Haꞌe kuery nheꞌẽ oiko porã ꞌrã yvotyty omoakỹmby rami, ndaꞌipiruvei ma ꞌrã guive.

13 Haꞌe vaꞌe jave py kunhataĩgue ovyꞌa ꞌrã okuapy ojerokya py, kunumigue haꞌe tujakueꞌi voi. Hexayague xee amomboꞌopa ramo ovyꞌa ju ꞌrã. Ndovyꞌaiague gui ambovyꞌa ju ꞌrã.

14 Sacerdote kuery guive amongaru ꞌrã ikyra vaꞌe re, xevygua kuery hevyatãmba ꞌrã mbaꞌemo porã ameꞌẽ vaꞌe re”, heꞌi Senhor.

15 Po rami Senhor ijayvu: “Ramá tekoa py onhendu vaꞌekue hevovo rei vaꞌe, hexay haꞌe ipyꞌa vai ete vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma Raquel omemby kuery re ojaeꞌoa. Imemby kuery jipovei ma ramo nonhembovyꞌa ukai.” Raquel ma Jacó raꞌy José xy, haꞌe Israel kuery jaryi jypy rakaꞌe . Haꞌe gui Ramá tekoa ma Babilônia katy escravo-rã ogueraa pyrã kuery ojokuapaague . Aỹ ma Mateus 2.17-18 py kovaꞌe ayvu rupi ijayvu ju, mbaꞌeta Jesus ou jajaeꞌoa gui nhanemomboꞌo aguã.

16 Haꞌe rami teĩ po rami Senhor ijayvu: “Ejaeꞌove eme, nderexayve eme guive. Mbaꞌeta nememby kuery ojevypa ju ꞌrã ngovaigua kuery yvy gui.

17 Rakaꞌeve rã oiko nho ꞌrã rearõ reikovy vaꞌe, mbaꞌeta nememby kuery ojevypa ju ꞌrã oyvy re ae”, heꞌi Senhor.

18 “Xee aendu Efraim kuery ijayvu vy aipoeꞌi rã: ‘Vaka raꞌy imãxo porã eꞌỹ vaꞌe rami aiko vaꞌekue teĩ ndee xemoꞌarandu. Aỹ gui ma xereko rerova ke teko pyau re ju aiko aguã, mbaꞌeta ndee ma Senhor Xeruete.

19 Anhetẽ, ajeko rerova rire anhemboaxy vaꞌekue, xekunumi jave aikoague re xemaꞌenduꞌa vy. Xerekomboꞌe rire xepexo re aipete-pete. Axĩmba haꞌe ndaikuaavei rei vaꞌekue’, heꞌi.

20 Haꞌe rami avi Efraim eꞌỹ teve xeraꞌy arovyꞌa haꞌe ayvu ete vaꞌe? Mbaꞌeta ixupe xeayvu nhavõ xemaꞌenduꞌa ju hexe ayvu etea rupi. Hexe vy xepyꞌa tyty atã amboaxy ete vy”, heꞌi Senhor.

21 “Pemopuꞌã ke pemoꞌamy yvy markaarã, peguataa rupi peja tape kuaa ukaarã, pexa pota ke peovy tape rupi peikoa re. Haꞌe gui ma kunhataĩ Israel regua, ejevy ke, ejevy ke neretã rejaague katy.

22 Xerajy xenheꞌẽ rendu eꞌỹ vaꞌe, rakaꞌe peve ꞌrã tu haꞌeveꞌỹa rami rei reiko? Mbaꞌeta yvy re Senhor omoingo mbaꞌemo pyau: kunha oikuavã ꞌrã ava.”

23 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: “Judá kuery ikuaia ambopyau ramo oyvy haꞌe guetã ikuai vaꞌe rupi haꞌe kuery aipoeꞌi ju ꞌrã: ‘Ndee yvyty ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe teko porã oĩa, tove Senhor tandereroayvu porã’, heꞌi rã okuapy.

24 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe yvyty re ju ꞌrã Judá kuery ikuai, tetã ikuai vaꞌe haꞌe javi re guive, mbaꞌety rupi ombaꞌeapo vaꞌe haꞌe vexaꞌi re opena vaꞌe kuery voi.

25 Mbaꞌeta amombaraete inheꞌẽ kangy vaꞌe, amongaru guive hoꞌa raiꞌi vaꞌe”, heꞌi.

26 Haꞌe gui amyĩ vy amaꞌẽ ju. Akea ma xembovyꞌa ete vaꞌekue.

27 Haꞌe gui Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ou ma oiny ára Israel haꞌe Judá kuery amboetave ju aguã, avakue haꞌe mymba kuery guive.

28 Mbaꞌeta ymave rupi haꞌe kuery re aikuaa pota vaꞌekue aipeꞌa aguã, aity, ambojexavai, ambovaipa haꞌe amoingo axy aguã, teĩ aỹ gui ma haꞌe kuery re aikuaa pota ꞌrã amopuꞌã haꞌe anhotỹ ju aguã”, heꞌi Senhor.

29 “Haꞌe vaꞌe ára ma aipo ndaꞌeavei ma ꞌrã: ‘Tuu kuery uva akyꞌi hoꞌu rire taꞌy kuery raĩ voi ndaꞌevei’, ndaꞌeavei ꞌrã.

30 Haꞌe rami ꞌrãgue py ma peteĩ-teĩ omano ꞌrã gueko vaiague re ae. Uva akyꞌi ꞌuare kuery raĩ ae ma ndaꞌevei ꞌrã.”

31 Israel kuery pe Nhanderuete guexeve guarã ojapo pyau aguã re ijayvuague Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ou ma oiny ára Israel haꞌe Judá kuery reve xereve guarã ajapo pyau aguã,

32 tamoĩ kuery reve ajapo vaꞌekue ramigua eꞌỹ. Haꞌe jave ma haꞌe kuery po re ajopy reve anoẽmba vaꞌekue Egito yvy gui. Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery ombovaipa xereve guarã ajapo vaꞌekue, ime rami aiko teĩ.

33 Haꞌe gui haꞌe vaꞌe ára oaxapa ma rire po rami ꞌrã Israel kuery reve ajapo pyau xereve guarã. Haꞌe kuery pyꞌa re ꞌrã ambopara xeguigua lei, ikuraxõ re ae ꞌrã ambopara. Xee aiko ꞌrã Tuuete, haꞌe rã haꞌe kuery ma ikuai ꞌrã xevygua.

34 Haꞌe rami rire peteĩ-teĩ nomboꞌevei ma ꞌrã oirũ neĩ guyvy kuery, ‘Peikuaa na Senhor’ heꞌia py, mbaꞌeta xekuaa pavẽ ꞌrã, yvyĩgueve haꞌe yvatekueve voi. Mbaꞌeta amboguepa ꞌrã heko vaiague, ojejavyague re naxemaꞌenduꞌavei ꞌrã guive”, heꞌi Senhor. , 10.16-17

35 Po rami ijayvu Senhor ara py kuaray ojope aguã rami ojapo vaꞌekue, haꞌe gui jaxy haꞌe jaxy-tata pyávy hendy aguã oeja vaꞌekue, yeꞌẽ omyĩ aguã haꞌe yai opuꞌã-puꞌã vaꞌe hevovo-vovo aguã rami. Hery ma Senhor ixondaro reta vaꞌe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

36 “Haꞌe rami aguã aeja vaꞌekue xerenonde oaxa rive eꞌỹa ja Israel kuery voi nokanhymbai ꞌrã xerenonde gui, peteĩ regua riae ꞌrã ikuai”, heꞌi Senhor.

37 Senhor aipoeꞌive ju: “Yvate yva haꞌe javi rupi peaꞌã kuaapa eꞌỹa ja, haꞌe kyvõ yvy guýry pexa pota kuaapa eꞌỹa ja xee ndaejapa rivei ꞌrã Israel kuery, haꞌe rami ete haꞌe kuery ikuai rire teĩ”, heꞌi Senhor.

38 Senhor aipoeꞌive ju: “Neꞌexa, ou ma oiny ára kovaꞌe tetã Senhor peguarã ojapoa ju aguã, Hananel torre hiꞌaĩa guive tetã kora ojerea py okẽ oĩa peve.

39 Haꞌe gui henondeve katy ju ꞌrã ixã oaꞌãaty omoatãa heravy Garebe yvyꞌã peve, haꞌe gui Goa katy ju ꞌrã ojere ovy.

40 Haꞌe gui yvyugua teꞌõgue haꞌe tanhimbu ikuaiaty, haꞌe nhuũndy Cedrom yakãꞌi peve itui vaꞌe, okẽ kavaju oikeaty kuaray oua katy oĩ vaꞌe peve, haꞌe vaꞌe voi omboaxapaa ꞌrã Senhor peguarã. Haꞌe vaꞌe rire Jerusalém tetã ndoityavei ꞌrã, nombovaipaavei ꞌrã guive.”

32

1 Peteĩ yvy Anatote py itui vaꞌe Jeremias ojoguaague Jeremias pe Senhor oayvu ombou ju dez maꞌetỹa re ma Judá pygua huvixa Zedequias oĩ jave py, haꞌe dezoito maꞌetỹ re ma huvixa Nabucodonosor oĩ jave py guive.

2 Haꞌe vaꞌe jave py Babilônia pygua huvixa xondaro kuery ojokopa Jerusalém tetã, haꞌe profeta Jeremias ombotya imoiny Judá pygua huvixa roka py harõa xondaro kuery ikuaiaty py.

3 Mbaꞌeta Judá pygua huvixa Zedequias omboty uka vy aipoeꞌi vaꞌekue: — Mbaꞌe re tu ndee remombeꞌu Senhor aipoeꞌia rami: “Kovaꞌe tetã omboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py, haꞌe rã oipeꞌapa ꞌrã”, ꞌre?

4 “Haꞌe gui Judá pygua huvixa Zedequias ndoo jepei ꞌrã caldeu kuery po gui. Haꞌe rami ꞌrãgue py omboaxaa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py. Haꞌe ramo jomeme ijayvu ꞌrã jova re omaꞌẽ reve.

5 Haꞌe rire haꞌe vaꞌe ma Babilônia katy ogueraa ꞌrã Zedequias, haꞌe py opyta aguã Senhor hexe oikuaa pota ju peve, aipoeꞌiague rami vy. Haꞌe gui caldeu kuery re pepuꞌã teĩ napendepoꞌakai ꞌrã”, ꞌre vaꞌekue — heꞌi.

6 Haꞌe ramo Jeremias ombovai: — Senhor oayvu xevy pe ombou vy aipoeꞌi:

7 “Neꞌexa, nderuvyꞌi Salum raꞌy Hananel ndea py ou vy aipoeꞌi ꞌrã: ‘Ejogua na xeyvy Anatote py itui vaꞌe, mbaꞌeta ndee anho haꞌeve rejogua aguã’, heꞌi ꞌrã.”

8 Haꞌe gui Senhor ayvu aipoeꞌiague rami xea py ou xeruvyꞌi raꞌy Hananel oka harõa xondaro kuery ikuaiaty py. Haꞌe vy aipoeꞌi xevy: “Ejogua na xeyvy Anatote py Benjamim regua yvy re itui vaꞌe, mbaꞌeta ndee anho haꞌeve rejogua vy rejopy aguã. Ejogua na haꞌvy”, heꞌi. Haꞌe rami aendu vy aikuaa Senhor ijayvuague rami oikoa.

9 Haꞌe rami vy xeruvyꞌi raꞌy Hananel gui ajogua yvy Anatote py itui vaꞌe. Hepyrã dezessete hatãꞌi vaꞌe prata guigua aaꞌã karamboae.

10 Kuaxia re xerery ambopara rire amboja selo py, ikuaa ukaarã aenoĩ guive. Haꞌe vy hepyrã aaꞌã mbaꞌemo opejaa py.

11 Haꞌe rami vy araa ipara vaꞌe ajoguaague regua. Lei re oĩa rami vy amboja vaꞌekue araa, haꞌe oguerova pyre amboja eꞌỹ vaꞌekue guive.

12 Kuaxia mokoĩve amboaxa Nerias raꞌy Maaséias ramymino Baruque po py. Hananel xeruvyꞌi raꞌy oexaa py amboaxa, ajoguaague regua kuaa ukaarã kuery guery ombopara vaꞌekue oexaa py, haꞌe gui judeu kuery oka py xondaro harõa kuery ikuaiaty py oguapy okuapy vaꞌe haꞌe javi oexaa py guive.

13 — Haꞌe kuery oendua py Baruque pe xeayvu vy aipoaꞌe vaꞌekue:

14 “Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu: ‘Ejopy ke kuaxia para yvy rejoguaague regua. Omboja pyre haꞌe omboja pyreꞌỹ reraa vy emoĩ porã hyru nhaeꞌũ guigua py, heta ára re oĩ porã aguã.

15 Mbaꞌeta po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete ijayvu: Kovaꞌe yvy re ma pejogua nho ꞌrã oo, mbaꞌety haꞌe uvaty’, heꞌi”, haꞌe vaꞌekue.

16 Nhanderuete omombeꞌu porãve aguã re Jeremias ojerureague Haꞌe gui kuaxia para yvy ajoguaague regua ma Nerias raꞌy Baruque pe amboaxa ma rire Senhor pe anhemboꞌe ainy. Haꞌe vy aipoaꞌe:

17 — Ai Senhor Xeruete! Yva haꞌe yvy rejapo vaꞌekue ndepoꞌaka etea rupi haꞌe ndepo reupi reve. Mbaꞌeve rei ndaꞌipoi ndevy haxy vaꞌe nemondyiarã.

18 Ndee ma mbovy eꞌỹ pe rexa uka ꞌrã remboaxya, haꞌe oreramoĩ kuery ojejavyague re rembopagaague regua taꞌy kuery re remoĩ vaꞌe guive. Ndee ma Oreruete yvate haꞌe ipoꞌaka ete vaꞌe. Nderery ma Senhor ixondaro reta vaꞌe.

19 Renhomongeta porã haꞌe nerembiapo porã ete vaꞌe. Mbaꞌeta nderexa ojepeꞌa oiny avakue raꞌy kuery ikuaia rexapa aguã, peteĩ-teĩ pe ikuaiague rekovia remeꞌẽ aguã, mbaꞌemo ojapoague rami ae.

20 Ndee ma hexa pyrã haꞌe nhomondyipaarã rejapo vaꞌekue Egito yvy re, kovaꞌe ára peve Israel kuery mbyte rupi guive, amboae regua ikuaia rupi teĩ. Haꞌe rami rejapo nderery oikuaa pavẽ aguã rami, aỹ peve rejapoa rami.

21 Ndevygua Israel kuery Egito yvy gui renoẽmba vaꞌekue hexa pyrã haꞌe nhomondyipaarã rexa uka vy, ndepo reupi vy ndepoꞌakaa rexa uka reve nhomondyipa etea rupi.

22 Haꞌe kuery pe kovaꞌe yvy remeꞌẽ vaꞌekue, tamoĩ kuery pe reura reve ndeayvuague ae, kamby haꞌe ei oata eꞌỹa.

23 Haꞌe ramo haꞌe py haꞌe kuery ovaẽ vy hekoa okuapy teĩ nanenheꞌẽ rendui rakaꞌe, ndeguigua lei rupi ndaꞌikuaixei vy. Rejapo uka vaꞌekue ma peteĩve voi haꞌe kuery ndojapoi. Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery áry rembou guĩ nunga mbaꞌemo vai.

24 Neꞌexa, kovaꞌe tetã jokoa kuery ma yvy ojoꞌo heruvy ipoꞌaka aguã. Anhetẽ tetã omboaxaa ma caldeu kuery orere opuꞌã vaꞌe kuery po py. Kyxe, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue py ndeayvuague rami meme oiko. Ndee ae rexapa.

25 Haꞌe rami teĩ Senhor Oreruete, mbaꞌexa ru ndee aipoꞌre xevy: “Ejogua ke yvy peráta re, haꞌe enoĩ ikuaa ukaarã guive”, ꞌre vaꞌekue, caldeu kuery po py tetã omboaxaa ma teĩ? — haꞌe.

26 Nhanderuete ombovaiague Haꞌe ramo Senhor ombou oayvu Jeremias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

27 “Neꞌexa, xee ma |yhwh{Senhor,} oikove vaꞌe haꞌe javi Ruete aiko. Haꞌe rami vy oiko ꞌrã ri ndaꞌu xevy pe haxy vai ete vaꞌerã?”

28 Haꞌe nunga rupi Senhor ijayvu po rami: “Neꞌexa, kovaꞌe tetã amboaxa ꞌrã caldeu kuery po py. Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py ae ꞌrã amboaxa. Haꞌe ramo oipeꞌa ꞌrã.

29 Kovaꞌe tetã re caldeu kuery opuꞌã vy ovaẽmba ꞌrã okuapy. Tetã re tata omoĩ vy oapypa ꞌrã oo ikuai vaꞌe haꞌe javi, ijapyte áry Baal raꞌangaa pe heakuã porã vaꞌe haꞌe pygua kuery oapyague, haꞌe nguuete ramigua mboae pe mbaꞌemo rykue onhoẽague guive, xembopoxy aguã rami rive.

30 Mbaꞌeta Israel haꞌe Judá kuery ma kunumi guive xerenonde ojapo mbaꞌemo vai anho, mbaꞌeve ndojapoi ꞌrã okuapy xembopoxyarã eꞌỹ vy”, heꞌi Senhor.

31 “Mbaꞌeta kovaꞌe tetã pygua kuery ma xembopoxy haꞌe ndaxeaꞌeveia rupi anho ikuai, tetã ojapoa ára guive aỹ peve, xerenonde gui aipeꞌapa aguã rami.

32 Israel haꞌe Judá kuery ojapo vaia haꞌe javi rupi xembopoxy okuapy, huvixa kuery, yvatekueve, sacerdote haꞌe profeta kuery, avakue Judá haꞌe Jerusalém pygua haꞌe javi guive.

33 Haꞌe kuery ma okupe rive oguerova xea katy, ngova eꞌỹ. Koꞌẽ rai guive amboꞌe teĩ haꞌe kuery ndojapyxakai, xeayvua ndojopyxei vy.

34 Haꞌe rami ꞌrãgue py xerery oĩaty opy ete omoĩ okuapy ojeguarupy, omongyꞌapa rei vy.

35 Baal raꞌangaa pe ojapo okuapy imbojerovia atyrã Hinom raꞌy rekoague yvyugua py, haꞌe py guaꞌy kuery haꞌe guajy kuery oapy aguã nguuete ramigua Moloque pe. Haꞌe rami aguã ma teĩgueve xee ajapo uka vaꞌeꞌỹ, neĩ nanhembopyꞌai guive haꞌe ramigua ete ojeguarupy haꞌe kuery ojapo aguã, Judá regua kuery oguerojejavy aguã.”

36 Haꞌe rã aỹ ma, po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu kovaꞌe tetã re: “Tetã re peẽ kuery pendeayvu vy ‘Omboaxaa ae ma Babilônia pygua huvixa po py, kyxe py, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue py guive’, peje teĩ.

37 Neꞌexa, tetã pyguare kuery ma xee amonoꞌõmba ju ꞌrã heruvy yvy jave rupi ikuaiague gui. Haꞌe katy xepoxya rupi, xeaꞌe eꞌỹa haꞌe ajou vai etea rupi amondoukapa vaꞌekue teĩ kovaꞌe tekoa py ju ꞌrã arupa. Haꞌe rami vy ajapo ꞌrã haꞌe kuery mbaꞌeve gui okyjea rupi eꞌỹ ikuai aguã rami.

38 “Haꞌe rami haꞌe kuery ikuai ꞌrã xevygua, haꞌe rã xee aiko ꞌrã Tuuete.

39 Haꞌe kuery pe ameꞌẽ ꞌrã peteĩꞌi rupi ipyꞌa aguã haꞌe peteĩꞌi tape, koꞌẽ nhavõ xerenonde ojererokyjea rupi ikuai aguã, haꞌe kuery ikuai porã aguã, haꞌe gui taꞌy kuery voi.

40 Haꞌe kuery pe ajapo ꞌrã xerevegua opa eꞌỹ vaꞌerã. Haꞌe vaꞌe rupi vy ndajapo porã eꞌỹi ꞌrã haꞌe kuery pe. Haꞌe rami ꞌrãgue py haꞌe kuery kuraxõ re amoĩ ꞌrã xerenonde ojererokyjea rupi ikuai aguã, xegui ojepeꞌa veꞌỹ aguã.

41 Haꞌe kuery arovyꞌa vy amoingo porã ꞌrã. Amoĩ atã ꞌrã kovaꞌe yvy re, xekuraxõ haꞌe xenheꞌẽ haꞌe javi py.”

42 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Haꞌe kuery áry haꞌe rami ete mbaꞌemo vai ambouague rami avi haꞌe kuery re ambou avi ꞌrã iporã ete vaꞌe xeayvuague haꞌe javi rami vy.

43 Haꞌe ramo kovaꞌe yvy re ojogua ju ꞌrã ombaꞌetyrã, haꞌe vaꞌe pe ‘Tekoa veꞌỹ oĩ, avakue neĩ mymba kuery jipoveia. Caldeu kuery po py ae ma omboaxaa’, pejeague py ae.

44 Peráta re ojogua ju ꞌrã ombaꞌetyrã, haꞌe gui ombopara uka ꞌrã ojoguaague regua kuaxia, selo py omboja ꞌrã, haꞌe oenoĩ ꞌrã guive ikuaa ukaarã. Benjamim yvy re voi ꞌrã ojogua, Jerusalém haꞌe Judá re tetã ikuai vaꞌe yvýry, yvyꞌã reia haꞌe yvyugua rupi tetã ikuai vaꞌe yvýry, haꞌe kuaray puku-a katy tetã ikuai vaꞌe yvýry ojogua ꞌrã mbaꞌetyrã, mbaꞌeta haꞌe kuery ikuaia xee ambopyau ꞌrã”, heꞌi Senhor.

33

1 Haꞌe kuery ikuai porã haꞌe mbaꞌemo ojoupa ju aguã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor oayvu mokoĩguea ombou Jeremias pe oka py xondaro harõa kuery ikuaiaty py ombotya teri reve. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 “Po rami ijayvu Senhor opa mbaꞌe moingoare: Xee Senhor ae amoingo mbaꞌemo oĩ atãmba aguã. Xerery ma |yhwh{Senhor.}

3 Ejapukai ke xevy, haꞌe ramo rombovai ꞌrã. Haꞌe vy ndevy amombeꞌu ꞌrã mbaꞌemo porã anhomi rã ndee reikuaa eꞌỹ vaꞌekue”, heꞌi.

4 Mbaꞌeta po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu kovaꞌe tetã py oo ikuai vaꞌe re, haꞌe Judá regua huvixa kuery ro ikuai vaꞌe re guive, mbaꞌeta ngoo oitypa vaꞌekue ngovaigua kuery yvy joꞌoa haꞌe kyxe revegua ou vaꞌekue jokoarã,

5 caldeu kuery jokoa rupi haꞌe pygua kuery opuꞌãa py. Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi: “Penderogue ma xee amonyẽ ꞌrã avakue reꞌõgue xepoxya haꞌe ajou vaia rupi ajuka vaꞌekue. Mbaꞌeta pendereko vaiague haꞌe javi káuxa ndajexa ukai ꞌrã kovaꞌe tetã pygua kuery pe.

