1 Jypyꞌigua kuaxia huvixave rei kuery rekokue oĩa Davi tujaꞌi ete jave guare Huvixa Davi tujaꞌi ete, haꞌe heta maꞌetỹa oguereko ma ramo ajukue py onhovãmbaa teĩ ijeyroꞌy ae tema.
2 Haꞌe ramo ixupe hembiguai kuery aipoeꞌi: — Oreruvixa, tove tojoua peteĩ kunhataĩꞌi nerenonde oiko vaꞌerã. Tove ndere topena toikovy, toke avi ndejyva py, ndeyroꞌy riae eꞌỹ aguã — heꞌi.
3 Haꞌe rami vy Israel haꞌe javi rupi oeka ojeꞌoivy kunhataĩꞌi iporãve vaꞌe. Haꞌe vy Suném pygua Abisague hery vaꞌe ojou vy ogueru huvixaa py.
4 Kunhataĩ vaꞌe ma iporã ete vaꞌe. Huvixa re opena oikovy, oipytyvõa rupi oiko teĩ huvixa ma hexe nopena rei.
5 Adonias huvixarã onhemoĩ uka rivexeague Haꞌe gui Davi raꞌy Adonias Hagite piꞌa vaꞌe ma onhemboyvate rei. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Xee ae ꞌrã aĩ huvixarã — heꞌi. Haꞌe rami vy ojou karóxa, kavaju áry guarã kuery haꞌe cinqüenta avakue henonde rupi onha okuapy aguã.
6 Haꞌe rami teĩ tuu ma neĩ peteĩgue ma voi ndaꞌijayvui ixupe. Neĩ aipo ndeꞌi: “Mbaꞌe re tu guĩ rami reiko?” ndeꞌi. Haꞌe ma jaexa rã iporãve vaꞌe avi, Absalão oiko rire oiko vaꞌekue. Adonias ma Absalão ryvy (2 Samuel 3.2-5), teĩ haꞌe kuery ikuaia re tuu Davi ndoikuaa potai (2 Samuel 14).
7 Haꞌe rami vy Zeruia piꞌa Joabe haꞌe sacerdote Abiatar reve jogueroayvu, haꞌea katy haꞌe kuery oo vy oipytyvõ aguã re.
8 Haꞌe rã sacerdote Zadoque ma Adonias-a katy ndooi, neĩ Joiada raꞌy Benaia, profeta Natã, Simei, Reí haꞌe Davi rembiguai kuery ipyꞌa guaxukueve vaꞌe ma voi.
9 Haꞌe rire Adonias ma ita Zoelete py oĩa py oo vy omeꞌẽ mymba kuery vexaꞌi, vaka haꞌe ikyra ete vaꞌe oapy reve, Rogel katyꞌi yvu oĩ vaꞌe py. Haꞌe katy oenoĩmba avi guyvy kuery huvixa raꞌy ikuai vaꞌe, haꞌe gui avakue Judá pygua huvixa rembiguai kuery haꞌe javive. Adonias ma ngaru ojapo Nhanderuete peguarã merami teĩ huvixa oĩ aguã rive, tykeꞌy Absalão ojapoague rami avi (2 Samuel 15.7-12).
10 Haꞌe rã profeta Natã ma noenoĩ ukai ae, neĩ Benaia, avakue ipyꞌa guaxukueve neĩ guyvy Salomão ma voi.
11 Bate-Seba reve Salomão huvixarã oĩ aguã re Natã ijayvuague Haꞌe rami rã Natã aipoeꞌi Salomão xy Bate-Seba vaꞌe pe: — Nerendui ri tyꞌy Hagite piꞌa Adonias huvixarã onhemoĩague? Haꞌe rami teĩ nhanderuvixa Davi ndoikuaai.
12 Haꞌe nunga rupi eju, toromongeta, reikove reve reo jepe aguã, ndepiꞌa Salomão voi.
13 Tereo, ejexa uka huvixa Davi pe. Haꞌe vy aipoꞌre ixupe: “Xeruvixa, reura ma eꞌỹ teve xee nerembiguai pe? Mbaꞌeta aipoꞌre vaꞌekue: ‘Ndepiꞌa Salomão ae ma oĩ ꞌrã huvixave xerekovia, xerenda áry ae ꞌrã oĩ’, ꞌre vaꞌekue. Mbaꞌe re tu haꞌvy Adonias ri huvixarã onhemoĩ?” ꞌre ꞌrã ixupe.
14 Haꞌe gui huvixa reve ndee ndeayvu teri reve ma xee voi avaẽ ꞌrã nderakykue. Haꞌe vy xee ju xeayvu ꞌrã ndeayvuague rupi — heꞌi.
15 Haꞌe gui Bate-Seba ma opy huvixa oĩa py oo vy ojexa uka ixupe. Huvixa ma tujaꞌi raxa ma ramo Suném pygua Abisague oĩ avi oipytyvõa rupi.
16 Haꞌe gui huvixa renonde py Bate-Seba ojeroꞌa vy oĩ guenapyꞌã re. Haꞌe ramo oporandu vy — Mbaꞌe tu reipota? — heꞌi huvixa.
17 Kunha vaꞌe ombovai: — Xeruvixa, Senhor Nderuete renonde reura vaꞌekue xee nerembiguai vaꞌe pe. Haꞌe vy aipoꞌre vaꞌekue: “Ndepiꞌa Salomão ae ma oĩ ꞌrã huvixarã xerekovia. Haꞌe ae ꞌrã oguapy xerenda áry”, ꞌre vaꞌekue.
18 Haꞌe rami teĩ aỹ ma Adonias ae onhemoĩ raꞌe huvixaverã. Haꞌe gui ndee xeruvixa, ndereikuaai teri.
19 Haꞌe vaꞌe ma mymba kuery ojuka uka vy omeꞌẽ ma vaka raꞌy ikyrave vaꞌe haꞌe vexaꞌi oata aguã rami rei eꞌỹ. Oenoĩmba avi huvixa kuery haꞌe javi, sacerdote Abiatar haꞌe xondaro kuery ruvixa Joabe. Haꞌe rã nderaꞌy Salomão ma haꞌe noenoĩ ukai.
20 Haꞌe rami teĩ xeruvixa, Israel kuery haꞌe javi ma ndere meme omaꞌẽ okuapy, ndee ae reikuaa uka porãve aguã mavaꞌe ete pa nerenda áry oguapy vaꞌerãa nderekovia huvixarã oĩ aguã.
21 Haꞌe rami eꞌỹ rã xeruvixa, neramoĩ kueryague rami nenhono porãa rã xee haꞌe xepiꞌa Salomão voi orerereko axya rei ꞌrã joapo vai vaꞌety rami rive — heꞌi.
22 Huvixa reve kunha vaꞌe ijayvu teri reve ovaẽ avi profeta Natã haꞌe py.
23 Haꞌe ramo huvixa pe omombeꞌua vy ixupe aipoꞌea: — Apy ma ko ovaẽ profeta Natã — ꞌea ramove haꞌe vaꞌe ju ojeroꞌa vy henonde ngova omboja yvy peve.
24 Haꞌe vy aipoeꞌi: — Xeruvixa, ndee ae ri nhiꞌã aipoꞌre vaꞌekue: “Adonias ꞌrã huvixa oĩ xee ndaikovevei ma rire, haꞌe vy haꞌe ae ma ꞌrã oguapy xerenda áry”, ꞌre ri tyꞌy?
25 Mbaꞌeta ange ma haꞌe ou vy ojuka uka vaka haꞌe mymba kuery ikyrakueve vaꞌe, vexaꞌi kuery oata aguã rami eꞌỹ guive. Haꞌe vy oenoĩ ukapa huvixa raꞌy kuery haꞌe javi, xondaro kuery ruvixa haꞌe sacerdote Abiatar. Haꞌe ramo haꞌe kuery oguerovyꞌa vy okaru haꞌe oyꞌu okuapy henonde py. Haꞌe vy ixupe aipoeꞌi okuapy: “Haꞌeve ete ma nhanderuvixave Adonias!” heꞌi okuapy.
26 Haꞌe rã xee nerembiguai aiko vaꞌe ma naxerenoĩ, neĩ sacerdote Zadoque, Joiada raꞌy Benaia haꞌe nderaꞌy Salomão ma voi.
27 Xeruvixa, ndee ae ri nhiꞌã rejapo uka vaꞌekue haꞌe nunga? Mbaꞌeta nerembiguai kuery pe ndereikuaa ukai teve nderekovia nerenda áry oguapy vaꞌerãa — heꞌi.
28 Haꞌe ramo huvixa Davi ijayvu vy — Penoĩ ju haꞌvy Bate-Seba xea py — heꞌi. Haꞌe rã kunha vaꞌe ma huvixa renonde py ou ju vy ojexa uka hoꞌamy ixupe.
29 Haꞌe ramo huvixa oura reve aipoeꞌi: — Anhetẽ ete ajexavaia haꞌe javi gui Senhor oikove vaꞌe xerepy vaꞌekue rery rupi aura vy aipoaꞌe:
30 Kovaꞌe ára pyve ajapo ꞌrã ndevy auraague. Mbaꞌeta Senhor Israel kuery Ruete rery rupi aipoaꞌe vaꞌekue: “Ndepiꞌa Salomão ae ꞌrã oĩ xee naĩvei jave. Haꞌe ae ju ꞌrã oguapy xerenda áry xerekovia”, haꞌe vaꞌekue.
31 Haꞌe ramo Bate-Seba ma huvixa renonde py ojeroꞌa vy yvy peve omboja ngova. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Haꞌeve ete ma xeruvixa Davi, rakaꞌe rã peve guarã!
32 Huvixarã Salomão omoĩ okuapyague Haꞌe gui ma Davi aipoeꞌi: — Penoĩ xea py sacerdote Zadoque, profeta Natã haꞌe Joiada raꞌy Benaia — heꞌi ramo haꞌe vaꞌe kuery oguerua rã ojexa uka okuapy huvixa pe.
33 Haꞌe kuery pe huvixa aipoeꞌi: — Peraa ke xee penderuvixa rembiguai kuery, haꞌe pejapo xeraꞌy Salomão mburika áry oĩ aguã rami. Haꞌe vy peraapa Giom katy.
34 Haꞌe py ma profeta Natã reve sacerdote Zadoque omoĩ ꞌrã huvixarã Israel kuery re opena aguã. Haꞌe gui pembopu ꞌrã mimby guaxu, haꞌe vy “Haꞌeve ete ma huvixave Salomão!” peje ꞌrã.
35 Haꞌe gui ma peju jevy ꞌrã hupive. Haꞌe rã haꞌe ma ou vy oguapy ꞌrã xerenda áry, xerekovia haꞌe ju oĩ aguã, mbaꞌeta xeayvuague rami vy haꞌe ae ꞌrã opena Israel haꞌe Judá kuery re — heꞌi.
36 Haꞌe rami rã Joiada raꞌy Benaia huvixa ombovai vy aipoeꞌi: — Haꞌeve vaꞌe. Po rami ae taꞌijayvu avi Senhor xeruvixa Ruete vaꞌe.
37 Xeruvixa, ndere Senhor openaague rami ae topena Salomão re voi. Haꞌe rami vy tombopoꞌaka xeruvixa Davi poꞌakaa gui eteve voi — heꞌi.
38 Haꞌe gui huvixa pegua xondaro kuery reve ojeꞌoi sacerdote Zadoque, profeta Natã haꞌe Joiada raꞌy Benaia. Huvixa Davi rymba mburikaꞌi áry ae Salomão omoĩ vy ogueraa okuapy Giom py.
39 Haꞌe gui sacerdote Zadoque ma azeite ryru ombojerovia aty gui ogueru vaꞌekue oupi vy omoĩ Salomão re. Haꞌe vy mimby guaxu ombopu rã heta vaꞌe kuery haꞌe javi oendu vy ojapukai: — Haꞌeve ete ma huvixa Salomão! — heꞌi okuapy.
40 Haꞌe gui hakykue ojeꞌoipa vy gaita ombopu reve oguerovyꞌa ete heravy. Onhendu atã ojeꞌoivy yvy voi omomyĩ rei aguã rami.
41 Adonias ojeupegua kuery reve onhemondyipa okuapyague Haꞌe ramo Adonias haꞌe oenoĩ vaꞌekue okarupa ma rire oendu okuapy. Joabe voi mimby pu oendu vy aipoeꞌi: — Mbaꞌe nungarã tu povaꞌe tetã katy gui hevovo rei vaꞌe onhendu?
42 Haꞌe ijayvu teri reve ovaẽ sacerdote Abiatar raꞌy Jônatas. Haꞌe ramo ixupe Adonias aipoeꞌi: — Eike na, mbaꞌeta ndee ma ava ndepyꞌa guaxu vaꞌe vy mbaꞌemo pyau porã vaꞌe anho ꞌrã nhiꞌã reru orevy — heꞌi.
43 Haꞌe rã Jônatas ombovai vy aipoeꞌi Adonias pe: — Haꞌe rami ꞌrãgue py nhanderuvixa Davi ma omoĩ uka raꞌe Salomão huvixaverã.
44 Haꞌe rami vy hexeve Davi omondouka sacerdote Zadoque, profeta Natã, Joiada raꞌy Benaia haꞌe ojeupegua xondaro kuery. Haꞌe vaꞌe kuery ma omoĩ huvixa rymba mburikaꞌi áry ae.
45 Haꞌe vy Giom py sacerdote Zadoque haꞌe profeta Natã omoĩ huvixaverã. Haꞌe gui oguerovyꞌa ete reve ojevypa jogueruvy ramo tetã haꞌe javi rupi hevovo rei okuapy. Haꞌe vaꞌe kuery ae rima ojapukai rã pendu vaꞌe.
46 Haꞌe gui Salomão ma huvixa renda áry oguapy ae.
47 Haꞌe rami ae avi Davi rembiguai kuery yvatekueve ou okuapy ixupe oxarura. Haꞌe vy aipoeꞌi okuapy: “Nderuete tojapo nderery gui Salomão rery omboetevea aguã rami. Tombopoꞌakave ndepoꞌakaa gui eteve”, heꞌi okuapy ramo huvixa ngupa áry ituia pyve ojeroꞌa.
48 Haꞌe rami vy aipoeꞌi: “Taꞌimaꞌenduꞌa porãa Senhor Israel kuery Ruete re, mbaꞌeta ange nhandevy ombou xerenda áry oguapy vaꞌerã, xee ae rexa py ma voi aexa vaꞌe”, heꞌi.
49 Haꞌe rami rã Adonias hexeve guarã oenoĩ vaꞌekue oryryipa reve opuꞌãmba vy ojeꞌoipa joa katy eꞌỹ-eꞌỹ.
50 Adonias onhemboaxy ukaague Haꞌe rã Adonias ma Salomão gui okyje vaipa avi vy opuꞌã vy templo py oo, haꞌe ojopy oiny altar apyꞌi ikuai vaꞌe re. Templo py Adonias oike vy altar apyꞌi ikuai vaꞌe re ojopy onhemboaxy ukaa rupi .
51 Salomão pe aipoꞌea: — Maꞌẽ, Adonias ma ndegui okyje vy oo altar apyꞌi re ojopy oiny. Haꞌe vy aipoeꞌi: “Aỹ gui huvixa Salomão toura xejuka uka eꞌỹ aguã kyxe py, hembiguai aiko rã”, heꞌi.
52 Haꞌe ramo Salomão ombovai: — Haꞌe vaꞌe ma haꞌevea rami ri oiko vaꞌe ramo neĩ peteĩꞌi hiꞌa ma voi ndoꞌai ꞌrã yvy py. Haꞌe rã hexe ndaꞌevei vaꞌe oĩa jaikuaa ramo omano ꞌrã — heꞌi.
53 Haꞌe ramo guembiguai kuery Salomão omondouka rã omboguejy okuapy altar gui. Haꞌe ramo haꞌe ou vy huvixa Salomão renonde py ojeroꞌa. Haꞌe rã aipoeꞌi ixupe: — Tereo ju ndero katy.
1 Salomão pe Davi mbaꞌemo ojapo vaꞌerã omboaxapa ma vy omanoague Ovaẽ ma ouvy Davi omano aguã ára. Haꞌe vy guaꞌy Salomão pe mbaꞌemo ojapo uka vy aipoeꞌi:
2 — Xee aa ta ma tape omano vaꞌe pavẽ ojeꞌoia rupi. Haꞌe gui ndepyꞌa guaxu ke ava rami!
3 Eiko Senhor Nderuete nhanemboꞌeague rami, haꞌe oikoa rami ae reiko vy ijayvua oeja vaꞌekue rejapopa aguã, haꞌe ojapo uka vaꞌekue, oipotaa, haꞌe oikuaa uka vaꞌekue lei Moisés ombopara vaꞌekue re oĩa rami, haꞌe rami vy opa mbaꞌe rejapoa py reiko porã aguã, mamo rã reoa rupi rei.
4 Haꞌe ramo ꞌrãe Senhor ndevy voi omoĩ atã xevy ijayvuague. Mbaꞌeta aipoeꞌi vaꞌekue: “Nderaꞌy kuery ma ikuaia re ae oikuaa pota ri vy anhetẽ ete rupi xerenonde ikuai aguã opyꞌa haꞌe onheꞌẽ haꞌe javi py, haꞌe ramo ndoatai ꞌrã nderekovia tenda Israel kuery re openaaty áry oĩ vaꞌe”, heꞌi vaꞌekue.
5 — Haꞌe rami avi ndee ma reikuaa porã Zeruia piꞌa Joabe xeapo vaiague, haꞌe gui Israel pygua xondaro kuery ruvixa mokoĩ vaꞌe re voi: Ner raꞌy Abner haꞌe Jéter raꞌy Amasa re. Haꞌe vaꞌe kuery ma haꞌe ojuka joe nopuꞌãavei ma jave teĩ. Haꞌe rami vy ojepy joe opuꞌãa jave py jouguy omoẽague re. Haꞌe nungakue py onhemongyꞌa, okuꞌãkuaa haꞌe oxapatu voi. Joabe ma Abner haꞌe Amasa ojukaague omombeꞌu 2 Samuel 3.25-32 haꞌe 20.9-10 py. Haꞌe rã Barzilai raꞌy kuery Davi re opena porãague omombeꞌu 2 Samuel 17.27-29 py.
6 Haꞌe nunga rupi ejapo hexe neꞌarandua rami. Haꞌe rami vy eja eme hiꞌa xiĩmba rire ma omano aguã.
7 — Haꞌe rã Gileade pygua Barzilai raꞌy kuery re ma repena porã ꞌrã. Haꞌe kuery vaꞌe regua taꞌikuai riae nde-mesaa py okaru vaꞌe, mbaꞌeta haꞌe rami ae xere opena karamboae nderykeꞌy Absalão gui anha jave py.
8 — Haꞌe gui apy ndereve avi oiko teri Benjamim regua Gera raꞌy Simei, Baurim pygua. Haꞌe vaꞌe ma xevy ijayvu vaikue rei ete karamboae, Maanaim katy aa jave py. Haꞌe rami rire teĩ Jordão yakã rembe re xerovaexĩ vy ou ramo xee ma Senhor rery rupi aura vy aipoaꞌe karamboae kyxe py ajuka eꞌỹ aguã re.
9 Haꞌe rami teĩ aỹ ma exaꞌã eme ojejavy eꞌỹ vaꞌe oikoa rami, mbaꞌeta neꞌarandu vaꞌe vy reikuaa porã ꞌrã hexe rejapo vaꞌerã, huguy omoẽa ramo omano aguã — heꞌi.
10 Haꞌe vaꞌe rire Davi ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa tetã Davi rekoague py ae.
11 Davi ma quarenta maꞌetỹ re oĩ huvixa Israel kuery re opena vaꞌe. Hebrom py ranhe opena sete maꞌetỹ re, haꞌe gui trinta e três maꞌetỹ re ju Jerusalém py opena.
12 Haꞌe rami py Salomão ju oĩ nguu Davi rekovia. Haꞌe vy opa mbaꞌe py ipoꞌakave tema ovy.
13 Adonias omanoague Haꞌe gui Hagite piꞌa Adonias ou Salomão xy Bate-Seba oĩa py. Haꞌe ramo ixupe kunha vaꞌe oporandu: — Haꞌevepa reia rupi pa reju? Ombovai: — Haꞌevepa reia rupi rima — heꞌi.
14 Haꞌe vy aipoeꞌive ju: — Peteĩ ayvu xeayvu ta ndevy. Kunha vaꞌe ombovai vy — Ndeayvu tema — heꞌi.
15 Haꞌe ramo aipoeꞌi: — Reikuaa porã xee ae huvixa aĩ aguã rami aiko vaꞌekue, haꞌe Israel kuery haꞌe javi oarõ okuapy vaꞌekue xee apena aguã, teĩ opena aguã ma xeryvy pe ju omboaxaa. Senhor gui ae ojopy haꞌe rami aguã.
16 Haꞌe gui aỹ ma peteĩ mbaꞌe re anho ajerure ndevy. Ejapo eꞌỹ eme xevy. Kunha vaꞌe ombovai: — Ndeayvu haꞌvy — heꞌi.
17 Haꞌe ramo aipoeꞌi: — Ajerure ndeayvu aguã huvixa Salomão pe, mbaꞌeta ndevy pe ma nomeꞌẽ eꞌỹi ꞌrã. Tomeꞌẽ xevy Suném pygua Abisague xeraꞌyxyrã.
18 Bate-Seba ombovai: — Haꞌeve, ndeayvuague rami vy xee xeayvu ꞌrã huvixa pe — heꞌi.
19 Haꞌe gui ma Bate-Seba oo huvixa Salomão-a py, Adonias ojerureague omombeꞌu aguã. Huvixa opuꞌã oxy reve nhovaexĩ aguã, haꞌe vy ojeroꞌa henonde py. Haꞌe gui guenda áry ju oguapy vy ogueru ruka peteĩ tenda oxy pe. Haꞌe ramo oguapy oiny oiporu kuaa regua re.
20 Haꞌe vy aipoeꞌi: — Peteĩ mbaꞌe kyrĩꞌi ete vaꞌe re tema ajerure ta ndevy. Emeꞌẽ eꞌỹ eme. Huvixa ombovai: — Haꞌi, ejerure tema. Xee nameꞌẽ eꞌỹi ꞌrã ndevy — heꞌi.
21 Kunha vaꞌe aipoeꞌi: — Remeꞌẽ ꞌrãgue Suném pygua Abisague nderykeꞌy Adonias raꞌyxyrã.
22 Haꞌe ramo huvixa Salomão ombovai vy aipoeꞌi oxy pe: — Mbaꞌe re tu rejerure Suném pygua Abisague re Adonias raꞌyxyrã? Mbaꞌe re tu nderejerurei avi haꞌe ipoꞌaka aguã re (mbaꞌeta xerykeꞌy oiko rã), haꞌe sacerdote Abiatar haꞌe Zeruia piꞌa Joabe peguarã re voi? — heꞌi.
23 Haꞌe vy huvixa Salomão oura Senhor rery rupi. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Adonias guekove rovai ae eꞌỹ ri ijayvu ramo Xeruete oipotaa rami taxembopaga. Adonias ojerureague omombeꞌua rã Salomão oendu vy ndojou porãi, mbaꞌeta Suném pygua Abisague Davi raꞌyxy jevy rami ae irũ oiko vaꞌekue (1.1-4), haꞌe pavẽ oikuaa rã huvixa raꞌyxykue re omenda vaꞌe huvixa jevyrã oikoa rami (2 Samuel 16.20-23).
24 Haꞌe gui aỹ anhetẽ ete Senhor xeru Davi rekovia xemoĩ, haꞌe ijayvuague rami vy xero pygua kueryrã omoingo vaꞌekue oikove vaꞌe rery rupi aura vy aipoaꞌe: Aỹ ma Adonias omano ꞌrã — heꞌi.
25 Haꞌe rami vy huvixa Salomão ma Joiada raꞌy Benaia omondouka rã oo vy ogueroꞌa Adonias, haꞌe vy ojuka.
26 Salomão sacerdote Abiatar omoxẽague Haꞌe gui sacerdote Abiatar pe ju huvixa aipoeꞌi: — Tereo Anatote katy nembaꞌety ituia py, mbaꞌeta ndee ma ava ojuka pyrã. Haꞌe rami teĩ aỹ ma ndorojukai ꞌrã, mbaꞌeta xeru Davi renonde rupi Senhor ayvu ryru reraa vaꞌekue, haꞌe xeru ojexavaiague haꞌe javi py ndee voi rejexavai rire — heꞌi.
27 Haꞌe rami vy Salomão omoxẽ Abiatar, Senhor pegua sacerdote-veꞌỹ oiko aguã. Haꞌe rami py ojeupity Siló py Eli ramymino kuery rekorã re Senhor ijayvuague. Eli pe Senhor ijayvuague ma 1 Samuel 2.27-33 py oĩ.
28 Joabe ojukaa ague Haꞌe nunga Joabe pe omombeꞌua rã oendu vy ojava ovy vy oike Senhor ombojerovia aty ropy, haꞌe vy ojopy oiny altar apyꞌi oĩ vaꞌe re, mbaꞌeta Joabe voi Adonias reve onhemoirũ vaꞌekue, Absalão reve nonhemoirũi vaꞌekue ri.
29 Haꞌe ramo Salomão pe omombeꞌua Senhor ombojerovia aty katy Joabe ojava vy altar yvyꞌiry oĩa. Haꞌe ramo Salomão Joiada raꞌy Benaia omondouka vy aipoeꞌi: — Tereo ke, eroꞌa.
30 Haꞌe ramo Senhor ombojerovia aty py Benaia oo vy aipoeꞌi Joabe pe: — Po rami huvixa ijayvu: Eẽ ke upe gui. Ombovai: — Any, apy ae ꞌrã amano — heꞌi. Haꞌe gui Benaia oo jevy vy haꞌe nunga huvixa pe omombeꞌu vy aipoeꞌi: — Po rami Joabe xembovai kuri.
31 Haꞌe ramo ixupe huvixa aipoeꞌi: — Ejapo haꞌvy aipoeꞌiague rami vy. Eroꞌa vy ejuka, haꞌe gui enhono porã. Haꞌe rami vy ꞌrãe xegui haꞌe xeru ro pygua kuery gui reipeꞌa heko porã vaꞌe ruguy Joabe omoẽ riveague re rombopaga aguã oĩ vaꞌekue.
32 Haꞌe rami rã Joabe re ae ju ꞌrã Senhor omoĩ tuguy omoẽague re opaga aguã. Mbaꞌeta mokoĩ avakue ixugui heko porãve haꞌe haꞌeveve vaꞌe re opuꞌã vy ojuka ete rire kyxe py, xeru Davi oikuaa eꞌỹ re. Haꞌe vaꞌe ma Ner raꞌy Abner Israel kuery xondaro ruvixa vaꞌe, haꞌe gui Jéter raꞌy Amasa Judá pygua xondaro ruvixa.
33 Haꞌe rami rã Joabe re ae ꞌrã oĩ haꞌe kuery ruguy omoẽague re opaga aguã, hamymino kuery re guive, rakaꞌe rã peve guarã. Haꞌe rã Davi re ma, hamymino kuery, hoo pygua kuery, haꞌe henda áry oĩ vaꞌe re ma oĩ ꞌrã Senhor omoingo porã aguã, rakaꞌe rã peve guarã — heꞌi.
34 Haꞌe ramo Joiada raꞌy Benaia Joabe re ogueroꞌa vy ojuka. Haꞌe vy onhono porã hoogue py ae, tekoa eꞌỹa py.
35 Haꞌe gui Joabe rekovia ma huvixa omoĩ Joiada raꞌy Benaia xondaro ruvixarã, haꞌe rã Abiatar rekovia ma omoĩ Zadoque sacerdote-rã.
36 Simei ojukaa ague Haꞌe rire ma huvixa oenoĩ uka Simei. Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Ejapo ke nderorã Jerusalém py, haꞌe py ae eiko. Apy gui eẽ-eẽve eme ke peteĩve henda katy.
37 Mbaꞌeta eikuaa pota porã ke: Apy gui reo vy Cedrom yakã reaxa vyve remano ꞌrã. Haꞌe gui ndere ae ju ꞌrã oĩ nderuguy omoẽague re repaga aguã.
38 Haꞌe ramo Simei ombovai huvixa: — Xeruvixa, haꞌevea rami ndeayvu. Ndeayvuague rami ꞌrãe xee nerembiguai aiko — heꞌi. Haꞌe rami vy Simei areꞌi ma oiko Jerusalém py.
39 Haꞌe gui mboapy maꞌetỹa py ma mokoĩ Simei rembiguai ojava jogueravy Gate pygua huvixa Maaca raꞌy Aquis ro katy. Haꞌe ramo Simei pe omombeꞌua vy — Nerembiguai kuery je Gate py ikuai — ꞌea.
40 Haꞌe rami rã Simei opuꞌã vy guymba mburikaꞌi oguereko katu vy oo Gate katy, Aquis ro gui guembiguai kuery ogueru aguã. Haꞌe rami vy Gate gui ogueru ju guembiguai kuery.
