1 Zacarias ayvu oĩa “Pejeko rerova ke”, heꞌiague Mokoĩ maꞌetỹa haꞌe oito jaxya re ma huvixave Dario oĩ jave py Senhor ombou oayvu Berequias raꞌy profeta Zacarias, Ido ramymino vaꞌe pe. Haꞌe vy aipoeꞌi:
2 — Peneramoĩ kuery pe Senhor ipoxy ete vaꞌekue.
3 Haꞌe nunga rupi aipoꞌre neretarã kuery pe: Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Pejevy ju ke xevy. Haꞌe ramo xee voi aiko ju ꞌrã peẽ kuery reve.
4 Pendekuaive eme peneramoĩ kuery ikuaiague rami. Mbaꞌeta haꞌe kuery pe ma profeta kuery yma guare ijayvu vy aipoeꞌi vaꞌekue: “Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Pejeko rerova ke aỹ opa marã rei pendekuaia haꞌe mbaꞌemo vai pejapoa gui”, heꞌi vaꞌekue ri haꞌe kuery noendui, naxenheꞌẽ rendui guive — heꞌi Senhor.
5 — Mamo tu aỹ peneramoĩ kuery ikuai? Profeta kuery voi ndokuave riaei avi.
6 Haꞌe rã xeayvu haꞌe aipota vaꞌe xerembiguai profeta kuery pe aikuaa uka vaꞌekue ma ojeupitypa ma peneramoĩ kuery ambojexavaia py. Haꞌe gui ma haꞌe kuery ojeko rerova vy aipoeꞌi: “ Senhor ixondaro reta vaꞌe ma nhanembopaga aguã re onhembopyꞌa rakaꞌe nhandereko vaiague haꞌe mbaꞌemo vai jajapoague re. Haꞌe rami vy ojapo ae ma”, heꞌi okuapy.
7 Jypy kavaju kuery oexaague Haꞌe gui mokoĩ maꞌetỹa haꞌe onze jaxya sebate ꞌepy vaꞌe, vinte e quatro araa py, huvixa Dario mokoĩ maꞌetỹa re ma oĩ jave py Senhor oayvu ombou ju Berequias raꞌy profeta Zacarias, Ido ramymino vaꞌe pe.
8 Haꞌe ramo peteĩ pytũ aexa raꞌu rã ojekuaa peteĩ ava kavaju pytã vaꞌe árygua. Haꞌe vaꞌe ma peteĩ yvyugua puku py oĩ, yvyra murteira ikuai vaꞌe mbyte. Hakykue re ojekuaave ju kavaju pytã vaꞌe, xiĩ raiꞌi vaꞌe haꞌe xiĩ vaꞌe guive.
9 Haꞌe ramo xee aporandu: — Xeruvixa, marã ramigua tu pevaꞌe? Haꞌe ramo anjo xereve ijayvu vaꞌe ombovai: — Xee aikuaa uka ꞌrã marã ramigua paa — heꞌi.
10 Haꞌe ramo yvyra ikuai vaꞌe mbyte ava oĩ vaꞌe ju ombovai. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Haꞌe vaꞌe kuery ma yvy jave rupi oguata vaꞌerã Senhor ombou vaꞌekue — heꞌi.
11 Haꞌe gui haꞌe vaꞌe kuery ju ijayvu Senhor pegua anjo yvyra ikuai vaꞌe mbyte oĩ vaꞌe pe. Haꞌe vy aipoeꞌi: — Ore ma yvy jave rupi roikopa ma. Haꞌe ramo haꞌe pygua kuery opytuꞌupa, yvy haꞌe javi rupi ikuai porãmba guive — heꞌi okuapy.
12 Haꞌe ramo anjo Senhor pegua ombovai: — Senhor nexondaro reta vaꞌe, rakaꞌe peve ꞌrã tu remboaxya nderexa ukavei Jerusalém tetã pygua kuery pe, neĩ Judá regua tetã ikuai vaꞌe pygua kuery pe? Mbaꞌeta haꞌe kuery re setenta maꞌetỹ re ma ndepoxya oĩ — heꞌi.
13 Haꞌe gui anjo xereve ijayvu vaꞌe pe Senhor ijayvu porãꞌi nhombopyꞌa porãa rupi.
14 Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe ju ijayvu xevy: — Emombeꞌu atã ke: Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Xee ma ndaꞌevei etea aendu Jerusalém haꞌe Sião pygua kuery re.
15 Haꞌe rã amboae regua kuery pe ma xepoxy ete, mbaꞌeve gui okyje eꞌỹ re ikuai vaꞌe pe. Mbaꞌeta haꞌe kuery pe amongue py eteꞌi xepoxy vaꞌekue ri aỹ ma haꞌe kuery xembopoxyve ete.
16 Haꞌe nunga rupi po rami Senhor ijayvu: Xee ma Jerusalém tetã re ajevy ju ꞌrã anhomboaxya rupi. Haꞌe gui xevygua oo ma ojapoa ju ꞌrã haꞌe py. Teĩgue ju ixã mbaꞌemo aꞌãa omoatãa ꞌrã Jerusalém tetã rupi — heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.
17 — Haꞌe gui teĩgue ju remombeꞌu atã vy aipoꞌre ꞌrã: Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: “Xevygua tetã ikuai vaꞌe tynyẽ nho ꞌrã mbaꞌemo porã”, heꞌi. Mbaꞌeta Senhor ombopyꞌa guaxu nho ꞌrã Sião pygua kuery, Jerusalém tetã oiporavo ju ꞌrã guive.
18 Irundy vaka rakua oexaague Haꞌe gui teĩgue ju amaꞌẽ vy aexa irundy vaka rakuakue.
19 Haꞌe rami vy aporandu anjo xereve ijayvu vaꞌe pe: — Mbaꞌe nunga tu pevaꞌe? Haꞌe rã xembovai: — Pevaꞌe vaka rakuakue ma Judá, Israel haꞌe Jerusalém pygua kuery moaĩmbaare — heꞌi.
20 Haꞌe rire ma Senhor oexa uka avi irundy ferro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery.
21 Haꞌe rã xee aporandu: — Haꞌvy pevaꞌe kuery, mbaꞌerã tu ou? Ombovai: — Vaka rakuakue ma yvy regua kuery Judá kuery rovai opuꞌã vy opoꞌakaa rupi omoaĩmba vaꞌekue, neĩ avave rei oakã nomopuꞌã kuaavei aguã rami. Haꞌe gui kovaꞌe ferro re ombaꞌeapo vaꞌe kuery ma vaka rakuakue mongyjearã haꞌe heitypaarã ou — heꞌi.
1 Jerusalém tetã rupi mbaꞌemo aꞌãarã oexaague Haꞌe gui amaꞌẽ vy peteĩ ava hiꞌaĩ vaꞌe ju aexa. Haꞌe vaꞌe ma opo py oguereko peteĩ ixã mbaꞌemo aꞌãa.
2 Haꞌe ramo aporandu ixupe: — Marã katy reo? Ombovai: — Jerusalém tetã raꞌã vy aa, ipya haꞌe ipuku-a aikuaa aguã — heꞌi.
3 Haꞌe gui anjo xereve ijayvu vaꞌe oo ta ma ramo amboae anjo ou vy ovaexĩ.
4 Haꞌe vy aipoeꞌi ixupe: — Tereo pojava ke, haꞌe emombeꞌu pevaꞌe kunumi vaꞌe pe: “Jerusalém tetã re heta ete avakue haꞌe mymba kuery ikuai ramo tekoaꞌi rami ꞌrã opyta ikora veꞌỹ vaꞌe”, ꞌre.
5 Mbaꞌeta Senhor aipoeꞌi: “Xee ae ꞌrã aĩ tetã korarã tata guigua rami. Xee aiko ꞌrã haꞌe kuery mbyte rupi imoexakãarã”, heꞌi.
6 Sião tetã katy ju Israel kuery ojevy aguã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor aipoeꞌi: — Pendu ke! Pendu ke! Pevapa ke peovy aỹ kuaray ijapuꞌaꞌia katy yvy oĩ vaꞌe gui, irundy henda katy yvytu yva rupi oipejua katy xee romoaĩmba rire teĩ.
7 Pendu ke! Peẽ Sião pygua kuery Babilônia kuerya py pendekuai vaꞌe, tapeo jepe ke.
8 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe po rami Senhor ijayvu: “ Senhor onhemboete ukaa rupi xembou yvy regua penembaꞌe rei-rei peꞌapaare kuery rovai, mbaꞌeta ixupe rã penderovai opo oupity vaꞌe ma hexa raꞌyĩ re opoko vaꞌe reve ndaꞌeveia rami.
9 Maꞌẽ, haꞌe kuery rovai xee xepo aupi ramo hembiguai ikuai vaꞌekue ae ju ꞌrã oipeꞌapa imbaꞌe rei-rei. Haꞌe ramo peikuaa ꞌrã Senhor ixondaro reta vaꞌe ae xembouague”, heꞌi. Apy ma Senhor ae ijayvu vy “ Senhor xembou”, heꞌi. Mbaꞌeta Senhor remimbou hexeve joo rami ete, Marcos 12.35-37 py Jesus ojee ae ijayvua rami.
