1 Musi Ahaba khosi ya Israele o no dzama, Vhamuaba vha shandukela Vhaisraele.
2 Zwino Ahasia khosi ya Israele o vha o wa nga buli ḽa kamara yawe ya nṱha ya pfamo muḓini wa Samaria, a huvhala zwihulu. A ruma vhaḓinḓa a vha vhudza a ri, “Iyani u vhudzisa Baali Zebubu, mudzimu wa muḓi wa Ekroni, ni pfe arali ndi tshi ḓo fhola.”
3 Hone muruṅwa wa Muṋe washu a vhudza Elia, muporofita a no bva Thishibe, a ri, “Gonya u yo ṱangana na vhaḓinḓa vha khosi ya Samaria u vha vhudzise u ri, ‘Kani Israele a hu na Mudzimu ni tshi vhuya na yo vhudzisa Baali Zebubu mudzimu wa Ekroni?’
4 Zwenezwo Yahavee u ri, ‘He wa lala hone a u tsha ḓo vuwa. Vhukuma u ḓo fa!’ ” Elia a ṱuwa.
5 Musi vhaḓinḓa vha tshi humela ha khosi ya vha vhudzisa ya ri, “Ndi ngani no huma?”
6 Vhone vha fhindula vha ri, “Ho ḓa muṅwe munna a ṱangana na riṋe, a ri vhudza a ri, ‘Humelani ha khosi yo ni rumaho ni swike ni ri: Muṋe washu u ri: Kani Israele a hu na Mudzimu u tshi vhuya wa ruma vhathu u yo vhudzisa Baali Zebubu mudzimu wa Ekroni? Zwenezwo a u tsha ḓo vuwa he wa lala hone. Vhukuma u ḓo fa!’ ”
7 Khosi ya vha vhudzisa ya ri, “Munna we a ḓa a ṱangana na inwi a ni vhudza mafhungo ayo o vha o tou ita hani?”
8 Vhone vha fhindula vha ri, “O vha e munna o ambaraho tshiambaro tsha vhukuse, o vhofha khundu nga bannda ya mukumba.” Khosi ya ri, “Ndi Elia wa Thishibe.”
9 Ndi hone khosi i tshi ruma gota ha Elia ḽi na vhanna vha 50. Gota ḽa gonya ḽa ya ha Elia, ene o vha o dzula muṱumbani wa tshikwara, ḽa mu vhudza ḽa ri, “Hewe muḓinḓa wa Mudzimu, khosi i ri, ‘Tsela fhasi!’ ”
10 Elia a fhindula iḽo gota a ri, “Arali ndi muḓinḓa wa Mudzimu, ngavhe mulilo u tshi tsa u tshi bva ṱaḓulu wa u fhisa na vhanna vha 50 vhane wa vha navho!” Ha mbo ḓi wa mulilo u tshi bva ṱaḓulu wa fhisa gota na vhanna vhe a vha e navho vhe lore.
11 Zwa ri u ralo khosi ya dovha ya ruma gota ha Elia ḽi na vhanna vha 50. Gota ḽa vhudza Elia ḽa ri, “Hewe muḓinḓa wa Mudzimu, khosi i ri, ‘Ṱavhanya u tsele fhasi!’ ”
12 Elia a fhindula a ri, “Arali ndi muḓinḓa wa Mudzimu, ngavhe mulilo u tshi tsa u tshi bva ṱaḓulu wa u fhisa na vhanna vha 50 vhane wa vha navho!” Ha mbo ḓi wa mulilo u tshi bva ṱaḓulu ha Mudzimu wa fhisa iḽo gota na vhanna vha 50 vhane ḽa vha navho vhe lore.
13 Ndi hone khosi i tshi ruma ḽiṅwe gota ḽa vhuraru ḽi na vhanna vha 50. Gota ḽa vhuraru ḽa gonya ḽa yo gwadama phanḓa ha Elia ḽa luvhelela ḽa ri, “Nandi muṋe wanga muḓinḓa wa Mudzimu, nga vha nkhathutshele zwavho na avha vhanna vha 50, vhalanda vhavho.
14 Nga vha vhone, ho wa mulilo u tshi bva ṱaḓulu wa fhisa magota aḽa a u thoma mavhili na vhanna vhoṱhe vhe vha vha vhe navho. Zwino-ha, riṋe vha songo ri vhulaha-vho!”
15 Muruṅwa wa Muṋe washu a vhudza Elia a ri, “Tsela fhasi nae, u songo mu ofha.” Elia a takuwa, a tsela fhasi nae vha ṱuwa vha ya ha khosi.
16 Elia a vhudza khosi a ri, “Muṋe washu u ri, ‘Kani Israele a hu na Mudzimu u tshi vhuya wa ruma vhaḓinḓa u yo vhudzisa Baali Zebubu mudzimu wa Ekroni? Zwino nge wa ita zwenezwo, a u tsha ḓo vuwa he wa lala hone. Vhukuma u ḓo fa!’ ”
17 Nangoho Ahasia a fa, nga he Muṋe washu a amba nga mulomo wa Elia. Zwino nge Ahasia a vha a si na ṅwana, murathu wawe Joramu a vha khosi vhudzuloni hawe, a thoma u vhusa nga ṅwaha wa vhuvhili wa muvhuso wa Jehoramu ṅwana wa Josafati khosi ya Juda.
18 Mafhungo maṅwe oṱhe a Ahasia na zwe a ita o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
1 Ha swika tshifhinga tsha uri Muṋe washu a dzhie Elia a mu ise makoleni e kha ḓumbu. Elia na Elisha vha takuwa Giligala.
2 Elia a vhudza Elisha a ri, “Zwino inwi salani hafha, nṋe Muṋe washu o nthuma uri ndi ye Bethele.” Huno Elisha a fhindula a ri, “Nga Muṋe washu a tshilaho na nga vhutshilo havho, ndi nga si vha ṱutshele.” Ndi hone vha tshi tsela Bethele.
3 Tshigwada tsha vhaporofita vha re henefho Bethele vha ḓa ha Elisha vha mu vhudzisa vha ri, “Vha a zwi ḓivha uri Muṋe washu u ḓo vha dzhiela muṋe wavho ṋamusi naa?” Elisha a fhindula a ri, “Ndi a zwi ḓivha, hone ni songo ṱolou zwi amba.”
4 Ndi hone Elia a tshi vhudza Elisha a ri, “Elisha, salani hafha, Muṋe washu o nthuma Jerikho.” Huno Elisha a fhindula a ri, “Nga Mune washu a tshilaho na nga vhutshilo havho, ndi nga si vha ṱutshele.” Vha ṱuwa vha ya Jerikho.
5 Tshigwada tsha vhaporofita vha re henefho Jerikho vha ya ha Elisha vha mu vhudzisa vha ri, “Vha a zwi ḓivha uri Muṋe washu u ḓo vha dzhiela muṋe wavho ṋamusi naa?” Elisha a fhindula a ri, “Ndi a zwi ḓivha, hone ni songo ṱolou zwi amba.”
6 Ndi hone Elia a tshi vhudza Elisha a ri, “Salani fhano, Muṋe washu o nthuma Jorodani.” Huno Elisha a fhindula a ri, “Nga Muṋe washu a tshilaho na nga vhutshilo havho, ndi nga si vha ṱutshele.” Vhuvhili havho vha ḓi fhirela phanḓa.
7 Vha tevhelwa nga tshigwada tsha vhaporofita vha 50, vha ima nga kulenyana, vha livhana na fhethu he Elia na Elisha vha vha vho ima hone tsini ha Jorodani.
8 Elia a bvula tshiambaro tshawe a tshi peta, a rwa maḓi ngatsho. Maḓi a fhandekana maṅwe a ya thungo ya tshauḽa, maṅwe a ya thungo ya tshamonde, vhuvhili havho vha tshimbila ho omaho vha wetshela seli.
9 Musi vho no wetshela seli, Elia a vhudza Elisha a ri, “Mmbudzeni, ni funa ndi tshi ni itela mini ndi sa athu dzhiwa nda ni ṱutshela?” Elisha a fhindula a ri, “Ngavhe ndi tshi ṋewa mukovhe wa muya wavho wa ita kavhili une wa ṋewa vhaṅwe, nda isa mushumo wavho phanḓa.”
10 Elia a ri, “No humbela tshi konḓaho, naho zwo ralo arali na mmbona ndi tshi dzhiwa ndi tshi ni ṱutshela, ni ḓo ṋewa, hone arali na sa mmbona, ni nga si ṋewe.”
11 Musi vha tshi khou enda vha tshi amba, kathihi fhedzi ha mbo ḓi bvelela gariki ya mulilo na bere dza mulilo, dza fhandekanya avho vhavhili, Elia a gonya ṱaḓulu nga tshiḓumbumukwe.
12 Elisha a zwi vhona, a vhidzelela a ri, “Khotsi anga! Khotsi anga! Vhone gariki dza nndwa dza Israele na vhanameli vha dzibere dzavho!” Elisha a si tsha dovha a vhona Elia. Elisha a dzhia zwiambaro zwawe a fhafhula nga vhukati zwa bva mbemba mbili.