41 Salomão pe omombeꞌua Simei Jerusalém gui Gate katy oo rire ojevy ju maague.
42 Haꞌe ramo huvixa oenoĩ uka Simei. Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Xee ndajapoi ri tyꞌy rakaꞌe Senhor rery rupi reura aguã rami? Haꞌe romongeta vy aipo ndaꞌei teve rakaꞌe: “Marã katy rã rei reoa árave remano ꞌrã”, ndaꞌei ri tyꞌy? Haꞌe ramo xevy aipoꞌre vaꞌekue: “Haꞌevea rami ndeayvu aendu”, ꞌre vaꞌekue ri.
43 Mbaꞌe re haꞌvy nderejapoi ri Senhor pe reuraague, neĩ xee romongetaague ma voi?
44 Huvixa aipoeꞌive ju Simei pe: — Ndepyꞌa re reikuaa porã xeru Davi re rejapo vaiague haꞌe javi. Haꞌe nunga rupi ndere ae ju Senhor ombou ta rejapo vaiague repy.
45 Haꞌe rã huvixa Salomão ma ogueroayvu porãa ꞌrã, haꞌe Senhor renonde py Davi poꞌakaa vaꞌekue omoĩ porãa ꞌrã rakaꞌe rã peve — heꞌi.
46 Haꞌe gui Joiada raꞌy Benaia pe huvixa ijayvu ramo oo vy hexe opuꞌã vy ojuka. Haꞌe rami py Salomão poꞌakaa oĩ atãve.
1 Faraó rajy re Salomão omendaague Salomão hatyu oikovy Egito pygua huvixa Faraó re. Haꞌe vy guaꞌyxyrã Faraó rajy ogueraa vy tetã Davi rekoague py ranhe ogueru, ngoorã ojapopa eꞌỹa ja, haꞌe gui Senhor pegua oo haꞌe Jerusalém tetã haꞌe javi rupi kora ojapopa eꞌỹa ja.
2 Haꞌe rami teĩ heta vaꞌe kuery ma yvyꞌã rupi ombojeroviaaty ikuai vaꞌe rupi oo vy mbaꞌemo omeꞌẽ teri okuapy haꞌe py, mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave ma oo Senhor rery oĩ atyrã ndojapoai teri.
3 Salomão oayvu ete Senhor. Haꞌe rami vy nguu Davi omboꞌeague rami oiko. Haꞌe rami teĩ yvyꞌã rupi ombojeroviaaty ikuai vaꞌe rupi teri omeꞌẽ jepi mbaꞌemo, heakuã vaꞌe oapy guive.
4 Haꞌe rami vy Gibeão katy oo mbaꞌemo omeꞌẽ aguã, ombojeroviaaty yvyꞌã re oĩ vaꞌe tuvixave vaꞌe ramo. Haꞌe py altar oĩ vaꞌe áry Salomão oapy uka mil mymba.
5 Haꞌe gui ma Gibeão py ae Salomão pe Senhor ojexa uka pyávy, raꞌu rupi. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Ejerure ke xevy reipota vaꞌe re, haꞌe rã xee ameꞌẽ ꞌrã.
6 Haꞌe rã Salomão ombovai: — Nerembiguai xeru rãgueꞌi Davi pe reayvua rexa uka rakaꞌe opa mbaꞌe py, mbaꞌeta haꞌe ma ojerovia etea rupi ndereve oiko vaꞌekue, gueko porãa rupi haꞌe nerenonde rupi opyꞌa re anhetẽ ete vaꞌe omoĩ reve. Reayvua rexa ukaa rupi ixupe remeꞌẽ peteĩ taꞌy hekovia oĩ vaꞌerã, aỹ ojekuaa rami.
7 Haꞌe rami vy Senhor Xeruete, xeru Davi rekovia xee nerembiguai ju xembopoꞌaka. Haꞌe rami teĩ xee xekyrĩ ete teri, mbaꞌeve py ndaiko kuaai.
8 Xee nerembiguai ma ndevygua kueryrã reiporavo vaꞌekue mbyte rupi aiko. Haꞌe vaꞌe kuery ma heta raxa vaꞌe, neĩ aipapapa rei vaꞌerã eꞌỹ vaꞌe.
9 Haꞌe nunga rupi xee nerembiguai pe emeꞌẽ xepyꞌa py xeꞌarandu aguã, ndevygua kuery areko kuaa, haꞌe xeꞌarandua rupi aikuaa pota aguã heko porã haꞌe heko vai vaꞌe re. Mbaꞌeta mavaꞌe ꞌrã tu oguereko kuaa kovaꞌe kuery heta vaꞌe? — heꞌi.
10 Haꞌe rami ijayvu rã Senhor oendu vy ojou porã, haꞌe rami oiko aguã re Salomão ojerure ramo.
11 Haꞌe vy Nhanderuete ombovai: — Haꞌe rami aguã re ae rejerure rire, reiko pukuve aguã reꞌỹ, rerekopa aguã re, neĩ nderovaigua kuery omanomba aguã reꞌỹ ma voi rejerure, haꞌe rã neꞌarandurã re anho haꞌevea ramigua reikuaa aguã,
12 haꞌe ramo ma xee ajapo ꞌrãe ndeayvuague. Haꞌe vy ndepyꞌa re amoĩ rã neꞌarandu haꞌe reikuaapa aguã. Ndoikoi teri ndee reiko ꞌrãa rami oiko vaꞌekue, neĩ reĩ rire voi ndoikoi ꞌrã amboae.
13 Ndevy pe ameꞌẽve avi ꞌrã rejerureagueꞌỹ teĩ, rerekopa haꞌe ndeporiau eꞌỹ aguã. Huvixa kuery ikuai vaꞌe regua ndoikoi ꞌrã ndee ramigua, repena reikovya pukukue re.
14 Xapyꞌa rei aikoa rami ri reiko ramo, haꞌe nderu Davi oikoague rami avi xeayvuague haꞌe ajapo uka vaꞌekue rejapopa ramo xee amboetave ꞌrã ndeꞌára — heꞌi.
15 Haꞌe gui ma Salomão omyĩ vy oikuaa oexa raꞌu raꞌea. Haꞌe vy Jerusalém py ojevy vy Senhor guexeve guarã ojapo vaꞌekue ryru renonde py hiꞌaĩ. Haꞌe vy omeꞌẽ mymba kuery oapy uka reve, omeꞌẽ avi hexeve peteĩ rami ju ikuaia regua. Haꞌe vy peteĩ ngaru ojapo guembiguai yvatekueve ikuai vaꞌe haꞌe javi pe.
16 Mokoĩ kunhague re Salomão oikuaa potaague Haꞌe gui huvixaa py mokoĩ kunhague itavy rei vaꞌe ovaẽ vy opuꞌã okuapy henonde py.
17 Haꞌe kuery vaꞌe regua peteĩ aipoeꞌi ixupe: — Xeruvixa, kovaꞌe kunha vaꞌe reve ma peteĩ oo py ae roiko vaꞌe. Haꞌe py ae aikuavãꞌi xepiꞌa.
18 Kyrĩ vaꞌe aikuavã rire mboapy araa py ma kovaꞌe kunha vaꞌe voi oikuavãꞌi avi avaꞌi. Joa py roĩ vaꞌekue, neĩ peteĩve ma voi jipoi oo py roĩ jave, ore anhoꞌi ae roĩ haꞌe py.
19 Haꞌe gui pyávy ma kovaꞌe kunha vaꞌe piꞌaꞌi omano, hiꞌáry onheno oupy rive ramo.
20 Haꞌe gui pytũ mbyte xee nerembiguai ake teri ajupy jave haꞌe vaꞌe ovy vy xejyva áry gui xepiꞌaꞌi oguerova vy ojyva áry ju omonheno. Haꞌe rã opiꞌaꞌi omano vaꞌekue ma omonheno xejyva áry.
21 Koꞌẽ rai jave avy amokambu aguã teĩ xepiꞌaꞌi omano ma raꞌe merami. Haꞌe gui koꞌẽgue aikuaa pota rã haꞌe vaꞌe avaꞌi aikuavãꞌi vaꞌekueꞌỹ — heꞌi.
22 Haꞌe ramo amboae kunha vaꞌe aipoeꞌi: — Any, oikoveꞌi vaꞌe ma xepiꞌaꞌi ae, ndepiꞌaꞌi ae ma omano vaꞌekue. Haꞌe rã amboae ju ombovai: — Any, omano vaꞌekue ma ndepiꞌa, xepiꞌaꞌi ma oikove vaꞌe — heꞌi. Haꞌe rami ijayvu tema okuapy huvixa renonde py.
23 Haꞌe ramo huvixa aipoeꞌi: — Kovaꞌe kunha aipoeꞌi: “Kovaꞌe oikove vaꞌe ma xepiꞌa, haꞌe rã ndepiꞌa ma omanogue.” Haꞌe rã amboae ombovai vy “Any, omanogue ma ndepiꞌa, xepiꞌa ma oikove vaꞌe”, heꞌi.
24 Huvixa aipoeꞌive ju: — Peru peteĩ kyxe xevy — heꞌi ramo huvixaa py oguerua peteĩ kyxe.
25 Huvixa aipoeꞌi: — Pembojaꞌo avaꞌi oikove vaꞌe, haꞌe gui mbytekue pemeꞌẽ ꞌrã peteĩ kunha pe, haꞌe rã hovaikue ma amboae pe pemeꞌẽ — heꞌi.
26 Haꞌe rami rã avaꞌi oikove vaꞌe xy ijayvu huvixa pe, mbaꞌeta ixy ae vy oendu opiꞌa oayvua anho. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Xeruvixa, emeꞌẽ na amboae pe avaꞌi oikove vaꞌe. Ejuka uka eme teve. Haꞌe rã amboae kunha ma — Ndoikoi ꞌrã xepiꞌa, neĩ ndepiꞌa voi. Tombojaꞌoa — heꞌi.
27 Haꞌe ramo huvixa ombovai: — Pemeꞌẽ avaꞌi oikove vaꞌe kunha jypygua pe. Pejuka eme taꞌvy, mbaꞌeta pevaꞌe ma ixy ae — heꞌi.
28 Huvixa ijayvuague Israel kuery haꞌe javi oendu vy omboete ete okuapy, mbaꞌeta oikuaa okuapy hexe Nhanderuete guigua ꞌarandua oĩa, haꞌevea rami joguereko kuaa aguã.
1 Salomão rembiguai kuery yvatekueve rery oĩa Haꞌe gui Salomão opena oikovy Israel kuery haꞌe javi re.
2 Povaꞌe avakue ma hembiguai yvatekueve vaꞌe: yvateve ete vaꞌe ma Zadoque raꞌy Azarias.
3 Sisa raꞌy kuery Eliorefe haꞌe Aías ma kuaxia mboparaaty kuery. Mbaꞌemo oiko vaꞌekue ombopara vaꞌety ma Ailude raꞌy Josafá.
4 Joiada raꞌy Benaia ma xondaro kuery ruvixa. Zadoque haꞌe Abiatar ma sacerdote ikuai.
5 Haꞌe gui Natã raꞌy Azarias ma opena vaꞌety kuery ruvixa. Natã raꞌy Zabude ma mbaꞌemo re opena haꞌe huvixa irũ oiko.
6 Haꞌe gui Aisar ma mbaꞌemo re opena vaꞌety. Abda raꞌy Adonirão ma omombaꞌeapo nheaꞌãmby kuery rerekoa.
7 Salomão omoĩ doze avakue Israel kuery haꞌe javi re opena vaꞌerã, huvixa haꞌe hoo pygua kuery hoꞌu vaꞌerã ojoua rupi. Haꞌe kuery regua peteĩ-teĩ ma maꞌetỹa nhavõ ojou ꞌrã peteĩ jaxy reguarã.
8 Haꞌe kuery rery ma po rami: Ben-Hur ma Efraim yvyty rupi opena vaꞌe.
9 Ben-Dequer ma Macaz, Saalabim, Bete-Semes, Elom haꞌe Bete-Hanã rupi opena.
10 Ben-Hesede ma Arubote rupi opena. Haꞌe vaꞌe pegua ma Socó haꞌe Hefer yvy haꞌe javi avi.
11 Ben-Abinadabe ma opena Dor yvyꞌã haꞌe javi rupi. Taꞌyxy ma Salomão rajy Tafate.
12 Ailude raꞌy Baaná ma opena Taanaque, Megido haꞌe Bete-Seã haꞌe javi rupi. Haꞌe vaꞌe ma Zaretã katyꞌi rupi opyta Jezreel yvyꞌã guy katy, Bete-Seã guive Abel-Meolá peve, haꞌe Jocmeão tetã rovai peve.
13 Ben-Geder ma Ramote-Gileade rupi opena. Haꞌe vaꞌe ma Manassés raꞌy Jair rekoague Gileade re ikuai vaꞌe rupi opena. Opena avi Basã regua Argobe tetã oĩ vaꞌe re, haꞌe javi vy sessenta tetã ikorapa haꞌe hokẽ jokoa overa vaꞌe guigua vaꞌe meme.
14 Ido raꞌy Ainadabe ma Maanaim rupi opena.
15 Aimaás ma Naftali rupi opena. Haꞌe vaꞌe ma guaꞌyxyrã ogueraa peteĩ Salomão rajy, Basemate hery vaꞌe.
16 Husai raꞌy Baaná ma opena Aser haꞌe Bealote rupi.
17 Parua raꞌy Josafá ma Issacar rupi opena.
18 Elá raꞌy Simei ma Benjamim rupi opena.
19 Uri raꞌy Geber ma Gileade rupi opena amorreu kuery ruvixa Seom haꞌe Basã pygua huvixa Ogue yvykue re. Haꞌe vaꞌe yvy re peteĩꞌi anho oĩ opena vaꞌe.
20 Salomão openaa rupi oguerekopaague Judá haꞌe Israel kuery ma heta ikuai, yeꞌẽ yvýry ita kuꞌi ikuai vaꞌe rami heta. Okaru, oyꞌu haꞌe ovyꞌa okuapy.
21 Salomão ma amboae regua ikuai vaꞌe re opena avi, Eufrates yakã guive filisteu kuery yvy haꞌe Egito yvy peve. Haꞌe pygua kuery ma mbaꞌemo omeꞌẽ ꞌrã okuapy Salomão pe, ixupe ombaꞌeapo ꞌrã guive okuapy haꞌe oikovea pukukue re.
22 Koꞌẽ nhavõ Salomão peguarã omeꞌẽ ꞌrã okuapy trinta ryru trigo iporãve vaꞌe haꞌe sessenta ryru trigo mboae,
23 haꞌe gui dez vaka raꞌy ikyra vaꞌe, vinte vaka ikora pygua, haꞌe cem vexaꞌi, guaxu eteꞌi, guaxu puku, guaxu mirĩ haꞌe guyra ikyrakue reiꞌi vaꞌe.
24 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe yvy haꞌe javi rupi opena, haꞌe Eufrates yakã yvýry rupi Tifsa guive Gaza peve huvixa kuery ikuai vaꞌe re. Haꞌe gui ijyvy yvýry haꞌe javi rupi ma mbaꞌeve rei ndoikoi.
25 Haꞌe rami py Judá haꞌe Israel kuery ikuai porãꞌi. Salomão oikovea pukukue re peteĩ-teĩ oguapy ꞌrã okuapy ngoka py ae uva haꞌe figoꞌy ikuaia guy rupi, Dã guive Berseba peve.
26 Salomão oguereko avi quarenta mil kavaju oguy pygua karóxa reraarã, haꞌe gui imboguataa kuery ma doze mil.
27 Haꞌe gui tembiꞌu re opena vaꞌety kuery ojou ꞌrã okuapy peteĩ-teĩ jaxy reguarã, huvixa Salomão haꞌe i-mesa py ovaẽ vaꞌe pe rei, mbaꞌeve oata eꞌỹ aguã rami.
28 Mamo rã huvixa oĩa py ogueraa avi ꞌrã cevada haꞌe hiꞌygue kavaju kuery haꞌe kavaju porãgueve peguarã, ijayvuague rami vy ae.
29 Salomão ꞌarandua re ijayvua Salomão pe Nhanderuete omeꞌẽ avi hiꞌarandurã, opa mbaꞌe py oikuaa pota haꞌe mbaꞌemo oikuaapa rei aguã rami, yeꞌẽ rembe rupi ita kuꞌi ikuaia rami.
30 Kuaray oua katygua haꞌe Egito pygua kuery ꞌarandua gui voi Salomão hiꞌaranduve vaꞌe.
31 Avakue ikuai vaꞌe haꞌe javi gui hiꞌaranduve, ezraíta Etã gui voi, haꞌe gui Maol raꞌy kuery Hemã, Calcol haꞌe Darda gui voi. Haꞌe ramo hiꞌarandua oendupaa haꞌe javi regua ijyvýry ikuai vaꞌe rupi.
32 Omombeꞌu avi três mil ayvu ꞌarandu regua, haꞌe gui mil e cinco mboraeirã.
33 Omombeꞌu kuaa avi hogue vaꞌe haꞌe javi, yary Líbano re ikuai vaꞌe, hissopo kora áry henhoĩ vaꞌe guive. Omombeꞌu avi mymba kuery haꞌe guyra ikuai vaꞌe, yvy rupi otyryry vaꞌe haꞌe pira ikuai vaꞌe voi.
34 Haꞌe ramo haꞌe javi regua ou Salomão ꞌarandua oenduxe vy. Heta avi ou yvy regua huvixa kuery rembiguai Salomão ꞌarandua omombeꞌua rã oendu vaꞌekue.
1 Salomão-a py Tiro pygua huvixa Hirão voi ombou guembiguai kuery, mbaꞌeta oendu tuu rekovia Salomão ju huvixarã omoĩaague. Hirão ma Davi irũ ae oiko vaꞌekue.
2 Haꞌe ramo Hirão pe ju Salomão omondouka guembiguai kuery aipoeꞌi vaꞌerã:
3 “Reikuaa porã xeru Davi Senhor nguuete pegua oorã ojapo aguã ndaꞌeveiague, ngovaigua kuery reve jogueroꞌa riae ramo, ipoꞌakaa guýry Senhor haꞌe kuery omoĩmba eꞌỹa ja.
4 Haꞌe rã xevy pe ma Senhor Xeruete omeꞌẽ jovaive rupi orekuai porãꞌi aguã. Haꞌe vy ndoikoi orerovaiguarã, neĩ oremoangeko reiarã voi.
5 Haꞌe nunga rupi anhembopyꞌa peteĩ oo ajapo aguã Senhor Xeruete rery oĩ aguã, xeru Davi pe ijayvuague rami vy. Haꞌe vy aipoeꞌi vaꞌekue: ‘Nderekovia nderaꞌy amoĩ vaꞌerã vaꞌe ae ꞌrã ojapo oo xerery oĩ aguã’, heꞌi vaꞌekue.
6 Haꞌe nunga rupi ejaya na xevy yvyra yary Líbano yvy re ikuai vaꞌe. Xerembiguai kuery ma nerembiguai kuery reve avi ꞌrã ikuai, haꞌe gui haꞌe vaꞌe kuery ombaꞌeapoague repy xee ameꞌẽ ꞌrã ndeayvua rami ae. Mbaꞌeta reikuaa porã nerembiguai kuery Sidom pygua yvyra ojaya kuaa vaꞌe rami ete xerembiguai avakue regua peteĩve ndoikoi”, heꞌi.
7 Haꞌe rami Salomão ayvukue Hirão oendu vy ovyꞌa vaipa. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Taꞌimaꞌenduꞌa porãa Senhor re aỹ, mbaꞌeta Davi pe peteĩ taꞌy hiꞌarandu ete vaꞌe omeꞌẽ heta vaꞌe kuery re opena vaꞌerã — heꞌi.
8 Haꞌe rami vy Salomão oĩa py ju Hirão ombou guembiguai kuery aipoeꞌi vaꞌerã: “Aendu ma rejerure ukaague. Haꞌe rami vy reipotaa rami ajaya uka ꞌrã yvyra yary haꞌe cipreste.
9 Haꞌe vaꞌe ma Líbano yvy gui xerembiguai kuery ogueraa ꞌrã yeꞌẽ rembe peve. Haꞌe gui yeꞌẽ rupi ma xee aru rukapa ꞌrã ojokuapa vaꞌekue ndee rejopy aguã peve. Haꞌe gui haꞌe py ma ojorapa ju ꞌrã, haꞌe ndee ju reraa ukapa ꞌrã. Haꞌe gui ndee voi rejapo ꞌrã xee aipotaa rami, xero pygua kuery pe tembiꞌu remeꞌẽ vy”, heꞌi vaꞌerã.
10 Haꞌe rami py Salomão oipotaa rami vy ixupe Hirão ogueru ruka yvyra yary haꞌe cipreste.
11 Haꞌe gui Hirão pe ma Salomão omeꞌẽ vinte mil ryru trigo hoo pygua kuery rembiꞌurã, haꞌe vinte ryru azeite-rã oumbiri pyre. Haꞌe rami ojapo maꞌetỹa nhavõ.
12 Salomão pe Nhanderuete ijayvuague rami vy omeꞌẽ hiꞌarandurã. Haꞌe gui Hirão haꞌe Salomão reve peteĩ rami ikuai, jogueroayvuague rami vy.
13 , Israel kuery vaꞌe regua avakue ma Salomão omombaꞌeapo trinta mil.
14 Haꞌe vaꞌe kuery ma omondouka kuerei ꞌrã Líbano katy, jaxya nhavõ re dez mil ꞌrã oo. Peteĩ jaxya re ma ikuai ꞌrã Líbano re, haꞌe gui mokoĩ jaxya re ma ngoo rupi ꞌrã ikuai. Haꞌe kuery herekoa ma Adonirão.
15 Salomão oguereko avi oitenta mil mbaꞌemo reraaty kuery, haꞌe gui oitenta mil ju yvyty rupi ita mbovoa kuery.
16 Salomão rembiguai três mil e duzentos avi ikuai joe opena vaꞌety. Haꞌe vaꞌe kuery ma ombaꞌeapo vaꞌe kuery re opena vy ojapo uka ꞌrã mbaꞌemo.
17 Huvixa ogueru ruka ita tuvixakueve haꞌe iporãgueve vaꞌe, omoatyrõ mbyre guive ogueru ruka oo ytarã.
18 Salomão haꞌe Hirão rembiguai kuery ae imoatyrõarã ikuai, Gibal pygua kuery voi. Yvyra haꞌe ita omoatyrõ okuapy templo-rã ojapo aguã.
1 Egito yvy gui Israel kuery ojeꞌoipa rire ma quatrocentos maꞌetỹa py Salomão omboypy templo-rã ojapo aguã, Israel kuery re openaa py irundy maꞌetỹa py, mokoĩ jaxya zive ꞌepy vaꞌe re.
2 Haꞌe gui oo Senhor peguarã huvixa Salomão ojapo vaꞌekue puku-a ma vinte e sete metros vaꞌe, ipya ma nove, haꞌe yvatea ma treze raxaꞌi vaꞌe.
3 Haꞌe rã templo roka jaꞌoa renonde katy oĩ vaꞌe pya ma nove metros vaꞌe, henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe rami ae. Haꞌe rã ipuku-a katy ma quatro metros raxaꞌi.
4 Oo re omoĩ avi janela-rã opy katy oĩ vaꞌe gui oka katy ipoꞌiꞌiveꞌi vaꞌe.
5 Oo mbotya re oka katy rupi ma ojapo opy jaꞌorã yvatevea py, henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe haꞌe ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe yvýry rupi guive.
6 Pyrõa jypygua pya ma mokoĩ metros raxaꞌi, mokoĩa ma mboapy metros raiꞌi vaꞌe, haꞌe rã mboapya ma mboapy metros raxaꞌi vaꞌe, mbaꞌeta imbotya oka katygua haꞌe javi rupi ojapo pyrõa yta rendarã, imbotya ombokua eꞌỹ aguã.
7 Oorã ojapo ita imbovoaty py ae oguereko katu pyre py. Haꞌe rami vy oo ojapo okuapya py ndoiporuai martelo, haxa neĩ tembiporu ferro guigua ma voi, nombota-mbota nhenduai aguã haꞌe py.
8 Opy jaꞌo yvyĩve vaꞌe rokẽ ma kuaray puku-a katy oĩ, haꞌe tape pyrõ-pyrõaꞌi rupi nhaẽ ꞌrã mokoĩa haꞌe mboapya peve.
9 Haꞌe rami vy oo ojapove heravy ojapopa peve. Haꞌe vy oipyovãmba yvyrape yary guigua py.
10 Haꞌe gui oo re opy jaꞌo ojapo vaꞌekue yvatea ma mokoĩ metros raxaꞌi vaꞌe meme. Templo re ombojoapy yary guigua py ae.
11 Haꞌe gui ma Senhor oayvu ombou Salomão pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:
12 — Upe vaꞌe oo rejapo reikovy vaꞌe ma, xapyꞌa rei xeayvu aeja vaꞌekue rupi reiko ramo, haꞌe aipotaa rejapopa, ajapo uka vaꞌe rejapo avi vy haꞌe vaꞌe rupi anho ri reiko, haꞌe ramo ndevy pe ajapo ꞌrã nderu Davi pe xeayvuague.
13 Haꞌe rami vy aiko ꞌrã Israel kuery mbyte rupi, xevygua kuery naipytyvõ eꞌỹi ꞌrã guive.
14 Henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe re ijayvua Haꞌe rami py Salomão ojapopa oo.
15 Imbotya ma opy rupi ojaoꞌipa yvyrape yary guigua py. Opyrõa guive ijaoꞌia peve ojaoꞌipa yvyrape py, opy rupi. Haꞌe rã pyrõa ma ojaoꞌi yvyrape cipreste guigua py.
16 Haꞌe rami ae yvyrape yary guigua py ojaoꞌipa avi opy jaꞌoꞌi ijapy katy oĩ vaꞌe, nove metros ipya vaꞌe, pyrõa guive ijaoꞌia peve. Haꞌe vaꞌe opy jaꞌo ma henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌerã ojapo.
17 Templo ropy ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe puku-a ma dezoito metros vaꞌe.
18 Haꞌe gui yvyrape opy rupi omoꞌã mbyre ma ombojeguapa hyꞌa haꞌe yvoty raꞌangaa py. Yary guigua anho ojekuaa, ita ma neĩ peteĩ hendaꞌi py ma voi ndojekuaai.
19 Ijapy katy ma oguereko katu henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌerã, haꞌe vaꞌe py omoĩ aguã Senhor guexeve guarã ojapo vaꞌekue ryru.
20 Henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe puku-a ma nove metros, ipya haꞌe yvatea haꞌe rami ae avi nove metros vaꞌe meme. Ouro ete py onhovãmba, altar yary guigua voi ouro ete py onhovã avi.
21 Opy rupi voi Salomão onhovãmba ouro ete py. Henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe ropy rupi omoatã avi imoiny corrente ouro guigua, ouro py avi ojaoꞌi rire.
22 Haꞌe rami py ouro py meme onhovãmba opy rupi, altar henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe renonde py oĩ vaꞌe voi.
23 Henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe pyguarã ma yvyra oliveira gui ojapo avi mokoĩ anjo ipepo vaꞌe raꞌangaa. Peteĩ-teĩ yvatea ma irundy metros raxaꞌi meme.
24 Peteĩ-teĩ anjo pepo puku-a ma mokoĩ metros raxaꞌi. Haꞌe rami vy irundy metros raxaꞌi oĩ ipepo apy jovaive re.
25 Amboae anjo raꞌangaa ma haꞌekue rami ae ju yvatea irundy metros raxaꞌi vaꞌe avi. Mokoĩve tuvixaa ma joo rami eteꞌi.
26 Peteĩ anjo raꞌangaa yvatea ma irundy metros raxaꞌi, haꞌe rami ae amboae voi ramo.
27 Anjo raꞌangaa ma opy omoꞌã. Ipepo ma oipyo imoiny. Haꞌe gui peteĩ pepo ma ovaẽ oiny oo mbotya re, haꞌe rã amboae pepo ma oo mbotya mboae re ovaẽ oiny. Haꞌe rami vy opy mbyte rupi peve mokoĩve jovai gui opepo omovaẽ imoiny joe.
28 Haꞌe gui mokoĩve anjo raꞌangaa ombojupa ju ouro py.
29 Opy rupi haꞌe okẽ rupi ombojeguaague Oo mbotya opy haꞌe javi rupi ombojeguapa anjo ipepo vaꞌe raꞌangaa, pindo haꞌe yvoty ojepeꞌapa vaꞌe raꞌangaa py, opyve rupi haꞌe kyvõ rupi voi.
30 Pyrõa haꞌe javi rupi voi ombojupa ju ouro py, opyve rupi haꞌe kyvõ rupi voi.
31 Henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe rokẽrã ma ojapo yvyrape oliveira guigua gui. Haꞌe rã yvateve rupi guarã haꞌe ijytarã ma ojapo vy omboapyte rakua, peteĩ nhiruĩ ijapy vaꞌe oĩ aguã.
32 Okẽrã ma mokoĩ yvyrape oliveira guigua gui ojapo. Haꞌe vy ombojeguapa anjo ipepo vaꞌe, pindo haꞌe yvoty ojepeꞌapa vaꞌe raꞌangaa py. Haꞌe nunga haꞌe javi ouro py meme onhovã, pindo haꞌe anjo raꞌangaa guive.
33 Henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe oikeaty ytarã ma yvyra oliveira gui avi ojapo. Oikeaty ma ijapy irundy vaꞌerã ojapo.