10 Senhor aipoeꞌi: — Sião pygua kuery, peporai ke pevyꞌa reve, mbaꞌeta aju ꞌrã penembyte aiko aguã.
11 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ára ma heta regua ꞌrã onhemboaty xee Senhor re, xevy guarã. Haꞌe gui penembyte aiko ramo peikuaa ꞌrã Senhor ixondaro reta vaꞌe ae pendea py xembouague.
12 Haꞌe vaꞌe jave py Senhor ojeupe guarã ogueru ꞌrã Judá kuery. Yvy ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe re jevy ꞌrã ogueru, haꞌe teĩgue ju oiporavo ꞌrã Jerusalém tetã.
13 Haꞌe nunga rupi peẽ avakue haꞌe javi, pekyrirĩmba ke Senhor renonde, mbaꞌeta oꞌamba ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe gui opuꞌã ma ouvy.
1 Sacerdote yvateve vaꞌe Josué oexaague Haꞌe gui xevy pe Nhanderuete oexa uka sacerdote yvateve vaꞌe Josué, Senhor guigua anjo renonde hiꞌaĩ rã. Haꞌe vaꞌe oiporu kuaa regua re Satanás hiꞌaĩ avi hovai ijayvu aguã.
2 Haꞌe rã Senhor ma aipoeꞌi Satanás pe: — Satanás, Senhor taꞌijayvu ete ndevy. Tá, Senhor Jerusalém tetã poravoare taꞌijayvu ete ndevy. Mbaꞌeta pevaꞌe ava ma tataꞌy tata py okaia gui oipeꞌa pyre rami — heꞌi.
3 Josué ma anjo renonde hiꞌaĩ reve ao ikyꞌapa vaꞌe py onhemonde hoꞌamy.
4 Haꞌe gui ma anjo ju ijayvu. Haꞌe vy aipoeꞌi guenonde ikuai vaꞌe pe: — Pemboi ijao ikyꞌapa rei vaꞌe — heꞌi. Josué pe aipoeꞌi avi: — Neꞌexa, ndegui aipeꞌapa ma ndereko vaiague, haꞌe gui ao porãgue py ju ꞌrã romonhemonde — heꞌi.
5 Haꞌe ramo xee ju aipoaꞌe: — Inhakã re ma pemoĩ avi akã regua ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe — haꞌe. Haꞌe ramo inhakã re omoĩ akã regua ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe, ao haꞌevea ramigua py omonhemonde guive. Sacerdote yvateve vaꞌe Josué ma anjo renonde hiꞌaĩ guetarã kuery rekovia ojejavya ombogue uka aguã, teĩ haꞌe voi ikyꞌa vaꞌe py onhemonde hoꞌamy ojejavy vaꞌe vy. Satanás haꞌe py hiꞌaĩ avi Josué ojejavya rami ijayvu aguã. Haꞌe rami teĩ anjo Senhor rery rupi oĩ vaꞌe ma ojejavyague ombogue vy ao porã py ju omonhemonde, Nhanderuete pe oiko aguã sacerdote-rã . Kovaꞌe Josué ma Moisés irũ eꞌỹ, amboae ava Jesua hery avi vaꞌe, Esdras haꞌe Neemias javegua sacerdote yvateve vaꞌe (Esdras 2.2; Neemias 7.7). Haꞌe gui ma Senhor guigua anjo hiꞌaĩ vaꞌe ju
6 aipoeꞌi Josué mongetaa rupi:
7 — Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Xee aikoa rupi ndee reiko, haꞌe ajapo uka vaꞌe rejapopa ri vy ndee repena ꞌrã xevygua oo re, xevygua oguy ikuai vaꞌe re avi ꞌrã renhangareko. Haꞌe gui ajapo ꞌrã apy ikuai vaꞌe rami avi ndee voi xere renhemboja aguã rami.
8 Haꞌe gui sacerdote yvateve vaꞌe Josué, endu ke, neirũ kuery nerenonde oguapy vaꞌe haꞌe javi reve, mbaꞌeta peẽ avakue ma rakaꞌeve rã guarã kuaa ukaarã peiko. Mbaꞌeta neꞌexa, ambou ꞌrã xerembiguai Yvyra Rapytakue Renhoĩ ꞌepy vaꞌe.
9 Mbaꞌeta maꞌẽ, apy Josué renonde itui peteĩ ita aeja vaꞌekue. Kovaꞌe ita peteĩꞌi vaꞌe re ma sete texa oĩ. Haꞌe vaꞌe ita re ambopara ꞌrã, mbaꞌeta peteĩ ára pyve aipeꞌapa ꞌrã kovaꞌe yvy regua kuery reko vaia — heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.
10 — Haꞌe vaꞌe ára ma peẽ kuery peteĩ-teĩ pendea katyꞌi ikuai vaꞌe penoĩ ꞌrã pendereve oguapy aguã uvaꞌy haꞌe figoꞌy guy py — heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.
1 Mokoĩ oliveira rembypy mbyte py tataendyꞌy hiꞌaĩ vaꞌe oexaague Haꞌe gui teĩgue ju anjo xereve ijayvu vaꞌekue ou vy xemomyĩ imoꞌamy, avakue okeague gui omomyĩa rami.
2 Haꞌe rami vy oporandu xevy: — Mbaꞌe nunga tu rexa? Ambovai: — Xee aexa peteĩ tataendyꞌy ouro guigua hiꞌaĩ vaꞌe, haꞌe gui hiꞌáry oĩ peteĩ azeite ryru. Tataendyꞌy re ma sete tataendy renda ikuai, haꞌe sete ikuai avi tataendy rykue raperã, peteĩ-teĩ tataendy peve azeite ovaẽ aguã. Judas 9
3 Haꞌe nunga yvýry ma mokoĩ oliveira rembypy hiꞌaĩ. Peteĩ ma azeite ryru oiporu kuaa regua re, haꞌe rã amboae ma oiporu kuaa eꞌỹa re hiꞌaĩ — haꞌe. Apocalipse 11.3-4 py oĩa rami mokoĩ oliveira rembypy ma mokoĩ ava Nhanderuete pegua, Nheꞌẽ rupi vy mbaꞌemo ojapo kuaa vaꞌe. Apy ma Josué haꞌe Zorobabel ꞌrã jaikuaa (versículos 13-14 py).
4 Haꞌe gui xee aporandu ju anjo xereve ijayvu vaꞌe pe: — Xeruvixa, mbaꞌerã tu pevaꞌe?
5 Haꞌe ramo anjo xereve ijayvu vaꞌe ombovai: — Ndee ndereikuaai teri vaꞌe tyꞌy pevaꞌe nunga mbaꞌerã paa? Xee ambovai vy — Any, xeruvixa — haꞌe.
6 Haꞌe ramo ijayvuve vy aipoeꞌi xevy: — Pevaꞌe ma Zorobabel pe Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌiague: “Ndee ae mbaraetea rupi eꞌỹ ꞌrã mbaꞌemo rejapo, ndee ae poꞌakaa rupi eꞌỹ guive, haꞌe rã Xenheꞌẽ rupi ae ꞌrã rejapo”, heꞌiague. Haꞌe vaꞌe jave ma Zorobabel oĩ Israel kuery ruvixa Jerusalém py. Sacerdote yvateve vaꞌe Josué reve Zorobabel ojapo ju Nhanderuete pegua templo oity pyre, amboae regua kuery ndojapo ukaxei teĩ .
7 Haꞌe gui ndee yvyty tuvixa vaꞌe, marã ramigua tu ndee? Mbaꞌeta Zorobabel renonde ma yvy joja reia rive ꞌrã repyta. Mbaꞌeta ita opa vy guarã Zorobabel omoĩ ramo pavẽ oguerovyꞌa vy “Tomoingo porã! Tomoingo porã!” heꞌi ꞌrã okuapy.
8 Teĩgue ju xevy pe Senhor ombou oayvu. Haꞌe vy aipoeꞌi:
9 — Zorobabel ma opo py ae kovaꞌe oo omboypy rire haꞌe ae ju ꞌrã omomba, haꞌe rami peikuaa aguã Senhor ixondaro reta vaꞌe pendea py xembouague.
10 Haꞌe gui mbaꞌemo kyrĩꞌi vaꞌe anho ojapoa rã amongue oexa vy nombovarei teĩ haꞌe kuery ae ju ꞌrã oguerovyꞌa oexa vy Zorobabel opo py peteĩ ixã oo mbotya raꞌãa oiporu ramo — heꞌi. Haꞌe gui sete texa ikuai vaꞌe ma Senhor rexa yvy jave rupi oexa pota oikovy vaꞌe. Templo omboyta jave py hetarã kuery amongue ojaeꞌo rei templo yma guare tuvixave ete vaꞌekue re imaꞌenduꞌa vy . Sete texa ikuai vaꞌe re ma ijayvu ju ꞌrã Apocalipse 5.6 py.
11 Haꞌe gui xee aporanduve ju ixupe: — Mbaꞌerã tu mokoĩ oliveira rembypy oiporu kuaa haꞌe oiporu kuaa eꞌỹa re tataendyꞌy jovaive re hiꞌaĩ vaꞌe?
12 Teĩgue ju xeayvu vy aporandu avi: — Haꞌvy mbaꞌerã tu mokoĩ oliveira rakãgue yvyꞌiry azeite iju porã rei vaꞌe rape ouro guigua oĩ vaꞌe?