13 A doba tshiambaro tshe tsha wiswa nga Elia, a huma a yo ima khunzikhunzini ya Jorodani.
14 A dzhia tshiḽa tshiambaro tshe tsha wiswa nga Elia a rwa maḓi ngatsho a vhudzisa a ri, “Muṋe washu u ngafhi zwino, Ene Mudzimu wa Elia?” Musi a tshi rwa maḓi, a fhandekana a vhuela thungo ya tshauḽa na thungo ya tshamonde, Elisha a wetshela seli.
15 Tshiḽa tshigwada tsha vhaporofita vha Jerikho vhe vha vha vho lavhelesa vha ri, “Muya wa Elia wo sala kha Elisha.” Vha ya vha mu ṱanganedza, vha gwadama fhasi phanḓa hawe,
16 vha ri, “Hufha ri 50, ri na maanḓa. Nga vha litshe ri yo ṱoḓa muṋe wavho. Khamusi Muya wa Muṋe washu o mu takulela nṱha a mu vhea kha iṅwe thavha kana govhani ḽiṅwe.” Elisha a fhindula a ri, “Ni songo ya.”
17 Huno vha ḓi sivhelela a vhuya a shona a si tsha hana. Elisha a ri, “Tshimbilani.” Vha ṱuwa vhe 50 vha ya nṱha na fhasi vha tshi ṱoḓa Elia vha fhedza maḓuvha mararu, hone vha si mu wane.
18 Elisha o vha o sala Jerikho. Musi vha tshi vhuelela khae a vha vhudza a ri, “Hufha ndo ni vhudza nda ri ni songo ya.”
19 Vhanna vha muḓi wa Jerikho vha ya ha Elisha vha ri, “Muṋe washu, nga vha vhone, muḓi uno wo dzula fhethu havhuḓi, na vhone vha khou zwi vhona, hone maḓi a na mulimo, a ita uri zwifuwo zwi fholodze, vhathu vha tshinyalelwe.”
20 Elisha a ri, “Nnḓiseleni ndilo ntswa, ni shele muṋo ngomu.” Vha mu ḓisela ndilo.
21 Elisha a bva a ya tshisimani, a shela muṋo khatsho a ri, “Muṋe washu u ri, ‘Ndo lafha maḓi haya. Ha tsha ḓo dovha a vhulaha tshithu kana a ita uri shango ḽi si medze tshithu.’ ”
22 Nangoho maḓi ayo a laxwa, na ṋamusi, nga he Elisha a amba.
23 Elisha a ṱuwa Jerikho a gonya Bethele. Musi a tshi khou tshimbila nḓilani, vhaṅwe vhatukana vha bva muḓini vha mu kolela vha ri, “Gonya-vho, ralupanḓane ndiwe! Gonya-vho, ralupanḓane ndiwe!”
24 Elisha a rembuluwa, a vha lavhelesa, a vha teketela nga dzina ḽa Muṋe washu. Zwenezwo ha mbo ḓi ḓa biara mbili dzi tshi bva ḓakani, dza ponda vhatukana vha 42.
25 Elisha a ṱuwa a livha thavhani ya Kharamele, ngavhuya a vhuelela Samaria.
1 Nga ṅwaha wa 18 wa muvhuso wa Josafati khosi ya Juda, Joramu ṅwana wa Ahaba a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha ya 12.
2 Joramu a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, naho a songo ita vhuvhi vhu no swika kha ha khotsi awe na mme awe Jesebele. Ene o tupula tombo ḽa u hulisa Baali ḽe ḽa vha ḽo itwa nga khotsi awe.
3 Naho zwo ralo a ḓi nambatela vhuvhi he Jerobiamu ṅwana wa Nebati a ita uri Vhaisraele vha tshinye ngaho, a si vhuye a vhu laṱa.
4 Zwino Mesha khosi ya Muaba o vha e mufuwi muhulu wa nngu, ṅwaha muṅwe na muṅwe a tshi luvha khosi ya Israele nga ngwana dza 100 000 na vhukuse ha thutha dza 100 000.
5 Hone Ahaba khosi ya Israele o ri u dzama, Mesha khosi ya Muaba a shandukela khosi ya Israele.
6 Khosi Joramu a mbo ḓi takuwa Samaria, a ramba mmbi yawe yoṱhe ya Israele.
7 Joramu a ita na u ruma vhaḓinḓa ha Josafati khosi ya Juda a ri, “Khosi ya Muaba yo ntshandukela. Ri nga bva roṱhe pfumo ra yo lwa na Vhamuaba naa?” Khosi Josafati a fhindula a ri, “Ndi ḓo bva navho pfumo, nṋe na vhone ri tshithu tshithihi, vhathu vhanga ndi vhathu vhavho, bere dzanga ndi dzavho.”
8 Joramu a vhudzisa a ri, “Ri tshi vha dia ri ḓo fara nḓila ifhio?” Josafati a fhindula a ri, “Ri ḓo fara nḓila ya phanga ya Edomo.”
9 Khosi ya Israele na khosi ya Juda na khosi ya Edomo vha takuwa. Musi vho no tshimbila maḓuvha maṱanu na mavhili vha fhelelwa nga maḓi a vhathu na a zwifuwo zwine vha vha nazwo.
10 Khosi ya Israele ya tshenuwa ya ri, “Vhanna! Muṋe washu o tou kunga riṋe mahosi mararu a ri kuvhanganya uri a ri kumedze zwanḓani zwa Vhamuaba!”
11 Huno khosi Josafati a vhudzisa a ri, “A hu na muporofita fhano ane a nga ri pfela ha Muṋe washu?” Ḽiṅwe gota ḽa Joramu khosi ya Israele ḽa fhindula ḽa ri, “Elisha ṅwana wa Shafati u fhano. O vha e mufunziwa wa Elia a tshi ḓi mu ṱulutshedza maḓi.”
12 Khosi Josafati a ri, “Ipfi ḽa Muṋe washu ḽi kha Elisha.” Ndi hone khosi ya Israele na Josafati na khosi ya Edomo vha tshi tsela ha Elisha.
13 Elisha a vhudza khosi ya Israele a ri, “Nṋe na vhone hu na mafhungo ane ra nga amba lini? Nga vha ye kha vhaporofita vha khotsi avho na mme avho.” Joramu khosi ya Israele a fhindula a ri, “Aiwa nandi, ndi uri Muṋe washu o tou kunga riṋe mahosi mararu a ri kuvhanganya uri a ri kumedze zwanḓani zwa Vhamuaba.”
14 Elisha a fhindula a ri, “Nga Muṋe washu Mulangazwoṱhe a tshilaho, ane nda vha muḓinḓa wawe, ngavhe hu si vhe u hulisa Josafati khosi ya Juda a re fhano, ndo vha ndi sa nga vhuyi nda vha sedza, ndo vha ndi tshi ḓo tou tsinya iṱo nda nga thi vha vhoni.
15 Zwino nga vha nṱoḓele mulidzi wa haripa.” Musi mulidzi wa haripa a tshi khou lidza, maanḓa a Muṋe washu a ḓa kha Elisha,
16 a ri, “Muṋe washu u ri, ‘Ibwani madindi hoṱhe hafha govhani.’
17 Ndi uri Muṋe washu a tshi amba u ri a ni nga vhoni ḓumbu kana mvula, naho zwo ralo govha heḽino ḽi ḓo ḓala maḓi, inwi na nwa khathihi na kholomo dzaṋu na zwiṅwe zwifuwo zwaṋu.
18 Muṋe washu hezwo a zwi mu konḓeli, u ḓo dovha a kumedza na Vhamuaba zwanḓani zwaṋu.
19 Ni ḓo kunda muḓi muṅwe na muṅwe wo tangwaho nga mutsheṱo na ḓorobo dzoṱhe khulwane. Ni ḓo rema miri yoṱhe ya mitshelo ya wela fhasi, na thivha mabidzi oṱhe na tshinya masimu oṱhe avhuḓi nga u a ḓadza matombo.”
20 Nga matshelo, nga tshifhinga tsha u ṋekedza nduvho, zwa vha zwo itea, maḓi a vha a tshi khou ela a tshi bva siani ḽa Edomo! Shango ḽa ḓala maḓi.
21 Zwino vhoṱhe Vhamuaba vho vha vho no zwi pfa uri mahosi ayo mararu o ḓa u lwa navho, zwenezwo ha rambwa munna muṅwe na muṅwe, muhulwane na muṱuku, we a vha a tshi kona u fara pfumo, a vhewa masakhani.
22 Musi vha tshi vuwa nga matshelonitsheloni, ḓuvha ḽo vha ḽi tshi khou penya nṱha ha maḓi. Vhamuaba vha re seli vha vhona ayo maḓi o tswuka unga malofha.
23 Vhamuaba vha ri, “Ndi malofha! Mahosi haaḽa mararu a fanela u vha o lwa nga tshao a vhulahana. Zwino riṋe Vhamuaba nga ri ye u vha ṱangula!”
24 Huno musi Vhamuaba vha tshi swika mishashani ya Israele, Vhaisraele vha takuwa vha lwa navho vha vhuya vha shavha. Vhaisraele vha dia iḽo shango vha vhulaha Vhamuaba.
25 Vhaisraele vha phusukanya miḓi, munna muṅwe na muṅwe a posa tombo tsimuni iṅwe na iṅwe yavhuḓi ya vhuya ya tibedzwa. Vha thivha mabidzi oṱhe, vha rema miri yoṱhe ya mitshelo. Ho vha ho tou sala muḓi wa Kiri Herese fhedzi na matombo awo a tshee o dzula vhudzuloni hao, hone vhanna vho faraho magatho vha u tanga, na wone vha u dia.