34 Haꞌe vaꞌe okẽrã ma mokoĩ yvyrape cipreste guigua gui ojapo. Mokoĩve yvyrape ma ojerea oĩ vaꞌe meme.
35 Haꞌe vaꞌe ombojegua avi anjo, pindo haꞌe yvoty ojepeꞌapa vaꞌe raꞌangaa py, haꞌe vy onhovãmba ouro py, ombojeguaague rupi porã.
36 Haꞌe gui opy jaꞌo mbyte pygua rupi omoĩ avi ita ojaya pyre mboapy joꞌaa rupi, haꞌe gui peteĩ joꞌaa yvyra yary guigua.
37 Irundy maꞌetỹa py, mokoĩ jaxya zive ꞌepy re ma omoĩ oo Senhor pegua ytarã.
38 Haꞌe gui onze maꞌetỹa py, oito jaxya bul ꞌepy re, opa ete ma oo ojapoxeague rami, hexegua haꞌe javi. Haꞌe rami py sete maꞌetỹ ogueraa Salomão ojapopa aguã.
1 Salomão oo mboae ju ojapoveague Haꞌe gui Salomão ngoorã ojapo avi, treze maꞌetỹ ogueraa ojapopa aguã.
2 Ojapo avi oo Líbano kaꞌaguy regua guigua. Ipuku-a ma quarenta e cinco metros, ipya ma vinte e dois, haꞌe yvatea ma treze raxaꞌi. Ijytarã ma irundy ryxy rupi omoꞌã imoꞌamy yary guigua. Haꞌe gui ijyta hiꞌaĩ vaꞌe áry omoĩ ijaoꞌia ytarã, yary guigua meme ju.
3 Ijaoꞌia ma yary guigua. Opy jaꞌo ijyvýry rupigua ma quarenta e cinco ikuai. Peteĩ-teĩ opy yvate vaꞌe jaꞌo ma quinze oĩ. Haꞌe vaꞌe ma oyta re meme oĩ.
4 Janela ma oĩ avi mboapy ryxy rupi, mboapy ryxy-ryxy jovai rupi janela oĩ.
5 Okẽ haꞌe janela ikuai vaꞌe ma ijapy irundy vaꞌe meme, janela jova-jovai rupi oĩ vaꞌe haꞌe javi.
6 Haꞌe gui ma Salomão ojapo avi opy guaxurã ijyta reta vaꞌe. Ipuku-a ma vinte e dois metros, haꞌe rã ipya ma treze raxaꞌi. Hexeiꞌi rupi oĩ avi oike atyrã ijyta vaꞌe, ijaoꞌia reve.
7 Ojapo avi oo henda openaaty oĩ aguã. Haꞌe py ma mbaꞌemo re oikuaa pota ꞌrã. Haꞌe nunga rupi oikuaa potaaty ꞌea. Yary gui meme ojaoꞌipa, pyrõa guive ijaoꞌia peve.
8 Haꞌe rã ngoo oke atyrã ma ojapo oo henda openaaty oĩa rovai oka oĩ vaꞌe mbyte py, haꞌe vaꞌe rami guarã ae ojapo. Faraó rajy Salomão raꞌyxyrã ogueru vaꞌekue rorã avi ojapo, henda openaaty oĩa rami guarã ae ju.
9 Haꞌe vaꞌe oo haꞌe javi ma ita iporãve vaꞌe guigua, oaꞌãague rami ojaya pyre meme, oka katy haꞌe opy katy guarã ojaya pyre anho oiporu, yvy guive ijaoꞌia rembe peve, haꞌe oka katy rupi oka guaxu oĩ vaꞌe peve.
10 Haꞌe gui yvy re ijytarã omoĩ ita ovareve vaꞌe tuvixakueve, mboapy eꞌỹ vy irundy metros meme ipuku-a vaꞌe.
11 Haꞌe vaꞌe áry rupi ma ita ovarekueve oaꞌãague rupi ojaya pyre, yary voi.
12 Haꞌe gui oka guaxu yvýry rupi ma oĩ mboapy joꞌaa ita ojaya pyre, haꞌe irundya ma yary gui ombojoꞌa. Haꞌe ramigua ae avi oĩ Senhor pegua opy jaꞌo mbyte pygua, haꞌe oikeaty rupi voi.
13 Haꞌe gui ma huvixa Salomão omondouka guembiguai kuery Tiro tetã gui Hirão ogueru aguã.
14 Haꞌe vaꞌe ma kunha Naftali regua imeveꞌỹ vaꞌe piꞌa. Tuu ma ava Tiro pygua overa vaꞌe re ombaꞌeapo vaꞌekue. Hirão ma hiꞌarandu raxa haꞌe oikuaapa vaꞌe. Overa vaꞌe gui voi ojapo kuaapa vaꞌe. Haꞌe vaꞌe Salomão-a py ou ma vy ojapopa ojapo uka vaꞌe. Tiro pygua huvixa ma Hirão avi (5.1-12). Haꞌe rã apy omombeꞌu vaꞌe ma Hirão mboae, overa vaꞌe re ombaꞌeapo vaꞌe, huvixa eꞌỹ.
15 Ojapo avi mokoĩ oo ytarã overa vaꞌe guigua. Peteĩ-teĩ yvatea ma oito metros, haꞌe gui ixã cinco metros raxaꞌi vaꞌe ojerea rupi.
16 Overa vaꞌe gui ojapo avi mokoĩ ijyta áry guarã. Peteĩ-teĩ yvatea ma mokoĩ metros raxaꞌi.
17 Ijyta áry guarã ojapo vaꞌekue ma ombojegua corrente oipoka pyre py. Sete corrente ojapo peteĩ árygua reguarã, haꞌe sete avi ojapo amboae reguarã.
18 Ojapo avi yvyraꞌa raꞌangaa mokoĩ ryxy corrente oĩ vaꞌe áry rupi ombojegua vy ojaoꞌi aguã ijyta árygua rupi. Haꞌe rami ae avi ojapo amboae yta áry rupi.
19 Ijyta áry ojekuaa vaꞌe ma yvoty rami meme, oo henda oĩa vaꞌe py rami avi, mokoĩ metros vaꞌe meme.
20 Ijyta árygua re, yvoty katyꞌi, oipoka pyre py ombojeguaague rovaiꞌi rupi ma ikuai avi duzentos yvyraꞌa raꞌangaa. Haꞌe vaꞌe ma ijyvýry rupi omoĩ ryxy pyre, mokoĩve yta re.
21 Haꞌe gui ma ijytarã omopuꞌã imoꞌamy templo oikeaty py. Ijaxu eꞌỹa re omopuꞌã vaꞌekue ma omboery Jaquim, haꞌe rã ijaxua re omopuꞌã vaꞌekue ma omboery Boaz. Tery Jaquim ma “Imoĩ atãa” ꞌea, haꞌe rã Boaz ma “Imombaraetea” ꞌea, Nhanderuete re imaꞌenduꞌaa rupi omboery vy.
22 Ijyta árygua ma yvoty rami ojekuaa. Haꞌe rami py ojapopa ijytarã.
23 Overa vaꞌe ryku gui yy mbotyarã ojapoague Haꞌe gui overa vaꞌe ryku gui ojapo avi peteĩ yy mbotyarã. Haꞌe vaꞌe ma ojere rei vaꞌe, irundy metros raxaꞌi ipya vaꞌe, haꞌe rã yvatea ma mokoĩ metros raxaꞌi. Haꞌe gui ijyke rupi ixã treze metros raxaꞌi vaꞌe oaꞌãa vaꞌe.
24 Iguýry rupi ma omoĩ hyꞌakua raꞌangaa, meio metro nhavõ re dez taꞌangaa omoĩ. Mokoĩ ryxy omoĩ, hyꞌa guaxu reve jojavi ojapo avi.
25 Yy mbotya ma doze vaka raꞌangaa áry oĩ. Mboapy ma kuaray ijapuꞌaꞌia katy hiꞌaĩ, mboapy ma kuaray oikea katy, mboapy ma kuaray puku-a katy, haꞌe mboapy ma kuaray oua katy hiꞌaĩ. Haꞌe vaꞌe kuery áry ae oĩ hyꞌa guaxu. Haꞌe rã hevi ma mbyte katy meme ovaẽ oiny.
26 Ipo guaxu-a ma irundy kuã oĩa rami. Ijyvýrykue ma karo rami hembe vaꞌe, yvoty rami ojekuaa. Yy henyẽa ma quarenta mil litros rivyvyi vaꞌe.
27 Overa vaꞌe gui ojapo avi dez ryru rendarã. Peteĩ-teĩ ipuku-a haꞌe ipya ma mokoĩ metros raiꞌi, haꞌe rã yvatea ma peteĩ metro raxaꞌi.
28 Po rami ma hendarã ojapo: hexe oĩ imbotya, ijyta reve.
29 Haꞌe vaꞌe re ma oĩ guary, vaka haꞌe anjo ipepo vaꞌe raꞌangaa. Ijyta re guary haꞌe vaka raꞌangaa ikuai vaꞌe áry haꞌe iguýry ma ombojegua avi.
30 Peteĩ-teĩ henda ma iruéra irundy vaꞌe overa vaꞌe guigua meme. Iruéraꞌy voi overa vaꞌe guigua. Ipy irundy vaꞌe áry ma oĩ yryru ytarã mbaꞌemo ryku gui ojapo pyre. Haꞌe vaꞌe yvýry ombojegua.
31 Hiꞌáry oĩ avi ijyta ojere vaꞌe. Haꞌe vaꞌe yvatea ma meio metro. Hiꞌyvypy hoꞌamy vaꞌe yta ma ojere rei vaꞌe. Ipya ma meio metro raxa. Hexe oĩ avi ijeguarã. Imbotya ma ijapy irundy vaꞌe, ojere rei eꞌỹ vaꞌe.
32 Iruéra irundy vaꞌe ma imbotya guy rupi ikuai. Hiꞌy ma henda regua ae oĩ. Peteĩ-teĩ ruéra yvatea ma meio metro raxaꞌi.
33 Iruéra ma karóxa regua ramigua meme. Hiꞌy, ijyvýry rupigua, raios, haꞌe mbyte regua voi ma overa vaꞌe ryku guigua meme.
34 Peteĩ-teĩ hyru renda re, ijapy irundyve re oĩ hendarã. Haꞌe vaꞌe voi hexegua ae oĩ.
35 Peteĩ-teĩ hyru renda áry re oĩ peteĩ ojere vaꞌe peteĩ po yvatea vaꞌe. Henda áry rupi mbaꞌemo yta haꞌe imbotya ikuai vaꞌe ma hexegua ae oĩ.
36 Hexegua ijyta haꞌe imbotya ikuai vaꞌe re ma ojapo anjo, guary haꞌe pindo raꞌangaa. Peteĩ-teĩ oĩ aguã haꞌevea py ae. Ijyvýry rupi oĩ avi ijeguarã.
37 Haꞌe rami vy ojapo dez hyru rendarã. Peteĩ-teĩ ma overa vaꞌe ryku guigua, joo rami meme tuvixa haꞌe ojekuaa oiny vaꞌe voi.
38 Haꞌe gui ojapo avi dez hyꞌa overa vaꞌe guigua. Peteĩ-teĩ ma oitocentos litros raxaꞌi vaꞌe. Peteĩ-teĩ pya ma mokoĩ metros raiꞌi. Dez hyru renda ikuai vaꞌe peteĩ-teĩ áry ma oĩ peteĩ hyꞌa.
39 Haꞌe gui peteĩ nhiruĩ henda omoĩ opyve katy jaiporu kuaa regua re, haꞌe rã peteĩ nhiruĩ mboae ma jaiporu kuaa eꞌỹa re omoĩ. Haꞌe rã hyꞌa guaxu ma omoĩ jaiporu kuaa regua re, kuaray puku-a haꞌe oua katy rami.
40 Haꞌe vaꞌe rire ma Hirão ojapo avi oja guaxu, mbaꞌemo reraa haꞌe hyꞌa. Haꞌe rami py ojapopa Senhor pegua opy guarã huvixa Salomão ojapo uka vaꞌekue.
41 Haꞌe vaꞌe ma mokoĩ oo ytarã, mokoĩ ojere vaꞌe oo yta áry oĩ vaꞌerã, mokoĩ oipoka pyre mokoĩ ijyta árygua reguarã,
42 quatrocentos yvyraꞌa raꞌangaa mokoĩ oipoka pyre reve guarã, haꞌe rami vy peteĩ-teĩ oipoka pyre re mokoĩ ryxy omoĩ yvyraꞌa raꞌangaa, ombojegua aguã mokoĩ oo yta árygua,
43 dez hyru rendarã, haꞌe hiꞌáry dez hyꞌa oĩ vaꞌerã,
44 hyꞌa guaxu, haꞌe iguýry doze vaka raꞌangaa hiꞌaĩ vaꞌerã,
45 oja guaxu, mbaꞌemo reraa, hyꞌa mboae, haꞌe vaꞌe tembiporu haꞌe javi Hirão ojapo huvixa Salomão pe, Senhor pegua opy guarã. Haꞌe javive ma overa vaꞌe guigua omoexakã mbyre meme.
46 Haꞌe nungarã ma huvixa ojapo ukapa Jordão yakã yvýry mbaꞌemo omboyku vy yapo porã reia áry, Sucote haꞌe Zaretã mbyte.
47 Haꞌe nunga heta raxa ramo Salomão ndopeja ukai. Haꞌe rami vy ndoikuaa porã potai overa vaꞌe guigua poyia re.
48 Salomão ojapo uka avi tembiporu Senhor pegua henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe reguarã: altar ouro guigua, ouro guigua mesa hiꞌáry mbojape Senhor renonde omoĩa aguã,
49 tataendyꞌy ouro eteꞌi guigua, peteĩ nhiruĩ ijaxu eꞌỹa re, haꞌe peteĩ nhiruĩ ju ijaxua re omoĩa vaꞌerã henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe rexei. Yvoty raꞌangaa, tataendyrã haꞌe tata mboguea ma ouro guigua meme.
50 Haꞌe gui hyꞌaꞌi, tapyĩ araa, hyꞌa, heakuã porã vaꞌe ryrurã, tapyĩ ryrurã, ouro eteꞌi guigua meme. Haꞌe gui henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe haꞌe templo ropy henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe rokẽ ma ouro guigua meme ojapo.
51 Haꞌe rami py huvixa Salomão ojapo ukapa oo Senhor peguarã. Salomão ogueru avi mbaꞌemo nguu Davi omboaxa ma voi vaꞌekue: prata, ouro haꞌe tembiporu haꞌe javi omoĩmba Senhor pegua oo re mbaꞌemo hepyve vaꞌe reve.
1 Haꞌe gui Salomão omboatypa Israel regua nhomongeta vaꞌety kuery, peteĩ-teĩ regua akã ikuai vaꞌe haꞌe Israel regua yvatekueve. Guenonde py omboaty Jerusalém py ae, tetã Davi rekoague Sião vaꞌe gui templo katy oguerova aguã Senhor guexeve guarã ojapo vaꞌekue ryru.
2 Haꞌe ramo avakue Israel regua haꞌe javi onhemboatypa okuapy huvixa Salomão-a py. Ngaru ojapoa py ijaty sete jaxya etanim ꞌepy vaꞌe py.
3 Israel regua nhomongeta vaꞌety kuery oupa ramo sacerdote kuery oupi heravy Senhor ayvu ryru.
4 Haꞌe vy yvyꞌã katy oguerova heravy oguy nhemboaty oĩaty reve haꞌe tembiporu ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe haꞌe py ikuai vaꞌekue haꞌe javi. Sacerdote haꞌe levita kuery ae ogueraa.
5 Haꞌe rã huvixa Salomão haꞌe Israel kuery onhemboaty vaꞌekue haꞌe javi reve ma hyru renonde rupi ojeꞌoi. Vexaꞌi haꞌe vaka ojuka ojeꞌoivy. Mymba kuery heta raxa ramo oipapaa aguã voi ndaꞌevei.
6 Haꞌe gui Senhor guexeve guarã ojapo vaꞌekue ryru ma sacerdote kuery omoĩ okuapy oĩ aguã py ae, templo ropyve henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe py, henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe py ae, anjo raꞌangaa ikuai vaꞌe pepo guy rupi.
7 Mbaꞌeta anjo pepo ma oipyo imoiny hyru itui aguã áry rupi. Haꞌe rami vy yvate rupi ojaoꞌi hyru haꞌe yvyra poꞌiꞌi hiꞌyrã ikuai vaꞌe.
8 Yvyra poꞌiꞌi ipuku ete ramo henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe gui ojekuaa henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe rexeiꞌi, vaꞌeri oka katy gui ma ndojekuaai. Haꞌe py ma itui aỹ peve.
9 Haꞌe gui ayvu ryru py ma mbaꞌeve ndaꞌipoi Horebe py Moisés itape omoĩ vaꞌekue eꞌỹ vy. Egito yvy gui Israel kuery ojeꞌoipa jave py haꞌe kuery reve guexeve guarã Senhor ojapo vaꞌekue.
10 Haꞌe gui henda ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe gui sacerdote kuery oẽ ju ramove peteĩ arai ou vy omonyẽ Senhor pegua opy rupi.
11 Haꞌe ramo sacerdote kuery ndaꞌevei haꞌe py ombaꞌeapove aguã, mbaꞌeta arai rupi Senhor guigua rexakã ojekuaa vaꞌe omonyẽ ixupegua opy rupi.
12 Haꞌe gui Salomão aipoeꞌi: — Senhor aipoeꞌi vaꞌekue pytũa mbyte oĩ aguã re.
13 Haꞌe rami rã anhetẽ ete xee ajapo peteĩ oo porã, peteĩ henda rakaꞌe rã peve reiko aguã — heꞌi. Nhanderuete Moisés reve ijayvu jave aipoeꞌi vaꞌekue arai pytũa py oĩ aguã, heta vaꞌe kuery ijayvua oendu teĩ oexa eꞌỹ aguã . Haꞌekue rami ae avi templo ropy henda ikyꞌa eꞌỹ ete vaꞌe py Senhor pegua hyru oĩa py ma pytũ rei, janela noĩ, haꞌe oikeaty onhemboty ramo, ajukue hokẽrã omoĩ mbyre Jesus omano jave omondoroa peve .
14 Haꞌe gui huvixa ojere vy ogueroayvu porã Israel kuery onhemboaty vaꞌekue haꞌe javi, opuꞌãmba teri okuapy reve.
15 Haꞌe vy aipoeꞌi: — Taꞌimaꞌenduꞌa porãa Senhor Israel kuery ruete re, mbaꞌeta xeru rãgueꞌi Davi pe ijayvuague ojapopa ma opoꞌakaa rupi. Haꞌe vy aipoeꞌi vaꞌekue:
16 “Egito yvy gui xevygua kuery Israel regua aipeꞌapa ára guive, Israel kuery ikuaia tetã neĩ peteĩve ndaiporavoi haꞌe py peteĩ oo rejapo aguã xerery oĩ aguã. Haꞌe rami teĩ aiporavo Davi xevygua Israel kuery ruvixarã”, heꞌi vaꞌekue.
17 Haꞌe rami avi xeru Davi opyꞌa re omoĩ peteĩ oo Senhor Israel kuery ruete rery oĩ atyrã ojapo aguã.
18 Haꞌe rami teĩ xeru Davi pe Senhor aipoeꞌi: “Peteĩ oo xerery oĩ atyrã rejapoxea py haꞌevea rami ndepyꞌa re remoĩ haꞌe rami aguã.
19 Haꞌe rami teĩ ndee eꞌỹ ꞌrã oo rejapo, haꞌe rã nderaꞌy ndegui oiko vaꞌekue ae ꞌrã ojapo xerery oĩ atyrã”, heꞌi rakaꞌe.
20 Haꞌe rami rire Senhor ojapopa ma ijayvuague, mbaꞌeta xeru Davi rekovia xee aĩ vy aguapy ma ainy tenda Israel kuery re openaaty áry, Senhor ijayvuague rami vy. Haꞌe rami vy ajapo ma oo Senhor Israel kuery ruete rery oĩ atyrã.
21 Haꞌe py ajapo avi ijayvu ryru oĩ aguã. Haꞌe vaꞌe py oĩ itape nhaneramoĩ kuery reve Egito yvy gui Senhor oipeꞌa jave guexeve guarã ojapo vaꞌekue oĩa.
22 Haꞌe gui Salomão ma Israel kuery haꞌe javi oexaa py Senhor pegua altar renonde py oĩ. Haꞌe vy yva katy opo oupi reve
23 aipoeꞌi: — Senhor Israel kuery ruete, ndoikoi amboae ndee rami guarã ete yva re neĩ yva guy yvy re voi, mbaꞌeta nerembiguai kuery opyꞌa haꞌe javi py nerenonde rupi ikuai vaꞌe ndee rereko ꞌrã ndereve guarã rejapo vaꞌekue rami, haꞌe remboaxya rupi.
24 Mbaꞌeta rejapo ae ma nerembiguai xeru Davi pe ndeayvuague. Ndee ae ndeayvu rire ndepoꞌakaa rupi rejapo ma, aỹ roexaa rami ae.
25 Haꞌe gui aỹ Senhor Israel kuery ruete, ejapopa ke nerembiguai xeru Davi pe ndeayvuague. Haꞌe vy aipoꞌre vaꞌekue: “Xerenonde ndoatai ꞌrã nderekovia tenda Israel kuery re openaaty áry oguapy oiny vaꞌerã, xapyꞌa rei xerenonde rupi nderaꞌy kuery voi ndee reikoague rami ikuai aguã omoĩ porã ramo”, ꞌre vaꞌekue.
26 Haꞌe gui aỹ Israel kuery ruete, tojeupity nerembiguai xeru Davi pe ndeayvuague.
27 — Haꞌe rami avi haꞌeve ꞌrã ri ndaꞌu Oreruete yvy re reiko aguã? Maꞌẽ, mbaꞌeta yva neĩ yva yvatevea rupi peve voi nandejai ꞌrã, haꞌe vy kovaꞌe oo xee ajapo vaꞌekue py katuve ma ndaꞌevei ꞌrã.
28 Haꞌe rami avi Senhor Xeruete, endu pota ke xee nerembiguai anhemboꞌe vy ajerurea re, rendu aguã aỹ nerenonde xee nerembiguai ajapukai reve anhemboꞌea.
29 Haꞌe rami vy ara py haꞌe pyávy kovaꞌe oo re remaꞌẽ riae aguã, haꞌe kovaꞌe henda “Haꞌe py ꞌrã xerery oĩ”, ꞌreague re, kovaꞌe henda py nerembiguai onhemboꞌe oinya rendu aguã.
30 Haꞌe gui aỹ, endu nerembiguai haꞌe Israel kuery haꞌe javi kovaꞌe henda py rojapukai rokuapya. Endu ke yva re neꞌamba py reĩa gui. Endu haꞌe oreperdoa guive.
31 — Xapyꞌa rei amongue oirũ pe otekoavy ramo haꞌekue re omboayvua ramo ou vy kovaꞌe ndevygua opy altar oĩ vaꞌe renonde py oura ramo
32 endu ke yva re reĩa gui, haꞌe embovai. Eikuaa pota nerembiguai kuery re. Haꞌe rami vy embopaga ojejavy vaꞌekue, hexe ae ojeapa aguã ojapo vaiague. Haꞌe rã haꞌevea rami oiko vaꞌe ma emboeko porã, haꞌevea rami oikoa repy remeꞌẽ vy.
33 — Haꞌe gui xapyꞌa rei ndevygua Israel kuery ndevy ojejavy rire ngovaigua kuery renonde rupi hoꞌapa ma vy ndevy ju ojeko rerova ꞌrã okuapy. Haꞌe vy nderery rupi ojapukai vy kovaꞌe oo py ndevy onhemboꞌe haꞌe ojerure ramo
34 endu ke yva re reĩa gui, haꞌe vy eperdoapa ndevygua Israel kuery ojejavyague. Haꞌe gui ejapo ju yvy tuu kuery pe remeꞌẽ vaꞌekue katy ojevy aguã rami.
35 — Haꞌe gui xapyꞌa rei nderovai heta vaꞌe kuery ojejavypa rire yva rembotypa ꞌrã ndaꞌokyvei aguã rami, haꞌe gui kovaꞌe henda py onhemboꞌe okuapy vy nderery rupi ojapukai ꞌrã, haꞌe remoingo axy rire ojejavypaa gui ojeko rerova ramo
36 endu ke yva re reĩa gui, haꞌe vy eperdoapa nerembiguai kuery, ndevygua Israel kuery ojejavyague. Emboꞌe ju tape porã rupi ikuai aguã, haꞌe gui embou oky yvy ndevygua kuery ikuai aguã remeꞌẽ vaꞌekue áry.
37 — Haꞌe gui xapyꞌa rei kovaꞌe yvy re oiko ꞌrã karuai eꞌỹ vy mbaꞌeaxy vaikue, haꞌeꞌỹ vy huꞌũmbaa, hatãmba reia, eꞌỹ vy tuku karu haꞌe apeꞌi okaru vaꞌe, xapyꞌa rei hovaigua kuery ojokopa ꞌrã haꞌe kuery retã, haꞌeꞌỹ vy oiko ꞌrã ai vaikue eꞌỹ vy mbaꞌeaxy vaꞌe rei,
38 haꞌe gui xapyꞌa rei mavaꞌe rã rei onhemboꞌe vy ojerure ꞌrã, haꞌeꞌỹ vy ndevygua Israel kuery haꞌe javi ꞌrã ojerure okuapy, peteĩ-teĩ opyꞌa raxya oikuaa vy kovaꞌe oo oĩa katy opo omoĩ ramo
39 endu ke yva re neꞌamba py reĩa gui, haꞌe vy eperdoa. Ejapo, haꞌe vy emeꞌẽ peteĩ-teĩ pe oikoague repy, haꞌe kuery pyꞌa re oĩ vaꞌe reikuaapa vaꞌe vy, mbaꞌeta ndee anhoꞌi pavẽ pyꞌa regua oikuaa vaꞌe reiko.
40 Haꞌe ramo nerenonde haꞌe kuery ojererokyje aguã, oreru kuery yvyrã remeꞌẽ vaꞌekue re ikuaia pukukue re.
41 — Haꞌe gui amboae regua voi, ndevygua Israel kuery regua eꞌỹ ikuai vaꞌeri oyvy mombyrya gui ou avi ꞌrã nderery rupi ikuai aguã,
42 (mbaꞌeta haꞌe kuery voi oendu ꞌrã nderery yvateve vaꞌe omombeꞌua rã, haꞌe ndejyva reupi vy ndepoꞌakaa rexa ukaague), haꞌe gui haꞌe kuery onhemboꞌe avi ꞌrã kovaꞌe oo oĩa katy omaꞌẽ reve,
43 haꞌe ramo endu ke yva re neꞌamba py reĩa gui, haꞌe ejapopa amboae regua kuery ndevy ojerurea, haꞌe rami vy yvy regua haꞌe javi nderery oikuaa aguã, ndevygua Israel kuery rami haꞌe kuery voi nerenonde ojererokyjea rupi ikuai aguã, haꞌe oikuaapa aguã kovaꞌe oo xee ajapo vaꞌekue py nderery remoĩague.
44 — Haꞌe gui xapyꞌa rei ndevygua kuery ojeꞌoi ꞌrã ngovaigua kuery reve joe opuꞌã aguã katy, haꞌe gui tape rupi remondoukaa py onhemboꞌe ꞌrã ndevy pe Senhor, kovaꞌe tetã reiporavo vaꞌekue haꞌe kovaꞌe oo nderery oĩ atyrã rejapo uka vaꞌekue katy omaꞌẽ ramo
45 endu ke yva re reĩa gui onhemboꞌe vy ojerure okuapya, haꞌe ejapo haꞌevea rami.
46 — Xapyꞌa rei ma haꞌe kuery ojejavy ꞌrã nderovai (mbaꞌeta jipoi ojejavy eꞌỹ vaꞌerã), haꞌe ramo haꞌe kuery rovai ndepoxy vy remboaxapa ꞌrã hovaigua kuery po py, haꞌe kuery guekoa katy ogueraapa aguã escravo-rã, mombyry eꞌỹ vy haꞌeꞌi rupi teĩ ae ma.
47 Haꞌe gui yvy mamo rã rei escravo-rã ogueraa ague re ikuaia py xapyꞌa rei haꞌe kuery onhemboaxy vy ojeko rerova ꞌrã, haꞌe yvy escravo ikuaia py ae ndevy ojerure vy aipoeꞌi ꞌrã okuapy: “Rojejavypa, teko vai rupi anho orekuai vaꞌekue”, heꞌi ꞌrã okuapy.
48 Haꞌe rami vy xapyꞌa rei ndevy guarã ju ojeko rerova ꞌrã opyꞌa haꞌe onheꞌẽ haꞌe javi py, yvy hovaigua kuery escravo-rã ogueraa ague py ae, haꞌe vy ndevy onhemboꞌe ꞌrã okuapy oyvyrã tuu kuery pe remeꞌẽ vaꞌekue katy omaꞌẽ reve, kovaꞌe tetã haꞌe kovaꞌe oo nderery oĩ atyrã ajapo vaꞌekue katy voi.
