1

1 Ndi nṋe Jakopo muḓinḓa wa Mudzimu na wa Muṋe washu Yesu Khristo. Ndi ṅwalela matsinde a 12 a Israele o balanganaho na shango. Ndi a ni resha ndi ri ni vhe hone.

2 Vha hashu, musi ni tshi lingiwa nga nḓila nnzhi ni vhone e mashudu fhedzi;

3 ngauri na vhona lutendo lwaṋu lu sa dzinginyei, ndi hone no wana nungo dza u konḓelela.

4 Hone ni konḓelele ni vhuye ni ṱhaphudze, uri ni vhe vho khunyelelaho, no dzia tshoṱhe, ni si na he na ṱahedza.

5 Hone arali hu na muṅwe waṋu a shayaho vhuṱali kha a humbele Mudzimu, u ḓo mu ṋea. Mudzimu ndi mapakulile, Ene u ḓi ri ṋea roṱhe a sa gunguli.

6 Hone ni humbele ni tshi fulufhela, ni sa timatimi. Ane a timatima u nga gabelo ḽa lwanzhe ḽine ḽa sokou khadwa ḽa vhudzulelwa hoṱhe-hoṱhe nga maḓumbu.

7 Wa u ralo a songo ri Muṋe washu u ḓo mu ṋea tshithu.

8 Hufha e muthu wa mbilu mbili. Kha zwoṱhe zwine a ita ha na vhuimo.

9 Mukhriste a re muheḓana kha a takalele vhuhulwane vhune Mudzimu a mu ṋea;

10 a re mupfumi a takalele u ṱukufhadzwa hawe; ngauri mupfumi u ḓo lovha sa dzuvha ḽa ḓaka.

11 Musi ḓuvha ḽi tshi ṱavha ḽa fhisa, iḽo dzuvha ḽi a puta, nḓevhe dzaḽo dza wela fhasi, huḽa u naka haḽo ha mbo ḓi vha ho fhela. Na kha mupfumi zwi ḓo tou ralo: u lovha e kha u kakarika hawe.

12 Wa mashudu ndi uyo ane a ri a tshi lingwa a ḓi ima o khwaṱha, ngauri musi u fulufhedzea hawe ho no vhonala u ḓo wana muṅene, hone vhutshilo he Mudzimu a fulufhedzisa vhane vha mu funa.

13 Ndi zwone, hu songo vha na ane a ri a tshi lingea, a ri, “Ndo rewa nga Mudzimu.” Mudzimu ha lingei, nahone Ene muṋe ha xedzi muthu.

14 Ane a lingea u ungiwa nga vhuanzwo ha nyemulo dzawe, a fashwa,

15 huno nyemulo musi yo no amara i dzwala vhutshinyi, vhutshinyi ho no aluwa ha guma nga u beba lufu.

16 Vha hashu vhafunwa, ni songo fhurea:

17 tshine tsha bva ṱaḓulu ndi zwifhiwa zwoṱhe na mpho dzoṱhe dzavhuḓi dzi si na tshiṱahe; zwi bva ha Khotsi a zwiedza. Ene ha shanduki; tshedza tshawe a tshi iti tshi tshi dzima unga tsha ḓuvha.

18 O ri beba nga ipfi ḽawe ḽa ngoho nga he a zwi funa, uri ri vhe vha vhuimo ha u thoma kha zwivhumbwa zwawe zwoṱhe.

19 Vha hashu vhafunwa, ḓivhani hezwi: muthu nga a dzule o ḓiimisela u thetshelesa, a si ṱavhanye u amba, na u sinyuwa a si ṱavhanye u sinyuwa.

20 Hafhu muthu ó no sinyuwa ha tsha ita zwine Mudzimu a zwi funa.

21 Zwenezwo laṱani maitele oṱhe a vhuaḓa na vhuvhi hoho ho salelaho, ni ḓiṱukufhadze ni ṱanganedze ipfi ḽe Mudzimu a zwala mbiluni dzaṋu; ndi ḽone ḽine ḽa kona u ni tshidza.

22 Ni songo sokou pfa ipfi nga nḓevhe fhedzi ni si tsha zwi ita; u ralo hu ḓo vha u ḓifhura; itani zwine ḽa amba.

23 Ane a sokou pfa ipfi nga nḓevhe fhedzi a si tevhedze zwine ḽa mu laya, u fana na muthu ane a ḓivhona nga tshivhoni, tshifhaṱuwo tshawe tsha bva tsho tou ralo,

24 a ri u ḓivhoni, a ṱuwa, ha mbo ḓi vha u hangwa uri o vha o tou ita hani.