26 Musi khosi ya Muaba i tshi vhona uri nndwa yo i vhifhela, ya dzhia vhanna vha 700 vho faraho mapanga ya linga uri i fhire vhukati ha mmbi ya maswina uri i shavhele ha khosi ya Aramu, hone vha kundwa.
27 Ndi hone i tshi dzhia tanzhe ḽayo ḽa mutuka, we a vha a tshi ḓo vha khosi vhudzuloni hawe, a mu ṋekedza nṱha ha mitsheṱo ya muḓi tsha vha tshiṱhavhelo tsha mudzimu wa Muaba. Vhaisraele vha sinyuwa zwihulu, vha huma, vha vhuelela shangoni ḽa havho.
1 Musadzi wa muṅwe munna wa tshigwada tsha vhaporofita o vhuya a lilela Elisha a ri, “Munna wanga o lovha nahone vhone vha a zwi ḓivha uri o vha a tshi ofha Muṋe washu. Huno zwino munna we a mu pamba tshelede u khou ḓa u dzhia vhatukana vhanga vhavhili uri a vha ite phuli vha lifhe mulandu wa munna wanga.”
2 Elisha a fhindula uyo musadzi a ri, “Ndi tshini tshine nda nga vha itela? Nga vha dzou mmbudza, vha na mini muṱani?” Musadzi uyo a fhindula a ri, “Thi na tshithu, tshine nda vha natsho ndi mvuvhelo ya zwipfuranyana.”
3 Elisha a ri, “Nga vha tendeleke na vhahura vhavho vhoṱhe vha ende vha tshi humbela mvuvhelo dzi si na tshithu. Dzi tou vha nnzhi.
4 Zwenezwo vha dzhene nḓuni na avho vhana vhavho vha vhatukana vha vale vothi. Vha shele mapfura mvuvheloni dzoṱhe, iṅwe na iṅwe i ri u ḓala vha i vhetshele thungo.”
5 Musadzi uyo a ṱuwa, a dzhena nḓuni na vhana vhawe a vala vothi. Vha mu ṋekedza mvuvhelo, ene a tshi khou ḓi shela mapfura khadzo.
6 Musi mvuvhelo dzo no ḓala dzoṱhe, a vhudza muṅwe ṅwana wawe a ri, “Ḓisani iṅwe mvuvhelo.” Ṅwana a fhindula a ri, “A hu tshee na mvuvhelo yo salaho.” Zwenezwo mapfura a mbo ḓi kaṱuwa.
7 Musadzi uyo a yo vhudza muḓinḓa wa Mudzimu, ene a ri, “Nga vha yo rengisa ayo mapfura vha lifhe mulandu wavho. Vhone na vhana vhavho vha ḓo tshila nga yo salaho.”
8 Muṅwe musi Elisha a ya Shuneme. Henefho ho vha hu na musadzi wa mupfumi, onoyo a mu vhidzela tshiswiṱulo. U bva zwenezwo misi yoṱhe a tshi fhira nga henefho o vha a tshi ḓi dzhena a ḽa.
9 Musadzi uyo a vhudza munna wawe a ri, “Ndi a ḓivha uri munna uyu ane a ḓi dzhena fhano ndi mukhethwa, ndi muḓinḓa wa Mudzimu.
10 Nga ri fhaṱe kukamara nṱha ha ṱhanga, ri mu vhetshele mbete na ḓafula na tshidulo na luvhone. Musi a tshi ḓa u ri dalela u ḓo lala hone.”
11 Musi muṅwe musi Elisha o ḓa, a gonya kamarani yawe a lala henefho.
12 Elisha a vhudza mushumi wawe Gehasi a ri, “Vhidzani uḽa musadzi wa Mushuneme.” Gehasi a mu vhidza a ḓa a ima phanḓa ha Elisha.
13 Elisha a vhudza Gehasi a ri, “Mu vhudzeni ni ri, ‘Vho tou ḓidina nga u rali vha tshi itela riṋe. Zwino ndi nga vha livhuha nga mini? Ndi nga vha ambela na khosi kana mulangammbi?’ ” Musadzi uyo a fhindula a ri, “Ndi dzula na vhathu vha hashu, a thi na tshine nda shaya.”
14 Elisha a vhudzisa Gehasi a ri, “Musadzi uyu ndi nga mu tonda nga mini?” Gehasi a fhindula a ri, “Tshi hone; musadzi uyu ha na ṅwana wa mutuka, na munna wawe o no kalaha.”
15 Ndi hone Elisha a tshi ri, “Mu vhidzeni.” Gehasi a mu vhidza, a ḓa a ima muṋangoni.
16 Elisha a mu vhudza a ri, “Ṅwakani nga tshifhinga tshenetshi vha ḓo vha vho takula ṅwana wa mutukana.” Musadzi uyo a hanedza a ri, “Aiwa muṋe wanga, vhone vha muḓinḓa wa Mudzimu, vha songo sokou ntshushedza!”
17 Huno nangoho uyo musadzi a vhifha muvhilini, nga ṅwaha u tevhelaho nga tshifhinga tshenetsho a beba ṅwana wa mutukana, nga he Elisha a mu vhudza.
18 Ṅwana a aluwa, muṅwe musi a bva a ya tsimuni ha khotsi awe vhe na vhakaṋi.
19 Kathihi fhedzi a mbo ḓi ṱavha mukosi a ri, “Ṱhoho yanga, ṱhoho yanga-wee!” Khotsi awe vha vhudza mushumi vha ri, “Bebani mutukana hoyu ni mu ise ha mme awe.”
20 Mushumi a mu takula a mu beba a mu isa ha mme awe, mutukana a dzula marumbini a mme awe ḽa vhuya ḽa vha masiari tshivhangalala, a mbo ḓi fa.
21 Mme a ṅwana a gonya a mu ladza mmbeteni wa muḓinḓa wa Mudzimu, a bvela nnḓa a vala vothi.
22 A vhidza munna wawe a ri, “Nga vha rume muṅwe wa vhashumi vhavho a ḓe ngeno e na donngi uri ndi ṱavhanye ndi ye ha muḓinḓa wa Mudzimu ndi dovhe ndi vhuye.”
23 Munna wawe a ri, “Ndi mini ni tshi ya khae ṋamusi? Hufha hu si vhuṱambo ha ṅwedzi muswa kana Sabatha!” Musadzi a fhindula a ri, “A zwi na mushumo!”
24 A mbo vhelesa donngi a vhudza mushumi wawe a ri, “Itani uri donngi i tshimbilese, ni songo i imisa arali ndi songo ni vhudza.”
25 Ndi hone a tshi takuwa, a swika ha muḓinḓa wa Mudzimu thavhani ya Kharamele. Muḓinḓa wa Mudzimu a vhona uyo musadzi e nḓilani a tshi kha ḓi vha kule, a vhudza mushumi wawe Gehasi a ri, “Musadzi wa Mushuneme ngouḽa u khou ḓa ngeno!
26 Gidimani ni yo mu ṱanganedza, ni mu vhudzise mulalo na wa munna wawe na ṅwana.” Musadzi a fhindula Gehasi a ri, “A hu na.”
27 Huno a tshi swika ha muḓinḓa wa Mudzimu thavhani, a gwadama phanḓa hawe a mu farelela milenzhe. Gehasi a ḓa a tshi ri a mu khurumedzele kule, hone muḓinḓa wa Mudzimu a ri, “Mu litsheni! Mbilu yawe i khou vhavha! Muṋe washu o nnzumbela hezwi, ho ngo mmbudza uri ndi ngani.”
28 Musadzi a ri, “Muṋe wanga, ndo vhuya nda vha humbela ṅwana wa mutuka naa? A tho ngo vha vhudza nda ri vha songo sokou ntshushedza?”
29 Elisha a vhudza Gehasi a ri, “Ḓivhofhe khundu, u dzhie lubaḓa lwanga, u gidime. Arali wa ṱangana na muthu u songo mu resha, arali muṅwe a u resha, u songo fhindula. U swike u vhee lubaḓa lwanga kha tshifaṱuwo tsha uyo mutukana.”
30 Huno mme a ṅwana a ri, “Nga Muṋe washu a tshilaho na nga vhutshilo havho ndi nga si vha sie.” Ndi hone Elisha a tshi takuwa a tevhela uyo musadzi.
31 Gehasi a fhira phanḓa, a swika a vhea lubaḓa luḽa kha tshifhaṱuwo tsha uyo mutukana, hone ha si pfale tshithu kana ha vhonala tshi no sumbedza uri ṅwana u a tshila. Gehasi a huma a ṱangana na Elisha a mu vhudza a ri, “Mutukana uḽa ho ngo vuwa.”
32 Musi Elisha a tshi swika nḓuni iyo a wana mutukana o ladzwa vhulaloni hawe o fa.
33 A dzhena, a vala vothi avho vhavhili vhe nnḓa, a rabela Muṋe washu.
34 Ndi hone a tshi gonya mmbete a shuvhama nṱha ha uyo mutukana, a vhea mulomo wawe kha mulomo wawe, maṱo kha maṱo, zwanḓa kha zwanḓa. Musi o shuvhama nṱha ha uyo mutukana, muvhili wawe wa thoma u dudela.