13 Aipoeꞌi: — Ndereikuaai teri vaꞌe tyꞌy? Xee ambovai vy — Any, xeruvixa — heꞌi.
14 Haꞌe ramo aipoeꞌi: — Pevaꞌe mokoĩ ma Senhor yvy jave re ipoꞌaka vaꞌe pe ombaꞌeapo vaꞌerã omoĩ mbyre — heꞌi.
1 Kuaxia oveve vaꞌe oexaague Haꞌe gui teĩgue ju amaꞌẽ vy aexa peteĩ kuaxia oveve-veve rã.
2 Haꞌe ramo anjo oporandu xevy: — Mbaꞌe nunga tu rexa? Xee ambovai: — Peteĩ kuaxia oveve vaꞌe rima aexa — haꞌe. Haꞌe vaꞌe puku-a ma dez metros, haꞌe rã ipya ma irundy raxaꞌi.
3 Haꞌe ramo xevy pe anjo aipoeꞌi: — Pevaꞌe ma ayvu vai mbouarã yvy jave rupi oo vaꞌe. Mbaꞌeta pevaꞌe ayvu vai rami vy imonda vaꞌe haꞌe oura rive vaꞌe omoxẽmbaa ꞌrã.
4 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: “Xee haꞌe nunga ambou vy ajapo ꞌrã imonda vaꞌe kuery ro py oike aguã rami, xerery rupi oura rive vaꞌe ro py guive. Haꞌe vaꞌe ma opy pytũ oaxa vy ombovaipa ꞌrã oo regua yvyra haꞌe ita”, heꞌi.
5 Ajaka py kunha oĩ vaꞌe oexaague Haꞌe gui anjo xee reve ijayvu vaꞌe ou jevy vy aipoeꞌi xevy: — Aỹ ma yvate katy ju emaꞌẽ rexa aguã mbaꞌemo ou oiny vaꞌe.
6 Xee aporandu: — Mbaꞌe tu pevaꞌe nunga? Xembovai: — Haꞌe vaꞌe ou jekuaa vaꞌe ma peteĩ ajaka. Haꞌe vaꞌe py ma oĩ yvy jave rupigua kuery reko vaia — heꞌi.
7 Haꞌe gui ajaka juru mbotya chumbo guigua oipeꞌaa ramo peteĩ kunha vaꞌe oguapy oiny raꞌe ajaka py.
8 Haꞌe gui anjo aipoeꞌive ju: — Pevaꞌe ma teko vai — heꞌi vyve ajakapy py ju kunha vaꞌe omoanha vy omboty ju chumbo guigua ipoyi ete vaꞌe py.
9 Haꞌe gui teĩgue ju amaꞌẽ vy aexa mokoĩ kunhague jogueru nhoguenoiny rã. Guyra guaxu rami ipepo vaꞌe vy ipepo rupi yvytu oipeju reve ou. Haꞌe vaꞌe kuery ma ajaka oupi heravy yvy gui yvatevea peve.
10 Haꞌe gui xee aporandu anjo xereve ijayvu vaꞌe pe: — Marã katy tu haꞌe kuery ogueraa ꞌrã ajaka?
11 Ombovai: — Sinar yvy katy rima ogueraa, kunha vaꞌe rorã ojapo aguã py. Haꞌe gui ojapopa ma vy omoĩ ꞌrã haꞌe py, henda py ae — heꞌi. Sinar ma Babilônia rery mboae. Babilônia tetã ma teko vai renda ae rakaꞌe (Apocalipse 17).
1 Irundy karóxa oexaague Teĩgue ju amaꞌẽ vy aexa mokoĩ yvyty overa vaꞌe guigua. Haꞌe vaꞌe yvyty mbyte gui ma irundy karóxa joe opuꞌãa pygua omoatãa heruvy.
2 Jypygua karóxa re kavaju ikuai vaꞌe ma pytã vaꞌe anho. Haꞌe rã mokoĩa re kavaju ikuai vaꞌe ma huũ vaꞌe anho.
3 Mboapya re ma xiĩ vaꞌe, haꞌe rã irundya re kavaju ikuai vaꞌe ma xiĩ raiꞌi vaꞌe. Haꞌe vaꞌe kuery ma imbaraete vaꞌe meme. Apocalipse 6.2-8 py oĩa rami oexa irundy kavaju joo rami eꞌỹ-eꞌỹ ojekuaa vaꞌe, mbaꞌeta joo rami eꞌỹ-eꞌỹ ꞌrã ou nhomoingo axyarã.
4 Haꞌe ramo anjo xereve ijayvu vaꞌe pe xee aporandu: — Xeruvixa, mbaꞌe nunga tu pevaꞌe?
5 Anjo ombovai: — Pevaꞌe kuery ma yva rupi irundy henda gui yvytu oipeju vaꞌe, Senhor yvy jave re ipoꞌaka vaꞌe renonde ikuaiague gui ou.
6 Haꞌe gui karóxa kavaju huũ vaꞌe omoatã vaꞌe oo ꞌrã kuaray ijapuꞌaꞌia katy yvy itui vaꞌe re. Haꞌe vaꞌe rakykue rupi ma xiĩ vaꞌe ju ꞌrã oo. Haꞌe rã xiĩ raiꞌi vaꞌe ma kuaray puku-a katy ꞌrã oo yvy itui vaꞌe re — heꞌi.
7 Haꞌe gui ma kavaju kuery pe Senhor ijayvu vy “Tapeo, yvy jave rupi peiko”, heꞌi. Haꞌe ramo imbaraetea rupi ojeꞌoi vy onheaꞌã jogueravy yvy jave rupi oguata aguã. Haꞌe rami py yvy jave rupi ete ojeꞌoi.
8 Haꞌe gui Senhor xerenoĩ vy aipoeꞌi xevy: — Kuaray ijapuꞌaꞌia katy yvy itui vaꞌe re kavaju oo vy ojapo ꞌrã haꞌe py Xenheꞌẽ opytuꞌu aguã rami — heꞌi. Kuaray ijapuꞌaꞌia katy oĩ Babilônia haꞌe amboae regua Israel kuery rovai opuꞌã vaꞌekue, Nhanderuete pe eꞌỹ ikuai vaꞌe meme. Haꞌe gui kavaju oo ꞌrã haꞌe kuery ombopaga aguã heko vaia re. Haꞌe ramo ma Nhanderuete Nheꞌẽ opytuꞌu ꞌrã.
9 Josué akã re coroa omoĩ, haꞌe Yvyra Rapytakue Renhoĩ omombeꞌu porãveague Haꞌe gui teĩgue ju Senhor oayvu ombou xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:
10 — Ndevy pe neretarã kuery escravo-rã ogueraa pyre regua omeꞌẽ ꞌrã mbaꞌemo. Haꞌe vaꞌe kuery ma Heldai, Tobias haꞌe Jedaías, Babilônia tetã gui ou vaꞌekue meme. Haꞌe nunga rejopy vy haꞌe vaꞌe árave eraa, haꞌe eike Sofonias raꞌy Josias ro py.
11 Prata haꞌe ouro haꞌe kuery omeꞌẽ vaꞌekue rejopy vaꞌekue gui ejapo coroa. Haꞌe vaꞌe ma emoĩ Jozadaque raꞌy sacerdote yvateve vaꞌe Josué akã re.
12 Haꞌe rami vy aipoꞌre ꞌrã ixupe: “Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Neꞌexa, apy ava oĩ vaꞌe pe ma ‘Yvyra Rapytakue Renhoĩ’ ꞌea ꞌrã. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ma oĩague gui henhoĩ jevy vy ojapo ꞌrã templo Senhor peguarã.
13 Haꞌe ae ꞌrã oiko Senhor pegua templo apoa rupi. Hexakãa py onhemonde reve oguapy ꞌrã oiny guenda openaaty áry. Joe opena ꞌrã oikovy, haꞌe guenda py joe opena oiny reve oiko avi ꞌrã sacerdote. Mokoĩ rupi ꞌrã oiko vaꞌeri haꞌevea rupi meme”, ꞌre ꞌrã.
14 Haꞌe gui coroa ma remoĩ porã uka ju ꞌrã Helém, Tobias, Jedaías haꞌe Sofonias raꞌy Hem pe. Senhor pegua templo py ae ꞌrã omoĩ porã penemaꞌenduꞌa pavẽ aguã.
15 Mbaꞌeta mombyry guigua kuery voi ou ꞌrã penepytyvõ aguã Senhor pegua templo pejapoa rupi, haꞌe rami peikuaa aguã Senhor ixondaro reta vaꞌe ae pendea py xembouague. Senhor Penderuete ayvu pejapopa ete ramo haꞌe nunga haꞌe javi ꞌrã oiko.
1 Okaru eꞌỹ re ikuai teĩ Nhanderuete ndoguerovyꞌaia re ijayvuague Haꞌe gui irundy maꞌetỹ re ma huvixave Dario oĩ jave py Senhor ombou oayvu Zacarias pe, nove jaxya quisleu ꞌepy vaꞌe haꞌe irundy araa py.
2 Mbaꞌeta Betel pygua kuery ombou vaꞌekue Sarezer haꞌe Regén-Meleque hexevegua avakue reve, Senhor pe ojapukai vy oporandu uka aguã.
