1

1 Ho vha hu na muṅwe munna wa mutupo wa Tsufu we a vha a tshi dzula Ramathaimi, mivhunduni ya Efraimi; o vha a tshi pfi Elikana, e ṅwana wa Jerohamu, ṅwana wa Elihu, ṅwana wa Thohu, ṅwana wa Tsufu, wa Efratha.

2 O vha e na vhasadzi vhavhili, muṅwe o vha a tshi pfi Hanna, muṅwe a tshi pfi Phenina. Phenina o vha e na vhana, Hanna ene o vha a si na ṅwana.

3 Ṅwaha muṅwe na muṅwe Elikana o vha a tshi takuwa muḓini wa hawe a ya Shilo u luvha Muṋe washu Mulangazwoṱhe na u mu ṋekedza zwiṱhavhelo. Vhotshifhe vha Muṋe washu henefho Shilo vho vha vhe vhana vha Eli vhavhili, Hofuni na Finiasi.

4 Ho vha hu tshi ri u swika ḓuvha ḽine Elikana a ṋekedza tshiṱhavhelo, a ṋea Phenina mukovhe wa iyo ṋama, khathihi na vhana vhawe vhoṱhe vha vhatuka na vha vhasidzana.

5 Huno Hanna o vha a tshi mu ṋea mukovhe u no eḓana mikovhe mivhili ngauri o vha a tshi mu funesa naho Muṋe washu o vha o mu dzima mbebo.

6 Zwenezwo Phenina muhadzinga wawe a ḓi mu kolela lwa u mu vhaisa, ngauri Muṋe washu o vha o mu dzima mbebo. O vha a tshi ḓi mu kolela nga miṅwaha vha tshi ya u luvha nḓuni ya Muṋe washu, a ḓi mu dina lwe Hanna a vhuya a lila a si tsha funa na u ḽa.

7

8 Ndi hone Elikana munna wawe a tshi mu vhudzisa a ri, “Hanna, ni lilelani? Ndi ngani ni sa ḽi? Khezwi no dinalea? Ní na nṋe a ni vhoni zwi tshi fhira vhana vha fumi vha vhatukana kani?”

9 Muṅwe musi vhe Shilo, vho no ḽa vho no nwa, Hanna a takuwa a ima. Zwino tshifhe Eli o vha o dzula vhudzuloni hawe tsini ha muhangammbwa wa thembele ya Muṋe washu.

10 Hanna a lila nga maanḓa nge mbilu yawe ya vha yo dinalea, a rabela Muṋe washu.

11 A fulufhedzisa Muṋe washu a ri, “Muṋe washu Mulangazwoṱhe, arali wa sedza vhuṱungu hanga, wa nnyelelwa, wa si nkhangwe, wa mpha ṅwana wa mutuka, ndi ḓo mu kumedza Iwe Muṋe washu maḓuvha oṱhe a vhutshilo hawe, nahone a nga si vhuye a vheulwa mavhudzi.”

12 Musi a tshi khou ḓi rabela Muṋe washu, Eli a sedza mulomo wawe.

13 Hanna o vha a tshi khou rabela nga mbilu, milomo yawe i tshi sokou dzinginyea, hone ipfi ḽawe ḽi sa pfali. Eli a fhima uri o kambiwa,

14 a mu vhudzisa a ri, “Ndi u kambwa-ḓe honoho? Thomani u kambuluwa!”

15 Huno Hanna a fhindula a ri, “Aiwa muṋe wanga, a tho ngo kambiwa. Nṋe ndi musadzi o dinaleaho zwihulu. A tho ngo nwa waini kana halwa, ndo vha ndi tshi khou tou tevhulela Muṋe washu zwa mbiluni yanga.

16 Vha songo ri ndi musadzi muvhi, ndo vha ndi tshi khou rabela ngauri mbilu yanga yo lemelwa, ndo ṱungufhala zwihulu.”

17 Eli a fhindula a ri, “Tshimbilani nó rudza mbilu, ngavhe Mudzimu wa Israele a tshi ni ṋea zwe na mu humbela.”

18 Hanna a ri, “Ngavhe zwine vha amba zwi tshi itea kha nṋe.” Ndi hone Hanna a tshi ḓiṱutshela, a ita na u ḽa zwiḽiwa, tshifhaṱuwo tshawe tsho no takala.

19 Nga matshelo vha fhinduwa vha yo luvha Muṋe washu, vha konou humela Rama hayani havho. Elikana a dzhenisa Hanna musadzi wawe nḓuni, Muṋe washu a mbo ṋea Hanna zwe a humbela,

20 ṅwaha u tshi fhela a vha o no vhifha muvhilini; a beba ṅwana wa mutuka. Hanna a ri u pfi Samuele, nge a ri, “Ndi nge nda mu humbela kha Muṋe washu.”

21 Ha dovha ha swika tshifhinga tsha uri Elikana na muṱa wawe vha gonye Shilo u ṋekedza Muṋe washu nduvho ya ṅwaha nga ṅwaha na u khunyeledza zwe a fulufhedzisa.

22 Huno itsho tshifhinga Hanna o sala hayani. O vhudza munna wawe a ri, “Musi mutukana uyu o no thanya, ndi ḓo mu dzhia nda yo mu kumedza Muṋe washu, a dzula thembeleni tshoṱhe.”

23 Elikana munna wawe a mu vhudza a ri, “Ndi zwone, itani zwine na vhona zwi zwavhuḓi. Dzulani fhano hayani a vhuya a thanya. Ngavhe Muṋe washu a tshi ita uri zwe a fulufhedzisa zwi itee.” Ndi hone Hanna a tshi dzula hayani a lela ṅwana wawe a vhuya a mu litshisa ḓamu.

24 Musi Hanna o no litshisa Samuele ḓamu, a mu dzhia a mu isa Shilo, a ṱuwa na mboho ya miṅwaha miraru na khilogiramu dza fumi dza vhukhopfu na gumbu ḽa mukumba ḽo ḓala waini. A dzhia Samuele zwenezwo a tshee muṱuku, a mu isa Shilo nḓuni ya Muṋe washu.

25 Musi vho no ṱhavha iyo mboho, vha dzhia ṅwana vha mu isa ha Eli.

26 Hanna a vhudza Eli a ri, “Muṋe wanga, vha kha ḓi nnyelelwa? Vhukuma ndi nṋe uḽa musadzi we a vha o ima hafha tsini havho a tshi khou rabela Muṋe washu.

27 Ndo vha ndi tshi khou humbela hoyu ṅwana nga thabelo, zwino Muṋe washu o mpha tshe nda mu humbela.

28 Zwino-ha, ndi mu kumedza Muṋe washu. U ḓo vha wa Muṋe washu vhutshilo hawe hoṱhe.” Ndi hone vha tshi luvha Muṋe washu henefho.

2

1 Ndi hone Hanna a tshi rabela a ri, “Ndi pembelela Muṋe washu; Muṋe washu o nnyombela shambo! Maswina anga ndi a vha sea. Ndi takalela zwe Iwe Muṋe washu wa mpha.

2 Muṋe washu ndi Ene mukhethwa e eṱhe, a hu na Mudzimu arali e si Iwe, a hu na bako ḽi no nga Mudzimu washu.

3 “Ni songo dzula ni tshi zuwa, ni songo bula maipfi a u ḓihudza, Muṋe washu ndi Mudzimu ane a ḓivha zwoṱhe, zwine vhathu vha ita zwi kalwa nga Ene.

4 “Vhura ha vhahali ho vunḓea, hone vhe vha khukhulwa vho kungela nungo.

5 Vhe vha vha vha tshi ḽa vha fura, zwino ndi vhasingili vha u ṱoḓa zwiḽiwa; vhe vha vha vha tshi ṱwa na nḓala vha vho ḽa vha laṱa. Musadzi we a vha e muumba zwino o beba vhana vhaṱanu na vhavhili, hone mme a vhana vhanzhi o sala a si na ṅwana.

6 “Muṋe washu u a vhulaha, a dovha a tshidza, u isa vhathu vhudzulavhafu, a dovha a vha vusa.

7 Muṋe washu u a shaisa, a dovha a pfumisa, u a ṱukufhadza, a dovha a hulisa.

8 U vusa vhashai buseni, vhaheḓana a vha takula ḓaleḓaleni, a vha dzudza na vhavhusi, a vha vhea kha khuluṋoni ya khuliso. Miteo ya ḽifhasi ndi ya Muṋe washu, o tea shango khayo.

9 “U linda ṋayo dza vhathu vhawe vha fulufhedzeaho, hone vhavhi vha ngalangala swiswini. Muthu ha kundi nga nungo dzawe nandi.

10 Vhane vha vhangisa Muṋe washu vha ḓo lozwiwa, u ḓo vha bvumela e ngindii, ngindii e ṱaḓulu. Muṋe washu u ḓo haṱula shango ḽoṱhe, khosi ye a vhea u ḓo i ombela shambo, khosi ye a i ta u ḓo ita uri i kunde.”

11 Ndi hone Elikana a tshi humela hayani Rama, hone mutukana Samuele a dzula Shilo, a shumela Muṋe washu a tshi londolwa nga tshifhe Eli.

12 Vhana vha Eli vho vha vha sa ḓivhalekani, Muṋe washu vho vha vha sa mu londi.

13 Zwino yo vha i nḓowelo ya vhotshifhe na vhathu uri musi muthu a tshi khou ṋekedza nduvho, musi ṋama i tshi khou bikwa, mushumi wa tshifhe o vha a tshi ḓa o fara forogo ya maṋo mararu,

14 a longa iyo forogo khalini dza u bika, tshe forogo iyo ya tshi ṱhavha tsha mbo vha tsha tshifhe. Vhaisraele vhoṱhe vhe vha ḓa Shilo u ṋekedza nduvho dzavho vho vha vha tshi itwa nga u ralo.

15 Hone zwino na musi mapfura a sa athu fhiswa, mushumi wa tshifhe o vha a tshi ḓa a vhudza munna ane a khou ṋekedza nduvho a ri, “Nga vha fhe tshifhe ṋama ya u gotsha, a nga si ṱanganedze ṋama yo no bikwaho, u ṱoḓa mbisi fhedzi.”

16 Arali munna uyo a mu vhudza a ri, “Nga hu thome u fhiswa mapfura, ni konou dzhia zwine na funa,” mushumi uyo o vha a tshi fhindula a ri, “Hai, kha vha ḓise zwino, arali vha sa i ḓisa, ndi ḓo i dzhia nga khani!”

17 Tshivhi hetsho tsha avho vhaṱhannga Muṋe washu o vha a tshi vhona tshi tshihulu, ngauri vho vha vha tshi nyadza nduvho ine ya ṋekedzwa Muṋe washu.

18 Huno Samuele ene o vha a tshi shumela Muṋe washu. Samuele a tshi kha ḓi vha mutukana o vha a tshi vho ambara luvhemba lwa lukhaha lwa u pakata.

19 Ṅwaha muṅwe na muṅwe mme awe vho vha vha tshi ḓi mu rungela phuraphura ya lukhaha vha mu isela musi vha tshi gonya Shilo na munna wavho u ṋekedza nduvho ya ṅwaha nga ṅwaha.

20 Eli o vha a tshi ḓi shudufhadza Elikana na musadzi wawe a ri, “Ngavhe Muṋe washu a tshi ni ṋea vhana vhane vha ḓo bebwa nga hoyu musadzi, vha thivha uḽa we a mu humbela nga thabelo a mu kumedza Muṋe washu.” Vho no fhedza izwo vha humela hayani.

21 Muṋe washu a tonda Hanna, a vhifha muvhilini, a dovha a beba vhatuka vhararu na vhasidzana vhavhili. Mutukana Samuele a aluwa a tshi shumela Muṋe washu.

22 Zwino Eli o vha o no kalaha zwihulu. A ḓi dzula a tshi pfa zwine vhana vhawe vha ita Vhaisraele vhoṱhe na uri vha dzhia vhasadzi vhane vha shuma muṋangoni wa dennde ya u ṱangana na Muṋe washu vha vha dzhenisa nḓuni.

23 Ndi hone a tshi vha vhudza a ri, “Izwi zwithu ni zwi itelani? Vhathu vhoṱhe vha mmbudza vhuvhi vhune na ita.

24 A si zwone vhananga, ni vho xedza vhathu vha Muṋe washu.

25 Arali munna a khakhela muṅwe munna, Mudzimu a nga mu pfumedzanya nae, hone arali munna a khakhela Muṋe washu u ḓo pfumelelwa nga nnyi?” Huno vha si thetshelese khotsi avho a tshi vha kaidza, ngauri Muṋe washu o vha a tshi funa u vha vhulaha.

26 Mutukana Samuele ene a aluwa a tshi takalelwa nga Muṋe washu na nga vhathu.

27 Zwino muṅwe muḓinḓa wa Mudzimu a ḓa ha Eli a ri, “Muṋe washu u ri, ‘Ndo ḓidzumbulula zwavhuḓi kha nnḓu ya makhulukuku wau zwiḽa vhe phuli dza Farao ngei Egipita.

28 Ndo nanga makhulukuku wau kha matsinde oṱhe a Israele uri a vhe tshifhe wanga, a gonye aḽiṱarini yanga a fhise zwioro, a ambare luvhemba lwa u pakata phanḓa hanga. Nda ita na u ṋea nnḓu ya makhulukuku wau mukovhe wa nduvho dzoṱhe dza mbeu dza Vhaisraele.

29 Zwino ndi mini u tshi nyadza zwiṱhavhelo na nduvho zwine nda ri vhathu vhanga vha bvise? Ndi mini u tshi hulisa vhana vhau u fhira Nṋe nga u vha litsha vha tshi ḓinonisa nga miraḓo i fhiraho yoṱhe ya nduvho dzoṱhe dzine dza ṋekedzwa nga vhathu vhanga Vhaisraele?’

30 “Zwino-ha, Muṋe washu Mudzimu wa Israele u khou ḓivhadza u ri, ‘Ndo fulufhedzisa uri nnḓu yau na ya makhulukuku wau vha ḓo dzula vha tshi ntshumela lini na lini.’ Hone zwino Muṋe washu u khou ḓivhadza u ri, ‘A zwi tsha ḓo ralo! Vhane vha nkhulisa ndi ḓo vha hulisa, hone vhane vha nnyadza vha ḓo nyadziwa-vho.

31 Hu khou ḓa tshifhinga tshine nda ḓo fhelisa vhutshifhe hau na ha muṱa wau, a hu na wa muṱa wau ane a ḓo lalama.

32 U ḓo vhona khombo i tshi wela nnḓu yanga. Naho Vhaisraele vha tshi ḓo tondiwa, kha vha lutsinga lwau a hu na ane a ḓo lalama.

33 Vha lutsinga lwau vhoṱhe vha ḓo fa vha songo lalama. Onoyo muthihi ane nda ḓo mu litsha zwawe a tshila a ntshumela e tshifhe, ndi ḓo zwi itela u pofulisa maṱo au nga miṱodzi na u ṱhavha mbilu yau.

34 Zwine zwa ḓo wela vhana vhau vhavhili Hofuni na Finiasi tshi ḓo tou vha tshiga tsha uri u zwi vhone; vhuvhili havho vha ḓo fa musi muthihi.

35 Ndi ḓo ḓinangela tshifhe muṅwe ane a ḓo fulufhedzea, onoyo u ḓo ita zwine nda zwi funa. Ndi ḓo mu ṋea vhaḓuhulu vhanzhi, a dzula a tshi shumela khosi yanga ye nda i nanga.

36 Ndi hone muṅwe na muṅwe wa lutsinga lwau o ponyokaho lufu a tshi ḓo ḓa a gwadama phanḓa ha tshifhe onoyo a humbela ḽingwende ḽa siliva na zwiḽiwanyana a luvhelela a ri: A thi tholiwi-vho zwanga nda shumela vhotshifhe ndi tshi wana zwiḽiwa!’ ”

3

1 Mutukana Samuele o shumela Muṋe washu a tshi londolwa nga Eli. Misi iyo ipfi ḽa Muṋe washu ḽo vha ḽi sa anzeli u pfala, na mabono o vha a si manzhi.

2 Maṱo a Eli o vha a sa tsha vhona zwavhuḓi. Muṅwe musi nga maḓautsha Eli a vha o ḓilalela vhulaloni hawe.

3 Luvhone lwa Mudzimu lwo vha lu sa athu dzima. Samuele ene o vha o eḓela thembeleni ya Muṋe washu he ha vha hu na mbulungelo ya mulanga ya Mudzimu.

4 Ndi hone Muṋe washu a tshi vhidza Samuele. Samuele a fhindula a ri, “Ndi fhano!”

5 Samuele a gidimela ha Eli a ri, “Ndi fhano, ndo pfa vha tshi mmbidza.” Huno Eli a ri, “A tho ngo ni vhidza, humani ni yo eḓela.” Samuele a huma a yo eḓela.

6 Muṋe washu a dovha a vhidza Samuele, a vuwa a ya ha Eli a ri, “Ndi fhano, ndo pfa vha tshi mmbidza.” Huno Eli a ri, “Ṅwananga, a tho ngo ni vhidza, humani ni yo eḓela.”

7 Huno Samuele o vha a sa athu ḓivha Muṋe washu, o vha a sa athu dzumbululelwa ipfi ḽa Muṋe washu.

8 Muṋe washu a vhidza Samuele lwa vhuraru, Samuele a vuwa a ya ha Eli a ri, “Ndi fhano, ndo pfa vha tshi mmbidza.” Ndi hone Eli a tshi ṱalukanya uri ndi Muṋe washu a khou vhidzaho Samuele.

9 A mu vhudza a ri, “Ṱuwani ni yo eḓela, arali na pfa a tshi dovha u ni vhidza, ni fhindule ni ri, ‘Muṋe washu, amba, muḓinḓa wau u khou thetshelesa!’ ” Samuele a ṱuwa a yo lala vhulaloni hawe.

10 Muṋe washu a ḓa a ima henefho, a vhidzelela u ḓi nga zwiḽa u rangani a ri, “Samuele, Samuele!” Samuele a fhindula a ri, “Muṋe washu amba, muḓinḓa wau u khou thetshelesa!”

11 Muṋe washu a amba na Samuele a ri, “Ndi ṱoḓa u ita tshiṅwe tshithu kha ḽa Israele, tshi ḓo ita uri nḓevhe dza muṅwe na muṅwe ane a zwi pfa dzi lume.

12 Musi wonoyo ndi ḓo khunyeledza zwoṱhe zwe nda vhudza Eli ndi tshi sanda muṱa wawe, u bva mathomoni u swika magumoni.

13 Ndo no ḓi mu vhudza uri ndi ḓo rwa muṱa wawe lini na lini nga mulandu wa vhuvhi he a vha a tshi vhu ḓivha, vhana vhawe vho nnyefula a si vha kaidze.

14 Ndi zwe nda anela nnḓu ya Eli nda ri, ‘Mulandu wa nnḓu ya Eli u nga si pfumelwe nga tshiṱhavhelo kana nga nduvho.’ ”

15 Samuele a yo eḓela ḽa vhuya ḽa tsha a konou vula miṋango ya nnḓu ya Muṋe washu. O vha a tshi ofha u vhudza Eli zwa bono ḽawe.

16 Huno Eli a mu vhidza a ri, “Samuele ṅwananga.” Samuele a fhindula a ri, “Ndi fhano.”

17 Eli a mu vhudzisa a ri, “Muṋe washu o ni vhudzani? Ni songo nnzumbela. Ngavhe Mudzimu a tshi ni pfisa vhuṱungu a dovha arali na nnzumbela na tshithihi tsha zwe a ni vhudza.”

18 Ndi hone Samuele a tshi mu vhudza zwoṱhe, a si vhuye a mu dzumbela na tshithihi. Eli a ri, “Ndi Muṋe washu, litshani a ite zwine a vhona zwi zwone.”

19 Muṋe washu o ḓi vha na Samuele musi a tshi aluwa, ho ngo vhuya a litsha ipfi ḽawe na ḽithihi ḽi tshi wela fhasi.

20 Ḽoṱhe ḽa Israele u bva Dani u swika Bierisheba ḽa zwi vhona uri vhukumakuma Samuele ndi muporofita wa Muṋe washu.

21 Muṋe washu a ḓi vhonala Shilo, a ḓidzumbululela Samuele henefho nga ipfi ḽawe.

4

1 Ipfi ḽa Samuele ḽa pfiwa nga Vhaisraele vhoṱhe. Muṅwe musi Vhaisraele vha bva pfumo vha yo lwa na Vhafilista. Vhaisraele vha ṱoka mishasha Ebenezere, Vhafilista vha ṱoka yavho Afeke.

2 Vhafilista vha bvisa mmbi yavho u yo ṱangana na Vhaisraele, govholano ḽa phaḓalala, Vhaisraele vha kundwa nga Vhafilista, ha vhulawa Vhaisraele vhane vha nga swika 4 000 henefho nndwani.

3 Musi vhanna vha tshi humela mishashani, vhahulwane vha Israele vha vhudzisa vha ri, “Ndi ngani Muṋe washu o ita uri ri kundwe nga Vhafilista ṋamusi? Nga ri yo hwala mbulungelo ya mulanga ya Muṋe washu i re Shilo ri i ḓise fhano i tshimbile na riṋe, i ri lamulele kha maswina ashu.”

4 Ndi hone vhathu vha tshi ruma vhanna Shilo, vha vhuya na mbulungelo ya mulanga ya Muṋe washu Mulangazwoṱhe, we a dzula kha khuluṋoni vhukati ha vhakherube vhavhili. Vhana vha Eli vhavhili, Hofuni na Finiasi, vho vha vhe henefho vhe na mbulungelo ya mulanga ya Mudzimu.

5 Musi mbulungelo ya mulanga ya Muṋe washu i tshi dzhena mishashani, Vhaisraele vhoṱhe vha ṱavha mukosi mavu a tou dzinginyea.

6 Vhafilista vha tshi pfa uyo mukosi vha vhudzisa vha ri, “Mukosi uyo u re mishashani ya Vhaheberu ndi wa mini?” Musi vha tshi pfa uri mbulungelo ya Muṋe washu yo dzhena mishashani,

7 vha farwa nga nyofho vha ri, “Mudzimu wo dzhena mishashani. Zwo ri vhifhela! Zwa u rali a zwi athu vhuya zwa itea.

8 Ro welwa nga khombo! Ndi nnyi ane a ḓo ri lamulela zwanḓani zwa midzimu iyo ya maanḓa? Ndi vhaḽa vhadzimu vhe vha vhulaha Vhaegipita nga madwadze a sa konadzei ngei phangani.

9 Vhafilista, imani ni khwaṱhe! Ivhani vhanna ni sa ḓo vha phuli dza Vhaheberu unga vhone vho vha vhe phuli dzaṋu. Ivhani vhanna ni lwe!”

10 Ndi hone Vhafilista vha tshi lwa, Vhaisraele vha kundwa, muṅwe na muṅwe a shavhela hayani. Ha vhulawa vhanzhi, ha vhulawa vhanna vha Israele vha 30 000 vha no lwa vhá songo namela bere.

11 Ha thubiwa na mbulungelo ya Mudzimu; vhana vha Eli vhavhili, Hofuni na Finiasi, na vhone vha vhulawa.

12 Musi wonoyo ha ḓa munna a no bva kha tsinde ḽa Benyamini, a gidima a tshi bva nndwani a ya Shilo; zwiambaro zwawe zwo vha zwo kherukana, ó ḓishela mavu ṱhohoni.

13 Musi a tshi swika a wana Eli o dzula kha tshidzulo tshawe tsini ha gondo ó lindela, ngauri o vha o dinalea nga mbulungelo ya Mudzimu. Uyo munna a tshi dzhena afho muḓini, a ḓivhadza zwe zwa itea, muḓi woṱhe wa vusa tshililo.

14 Eli a tshi pfa tshililo a vhudzisa a ri, “Tshililo itshi ndi tsha mini?” Uḽa munna a gidimela ha Eli u mu vhudza zwo iteaho.

15 Eli o vha o no vha na miṅwaha ya 98 nahone o pofula tshoṱhe.

16 Uḽa munna a vhudza Eli a ri, “Ndi kha ḓi bva u swika, ndi bva tshivhindini tsha nndwa, ndo shavha hone ṋamusi ḽino.” Eli a mu vhudzisa a ri, “Ho iteani ṅwananga?”