6 Neꞌexa, haꞌe py ae ambou avi ꞌrã hexaĩ porãmba ju aguã amonguerapa vy. Mbaꞌeta haꞌe kuery pe ambou ꞌrã opa mbaꞌe py ikuai porã aguã, mbaꞌeve gui okyje veꞌỹ re.

7 Ambopyau ꞌrã Judá haꞌe Israel kuery ikuaia. Amoatyrõ ju ꞌrã jypy guare rami.

8 Aikyꞌaꞌopa ꞌrã heko vaia rupi xerovai ojejavyague haꞌe javi gui. Amboguepa ꞌrã heko vaiague, ojejavyague haꞌe xerovai ikuaiague guive.

9 Haꞌe ramo Jerusalém tetã oĩ ꞌrã xerery omboetepaa haꞌe xererovyꞌaa aguã, yvy regua kuery haꞌe javi oendua py, mbaꞌeta haꞌe kuery oendu ꞌrã omombeꞌua rã tetã re iporã vaꞌe ajapoa. Haꞌe rami vy onhemondyipa haꞌe oryryipa ꞌrã okuapy peẽ kuery romoingo porã vy iporã vaꞌe ambou rã oendu vy.”

10 Po rami Senhor ijayvu: “Kovaꞌe tekoa pe peẽ kuery ‘Tekoa veꞌỹ oĩ, avakue haꞌe mymba kuery ikuai eꞌỹa’, peje, mbaꞌeta Judá regua tetã haꞌe Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi aỹ ombovaipaa, avakue haꞌe mymba jipoi guive. Haꞌe rami teĩ haꞌe py oendua nho ꞌrã

11 ovyꞌa haꞌe opuka nhendu vaꞌe, omenda vaꞌerã ijayvu haꞌe oporaei nhendu vy aipoeꞌi vaꞌe: ‘Perovyꞌa ke Senhor ixondaro reta vaꞌe, mbaꞌeta joayvua haꞌe nhomboaxya opa vaꞌerã eꞌỹ’, heꞌi vaꞌe. Haꞌe gui oguerovyꞌa reve mbaꞌemo omeꞌẽ ꞌrã Senhor ro py. Mbaꞌeta pendeyvy ambopyau ꞌrã jypy guare rami”, heꞌi Senhor.

12 Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌive ju: “Kovaꞌe tekoa aỹ tekoa eꞌỹa, avakue haꞌe mymba kuery jipoi teĩ tetã yvýry haꞌe javi rupi vexaꞌi re opena vaꞌe kuery hekoa ju ꞌrã guymba kuery omombytuꞌua rupi.

13 Mbaꞌeta yvyꞌã haꞌe yvyugua reia rupi tetã ikuai vaꞌe yvýry rupi mymba kuery omboaxaa ju ꞌrã ipapaa kuery po guy rupi, kuaray puku-a katy Benjamim yvy re, Jerusalém yvýry haꞌe Judá re tetã ikuai vaꞌe haꞌe javi rupi guive”, heꞌi Senhor.

14 , Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ou ma oiny ára Israel haꞌe Judá kuery aroayvu porãague ojeupity aguã”, heꞌi Senhor.

15 “Haꞌe vaꞌe ára, haꞌe vaꞌe jave py ma peteĩ amoingo ꞌrã Davi rapytakue renhoĩ, hamymino heko porã vaꞌerã. Haꞌe vaꞌe ma haꞌevea rami meme ꞌrã joguereko, haꞌe teko porã rupi opena ꞌrã yvy re.

16 Haꞌe vaꞌe ára ma Judá regua kuery oo jepe ꞌrã, haꞌe Jerusalém tetã py hekoa ꞌrã mbaꞌeve gui okyjea rupi eꞌỹ. Haꞌe ramo ixupe ‘ Senhor nhandereko porãrã meꞌẽa’ ꞌea ꞌrã.”

17 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Davi rekovia ndoatai ꞌrã ava Israel kuery ruvixa tenda openaaty áry oguapy vaꞌerã.

18 Neĩ sacerdote kuery levita regua voi ndoatai ꞌrã xerenonde ikuai vaꞌerã, koꞌẽ nhavõ xevy mbaꞌemo aju haꞌe mymba oapy reve omeꞌẽ aguã”, heꞌi.

19 Haꞌe gui Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

20 “Po rami Senhor ijayvu: Ára haꞌe pytũ oiko riae aguã re xeayvuague peẽ napembovaipa kuaaia rami avi

21 xee voi nambovaipai ꞌrã xerembiguai Davi reve xerupive guarã ajapo vaꞌekue, tenda openaaty áry hamymino oĩ aguã, haꞌe gui levita regua sacerdote kuery xevy ikuai riae aguã.

22 Haꞌe rami ae avi mbaꞌemo yva re ikuai vaꞌe ndapeipapa kuaai, haꞌe ita kuꞌi reia yeꞌẽ rembe rupi oĩ vaꞌe napeaꞌã kuaaia rami avi ndapeipapa kuaai ꞌrã xerembiguai Davi ramymino kuery, neĩ levita regua xerenonde ombaꞌeapo vaꞌe kuery guive.”

23 Haꞌe gui Jeremias pe Senhor ijayvuve vy aipoeꞌi:

24 “Endu rive heta vaꞌe kuery ndevy ‘Mokoĩ regua Senhor oiporavo vaꞌekue ri aỹ ma ndoayvuvei ri?’ heꞌi ramo. Mbaꞌeta haꞌe kuery xevygua kuery ovare eꞌỹa rami rive ijayvu. Haꞌe kuery pe rã xevygua kuery peteĩ regua veꞌỹ ma merami ikuai.”

25 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Ára haꞌe pytũ oiko aguã re xeayvuague namboaxa riveia rami, haꞌe yva haꞌe yvy re ikuai vaꞌe xee ndaeja riveia rami

26 xee ndaejai avi ꞌrã Jacó ramymino kuery neĩ xerembiguai Davi ramymino kuery. Mbaꞌeta hamymino regua amoĩ ꞌrãe Abraão, Isaque haꞌe Jacó ramymino kuery re opena vaꞌerã. Mbaꞌeta ambopyau ju ꞌrã haꞌe kuery ikuaia, amboaxya aexa uka vy.”

34

1 Zedequias rekorã re ijayvuague Povaꞌe ayvu ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oĩ teri reve Senhor ombou Jeremias pe. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave haꞌe vaꞌe ogueru ojeupegua xondaro kuery haꞌe openaa haꞌe javi pygua kuery, Jerusalém tetã re opuꞌãmba okuapy aguã, ijyvýry tetã ikuai vaꞌe re guive. Haꞌe rami rã Senhor aipoeꞌi:

2 “Po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Tereo ndeayvu Judá pygua huvixa Zedequias pe. Haꞌe vy ixupe aipoꞌre ꞌrã: ‘Po rami Senhor ijayvu: Neꞌexa, kovaꞌe tetã xee amboaxa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py. Haꞌe ramo oapypa ꞌrã tata py.

3 Ndee voi ndereo jepei ꞌrã ipo gui. Haꞌe rami ꞌrãgue py nemboꞌaa vy nemboaxaa ꞌrã ipo py. Haꞌe ramo Babilônia pygua huvixa reve pejogueroayvu ꞌrã joaꞌi gui jova re pemaꞌẽ reve. Haꞌe ramo ndereraa ꞌrã Babilônia tetã py.

4 Haꞌe rami teĩ ndee Judá pygua huvixa Zedequias, endu ke Senhor ayvu. Po rami Senhor ijayvu nderekorã re: Kyxe py eꞌỹ ꞌrã remano.

5 Haꞌe rami ꞌrãgue py remano porãꞌi ꞌrã, haꞌe ndere imaꞌenduꞌaa rupi heakuã porã vaꞌe oapya ꞌrã guive, reiko eꞌỹ mbove neramoĩ kuery huvixa ikuai vaꞌekue re imaꞌenduꞌaague rami ae. Ojaeꞌo vy “Ai Senhor!” heꞌi ꞌrã okuapy, xee ae haꞌe rami aguã re xeayvu rire’, heꞌi Senhor.”

6 Povaꞌe ayvu haꞌe javi rupi profeta Jeremias omombeꞌu Judá pygua huvixa Zedequias pe, Jerusalém py oĩa py.

7 Haꞌe vaꞌe jave Babilônia pygua huvixa kuery opuꞌã okuapy Jerusalém re, haꞌe Judá regua tetã oĩve teri vaꞌe Laquis haꞌe Azeca re guive. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe anhoꞌi opyta Judá regua tetã ikorapa vaꞌe ikuai vaꞌekue gui.

8 Escravo rerekoa kuery rovai Nhanderuete ijayvuague Haꞌe gui povaꞌe ayvu ma Jeremias pe Senhor ombou vaꞌekue. Haꞌe vaꞌe jave py Jerusalém pygua kuery reve huvixa Zedequias ijayvu okuapy escravo oguereko vaꞌe opoipa ju aguã re.

9 Haꞌe ramo peteĩ-teĩ opoi imondovy escravo hebreu regua avakue haꞌe kunhague, guetarã kuery regua ae avave rei oguerekoa veꞌỹ aguã escravo.

10 Haꞌe ramo yvatekueve haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi reve haꞌe rami aguã re ijayvu vaꞌekue onheꞌẽ rendu, haꞌe vy peteĩ-teĩ escravo avakue eꞌỹ vy kunhague opoipa. Onheꞌẽ rendu vy omondoukapa.

11 Haꞌe rami teĩ haꞌe vaꞌe rire ma ndaꞌevei nho ju ikuai. Haꞌe rami vy ojapo escravo avakue haꞌe kunhague omondouka vaꞌekue ojevypa ju aguã rami. Haꞌe vy escravo-rã ju omoingopa.

12 Haꞌe gui ma Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

13 “Po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Egito yvy peneramoĩ kuery escravo ikuaiague gui anoẽmba vy haꞌe kuery reve ajapo vaꞌekue xereve guarã. Haꞌe vy aipoaꞌe vaꞌekue:

14 ‘Sete maꞌetỹa opa nhavõ peteĩ-teĩ pepoi ꞌrã peneretarã hebreu regua pendevy ovende pyre. Mboapy meme maꞌetỹa re ndevy haꞌe kuery ombaꞌeapo rire pepoi ꞌrã imondovy escravo veꞌỹ ikuai aguã’, haꞌe vaꞌekue. Haꞌe rami aguã ma Nhanderuete oeja Êxodo 21.1 haꞌe Deuteronômio 15.12 py. Haꞌe rami teĩ peneramoĩ kuery naxenheꞌẽ rendui, xeayvu re ndojapyxaka potai guive okuapy.

15 Haꞌe gui peẽ kuery ma aỹ raiꞌi pejogueroayvu xerenonde haꞌevea rami pejapo aguã re. Haꞌe vy peteĩ-teĩ pendeayvu peneretarã pepoi aguã re. Xerery oĩaty oo py ae pejogueroayvu haꞌe rami aguã.

16 Haꞌe rami teĩ haꞌekue rami eꞌỹ pendekuai, xerery pemongyꞌapaa rupi. Mbaꞌeta peteĩ-teĩ pende-escravo avakue haꞌe kunhague pejapo ojevy ju aguã rami, escravo veꞌỹ ikuai aguã rami pemondouka vaꞌekue ri. Haꞌe rami vy avakue haꞌe kunhague pemoingo ju escravo-rã.”

17 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ijayvu: “Peẽ kuery ma naxenheꞌẽ rendui, mbaꞌeta ndapepoi etei penderyvy haꞌe peneretarã kuery escravo rami pereko vaꞌe. Haꞌe ramo neꞌexa, xee ma peẽ kuery ropoipa ta imondovy kyxe, mbaꞌeaxy vaikue haꞌe karuai py pemanomba aguã katy. Xee rojapo ꞌrã yvy regua kuery haꞌe javi penderexa vy onhemondyipa aguã rami”, heꞌi Senhor.

18 “Mbaꞌeta xereve guarã ajapo vaꞌekue rupi eꞌỹ ikuai vaꞌe, xerenonde ijayvuague ndojapoi vaꞌe ma xee ajuka ukapa ꞌrã vaka raꞌy re haꞌe kuery ojukaaty rami avi, mbaꞌeta haꞌe kuery vaka raꞌy ojuka vy mokoĩ rupi ojaya vaꞌekue mbyte rupi oaxa vaꞌekue. Haꞌe kuery reko rami vy haꞌe rami ikuai jogueroayvuague omoĩ atã vy .

19 Mbaꞌeta Judá haꞌe Jerusalém pygua yvatekueve, huvixa haꞌe sacerdote kuery reve oaxa vaꞌekue vaka raꞌy ojaya vaꞌekue mbyte rupi, ijyvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi reve.

20 Haꞌe rami ae avi xee amboaxa ꞌrã hovaigua ijukaxea kuery po py. Haꞌe ramo hetekue opyta ꞌrã guyra yvate rupi oveve vaꞌe haꞌe mymba yvy rupigua rembiꞌurã rive.

21 Haꞌe rami vy Judá pygua huvixa Zedequias haꞌe ixupegua yvatekueve amboaxapa ꞌrã hovaigua kuery Babilônia pygua huvixa ijukaxea xondaro kuery po py, peneretã ojokoague gui haꞌe kuery ojepeꞌa ranhe teĩ.

22 Mbaꞌeta xeayvu vy rive ajapo ꞌrã kovaꞌe tetã re ju haꞌe kuery ojevypa aguã rami. Tetã re opuꞌã okuapy vy oipeꞌa haꞌe oapypa ꞌrã. Judá yvy re tetã ikuai vaꞌe guive ambovaipa ukapa ꞌrã, tekoa veꞌỹrã”, heꞌi Senhor.

35

1 Recabe ramymino kuery gueko rami vy ae ikuaia re ijayvuague Haꞌe gui Jeremias pe Senhor oayvu ombou ju, Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa oĩ jave. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 — Tereo Recabe ramymino kuerya py, haꞌe ndeayvu haꞌe kuery reve. Haꞌe gui eraapa Senhor pegua oo py, peteĩ opy jaꞌo oĩ vaꞌe py. Haꞌe py ma haꞌe kuery pe remeꞌẽ ꞌrã vinho oyꞌu aguã — heꞌi.

3 Haꞌe ramo araa Recabe ramymino kuery haꞌe javi: Jeremias raꞌy Jazanias, Habazinias ramymino vaꞌe, tykeꞌy haꞌe taꞌy kuery haꞌe javi araapa.

4 Haꞌe rami vy Senhor pegua oo py araa peteĩ opy jaꞌo oĩ vaꞌe py, Nhanderuete remimboꞌe Jigdalias raꞌy Hanã raꞌy kuery ikuaiaty py. Haꞌe vaꞌe opy jaꞌo ma yvatekueve ikuaiaty oĩ vaꞌe yvyꞌiry, Salum raꞌy oikeaty rarõa Maaséias oĩaty áry guive.

5 Haꞌe gui Recabe ramymino kuery amboguapypa ma vy henonde amoĩ reta hyru vinho oĩa, karo guive. Haꞌe vy haꞌe kuery pe aipoaꞌe: — Peyꞌu ke vinho.

6 Haꞌe rã haꞌe kuery ombovai: — Ore kuery ma ndaꞌevei vinho royꞌu aguã, mbaꞌeta oreramoĩ Recabe raꞌy Jonadabe orevy aipoeꞌi rire: “Peyꞌu eme vinho, neĩ penderaꞌy kuery voi.

7 Pejapo eme guive penderorã neĩ mbaꞌetyrã. Pemaꞌetỹ eme, uvaty pereko eme guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py oguyꞌi py rive ꞌrã pendekuai peikovea pukukue re, yvy peguata peikovya rupi peikove puku aguã”, heꞌi rire.

8 Haꞌe nunga rupi ore kuery ma ronheꞌẽ nhendu ꞌrã oreramoĩ Recabe raꞌy Jonadabe orevy ijayvuague haꞌe javi rupi. Haꞌe rami vy ae vinho ndoroyꞌui ꞌrã roikovea pukukue re, oreraꞌyxy kuery, oreraꞌy kuery haꞌe orerajy kuery voi.

9 Haꞌe rami ae ore ndorojapoi orerorã roĩ aguã. Ndoroguerekoi uvaty, mbaꞌety, neĩ mbaꞌemo raꞌyĩgue ma voi.

10 Haꞌe rami ꞌrãgue py oguyꞌi py rive ore kuery orekuai. Haꞌe rami py rojapopa rokuapy aguã oreramoĩ Jonadabe ijayvuague.

11 Haꞌe rami avi kovaꞌe yvy re Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor ou ramo aiporoꞌe joupe-upe: “Peju ke, jajeꞌoi Jerusalém tetã py xondaro kuery Caldéia haꞌe Síria pygua gui nhanhemi aguã”, roꞌe vaꞌekue. Haꞌe rami vy ae Jerusalém py ju orekuai — heꞌi okuapy.

12 Haꞌe gui Jeremias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:

13 “Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete: Tereo, aipoꞌere avakue Judá haꞌe Jerusalém pygua kuery pe: ‘Romoꞌarandua rupi xeayvu rã napendui ꞌrã teve xenheꞌẽ rendu aguã?’ heꞌi Senhor.

14 ‘Mbaꞌeta Recabe raꞌy Jonadabe guamymino kuery pe ijayvu vy “Peyꞌu eme vinho”, heꞌiague rami haꞌe kuery ikuai pavẽ. Haꞌe rami vy aỹ peve haꞌe kuery ndoyꞌui ꞌrã okuapy vinho, guamoĩ ijayvuague rami ae ꞌrã ikuai. Haꞌe rã peẽ kuery ma koꞌẽ rai guive pendevy xeayvu teĩ naxenheꞌẽ rendui pekuapy.

15 Mbaꞌeta koꞌẽ rai guive peẽ kuerya py xerembiguai kuery ambou vy aipoaꞌe uka: “Peteĩ-teĩ pejeko rerova ke aỹ pendeko vaiaty gui, iporã vaꞌe anho pejapo aguã. Tapeove eme guive amboae ramigua tuuete kuery re haꞌe kuery pe pendekuai aguã. Haꞌe rami vy ꞌrãe pendekuai puku pendeyvyrã peneramoĩ kuery pe ameꞌẽ vaꞌekue re”, haꞌe uka. Haꞌe rami teĩ peẽ kuery ma ndapejapyxakai, naxenheꞌẽ rendui guive.

16 Recabe raꞌy Jonadabe ramymino kuery minha ojapo ete okuapy guamoĩ ojapo ukaague rami. Haꞌe rã kovaꞌe kuery ma naxenheꞌẽ rendui ae’, heꞌi.

17 Haꞌe nunga rupi Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete aipoeꞌi: ‘Neꞌexa, Judá haꞌe Jerusalém py ikuai vaꞌe áry xee ambou ꞌrã xeayvu vaiague haꞌe javi. Mbaꞌeta haꞌe kuery pe xeayvu teĩ naxenheꞌẽ rendui okuapy, ajapuka-pukai teĩ haꞌe kuery naxembovai’, heꞌi.”

18 Haꞌe gui ma Recabe ramymino kuery pe ju Jeremias aipoeꞌi: — Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: “Peẽ kuery ma peneramoĩ Jonadabe ijayvuague rupi ae pendekuai, ojapo uka vaꞌekue haꞌe javi pejapo vy.

19 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: Xerenonde ikuai riae ꞌrã Recabe raꞌy Jonadabe ramymino regua”, heꞌi.

36

1 Kuaxia Jeremias ayvu oĩa templo py ogueroayvuaague Haꞌe gui Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa vaꞌe irundy maꞌetỹ re ma oĩ jave py povaꞌe ayvu Senhor ombou Jeremias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 — Ejou ke peteĩ kuaxia onhemama vaꞌe. Haꞌe vaꞌe re ke embopara Israel kuery rovai xeayvuague haꞌe javi, Judá kuery haꞌe amboae regua haꞌe javi rovai guive, huvixa Josias oĩa ypya ára xeayvu guive aỹ peve.

3 Mbaꞌeta xapyꞌa rei Judá kuery ma mbaꞌemo vai haꞌe kuery re ambou taa remombeꞌu rã oendu vy peteĩ-teĩ ojeko rerova ꞌrã haꞌeve eꞌỹa rami ikuaia gui. Haꞌe rami ri ramo xee ambogue ꞌrã heko vaia haꞌe ojejavyague — heꞌi.

4 Haꞌe gui Jeremias oenoĩ Nerias raꞌy Baruque. Haꞌe ramo kuaxia onhemama vaꞌe re Baruque ombopara Jeremias ijayvua haꞌe javi, ixupe Senhor ijayvuague haꞌe javi rami.

5 Baruque pe Jeremias ijayvuve ju vy aipoeꞌi: — Xee ma xembotyague py aĩ vy ndaꞌevei Senhor pegua oo py xee aa aguã.

6 Haꞌe rami rã ndee ae haꞌe py reo vy heta vaꞌe kuery oendua py reroayvu ꞌrã Senhor ayvu amombeꞌu rã kuaxia onhemama vaꞌe re rembopara vaꞌekue haꞌe javi. Senhor pegua opy ae ꞌrã reroayvu, haꞌe kuery okaru eꞌỹ re ikuaia ára, Judá regua kuery guetã gui ou vaꞌekue haꞌe javi oendua py.

7 Xapyꞌa rei haꞌe kuery onhemoꞌyvyĩꞌia rupi ojapukai ramo Senhor oendu ꞌrã, peteĩ-teĩ ojeko rerova ramo haꞌeve eꞌỹa rami ikuaia gui. Mbaꞌeta kovaꞌe kuery rovai Senhor oexa uka reta ma ipoxya haꞌe ndaꞌevei etea — heꞌi.

8 Haꞌe ramo Nerias raꞌy Baruque ojapopa profeta Jeremias ijayvuague haꞌe javi. Haꞌe rami vy Senhor pegua opy oike vy ogueroayvu Senhor ayvu kuaxia re oĩ vaꞌe.

9 Mbaꞌeta peteĩ nhiruĩ maꞌetỹ haꞌe nove jaxya re ma Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa oĩ jave py oenoĩmba Jerusalém pygua haꞌe Judá regua tetã guigua kuery Jerusalém py ou aguã, Senhor renonde okaru eꞌỹ re ikuai aguã.

10 Haꞌe gui ma Baruque ogueroayvu kuaxia re Jeremias ayvu oĩa. Senhor pegua opy ogueroayvu, Safã raꞌy Gemarias lei re nhomboꞌe vaꞌety oĩaty py, oka yvateve oĩ vaꞌe py, Senhor pegua oo rokẽ pyau rexei, heta vaꞌe kuery haꞌe javi oendua py.

11 Yvatekueve oendua py ju kuaxia ogueroayvuague Haꞌe vaꞌe kuaxia re Senhor ayvu oĩ vaꞌe haꞌe javi Gemarias raꞌy Micaías, Safã ramymino vaꞌe oendu vy

12 huvixa ro py oo, opy jaꞌo kuaxia mboparaaty oĩaty py ae. Haꞌe py ma yvatekueve haꞌe javi oguapy okuapy: kuaxia mboparaaty Elisama, Semaías raꞌy Delaías, Acbor raꞌy Elnatã, Safã raꞌy Gemarias, Hananias raꞌy Zedequias haꞌe yvatekueve mboae kuery.