25 Hone ane a tou sedzesa nga vhulondo mulayo wo khunyelelaho u re wone u vhofhololaho muthu, a dzula a tshi u vhulunga, a si u hangwe, a tevhedza zwenezwo, onoyo u ḓo vha na mashudu kha zwine a ita.

26 Ane a ḓifhima uri ndi murabeli ngeno a sa londi a tshi amba, onoyo u a ḓifhura, u rabela Mudzimu hawe a si tshithu.

27 Vhurabeli vhune Mudzimu Khotsi ashu a vhona vhu vhurabeli vhukuma vhu sa solisei ndi u londola tsiwana na tshilikadzi vha tambulaho, wa ḓilondota wa si tende u kumadzwa nga zwa shango.

2

1 Vha hashu, vhunga ni vhatendi vha Muṋe washu Yesu Khristo, Ene vhugala ha Mudzimu, ni songo vha na tshiṱalula.

2 Kha ri dzou ri ni thabeloni, ha dzhena muthu o ambara dza maṱeleṱele, o ita na u ambara rinngi dza musuku, ha dzhena na mushai o ambara madzanganda,

3 na londola uyo o ambaraho zwavhuḓi na amba nae na ri, “Muṋe wanga, kha vha thukhe kha maalo ayo”, na amba na uḽa wa mushai na ri, “Ni nga ḓi ima zwaṋu, kana na dzula hafha fhasi tsini na milenzhe yanga” —

4 a si hone u ṱalulana na u elana nga mielo i si yone naa?

5 Edzonu pfa vha hashu, vhafunwa: Kani Mudzimu ho ngo nanga vhane shango ḽa vhona vhe vhashai, a vha pfumisa lutendo, uri vha vhe maḽaifa a muvhuso we a fulufhedzisa vhane vha mu funa naa?

6 Zwino inwi no nyadza vhashai. Vhapfumi a si vhone vhane vha ni kandeledza naa? A si vhone vhane vha ni khwikhwidzela tsengoni naa?

7 A si vhone vhane vha nyefula dzina ḽi huliseaho ḽa Khristo ḽine na vhidzwa ngaḽo naa?

8 Hone arali no khunyeledza mulayo muhulwane ni tshi tevhedza he ha ṅwaliwa ha pfi, “Funa muṅwe unga iwe muṋe”, ni ḓo vha no ita zwone.

9 Hone arali ni na tshiṱalula ni khou tshinya, ni khou pfuka Mulayo, ni ḓo haṱulwa ngawo.

10 Hafhu naho muthu a tshi nga tevhedza Mulayo woṱhe, hone a pfuka kuga kuthihi zwakwo, o no ḓiovhela mulandu wa u pfuka milayo yoṱhe.

11 Onoyo Mudzimu we a laya a ri, “U songo ita vhupombwe”, u tshee onoyo we a dovha a amba a ri, “U songo vhulaha muthu”. Zwino naho u sa iti vhupombwe, arali wa vhulaha muthu wo no ḓi pfuka Mulayo.

12 Ndi zwone, zwine na amba na zwine na ita, ni ite sa vhane vha ḓo sengiswa nga Mulayo une wa ri vhofholola.

13 A si na tshilidzi, na ene ha nga lilelwi musi wa khaṱhulo, hone wa mbilutshilidzi u ḓo pembela.

14 Vha hashu, zwi farisani arali muthu a tshi ri u na lutendo, ngeno a si na mishumo mivhuya? Lutendo lwo raloho lu nga mu tshidza naa?

15 Kha ri dzou ri hu na murathu kana khaladzi ane a dzula e na tsiku na nḓala,

16 muṅwe waṋu a mu vhudza a ri, “Kha vha tshimbile zwavho vho rudza mbilu, vha pfe vhududo vha ḽe vha fure”, hone a si mu ṋee zwiḽiwa kana zwiambaro, zwenezwo zwi farisani?

17 Na lutendo lwo ralo; arali lu sa vhonali nga mishumo lwo fa.

18 Muṅwe a nga u kaidza a ri, “Iwe u na lutendo, nṋe ngeno ndi na mishumo. Ntsumbedze-ha lutendo ulwo lwau lu si na mishumo, nṋe lwanga ndi ḓo u sumbedza nga mishumo yanga.”