17 Uḽa muḓinḓa a fhindula a ri, “Vhaisraele vho pandamedzwa nga Vhafilista, ho tshinyala vhanzhi, na vhana vhavho vhavhili Hofuni na Finiasi vho vhulawa, na mbulungelo ya Mudzimu yo thubiwa.”

18 Uyo munna a ri u bula mbulungelo ya Mudzimu, Eli a mbo wa nga tshitiko e tshidzuloni tshawe tsini ha khoro. A vunḓea mutsinga a fa, ngauri o vha o kalaha nahone e na muvhili. O vha e murangaphanḓa wa Israele miṅwaha ya 40.

19 Musadzi wa Finiasi ṅwana wa Eli o vha a songo takala muvhili, e tsini na u vhofholowa. Musi a tshi pfa mafhungo a u ri mbulungelo ya Mudzimu yo thubiwa na uri khotsi a munna wawe na munna wawe vho fa, a farwa nga maṱungu a vhudzadze a mbo ḓi vhofholowa, a ṋoka.

20 Musi a tshi khou fa, vhasadzi vhe vha vha vha tshi khou mu bebisa vha ri, “Ni songo ṱovhowa, no beba mutuka.” Hone ene ho ngo vhuya a fhindula kana a zwi londa.

21 21 Mutukana uyo a ri u pfi Ikhabodo (Vhugala-vhu-ngafhi?), a ri, “Vhugala ha Mudzimu ho pfuluwa Israele,” ngauri ho thubiwa mbulungelo ya Mudzimu, ha fa khotsi a munna wawe na munna wawe.

22 Ndi zwe a ri, “Vhugala ha Mudzimu ho pfuluwa Israele, ngauri mbulungelo ya Mudzimu yo thubiwa.”

5

1 Musi Vhafilista vho no thuba mbulungelo ya Mudzimu Ebenezere, vha i hwala vha i isa Ashidodo,

2 vha i dzhenisa thembeleni ya mudzimu wavho Dagoni vha i vhea tsini ha Dagoni.

3 Musi vhathu vha Ashidodo vha tshi fhinduwa nga matshelo, vha vhona Dagoni wo wela fhasi nga tshifhaṱuwo phanḓa ha mbulungelo ya Muṋe washu! Vha dzhia Dagoni vha u vhuedzedza vhudzuloni hawo.

4 Hone nga matshelo vha tshi vuwa vha vhona Dagoni wo wela fhasi nga tshifhaṱuwo phanḓa ha mbulungelo ya Muṋe washu! Wo vha wo vunḓea ṱhoho na zwanḓa zwa wela tshiukhuvhani, ha sala mutumbu wawo fhedzi.

5 Ndi zwine na ṋamusi vhotshifhe vha Dagoni na vhaṅwe-vho vhane vha dzhena thembeleni ya Dagoni vha sa kande tshiukhuvha.

6 Tshanḓa tsha Muṋe washu tsha ziamedza vhathu vha Ashidodo na vha shango ḽeneḽo, a vha ofhisa, a ita uri vha vhe na zwitshimbili marahoni.

7 Musi vhanna vha Ashidodo vha tshi vhona zwine zwa khou itea, vha ri, “Mbulungelo ya Mudzimu wa Vhaisraele i songo tsha dzula fhano na riṋe ngauri tshanḓa tshawe tsho tsikeledza riṋe na mudzimu washu Dagoni.”

8 Ndi hone vha tshi vhidza vhavhusi vhoṱhe vha Vhafilista vha vha vhudzisa vha ri, “Ri iteni nga mbulungelo ya Mudzimu wa Israele?” Vhavhusi vha fhindula vha ri, “Ṱuwisani mbulungelo ya Mudzimu wa Israele ni i ise Gathi.” Ndi hone vha tshi hwala mbulungelo ya Mudzimu wa Israele vha i isa Gathi.

9 Huno musi vho no i sudzulusa, tshanḓa tsha Muṋe washu tsha rwa vhathu vha muḓi uyo vha hanganea. Muṋe washu a ḓisela vhathu vha Gathi khombo, vhoṱhe vhahulwane na vhaṱuku, vha vha na zwitshimbili marahoni.

10 Ndi hone vha tshi hwala mbulungelo ya Mudzimu vha i isa muḓini wa Ekroni. Mbulungelo ya Mudzimu ya ri u dzhena Ekroni, vhathu vha Ekroni vha mbo ṱavha mukosi vha ri, “Vho ḓisa mbulungelo ya Mudzimu wa Israele kha riṋe uri vha ri vhulahe na vhathu vha hashu.”

11 Ndi hone vha tshi kuvhanganya vhavhusi vhoṱhe vha Vhafilista vha ri, “Ṱuwisani mbulungelo ya Mudzimu wa Israele, nga i humele fhethu hayo, i sa ḓo vhulaha riṋe na vha hashu.” Lufu lwo vha lwo ṱanganya muḓi uyo vhathu vha tou hanganea, tshanḓa tsha Mudzimu tsho vha tsho u tsikeledza.

12 Vhe vha sala u fa vha vha na zwitshimbili marahoni, vhathu vha muḓi vha ṱavhela midzimu yavho mukosi uri i vha farise.

6

1 Mbulungelo ya Muṋe washu yo dzula shangoni ḽa Vhafilista ha vhuya ha fhela miṅwedzi miṱanu na mivhili,

2 Vhafilista vha vhidza vhotshifhe vhavho na mingome yavho vha ri, “Ri ḓo itani nga mbulungelo ya Yahavee? Ri vhudzeni uri ri ḓo i vhuedzedza hani fhethu hayo.”

3 Vhone vha fhindula vha ri, “Arali na humisa mbulungelo ya Mudzimu wa Israele, ni songo i vhuedzedza i si na tshithu, lingani nga nungo dzoṱhe u mu rumela tshipfumelo. Ndi hone ni tshi ḓo fhola, na ḓo kona u ḓivha uri ndi ngani tshanḓa tshawe tshi songo litsha u ni tsikeledza.”

4 Vhafilista vha vhudzisa vha ri, “Ri ḓo mu rumela tshipfumelo-ḓe?” Vhone vha fhindula vha ri, “Zwifanyiso zwiṱanu zwa zwitshimbili zwo vhumbwaho nga musuku, na mbevha ṱhanu dza musuku, zwi tshi ya nga tshivhalo tsha vhavhusi vha Vhafilista, ngauri dwadze ḽeneḽo ḽo wela noṱhe inwi na vhavhusi vhaṋu.

5 Vhumbani zwifanyiso zwa zwitshimbili na zwa mbevha dze dza tshinyekanya shango ḽashu, ni hulise Mudzimu wa Israele. Khamusi u ḓo sudzulusa tshanḓa tshawe kha inwi na kha midzimu yaṋu na shango ḽaṋu.

6 Ni kha ḓi itelani tshipimbi unga Vhaegipita na Farao? Musi a tshi vha sumbedza maanḓa awe, a vho ngo vhofholola Vhaisraele uri vha pfuluwe naa?

7 “Zwino-ha, itani goloi ntswa, na kholomo mbili dza nzadze, dzi sa athu vhewa dzhogo. Kholomo idzo ni dzi pane kha iyo goloi, hone ṋamana dzadzo ni dzi swoge dzi dzhene dangani.

8 Ni dzhie mbulungelo ya Yahavee ni i longe ngomu goloini, bogisini ḽi re tsini hayo ni longe izwo zwithu zwa musuku zwine na zwi isa khae uri tshi vhe tshipfumelo. Goloi iyo nga i takuwe,

9 hone ni ḓi ita ni tshi i sedza. Arali ya gonya shangoni ḽayo, yo livha Bethe Shemeshe, ri ḓo ḓivha uri Yahavee ndi Ene o ri ḓiselaho khombo hei khulu. Hone arali ya sa livha hone ri ḓo ḓivha uri izwo a si tshanḓa tsha Yahavee tshe tsha ri rwa, zwo sokou itea-vho.”

10 Ndi hone Vhafilista vha tshi ita zwenezwo zwe vha eletshedzwa. Vha dzhia kholomo mbili dza tsadzi dzo raloho, vha dzi pana kha goloi, ṋamana dzadzo vha dzi khadela dangani.

11 Vha vhea mbulungelo ya Muṋe washu kha goloi, tsini hayo vha vhea bogisi ḽi re na mbevha dza musuku na zwitshimbili zwo vhumbwaho.

12 Ndi hone idzo kholomo dzi tshi gonya dzo livha Bethe Shemeshe, dzi sa bvi gondoni, dzi tshi khou tshimbila dzi tshi lila, dzi sa vhuyi dza pambutshela tshauḽa kana tshamonde. Vhavhusi vha Vhafilista vha dzi tevhela vha vhuya vha swika masakhani a Bethe Shemeshe.

13 Zwino vhathu vha Bethe Shemeshe vho vha vha tshi khou kaṋa goroi yavho govhani. Vha tshi takusa maṱo vha vhona mbulungelo, vha takala vha tshi zwi vhona.

14 Goloi ya swika tsimuni ya Joshua wa Bethe Shemeshe, ya ima henefho tsini ha tombo ḽihulu. Vhathu vha fhanza matanda a goloi, vha ṱhavha idzo kholomo, vha dzi ṋekedza Muṋe washu tsha vha tshiṱhavhelo tshi fhiswaho.

15 Vhalivi vha tsisa mbulungelo ya Muṋe washu, khathihi na bogisi ḽi re na zwithu zwa musuku, vha zwi vhea nṱha ha iḽo tombo ḽihulu. Musi wonoyo vhathu vha Bethe Shemeshe vha ṋekedza Muṋe washu nduvho dzo fhiswaho na zwiṱhavhelo.

16 Vhavhusi vhaṱanu vha Vhafilista vho vha vha tshi khou zwi vhona zwoṱhe hezwo, vha konou humela Ekroni wonoyo musi.

17 Vhafilista vha tshi ṋea Muṋe washu tshifhiwa tsha zwitshimbili zwiṱanu zwa musuku tsho vha tshipfumelo, vha Ashidodo na vha Gaza na vha Ashkeloni na vha Gathi na vha Ekroni, vhoṱhe vho bvisa tshithihi.

18 Vha ita na u isa mbevha dza musuku, muṅwe na muṅwe wa miḓi heyo ine ya vhuswa nga mahosi maṱanu a Vhafilista wa bvisa mbevha nthihi, vhoṱhe vha miḓi yo tangeledzwaho nga mitsheṱo na i songo tangeledzwaho. Tombo ḽihulu ḽe vha vhea mbulungelo ya Muṋe washu khaḽo ḽi kha ḓi vha ṱhanzi na ṋamusi henengei tsimuni ya Joshua wa Bethe Shemeshe.

19 Huno Mudzimu a vhulaha vhanna vha 70 vha Bethe Shemeshe nge vha ṱolela ngomu ha mbulungelo ya Muṋe washu. Vhathu vha lila nge Muṋe washu a vha rwa zwingafho.

20 Vhanna vha Bethe Shemeshe vha vhudzisa vha ri, “Ndi nnyi ane a nga ima phanḓa ha Muṋe washu, hoyu Mudzimu mukhethwa? Mbulungelo i songo dzula fhano, hone i tshi ṱuwa i ḓo ya ha nnyi?”

21 Vha ruma vhaḓinḓa ha vhathu vha Kiriathi Jiarimu vha swika vha ri, “Vhafilista vho vhuisa mbulungelo ya Muṋe washu. Iḓani ni i dzhie ni gonye nayo ha haṋu.”

7

1 Ndi hone vhanna vha Kiriathi Jiarimu vha tshi ḓa vha dzhia mbulungelo ya Muṋe washu. Vha i dzhia vha i isa nḓuni ya Abinadaba we a vha a tshi dzula mabamani. Vha dzhia ṅwana wawe Eliasara vha mu kumedza Mudzimu uri a londole mbulungelo ya Muṋe washu.

2 Mbulungelo ya dzula Kiriathi Jiarimu tshifhinga tshilapfu, ha vhuya ha fhela miṅwaha ya 20. Tshifhinga tshenetsho Vhaisraele vhoṱhe vha lilela Muṋe washu uri a vha lamulele.

3 Samuele a amba na Vhaisraele a ri, “Arali ni tshi vhuelela ha Muṋe washu nga mbilu dzaṋu dzoṱhe, laṱani midzimu yaṋu isili, na zwifanyiso zwa mudzimu wa musadzi Ashtharotho. Ḓikumedzeni Muṋe washu tshoṱhe ni luvhe Ene fhedzi, ndi hone a tshi ḓo ni lamukisa zwanḓani zwa Vhafilista.”

4 Nangoho Vhaisraele vha laṱa zwifanyiso zwavho zwa Baali na Ashtharotho, vha luvha Muṋe washu fhedzi.

5 Ndi hone Samuele a tshi ri, “Vhaisraele vhoṱhe nga vha kuvhangane Mitsipha, nṋe ndi ḓo ni rabelela ha Muṋe washu.”

6 Vha mbo kuvhangana Mitsipha, vha ka maḓi, vha a shulula phanḓa ha Muṋe washu. Musi wonoyo vha ḓidzima zwiḽiwa, vha bula vhuvhi havho vha ri, “Ro khakhela Muṋe washu.” Henefho Mitsipha Samuele a laya Vhaisraele.

7 Musi Vhafilista vha tshi zwi pfa uri Vhaisraele vho kuvhangana Mitsipha, mahosi a Vhafilista vha ḓa uri vha lwe navho. Vhaisraele vha zwi pfa, vha farwa nga nyofho vha tshi ofha Vhafilista.

8 Vha vhudza Samuele vha ri, “Vha songo litsha u ri ambela ha Mudzimu Muṋe washu, uri a ri lamukise zwanḓani zwa Vhafilista.”

9 Ndi hone Samuele a tshi dzhia ngwana ine ya kha ḓi mama, a i ṋekedza Muṋe washu ya vha tshiṱhavhelo tshi fhiswaho tshoṱhe. Samuele a ambela Vhaisraele ha Muṋe washu nga thabelo uri a vha lamukise, Muṋe washu a pfa thabelo yawe.

10 Hezwi Samuele a tshi kha ḓi ṋekedza itsho tshiṱhavhelo tshi fhiswaho, Vhafilista vha sendela uri vha lwe na Vhaisraele. Huno musi hoyo Muṋe washu a bvumela Vhafilista nga mubvumo muhulu, a ita uri vha hanganee, vha mbo kundwa nga Vhaisraele.

11 Vhanna vha Israele vha bva Mitsipha, vha pandamedza Vhafilista, vha enda vha tshi vha vhulaha nḓilani, vha vha swikisa Bethe Khara.

12 Ndi hone Samuele a tshi dzhia tombo a ḽi imisa vhukati ha Mitsipha na Shene. Afho fhethu a ri hu pfi Ebene Haezere a tshi ri, “Muṋe washu o ḓi ri farisa u vhuya u swika zwino.”

13 Ha vha hone u kundwa ha Vhafilista, vha si tsha dovha vha dia shango ḽa Israele. Muṋe washu o vha a tshi ḓi lwa na Vhafilista misi yoṱhe Samuele a tshee hone.

14 Miḓi yoṱhe ye Vhafilista vha vha vho dzhiela Vhaisraele ya dovha ya dzhiululwa nga Vhaisraele, u bva Ekroni u swika Gathi. Vhaisraele vha dzhiulula shango ḽavho ḽoṱhe ḽe ḽa vha ḽo dzhiwa nga Vhafilista. Na Vhaamori vho vha vha si tsha lwa na Vhaisraele.

15 Samuele a vha murangaphanḓa wa Israele misi yoṱhe ya vhutshilo hawe.

16 Ṅwaha nga ṅwaha o vha a tshi tendeleka na miḓi ya Bethele na Giligala na Mitsipha. Hoṱhe hafho fhethu o vha a tshi laya Vhaisraele.

17 Huno o no fhedza izwo a humela hayani hawe Rama, na henefho a laya Vhaisraele. Henefho Rama a fhaṱela Muṋe washu aḽiṱari.

8

1 Musi Samuele o no kalaha, a vhea vhana vhawe uri vha vhe vharangaphanḓa vha Israele.

2 Tanzhe ḽawe o vha a tshi pfi Juele, wa vhuvhili a tshi pfi Abia, vhone vho vha vhe vharangaphanḓa muḓini wa Bierisheba.

3 Huno vhana vha Samuele a vho ngo kanda vhuṱalani hawe, vho ḓipfumisa nga u vhaisa vhaṅwe, vha ṱanganedza tshanḓanguvhoni, vha tshinya khaṱhulo.

4 Ndi hone vhahulwane vhoṱhe vha Israele vha tshi kuvhangana vha ya Rama ha Samuele.

5 Vha mu vhudza vha ri, “Nga vha vhone, vhone vho no kalaha, nahone vhana vhavho a vha kandi vhuṱalani havho. Zwino nga vha ri vhumbele khosi ine ya ḓo ri vhusa, u ḓi nga dziṅwe tshakha dzi nayo.”

6 Huno Samuele zwa si mu takadze musi vha tshi ri, “Nga vha ri vhumbele khosi ine ya ḓo ri vhusa.” Ndi hone Samuele a tshi rabela Muṋe washu.

7 Muṋe washu a ri, “Thetshelesa zwoṱhe zwine vhathu vha u vhudza. Vhathu avha a vho ngo landula iwe, vho landula Nṋe uri ndi si vhe khosi yavho.

8 Vha khou u ita zwenezwo zwe vha ita Nṋe, tshee nda vha pfulusa Egipita u swika zwino, vho ḓi ntshandukela vha luvha miṅwe midzimu.

9 Zwino vha ṋee tshine vha ṱoḓa. Vha ṱalutshedze mafhungo haya zwavhuḓi, u vha vhudze zwine khosi ine ya ḓo vha vhusa ya ḓo ita.”

10 Samuele o swikisa maipfi oṱhe a Muṋe washu kha vhathu vhe vha humbela khosi.

11 Samuele a ri, “Khosi ine ya ḓo ni vhusa i ḓo ita hezwi: U ḓo dzhia vhana vhaṋu vha vhatuka a vha ita vhadziammbi, vhaṅwe a vha isa kha gariki dzawe dza nndwa, vhaṅwe vha fara bere dzawe, vhaṅwe vha gidima phanḓa ha gariki dzawe dza nndwa.

12 Vhaṅwe u ḓo vha ita vhalangammbi, vhaṅwe vhalangagomane, vhaṅwe vha mu limela masimu, vha kaṋa zwiliṅwa zwawe, vhaṅwe vha mu fulela zwihali zwa nndwa vha ita na thundu ya gariki dzawe dza nndwa.

13 Vhananyana vhaṋu u ḓo vha dzhia vha mu itela zwiḓolo zwi nukhelelaho, vha vha vhabiki vhawe na vhabagi vhawe.

14 U ḓo dzhia masimu aṋu avhuḓi a no fhira oṱhe na masimu a minḓirivhe na masimu a miolivi, a ṋea magota awe.

15 U ḓo ni dzhiela tshafumi tsha zwiliṅwa zwaṋu zwa thoro na tsha nḓirivhe dzaṋu a ṋea magota awe na vhalanda vhawe vha pfamoni.

16 Phuli dzaṋu dza vhanna na dza vhasadzi na vhaṱhanngana vhaṋu na kholomo dzaṋu dzi fhiraho dzoṱhe, na donngi, u ḓo dzhia zwa shumela ene.

17 U ḓo dzhia tshafumi tsha masambi aṋu a nngu, na inwi vhaṋe na vha phuli dzawe.

18 Musi wonoyo ni ḓo ṱavha mukosi na lila uri ni rulwe muhwalo we na hweswa nga khosi yeneyo ye na i nanga, hone Muṋe washu a nga si ni thetshelese.”

19 Huno vhathu vha hana u thetshelesa Samuele vha ri, “Aiwa, ri ṱoḓa khosi ya u ri vhusa.

20 Ndi hone ri tshi ḓo nga dziṅwe tshakha, rí na khosi ine ya ri vhusa, a ri ranga phanḓa ri tshi bva pfumo, a ri lwela nndwani.”

21 Samuele a thetshelesa maipfi oṱhe e vhathu vha amba, a ya a a vhudza Muṋe washu.

22 Muṋe washu a fhindula a ri, “Vha itele zwine vha zwi funa, u vha vhumbele khosi.” Ndi hone Samuele a tshi vhudza vhanna vha Israele a ri, “Zwino noṱhe ṱuwani ni ye hayani.”

9

1 Ho vha hu na muṅwe Mubenyamini, munna wa mupfumi wa muḓivhalea we a vha a tshi pfi Kishi ṅwana wa Abiele, ṅwana wa Tseroro, ṅwana wa Bekhorathi, ṅwana wa Afia wa Benyamini.

2 Munna uyo o vha e na ṅwana wa mutuka a no pfi Saulo, wa lunako, wa nungo, hu si na ane a mu fhira kha Vhaisraele. Saulo o vha a tshi fhira vhoṱhe nga u lapfa, vhaṅwe vhathu vha tshi tou mu guma nga mutsinga.

3 Zwino donngi dza Kishi khotsi a Saulo dza xela, Kishi a vhudza ṅwana wawe Saulo a ri, “Ṱuwa na muṅwe wa phuli ni yo ṱoḓa donngi.”

4 Ndi hone a tshi buḓekanya mivhundu ya Efraimi na shangoni ḽa Shalisha, hone vha si dzi wane. Vha fhirela phanḓa vha dzhena shangoni ḽa Shaalimu, hone donngi dzo vha dzi siho afho. Ndi hone vha tshi buḓekanya shango ḽa Benyamini, hone na henefho vha si dzi wane.

5 Musi vha tshi swika shangoni ḽa Tsufu Saulo a vhudza phuli ye ya vha i nae a ri, “Kha ri hume, khotsi anga vha sa vho ḓo litsha u elekanya zwa donngi vha vho ḽa mbilu nga riṋe.”

6 Huno iyo phuli ya fhindula ya ri, “Muḓini uno hu na muḓinḓa wa Mudzimu. Munna uyo vhathu vha a mu hulisa. Zwoṱhe zwine a amba zwi a itea zwo tou ralo. Nga ri ye hone zwino. Khamusi a nga ri vhudza uri ri ṱutshele ngafhi.”

7 Saulo a vhudza phuli yawe a ri, “Arali ra ya ha uyo munna ri ḓo mu fha mini? Zwiḽiwa zwine zwa vha mikhwamani yashu zwo fhela. A ri na tshifhiwa tshine ra nga ṋea uyo muḓinḓa wa Mudzimu. Tshine ra vha natsho ndi mini?”

8 Phuli ya dovha ya mu fhindula ya ri, “Nṋe ndi na ḽingwende ḽa siliva. Ndi ḓo ḽi ṋea uyo munna wa Mudzimu uri a ri vhudze nḓila ine ra fanela u i fara.” (

9 Zwiḽa kale kha ḽa Israele arali muthu a tshi yo vhudzisa Mudzimu, o vha a tshi ri, “Nḓarieni ha muvhoni,” ngauri muporofita wa misi ino, kale o vha a tshi pfi muvhoni.)

10 Saulo a vhudza phuli yawe a ri, “Ndi zwone, nḓarieni.” Ndi hone vha tshi livha muḓini he ha vha hu na uyo muḓinḓa wa Mudzimu.

11 Hezwi vha tshi khou gonya tshivhanga vho livha muḓi uyo, vha ṱangana na vhaṅwe vhasidzana vha tshi ya u ka maḓi, vha vha vhudzisa vha ri, “Muvhoni u hone naa?”

12 Vhasidzana vha fhindula vha ri, “U hone, ngoyo henefho phanḓa haṋu. Ni ṱavhanye, o ḓa fhano muḓini wa hashu ṋamusi, ngauri vhathu vha khou ya u ṋekedza tshiṱhavhelo tshikwarani.

13 Hezwi ni tshi tou dzhena muḓini, ni ḓo mu wana a sa athu gonya tshikwarani u yo ḽa. Vhathu vha nga si thome u ḽa a sa athu swika, ngauri ndi ene ane a fanela a shudufhadza tshiṱhavhelo, ndi hone vho vhidzwaho vha tshi ḓo kona u ḽa. Gonyani zwino, tshifhinga tshino ni nga mu wana.”

14 Ndi hone vha tshi gonya muḓini; vho no dzhena muḓini vha ṱangana na Samuele e nḓilani ya u ya tshikwarani.

15 Zwino Saulo a tshi ḓo vuwa a tshi ḓa, Muṋe washu izwo o vha o no dzumbululela Samuele a ri,

16 “Matshelo nga tshifhinga tshenetshi ndi ḓo ruma muṅwe munna ha iwe, u bva shangoni ḽa Benyamini. U mu ḓodze a vhe murangaphanḓa wa vhathu vhanga vha Israele. Ene u ḓo lamulela vhathu vhanga kha Vhafilista. Ndo sedza u tambula ha vhathu vhanga, tshililo tshavho tsho swika kha Nṋe.”