35 Elisha a vuwa, a tshimbila-tshimbila henefho kamarani, a konou gonya mbeteni, a dovha a shuvhama nṱha ha mutukana. Mutukana a atsamula kaṱanu na kavhili, a bonyolola maṱo.
36 Elisha a vhidza Gehasi a ri, “Vhidzani uḽa musadzi wa Mushuneme a ḓe.” Gehasi a mu vhidza. Uyo musadzi a dzhena, Elisha a ri, “Nga vha dzhie mutukana wavho.”
37 Musadzi a ḓa, a wela milenzheni ya Elisha, a gwadama fhasi. Ndi hone a tshi dzhia mutukana wawe a bvela nnḓa.
38 Elisha a livha Giligala. Ho vha ho wa nḓala shangoni. Ḽiṅwe ḓuvha ho kuvhangana tshigwada tsha vhaporofita khae, a vhudza mushumi wawe a ri, “Ṱadziani khali khulu, ni bikele vhanna havha tshitshuu.”
39 Muṅwe wavho a yo ka miroho masimuni, a wana munḓirivhe wa ḓaka, a fula vhana vhawo, a puta nga phuraphura yawe ya ḓala. Musi a tshi vhuya, a i tshetshelela khalini a bika tshitshuu, naho ho vha hu si na ane a ḓivha uri ndi zwithu-ḓe.
40 Itsho tshitshuu tsha avhelwa avho vhanna, hone musi vha tshi thoma u ḽa, vha ṱavha mukosi vha ri, “Muḓinḓa wa Mudzimu, hu na lufu khalini!” Vha si ḽe.
41 Elisha a ri, “Ḓisani vhukhopfu!” A dzhia vhuḽa vhukhopfu a vhu shela khalini a ri, “Avhelani vhathu vha ḽe.” Zwiḽiwa zwi re khalini zwa pfala zwi si tshee na mulimo.
42 Ha ḓa muṅwe munna a tshi bva Baali Shalisha, a ḓisela muḓinḓa wa Mudzimu mikonde ya 20 ya vhurotho ha baḽi ho bagiwaho nga thoro dze dza ranga u vhibva, na tshikwama tsha ṱhotshe dza thoro ntswa. Elisha a ri, “Ṋeani vhathu vha ḽe.”
43 Mushumi wawe a vhudzisa a ri, “Ndi nga zwi vhea hani phanḓa ha vhanna vha ḓana?” Hone Elisha a fhindula a ri, “Ṋeani vhathu vha ḽe. Muṋe washu u ri, ‘Vha ḓo ḽa vha fura vha ita na u sia.’ ”
44 Mushumi a vha avhela zwiḽiwa, vha ḽa vha fura vha ita na u sia, nga he Muṋe washu a amba.
1 Ho vha hu na mulangammbi wa khosi ya Aramu we a vha a tshi pfi Naamani. Muṋe wawe o vha o mu vhea huhulwane, a tshi mu hulisa, nge Muṋe washu a ita uri Vhaaramu vha kunde ngae. O vha e muhali a sa humi, hone a vha na vhulwadze vhu ofhisaho ha lukanda.
2 Zwino dziṅwe mmbi dza Vhaaramu dzo vha dzo ya u dia, dza thuba na muṅwe ṅwananyana wa Muisraele, a vha phuli ya musadzi wa Naamani.
3 Ṅwananyana uyo a vhudza musadzi uyo a ri, “Ngavhe muṋe wanga vha tshi nga ya ha muporofita a re ngei Samaria! O vha a tshi ḓo vha fhodza vhulwadze havho.”
4 Naamani a ya ha muṋe wawe a mu vhudza zwe zwa ambiwa nga ṅwananyana wa Muisraele.
5 Khosi ya Aramu ya fhindula ya ri, “Iyani no rudza mbilu. Ndi ḓo ṅwalela khosi ya Israele luṅwalo.” Naamani a takuwa e na khilogiramu dza 340 dza siliva na khilogiramu dza 70 dza musuku na zwiambaro zwa fumi zwa maṱeleṱele.
6 Luṅwalo lwe a vha a tshi lu isa ha khosi ya Israele lwo vha lwo ṅwalwa upfi, “Ndi khou ruma mulanda wanga Naamani ha vhone na luṅwalo holu uri vha mu fhodze vhulwadze hawe ha lukanda.”
7 Khosi ya Israele i tshi vhala ulwo luṅwalo, ya kherukanya zwiambaro zwayo ya ri, “Ndi nṋe Mudzimu naa? Ndi a kona u vhulaha nda dovha nda tshidza naa, a tshi ruma muthu ha nṋe uri ndi mu fhodze? Ni khou zwi vhona uri hoyu muthu u khou nṱunga!”
8 Elisha muḓinḓa wa Mudzimu a tshi pfa uri khosi ya Israele yo kherukanya zwiambaro zwayo, a ruma muḓinḓa khayo a swikisa mafhungo a no ri, “Ndi mini vho kherukanya lupila lwavho? Nga vha rume uyo munna kha nṋe, ndi hone a tshi ḓo zwi ḓivha uri Israele hu na muporofita.”
9 Naamani a ṱuwa nga bere dzawe na gariki yawe a swika a ima muṋangoni wa nnḓu ya Elisha.
10 Elisha a ruma muḓinḓa a swika a mu vhudza a ri, “Nga vha ye mulamboni wa Jorodani vha ṱambe kaṱanu na kavhili, vhulwadze havho vhu ḓo fhola tshoṱhe.”
11 Huno Naamani a ṱuwa o sinyuwa a ri, “Ndo vha ndi tshi ri vhukuma u ḓo bva a ḓa kha nṋe a ima a rabela Yahavee Mudzimu wawe, a dzungudza tshanḓa tshawe hune ha vhavha, a fhodza vhulwadze hanga!
12 Hufha Damasko hu na milambo ya Abana na Pharaphara i re na maḓi ane a fhira a Israele! Ndo vha ndi tshi ḓo vha ndo ṱamba khayo nda fhola.” A mbo ḓi rembuluwa a ṱuwa o sinyuwa.
13 Vhashumi vha Naamani vha ya khae vha ri, “Muṋe wanga, ngavhe muporofita a vha vhudze u ita tshiṅwe tshithu tshi konḓaho vho vha vha sa ḓo tshi ita? Zwino a tshi tou ri, ‘Nga vha yo ṱamba vha fhole,’ zwi a konḓa naa?”
14 Ndi hone Naamani a tshi tsela Jorodani a ṱamba kaṱanu na kavhili, nga he muḓinḓa wa Mudzimu a mu vhudza, a mbo ḓi fhola tshoṱhe, lukanda lwawe lwa tou kuna unga lwa mutukana muṱuku.
15 Ndi hone Naamani na vhalanda vhawe vhoṱhe vha tshi vhuelela ha muḓinḓa wa Mudzimu, a ima phanḓa hawe a ri, “Zwino ndi a zwi ḓivha uri shangoni ḽoṱhe a hu na muṅwe Mudzimu, u Israele fhedzi. Zwino nga vha ṱanganedze tshifhiwa tshanga ngetshi.”
16 Muporofita a fhindula a ri, “Nga Muṋe washu a tshilaho ane nda vha muḓinḓa wawe, a thi nga ṱanganedzi tshithu.” Naamani a ḓi sivhelela uri muporofita a ṱanganedze itsho tshifhiwa, hone Elisha a landula.
17 Naamani a ri, “Arali vha sa ṱanganedzi tshifhiwa tshanga, izwo nga vha litshe ndi dzhie mavu ane a nga hwalwa nga meila mbili ndi ṱuwe nao ndi tshi humela hayani, ngauri u bva zwino a thi tsha ḓo ṋekedza muṅwe mudzimu nduvho dzi fhiswaho kana zwiṱhavhelo, ndi ḓo zwi ṋekedza Yahavee fhedzi.
18 Hone hu na tshithu tshithihi tshine Yahavee a fanela u nkhangwela tshone: musi khosi yanga i tshi dzhena thembeleni ya Rimoni mudzimu wa Aramu u luvha, ndi a mu fhelekedza, na nṋe nda gwadama henefho, musi ndi tshi gwadama thembeleni ya Rimoni, ngavhe Yahavee a tshi nkhangwela!”
19 Elisha a ri, “Nga vha tshimbile nga mulalo.” Musi Naamani o no tshimbila tshikhalanyana,
20 Gehasi, mushumi wa Elisha muḓinḓa wa Mudzimu, a elekanya a ri, “Muṋe wanga o litsha uyu Muaramu Naamani, a ṱuwa a songo bvisa tshithu! O vha o fanela o ṱanganedza zwe a ḓa nazwo. Nga Muṋe washu a tshilaho, ndi ḓo gidima nda mu tevhela nda wana tshiṅwe tshithu khae.”
21 Ndi hone Gehasi a tshi gidima a tevhela Naamani. Musi Naamani a tshi mu vhona a tshi gidima a tshi ya khae, a tsa kha gariki a yo ṱangana nae a mu vhudzisa a ri, “Ho tshinyalani?”