49 Haꞌe ramo endu ke yva re neꞌamba py reĩa gui haꞌe kuery onhemboꞌe vy ojerure okuapya, haꞌe ejapo haꞌevea rami.
50 Eperdoa ndevygua kuery ndevy ojejavyague, nderovai rupi opa mbaꞌe py ojapo vai rã. Ejapo escravo-rã heraare kuery omboaxy aguã rami.
51 Mbaꞌeta ndevygua kuery ma ndevy guarã ae Egito yvy gui reipeꞌa vaꞌekue, tata rupa ferro guigua mbyte py ojexavaia gui.
52 Haꞌe rami vy eikuaa pota riae nerembiguai haꞌe ndevygua Israel kuery ojerure okuapya re, opa mbaꞌe re ndevy ojapukai rã rendu aguã.
53 Mbaꞌeta Senhor xeruete, ndee ma kovaꞌe yvy regua haꞌe javi mbyte gui reipeꞌapa rakaꞌe ore ndevygua kuery ae orekuai aguã, Egito yvy gui oreru kuery reipeꞌapa jave nerembiguai Moisés rupi ndeayvuague rami vy — heꞌi.
54 Salomão heta vaꞌe kuery ogueroayvu porãague Haꞌe gui Salomão opa ma Senhor pe onhemboꞌe haꞌe ojerure rire, guenapyꞌã re oĩ reve yvate katy opo oupi oinya gui opuꞌã ju Senhor pegua altar oĩ vaꞌe renonde gui.
55 Opuꞌã hoꞌamy vy ogueroayvu porã Israel kuery ijaty okuapy vaꞌe haꞌe javi. Haꞌe vy ijayvu atã reve aipoeꞌi:
56 — Taꞌimaꞌenduꞌa porãa Senhor re, ojeupegua Israel kuery pe opytuꞌu aguã omeꞌẽ rire ijayvuague haꞌe javi rami vy. Nhanemoingo porã aguã re guembiguai Moisés rupi ijayvuague neĩ peteĩꞌi ayvu nomboaxa rivei.
57 Haꞌe gui Senhor Nhanderuete toiko riae peẽ kuery reve, nhaneramoĩ kuery reve oikoague rami ae. Tanhanepytyvõ eꞌỹ eme, tanhandereja eme guive,
58 nhanekuraxõ tomombyta ojeupe guarã ae, ixuguigua tape haꞌe javi rupi nhandekuai aguã, haꞌe jajapopa aguã ojapo uka vaꞌekue, ijayvuague haꞌe oipotaa nhanderu kuery pe omombeꞌu vaꞌekue.
59 Tove po rami xeayvu vy Senhor renonde rupi ajerurea toĩ riae Senhor Nhanderuete renonde py, ara py haꞌe pyávy, haꞌe rami vy guembiguai haꞌe ojeupegua Israel kuery oepy kuerei aguã, koꞌẽ nhavõ nhaikotevẽa rami,
60 yvy regua haꞌe javi oikuaa aguã Senhor ae Nhanderuete oikoa, haꞌe amboae ndoikoia.
61 Tove penekuraxõ py Senhor Nhanderuete pegua ete tapendekuai, haꞌe ijayvuague rupi anho peiko haꞌe ojapo uka vaꞌekue pejapopa aguã, aỹ pejapoa rami ae — heꞌi.
62 Haꞌe gui huvixa haꞌe Israel kuery hexeve ikuai vaꞌe haꞌe javi ma mymba kuery omeꞌẽ okuapy Senhor renonde.
63 Salomão ma Senhor reve peteĩ rami ju ikuaia reguarã omeꞌẽ avi vinte e dois mil vaka haꞌe cento e vinte mil vexaꞌi kuery. Haꞌe rami py huvixa haꞌe Israel kuery haꞌe javi reve Senhor pegua oo omboaxa okuapy ipo py.
64 Haꞌe vaꞌe árave huvixa omboaxa avi oka Senhor pegua oo rexei oĩ vaꞌe. Mbaꞌeta haꞌe py ae omeꞌẽ mymba oapy reve, haꞌe hexeve peteĩ rami ikuai aguã regua kyrakue. Mbaꞌeta altar overa vaꞌe guigua Senhor renonde oĩ vaꞌe ma kyrĩꞌi ete rã noĩmba reguai mymba oapy reve omeꞌẽ vaꞌe, mbaꞌemo aju guigua haꞌe hexeve peteĩ rami ikuai aguã regua kyrakue oapy vaꞌe.
65 Haꞌe vaꞌe jave ae avi Salomão ojapo ngaru oguyꞌi py ikuai aguã Israel kuery haꞌe javi reve. Ngaru oguyꞌi py ikuai aguã regua ma haꞌe kuery rekorã Moisés rupi oeja pyre (Levítico 23.33-36; Deuteronômio 16.13-15). Heta ete ijaty okuapy Senhor Nhanderuete renonde py, Hamate tekoa py nhavaẽaꞌi haꞌe Egito yakã katyꞌi gui ou vaꞌekue. Sete ára rire sete ára re ju, haꞌe javi vy catorze ára re ikuai.
66 Ngaru oikoa py oito araa py ma omondoukapa heta vaꞌe kuery, haꞌe rã haꞌe kuery ju ogueroayvu porã okuapy nguvixa. Haꞌe gui mae ma ojeꞌoipa ju ngoo katy, ovyꞌa ete haꞌe opyꞌa py oguerovyꞌa reve opa mbaꞌe py Senhor guembiguai Davi pe ojapoague, haꞌe ojeupegua Israel kuery pe guive.
1 Haꞌe gui huvixa Salomão ojapopa ma oo Senhor peguarã, ngoorã haꞌe opa mbaꞌe onhembopyꞌaa rami ojapoxe vaꞌekue voi.
2 Haꞌe ramo peteĩgue ju ixupe Senhor ojexa uka, Gibeão py ojexa ukaague rami.
3 Haꞌe vy Senhor aipoeꞌi: — Xee aendu ae ma xerenonde py renhemboꞌe vy rejerurea. Haꞌe rami vy xee ajapo oo rejapo vaꞌekue ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe oĩ aguã rami, haꞌe py xerery amoĩ aguã rakaꞌe rã peve guarã. Haꞌe vaꞌe re amaꞌẽ vy xepyꞌa py xemaꞌenduꞌa riae ꞌrã ára nhavõ.
4 Haꞌe gui xapyꞌa rei xerenonde rupi nderu Davi oikoague rami ndee voi reiko ramo, ndepyꞌa haꞌe javi py anhetẽ ete rupi ae ri reiko vy ajapo uka vaꞌekue, xeayvuague haꞌe aipotaa haꞌe javi rejapopa ramo,
5 haꞌe ramo rakaꞌe rã peve guarã amoĩ atã ꞌrã nderu Davi pe xeayvuague, hamymino kuery vaꞌe regua amoingo riae ꞌrã xevygua Israel kuery re opena vaꞌerã. Ixupe aipoaꞌe vaꞌekue: “Nderekovia ndoiko eꞌỹi ꞌrã tenda Israel kuery re openaaty áry oguapy oiny vaꞌerã”, haꞌe vaꞌekue.
6 Haꞌe gui xapyꞌa rei peẽ haꞌe penderaꞌy kuery marã rami vy xegui pejepeꞌa vy ajapo uka vaꞌekue haꞌe xeayvuague ndapejapovei vy peo ꞌrã tuuete kuery mboae re, haꞌe kuery pembojeroviaa rupi,
7 haꞌe rami ri ramo xee aipeꞌapa ꞌrã Israel kuery ijyvyrã ameꞌẽ vaꞌekue gui, haꞌe kovaꞌe oo xerery oĩ atyrã aikyꞌaꞌopa vaꞌekue voi mombyry amombopa ꞌrã xerenonde gui. Haꞌe rami rire Israel kuery ikuai ꞌrã yvy regua kuery ojojai rei vy ijayvu rei okuapy aguã rami.
8 Kovaꞌe oo ma aỹ omboeteave teĩ haꞌe vaꞌe jave py oĩague rupi oaxa vaꞌe kuery oexa vy onhemondyipa ꞌrã. Haꞌe vy otuvy nheꞌẽ haꞌe aipoeꞌi ꞌrã: “Mbaꞌe re tu Senhor guĩ rami ete ri ombovaipa uka kovaꞌe yvy haꞌe kovaꞌe oo?” heꞌi ꞌrã okuapy.
9 Haꞌe rã ombovaia ꞌrã: “Haꞌe rami ete ombovaipa uka mbaꞌeta haꞌe kuery oejapa rire Senhor nguuete Egito yvy gui tuu kuery oipeꞌa vaꞌekue, haꞌe tuuete mboae pe ju ova vy omboete haꞌe ombojerovia okuapy ramo. Haꞌe nunga rupi ae rima haꞌe kuery áry Senhor ombou rakaꞌe guĩ rami ete ojexavai aguã”, ꞌea ꞌrã.
10 Vinte maꞌetỹa py mae ma Salomão ojapopa mokoĩ oo, Senhor peguarã haꞌe ojeupe guarã guive.
11 Haꞌe Salomão oipotaa rami ixupe Tiro pygua huvixa Hirão ma ombou yvyra yary haꞌe cipreste guigua, ouro guive. Haꞌe gui Hirão pe ju Salomão omboaxa vinte tetã Galiléia yvy regua.
12 Haꞌe ramo guetã Tiro gui Hirão oo oexa aguã tetã Salomão omboaxa vaꞌekue, teĩ ndojou porãi.
13 Haꞌe rami vy aipoeꞌi ixupe: — Xeryvy, kovaꞌe tetã ae ma nhiꞌã xevy remboaxa vaꞌekue? — heꞌi. Haꞌe rami vy omboery Cabul yvy, aỹ peve guarã. Tery Cabul ma “Mbaꞌeverã ndovarei vaꞌe” ꞌea. Haꞌe rami omboery ndojou porãi vy.
14 Hirão ma huvixa pe ouro guigua quatro mil quilos rivyvyi omondouka vaꞌekue.
15 Haꞌe gui Salomão ma nhomombaꞌeapo nheaꞌã Senhor pegua oo ojapo aguã, ngoorã, haꞌe gui Milo, Jerusalém korarã, Hazor tetã, Megido haꞌe Gezer tetã avi,
16 mbaꞌeta Egito pygua huvixa Faraó ou vy Gezer tetã re ipoꞌaka vaꞌekue. Haꞌe vy oapypa vy ojukapa haꞌe py cananeu kuery ikuai vaꞌekue. Haꞌe vy Salomão pe ju omboaxa taꞌyxyrã guajy omeꞌẽ jave.
17 Haꞌe nunga rupi ae Salomão ojapo ju Gezer, Bete-Horom yvyꞌã guy rupigua,
18 Baalate haꞌe Tadmor, haꞌe vaꞌe yvy re tekoa eꞌỹa oĩ vaꞌe py ae.
19 Ojapo avi tetã mbaꞌemo oguereko vaꞌe haꞌe javi omoĩ porã atyrã, haꞌe tetã ikaróxa ikuai aguã, kavaju árygua kuery rekoarã, haꞌe Jerusalém py ojapoxe vaꞌekue haꞌe javi, Líbano haꞌe amboae yvy re openaa haꞌe javi rupi peve.
20 Haꞌe gui okuave teri amorreu kuery regua, heteu, ferezeu, heveu haꞌe jebuseu kuery Israel kuery regua eꞌỹ ikuai vaꞌe.
21 Haꞌe vaꞌe kuery raꞌy kuery okuave vaꞌe ma Israel kuery ndojukapai vaꞌekue teĩ Salomão omombaꞌeapo nheaꞌã, aỹ peve guarã.
22 Haꞌe rã Israel kuery vaꞌe regua ma neĩ peteĩve Salomão nomombaꞌeapoi escravo rami. Haꞌe vaꞌe kuery ma ixupe ikuai joe opuꞌãa rupi, huvixa kuery, yvatekueve, capitão kuery, karóxa re opena vaꞌe haꞌe imboguataaty kuery.
23 Haꞌe gui Salomão rembiguai kuery mbaꞌemo ojapo uka vaꞌe re opena vaꞌety yvatekueve ma quinhentos e cinqüenta ikuai. Haꞌe vaꞌe kuery ma ombaꞌeapo vaꞌe kuery re opena.
24 Haꞌe gui Faraó rajy ma tetã Davi rekoague py oĩague gui ova ju hoorã Salomão ojapo uka vaꞌekue py. Haꞌe gui mae ojapo Milo. Milo ma peteĩ henda Jerusalém tetã regua Salomão omombaraete vaꞌekue.
25 Maꞌetỹa nhavõ mboapykue kuerei ꞌrã Salomão omeꞌẽ mymba kuery oapy reve haꞌe peteĩ rami ikuai aguã regua, altar Senhor peguarã ojapo vaꞌekue áry. Senhor renonde altar oĩ vaꞌe áry oapy uka avi heakuã porã vaꞌe. Haꞌe rami py ojapopa oo ixupe guarã.
26 Eziom-Geber py huvixa Salomão ojapo avi kanoã guaxu, Elate katyꞌi, yeꞌẽ pytã vaꞌe yvýry, Edom yvy re ae.
27 Haꞌe vaꞌe kanoã guaxu mboguataarã Hirão ombou guembiguai kuery yy rupi oguata vaꞌety, yeꞌẽ rupi ikuai kuaa vaꞌe meme, Salomão rembiguai kuery reve omboguata vaꞌerã.
28 Haꞌe kuery ma Ofir py ovaẽ vy haꞌe gui ojogua catorze mil quilos ouro guigua, haꞌe gui huvixa Salomão pe ju ogueru.
1 Haꞌe gui Sabá pygua huvixa kunha oendu avi Salomão reko omombeꞌua rã, Senhor rery omboetea voi. Haꞌe rami vy ou haxy-axy vaꞌe re oporandu aguã.
2 Haꞌe vy Jerusalém tetã py ovaẽ guembiguai kuery heta vaꞌe reve. Guymba camelo kuery ombovoyi heruvy tembiꞌu irũrã, mbovy rei eꞌỹ ouro haꞌe ita iporãve vaꞌe re. Haꞌe gui Salomão renonde py ovaẽ vy ixupe oporandu onhembopyꞌaague haꞌe javi rami.
3 Haꞌe ramo opa mbaꞌe re oporandu rã Salomão ombovai, mbaꞌeta ixupe neĩ peteĩ henda py ma voi ndaxyi omombeꞌu porãve aguã.
4 Haꞌe ramo Sabá pygua huvixa kunha oikuaa Salomão ꞌarandua haꞌe javi, oexa avi oo ojapo uka vaꞌekue,
5 mesa áry tembiꞌu oguerua vaꞌe, yvatekueve ikuaiaty, hembiguai kuery ombaꞌeapoa, ijao guive, karo rerua kuery haꞌe mymba kuery altar áry Senhor pe oapyaty. Haꞌe vaꞌe haꞌe javi oexa vy onhemondyi rei oiny.
6 Haꞌe vy aipoeꞌi huvixa pe: — Anhetẽ ete ae raꞌe xerekoa py ayvua ndereko regua aendu vaꞌekue haꞌe neꞌarandua regua voi.
7 Haꞌe rami teĩ xee ma haꞌe vaꞌe ayvu ndaroviai vaꞌekue, apy aju vy xee ae rexa py aexa eꞌỹa ja. Anhetẽ neĩ mbyte rupi peve ma voi xevy nomombeꞌuai vaꞌekue, mbaꞌeta ndereko omombeꞌua rã aenduague gui neꞌarandupave raꞌe, rerekopave haꞌe ndere imaꞌenduꞌa porã mbyve ete vaꞌe.
8 Ovyꞌa ete okuapy nerembiguai avakue nerenonde rupi ikuai vaꞌety, mbaꞌeta haꞌe kuery oendu ꞌrã neꞌarandua rupi ndeayvua.
9 Taꞌimaꞌenduꞌa porãa avi Senhor Nderuete re, mbaꞌeta ndererovyꞌa vy tenda Israel kuery re openaaty áry nemoĩ rire. Israel kuery Senhor oayvu riae vy ae nemoĩ huvixarã, haꞌevea rami rejoguereko haꞌe reikuaa pota aguã — heꞌi.
10 Haꞌe rami vy huvixa pe kunha vaꞌe omeꞌẽ quatro mil quilos ouro guigua, heta tembiꞌu irũrã haꞌe ita iporãve vaꞌe guive. Neĩ peteĩgueve ma ndogueruai teri mbaꞌemo porã Sabá pygua huvixa kunha Salomão pe omeꞌẽ vaꞌekue ramigua ete.
11 Haꞌe gui Hirão mbaꞌe kanoã guaxu Ofir gui ouro ogueru vaꞌe ma haꞌe katy gui ogueru avi yvyra sândalo aygue haꞌe ita iporãve vaꞌe.
12 Haꞌe vaꞌe yvyra sândalo gui ma huvixa Salomão ojapo uka jopy-jopy ovyaty Senhor pegua opy haꞌe ngopy guarã, haꞌe gui mbaꞌepu ixã reta vaꞌe haꞌe mbaraka oporaei vaꞌe kuery peguarã. Haꞌe vaꞌe regua yvyra ma neĩ peteĩgueve ndogueruai teri haꞌe py, haꞌe aỹ peve voi ndoexaavei haꞌe vaꞌe regua yvyra.
13 Haꞌe gui Sabá pygua huvixa kunha pe huvixa Salomão ju omeꞌẽ mbaꞌemo ojerurea haꞌe javi, mbaꞌemo omeꞌẽxeaꞌi py omeꞌẽ vaꞌe áryve rupi. Haꞌe ramo ojevy vy oyvy katy ju oo, guembiguai kuery haꞌe javi reve.
14 ; 9.13-28 Haꞌe gui maꞌetỹa nhavõ Salomão pe ouro oguerua vaꞌe poyikue ma vinte e dois mil quilos,
15 mbaꞌemo vendea kuery, mbaꞌemo mboekoviaaty, Arábia pygua huvixa haꞌe ijyvy re opena vaꞌety kuery ixupe omeꞌẽ kuerei vaꞌe áryve.
16 Haꞌe ramo ouro ombope pyre gui Salomão ojapo duzentos huꞌy jokoa tuvixave vaꞌe. Peteĩ-teĩ huꞌy jokoarã ma seis quilos ouro opejaa.
17 Ouro ombope pyre gui ojapo avi trezentos huꞌy jokoa kyrĩve vaꞌe. Haꞌe vaꞌe regua huꞌy jokoarã peteĩ-teĩ ma dois quilos raiꞌi ouro opejaa. Haꞌe vaꞌe ma oo Líbano kaꞌaguy regua guigua py huvixa omoĩ porã ukapa.
18 Huvixa ojapo avi peteĩ tenda tuvixave vaꞌe marfim guigua, haꞌe vy onhovãmba ouro ete py anho.
19 Haꞌe vaꞌe tenda renonde guarã ma ojapo mboapy meme pyrõa. Henda kupe ma ojere rei vaꞌe. Ijyke jovaive re ma omoĩ avi jyva ytarã oguapyaty yvýry, haꞌe ijyva yta yvýry ma mokoĩ guary raꞌangaa omopuꞌã imoꞌamy.
20 Mboapy meme pyrõa ikuai vaꞌe áry ma doze avi omoĩ guary raꞌangaa, peteĩ-teĩ pyrõa apy reguarã. Haꞌe vaꞌe nunga ma neĩ peteĩve huvixa pe ma voi ojapoa vaꞌeꞌỹ teri.
21 Karo huvixa Salomão oyꞌuaty vaꞌe ma guive rã ouro guigua meme, haꞌe gui oo Líbano kaꞌaguy regua guigua py tembiporu ikuai vaꞌe voi ouro guigua meme avi. Haꞌe vaꞌe re neĩ ruxãꞌi ma voi noĩ prata, mbaꞌeta Salomão oĩ jave prata rive nombovarei.
22 Mbaꞌeta huvixa oguereko reta yeꞌẽ rupi Társis guigua kanoã guaxu, Hirão mbaꞌe reve omboguataa vaꞌe. Mboapy maꞌetỹa py kuerei ꞌrã Társis gui kanoã guaxu ojevy okuapy vy ogueru ouro, prata, marfim, karaja haꞌe jayru guaxu.
23 Haꞌe rami vy yvy jave re huvixa kuery ikuai vaꞌe gui huvixa Salomão ipoꞌakave, oꞌarandua py haꞌe mbaꞌemo oguerekopaa py.
24 Haꞌe ramo oĩa py yvy jave gui ou ꞌrã okuapy oꞌarandua rupi ijayvu rã oendu aguã.
25 Maꞌetỹa nhavõ peteĩ-teĩ ogueru ꞌrã mbaꞌemo ixupe omeꞌẽ vaꞌerã: ouro haꞌe prata guigua, ajukue, tembiporu, kavaju haꞌe mburika kunha, tembiꞌu irũrã guive.
26 Haꞌe ramo Salomão oguerekopave ovy karóxa haꞌe kavaju áry guarã. Mil e quatrocentos karóxa oguereko, haꞌe doze mil kavaju áry guarã. Haꞌe vaꞌe ma joa py eꞌỹ-eꞌỹ ꞌrã oguereko tetã karóxa ikuaiaty rupi, Jerusalém tetã py huvixa oĩa py guive.
27 Prata ma ita rami rive huvixa omboetave Jerusalém py, haꞌe gui yary voi oata aguã rami eꞌỹ ojapo sicômoroꞌy tekoa eꞌỹa rupi ikuai vaꞌe rami rive.
28 Kavaju Salomão rymbarã ma Egito haꞌe Cilícia yvy gui ogueru. Cilícia guigua ma huvixa rembiguai mbaꞌemo vendea kuery ae ogueru hepy oĩa rami.
29 Haꞌe rã Egito gui peteĩ-teĩ karóxa ogueru ꞌrã seiscentos hatãꞌi vaꞌe repy prata guigua re, haꞌe rã kavaju ma cento e cinqüenta repy re. Haꞌe rami ae avi mbaꞌemo vendea kuery ovende ju ꞌrã heravy heteu haꞌe Síria pygua huvixa kuery peguarã.
1 Tuuete kuery mboae re rive Salomão ojeroviaague Haꞌe gui Faraó rajy anho eꞌỹ huvixa Salomão oayvu, heta oguereko avi kunhague yvy mboae guigua: Moabe, Amom, Edom, Sidom haꞌe Hete guigua.
2 Haꞌe vaꞌe regua kunhague re ma Senhor aipoeꞌi ma voi vaꞌekue Israel kuery pe: “Pejoguereko eme haꞌe kuery reve, neĩ haꞌe kuery ma voi tapenderereko eme, pendepyꞌa py penhembotavy uka eꞌỹ aguã tuuete kuery mboae re rive pevapa aguã”, heꞌi rakaꞌe teĩ haꞌe vaꞌe regua ae Salomão oayvu.
3 Haꞌe rami vy setecentos kunhague oguereko huvixa rajy meme, haꞌe gui trezentos taꞌyxy jevy kuery. Haꞌe vaꞌe kunhague ma ojapo amboae rami rei ipyꞌa aguã rami.
4 Haꞌe vy tujaꞌive ma jave taꞌyxy kuery ombopyꞌa rerova ete tuuete mboae ramigua kuery re ju ombojerovia aguã. Haꞌe ramo opyꞌa re anhetẽ rupi veꞌỹ oiko Senhor nguuete pe, nguu Davi oikoague rami eꞌỹ.
5 Haꞌe rami vy Sidom pygua kuery xyete raꞌangaa Astarote pe Salomão oiko, haꞌe gui Amom pygua kuery ruete Milcom ojeguarupy vaꞌe pe guive.
6 Haꞌe rami vy Senhor renonde haꞌeveꞌỹ vaꞌe Salomão ojapo vy Senhor pe anho veꞌỹ oiko, nguu Davi oikoague rami eꞌỹ.
7 Haꞌe vaꞌe jave ma Salomão ojapo peteĩ oo Moabe kuery ruete Quemos ojeguarupy peguarã, yvyty Jerusalém katyꞌi ae, haꞌe Amom kuery ruete Moloque ojeguarupy peguarã guive.
8 Haꞌe rami ae avi guaꞌyxy kuery peteĩ-teĩ regua pe ojapo, haꞌe kuery nguuete ramigua kuery pe heakuã porã vaꞌe oapy haꞌe mymba ojuka aguã.
9 Salomão rovai Nhanderuete onhemoĩague Haꞌe nunga rupi Senhor opuꞌã Salomão rovai, Senhor Israel kuery ruete pe oikoa gui ova ramo opyꞌa py, mokoĩgue ixupe ojexa uka vaꞌekue ri.
10 Haꞌe rami eꞌỹ aguã ijayvu ae ma, tuuete ramigua kuery mboae pe oiko eꞌỹ aguã. Haꞌe rami teĩ ndoikoi ae Senhor ijayvuague rami.
11 Haꞌe nunga rupi Senhor aipoeꞌi ju Salomão pe: — Nami ete reiko vy xerupive guarã ajapo vaꞌekue haꞌe ajapo uka vaꞌekue gui rejepeꞌa ma ramo ndegui ju aipeꞌa ꞌrã ndepoꞌakaa, nerembiguai pe ju amboaxa aguã.
12 Haꞌe rami teĩ reĩ teria ja ndaipeꞌai ꞌrã, nderu Davi re amaꞌẽ vy. Haꞌe rami ꞌrãgue py nderaꞌy po gui ꞌrã aipeꞌa.
13 Haꞌe rami avi ndaipeꞌapai ꞌrã guive ndepoꞌakaa. Haꞌe vy nderaꞌy po py aeja ꞌrã peteĩ regua, xerembiguai Davi re haꞌe Jerusalém tetã re xemaꞌenduꞌa vy, aiporavo rire.
14 Salomão rovai guarã Nhanderuete omopuꞌãague Haꞌe gui Senhor omopuꞌã Salomão rovai guarã. Haꞌe vaꞌe ma Edom pygua Hadade, Edom pygua huvixa ramymino ae.
15 Mbaꞌeta Edom yvy re Davi oiko jave ixondaro kuery ruvixa Joabe voi ou avi omanogue onhono porã aguã. Haꞌe vaꞌe jave py ojuka avakue Edom pygua haꞌe javi.
16 (Mbaꞌeta mboapy meme jaxy re Joabe oiko rakaꞌe haꞌe py Israel pygua xondaro kuery reve, Edom pygua avakue ojukapa peve.)
17 Haꞌe vaꞌe jave py Hadade kunumi teri reve onha ovy amongue avakue Edom pygua tuu rembiguai kuery reve, Egito katy ojeꞌoi aguã.
18 Midiã yvy gui ojeꞌoi vy Parã katy oguata jogueravy. Haꞌe py ojouve ju ngupive guarã, haꞌe vy oguerovaẽmba Egito pygua huvixa Faraó-a py. Haꞌe vaꞌe ma Hadade pe omeꞌẽ peteĩ oo ijyvyrã guive, haꞌe vy ijayvu oipytyvõ aguã re.
19 Faraó omboaxy ete vy Hadade raꞌyxyrã omeꞌẽ avi ngovaja guaꞌyxy kypyꞌy vaꞌe.
20 Haꞌe vaꞌe ma taꞌyxy Tafnes kypyꞌy. Haꞌe vaꞌe ma oikuavãꞌi avaꞌi, Genubate hery vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma Faraó ro py ae Tafnes omongakuaa herekovy, Faraó raꞌy kuery rupi ae Genubate oiko.
21 Haꞌe gui Egito yvy re Hadade oikoa py oendu Davi guamoĩ kueryague rami ndoikoveveiꞌi maa, haꞌe ixondaro kuery ruvixa Joabe voi omano ma avia. Haꞌe ramo Hadade aipoeꞌi Faraó pe: — Tajevy ju xerekoa katy.
22 Haꞌe ramo Faraó oporandu ixupe: — Mbaꞌe tu xereve reikoa py oata ndevy, ndeyvy re rejevy aguã? Ombovai: — Any, mbaꞌeve rei ndoatai, teĩ taa ju — heꞌi.
23 Nhanderuete omoingo avi amboae Salomão rovai guarã. Haꞌe vaꞌe ma Eliada raꞌy Rezom, opatõ Zobá pygua huvixa Hadadezer gui ojava vaꞌekue.
24 Haꞌe vaꞌe ma guembiguai kuery avakue omboaty vy onhemoingo haꞌe kuery ruvixa. Haꞌe gui Davi pegua xondaro kuery jojukapa rire haꞌe kuery ma Damasco katy ojeꞌoi. Haꞌe py ma huvixaverã omoĩ okuapy Rezom.
25 Haꞌe vaꞌe ma Salomão oikovea pukukue re Israel kuery rovaigua oiko. Hadade rami ae avi omoingo axy, Israel kuery re ndaꞌijaꞌei vy Síria pygua kuery ruvixa onhemoingo rire.
26 Israel kuery ruvixa Jeroboão oĩ ꞌrãa re profeta Aías ijayvu ma voiague Haꞌe gui Nebate raꞌy Jeroboão ma Efraim regua oiko tekoa Zereda pygua, Salomão rembiguai ae oiko. Ixy ma imeveꞌỹ vaꞌe, Zerua hery vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ava ae opo oupi huvixa rovai.