13 Haꞌe vaꞌe kuery pe ju Micaías omombeꞌupa, heta vaꞌe kuery oendua py kuaxia para Baruque ogueroayvu rã oendu vaꞌekue haꞌe javi.

14 Haꞌe ramo Baruque-a katy yvatekueve omondouka Netanias raꞌy Jeudi, Selemias ramymino, Cusi ramymino jevy vaꞌe. Haꞌe vaꞌe pe aipoeꞌi uka Baruque pe: “Eru ke apy kuaxia para heta vaꞌe kuery oendua py reroayvu vaꞌekue”, heꞌi uka. Haꞌe ramo Nerias raꞌy Baruque kuaxia para ogueraa amboae kuerya py.

15 Haꞌe ramo ixupe haꞌe kuery aipoeꞌi: — Aỹ ma eguapy, orevy ju ke eroayvu — heꞌi ramo Baruque ogueroayvu ju oiny haꞌe kuery oendua py.

16 Haꞌe vaꞌe ayvu haꞌe kuery oendupa ma vy joe-joe omaꞌẽ okuapy onhemondyi vy. Haꞌe vy aipoeꞌi Baruque pe: — Huvixa pe romombeꞌu mate ꞌrãe povaꞌe ayvu haꞌe javi — heꞌi.

17 Haꞌe gui haꞌe kuery ijayvuve ju vy oporandu Baruque pe: — Emombeꞌu porã ke orevy, mbaꞌexa tu rembopara haꞌe nunga? Profeta eꞌỹ teve ndevy omombeꞌu povaꞌe ayvu haꞌe javi?

18 Baruque ombovai: — Haꞌe ete ae ri omombeꞌu povaꞌe ayvu xevy, haꞌe rã xee ju ambopara kuaxia re tinta py — heꞌi.

19 Haꞌe ramo yvatekueve aipoeꞌi Baruque pe: — Tereo, enhemi, Jeremias voi. Avave rei toikuaa eme mamo pa peĩa.

20 Tata py huvixa kuaxia oapypaague Haꞌe gui yvatekueve ma kuaxia para onhemama vaꞌe omoĩ porã ranhe opy jaꞌo kuaxia mboparaa Elisama oĩaty pyve. Haꞌe rire mae jogueraa huvixa oka py oguapy oinya py. Haꞌe vy huvixa pe omombeꞌu okuapy haꞌe vaꞌe ayvu haꞌe javi.

21 Haꞌe ramo huvixa omondouka guembiguai Jeudi kuaxia para ogueru aguã. Haꞌe rã Jeudi ma opy jaꞌo kuaxia mboparaaty Elisama oĩaty gui ojou vy ogueru huvixa haꞌe hexevegua yvatekueve ikuaia py.

22 Nove jaxya huvixa oguapy oinya py yroꞌy oendu ramo ijyvýry oĩ peteĩ tapyĩ ryru hexakãmba oiny vaꞌe.

23 Haꞌe gui kuaxia para mboapy eꞌỹ vy irundy henda py Jeudi ogueroayvu nhavõ huvixa ojaya ꞌrã kyxeꞌi kuaxia mboparaa rembiporu oguereko vaꞌe py, haꞌe vy omombo ꞌrã tapyĩ ryru tata oĩa py.

24 Mbaꞌeta huvixa haꞌe hembiguai kuery ikuai vaꞌe haꞌe vaꞌe ayvu haꞌe javi oendu teĩ peteĩve ma voi nonhemboaxyi, oao nomondoroi guive.

25 Haꞌe rami avi Elnatã, Delaías haꞌe Gemarias ma kuaxia para oapy eꞌỹ aguã re huvixa reve onheaꞌã okuapy teĩ haꞌe kuery ayvu re ndojapyxakai.

26 Haꞌe rami ꞌrãgue py ijayvu Hameleque raꞌy Jerameel pe, haꞌe Azriel raꞌy Seraías haꞌe Abdeel raꞌy Selemias pe, haꞌe kuery omboꞌa aguã kuaxia mboparaare Baruque haꞌe profeta Jeremias. Haꞌe rami teĩ Senhor onhomi voi.

27 Teĩgue ju Baruque kuaxia omboparaague Haꞌe ramo kuaxia Jeremias ijayvuague Baruque ombopara vaꞌekue huvixa oapypa ma rire teĩgue ju Senhor oayvu ombou Jeremias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

28 “Ejou kuaxia onhemama vaꞌe mboae, haꞌe vaꞌe re ju embopara uka jypygua Judá pygua huvixa Jeoaquim oapy vaꞌekue re oĩague haꞌe javi rami.

29 Judá pygua huvixa Jeoaquim pe aipoꞌre ꞌrã guive: Po rami ijayvu Senhor: Ndee ma kuaxia onhemama vaꞌe reapy vy aipoꞌre vaꞌekue: ‘Mbaꞌe re tu rembopara Babilônia pygua huvixa ou vy kovaꞌe yvy ombovaipa, haꞌe avakue haꞌe mymba kuery omomba ꞌrãa rami?’ ꞌre vaꞌekue.

30 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ijayvu ndee Judá pygua huvixa Jeoaquim rekorã re: ‘Heꞌõgue ma omomboa ꞌrã, ara py kuaray ojopea py rive itui aguã, pyávy yroꞌy hoꞌaague rupi guive. Haꞌe gui taꞌy haꞌe hamymino kuery neĩ peteĩve ma voi noĩ ꞌrã tenda Davi openaaty áry.

31 Mbaꞌeta ambopaga ꞌrã ojejavyaty re, hamymino haꞌe hembiguai kuery guive. Haꞌe rami vy hiꞌáry, Jerusalém haꞌe Judá pygua avakue áry guive ambou ꞌrã xeayvu vaiague haꞌe javi, noendui potai rire’, heꞌi.”

32 Haꞌe gui ma Jeremias kuaxia onhemama vaꞌe mboae ojou vy omboaxa Nerias raꞌy kuaxia mboparaaty Baruque pe. Haꞌe ramo haꞌe ju ombopara Jeremias ayvu kuaxia Judá pygua huvixa Jeoaquim oapy vaꞌekue re oĩague haꞌe javi rami. Omombeꞌuve ju ayvu mboae jypygua ramigua.

37

1 Nhuã py Jeremias ombotya ague Haꞌe gui ma Jeoaquim raꞌy Conias rekovia Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor omoĩ Josias raꞌy Zedequias. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe ju opena Judá yvy re.

2 Haꞌe rami teĩ ndojapyxakai Senhor oayvu profeta Jeremias omombeꞌu vaꞌe re. Hembiguai kuery haꞌe ijyvy re ikuai vaꞌe voi ndojapyxakai okuapy.

3 Haꞌe rami avi profeta Jeremias oĩa py huvixa Zedequias ombou Selemias raꞌy Jucal haꞌe Maaséias raꞌy sacerdote Sofonias, ixupe ojerure vy “ Senhor Nhanderuete pe ejapukai, haꞌe eporandu ke orere”, heꞌi aguã.

4 Haꞌe jave ma Jeremias oiko porã rei heta vaꞌe kuery mbyte, nomboꞌaai teria ja.

5 Haꞌe eꞌỹ mbove ma Egito yvy gui Faraó pegua xondaro kuery ou. Haꞌe nunga omombeꞌua rã caldeu kuery oendu vy onheguaẽmba Jerusalém tetã ojokoague gui.

6 Haꞌe ramo profeta Jeremias pe Senhor oayvu ombou:

7 “Po rami ijayvu Senhor Israel kuery Ruete: Po rami ꞌrã peẽ kuery pembovai Judá pygua huvixa pe, xevy pe ojerure uka aguã penembou rire: ‘Neꞌexa, Faraó pegua xondaro kuery penderepyarã ou vaꞌekue ri ojevypa rive ju ꞌrã Egito yvy katy.

8 Haꞌe ramo caldeu kuery ma oupa ju vy opuꞌã ꞌrã okuapy kovaꞌe tetã re. Haꞌe rami vy tetã re oipeꞌa haꞌe oapypa ꞌrã’, peje ꞌrã.

9 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: ‘Pejekore eme “Caldeu kuery oopa ꞌrã ri nhanderekoa gui”, pejea py. Mbaꞌeta haꞌe kuery ndojepeꞌai ꞌrãe.

10 Mbaꞌeta caldeu regua xondaro kuery penderovai opuꞌã vaꞌe peitypa teĩ ae ma, haꞌe kuery vaꞌe regua mbovyꞌi ojuka raiꞌi pyre anho opyta vaꞌe rire peteĩ-teĩ oguyꞌi py ituiague gui opuꞌã vy oapypa ꞌrãgue kovaꞌe tetã’, heꞌi.”

11 Haꞌe gui caldeu regua xondaro kuery ma Faraó kuery oua omombeꞌua rã oendu vy onheguaẽmba ranhe Jerusalém tetã gui.

12 Haꞌe vaꞌe rire Jerusalém gui Jeremias oo ta Benjamim yvy katy, peteĩ yvy ojeupe guarã ojopy aguã hetarã kuery rekoa py itui vaꞌe.

13 Haꞌe vy Benjamim yvy rape rokẽ py ovaẽ jave haꞌe py oĩ peteĩ xondaro ruvixa Jerias hery vaꞌe, Selemias raꞌy, Hananias ramymino vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma profeta Jeremias ojoko vy aipoeꞌi: — Ndee tu rejava ta rima reovy caldeu kuerya katy — heꞌi.

14 Jeremias ombovai: — Apua rima, xee ndajavai caldeu kuerya katy — heꞌi. Haꞌe rami teĩ ijayvua re Jerias ndojapyxakai. Haꞌe rami vy Jeremias oipokuaa vy ogueraa yvatekueve ikuaia py.

15 Haꞌe ramo yvatekueve ipoxypa okuapy Jeremias pe. Haꞌe vy oinupã ukapa vy omboty nhuã py kuaxia mboparaaty Jônatas ro py, nhuãrã ju oejaa rire.

16 Opy jaꞌoꞌi Jeremias omoinge rire mbovy ára rei eꞌỹ oĩ haꞌe py.

17 Haꞌe rire ma huvixa Zedequias ogueru ruka ju ngoo py. Haꞌe vy nhemi rupi oporandu ixupe: — Oĩ ꞌrã pa ayvu Senhor ombou vaꞌekue? Jeremias ombovai vy — Oĩ rima. Nemboaxaa ꞌrã Babilônia pygua huvixa po py — heꞌi.

18 Jeremias aipoeꞌive ju huvixa Zedequias pe: — Mbaꞌe py tu ajejavy rakaꞌe nderovai, nerembiguai kuery, eꞌỹ vy heta vaꞌe kuery rovai, nhuã py xemboty uka aguã?

19 Mbaꞌeta mamo tu aỹ ikuai profeta ramigua kuery pendevy aipoeꞌi vaꞌekue: “Babilônia pygua huvixa ndoui ꞌrã peẽ kuery re, neĩ kovaꞌe yvy re opuꞌã aguã”, ꞌeare kuery?

20 Haꞌe nunga rupi aỹ xeruvixa, endu ke. Tove ajerurea toiko. Xemondouka eme ju kuaxia mboparaaty Jônatas ro katy, haꞌe py amano eꞌỹ aguã — heꞌi.

21 Haꞌe ramo huvixa Zedequias ogueraa uka Jeremias harõa kuery ikuaiaty roka py ju opyta aguã. Ára nhavõ ixupe ogueru ruka guive peteĩ mbojape, mbojape apoa gui ae, tetã rupi mbojape jipovei peve. Haꞌe rami py harõa kuery ikuaiaty roka py Jeremias opyta.

38

1 Yy kuarã vaꞌekue gui Jeremias ogueraa jepea ague Haꞌe gui ma Matã raꞌy Sefatias, Pasur raꞌy Gedalias, Selemias raꞌy Jucal haꞌe Malquias raꞌy Pasur oendu okuapy ayvu Jeremias heta vaꞌe kuery pe omombeꞌu oikovy vaꞌe. Mbaꞌeta aipoeꞌi:

2 “Po rami Senhor ijayvu: Kovaꞌe tetã py opyta vaꞌe kuery omano ꞌrã ma kyxe py, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue gui. Haꞌe rã caldeu kuerya katy oo vaꞌe ma oikove ꞌrã. Haꞌe rami vy guekove reve ꞌrã oo jepe, oikove ꞌrã.

3 Po rami Senhor ijayvu: Kovaꞌe tetã omboaxaa ma ꞌrã Babilônia pygua huvixa pegua xondaro kuery po py. Haꞌe rã haꞌe kuery oipeꞌapa ꞌrã”, heꞌi vaꞌekue Jeremias.

4 Haꞌe ramo yvatekueve aipoeꞌi huvixa pe: — Pevaꞌe ava tomano, mbaꞌeta haꞌe rami ijayvu ramo heta vaꞌe kuery joe opuꞌã vaꞌe haꞌe kovaꞌe tetã py ikuai vaꞌe haꞌe javi oendu vy ipo ikangypa ꞌrã. Mbaꞌeta pevaꞌe ava ma ndojapo porãi ꞌrã heta vaꞌe kuery pe, ojapo vai ꞌrã anho.

5 Huvixa Zedequias ombovai: — Neꞌexa, pendepo py Jeremias oĩ. Penderuvixave aiko vaꞌeri mbaꞌeve ndajapoi ꞌrã peẽ kuery peipotaa rami eꞌỹ — heꞌi.

6 Haꞌe rami rã haꞌe kuery Jeremias ogueraa vy omombo peteĩ yguarã ojoꞌo pyre, huvixa raꞌy Malquias pegua py, harõa kuery ikuaiaty roka py ae. Haꞌe vaꞌe py ma omboguejy peteĩ ixã py. Yguarã ojoꞌo pyre py ma yy jipoi, yapo rive oĩ. Haꞌe ramo Jeremias ipija ovy yapo py.

7 Huvixa ropy oĩ peteĩ Etiópia pygua Ebede-Meleque hery vaꞌe, eunuco oiko. Haꞌe vaꞌe ma oendu Jeremias yguarã ojoꞌo pyre py omboguejyague omombeꞌua rã. Haꞌe jave py huvixa oguapy oiny oka py, Benjamim yvy rape rokẽ py.

8 Haꞌe gui Ebede-Meleque ma huvixa ropy gui oẽ ovy vy aipoeꞌi ixupe:

9 — Xeruvixa, profeta Jeremias re avakue ojapo vai ete, yguarã ojoꞌo pyre py omombo vy. Mbaꞌeta haꞌe py oĩa py omano ꞌrã karuai gui, tetã py mbojape jipovei ramo.

10 Haꞌe ramo huvixa ma Etiópia pygua Ebede-Meleque ombovai vy aipoeꞌi: — Tereo, eraa trinta avakue apy gui, haꞌe enoẽ profeta Jeremias yvykua gui, omano eꞌỹ aguã — heꞌi.

11 Haꞌe ramo Ebede-Meleque ma avakue ogueraa vy oo ranhe huvixa ropy jaꞌo mbaꞌemo omoĩ porãaty guýry oĩ vaꞌe py. Haꞌe vy ao ymague haꞌe ajukue raꞌykue-ꞌykue ojou vy ogueraa haꞌe gui. Haꞌe rami vy ixã rupi haꞌe nunga omboguejy Jeremias oĩa peve.

12 Haꞌe rami vy Etiópia pygua Ebede-Meleque aipoeꞌi Jeremias pe: — Aỹ ma ndejyva guy rupi emoĩ upe vaꞌe ao ymague haꞌe ajukue raꞌykue, haꞌe ejavoa ixã haꞌe vaꞌe py — heꞌi ramo Jeremias ojapo haꞌe rami.

13 Haꞌe rami vy ixã re omoatã heruvy vy oguenoẽ okuapy Jeremias yvykua gui. Haꞌe rire xondaro harõa kuery ikuaiaty roka py ju Jeremias oiko.

14 Profeta pe Zedequias oporanduague Haꞌe gui ma huvixa Zedequias oĩa py ogueru ruka profeta Jeremias, mboapya okẽ Senhor pegua opy oikea vaꞌe py. Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Peteĩ re ma aporandu ta ndevy. Emombeꞌu eꞌỹ eme mbaꞌeve — heꞌi.

15 Jeremias ombovai Zedequias: — Haꞌe gui ndevy pe amombeꞌu rã ndaxejukai ꞌrã ri tyꞌy? Xee romongeta ramo ndee nerendu potai ꞌrã guive — heꞌi.

16 Haꞌe ramo Zedequias oura Jeremias pe haꞌe kuery aeꞌia py. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Haꞌe rami avi anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe nhanderekoverã meꞌẽa rery rupi aura vy aipoaꞌe: Xee ndorojukai ꞌrã, noromboaxai ꞌrã guive avakue ndejukaxea kuery po py.

17 Haꞌe gui ma Jeremias aipoeꞌi Zedequias pe: — Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: Babilônia pygua yvatekueve re reaxa ri vy reikove ꞌrã, kovaꞌe tetã ndokai ꞌrã guive. Ndero pygua kuery reve peikovepa ꞌrã.

18 Haꞌe rã Babilônia pygua huvixave rembiguai yvatekueve re ndereaxai ri ramo kovaꞌe tetã amboaxa ꞌrã caldeu kuery po py. Haꞌe ramo oapypa ꞌrã, haꞌe ndee voi ndereo jepei ꞌrã haꞌe kuery po gui — heꞌi.

19 Haꞌe ramo huvixa Zedequias aipoeꞌi Jeremias pe: — Haꞌe rami avi xee akyje nhaneretarã judeu kuery caldeu kuery re oaxa vaꞌekue gui. Mbaꞌeta haꞌe kuery po py Babilônia pygua kuery xemboaxa ramo xeavyky rei ꞌrã okuapy — heꞌi.

20 Jeremias ombovai: — Any, nanemboaxai ꞌrãe. Endu ke Senhor ijayvua ndevy amombeꞌu vaꞌe, ajerure. Haꞌe rami vy ꞌrãe reo porã, reikove guive.

21 Haꞌe rã haꞌe kuerya katy ndereoi ri ramo povaꞌe ae ayvu Senhor xevy oikuaa uka vaꞌekue:

22 “Neꞌexa, kunhague Judá pygua huvixa ropy opyta vaꞌe ogueraapaa ꞌrã Babilônia pygua huvixa rembiguai kuery yvatekueve peguarã. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe kunhague aipoeꞌi ꞌrã ndevy: ‘Neirũ kuery aeꞌi nembotavy vy ipoꞌaka okuapy ndere. Haꞌe gui aỹ ndepy yapo py ipija ma ramo haꞌe kuery nderejapa’, heꞌi ꞌrã okuapy.

23 Haꞌe rami py ndea pygua kunhague oguerapaa ꞌrã caldeu kuery peguarã, nderaꞌy kuery guive. Ndee voi ndereo jepei ꞌrã haꞌe kuery po gui. Haꞌe rami ꞌrãgue py Babilônia pygua huvixa opo py ae ꞌrã nemboꞌa, haꞌe ramo ndekáuxa ae kovaꞌe tetã oapypaa ꞌrã”, heꞌi.

24 Haꞌe ramo Zedequias aipoeꞌi Jeremias pe: — Avave rei toikuaa eme jajogueroayvuague. Haꞌe rami eꞌỹ vy remano ꞌrã.

25 Haꞌe gui xapyꞌa rei yvatekueve oendu ꞌrã ndereve xeayvuague, haꞌe ndea py ou vy aipoeꞌi ꞌrã ndevy: “Emombeꞌu ke aỹ huvixa reve ndeayvuague, ndereve ijayvuague guive. Mbaꞌeve emombeꞌu eꞌỹ eme orevy. Haꞌe rami eꞌỹ ramo rojuka ꞌrã”, heꞌi okuapy ramo

26 aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: “Xee rima ajerure huvixa pe Jônatas ro py xemondouka ju eꞌỹ aguã, haꞌe py amano eꞌỹ aguã”, ꞌre ꞌrã.

27 Haꞌe vaꞌe rire yvatekueve Jeremias-a py ovaẽmba vy oporandu okuapy ixupe. Haꞌe ramo haꞌe kuery pe ombovai huvixa ijayvuague haꞌe javi rupi. Haꞌe ramo oeja porã ju, mbaꞌeve ndoikuaai vy.

28 Haꞌe gui Jeremias ma xondaro harõa kuery ikuaiaty roka py oiko, Jerusalém tetã oipeꞌaa ára peve.

39

1 Po rami Jerusalém tetã oipeꞌaa rakaꞌe. Nove maꞌetỹ haꞌe dez jaxya re ma Judá pygua huvixa Zedequias oĩ jave py ou Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oxondaro kuery haꞌe javi reve. Jerusalém tetã re ou vy ojokopa okuapy.

2 Haꞌe gui onze maꞌetỹa haꞌe irundy jaxya re, nove araa py ma ombokua okuapy tetã kora.

3 Haꞌe rami vy Babilônia pygua huvixa rembiguai kuery yvatekueve oikepa vy oguapy okuapy Okẽ Mbytegua py. Haꞌe vaꞌe kuery ma Nergal-Sarezer, Sangar-Nebo, Sarsequim, Rabe-Saris, Nergal-Sarezer, Rabe-Mague haꞌe Babilônia pygua huvixa rembiguai yvatekueve haꞌe javi.

4 Haꞌe kuery oike rã Judá pygua huvixa Zedequias oexa vy ojava ojeupegua avakue opuꞌãa pygua haꞌe javi reve. Pyávy oẽmba tetã gui. Huvixa pegua yvotyty via tape rupi oo, mokoĩ kora mbyte py okẽ oĩ vaꞌe rupi. Haꞌe rã Zedequias ma yvy joja reia via rupi oo.

5 Haꞌe ramo caldeu regua xondaro kuery huvixa Zedequias rakykue ojeꞌoi vy oupity Jericó katyꞌi nhuũndy oĩ vaꞌe py. Haꞌe vy omboꞌa vy Ribla tetã py ogueraa, Hamate yvy re. Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oĩa py ogueraa. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe ju ijayvu ombopaga aguã re.

6 Haꞌe rami vy Babilônia pygua huvixa Ribla pyve ju ojuka uka Zedequias raꞌy kuery, tuu oexaa py. Ojuka uka avi Judá regua yvatekueve.

7 Haꞌe gui ma omombu Zedequias rexa jovaive, haꞌe mokoĩ corrente overa vaꞌe guigua py ojokua vy Babilônia katy ogueraa.

8 Haꞌe gui ma Jerusalém tetã py caldeu kuery oapypa huvixa ro, haꞌe pygua kuery ro haꞌe javi guive. Oitypa avi tetã kora.

9 Haꞌe py ikuai amongue tetã py opyta vaꞌekue, ojejopy uka haꞌe heta vaꞌe kuery okuave vaꞌe. Haꞌe kuery ma jopya kuery ruvixa Nebuzaradã escravo-rã ogueraapa Babilônia katy.

10 Haꞌe rã Judá yvy re iporiaukueꞌi, mbaꞌeve ndoguerekoi vaꞌe ma jopya kuery ruvixa Nebuzaradã oeja ijyvy re ae. Haꞌe vaꞌe jave py haꞌe kuery pe omboaxa uvaty haꞌe mbaꞌety.