3 Haꞌe ramo haꞌe kuery ma Senhor ixondaro reta vaꞌe pegua ropy sacerdote kuery ikuai vaꞌe pe oporandu, profeta kuery pe guive: “Haꞌevea rami pa peteĩ nhiruĩ jaxya py rokaru eꞌỹ re rojaeꞌove ju aguã mbovy maꞌetỹ reꞌỹ ma orekuaiague rami?” heꞌi okuapy.
4 Haꞌe ramo Senhor ixondaro reta vaꞌe ombou oayvu xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:
5 — Rembovai ꞌrã sacerdote kuery haꞌe kovaꞌe yvy re ikuai vaꞌe haꞌe javi pe. Haꞌe vy aipoꞌre: “Setenta maꞌetỹ oaxa vaꞌekue re ma peteĩ nhiruĩ jaxya haꞌe sete jaxya py ju pekaru eꞌỹ re pendekuai vaꞌekue pejaeꞌo reve, haꞌe rami teĩ xevy pe ete ri ndaꞌu pekaru eꞌỹ re pendekuai? Xevy pe ete ndaꞌu pejapo?
6 Haꞌe rami ae avi pekaru haꞌe peyꞌua ára py ma pendejeupe ae eꞌỹ ri tyꞌy pekaru haꞌe peyꞌu?
7 Mbaꞌeta ymave rupi Jerusalém tetã py nhande kuery ikuai porãꞌi jave, ijyvýry rupi tekoa ikuai vaꞌe py guive, kuaray puku-a katy haꞌe yvy joja reia haꞌe javi rupi tekoa ikuai jave ma profeta kuery pe Senhor omombeꞌu uka ae ma rakaꞌe oayvu. Peẽ kuery napendui ri tyꞌy haꞌe nunga?” ꞌre ꞌrã.
8 Haꞌe kuery Nhanderuete nonheꞌẽ rendui rire ogueraa ukapaague re ijayvua Haꞌe gui Zacarias pe Senhor oayvu ombou vy aipoeꞌi:
9 — Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu vaꞌekue: “Pejoguereko ke haꞌevea rami, anhetẽ rupi ete. Peteĩ-teĩ ke pexa uka mborayvu haꞌe penderyvy kuery pemboaxya.
10 Pembojexavai eme imeveꞌỹ vaꞌe kuery, tyreꞌỹ, mombyry guigua kuery, neĩ iporiaukueꞌi ma voi. Haꞌe peteĩ-teĩ pendepyꞌa re pemoĩve eme peneirũ kuery pe pejapo vai aguã”, heꞌi vaꞌekue.
11 Haꞌe rami teĩ haꞌe kuery noendu potai okuapy. Haꞌe rami vy ivai rei reve okupe rive oguerova xea katy, oapyxa omboty guive, noenduxei vy.
12 Haꞌe rami py haꞌe kuery diamante rami onhemoakã ratã okuapy, lei aeja vaꞌekue oendu eꞌỹ aguã, neĩ Senhor ixondaro reta vaꞌe oayvu Onheꞌẽ rupi ae ombou vaꞌekue, neĩ profeta kuery ymave rupigua omombeꞌu vaꞌekue guive. Haꞌe nunga rupi ae ou Senhor ixondaro reta vaꞌe poxya.
13 Xee aenoĩ ramo haꞌe kuery noendu potai rire haꞌe kuery xevy ojapukai rã xee voi naendu potai vaꞌekue — heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.
14 — Haꞌe rami vy yvytu guaxu rami amoaĩmba yvy regua ikuaia rupi, haꞌe kuery ndoexai teri vaꞌe rupi ae. Haꞌe oyvy oejaague voi ombovaipaa avi, haꞌe vaꞌe rupi avave rei ndoaxaavei neĩ ndojevyavei aguã rami. Mbaꞌeta yvy porã rei vaꞌekue ojapoa naꞌiporãvei aguã rami.
1 Sião tetã ojapo ju aguã re ijayvuague Haꞌe gui teĩgue ju Senhor ixondaro reta vaꞌe ombou oayvu xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:
2 — Po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Xee aendu Sião pygua kuery re ndaꞌevei etea. Ndajou porãi etea haꞌe ndaꞌeveia aendu haꞌe kuery ikuai axya re.
3 Po rami ijayvu |yhwh{Senhor:} Aju ju ꞌrã Sião tetã py, aiko ju ꞌrã Jerusalém tetã mbyte rupi. Haꞌe ramo Jerusalém pe “Tetã anhetẽ rupi ikuaia” ꞌea ꞌrã, haꞌe Senhor ixondaro reta vaꞌe pegua yvyty pe ma “Yvyty kyꞌa eꞌỹ” ꞌea ꞌrã.
4 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Teĩgue ju Jerusalém tetã mbyte rupi tujakueꞌi haꞌe guaimigueꞌi oguapy ꞌrã okuapy. Okakuaꞌi ete ma vy peteĩ-teĩ opo py oguereko ꞌrã popoka.
5 Tetã mbyte rupi avakueꞌi haꞌe kunhagueꞌi onoꞌõ avi ꞌrã okuapy onhevangaa rupi ikuai vaꞌe.
6 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Haꞌe nunga kovaꞌe kuery rembyrekue oexa vy onhemondyipa rei teĩ xee voi teve ꞌrã anhemondyi? Any — heꞌi Senhor.
7 — Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Neꞌexa, mbaꞌeta xee araa jepe ꞌrã xevygua kuery. Haꞌe rami vy aipeꞌa ꞌrã kuaray oua katy haꞌe oikea katy yvy itui vaꞌe gui.
8 Xee aru ramo Jerusalém tetã py ju ꞌrã ikuai. Haꞌe gui haꞌe kuery ikuai ꞌrã xevygua, haꞌe rã xee ma tuuete ꞌrã aiko. Anhetẽ rupi haꞌe teko porã rupi ꞌrã areko.
9 — Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Aỹ ma peẽ kuery pendu pekuapy kovaꞌe ayvu profeta kuery yma guare omombeꞌu vaꞌekue Senhor pegua oo ojapo ypyꞌi jave. Haꞌe nunga rupi aỹ ma pemombaraete pendepo xevygua templo pejapopa ju aguã.
10 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jave eꞌỹ mbove ma avakue neĩ mymba kuery mbaꞌeve ndojoui ombaꞌeapoague gui. Ngovaigua kuery káuxa oẽ vaꞌe neĩ ovaẽ vaꞌe kuery ma voi ndojoui ikuai porã aguã, mbaꞌeta xee ajapo avakue peteĩ-teĩ oirũ kuery re opuꞌã aguã rami.
11 Haꞌe rami teĩ aỹ gui ma kovaꞌe kuery okuaveꞌi vaꞌe jypy arekoague rami veꞌỹ ꞌrã areko — heꞌi Senhor ixondaro reta vaꞌe.
12 — Mbaꞌeta mbaꞌemo raꞌyĩgue onhotỹ ramo oiko porã ꞌrã. Uvaꞌy hiꞌa porã ꞌrã guive, yvy gui mbaꞌemo pyau henhoĩ ꞌrã, haꞌe yva gui hoꞌa ꞌrã oky rayvi. Mbaꞌeta kovaꞌe kuery rembyrekue pe ajapo ꞌrã haꞌe nunga haꞌe javi oiko aguã rami.
13 Haꞌe gui peẽ Judá haꞌe Israel kuery, amboae regua kuery ikuaia rupi ayvu vaipy pendekuai vaꞌekue ri aỹ ma rogueraa jepe rire ayvu porãmby ju ꞌrã peiko. Haꞌe nunga rupi pekyjeve eme, haꞌe vy pemombaraete ke pendepo.
14 Mbaꞌeta po rami Senhor ixondaro reta vaꞌe ijayvu: Peneramoĩ kuery xembopoxya rupi ikuai jave py penderovai anhembopyꞌa mbaꞌemo vai ajapo aguã re, ndajapo eꞌỹi guive.
15 Haꞌe rami teĩ aỹ gui ma anhembopyꞌa Jerusalém haꞌe Judá pygua kuery pe ajapo porã ju aguã re. Pekyjeve eme haꞌvy.
16 Po rami ꞌrã pendekuai: Peteĩ-teĩ anhetẽ rupi ꞌrã pendeayvu peneirũ kuery pe, haꞌevea rami ꞌrã pejoguereko peneretã kora rokẽ py, anhetẽ rupi haꞌe peteĩ rami penhomoingoa rupi.
17 Peteĩve opa marã penhembopyꞌa eme peneirũ kuery rovai, pendejee pemoĩ eme guive peura rivea rupi pendekuai aguã, mbaꞌeta haꞌe nunga haꞌe javi xee ajou vai ete — heꞌi Senhor.
18 Haꞌe gui Senhor ixondaro reta vaꞌe oayvu ombou ju xevy. Haꞌe vy aipoeꞌi:
19 — Senhor ixondaro reta vaꞌe po rami ijayvu: Peẽ Judá kuery, irundy jaxya py pekaru eꞌỹ re pendekuai vaꞌekue, haꞌe gui peteĩ nhiruĩ jaxya, sete haꞌe dez jaxya py voi pekaru eꞌỹ re pendekuai vaꞌekue. Haꞌe rami teĩ aỹ gui ma haꞌe vaꞌe jave opyta ꞌrã pevyꞌa aguã. Pevyꞌa reve ꞌrã pejapo ngaru ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe, pendejee pemoĩ avi ke anhetẽ rupi haꞌe peteĩ rami penhomoingo aguã.