17 Samuele a vhona Saulo, Muṋe washu a mbo mu vhudza a ri, “Hoyo ndi ene munna we nda u vhudza ngae, ndi ene ane a ḓo linda vhathu vhanga.”

18 Saulo a ṱangana na Samuele khoroni a mu vhudza a ri, “Ri khou vhudzisa hune ha dzula muvhoni.”

19 Samuele a fhindula a ri, “Ndi nṋe muvhoni, mphelekedzeni ri gonye tshikwarani, ngauri ṋamusi ri ḓo ḽa roṱhe, nga matsheloni ndi ḓo ni litsha na ḓiṱutshela, nahone ndi ḓo ni vhudza zwoṱhe zwi re mbiluni yaṋu.

20 Dza nga vha donngi dze na xedza mbamulovha, ni songo ḽa mbilu ngadzo, dzo wanala. Huno ndi nnyi ane a ṱulutshelwa nga Vhaisraele? A si inwi na muṱa wa khotsi aṋu naa?”

21 Saulo a fhindula a ri, “Nṋe ndi wa Benyamini, ndi wa tsinde ḽiṱukuṱuku kha Vhaisraele, muṱa wa hashu ndi wone muṱuku kha tsinde ḽa Benyamini! Zwino khezwi vha tshi amba na nṋe nga u ralo?”

22 Ndi hone Samuele a tshi isa Saulo na phuli yawe vhuḽeloni, a vha dzudza hu no dzula vhaḓivhalea. Ho vha ho kuvhangana vhane vha nga swika mahumi mararu a vhanna.

23 Samuele a vhudza mubiki a ri, “Ḓisani uḽa muraḓo wa ṋama ye nda ni ṋea, yeneiḽa ye nda ni vhudza uri ni i vhetshele thungo.”

24 Mubiki a dzhia tshizwa a tshi vhea phanḓa ha Saulo. Samuele a ri, “Zwe na vha no vhetshelwa zwone ngezwi. Iḽani, tshee nda ri, ‘Ndo vhidza vhaeni,’ zwo vhetshelwa inwi uri ni zwi ḽe vhuṱamboni hovhuno.” Ndi hone Saulo a tshi swiṱula na Samuele.

25 Musi vho no tsela muḓini vha tshi bva tshikwarani, Samuele a amba na Saulo vhe ṱhangani ya nnḓu yawe.

26 Nga matshelo vha fhinduwa nga maḓautsha. Musi mapfuvhi a tshi tswuka, Samuele e ṱhangani ya nnḓu, a vhidza Saulo a ri, “Vuwani, ndi khou ṱoḓa u ni fhelekedza!” Saulo a vuwa, ene na Samuele vha bvela nnḓa vhoṱhe.

27 Vha tshi swika muledzoni wa muḓi, Samuele a amba na Saulo a ri, “Vhudza phuli yau i fhirele phanḓa.” Phuli ya fhirela phanḓa, Samuele a isa phanḓa a ri, “Inwi rangani u ima ndi ni vhudze zwe Mudzimu a amba.”

10

1 Ndi hone Samuele a tshi dzhia dzhomela ḽa mapfura a muolivi a a shela ṱhohoni ya Saulo, a mu kuvhatedza, a ri, “Mudzimu o ni ta uri ni vhe murangaphanḓa wa vhathu vhawe.

2 Ni tshi ṱuwa fhano kha nṋe ṋamusi, ni ḓo ṱangana na vhanna vhavhili tsini ha tshalo tsha Rahele, ngei Tseletsa masakhani a ḽa Benyamini. Vha ḓo ni vhudza vha ri, ‘Donngi dze na bva ni tshi yo dzi ṱoḓa dzo wanala. Zwino khotsi aṋu a vha tsha vhuya vha dzi humbula, vha vho ḽa mbilu nga inwi, vha ḓi ṱolou gungula vha tshi ri: Zwino ṅwananga u ngafhi?’

3 “U bva henefho ni ḓo tshimbila na swika murini muhulu wa Thaboro. Henefho ni ḓo ṱangana na vhanna vhararu vhane vha khou ya ha Mudzimu Bethele. Muṅwe u ḓo vha e na mbudzana tharu, muṅwe o hwala mikonde miraru ya vhurotho, muṅwe o hwala gumbu ḽa mukumba ḽa waini.

4 Vha ḓo ni resha vha ni ṋekedza mikonde mivhili ya vhurotho. Ni i ṱanganedze.

5 Ngavhuya ni ye muvhunduni wa Mudzimu u re Gibia hune ha vha na mishasha ya Vhafilista. Ni tshi dzhena muḓini ni ḓo ṱangana na vhaporofita vho rwa muduba vha tshi bva mivhunduni hu tshi khou lidzwa haripa na mirumba na zwiṱiringo na ngwala phanḓa havho, vhone vha tshi khou porofita.

6 Muya wa Muṋe washu u ḓo ḓa kha inwi e na maanḓa, na inwi na porofita navho, na shanduka na vha muṅwe muthu.

7 Musi zwiga izwo zwo no khunyelela, ni ite zwine na vhona zwi tshi ṱoḓea, ngauri Mudzimu u na inwi.

8 Tselani Giligala ni nthange phanḓa. Ndi ḓo ni tevhela nda ṋekedza tshiṱhavhelo tshi fhiswaho na nduvho dza vhuthihi, hone ni nndindele maḓuvha maṱanu na mavhili ndi vhuye ndi swike ha inwi ndi ni vhudze zwine na fanela u ita.”

9 Saulo a ri u rembuluwa a tshi fhambana na Samuele, Mudzimu a mbo shandukisa mbilu ya Saulo, zwiga zwiḽa zwoṱhe zwa khunyelela musi wonoyo.

10 Musi vha tshi swika Gibia, a ṱangana na vhaporofita vho rwa muduba; Muya wa Mudzimu a ḓa khae e na maanḓa, na ene a porofita navho.

11 Musi vhoṱhe vhe vha vha vha tshi mu ḓivha kale vha tshi vhona a tshi porofita na vhaporofita, vha vhudzisana vha ri, “Ndi tshini tsho welaho ṅwana wa Kishi? Saulo na ene o no vha muporofita naa?”

12 Muṅwe munna wa muḓi wonoyo a mu nyefula a ri, “Khotsi avho ene ndi nnyi?” Ndi he ha thoma maambele a no ri, “Saulo na ene o no vha muporofita naa?”

13 Musi Saulo o no fhedza u porofita, a gonya muvhunduni.

14 Zwino malume wa Saulo vha mu vhudzisa na phuli yawe, vha ri, “No vha ni ngafhi?” Saulo a ri, “Ro vha ri tshi khou ṱoḓa donngi. Huno ri tshi vhona dzi sa wanali, ra ya ha Samuele.”

15 Malume wa Saulo vha ri, “Mmbudzeni zwe Samuele a ni vhudza.”

16 Saulo a fhindula a ri, “Samuele o ri vhudza uri donngi dzo wanala.” Hone a si vhudze malume wawe zwe Samuele a mu vhudza nga vhuhosi.

17 Samuele a kuvhanganya Vhaisraele muḓini wa Mitsipha,

18 a vha vhudza a ri, “Muṋe washu Mudzimu wa Israele u ri, ‘Ndo pfulusa Vhaisraele Egipita, nda ni lamulela kha maanḓa a Vhaegipita, na kha mivhuso yoṱhe ye ya vha i tshi ni kandeledza.’

19 Huno zwino inwi no landula Mudzimu waṋu, Ene ane a ni lamulela khomboni dzoṱhe na kha zwi lemelaho. Huno inwi no ri, ‘Aiwa, ri vhumbele khosi ine ya ḓo ri vhusa.’ Zwino-ha, iḓani phanḓa ha Muṋe washu zwi tshi ya nga matsinde aṋu na mitupo yaṋu.”

20 Ndi hone Samuele a tshi sendedza matsinde oṱhe a Vhaisraele, ha nangwa tsinde ḽa Benyamini.

21 Samuele a sendedza tsinde ḽa Benyamini, mutupo nga mutupo, ha nangiwa mutupo wa Mathiri. Ha fhedzwa nga u nangwa Saulo ṅwana wa Kishi. Hone vha tshi mu ṱoḓa, a si wanale.

22 Vha vhudzisa Muṋe washu vha ri, “Munna uyo o no swika fhano naa?” Muṋe washu a fhindula a ri, “Ee, o dzumbama thunduni!”

23 Vha gidima vha yo mu bvisa, musi o ima vhukati ha vhathu a vhonala a tshi vha fhira vhoṱhe nga u lapfa vha tshi mu guma kha mutsinga.

24 Samuele a vhudza vhathu vhoṱhe a ri, “Munna we a nangwa nga Muṋe washu ni khou mu vhona? Vhukuma a hu na ane a nga ene kha vhathu vhoṱhe.” Ndi hone vhathu vha tshi fhululedza vha ri, “Khosi nga i lalame!”

25 Samuele a ṱalutshedza vhathu ndayo dza vhuhosi. A dzi ṅwala kha bugu, a i vhea phanḓa ha Muṋe washu. Ndi hone Samuele a tshi vhofholola vhathu, muṅwe na muṅwe a livha hayani hawe.

26 Saulo na ene a livha hayani hawe Gibia, a fhelekedzwa nga vhanna vha vhuhali vhe Mudzimu a kwama mbilu dzavho.

27 Huno vhaṅwe vha sa ḓivhalekani vha ri, “Muthu uyu a nga ri lamulela hani?” Vha mu nyadza vha si mu ṋee nduvho. Hone Saulo a si zwi londe.

11

1 Nahashi wa Muamoni a gonya a govhela muḓi wa Jabeshe kha ḽa Giliadi. Vhanna vhoṱhe vha Giliadi vha mu vhudza vha ri, “Nga vha vhofhe mulanga na riṋe, riṋe ri ḓo tenda u vhuswa nga vhone.”

2 Huno Nahashi wa Muamoni a fhindula a ri, “Ndi ḓo vhofha mulanga na inwi arali ndo nongola ḽiṱo ḽa tshauḽa ḽa muṅwe na muṅwe waṋu uri ndi shonise Vhaisraele vhoṱhe.”

3 Vhahulwane vha Jabeshe vha amba nae vha ri, “Nga vha ri fhe maḓuvha maṱanu na mavhili uri ri kone u ruma vhaḓinḓa kha ḽoṱhe ḽa Israele, arali ha sa vhe na a no ḓa u ri lamukisa ri ḓo ḓikumedza vhone.”

4 Musi vhaḓinḓa vha tshi swika Gibia wa Saulo vha swikisa mafhungo ayo kha vhathu, vhathu vha lila vha tou ṱavha mukosi.

5 Zwenezwo Saulo o vha a tshi khou vhuya a tshi bva masimuni, a tshi khou khada phulu dzawe, a vhudzisa a ri, “Ho tshinyala mini? Ndi mini vhathu vha tshi lila?” Ndi hone vha tshi mu toololela zwe vhanna vha Jabeshe vha amba.

6 Saulo a ri u pfa zwine vha amba, Muya wa Mudzimu a mbo ḓa khae e na maanḓa, Saulo a tou duga nga mbiti.

7 A dzhia phulu mbili a dzi pandakula, a ruma vhaḓinḓa vha isa iyo miraḓo kha ḽoṱhe ḽa Israele, vha tshi ḓivhadza vha tshi ri, “Hezwi ndi zwine zwa ḓo itwa phulu dza muṅwe na muṅwe ane a si thetshelese Saulo na Samuele.” Ndi hone Muṋe washu a tshi ita uri vhathu vhoṱhe vha farwe nga nyofho, vha vhumbana vha vha tshithu tshithihi.

8 Saulo a vha kuvhanganya Bezeke. Henefho vha no bva Israele vho vha vhe 300 000, na 30 000 vha no bva Juda.

9 Vha vhudza vhaḓinḓa vho rumiwaho vha ri, “Vhudzani vhanna vha Jabeshe kha ḽa Giliadi ni ri, ‘Matshelo ḓuvha ḽi tshi ṱavha ni ḓo vha no lamukiswa.’ ” Ḽa vha dakalo.

10 Vha vhudza Vhaamoni vha ri, “Matshelo ri ḓo ḓikumedza inwi na ḓo konou ri ita zwine na funa.”

11 Nga matshelo Saulo a khethekanya vhanna vhawe vha bva zwigwada zwiraru, mapfuvhi a tshi tswuka vha tshoṱhela mishashani ya Vhaamoni vha vha vhulaha ḓuvha ḽa vhuya ḽa ṱavha. Vho ponyokaho vha balangana, ha si vhe na vho salaho vhe vhavhili.

12 Ndi hone vhathu vha tshi vhudza Samuele vha ri, “Ndi vhonnyi vhe vha vhudzisa vha ri, ‘Saulo u ḓo ri vhusa?’ Vhanna vhenevho nga vha ḓiswe ngeno ri vha vhulahe.”

13 Huno Saulo a ri, “Hu songo vhulawa muthu ṋamusi, ngauri musi uno Muṋe washu o lamukisa Vhaisraele.”

14 Ndi hone Samuele a tshi amba na vhathu a ri, “Nḓarieni Giligala, ri khwaṱhise vhuhosi henefho.”

15 Vhathu vhoṱhe vha ya Giligala vha khwaṱhisa uri Saulo ndi khosi vha tshi pfiwa nga Muṋe washu. Vha ṱhavha zwiṱhavhelo, vha ṋekedza Muṋe washu nduvho dza u konana nae. Saulo na Vhaisraele vhoṱhe vha ita vhuṱambo vhuhulu vho takala.

12

1 Samuele a vhudza Vhaisraele vhoṱhe a ri, “Ndo thetshelesa zwoṱhe zwe na mmbudza nda ni vhumbela khosi.

2 Zwino ni na khosi, ndi ene murangaphanḓa waṋu. A vha nṋe, ndo kalaha, ndo tshena mmvi, nahone vhana vhanga ni navho fhano. Ndo vha murangaphanḓa waṋu u bva hanani hanga, na ṋamusi.

3 Nṋe ndi fhano, ṱanzilelani ni bule vhutshinyi hanga ni tshi pfiwa nga Muṋe washu na khosi ye a i nanga. Ndo vhuya nda dzhia phulu ya nnyi? Ndo vhuya nda dzhia donngi ya nnyi? Ndo vhuya nda fhura nnyi? Ndo vhuya nda kandeledza nnyi? Ndo vhuya nda ṱanganedza tshanḓanguvhoni kha nnyi uri ndi tsinye iṱo? Arali ndo vhuya nda ita tshiṅwe tsha zwenezwo, ndi ḓo tshi lifha.”

4 Vhone vha fhindula vha ri, “Vhone a vho ngo vhuya vha ri fhura kana vha ri kandeledza. A vho ngo vhuya vha dzhiela muthu tshithu tshanḓani tshawe.”

5 Samuele a vha vhudza a ri, “Muṋe washu ndi ṱhanzi ya uri inwi a no ngo wana tshe nṋe nda tshinya, na khosi ye a i nanga ndi ṱhanzi ṋamusi.” Vhone vha ri, “Ngoho, Muṋe washu ndi ṱhanzi.”

6 Ndi hone Samuele a tshi amba na vhathu a ri, “Ndi Muṋe washu we a vhea Mushe na Aroni a pfulusa vhomakhulukuku waṋu Egipita.

7 Zwino-ha, imani hafha, ndi ṱoḓa u hanedzana na inwi phanḓa ha Muṋe washu nga u ni humbudza mishumo mihulu yoṱhe ye Muṋe washu a itela inwi na vhomakhulukuku waṋu uri a ni tshidze.

8 “Jakopo na muṱa wawe vho pfulutshela Egipita, Vhaegipita vha sala vha tshi vha kandeledza, vhomakhulukuku waṋu vha lilela Muṋe washu uri a vha farise, a ruma Mushe na Aroni, vhenevho vha pfulusa vhomakhulukuku waṋu Egipita, vha ḓa vha vha dzudza shangoni ḽino.

9 Huno vhone vha hangwa Muṋe washu Mudzimu wavho, ndi zwe a vha kumedza Sisera mulangammbi ya Hatsoro, na Vhafilista na khosi ya Muaba, vha lwa na vhomakhulukuku waṋu.

10 Vhone vha lilela Muṋe washu uri a vha farise vha ri, ‘Ro tshinya, ro ṱutshela Muṋe washu ra luvha zwifanyiso zwa Baali na Ashtharotho. Huno zwino ri lamulele kha maswina ashu, ri ḓo u luvha.’

11 Ndi hone Muṋe washu a tshi ruma Jerubaali, ha tevhela Baraka, ha tevhela Jefutha, ha fhedza nga u ḓa nṋe Samuele, muṅwe na muṅwe washu a tshi ḓi ni lamukisa kha maswina aṋu o ni tangaho, na tshila no tsireledzea.

12 Hone no ri u vhona khosi Nahashi wa Vhaamoni a tshi ni ḓela, na mmbudza na ri, ‘Ri ṱoḓa khosi ine ya ḓo ri vhusa,’ naho Muṋe washu Mudzimu waṋu e Ene khosi yaṋu.

13 “Zwino khosi ye na i nanga ngei, ndi yone ye na i humbela, vhonani, Muṋe washu o ni ṋea khosi uri i ni vhuse.

14 Arali na hulisa Muṋe washu Mudzimu waṋu, na mu shumela, na mu thetshelesa, na tevhedza ndayo dzawe, nahone arali inwi na khosi yaṋu na mu tevhela, zwi ḓo ni nakela.

15 Hone arali na sa thetshelesa Muṋe washu, arali na nyadza ndayo dzawe, u ḓo lwa na inwi unga o lwa na vhomakhulukuku waṋu.

16 “Zwino-ha, imani ni khwaṱhe, ni vhone tshithu hetshi tshihulu tshine Muṋe washu a ḓo ni itela ni tshi zwi vhona!

17 A si tshifhinga tsha u kaṋa zwino kani, tshi si na mvula? Hone ndi ḓo rabela Muṋe washu uri a ḓise mibvumo, a nise mvula. Ndi hone ni tshi ḓo zwi vhona uri no ita vhuvhi vhuhulu phanḓa ha Muṋe washu ni tshi humbela uri ni vhumbelwe khosi.”

18 Ndi hone Samuele a tshi rabela Muṋe washu, musi wonoyo Muṋe washu a ḓisa mibvumo, a nisa mvula. Zwenezwo vhathu vhoṱhe vha ofha Muṋe washu na Samuele zwihulu.

19 Vhathu vhoṱhe vha amba na Samuele vha ri, “Nga vha ri rabelele ha Muṋe washu Mudzimu wavho uri ri si fe, ngauri kha vhuvhi hashu hoṱhe he ra ita ro dovha ra phapha mbulu kha iṅwe nga u ita vhuvhi ha u humbela u vhumbelwa khosi.”

20 Samuele a fhindula a ri, “Naho no ita vhuvhi hoṱhe honoho ni songo ofha tshithu, tenda na si shandukele Muṋe washu, tshaṋu nga hu vhe u mu shumela nga mbilu yoṱhe.

21 Ni songo pambuwa na tevhela midzimu i si tshithu. A hu na tshivhuya tshine ya nga ni itela, a i koni u ni lamulela, a i farisi tshithu.

22 Muṋe washu a nga si landule vhathu vhawe, u ḓo ni lamulela a tshi itela dzina ḽawe ḽihulu, ngauri Muṋe washu o tou zwi takalela u ni ita vhawe.

23 A vha nṋe, ndi nga si khakhele Muṋe washu nga u litsha u ni rabelela. Ndi ḓo ni funza u fara nḓila yavhuḓi i re yone.

24 Hone ni ofhe Muṋe washu, ni mu shumele nga u fulufhedzea na nga mbilu yoṱhe. Elelwani zwihulu zwe a ni itela zwone.

25 Hone arali na ḓi dzula ni tshi tshinya, inwi khathihi na khosi yaṋu ni ḓo fhedzwa noṱhe.”

13

1 Saulo o vha o no ḓi fhedza ṅwaha muthihi kana mivhili e khosi ya Vhaisraele.

2 A nanga vhanna vha 3 000 kha Vhaisraele, vha 2 000 a vha vhea hune a vha hone Mikhimashi na mivhunduni ya Bethele, vha tshigidi a vha isa Gibia na ṅwana wawe Jonathani, shangoni ḽa tsinde ḽa Benyamini. Vhaṅwe vhanna Saulo a ri vha ḓiele mahayani.

3 Jonathani a rema phuphu ya Vhafilista i re Geba, Vhafilista vha zwi pfa. Saulo a vhidza Vhaheberu nga u ruma vhaḓinḓa vha yo lidza phalaphala shangoni ḽoṱhe.

4 Vhaisraele vhoṱhe vha pfa ayo mafhungo a uri Saulo o dia mishasha ya Vhafilista ha vha u luṱana tshoṱhe na Vhafilista. Vhathu vha vhidzwa uri vha kuvhangane Giligala ha Saulo.

5 Vhalifista vha kuvhangana uri vha lwe na Vhaisraele, vhe na gariki dza nndwa dza 3 000 na vhanameli vhadzo vha 6 000 na vhahali vhe vha vha vho anda unga muṱavha wa lwanzhe. Vha gonya vha ṱoka mishasha Mikhimashi, vhubvaḓuvha ha Bethe Avene.

6 Musi Vhaisraele vha tshi vhona uri zwo vha vhifhela na uri mmbi yavho i khou kundwa, vha dzumbama mapakoni na maṱakani na makwarani na milindini na mabidzini.

7 Vhaṅwe Vhaheberu vha ita na u wela Jorodani vha wetshela shangoni ḽa Gadi na Giliadi. Saulo o vha a tshee Giligala, vhanna vhoṱhe vhe vha vha vhe nae vho vha vha tshi tou tetemela nga nyofho.

8 Saulo a lindela maḓuvha e a vha o vhewa nga Samuele, hone Samuele a si swike Giligala, vhanna vha Saulo vha vho thoma u balangana.

9 Ndi hone Saulo a tshi ri, “Nnḓiseleni tshiṱhavhelo tshi fhiswaho na nduvho dza u konana na Mudzimu.” Saulo a ṋekedza tshiṱhavhelo tshi fhiswaho.

10 Musi a tshi tou fhedza u fhisa itsho tshiṱhavhelo, Samuele a swika, Saulo a bva a yo mu ṱanganedza.

11 Samuele a mu vhudzisa a ri, “No ita mini?” Saulo a fhindula a ri, “Ndo vhona vhanna vha tshi vho balangana, vhone vha si tsha swika nga tshifhinga tshe ra langana. Nahone Vhafilista vho vha vha tshi vho kuvhangana Mikhimashi.

12 Ndi zwe nda humbula nda ri, ‘Zwino Vhafilista vha ḓo nnḓela fhano Giligala, vha nngwana ndi sa athu humbela mashudu kha Muṋe washu.’ Nda sokou ḓifunga nda ṋekedza tshiṱhavhelo tshi fhiswaho.”

13 Samuele a ri, “No ita zwa vhutsilu. A no ngo tevhedza zwe Muṋe washu Mudzimu waṋu a ni laya, ngavhe ni zwi tevhedze o vha a tshi ḓo ita uri ni vhuse Israele misi yoṱhe.

14 Huno zwino muvhuso waṋu a u tsha ḓo ya thambo. Muṋe washu o no ḓiṱoḓela muṅwe ane mbilu yawe ya mu funa, onoyo o mu ta uri a vhe murangaphanḓa wa vhathu vhawe, nge inwi na si tevhedze zwe Muṋe washu a ni laya.”

15 Ndi hone Samuele a tshi takuwa Giligala a gonya Gibia shangoni ḽa Benyamini, Saulo a vhala vhanna vhe vha vha vhe nae. Vho vha vha tshi nga vha 600.

16 Saulo na ṅwana wawe Jonathani na vhanna vhe vha vha vhe navho vho vha vhe Geba shangoni ḽa Benyamini, Vhafilisita vhó fhaṱa mishasha Mikhimashi.

17 Mishashani ya Vhafilista ha bva zwigwada zwiraru zwa vhaṱanguli. Tshiṅwe tsha livha Ofra shangoni ḽa Shuala,

18 tshiṅwe tsha livha Bethe Horoni, tsha vhuraru tsha livha masakhani o ingamelaho govha ḽa Tseboimi u livhana na phanga.