27 Po rami ae huvixa rovai oupi opo. Haꞌe vaꞌe jave py Salomão ma Milo ojapoa rupi ombojoja yvy nguu Davi rekoague rupi.
28 Haꞌe gui Salomão oexa rã Jeroboão ava ipyꞌa guaxu haꞌe oiko kuaa vaꞌe, kunumi ombaꞌeapo kuaa vaꞌe ae. Haꞌe ramo omopena José ramymino kuery regua omombaꞌeapo nheaꞌãmby kuery haꞌe javi re.
29 Haꞌe gui ma Jerusalém tetã gui Jeroboão oguata vy tape rupi nhovaexĩ Siló pygua profeta Aías reve. Haꞌe vaꞌe ma peteĩ ao puku ipyauꞌi vaꞌe py onhemonde ovy, haꞌe rã haꞌe kuery mokoĩꞌi ikuai nhuũndy py.
30 Haꞌe ramo Aías ao puku ipyauꞌi vaꞌe ojee gui omboi vy omondoro. Doze raꞌykue ombojaꞌo.
31 Haꞌe vy aipoeꞌi Jeroboão pe: — Ejopy ke dez raꞌykue ndejeupe guarã, mbaꞌeta po rami ijayvu Senhor Israel kuery ruete: Maꞌẽ, Salomão po gui amondoropa ꞌrã ipoꞌakaa, haꞌe vy ndevy pe ju amboaxa ꞌrã dez regua.
32 Haꞌe rami avi peteĩ regua aeja teri ꞌrã ipo py, xerembiguai Davi haꞌe Jerusalém tetã re amaꞌẽ vy, Israel kuery haꞌe javi regua gui aiporavo rire.
33 Mbaꞌeta xegui Salomão ojepeꞌa vy guenapyꞌã re oĩ Sidom kuery xyete Astarote raꞌangaa renonde, Moabe pygua kuery ruete Quemos haꞌe Amom pygua kuery ruete Milcom raꞌangaa renonde. Xeguigua tape rupi veꞌỹ oiko, xerenonde haꞌeve vaꞌe ndojapoxevei vy. Xeayvuague rupi veꞌỹ, aipotaa rami veꞌỹ oiko, tuu Davi oikoague rami eꞌỹ.
34 Haꞌe rami teĩ ixugui ipoꞌakaa ndaipeꞌapa etei ꞌrã guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py oikovea pukukue reguarã amoĩ huvixarã, xerembiguai Davi aiporavo vaꞌekue re amaꞌẽ vy, mbaꞌeta Davi ma mbaꞌemo ajapo uka vaꞌekue haꞌe xeayvuague haꞌe javi rupi oiko vaꞌekue.
35 Haꞌe rã taꞌy po gui ma aipeꞌa ꞌrã ipoꞌakaa, dez regua vaꞌe, ndevy pe ju amboaxa ꞌrã.
36 Taꞌy po py peteĩ reguaꞌi ꞌrã ameꞌẽ, xerenonde xerembiguai Davi rekovia peteĩ hendy vaꞌe oĩ riae aguã rakaꞌe rã peve guarã, Jerusalém tetã xerery oĩ atyrã aiporavo vaꞌekue py ae. “Hendy vaꞌe” heꞌia ma huvixa rakaꞌeve rã oiko aguã re ijayvu vy, haꞌe Jesus Cristo rekorã re guive (1 Reis 15.4; 2 Reis 8.19; 2 Crônicas 21.7; Salmo 132.17; Lucas 2.30-32; João 8.12).
37 Haꞌe gui ndee romoĩ ramo ndepoꞌaka ꞌrã ndepyꞌa py reipota vaꞌe re rei, Israel pygua huvixa reĩ vy.
38 Haꞌe gui xee ajapo uka vaꞌe haꞌe javi ri rejapo ramo, haꞌe xeguigua tape rupi reiko vy xerenonde rupi haꞌevea ramigua ri rejapo, xeayvuague haꞌe ajapo uka vaꞌekue remoĩmba ri xerembiguai Davi ojapoague rami avi, haꞌe ramo xee aiko ꞌrã ndereve, haꞌe ndevy ajapo ꞌrã peteĩ oo oĩ riae vaꞌerã, Davi pe ajapo vaꞌekue ramigua, mbaꞌeta ndevy pe amboaxa ꞌrã Israel kuery re repena aguã.
39 Haꞌe rã Davi ramymino kuery ma ambojexavai ꞌrã, teĩ rakaꞌe rã peveꞌỹ guive — heꞌi.
40 Haꞌe rami rã Salomão ojukaxe teĩ Jeroboão. Haꞌe vaꞌe oiko katu vy Egito yvy katy ojava, Egito pygua huvixa Sisaque reve jogueroayvu aguã. Haꞌe py ae oiko Salomão omano peve.
41 Haꞌe gui oĩve rei tema Salomão rekokue regua. Haꞌe rami avi hiꞌarandua haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Salomão rekokue oĩa re?
42 Quarenta maꞌetỹ re Salomão oĩ huvixa Jerusalém py, Israel kuery haꞌe javi re openaa rupi.
43 Haꞌe gui guamoĩ kueryague rami ndoikoveveiꞌi ma ramo onhono porãa tetã Davi rekoague py ae. Haꞌe gui taꞌy Roboão ju oĩ nguu rekovia.
1 Haꞌe gui Roboão oo Siquém katy, mbaꞌeta haꞌe py Israel kuery onhemboatypa ma nguvixarã omoĩ aguã.
2 Haꞌe nunga Nebate raꞌy Jeroboão oendu. (Haꞌe vaꞌe ma Egito yvy re teri oiko, huvixa Salomão gui onhaague py.
3 Haꞌe gui ju oenoĩa ramo) haꞌe voi ou Israel kuery haꞌe javi ikuaia py, Roboão reve haꞌe kuery jogueroayvu aguã. Haꞌe rami vy aipoeꞌi okuapy Roboão pe:
4 — Nderu ma orerereko axy ete vaꞌekue. Haꞌe gui aỹ gui ma ndee orerereko porãꞌi ju ke nderu orembojexavai haꞌe orerereko axyague gui. Haꞌe ramo ma ndevy ae ꞌrã orekuai — heꞌi okuapy.
5 Haꞌe ramo Roboão ombovai: — Tapeopa ju. Haꞌe gui mboapy araa py ma peju ju xea py — heꞌi. Haꞌe ramo heta vaꞌe kuery ojeꞌoipa.
6 Haꞌe gui ma huvixa Roboão onhemongeta uka nguu Salomão oikove teri jave tujakueve henonde ikuai vaꞌekue pe. Haꞌe vy oporandu haꞌe kuery pe: — Mbaꞌexa tu peẽ kuery xemongeta ta heta vaꞌe kuery ambovai aguã?
7 Haꞌe ramo haꞌe kuery ombovai: — Aỹ gui kovaꞌe kuery ruvixa reiko vy xapyꞌa rei reipytyvõxe haꞌe repena kuaaxe ri vy ndeayvu porãꞌi, haꞌe ramo haꞌe kuery rakaꞌe rã peve ꞌrã ikuai nerembiguai — heꞌi okuapy.
8 Haꞌe rami teĩ tujakueve omongeta rã Roboão noendu potai. Haꞌe vy guembiguai kunumigue ojavegua kuery pe ju onhemongeta uka.
9 Haꞌe vy haꞌe kuery pe aipoeꞌi: — Peẽ kuery, mbaꞌexa tu xemongeta ta kovaꞌe kuery ambovai aguã? Mbaꞌeta xevy ojerure vy “Orerereko porãꞌi ju nderu orerereko axyague gui”, heꞌi okuapy ramo.
10 Haꞌe ramo kunumigue ijavegua kuery ombovai okuapy: — Po rami ꞌrã ndeayvu heta vaꞌe kuery “Nderu orerereko axy, vaꞌeri ndee orerereko porãꞌi ju”, heꞌi vaꞌekue pe. Po rami ꞌrã ndeayvu: “Xekuã kyrĩꞌi vaꞌe teĩ xeru kuꞌaa gui tuvixave.
11 Xeru penderereko axy ae ma, haꞌe rã xee ma roguereko axyve ete ꞌrã. Xeru ma vaka pi py penembojexavai penenupã vy, haꞌe rã xee ma japeuxa popia py ꞌrã rombojexavai”, ꞌre ꞌrã — heꞌi okuapy.
12 Haꞌe vaꞌe rire mboapy araa py Jeroboão haꞌe heta vaꞌe kuery reve joguerupa ju Roboão-a py, huvixa “Mboapy araa py pejevy ju xea py”, heꞌiague rami vy.
13 Haꞌe ramo huvixa Roboão ombovai vy ayvu poyi py ijayvu, tujakueve omongetaa noendu potai rire.
14 Kunumigue omongetaague rami rive ijayvu vy aipoeꞌi: — Xeru penderereko axy, haꞌe rã xee ma roguereko axyve ꞌrã. Xeru ma vaka pi py penembojexavai, haꞌe rã xee ma japeuxa popia py ꞌrã rombojexavai — heꞌi.
15 Haꞌe rami vy huvixa Roboão noendu potai heta vaꞌe kuery ayvu re, mbaꞌeta haꞌe rami aguã ma Senhor gui ae oiko, Nebate raꞌy Jeroboão pe Siló pygua Aías ijayvuague Senhor omoingo aguã.
16 Haꞌe gui Israel kuery haꞌe javi oexa rã ijayvua re huvixa Roboão ndojapyxaka potai ramo ivai vaipa okuapy. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Mbaꞌe tu haꞌvy jareko Davi ramymino kuery reve? Jessé raꞌy reve guarã noĩvei ri nhandevy! Israel kuery, jajeꞌoipa nhandero katy! Haꞌvy Davi ramymino kuery, pepena pendero re ae! — heꞌi okuapy. Haꞌe rami vy Israel kuery peteĩ-teĩ ojeꞌoipa ju ngoo katy.
17 Haꞌe rã Judá regua tetã rupi Israel kuery hekoa vaꞌe re ma Roboão ae opena oikovy.
18 Haꞌe gui heta vaꞌe kuerya py huvixa Roboão omondouka omombaꞌeapo nheaꞌãmby kuery re opena vaꞌety Adorão. Haꞌe rami teĩ Israel kuery ojapipa ita py, haꞌe ramo omano. Haꞌe rã huvixa Roboão ma okaróxa ogueraa nho vy onha ovy Jerusalém katy.
19 Haꞌe rami py Israel kuery onhemoingo Davi ramymino kuery rovaigua, aỹ peve guarã.
20 Haꞌe rami vy Israel kuery haꞌe javi ma Jeroboão ojevy ju maa oendu vy oenoĩ uka onhemboaty okuapya py, haꞌe vy omoĩ okuapy nguvixarã. Mavaꞌeve ndaꞌikuai Davi ramymino kuery rupive, Judá regua anho eꞌỹ vy. Apy “Israel kuery” heꞌia ma dez-ve regua kuery Judá regua eꞌỹ ikuai vaꞌe re ijayvu vy. Haꞌe rã amboae py ma jaikuaa ꞌrã judeu kuery haꞌe javi re ijayvua.
21 Haꞌe gui Jerusalém py Roboão ovaẽ ma vy omboatypa Judá haꞌe Benjamim kuery, cento e oitenta mil oiporavo pyre, joe opuꞌã kuaa vaꞌe meme, Israel kuery rovai opuꞌã aguã, haꞌe kuery re Salomão raꞌy Roboão ju ipoꞌaka aguã rami ojapo aguã.
22 Haꞌe rami teĩ Nhanderuete oayvu ombou peteĩ ava guemimboꞌe Semaías hery vaꞌe pe. Haꞌe vaꞌe pe aipoeꞌi:
23 — Ndeayvu Salomão raꞌy Roboão Judá pygua huvixa vaꞌe pe, haꞌe gui Judá haꞌe Benjamim kuery pe, heta vaꞌe kuery rembyrekue pe guive. Haꞌe vy aipoꞌre:
24 “Po rami Senhor ijayvu: ‘Tapeo eme, pepuꞌã eme penderyvy Israel kuery rovai. Peteĩ-teĩ pejevy ju pendero katy, mbaꞌeta xee ae haꞌe nunga amoingo vaꞌekue’, heꞌi”, ꞌre ꞌrã. Haꞌe rami Senhor ijayvua omombeꞌu rã haꞌe kuery oendu vy ojevypa, ijayvuague rami vy.
25 Jeroboão mbaꞌemo raꞌangaa rive ombojeroviaague Haꞌe gui Jeroboão omoatyrõ Siquém tetã Efraim regua yvyꞌã re. Haꞌe vy onhemboekoa haꞌe py. Omoatyrõ avi Penuel.
26 Haꞌe vy Jeroboão ojeupe ae aipoeꞌi: — Aỹ ma nhiꞌã xepoꞌakaa ꞌrãgue py Davi ramymino kuery nho ꞌrã ipoꞌaka.
27 Mbaꞌeta kovaꞌe kuery ma Jerusalém tetã katy oo jepi ꞌrã Senhor pe mbaꞌemo omeꞌẽ aguã. Haꞌe rami vy opyꞌa re oendu ꞌrã okuapy Judá pygua huvixa Roboão re ju oopa aguã. Haꞌe vy xejuka ꞌrã okuapy, Judá pygua huvixa pe ojevypa vy — heꞌi.
28 Haꞌe gui huvixa onhemongeta uka vy mokoĩ vaka raꞌy raꞌangaa ojapo ouro gui. Haꞌe vy aipoeꞌi heta vaꞌe kuery pe: — Peẽ Israel kuery, aỹ gui ma Jerusalém katy peove eꞌỹ teĩ haꞌeve. Apy ae pexa Penderuete ramigua Egito yvy gui pendererupaare — heꞌi.
29 Haꞌe vaꞌe taꞌangaa ma peteĩ omoĩ Betel py, haꞌe rã amboae ma Dã py.
30 Haꞌe ramia káuxa heta vaꞌe kuery ojejavy okuapy, Dã py voi ojeꞌoi tema vy, vaka raꞌy raꞌangaa rive peteĩ-teĩ omboete aguã.
31 Yvyꞌã ikuaia rupi Jeroboão ojapo avi ombojerovia atyrã. Haꞌe vy heta vaꞌe kuery regua rive omoĩ sacerdote kueryrã, Levi ramymino kuery regua eꞌỹ teĩ.
32 Haꞌe gui irundy meme jaxya re quinze araa py ojapo peteĩ ngaru, Judá re ngaru oiko vaꞌe ramigua. Haꞌe rami vy mbaꞌemo oapy okuapy altar áry. Haꞌekue ramigua Betel tetã py avi ojapo vy mbaꞌemo omeꞌẽ okuapy vaka raꞌy raꞌangaa ojapo vaꞌekue pe. Betel py voi omoĩ sacerdote kueryrã, yvyꞌã re ombojerovia atyrã omopuꞌã mbyre peguarã.
33 Haꞌe gui oito jaxya re quinze araa py, haꞌe ae oipotaa rami rive oaꞌangaague py ae, oo oiny Betel py altar ojapo uka vaꞌekuea py. Haꞌe py voi ojapo ngaru Israel kuery pegua. Heakuã porã vaꞌe oapy avi haꞌe py.
1 Altar oĩ vaꞌe re profeta ijayvuague Haꞌe gui ma peteĩ ava Nhanderuete remimboꞌe Senhor ijayvuague rami vy Judá gui ou vy Betel py ovaẽ. Haꞌe jave py altar yvýry Jeroboão hiꞌaĩ heakuã porã vaꞌe oapya py.
2 Haꞌe ramo profeta ojapukai reve ijayvu altar re. Senhor aipoeꞌi ukaague rami vy aipoeꞌi: — Altar, altar! Nhanderuete ijayvu po rami: “Maꞌẽ, oiko ꞌrã peteĩ Davi ro pygua ramymino, Josias hery vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ma ndeꞌáry oapy ꞌrã sacerdote kuery yvyꞌã regua, ndeꞌáry haꞌe vaꞌe kuery heakuã porã vaꞌe oapy vaꞌekue ae. Haꞌe rami py ndeꞌáry oapya ꞌrã nhande vaꞌe kãgue”, heꞌi.
3 Haꞌe vaꞌe árave ma omombeꞌu avi mbaꞌemo kuaa ukaarã. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Po rami Senhor omombeꞌu uka mbaꞌemo kuaa ukaarã. Maꞌẽ, altar ovopa rive ꞌrã, haꞌe vy hiꞌáry tanhimbu oĩ vaꞌekue voi onheẽmba ꞌrã — heꞌi.
4 Haꞌe rami Nhanderuete remimboꞌe Betel pygua altar re ijayvu rã huvixa Jeroboão oendu vy altar áry gui opo oipeꞌa vy okuaveꞌẽ vy “Pejopy”, heꞌi ramove ipo ipiru vyvoi, Nhanderuete remimboꞌe rovai okuaveꞌẽ ramo. Haꞌe ramo nomomyĩ kuaavei.
5 Haꞌe ramo altar ovo xapyꞌa rã hiꞌáry tanhimbu oĩ vaꞌekue onheẽmba, Senhor ijayvuague rami mbaꞌemo kuaa ukaarã hemimboꞌe omombeꞌu vaꞌekue rami vy.
6 Haꞌe rami rã huvixa aipoeꞌi Nhanderuete remimboꞌe pe: — Ejapukai teꞌi ae ri Senhor nderuete pe, haꞌe vy ejerure xere, xepo ratãmbaa gui haꞌeve ju aguã — heꞌi. Haꞌe ramo Nhanderuete remimboꞌe ojerure Senhor pe. Haꞌe ramove huvixa po haꞌeve ju, haꞌekue rami ae.
7 Haꞌe gui ma huvixa aipoeꞌive ju Nhanderuete remimboꞌe pe: — Eju xerupive xero py, haꞌe heꞌu mbaꞌemo nembaraete aguã. Haꞌe rã xee ma ameꞌẽ ꞌrã mbaꞌemo ndevy.
8 Haꞌe rami teĩ Nhanderuete remimboꞌe vaꞌe ombovai huvixa pe: — Ndero py rereko vaꞌe regua ma mbyte rupi peve xevy remeꞌẽ teĩ xee ndaai ꞌrã nderupive, ndaꞌui ꞌrã mbojape, ndayꞌui ꞌrã guive yy kovaꞌe tekoa py.
9 Mbaꞌeta po rami ae xevy Senhor ijayvu vy aipoeꞌi vaꞌekue: “Ndereꞌui ꞌrã mbojape, neĩ ndereyꞌui ꞌrã yy, haꞌe neĩ nderejevyi ꞌrã guive tape rejuague rupi”, heꞌi vaꞌekue.
10 Haꞌe rami vy ojepeꞌa vy amboae tape rupi oo, Betel katy ouague rupi eꞌỹ.
11 Profeta nonheꞌẽ rendui rã ombopagaague Haꞌe gui Betel py oiko avi peteĩ profeta tujaꞌi vaꞌe. Haꞌe vaꞌe oĩa py taꞌy kuery ou vy omombeꞌu Nhanderuete remimboꞌe haꞌe vaꞌe ára Betel py ojapo vaꞌekue haꞌe javi. Nguu pe omombeꞌu avi huvixa pe ijayvuague.
12 Haꞌe ramo tuu oporandu haꞌe kuery pe: — Mavaꞌe tape rupi haꞌvy oo? — heꞌi ramo taꞌy kuery oexa uka tape Nhanderuete remimboꞌe Judá guigua ooague.
13 Haꞌe gui ma guaꞌy kuery pe aipoeꞌive ju: — Pembokupe árygua haꞌvy xerymba mburika xevy pe — heꞌi. Ixupe ombokupe áryguapa ramo oĩ hiꞌáry,
14 haꞌe oo Nhanderuete remimboꞌe rakykue. Haꞌe vy oupity yvyra carvalho guy py oguapy oiny rã. Haꞌe rami vy aipoeꞌi ixupe: — Ndee ae pa Nhanderuete remimboꞌe Judá gui reju vaꞌekue? Ombovai: — Xee ae ri — heꞌi.
15 Haꞌe ramo aipoeꞌi: — Eju haꞌvy xerupive xero py, jaꞌu mbojape.
16 Haꞌe rã ombovai: — Ndaꞌevei ndereve ajevy aguã, neĩ navaẽi ꞌrã ndero py, ndaꞌui ꞌrã mbojape, neĩ yy ma voi ndayꞌui ꞌrã kovaꞌe tekoa py.
17 Mbaꞌeta Senhor ayvu rupi aipoꞌea xevy: “Haꞌe py ma ndereꞌui ꞌrã mbojape neĩ ndereyꞌui ꞌrã yy, tape rejuague rupi guive ndereo jevyi ꞌrã”, ꞌea rire — heꞌi.
18 Haꞌe rami rã aipoeꞌive ju ixupe: — Xee voi profeta aiko ndee rami ae. Haꞌe Senhor ayvu rupi peteĩ anjo aipoeꞌi xevy: “Ejapo ke nderupive ndero py ojevy aguã rami, mbojape hoꞌu haꞌe yy oyꞌu aguã”, heꞌi vaꞌekue — heꞌi ijapua rupi.
19 Haꞌe ramo ma ojevy vy hoo py ovaẽ vy mbojape hoꞌu, yy oyꞌu guive.
20 Mesa py haꞌe kuery ikuai jave joguerojevyare pe Senhor ombou oayvu.
21 Haꞌe ramo Nhanderuete remimboꞌe Judá guigua pe ojapukai vy aipoeꞌi: — Po rami ijayvu Senhor: “Nerenheꞌẽ rendui raꞌe Senhor, nderejapoi Senhor nderuete ojapo uka vaꞌekue.
22 Haꞌe rami ꞌrãgue py rejevy vy reꞌu mbojape haꞌe reyꞌu guive yy ndevy, ‘Ndereꞌui ꞌrã mbojape, neĩ yy ma voi ndereyꞌui ꞌrã’, heꞌiague py ae. Haꞌe rami rire nderetekue nonhono porãai ꞌrã nderu kuery onhono porãague py”, heꞌi.
23 Haꞌe gui profeta joguerojevyare vaꞌe opa ma mbojape hoꞌu haꞌe yy oyꞌupa ma vy joupe ombokupe árygua ju mburika.
24 Haꞌe gui ma amboae ma oo ramo tape rupi ooa py peteĩ guary ovaexĩ vy ojuka. Hetekue ma tape rupi oity inony rive, mburika haꞌe guary ma hiꞌaĩ hetekue yvýry.
25 Haꞌe rupi oguata vaꞌe kuery oaxa vy oexa okuapy hetekue tape rupi itui rã, haꞌe guary voi hetekue yvyꞌiry hiꞌaĩ rã. Haꞌe vy ojeꞌoi vy profeta tujaꞌi vaꞌe rekoa py omombeꞌu.
26 Haꞌe gui profeta joguerojevyare haꞌe nunga oendu vy aipoeꞌi: — Nhanderuete remimboꞌe vaꞌekue ae ri, Senhor nonheꞌẽ rendui vaꞌekue. Haꞌe nunga rupi ae Senhor omboaxa guary pe. Haꞌe rã omboaꞌypa vy ojuka, Senhor ixupe aipoeꞌi ukaague rami vy.
27 Haꞌe gui aipoeꞌi guaꞌy kuery pe: — Pembokupe árygua haꞌvy xerymba mburika — heꞌi ramo ombokupe áryguapa.
28 Haꞌe ramo oo vy ojou tetekue tape rupi oity pyre, haꞌe tetekue yvýry mburikaꞌi haꞌe guary hiꞌaĩ vaꞌeri ndoꞌui, neĩ mburika ma voi nomboaꞌypai raꞌe.
29 Haꞌe gui Nhanderuete remimboꞌe retekue profeta oupi vy mburikaꞌi áry omoĩ vy ogueraa ju. Haꞌe rami vy guekoa py ju profeta tujaꞌi ojaeꞌo reve oguerovaẽ onhono porã aguã.
30 Nguparã oguereko katu ma voi vaꞌekue py ae onhono porã. Haꞌe vy haꞌe kuery ojaeꞌopa okuapy vy — Aikore xeryvy! — heꞌi okuapy.
31 Onhono porã ma rire aipoeꞌi guaꞌy kuery pe: — Xee amano ma ramo ke xenhono porã avi Nhanderuete remimboꞌe nhanhono porãague py ae. Pemoĩ ke xekãgue ikãgue yvýry.
32 Mbaꞌeta ojeupity ꞌrãe Betel py altar oĩ vaꞌe rovai Senhor omombeꞌu ukaague, Samaria yvy re ombojeroviaaty ikuai vaꞌe rovai guive — heꞌi.
33 Jeroboão ojejavyve tema ovyague Haꞌe nunga oiko rire teĩ Jeroboão ndojepeꞌai ae tema gueko vaia gui. Haꞌe rami ꞌrãgue py heta vaꞌe kuery regua rive omoĩve sacerdote kuery yvyꞌã rupi ombojeroviaaty ikuai vaꞌe peguarã. Haꞌe vaꞌe oipota vaꞌe rei tema omoĩ sacerdote kuery yvyꞌã rupi ombojeroviaaty ikuai vaꞌe peguarã.
34 Haꞌe rami tema oiko Jeroboão ro pygua kuery ojejavypa rei aguã rami, ko yvy gui haꞌe kuery omombaa aguã okanhymba peve.
1 Jeroboão rovai profeta Aías ijayvuague Haꞌe vaꞌe jave py Jeroboão raꞌy Abias imbaꞌeaxy.
2 Haꞌe ramo guaꞌyxy pe aipoeꞌi: — Tereo aỹꞌi ma voi, ejexa uka amboae rami, “Jeroboão raꞌyxy teve” ꞌea eꞌỹ aguã. Haꞌe vy tereo Siló py. Haꞌe py ma oiko profeta Aías, kovaꞌe kuery ruvixarã xee aĩ aguã re ijayvua ma voi vaꞌekue.
3 Eraa avi dez mbojape, xipaꞌi haꞌe peteĩ ryru ei. Evaẽ oĩa py hexeve ndeayvu aguã. Haꞌe ramo haꞌe ma omombeꞌu ꞌrã xeraꞌy re oiko ꞌrãa — heꞌi.
4 Haꞌe ramo Jeroboão raꞌyxy oiko haꞌe rami ae. Haꞌe vy opuꞌã ovy Siló katy, haꞌe Aías ro py ovaẽ. Haꞌe rã Aías ma tujaꞌi ete vy ndoexavei ma.
5 Haꞌe gui Senhor aipoeꞌi Aías pe. — Maꞌẽ, ou ma oiny Jeroboão raꞌyxy opiꞌa imbaꞌeaxya re oporandu aguã. Po rami-rami ꞌrã ijayvu oike ma ouvy vy, “Jeroboão raꞌyxy ae rima raꞌe” ꞌre eꞌỹ aguã — heꞌi.
6 Haꞌe gui Aías ma kunha vaꞌe okẽ rupi oike nhendu rã oendu vyve aipoeꞌi: — Eike ke, Jeroboão raꞌyxy. Mbaꞌe re tu amboae rami rejexa ukaxe? Mbaꞌeta ndevy pe haxy vaꞌe amombeꞌu aguã rami aiko.
7 Tereo ju, aipoꞌre Jeroboão pe: “Po rami ijayvu Senhor Israel kuery ruete vaꞌe: Xee ma heta vaꞌe kuery mbyte gui roiporavo vy romoĩ huvixa Israel kuery re repena vaꞌerã.
8 Davi ro pygua kuery poꞌakaa aipeꞌa vy ndevy ju amboaxa, vaꞌeri ndee ma xerembiguai Davi oikoague rami eꞌỹ reiko. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ma ajapo uka vaꞌekue ojapoa rupi xerupive oiko vaꞌekue opyꞌa haꞌe javi py, xerenonde rupi haꞌevea ramigua anho ojapo.
9 Haꞌe rã ndee ma mbaꞌemo vai anho rejapo, huvixa reĩ eꞌỹ mbove ikuai vaꞌekue haꞌe javi gui ndereko vaive ete vy. Haꞌe vy amboae tuuete kuery raꞌangaarã rejapo avi mbaꞌemo ryku gui rive, xembopoxy aguã rami. Haꞌe rami vy ndekupe rive rerova xea katy.
10 Haꞌe nunga rupi Jeroboão ro pygua kuery áry xee ambou ꞌrã mbaꞌemo vai anho. Haꞌe vy Jeroboão ramymino kuery amomba ꞌrã ava ma guive rã, escravo eꞌỹ vy ikuai riveꞌi vaꞌe teĩ. Haꞌe vy Jeroboão ro pygua kuery amombopa ꞌrã mymba repoxi mombyry omombopaa rami, haꞌe kuery haꞌe javi opa peve.
11 Haꞌe ramo Jeroboão guigua tetã py omano vaꞌekue jagua hoꞌupa kuerei ꞌrã, haꞌe rã mbaꞌety rupi omano vaꞌekue ma guyra yvate rupigua ꞌrã hoꞌu”, heꞌi Senhor.
12 — Haꞌe rami rã ejere ju, tereo ndero katy. Haꞌe gui nderekoa re ndepy removaẽ ramove ndepiꞌaꞌi omano ꞌrã.