20 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Povaꞌe nunga oiko avi ꞌrã: heta regua, heta tetã pygua kuery jogueru ꞌrã okuapy.
21 Haꞌe rami vy peteĩ-teĩ tetã pygua kuery amboae tetã katy oo vy haꞌe kuery pe aipoeꞌi ꞌrã: “Pejapura ke, jajeꞌoi Senhor pe jajapukai aguã. Jaeka Senhor ixondaro reta vaꞌe. Xee avi aa ꞌrã”, heꞌi ꞌrã okuapy.
22 Jerusalém tetã py heta regua ipoꞌakakueve vaꞌe jogueru ꞌrã Senhor ixondaro reta vaꞌe reka vy, ixupe ojapukai aguã.
23 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vaꞌe: Haꞌe vaꞌe ára ma dez avakue ou vy peteĩ judeu reve onhemoirũ ꞌrã okuapy. Joo rami eꞌỹ-eꞌỹ ijayvu vaꞌe, haꞌe javi regua ou ꞌrã peteĩ judeu oikuavã vy ijao apy rupi ojopy reve. Haꞌe vy aipoeꞌi ꞌrã ixupe: “Ore avi toroo nderupive, mbaꞌeta omombeꞌua rã roendu pende kuery reve Nhanderuete oikoa”, heꞌi ꞌrã.
1 Yvy regua kuery ombopaga aguã re ijayvuague — Kovaꞌe ayvu ma Hadraque yvy regua kuery rovai Senhor omombeꞌu uka vaꞌekue, Damasco tetã re guive ombou. Mbaꞌeta Senhor ma avakue haꞌe javive re omaꞌẽ ꞌrã oikovy, Israel regua ikuai vaꞌe re guive.
2 Haꞌe rami vy oayvu ombou Hamate yvy re voi. Haꞌe vaꞌe ma Hadraque yvy katyꞌi itui. Haꞌe gui Tiro haꞌe Sidom tetã pygua kuery re voi ombou, haꞌe kuery hiꞌarandupa vaꞌeri teĩ.
3 Mbaꞌeta Tiro pygua kuery ma heta ojapo oo ikorapa vaꞌe onhemi aguã. Prata heta avi omoĩ porã yvy kuꞌi rami, ouro guive omoĩ porã yapo tape rupi oĩ vaꞌe rami rive.
4 Haꞌe rami teĩ neꞌexa, haꞌe kuery mbaraetea Senhor oipeꞌapa vy omombopa ꞌrã yeꞌẽ mbyte py. Haꞌe rã hetã ma tata py ꞌrã ombovaipa.
5 Haꞌe nunga Asquelom pygua kuery oexa vy okyjepa ꞌrã okuapy. Gaza pygua kuery voi ikuai axy ꞌrã. Ecrom pygua kuery haꞌe rami ae avi ꞌrã ikuai, guenonderã rupi oarõ vaꞌe ndoikovei rã. Gaza pygua huvixave omano ꞌrã, haꞌe Asquelom py voi noĩavei ꞌrã.
6 Asdode py ma peteĩ regua joegua eꞌỹ-eꞌỹ hekoa ꞌrã. Haꞌe rami py xee amomba ꞌrã filisteu kuery onhemboyvate reia.
7 Haꞌe kuery juru gui anoẽ ꞌrã taꞌangaa pe mymba omeꞌẽ vaꞌekue ruguykue nomokõmbai vaꞌekue, haꞌe haĩ maꞌũ gui ma amboi ꞌrã xoꞌo raꞌykueꞌi. Haꞌe rire okuaveꞌi vaꞌe ma peteĩ regua ꞌrã ikuai Nhanderuete peguarã. Judá pygua kuery vaꞌe regua ꞌrã ikuai. Ecrom pygua kuery voi jebuseu kuery rami avi ꞌrã okuave.
8 Haꞌe gui xee ma xevygua oo aarõ ꞌrã aikovy ijyvýry rupi, xondaro kuery hexe opuꞌã vaꞌe ajoko aguã, haꞌe vaꞌe rupi ndoaxaavei neĩ ndoikeavei aguã, haꞌe pygua kuery re imbojexavaiarã ndouvei aguã, mbaꞌeta aỹ gui ma aexa pota ꞌrã xerexa py ae.
9 Sião gui Huvixave ou aguã re ijayvuague — Peẽ Sião pygua kuery, pevyꞌa ete ke. Jerusalém pygua kuery, pevyꞌa avi ke. Mbaꞌeta neꞌexa, ou ma oiny Penderuvixaverã. Haꞌe vaꞌe ma heko porã vaꞌe haꞌe jogueraa jepea. Onhemoꞌyvyĩꞌi vaꞌe vy ou ꞌrã mburika áry, mburika ombovoyipy raꞌy áry. Kovaꞌe ayvu rami ae oiko Jesus re (Mateus 21.1-5; João 12.14-16).
10 Mbaꞌeta Efraim gui ambovaipa ꞌrã karóxa joe opuꞌãa pygua, haꞌe Jerusalém gui ma amokanhymba ꞌrã kavaju kuery. Guyrapa joe opuꞌãa pygua guive ambovaipa ꞌrã. Mbaꞌeta Huvixave ma yvy regua kuery pe omombeꞌu ꞌrã peteĩ rami ikuai aguã. Ipoꞌakaa oo ꞌrã yeꞌẽ nhavõ rupi, Eufrates yakã guive ꞌrã oo yvy apy peve.
11 — Haꞌe gui peẽ Sião pygua kuery, tuguy amoẽ uka reve xereve guarã ajapo vaꞌekue rami vy roguenoẽ ꞌrã yvykua py yy noĩa py penemboꞌaague gui.
12 Escravo-rã pendereraa teĩ pearõ nho peikovy vaꞌe, pejevy ju ke peneretã ikorapa vaꞌe katy. Aỹ guive pendevy amombeꞌu mbaꞌemo ameꞌẽ retave ete aguã, pereko ae ma vaꞌekue áryve.
13 Haꞌe gui Judá kuery aiporu ꞌrã guyrapa oipiraxa vaꞌe rami, haꞌe huꞌyrã amoĩ ꞌrã Efraim kuery. Mbaꞌeta peẽ Sião pygua kuery, penderaꞌy kuery ajapo ꞌrã Grécia pygua raꞌy kuery rovai opuꞌã aguã rami. Xee roiporu ꞌrã ojerovia rei vaꞌe kyxe rami.
14 Haꞌe gui Sião raꞌy kuery ikuaia áry rupi ojekuaa ꞌrã Senhor, haꞌe oĩa gui huꞌy hendy vaꞌe omombo ꞌrã overa vaꞌe rami. Senhor Nhanderuete mimby guaxu omonheꞌẽ uka reve oo ꞌrã kuaray puku-a katygua yvytu jere áry rupi.
15 Haꞌe rami vy Senhor ixondaro reta vaꞌe oepy ꞌrã ojeupegua kuery. Haꞌe ramo haꞌe kuery omokanhymba ꞌrã inhyvõare kuery, opyrõmba ꞌrã guive. Vinho rami oyꞌupa ꞌrã huguy, omeꞌẽ mbyre hyꞌa tynyẽ vaꞌe rami ꞌrã hevyatãmba, opyta ꞌrã altar yvýry mbaꞌemo ruguykue onhoẽague rami.
16 Haꞌe vaꞌe ára ma Tuuete Senhor ogueraa jepe ꞌrã ojeupegua kuery guymba kuery rami. Mbaꞌeta ixupe rã haꞌe kuery coroa re ita porãgueve oĩ vaꞌe rami ikuai, ixupegua yvy re overa ꞌrã okuapy.
17 Mbaꞌeta haꞌe kuery ma opa mbaꞌe py porayvu haꞌe iporã vaꞌe ꞌrã ikuai! Kunumigue hexaĩmba ꞌrã mbaꞌemo aju gui, haꞌe kunhataĩgue ma hexaĩ avi ꞌrã vinho gui.
1 Judá haꞌe Israel kuery omoingo porã aguã re Nhanderuete ijayvuague Ára pyau jave pejerure ke oky re Senhor pe, mbaꞌeta Senhor ae ꞌrã ojapo arai oky aguã. Haꞌe rami vy avakue pe ombou oky porã, haꞌe nhuũndy rupi omoingo nhuũ roky.
2 Haꞌe rã taꞌangaa oo pygua ma nhombotavya rupi ꞌrã ijayvu. Imbaꞌekuaa vaꞌe voi ijapua meme oikuaa. Nhombotavya rupi meme ꞌrã omombeꞌu oexa raꞌuague, ijayvu porã merami rive ꞌrã guive, anhetẽ rupi eꞌỹ. Haꞌe nunga rupi ae heta vaꞌe kuery ojexavai rei ꞌrã vexaꞌi kuery re opena vaꞌe ndoikoia rami.