22 Gehasi a fhindula a ri, “A hu na tsho tshinyalaho. Muṋe wanga o nthuma uri ndi vha vhudze ndi ri, ‘Hu kha ḓi bva u swika vhaṱhannga vhavhili vha tshigwada tsha vhaporofita vha tshi bva mivhunduni ya Efraimi. Nga vha vha ṋee khilogiramu dza 34 dza siliva na zwiambaro zwivhili zwa u pfundulula.’ ”
23 Naamani a ri, “Dzhiani khilogiramu dza 68 dza siliva.” Naamani a ita lunzili uri Gehasi a a ṱanganedze, a konou longa iyo siliva kha mikhwama mivhili a peta na zwiḽa zwiambaro zwivhili, a zwi ṋea vhavhili vha vhashumi vhawe, vha zwi hwala vha fhira phanḓa ha Gehasi.
24 Musi Gehasi a tshi swika tshikwarani, a dzhiela avho vhashumi izwo zwithu, a yo zwi vhea nḓuni yawe. Gehasi a fhelekedza avho vhanna vha ṱuwa.
25 Gehasi a dzhena, a ima phanḓa ha muṋe wawe Elisha. Elisha a mu vhudzisa a ri, “Ni bvafhi Gehasi?” Gehasi a fhindula a ri, “A hu na he nda ya.”
26 Huno Elisha a mu vhudza a ri, “Muya wanga wo vha u si na inwi zwiḽa uḽa munna a tshi tsa kha gariki yawe a ḓa a ni ṱanganedza? Tshino ndi tshone tshifhinga tsha u dzhia tshelede kana tsha u ṱanganedza zwiambaro na masimu a miolivi na a minḓirivhe na masambi a nngu na masambi a kholomo na phuli dza vhanna na vha vhasadzi?
27 Zwino vhulwadze ha Naamani vhu ḓo nambatela inwi na vhaḓuhulu vhaṋu lini na lini.” Gehasi a ṱuwa kha Elisha, a nambatelwa nga vhulwadze, lukanda lwawe lwó tshena sa gabugu.
1 Ḽiṅwe ḓuvha tshigwada tsha vhaporofita tsha vhudza Elisha tsha ri, “Nga vha dzou vhona, fhethu hune vha ri funza hone ndi huṱuku, a hu ri eḓani!
2 Nga vha litshe ri ye Jorodani, muṅwe na muṅwe washu a reme danda, ri fhaṱe hune ra ḓo dzula hone.” Elisha a fhindula a ri, “Tshimbilani.”
3 Ndi hone muṅwe wavho a tshi ri, “Vhone nga vha ṱuwe na riṋe.” Elisha a fhindula a ri, “Ndi ḓo ṱuwa na inwi.”
4 A ṱuwa navho. Vha ya Jorodani vha thoma u rema miri.
5 Ha ri muṅwe wavho a tshi khou rema muri, mbaḓo ya ṱomowa ya wela maḓini. A ṱavha mukosi a ri, “Yawee muṋe wanga, ndi mbaḓo ye nda tou i adzima!”
6 Muḓinḓa wa Mudzimu a vhudzisa a ri, “Yo wela ngafhi?” A tshi mu sumbedza afho fhethu Elisha a rema tshitanda a tshi posa henefho, tsha ita uri mbaḓo i papamale.
7 Elisha a ri, “I ṋuleni.” Munna uyo a i hovha, a i dzhia.
8 Zwino khosi ya Aramu yo vha yo bvela Israele pfumo. Ya eletshedzana na magota ayo ya ri, “Ndi ḓo ṱoka mishasha yanga hukene.”
9 Muḓinḓa wa Mudzimu a swikisa ipfi ha khosi ya Israele a ri, “Vha vhone, vha songo fhira nga henefho fhethu ngauri Vhaaramu vha khou tsela henengei.”
10 Ndi hone khosi ya Israele i tshi ita uri fhethu afho ho ambiwaho nga muḓinḓa wa Mudzimu hu lindiwe. Ndi kanzhi Elisha a tshi sevha khosi, fhethu ho raloho ha dzula ho lindwa.
11 Hezwo zwa sinyusa khosi ya Aramu, ya vhidzisa magota ayo ya vha vhudzisa ya ri, “Ni nga mmbudza uri ndi nnyi kha riṋe ane a ima na khosi ya Israele?”
12 Muṅwe wa magota awe a ri, “Thovhele muṋe wanga, a hu na na muthihi washu ane a ima na khosi ya Israele, muporofita Elisha ane a vha Israele ndi ene ane a vhudza khosi ya Israele maipfi e vha amba vhe pfamoni yavho.”
13 Khosi ya ṋea ndaela ya ri, “Tshimbilani ni yo wana hune a vha hone uri ndi kone u ruma vhanna vha yo mu fara.” Khosi ya vhudzwa ha pfi, “Elisha u Dothani.”
14 Ndi hone khosi i tshi ruma mmbi khulu henengei i na dzibere na dzigariki. Vha ya vhusiku vha govhela uyo muḓi.
15 Musi mushumi wa muḓinḓa wa Mudzimu a tshi fhinduwa nga matshelo a tshi bvela nnḓa, a vhona muḓi wo govhelwa nga mmbi i na dzibere na dzigariki. A vhudzisa a ri, “Yawee muṋe wanga, ri ḓo ita hani?”
16 Muporofita a fhindula a ri, “Ni songo ofha tshithu, vhane vha ima na riṋe vha fhira vhane vha ima na Vhaaramu.”
17 Elisha a rabela a ri, “Yawee Muṋe washu, mu bonyolose uri a kone u vhona!” Ndi hone Muṋe washu a tshi mu bonyolosa, a tshi sedza a vhona zwikwara zwo ḓala bere na gariki dza mulilo dzo tanga Elisha.
18 Musi maswina a tshi khou tsa a tshi ḓa khae, Elisha a rabela Muṋe washu a ri, “Pofudza vhathu havha!” Muṋe washu a vha pofudza nga he Elisha a humbela ngaho.
19 Elisha a vha vhudza a ri, “Nḓila iyi a no ngo fara yone, muḓi uno a si wone. Ntevheleni, ndi ḓo ni isa ha munna ane na mu ṱoḓa.” Elisha a vha endedza a vha isa Samaria.
20 Musi vho no dzhena Samaria, Elisha a rabela a ri, “Muṋe washu, bonyolosa vhanna havha uri vha kone u vhona.” Ndi hone Muṋe washu a tshi vha bonyolosa, vha tshi sedza vha wana vhe ngomu ha muḓi wa Samaria.
21 Musi khosi ya Israele i tshi vha vhona, ya vhudzisa Elisha ya ri, “Muṋe wanga, ndi vha vhulahe? Ndi ri ndi vha vhulahe naa?”
22 Elisha a fhindula a ri, “Vha songo vha vhulaha. Vho vha vha tshi nga vhulaha vhanna vhe vha tou vha thuba nga pfumo ḽavho kana vhura havho? Nga vha vha ṋee zwiḽiwa na maḓi vha ḽe, vha nwe, vha vhuelele ha muṋe wavho.”
23 Ndi hone a tshi vha itela vhuṱambo vhuhulu, musi vho no fhedza u ḽa na u nwa a vha fhelekedza vha vhuelela ha muṋe wavho. Zwenezwo mmbi dza Aramu dza si tsha dia shango ḽa Israele.
24 Ngavhuya, Beni Hadadi khosi ya Aramu a kuvhanganya mmbi yawe yoṱhe, a gonya a yo govhela muḓi wa Samaria.
25 Ha wa nḓala khulu muḓini, u ṱahela ha zwiḽiwa ha hulela lwe ṱhoho ya donngi ya vhuya ya rengwa nga khilogiramu ya siliva, mupfudze wa maivha wa giramu dza ḓana wa rengwa nga giramu dza 57 dza siliva.
26 Ḽiṅwe ḓuvha khosi ya Israele i tshi khou tshimbila nṱha ha mutsheṱo, muṅwe musadzi a i ṱavhela mukosi a ri, “Thovhela muṋe wanga, nga vha nndamulele!”
27 Khosi ya fhindula ya ri, “Arali Muṋe washu a sa ni lamuleli, nṋe ndi nga ni lamulela hani? Ndi kha ḓi vha na luvhanḓe lwa u fhulela kana bonḓelo ḽa nḓirivhe naa?”
28 Khosi ya mu vhudzisa ya ri, “Ho tshinyalani?” Musadzi a fhindula a ri, “Musadzi hoyu o mmbudza a ri, ‘Ḓisa ṅwana wau ri mu ḽe ṋamusi, matshelo ri ḓo ḽa wanga.’
29 Zwenezwo ra bika ṅwananga ra mu ḽa. Nga matshelo nda mu vhudza nda ri, ‘Ḓisa ṅwana wau ri mu ḽe,’ hone a vha o mu dzumba.”
30 Musi khosi i tshi pfa maipfi a uyo musadzi, ya kherukanya zwiambaro zwayo. Musi a tshi khou ḓi tshimbila henefho nṱha ha mutsheṱo, vhathu vha sedza, vha vhona o ambara madzanganda fhasi ha zwiambaro zwawe.
31 Khosi ya ri, “Ngavhe Mudzimu a tshi mmbaisa arali nda sa tumula ṱhoho ya Elisha ṅwana wa Shafati ṋamusi!”
32 Zwino Elisha o vha o dzula nḓuni yawe e na vhahulwane. Khosi ya ruma muḓinḓa a ranga phanḓa, hone a sa athu swika, Elisha a vhudza vhahulwane a ri, “A ni zwi vhoni uri iyi phondi i khou ruma muthu uri a ntumule ṱhoho? Ndi zwone, musi muḓinḓa a tshi ḓa, ni vale vothi ni ḽi vhambe a si dzhene. Hu khou pfala mutsindo wa muṋe wawe murahu hawe.”