11 Jeremias re Nabucodonosor opena porã ukaague Haꞌe gui Jeremias re ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor opena uka ma voi vaꞌekue jopya kuery ruvixa Nebuzaradã pe. Haꞌe vy ixupe aipoeꞌi:

12 “Eraa Jeremias nderupive, epena porã guive hexe. Mbaꞌeve py ejapo vai eme hexe. Haꞌe rami ꞌrãgue py ereko haꞌe ae ijayvua rami”, heꞌi vaꞌekue.

13 Haꞌe rami ae ju jopya ruvixa Nebuzaradã ijayvu guembiguai kuery Nebusazbã, Rabe-Saris, Nergal-Sarezer, Rabe-Mague haꞌe Babilônia pygua huvixa rembiguai kuery yvatekueve haꞌe javi pe.

14 Haꞌe ramo ogueraa uka Jeremias harõa kuery ikuaiaty roka py oĩague gui. Haꞌe vy omboaxa Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌe pe, hoo py ae ogueraa aguã. Haꞌe ramo oiko tema heta vaꞌe kuery mbyte.

15 Harõa kuery ikuaiaty roka py teri Jeremias oĩ jave ixupe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi vaꞌekue:

16 “Tereo, ndeayvu Etiópia pygua Ebede-Meleque pe. Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã ixupe: ‘Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: “Neꞌexa, kovaꞌe tetã re xee ambou ꞌrã xeayvu vaiague, aroayvu porãague ndaꞌei. Ndee ae rexaa py ojeupitypa ꞌrã haꞌe vaꞌe ára.

17 Haꞌe rã ndee ma rogueraa jepe ꞌrã haꞌe vaꞌe ára”, heꞌi Senhor. “Avakue rekyjea vaꞌe po py nanemboaxaai ꞌrã.

18 Mbaꞌeta rogueraa jepe ꞌrãe, ndorojuka ukai ꞌrã kyxe py. Xere rejerovia vaꞌe vy reraa jepe ꞌrã nderekove”, heꞌi.’ ”

40

1 Gedalias openaa py Jeremias haꞌe okuave vaꞌe kuery ikuaiague Haꞌe gui ma Jeremias pe Senhor oayvu ombou Ramá tetã py jopya kuery ruvixa Nebuzaradã opoi ju rire. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave py Jerusalém haꞌe Judá gui Babilônia katy ogueraa pyre kuery mbyte Jeremias avi oĩ corrente py ojokua reve.

2 Haꞌe gui jopya kuery ruvixa ma Jeremias ojou vy aipoeꞌi ixupe: — Senhor nderuete ma kovaꞌe tekoa re haꞌe rami ete oiko aguã re ijayvu vaꞌekue.

3 Haꞌe nunga ma Senhor ombou ete, ijayvuague ojapo vy. Peẽ kuery Senhor rovai pejejavy, haꞌe ijayvua napendui rire haꞌe nunga haꞌe javi oiko pendere.

4 Haꞌe gui aỹ ma neꞌexa, kovaꞌe ára ropoi ꞌrã ndepo jovaive corrente py ndejokuaague gui. Babilônia tetã katy reoxe ri vy ke eju, haꞌe ramo xee apena porã ꞌrã ndere. Haꞌe rã xerupive Babilônia katy ndereoxei ri ramo haꞌeve avi. Neꞌexa, kovaꞌe yvy haꞌe javi itui nerenonde. Reoxea katy rei haꞌeve reo aguã, tereo haꞌe katy ae — heꞌi.

5 Jeremias nombovai voi ramo huvixa aipoeꞌive ju: — Ejevy ju haꞌvy Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌe ro py. Haꞌe vaꞌe ma Babilônia pygua huvixa omoĩ Judá regua tetã pygua kuery ruvixarã. Eiko hexeve ae, neretarã kuery mbyte. Haꞌe rami eꞌỹ vy amboae katy reoxe vy ke haꞌe katy tereo — heꞌi. Haꞌe rami vy ixupe jopya kuery ruvixa omeꞌẽ riveꞌi mbaꞌemo, tembiꞌu guive. Haꞌe rami vy omondouka.

6 Haꞌe ramo Jeremias ma Mispa tetã py oo Aicão raꞌy Gedalias oĩa py. Haꞌe vaꞌe oĩa py ju oiko, heta vaꞌe kuery oyvy re opyta vaꞌekue mbyte.

7 Tetã rovai rupi ikuai teri Judá pygua xondaro kuery huvixa kuery reve. Haꞌe kuery oendupa okuapy Babilônia pygua huvixa omoĩague Aicão raꞌy Gedalias yvy re opena vaꞌerã. Ikuai avi Babilônia katy ndogueraapaai vaꞌekue avakue, kunhague, kyrĩgue haꞌe iporiaukueꞌi, oyvy re ae opyta vaꞌekue. Haꞌe kuery ma Gedalias po py pavẽ omboaxaague xondaro kuery oendu vy

8 oupa Mispa py Gedalias oĩa py. Po rami ma ou vaꞌekue rery: Netanias raꞌy Ismael, Careá raꞌy kuery Joanã haꞌe Jônatas, Tanumete raꞌy Seraías, Netofa pygua Efai raꞌy kuery, Maaca pygua raꞌy Jazanias haꞌe hexevegua avakue haꞌe javi.

9 Haꞌe vaꞌe kuery haꞌe hexevegua avakue pe Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌe oura. Haꞌe vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Peteĩve henda py pekyje eme caldeu kuery gui. Pendekuai tema nhandeyvy re, pembaꞌeapo Babilônia pygua huvixa pe. Haꞌe rami vy pendekuai porã ꞌrã.

10 Haꞌe gui xee ma apyta ꞌrã Mispa py, caldeu kuery nhandea py ou vaꞌekue ayvu rupi apena aguã. Haꞌe rã peẽ ma pemonoꞌõ vinho-rã, haꞌe gui kuaray puku jave py ma hiꞌa haꞌe azeite-rã pemonoꞌõ. Pemboyru ꞌrã hyrurã pereko vaꞌe py. Haꞌe rami vy ꞌrã pendekuai tetã pendekoague py ae — heꞌi.

11 Haꞌe rami ae avi Moabe yvy re judeu kuery ikuai vaꞌe, Amom ramymino kuery mbyte, Edom haꞌe yvy haꞌe javi rupi ikuai vaꞌe avi oendu okuapy Babilônia pygua huvixa oejaague Judá regua okuave vaꞌekue. Oendu avi Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌe haꞌe kuery re opena vaꞌerã omoĩague.

12 Haꞌe rami oendu vy ojevypa ju opa rupi omoaĩa ague gui. Judá yvy re ju ou, Mispa tetã py Gedalias oĩa py. Haꞌe rami vy omonoꞌõ reta okuapy uva, kuaray puku jave py hiꞌa vaꞌe guive.

13 Gedalias rovai Ismael opuꞌãague Haꞌe gui Careá raꞌy Joanã haꞌe xondaro ruvixa kuery nhuũndy rupi ikuai vaꞌekue ou okuapy Mispa tetã py Gedalias oĩa py.

14 Haꞌe vy ixupe aipoeꞌi okuapy: — Reikuaa pa Amom kuery ruvixa Baalis ombouague Netanias raꞌy Ismael ndejuka aguã? — heꞌi teĩ Aicão raꞌy Gedalias ndogueroviai.

15 Haꞌe ramo Careá raꞌy Joanã ma Mispa pyve ijayvu Gedalias pe haꞌe aeꞌia py. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Aỹ ma aa ꞌrã nhemi rupi Netanias raꞌy Ismael ajuka aguã. Mbaꞌe re tu haꞌe ou ꞌrã ndejuka aguã? Haꞌe rami ri ramo Judá kuery ndereve ikuai vaꞌe haꞌe javi oaĩmba ꞌrã, Judá regua okuave vaꞌekue okanhymba ꞌrã guive — heꞌi.

16 Haꞌe rami teĩ Aicão raꞌy Gedalias ombovai vy aipoeꞌi Careá raꞌy Joanã pe: — Ejuka eme. Mbaꞌeta Ismael rovai ndeayvua ma anhetẽ eꞌỹ.

41

1 Haꞌe gui sete jaxya py Netanias raꞌy Ismael ou. Haꞌe vaꞌe ma Elisama ramymino vaꞌe oiko, huvixa ro pyguare. Ngupive ogueru avi dez avakue huvixa rembiguai kuery. Mispa tetã py ovaẽmba Aicão raꞌy Gedalias oĩa py. Haꞌe rami vy hexeve okaru okuapy Mispa py.

2 Haꞌe jave py Netanias raꞌy Ismael dez avakue ngupivegua kuery reve opuꞌã vy kyxe py ojuka Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌe, yvy re opena vaꞌerã Babilônia pygua huvixa omoĩ vaꞌekue.

3 Mispa py Ismael ojuka avi judeu kuery Gedalias revegua ikuai vaꞌekue haꞌe javi, caldeu kuery joe opuꞌãa pygua haꞌe py ikuai vaꞌekue guive.

4 Gedalias ojukaague avave rei ndoikuaai ranhe jave koꞌẽ ju

5 haꞌe py ovaẽ avakue Siquém, Siló haꞌe Samaria tetã gui. Oitenta avakue ou guendyva onhopĩmba reve, oao omondoropa haꞌe onhekyxĩmba rei reve guive. Haꞌe rami haꞌe kuery ikuai Jerusalém tetã ombovaipaague re ipyꞌa vai vy. Haꞌe vaꞌe kuery ogueru okuapy tembiꞌu haꞌe heakuã porã vaꞌe Senhor pegua opy omeꞌẽ vaꞌerã.

6 Haꞌe ramo Netanias raꞌy Ismael ma haꞌe kuery ovaexĩ vy oẽ Mispa tetã gui. Ojaeꞌo reve oo. Haꞌe rami vy ovaexĩ vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Peju ke Aicão raꞌy Gedalias oĩa py — heꞌi.

7 Haꞌe gui tetã mbyte peve haꞌe kuery ovaẽ ramo Netanias raꞌy Ismael ngupivegua kuery reve ojukapa. Haꞌe vy tetekue omombopa yvykua oĩ vaꞌe py.

8 Haꞌe rã haꞌe kuery vaꞌe regua dez avakue okuave vaꞌe aipoeꞌi okuapy Ismael pe: — Orejuka eme, mbaꞌeta roguereko trigo, cevada, azeite haꞌe ei romoĩ porã vaꞌekue. Peteĩ mbaꞌety py ma ronhomi — heꞌi okuapy. Haꞌe ramo ojuka eꞌỹ re oeja, amboae kuery ojukaague rami eꞌỹ.

9 Yvykua Gedalias revegua avakue reꞌõgue Ismael omomboague ma huvixa Asa ojoꞌo vaꞌekue, hexe Israel pygua huvixa Baasa opuꞌã ramo ojoko aguã. Haꞌe vaꞌekue ae ju Netanias raꞌy Ismael omonyẽ teꞌõgue.

10 Haꞌe gui Mispa tetã py opyta vaꞌekue Ismael ogueraapa oipokua reve, huvixa rajy kuery haꞌe heta vaꞌe kuery Mispa py opyta vaꞌekue haꞌe javi. Haꞌe vaꞌe kuery re jopya kuery ruvixa Nebuzaradã opena ukaague Aicão raꞌy Gedalias pe. Haꞌe kuery ae Netanias raꞌy Ismael ogueraapa oipokua reve. Amom ramymino kuery yvy katy oo.

11 Oipokuaa reve ogueraa pyre kuery Joanã ogueraa jepepaague Haꞌe nunga Careá raꞌy Joanã oendu, hexevegua xondaro ruvixa kuery haꞌe javi voi. Netanias raꞌy Ismael ojapo vaiague haꞌe kuery oendu vy

12 ogueraa ojeupegua avakue haꞌe javi. Haꞌe vy ojeꞌoi Netanias raꞌy Ismael re opuꞌã aguã. Haꞌe vy ojeupity yupa tuvixa vaꞌe Gibeão py oĩ vaꞌe yvýry.

13 Haꞌe ramo heta vaꞌe kuery Ismael ogueraa vaꞌekue ma Careá raꞌy Joanã haꞌe hupivegua xondaro ruvixa kuery ou rã oexa vy ovyꞌa rei okuapy.

14 Haꞌe rami vy Mispa gui Ismael oipokua reve ogueraa vaꞌekue ojevy vy oopa okuapy Careá raꞌy Joanã-a katy.

15 Haꞌe rã Netanias raꞌy Ismael ma oo jepe Joanã gui. Oito avakue reve oo Amom ramymino kuery yvy re.

16 Haꞌe gui Careá raꞌy Joanã haꞌe hexevegua xondaro ruvixa kuery ogueru ju heta vaꞌe kuery Netanias raꞌy Ismael oipokua reve Mispa gui ogueraa vaꞌekue, Aicão raꞌy Gedalias ojuka ma rire. Haꞌe vaꞌe kuery ma avakue ipyꞌa guaxukueve joe opuꞌãa pygua, kunhague, kunumigueꞌi haꞌe eunuco kuery Gibeão py ojou vy ogueraa vaꞌekue.

17 Haꞌe kuery ogueraa vy opyta ranhe Gerute-Quimã tekoa Belém katyꞌi oĩ vaꞌe py, Egito yvy katy ojavaxe vy

18 caldeu kuery gui. Mbaꞌeta okyje rei okuapy, mbaꞌeta Aicão raꞌy Gedalias yvy re opena vaꞌerã Babilônia pygua huvixa omoĩ vaꞌekue ri Netanias raꞌy Ismael ojuka rire.

42

1 Egito katy heta vaꞌe kuery oo eꞌỹ aguã re Jeremias ijayvuague Haꞌe gui Careá raꞌy Joanã reve xondaro ruvixa kuery ovaẽmba, Hosaías raꞌy Jezanias haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi, yvatekueve haꞌe yvyĩgueve voi.

2 Haꞌe rami vy aipoeꞌi okuapy profeta Jeremias pe: — Ndevy pe rojerure Senhor Nderuete pe reporandu aguã orere haꞌe kovaꞌe kuery okuaveꞌi vaꞌe haꞌe javi re. Mbaꞌeta heta orekuai vaꞌekue ri mbovyꞌi aỹ orekuai, nderexa py ae rexaa rami.

3 Eporandu ke Senhor Nderuete pe orevy oikuaa uka aguã tape marã katy roo aguã, haꞌe mbaꞌe pa rojapo aguã re — heꞌi.

4 Haꞌe ramo haꞌe kuery pe profeta Jeremias aipoeꞌi: — Pendeayvua xee roendu ma vy aporandu ꞌrã Senhor Penderuete pe pendeayvuague rami. Pendevy guarã Senhor ijayvua haꞌe javi ma amombeꞌu porã ꞌrã pendevy. Pendevy namombeꞌu eꞌỹi ꞌrã mbaꞌeve — heꞌi.

5 Haꞌe kuery aipoeꞌive ju Jeremias pe: — Haꞌe gui Senhor Nderuete ayvu orevy guarã ndevy ombou vaꞌe ndorojapopai ri ramo tove Senhor anhetẽ rupi haꞌe ojeroviapy oikoa rupi topuꞌã orerovai.

6 Ijayvua iporã eꞌỹ vy ipoyi vaꞌe teĩ ronheꞌẽ rendu ꞌrã Senhor Nhanderuete, ixupe ndevy roporandu uka rire. Senhor Nhanderuete ronheꞌẽ rendu ꞌrã oremoingo porã aguã — heꞌi okuapy.

7 Haꞌe gui ma dez araa py Senhor oayvu ombou Jeremias pe.

8 Haꞌe ramo oenoĩ Careá raꞌy Joanã, hexevegua xondaro ruvixa kuery haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi, yvyĩgueve haꞌe yvatekueve voi.

9 Haꞌe vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Po rami ijayvu Senhor Israel kuery Ruete, henonde peẽ kuery xevy pejerure uka rire.

10 “Kovaꞌe yvy re ri pepyta ramo romboyvate ꞌrã, roity ꞌrã ndaꞌei. Xee ronhotỹ ꞌrã, noromondorovei ꞌrã guive, mbaꞌeta xee ndaꞌevei aiko mbaꞌemo vai pendere ambouague re.

11 Pekyje eme guive Babilônia pygua huvixa gui, pekyjeague rami eꞌỹ. Pekyjeve eme ixugui, mbaꞌeta xee ae aiko ꞌrã peẽ kuery reve, rogueraa jepe haꞌe ipo gui roipeꞌa aguã”, heꞌi Senhor.

12 “Haꞌe rami vy xee roipytyvõ ꞌrã, romboaxya rupi roguereko ꞌrã pendeyvy re ae penderekoa aguã.

13 Haꞌe rami avi xapyꞌa rei ‘Oreyvy re ndoropytai ꞌrã’ peje ꞌrã, xapyꞌa rei Senhor Nhanderuete ayvu napendui vy

14 aipopeje ꞌrã: ‘Any, Egito yvy re ꞌrã roo, mbaꞌeta haꞌe py ma ndoroexavei ꞌrã joe opuꞌã vaꞌe, noroenduvei ꞌrã guive mimby guaxu pu, haꞌe mbojape ndoatavei ꞌrã orevy. Haꞌe py ae ꞌrã orekuai’, peje ꞌrã.

15 Haꞌe rami ri aipopeje ramo aỹ pejapyxaka Senhor ayvu re, Judá pygua pekuaveꞌi vaꞌe. Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: Egito yvy re penderekoa aguã katy peo aguã pendejee pemoĩ ete ramo

16 povaꞌe nunga oiko ꞌrã pendere: kyxe revegua pekyjeague penderupity ꞌrã Egito yvy re, karuai pekyjeague voi penderakykue monha ꞌrã, haꞌe py pemanomba aguã rami.

17 Haꞌe ramigua ae ꞌrã oiko avakue Egito katy oo aguã ojee omoĩ vaꞌe haꞌe javi re. Haꞌe kuery omanomba ꞌrã kyxe gui, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue gui. Haꞌe kuery vaꞌe regua ndokuavei ꞌrã peteĩve, ndoo jepei ꞌrã mbaꞌemo vai haꞌe kuery áry ambou vaꞌe gui.”

18 Mbaꞌeta po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: “Jerusalém pygua kuery áry xepoxya haꞌe ajou vaia ambouague rami avi pendeꞌáry voi ambou ꞌrã xepoxya, Egito katy peo ramo. Ayvu vaipy ꞌrã peiko, nhomondyipaarã guive. Pendeavykya rei ꞌrã, napendejou porãavei ꞌrã. Haꞌe ramo ndapexavei ꞌrã kovaꞌe tekoa.”

19 Mbaꞌeta Judá regua pekuaveꞌi vaꞌe, pendevy pe Senhor “Tapeo eme Egito katy” heꞌi rire penderexarai eme kovaꞌe ára pendevy xeayvuague re.

20 Mbaꞌeta peẽ ma penderekove rekovia ae pejekore, mbaꞌeta Senhor Penderuete pe aporandu aguã peju vy aipopeje vaꞌekue: “Eporandu orere Senhor Nhanderuete pe. Haꞌe gui orevy pe emombeꞌu ju Senhor ijayvuague haꞌe javi. Haꞌe ramo ma rojapopa ꞌrã”, peje vaꞌekue ri.

21 Haꞌe rami teĩ haꞌe nunga haꞌe javi aỹ peẽ kuery pe amombeꞌu porã teĩ ndapejapyxakai pekuapy Senhor Penderuete peteĩve ayvu pendevy amombeꞌu vaꞌe re voi.

22 Haꞌe nunga rupi aỹ gui ma peikuaa pota porã povaꞌe re: Pemanomba ꞌrã kyxe gui, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue gui, Egito yvy re penderekoa aguã peoxeague py ae.

43

1 Egito katy heta vaꞌe kuery Jeremias ogueraa okuapyague Haꞌe rami py heta vaꞌe kuery pe Jeremias omombeꞌupa Senhor Nguuete ijayvuague haꞌe javi, Senhor Tuuete omombeꞌu aguã ombou vaꞌekue.

2 Haꞌe ramo Jeremias pe ijayvu okuapy Hosaías raꞌy Azarias, Careá raꞌy Joanã haꞌe avakue onhemboyvate rei vaꞌe. Haꞌe vy aipoeꞌi okuapy: — Po rami ndeayvua ma apu, mbaꞌeta Senhor Nhanderuete nanemboui aipoꞌre aguã: “Peo eme Egito katy penderekoa aguã haꞌe py”, ꞌre aguã.

3 Nerias raꞌy Baruque rima nemboꞌe raꞌe orerovai, caldeu kuery po py oremboaxa aguã, haꞌe kuery orejukapa, eꞌỹ vy Babilônia katy escravo-rã orereraapa aguã — heꞌi okuapy.

4 Haꞌe rami py Careá raꞌy Joanã nonheꞌẽ rendui Senhor Judá yvy re opyta aguã, xondaro ruvixa kuery, neĩ heta vaꞌe kuery voi.

5 Haꞌe rami ꞌrãgue py Careá raꞌy Joanã haꞌe xondaro ruvixa kuery ogueraapa Judá regua kuery okuaveꞌi vaꞌekue. Haꞌe javi regua mbyte rupi ojavapaague gui ojevypa vaꞌekue Judá yvy re ju ikuai aguã teĩ.

6 Ogueraa avakue, kunhague, kunumigueꞌi, haꞌe huvixa rajy kuery. Ogueraa avi heta vaꞌe kuery Aicão raꞌy Gedalias, Safã ramymino vaꞌea py jopya kuery ruvixa Nebuzaradã oeja vaꞌekue haꞌe javi. Ogueraa avi profeta Jeremias, Nerias raꞌy Baruque guive.

7 Haꞌe rami vy ovaẽmba Egito yvy re, Senhor ayvu noendu potai vy. Tafnes tetã py ovaẽmba okuapy.

8 Egito yvy re Nabucodonosor ipoꞌaka aguã re Jeremias ijayvuague Haꞌe gui ma Tafnes tetã py Senhor oayvu ombou ju Jeremias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:

9 “Eraa ndepo py ita tuvixakueveꞌi, haꞌe embojeꞌapa pyrõa yvy jykue guigua py, Faraó rokẽ rexeiꞌi Tafnes py oĩ vaꞌe py. Judeu regua avakue oexaa py ejapo.

10 Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã haꞌe kuery pe: ‘Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: Neꞌexa, apy ae xee ambou ꞌrã xerembiguai Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor. Haꞌe vy henda opena atyrã amoĩ uka ꞌrã kovaꞌe ita ambojeꞌa uka vaꞌekue áry. Haꞌe ramo kovaꞌe ita áry rupi ojapo ꞌrã oguyꞌi guenda openaaty aoꞌiarã.

11 Haꞌe vaꞌe ou vy ombovaipa ꞌrã Egito yvy. Haꞌe rami vy ojuka ꞌrã ojuka pyrã ikuai vaꞌe haꞌe javi, escravo-rã heraa pyrã ma ogueraa ꞌrã escravo-rã, haꞌe rã kyxe py ojuka pyrã ma kyxe py ae ꞌrã ojukapa.