3 Haꞌe nunga rupi xepoxya hendy joe opena vaꞌe kuery rovai. Haꞌe rami vy ambopaga ꞌrã kavara joguerekoarã omoĩ mbyre. Haꞌe gui Senhor ixondaro reta vaꞌe ae ꞌrã opena guymba kuery Judá regua ikuai vaꞌe re, oguerovyꞌa ꞌrã guive, kavaju joe opuꞌã aguã katy oo vaꞌe rami.
4 Mbaꞌeta Judá gui ma oiko ꞌrã ita omboeteve pyrã, haꞌe kuery gui oiko avi ꞌrã oguy ytarã, guyrapa joe opuꞌãa pygua haꞌe huvixarã haꞌe javi.
5 Haꞌe kuery ikuai ꞌrã ipyꞌa guaxukueve, joe opuꞌãa py ngovaigua kuery re opyrõmba vaꞌe rami. Haꞌe vy opyrõmba ꞌrã tape rupi yapo oĩ vaꞌe re rami. Haꞌe kuery reve Senhor oiko ramo opuꞌã kuaa ꞌrã. Haꞌe rami vy ojapo ꞌrã hovaigua kuery kavaju áry ou vaꞌekue voi oxĩmba aguã rami.
6 Senhor aipoeꞌi: — Xee amombaraete ꞌrã Judá kuery, araa jepe avi ꞌrã José kuery. Amboaxy ete vy ajapo ꞌrã ojevypa ju aguã rami. Haꞌe ramo haꞌe kuery ikuai ꞌrã namoxẽi vaꞌekue rami, mbaꞌeta xee Senhor Tuuete aendu ꞌrã ijayvua.
7 Haꞌe ramo Efraim kuery ikuai porã ꞌrã ipyꞌa guaxukueve rami. Opyꞌa py ovyꞌa ꞌrã okuapy vinho gui rami. Taꞌy kuery voi oexa vy ovyꞌa vaipa avi ꞌrã, haꞌe opyꞌa py xee Senhor xererovyꞌa ꞌrã.
8 Mbaꞌeta haꞌe kuery aepy rire aenoĩ vy amonoꞌõmba ju ꞌrã. Haꞌe gui amboeta ju ꞌrã ymave rupi hetaague rami.
9 Yvy regua kuery mbyte rupi amoaĩmba teĩ mombyry ikuaia py imaꞌenduꞌa ꞌrã okuapy xere. Guaꞌy kuery reve okuave haꞌe ojevypa ju ꞌrã.
10 Mbaꞌeta xee ae ajapo ꞌrã Egito yvy gui ojevypa aguã rami, Assíria gui voi amonoꞌõmba ꞌrã heruvy. Gileade haꞌe Líbano yvy gui ꞌrã aru, hoo rendarã noĩvei peve.
11 Yeꞌẽ rupi rami haꞌe kuery oaxa ꞌrã ojexavaia rupi. Haꞌe rami teĩ yai ainupã rã typa ꞌrã, Nilo yakã typyveague rupi voi ipirupa ꞌrã. Haꞌe rami py amomba ꞌrã Assíria pygua kuery onhemboyvate reia. Egito pygua kuery poꞌakaa voi omokanhymbaa ꞌrã.
12 Haꞌe gui ajapo ꞌrã xee Senhor re vy imbaraetepa aguã rami. Haꞌe rami vy xerery rupi ae ꞌrã ikuai — heꞌi Senhor.
1 Haꞌe gui Líbano pygua kuery, peipeꞌa ke peneretã rokẽ, tata oapypa aguã yary pendeyvy re ikuai vaꞌe.
2 Haꞌe ndee voi yvyra cipreste neꞌaĩ vaꞌe, ejaeꞌo avi yary oitypaa ma rire. Yvyra iporãgueve ikuai vaꞌekue ombovaipaa ma. Peẽ voi yvyra carvalho Basã yvy re pendekuai vaꞌe, pejaeꞌo, kaꞌaguy re yvyra heta ikuai vaꞌekue oakeꞌopaa ma rire.
3 Pendu ke vexaꞌi re opena vaꞌe raxẽmbei reia, mbaꞌeta haꞌe kuery ojou porãve vaꞌekue ombovaipaa ma ramo. Pendu ke guary raꞌy kuery hevovo reia, Jordão yakã yvýry rupi kaꞌaguy iporãve vaꞌekue ombovaipaa ma ramo.
4 Vexaꞌi re haꞌevea rami opena vaꞌe re mbaꞌemo ombojoja vy ijayvuague Po rami ijayvu Senhor Xeruete: — Epena ke vexaꞌi kuery ojuka pyrã ikuai vaꞌe re.
5 Mbaꞌeta ijoguaare kuery ojuka rive ꞌrã, ombopagaa eꞌỹ re. Haꞌe gui ivendeare kuery ma aipoeꞌi ꞌrã okuapy: “Tomboetea Senhor, mbaꞌeta aỹ arekopa ꞌrã”, heꞌi. Vexaꞌi re opena aguã omoĩ mbyre voi noendui okuapy omboaxya.
6 Haꞌe rami ae avi xee voi namboaxyvei ma ꞌrã kovaꞌe yvy re ikuai vaꞌe — heꞌi |yhwh{Senhor.} — Haꞌe rami vy peteĩ-teĩ amboaxapa ꞌrã irũ kuery haꞌe huvixave po py. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe kuery ma kovaꞌe yvy regua omoingo axy teĩ xee ndaraa jepei ꞌrã ipoꞌakaa gui.
7 Epena haꞌvy vexaꞌi kuery ojuka pyrã ikuai vaꞌe, vexaꞌi mboae gui iporiaukueveꞌi vaꞌe re — heꞌi. Haꞌe ramo xee araa mokoĩ yvyraꞌi. Peteĩ ma amboery “Nhomboaxy aguã”, haꞌe rã amboae ma “Peteĩ rami nhomoingo aguã.” Haꞌe rami py apena aikovy vexaꞌi kuery re.
8 Haꞌe gui peteĩ jaxy pyve amoxẽ mboapy avakue opena vaꞌerã omoĩ mbyre. Haꞌe rami teĩ ndaropoꞌakavei ma vexaꞌi kuery. Haꞌe kuery voi ndaxerayvuvei.
9 Haꞌe ramo xee aipoaꞌe haꞌe kuery pe: — Napenavei ma ꞌrã peẽ kuery re. Pemanoxe vaꞌe pemano tema. Pekanhyxe vaꞌe ma pekanhy tema. Haꞌe gui penerembyrekue ma peteĩ-teĩ ꞌrã peꞌu peneirũ kuery roꞌokue ae — haꞌe.
10 Haꞌe rami vy yvyraꞌi “Nhomboaxy aguã” amboery vaꞌekue ajopy vy amopẽ, ambovaipa aguã yvy regua haꞌe javi areko aguã ajapo vaꞌekue.
11 Haꞌe vaꞌe árave ambovaipa. Haꞌe rã vexaꞌi poriaukueꞌi xerexa vy oikuaa okuapy Senhor ayvu rupi ae ri ty ajapo raꞌea.
12 Haꞌe gui xee aipoaꞌe vexaꞌi kuery pe: — Peẽ kuery pe haꞌeve ri ramo pemeꞌẽ haꞌvy ambaꞌeapoague repy. Haꞌe rami eꞌỹ vy tove ri — haꞌe. Haꞌe ramo xevy pe opeja okuapy trinta hatãꞌi vaꞌe prata guigua ambaꞌeapoague repyrã.
13 Haꞌe ramo Senhor aipoeꞌi xevy: — Hatãꞌi vaꞌe emombopa ke nhaeꞌũ re ombaꞌeapo vaꞌe pe, rembaꞌeapoague repyrã mbovy rei eꞌỹ omeꞌẽ rire — heꞌi. Haꞌe ramo trinta hatãꞌi vaꞌe prata guigua ajopy vy araa Senhor pegua oo py, nhaeꞌũ re ombaꞌeapo vaꞌe oĩ vaꞌe peguarã. Profeta hetarã kuery nombovarei vy trinta hatãꞌi vaꞌe eteꞌi omeꞌẽ okuapy ixupe, escravo repy rami rive . Haꞌe gui Jesus oiko jave hemimboꞌe Judas omboꞌa uka ramo ixupe haꞌe rami ae avi opagaa (Mateus 26.14-16, 27.3-10).
14 Haꞌe gui yvyraꞌi mboae ju amopẽ avi, “Peteĩ rami nhomoingo aguã” ꞌepy vaꞌe, Judá haꞌe Israel kuery joegua rami veꞌỹ ikuai aguã.
15 Vexaꞌi re oꞌarandua rupi eꞌỹ opena vaꞌe re ijayvuague Haꞌe gui Senhor aipoeꞌive ju xevy: — Aỹ ma ndejeupe guarã eru vexaꞌi re oꞌarandua rupi eꞌỹ opena vaꞌe rembiporu,
16 mbaꞌeta neꞌexa, ijyvy re peteĩ amoĩ ꞌrã joe opena vaꞌerã teĩ haꞌe vaꞌe ma ndoikuaa potai ꞌrã omano raiꞌi ma okuapy vaꞌe re, okanhygue ndoekai ꞌrã, ijaipa vaꞌe noipoanoi ꞌrã, neĩ hexaĩ vaꞌe nomongarui ꞌrã guive. Haꞌe rami ꞌrãgue py hoꞌu ꞌrã oikovy ikyrakueve roꞌo, ipyapẽ voi omboi ꞌrã.