13 Haꞌe ramo Israel kuery haꞌe javi ojaeꞌopa reve ꞌrã onhono porã. Haꞌe rami avi Jeroboão raꞌy kuery vaꞌe regua ma haꞌe vaꞌe anhoꞌi ꞌrã onhono porãa, mbaꞌeta Jeroboão ro pygua kuery regua haꞌe vaꞌe re anho oĩ Senhor ojou porã vaꞌe.
14 Haꞌe gui Senhor amboae ju ꞌrã omoĩ huvixa ojeupegua Israel kuery re opena vaꞌerã. Haꞌe vaꞌe ma oĩ vy omomba ꞌrã Jeroboão ro pygua kuery. Xee aipoaꞌeague oikopa vyvoi ꞌrã.
15 Haꞌe gui Israel kuery voi Senhor oity ukapa ꞌrã mbaꞌemoꞌygue-ꞌygue yy rupi ivevui vy omyĩ rei vaꞌe rami ikuai peve. Kovaꞌe yvy porã tuu kuery pe omeꞌẽ vaꞌekue gui oipeꞌapa ꞌrã Israel kuery, Eufrates yakã rovai rupi ju omoaĩmba ꞌrã, Senhor ombopoxya rupi taꞌangaarã yvyra omopuꞌã rire.
16 Haꞌe rami py Jeroboão ojejavyague re oeja ꞌrã Israel kuery, joguerojejavypa rire — heꞌi.
17 Haꞌe gui ma Jeroboão raꞌyxy opuꞌã vy oo ju. Tirza tekoa py ovaẽ. Ngoo py ovaẽ ramove avaꞌi vaꞌe omano ma.
18 Haꞌe ramo Israel kuery haꞌe javi onhono porã vy ojaeꞌopa okuapy, Senhor oayvu guembiguai profeta Aías rupi ombou vaꞌekue rami vy.
19 Haꞌe gui oĩve rei tema Jeroboão rekokue regua. Haꞌe rami avi joe opuꞌãague, joe openaague haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
20 Vinte e dois maꞌetỹ re ma Jeroboão oĩ huvixa. Haꞌe gui ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo taꞌy Nadabe ju oĩ nguu rekovia.
21 Haꞌe gui Salomão raꞌy Roboão ma Judá re oĩ huvixa. Ixy ma Amom guigua, Naamá hery vaꞌe. Quarenta e um maꞌetỹ ma oguerekoa py Roboão omboypy huvixa oĩ aguã, haꞌe gui dezessete maꞌetỹ re peve opena Jerusalém py. Haꞌe vaꞌe tetã ma Israel re ikuai vaꞌe gui Senhor oiporavo vaꞌekue hery oĩ aguã.
22 Haꞌe gui ma Judá pygua kuery haꞌeveꞌỹ ete vaꞌe ojapo okuapy Senhor renonde. Ojejavya rupi anho ikuai vy guamoĩ kuery gui voi ndaꞌeveive vaꞌe ojapo okuapy Senhor ndaꞌevei etea oendu aguã rami.
23 Mbaꞌeta Judá pygua kuery voi yvyꞌã re omopuꞌã mbaꞌemo raꞌangaa, ita haꞌe yvyra taꞌangaarã yvyꞌã ikuai vaꞌe áry, haꞌe yvyra ikuai vaꞌe guy rupi.
24 Ijyvy re ikuai avi avakue taꞌangaa pegua itavy rei vaꞌe. Haꞌe rami vy ojapo okuapy haꞌeveꞌỹ vaꞌe yvy regua Israel kuery renonde gui Senhor oipeꞌa vaꞌekue ikuaiague rami rive.
25 Haꞌe gui peteĩ nhiruĩ maꞌetỹa re ma Roboão huvixa oĩ jave py Egito pygua huvixa Sisaque ou Jerusalém re opuꞌã aguã.
26 Haꞌe vy ogueraapa Senhor pegua opy haꞌe huvixa ropy iporãgueve oĩ vaꞌekue. Ogueraa avi huꞌy jokoarã ouro guigua Salomão ojapo vaꞌekue.
27 Haꞌe gui haꞌe vaꞌekue rekovia ma huvixa Roboão ojapove ju huꞌy jokoa, teĩ overa vaꞌe guigua rive. Haꞌe vaꞌe ma omboaxa huvixa rokẽ rarõa kuery rerekoa po py.
28 Haꞌe gui Senhor pegua oo py huvixa oike nhavõ harõa kuery ogueraa ꞌrã huꞌy jokoa. Haꞌe rire ogueru kuerei ꞌrã opy jaꞌo harõa kuery ikuaiaty py.
29 Haꞌe gui oĩve rei tema Roboão rekokue regua. Haꞌe rami avi mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Judá pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
30 Jeroboão kuery reve Roboão kuery jogueroꞌa okuapy oikovea pukukue re.
31 Haꞌe gui ma Roboão ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe gui haꞌe kuery reve onhono porãa tetã Davi rekoague py. Ixy rery ma Naamá, Amom guigua. Haꞌe gui taꞌy Abias ju oĩ nguu rekovia.
1 Haꞌe gui Nebate raꞌy Jeroboão dezoito maꞌetỹ re ma huvixa oĩ jave py Abias oĩ Judá pygua huvixarã.
2 Haꞌe vy mboapy maꞌetỹ re opena Jerusalém py. Ixy ma Absalão rajy Maaca.
3 Haꞌe vaꞌe ma nguu ojejavypaague haꞌe javi rupi ae ju oiko. Haꞌe vy ipyꞌa re noĩ Senhor nguuete pe ete oiko aguã, nguu Davi oikoague rami eꞌỹ.
4 Haꞌe rami teĩ Senhor tuuete Davi re omaꞌẽ vy hekovia omoĩ peteĩ hendy vaꞌe Jerusalém py, haꞌe vaꞌe oiko rire taꞌy ju omoingo vy. Haꞌe rami vy omoĩ atãve Jerusalém. “Hendy vaꞌe” heꞌia ma hekovia huvixa mboae rakaꞌeve rã oiko vaꞌerã re ijayvu vy .
5 Mbaꞌeta Davi ma Senhor renonde haꞌevea rami anho ojapo vaꞌekue, oikovea pukukue re ndojepeꞌai guive peteĩve ojapo uka vaꞌekue gui ma voi, Urias heteu vaꞌe re ojapo vaꞌekue py eꞌỹ vy.
6 Roboão haꞌe Jeroboão ikuaia pukukue re oiko riae joe opuꞌã vaꞌe.
7 Haꞌe gui oĩve rei tema Abias rekokue regua. Haꞌe rami avi hiꞌarandua haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Judá pygua huvixa kuery rekokue oĩa re? Oiko avi rakaꞌe Abias haꞌe Jeroboão kuery reve joe opuꞌãa.
8 Haꞌe gui ma Abias ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa tetã Davi rekoague py. Haꞌe gui taꞌy Asa ju oĩ nguu rekovia.
9 ; 15.16–16.14 Haꞌe gui Israel pygua huvixa Jeroboão vinte maꞌetỹa re ma oĩ jave py Asa oĩ Judá pygua huvixarã.
10 Haꞌe vaꞌe ma quarenta e um maꞌetỹ re opena Jerusalém py. Ijaryi ma Absalão rajy Maaca hery vaꞌe.
11 Haꞌe gui Asa ma Senhor renonde rupi haꞌevea rami oiko, guamoĩ Davi rami ae.
12 Mbaꞌeta oyvy gui oipeꞌapa avakue taꞌangaa pegua itavy rei vaꞌekue, oitypa avi taꞌangaa nguu kuery ojapo vaꞌekue.
13 Ojaryi Maaca eteve voi oipeꞌa huvixa xy poꞌakaa gui, mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ma yvyra gui taꞌangaa ojeguaru pyrã ojapo uka rire. Haꞌe rã Asa ma taꞌangaa ombovaipa vy oapypa Cedrom yvyugua py.
14 Haꞌe rami teĩ yvyꞌã rupi ombojerovia atyrã ojapo pyre ma nombovaipai vaꞌeri Asa oikovea pukukue re Senhor pe ae oiko opyꞌa py.
15 Haꞌe vy Senhor pegua opy ogueru ju Senhor pe mbaꞌemo nguu omboaxa uka vaꞌekue, haꞌe ae omboaxa uka vaꞌekue guive: prata, ouro haꞌe tembiporu.
16 Israel pygua huvixa Baasa reve Asa opuꞌã riae, oikovea pukukue re.
17 Mbaꞌeta Israel pygua huvixa Baasa ma Judá kuery rovai ou vy ojokopa Ramá tetã, Judá pygua huvixa Asa openaa gui mavaꞌeve oo eꞌỹ aguã, neĩ ovaẽa eꞌỹ aguã haꞌe py.
18 Haꞌe ramo Asa oipeꞌapa ouro haꞌe prata Senhor pegua opy oĩ teri vaꞌe, haꞌe huvixa ropy omoĩ porã mbyre voi. Haꞌe vy guembiguai kuery po py huvixa Asa omboaxapa vy omondoukapa Síria pygua huvixa Ben-Hadade pe, Damasco tetã py oĩa py. Haꞌe vaꞌe ma Heziom ramymino Tabrimom raꞌy. Haꞌe vy ixupe aipoeꞌi uka:
19 — Jajapo ke jomeme nhandekuai porãꞌi aguã, nderu xeru reve ikuaiague rami. Neꞌexa, aru ruka ndevy ameꞌẽ rive vaꞌe, prata haꞌe ouro. Haꞌe rã tereo, Israel pygua huvixa Baasa-a py embovaipa hexeve guarã rejapo vaꞌekue, xeretã ojokoa gui ojepeꞌa aguã — heꞌi uka.
20 Haꞌe ramo Asa ijayvua Ben-Hadade oendu vy xondaro ruvixa kuery omondouka Israel kuery retã re opuꞌã aguã. Haꞌe rami vy oitypa Ijom, Dã, Abel-Bete-Maaca haꞌe Quinerete tekoa haꞌe javi rupi, Naftali yvy rupi voi.
21 Haꞌe nunga Baasa oendu vy opytuꞌu Ramá tetã ojokoa gui, haꞌe vy Tirza tekoa py ju opyta.
22 Haꞌe ramo huvixa Asa ma Judéia haꞌe javi rupi omombeꞌu uka oupaa vy Ramá gui oguerupaa ju aguã ita haꞌe yvyra huvixa Baasa ojokoa py oiporu vaꞌekue. Haꞌe vaꞌekue py ma huvixa Asa ju ojapo Geba tetã Benjamim regua haꞌe Mispa.
23 Haꞌe gui oĩve rei tema Asa rekokue regua. Haꞌe rami avi ipoꞌakaague, tetã ojapoague, haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Judá pygua huvixa kuery rekokue oĩa re? Haꞌe gui tujaꞌi ma jave imbaꞌeaxy opy rupi.
24 Haꞌe gui Asa ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa tetã Davi rekoague py, tuu kuery ituia py ae. Haꞌe gui taꞌy Josafá ju oĩ nguu rekovia.
25 Israel pygua huvixa Nadabe haꞌeveꞌỹa rami joguerekoague Haꞌe gui Judá pygua huvixa Asa mokoĩ maꞌetỹa re ma oĩ jave py Jeroboão raꞌy Nadabe oĩ Israel pygua huvixarã. Haꞌe vy mokoĩ maꞌetỹ re oiko Israel kuery re openaa rupi.
26 Haꞌe vaꞌe ma Senhor renonde rupi haꞌeveꞌỹ vaꞌe ojapo oikovy nguu oikoague rami, haꞌe nguu Israel kuery oguerojejavypaague rupi ae.
27 Haꞌe ramo hexe Issacar regua Aías raꞌy Baasa opuꞌã vy oity filisteu kuery rekoa Gibetom py, Gibetom tekoa Nadabe haꞌe Israel kuery haꞌe javi ojokopa jave.
28 Haꞌe vy Baasa ma Judá pygua huvixa Asa oĩ jave mboapy maꞌetỹa py Nadabe ojuka vy haꞌe ju huvixarã oĩ hekovia.
29 Haꞌe gui oĩ ypyꞌia pyve ojukapa Jeroboão ramymino kuery haꞌe javi. Neĩ peteĩve ma voi ndoejai oikove reve, omomba ete, Senhor guembiguai Siló pygua Aías rupi oayvu ombou vaꞌekue rami vy,
30 Jeroboão ojejavypaague re ae, haꞌe Israel kuery oguerojejavypa ague re, mbaꞌemo vai py Senhor Israel kuery ruete ombopoxya py.
31 Haꞌe gui oĩve rei tema Nadabe rekokue regua. Haꞌe rami avi mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
32 Asa haꞌe Israel pygua huvixa Baasa ikuaia pukukue re oiko rakaꞌe jomeme opuꞌã vaꞌe.
33 Israel pygua huvixa Baasa oĩ jave guare Haꞌe gui Judá pygua huvixa Asa mboapy maꞌetỹa re ma oĩ jave Aías raꞌy Baasa oĩ huvixarã. Haꞌe vaꞌe ma Israel kuery haꞌe javi re opena oikovy Tirza py. Vinte e quatro maꞌetỹ re opena.
34 Senhor renonde ojapo haꞌeveꞌỹ vaꞌe. Haꞌe vy Jeroboão ojejavyague rupi ae oiko, haꞌe Israel kuery oguerojejavypa ague rupi.
1 Baasa rovai guarã Jeú ijayvu ma voiague Haꞌe gui Senhor oayvu ombou Hanani raꞌy Jeú pe. Baasa rovai ijayvu vy aipoeꞌi:
2 — Xee ma yvy kuꞌi gui romopuꞌã vy romoĩ vaꞌekue xevygua Israel kuery ruvixarã, vaꞌeri Jeroboão rekokue rupi reiko vy xevygua Israel kuery rerojejavypa, xembopoxy aguã rami.
3 Neꞌexa Baasa, xee romomba ma ꞌrã neramymino kuery reve. Haꞌe vy ndero pygua kuery re ajapo ꞌrã Nebate raꞌy Jeroboão ro pygua kuery re ajapoague rami.
4 Haꞌe rami rã Baasa guigua kuery tetã rupi omano vaꞌekue jagua kuery hoꞌupa ꞌrã, haꞌe rã mbaꞌety rupi omano vaꞌekue ma guyra yvate rupigua ꞌrã hoꞌu — heꞌi.
5 Haꞌe gui oĩve rei tema Baasa rekokue regua. Haꞌe rami avi opoꞌakaa rupi mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
6 Haꞌe gui Baasa ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa Tirza py ae. Haꞌe gui taꞌy Elá ju oĩ nguu rekovia.
7 Haꞌe rami aguã ae Senhor oayvu ombou Hanani raꞌy profeta Jeú pe Baasa haꞌe hamymino kuery rovai, mbaꞌeta Senhor renonde opa mbaꞌe py ojapo vai vy ombopoxy, Jeroboão ro pygua kuery ikuaiague rami oikoa py, haꞌe Jeroboão ro pygua kuery ojukapaa py.
8 Israel pygua huvixa Elá re Zinri opuꞌãague Haꞌe gui Judá pygua huvixa Asa vinte e seis maꞌetỹa re ma oĩ jave py Baasa raꞌy Elá oĩ Israel kuery ruvixarã, tetã Tirza py ae. Mokoĩ maꞌetỹ re opena.
9 Haꞌe vaꞌe re opuꞌã hembiguai Zinri joe opuꞌãa pygua karóxa ikuai vaꞌe re mbyte rupi peve opena vaꞌe. Elá ma Tirza py oĩ guembiguai Arsa ro py, oyꞌu haꞌe okaꞌu vaipaa rupi.
10 Haꞌe gui Zinri oike vy ogueroꞌa vy ojuka ete, Judá pygua huvixa Asa vinte e sete maꞌetỹa re ma oĩ jave. Haꞌe vy haꞌe ae ju oĩ hekovia.
11 Haꞌe vaꞌe ma tenda openaaty áry oĩ ypy vyve ojukapa Baasa kuery. Ndoejai neĩ peteĩve avakue, hetarã, neĩ irũ kuery ma voi.
12 Haꞌe rami py Zinri ojukapa Baasa kuery, profeta Jeú rupi Baasa rovai Senhor oayvu ombouague rami vy.
13 Baasa haꞌe taꞌy Elá opa mbaꞌe py ojejavyague re ojuka, haꞌe Israel kuery oguerojejavypa ague re, Senhor Israel kuery ruete ombopoxy aguã rami, mbaꞌemo raꞌangaa ojapoague re guive.
14 Haꞌe gui oĩve rei tema Elá rekokue regua. Haꞌe rami avi mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
15 Israel pygua huvixa Zinri oĩ jave guare Haꞌe gui Judá pygua huvixa Asa vinte e sete maꞌetỹa re ma oĩ jave py Zinri sete ára eteꞌi oĩ Tirza py. Haꞌe jave py heta vaꞌe kuery ma filisteu kuery rekoa Gibetom re opuꞌãa rupi ikuai.
16 Haꞌe gui haꞌe py ikuai vaꞌe oendu “Zinri ma huvixa rovai opuꞌã vy ojuka” ꞌea rã. Haꞌe rami vy haꞌe vaꞌe árave Israel kuery ikuai vaꞌe haꞌe javi nguvixarã omoĩ xondaro kuery rerekoa Onri.
17 Haꞌe ramo Gibetom gui Onri ogueraa Israel kuery haꞌe javi. Haꞌe vy Tirza tekoa ojokopa okuapy.
18 Haꞌe gui Zinri ma tetã re ipoꞌakaa ta ma ramo oexa vy oo huvixa ropy imbaraetevea py. Haꞌe py oike ma vy oĩa áry omoendypa vy omano.
19 Ojejavyague re ae omano, Senhor renonde haꞌeveꞌỹ vaꞌe ojapo rire, Jeroboão oikoague rami ae Israel kuery oguerojejavypa ague re.
20 Haꞌe gui oĩve rei tema Zinri rekokue regua. Haꞌe rami avi huvixa rovai opuꞌãague haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
21 Israel pygua huvixa Onri oĩ jave guare Haꞌe gui Israel kuery ojaꞌo mokoĩ henda katy. Peteĩ jaꞌokue ma Ginate raꞌy Tibni rupive ojeꞌoi nguvixarã omoĩ aguã, haꞌe rã amboae jaꞌokue ma Onri rupive ojeꞌoi.
22 Haꞌe gui Onri rupive ojeꞌoi vaꞌekue ma ipoꞌaka okuapy Ginate raꞌy Tibni rupive oo vaꞌekue re. Haꞌe gui Tibni omano ramo Onri ae ju opena.
23 Haꞌe rami py Judá pygua huvixa Asa trinta e um maꞌetỹa re ma oĩ jave py Onri oĩ Israel kuery ruvixarã. Haꞌe javi vy doze maꞌetỹ re opena. Haꞌe rã Tirza py ma seis maꞌetỹ re opena.
24 Haꞌe gui Semer gui ojogua Samaria yvyty sessenta e seis quilos prata re, haꞌe vy omombaraete. Yvyty áry tetã ojapo vaꞌekue ma omboery Samaria, Semer yvy jakue rery rupi.
25 Onri ma Senhor renonde ojapo oikovy haꞌeveꞌỹ vaꞌe. Haꞌe oiko eꞌỹ mbove ikuai vaꞌekue gui ojapo vaive.
26 Nebate raꞌy Jeroboão oikoague haꞌe javi rupi oiko, Israel kuery oguerojejavypa ague rupi. Haꞌe vy Senhor Israel kuery ruete ipoxy aguã rami ojapo taꞌangaarã ojapoa py.
27 Haꞌe gui oĩve rei tema Onri rekokue regua. Haꞌe rami avi opoꞌakaa oexa ukaa rupi mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
28 Haꞌe gui Onri ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa Samaria py. Haꞌe gui taꞌy Acabe ju oĩ nguu rekovia.
29 Israel pygua huvixa Acabe oĩ, haꞌe Jezabel re omendaague Haꞌe gui Judá pygua huvixa Asa trinta e oito maꞌetỹa re ma oĩ jave py Onri raꞌy Acabe oĩ Israel kuery ruvixarã. Haꞌe vy vinte e dois maꞌetỹ re opena oikovy Israel kuery re, Samaria py ae.
30 Onri raꞌy Acabe ma Senhor renonde ojapo oikovy haꞌeveꞌỹ vaꞌe, haꞌe oiko eꞌỹ mbove ikuai vaꞌe gui heko vaive vaꞌe.
31 Nebate raꞌy Jeroboão ojejavyague rupi anho eꞌỹ oiko, guaꞌyxyrã ogueraa avi Sidom pygua huvixa Etbaal rajy Jezabel. Haꞌe vy ova vy Baal pegua ete oiko, ombojerovia ete.
32 Haꞌe vy peteĩ altar Baal peguarã ojapo Samaria py, Baal peguarã oo ojapo vaꞌekue py ae.
33 Acabe omopuꞌã avi imoꞌamy yvyra mbaꞌemo raꞌangaarã. Haꞌe vy haꞌe oiko eꞌỹ mbove Israel pygua huvixa kuery ikuai vaꞌekue gui haꞌeveꞌỹve vaꞌe ojapo, Senhor Israel kuery ruete ombopoxy aguã rami rive.
34 Haꞌe vaꞌe oĩ jave Betel pygua Hiel ojapo ju Jericó. Ikora ytarã omoĩ jave omano taꞌy jypykue Abirão. Haꞌe gui ikora rokẽ omoĩ jave ma Segube ju omano ijapyre vaꞌekue, Num raꞌy Josué rupi Senhor ijayvuague rami vy.
1 Ndaꞌoky pukuvei aguã re Elias ijayvu rire xapirẽ kuery omongaruague Haꞌe gui Gileade gui ou Tisbé pygua Elias. Haꞌe vaꞌe ma aipoeꞌi Acabe pe: — Anhetẽ ete Senhor Israel kuery ruete henonde aikoa vaꞌe rekove rupi aura vy aipoaꞌe: Ndoꞌai ꞌrã yxapy neĩ oky kovaꞌe maꞌetỹ guive, xee aipoaꞌe jevy eꞌỹa ja — heꞌi.
2 Haꞌe gui Senhor oayvu teĩgue ju ombou Elias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:
3 — Ejepeꞌa ke apy gui, haꞌe tereo kuaray oua katy. Enhemi Querite yakã yvýry rupi, Jordão yakã rovai.
4 Haꞌe vaꞌe yakã gui ae ꞌrã reyꞌu reikovy. Haꞌe py ambou avi ꞌrã xapirẽ kuery nemongaru vaꞌerã — heꞌi.
5 Haꞌe ramo oo vy Senhor ijayvuague rami ojapo. Haꞌe vy ojepeꞌa vy oiko Jordão yakã rovai Querite yakã yvýry.
6 Haꞌe gui koꞌẽmbaꞌi nhavõ ixupe xapirẽ ogueru jepi ꞌrã mbojape haꞌe xoꞌo. Kaꞌaruꞌi jave ju ꞌrã ogueru mbojape haꞌe xoꞌo. Haꞌe rã yakã gui ae oyꞌu oikovy.
7 Haꞌe gui kueve ma rire yakã gui oyꞌuaty typa, yvy re ndaꞌokyvei ramo.
8 Imeveꞌỹ vaꞌe Sarepta pygua ro py Elias oiko jave guare Haꞌe gui ixupe Senhor oayvu ombou jevy vy aipoeꞌi:
9 — Aỹ ma epuꞌã ke, tereo ju Sidom re tekoa Sarepta oĩ vaꞌe katy. Eiko are haꞌe py, mbaꞌeta haꞌe py oiko peteĩ kunha imeveꞌỹ vaꞌe, haꞌe vaꞌe pe xeayvu ma nemongaru aguã re — heꞌi.
10 Haꞌe ramo opuꞌã ovy Sarepta katy. Tetã rokẽ py ovaẽ ovya py omaꞌẽ rã haꞌe py oiko peteĩ kunha imeveꞌỹ vaꞌe xakã omonoꞌõa rupi. Haꞌe rã onhenduka vy aipoeꞌi kunha vaꞌe pe: — Ajerure ndevy, eru ke xevy peteĩ ryru yy ayꞌu aguã.
11 Haꞌe rã kunha vaꞌe yy re oo ta ramo onhenduka jevy vy aipoeꞌi: — Eru avi ke mbojape raꞌykueꞌi peteĩ jururãꞌi ri jepe.
12 Haꞌe ramo kunha vaꞌe ombovai: — Anhetẽ ete Senhor nderuete oikove vaꞌe rery rupi aura vy aipoaꞌe: Mbaꞌeve ndarekoi ojykue ma voi. Oĩ vaꞌe ma peteĩ poꞌi trigo oja py, haꞌe ruxãꞌi azeite hyru py. Emaꞌẽ, ko ma mokoĩ yvyra rakãgueꞌi ajopy vaꞌekue, tembiꞌuꞌi ajapo aguã xevy haꞌe xepiꞌa pe. Haꞌe vaꞌe roꞌupa ma rire romano ꞌrã — heꞌi.
13 Haꞌe ramo Elias aipoeꞌi: — Ekyje eme. Tereo haꞌe ejapo tema xeayvuague. Jypy ma xevy ranhe ejapo peteĩ mbojapeꞌi, haꞌe vy eru apy oka katy. Haꞌe gui mae ejapove ju ndejeupe haꞌe ndepiꞌa pe avi.
14 Mbaꞌeta po rami Senhor Israel kuery ruete ijayvu: “Trigo oja py oĩ vaꞌe ndopavei ꞌrã, haꞌe azeite ndoatavei ꞌrã hyru py, yvy áry Senhor omboꞌoky eꞌỹa ja”, heꞌi.
15 Haꞌe ramo kunha vaꞌe oo vy ojapo Elias ijayvuague. Haꞌe rami rire kunha vaꞌe haꞌe hoo pygua kuery haꞌe javi reve okaru okuapy, mbovy ára re eꞌỹ.
16 Oja py trigo oĩ vaꞌe ndopavei, azeite voi ndoatai hyru py, Elias pe Senhor aipoeꞌi ukaague rami vy.
17 Haꞌe vaꞌe rire ma kunha hoo vaꞌe piꞌa imbaꞌeaxy. Haꞌe vy ndaꞌeveive ovy vy omano.
18 Haꞌe ramo kunha vaꞌe aipoeꞌi Elias pe: — Nhanderuete remimboꞌe, mbaꞌe tu xee ajapo raꞌe? Tyrã pa xea py reju rakaꞌe xereko vaiague re xemomaꞌenduꞌa aguã, haꞌe vaꞌekue káuxa rive avaꞌi omano aguã?
19 Haꞌe ramo Elias ombovai: — Emboaxa haꞌvy ndepiꞌa xevy — heꞌi. Haꞌe vy ixy jyva áry gui ojopy vy ogueraa opy jaꞌo yvateve haꞌe aeꞌi okeaty py. Haꞌe vy omonheno ngupa rupi.
20 Haꞌe gui ma ojapukai oiny Senhor pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Senhor Xeruete, kovaꞌe imeveꞌỹ vaꞌe xemovaẽare voi ri ty rembojexavai raꞌe, ipiꞌa rejuka vy — heꞌi.
21 Haꞌe vy avaꞌi vaꞌe áry rupi mboapykue onheno vy ojapukai ju Senhor pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Senhor Xeruete, ajerure ndevy, ejapo inheꞌẽ ojevy vy hexe ju oĩ aguã rami — heꞌi.
22 Haꞌe ramo Elias ayvu Senhor oendu. Haꞌe ramo avaꞌi nheꞌẽ ojevy vy hexe oĩ ju. Haꞌe rã oikove ju.
23 Haꞌe gui Elias avaꞌi vaꞌe oupi vy opy jaꞌo gui ogueroguejy ju. Haꞌe vy ixy pe ju omeꞌẽ vy aipoeꞌi: — Neꞌexa, ndepiꞌa oikove ju ma — heꞌi.
24 Haꞌe ramo kunha vaꞌe aipoeꞌi Elias pe: — Namia py aỹ aikuaa ma ndee anhetẽ ae Nhanderuete remimboꞌe reikoa, haꞌe ndejuru rupi Senhor ijayvua anhetẽ vaꞌe meme.
1 Acabe pe Elias ojexa uka jevyague Are ma rire mboapy maꞌetỹa py ma Senhor oayvu ombou ju Elias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Tereo, ejexa uka ju huvixa Acabe pe, mbaꞌeta amboꞌoky ju ꞌrã yvy áry — heꞌi.
2 Haꞌe ramo Elias oo huvixa Acabe pe ojexa uka aguã. Haꞌe vaꞌe jave ma karuai ndaꞌevei ete Samaria tetã py.
3 Haꞌe gui Acabe oenoĩ mbaꞌemo re opena vaꞌety Obadias. (Obadias ma Senhor renonde ojererokyjea rupi ete oiko vaꞌe.
4 Haꞌe rami vy Senhor pegua profeta kuery Jezabel ojuka ta jave Obadias cem profeta ogueraa vy mokoĩ itakua py onhomi. Cinqüenta meme ombojaꞌo vy haꞌe kuery pe mbojape haꞌe yy py omongaru jepi rakaꞌe.)
5 Haꞌe gui Acabe aipoeꞌi Obadias pe: — Tereo xeyvy re yakã ryapy haꞌe yupa ikuai vaꞌe haꞌe javi rupi. Xapyꞌa rei jajou ꞌrã nhuũ pyau xerymba kuery kavaju haꞌe mburikaꞌi jaraa jepe nho aguã, omanomba eꞌỹ aguã — heꞌi.