33 Musi a tshi kha ḓi amba navho, khosi ya swika yone iṋe ya ri, “Khombo hei i bva kha Yahavee! Yahavee ndi kha ḓi mu fulufhela hani?”
1 Elisha a fhindula a ri, “Thetshelesani zwine Muṋe washu a amba! Muṋe washu u ri, ‘Matshelo nga tshifhinga tshenetshi, fhano khoroni ya Samaria, muthu u ḓo vha a tshi kona u renga khilogiramu tharu dza vhukhopfu kana khilogiramu ṱhanu na nthihi dza baḽi nga ḽingwende ḽithihi ḽa siliva.’ ”
2 Gota ḽine ḽa vha muswikeli wa khosi ḽa fhindula muḓinḓa wa Mudzimu ḽa ri, “Hezwo zwi nga si itee, naho Yahavee o vula mafasiṱere lutomboni ya mbo ḓi na zwino!” Elisha a fhindula a ri, “Vha ḓo zwi vhona nga avho maṱo zwi tshi itea, hone izwo zwiḽiwa a vha nga zwi ḽi!”
3 Zwino ho vha hu na vhanna vhaṋa vhe vha vha vha tshi lwala vhulwadze vhu ofhisaho ha lukanda, vha tshi dzula nnḓa ha muṋango wa khoro ya muḓi wa Samaria. Vhenevho vha vhudzana vha ri, “Ri dzulelani fhano ra vhuya ra fa?
4 Arali ra ri ri dzhena muḓini, hu na nḓala, ri ḓo fa, naho ra dzula fhano ri ḓo ḓi fa. Zwino nga ri ye mishashani ya Vhaaramu ri ḓikumedze vhone. Arali vha sa ri vhulaha, ri ḓo tshila, arali vha ri vhulaha, ri a ḓi fa zwashu.”
5 Vha mbo takuwa zwenezwo nga madekwana vha livha mishashani ya Vhaaramu. Musi vha tshi swika mishashani ya u thoma, vha wana hu si na muthu.
6 Muṋe washu o vha o ita uri Vhaaramu vha pfe mubvumo wa dzigariki na dzibere na mmbi khulu, vha vhudzana vha ri, “Khosi ya Israele yo renda mahosi a Vhahithi na a Egipita uri vha lwe na riṋe!”
7 Vhaaramu vha mbo takuwa vha shavha madekwana eneo, vha sia dennde dzavho na bere na donngi. Vha sia mishasha yavho yo ralo, vha shavha uri vha si fe.
8 Vhaḽa vhanna vhe vha vha vhe na vhulwadze ha lukanda vha swika mishashani ya u thoma, vha dzhena denndeni iṅwe. Vha ḽa, vha nwa, vha hwala siliva na musuku na zwiambaro vha ṱuwa nazwo vha yo zwi dzumba. Vha vhuya vha dzhena kha iṅwe dennde, vha dzhia zwiṅwe zwithu khayo, na zwone vha zwi dzumba.
9 Vha amba nga tshavho vha ri, “Ri khou khakha! Ḓuvha heḽino ndi ḽa mafhungo mavhuya, a songo vha ashu ri roṱhe. Arali ra lindela ḽa vhuya ḽa tsha, Mudzimu u ḓo ri rwa. Nga ri mbo ḓi ṱuwa zwino ri yo swikisa mafhungo haya pfamoni ya musanda!”
10 Ndi hone vha tshi ṱuwa mishashani ya Vhaaramu vha humela muḓini wa Samaria vha vhidzelela mulindakhoro vha ri, “Ro ya mishashani ya Vhaaramu ra si wane muthu, ra si vhuye ra pfa muthu a tshi amba, tshe ra wana ndi bere na donngi dzo vhoxwaho, mishasha i tshee yo ralo sa zwe vha i sia.”
11 Vhalindakhoro vha ḓivhadza ayo mafhungo, a swikiswa pfamoni.
12 Ho vha ho no vha vhusiku. Khosi ya mbo vuwa, ya vhudza magota ayo ya ri, “Ndi ḓo ni vhudza zwe Vhaaramu vha ṱoḓa u ri ita! Vha a ḓivha uri ri khou fa nga nḓala, vho ṱuwa mishashani vha yo dzumbama ḓakani, vha tshi ri, ‘Vhukuma vha ḓo bva muḓini, ra vha fara vha tshi tshila, ra dzhena muḓini.’ ”
13 Muṅwe wa magota awe a fhindula a ri, “Nga vha wane vhaṅwe vhanna vha dzhie bere ṱhanu kha dzo salaho fhano muḓini, ri vha rume vha yo vhona zwo iteaho. Vha tshila vha ḓo fana na vhaṅwe Vhaisraele vhane vha kha ḓi tshila, vha fa vha ḓo ḓi nga vhaṅwe vho faho.”
14 Ndi hone vha tshi nanga gariki mbili dzi na bere dzadzo, khosi ya vha ruma vha tevhela mmbi ya Vhaaramu, ya laya vhatshimbidzi vha dzigariki ya ri, “Iyani u vhona zwo iteaho.”
15 Vha vha tevhela vha vhuya vha swika Jorodani, vha wana nḓila yoṱhe yo ḓala zwiambaro na thundu zwe Vhaaramu vha laṱa vha tshi khou shavha. Vhaḓinḓa vha huma vha yo swikisa ayo mafhungo ha khosi.
16 Ndi hone vhathu vha tshi bva muḓini vha yo ṱangula mishasha ya Vhaaramu. Khilogiramu tharu dza vhukhopfu kana khilogiramu ṱhanu na nthihi dza baḽi dza rengwa nga ḽingwende ḽithihi ḽa siliva, nga he Muṋe washu a amba.
17 Zwino khosi yo vha yo vhea gota ḽine ḽa vha muswikeli wayo uri ḽi linde khoro, vhathu vha mu kandekanya henefho khoroni, a fa, nga he muḓinḓa wa Mudzimu a dzula o amba musi khosi yo ya nḓuni yawe.
18 Zwo itea nga he muḓinḓa wa Mudzimu a vhudza khosi a tshi ri, “Matshelo nga tshifhinga tshenetshi, vhukhopfu ha khilogiramu tharu kana baḽi ya khilogiramu ṱhanu na nthihi zwi ḓo vha zwi tshi rengwa nga ḽingwende ḽithihi fhano khoroni ya Samaria.”
19 Muḓinḓa wa Mudzimu a tshi ralo ndi uri gota ḽo vha ḽo mu vhudza ḽa ri, “Izwo zwi nga si vhuye zwa itea, naho Muṋe washu a ita mafasiṱere lutomboni mvula ya mbo na!” Muḓinḓa wa Mudzimu o vha o mu fhindula a ri, “Vha ḓo zwi vhona nga avho maṱo, hone vha nga si zwi ḽe!”
20 Vhukumakuma izwo ndi zwe zwa mu wela, ngauri vhathu vho mu kandekanya henefho getheni a fa.
1 Zwino Elisha o vha o vhudza musadzi we a vhuya a vusa ṅwana wawe o fa, a ri, “Nga vha ṱuwe na muṱa wavho vha yo dzula tshifhinganyana huṅwe hune vha hu wana ngauri Muṋe washu o ḓivhadza uri hu ḓo wa nḓala fhano shangoni ya fhedza miṅwaha miṱanu na mivhili.”
2 Musadzi a ita zwe a vhudzwa nga muḓinḓa wa Mudzimu, ene na muṱa wawe vha ṱuwa vha yo dzula shangoni ḽa Vhafilista vha fhedza miṅwaha miṱanu na mivhili henefho.
3 Miṅwaha miṱanu na mivhili ya ri u fhela a vhuya a tshi bva shangoni ḽa Vhafilista, a ya ha khosi a yo humbela uri a dovhe a fhiwe nnḓu yawe na tsimu yawe.
4 A wana khosi i tshi khou amba na Gehasi, mushumi wa muḓinḓa wa Mudzimu, ya ri, “Edzonu mmbudza mishumo mihulu ye Elisha a ita.”
5 Musi Gehasi a tshi kha ḓi hanelela khosi zwe Elisha a vusa mufu, musadzi uḽa we Elisha a vusa ṅwana wawe a ḓa u humbela khosi uri i dovhe i mu fhe nnḓu yawe na tsimu yawe. Gehasi a ri, “Thovhele muṋe wanga, musadzi ane nda khou mu amba ndi onoyu, uyu ndi ene ṅwana wawe we Elisha a mu vusa!”
6 Khosi ya vhudzisa uyo musadzi ngazwo, musadzi uyo a anetshela khosi ayo mafhungo. Ndi hone khosi i tshi vhidza ḽiṅwe gota ya ḽi vhudza ya ri, “Dovhani ni fhe hoyu musadzi zwoṱhe zwe zwa vha zwi zwawe, hu tshi katelwa na mutengo wa zwoṱhe zwo kaṋwaho tsimuni yawe u bva tshee a pfuluwa fhano shangoni u swika zwino.”
7 Elisha a ṱuwa a ya Damasko. Zwenezwo Beni Hadadi khosi ya Aramu o vha e na biso. Khosi ya zwi pfa uri muḓinḓa wa Mudzimu o swika,
8 ya vhudza Hazaele ya ri, “Dzhiani tshifhiwa hetshi ni ṱuwe natsho ni yo ṱanganedza muḓinḓa wa Mudzimu. Ni mu vhudze a ni vhudzisele ha Yahavee uri ndi nga fhola kha biso iḽi naa?”