17 Ndaꞌevei ete ꞌrã oꞌarandua rupi eꞌỹ opena, haꞌe mymba kuery oejapa ovy vaꞌekue pe. Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe jyva ma oikyxĩa ꞌrã kyxe py, hexa oiporu kuaa regua rupi avi oikyxĩa ꞌrã. Haꞌe ramo ijyva ipirupa ꞌrã, hexa oiporu kuaa regua voi oguepa ꞌrã.
1 Po rami Senhor ijayvu Israel kuery rovai. Senhor yva pyoare, yvy nhonoare haꞌe avakue re inheꞌẽrã omoĩ vaꞌekue aipoeꞌi:
2 — Neꞌexa, Jerusalém tetã ma xee ajapo ꞌrã peteĩ karo haꞌe javi regua ijyvýry ikuai vaꞌe oyꞌu aguã, haꞌe rami vy inhakanhymba aguã, haꞌe kuery Jerusalém tetã ojokopa rire, Judá yvy guive.
3 Haꞌe vaꞌe ára ma Jerusalém tetã ajapo ꞌrã peteĩ ita ipoyi ete vaꞌe, haꞌe javi regua kuery pe. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe oupi vaꞌe rei oiko axy ete ꞌrã. Mbaꞌeta yvy jave regua haꞌe javi ꞌrã onoꞌõmba okuapy Jerusalém re opuꞌã aguã.
4 Senhor aipoeꞌi: — Haꞌe vaꞌe ára ma amoingo axy ꞌrã kavaju kuery nhemondyi gui rive, haꞌe rã hiꞌárygua kuery ma akã porã veꞌỹ rupi ꞌrã amoingo axy. Aipeꞌa ꞌrã Judá kuery rexa, haꞌe yvy regua kuery rymba kavaju rexa voi amboguepa avi ꞌrã.
5 Haꞌe ramo Judá pygua huvixa kuery ma oexaꞌã ꞌrã: “Aỹ ma Jerusalém pygua kuery haꞌe javi ma Senhor ixondaro reta vaꞌe nguuete re vy imbaraete ꞌrã okuapy”, heꞌi ꞌrã.
6 Mbaꞌeta haꞌe vaꞌe ára ajapo ꞌrã Judá pygua huvixa kuery tapyĩ yxakã guýry hendy vaꞌe rami. Ajapo ꞌrã takua ryxa mbaꞌemo ꞌygue hendy vaꞌe rami ikuai aguã rami. Mbaꞌeta oiporu kuaa regua haꞌe oiporu kuaa eꞌỹa rupi haꞌe kuery omokanhymba ꞌrã ijyvýry ikuai vaꞌe regua haꞌe javi. Haꞌe ramo Jerusalém pygua kuery ma Jerusalém tetã py oikoague py ae ju ꞌrã hekoa.
7 Judá regua rekoa ikuai vaꞌe ranhe ꞌrã Senhor ogueraa jepe, Judá kuery áry gui Davi ramymino kuery haꞌe Jerusalém pygua kuery onhemboyvate eꞌỹ aguã.
8 Haꞌe vaꞌe ára Senhor opena ꞌrã Jerusalém pygua kuery re. Haꞌe ramo haꞌe pygua ikangykueve vaꞌekue ma Davi rami ꞌrã imbaraete, haꞌe rã Davi ramymino kuery ma Nhanderuete rami ꞌrã imbaraete, mbaꞌeta haꞌe kuery renonde Senhor guigua anjo oo ꞌrã.
9 Haꞌe vaꞌe ára guive amboypy ꞌrã amomba aguã haꞌe javi regua Jerusalém tetã re opuꞌã aguã ou vaꞌekue.
10 Jerusalém pygua kuery ojeko rerovapa aguã re ijayvuague — Haꞌe gui Davi ramymino kuery haꞌe Jerusalém pygua kuery re ambou ꞌrã Nheꞌẽ amboaxya rexa ukaarã, xevy pe ju haꞌe kuery ojapukai aguã rami ojapo vaꞌerã. Haꞌe ramo haꞌe kuery oexa ju ꞌrã oipyxo vaꞌekue. Haꞌe vaꞌe re ipyꞌa vai ꞌrã okuapy guaꞌy peteĩꞌi vaꞌe re ipyꞌa vai vaꞌe rami, hexe ojaeꞌo ꞌrã guaꞌy jypy guare re ojaeꞌo raxa vaꞌe rami. Kovaꞌe ayvu rupi ma João 19.37 py Jesus reko re ijayvu. Haꞌe gui rakaꞌeve rã judeu kuery hexe vy ojeko rerovapa ꞌrã (Romanos 11.25-27; Apocalipse 1.7).
11 Haꞌe vaꞌe ára Jerusalém tetã py heta ete ꞌrã ikuai ojaeꞌo vaꞌe, Megido yvyugua re Hadade-Rimom py ojaeꞌoague rami.
12 Haꞌe rami vy oyvy haꞌe javi rupi ojaeꞌo ꞌrã okuapy, peteĩ-teĩ oo pygua kuery ikuaia py ae. Haꞌe rami vy Davi ramymino kuery ma haꞌe kuery aeꞌia py ꞌrã ojaeꞌo, taꞌyxy kuery voi haꞌe kuery aeꞌia py ae, Natã ramymino kuery ma haꞌe kuery aeꞌia py ae, haꞌe gui taꞌyxy kuery voi haꞌe kuery aeꞌia py ae ju ꞌrã ojaeꞌo okuapy,
13 haꞌe gui Levi ramymino kuery ma haꞌe kuery aeꞌia py ae, taꞌyxy kuery ma haꞌe kuery aeꞌia py ae, Simei ramymino kuery ma haꞌe kuery aeꞌia py ae, taꞌyxy kuery voi haꞌe kuery aeꞌia py ae ꞌrã ojaeꞌo.
14 Haꞌe gui amboae oo pygua kuery voi haꞌe rami ae tema ꞌrã ikuai. Peteĩ-teĩ oo pygua kuery haꞌe kuery aeꞌia py ae ojaeꞌo, taꞌyxy kuery voi haꞌe kuery aeꞌia py ae ju ꞌrã ojaeꞌo okuapy.
1 Mbaꞌemo raꞌangaa haꞌe profeta kuery ramigua rive oipeꞌapaa aguã re ijayvuague Haꞌe vaꞌe ára ma ojekuaa ꞌrã peteĩ yvu Davi ramymino kuery haꞌe Jerusalém pygua kuery haꞌe javi pe, ojejavyague haꞌe ikyꞌapaa gui oikyꞌaꞌo vaꞌerã.
2 Mbaꞌeta Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: — Haꞌe vaꞌe ára ma ijyvy gui amokanhymba ꞌrã mbaꞌemo raꞌangaa rery haꞌe javi, haꞌe vaꞌe re rive naꞌimaꞌenduꞌaavei aguã. Ijyvy gui aipeꞌa avi ꞌrã profeta ramigua kuery, nheꞌẽ vai guive.
3 Haꞌe gui xapyꞌa rei amongue onhemoingo ꞌrã profeta ramigua. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe pe tuu haꞌe ixy imbotujaare kuery ae aipoeꞌi ꞌrã: “Ndaꞌevei reikoveve aguã, Senhor ayvu rupi merami rive ndeapu rire”, heꞌi ꞌrã okuapy. Haꞌe rami vy tuu haꞌe ixy imbotujaare kuery ae ꞌrã ojuka profeta ramigua rive onhemoingo rire.
4 Haꞌe vaꞌe ára ma profeta kuery peteĩ-teĩ oxĩmba rei ꞌrã oexa raꞌuague rive omombeꞌuague re. Haꞌe rami vy nhombotavya rupi nonhemondevei ma ꞌrã mbaꞌemo rague py.
5 Haꞌe rami ꞌrãgue py aipoeꞌi ꞌrã: “Xee ma profeta eꞌỹ aiko, amaꞌetỹa rupi rive xee aiko vaꞌe. Mbaꞌeta xekunumi guive escravo-rã xejoguaa vaꞌekue”, heꞌi ꞌrã.
6 Haꞌe gui xapyꞌa rei ixupe amongue oporandu ꞌrã: “Mbaꞌexaꞌvy tu ndepo re kyxĩague oĩ?” heꞌi ramo ombovai vy “Kyxĩague xere oĩ vaꞌe ma xeirũ kuery ro py aĩ jave xekyxĩa rive”, heꞌi rive ꞌrã. Amongue py profeta ramigua rive gueko rami vy onhekyxĩmba ꞌrã nguuete ramigua pe ojapukai reve (1 Reis 18.27-28). Mbaꞌemo rague py onhemonde ꞌrã guive, profeta Elias rami avi (2 Reis 1.7-8).
7 Nhanderuete remimbou joe opena vaꞌe ojukaa aguã re ijayvuague Haꞌe gui Senhor ixondaro reta vaꞌe aipoeꞌi: — Haꞌe gui ndee kyxe, epuꞌã ke xeremimbou xea katygua ete joe opena vaꞌe rovai. Ejuka ke joe opena vaꞌe. Haꞌe ramo hymba vexaꞌi kuery ma oaĩmba ꞌrã. Kovaꞌe ayvu rami ae oiko avi Jesus re (Mateus 26.31 haꞌe Marcos 14.27). Mbaꞌeta xepo aupi ꞌrã yvyĩgueveꞌi rovai — heꞌi.