12 Mbaꞌeta omoendy ꞌrã oo Egito pygua kuery ruete peguare, oapypa ꞌrã. Haꞌe rã mbaꞌemo raꞌangaa opyta vaꞌe ma oipeꞌapa ꞌrã heravy. Oipeꞌapa ꞌrã heravy mbaꞌemo Egito yvy re ikuai vaꞌekue, vexaꞌi re opena vaꞌe kamixa puku py onhemonde ovya rami avi. Haꞌe rami vy oo porã ju ꞌrã haꞌe gui.

13 Omboaꞌypa ꞌrã ita mbaꞌemo raꞌangaarã Egito yvy re omopuꞌã mbyre, Bete-Semes py ikuai vaꞌekue. Oapypa ꞌrã guive oo Egito pygua kuery ruete peguare.’ ”

44

1 Egito yvy re judeu kuery ikuai vaꞌe ojerovia eꞌỹa re ijayvuague Haꞌe gui Senhor oayvu ombou Jeremias pe, judeu kuery Egito yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi reko re, Migdol tetã py, Tafnes, Mênfis haꞌe Patros yvy re ikuai vaꞌe re guive. Haꞌe vy aipoeꞌi:

2 “Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: Pexa ma opa mbaꞌe vai Jerusalém haꞌe Judá re tetã ikuai vaꞌe áry ambou vaꞌekue. Neꞌexa, aỹ minha tekoa veꞌỹ ma opyta, haꞌe py ikuai vaꞌekue jipoavei.

3 Haꞌe kuery re haꞌe nunga oiko mbaꞌemo vai anho ojapoague re. Xembopoxy rive okuapy amboae ramigua tuuete re ovapa vy, haꞌe vaꞌe pe heakuã porã vaꞌe oapy aguã. Haꞌe nunga ma teĩgueve voi haꞌe kuery oikuaa vaꞌekueꞌỹ, neĩ peẽ kuery, peneramoĩ kuery voi oexa kuaa vaꞌekueꞌỹ teĩ.

4 Xee ma koꞌẽ raiꞌi guive haꞌe kuery pe ambou vaꞌekue xerembiguai profeta kuery, haꞌe kuery pe aipoeꞌi aguã: ‘Ndaꞌevei guĩ nunga ojeguarupy xee ajou vai vaꞌe pejapoa rupi pendekuai aguã’, heꞌi aguã.

5 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery noendu potai, neĩ ndojapyxakai gueko vai gui ojeko rerova eꞌỹ aguã, amboae ramigua tuuete kuery pe mbaꞌemo oapy okuapya gui guive.

6 Haꞌe ramo mae ambou xepoxya haꞌe namboaxyveia. Judá re tetã ikuai vaꞌe áry ou, Jerusalém py tape ikuai vaꞌe rupi guive. Haꞌe ramo ombovaipa pyre, tekoa veꞌỹ opyta, aỹ minha jaexaa rami”, heꞌi.

7 Aỹ ma po rami ju ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete: “Mbaꞌe re tu pendejeupe ae ri pejapo vaia rupi pendekuai? Mbaꞌeta Judá kuery mbyte gui pemokanhymba avakue, kunhague, kyrĩgue haꞌe okambu vaꞌe kuery voi, peẽ kuery vaꞌe regua oikove eꞌỹ aguã.

8 Mbaꞌe re tu xembopoxy teri pekuapy mbaꞌemo pendepo py pejapoa py rive? Mbaꞌeta mbaꞌemo raꞌangaa pe rive ꞌrã peapy heakuã porã vaꞌe Egito yvy re peoague py. Haꞌe rami py peẽ ae penhemokanhy peovy, haꞌe penhemoingo yvy regua kuery ojojai rei haꞌe ojou vai vaꞌerã.

9 Penderexarai ma teve peneramoĩ kuery reko vaiague re, haꞌe Judá pygua huvixa kuery avakue haꞌe kunhague reko vaiague re? Penderexarai teve penderaꞌyxy kuery reve pendereko vaiague re, haꞌe Judá yvy re haꞌe Jerusalém mbyte rupi ae pendekuaiague re?

10 Mbaꞌeta aỹ peve peẽ kuery napenhemoꞌyvyĩꞌi, xerenonde teĩ pejererokyje rupi eꞌỹ pendekuai, mbaꞌeta xeguigua lei rupi eꞌỹ pendekuai, pendevy haꞌe peneramoĩ kuery pe xeayvu aeja vaꞌekue rupi eꞌỹ guive.”

11 Haꞌe rami vy Senhor ixondaro reta vaꞌe Israel kuery Ruete aipoeꞌi: “Neꞌexa, aỹ penderovai arova ꞌrã xerova pendere ajapo vai aguã, Judá regua kuery amokanhymba aguã.

12 Haꞌe rami vy aipeꞌapa ꞌrã Judá regua okuaveꞌi vaꞌe Egito yvy re ikuai aguã onheaꞌã rei vaꞌekue. Haꞌe ramo haꞌe kuery omanomba ꞌrã haꞌe py ae. Kyxe py ojukaa ꞌrã, eꞌỹ vy karuai gui ꞌrã hoꞌa. Kyrĩgueꞌi haꞌe tujakueꞌi okanhymba ꞌrã. Kyxe py, eꞌỹ vy karuai gui omanomba ꞌrã. Ayvu vaipy ꞌrã ikuai, nhomondyipaarã, ojou vaipy haꞌe ojojai reipy.

13 Mbaꞌeta Jerusalém tetã re ajapoague rami ae xee ambopaga ꞌrã Egito yvy re ikuai vaꞌe, kyxe, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue ambou vy.

14 Haꞌe vaꞌe gui ma mavaꞌeve ndoo jepeai ꞌrã, Judá gui Egito yvy re ikuai aguã oo vaꞌekue regua. Ndoikoavei ꞌrã Judá yvy katy ojevy vaꞌerã, haꞌe katy ju ojevyxe teĩ. Haꞌe katy ndojevyavei ꞌrã, amongue eteꞌi oo jepe vaꞌekue eꞌỹ vy.”

15 Jeremias ayvu ombovai atã okuapyague Haꞌe gui Egito yvy re Patros py heta ikuai kunhague tuuete kuery mboae pe rive heakuã porã vaꞌe rapya kuery. Kunhague haꞌe rami ikuaia ma ime kuery oikuaa avi. Haꞌe rami vy ome kuery reve ijaty okuapy, heta vaꞌe kuery haꞌe javi reve. Jeremias pe haꞌe kuery ombovai vy aipoeꞌi okuapy:

16 — Nhanderuete rery rupi ayvu orevy remombeꞌu teĩ ore ma ndorojapoi ꞌrã ndeayvua.

17 Haꞌe rami ꞌrãgue py oreayvua rami ae ꞌrã rojapo. Haꞌe rami vy mbaꞌemo heakuã porã vaꞌe roapyve tema ꞌrã yva re orexyete oĩ vaꞌe pe. Ixupe romeꞌẽ avi ꞌrã mbaꞌemo rykue orekuaiaty rami ae, oreramoĩ kuery ikuaiague rami guive, oreruvixave kuery haꞌe yvatekueve Judá regua tetã ikuai vaꞌe rupi haꞌe Jerusalém tetã mbyte rupi ikuaiague rami. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave ma orevy ndoatai vaꞌekue mbojape. Roiko porã vaꞌekue, mbaꞌemo vai ndoikoi guive.

18 Haꞌe gui aỹ ma orexyete yva pygua pe heakuã porã vaꞌe roapyaty gui roipytuꞌu rire, haꞌe ixupe mbaꞌemo rykue noromeꞌẽvei ma rire opa mbaꞌe oatapa orevy. Kyxe py roiko vaipa, karuai haꞌe mbaꞌeaxy vaikue gui guive.

19 Haꞌe rami avi oreme kuery reve eꞌỹ ri tyꞌy orexyete yva pygua pe romeꞌẽ heakuã porã vaꞌe haꞌe mbaꞌemo rykue roapy? — heꞌi okuapy.

20 Haꞌe kuery ombopagaa aguã re Jeremias ijayvuague Haꞌe ramo Jeremias ombovai heta vaꞌe kuery haꞌe javi: avakue, kunhague haꞌe pavẽ rei haꞌe rami ete ixupe ijayvu vaꞌekue guive. Haꞌe vy aipoeꞌi:

21 — Senhor ndaꞌu hexarai haꞌe ndoikuaa potai ꞌrã ri haꞌe nungakue re, Judá regua tetã haꞌe Jerusalém mbyte rupi mbaꞌemo peapy pekuapyague re, peneramoĩ kuery voi, penderuvixa kuery, yvatekueve, haꞌe pendeyvy jave rupi ikuai vaꞌe ojapoague re?

22 Any, pendeko vai pekuapya ma Senhor ndogueropoꞌakavei ma, ojeguarupy anho pejapo ramo. Haꞌe nunga rupi ae pendeyvy opyta tekoa veꞌỹ haꞌe nhomondyipaarã, haꞌe py jipoavei aguã, aỹ jaexaa rami ae.

23 Mbaꞌeta Senhor rovai ae pejejavy heakuã porã vaꞌe peapy pekuapya py. Napendu potai guive Senhor ayvu. Ixuguigua lei ojapo uka vaꞌekue rupi eꞌỹ pendekuai. Haꞌe nunga rupi ae ri pendere ou mbaꞌemo vai, aỹ jaexaa rami — heꞌi.

24 Jeremias aipoeꞌive ju heta vaꞌe kuery pe, kunhague pe guive: — Peẽ kuery Judá regua Egito yvy re pendekuai vaꞌe haꞌe javi, pejapyxaka ke Senhor ijayvua re.

25 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete aipoeꞌi: “Peẽ haꞌe penderaꞌyxy kuery reve ma pendejuru py anho eꞌỹ pejejavypa pekuapy, pendepo py ae pejapo penhemboayvuague. Mbaꞌeta aipopeje: ‘Orexyete yva pygua pe ronhemboayvu rokuapy mbaꞌemo roapy haꞌe mbaꞌemo rykue romeꞌẽ aguã re. Haꞌe gui oreayvuague rojapopa ꞌrã’, peje vaꞌekue. Haꞌe nunga rupi aỹ pejapopa na pendeayvuague, ojeupitypa ete aguã rami pejapo”, heꞌi.

26 Haꞌe rami avi Judá regua Egito yvy re pendekuai vaꞌe, pendu ke Senhor ayvu: “Neꞌexa, xee ma aura ꞌrã xerery ipoꞌakapa vaꞌe rupi ae, rakaꞌe rã teĩ Egito yvy jave rupi Judá kuery juru gui nonhenduvei ma ꞌrã xerery rupi oura vy ‘Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe rery rupi aura’, heꞌi vaꞌe.

27 Mbaꞌeta neꞌexa, haꞌe kuery re xee aikuaa pota ꞌrã mbaꞌemo vai ambou aguã, mbaꞌemo porã ndaꞌei. Haꞌe ramo Judá kuery Egito yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi oiko vai ꞌrã kyxe py eꞌỹ vy karuai gui, okanhymba peve.

28 Amongue eteꞌi ꞌrã kyxe gui oo jepe vy Egito yvy gui ojevy Judá yvy katy. Haꞌe rã Judá kuery Egito yvy re ikuai aguã oo vaꞌekue mboae ma oikuaapa ꞌrã xeayvu pa ojeupity vaꞌea, tyrã pa haꞌe kuery ayvu.

29 Povaꞌe nunga ajapo ꞌrã peikuaa aguã kovaꞌe tekoa py rombopaga ꞌrãa, haꞌe anhetẽ xeayvuague ojeupitypa ꞌrãa peẽ kuery re mbaꞌemo vai ambou aguã regua”, heꞌi Senhor.

30 “Neꞌexa, po rami ꞌrã peikuaa. Egito pygua huvixa Faraó Hofra hery vaꞌe ma xee amboaxa ꞌrã hovaigua ijukaxea kuery po py, Judá pygua huvixa Zedequias minha hovaigua ijukaxea Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py amboaxaague rami ae”, heꞌi Senhor.

45

1 Baruque pe Jeremias ayvu omombeꞌuague Josias raꞌy Joaquim Judá pygua huvixa vaꞌe irundy maꞌetỹ re ma oĩ jave profeta Nerias raꞌy Baruque ombopara oiny Jeremias ayvu kuaxia re. Haꞌe gui ixupe ju Jeremias ijayvu vy aipoeꞌi:

2 — Baruque, po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu ndereko re.

3 Ndee ma aipoꞌre vaꞌekue: “Xee tu ndaꞌevei ete aikovy! Mbaꞌeta xee aiko axya áryve Senhor ombou ndavyꞌaive aguã. Xekaneꞌõ ma xepoaẽ riaea py, ndajoui apytuꞌu aguã”, ꞌre vaꞌekue.

4 Haꞌe ramo aipoeꞌi uka ndevy: “Po rami ijayvu Senhor: Neꞌexa, xee ma aitypa ju ꞌrã amopuꞌã vaꞌekue, haꞌe amondoro ju ꞌrã anhotỹ vaꞌekue. Haꞌe nunga oiko ꞌrã yvy jave re.

5 Haꞌe gui ndee haꞌvy ndeyvateve nheaꞌã teve? Enheaꞌãve eme haꞌe rami. Mbaꞌeta neꞌexa, avakue haꞌe javi áry xee ambou ꞌrã mbaꞌemo vai. Haꞌe rã ndee ma rojapo ꞌrã nderekoverã rejou aguã rami, mamo rã rei reoa py”, heꞌi Senhor.

46

1 Egito pygua kuery rekorã re ijayvuague Po rami profeta Jeremias pe Senhor ombou oayvu yvy regua kuery rovai.

2 Egito yvy re ranhe ayvu oĩ, Egito pygua huvixa Faraó Neco xondaro kuery rovai. Mbaꞌe haꞌe vaꞌe xondaro kuery re Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor opuꞌã vy ipoꞌaka. Carquemis tetã re ipoꞌaka Eufrates yakã yvýry, irundy maꞌetỹ re ma Josias raꞌy Jeoaquim Judá pygua huvixa oĩ jave py. Haꞌe vy aipoeꞌi:

3 “Pereko katu ke huꞌy jokoarã haꞌe nhomoꞌãa tuvixa vaꞌe. Haꞌe vy tapeo joe pepuꞌã aguã katy.

4 Pembokupe árygua kavaju, kavaju árygua kuery guive toĩmba. Haꞌe vy ngora hatã vaꞌe reve pejexa uka pavẽ. Pereko katu ke huꞌy, penhemonde guive pexo regua py.

5 Haꞌe rire teĩ mbaꞌexa tu aexa okyje vaꞌe ojevypa jogueruvy rã? Mbaꞌeta ipyꞌa guaxukueve re ipoꞌakaa raꞌe. Haꞌe ramo haꞌe kuery ma guakykue re omaꞌẽ eꞌỹ re onhamba ojeꞌoivy, jovaive-ive re imongyjearã ombojere ouvy ramo”, heꞌi Senhor.

6 “Haꞌe kuery onha ratã teĩ ndaꞌevei ojava ete aguã, ipyꞌa guaxukueve teĩ ndoo jepei. Mbaꞌeta kuaray ijapuꞌaꞌia katy Eufrates yakã yvýry rupi onhepyxanga vy hoꞌapa joguerupy.

7 “Mavaꞌe kuery tu Nilo yakã oxyry atãa rami oẽ jogueruvy vaꞌe, yakã yy omyĩ atã-atã vaꞌe rami?

8 Egito pygua kuery ae ri Nilo yakã oxyry atãa rami oẽ jogueruvy vaꞌe. Mbaꞌeta haꞌe kuery aipoeꞌi okuapy: ‘Nhaẽ vy jajaoꞌipa ꞌrã yvy jave rupi, nhambovaipa ꞌrã tetã ikuai vaꞌe, haꞌe pygua kuery haꞌe javi guive’, heꞌi teĩ.

9 Neĩ ke kavaju árygua kuery, tapeo, pemondyi heravy karóxa mboguataa kuery, ipyꞌa guaxukueve haꞌe javi toẽmba avi. Etiópia pygua haꞌe Pute pygua kuery voi oo huꞌy jokoa reve, Líbia pygua kuery guyrapa oiporu kuaa vaꞌe voi.

10 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ára ma Senhor ára, Senhor ixondaro reta vaꞌe ngovaigua kuery ombopaga aguã. Haꞌe nunga rupi omomba ꞌrã kyxe py. Haꞌe ramo nhomomba ꞌrã inhakanhymba haꞌe tuguy py okaꞌupa peve. Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe ae oaꞌanga jojuka aguã, kuaray ijapuꞌaꞌia katy Eufrates yakã yvýry.

11 “Haꞌe gui Egito pygua rajy kuery, tapeo Gileade katy moã peru aguã. Haꞌe rami avi moã pejou reta teĩ ndaꞌevei, mbaꞌeta moã jipoi penemongueraarã.

12 Yvy regua kuery oendu ma okuapy penemoxĩmbaarã ou rã, yvy jave rupi peneraxẽ rei nhendu ramo. Haꞌe vy pendea pygua ipyꞌa guaxukueve onha jogueravy vy ojeapi ꞌrã ipyꞌa guaxukueve mboae re. Haꞌe rami vy jojavi ꞌrã hoꞌapa.”

13 Haꞌe gui po rami Senhor ijayvu profeta Jeremias pe. Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor ou vy Egito yvy regua kuery re opuꞌã aguã re ijayvu.

14 “Pemombeꞌu ke povaꞌe ayvu Egito yvy re. Migdol py ke pendu uka, Mênfis haꞌe Tafnes tetã py guive. Haꞌe vy aipopeje ꞌrã: ‘Pejexa uka ke, peiko katupa, mbaꞌeta kyxe omomba ma heravy pendeyvýry ikuai vaꞌe haꞌe javi’, peje ꞌrã.

15 Mbaꞌexa tu oitya ma penderuete raꞌangaa Toro pejea? Naiꞌaĩ ranhei ma voi, Senhor ae oity ramo.

16 Senhor ma heta ete ojapo onhepyxanga vy hoꞌa aguã rami. Haꞌe kuery joꞌa-joꞌa hoꞌa ovy vy aipoeꞌi ꞌrã: ‘Pevy ke, jajevypa ju nhaneretarã kuerya katy, nhanekyrĩꞌiague py, kyxe py nhanemombaa gui’, heꞌi ꞌrã.

17 Haꞌe py ma Egito pygua huvixa Faraó ojavykya rei vy ixupe ‘Hevovo rei vaꞌe rive’, heꞌi ꞌrã okuapy, mbaꞌemo ojapoa ára omboaxa rive rire”, heꞌi.

18 Haꞌe gui ma Huvixa Senhor ixondaro reta vaꞌe hery vaꞌe aipoeꞌi: “Anhetẽ ete xee ae rekove rupi aura vy aipoaꞌe: Ou ꞌrã peteĩ ipoꞌakave ete vaꞌe, Tabor yvyty pavẽ gui yvatevea rami, haꞌe Carmelo yvyty yeꞌẽ yvýry oĩa rami ojekuaa porã vaꞌe.

19 Haꞌe nunga rupi Egito pygua rajy kuery, pereko katu ke penembaꞌe rei-rei peraa aguã escravo-rã pendereraa katy. Mbaꞌeta Mênfis tetã ma ombovaipaa ma, omokanhymbaa ma avave rei noĩavei aguã rami.

20 Egito yvy ma vaka raꞌy iporãve vaꞌe ramigua teĩ ou ma oiny mbytu kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui.

21 Haꞌe ramo xondaro kuery peráta re haꞌe kuery ojou vaꞌekue voi vaka omongyra pyre rami ikuai teĩ ojekupe rerova vy ojavapa ꞌrã jogueravy. Joe nopuꞌãi ꞌrãe, mbaꞌeta haꞌe pygua kuery re ou imombaarã haꞌe ombopagaa aguã ára.

22 Haꞌe rami vy Egito pygua kuery ma mboi onha vy hevovo rei ovya rami ꞌrã onhendu, mbaꞌeta haꞌe kuery rovai hovaigua kuery ou ma oiny haxa reve, yvyra rakeꞌoa rami.

23 Haꞌe kuery ojayapa ꞌrã kaꞌaguy inhana ete teĩ”, heꞌi Senhor. “Haꞌe kuery ma tuku-karu gui hetave ꞌrã, mbovy eꞌỹ ꞌrã ikuai.

24 Haꞌe nunga rupi Egito pygua rajy kuery oxĩmba ma, kuaray ijapuꞌaꞌia katy guigua kuery po py omboaxaa rire.”

25 Haꞌe gui ma Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete aipoeꞌi: “Neꞌexa, ambopaga ꞌrã Nô tetã pygua kuery ruete Amom, haꞌe gui Faraó, Egito yvy regua kuery, haꞌe pygua tuuete ramigua kuery guive. Faraó reve ambopaga avi ꞌrã hexe ojerovia vaꞌe kuery.

26 Haꞌe kuery amboaxapa ꞌrã ijukaxea kuery po py, Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor po py ae, hembiguai kuery po py guive. Haꞌe rami teĩ haꞌe vaꞌe rire ma haꞌe py hekoa ju ꞌrã yma guare rami ae”, heꞌi Senhor.

27 “Haꞌe nunga rupi xerembiguai Jacó kuery, pekyje eme. Israel kuery, penhemondyi eme. Mbaꞌeta xee rogueraa jepe ꞌrã yvy peoague gui mombyry teĩ, peneramymino kuery arupa ju ꞌrã yvy escravo-rã ogueraa ague gui. Haꞌe ramo Jacó kuery ojevypa ju ꞌrã, opytuꞌu haꞌe ikuai porãꞌi ꞌrã, imongyjearã jipovei ramo.

28 Haꞌe nunga rupi xerembiguai Jacó kuery, pekyje eme, mbaꞌeta xee aiko pendereve. Xee amomba ꞌrã yvy regua kuery romondoukaague pygua. Haꞌe rã peẽ kuery ma noromombai ꞌrã. Xee rombopaga ꞌrã teĩ haꞌevea peveꞌi, mbaꞌeta noromboeko porã rivei ꞌrã”, heꞌi Senhor.

47

1 Filisteu kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui filisteu kuery regua ayvu ju profeta Jeremias pe Senhor ombou vaꞌekue, Gaza tetã re Faraó kuery opuꞌã eꞌỹ mbove.

2 Haꞌe vy Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui yy opuꞌã-puꞌã vy oxyry atã ꞌrã ouvy. Haꞌe rami vy ojaoꞌipa ꞌrã heravy yvy haꞌe ikuai vaꞌe haꞌe javi, tetã haꞌe haꞌe pygua kuery guive. “Yy ou” heꞌia ma Babilônia pygua kuery joe opuꞌã vy ou aguã re ijayvu vy. Haꞌe ramo avakue ojapukai pavẽ ꞌrã, yvy re ikuai vaꞌe ojaeꞌopa ꞌrã okuapy,

3 mbaꞌeta oendu ꞌrã kavaju pyambu haꞌe hevovo rei ouvya, karóxa parãa haꞌe iruéra nheꞌẽ reia. Haꞌe rami vy tuu kuery noipytyvõ kuaavei ꞌrã guaꞌy kuery, ipo kangypaa gui rive.