19 Ho vha hu si na mufulatsimbi na muthihi shangoni ḽoṱhe ḽa Israele, nge Vhafilista vha vha vho ri Vhaheberu vha nga ḓo fula mapanga kana mafumo.

20 Ndi zwe Vhaisraele vhoṱhe vha ḓi ya ha Vhafilista u yo ṱuṱulisa malembe avho na dzipiki na dzimbaḓo na dzisegere.

21 Mutengo wa u ṱuṱulisa malembe na dzipiki wo vha u mangwende mavhili, wa u ṱuṱulisa malembe na dzipiki wo vha u mangwende mavhili, wa u ṱuṱulisa forogo dza maṋo mararu na dzimbaḓo na u lugisa nthi dza phulu wo vha u ḽingwende ḽithihi ḽiṱuku..

22 Ndi zwe musi wa nndwa ha vha hu si na muhali na muthihi a re na Saulo na Jonathani o faraho banga kana pfumo, ndi Saulo na ṅwana wawe Jonathani fhedzi vhe vha vha vhe na zwihali.

23 Zwino ho vha ho bva tshigwada tsha Vhafilista tsha yo linda phara ya Mikhimashi.

14

1 Muṅwe musi Jonathani ṅwana wa Saulo a vhudza muṱhannga we a vha o mu hwalela zwihali a ri, “Iḓani ri wetshele kha gomane ya Vhafilista.” Hone Jonathani a si vhudze khotsi awe ayo mafhungo.

2 Saulo o vha e Migironi masakhani a Gibia, o dzula fhasi ha mugranada. O vha e na vhanna vhane vha nga vha 600.

3 Tshifhe o ambaraho luvhemba lwa u pakata o vha e Ahia, ṅwana wa mukomana wa Ikhabodo, ane a pfi Ahitubu, ṅwana wa Finiasi, ṅwana wa Eli, tshifhe wa Muṋe washu muḓini wa Shilo. Vhanna avho vho vha vha sa ḓivhi uri Jonathani o ṱuwa.

4 Ho vha hu na luwa masia oṱhe a phara ye Jonathani a vha a tshi ṱoḓa u fhira khayo uri a swike kha gomane ya Vhafilista, luṅwe lwo vha lu tshi pfi Botsetse, luṅwe lu tshi pfi Sene.

5 Luṅwe lwo vha lu thungo ya devhula lwo livhana na Mikhimashi, luṅwe lu thungo ya tshipembe lwo livhana na Geba.

6 Jonathani a vhudza muṱhanngana o mu hwalelaho zwihali a ri, “Iḓani ri wetshele mishashani ya mashuvhuru haaḽa. Khamusi Muṋe washu u ḓo ri farisa. A hu na tshine tsha kundisa Muṋe washu u tshidza vhathu, a nga vha tshidza nga vhathu vhanzhi, kana a vha tshidza nga vha si gathi.”

7 Muhwali wawe wa zwihali a ri, “Nga vha ite zwoṱhe zwi re mbiluni yavho. Nga vha fhire phanḓa, ndi na vhone nga mbilu yanga yothe.”

8 Jonathani a ri, “Zwino iḓani, nga ri wetshele seli ri ye kha havhaḽa vhanna uri vha ri vhone.

9 Arali vha amba na riṋe vha ri, ‘Imani henefho ri vhuye ri swike kha inwi,’ ri ḓo ima henefho hune ra vha hone, ra si ye khavho.

10 Hone arali vha ri, ‘Iḓani ngeno!’ ri ḓo gonya ra ya, ngauri itsho tshi ḓo vha tshone tshiga tsha uri Muṋe washu o vha kumedza zwanḓani zwashu.”

11 Ndi hone vhuvhili havho vha tshi ḓisumbedza vha vhonwa nga Vhafilista. Vhafilista vha ri, “Vhonani! Vhaheberu vho bva milindini ye vha dzumbana khayo.”

12 Vhanna vha gomane vha vhidzelela Jonathani na muhwali wa zwihali zwawe vha ri, “Iḓani ngeno, ri ḓo ni sumbedza.” Ndi hone Jonathani a tshi vhudza muhwali wa zwihali zwawe a ri, “Ntevheleni, Muṋe washu o vha kumedza zwanḓani zwa Vhaisraele.”

13 Jonathani a gonya a tshi tou kokovha nga zwanḓa na ṋayo, muhwali wa zwihali zwawe a tshi khou mu tevhela. Jonathani a dzhena Vhafilista nga pfumo a vha kunda, muhwali wa zwihali zwawe a tevhela, a vhulaha vho waho.

14 Kha nndwa iyo ya u thoma Jonathani na muhwali wawe wa zwihali vha vhulaha vhanna vha 20 fhethu hune ha nga ita hafu ya hekhitha.

15 Ndi hone gomane yoṱhe i tshi farwa nga nyofho, vha re mishashani na shangoni, vhalindi na vhaṱanguli, na fhasi ha dzinginyea. Idzo dzo vha dzi nyofho dzo ḓiswaho nga Mudzimu.

16 Vhalindi vha Saulo vha re Gibia shangoni ḽa Benyamini vha vhona hu na vilinga Vhafilista vha tshi gidimela ngeno na ngei.

17 Ndi hone Saulo a tshi vhudza vhanna vhe vha vha vhe nae a ri, “Vhalani vhahali ni vhone vha siho.” Vha tshi vhala vha wana uri Jonathani na muṱhannga wawe wa u hwala zwihali a vhaho.

18 Ndi hone Saulo a tshi amba na tshifhe Ahia a ri, “Ḓisani luvhemba lwa u pakata.” Misi iyo mbulungelo ya Mudzimu yo vha i na Vhaisraele.

19 Musi Saulo a tshi kha ḓi amba na tshifhe, vilinga ḽi re mishashani ya Vhafilista ḽa ḓi hulela. Saulo a vhudza tshifhe a ri, “A hu tshee na tshifhinga tsha u ṱwa ri tshi vhudzisa Muṋe washu!”

20 Ndi hone na Saulo na vhanna vhawe vhoṱhe vha tshi kuvhangana, vha dzhena nndwani. Vha wana Vhafilista vho vilingana tshoṱhe, vha tshi vho rungana nga tshavho.

21 Vhaheberu vhaḽa vhe u rangani vha vha vhe na Vhafilista vhó gonya navho mishashani yavho, vha vhuelela ha Vhaisraele vhe vha vha vhe na Saulo na Jonathani.

22 Musi Vhaisraele vhoṱhe vhe vha vha vho dzumbama mivhunduni ya Efraimi vha tshi pfa uri Vhafilista vha khou shavha, na vhone vha dzhena iyo nndwa vha vha pandamedza.

23 Musi wonoyo Muṋe washu a tshidza Vhaisraele. Nndwa ya lwiwa ya vhuya ya fhira Bethe Avene.

24 Zwino Vhaisraele vho vhaisala heḽo ḓuvha nge Saulo a vha o vhofha vhathu nga muano, a ri, “Khombo nga i wele munna ane a ḽa zwiḽiwa ḽi sa athu kovhela, ndi sa athu lifhedza maswina anga!” Zwenezwo ha si vhe na muthihi wa vhahali we a kwama zwiḽiwa.

25 Mmbi yoṱhe ya swika ḓakani ho ḓalaho ṋotshi, zwigili zwo ḓala mutoli.

26 Musi vha tshi wana ṋotshi vha vhona dzo ḓala, naho zwo ralo ha si vhe na we a longa tshithu mulomoni, ngauri vho vha vha tshi ofha zwe vha ana.

27 Huno Jonathani o vha a songo zwi pfa uri khotsi awe o vhofha vhathu nga muano, zwenezwo a ṱhavha tshigili tsha ṋotshi nga ṱhodzi ya lubada lwe a vha o lu fara, a takusa tshanḓa tshawe a isa mulomoni, a konou pfa e na nungo.

28 Ndi hone muṅwe wa vhahali a tshi mu vhudza a ri, “Khotsi aṋu vho vhofha mmbi nga muano vha ri, ‘Munna ane a ḽa zwiḽiwa ṋamusi u ḓo welwa nga khombo!’ Ndi zwine vhanna avha vha si vhe na nungo.”

29 Jonathani a ri, “Khotsi anga vho ḓisa khombo shangoni. Edzonu vhona uri ndi na nungo hani nge nda thetshelanyana ṋotshi idzi.

30 Ngavhe avha vhanna vha vhe vho ḽa zwe vha ṱangula maswina ndi musi zwo vha zwi khwiṋe. Vho vha vha tshi ḓo vha vho vhulaha Vhafilista vhanzhi.”

31 Musi wonoyo Vhaisraele vha vhulaha Vhafilista u bva Mikhimashi u swika Ayaloni, vha vhuya vha neta tshoṱhe.

32 Vha mbo ḓi wela zwe vha thuba, vha dzhia nngu na kholomo na ṋamana, vha zwi shidzhela henefho fhasi, vha zwi ḽa khathihi na malofha.

33 Ndi hone muṅwe a tshi vhudza Saulo a ri, “Nga vha dzou vhona, vhanna avha vha khou khakhela Muṋe washu nga u ḽa ṋama khathihi na malofha.” Saulo a ri, “No khakha. Ṱavhanyani ni kunguluse tombo ḽihulu ni ḽi ḓise ngeno kha nṋe.”

34 Ndi hone a tshi ri, “Ibvani ni yo vhudza vhanna ni ri, ‘Noṱhe ḓisani kholomo dzaṋu na nngu, ni dzi ṱhavhe fhano, ni dzi ḽe. Ni songo khakhela Muṋe washu nga u ḽa ṋama i kha ḓi vha na malofha.’ ” Muṅwe na muṅwe a ḓisa phulu yawe vhusiku honoho a i ṱhavha henefho.

35 Ndi hone Saulo a tshi fhaṱela Muṋe washu aḽiṱari. Ndi yone aḽiṱari ye a thoma u i fhaṱa.

36 Saulo a ri, “Nga ri tse ri yo londa Vhafilista vhusiku, ri vha ṱangule u swika ḽi tshi tsha, nahone ri songo vhuya ra litsha na muthihi wavho a tshila.” Vhanna vha fhindula vha ri, “Nga vha ite zwine vha vhona zwo tea.” Huno tshifhe a ri, “Nga ri range u vhudzisa Mudzimu.”

37 Ndi hone Saulo a tshi vhudzisa Mudzimu a ri, “Ndi tse ndi yo londa Vhafilista? U ḓo vha kumedza zwanḓani zwa Vhaisraele?” Hone Mudzimu a si mu fhindule heḽo ḓuvha.

38 Ndi hone Saulo a tshi ri, “Noṱhe inwi vharangaphanḓa vha mmbi iḓani fhano, nga ri wane zwe ra tshinya ṋamusi.

39 Ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho ane a lamulela Vhaisraele, naho a vha ṅwananga Jonathani o tshinyaho, u fanela u fa.” Hone ha si vhe na munna na muthihi we a fhindula.

40 Ndi hone Saulo a tshi vhudza Vhaisraele vhoṱhe a ri, “Imani henengeo, nṋe na Jonathani ṅwananga ri ḓo ima nga ngeno.” Vhanna vha fhindula vha ri, “Nga vha ite zwine vha vhona zwo tea.”

41 Ndi hone Saulo a tshi rabela Muṋe washu Mudzimu wa Israele a ri, “Mphindule zwi re zwone.” Jonathani na Saulo vha farwa nga madeṅwa, vhathu vhone vha wanala vho ṱamba.

42 Saulo a ri, “Nṋe na ṅwananga Jonathani ri vhoniseni nga madeṅwa.” Madeṅwa a mvaṱa Jonathani.

43 Ndi hone Saulo a tshi amba na Jonathani a ri, “Mmbudzeni tshe na ita.” Jonathani a mu vhudza a ri, “Ndo tou thetshela mutolinyana nga ṱhodzi ya mbaḓa yanga. Ndi a fa zwanga.”

44 Saulo a ri, “Jonathani, arali na sa fa, Mudzimu nga a nthwe a dovhe.”

45 Hone vhanna vha vhudza Saulo vha ri, “Hu fe Jonathani we a lamulela Israele zwingafhangafha? Na kathihi! Ri ana nga Muṋe washu a tshilaho, luvhudzi na luthihi lwa ṱhoho yawe lu nga si wele fhasi, ngauri zwe a ita ṋamusi o vha a tshi khou fariswa nga Mudzimu.” Vhanna vha mbo pfumelela Jonathani, a si vhulawe.

46 Ndi hone Saulo a tshi litsha u pandamedza Vhafilista, vha humela mashangoni avho.

47 Saulo o ri u vhumbwa khosi ya Israele a lwa na maswina avho masia oṱhe: Vhamuaba na Vhaamoni na Vhaedomo na mahosi a Tsoba na Vhafilista. Hoṱhe he a lwa o kunda.

48 O lwa nga vhuhali a kunda Vhaamaleke, a lamulela Israele zwanḓani zwa avho vhe vha vha ṱangula.

49 Vhana vha Saulo vha vhatuka vho vha vhe Jonathani na Ishivi na Malakhishua. Ṅwananyana wawe muhulwane o vha a tshi pfi Meraba, muṱuku a tshi pfi Mikhala.

50 Mufumakadzi wawe o vha a tshi pfi Ahinuamu, ṅwananyana wa Ahimaasi. Mulangi wa mmbi ya Saulo o vha a tshi pfi Abinere, ṅwana wa Nere. Nere o vha e khotsimunene wa Saulo.

51 Kishi khotsi a Saulo na Nere, khotsi a Abinere, vho vha vhe vhana vha Abiele.

52 Saulo a tshi kha ḓi vha hone o vha a tshi ḓi dzula a tshi lwa na Vhafilista, nahone Saulo o vha a tshi ri u vhona munna wa maanḓa kana wa vhuhali a mu dzhenisa mmbini yawe.

15

1 Samuele a amba na Saulo a ri, “Ndi nṋe we nda ruṅwa nga Muṋe washu uri ndi ni ḓodze mapfura ni vhe khosi ya vhathu vhawe, zwino thetshelesani mafhungo a Muṋe washu.

2 Muṋe washu Mulangazwoṱhe u ri, ‘Ndi ḓo lifhedza Vhaamaleke zwe vha ita Vhaisraele, zwe vha vha lalela nḓilani zwiḽa vha tshi bva Egipita.

3 Zwino iyani ni yo dia Vhaamaleke, ni phusukanye zwoṱhe zwine zwa vha zwavho. Ni songo sia tshithu, ni vhulahe vhanna na vhasadzi na vhana na dzitshetshe na kholomo na nngu na gamela na donngi.’ ”

4 Ndi hone Saulo a tshi ramba vhanna a vha khethekanya a vha vhala vhe Telemu: ho vha hu na vhahali vha 200 000 vha tshimbilaho nga milenzhe, na vhaṅwe vha 10 000 vha bvaho Juda.

5 Saulo a livha muḓini wa Amaleke, a lalela mulambwanani.

6 A vhudza Vhakeni a ri, “Ṱuwani, siani Vhaamaleke uri ndi tshi vha lozwa ndi si paṱekanye na inwi, inwi no tonda Vhaisraele vhoṱhe musi vha tshi bva Egipita.” Vhakeni vha mbo ṱutshela Vhaamaleke.

7 Ndi hone Saulo a tshi dia Vhaamaleke nḓilani yoṱhe u bva Havila u swika Shuru, vhubvaḓuvha ha Egipita.

8 Saulo a fara Agaga khosi ya Vhaamaleke a si mu vhulahe, vhathu vhawe vhoṱhe a vha lozwa nga pfumo.

9 Hone Saulo na mmbi yawe vha litsha u vhulaha Agaga na nngu na kholomo dzavhuḓi na ṋamana dzo nonaho na ngwana dzo nonaho, zwoṱhe zwe zwa vha zwi zwavhuḓi vha litsha u zwi vhulaha. Vho vha vha sa funi u zwi lozwa tshoṱhe, hone zwe zwa vha zwi tshi nyadzea zwi si na mushumo, vha zwi lozwa.

10 Ndi hone ipfi ḽa Muṋe washu ḽi tshi ḓa ha Samuele ḽa ri,

11 “Ndi pfa vhuṱungu Saulo ndo mu vhumba khosi; o ntshandukela, ho ngo ita zwe nda mu laya.” Samuele zwa mu dina, a lilela Muṋe washu vhusiku honoho hoṱhe.

12 Samuele a fhinduwa a yo ṱangana na Saulo, hone a vhudzwa upfi, “Saulo o ya Kharamele. Henefho o imisa tshihumbudzo tsha u ḓihulisa nahone o no rembuluwa o tsela Giligala.”

13 Samuele a ya ha Saulo, Saulo a mu resha a ri, “Muṋe washu a vhe navho! Ndo ita zwe Muṋe washu a nndaya.”

14 Huno Samuele a ri, “Zwino khezwi ndi tshi pfa nngu na kholomo dzi tshi lila?”

15 Saulo a fhindula a ri, “Vhanna vho vhuya nadzo dzi tshi bva ha Vhaamaleke, vho litsha nngu dzavhuḓi na kholomo dzavhuḓi vha si dzi vhulahe, vha tshi itela u ṋekedza Muṋe washu Mudzimu wavho tshiṱhavhelo, hone zwiṅwe zwoṱhe ro zwi lozwa.”

16 Samuele a amba na Saulo a ri, “Fhumulani! Litshani ndi ni vhudze zwe Muṋe washu a mmbudza madekwe.” Saulo a fhindula a ri, “Nga vha mmbudze.”

17 Samuele a ri, “Naho ni tshi vhona unga ni muṱuku, ni murangaphanḓa wa matsinde a Israele. Muṋe washu o ni vhumba khosi ya Israele.

18 Huno o ni ruma a ri, ‘Iyani u lozwa tshoṱhe vhathu havhaḽa vhavhi, Vhaamaleke, ilwani navho ni vhuye ni vha vhulahe vhoṱhe.’

19 Ndi mini ni songo thetshelesa Muṋe washu? Khezwi no dzhia zwe na ṱangula na ita zwi sa takadzi Muṋe washu?”

20 Saulo a ri, “Muṋe washu ndo mu thetshelesa. Ndo ya he Muṋe washu a nthuma hone. Vhaamaleke ndo vha lozwa tshoṱhe, nda vhuya na Agaga khosi yavho.

21 Vhanna vhone vho dzhia nngu na kholomo kha zwe ra thuba, dzi fhiraho dzoṱhe dzo kumedzwaho Mudzimu, uri dzi vhe tshiṱhavhelo dzi ṋekedzwe Muṋe washu Mudzimu wavho fhano Giligala.”

22 Hone Samuele a fhindula a ri, “Kani Muṋe washu u takalela nduvho dzi fhiswaho na zwiṱhavhelo u fhira muthu a tshi ita zwine a amba? U thetshelesa hu fhira tshiṱhavhelo, u tevhedza ndaela hu fhira nngu dzo nonaho.

23 U sa pfa hu nga vhutshinyi ha u tungula ṱhangu, u ḓihudza hu nga tshivhi tsha u gwadamela zwitungulo. Zwino nge na landula ipfi ḽa Muṋe washu, na Ene o ni landula, a ni tsha vha khosi.”

24 Ndi hone Saulo a tshi amba na Samuele a ri, “Ndo tshinya. Ndo pfuka ndaela ya Muṋe washu na ndayo dzawe. Ndo vha ndi tshi ofha vhathu, ndi zwe nda tenda zwe vha mmbudza.

25 Zwino nga vha nkhangwele vhuvhi hanga nandi, vha hume na nṋe ri ye Giligala, ndi yo luvha Muṋe washu.”

26 Huno Samuele a amba nae a ri, “Ndi nga si ṱuwe na inwi. No landula ipfi ḽa Muṋe washu, na Muṋe washu o ni landula, ni nga si tsha vha khosi ya Israele!”

27 Musi Samuele a tshi rembuluwa uri a ṱuwe, Saulo a fara lupendelo lwa phuraphura yawe, ya kheruwa.

28 Samuele a mu vhudza a ri, “Muṋe washu o kherula muvhuso wa Israele wa ṱuwa kha inwi ṋamusi, o u ṋea muṅwe ane a fhira inwi.

29 Mudzimu ane a vha Ene Vhugala ha Israele ha zwifhi, ha ḓisoli, hufha a si muthu.”

30 Saulo a fhindula a ri, “Ndo tshinya. Naho zwo ralo nga vha nkhulise nandi ri na vhahulwane vha vhathu vhanga na Vhaisraele, nga vha ṱuwe na nṋe, uri ndi yo luvha Muṋe washu Mudzimu wavho.”

31 Ndi hone Samuele a tshi ṱuwa na Saulo, Saulo a luvha Muṋe washu.

32 Samuele a ri, “Ḓisani Agaga khosi ya Vhaamaleke.” Agaga a swika kha Samuele o ḓitakalela a tshi khou elekanya a ri, “Zwino a thi tsha ofha uri vha ḓo mmbulaha!”

33 Huno Samuele a ri, “Pfumo ḽau ḽo ṱangula vhasadzi vha sala vha si na vhana; na mme au u ḓo sala a si na ṅwana.” Samuele a remekanya Agaga nga banga phanḓa ha Muṋe washu henefho Giligala.

34 Ndi hone Samuele a tshi ṱuwa a ya Rama, Saulo a ṱuwa a ya hayani hawe Gibia.

35 Samuele a vhuya a fa a sa athu dovha a vhonana na Saulo, hone a tshi ḓi ḽa mbilu nga u shanduka ha Saulo. Na Muṋe washu o vha a tshi pfa vhuṱungu zwe a ita uri Saulo a vhe khosi ya Israele.

16

1 Muṋe washu a amba na Samuele a ri, “U ḓo ḽa mbilu nga Saulo u swika lini? Ndo mu landula, a nga si tsha vha khosi ya Israele. Ḓadza luṋanga lwau mapfura u fare lwendo, ndi khou u ruma ha Isai wa Betlehema. Ndo nanga muṅwe wa vhana vhawe vha vhatuka uri a vhe khosi.”

2 Huno Samuele a ri, “Ndi ḓo ya hani? Saulo a zwi pfa u ḓo mmbulaha.” Muṋe washu a ri, “Ṱuwa na tholehadzi u swike u ri, ‘Ndo ḓa u ṋekedza Muṋe washu tshiṱhavhelo.’

3 U vhidze Isai a ḓe afho tshiṱhavheloni, ndi ḓo u sumbedza zwine wa fanela u ita. U nnḓodzele ane nda mu sumba.”

4 Samuele a ita zwe Muṋe washu a amba. Musi a tshi swika Betlehema, vhahulwane vha muḓi vha tetemela vha tshi mu ṱanganedza. Vha vhudzisa vha ri, “Vha ḓa nga mulalo?”

5 Samuele a fhindula a ri, “Ndi ḓa nga mulalo, ndo ḓa u ṋekedza Muṋe washu tshiṱhavhelo. Ḓikumedzeni Mudzimu ri ṱuwe roṱhe ri yo ṋekedza tshiṱhavhelo.” Ndi hone Isai na vhana vhawe a tshi vha kumedza Mudzimu, a ṱuwa navho vha yo ṋekedza tshiṱhavhelo.

6 Musi vha tshi swika Samuele a vhona Eliaba, a elekanya a ri, “Vhukumakuma mutiwa wa Muṋe washu ngoyu!”

7 Hone Muṋe washu a vhudza Samuele a ri, “U songo sedza tshivhumbeo tshawe na vhulapfu hawe, uyo ndo mu landula. Yahavee ha sedzi zwithu zwine muthu a sedza. Muthu u sedza zwine a zwi vhona nga maṱo, Yahavee u sedza mbilu.”

8 Ndi hone Isai a tshi vhidza Abinadaba a ita uri a fhire phanḓa ha Samuele. Hone Samuele a ri, “Muṋe washu na onoyu ho ngo mu nanga.”

9 Isai a ita uri hu fhire Shama, hone Samuele a ri, “Muṋe washu na onoyu ho ngo mu nanga.”

10 Isai o ita uri vhana vhawe vha vhatuka vhaṱanu na vhavhili vha fhire phanḓa ha Samuele, hone Samuele a ḓi mu vhudza a ri, “Muṋe washu ho ngo vha nanga havha.”

11 Ndi hone Samuele a tshi vhudzisa Isai a ri, “Vhana vhavho ndi vhenevha fhedzi?” Isai a fhindula a ri, “Hu kha ḓi vha na phedzi, ene u khou lisa nngu.” Samuele a ri, “Nga vha mu vhidzise, ri nga si ḽe ene a sa athu swika.”