19 A thi ri u ri u a tenda uri Mudzimu ndi muthihi? Ndi zwone: na madimoni a ḓi zwi tenda, hone a tshi tetemela nga nyofho.

20 U tsilu ḽingafhani, a u vhoni uri lutendo lu si na mishumo ndi mahandana fhedzi naa?

21 Makhulukuku washu Abrahamu a tshi pfi muthu muvhuya ho ngo pfalwo nga mishumo yawe zwiḽa a tshi ṋekedza Mudzimu ṅwana wawe Isaka kha aḽiṱari naa?

22 A u vhoni: lutendo lwawe lwo shumisana na mishumo yawe, lutendo lwa khunyelela nga yone mishumo.

23 Ndi hone hu tshi khunyelela aḽa e a ṅwalwa ha pfi, “Abrahamu o fulufhela Mudzimu, ndi zwe a pfi muvhuya ngazwo.” A dovha a pfi khonani ya Mudzimu.

24 Afha ni khou zwi vhona uri muthu u pfi muvhuya nge a vha na mishumo mivhuya, hu si nga lutendo lu lwoṱhe.

25 Hezwi zwi fana na zwa uḽa Rahaba wa phombwe. Hufha na ene o ḓo pfi muvhuya nga mishumo yawe, zwiḽa a tshi swielela dziḽa ṱholi nḓuni yawe a dovha a dzi ṋengisa nga iṅwe nḓila.

26 Ngauralo, unga muvhili u si na muya wo fa, na lutendo lu si na mishumo lwo fa.

3

1 Vha hashu, ni songo ḓiita vhafunzi noṱhe; a ni zwi ḓivhi uri ṱhamu ya riṋe vhafunzi i ḓo vhavha u fhira ya vhaṅwe naa?

2 Roṱhe ri anzela u khakha. Arali hu na muthu a sa vhuyi a khakha nga u amba, onoyo ndi muvhuya o khunyelelaho, u kona u langa na muvhili wawe woṱhe.

3 Bere ri i ambadza ḓomu uri ri i ise hune ra funa, ra vho langa muvhili wayo woṱhe nga heyo ḓomu.

4 Edzonu vhona na zwikepe: na u hula hazwo zwi tshi khadiwa nga maḓumbu mahulu, zwi ḓi tshimbidzwa nga tshitshimbidzi tshiṱukuṱuku zwa ya hune mutshimbidzi a funa.

5 Lulimi na lwone lwo tou ralo: ndi muraḓo muṱuku, hone lu zuwa zwihulu zwine lwa ita. Edzonu vhona uri ṱhase nthihi i nga fhisa dzanda ḽingafhani ḽa khuni.

6 Lulimi na lwone ndi mulilo, lu imela shango ḽoṱhe ḽa vhuvhi mivhilini yashu. Lu shata muvhili woṱhe tshika; lu funga vhutshilo hashu hoṱhe nga mulilo, lwone lwó fungwa heleni.

7 Phukha ya lushaka luṅwe na luṅwe i a fuiwa, na zwiṋoni, na ṋowa, kana khovhe, zwoṱhe zwi nga gudiswa nga muthu.

8 Lulimi lwone a hu na ane a nga lu kona. Ndi tshithu tshivhi tshi sa konei, tsho ḓalaho tshiganame.

9 Ndi lwone lune ra renda ngalwo Muṋe wa zwoṱhe Khotsi ashu, ra dovha ra teketela ngalwo vhathu vhe Mudzimu a vha sika a tshi ḓifanyisa,

10 mulomo u wonoyo muthihi wa shudufhadza wa dovha wa teketela muthu. Hezwo a si zwone vha hashu.

11 Maḓi avhuḓi na a muṋo a nga ela a tshi bva tshisimani tshithihi naa?

12 Vha hashu, nṋa muhuyu u a aṋwa nyolivi? kana munḓirivhe wa aṋwa mahuyu? Sa zwenezwo tshisima tsha maḓi a muṋo tshi nga si bveledze maḓi-maḓi.

13 Arali hu na muṅwe waṋu a na vhuṱali na ṱhalukanyo, onoyo kha a sumbedze mishumo yawe nga kutshilele kwawe ku tamisaho, kwa vhulenda vhu bvaho kha vhuṱali.