4 Mbaꞌeta omombaa aguã ára ovaẽ ma oiny filisteu kuery, Tiro haꞌe Sidom tetã pytyvõarã ikuai vaꞌekue rembyrekue omokanhymbaa aguã. Haꞌe rami vy Senhor omomba ꞌrã filisteu kuery, Caftor yeꞌẽ paꞌũ re okuaveꞌi vaꞌekue guive.

5 Haꞌe ramo Gaza tetã pygua kuery onhopĩmba ꞌrã oakã, Asquelom pygua kuery voi okyrirĩmba ꞌrã okuapy, yvyugua rupi ikuai vaꞌe haꞌe javi reve. Rakaꞌe peve tu penhekyxĩmba rei ꞌrã?

6 “Aipopeje: ‘Ai Senhor guigua kyxe, rakaꞌe peve ndaꞌu repytuꞌua rupi eꞌỹ ꞌrã reiko? Ejevy ju ke nderyru py, repytuꞌu haꞌe reĩ rive ju aguã’, peje teĩ.

7 “Haꞌe rami avi kyxe, mbaꞌexa tu repytuꞌu ta Senhor ndevy mbaꞌemo ojapo uka teri ramo? Mbaꞌeta reo ꞌrã Asquelom tetã re, yeꞌẽ yvýry ikuai vaꞌe re guive, mamo rã nemondoukaa katy rei.”

48

1 Moabe pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui Moabe yvy regua ayvu ju Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ombou vaꞌekue: “Ndaꞌevei ete ꞌrã Nebo tetã pygua kuery pe, ombovaipaa ma ramo. Quiriataim pygua kuery voi oxĩmba ꞌrã, haꞌe kuery re ipoꞌakaa rire. Tetã ikorapa vaꞌe py voi oxĩmba haꞌe onhemondyipa ꞌrã okuapy.

2 Mbaꞌeta Moabe yvy re ndojouavei ma iporãgueve ikuai vaꞌekue. Hesbom tetã py jogueroayvua ꞌrã haꞌe kuery rovai opuꞌã aguã re. Haꞌe vy aipoꞌea ꞌrã: ‘Peju ke, nhamomba, peteĩ regua ikuai veꞌỹ aguã’, ꞌea. Haꞌe ramo ndee Madmém tetã pygua kuery voi pekyrirĩmba ꞌrã, haꞌe kyxe revegua penderakykue monha ꞌrã.

3 Horonaim gui voi haxẽ rei vaꞌe onhendu, ombovaipaa haꞌe omombaa ete rire.

4 Haꞌe rami py Moabe yvy ivaipa ma. Haꞌe ramo haꞌe pygua raꞌy kueꞌiry ojapukai nhendu ꞌrã okuapy.

5 Luíte yvyꞌã katy oẽ ovya rupi ojaeꞌoa ꞌrã jogueravy opoꞌo eꞌỹ re. Haꞌe gui Horonaim yvyꞌã guy katy oguejy ovya rupi ipyꞌa vai nhendu ꞌrã jogueravy omokanhymbaa rã.

6 Pejava ke penderekove peraa jepe aguã, yvy piru reia py peteĩ yvyraꞌi haꞌe aeꞌi hiꞌaĩ vaꞌe rami teĩ.

7 Ndee ae mbaꞌemo rejapo vaꞌe re haꞌe mbaꞌemo rerekopa vaꞌekue re rive rejerovia rire ndee voi ndepeꞌaa ꞌrã. Mbaꞌeta tuuete ramigua Quemos voi heraa ꞌrã, ixupegua sacerdote kuery haꞌe yvatekueve guive.

8 Mbaꞌeta peteĩ-teĩ tetã re ou ꞌrã imbovaipaarã, neĩ peteĩve ma ndoo jepei ꞌrã. Haꞌe ramo yvyugua rupi ikuai vaꞌekue omanomba ꞌrã, nhuũndy rupi ikuai vaꞌe voi, haꞌe rami aguã Senhor ijayvu rire.

9 “Moabe pygua kuery pe tomeꞌẽa ipeporã, oveve vy oo jepe aguã. Mbaꞌeta haꞌe kuery retã ombovaipaa ꞌrã, avave rei noĩavei ma ꞌrã haꞌe py.

10 Ayvu vaipy toiko Senhor pe kyreꞌỹa rupi eꞌỹ ombaꞌeapo vaꞌe, jouguy moẽa py okyxe ndoiporui vaꞌe.

11 Mbaꞌeta Moabe pygua kuery ma jypyꞌi guive ikuai porãꞌi vaꞌekue, vinho hyru py okyꞌakue reve opyta riae oiny vaꞌe rami, haꞌe hyru mboae py teĩgueve ndoguerovaai teri vaꞌe rami, mbaꞌeta haꞌe kuery ma peteĩgueve ma voi escravo-rã heraa vaꞌeꞌỹ teri. Haꞌe rami vy jypy guare rami ae hee haꞌe heakuã porã tema vaꞌe rami ikuai teĩ.”

12 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ou ma oiny ára haꞌe kuery rovai ambou aguã vinho onhoẽa rami avi oipeꞌapa vaꞌerã kuery. Haꞌe ramo haꞌe kuery onhoẽmba ꞌrã hyru gui, hyrukue ombovopa ꞌrã guive.

13 Haꞌe ramo Moabe pygua kuery oxĩmba ꞌrã nguuete ramigua Quemos re rive ojeroviaague gui, Israel kuery Betel py mbaꞌemo re ojeroviaague gui oxĩmba okuapyague rami.

14 Mbaꞌexa vy tu aipopeje: ‘Ore kuery ma orepyꞌa guaxukueve, ava mbaraetekue joe ropuꞌãa pyguarã meme orekuai’, peje?

15 Mbaꞌeta Moabe yvy ombovaipaa ramo haꞌe pygua kuery oẽmba ma jogueravy guetã gui. Haꞌe pygua kunumigue xondarorã oiporavo pyre voi heraapa ma ojukaa aguã katy”, heꞌi Huvixa guaxuve, Senhor ixondaro reta vaꞌe hery vaꞌe.

16 “Ovaẽ raiꞌi ma Moabe pygua kuery okanhymba aguã, ovaẽ raiꞌi ete ma mbaꞌemo vai.

17 Haꞌe kuery ijyvýry pendekuai vaꞌe pemboaxy ke, hery peikuaa vaꞌe haꞌe javi. Haꞌe vy aipopeje: ‘Mbaꞌexa tu yvyra imbaraete, popoka iporã vaꞌekue opẽ vyvoi!’ peje.

18 Haꞌe gui Dibom pygua rajy kuery, peguejy ma penerenda porã gui, haꞌe yvy py rive ju peguapy peiny. Mbaꞌeta penderovai oẽ ma ouvy Moabe yvy mombaarã, peneretã ikorapa vaꞌekue guive ombovaipa.

19 Haꞌe gui Aroer pygua kuery voi, peĩ ke tape yvýry, haꞌe pexa pota peiny. Haꞌe vy peporandu ke ojava haꞌe oo jepe vaꞌe kuery pe: ‘Mbaꞌe tu oiko?’ peje.

20 Ombovai ꞌrã: ‘Moabe pygua kuery oxĩmba ma okuapy, onhemondyipa rei guive. Penhendu haꞌe pejapukai, haꞌe Arnom yakã peve pemombeꞌu Moabe yvy ombovaipaa maa’, heꞌi ꞌrã.

21 Nhuũndy ikuai vaꞌe re voi ou imokanhymbaarã, Holom tetã, Jaza haꞌe Mefaate áry,

22 haꞌe gui Dibom, Nebo haꞌe Bete-Diblataim áry,

23 Quiriataim, Bete-Gamul haꞌe Bete-Meom áry,

24 Queriote haꞌe Bozra áry, Moabe yvy re tetã ikuai vaꞌe haꞌe javi áry, mombyry haꞌe haꞌeꞌi rupigua guive.

25 Omombaa ma Moabe pygua kuery poꞌakaa, ijyva omopẽmbaa ma”, heꞌi Senhor.

26 “Pemoakanhymba okaꞌu vaꞌe rami, Senhor rovai onhemboyvate rei rire. Haꞌe ramo Moabe pygua kuery onhembojere-jere ꞌrã nhoguenoiny ombojevyague rupi ae, ijojai reia kuery oexaa py.

27 Mbaꞌeta peẽ kuery ndaꞌu Israel kuery napendejojai rei avi? Haꞌe kuery ndaꞌu imonda vaꞌe kuery reve ri omboꞌaa, pejojai reia rupi pendeayvu aguã?

28 Haꞌe nunga rupi Moabe pygua kuery, pejapa ke peneretã, itaova guýry rive ju pendekuai aguã. Itakua rupi apykaxu onhemboaitya rami rive pendekuai.

29 Roendu ma Moabe pygua kuery onhemboyvate reia omombeꞌua rã. Mbaꞌeta opa mbaꞌe py onhemboyvate haꞌe ojejou porã rei okuapy opyꞌa py. Okuraxõ py ojee anho rei ojerovia.”

30 Senhor aipoeꞌi: “Xee aikuaa ma haꞌe kuery ojerovia reia. Haꞌe rami teĩ haꞌe rami ikuaia ma mbaꞌeverã ndovarei. Ijapu reia ndoikoi ꞌrãe.

31 Haꞌe nunga rupi ae xepoaẽ Moabe yvy re, Moabe py ikuai vaꞌe haꞌe javi re ajaeꞌo, haꞌe avakue Quir-Heres pygua re xepyꞌa vai.

32 Jazer kuery ojaeꞌoa gui xee ajaeꞌove peẽ Sibma tetã pygua kuery uva rembypy hiꞌaĩ vaꞌe rami pendekuai vaꞌekue re. Mbaꞌeta jypy ma penderapo oo yeꞌẽ rovai peve, yeꞌẽ rembe Jazer oĩa peve ete oo vaꞌekue. Haꞌe rami teĩ imokanhyarã ou ma ndeꞌa kuaray puku jave py ikuai vaꞌekue re.

33 Haꞌe rami vy Moabe yvy gui oipeꞌapa ma ikuai rive reia haꞌe mbaꞌety porã re ovyꞌa rei okuapya. Mbaꞌeta ajapo uva oumbiriaty gui vinho nonheẽvei aguã rami, haꞌe ramo ndoikoavei ma ꞌrã ovyꞌa reve vinho oumbiri vaꞌerã. Ojapukai vaꞌe ma ovyꞌaa rupi veꞌỹ ꞌrã ojapukai.

34 Haꞌe rami ꞌrãgue py oendua ꞌrã Hesbom pygua kuery haxẽa, Eleale haꞌe Jaza peve. Zoar guive oendua ꞌrã Horonaim haꞌe Eglate-Selisias peve. Ninrim py yy oĩ vaꞌe typa avi.

35 Mbaꞌeta Moabe gui amokanhymba ꞌrã yvyꞌã rupi nguuete ramigua pe mbaꞌemo oapy vaꞌekue, heakuã porã vaꞌe rapyare kuery guive”, heꞌi |yhwh{Senhor.}

36 “Haꞌe nunga rupi Moabe pygua kuery re xepyꞌa py xepoaẽ ratã mimby pu rami. Mimby rami ajaeꞌo Quir-Heres pygua avakue re, haꞌe kuery oguerekopa vaꞌekue okanhymba ramo.

37 Haꞌe nunga rupi haꞌe kuery haꞌe javi ojayapa oꞌa haꞌe guendyva. Opo rupi guive onhekyxĩmba, haꞌe voxa vaikue py rive onhemama. Gueko rami vy haꞌe rami ꞌrã ikuai onhemboaxya oendu vy.

38 Moabe yvy jave rupi ikuai ojaeꞌo vaꞌe ngoo áry haꞌe tetã mbyte rupi, Moabe amboaꞌypa rire mbaꞌemo ryrukue nhaeꞌũ guigua ndoipotaaveipy rami. Haꞌe nunga rupi ae ombovaipa pyre opyta”, heꞌi Senhor.

39 “Haꞌe ramo haꞌe kuery hevovo rei okuapy. Moabe pygua kuery okupe rive oguerova okuapy oxĩmba rei vy. Mbaꞌeta ijyvýry ikuai vaꞌe regua pe Moabe yvy itui ojojai reipy haꞌe nhomondyipaarã.”

40 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, Moabe rovaigua kuery ma taguato ovevea rupi opepo oipyo vaꞌe rami ou.

41 Haꞌe ramo tetã ikuai vaꞌe oipeꞌapa, oo ikorapa vaꞌekue guive. Haꞌe vaꞌe ára ma Moabe pygua ipyꞌa guaxukueve vaꞌekue ipyꞌa tytypa rei ꞌrã kunha imemby raxy vaꞌe rami.

42 Haꞌe rami Moabe pygua kuery okanhymba ꞌrã, peteĩ regua ikuai veꞌỹ aguã, Senhor rovai onhemboyvate rire.

43 Moabe pygua kuery, pendeꞌáry ou oiny tekorã veꞌỹ, yvykua haꞌe nhuã xã”, heꞌi Senhor.

44 “Haꞌe gui tekorã veꞌỹ gui onha vaꞌe hoꞌa ꞌrã yvykua py, haꞌe yvykua gui oẽ ovy vaꞌe ma nhuã xã re ju ꞌrã hoꞌa. Mbaꞌeta Moabe pygua kuery áry ambou ꞌrã ambopaga aguã maꞌetỹ”, heꞌi Senhor.

45 “Haꞌe gui oo jepe vaꞌekue ikangypa vy opyta ꞌrã okuapy Hesbom tetã yvýry. Haꞌe rami teĩ Hesbom gui oẽ ꞌrã tata, Siom mbyte gui oẽ ꞌrã hendy vuku-a Moabe pygua kuery apyte rapyarã. Haꞌe rami vy oapypa ꞌrã hevovo rei vaꞌekue inhakã áry rupi.

46 Moabe pygua kuery, ndaꞌevei ete ꞌrã pendevy. Pekanhymba ma, Quemos guigua pendekuai vaꞌe. Haꞌe ramo penderaꞌy kuery escravo-rã heraapaa ma, nderajy kuery guive.

47 Haꞌe rami teĩ opaa ára py ma ambopyau ꞌrã Moabe pygua kuery ikuaia”, heꞌi Senhor. Apy peve opa ma Moabe rovai ayvu ombou vaꞌekue.

49

1 Amom pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui Amom ramymino kuery re ma po rami Senhor ijayvu: “Xapyꞌa rei ndaꞌu Israel kuery ndoikoi ri? Neĩ teĩve Israel ramymino teve ndoikoi? Haꞌe rami ri ramo mbaꞌe re tu tuuete ramigua Milcom pegua kuery ikuai Gade regua yvy re? Haꞌe katyꞌi tetã ikuai vaꞌe rupi voi ixupegua kuery ikuai.” Milcom ma Amom pygua kuery ruete ramigua. Haꞌe gui ixupegua kuery Amom regua ma Israel kuery retã oipeꞌa vy Gade yvy re hekoa, amboae kuery Israel kuery re opuꞌã jave.

2 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, ovaẽ ma ára ajapo aguã Amom regua Rabá tetã pygua kuery mimby guaxu oendupa aguã rami, haꞌe kuery re opuꞌãa ta ouvy rã. Haꞌe ramo tetã opyta ꞌrã mbaꞌemo raꞌykue aty rive, haꞌe katyꞌi tekoa ikuai vaꞌe okaipa ꞌrã guive. Haꞌe gui Israel kuery ju oipeꞌa ꞌrã guetã jopyare kuery retã”, heꞌi Senhor.

3 “Haꞌe nunga rupi Hesbom pygua kuery, penhendu rei pekuapy, mbaꞌeta Ai tetã ombovaipaa ma. Haꞌe Rabá tetã pygua kuery, pejapukai ke haꞌe penhemonde ajukue vaikue voxa guigua py. Pejaeꞌo reve pejere-jere peneretã kora rupi, mbaꞌeta penderuete ramigua Milcom ogueraa avi ꞌrã, ixupegua sacerdote kuery haꞌe yvatekueve reve.

4 Haꞌe gui tajy onheꞌẽ raxave vaꞌe, mbaꞌe re tu yvyugua mbaꞌemo porã oĩa ndeyvy re ikuai vaꞌe rejou porãa rupi anho rei ri ndeayvu? Mbaꞌemo rerekopa vaꞌe re anho rejerovia. Haꞌe vy aipoꞌre: ‘Mavaꞌe tu ou ꞌrã xerovai?’ ꞌre.”

5 Haꞌe nunga rupi Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Ndeꞌáry ambou ꞌrã nanderekorãvei rei aguã, ndeyvýry ikuai vaꞌe haꞌe javi gui. Haꞌe rami vy peẽ kuery peteĩ-teĩ penemoxẽa ꞌrã heravy hovai katy, ndoikoai ꞌrã guive penha vaꞌekue pendereru ju vaꞌerã.

6 Haꞌe rami teĩ haꞌe vaꞌe rire ma ambopyau ꞌrã Amom kuery ikuaia”, heꞌi Senhor.

7 Edom pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui Edom pygua kuery re ma po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: “Temã tetã py ndaꞌu ndoikoi ri hiꞌarandu vaꞌe? Haꞌe vaꞌe kuery hexaraipa ma ndaꞌu hiꞌarandu vaꞌe omongetaague re? Tyrã pa hiꞌarandua okanhymba ete teve? Obadias 5-6

8 Dedã py pendekoa vaꞌe, pejava, pejere peovy, haꞌe peike itakua ikuai vaꞌe py. Mbaꞌeta peẽ kuery áry xee ambou ꞌrã Esaú ramymino kuery penembopagaarã, pepaga aguã ára ovaẽ ma ramo.

9 Haꞌe gui uva monoꞌõa kuery pendea py ou vaꞌe rire ndoejai ꞌrãgue ndaꞌu amongue uva xã? Eꞌỹ vy pyávy imonda vaꞌe ou vaꞌe rire oipota vaꞌe anhoꞌi ri ndaꞌu ogueraa ꞌrãgue?

10 Haꞌe rã xee ma aipeꞌapa rei ꞌrã Esaú kuery gui, haꞌe onhemiaty ajou ukapa ramo nonhemi kuaavei ma ꞌrã. Haꞌe rami vy hamymino kuery omokanhymbaa ꞌrã, taꞌy kuery, haꞌeꞌi rupigua kuery guive. Haꞌe rami rire ndoikovei ma ꞌrã.

11 Peja ke tyreꞌỹ kuery, haꞌe rã xee anhangareko ꞌrã okuave aguã rami. Pendegua imeveꞌỹ vaꞌe kuery voi tojerovia xere.”

12 Mbaꞌeta po rami Senhor ijayvu: “Neꞌexa, karo gui oyꞌu aguã rami eꞌỹ ikuai vaꞌekue oyꞌupa ma. Haꞌe rã ndee ndaꞌu romboeko porã rive ꞌrã ri? Any, xee noromboeko porãi ꞌrãe, haꞌe ramo ndee voi reyꞌu ꞌrã.”

13 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Xerery rupi ae aura Bozra tetã opyta aguã re nhomondyipaarã, ojou vaipy, ombovaipa pyre haꞌe ayvu vaipy. Haꞌe katyꞌi tetã ikuai vaꞌe voi opyta ꞌrã tekoa veꞌỹ meme, rakaꞌe rã peve.”

14 Edom pygua kuery ojejavyague re ombopagaa aguã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor gui ayvu mboae ju aendu ombou vaꞌekue. Mbaꞌeta yvy regua kuery pe peteĩ ayvu mombeꞌuarã omondouka. Haꞌe ramo aipoeꞌi ꞌrã: “Penhemboaty ke, tapeo haꞌe kuery rovai, peiko katupa ke Edom yvy re pepuꞌã aguã”, heꞌi ꞌrã. Obadias 1-4

15 “Mbaꞌeta neꞌexa, yvy regua kuery mbyte rupi xee rojapo ꞌrã mbovyꞌi ete pendekuai aguã, haꞌe avave rei napenemboeteavei aguã rami.

16 Mbaꞌeta renhomongyjea haꞌe renhemboyvate reia ndepyꞌa re remoĩa py ndee ae rejekore. Itakua haꞌe yvyty áry rupi reiko, haꞌe taguato rami yvate ete rupi renhemboaity teĩ xee roity ꞌrã haꞌe gui”, heꞌi Senhor.

17 “Haꞌe nunga rupi Edom yvy itui ꞌrã nhomondyipaarã. Pavẽ rei haꞌe rupi oaxa vaꞌe onhemondyipa haꞌe ojojai rei ꞌrã jogueravy, ikuai axy ete rã oexa vy.

18 Mbaꞌeta Sodoma haꞌe Gomorra minha, haꞌe tetã haꞌe katyꞌi ikuai vaꞌe amokanhymbaague rami avi Edom yvy re voi avave rei ndaekoavei ꞌrã, avave rei noĩavei ꞌrã haꞌe py”, heꞌi Senhor.

19 “Neꞌexa, guary minha Jordão yakã yvýry kaꞌaguy oĩ vaꞌe gui oẽ ꞌrã ouvy vexaꞌi nhuũndy hovy rei vaꞌe rupi okaru okuapy vaꞌe re. Haꞌe rami ae xee voi amondyipa vyvoi ꞌrã imondovy Edom pygua kuery. Haꞌe rami vy haꞌe py amoĩ ꞌrã aiporavo vaꞌe rei. Mbaꞌeta mavaꞌe tu oiko xee rami etegua? Mavaꞌe tu oiko xemboayvuarã? Mavaꞌe joe opena vaꞌe tu oiko xejokoarã?”

20 Haꞌe nunga rupi pendu Edom rovai Senhor onhembopyꞌaa, Temã pygua kuery rovai guive. Mbaꞌeta mymba kuery regua kyrĩveꞌi vaꞌe teĩ anhetẽ oipeꞌapaa ꞌrã, ikuaiaty guive ombovaipa ꞌrã haꞌe kuery káuxa ae.

21 Haꞌe kuery hoꞌapa rã yvy oryryipa rei ꞌrã tevovo onhendu vaꞌe gui. Haꞌe kuery raxẽa ma Yeꞌẽ Pytã rupi peve ꞌrã onhendu.

22 Neꞌexa, taguato ovevea rupi opepo oipyo ovya rami avi peteĩ oẽ ꞌrã ouvy Bozra tetã re. Haꞌe vaꞌe ára Edom pygua ipyꞌa guaxukueve ikuai vaꞌekue teĩ ipyꞌa tytypa ꞌrã okuapy, kunha imemby raxy vaꞌe rami.

23 Damasco pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui Damasco tetã pygua kuery regua ayvu ma po rami: “Hamate haꞌe Arpade pygua kuery oxĩmba rei ꞌrã okuapy. Mbaꞌemo omombeꞌua rã oendu vy onhemondyipa ꞌrã, yeꞌẽ omyĩ reia rami avi ndopytuꞌu kuaavei ꞌrã okuapy.

24 Mbaꞌeta Damasco pygua kuery ikangypa. Onhamba aguã ojere vaꞌeri oryryipa rive okuapy. Nhemondyia haꞌe haxy vaꞌe anho oendu, kunha imemby raxy vaꞌe rami.