12 Ndi hone a tshi mu vhidzisa a ḓiswa. O vha e na vala ḽavhuḓi na tshivhumbeo tsho nakaho na maṱo a penyaho. Ndi hone Muṋe washu a tshi ri, “Takuwa u mu ḓodze, ndi onoyo.”

13 Ndi hone Samuele a tshi dzhia luṋanga lwa mapfura a mu ḓoḓza vhakomana vhawe vha tshi zwi vhona. U bva musi wonoyo Muya wa Muṋe washu a thoma u shuma kha Dafita e na maanḓa. Samuele a konou humela Rama.

14 Zwino Muya wa Muṋe washu o vha o ṱutshela Saulo, a vho tambudzwa nga muya wo ruṅwaho nga Muṋe washu.

15 Vhalanda vha Saulo vha amba nae vha ri, “Ri khou zwi vhona vha tshi ofhiswa nga muya muvhi wo ruṅwaho nga Mudzimu.

16 Nga vha ri rume muṋe washu, ri yo vha ṱoḓela muthu ane a kona u lidza haripa. Hu ḓo ri musi muya muvhi wo ruṅwaho nga Mudzimu u tshi vha ḓela, a vha lidzela, vha pfa vhe khwiṋe.”

17 Saulo a amba na vhalanda vhawe a ri, “Wanani muthu ane a kona u lidza zwavhuḓi ni mu ḓise kha nṋe.”

18 Muṅwe wa vhashumi a vhudzisa a ri, “Ndo vhona ṅwana wa Isai wa Betlehema ane a kona u lidza haripa. Ene u na tshivhindi nahone ndi muhali. Ndi makone wa u amba, u na tshivhumbeo tshavhuḓi. Muṋe washu u nae.”

19 Ndi hone Saulo a tshi ruma vhaḓinḓa ha Isai a ri, “Nga vha rume ṅwana wavho Dafita a no khou lisa nngu a ḓe.”

20 Ndi hone Isai a tshi dzhia donngi yo hwala vhurotho na mukumba u na waini na mbudzana a ruma ṅwana wawe Dafita a ṱuwa nazwo a zwi isa ha Saulo.

21 Dafita a swika ha Saulo a mu shumela. Saulo a takalela Dafita nga maanḓa, a vha muhwali wa zwihali zwa Saulo.

22 Ndi hone Saulo a tshi swikisa ipfi ha Isai ḽi no ri, “Nga vha litshe Dafita a ntshumele, ndi a mu takalela.”

23 Musi muya wo ruṅwaho nga Mudzimu u tshi ḓela Saulo, Dafita o vha a tshi ḓi dzhia haripa a mu lidzela. Zwenezwo Saulo a dzivhuluwa, a pfa e khwiṋe, muya muvhi wa mu ṱutshela.

17

1 Zwino Vhafilista vha ramba mmbi dzavho uri vha bve pfumo, vha kuvhangana Sokho kha ḽa Juda. Vha ṱoka mishasha fhethu hune ha pfi Efese Damimu, vhukati ha Sokho na Azeka.

2 Saulo na Vhaisraele vha kuvhangana, vha ṱoka mishasha govhani ḽa Ela, vha ḓilugisela u lwa na Vhafilista.

3 Vhafilista vha ima muvhunduni muṅwe, Vhaisraele vha ima kha muṅwe, vhukati havho ha vha na govha.

4 Ha ḓa ngweṋa i tshi bva mishashani ya Vhafilista. O vha a tshi pfi Goliada, wa muḓi wa Gathi. Vhulapfu hawe ho vha vhu tshi hovhelela mitha tharu.

5 Ṱhohoni o vha o ambara nguwane ya musinaseṱha, a ita na u ambara lupila lwa u ḓitsireledza lwa musinaseṱha lune lwa lemela khilogiramu dza 57.

6 Milenzhe o vha o i pila nga makamasi a musinaseṱha, shaḓani ḽawe o hwala banga ḽa musinaseṱha.

7 Thende ya pfumo ḽawe yo vha i ndenya i tshi nga luṱanga lwa muluki, ṱhodzi yaḽo ya tsimbi i tshi lemela khilogiramu dzine dza nga vha ṱhanu na mbili. O vha o rangwa phanḓa nga muhwali wa tshiṱangu tshawe.

8 Goliada a ima, a ṱambuludza Vhaisraele a ri, “No bvelani pfumo no rwa muduba? Nṋe ndo imela Vhafilista, inwi ni phuli dza Saulo. Nangani munna a tsele ngeno kha nṋe!

9 Arali a tshi kona u lwa a mmbulaha, riṋe ri ḓo vha vhalanda vhaṋu, hone arali nda mu kunda nda mu vhulaha, inwi ni ḓo vha vhalanda vhashu na ri shumela.”

10 A dovha a ri, “Ṋamusi ndi nyadza mmbi ya Israele! Bvisani munna ri lwe.”

11 Saulo na Vhaisraele vhoṱhe vha ri u pfa maipfi a uyo Mufilista vha hanganea, vha farwa nga nyofho.

12 Zwino Dafita o vha e ṅwana wa Muefratha ane a pfi Isai we a vha a tshi dzula Betlehema kha ḽa Juda. Isai o vha e na vhana vhaṱanu na vhararu vha vhatuka. Misi ya Saulo o vha o kalaha, o no ḓi vha wa maḓuvha.

13 Vhana vha Isai vhararu vhahulwane vho vha vho bva pfumo na Saulo. Wa tanzhe o vha e Eliaba, wa vhuvhili e Abinadaba, wa vhuraru e Shama.

14 Dafita o vha e ene phedzi. Avho vhararu vhahulwane vha bva pfumo na Saulo,

15 hone Dafita o vha a tshi ḓi ita a tshi ya ha Saulo a dovha a humela Betlehema a yo lisa nngu dza khotsi awe.

16 Mufilista uyo o vhuya a fhedza maḓuvha a 40, a tshi ḓi sendela nga matsheloni na nga madekwana, a yo pikisa Vhaisraele.

17 Zwino Isai a vhudza ṅwana wawe Dafita a ri, “Dzhia thoro hedzi dzo hadzingwaho dza khilogiramu dza fumi na mikonde hei ya fumi ya vhurotho u ṱavhanye u yo ṋea vhakomana vhau ngei mishashani yavho.

18 U dzhie na tshisi hedzi dza fumi u yo ṋea mulangammbi. U ḓo vhuya u tshi mmbudza uri vhakomana vhau vha vuwa hani na uri vha ri mini.

19 Vha na Saulo na vhanna vhoṱhe vha Israele ngei govhani ḽa Ela, vha khou lwa na Vhafilista.”

20 Dafita a fhinduwa, a sia nngu na mulisa, a hwala izwo zwiḽiwa, a tshimbila nga he a laiwa nga Isai. A swika mishashani musi mmbi i tshi khou bva i tshi yo ima vhuimoni hayo ha nndwa, i tshi khou ṱavha mukosi wa nndwa.

21 Vhaisraele na Vhafilista vha ima vho lavhelesana.

22 Dafita a sia zwithu zwawe na mulondoli wa thundu, a gidimela hune ha lwiwa, a resha vhakomana vhawe.

23 Musi a tshi khou amba navho, Goliada wa Mufilista, ene ngweṋa i no bva Gathi, a bvela khagala, a ḓi pikisa Vhaisraele Dafita a zwi pfa.

24 Vhaisraele vha tshi vhona uyo munna, vhoṱhe vha mu shavha vho farwa nga nyofho khulu.

25 Zwino Vhaisraele vho vha vha tshi khou ḓi ri, “Ni khou mu vhona uyu munna a tshi khou ḓi sendela? U khou ḓa u nyefula Israele. Khosi i ḓo pfumisa munna ane a nga mu vhulaha. I ḓo ita na u mu ṋea ṅwananyana wayo uri a vhe musadzi wawe, ya dovha ya litshisa muṱa wa hawe u bvisa mithelo ya Israele.”

26 Dafita a vhudzisa vhanna vho imaho henefho tsini nae a ri, “Munna ane a vhulaha uyu Mufilista, a ita uri Vhaisraele vha si tsha nyadziwa, u ḓo ṋewani? Mufilista uyu wa shuvhuru ane a nyefula mmbi dza Mudzimu a tshilaho ndi nnyi?”

27 Vhone vha dovholola zwe vha vha vha tshi khou amba vha mu vhudza vha ri, “Munna ane a mu vhulaha u ḓo itwa tsha uri na tsha uri.”

28 Musi Eliaba mukomana wa Dafita muhulwane a tshi mu pfa a tshi khou amba na avho vhanna, a mu sinyutshela a mu vhudzisa a ri, “No ḓelani fhano? Dziḽa nngu no dzi sia na nnyi ngei sogani? Ndi a ḓivha uri ni a ḓihudza, ni na mbilu mmbi! No tou ḓa u vhona nndwa!”

29 Dafita a vhudzisa a ri, “Zwino ndo itani? Ndi songo vhuya nda amba?”

30 Dafita a rembulutshela kha muṅwe a dovholola ayo mafhungo, vhanna vha ḓi mu fhindula unga zwiḽa u rangani.

31 Zwe Dafita a amba zwa pfiwa, zwa swikiswa ha Saulo, Saulo a mu vhidzisa.

32 Dafita a amba na Saulo a ri, “Hu songo vha na ane a kulea nungo nga hoyu Mufilista, nṋe ndi ḓo ya nda lwa nae.”

33 Saulo a fhindula a ri, “Ni nga si kone u bva na yo lwa na hoyo Mufilista, ni kha ḓi vha mutukana, ene o ḓi vha muhali wa nndwa u bva hanani hawe.”

34 Huno Dafita a amba na Saulo a ri, “Nṋe ndi mulisa wa nngu dza khotsi anga. Musi hu tshi ḓa ndau kana biara ya hwala nngu sambini,

35 ndo vha ndi tshi i londa, nda i kovhola, nda lamukisa nngu mulomoni wayo. Musi i tshi rembulutshela kha nṋe, ndo vha ndi tshi i fara nga mamvele ayo, nda lwa nayo nda i vhulaha.

36 Hufha ndo no vhulaha ndau na biara, na Mufilista hoyu wa shuvhuru ndi ḓo mu ita zwenezwo, ngauri u nyefula mmbi dza Mudzimu a tshilaho.

37 Muṋe washu we a nndamukisa kha shimba ḽa ndau na ḽa biara u ḓo nndamukisa zwanḓani zwa hoyu Mufilista.” Saulo a vhudza Dafita a ri, “Tshimbilani, Muṋe washu a vhe na inwi.”

38 Ndi hone Saulo a tshi ambadza Dafita zwihali zwawe: nguwane ya musinaseṱha na lupila lwa nndwa.

39 Dafita a vhofhelela banga ḽawe nṱha ha lupila, a edzisa u tshimbila, ngauri o vha a songo zwi ḓowela. Dafita a vhudza Saulo a ri, “Ndi nga si kone u tshimbila ndo zwi ambara; a tho ngo zwi ḓowela.” Ndi hone a tshi zwi bvula,

40 a fara mbaḓa yawe, a nanga matombo maṱanu a no suvhelela mulambwanani, a a longa mukhwamani wawe wa mulisa wa nngu, a fara gatho, a sendela tsini ha uyo Mufilista.

41 Zwenezwo uyo Mufilista a ḓi sendela tsini ha Dafita o rangwa phanḓa nga muhwali wa tshiṱangu tshawe.

42 A tshi sedza Dafita a vhona a tshi tou vha mutukana, e na vala ḽavhuḓi na tshivhumbeo tshavhuḓi, a mu nyadza.

43 Goliada a amba na Dafita a ri, “U vhona unga nṋe ndi mmbwa u tshi nnḓela na lubaḓa?” A teketela Dafita nga midzimu yawe a ri,

44 “Iḓa fhano, ṋama yau ndi ḓo i fha zwiṋoni zwi fhufhaho na zwivhanda zwa ḓaka!”

45 Dafita a fhindula uyo Mufilista a ri, “Vhone vha nnḓela vho fara tshusa na pfumo na banga, hone nṋe ndi ḓa u lwa navho nga dzina ḽa Muṋe washu Mulangazwoṱhe, Mudzimu wa mmbi dza Israele, we vhone vha mu nyefula.

46 Ṋamusi ḽino Muṋe washu u ḓo vha kumedza nṋe, ndi ḓo vha vhulaha nda tumula ṱhoho yavho. Ṋamusi zwitumbu zwa mmbi ya Vhafilista ndi ḓo zwi fha zwiṋoni na zwivhanda, shango ḽoṱhe ḽa konou zwi ḓivha uri Mudzimu wa Israele u hone.

47 Vhoṱhe vho kuvhanganaho fhano vha ḓo zwi ḓivha uri Muṋe washu ha tshidzi nga banga kana pfumo, ngauri nndwa ndi ya Muṋe washu, noṱhe u ḓo ni kumedza zwanḓani zwashu.”

48 Huno Goliada a tshi khou ḓi sendela tsini uri a mu thome, Dafita a ṱavhanya a gidimela hune ha lwiwa hone uri a ṱangane nae.

49 Dafita a longa tshanḓa mukhwamani wawe a bvisa tombo, a ḽi posa nga gatho a rwa Goliada kha phanḓa. Tombo iḽo ḽa sunguvhela kha phanḓa yawe, a wela fhasi nga tshifhaṱuwo.

50 Ngauralo Dafita o mu kunda nga gatho na tombo, a mu rwa a wela fhasi, a mu vhulaha a songo fara banga.

51 Dafita a gidima a ima nṱha hawe, a fara banga ḽa Goliada, a ḽi ṱomola kha tshilanda, a mu vhulaha, a tumula ṱhoho yawe nga ḽeneḽo banga. Musi Vhafilista vha tshi vhona uri muhali wavho o fa, vha rembuluwa vha shavha.

52 Ndi hone vhanna vha Israele na Juda vha tshi takuwa vha ṱavha mukosi, vha pandamedza Vhafilista vha vha swikisa muṋangoni wa Gathi na khoroni dza Ekroni. Zwitumbu zwavho zwa rambalala na gondo ḽa Shaarimu u vhuya u swika Gathi na Ekroni.

53 Musi Vhaisraele vha tshi vhuya u pandamedza Vhafilista, vha ṱangula mishasha yavho.

54 Dafita ene a dzhia ṱhoho ya Goliada, a i isa Jerusalema, zwihali zwa Goliada a zwi vhea denndeni yawe.

55 Musi Saulo o lavhelesa Dafita a tshi bva a tshi yo ṱangana na uḽa Mufilista, a vhudzisa Abinere ane a vha mulangammbi, a ri, “Abinere, uḽa muṱhannga ndi ṅwana wa nnyi?” Abinere a fhindula a ri, “Thovhele, nga vhutshilo havho, a thi mu ḓivhi.”

56 Khosi ya ri, “Vhudzisani uri muṱhannga uyu ndi ṅwana wa nnyi?”

57 Musi Dafita a tshi vhuya a tshi bva u vhulaha uḽa Mufilista, Abinere a mu dzhia a mu swikisa ha Saulo a tshee o fara ṱhoho ya Mufilista.

58 Saulo a mu vhudzisa a ri, “Muṱhannga, ni ṅwana wa nnyi?” Dafita a fhindula a ri, “Ndi nṋe ṅwana wa mulanda wavho Isai wa Betlehema.”

18

1 Musi Dafita o no fhedza u amba na Saulo, Jonathani a vha wa muya muthihi na Dafita, a mu funa unga ene muṋe.

2 U bva musi wonoyo Saulo a dzula na Dafita, a si tsha tenda a tshi humela hayani ha khotsi awe.

3 Jonathani a vhofha mulanga na Dafita nge a vha a tshi mu funa unga ene muṋe.

4 Jonathani a bvula badzhi ye a vha o ambara, a i ṋea Dafita, khathihi na lupila lwawe na banga ḽawe na vhura hawe na bannda yawe.

5 Zwoṱhe zwe Saulo a ruma Dafita uri a zwi ite zwa mu nakela, lwe Saulo a mu ṋea vhuimo vhuhulwane mmbini. Hezwo zwa takadza vhathu vhoṱhe khathihi na magota a Saulo.

6 Musi vhanna vha tshi vhuya hayani zwiḽa Dafita o no vhulaha uḽa Mufilista, vhasadzi vha bva miḓini yoṱhe ya Israele u yo ṱanganedza khosi Saulo vha tshi imba vha tshi fhululedza nga dakalo, vha tshi lidza mirumba na mbila,

7 vha tshina vha tshi imba vha ri, “Saulo o vhulaha zwigidi, hone Dafita o vhulaha zwigidigidi.”

8 Saulo a tou duga nga mbiti, hezwo ho ngo zwi takalela, a ri, “Dafita hu pfi o vhulaha zwigidigidi, nṋe ndo tou vhulaha zwigidi fhedzi. Ho tou sala uri a nnzhiele vhuhosi!”

9 U bva zwenezwo Saulo a sedza Dafita nga iṱo ḽivhi.

10 Nga matshelo uḽa muya muvhi wo ruṅwaho nga Mudzimu wa ḓa wa tou tsikeledza Saulo. O vha a tshi khou vhala-vhala nḓuni yawe, Dafita a tshi khou lidza haripa, sa zwe a vha a tshi ḓi ita. Saulo o vha o fara pfumo,

11 a ḽi posa a tshi khou ri, “Ndi ḓo paṱekanya Dafita na luvhondo.” Hone Dafita a mu tinya kavhili.

12 Saulo o vha a tshi ofha Dafita ngauri Muṋe washu o vha e nae, ó ṱutshela Saulo.

13 Ngavhuya Saulo a si tsha funa Dafita a tshi dzula nae, zwenezwo a mu ita mulangammbi wa vhanna vha tshigidi, Dafita a ranga mmbi phanḓa dzi tshi bva pfumo.

14 Zwoṱhe zwe Dafita a ita zwo vha zwi tshi mu nakela ngauri Muṋe washu o vha e nae.

15 Musi Saulo a tshi vhona zwi tshi mu nakela, a thoma u mu ofha.

16 Hone vhoṱhe vha Israele na vha Juda vho vha vha tshi funa Dafita ngauri o vha a tshi vha ranga phanḓa vha tshi bva pfumo.

17 Saulo a amba na Dafita a ri, “Ṅwananyana wanga muhulwane Mirabu ngoyu. Ndi ḓo ni ṋea ene uri ni mu dzee, tshi re hone ni ntshumele ni sa ofhi, ni lwe nndwa dza Muṋe washu.” Saulo mbiluni yawe o vha a tshi ri, “Nṋe ndi nga si mu vhulahe, nga a vhulawe nga Vhafilista!”

18 Huno Dafita a amba na Saulo a ri, “Nṋe ndi nnyi-vho, vha muṱa wa hashu kana vha mutupo wa khotsi anga ndi vhonnyi kha ḽa Israele, zwine nda nga vha mukwasha wa khosi?”

19 Zwino tshifhinga tshi tshi swika tsha uri Mirabu ṅwananyana wa Saulo a ṋewe Dafita, a vho ṋewa Adriele wa Mihola a vha musadzi wawe.

20 Zwino ṅwananyana wa Saulo we a vha a tshi pfi Mikhala o vha a tshi funana na Dafita, nahone vha tshi zwi vhudza Saulo, a zwi takalela,

21 a elekanya a ri, “Ndi ḓo mu ṋea ene uri a vhe tshikwekwe tsha u mu fasha uri Vhafilista vha mu vhulahe.” Ndi hone Saulo a tshi amba na Dafita a ri, “Zwino no dovha u wana nḓila ya u vha mukwasha wanga.”

22 Zwino Saulo a laya magota awe a ri, “Ambani na Dafita tshiphirini ni ri, ‘Khosi i a ni takalela, na magota ayo a a ni takalela, zwino tendani u vha mukwasha wayo.’ ”

23 Vhone vha toololela Dafita ayo maipfi. Hone Dafita a ri, “Ni vhona unga ndi mafhungo maṱuku u vha mukwasha wa khosi? Nṋe ndi mushai, a thi ḓivhiwi.”

24 Magota a Saulo a tshi mu vhudza zwe Dafita a amba,

25 Saulo a fhindula a ri, “Vhudzani Dafita ni ri, ‘Khosi a i ṱoḓi thundu ine na fanela u bvisela muselwa, tshine ya tshi ṱoḓa ndi lukanda lwa phanḓa lwa zwitungulo zwa Vhafilista vha ḓana vhe na vha vhulaha, u ralo hu vhe u lifhedza maswina ayo.’ ” Vhunwa he Saulo a vhu luka ho vha hu ha u vhulahisa Dafita nga Vhafilista.

26 Musi magota a tshi vhudza Dafita mafhungo ayo, ene a takalela u vha mukwasha wa khosi. Ḓuvha ḽa munyanya wa mbingano ḽi sa athu swika,

27 Dafita na vhahali vhawe vha bva vha yo vhulaha Vhafilista vha 200. Dafita a ḓisa khanda dza phanḓa dza zwitungulo zwavho, a dzi swikisa ha khosi ya vha thakha ya u mala ṅwana wayo. Ndi hone Saulo a tshi mu ṋea ṅwananyana wawe Mikhala a vha musadzi wawe.

28 Musi Saulo a tshi zwi vhona uri Muṋe washu u na Dafita na uri ṅwananyana wawe Mikhala u funa Dafita,

29 Saulo a vho ṋaṋa u ofha Dafita, a vhuya a fa e swina ḽawe.

30 Vhalangammbi vha Vhafilista vha ḓi bva pfumo, misi yoṱhe vha tshi lwa, Dafita zwa mu nakela u fhira magota oṱhe a Saulo, a vha na bvumo.

19

1 Saulo a vhudza ṅwana wawe Jonathani na magota awe oṱhe uri vha vhulahe Dafita. Jonathani a ro vha a tshi funesa Dafita,

2 ndi zwe a mu vhudza a ri, “Khotsi anga vha khou ṱoḓa kubuli kwa u ni vhulaha. Matshelo nga matsheloni ni thanye, ni ṱuwe ni yo dzumbama ni ṱwe henefho.

3 Nṋe ndi ḓo bva nda yo ima na khotsi anga ḓakani hune na vha hone. Ndi ḓo amba navho nga inwi, nda ni vhudza zwe nda zwi wana.”

4 Jonathani a imelela Dafita a tshi amba na Saulo khotsi awe a vha vhudza a ri, “Thovhele vha songo khakhela mulanda wavho Dafita, hufha ene a songo vha khakhela; zwe a ita zwo tou vha farisa zwihulu.

5 O ḓifunga a yo vhulaha uḽa Mufilista, ha vha u kunda huhulu ha Vhaisraele vhoṱhe hu no bva ha Muṋe washu. Na vhone vho zwi vhona vha takala. Zwino ndi mini vha tshi funa u khakhela Dafita nga u sokou mu vhulaha a si na tshe a tshinya?”

6 Saulo a thetshelesa Jonathani, a ana a ri, “Nga Muṋe washu a tshilaho, Dafita a nga si vhulawe.”

7 Ndi hone Jonathani a tshi vhidza Dafita a mu vhudza zwoṱhe zwe vha amba. A mu isa ha Saulo, Dafita a dzula na Saulo sa kale.

8 Ha dovha ha vuwa nndwa, Dafita a bva a yo lwa na Vhafilista. Dafita a vhulaha vhanzhi, lwe vha shavha.

9 Huno uḽa muya muvhi we wa ruṅwa nga Muṋe washu wa dovha wa ḓela Saulo o dzula pfamoni yawe o fara pfumo. Musi Dafita a tshi khou lidza haripa,

10 Saulo a linga u mu nambatedza kha luvhondo nga pfumo ḽawe, hone Dafita a mu tinya, Saulo a runga luvhondo. Vhusiku honoho Dafita a shavha.

11 Saulo a ruma vhanna nḓuni ya Dafita uri vha i linde, vha vuwe vha tshi mu vhulaha nga matsheloni. Huno Mikhala, musadzi wa Dafita, a mu sevha a ri, “Arali vha sa shavha vhusiku ha ṋamusi, matshelo vha ḓo vuwa vho fa.”