14 Hone arali ni na muya wa u pikisana nga vhuhali na vivho, zwi laṱeni ni si tsha hanedza ngoho nga maṱaṱa na mazwifhi aṋu.

15 Vhuṱali ho raloho a vhu bvi kha Mudzimu, ndi ha shango, ndi ha tsiko mmbi ya muthu, ndi ha diabolo.

16 Hu re na muya wa u pikisana nga vivho, zwi vusa mifhirifhiri zwa ḓisa zwo vhifhaho zwa tshakha-tshakha.

17 Hone vhuṱali vhu bvaho kha Mudzimu tsha u ranga ho kuna, nahone vhu na mulalo, vhu na vhuthu, vhu ṱanganedza mihumbulo ya muṅwe, vhu na tshilidzi tshihulu na mishumo mivhuya minzhi, a vhu na tshiṱalula, a vhu na muhoyo.

18 Mulalo ndi tshikovha tsha vhuvhuya, vhu kaṋiwa nga vhaladzashango.

4

1 Nndwa idzo dzaṋu na khani dzi vhangwa ngani? Izwi a si nyemulo idzo dzi kuḓanaho ngomu haṋu naa?

2 Ni tama zwithu ni si zwi wane, zwino ni vho vhivhana na u vhulahana na ḓi kundwa u zwi wana, na fhedza nga u luṱana ya vho vha nndwa. Ni sa wani tshithu ndi ngauri a ni humbeli Mudzimu;

3 zwi ḓi nga naho na humbela a ni wani tshithu, ngauri thabelo yaṋu ndi mmbi, ni ṱoḓa u zwi tambisela nyemulo dzaṋu.

4 Mashandukwa ndinwi! A ni zwi ḓivhi uri u funa zwa shango ndi u vhenga Mudzimu naa? Ngauralo ane a ḓiimisela u pfana na zwa shango u vha swina ḽa Mudzimu.

5 Kani ni vhona unga ndi u sokou amba fhaḽa hune ha pfi, “Muya we Mudzimu a u sima kha riṋe u funa u tshi vha wawe fhedzi”?

6 Hone vhuthu vhune a ri itela vhu fhira zwoṱhe. Ndi zwine ha pfi, “Mudzimu u lwa na vhane vha ḓihudza, vha ḓiṱukufhadzaho a vha itela vhuthu.”

7 Zwo ralo ḓiṱukufhadzeni phanḓa ha Mudzimu, ni landule diabolo, ndi hone a tshi ḓo ni shavha.

8 Sendelani tsini ha Mudzimu, ndi hone na Ene a tshi ḓo sendela tsini haṋu. Hee inwi vhatshinyi, zwanḓa zwaṋu nga zwi kune; mbilu dzi ṱambe inwi vha mbilu mbili.

9 Ipfani vhuṱungu ni lile ni tou ṱavha mukosi. Maseo aṋu nga a shanduke zwililo, dakalo ḽi shanduke vhuṱungu.

10 Ḓiṱukufhadzeni phanḓa ha Muṋe washu, ndi hone a tshi ḓo ni hudza.

11 Vha hashu, ni songo solana. Ane a sola wa hawe kana a mu haṱula, u sola na Mulayo a u nyadza. Huno arali u tshi nyadza Mulayo a u tshee mutevhedzi wawo, wo no vha munyadzi wawo.

12 Muvhei wa mulayo na muhaṱuli ndi onoyo muthihi, ndi Mudzimu. Ndi Ene fhedzi ane a kona u tshidza muthu na u mu lozwa; huno iwe u tshi haṱula muṅwe u ḓiita nnyi?

13 Hee inwi vhane na ri, “Ṋamusi kana matshelo ri ḓo ṱuwa ra ya muḓini wa uri, ra fhedza ṅwaha henengei ri tshi vhambadza ra wana tshelede nnzhi”,

14 hufha ni sa zwi ḓivhi na uri ḽa matshelo ḽo ni farela zwifhio, na uri vhutshilo haṋu vhu ḓo vha hani. A ni zwi ḓivhi uri ni nga khuli ine ya ri u vhonali ya mbo ḓi vha yo balangana naa?