25 Mbaꞌexa tu Damasco tetã oejapaa, pavẽ ojou porã vaꞌekue haꞌe xee voi arovyꞌa vaꞌekue ri!

26 Haꞌe rami teĩ tetã mbyte rupi hoꞌapa ꞌrã kunumigue. Haꞌe vaꞌe ára haꞌe pygua avakue joe opuꞌã vaꞌety omokyrirĩmbaa ꞌrã”, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.

27 “Amoendy ꞌrã tata Damasco tetã kora re, huvixa Ben-Hadade ro guive imombaarã.”

28 Arábia pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor ijayvu Quedar haꞌe Hazor yvy re tetã ikuai vaꞌe re Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor opuꞌã aguã re. Haꞌe vy aipoeꞌi: “Pepuꞌã ke, tapeo Quedar yvy re, pemomba kuaray oua katygua kuery.

29 Peipeꞌapa haꞌe kuery rekoa, hymba kuery, ajukue oo aoꞌia, imbaꞌe rei-rei, hymba camelo kuery guive peraapa penembaꞌerã. Haꞌe ramo haꞌe kuery pe ‘Jova-jovai katy gui ou penemongyjearã’, ꞌea ꞌrã ojojai rei vy.

30 Haꞌe nunga rupi Hazor py penderekoa vaꞌe, pejavapa, tapeo mombyry, itakua rupi ju pendekuai”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Mbaꞌeta Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor onhemongeta vy onhembopyꞌa peẽ kuery rovai opuꞌã aguã re.

31 Haꞌe gui peẽ Babilônia pygua kuery, pepuꞌã ke. Tapeo peteĩ yvy regua ikuai porãꞌi haꞌe mbaꞌeve gui okyjea rupi eꞌỹ ikuai vaꞌe rovai”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Haꞌe vaꞌe kuery retã re ma okẽ noĩ, ijokoa voi jipoi. Haꞌe kuery aeꞌi ikuai vaꞌe.

32 Haꞌe kuery rymba camelo ma omoxãmbaa ꞌrã heravy, hymba vaka voi mbovy eꞌỹ ikuai teĩ oipeꞌapaa ꞌrã. Haꞌe rami vy yvytu oipejua katy rei amoaĩ ꞌrã imondovy oꞌa apy ojaya vaꞌe haꞌe javi. Jova-jovai gui ambou ꞌrã imbovaipaarã”, heꞌi Senhor.

33 “Haꞌe rire ma Hazor tetã opyta ꞌrã jagua-tuvy nheꞌẽ ikuai atyrã rive, rakaꞌe rã peve ꞌrã ivaipa. Mavaꞌeve noĩai ꞌrã haꞌe py, peteĩve avakue ma voi noĩavei ꞌrã.”

34 Elão pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui profeta Jeremias pe ayvu Elão pygua kuery rovai Senhor ombou, Zedequias Judá pygua huvixa oĩ ypyꞌi jave py. Haꞌe vy aipoeꞌi:

35 “Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Neꞌexa, xee amopẽ ꞌrã Elão pygua kuery rapa, haꞌe vaꞌe rupi vy ipoꞌakapa rei ramo.

36 Mbaꞌeta Elão re ambou ꞌrã yvytu yva apy irundy oĩ vaꞌe gui oipeju vaꞌe. Haꞌe rami vy amoaĩmba ꞌrã imondovy yvytu oipejua haꞌe javi rupi. Haꞌe ramo yvy haꞌe javi rupi ꞌrã Elão guigua ojava.

37 Mbaꞌeta ajapo ꞌrã ngovaigua kuery renonde Elão pygua kuery oryryipa reve ojexa ukapa aguã rami, ijukaxea kuery renonde ae. Elão pygua kuery áry ambou ꞌrã mbaꞌemo vai, xepoxya hendy vaꞌe”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Haꞌe gui hakykue ju ambou ꞌrã kyxe revegua, omomba peve.

38 Haꞌe gui Elão py xerenda apena atyrã amoĩ vy amokanhymba ꞌrã haꞌe pygua huvixa haꞌe yvatekueve”, heꞌi Senhor.

39 “Haꞌe rami teĩ opaa ára py ma Elão pygua kuery arupa ju ꞌrã escravo-rã ogueraa ague gui”, heꞌi Senhor.

50

1 Babilônia pygua kuery rekorã re ijayvuague Haꞌe gui povaꞌe ayvu ma Babilônia haꞌe caldeu yvy re Senhor omombeꞌu uka vaꞌekue profeta Jeremias pe.

2 “Emombeꞌu ke povaꞌe yvy regua ikuaia rupi. Endu ukapa, emopuꞌã bandeira-rã, haꞌe emombeꞌu porãve. Eikuaa uka eꞌỹ eme. Haꞌe vy aipoꞌre ꞌrã: ‘Babilônia yvy ma oipeꞌaa ma. Haꞌe ramo tuuete ramigua Bel ndaꞌevei nho, Merodaque voi ndovyꞌavei ma oikovy. Haꞌe pygua taꞌangaa ikuai vaꞌe re ma oxĩmbaa anho oĩ, oryryipa oiny guive okyjepa vy.

3 Mbaꞌeta haꞌe kuery rovai jogueru kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui peteĩ regua Babilônia tetã mbovaipaarã. Haꞌe ramo ndaꞌipoavei ꞌrã haꞌe py, avakue haꞌe mymba kuery onhamba jogueravy rire’, ꞌre ꞌrã.”

4 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe vaꞌe ára, haꞌe vaꞌe jave ma Israel kuery ojevypa ju ꞌrã jogueruvy, Judá kuery reve. Ojaeꞌo reve ꞌrã oguata jogueruvy, Senhor Nguuete oeka jevy vy.

5 Haꞌe kuery oporandu ꞌrã tape Sião katy oo vaꞌe re. Haꞌe katy omaꞌẽ reve anho ꞌrã aipoeꞌi okuapy: ‘Peju, nhanoꞌõmba ju Senhor peguarã. Nhandekuai ꞌrã guexeve guarã ojapo vaꞌekue opa eꞌỹ vaꞌe, hexaraipy eꞌỹ rupi’, heꞌi ꞌrã okuapy.

6 Mbaꞌeta xevygua kuery ma mymba vexaꞌi okanhygue rami ikuai. Haꞌe kuery re opena vaꞌerã omoĩ mbyre ojapo okuapy ojavy aguã rami rive, oejapa yvyꞌã ikuaia katy rupi oguata rei aguã rami. Haꞌe ramo yvyꞌã ikuai vaꞌe-vaꞌe rupi oguata rei ꞌrã, okora ikuaiaty re hexaraipa rire.

7 Haꞌe ramo ojou vaꞌe rei ojuka ꞌrã. Haꞌe vy hovaigua kuery aipoeꞌi ꞌrã: ‘Jajukapa teĩ nanhandepo kyꞌai ꞌrã, mbaꞌeta haꞌe kuery ae Senhor rovai ojejavy rire. Hexe anho teko porã oĩ, tamoĩ kuery oarõ okuapy vaꞌekue’, heꞌi ꞌrã.

8 Haꞌe nunga rupi pejava Babilônia mbyte gui, pejepeꞌa caldeu kuery yvy gui. Mymba kuery renonde rupi kavara ava oo vaꞌe rami peiko.

9 Mbaꞌeta neꞌexa, Babilônia yvy re xee ambou reta ꞌrã yvy regua kuery joe onhemoirũ vaꞌe. Kuaray ijapuꞌaꞌia katy oyvy itui vaꞌe gui ꞌrã ou. Babilônia pygua kuery rovai ou ꞌrã opuꞌã aguã, oipeꞌapa ꞌrã guive. Huꞌy ma joe opuꞌã kuaa porã vaꞌe mbaꞌe rami ꞌrã omombo, mbaꞌeta haꞌe kuery ndojevy rivei ꞌrã oipeꞌapa eꞌỹ re.

10 “Haꞌe rami py oipeꞌapa ꞌrã caldeu kuery yvy gui. Ipeꞌaa kuery oguerekopa rei ꞌrã”, heꞌi Senhor.

11 “Haꞌe nunga rupi peẽ kuery xevygua yvy gui peipeꞌapa vaꞌekue pevyꞌapa rei pekuapy teĩ, vaka raꞌy nhuũndy rupi opo-opo vaꞌe rami pevyꞌa, kavaju ojeupixe vaꞌe rami penhendu teĩ

12 pendexy oxĩmba ete ꞌrã, penekuavãare ndovyꞌai ete ꞌrã. Apy “Pendexy” heꞌia ma haꞌe kuery retã Babilônia re ijayvu vy. Haꞌe rami vy opyta ꞌrã yvy regua pavẽ gui nomboetei vepy, tekoa veꞌỹ, yvy piru reia haꞌe avave rei noĩaveia.

13 Senhor ipoxy ramo ae ꞌrã noĩai. Haꞌe rami ꞌrãgue py opa rupi ojeapo ꞌrã tekoa eꞌỹa. Haꞌe rami rire Babilônia yvy rupi oaxa vaꞌe rei tema onhemondyi ꞌrã, ojojai rei ꞌrã ovy mbaꞌemo vai oikoague oexa vy.

14 Haꞌe gui penderyxy porã ke Babilônia re pepuꞌã aguã, penerembiporu guyrapa reve. Haꞌe rami vy pemombo huꞌy haꞌe kuery re, pemombo eꞌỹ eme, Senhor rovai haꞌe kuery ojejavy rire.

15 Pejapukai tetã katy pembojere vy. Haꞌe rami avi haꞌe kuery ojejopy uka ma. Oo ikorapa vaꞌekue hoꞌapa ma, tetã kora hiꞌaĩ vaꞌekue oitypaa, haꞌe rami ete Senhor opoxya oexa uka ramo. Haꞌe nunga rupi pembopagapa, haꞌe kuery re ju pejapo joe ojapoague rami.

16 Babilônia tetã gui pemomba omaꞌetỹ vaꞌe haꞌe foice py mbaꞌemo omonoꞌõ vaꞌe kuery. Haꞌe kuery kyxe py nhomomba rire haꞌe gui tojevy peteĩ-teĩ guetarã kuerya katy, peteĩ-teĩ tojava oyvy katy ae.

17 Mbaꞌeta Israel kuery ma vexaꞌi kanhygue rami ikuai, guary omonhamba vaꞌekue rami. Jypy hoꞌu vaꞌekue ma Assíria pygua huvixa, haꞌe gui opa vygua ma Nabucodonosor ju omokãguepa.”

18 Haꞌe ramo po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: “Neꞌexa, ambopaga ꞌrã Babilônia pygua huvixa, ijyvy guive, Assíria pygua huvixa ambopagaague rami avi.

19 Haꞌe rã Israel kuery ma ajapo ꞌrã guekoa katy ae ju ojevypa aguã rami. Haꞌe ramo haꞌe kuery okaru ju ꞌrã okuapy nhuũndy Carmelo haꞌe Basã regua rupi, Efraim regua yvyty rupi, haꞌe Gileade yvy re ju ikuai vy okaru porã ꞌrã.”

20 Senhor aipoeꞌi: “Haꞌe vaꞌe ára, haꞌe vaꞌe jave ma Israel kuery ojejavyague oekaa teĩ ndojouavei ꞌrã. Judá regua ojejavya voi ndojouai ꞌrã, mbaꞌeta aperdoa ꞌrã okuave vaꞌerã aeja vaꞌekue.

21 “Haꞌe gui ndee kyxe revegua, tereo naxenheꞌẽ rendui ete vaꞌekue yvy re, tereo haꞌe vaꞌe yvy regua opaga aguã rami ikuai vaꞌe kuery rovai. Emokanhymba ete, haꞌe gui haꞌe kuery rakykue rupi reo vy embovaipave ju heravy. Ejapopa tema ajapo ukaa rami ae”, heꞌi Senhor.

22 “Yvy re oiko joe opuꞌã nhendua haꞌe nhomombaarã.

23 Yvy jave rupi karavo mbotaa nhomboaꞌypaare ma omboaꞌypaa avi. Haꞌe ramo Babilônia tetã opyta yvy regua kuery onhemondyipa aguã.

24 Mbaꞌeta ndee Babilônia pygua, ndere nhuã ajayvy vy romboꞌa vyvoi, reikuaa eꞌỹ re. Xapyꞌa py rojopy vy romboꞌa, Senhor rovai reiko rire.

25 Senhor guembiporu omoĩ porãaty oipeꞌa vy haꞌe gui oguenoẽ opoxya rupi oiporu vaꞌerã. Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe ma mbaꞌemo oguereko caldeu kuery yvy re ojapo vaꞌerã.

26 Haꞌe gui yvy apy re pendekuai vaꞌe, peju, pepuꞌã hovai, peipeꞌa mbaꞌemo omoĩ porãaty, pemombyta mbaꞌemo raꞌykue aty rive, pembovaipa katuĩꞌi, hembyre aguã rami eꞌỹ.

27 Kyxe py pejukapa toro kuery ipyꞌa guaxukueve. Haꞌe kuery toguejypa ojukapaa aguã katy. Ndaꞌevei ete ꞌrã haꞌe kuery pe, hiꞌára ou ma ramo ambopaga aguã.

28 Haꞌe gui Babilônia yvy gui onha vy oo jepe vaꞌekue ma Sião py ovaẽa py omombeꞌu ꞌrã okuapy Senhor Nhanderuete pegua templo oepy vy nhombopagaague.

29 “Penoĩmba guyrapa revegua kuery Babilônia re oupa aguã. Pendeaty ijerea jovaive rupi, mavaꞌeve too jepe eme. Pemboekovia peteĩ-teĩ ojapo vaiague. Ojapoague haꞌe javi rami ae pembopaga, mbaꞌeta Senhor Israel kuery Ruete Ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe rovai onhemboyvate rei rire.

30 Haꞌe nunga rupi haꞌe pygua kunumigue hoꞌapa ꞌrã tape rupi, avakue joe opuꞌãa pyguare voi okyrirĩmba ꞌrã haꞌe vaꞌe ára”, heꞌi Senhor.

31 “Renhemboyvate rei vaꞌe, neꞌexa, xee ma nderovai aiko”, heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe. “Mbaꞌeta ou ma rombopaga aguã ára.

32 Haꞌe ramo onhemboyvate vaꞌekue onhepyxanga vy hoꞌapa ꞌrã, imopuꞌãarã ndoikoai ꞌrã guive. Haꞌe rami vy haꞌe kuery retã ikuai vaꞌe re amboja ꞌrã tata jova-jovaive rupi omomba vaꞌerã.”

33 Haꞌe gui po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: “Israel haꞌe Judá kuery ojexavai okuapy. Heraare kuery oguereko tema guekoa py, nomondoukai ae.

34 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery repyarã ma imbaraete, Senhor ixondaro reta vaꞌe hery vaꞌe. Haꞌe ma oikuaa pota ꞌrãe haꞌe kuery re. Haꞌe rami vy omombytuꞌu ꞌrã haꞌe kuery yvy, haꞌe rã Babilônia yvy ma nomombytuꞌui ꞌrãe.

35 Haꞌe rami ꞌrãgue py caldeu kuery áry ombou ꞌrã kyxe revegua, Babilônia pygua kuery haꞌe yvatekueve áry”, heꞌi Senhor.

36 “Kyxe ou ꞌrã ijayvu rive vaꞌe kuery áry, haꞌe ramo opyta ꞌrã inhakã porã eꞌỹ vaꞌe meme. Haꞌe pygua ipyꞌa guaxukueve áry guive ou ꞌrã, haꞌe ramo onhemondyipa ꞌrã.

37 Kyxe ou avi ꞌrã hymba kavaju kuery, joe opuꞌãa pygua karóxa, haꞌe joegua eꞌỹ-eꞌỹ ikuai vaꞌe áry. Haꞌe ramo kunhague rami meme ꞌrã opyta. Kyxe ou avi ꞌrã mbaꞌemo porã omoĩ porãaty áry, haꞌe ramo oipeꞌapaa ꞌrã.

38 Kyxe ou avi ꞌrã yy itui vaꞌe áry, haꞌe ramo typa ꞌrã. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe yvy ma taꞌangaa ojapo pyre pegua, haꞌe py ikuai vaꞌe naꞌinhakã porãi okuapy haꞌe nunga ndaꞌevei ete vaꞌe rupi vy rive.

39 Haꞌe nunga rupi Babilônia opyta ꞌrã mymba inharõ vaꞌe tekoa eꞌỹa regua ikuaiaty rive, jagua-tuvy nheꞌẽ, haꞌe nunga. Guyra-nhandu voi ikuai ꞌrã haꞌe py. Ndaꞌipoavei riae ꞌrã, ikuai jevy-jevy peve noĩavei ꞌrã haꞌe py.

40 Mbaꞌeta Nhanderuete Sodoma haꞌe Gomorra ombovaipaague rami tetã haꞌe katyꞌi rupi ikuai vaꞌe reve, haꞌekue rami ae Babilônia py voi avave noĩavei ꞌrã, neĩ peteĩve ava ma voi ndoikoai ꞌrã”, heꞌi Senhor.

41 “Neꞌexa, kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui ou ma oiny peteĩ regua. Yvy apy gui yvy regua opuꞌã reta ꞌrã jogueruvy, heta avi ꞌrã huvixa kuery.

42 Guembiporu ogueru ꞌrã guyrapa haꞌe huꞌy guaxu. Haꞌe kuery ma ipyꞌa ratã vaꞌe, nanhomboaxy kuaai vy. Haꞌe kuery onhendua ma yeꞌẽ revovo ratãa rami ꞌrã nhaendu. Kavaju áry jogueru, peteĩ-teĩ hyxy porãꞌi ꞌrã pendere opuꞌã aguã, Babilônia pygua kuery.

43 Haꞌe kuery reko omombeꞌua rã Babilônia pygua huvixa oendu avi. Haꞌe rami vy ipo kangypa. Tekorã veꞌỹ anho oendu, kunha imemby raxya ramigua.

44 Neꞌexa, guary raꞌy minha Jordão yakã yvýry kaꞌaguy oĩ vaꞌe gui ou ꞌrã vexaꞌi nhuũ hovya rupi okaru okuapy vaꞌe rovai, haꞌe rami ae avi xee voi aipeꞌapa vyvoi ꞌrã Babilônia tetã gui, haꞌe hekovia amoĩ ꞌrã xee ae amoĩxe vaꞌe. Mavaꞌe tu xee rami ete oiko? Mavaꞌe tu xere oikuaa pota kuaa ꞌrã? Mavaꞌe joe opena vaꞌe tu xejoko ꞌrã?”

45 Haꞌe nunga rupi pendu pota Babilônia rovai Senhor onhembopyꞌaa oikuaa uka vaꞌe, caldeu kuery yvy re ojapo aguã ojee omoĩ vaꞌekue re. Mbaꞌeta anhetẽ mymba kuery regua kyrĩveꞌi vaꞌe teĩ oipeꞌapaa ꞌrã, ikuaiaty voi ombovaipa ꞌrã haꞌe pygua kuery káuxa.

46 Haꞌe gui Babilônia oipeꞌaa rã onhendu vaꞌe gui oryryipaa ꞌrã yvy jave rupi. Yvy regua ikuaia rupi haxẽa onhendu.

51

1 Babilônia pygua kuery ipoꞌakapa vaꞌekue oitypaa aguã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor ijayvu po rami: “Neꞌexa, Babilônia pygua kuery rovai xee ambou ꞌrã yvytu tetã mbovaipaarã, Lebe-Camai pygua kuery rovai guive.

2 Babilônia re ambou ꞌrã mbaꞌemo pirekue mbovevea kuery. Haꞌe vaꞌe kuery ma omboveve vy oipeꞌapa ꞌrã haꞌe vaꞌe yvy gui. Mbaꞌeta okanhya ára ou ꞌrã jova-jovai gui imbojexavaiarã.

3 Tove huꞌy momboa kuery tomoxã guapa ngovaigua kuery huꞌy momboa haꞌe huꞌy jokoa revegua rovai. Pejuka eꞌỹ eme haꞌe kuery regua kunumigue, pemokanhymba ixondaro kuery haꞌe javi.

4 Haꞌe kuery omano vy toꞌapa caldeu kuery yvy re, tape ikuai vaꞌe rupi topyaxapa oupy.

5 Mbaꞌeta Israel haꞌe Judá kuery ma Nhanderuete Senhor ixondaro reta vaꞌe ndoejai imeveꞌỹ vaꞌe rami ikuai aguã. Haꞌe rã caldeu kuery ma ipo kyꞌapa vaꞌe ikuai Israel kuery ruete Ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe renonde.

6 Pejavapa ke Babilônia mbyte gui, peteĩ-teĩ penderekove reve peo jepe. Penhemokanhy uka eme haꞌe kuery reko vaia py. Mbaꞌeta ovaẽ ma Senhor ombopaga aguã ára. Haꞌe rami vy omboekovia ꞌrã haꞌe kuery ikuaiague.

7 “Babilônia ma karo ouro guigua Senhor po py oĩ vaꞌekue. Haꞌe vaꞌe py ma omongaꞌupa vaꞌekue yvy regua kuery haꞌe javi. Mbaꞌeta vinho haꞌe py oĩ vaꞌe ma yvy regua kuery oyꞌu vy naꞌinhakã porãvei vaꞌekue.

8 Haꞌe gui ma Babilônia oitya xapyꞌa ramo ivaipa. Pejaeꞌo hexe, haꞌe peru moã ijai reguarã. Xapyꞌa rei okuera nho ꞌrã.”

9 “Haꞌe rami avi nhamongueraxe teĩ Babilônia vaꞌeri ndokuerai ae. Peja haꞌvy, peteĩ-teĩ tapeo pendeyvy katy ae. Mbaꞌeta yva re peve ovaẽ haꞌe kuery opaga aguã, arai yvateve vaꞌe peve.

10 Senhor nhanemboeko porã ju. Peju, nhamombeꞌu Sião py Senhor Nhanderuete ojapo vaꞌekue.”

11 “Pemboakua huꞌy! Pereko katu huꞌy jokoa! Mbaꞌeta Senhor omokyreꞌỹ Média pygua huvixa kuery Babilônia rovai guarã, omombaxe vy. Haꞌe rami vy Senhor joepy ꞌrã, ojeupegua templo oepya rupi.

12 Pemopuꞌã bandeira Babilônia tetã kora rovai pepuꞌã aguã. Pemoĩ retave jopya kuery, pemoĩ nhoarõarã, pemaꞌẽ mbegue joe pepuꞌã xapyꞌa aguã. Mbaꞌeta Senhor haꞌe rami aguã re onhembopyꞌa, haꞌe gui ojapo ete Babilônia pygua kuery re ijayvuague.

13 Ndee Babilônia, yy heta rei vaꞌe yvýry reĩ haꞌe mbaꞌemo rerekopa vaꞌe, ovaẽ ma rekanhy aguã, rejoupaxe reiague reve.

14 Mbaꞌeta ojee ae Senhor ixondaro reta vaꞌe oura vy aipoeꞌi: ‘Anhetẽ ndere ambou ꞌrã avakue tuku-karu rami heta vaꞌe nemonyẽarã. Haꞌe ramo haꞌe kuery ndere ovyꞌa rei ꞌrã uva umbiria kuery ovyꞌa reve ojapukaia rami’, heꞌi.