6 Haꞌe gui mokoĩve ma yvy rupi joa katy eꞌỹ ojeꞌoi oikuaa pota aguã. Acabe oo peteĩ tape rupi, haꞌe rã Obadias ma amboae tape rupi oo avi haꞌe aeꞌi.
7 Haꞌe gui Obadias tape rupi ooa rupi Elias reve nhovaexĩ xapyꞌa. Obadias oexa kuaa vy guenapyꞌã re oĩ ngova yvy re omovaẽ reve. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Xeruvixa Elias, ndee ae pa?
8 Ombovai: — Xee ae ri. Haꞌe gui tereo aipoꞌre nderuvixa pe: “Pe py ma Elias oĩ”, ꞌre — heꞌi.
9 Haꞌe rami teĩ haꞌe aipoeꞌi: — Mbaꞌe nunga py tu ajapo vai, Acabe po py xee nerembiguai xemboaxa aguã, xejuka aguã?
10 Anhetẽ ete Senhor nderuete oikove vaꞌe rupi aura vy aipoaꞌe: Mamo rã yvy regua ikuaia haꞌe huvixa kuery ipoꞌakaa rupi ma voi xeruvixa guembiguai kuery omondouka ndereka vy. Haꞌe gui haꞌe pygua kuery “Apy ma noĩ”, heꞌi teĩ haꞌe kuery pe huvixa oura uka guive nandejouiague rami.
11 Haꞌe gui aỹ ma ndee aipoꞌre kuri: “Tereo, aipoꞌre nderuvixa pe: ‘Pe py ma Elias oĩ’ ”, ꞌre uka xevy.
12 Teĩ xapyꞌa rei ma ndea gui aa ramove Senhor guigua Nheꞌẽ ndereraa ju ꞌrã, marã katy paa xee aikuaa eꞌỹ re. Haꞌe gui reĩague py huvixa Acabe aru vy ndorojoui ramo xejuka ꞌrã. Haꞌe rami avi xee nerembiguai Senhor re ajerovia vaꞌe xekunumi guive.
13 Haꞌe gui xeruvixa, ndevy pe nomombeꞌuai teve Senhor pegua profeta kuery ajapo porãague Jezabel ojuka ta jave? Mbaꞌeta Senhor pegua profeta kuery vaꞌe regua anhomi cem avakue, cinqüenta meme anhomi peteĩ-teĩ henda itakua py, haꞌe vy mbojape haꞌe yy py amongaru vaꞌekue.
14 Haꞌe gui aỹ ma ndee aipoꞌre: “Tereo, aipoꞌre nderuvixa pe: ‘Pe py ma oĩ Elias’ ”, ꞌre uka. Haꞌe ramo ma xejuka ꞌrã — heꞌi.
15 Haꞌe gui Elias ombovai: — Anhetẽ ete Senhor ixondaro reta vaꞌe henonde rupi aikoa vaꞌe rekove rupi aura vy aipoaꞌe: Aỹve ajexa uka ꞌrã Acabe pe — heꞌi.
16 Haꞌe ramo mae Obadias oo Acabe-a py, ixupe omombeꞌu. Haꞌe ramo Acabe oo Elias reve ijayvu aguã katy.
17 Haꞌe gui huvixa oexa vy aipoeꞌi: — Israel kuery moangeko reiaty, ndee ae pa reiko?
18 Elias ombovai: — Xeeꞌỹ ma Israel kuery moangekoa, haꞌe rã ndee ae, haꞌe nderu ro pygua kuery reve, mbaꞌeta Senhor ojapo uka vaꞌekue gui pejepeꞌa vy Baal kuery mboetea rupi peiko.
19 Haꞌe gui aỹ ma xea py emboaty ukapa Israel kuery haꞌe javi, Carmelo yvyty áry. Toupa avi quatrocentos e cinqüenta Baal pegua profeta kuery, haꞌe quatrocentos profeta kuery yvyra taꞌangaarã omopuꞌã mbyre pegua, Jezabel omongaru jepi vaꞌe — heꞌi.
20 Carmelo yvyty áry Baal pegua profeta kuery reve Elias joeko aꞌã okuapyague Haꞌe gui Israel kuery ikuaia rupi Acabe omondouka guembiguai kuery omombeꞌu vaꞌerã. Haꞌe vy omboatypa profeta kuery Carmelo yvyty áry.
21 Haꞌe rã heta vaꞌe kuery ikuaia py Elias ovaẽ vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Rakaꞌe peve ꞌrã tu pendepyꞌa py ndapeikuaai rei pekuapy mokoĩ rupi rei vy? Senhor ae ri Nhanderuete oiko ramo ixupe ete pendekuai. Haꞌeꞌỹ vy xapyꞌa rei Baal ri Nhanderuete oiko ramo ixupe pendekuai — heꞌi. Haꞌe ramo heta vaꞌe kuery teĩve nombovai.
22 Haꞌe gui Elias aipoeꞌive ju heta vaꞌe kuery pe: — Xee anhoꞌi aikove Senhor pegua profeta kuery vaꞌe regua. Haꞌe rã Baal pegua profeta kuery ma quatrocentos e cinqüenta avakue ikuai.
23 Aỹ ma peru orevy mokoĩ vaka raꞌy. Tove amboae kuery ranhe toiporavo peteĩ vaka raꞌy, haꞌe tomboaꞌypa. Haꞌe vy tomoĩ xakã áry, teĩ tomboja eme guive tata. Haꞌe gui xee voi amboae vaka raꞌy areko katu vy amoĩ ꞌrã xakã áry, tata amboja eꞌỹ re avi.
24 Haꞌe gui ma peẽ kuery pejapukai ꞌrã pekuapy penderuete rery rupi, haꞌe rã xee ma Senhor rery rupi ꞌrã ajapukai. Haꞌe gui tata omboua py nhanembovai vaꞌe jaikuaa ꞌrã Nhanderuete oikoa — heꞌi. Haꞌe ramo heta vaꞌe kuery ombovai vy — Haꞌe rami ma haꞌeve — heꞌi okuapy.
25 Haꞌe gui ma Elias aipoeꞌi Baal pegua profeta kuery pe: — Aỹ peiporavo peteĩ vaka raꞌy pendejeupe guarã. Peẽ kuery ranhe pereko katu, penderetave vy. Pejapukai penderuete rery rupi. Haꞌe rami teĩ pemboja eme tata — heꞌi.
26 Haꞌe ramo haꞌe kuery ranhe oiporavo okuapy peteĩ vaka raꞌy ogueru pyre regua. Oguereko katupa ma vy ojapukai okuapy nguuete Baal rery rupi. Koꞌẽmbaꞌi guive kuaray mbyte peve aipoeꞌi okuapy: — Baal, orembovai na! — heꞌi okuapy teĩ mamove gui nombovaia nhendui. Haꞌe ramo opa marã opo-opo reve ojeroky ojeꞌoivy altar ojapo vaꞌekue yvýry rupi.
27 Kuaray mbyte jave ma Elias ojojai rei vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Pejapukai ratãve ke, mbaꞌeta haꞌe ma tuuete vaꞌe vy xapyꞌa rei mbaꞌemo re oikuaa pota raꞌe, eꞌỹ vy oo ꞌrã raꞌe jai katy, haꞌeꞌỹ vy amboae katy ꞌrã oguata raꞌe, haꞌe rami eꞌỹ vy oke ꞌrã. Haꞌe rami ri vy omyĩ ꞌrã nhiꞌã oupy — heꞌi.
28 Haꞌe rami rã haꞌe kuery ojapukai ratãve tema, haꞌe gueko rami vy onhekyxĩ okuapy kyxe haꞌe huꞌy py, huguy onheẽmba peve.
29 Kuaray mbyte rire ma teĩ haꞌe kuery ojapukai teri, mbaꞌemo aju guigua omeꞌẽa aguã hora peve. Haꞌe rami teĩ nombovaia nhendui, ndojapyxakaai ae tema.
30 Haꞌe gui mae ma Elias aipoeꞌi heta vaꞌe kuery haꞌe javi pe: — Penhembojapa ke xere — heꞌi. Haꞌe ramo heta vaꞌe kuery onhembojapa hexe. Haꞌe gui jypy Elias omoatyrõmba ju Senhor pegua altar ivaipa vaꞌekue.
31 Haꞌe vy doze ita ojou heruvy Jacó raꞌy kuery mbovy pa ikuaiague rami. Haꞌe vaꞌe pe ma Senhor ijayvu vy “Aỹ gui ma Israel ꞌrã nderery”, heꞌi rakaꞌe.
32 Haꞌe vaꞌe ita py omoatyrõ ju altar Senhor rery rupi guarã. Altar yvýry rupi ojoꞌo yy raperã tuvixave vaꞌe, mbaꞌemo raꞌyĩ ryrukue vinte quilo vaꞌe rami.
33 Haꞌe gui xakã omoĩ vy vaka raꞌy omboaꞌypa haꞌe onhono xakã áry.
34 Haꞌe gui ma aipoeꞌi: — Pemonyẽ ke irundy yryru. Penhoẽ xoꞌo áry, haꞌe xakã ikuai vaꞌe haꞌe javi rupi. Aipoeꞌive ju: — Teĩgue ju pejapo — heꞌi ramo ojapo ju okuapy. Aipoeꞌive ju: — Teĩgue ju pejapo mboapykuerã — heꞌi ramo mboapykuea ma ojapo okuapy.
35 Haꞌe ramo altar yvýry rupi peve yy oxyry vy omonyẽmba ojoꞌoague.
36 Haꞌe gui mbaꞌemo aju guigua omeꞌẽa aguã jave ma profeta Elias ju onhemboja ouvy vy aipoeꞌi: — Xe- Senhor Abraão ruete, Isaque haꞌe Israel ruete vaꞌe, aỹ gui toikuaa pavẽ ndee ae Israel kuery ruete reikoa, haꞌe rã xee ma nerembiguai aikoa, haꞌe ndeayvua rami ae kovaꞌe nunga haꞌe javi ajapoague.
37 Xembovai ke Senhor, xembovai ke, kovaꞌe kuery oikuaapa aguã ndee ae Senhor Oreruete reikoa, haꞌe ndejeupe guarã haꞌe kuery pyꞌa rerupa jevy ꞌrãa — heꞌi.
38 Haꞌe gui ma Senhor-a gui tata hoꞌa vy oapypa xoꞌo omoĩ mbyre, xakã, ita haꞌe yvy voi, omombirupa avi yy ojoꞌoague rupi oĩ vaꞌekue.
39 Haꞌe nunga heta vaꞌe kuery oexa vy guenapyꞌã re ikuai ngova yvy re omovaẽmba reve. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Senhor ae ma Nhanderuete! Senhor ae ma Nhanderuete! — heꞌi okuapy.
40 Haꞌe ramo Elias aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Pejopypa na Baal pegua profeta kuery, neĩ peteĩve oo jepe eꞌỹ aguã — heꞌi. Haꞌe ramo ojopypa ramo Elias ogueraa ukapa Quisom yakã katy, ojukapa okuapy haꞌe py.
41 Oky aguã re Elias ojerureague Haꞌe gui ma Elias aipoeꞌi Acabe pe: — Tereo, ekaru haꞌe eyꞌu, mbaꞌeta onhendu ma ouvy oky jaꞌea revovo! — heꞌi.
42 Haꞌe ramo Acabe oyꞌu haꞌe okaru aguã katy oo jave Elias oẽ ovy Carmelo yvyty re. Haꞌe py ojeroꞌa oiny yvy katy, guenapyꞌã re ngova omovaẽ reve.
43 Haꞌe vy aipoeꞌi guembiguai kunumi vaꞌe pe: — Tereo, emaꞌẽ yeꞌẽ katy. Haꞌe rã kunumi vaꞌe oo vy omaꞌẽ. Haꞌe vy ombovai: — Ndaexai mbaꞌeve — heꞌi. Haꞌe rã Elias aipoeꞌi ixupe: — Tereo ju haꞌvy. Haꞌekue rami sete-kue peve oiko.
44 Haꞌe gui sete-kuea py ma aipoeꞌi: — Aỹ ma yeꞌẽ gui oẽ jekuaa ouvy peteĩ arai, teĩ nhandepo rami kyrĩꞌi vaꞌe guive — heꞌi. Haꞌe rã ombovai: — Tereo haꞌvy aipoꞌre Acabe pe: “Ereko katu na ndekaróxa haꞌe tereo katu, oky ndejoko eꞌỹ aguã”, ꞌre.
45 Haꞌe gui are eꞌỹꞌi re yva pytũmba araipa vy. Haꞌe vy yvytu haꞌe oky vaipa. Haꞌe rã Acabe okaróxa py oĩ vy ojepeꞌa ma ovy Jezreel tetã katy.
46 Haꞌe rã Elias re Senhor opo omoĩ ramo ojekuꞌakua rire onha ovy Acabe renonde, Jezreel tetã py jaikeaꞌi peve.
1 Horebe yvyty py Elias oikoague Haꞌe gui Jezabel pe Acabe omombeꞌupa Elias ojapo vaꞌekue, Baal pegua profeta kuery kyxe py ojuka ukapaague guive.
2 Haꞌe ramo Elias oĩa py Jezabel omondouka peteĩ guembiguai ixupe aipoeꞌi vaꞌerã: “Koꞌẽ rã kovaꞌe hora ojeupity peve xee nderekove ndaipeꞌai ramo amboae kuery re rejapoague rami, tuuete kuery ikuai vaꞌe taxerereko axy oipotaa rami”, heꞌi uka.
3 Haꞌe rami rã Elias okyje vy opuꞌã ovy. Ojeayvu vy Berseba tetã py ovaẽ, Judá yvy re ae. Haꞌe py oeja ovy guembiguai kunumi vaꞌe.
4 Haꞌe gui haꞌe anho oove ju tekoa eꞌỹa katy, peteĩ ára re oguata. Haꞌe py ovaẽ vy oguapy oiny peteĩ yvyra zimbro hiꞌaĩ vaꞌe yvypy py. Haꞌe vy ojerure oiny omano aguã re. Haꞌe vy aipoeꞌi: — |yhwh{Senhor,} haꞌeve ma, aỹ eipeꞌa xerekove, mbaꞌeta xeru kuery gui xereko porãve vaꞌeꞌỹ ae — heꞌi.
5 Haꞌe vy onheno vy oke oupy zimbro hiꞌaĩ vaꞌe guy py. Haꞌe gui ma peteĩ anjo omomyĩ vy — Evy ke, ekaru — heꞌi.
6 Haꞌe rã omaꞌẽ vy oakã yvyꞌiry oexa peteĩ mbojape ita raku áry ojy vaꞌekue, haꞌe peteĩ yryru. Haꞌe vy okaru haꞌe oyꞌu. Haꞌe gui oke ju.
7 Teĩgue ju ou Senhor guigua anjo. Omomyĩ vy aipoeꞌi ixupe: — Evy ke, ekaru, mbaꞌeta reguata aguã mombyry vaipa teri — heꞌi.
8 Haꞌe ramo ovy vy okaru haꞌe oyꞌu ju. Haꞌe vaꞌe tembiꞌu gui imbaraete ma vy oguatave ju quarenta ára haꞌe quarenta pytũ re, Nhanderuete pegua Horebe yvyty py ovaẽ peve.
9 Haꞌe py ma peteĩ itakua oĩ vaꞌe py oike vy oaxa oiny peteĩ pytũ. Haꞌe gui ixupe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi: — Elias, mbaꞌe tu rejapo reiny apy?
10 Elias ombovai: — Xee ma Senhor Xeruete ixondaro reta vaꞌe pe aikoa rupi ndaꞌevei ete, mbaꞌeta Israel kuery hexaraipa ma okuapy ndereve guarã rejapo vaꞌekue gui. Haꞌe rami vy oitypa altar ndevy guarã ojapo mbyre, kyxe py ojukapa guive ndevygua profeta kuery. Aỹ xee anhoꞌi ma aikove, haꞌe xee voi xereka okuapy xejuka aguã — heꞌi.
11 Haꞌe ramo Nhanderuete aipoeꞌi ixupe: — Eẽ haꞌe heꞌã kovaꞌe yvyty re Senhor renonde — heꞌi. Haꞌe gui ma Senhor oaxa ovy. Jypy peteĩ yvytu vaikue oitypa yvyty ikuai vaꞌe, omboaꞌypa avi ovy itaova Senhor renonde rupi. Haꞌe rami teĩ yvytu py ma Senhor noĩ raꞌe. Haꞌe gui yvytu rire ma yvy ju oryryipa, teĩ yvy oryryia py ma Senhor noĩ avi.
12 Haꞌe gui yvy oryryi rire ojekuaa tata, teĩ Senhor ma noĩ tata py. Haꞌe gui ma tata oaxa rire peteĩ ayvu onhendu mbegueiꞌi haꞌe haꞌeve reiꞌi vaꞌe.
13 Haꞌe vaꞌe ma Elias oendu vy oao puku apy py ngova omoꞌã reve oẽ vy hoꞌã itakua rokẽ py. Haꞌe gui ma ixupe ou peteĩ ayvu. — Elias, mbaꞌe tu rejapo reꞌamy apy? — heꞌi ju.
14 Ombovai: — Xee ma Senhor Xeruete ixondaro reta vaꞌe pe aikoa rupi ndaꞌevei ete, mbaꞌeta Israel kuery hexaraipa ma okuapy ndereve guarã reja vaꞌekue gui. Haꞌe rami vy oitypa altar ndevy guarã ojapo mbyre, haꞌe kyxe py ojukapa ndevygua profeta kuery. Aỹ xee anhoꞌi ma aikove, haꞌe xee voi xereka okuapy xejuka aguã — heꞌi.
15 Senhor aipoeꞌi ixupe: — Tereo, ejevy ju rejuague katy ae, Damasco regua tekoa eꞌỹa katy. Haꞌe py revaẽ vy emoĩ Hazael Síria pygua huvixarã.
16 Ninsi raꞌy Jeú remoĩ avi ꞌrã Israel pygua huvixarã. Haꞌe gui Abel-Meolá pygua Safate raꞌy Eliseu ma remoĩ ꞌrã profeta-rã nderekovia.
17 Haꞌe gui Hazael kyxe gui oo jepe vaꞌekue ma Jeú ꞌrã ojuka, haꞌe Jeú kyxe gui oo jepe vaꞌekue ma Eliseu ꞌrã ojuka.
18 Haꞌe gui xejeupe guarã amoingove ma voi sete mil Israel kuery vaꞌe regua. Haꞌe vaꞌe kuery ma Baal renonde guenapyꞌã re oĩ vaꞌeꞌỹ, haꞌe haꞌangaa ojuru rayvu vaꞌeꞌỹ meme.
19 Elias ngupive guarã Eliseu oenoĩague Haꞌe gui Elias oo vy ojou Safate raꞌy Eliseu, doze canga vaka ombaꞌeapo vaꞌe reve yvy oikaraĩa jave, haꞌe rã haꞌe ma doze-a vaꞌe ogueraa. Haꞌe rupi Elias oaxa ovy vy Eliseu kupe re omombo oao puku.
20 Haꞌe ramo Eliseu vaka oejapa vy onha ouvy Elias rakykue. Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Taa ranhe taxarura xeru haꞌe haꞌi pe ayvua rupi, haꞌe gui ma aa ꞌrã nderupive. Elias ombovai: — Tereo haꞌvy, haꞌe gui ejevy ju. Mbaꞌeta reikuaa porã ma ndevy ajapoague — heꞌi.
21 Elias oĩa gui Eliseu ojepeꞌa ranhe vy ojevy mokoĩ vaka ombaꞌeapo vaꞌe ikuaia py. Mokoĩve ojopy vy ojuka, haꞌe ijajuꞌy regua canga omoendy vy oexy hoꞌokue. Haꞌe vy heta vaꞌe kuery pe omeꞌẽmba ramo hoꞌupa okuapy. Haꞌe gui mae ma ojepeꞌa ouvy vy Elias rupive oo ipytyvõarã.
1 Acabe Síria pygua kuery re ipoꞌakaague Haꞌe gui Síria pygua huvixa Ben-Hadade omboatypa oxondaro kuery haꞌe javi. Hexeve ikuai avi trinta e dois huvixa kuery, kavaju kuery haꞌe karóxa. Haꞌe kuery ojeꞌoi vy Samaria tetã ojokopa haꞌe kuery rovai opuꞌãa rupi.
2 Haꞌe gui tetã katy omondouka Israel kuery ruvixa Acabe pe imombeꞌuarã kuery.
3 Haꞌe vy aipoeꞌi okuapy ixupe: — Po rami ijayvu Ben-Hadade: “Prata haꞌe ouro rereko vaꞌe ma xembaꞌe ae. Haꞌe nderaꞌyxy kuery haꞌe nderaꞌy ipoꞌakakueve voi xembaꞌe meme ꞌrã!” heꞌi.
4 Haꞌe rã Israel pygua huvixa ombovai: — Xeruvixa, ndeayvua rami ae tema toiko. Xee haꞌe opa mbaꞌe areko vaꞌe haꞌe javi ma ndevy guarã meme — heꞌi.
5 Haꞌe gui imombeꞌuare kuery teĩgue ju ou vy aipoeꞌi okuapy: — Po rami ijayvuve Ben-Hadade: “Ndea py anhetẽ amondouka vaꞌekue pe aipoaꞌe uka: ‘Xevy remboaxa mate ꞌrã prata haꞌe ouro, haꞌe gui nderaꞌyxy haꞌe nderaꞌy kuery’, haꞌe uka vaꞌekue.
6 Haꞌekue rami ae teĩ koꞌẽ rã, kovaꞌe hora ojeupity jevya py xerembiguai kuery ambou ju ꞌrã. Haꞌe vaꞌe kuery ma nderopy rupi oike vy oexapa ꞌrã, nerembiguai kuery opena vaꞌety ro rupi guive. Haꞌe vy oipeꞌa ꞌrã heravy iporãgueve oexa vaꞌe rei”, heꞌi.
7 Haꞌe nunga Israel pygua huvixa oendu vy oenoĩ ukapa nhomongeta vaꞌety kuery oyvy re ikuai vaꞌe. Haꞌe vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Peikuaa ae haꞌe vaꞌe ava haꞌeveꞌỹ vaꞌe anho ojapoxe oikovya. Mbaꞌeta xeraꞌyxy haꞌe xeraꞌy kuery, haꞌe gui prata haꞌe ouro guive omeꞌẽ ukapa ramo xee nameꞌẽxe eꞌỹi — heꞌi.
8 Haꞌe ramo nhomongeta vaꞌety kuery haꞌe heta vaꞌe kuery haꞌe javi aipoeꞌi okuapy ixupe: — Ejapyxaka rei eme taꞌvy ijayvua re, ejapo eme guive.
9 Haꞌe ramo huvixa ombovai Ben-Hadade rembiguai kuery pe: — Aipopeje penderuvixa pe: “Jypy xee nerembiguai pe rejerure ukaague ajapo ta vaꞌekue. Haꞌe rã angegua ma ndajapo reguai”, peje. Haꞌe rami ombovai ramo tembiguai kuery ojevy vy omombeꞌupa.
10 Haꞌe gui Ben-Hadade omondoukave ju imombeꞌuarã kuery. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Xapyꞌa rei Samaria guigua yvy kuꞌi xerupivegua kuery po tynyẽmba aguã rami peve teĩ opyta ramo tuuete kuery ikuai vaꞌe taxerereko axy oipotaa rami — heꞌi. Haꞌe rami Ben-Hadade ouraa rupi ijayvu Samaria tetã omomba ete aguã re.
11 Haꞌe rã Israel pygua huvixa ombovai: — Aipopeje ixupe: “Joe opuꞌã aguã onhemoatyrõ teri reve oiko vaꞌe ma ndaꞌevei ijayvu aguã joity maague gui ojevy vaꞌekue ijayvua rami rive”, peje ꞌrã.
12 Haꞌe rami ombovaiague Ben-Hadade oendu oo py huvixa kuery mboae reve oyꞌu okuapya py. Haꞌe vy aipoeꞌi guembiguai pe: — Peiko katu pavẽ haꞌvy — heꞌi ramo oiko katupa ma tetã pygua kuery rovai opuꞌã aguã.
13 Haꞌe gui ma Israel pygua huvixa Acabe-a py ovaẽ peteĩ profeta. Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Po rami ijayvu Senhor: “Rexa pa pevaꞌe avakue nhomboaty vaꞌe haꞌe javi? Haꞌe vaꞌe kuery ma kovaꞌe árave amboaxapa ꞌrã ndepo py. Haꞌe ramo reikuaa ꞌrã xee ae Senhor aikoa”, heꞌi.
14 Haꞌe ramo Acabe oporandu: — Mavaꞌe kuery po rupi ꞌrã haꞌvy aity uka? Profeta ombovai: — Po rami Senhor ijayvu: “Kunumigue xondaro ruvixa kuery rembiguai ikuai vaꞌe po rupi ꞌrã reity uka”, heꞌi. Haꞌe ramo Acabe oporanduve ju: — Mavaꞌe ranhe ꞌrã tu omboypy joe opuꞌã aguã? — Ndee ae ꞌrã ri — heꞌi profeta.
15 Haꞌe ramo oipapa ukapa kunumigue xondaro ruvixa kuery rembiguai ikuai vaꞌe. Haꞌe ramo duzentos e trinta e dois oikuaa. Haꞌe gui Israel kuery haꞌe javi ju oipapa uka vy sete mil oikuaa.
16 Kuaray mbyte jave haꞌe kuery ojeꞌoi. Haꞌe vaꞌe jave py Ben-Hadade ma opy oyꞌu tema oiny, okaꞌupa rei guive okuapy, huvixa kuery mboae trinta e dois oipytyvõa rupi ikuai vaꞌe reve.
17 Haꞌe gui kunumigue ranhe tenonde jogueraa, huvixa kuery rembiguai vaꞌe. Haꞌe ramo oexa pota vaꞌerã Ben-Hadade omondouka vaꞌekue oexa vy — Samaria tetã gui ou jekuaa avakue — heꞌi uka ixupe.
18 Ombovai: — Haꞌe kuery ma xapyꞌa rei peteĩ rami nhandekuai aguã re ojerure vy ou ramo pejopypa rive ꞌrã oikove reve. Orere opuꞌã aguã ri ou teĩ haꞌe rami ae avi pejopypa rive ꞌrã oikove reve — heꞌi.
19 Haꞌe gui tetã gui kunumigue huvixa kuery rembiguai vaꞌe jogueru, haꞌe hupive xondaro kuery haꞌe javi ou vaꞌe ma
20 peteĩ-teĩ ojuka avakue ojee opuꞌã vaꞌe. Haꞌe ramo Síria pygua kuery onhamba ramo Israel kuery ojeꞌoi hakykue. Haꞌe rã Síria pygua huvixa Ben-Hadade ma kavaju áry oo jepe, kavaju árygua kuery mboae reve.
21 Haꞌe gui Israel pygua huvixa ou vy ojukapa kavaju, karóxa guive ombovaipa. Haꞌe vy ojuka reta avi Síria pygua kuery.
22 Haꞌe gui Israel pygua huvixaa py profeta ou jevy vy aipoeꞌi ixupe: — Tereo, haꞌe enhemombaraeteve na. Eikuaa pota porã mbaꞌe pa rejapo aguã re, mbaꞌeta peteĩ maꞌetỹa py Síria pygua huvixa ou jevy ꞌrã nderovai — heꞌi.
23 Haꞌe gui Síria pygua huvixa rembiguai kuery aipoeꞌi okuapy ixupe: — Israel kuery ruete nhiꞌã yvyty rupi rive ipoꞌaka vaꞌe. Haꞌe nunga rupi ae ipoꞌaka karamboae nhande kuery re. Haꞌe rã yvy joja reia rupi ri haꞌe kuery rovai nhapuꞌã vy nhande ju ꞌrã jaity haꞌe kuery.
24 Haꞌe nunga rupi ejapo po rami: Reipeꞌapa ꞌrã huvixa ndereve ikuai vaꞌekue haꞌe javi, haꞌe hekovia remoĩ ꞌrã xondaro ruvixa ae.
25 Haꞌe gui rejouve ju ꞌrã xondaro kuery, omanomba vaꞌekue hetaa rami ae. Haꞌekue rami ae ju ꞌrã rejou kavaju haꞌe karóxa voi. Haꞌe gui yvy joja reia rupi haꞌe kuery rovai nhapuꞌã vy nhiꞌã jaitypa ꞌrã — heꞌi okuapy. Haꞌe rami haꞌe kuery ijayvua oendu ma vy haꞌe rami ae ju ojapo.
26 Haꞌe gui peteĩ maꞌetỹa py Ben-Hadade oo jevy vy Síria pygua xondaro kuery re oexa potapa. Haꞌe vy Afeca katy ogueraa Israel kuery re opuꞌã aguã.
27 Haꞌe gui Israel kuery re voi oexa potaa, haꞌe hoꞌu vaꞌerã ogueraa reve ojeꞌoi amboae kuery rovai. Israel kuery ma amboae kuery renonde ikuaia py mokoĩ henda py mbovyꞌi eꞌỹ kavara kuery rami riveꞌi ojekuaa. Haꞌe rã Síria pygua kuery ma yvy jojaa opa rupi ikuai.