15 Inwi itani u ri, “Arali Muṋe washu a tshi zwi funa, ra tshila, ri ḓo ita itshi na tshiḽa”?

16 Hone ni endela u zuwa na ita na u ṱonga. U ṱonga honoho a si havhuḓi.

17 Hafhu u sa ita zwi re zwone hone u tshi zwi ḓivha, ndi u tshinya.

5

1 Hee inwi vhapfumi, lilani ni tou ṱavha mukosi nga u vhona u tambula hune ha khou ḓa.

2 Lupfumo lwaṋu lwo sina; zwiambaro zwo ḽiwa nga tsole;

3 musuku waṋu na siliva zwo bva vhulali; honoho vhulali ndi vhuṱanzi vhune ha ni hwelela; vhu ḓo ḽa ṋama yaṋu ya nga yo swa nga mulilo, ngauri naho o no vha maḓuvha a vhufhelo, inwi ni kha ḓi khokha lupfumo.

4 Malamba e na dzima vhakaṋi vha masimu aṋu a khou ni ṱavhela mukosi; mukosi wa vhakaṋi wo no tou swika na nḓevheni dza Muṋe washu Mulangazwoṱhe.

5 No vha ni tshi ḽa zwiṋu fhano fhasi na ḓiphiṋa, na nonisa mbilu dzaṋu, zwino ḓuvha ḽa u ṱhavhiwa ḽo no swika.

6 No haṱula a si na mulandu na mu vhulaha a si vhuye a ḓilwela.

7 Ndi zwone vha hashu, inwi ni songo fhela mbilu u swika Muṋe washu a tshi vhuya. Edzonu vhona uri mulimi u lindela hani a sa fheli mbilu mvula ya tseula na ya tshifhefho ya vhuya ya na, mavhele e a a zwala a vhuya a pakata khula dzine dza vha tshililelwa.

8 Na inwi zwi songo vhuya zwa ni dina, khwaṱhisani mbilu dzaṋu; hufha tshifhinga tsha u vhuya ha Muṋe washu tsho no vha tsini.

9 Vha hashu, ni songo gungulelana, ni sa ḓo haṱulwa. Muhaṱuli iṱali o no ḓi ima muṋangoni.

10 Edzisani vhaporofita vhe vha vha vhe dzomo ḽa Muṋe washu: vha tshi khakhelwa vho konḓelela vha si fhele mbilu.

11 Vhe vha konḓelela zwingafhangafha ri ri vha na mashudu. Na inwi no no ḓi pfa zwa u konḓelela ha Jobo, na dovha na vhona zwivhuya zwe Mudzimu a fhedza nga u mu itela. Khezwo-ha: Muṋe washu u na khathutshelo na mbilutshilidzi.

12 Zwihuluhulu vha hashu, ni songo ana. Ni songo ana nga ḽiṱaḓulu, kana nga ḽifhasi, naho tshi tshiṅwe-vho, uri ni sa ḓo ḓiovhela mulandu. Musi ni tshi tenda itani u ri, “Ee”, zwi vhe zwo fhela; ni tshi hanedza ni ri, “Aiwa”, zwi fhele.

13 Arali muṅwe waṋu e kha zwi konḓaho nga a rabele. Arali hu na o takalaho nga a imbe dza u renda Mudzimu.

14 Arali hu na a lwalaho nga a vhidze vhalisa vha tshivhidzo, vha mu ḓodze nga mapfura a muolivi, vha mu rabelele nga dzina ḽa Muṋe washu.

15 Thabelo iyo arali vha tshi fulufhela i ḓo tshidza mulwadze, Muṋe washu a mu vusa thovhoni. Naho a nga vha o tshinya u ḓo hangwelwa.

16 Zwenezwo arali no khakhelana ni humbelane khangwelo ni konou rabelelana uri ni fhole. Thabelo ya muvhuya i na maanḓa mahulu, i a shuma.

17 Elia o vha e muthu wa ṋama unga riṋe, hone o ri u rabela nga mbilu yoṱhe uri mvula i songo na, ya fhedza miṅwaha miraru na hafu i sa vhuyi ye tho.

18 Ndi hone a tshi dovha a rabela, mvula ya tou shuluwa, shango ḽa dovha ḽa bveledza khaṋo.

19 Vha hashu, arali muṅwe waṋu a pambuwa nḓilani ya ngoho, muṅwe a dovha a mu vhuedzedza khayo

20 ḓivhani uri ane a laṱisa mutshinyi nḓila dza magombikwa a mu vhuedzedza kha ya ngoho, u ḓo vha o mu tshidza lufuni, ha thuthwa vhutshinyi vhunzhi-vhunzhi.