12 Ndi hone Mikhala a tshi bvisa Dafita nga fasiṱere a tsela fhasi, a shavha ha vha u ponyoka.

13 Mikhala a dzhia mudzimu wa zwitungulo a u eḓedza vhulaloni, a u fukedza nguvho, a u ambadza mamvele a mbudzi ṱhohoni.

14 Musi Saulo a tshi ruma vhanna uri vha fare Dafita, Mikhala a ri, “Dafita u a lwala.”

15 Hone Saulo a humisa avho vhanna u yo vhona Dafita, a vha vhudza a ri, “Mu hwaleni nga vhulalo hawe ni mu ḓise fhano ndi mu vhulahe.”

16 Hone musi vhanna vha tshi dzhena, vha wana mudzimu wa zwitungulo vhulaloni, ṱhohoni hu na vhukuse ha mbudzi.

17 Saulo a vhudzisa Mikhala a ri, “Ndi mini no mphura nga u rali, na ṋengisa swina ḽanga ḽa ponyoka?” Mikhala a fhindula a ri, “O mmbudza a ri, ‘Nnditsheni ndi ṱuwe, na sa nnditsha ndi ḓo ni vhulaha.’ ”

18 Musi Dafita o no ponyoka, a ya ha Samuele muḓini wa Rama, a mu vhudza zwoṱhe zwe Saulo a mu ita. Ndi hone Dafita na Samuele vha tshi ṱuwa vha yo dzula nḓuni ya vhaporofita.

19 Ha swika fhungo kha Saulo ḽa ri, “Dafita u nḓuni ya vhaporofita thungo dza Rama.”

20 Saulo a ruma vhahali uri vha yo fara Dafita. Hone vha vhona tshigwada tsha vhaporofita vha tshi khou porofita, na Samuele o ima henefho e murangaphanḓa wavho, Muya wa Mudzimu a tsela kha vhanna vha Saulo, na vhone vha thoma u porofita.

21 Saulo a vhudzwa ayo mafhungo, a dovha a ruma vhaṅwe, na vhone vha thoma u porofita. Saulo a dovha a ruma vhaṅwe lwa vhuraru, na vhone vha thoma u porofita.

22 Saulo ene muṋe a fhedza nga u takuwa a livha Rama, a ya tshisimani tshihulu tsha Sekhu, a vhudzisa a ri, “Samuele na Dafita vha ngafhi?” Vha mu vhudza vha ri, “Vha nḓuni ya vhaporofita thungo dza Rama.”

23 Ndi hone Saulo a tshi ya nḓuni ya vhaporofita kha ḽa Rama. Hone na ene Muya wa Mudzimu a tsela khae, a enda a tshi porofita a vhuya a swika Nayotho.

24 Saulo a bvula phuraphura dzawe, a porofita na Samuele a tshi khou zwi pfa. Saulo a lala e fhedzi masiari oṱhe na vhusiku hoṱhe. Ndi zwine murero wa ri, “Saulo na ene o no vha muporofita naa?”

20

1 Dafita a shavha nḓuni ya vhaporofita kha ḽa Rama a ya ha Jonathani a vhudzisa a ri, “Ndo itani? Ndo tshinyani? Ndo khakhela khotsi aṋu nga mini, zwine vha vho ṱoḓa u mmbulaha?”

2 Jonathani a fhindula a ri, “Na kathihi! Ni nga si fe! Vhonani, khotsi anga vha nga si ite tshithu na tshithihi vha songo ranga u vhudza nṋe. Izwi vha nga nnzumbela hani? A zwo ngo ralo!”

3 Huno Dafita a ana a ri, “Khotsi aṋu vha a zwi ḓivha zwavhuḓi uri inwi ni a ntakalela, nahone vho amba vha ri, ‘Jonathani a songo zwi ḓivha hezwi, a sa ḓo vhaisala.’ Hai nandi, ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho, nda dovha nda ana nga vhutshilo haṋu ndi ri, ndo tou ingamela lufu.”

4 Jonathani a amba na Dafita a ri, “Ndi ni itele mini?”

5 Ndi hone Dafita a tshi ri, “Vhonani, matshelo ndi vhuṱambo ha Ṅwedzi muswa, ndo vha ndo fanela u swiṱula na khosi, hone litshani ndi yo dzumbama ḓakani u swika nga madekwana a mbamatshelo.

6 Arali khotsi aṋu vha vhona ndi siho, ni vha vhudze ni ri, ‘Dafita o nkhumbela uri ndi mu tendele a ṱavhanye a ye Betlehema muḓini wa hawe, ngauri vha mutupo wa hawe vhoṱhe vha khou ṋekedza tshiṱhavhelo tsha ṅwaha nga ṅwaha henefho.’

7 Arali vha ri, ‘Ndi zwone,’ a zwi nga mmbifheli. Hone arali vha sinyuwa, ni ḓo zwi ḓivha uri vho ḓiimisela u nkhuvhadza.

8 A vha inwi, nnyiteleni vhuthu, ngauri no vhofha mulanga na nṋe phanḓa ha Muṋe washu. Arali ndi na mulandu, mmbulaheni inwi muṋe! Ni nga nkumedza khotsi aṋu hani?”

9 Jonathani a ri, “Na khathihi! Arali nda vhuya nda vha na lusevheḓi lwa uri khotsi anga vha ṱoda u ni vhulaha, ndi ḓo kundwa ngani u ni vhudza?”

10 Dafita a vhudzisa a ri, “Ndi ḓo vhudzwa nga nnyi arali khotsi aṋu vha ni fhindula nga vhuhali?”

11 Jonathani a ri, “Iḓani ri bve ri ye ḓakani.” Ndi hone vha tshi ṱuwa vhoṱhe.

12 Jonathani a amba na Dafita a ri, “Ngoho Muṋe washu Mudzimu wa Israele ndi ṱhanzi, vhukumakuma matshelo kana mbamatshelo nga hetshino tshifhinga ndi ḓo vhudzisa khotsi anga. Arali vha tshi ni takalela ndi ḓo swikisa ipfi ha inwi nda ni sevha.

13 Hone arali khotsi anga vha tshi ṱoḓa u ni huvhadza, nṋe nda si ni ḓivhise, nda si ni ṋengise, izwo Muṋe washu ngavhe a tshi nṱungufhadza zwihulu. Ngavhe Muṋe washu a tshi vha na inwi u ḓi nga o vha na khotsi anga.

14 Hone inwi ni ḓi nnyitela vhuthu vhu no nga ha Muṋe washu arali ndi tshi kha ḓi tshila, uri ndi si vhulawe,

15 nahone ni songo vhuya na litsha u itela muṱa wa hashu vhuthu, na musi Muṋe washu o no lozwa maswina aṋu oṱhe fhano fhasi.”

16 Ndi hone Jonathani a tshi vhofha mulanga na nnḓu ya Dafita a ri, “Ngavhe Muṋe washu a tshi sengisa maswina a Dafita.”

17 Jonathani a ita uri Dafita a dovhe a khwaṱhise muano wawe wa uri u a mu funa, ngauri Jonathani o vha a tshi funa Dafita unga ene muṋe.

18 Jonathani a amba na Dafita a ri, “Matshelo ndi ḓuvha ḽa vhuṱambo ha Ṅwedzi muswa. Zwi ḓo vhonala uri a niho ngauri vhudzulo haṋu vhu ḓo vha vhu si na muthu.

19 Mbamatshelo ni tsele thungo ya tshipembe ni dzumbame he na dzumbama hone zwiḽa khakhathi iyi i tshi thoma, ni dzumbame nga thulwi ya matombo.

20 Nṋe ndi ḓo posa misevhe miraru matungo a iyo thulwi, nda nga ndi khou posa tshipfulwa.

21 Nda ḓo konou ruma mushumi wanga nda ri, ‘Iya u dzhia iḽa misevhe.’ Arali nda mu vhudza nda ri, ‘Vhona, misevhe i sia heḽi ḽau, iyo dzhia u i ḓise fhano,’ zwenezwo ni ḓe, ngauri ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho ndi ri, ni ḓo vha no tshila, hu ḓo vha hu si na tshidini.

22 Hone arali nda vhudza uyo mutukana nda ri, ‘Misevhe ngeiḽaa phanḓa hau,’ zwenezwo ni fanela u ṱuwa, ngauri Muṋe washu u ḓo vha a tshi ri ni ṱuwe.

23 Zwino mafhungo e nṋe na inwi ra amba, Muṋe washu ndi ṱhanzi vhukati hanga na inwi lini na lini.”

24 Ndi hone Dafita a tshi yo dzumbama ḓakani, musi hu tshi swika vhuṱambo ha Ṅwedzi muswa, khosi ya dzula fhasi uri i ḽe.

25 Khosi ya dzula vhudzuloni hayo tsini ha luvhondo. Jonathani a dzula o livhana na khosi, Abinere a dzula tsini na Saulo, hone vhudzulo ha Dafita ha si vhe na muthu.

26 Musi uyo Saulo a si ambe tshithu, nge a elekanya a ri, “Dafita u fanela u vha o ṱangana na tshiṅwe tshithu tsha mu kumadza, vhukumakuma o kumala.”

27 Hone nga matshelo, nga ḓuvha ḽa vhuvhili ḽa Ṅwedzi, vhudzulo ha Dafita ha dovha ha vhonala vhu si na muthu. Ndi hone Saulo a tshi vhudzisa ṅwana wawe Jonathani a ri, “Ndi mini uḽa ṅwana wa Isai a songo ḓa zwiḽiwani mulovha na ṋamusi?”

28 Jonathani a fhindula a ri, “Dafita o nkhumbela uri ndi mu tendele a ye Betlehema.

29 O ri, ‘Litshani ndi ṱuwe ngauri vha muṱa wa hashu vha khou ṋekedza tshiṱhavhelo Betlehema, zwino mukomana wanga o ri ndi vhe ndi hone. Arali ni tshi zwi takalela, litshani ndi ṱuwe ndi yo vhona vhakomana vhanga.’ Ndi zwine a si khou swiṱula na thovhele ṋamusi.”

30 Saulo a sinyutshela Jonathani, a mu vhudza a ri, “Ḽishandukwa ḓiwe, mudziamuvhango ndiwe! A thi zwi ḓivhi naa uri u khou ima na uḽa ṅwana wa Isai? U khou ḓishonisa wa shonisa na mme au vhe vha u beba!

31 Ṅwana wa Isai a tshi kha ḓi tshila fhano fhasi, iwe u nga si vhuse shango heḽi. Zwino ruma vhathu vha yo mu dzhia a ḓe fhano, ngauri u fanela u fa!”

32 Jonathani a vhudzisa khotsi awe a ri, “U felani? O tshinyani?”

33 Hone Saulo a mu posa nga pfumo a tshi ri a mu vhulahe. Ndi hone Jonathani a tshi zwi ḓivha uri khotsi awe vho ḓiimisela u vhulaha Dafita.

34 Jonathani a takuwa ḓafulani a tshi tou duga nga mbiti, ḓuvha ḽeneḽo ḽa vhuvhili ḽa ṅwedzi a si ḽe tshithu, nge a vha o dinwa nga zwi shonisaho zwine khotsi awe vha ita Dafita.

35 Nga matsheloni Jonathani a bva a ya ḓakani u yo ṱangana na Dafita. O vha e na kutukana,

36 a ku vhudza a ri, “Gidimani ni yo dzhia misevhe ine nda i posa.” Musi uyo mutukana a tshi khou gidima a posa musevhe phanḓa hawe.

37 Mutukana a tshi swika fhethu he ha wela musevhe wa Jonathani, Jonathani a mu vhidzelela a ri, “Musevhe a uho phanḓa haṋu naa?”

38 Ndi hone a tshi ṱavha mukosi a ri, “Ṱavhanyani! Iyani nga u ṱavhanya! Ni songo ima!” Mutukana a doba uyo musevhe a humela ha muṋe wawe.

39 Mutukana o vha a sa ḓivhi tshithu ngazwo, zwo vha zwi tshi ḓivhiwa nga Jonathani na Dafita fhedzi.

40 Ndi hone Jonathani a tshi ṋea mutukana zwihali zwawe a ri, “Zwi dzhieni ni ṱuwe ni vhuelele muḓini.”

41 Musi mutukana o no ṱuwa, Dafita a takuwa a tshi bva sia ḽa tshipembe ḽa iḽa thulwi ya matombo, a gwadama, a wa nga tshifhaṱuwo phanḓa ha Jonathani kararu. Ndi hone vha tshi kuvhatedzana, vhoṱhe vha tsengisa miṱodzi, hone Dafita a tou lilesa.

42 Jonathani a amba na Dafita a ri, “Tshimbilani nga mulalo, ngauri ro ana nga dzina ḽa Muṋe washu ra ri ri ḓo vha dzikhonani ri tshi ri, ‘Muṋe washu ndi ṱhanzi yanga na inwi, na ya vhaḓuhulu vhanga na vhaṋu lini na lini.’ ” Ndi hone Dafita a tshi ṱuwa, Jonathani a vhuelela muḓini.

21

1 Dafita a ya Nobo ha tshifhe Ahimelekhe. Ahimelekhe a mu ṱanganedza a tshi khou tetemela nga nyofho, a vhudzisa a ri, “Ndi ngani ni noṱhe? Khezwi ni songo ḓa na muṅwe?”

2 Dafita a fhindula tshifhe Ahimelekhe a ri, “Khosi yo nkhwesa maṅwe mafhungo ya mmbudza ya ri, ‘Hu songo vha na ane a ḓivha zwine wa tshimbilela zwone na ndayo dzau.’ Arali vhe vhanna vhane nda vha langa, ndo vha vhudza uri vha ṱangane na nṋe huṅwe fhethu.

3 Zwino-ha, vhone vha na mini? Nga vha mphe mikonde miṱanu ya vhurotho kana zwiṅwe-vho zwine vha vha nazwo.”

4 Huno tshifhe a fhindula Dafita a ri, “A thi na vhurotho zwaho, ndi na vhurotho ho sumelwaho Mudzimu fhedzi, ni nga vhu ṋea avho vhanna arali vha songo dzhenisa vhasadzi nḓuni.”

5 Dafita a fhindula a ri, “Vhukumakuma a ro ngo dzhenisa vhasadzi nḓuni, sa misi musi ndi tshi bva. Zwithu zwa avho vhanna zwi dzula zwi zwikhethwa na musi ro fara lwendo lune lwa si vhe lukhethwa. Zwino ṋamusi-ha zwi nga tou ngani?”

6 Ndi hone tshifhe a tshi mu ṋea vhurotho ho sumelwaho Mudzimu, vhunga ho vha hu si na vhurotho henefho arali vhu si vhurotho ho sumelwaho Mudzimu, ho bviswaho ḓafulani ḽikhethwa ha thivhiwa nga vhurotho vhuswa.

7 Zwino muṅwe wa vhashumi vha Saulo o vha e henefho musi wonoyo; o vha o ḓa u khunyeledza pfanelo dzawe dza zwa vhurereleli. Uyo o vha e Doege wa Muedomo, mulisa muhulwane wa Saulo.

8 Dafita a vhudzisa Ahimelekhe a ri, “Vha na pfumo kana banga fhano naa? Nṋe a tho ngo ḓa na banga ḽanga na zwihali zwanga, ngauri khosi yo nthuma nga u ṱavhanya.”

9 Tshifhe a fhindula a ri, “Banga ḽa Goliada wa Mufilista we na mu vhulaha govhani ḽa Ela ḽi fhano, ḽo putelwa nga sila nga murahu ha luvhemba lwa u atha. Arali ni tshi ḽi funa ḽi dzhieni, fhano a hu na banga, ndi ḽeneḽo fhedzi.” Dafita a ri, “A hu na ḽi no nga ḽone, nga vha mphe ḽone.”

10 Musi wonoyo Dafita a shavha Saulo a ya ha Akhishi khosi ya Gathi.

11 Magota a Akhishi a mu vhudza a ri, “Uyu a si Dafita khosi ya iḽi shango? A si ene ane vha mu imba vha tshi tshina vha tshi ri, “ ‘Saulo o vhulaha zwigidi, Dafita o vhulaha zwigidigidi’?”

12 Dafita a dzhenisa ayo maipfi mbiluni, a thoma u ofha Akhishi khosi ya Gathi.

13 Ndi zwe Dafita a ḓiita unga u a penga musi vhe hone, musi a tshi dzula navho a ḓiita mpengo, a sokou ṅwala-ṅwala mahothi a khoro, a litsha nthe dzi tshi ela na ndebvu dzawe.

14 Akhishi a vhudza magota awe a ri, “Vhonani uyu munna! U a penga! Ni mu ḓiselani kha nṋe?

15 Ndi tou shaya mipengo zwine na vho nnḓisela uyu muthu uri a ite nga u rali phanḓa hanga? Munna uyu a nga dzhena pfamoni yanga?”

22

1 Dafita a ṱuwa Gathi a shavhela bakoni ḽa Adulamu. Musi vhakomana vhawe na vha nnḓu ya khotsi awe vha tshi zwi pfa, vha ya khae henefho.

2 Vhoṱhe vhe vha vha vho kandeledzwa kana vhe na milandu kana vha songo rudza mbilu vha kuvhangana khae, ene a vha murangaphanḓa wavho. O vha na vhanna vhane vha nga swika 400.

3 U bva henefho Dafita a ya Mitsipha kha ḽa Muaba, a amba na khosi ya Muaba a ri, “Vha nga litsha khotsi anga na mme anga vha ḓa vha dzula navho ndi vhuye ndi ḓivhe zwine Mudzimu a ḓo nnyitela?”

4 Ndi hone a tshi vha sia na khosi ya Muaba, vha dzula nayo misi yoṱhe Dafita a tshee o dzumbama bakoni.

5 Huno muporofita Gadi a amba na Dafita a ri, “Ni songo dzula bakoni. Iyani shangoni ḽa Juda.” Ndi hone Dafita a tshi ṱuwa a ya maṱakani a Herethe.

6 Zwino Saulo a zwi pfa uri Dafita na vhanna vhe a vha e navho vho wanala. Saulo o vha o dzula fhasi ha muri wa muṱamarisiki, ó fara pfumo, muvhunduni u re Gibia, e na magota awe.

7 Saulo a amba navho a ri, “Inwi vhanna vha Benyamini, thetshelesani! Ṅwana wa Isai a nga ni ṋea noṱhe masimu na masimu a minḓirivhe naa? Noṱhe a nga ni ita vhalangammbi na vhalangagomane naa?

8 Kani ndi zwone zwe noṱhe na nnyitela tshimbevha? A hu na na muthihi ane a mmbudza musi ṅwana wanga a tshi vhofha mulanga na ṅwana wa Isai. A hu na na muthihi waṋu ane a mpfela vhuṱungu kana a mmbudza uri ṅwana wanga o ṱuṱuwedza gota ḽanga uri ḽi nndalele, sa zwine a zwi ita ṋamusi.”

9 Hone Doege wa Muedomo o vha o ima henefho na magota a Saulo, a ri, “Ndo vhona ṅwana wa Isai a tshi ḓa kha Ahimelekhe ṅwana wa Ahitubu muḓini wa Nobo.

10 Ahimelekhe a mu vhudzisela kha Muṋe washu, a ita na u mu ṋea mbuvha na banga ḽa Goliada wa Mufilista.”

11 Ndi hone khosi i tshi vhidzisa tshifhe Ahimelekhe ṅwana wa Ahitubu na muṱa woṱhe wa khotsi awe, vhe vha vha vhe vhotshifhe henefho Nobo, vhoṱhe vha ḓa ha khosi.

12 Saulo a ri, “Iwe ṅwana wa Ahitubu, zwino thetshelesa.” Ahimelekhe a fhindula a ri, “Ndi zwone muṋe wanga.”

13 Saulo a mu vhudza a ri, “Ndi mini u tshi nnyitela tshimbevha, iwe na ṅwana wa Isai, wa mu ṋea zwiḽiwa na banga wa ita na u mu vhudzisela ha Muṋe washu, a ntshandukela, a nndalela, sa zwine a khou zwi ita ṋamusi?”

14 Ahimelekhe a fhindula khosi a ri, “Ndi nnyi wa magota avho oṱhe ane a fulufhedzea unga Dafita mukwasha wa thovhele, muhulwane wa vhane vha vha linda, ane a huliswa nga nnḓu yavho?

15 Kani-ha iḽo ḓuvha ḽo vha ḽi ḽone ḽa u thoma ndi tshi mu vhudzisela ha Mudzimu? A zwo ngo ralo na kathihi! Thovhele vha songo mpomoka kana vha pomoka muṱa wa khotsi anga, ngauri nṋe mafhungo ayo oṱhe a thi a ḓivhi.”

16 Huno khosi ya ri, “Vhukumakuma u ḓo fa iwe Ahimelekhe, iwe na muṱa wa khotsi au woṱhe.”

17 Ndi hone khosi i tshi vhudza vhalindi vha re henefho tsini ya ri, “Vhulahani vhotshifhe vha Muṋe washu, ngauri na vhone vho ima na Dafita. Vho zwi ḓivha uri u khou shavha, naho zwo ralo vha si ntsevhe.” Hone magota a khosi a vho ngo tenda u angaladza tshanḓa vha vhulaha vhotshifhe vha Muṋe washu.

18 Ndi hone khosi i tshi vhudza Doege ya ri, “Iwe u vhulahe vhotshifhe havha.” Doege wa Muedomo a mbo vha vhulaha. Ḓuvha heḽo o vhulaha vhanna vha 85 vhe vha vha vho pakata luvhemba lwa lukhaha.

19 Saulo a ita na u vhulahisa vhadzulapo vhoṱhe vha muḓi wa Nobo hune ha dzula avho vhotshifhe: vhanna na vhasadzi na vhana na dzitshetshe na kholomo na donngi na nngu.

20 Hone Abiathara, ṅwana wa Ahimelekhe ṅwana wa Ahitubu, a ponyoka a shavhela ha Dafita.

21 Ene a vhudza Dafita uri Saulo o vhulaha vhotshifhe vha Muṋe washu.

22 Ndi hone Dafita a tshi vhudza Abiathara a ri, “Ḽiḽa ḓuvha musi Doege wa Muedomo e hone, ndo zwi ḓivha uri u ḓo vhudza Saulo. Muṱa wa khotsi aṋu u tshi vhulawa woṱhe ndi mulandu wanga.

23 Dzulani na nṋe, ni songo ofha tshithu, munna ane a khou ṱoḓa u ni vhulaha u ṱoḓa u vhulaha na nṋe. Ni na nṋe ni ḓo tsireledzea.”

23

1 Dafita a vhudzwa upfi, “Vhafilista vha khou lwa na vhathu vha Keila nahone vha khou tswa mavhele ane a kha ḓi bva u kaṋiwa.”

2 Dafita a vhudzisa Muṋe washu a ri, “Ndi ye ndi yo lwa na Vhafilista naa?” Muṋe washu a fhindula a ri, “Tshimbila u lwe na Vhafilista u lamukise muḓi wa Keila.”

3 Huno vhanna vhe vha vha vhe na Dafita vha mu vhudza vha ri, “Hufha fhano kha ḽa Juda ri tshi ofha. Zwino ri tshi ḓo ya Keila ra lwa na Vhafilista zwi ḓo tou ngani?”

4 Dafita a dovha a vhudzisa Muṋe washu, Muṋe washu a mu fhindula a ri, “Tsela Keila; ndi ḓo kumedza Vhafilista zwanḓani zwau.”

5 Ndi hone Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha tshi ya Keila, vha lwa na Vhafilista, vha dzhia thakha yavho vha ṱuwa nayo. O vhulaha Vhafilista vhanzhi, u ralo ha vha u tshidza vhathu vha Keila.

6 Ndi uri Abiathara ṅwana wa Ahimelekhe a tshi shavhela ha Dafita muḓini wa Keila, o ṱuwa na luvhemba lwa u pakata, lwa u vhudzisa Muṋe washu ngalwo.

7 Saulo a vhudzwa upfi Dafita o ya Keila, ene a ri, “Mudzimu o mu kumedza zwanḓani zwanga; Dafita o ḓihoṋela dzhele nge a dzhena muḓini u re na dzigethe na matsimbi.”

8 Saulo a ramba mmbi yawe yoṱhe uri i bve pfumo, i tsele Keila, i govhele Dafita na vhanna vhe a vha e navho.

9 Musi Dafita a tshi pfa uri Saulo u khou mu itela tshimbevha, a amba na tshifhe Abiathara a ri, “Nga vha ḓise luvhemba lwa u pakata.”

10 Dafita a ri, “Yawee Muṋe washu Mudzimu wa Israele, nṋe muḓinḓa wau ndo zwi pfa uri Saulo u khou dzudzanya u ḓa Keila, uri a lozwe uyo muḓi nga mulandu wanga.