9 Hazaele a ya a ṱanganedza Elisha, e na tshifhiwa tsha zwibveledzwa zwoṱhe zwavhuḓi zwa Damasko zwo hwalwa nga gamela dza 40. A swika a ima phanḓa hawe a ri, “Ṅwana wavho Beni Hadadi khosi ya Aramu o nthuma uri ndi ḓe ndi vha vhudzise arali vha tshi ḓo fhola biso ḽavho.”
10 Elisha a fhindula a ri, “Nga vha ye vha mu vhudze vha ri, ‘Vhukuma u ḓo fhola,’ hone Muṋe washu o nnzumbululela uri u ḓo fa.”
11 A mu ṱalela a sa humisi maṱo, Hazaele a vhuya a shona. Muḓinḓa wa Mudzimu a thoma u lila.
12 Hazaele a vhudzisa a ri, “Vha lidzwa ngani muṋe wanga?” Elisha a fhindula a ri, “Ndi uri ndi ḓivha tshiṱuhu tshine vhone vha ḓo itela Vhaisraele. Vha ḓo fhisa madzhavhelo avho, vha vhulaha vhaṱhannga vhavho nga pfumo, vhana vhavho vha vha rwisa na fhasi, vhasadzi vhavho vho vhifhaho muvhilini vha vha hushula.”
13 Hazaele a ri, “Maanḓa a u ita zwo raloho ndi nga a wana ngafhi, hufha ndi tshi tou vha mmbwa!” Elisha a fhindula a ri, “Muṋe washu o nnzumbululela uri vhone vha ḓo vha khosi ya Aramu.”
14 Hazaele a ṱutshela Elisha a vhuelela ha muṋe wawe. Musi Beni Hadadi a tshi vhudzisa Hazaele uri Elisha o mu fhindula mini, Hazaele a fhindula a ri, “O mmbudza uri vhukuma vha ḓo fhola.”
15 Huno nga matshelo Hazaele a dzhia sila, a ḽi lovhea maḓini, a ḽi ṱharamudza a fukedza tshifhaṱuwo tsha khosi, a i ḽisa tshivhindi. Hazaele a vha khosi vhudzuloni hawe.
16 Nga ṅwaha wa vhuṱanu wa muvhuso wa Joramu ṅwana wa Ahaba khosi ya Israele, musi Josafati e khosi ya Juda, Jehoramu ṅwana wa Josafati a vha khosi ya Juda.
17 O vha khosi e na miṅwaha ya 32, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha miṱanu na miraru.
18 A kanda vhuṱalani ha mahosi a Israele, a ita zwe vha nnḓu ya Ahaba vha ita, ngauri o vha o dzea ṅwananyana wa Ahaba, ndi zwe a ita zwi sa takadzi Muṋe washu.
19 Huno Muṋe washu o vha a sa ṱoḓi u lozwa Juda, a tshi elelwa mulanda wawe Dafita. O vha o fulufhedzisa mulanda wawe Dafita uri u ḓo ḓi mu siela luvhone, vhaḓuhulu vhawe vha ḓi vhusa lini na lini.
20 Misi ya Jehoramu, vhathu vha Edomo vha shandukela vha Juda, vha vhumba khosi yavho.
21 Zwenezwo Jehoramu a takuwa na gariki dzawe dzoṱhe a livha Tsairi. Vhaedomo vha mu tanga e na vhalangi vha gariki dzawe, a vuwa a tshoṱha vhusiku, mmbi yawe ya ḓishavhela ya humela hayani.
22 Na ṋamusi Vhaedomo vha kha ḓi vha vho shandukela Vhajuda. Misi iyo na muḓi wa Libina wa shanduka.
23 Mafhungo maṅwe a muvhuso wa Jehoramu na zwoṱhe zwe a ita o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
24 Jehoramu a dzama a swiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita. Ṅwana wawe Ahasia a vha khosi vhudzuloni hawe.
25 Ahasia ṅwana wa Jehoramu khosi ya Juda o thoma u vhusa nga ṅwaha wa 12 wa muvhuso wa Joramu ṅwana wa Ahaba khosi ya Israele.
26 Ahasia o vha khosi e na miṅwaha ya 22 a vhusa e Jerusalema a fhedza ṅwaha muthihi. Mme awe o vha a tshi pfi Athalia, e muḓuhulu wa Omuri khosi ya Israele.
27 O kanda vhuṱalani ha nnḓu ya Ahaba, a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, zwa ḓi nga zwe zwa itwa nga nnḓu ya Ahaba, nge a vha o dzetshelana na muṱa wa Ahaba.
28 Ahasia a bva pfumo na Joramu ṅwana wa Ahaba vha yo lwa na Hazaele khosi ya Aramu muḓini wa Ramotho kha ḽa Giliadi. Vhaaramu vha huvhadza Joramu.
29 Ndi hone khosi Joramu a tshi humela muḓini wa Jesriele uri a thome u fhola mbonzhe dze a phulwa nga Vhaaramu muḓini wa Ramotho nndwani yawe a tshi lwa na Hazaele khosi ya Aramu. Ahasia ṅwana wa Jehoramu khosi ya Juda a ya muḓini wa Jesriele u yo ṱolela Joramu ṅwana wa Ahaba nge a vha o huvhala.
1 Muporofita Elisha a vhidzisa muṅwe munna wa tshigwada tsha vhaporofita a mu vhudza a ri, “Ḓilugiseni, ni dzhie mudzio hoyu wa mapfura ni ṱuwe nawo ni ye muḓini wa Ramotho kha ḽa Giliadi.
2 Ni tshi swika henengei, ni ṱoḓe Jehu ṅwana wa Josafati ṅwana wa Nimishi. Ni ye khae, ni mu vhidzele thungo hu si na khonani dzawe, ni mu ise kamarani ya ngomu.
3 Ni konou dzhia mudzio hoyu ni shele mapfura haya ṱhohoni yawe ni ambe ni ri, ‘Muṋe washu u ri: Ndi u vhumba khosi ya Israele.’ Ni tshi fhedza ni vule vothi ni shavhe, ni songo lenga!”
4 Ndi hone uyo muṱhannga wa muporofita a tshi ya muḓini wa Ramotho kha ḽa Giliadi.
5 Musi a tshi swika a wana magota o dzula oṱhe, a ri, “Vhone mulangammbi, ndi na mafhungo navho.” Jehu a vhudzisa a ri, “Ni khou amba nnyi washu?” A fhindula a ri, “Ndi khou amba na vhone.”
6 Jehu a takuwa, a ya nḓuni. Ndi hone uyo muprofita a tshi shela mapfura ṱhohoni ya Jehu, a amba a ri, “Muṋe washu Mudzimu wa Israele u ri, ‘Ndi u vhumba khosi ya Vhaisraele lushaka lwa Muṋe washu.
7 U vhulahe nnḓu ya Ahaba muṋe wau, ndi ḓo lifhedza malofha a vhaḓinḓa vhanga vhaporofita na malofha a vhaḓinḓa vha Yahavee e a shululwa nga Jesebele.
8 Nnḓu yoṱhe ya Ahaba i ḓo lovha. Ndi ḓo vhulaha vhanna vhoṱhe vha nnḓu ya Ahaba kha ḽa Israele, hu si sale na muthihi.
9 Nnḓu ya Ahaba ndi ḓo i ita unga nnḓu ya Jerobiamu ṅwana wa Nebati, vha nga nnḓu ya Baasha ṅwana wa Ahia.
10 Jesebele ene, u ḓo ḽiwa nga dzimmbwa mavuni a Jesriele, ha nga swiṱwi nga muthu.’ ” A ri u ralo a mbo ḓi vula vothi a shavha.
11 Musi Jehu a tshi bva a tshi ya kha vhaṅwe vhalangammbi, muṅwe wavho a mu vhudzisa a ri, “Ho tshinyala mini? Mpengo uḽa o vha a tshi vha ṱoḓelani?” Jehu a fhindula a ri, “Hufha munna uyo na mafhafhaḓo awe ni tshi a ḓivha.”
12 Vhone vha ri, “Vha khou ri zwifhela! Nga vha ri vhudze zwi re zwone!” Jehu a ri, “Munna uyo a tshi mmbudza o ri, ‘Muṋe washu u ri: Ndi u vhumba khosi ya Israele.’ ”
13 Vha mbo ḓi dzhia phuraphura dzavho vha dzi adza kha zwiṱepisi uri Jehu a ime khadzo. Ndi hone vha tshi lidza phalaphala vha ṱavha mukosi vha ri, “Jehu ndi khosi!”
14 Ndi hone Jehu, ṅwana wa Josafati ṅwana wa Nimishi, a tshi itela Joramu tshimbevha. Zwino Joramu na Vhaisraele vhoṱhe vho vha vha tshi khou lamulela muḓi wa Ramotho kha ḽa Giliadi hu tshi lwiwa na Hazaele khosi ya Aramu,
15 hone khosi Joramu o vha o humela Jesriele uri a fhole mafuvhalo e a phulwa nga Vhaaramu nndwani hu tshi lwiwa na Hazaele khosi ya Aramu. Jehu a ri, “Arali ni tshi ima na nṋe, ni songo litsha na muthihi a tshi ṋenga a bva fhano Ramotho a swikisa mafhungo ayo Jesriele.”