15 “Haꞌe ae ma ko yvy ojapo vaꞌekue opoꞌakaa rupi. Oikuaapaa rupi onhono yvy, haꞌe oꞌarandua rupi oipyo yva.

16 Haꞌe gui yapu onhendu atã aguã rami ojapo ramo yva re yy oĩ vaꞌe omyĩ ꞌrã, haꞌe yvy apy gui opuꞌã ꞌrã ouvy yvyxĩ. Omoingo avi ꞌrã overa vaꞌe oky aguã, oguenoẽ yvytu guive oĩaty gui.

17 Haꞌe rã avakue ma naiꞌarandui haꞌe mbaꞌeve ndoikuaai vaꞌe meme. Ouro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery voi oxĩmba vaꞌerã meme mbaꞌemo raꞌangaarã ojapoague re, mbaꞌeta taꞌangaa ikuai vaꞌe ma anhetẽgua eꞌỹ meme, ipytuẽ vaꞌeꞌỹ guive.

18 Haꞌe nunga ma mbaꞌeverã ndovarei vaꞌe, ojojai rei pyrã rive. Nhombopagaa ára py okanhymba ꞌrã.

19 Haꞌe rã Jacó peguarã Meꞌẽare ma haꞌe rami eꞌỹ. Mbaꞌeta haꞌe ma opa mbaꞌe moingoare, haꞌe Israel kuery ma ixupegua ikuai. Hery Senhor ma Senhor ixondaro reta vaꞌe.

20 “Haꞌe gui ndee Babilônia ma xerembiporu mbaꞌemo mbotaa rami areko, joe apuꞌãa rupi aiporu vaꞌekue. Ndevy pe ambovaipa uka yvy regua, amokanhy uka huvixa kuery guive.

21 Ndevy pe amokanhy uka kavaju haꞌe hiꞌárygua kuery. Amokanhy uka karóxa haꞌe ija kuery.

22 Ndevy amokanhy uka avakue haꞌe kunhague, tujakue haꞌe ipyaukue, kunumigue haꞌe kunhataĩgue.

23 Ndevy amokanhy uka vexaꞌi re opena vaꞌe haꞌe hymba kuery, yvy oikaraĩ vaꞌe haꞌe vaka ombaꞌeapo vaꞌe, yvy re opena vaꞌe kuery haꞌe yvatekueve guive.

24 Haꞌe rami teĩ pexaa py ae ambopaga ꞌrã Babilônia haꞌe caldeu kuery haꞌe javi, Sião tetã py ojapo vaiague re”, heꞌi Senhor.

25 “Neꞌexa, ndee ma yvyty nhomokanhya yvateve vaꞌekue, yvyty haꞌe javi mokanhya reiko vaꞌekue ri xee ma nderovai aiko”, heꞌi |yhwh{Senhor.} “Nderovai aupi ꞌrã xepo, itaova áry gui roity ꞌrã yvyꞌã guy katy, haꞌe reĩague ajapo ꞌrã mbaꞌemo raꞌykue aty okai oiny vaꞌe rive.

26 Reĩague gui ma noguenoẽai ꞌrã ita, neĩ oo ytarã haꞌe oo rendarã, tekoa veꞌỹ rojapo rire rakaꞌe rã peve guarã”, heꞌi Senhor.

27 “Pemopuꞌã bandeira yvy re, pemonheꞌẽ mimby guaxu guive yvy regua kuery ikuaia rupi. Penoĩmba yvy regua kuery Babilônia rovai guarã. Penoĩ Ananote, Mini haꞌe Asquenaz tetã pygua kuery. Hovai guarã pemoĩ xondaro kuery ruvixa, peru ruka kavaju tuku-karu rami.

28 Hovai guarã penoĩ yvy regua kuery, Média pygua huvixave kuery voi, haꞌe pygua opena vaꞌe haꞌe huvixa kuery, openaa rupigua kuery haꞌe javi guive.”

29 Haꞌe gui yvy oryryi vy omyĩ rei oiny haxya re, mbaꞌeta Babilônia rovai Senhor onhembopyꞌaa oĩ atã vaꞌe meme, Babilônia yvy tekoa veꞌỹ ojapo aguã, haꞌe py noĩavei aguã.

30 Haꞌe ramo Babilônia pygua ipyꞌa guaxukueve teĩ nopuꞌãvei ꞌrã joe, oo ikorapa vaꞌe py tema ꞌrã onhemi. Naꞌimbaraetevei ma, kunhague rami ikangy vaꞌe. Haꞌe kuery ro okaipa, haꞌe tetã kora rokẽ jokoa omopẽmbaa ma.

31 Haꞌe nunga rupi kuaxia reraa haꞌe ayvu mombeꞌuarã kuery jorire-rire oẽ ꞌrã ojeꞌoivy, Babilônia pygua huvixa pe omombeꞌu aguã jovaive gui hetã oipeꞌapaague,

32 yakã oaxaaty ikuai vaꞌe re ipoꞌakapaague, oo ikorapa vaꞌekue oapypaague, haꞌe gui joe opuꞌãa pygua kuery ndaekorãveipa okuapya guive.

33 Mbaꞌeta po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe, Israel kuery Ruete ijayvu: “Babilônia tetã opyta mbaꞌemo moaꞌyĩaty ombojoja pyre, opyrõmba porãꞌi mbyre rami, mbaꞌeta hareꞌỹ re ovaẽ ꞌrã omonoꞌõa aguã ára”, heꞌi.

34 “Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor ma oremokanhymba, oremouꞌũmba haꞌe oreapo mbaꞌemo ryrukue oiporuve pyrã eꞌỹ. Yy rupigua rami rive oremondoropa, haꞌe vy guye omonyẽ tembiꞌu iporãve vaꞌe orerereko vaꞌekue, haꞌe gui ma orembojevypa ju.

35 Haꞌe gui ma Sião pygua aipoteꞌi: ‘Tove Babilônia re toiko xeapo vaiague haꞌe xeroꞌo ombovaipaague ramigua.’ Jerusalém pygua aipoteꞌi: ‘Tove caldeu kuery re toĩ xeruguy omoẽague re opaga aguã’, teꞌi.”

36 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi: “Neꞌexa, aikuaa pota ꞌrã pendereko re, haꞌe roepy ꞌrã pendeapo vaiague re. Haꞌe rami vy amboypa ꞌrã haꞌe kuerya py yy haꞌe ygua ikuai vaꞌe.

37 Haꞌe ramo Babilônia opyta ꞌrã mbaꞌemo raꞌykue aty, jagua-tuvy nheꞌẽ ikuai atyrã rive, nhomondyipaarã haꞌe ojojai rei pyrã. Haꞌe gui ndaꞌipoai ꞌrã haꞌe py oĩ vaꞌerã.

38 Guary onhendua rami haꞌe kuery onhendu teĩ, guary raꞌy kuery okororõ reia rami.

39 Haꞌe gui haꞌe kuery okaruxe ramo haꞌe kuery pe ajapo uka ꞌrã peteĩ ngaru, amongaꞌupa ꞌrã guive. Haꞌe ramo haꞌe kuery ovyꞌapa rei ma vy okepa ꞌrã okuapy, rakaꞌeve rã peve ꞌrã nomyĩvei”, heꞌi Senhor.

40 “Ajapo ꞌrã vexaꞌi raꞌy kuery ojukaa aguã katy oguejypaa rami avi haꞌe kuery voi okanhymba aguã, vexaꞌi haꞌe kavara rami ete.

41 “Haꞌe rami py ae ꞌrã Babilônia tetã oitya. Oipeꞌaa xapyꞌa ꞌrã, yvy regua ojou porãmba teĩ. Babilônia opyta ꞌrã yvy regua kuery onhemondyipa reia vaꞌe rive.

42 Babilônia áry rupi yeꞌẽ ou ramo yai opuꞌã-puꞌã vy ojaoꞌipa ꞌrã.

43 Tetã ikuai vaꞌe ivaipa, yvy voi ipiru haꞌe tekoa veꞌỹ opyta avave rei oĩ eꞌỹ aguã, haꞌe rupi avakue ndoaxavei ꞌrã guive.

44 Babilônia py ambopaga avi ꞌrã taꞌangaa Bel. Haꞌe vy ajapo ꞌrã mbaꞌemo omokõ vaꞌekue ombojevypa ju aguã rami. Haꞌe rire yvy regua kuery ndoovei ꞌrã ixupe ikuai aguã. Babilônia tetã kora guive oitypaa ꞌrã.

45 “Haꞌe nunga rupi xevygua kuery, tapeopa haꞌe kuery mbyte gui. Peteĩ-teĩ peraa jepe penderekovea Senhor opoxya tapyĩ rami oexa uka vaꞌe gui.

46 Pendeporiau eme pendepyꞌa py, pekyje eme guive yvy jave rupi ayvu omombeꞌua rã pendu vy. Mbaꞌeta peteĩ maꞌetỹa omombeꞌua ꞌrã peteĩ ayvu, haꞌe rã maꞌetỹa jevy py amboae rami ju ꞌrã omombeꞌua. Yvy re oiko ꞌrã ipoꞌaka vaꞌe kuery meme joe opuꞌãa.

47 Mbaꞌeta neꞌexa, ovaẽ ma oiny ára mbaꞌemo raꞌangaa Babilônia pygua kuery ojapo vaꞌekue ambopagapa aguã. Haꞌe ramo ijyvy haꞌe javi rupi omoxĩmba ꞌrã okuapy, haꞌe yvy mbyte py haꞌe vaꞌe regua oipyxoa rã hoꞌapa ꞌrã.

48 Haꞌe ramo yva haꞌe yvy, haꞌe hexe ikuai vaꞌe haꞌe javi oguerovyꞌa ꞌrã Babilônia tetã re oiko vaꞌe, kuaray ijapuꞌaꞌia katy gui imbovaipaarã ou ramo”, heꞌi Senhor.

49 “Mbaꞌeta Babilônia pygua kuery Israel kuery oipyxo vy oitypaague rami ae Babilônia py ju yvy jave guigua oipyxo vy oitypa ꞌrã.

50 “Haꞌe nunga rupi peẽ kuery kyxe gui peo jepe vaꞌekue, tapeo na, pepytave eme haꞌe py. Mombyry peikoa py penemaꞌenduꞌa ke Senhor re, haꞌe pemoĩ pendepyꞌa re Jerusalém katy peguata aguã.

51 Aipopeje: ‘Nhaxĩmba jakuapy, nhanembojaru reia rupi ijayvu vaꞌe nhaendu rire. Nhanderova re ojekuaa nhaxĩmbaa anho rei, mbaꞌeta amboae regua ou vy Senhor pegua oo ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe py oikepa ramo’, peje.

52 Haꞌe rami teĩ ou ma oiny ára mbaꞌemo raꞌangaa haꞌe kuery pegua ambopaga aguã”, heꞌi Senhor. “Haꞌe ramo oipyxoa rã onhendu rei ꞌrã okuapy haꞌe kuery yvy haꞌe javi rupi.

53 Mbaꞌeta Babilônia pygua kuery yvate ojeupi, haꞌe oo ikorapa vaꞌe yvate rupi omombaraeteve teĩ xea gui ou ꞌrã imbovaipaarã”, heꞌi Senhor.

54 “Babilônia gui haxẽ vaꞌe onhendu, caldeu kuery yvy gui onhendu ratã opa rupi ombovaipaa rã hevovo rei vaꞌe.

55 Haꞌe gui Senhor Babilônia ombovaipa vy omokyrirĩmba ꞌrã onhendu vaꞌe. Haꞌe gui ma onhendu ꞌrã yy heta vaꞌe yai revovo rami avi hovaigua kuery onhendu ratã rei vaꞌe.

56 Mbaꞌeta Babilônia pygua kuery rovai ou oiny imbovaipaarã. Haꞌe ramo omboꞌapaa ma ipyꞌa guaxukueve, haꞌe kuery rapa guive omopẽmbaa ma. Mbaꞌeta Senhor Nhanderuete ombopaga ꞌrã, omboekovia ꞌrãe.

57 “Amongaꞌupa ꞌrã haꞌe pygua huvixa kuery, hiꞌarandu vaꞌe, yvy re opena vaꞌe, huvixa irũ kuery haꞌe ipyꞌa guaxukueve teĩ. Haꞌe ramo haꞌe kuery oke riae ꞌrã okuapy, ndovyvei ꞌrã”, heꞌi Huvixave |yhwh{Senhor,} ixondaro reta vaꞌe hery vaꞌe.

58 Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: “Babilônia tetã kora hiꞌaĩ vaꞌe ipo ruxu teĩ oitypaa ꞌrã. Hokẽ ikuai vaꞌe voi yvateve teĩ tapyĩmba ꞌrã tata gui. Mbaꞌeta yvy regua kuery omombaꞌemo pyre ojapo rive okuapy, tata peguarã rive ikaneꞌõmba okuapy tetã ojapoa py”, heꞌi.

59 Povaꞌe ayvu ma Babilônia katy profeta Jeremias omondouka vaꞌekue Nerias raꞌy Seraías, Maaséias ramymino vaꞌe po py, Judá pygua huvixa Zedequias reve ogueraa jave, irundy maꞌetỹ re ma oĩ jave py. Seraías ma hembiguai opy rupi opena vaꞌekue.

60 Peteĩ kuaxia re Jeremias ombopara vy omombeꞌu Babilônia áry haꞌe rami ete mbaꞌemo vai ou vaꞌerã. Babilônia rovai ayvu haꞌe javi ombopara.

61 Haꞌe vy Seraías pe Jeremias aipoeꞌi: “Babilônia py revaẽ vy neꞌexa, eroayvu ratã haꞌe vaꞌe ayvu haꞌe javi.

62 Aipoꞌre ꞌrã guive: ‘|yhwh{Senhor,} kovaꞌe tekoa re ndeayvu vaꞌekue remomba ete aguã re, haꞌe py mbaꞌeve re ndaꞌipoavei aguã, avakue neĩ mymba, haꞌe rakaꞌe rã peve ivaipa ete vaꞌe opyta aguã re’, ꞌre ꞌrã.

63 Kuaxia reroayvupa ma vy ejokua ju peteĩ ita re, haꞌe emombo Eufrates yakã mbyte py.

64 Haꞌe vy aipoꞌere: ‘Nami ꞌrã Babilônia omoingea, noẽvei ꞌrã guive, hexe mbaꞌemo vaia ára ambou rire. Haꞌe py ikuai vaꞌe omanomba ꞌrã’, ꞌere.” Apy ma Jeremias ayvu oĩa opa ma.

52

1 2 Reis 24.18–25.22; ; Zedequias ma vinte e um maꞌetỹ oguereko jave py oĩ ypy huvixa. Haꞌe gui onze maꞌetỹ re opena Jerusalém py. Ixy rery ma Hamutal, Libna pygua Jeremias rajy.

2 Zedequias ma haꞌeveꞌỹ vaꞌe anho ojapo oikovy Senhor renonde rupi, guykeꞌy Jeoaquim ojapoague haꞌe javi rami.

3 Haꞌe nunga oiko Jerusalém haꞌe Judá pygua kuery rovai Senhor ipoxy ramo, guenonde gui oipeꞌapa aguã. Haꞌe gui huvixa Zedequias ju opuꞌã Babilônia pygua huvixa rovai.

4 Huvixa Zedequias nove maꞌetỹ re ma huvixa oĩ jave, dez jaxya haꞌe dez araa py ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor ou Jerusalém py. Oxondaro kuery haꞌe javi reve oupa vy ijaty okuapy tetã rovai rupi. Jovaive re omopuꞌã imoꞌamy ijokoarã.

5 Onze maꞌetỹa re ma huvixa Zedequias oĩ peve ojokopa tetã.

6 Haꞌe gui irundy jaxya re nove araa py ma tetã haꞌe javi rupi karuai oiko rã haꞌe pygua kuery ndojouvei hoꞌu vaꞌerã.

7 Haꞌe vaꞌe jave py ombokuaa tetã kora. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe pygua avakue joe opuꞌãa pygua onhamba pyávy. Mokoĩ kora paꞌũ okẽ oĩ vaꞌe rupi ojeꞌoi, huvixa mbaꞌe yvotyty oĩ vaꞌe yvýry tape oĩ vaꞌe rupi, caldeu kuery tetã jovaive re ikuai teĩ. Haꞌe rã huvixa ma yvy joja reia rupi tape oĩ vaꞌe rupi onha.

8 Haꞌe ramo caldeu regua xondaro kuery huvixa Zedequias rakykue ojeꞌoi vy oupity Jericó katyꞌi nhuũndya oĩ vaꞌe py. Haꞌe ramo hexevegua xondaro kuery oaĩmba vy oejapa ojeꞌoivy.

9 Haꞌe ramo ojopy vy ogueraa Ribla py Babilônia pygua huvixa oĩa py, Hamate yvy re. Haꞌe ramo ijayvu ombopaga aguã re.

10 Haꞌe rami vy Babilônia pygua huvixa ojukapa Zedequias raꞌy kuery tuu oexaa py. Ribla tetã pyve ojukapa avi Judá regua yvatekueve.

11 Haꞌe rami vy omombupa Zedequias rexa. Haꞌe vy mokoĩ corrente overa vaꞌe guigua py ojokua reve ogueraa Babilônia katy. Haꞌe py oĩ tema nhuã py omano peve.

12 Haꞌe gui dezenove maꞌetỹ re ma Babilônia pygua huvixa Nabucodonosor oĩ jave py, peteĩ nhiruĩ jaxya re dez araa py ma peteĩ ou Jerusalém py, Babilônia pygua huvixa rembiguai, jopya kuery ruvixa Nebuzaradã hery vaꞌe.

13 Haꞌe vaꞌe ma oapypa Senhor pegua oo, huvixa rogue, haꞌe Jerusalém tetã rupi oo ikuai vaꞌekue haꞌe javi. Oapypa avi oo iporãgueve ikuai vaꞌekue.

14 Haꞌe rami vy jopya kuery ruvixa reve caldeu regua xondaro kuery ou vaꞌekue oitypa okuapy Jerusalém tetã yvýry rupi kora oĩ vaꞌekue.

15 Tetã py iporiaukueve haꞌe amboae kuery opyta vaꞌekue ma jopya kuery ruvixa Nebuzaradã ogueraapa escravo-rã, Babilônia pygua huvixa pe ojejopy uka vaꞌekue guive.

16 Haꞌe rã yvy re iporiaukueveꞌi regua ma jopya kuery ruvixa Nebuzaradã oeja haꞌe py ae, uva nhotỹarã haꞌe mbaꞌety rupi ombaꞌeapo vaꞌerã.

17 Haꞌe gui caldeu kuery omopẽmba okuapy Senhor pegua oo ytarã overa vaꞌe guigua hiꞌaĩ vaꞌekue. Haꞌe vy overa vaꞌe oĩ vaꞌekue ogueraapa Babilônia katy.

18 Ogueraa avi oja, pá, tapyĩ araa, heakuã porã vaꞌe ryru, haꞌe tembiporurã overa vaꞌe gui ojapo pyre haꞌe javi. Haꞌe nunga Nhanderuete mboetea rupi oiporu vaꞌekue meme.

19 Jopya kuery ruvixa ogueraa avi karo, tapyĩ ryru, hyꞌa guaxu, oja, tata renda, heakuã porã vaꞌe ryru, hyꞌaꞌi, haꞌe gui tembiporu ouro haꞌe prata guigua haꞌe javi.

20 Haꞌe gui mokoĩ ooyta hiꞌaĩ vaꞌekue, mbaꞌemo ojoiaty haꞌe henda Senhor pegua oo pyguarã Salomão ojapo vaꞌekue, haꞌe nunga haꞌe javi re overa vaꞌe oĩ vaꞌekue poyia ma noaꞌã kuaai.

21 Haꞌe gui ooyta hiꞌaĩ vaꞌekue yvatea ma oito metros, haꞌe rã ojerea rupi ma peteĩ ixã cinco metros raxaꞌi vaꞌe oo. Ipo guaxua ma irundy kuã, inhyvyĩ rei vaꞌe vy.

22 Hiꞌárygua rupi oĩ imbojeguaarã overa vaꞌe guigua. Peteĩ-teĩ yvatea ma mokoĩ metros raxaꞌi. Haꞌe gui ijegua áry rupi oĩ kya haꞌe yvyraꞌa raꞌangaa overa vaꞌe guigua.

23 Haꞌe rami ae ju amboae ijyta re yvyraꞌa raꞌangaa oĩ avi. Ijyvýry rupi oĩ rakaꞌe noventa e seis yvyraꞌa. Haꞌe gui ijyvýry yvyraꞌa raꞌangaa kya áry ikuai vaꞌe haꞌe javi vy cem.

24 Jopya kuery ruvixa ogueraa avi sacerdote yvateve vaꞌe Seraías, sacerdote yvyĩve vaꞌe Sofonias, haꞌe gui okẽ rarõa kuery mboapy ikuai vaꞌekue guive.

25 Tetã gui ogueraa avi peteĩ xondaro kuery ruvixa oĩ vaꞌekue, haꞌe gui sete avakue huvixa mongetaaty tetã py ojou vaꞌekue, haꞌe xondarorã haꞌe py ikuai vaꞌe rery ombopara vaꞌety, haꞌe gui sessenta avakue haꞌe pygua tetã rupi ojou vaꞌekue.

26 Haꞌe vaꞌe kuery ma jopya kuery ruvixa Nebuzaradã ojopy vy ogueraapa Babilônia pygua huvixa Ribla py oĩa py.

27 Haꞌe ramo Babilônia pygua huvixa oipyxo uka vy ojuka ukapa Ribla py, Hamate yvy re.

28 Haꞌe rami py Judá kuery escravo-rã ogueraa ijyvy gui. Nabucodonosor escravo-rã ogueraa vaꞌekue ma po rami: sete maꞌetỹa re ma três mil e vinte e três judeu kuery ogueraa,

29 haꞌe gui dezoito maꞌetỹa re ma Nabucodonosor oĩ jave py Jerusalém gui escravo-rã ogueraa avi oitocentos e trinta e dois ju,

30 haꞌe gui vinte e três maꞌetỹa re ma Nabucodonosor oĩ jave py jopya kuery ruvixa Nebuzaradã escravo-rã ogueraa avi judeu kuery regua setecentos e quarenta e cinco. Haꞌe javi vy ogueraa rakaꞌe quatro mil e seiscentos.

31 Haꞌe gui Judá pygua huvixa Joaquim trinta e sete maꞌetỹ re ma omboꞌaa jave, vinte e dois jaxya re vinte e cinco araa py, Babilônia pygua huvixa Evil-Merodaque oĩ ypyꞌi vyve opoi uka. Haꞌe rami vy omondouka ju nhuã py omboꞌaague gui.

32 Hexeve ijayvu haꞌeve vaiꞌi reve. Haꞌe vy omoĩ amboae huvixa kuery Babilônia py hexeve ikuai vaꞌe gui omboetevea rupi.

33 Haꞌe ramo Joaquim oao nhuã py oiporu vaꞌekue omboekovia vy huvixa renonde ae okaru oikovy koꞌẽ nhavõ, oikovea pukukue re.

34 Koꞌẽ nhavõ oikovea ja Babilônia pygua huvixa po gui ixupe omeꞌẽa mbaꞌemo oipota vaꞌe repyrã, omano 1peve.