11 Vhadzulapo vha Keila vha ḓo nkumedza ene naa? Vhukumakuma Saulo u ḓo ḓa sa zwe nda pfa? Yawee Muṋe washu Mudzimu wa Israele, mmbudze.” Muṋe washu a fhindula a ri, “Saulo u ḓo ḓa.”

12 Dafita a dovha a vhudzisa a ri, “Vhadzulapo vha Keila vha ḓo dzhia nṋe na vhanna vhane nda vha navho vha ri kumedza Saulo naa?” Muṋe washu a fhindula a ri, “Vha ḓo ni kumedza Saulo.”

13 Ndi hone Dafita na vhanna vhe a vha e navho vhane vha nga vha 600 vha tshi ṱuwa Keila vha ḓi fhirela phanḓa vha tshi bva fhano vha tshi dzhena fhano. Musi Saulo a tshi vhudzwa upfi Dafita o shavha Keila, a si tsha mu tevhela.

14 Dafita a dzula vhudzumbamoni ha phangani na mivhunduni ya phanga ya Zifi. Saulo a mu ṱoḓa misi yoṱhe, hone Mudzimu a si kumedze Dafita zwanḓani zwa Saulo.

15 Musi Dafita e Horeshe phangani ya Zifi, a pfa uri Saulo u khou ḓi ṱoḓa u mu vhulaha.

16 Jonathani ṅwana wa Saulo a ya ha Dafita muḓini wa Horeshe a mu khuthadza uri a fulufhele Mudzimu.

17 Jonathani a ri, “Ni songo ofha tshithu. Khotsi anga Saulo vha nga si vhuye vha ni ita tshithu. Ni ḓo vha khosi ya Israele, nṋe ndi ḓo tou vha tshanḓa tshaṋu. Na khotsi anga Saulo vha a zwi ḓivha.”

18 Vhuvhili havho vha vhofha mulanga phanḓa ha Muṋe washu. Ndi hone Jonathani a tshi humela hayani, Dafita a sala Horeshe.

19 Vhaṅwe vhathu vha no bva Zifi vha ya ha Saulo muḓini wa Gibia vha ri, “Dafita o dzumbama shangoni ḽashu ngei Horeshe thavhani ya Hakhila, tshipembe ha soga ḽa Judia.

20 Zwino thovhele nga vha ḓe shangoni ḽashu zwenezwo vha tshi zwi takalela, riṋe ri ḓo mu fara ra mu kumedza thovhele.”

21 Saulo a fhindula a ri, “Ngavhe Muṋe washu a tshi ni shudufhadza nge na nnyitela vhuthu.

22 Tshimbilani ni dovhe ni vhe na ngoho. Wanani uri Dafita u anzela u ya ngafhi na uri ndi nnyi we a mu vhona henefho. Ndi pfa upfi ho ngo thanya zwone.

23 Wanani hoṱhe hune a dzumbama hone, ni konou vhuya na mafhungo a vhukuma. Ndi hone ndi tshi ḓo ṱuwa na inwi, arali e shangoni ḽeneḽo, ndi ḓo mu londa kha mitupo yoṱhe ya Juda.”

24 Ndi hone vha tshi takuwa vha livha Zifi vha ranga Saulo phanḓa. Zwino Dafita na vhanna vhe a vha e navho vho vha vhe phangani ya Maoni vhukati ha soga, tshipembe ha phanga ya Judia.

25 Saulo na vhanna vhawe vha thoma u ṱoḓa, musi Dafita a tshi zwi pfa, a tsela Tomboni, a dzula phangani ya Maoni. Saulo a tshi zwi pfa, a londa Dafita phangani ya Maoni.

26 Saulo a vha a tshi khou tshimbila kha ḽino bama, Dafita na vhanna vhe a vha e navho vhone vha tshi khou tshimbila kha ḽiḽa, vha tshi tou gidima uri vha shavhe Saulo. Hezwi Saulo na mmbi yawe vha tshi khou govhela Dafita na vhanna vhe a vha e navho uri vha vha fare,

27 ha ḓa muḓinḓa ha Saulo a ri, “Nga vha ṱavhanye vha ḓe! Vhafilista vha khou tshoṱhela shango.”

28 Zwenezwo Saulo a litsha u londa Dafita, a yo ṱangana na Vhafilista. Ndi zwine fhethu afho ha pfi Luwa lwa Phandakano.

29 Dafita a ṱuwa a gonya vhudzumbamoni ha Engedi a dzula hone.

24

1 Musi Saulo a tshi vhuya u pandamedza Vhafilista a vhudzwa upfi, “Dafita u phangani ya Engedi.”

2 Saulo a dzhia vhanna vha 3 000 vho tou nangiwa kha Vhaisraele vhoṱhe, a bva a yo ṱoḓa Dafita na vhanna vhe a vha e navho tsini ha matombo a Mbudzi dza Ḓaka.

3 Saulo a swika mapakoni a u valela nngu tsini ha nḓila, henefho ho vha hu na bako, Saulo a dzhena khaḽo uri a ḓithuse. Matsina Dafita na vhanna vhe a vha e navho vho vha vhe bvungwi henefho bakoni ḽeneḽo.

4 Vhanna avho vha ri, “Heḽi ndi ḽone ḓuvha ḽiḽa ḽe Muṋe washu a ḽi amba zwiḽa a tshi vha vhudza a ri, ‘Swina ḽau ndi ḓo ḽi kumedza zwanḓani zwau wa ita zwine wa funa ngaḽo.’ ” Ndi hone Dafita a tshi ḓa nga u tou ṋengeledza, a tshea khuḓa ya phuraphura ya Saulo.

5 Ngavhuya luvalo lwa Dafita lwa thoma u mu dina nge a tshea khuḓa ya phuraphura ya Saulo.

6 Dafita a amba na vhanna vhe a vha e navho a ri, “Ngavhe Muṋe washu a sa tendi ndi tshi ita muṋe wanga zwithu zwa u ralo, hufha e mutiwa wa Muṋe washu. Ndi songo vhuya nda isa tshanḓa khae, ndi mutiwa wa Muṋe washu.”

7 Nga maipfi eneo Dafita a kaidza vhanna vhe a vha e navho, a si vha tendele vha tshi lwa na Saulo. Saulo a ṱuwa afho bakoni a fara nḓila yawe.

8 Ndi hone Dafita a tshi bva bakoni, a vhidzelela Saulo a ri, “Thovhele muṋe wanga!” Saulo a rembuluwa a tshi sedza, Dafita a wa nga tshifhaṱuwo a luvha.

9 Dafita a vhudzisa Saulo a ri, “Ndi mini vha tshi thetshelesa vhathu vha tshi ri, ‘Dafita u ṱoḓa u vha huvhadza’?

10 Ṋamusi ḽino vho zwi vhona nga avho maṱo zwe Muṋe washu a vha kumedza zwanḓani zwanga ngei bakoni. Ndo vha ndo humbula u vha vhulaha, hone nda litsha u vha vhulaha, nda ri, ‘Ndi nga si ise tshanḓa tshanga kha muṋe wanga, ngauri ndi mutiwa wa Muṋe washu.’

11 Makhulu wanga, nga vha sedze nandi, nga vha sedze tshipiḓa hetshi tsha phuraphura yavho tshe nda tshi fara! Ndo tshea khuḓa ya phuraphura yavho ndi si vha vhulahe. Zwino nga vha pfesese uri nṋe a thi na mulandu wa u vha khakhela kana u vha shandukela. Nṋe a tho ngo vha khakhela, hone vhone vha khou nndonda uri vha mmbulahe.

12 Ngavhe Muṋe washu a tshi haṱula a vhona a re na mulandu kha nṋe na vhone. Nahone ngavhe Muṋe washu a tshi nndifhedzela zwe vhone vha nkhakhela, hone tshanḓa tshanga tshi nga si vhuye tsha vha kwama.

13 Vhunga murero wa vha kale u tshi ri, ‘Vhuvhi vhu itwa nga vhavhi,’ zwenezwo tshanḓa tshanga tshi nga si vhuye tsha vha kwama.

14 Khosi ya Israele yo vha i tshi khou londa nnyi? Vha khou pandamedza nnyi? Mmbwa yo faho? Dzedze?

15 Ngavhe Muṋe washu a tshi vha muhaṱuli washu, a vhona a re na mulandu kha riṋe. Ngavhe a tshi sedza mafhungo anga a nndamulela, ngavhe a tshi sumbedza uri a thi na mulandu, nga u mponyokisa zwanḓani zwavho.”

16 Musi Dafita a tshi fhedza u amba, Saulo a ri, “Dafita mukwasha wanga, ndi ipfi ḽaṋu iḽo?” Saulo a vusa tshililo lwe a tou ṱavha mukosi.

17 Saulo a ri, “Ni ita zwi re zwone u fhira nṋe. No nnyitela vhuthu, ngeno nṋe ndo ni ita zwo vhifhaho.

18 Zwenezwino ni kha ḓi bva u mmbudza zwivhuya zwe na nnyita, Muṋe washu o vha o nkumedza zwanḓani zwaṋu ni si mmbulahe.

19 Arali munna a wana a re swina ḽawe, u a mu litsha a ṱuwa a songo mu huvhadza naa? Ngavhe Muṋe washu a tshi ni pfufha zwavhuḓi nge na nnyitela vhuthu ṋamusi.

20 Vhukumakuma ndi a zwi ḓivha uri ni ḓo vha khosi, na uri muvhuso wa Israele u ḓo khwaṱha nga inwi.

21 Zwino nnyaneleni nga Muṋe washu uri a ni nga vhulahi vhaḓuhulu vhanga uri dzina ḽanga na ḽa muṱa wanga ḽi si hangwiwe tshoṱhe.”

22 Ndi hone Dafita a tshi anela Saulo. Saulo a humela hayani, hone Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha humela vhudzumbamoni havho.

25

1 Zwino Samuele a dzama, Vhaisraele vhoṱhe vha kuvhangana, vha mu lila, vha mu swiṱa hayani hawe muḓini wa Rama. Ndi hone Dafita a tshi tsela sogani ḽa Pharani.

2 Muṅwe munna wa Maoni o vha e na thundu henefho Kharamele. O vha o pfuma zwihulu, e na zwigidi zwiraru zwa nngu na tshigidi tsha mbudzi. Dzo vha dzi tshi khou vheulwa henefho Kharamele nga hetsho tshifhinga.

3 Munna uyo o vha a tshi pfi Nabali, musadzi wawe a tshi pfi Abigaili. Musadzi uyo o vha o ṱalifha nahone o naka, hone munna wawe vhutshilo hawe ho vha vhu tshi konḓa, a sa anḓani na muthu. O vha e Mukhalebe.

4 Musi Dafita e henefho phangani, a pfa uri Nabali u khou vheula nngu.

5 Ndi hone a tshi ruma vhaṱhannga vha fumi a vha vhudza a ri, “Iyani ha Nabali ngei Kharamele ni mu reshe nga dzina ḽanga.

6 Ni tshi swika ni mu vhudze ni ri, ‘Nga vha lalame! Ngavhe vhone na muṱa wavho vha tshi vha na mutakalo. Zwoṱhe zwine zwa vha zwavho zwi vhe na mutakalo!

7 Zwino ndi pfa uri ndi tshifhinga tsha u vheula nngu. Musi vhalisa vhavho vha nngu vhe na riṋe a ro ngo vha dina, misi yoṱhe vhe Kharamele a ho ngo vhuya ha xela na tshithihi tshavho.

8 Nga vha vhudzise vhashumi vhavho, vha ḓo vha vhudza. Zwenezwo nga vha ṱanganedze vhaṱhannga vhanga nga vhuthu ngauri ri ḓa nga ḓuvha ḽa vhuṱambo. Nga vha ṱanganedze avho vhalanda vhavho na nṋe ṅwana wavho Dafita, vha vha ṋee zwine vha vhona.’ ”

9 Vhaḽa vhanna vha no bva ha Dafita vha tshi swika, vha swikisa mafhungo ayo nga dzina ḽa Dafita, vha konou lindela.

10 Nabali a hambekanya vhaḓinḓa vha Dafita a ri, “Dafita ndi nnyi? Uyo ṅwana wa Isai ndi nnyi? Maḓuvha ano hu na phuli nnzhi dzi no shavha vhaṋe vhadzo.

11 Ndi nga kona hani u dzhia zwiḽiwa zwanga na maḓi, na ṋama ye nda ṱhavhela vhavheuli vhanga, nda zwi ṋea vhanna vhane nda si ḓivhe na hune vha bva hone?”

12 Vhaḽa vhanna vha bvaho ha Dafita vha mbo humela hune vha bva hone. Musi vha tshi swika vha mu toololela zwoṱhe.

13 Dafita a amba na avho vhanna a ri, “Kungelani zwihali zwaṋu.” Ndi hone vha tshi kungela zwihali zwavho, na Dafita a kungela zwawe. Ha takuwa vhane vha nga vha 400 vha ṱuwa na Dafita, vha 200 vha sala vho linda thundu.

14 Muṅwe wa vhashumi a vhudza Abigaili musadzi wa Nabali a ri, “Dafita o ruma vhaḓinḓa vha tshi bva phangani uri vha ḓe vha reshe muṋe washu, hone muṋe washu vho vha hambekanya.

15 Vhanna avho riṋe vho ri tonda vhukuma. A vho ngo ri dina, misi yoṱhe ri navho ngei pfuloni a ho ngo vhuya ha xela tshithu.

16 Misi yoṱhe ri tshi khou lisa nngu dzashu ri navho vho vha vha tshi tou vha mutsheṱo washu wo ri tsireledzaho vhusiku na masiari.

17 Zwino nga vha zwi elekanye, vha vhone uri vha nga itani, ngauri muṋe washu vha ḓo ṱuwa vha tshi welwa nga khombo, na muṱa wavho woṱhe. Hone ene ha ḓivhalekani, a hu na ane a nga amba nae.”

18 Abigaili a si vhuye a fhedza tshifhinga, a mbo ḓi dzhia mikonde ya 200 ya vhurotho na mikumba mivhili ya waini na nngu ṱhanu dzo ṱhaṱhiwaho na khilogiramu dza 17 dza thoro dzo hadzingwaho na khekhe dza ḓana dza mpale wa nḓirivhe na khekhe dza 200 dza mpale wa mahuyu, zwa hweswa dzidonngi.

19 Ndi hone a tshi vhudza vhashumi vhawe a ri, “Fhirani phanḓa, nṋe ndi ḓo ni tevhela.” Hone ayo mafhungo a si a vhudze Nabali munna wawe.

20 Musi a tshi khou ḓa o namela donngi yawe a tshi tsa na phara, a tshenuwa ó ṱangana na Dafita na vhanna vhawe vha tshi khou tsela sia ḽawe, a vha ṱanganedza.

21 Dafita o vha a tshi kha ḓi bva u ri, “Zwiḽa ndi tshi linda thundu ya uyu munna ngei phangani ha si xele na tshithihi tshawe, zwo vha zwi mahandana fhedzi. Nṋe ndo mu itela zwivhuya ene a nnyita vhuvhi!

22 Muṋe washu nga a nthwe nga maswina anga a dovhe arali ḽi tshi nga dovha ḽa tsha ndo sia muthihi zwawe wa Nabali a re munna.”

23 Musi Abigaili a tshi vhona Dafita, a ṱavhanya a tsa kha donngi yawe a wa nga tshifhaṱuwo phanḓa hawe.

24 A wela milenzheni ya Dafita a ri, “Mulandu nga u vhe wanga ndi ndoṱhe, muṋe wanga. Nga vha litshe ndi ambe navho, nga vha thetshelese zwine nda vha vhudza.

25 Muṋe wanga vha songo londa zwa houḽa Nabali muthu a sa ḓivhalekani. U tou fana na dzina ḽawe, dzina ḽawe ḽi pfi Tsilu, u dzula a tshi ita zwa vhutsilu. Huno a vha nṋe a tho ngo vhona vhaḓinḓa vhavho vha tshi ḓa.

26 Zwino vhunga Muṋe washu o ita uri muṋe wanga vha si shulule malofha, vha si ḓilifhedzele nga zwanḓa zwavho, ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho na nga vhone ndi ri, maswina avho na vhoṱhe vhane vha ṱoḓa u vha huvhadza ngavhe vha tshi nga Nabali.

27 Ngavhe muṋe wanga vha tshi ṱanganedza nduvho iyi ine nda vha ṋea, vha tshi ṋea vhanna vhane vha vha navho.

28 Nga vha nkhangwele mulandu wanga, ngauri vhukumakuma Muṋe washu u ḓo vha vhumba khosi, vhone muṋe wanga na vhaḓuhulu vhavho, ngauri vha khou lwa nndwa dza Muṋe washu. Zwenezwo vha songo vhuya vha ovha mulandu vhutshilo havho hoṱhe.

29 Arali muṅwe a vha pandamedza uri a vha vhulahe, Muṋe washu Mudzimu wavho u ḓo vha tsireledza unga munna a tshi linda nungu ya mutengo muhulu. Hone vhutshilo ha maswina avho u ḓo vhu posa kule unga muthu a tshi posa tombo nga gatho.

30 Musi Muṋe washu o no vha ṋea zwivhuya zwoṱhe zwe a vha fulufhedzisa, o no vha ita murangaphanḓa wa Israele,

31 muṋe wanga vha ḓo pfa luvaloni lwavho hu si na muhwalo u lemelaho wa u sokou shulula malofha kana wa u ḓilifhedzela. Nahone musi Muṋe washu o no ita uri zwi vha nakele vha songo nkhangwa nandi.”

32 Dafita a amba na Abigaili a ri, “Nga hu rendwe Muṋe washu Mudzimu wa Israele, we a vha ruma ṋamusi uri vha ḓe vha ṱangane na nṋe.

33 Ngavhe vha tshi shudufhadzelwa ṱhalukanyo yavho, nge vha ita uri ndi si shulule malofha ṋamusi, ndi si ḓilifhedzele nga zwanḓa zwanga.

34 Ndi ana nga Muṋe washu Mudzimu wa Israele a tshilaho, we a ita uri ndi si vha huvhadze, ndi ri, ngavhe vhone vha si ṱavhanye vha ḓa vha ṱangana na nṋe, ḽo vha ḽi tshi ḓo ri ḽi tshi tsha ha vha hu si tshee na na muthihi wa vhanna vha Nabali a tshilaho.”

35 Ndi hone Dafita a tshi ṱanganedza zwe uyo musadzi a mu ḓisela, a ri, “Nga vha humele hayani nga mulalo. Maipfi avho ndo a pfa, ndi ḓo ita zwe vha nkhumbela.”

36 Abigaili a vhuelela ha Nabali, a wana Nabali e nḓuni a tshi khou ita vhuṱambo vhu no nga ha khosi. O vha o takalesa, o kambeswa. Abigaili a si vhudze Nabali tshithu ḽa vhuya ḽa tsha.

37 Zwino nga matsheloni Nabali o no kambuluwa, musadzi wawe a mu vhudza zwithu hezwo zwoṱhe, mbilu yawe ya kundelwa, a tou oma unga tombo.

38 Ho no fhela maḓuvha a fumi, Muṋe washu a rwa Nabali a fa.

39 Musi Dafita a tshi zwi pfa uri Nabali o fa, a ri, “Nga hu rendwe Muṋe washu, o nndifhedzela kha Nabali we a nnyadza. O ita uri ndi si khakhe, a ita uri vhutshinyi ha Nabali vhu mu ḽe ṱhoho.” Ndi hone Dafita a tshi ruma vhaḓinḓa ha Abigaili, vha yo mu ambisa.

40 Vhashumi vhawe vha ya Kharamele vha swika vha vhudza Abigaili vha ri, “Dafita o ri ruma kha vhone uri ri ḓe ri vha vhinge vha vhe musadzi wawe.”

41 Abigaili a wa nga tshifhaṱuwo a ri, “Ndi fhano, ndo ḓiimisela u ni shumela, nda ṱanzwa milenzhe ya vhaḓinḓa vha muṋe wanga.”

42 Abigaili a mbo ḓi ṱavhanya a namela ḓonngi, e na pheletshedzi dzawe ṱhanu, a dzewa nga vhaḓinḓa vha Dafita, a vha musadzi wa Dafita.

43 Dafita o vha o no dzea Ahinuamu a no bva Jesriele, zwino a vha e na vhasadzi vhavhili.

44 Huno Saulo o vha o dzhia ṅwananyana wawe Mikhala, musadzi wa Dafita, a mu ṋea Phalatiele ṅwana wa Laishi, we a vha a tshi bva Galimu.

26

1 Vhazifi vha ya ha Saulo muḓini wa Gibia vha ri, “Dafita o dzumbama tshikwarani tsha Hakhila u livhana na soga ḽa Judia.”

2 Saulo a mbo tsela phangani ya Zifi, e na vhanna vha 3 000 vhe a vha nanga kha Vhaisraele, u yo ṱoḓa Dafita henefho.

3 Saulo a ṱoka mishasha yawe tsini ha gondo tshikwarani tsha Hakhila u livhana na soga ḽa Judia, hone Dafita o vha a tshi kha ḓi vha henefho phangani. A tshi vhona uri Saulo o mu tevhela henefho,

4 a ruma dziṱholi, a pfa uri vhukumakuma Saulo o swika.

5 Ndi hone Dafita a tshi takuwa a livha fhethu he Saulo a ṱoka mishasha. Dafita a vhona he ha lala Saulo na Abinere ṅwana wa Nere a re mulangammbi. Saulo o vha o lala ngomu mishashani, o tangwa nga mmbi.

6 Ndi hone Dafita a tshi vhudzisa Ahimelekhe wa Muhithi na Abishai ṅwana wa Tseruya, murathu wa Juaba, a ri, “Ndi nnyi ane a ḓo ṱuwa na nṋe ra dzhena mishashani ra ya ha Saulo?” Abishai a fhindula a ri, “Nṋe ndi ḓo ya navho.”

7 Ndi hone Dafita na Abishai vha tshi ya vhusiku vha swika hune mmbi ya vha hone, vha wana Saulo henefho o lala ngomu mishashani, pfumo ḽawe ḽo ṱhavha fhasi tsini na ṱhoho yawe. Abinere na vhahali vho vha vho lala vho mu tanga.

8 Abishai a amba na Dafita a ri, “Ṋamusi Mudzimu o kumedza swina ḽavho zwanḓani zwavho. Zwino nga vha litshe ndi mu runge luthihi fhedzi nga pfumo ḽawe ndi mu nambatedze na fhasi, ndi nga si mu runge luvhili.”

9 Huno Dafita a amba na Abishai a ri, “Ni songo mu vhulaha! Ndi nnyi ane a nga isa tshanḓa kha mutiwa wa Muṋe washu a si ovhe mulandu?”

10 Dafita a isa phanḓa a ri, “Ndi ana nga Muṋe washu ndi ri, Muṋe washu Ene muṋe u ḓo mu vhulaha, tshifhinga tshawe tshi nga ḓi swika a dzama kana a ya nndwani a lovha.

11 Hone Muṋe washu u a nnzivhisa ndi tshi isa tshanḓa kha mutiwa wawe. Zwine na nga ita dzhiani pfumo na mvuvhelo ya maḓi zwi re tsini na ṱhoho yawe, ri ṱuwe.”

12 Ndi hone Dafita a tshi dzhia pfumo na mvuvhelo ya maḓi zwi re tsini na ṱhoho ya Saulo, vha ṱuwa. A hu na we a zwi vhona kana a zwi ḓivha, na we a vhuya a vuwa a hu na. Vhoṱhe vho vha vho fa nga khofhe ngauri Muṋe washu o vha o vha eḓedza khofhe khulu.

13 Dafita a wetshela seli na luḽa lwa govha, a ima nṱha ha tshikwara kulenyana, vhukati havho hú na tshikhala tsho aṱamaho.

14 Dafita a vhidzelela mmbi na Abinere ṅwana wa Nere a ri, “Abinere, ni ḓo mphindula naa?” Abinere a fhindula a ri, “Ndi iwe nnyi ane wa khou vhidzelela khosi?”

15 Dafita a ri, “Inwi ni munna a thi ri? Ane a nga inwi kha ḽa Israele ndi nnyi? Ndi mini ni songo linda khosi muṋe waṋu? Muṅwe muthu o vha o ḓa u lozwa khosi muṋe waṋu.