28 Haꞌe gui ovaẽ peteĩ ava Nhanderuete remimboꞌe. Haꞌe vy Israel pygua huvixa pe ijayvu vy aipoeꞌi: — Po rami Senhor ijayvu: “Síria pygua kuery aipoeꞌi: ‘ Senhor ma yvyty rupi anho ri ipoꞌaka vaꞌe, yvyugua rupi ipoꞌaka vaꞌeꞌỹ’, heꞌi okuapy teĩ xee ma ndepo py amboaxapa rã pevaꞌe kuery haꞌe javi. Haꞌe ramia py reikuaa aguã xee ae Senhor aikoa”, heꞌi.
29 Haꞌe gui sete ára re ikuai joexeiꞌi. Sete araa py ma omboypy okuapy joe opuꞌã aguã. Haꞌe vy Israel kuery ma peteĩ ára pyve cem mil avakue vyvoi ojuka Síria pygua xondaro kuery yvy rupigua.
30 Haꞌe ramo hembyrekue ma Afeca katy onhamba vy oikepa jogueravy tetã py. Tetã kora ma vinte e sete mil avakue hembyre vaꞌekue áry hoꞌa ramo omanomba. Haꞌe rã Ben-Hadade ma onha vy tetã katy ou vy onhemi peteĩ opy jaꞌo py.
31 Haꞌe gui ixupe hembiguai kuery aipoeꞌi: — Maꞌẽ, roendu ma Israel pygua huvixa kuery nhomboaxya rupi ikuaia. Haꞌe nunga rupi nhandejee nhamoĩ ꞌrã ajukue voxa guigua rive, haꞌe nhaneakã rupi ixã nhaimama ꞌrã heravy, Israel pygua huvixaa py nhaẽ aguã. Xapyꞌa rei ma nandejukai nho ꞌrã — heꞌi okuapy.
32 Haꞌe rami ojee omoĩ okuapy ajukue voxa guigua, haꞌe oakã rupi ixã omoĩ vaꞌe reve oẽ okuapy Israel pygua huvixaa py. Haꞌe vy ixupe aipoeꞌi okuapy: — Nerembiguai Ben-Hadade aipoeꞌi uka: “Xejuka eme nho taꞌvy”, heꞌi uka. Haꞌe rã Acabe ombovai: — Oikove teri ri tyꞌy? Haꞌe ma xeryvy — heꞌi.
33 Haꞌe rami ijayvu rã avakue ipyꞌa guaxuve vy ombovai ju aipoeꞌiague rami. — Ben-Hadade ma nderyvy ae! — heꞌi okuapy ramo ombovai: — Peju haꞌvy peru xea py — heꞌi. Haꞌe ramo mae Ben-Hadade oẽ ouvy oĩa katy. Haꞌe rã oguerojeupi okaróxa py ae.
34 Ben-Hadade aipoeꞌi Acabe pe: — Ndevy amboaxapa ju ꞌrã tetã nderu gui xeru oipeꞌa vaꞌekue. Damasco py ae ꞌrã remondouka ndevygua mbaꞌemo vendea kuery, xeru Samaria py ojapoague rami. Acabe ombovai: — Haꞌe gui xee ma romondouka porã ju ꞌrã, ndereve peteĩ rami nhandekuai aguã regua ajapo vaꞌerã rami vy — heꞌi. Haꞌe vy hexeve peteĩ rami ikuai aguã ojapo ma vy omondouka ju.
35 Haꞌe ramo peteĩ profeta remimboꞌe aipoeꞌi oirũ pe Senhor aipoeꞌiague rami vy: — Ejeai haꞌvy xere — heꞌi oirũ pe teĩ irũ ndojeaixei.
36 Haꞌe ramo aipoeꞌi ixupe: — Ndee ma Senhor nerenheꞌẽ rendui rire aỹꞌi xea gui rejepeꞌa ramove peteĩ guary ou vy ndejuka ꞌrã — heꞌi. Haꞌe gui ojepeꞌa ovy ramove peteĩ guary ovaexĩ vy ojuka.
37 Haꞌe gui profeta ma ava mboae ju ojou vy aipoeꞌi ixupe: — Ejeai xere — heꞌi ramove ojeai vy oity.
38 Haꞌe gui profeta oo tape huvixa ouaty vaꞌe rupi teĩ ngova omoꞌãmba reve hiꞌaĩ ojexa kuaa uka eꞌỹ aguã. Profeta ombojeaixe ojee huvixa oexa vy oikuaa eꞌỹ aguã profeta oikoa.
39 Huvixa oaxa rã ojapukai vy aipoeꞌi: — Xee nerembiguai ma joe opuꞌãa mbyte py aiko jave xea py xeirũ ou vy ogueru peteĩ ava xea py. Haꞌe vy aipoeꞌi xevy: “Epena ke kovaꞌe ava re, mbaꞌeta kovaꞌe okanhy ri ramo ndee ae ꞌrã remboekovia nderekove py, haꞌe rami eꞌỹ ri vy hekovia remeꞌẽ ꞌrã trinta e cinco quilos prata guigua”, heꞌi vaꞌekue xevy.
40 Haꞌe gui xee nerembiguai xereko eta rei jave ava vaꞌe oo ma raꞌe — heꞌi. Haꞌe ramo Israel pygua huvixa ombovai: — Nembopagaa ꞌrã ndee ae aipoꞌreague rami vy — heꞌi.
41 Haꞌe ramove oakã oimamaague omboi vyvoi ngova gui. Haꞌe ramo mae ma Israel pygua huvixa oexa kuaa ramo profeta kuery vaꞌe regua ae raꞌe.
42 Haꞌe vy aipoeꞌi huvixa pe: — Po rami Senhor ijayvu: “Ndee ma ava ndepo py opaga aguã amboaxa vaꞌekue, teĩ repoi rire ma hekovia aipeꞌa ꞌrã nderekove, haꞌe ixupegua kuery ikuai axy ꞌrãgue py ndevygua kuery ꞌrã ikuai axy”, heꞌi uka ndevy.
43 Haꞌe ramo Israel pygua huvixa oo ju ngoo katy, ndojou porãi haꞌe nonhenhandu porãvei reve. Haꞌe vy Samaria tetã py ju ovaẽ.
1 Acabe pe Nabote ombaꞌe uvaty novendexeiague Haꞌe vaꞌe rire ma povaꞌe oiko. Jezreel pygua Nabote hery vaꞌe oguereko peteĩ uvaty. Jezreel py ae onhotỹ vaꞌekue Samaria pygua huvixa Acabe ro yvyꞌiry.
2 Haꞌe gui Acabe aipoeꞌi Nabote pe: — Emeꞌẽ na nembaꞌe uvaty xe-hortarã, mbaꞌeta xero yvyꞌiry opyta. Haꞌe rã hekovia ameꞌẽ ꞌrã uvaty mboae iporãve vaꞌe. Haꞌe rami eꞌỹ vy amboae rami reipota ramo ndevy ameꞌẽ ꞌrã peráta hepya rami ae tema.
3 Nabote ombovai Acabe pe: — Senhor taxejoko xeramoĩ kuery yvy oeja vaꞌekue joupe amboaxa eꞌỹ aguã — heꞌi.
4 Haꞌe gui Acabe ma ndojou porãi haꞌe ndaꞌevei ete reve oo ju ngoo py, ixupe Jezreel pygua Nabote “Ndevy nameꞌẽi ꞌrã xeramoĩ kuery yvy oeja vaꞌekue”, heꞌi rire. Haꞌe vy ngupa rupi onheno oupy vy hovai katy ngova ombojere vy neĩ ndokaru potai.
5 Haꞌe gui ituia py taꞌyxy Jezabel ou vy oporandu: — Mbaꞌe tu oĩ haꞌe rami ete nderejou porãi vaꞌe nenheꞌẽ py, neĩ nderekarui aguã?
6 Ime ombovai: — Mbaꞌeta Jezreel pygua Nabote pe “Emboekovia na ndeꞌuvaty peráta re, eꞌỹ vy reipotaa rami amboae uvaty ameꞌẽ vaꞌerã re”, haꞌe ramo ombovai: “Ndevy nameꞌẽi ꞌrã xeꞌuvaty”, heꞌi.
7 Haꞌe ramo taꞌyxy Jezabel aipoeꞌi: — Israel kuery ruvixa eꞌỹ ri tyꞌy ndee reiko? Evy ke, ekaru, haꞌe evyꞌa guive ndepyꞌa py. Haꞌe rã xee ma ndepo py amboaxa ꞌrã Jezreel pygua Nabote uvaty — heꞌi.
8 Jezabel Nabote ojuka ukaague Haꞌe gui Acabe rery rupi taꞌyxy ombopara kuaxia. Acabe rery oĩa reve guive omboja vy ogueraa uka Nabote rekoa py nhomongeta vaꞌety haꞌe yvatekueve ikuai vaꞌe pe.
9 Haꞌe vy kuaxia re ombopara vy aipoeꞌi: “Pejapo okaru eꞌỹ re ikuai aguã, haꞌe gui peru Nabote heta vaꞌe kuery renonde.
10 Henonde py peru avi ꞌrã mokoĩ avakue heko vai vaꞌe hexe ijayvu rive vaꞌerã, ‘Nabote ijayvu vai Nhanderuete haꞌe huvixa rovai’, heꞌi aguã. Haꞌe gui ma tetã gui peraa ꞌrã mombyrya py, haꞌe pejapipa ꞌrã ita py omano peve”, heꞌi ombopara vy.
11 Haꞌe gui ma haꞌe vaꞌe tetã pygua nhomongeta vaꞌety kuery haꞌe yvatekueve ojapo okuapy Jezabel aipoeꞌiague rami, kuaxia para ogueraa uka vaꞌekue re oĩa rami ae.
12 Haꞌe rami vy omombeꞌu peteĩ ára re okaru eꞌỹ re ikuai aguã. Haꞌe vy heta vaꞌe kuery renonde ogueru Nabote.
13 Henonde py ogueru avi mokoĩ avakue heko vai vaꞌe. Heta vaꞌe kuery oendua py ijayvu rive Nabote rovai. — Ijayvu vai Nhanderuete haꞌe huvixa rovai — heꞌi okuapy. Haꞌe ramo tetã gui ogueraa okuapy vy ita py ojapipa, haꞌe rã omano.
14 Haꞌe vaꞌe rire Jezabel pe omombeꞌu uka Nabote ojapipaa rã omano maa.
15 Haꞌe gui Nabote ojapipaa rã omano maa Jezabel oendu vy aipoeꞌi Acabe pe: — Epuꞌã ke, haꞌe ejopy uvaty Jezreel pygua Nabote peráta re nomboekoviaxei vaꞌekue. Mbaꞌeta Nabote ndoikovevei ma, omano ma — heꞌi.
16 Nabote omano maa Acabe oendu vy opuꞌã ju, haꞌe Nabote mbaꞌekue uvaty katy oo ojopy aguã.
17 Acabe haꞌe Jezabel pe Elias ijayvu poyiague Haꞌe gui ma Tisbé pygua Elias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:
18 — Epuꞌã ke, tereo revaexĩ aguã Israel pygua huvixa Acabe Samaria py hekoa vaꞌe. Nabote mbaꞌekue uvaty py ꞌrã rexa, ojeupe guarã ojopy aguã ooague py.
19 Ixupe ndeayvu vy aipoꞌre: “Po rami Senhor ijayvu: ‘Rejojuka uka ma, haꞌe gui rejapo vaive vy imbaꞌekueꞌi ae reipeꞌapa ta?’ heꞌi. Po rami Senhor ijayvuve ju: ‘Nabote ruguy jagua oyꞌuague py ae ju oyꞌu avi ꞌrã nderuguy’, heꞌi”, ꞌre ꞌrã.
20 Haꞌe gui Acabe Elias oexa vy oporandu ixupe: — Aỹ pa xejou ma, xerovaigua? Elias ombovai: — Tá, rojou ae ma, mbaꞌeta renhemeꞌẽ ma Senhor renonde haꞌeveꞌỹ vaꞌe rejapo aguã.
21 Po rami Senhor ijayvu ndere: “Neꞌexa, ndere ambou ꞌrã mbaꞌemo vai. Haꞌe rami vy amokanhymba ꞌrã neramymino kuery, Israel gui amomba ꞌrã ndee Acabe ramymino kuery avakue ikuai vaꞌe ma guive rã, escravo eꞌỹ vy ikuai riveꞌi vaꞌekue teĩ.
22 Ndero pygua kuery re ajapo ꞌrã Nebate raꞌy Jeroboão ro pygua kuery re ajapoague ramigua, haꞌe Aías raꞌy Baasa ro pygua re, xembopoxy rei rire, haꞌe Israel kuery oguerojejavypa ague re”, heꞌi.
23 Haꞌe gui Jezabel re voi Senhor ijayvu: “Jezreel tetã py ae jagua hoꞌupa ꞌrã Jezabel retekue.
24 Acabe kuery vaꞌe regua tetã rupi omano rã jagua hoꞌupa ꞌrã, haꞌe rã mbaꞌety rupi omano ramo ma guyra oveve vaꞌe ꞌrã hoꞌupa”, heꞌi.
25 Mavaꞌeve ndoikoi rakaꞌe Acabe rami ete, mbaꞌeta onhemeꞌẽ rei Senhor renonde haꞌeveꞌỹ vaꞌe ojapo aguã, taꞌyxy Jezabel omboꞌeague rami rive.
26 Mbaꞌeta mbaꞌemo raꞌangaa re rive ojeroviaa rupi oiko vy ojapo haꞌeveꞌỹ ete vaꞌe, amorreu kuery ojapoague ramigua meme. Haꞌe vaꞌe kuery ma Senhor oipeꞌapa Israel kuery ikuai aguã gui.
27 Haꞌe gui ma haꞌe vaꞌe ayvu Acabe oendu vy omondoropa oao, haꞌe ajukue voxa guigua py rive onheovãmba vy okaru eꞌỹ re oiko. Voxa py guive oke, haꞌe oakã oity rei reve oiko.
28 Haꞌe gui Senhor oayvu ombou ju Tisbé pygua Elias pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:
29 — Rexa pa Acabe xerenonde onhemoꞌyvyĩꞌi oikovya? Xerenonde onhemoꞌyvyĩꞌi ramo ma oikove teria ja namboui ꞌrã mbaꞌemo vai ambou ꞌrã vaꞌekue. Haꞌe rã taꞌy ju ma oĩ jave ambou ꞌrã hoo pygua kuery re.
1 Mboapy maꞌetỹ oaxa Síria haꞌe Israel kuery reve joe opuꞌã veꞌỹ re.
2 Haꞌe gui mboapy maꞌetỹa py ma Judá pygua huvixa Josafá oo joexa aguã Israel pygua huvixa reve.
3 Haꞌe jave py Israel pygua huvixa aipoeꞌi guembiguai kuery pe: — Ndapeikuaai ri tyꞌy Ramote-Gileade tetã nhanembaꞌerã opytaa? Mbaꞌexa tu haꞌvy ndajaa potai teri Síria pygua huvixa po gui jaipeꞌa ju aguã? — heꞌi.
4 Huvixa Josafá pe ju oporandu: — Ndee pa reo avi ꞌrã orereve Ramote-Gileade re ropuꞌã aguã katy? Josafá ombovai Israel pygua huvixa: — Xee ma aiko ꞌrã ndereve, xevygua kuery voi ndevygua kuery revegua ae avi ꞌrã, xerymba kuery kavaju voi nerymba kuery kavaju rami avi ꞌrã ikuai — heꞌi.
5 Haꞌe gui Josafá aipoeꞌive ju Israel pygua huvixa pe: — Eikuaa pota ranhe ke Senhor ijayvua re — heꞌi.
6 Haꞌe ramo Israel pygua huvixa omboatypa profeta kuery, quatrocentos avakue haꞌe javi vy. Haꞌe vy aipoeꞌi haꞌe kuery pe: — Taa pa Ramote-Gileade re apuꞌã aguã, tyrã pa taa eme? Haꞌe kuery ombovai vy — Tereo oreruvixa, mbaꞌeta Senhor omboaxapa ꞌrã ndepo py — heꞌi okuapy.
7 Haꞌe rã Josafá ma aipoeꞌi: — Ndaꞌipoi teri pa apy profeta Senhor pegua ete jaikuaa pota ranhe aguã?
8 Israel pygua huvixa ombovai Josafá pe. — Peteĩꞌi teri oiko haꞌe vaꞌe rupi Senhor ayvu re jaikuaa pota aguã. Haꞌe rami avi hexe ma xee ndaxeaꞌei, mbaꞌeta xerenonderã re nomombeꞌui iporã vaꞌe, iporã eꞌỹ vaꞌe anho. Haꞌe vaꞌe ma Inlá raꞌy Micaías — heꞌi. Haꞌe rã Josafá aipoeꞌi: — Huvixa, haꞌe rami ndeayvu eme.
9 Haꞌe gui Israel pygua huvixa ma peteĩ guembiguai oenoĩ vy ixupe aipoeꞌi: — Tou vyvoi taꞌvy xea py Inlá raꞌy Micaías — heꞌi.
10 Haꞌe vaꞌe jave py ma Israel pygua huvixa haꞌe Judá pygua huvixa reve jogueroguapy nhoguenoiny peteĩ-teĩ guenda py ae, haꞌe huvixa pegua ao py ae onhemonde reve, Samaria tetã oike ovya rokẽ yvýry, mbaꞌemo moaꞌyĩaty py. Haꞌe kuery renonde ma profeta kuery haꞌe javi ijayvu okuapy.
11 Haꞌe gui Quenaana raꞌy Zedequias ma vaka rakua raꞌangaa oguereko ferro gui ojapo vaꞌekue. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Po rami Senhor ijayvu: “Kovaꞌe ramigua py reipyxo ꞌrã Síria pygua kuery reitypa peve”, heꞌi.
12 Haꞌe gui profeta mboae kuery povaꞌe ayvu rupi meme ijayvu okuapy. — Oreruvixa, tereo ke Ramote-Gileade katy, haꞌe py ma ndepoꞌaka ꞌrã, mbaꞌeta Senhor omboaxapa ꞌrã ndepo py — heꞌi okuapy.
13 Haꞌe gui tembiguai Micaías reruarã oo vaꞌekue ixupe ijayvu vy aipoeꞌi: — Maꞌẽ, profeta kuery ikuai vaꞌe ma peteĩꞌi rami ijayvu kuri huvixa pe mbaꞌemo porã re anho. Ndee voi ndeayvu ꞌrãgue haꞌe kuery ijayvuague rami ae, mbaꞌemo porã re anho.
14 Haꞌe rã Micaías ombovai: — Anhetẽ ete Senhor oikove vaꞌe rupi aura vy aipoaꞌe: Xee ma Senhor aipoeꞌi ukaa rami ae ꞌrã xeayvu — heꞌi.
15 Haꞌe gui ma huvixaa py ovaẽ ramove ixupe oporandu: — Micaías, toroo ae pa Ramote-Gileade re ropuꞌã vy, tyrã pa toroo eme? Micaías ombovai: — Tapeo, haꞌe vy pendepoꞌaka ꞌrã, mbaꞌeta ndepo py Senhor omboaxapa ꞌrã — heꞌi. Micaías ma profeta ramigua kuery ayvu rupi rive ranhe ijayvu, anhetẽ vaꞌeꞌỹa rami oikuaa uka vy.
16 Haꞌe rami rã huvixa aipoeꞌi ixupe: — Mbovykue ma tu ndevy xeayvu, Senhor rery rupi anhetẽ vaꞌe re anho ndeayvu aguã?
17 Haꞌe rã Micaías aipoeꞌi: — Israel kuery aexapa yvyty áry rupi omoaĩmbaa ramo, vexaꞌi ija eꞌỹ vaꞌe rami. Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi: “Pevaꞌe kuery ma ija eꞌỹ vaꞌe vy peteĩ-teĩ too porã ngoo katy”, heꞌi kuri xevy.
18 Haꞌe ramo Israel pygua huvixa aipoeꞌi Josafá pe: — Aipoaꞌe ae ma ndevy: “Haꞌe vaꞌe ma xerenonderã re nomombeꞌui ae iporã vaꞌe, haꞌe rã iporã eꞌỹ vaꞌe anho”, haꞌe ma voi kuri.
19 Haꞌe gui ma Micaías ijayvuve tema: — Endu haꞌvy Senhor ayvu. Xee aexa Senhor guenda openaaty py oguapy oiny rã, haꞌe oĩa py ikuai avi ixondaro kuery yva pygua haꞌe javi, ijaxu eꞌỹa re haꞌe ijaxua re.
20 Senhor oporandu: “Mavaꞌe ꞌrã tu Acabe mbotavyarã oo, Ramote-Gileade tetã py omano aguã?” heꞌi ramo peteĩ ma peteĩ rupi ijayvu, haꞌe rã amboae ma amboae rami ijayvu.
21 Haꞌe gui ma peteĩ nheꞌẽ ou vy ojexa uka Senhor renonde. Haꞌe vaꞌe aipoeꞌi: “Xee ma ambotavy ꞌrã” heꞌi. Haꞌe rã Senhor oporandu: “Mbaꞌe py haꞌvy?”
22 Ombovai: “Aa ꞌrã nheꞌẽ imbotavyarã aĩ ixupegua profeta kuery haꞌe javi juru re”, heꞌi. Haꞌe rami rã Senhor aipoeꞌi: “Ndee ma rembotavy ꞌrã, amboae kuery gui ndepoꞌakave vy. Tereo haꞌvy, ejapo haꞌe rami”, heꞌi.
23 Haꞌe rami rã kovaꞌe profeta kuery ndevygua ikuai vaꞌe juru re Senhor omoĩ raꞌe nheꞌẽ nembotavyarã. Haꞌe rã Senhor ae nderovai ijayvu mbaꞌemo vai oiko aguã re — heꞌi.
24 Haꞌe ramo Quenaana raꞌy Zedequias onhemboja vy oipete Micaías. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Ma rupi tu haꞌvy xegui Senhor nheꞌẽ oẽ ndereve ijayvu aguã?
25 Micaías ombovai: — Reikuaa ꞌrã opy jaꞌo py renhemi aguã reike jave — heꞌi.
26 Haꞌe gui Israel pygua huvixa ju aipoeꞌi: — Pejopy ke Micaías, haꞌe pemboaxa tetã ruvixa Amom haꞌe huvixa raꞌy Joás po py.
27 Haꞌe vy aipopeje: “Po rami huvixa ijayvu: ‘Pemboty nhuã py kovaꞌe ava, haꞌe pembojexavai mbojape haꞌe yy ruxãꞌi kuerei pemeꞌẽa py, ajevy porã ju eꞌỹa ja’, heꞌi.”
28 Haꞌe ramo Micaías aipoeꞌi: — Teĩ xapyꞌa rei anhetẽ ri rejevy porã ramo Senhor ayvu rupi eꞌỹ xeayvu ramo ma ꞌrã. Aipoeꞌive ju: — Peẽ kuery haꞌe javi, pendu pota povaꞌe re! — heꞌi.
29 Haꞌe gui ma Ramote-Gileade tetã katy Israel pygua huvixa jogueraa Judá pygua huvixa Josafá reve.
30 Israel pygua huvixa aipoeꞌi Josafá pe: — Xee ma amboae rami anhemonde reve ꞌrã aa joe apuꞌã aguã katy. Haꞌe rã ndee ma ndeao py ae ꞌrã renhemonde — heꞌi. Haꞌe rami vy Israel pygua huvixa amboae rami onhemonde reve oo joe opuꞌãa py.
31 Síria pygua huvixa aipoeꞌi ma voi okaróxa mboguataa trinta e dois huvixa ikuai vaꞌe pe: “Pepuꞌã eme ou vaꞌe-vaꞌe rovai, yvatekueve ikuai teĩ, haꞌe rã Israel pygua huvixa rovai anhoꞌi”, heꞌi vaꞌekue.
32 Haꞌe gui huvixa karóxa mboguataa kuery ma Josafá oexa vy — Pevaꞌe ae ri nhiꞌã Israel pygua huvixa — heꞌi okuapy. Haꞌe vy haꞌe katy ojeꞌoi ojoko aguã. Haꞌe ramo Josafá ojapukai.
33 Haꞌe gui huvixa karóxa mboguataa kuery ma Israel pygua huvixa eꞌỹ ae raꞌea oikuaa vy oejapa ju ojeꞌoivy.
34 Haꞌe gui ma peteĩ ava guyrapa xã omoatã vy opoia katy rei opoi vy onhyvõ Israel pygua huvixa pexo regua paꞌũa py rive. Haꞌe ramo aipoeꞌi guembiguai karóxa mboguataa vaꞌe pe: — Ejere joe opuꞌãa mbyte gui xereraa aguã, mbaꞌeta xepyxoa ma — heꞌi.
35 Haꞌe vaꞌe ára ma joe opuꞌãve tema okuapy. Haꞌe rã huvixa ma Síria kuery oexaa py omopuꞌãa imoiny ikaróxa py, haꞌe ijaia gui huguy onheẽ oiny karóxa py rupi. Haꞌe rire kaꞌaru ma jave omano.
36 Kuaray ndojopevei ma jave onhendu peteĩ ayvu xondaro kuery ikuaia rupi, “Peteĩ-teĩ tapeo pendekoa katy, peteĩ-teĩ tapeo pendeyvy katy ae”, heꞌi vaꞌe.
37 Huvixa Acabe omano ma ramo Samaria tetã py ogueraa vy onhono porã okuapy haꞌe py.
38 Haꞌe rã ikaróxa ma Samaria py yy ojoko pyre yvýry ojoi ramo jagua oere okuapy huvixa ruguykue, Senhor aipoeꞌiague rami vy. Haꞌe vaꞌe yy py kunhague itavy rei vaꞌe voi ojau ꞌrã.
39 Haꞌe gui oĩve rei tema Acabe rekokue regua. Haꞌe rami avi oorã marfim gui anho ojapoague, tetã haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
40 Haꞌe rami py Acabe ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo taꞌy Acazias ju oĩ nguu rekovia.
41 Haꞌe gui Israel pygua huvixa Acabe irundy maꞌetỹ re ma oĩ jave py Asa raꞌy Josafá oĩ Judá kuery ruvixarã.
42 Huvixa oĩ ypyꞌi jave Josafá ma trinta e cinco maꞌetỹ oguereko. Haꞌe vy vinte e cinco maꞌetỹ re huvixa oĩ Jerusalém py. Ixy rery ma Azuba, Sili rajy.
43 Haꞌe ma nguu Asa oikoague rupi ae oiko. Haꞌe vaꞌe rupi oikoa gui ndojepeꞌai vy haꞌevea ramigua meme ojapo Senhor renonde.
44 Haꞌe rami teĩ yvyꞌã rupi ombojerovia atyrã ojapo pyre ndoipeꞌai ramo haꞌe vaꞌe py heta vaꞌe kuery mbaꞌemo omeꞌẽ haꞌe heakuã porã vaꞌe oapy tema okuapy.
45 Josafá ma peteĩ rami ikuai Israel pygua huvixa reve.
46 Haꞌe gui oĩve rei tema Josafá rekokue regua. Haꞌe rami avi opoꞌakaa oexa ukaague, joe opuꞌãague, haꞌe mbaꞌemo ojapo vaꞌekue haꞌe javi noĩ ꞌrã teve kuaxia Judá pygua huvixa kuery rekokue oĩa re?
47 Haꞌe rami avi oyvy gui oipeꞌapa avakue taꞌangaa pegua itavy rei vaꞌekue, nguu Asa teri oĩ jave py opyta vaꞌekue haꞌe javi.
48 Haꞌe vaꞌe jave ma noĩ huvixave Edom py, haꞌe rã peteĩ oiko joe opena ukaa vaꞌe.
49 Josafá ojapo kanoã guaxu Társis guigua Ofir katy ouro re oo aguã, vaꞌeri ndooi, Eziom-Geber py kanoã guaxu opẽmba rã.
50 Acabe raꞌy Acazias aipoeꞌi Josafá pe: — Xerembiguai kuery tojeꞌoi avi kanoã guaxu py nerembiguai kuery reve — heꞌi teĩ Josafá ndoipotai.
51 Haꞌe gui Josafá ndoikoveveiꞌi ma guamoĩ kueryague rami. Haꞌe ramo onhono porãa tetã guamoĩ Davi rekoague py. Haꞌe gui taꞌy Jeorão ju oĩ nguu rekovia.
52 Israel pygua huvixa Acazias oĩ jave guare Haꞌe gui Judá pygua huvixa Josafá dezessete maꞌetỹ re ma oĩ jave py Acabe raꞌy Acazias oĩ Israel pygua huvixarã, Samaria py. Haꞌe vy mokoĩ maꞌetỹ peve opena Israel kuery re.
53 Haꞌe vaꞌe ma haꞌeveꞌỹ vaꞌe ojapo oikovy Senhor renonde rupi, mbaꞌeta nguu haꞌe oxy oikoague rami ae oiko, haꞌe Nebate raꞌy Jeroboão Israel kuery oguerojejavypa ague rupi. Haꞌe rami vy Baal pe rive oiko omboetea py. Haꞌe rami py ojapo Senhor Israel kuery ruete ipoxy aguã rami, nguu ojapoague haꞌe javi rami ae ju.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22