8 Senhor aipoeꞌi: — Ijyvy haꞌe javi rupi mboapy ikuai nhavõ py mokõ-mokoĩ ojukaa kuerei ꞌrã, okanhy ete ꞌrã. Haꞌe rã mboapya vaꞌe regua ma oikoveve ꞌrã.
9 Mbaꞌeta mboapya vaꞌe regua ma ajapo ꞌrã tata rupi oaxa aguã rami. Haꞌe rami vy aikyꞌaꞌo ꞌrã prata oikyꞌaꞌoa rami, aaꞌanga ꞌrã ouro oaꞌangaa rami. Haꞌe ramo mae ma haꞌe kuery ojapukai ꞌrã xerery rupi, haꞌe ramo xee aendu ꞌrã. Haꞌe kuery pe “Xevygua” haꞌe ꞌrã. Haꞌe rã haꞌe kuery ma “ Senhor ae ma Xeruete” heꞌi ꞌrã okuapy.
1 Jerusalém tetã pygua kuery haꞌe imbojexavaia kuery moingo axyarã ou aguã re ijayvuague Neꞌexa, ovaẽ ma ouvy Senhor ára, mbaꞌemo pereko vaꞌekue ombojaꞌopaa aguã pendekuaia mbyte gui.
2 Mbaꞌeta yvy regua haꞌe javi amonoꞌõmba ꞌrã imbouvy Jerusalém tetã re opuꞌã aguã. Haꞌe ramo haꞌe kuery ipoꞌaka ete ꞌrã tetã re. Haꞌe rami vy mbaꞌemo oipeꞌapa ꞌrã oo ikuai vaꞌe gui, kunhague ikuai vaꞌe ma ogueroꞌapaa rive ꞌrã guive. Tetã pygua kuery mbytekue peve ꞌrã ogueraa escravo-rã, haꞌe rã hembyrekue ma tetã gui ndoipeꞌaai ꞌrã.
3 Haꞌe gui ma Senhor oẽ ꞌrã ouvy yvy regua kuery rovai opuꞌã aguã, joe opuꞌã vaꞌe rami ae.
4 Haꞌe vaꞌe ára ma Senhor hiꞌaĩ ꞌrã Jerusalém regua kuaray oua katy Oliveiras yvyty oĩ vaꞌe áry. Haꞌe ramo haꞌe vaꞌe yvyty ma xapyꞌa ꞌrã ovo mbyte rupi, kuaray oua katy gui oikea katy peve. Haꞌe rami vy yvyty mbyte rupi ojekuaa ꞌrã peteĩ yvyꞌã ugua, mbaꞌeta yvyty mbytekue ojaꞌo ꞌrã kuaray ijapuꞌaꞌia katy, haꞌe rã hovaikue ma kuaray puku-a katy ꞌrã oo.
5 Haꞌe ramo peẽ kuery pejava ꞌrã peovy xevygua yvyꞌã ugua rupi, mbaꞌeta Azal peve ꞌrã oo yvyꞌã ugua. Tá, pejava ꞌrã Judá pygua huvixa Uzias oĩ jave py yvy ryryi oiko vaꞌe gui ojavapaague rami. Haꞌe gui mae ma ou ꞌrã Senhor Xeruete, haꞌe hupive ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe kuery haꞌe javi voi.
6 Haꞌe vaꞌe ára ma ndoikoi ꞌrã hexakãa, yroꞌy atã anho ꞌrã itui.
7 Haꞌe vaꞌe ára ma peteĩꞌi ꞌrã, Senhor anho oikuaa vaꞌe regua. Ndoikoi ꞌrã ára, neĩ pytũ ma voi noĩ ꞌrã. Haꞌe rami teĩ kaꞌaru peve ojekuaa ꞌrã hexakãa.
8 Haꞌe vaꞌe ára ma Jerusalém tetã guive oxyry ꞌrã ovy yy imarã eꞌỹ vaꞌe. Haꞌe gui yy ojaꞌo vy amongue oxyry ꞌrã ovy kuaray oua katy yeꞌẽ oĩ vaꞌe katy, haꞌe rã amboae ma kuaray oikea katy yeꞌẽ oĩ vaꞌe katy ꞌrã oxyry ovy. Oxyry riae ꞌrã, kuaray puku jave eꞌỹ vy yroꞌy jave teĩ.
9 Haꞌe gui Senhor ae ꞌrã oĩ huvixave yvy jave rupi opena vaꞌe. Haꞌe vaꞌe ára ma peteĩꞌi anho ꞌrã oiko Senhor, haꞌe peteĩꞌi avi ꞌrã hery oĩ.
10 Haꞌe gui ma yvy haꞌe javi rupi opyta ꞌrã yvy joja reia Jerusalém regua kuaray oua katy Geba haꞌe Rimom yvýry rami. Haꞌe rã Jerusalém tetã ma yvateve ꞌrã oiny, oĩa py ae ꞌrã ikuaia guive, Benjamim rokẽ oĩa guive jypygua okẽ peve, haꞌe okẽ kora ojerea rupi oĩ vaꞌe peve, haꞌe gui Hananel regua torre oĩa guive huvixa pegua uva onhamiaty peve ju.
11 Ikuaia ꞌrã haꞌe py ae. Ndouvei ꞌrã ayvu vai imbovaipaarã. Oĩ porãmba ꞌrã Jerusalém tetã.
12 Haꞌe rã yvy regua kuery Jerusalém tetã re opuꞌã vaꞌekue ma po rami ꞌrã Senhor omoingo axy. Hoꞌokue huꞌũmba ꞌrã, opuꞌã teri hoꞌamy reve teĩ. Hexa voi huꞌũmba ꞌrã okua py oĩ reve, haꞌe inhapekũ huꞌũmba avi ꞌrã ijuru py oĩ reve.
13 Haꞌe kuery ikuaia py Senhor ombou avi ꞌrã opa marãgua imondyipa reiarã. Haꞌe rami vy peteĩ-teĩ oirũ kuery po re ojopy vy ogueroꞌa ꞌrã, peteĩ-teĩ opuꞌã ꞌrã oirũ kuery re ae.
14 Judá kuery voi Jerusalém tetã oepy vy opuꞌã ꞌrã okuapy joe. Haꞌe rami vy omboatypa ꞌrã haꞌeꞌi rupi yvy regua ikuai vaꞌe mbaꞌemo oguereko vaꞌekue, ouro haꞌe prata guigua, ao mbovy eꞌỹ ete guive.
15 Haꞌe rami ae omoingo axy avi ꞌrã hymba kuery kavaju, mburika, camelo, mburikaꞌi, haꞌe ikuaia rupi guymba oguereko vaꞌekue haꞌe javi.
16 “Nhanderuete pegua tetã py ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe anho ꞌrã oĩ” heꞌiague Haꞌe gui ma yvy regua kuery Jerusalém tetã re opuꞌã vaꞌekue rembyrekue ma maꞌetỹa nhavõ ꞌrã ojevy jogueruvy omboete aguã huvixave Senhor ixondaro reta vaꞌe, haꞌe ngaru oguyꞌi pygua ára ikuai aguã guive.
17 Haꞌe gui xapyꞌa rei amongue regua ndooi ꞌrã Jerusalém py huvixave Senhor ixondaro reta vaꞌe omboete aguã. Haꞌe rami rã haꞌe kuery yvy re ndaꞌokyi ꞌrã.
18 Xapyꞌa rei Egito pygua kuery mbaꞌe ngaru oguyꞌi pygua py ndooi ramo haꞌe kuery yvy re ndaꞌokyi ꞌrã. Haꞌe kuery áry ou ꞌrã imoingo axyarã, yvy regua ndooi vaꞌekue áry Senhor ombou vaꞌe ramigua ae.
19 Haꞌe rami ae ꞌrã omoingo axy Egito pygua kuery haꞌe yvy regua haꞌe javi, ngaru oguyꞌi pygua py ndooi vaꞌekue.
20 Haꞌe gui haꞌe vaꞌe ára ma kavaju xã mbojeguaa oĩ vaꞌe re voi omboparaa ꞌrã imoiny “ Senhor pegua ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe” heꞌia. Senhor pegua opy oja oiporua vaꞌe rei ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe avi ꞌrã, altar yvýry hyꞌa guaxu oiporua vaꞌe rami ae.
21 Tá, Jerusalém tetã rupi haꞌe Judá yvy re oja ikuai vaꞌe ma ikyꞌa eꞌỹ vaꞌe meme ꞌrã ikuai Senhor ixondaro reta vaꞌe pegua. Haꞌe ramo mbaꞌemo omeꞌẽ vaꞌerã ogueru vaꞌe kuery haꞌe javi ma oja oĩ vaꞌe rive ojou vy haꞌe vaꞌe py ae ꞌrã ombojy Senhor pegua xoꞌo. Haꞌe vaꞌe ára ma Senhor ixondaro reta vaꞌe pegua oo py noĩvei ꞌrã mbaꞌemo vendea rupi rive ikuai vaꞌe.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14