16 Zwe na ita a si zwavhuḓi. Ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho ndi ri, inwi na vhanna vhane na vha navho no fanela u vhulawa, nge na si linde muṋe waṋu mutiwa wa Muṋe washu. Edzonu sedza, pfumo ḽa khosi na mvuvhelo ya maḓi zwe zwa vha zwi dziṱhohoni dzavho zwi ngafhi?”

17 Saulo a ḓivha ipfi ḽa Dafita a ri, “Dafita mukwasha wanga, ndi ipfi ḽaṋu iḽo?” Dafita a fhindula a ri, “Thovhele muṋe wanga, ndi ipfi ḽanga.”

18 Dafita a dovha a ri, “Ndi mini muṋe wanga vha tshi kha ḓi mpandamedza? Ndo itani? Ndo tshinyani?

19 Zwino thovhele nga vha thetshelese maipfi anga. Arali e Muṋe washu we a vha ṱuṱuwedza uri vha lwe na nṋe, khezwi vha sa mu pfumelwi nga nduvho i no nukhelela. Huno arali zwo itwa nga vhathu, nga vha teketelwe phanḓa ha Muṋe washu! Vho nthatha uri ndi si wane mukovhe shangoni ḽa Muṋe washu, vha ri, ‘Ṱuwa u yo shumela midzimu isili.’

20 Zwino vha songo litsha malofha anga a tshi shulutshela fhasi kule na Muṋe washu. Khosi ya Israele yo bva i tshi yo ṱoḓa dzedze zwaḽo, zwa nga muthu a tshi zwima khanga thavhani.”

21 Saulo a fhindula a ri, “Ndo tshinya. Dafita mukwasha wanga, vhuyani! Ndi nga si dovhe nda linga u ni vhulaha, ngauri ṋamusi no vhona vhutshilo hanga vhu ha mutengo muhulu. Vhukumakuma ndo vha tsilu, ndo khakha zwihulu.”

22 Dafita a fhindula a ri, “Pfumo ḽa thovhele ngeḽi. Nga vha rume muṅwe wa vhaṱhannga vhavho a wetshele ngeno a ḓe a ḽi dzhie.

23 Muṋe washu u pfufha muṅwe na muṅwe ane a ita zwi re zwone, a fulufhedzea. Muṋe washu ṋamusi o vha kumedza zwanḓani zwanga, hone a tho ngo kona u isa tshanḓa tshanga kha mutiwa wa Muṋe washu.

24 Vhunga ndo litsha u vha vhulaha ṋamusi, ngavhe na nṋe Muṋe washu a tshi ntsireledza nda si fe, a ntshidza khomboni dzoṱhe.”

25 Ndi hone Saulo a tshi amba na Dafita a ri, “Dafita mukwasha wanga, ngavhe ni tshi vha na mashudu, ni ḓo ita zwithu zwihulu, vhukumakuma zwi ḓo ni nakela.” Ndi hone Dafita a tshi ḓiṱutshela, Saulo a vhuelela hayani.

27

1 Dafita a elekanya a ri, “Muṅwe musi Saulo u ḓo vhuya a mmbulaha. Tsha khwiṋe tshine nda nga ita ndi u shavhela shangoni ḽa Vhafilista. Ndi hone Saulo a tshi ḓo litsha u nṱoḓa kha ḽoṱhe ḽa Israele, nda ḓo konou mu ponyoka.”

2 Ndi hone Dafita na vhanna vha 600 vhe vha vha vhe nae vha tshi ṱuwa vha livha ha Akhishi ṅwana wa Maokho khosi ya Gathi.

3 Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha dzula Gathi na Akhishi. Munna muṅwe na muṅwe o vha e na muṱa wawe, na Dafita e na vhasadzi vhawe vhavhili, Ahinuamu a no bva Jesriele na Abigaili a no bva Kharamele, tshilikadzi ya Nabali.

4 Saulo a tshi pfa uri Dafita o shavhela Gathi, a litsha u mu ṱoḓa.

5 Dafita a amba na Akhishi a ri, “Arali vha tshi ntakalela, nga vha mphe muṅwe wa miḓi ya kule ndi dzule hone. Nṋe ndi nga dzula hani navho fhano musanda?”

6 Musi wonoyo Akhishi a ṋea Dafita muḓi wa Tsikilaga, u bva zwenezwo wa mbo ḓi vha wa mahosi a Juda.

7 Dafita a dzula shangoni ḽa Vhafilista a fhedza ṅwaha na miṅwedzi miṋa.

8 Zwino Dafita na vhanna vhawe vha gonya vha yo ṱangula Vhageshuru na Vhagirisi na Vhaamaleke. U bva tsha kale tshakha idzo dzo vha dzi tshi dzula henefho shangoni ḽeneḽo vhukati ha Telamu na Shuru u vhuya u swika Egipita.

9 Musi Dafita a tshi tshoṱhela fhethu o vha a tshi vhulaha vhanna na vhasadzi, hone nngu na kholomo na donngi na gamela na zwiambaro o vha a tshi dzhia. Zwo no ralo a humela ha Akhishi.

10 Musi Akhishi a tshi mu vhudzisa a ri, “Ṋamusi no vha no yo ṱangula ngafhi?” Dafita o vha a tshi fhindula a ri, “Ro vha ro ya u tshoṱhela Negeve kha ḽa Juda,” kana, “Ro vha ro ya u tshoṱhela Negeve kha ḽa Jeramiele,” kana a ri, “Negeve kha ḽa Vhakeni.”

11 Dafita ho ngo vhuya a litsha u vhulaha munna na muthihi kana musadzi na muthihi a ḓiswa Gathi, nge a humbula a ri, “Vha nga ḓo ri ambulula vha ri, ‘Dafita o ita hezwi.’ ” Dafita o ḓi ita nga u ralo misi yoṱhe a tshi kha ḓi dzula shangoni ḽa Vhafilista.

12 Akhishi o vha a tshi fulufhedza Dafita, a elekanya a ri, “O no luṱana tshoṱhe na Vhaisraele vha hawe, u vho ḓo shumela nṋe tshoṱhe.”

28

1 Misi yeneyo Vhafilista vha kuvhanganya mmbi dzavho uri vha yo lwa na Vhaisraele. Akhishi a amba na Dafita a ri, “Hafhu inwi na vhanna vhane na vha navho ni ḓo ima na nṋe musi ri tshi bva pfumo.”

2 Dafita a fhindula a ri, “Vha ḓo zwi vhona nga vhone vhaṋe zwine nda kona u zwi ita.” Akhisi a fhindula a ri, “Ndi zwone, ni ḓo vha mulindi wanga vhutshilo hanga hoṱhe.”

3 Zwino Samuele o vha o no dzama, Vhaisraele vhoṱhe vha mu lila, vha mu swiṱa muḓini wawe wa Rama. Saulo o vha o thatha vhoṱhe vhabvumbi na mingome afho shangoni.

4 Vhafilista vha kuvhangana vha ṱoka mishasha Shuneme, Saulo na ene a ramba Vhaisraele vhoṱhe vha ṱoka mishasha Gilibua.

5 Saulo a tshi vhona mmbi ya Vhafilista, a farwa nga nyofho, mbilu yawe ya ḓala nyofho.

6 Saulo a vhudzisa Muṋe washu, hone Muṋe washu a si mu fhindule nga miloro kana nga madeṅwa makhethwa kana nga vhaporofita.

7 Ndi hone Saulo a tshi vhudza magota awe a ri, “Nngwaneleni musadzi wa mungome, ndi ḓo mu vhudzisa.” Magota awe vha ri, “Ngei Endoro u hone.”

8 Ndi hone Saulo a tshi ḓikhakhisa, a ambara zwiṅwe zwiambaro, vhusiku a takuwa na vhanna vhavhili vha ya kha uyo musadzi. Saulo a ri, “Nga vha dzou mmbudzisela kha mimuya vha mmbidzele muya wa munna ane nda mu amba.”

9 Huno uyo musadzi a vhudza Saulo a ri, “Vhukuma ni a ḓivha zwe Saulo a ita. O thatha mingome na vhabvumbi shangoni. Ndi mini ni tshi linga u nthetshela tshikwekwe uri ndi fe?”

10 Saulo a anela uyo musadzi nga dzina ḽa Muṋe washu a ri, “Ndi ana nga Muṋe washu a tshilaho ndi ri, a vha nga lifhedzwi hezwi.”

11 Ndi hone uyo musadzi a tshi vhudzisa a ri, “Ndi ni vhidzele nnyi?” Ene a ri, “Nga vha ri vhidzele Samuele.”

12 Musi uyo musadzi a tshi vhona Samuele, a ṱavha mukosi a tou zhamba a vhudza Saulo a ri, “No mphurelani? Ndi inwi Saulo!”

13 Khosi ya amba nae ya ri, “Vha songo ofha tshithu. Vha khou vhona mini?” Musadzi a ri, “Ndi khou vhona muya u tshi bva mavuni.”

14 Saulo a vhudzisa a ri, “U fana na mini?” Musadzi a ri, “Hu khou ḓa mukalaha o ambaraho phuraphura.” Saulo a zwi ḓivha uri ndi Samuele, a wa nga tshifhaṱuwo a shuvhama.

15 Samuele a amba na Saulo a ri, “Ndi mini ni tshi nndina nga u mmbidza?” Saulo a ri, “Ndi khomboni khulu. Vhafilista vha khou lwa na nṋe, nahone Mudzimu o mpfuralela. Ha tsha mphindula nga vhaporofita kana nga miloro. Zwino ndo vhidza vhone uri vha mmbudze zwine nda fanela u zwi ita.”

16 Samuele a ri, “Ndi mini ni tshi vhudzisa nṋe, nga u vhona Muṋe washu o no ni furalela, o no vha swina ḽaṋu?

17 Muṋe washu o ita zwe a dzula o zwi amba nga mulomo wanga. Muṋe washu o ni dzhiela muvhuso a u ṋea muṅwe wa vhahura vhaṋu ane a vha Dafita.

18 Muṋe washu o ni ita izwo ṋamusi nge na mu nyadza a tshi ni laya, na si lozwe Vhaamaleke tshoṱhe na zwoṱhe zwine vha vha nazwo.

19 Muṋe washu u ḓo kumedza inwi na Vhaisraele zwanḓani zwa Vhafilista, nahone matshelo inwi na vhana vhaṋu vha vhatuka ni ḓo vha ni na nṋe hune nda vha hone. Muṋe washu u ḓo ita na u kumedza mmbi ya Israele zwanḓani zwa Vhafilista.”

20 Kathihi fhedzi Saulo a mbo ḓi wela fhasi a rambalala, o farwa nga nyofho nga zwe Samuele a amba. O vha o kulea nungo nge a vha a songo ḽa tshithu ḓuvha ḽoṱhe na vhusiku.

21 Uḽa musadzi a ya kha Saulo, a vhona o farwa nga nyofho khulu, a ri, “Nga vha vhone, ndo vha thetshelesa. Ndo ḓifunga nda ita zwe vha mmbudza.

22 Zwino nga vha thetshelese nṋe, vha litshe ndi vha fhe zwiḽiwa vha ḽe, uri vha wane nungo dza u tshimbila vha tshi ṱuwa.”

23 Saulo a hana a ri, “Ndi nga si ḽe.” Hone magota awe vha ima na uyo musadzi vha mu fhembeledza, ene a vha thetshelesa. Saulo a vuwa fhaḽa fhasi he a vha o lala hone, a dzula nṱha ha mmbete.

24 Musadzi uyo a ṱavhanya a ṱhavha ṋamana ye a vha o i nonisa henefho hayani. A dzhia vhukhopfu a vhu suka ha ita bwindi, a baga vhurotho vhu si na mbilisa.

25 Ndi hone musadzi uyo a tshi dzhia izwo zwiḽiwa a zwi vhea phanḓa ha Saulo na magota awe, vha ḽa. Vhusiku honoho vha vuwa vha ṱuwa.

29

1 Vhafilista vha kuvhanganya mmbi dzavho dzoṱhe Afeke, Vhaisraele vha ṱoka mishasha tsini ha tshisima tshi re Jesriele.

2 Musi vhavhusi vha Vhafilista vha tshi khou tshimbila na zwigwada zwavho zwa ḓana na zwa tshigidi, Dafita na vhanna vhawe vho vha vha tshi khou tshimbila murahu vhe na Akhishi.

3 Vhalangammbi vha Vhafilista vha vhudzisa vha ri, “Vhaheberu avha vha khou itani fhano?” Akhishi a fhindula a ri, “Hoyu ndi Dafita we a vha e gota ḽa Saulo khosi ya Israele. O no fhedza ṅwaha na u fhira a tshi dzula na nṋe, nahone tshee a ṱutshela Saulo u swika zwino, a thi athu vhona vhuvhi hawe.”

4 Hone vhalangammbi vha Vhafilista vha mu sinyutshela vha ri, “Munna hoyu nga vha mu humise a vhuelele fhethu he vha mu ṋea hone. A songo ṱuwa na riṋe nndwani, a nga ri shandukela musi nndwa yo ṱangana. A nga pfumedzana na muṋe wawe nga mini arali hu si nga u vhulaha vhanna vhashu?

5 A thi ri uyu ndi ene Dafita ane vha mu imba vha tshi tshina vha tshi ri, “ ‘Saulo o vhulaha zwigidi, Dafita o vhulaha zwigidigidi’?”

6 Ndi hone Akhishi a tshi vhidza Dafita a mu vhudza a ri, “Ndi ana nga Yahavee a tshilaho ndi ri, no vha muthu a fulufhedzeaho, nahone ndo vha ndi tshi zwi takalela uri ri ṱuwe roṱhe ri ye nndwani. Tshee na ḓa kha nṋe, na ṋamusi, a thi athu vhona tshe na tshinya, hone vhavhusi a vha ni fulufhedzi.

7 Humani no rudza mbilu, ni songo ita na tshithihi tshine tsha dina vhavhusi vha Vhafilista.”

8 Dafita a vhudzisa a ri, “Huno ndo itani? Vho wana ndo tshinyani tshee nda ḓa khavho u swika zwino? Ndi mini ndi sa yi u lwa na maswina a thovhele muṋe wanga?”

9 Akhishi a fhindula a ri, “Ndi a ḓivha uri no vha ni tshi ntakadza unga muruṅwa wa Mudzimu; ndi vhalangammbi vha Vhafilista, vhone vho ri ni songo ya na riṋe nndwani.

10 Zwino matshelo ni fhinduwe, inwi na vhalanda vha muṋe waṋu vhe vha ḓa na inwi, ni ṱuwe nga matsheloni mapfuvhi a tshi tswuka.”

11 Ndi hone Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha tshi fhinduwa nga matsheloni vha humela shangoni ḽa Vhafilista, vhaḽa Vhafilista vha gonya Jesriele.

30

1 Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha swika Tsikilaga nga ḓuvha ḽa vhuraru. Zwino a wana Vhaamaleke vho ṱangula Negeve na Tsikilaga. Vho vha vho tshoṱhela na muḓi wa Tsikilaga vha u fhisa,

2 vha thuba vhasadzi na vhoṱhe vhe vha vha vhe muḓini, vhahulwane na vhaṱuku. A vho ngo vhulaha na muthihi, vho tou thuba vhoṱhe musi vha tshi ṱuwa.

3 Musi Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha tshi swika Tsikilaga, vha wana wo fhiswa nga mulilo, vhasadzi vhavho na vhana vhavho vha vhatuka na vha vhasidzana vho thubiwa.

4 Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha lila vha tou ṱavha mukosi u swika vha tshi kulea nungo vha si tsha kona u lila.

5 Vhasadzi vha Dafita vhavhili na vhone vho vha vho thubiwa, Ahinuamu a no bva Jesriele na Abigaili, tshilikadzi ya Nabali wa Kharamele.

6 Dafita o vha e khomboni khulu ngauri vhanna vhe a vha e navho vho vha vha tshi vho amba ḽa u mu kanḓa nga matombo, nga u dinalea vha tshi humbula vhana vhavho. Hone Dafita a wana nungo kha Muṋe washu Mudzimu wawe.

7 Ndi hone Dafita a tshi amba na tshifhe Abiathara ṅwana wa Ahimelekhe a ri, “Nga vha nnḓisele luvhemba lwa u pakata.” Abiathara a mu ḓisela lwone.

8 Dafita a vhudzisa Muṋe washu a ri, “Ndi tevhele mmbi iyi? Ndi ḓo i fara?” Muṋe washu a fhindula a ri, “Vha tevhele. Vhukumakuma u ḓo vha fara wa lamukisa mathubwa.”

9 Dafita na vhanna vha 600 vhe vha vha vhe nae vha swika Pharani ya Besoro, vhaṅwe vha sala hone,

10 ngauri vhaṅwe vhanna vha 200 vho vha vho netesa vha sa koni u pfuka phara. Hone Dafita na vhanna vha 400 vha fhirela phanḓa.

11 Vha ṱangana na muṅwe Muegipita ḓakani, vha mu ḓisa ha Dafita. Vha mu ṋea zwiḽiwa na maḓi a u nwa,

12 vha mu ṋea na tshipiḓa tsha khekhe ya mpale wa mahuyu na khekhe mbili dza mpale wa nḓirivhe. Muthu uyo a ḽa a pfa o dzivhuluwa, ngauri o vha o fhedza maḓuvha mararu na vhusiku hao a songo ḽa zwiḽiwa, a songo nwa maḓi.

13 Dafita a mu vhudzisa a ri, “Muṋe waṋu ndi nnyi, ni bva ngafhi?” A fhindula a ri, “Nṋe ndi Muegipita, ndi phuli ya muṅwe Muamaleke. Muṋe wanga o nṱutshela ndi tshi khou lwala, zwino o no vha maḓuvha mararu.

14 Ro yo ṱangula Negeve ḽa Vhakherethe na shango ḽa Juda na Negeve ḽa Khalebe, ra fhisa Tsikilaga.”

15 Dafita a mu vhudzisa a ri, “Ni nga ntsumbedza tshigwada itsho tsha vhaṱanguli?” Munna uyo a fhindula a ri, “Nga vha nnyanele zwi tshi pfiwa nga Mudzimu uri a vha nga mmbulahi kana vha nkumedza muṋe wanga, ndi hone ndi tshi ḓo vha sumbedza vhone.”

16 Ndi hone a tshi sumbedza Dafita nḓila vha fhirela phanḓa, vha vha wana vho balangana na shango, vha tshi khou ḽa, vha tshi khou nwa, vha tshi khou ḓiphiṋa nge vha vha vhe na zwinzhi zwe vha ṱangula shangoni ḽa Vhafilista na ḽa Juda.

17 Dafita a lwa navho u bva nga lufhimavhaeni u swika nga ḽa matshelo nga madekwana, ha si vhe na muthihi wavho we a ponyoka, vhe vha shavha ndi vhaṱhannga vha 400 vhe vha namela dzigamela.

18 Dafita a dzhiulula zwoṱhe zwe Vhaamaleke vha vha vho dzhia, khathihi na vhasadzi vhawe vhavhili.

19 Ho vha hu si na tshi siho. Dafita o dzhiulula zwoṱhe a vhuya nazwo: vhathu vhahulwane na vhaṱuku, vhatukana na vhasidzana, zwe zwa vha zwo ṱangulwa na zwiṅwe zwoṱhe zwe vha vha vho dzhia.

20 Dafita a dzhiulula masambi oṱhe a nngu na a kholomo, vhanna vhe a vha e navho vha zwi khada zwi phanḓa ha zwiṅwe zwifuwo, vha tshi ri, “Hezwi ndi zwo thubwaho nga Dafita.”

21 Ndi hone Dafita a tshi swika fhaḽa kha vhaḽa vhanna vha 200 vhe vha vha vho netesa vha si tsha kona u mu tevhela, vhe vha sala Pharani ya Besoro. Vha ḓa vha ṱanganedza Dafita na vhathu vhe a vha e navho. Musi Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha tshi swika, Dafita a ya a vha resha nga dakalo.

22 Hone vhanna vhoṱhe vhavhi na vha sa ḓivhalei kha vhe vha vha vhe na Dafita vha ri, “Ri nga si kovhekane navho zwo ṱangulwaho zwe ra zwi dzhiulula, hufha vha songo ya na riṋe; vha nga tou dzhia vhasadzi vhavho na vhana vha ḓiṱutshele!”

23 Huno Dafita a fhindula a ri, “A si zwone vha hashu, ni songo ita hezwo nga zwe Muṋe washu a ri ṋea. O ri tsireledza, mmbi dze dza lwa na riṋe a dzi kumedza zwanḓani zwashu.

24 Ndi nnyi ane a nga pfesesa zwine na amba? Na kathihi! Mukovhe wa vhanna vho salaho na thundu wo fanela u eḓana na wa vhe vha ya nndwani. Vhoṱhe vha ḓo kovhelwa zwi eḓanaho.”

25 Izwo Dafita a zwi ita mulayo na ndayo ya Vhaisraele u bva musi wonoyo, na ṋamusi.

26 Musi Dafita a tshi swika Tsikilaga, zwiṅwe zwe zwa ṱangulwa a zwi rumela ha vhahulwane vha Juda, vhe vha vha vhe khonani dzawe, a ri, “Tshifhiwa tshaṋu ngetsho tshi no bva kha zwe ra ṱangula maswina a Muṋe washu.”

27 A zwi isa kha vha Bethele na Ramotho Negeve na Jathiri,

28 na kha vha Aruere na Sifimotho na Eshthemua,

29 na Rakhala, na ḓorobo dza Vhajeramiele na Vhakeni,

30 na vha re Horoma na Khorashani na Athakha

31 na Hebroni, na kha vha re huṅwe hoṱhe he Dafita na vhanna vhe a vha e navho vha vhuya vha tendeleka hone.

31

1 Vhafilista vha lwa na Vhaisraele, ha shavha Vhaisraele, ha vhulawa vhanzhi henefho thavhani dza Gilibua.

2 Vhafilista vha pandamedza Saulo na vhana vhawe, vha vhulaha vhana vhawe Jonathani na Abinadaba na Malakhishua,

3 nndwa ya hulela he Saulo a vha e hone, a pfulwa nga musevhe wa maswina a huvhala nga maanḓa.

4 Saulo a amba na o mu hwalelaho zwihali a ri, “Ṱomola banga ḽau u mmbulahe, mashuvhuru aya a sa ḓo ḓa a mmbulaha nga nḓila i shonisaho.” Hone muhwali wa zwihali zwawe a hana nga mulandu wa nyofho. Ndi hone Saulo a tshi dzhia banga ḽawe a wela nṱha haḽo.

5 Muhwali wa zwihali a tshi vhona uri Saulo o fa, na ene a wela nṱha ha banga ḽawe a fa nae.

6 Ngauralo ho fa Saulo na vhana vhawe vhararu na muhwali wa zwihali zwawe na vhanna vhoṱhe vhe a vha e navho musi wonoyo muthihi.

7 Musi Vhaisraele vhe vha vha vhe seli ha govha ḽa Jesriele na seli ha Jorodani vha tshi vhona uri mmbi ya Vhaisraele yo shavha na uri Saulo na vhana vhawe vho fa, vha ṱutshela miḓi yavho vha shavha. Vhafilista vha ḓa vha dzula khayo.

8 Nga matshelo Vhafilista vha tshi ḓa u ṱangula zwitumbu, vha wana Saulo na vhana vhawe vhararu vho rambalala thavhani dza Gilibua.

9 Vha tumula ṱhoho ya Saulo, vha mu bvula tshiambaro tsha nndwa, vha ruma vhaḓinḓa shangoni ḽoṱhe ḽa Vhafilista uri vha ḓivhadze ayo mafhungo thembeleni ya midzimu yavho ya zwifanyiso na kha vhathu vha havho.

10 Vha dzhia tshiambaro tsha Saulo tsha nndwa vha tshi vhea thembeleni ya Ashtharotho mudzimu wa musadzi, tshitumbu tshawe vha tshi ombela kha mutsheṱo wa muḓi wa Bethe Shiani.

11 Musi vhathu vha Jabeshe kha ḽa Giliadi vha tshi pfa zwe Vhafilista vha ita Saulo,

12 vhanna vha havho vhoṱhe vha re na vhuhali vha lala vha tshi tshimbila vhusiku vha tshi ya Bethe Shiani. Vha tsitsa tshitumbu tsha Saulo na zwa vhana vhawe afho luvhondoni lwa Bethe Shiani, vha humela Jabeshe, vha zwi fhisela hone.

13 Vha konou dzhia marambo avho vha a swiṱa fhasi ha muri wa muṱamarisiki henefho Jabeshe, vha ḓidzima zwiḽiwa vha fhedza maḓuvha maṱanu na mavhili.