16 Ndi hone Jehu a tshi namela gariki yawe a livha Jesriele, ngauri Joramu o vha e henefho a sa athu fhola. Na Ahasia khosi ya Juda o vha e henefho o yo mu ṱola.
17 Mulindi o imaho kha thawara ya Jesriele a vhona tshigwada tsha Jehu tshi tshi khou sendela, a vhidzelela a ri, “Ndi khou vhona tshigwada tsha vhanna tshi tshi khou ḓa ngeno.” Joramu a fhindula a ri, “Wanani munameli wa bere! Mu rumeni a yo ṱangana navho a vha vhudzise mulalo.”
18 Munameli wa bere a takuwa a yo ṱangana na Jehu a ri, “Khosi i khou vhudzisa arali ḽo lala.” Jehu a fhindula a ri, “Zwa mulalo a si zwaṋu. Ntevheleni!” Mulindi a swikisa mafhungo a ri, “Muḓinḓa o swika khavho, hone ha tsha vhuya.”
19 Ndi hone khosi i tshi ruma munameli wa bere wa vhuvhili. Musi a tshi swika khavho a ri, “Khosi i khou vhudzisa arali ḽo lala?” Jehu a fhindula a ri, “Zwa mulalo a si zwaṋu. Ntevheleni!”
20 Mulindi a swikisa mafhungo a ri, “Muḓinḓa o swika khavho, hone na ene ha tsha vhuya. Kutshimbidzele kwa gariki ku nga kwa Jehu ṅwana wa Nimishi, u tshimbidza unga mpengo.”
21 Joramu a ri, “Panani gariki yanga!” Musi yo no paniwa, Joramu khosi ya Israele na Ahasia khosi ya Juda vha namela vha takuwa, muṅwe na muṅwe o namela gariki yawe, uri vha yo ṱangana na Jehu. Vha ṱangana nae tsimuni ye ya vha i ya Nabotho wa Jesriele.
22 Musi Joramu a tshi vhona Jehu a vhudzisa a ri, “Jehu, ḽo lala naa?” Jehu a fhindula a ri, “Hu nga vha na mulalo hani, hu tshi kha ḓi vha na vhupombwe honohu na manditi zwe zwa thomiwa nga mme avho Jesebele?”
23 Joramu a rembuluwa a shavha, a tshi khou vhidzelela Ahasia a tshi ri, “Ahasia, ndi tshimbevha!”
24 Ndi hone Jehu a tshi akha vhura hawe a pfula Joramu vhukati ha mahaḓa. Musevhe wa runga mbilu yawe, a wela garikini yawe.
25 Jehu a vhudza Bidikhara mutshimbidzi wa gariki yawe a ri, “Mu hwaleni ni mu laṱe tsimuni ye ya vha i ya Nabotho wa Jesriele. Ni songo hangwa zwiḽa zwe nṋe na inwi ra vha ro namela dzigariki roṱhe ri murahu ha Ahaba khotsi awe musi Muṋe washu a tshi mu haṱula nga mulomo wa muporofita a tshi ri,
26 ‘Mulovha ndo vhona malofha a Nabotho na malofha a vhana vhawe vha vhatuka, u ralo Yahavee, vhukuma ndi ḓo zwi lifhedza henefha tsimuni yenei, u ralo Yahavee.’ Zwino-ha, mu hwaleni ni mu laṱe tsimuni yeneyo, nga he Muṋe washu a amba.”
27 Musi Ahasia khosi ya Juda a tshi vhona zwo iteaho, a shavha nga gondo ḽi yaho muḓini wa Bethe Hagani. Jehu a mu pandamedza a tshi khou ṱavha mukosi a tshi ri, “Na ene mu vhulaheni!” Vha mu phula mbonzhe e garikini yawe o livha Guru, tsini ha muḓi wa Ibiliamu, hone a shavhela muḓini wa Megido a fela hone.
28 Vhalanda vhawe vha mu hwala nga gariki vha mu isa Jerusalema, vha mu swiṱa na vhokhotsi awe tshaloni tshawe Muḓini wa Dafita.
29 Ahasia o vha khosi ya Juda nga ṅwaha wa 11 wa muvhuso wa Joramu ṅwana wa Ahaba.
30 Ndi hone Jehu a tshi livha Jesriele. Musi Jesebele a tshi zwi pfa a ḓola maṱoni, a nakisa mavhudzi awe, a sedza nnḓa nga fasiṱere.
31 Musi Jehu a tshi khou dzhena nga khoro, Jesebele a vhudzisa a ri, “Hu ita hani, Zimiri muvhulahi wa muṋe waṋu?”
32 Jehu a lilala a sedza fasiṱere a vhidzelela a ri, “Ndi nnyi a imaho na nṋe? Ndi nnyi?” Ha ṱodzimela khombe mbili kana tharu vha mu sedza e fhasi.
33 Jehu a ri, “Mu poseni fhasi!” Ndi hone vha tshi mu posa fhasi, malofha awe a hasha mutsheṱo khathihi na bere dza Jehu; dza mbo ḓi mu kandekanya.
34 Jehu a ṱuwa a dzhena pfamoni, a ḽa, a nwa. Ngavhuya a konou ri, “Dzhiani musadzi uḽa o teketelwaho ni mu swiṱe, ndi mukololo.”
35 Hone musi vha tshi bva uri vha yo mu swiṱa, vha wana ho tou sala dethele ḽawe na marambo a milenzhe na zwanḓa fhedzi.
36 Vha huma vha yo vhudza Jehu, ene a ri, “Iṱali Muṋe washu o amba nga mulomo wa muḓinḓa wawe Elia wa Thishibe a ri, ‘Mmbwa dzi ḓo ḽa ṋama ya Jesebele vhuponi ha Jesriele.
37 Muvhili wa Jesebele u ḓo nga mupfudze mavuni a Jesriele, ha si vhe na ane a ḓo kona u mu ḓivha a ri: Hoyu ndi Jesebele.’ ”
1 Zwino muḓini wa Samaria ho vha hu na vhana vha vhatuka vha 70 vha nnḓu ya Ahaba. Jehu a ṅwala maṅwalo a a rumela Samaria, a ya kha magota a Jesriele na kha vhahulwane na kha vhaṱunḓeli vha vhana vha Ahaba, a ri,
2 “Vhunga vhana vha vhatuka vha muṋe waṋu ni tshi dzula navho nahone ni na dzigariki na dzibere na muḓi wo tangwaho nga mitsheṱo na zwihali, zwenezwo ni tshi ṱou ṱanganedza luṅwalo holu,
3 ni mbo ḓi nanga ṅwana wa mutuka a fhiraho vhoṱhe o teaho kha vhana vha muṋe waṋu, ni mu vhee kha khuluṋoni ya khotsi awe, ni lwele nnḓu ya muṋe waṋu.”
4 Hone vha tshenuwa, vha ri, “Arali mahosi mavhili o vha a sa koni u imedzana nae, riṋe ri nga zwi kona hani?”
5 Ndi hone gota ḽine ḽa langa pfamo na muvhusi wa muḓi na vhahulwane na vhaṱunḓeli vha tshi swikisa mafhungo ha Jehu vha ri, “Riṋe ri vhalanda vhavho, ri ḓo ita zwoṱhe zwine vhone vha amba. A ri nga vhuyi ra vhea muṅwe muthu a vha khosi, vhone nga vha ite zwine vha vhona zwo fanela.”
6 Ndi hone Jehu a tshi dovha a vha ṅwalela luṅwalo a ri, “Arali ni tshi ima na nṋe, ni tshi ḓo nthetshelesa, ḓisani ṱhoho dza vhana vha vhatuka vha muṋe waṋu fhano matshelo nga tshifhinga tshenetshi, ni dzi ḓise fhano Jesriele.” Zwino vhaḽa vhakololo vha 70 vho vha vhe na vharangaphanḓa vha muḓi vha tshi khou vha alusa.
7 Musi luṅwalo ulwo lu tshi swika, vhanna avho vha dzhia vhakololo vha vhatuka vhoṱhe vha 70 vha vha vhulaha. Vha dzhia ṱhoho dzavho vha dzi longa zwirunduni, vha dzi isa ha Jehu e Jesriele.
8 Musi muḓinḓa a tshi swika, a vhudza Jehu a ri, “Vho ḓisa ṱhoho dza vhakololo.” Jehu a ri, “Vha vheeni nga zwiṱhopho zwivhili muṋangoni wa khoro ya muḓi ḽi vhuye ḽi tshe.”
9 Ḽi tshi tsha Jehu a bvela nnḓa, a ima phanḓa ha vhathu vhoṱhe a ri, “Inwi a ni na mulandu. Ndi nṋe we nda itela muṋe wanga tshimbevha nda mu vhulaha, hone we a vhulaha vhoṱhe avha ndi nnyi?
10 Zwino zwi ḓivheni uri na ipfi na ḽithihi ḽe Muṋe washu a amba nga nnḓu ya Ahaba a ḽi nga weli fhasi. Muṋe washu o ita zwe a fulufhedzisa nga mulomo wa muḓinḓa wawe Elia.”
11 Ndi hone Jehu a tshi vhulaha vhoṱhe vha nnḓu ya Ahaba vha re Jesriele khathihi na magota awe na khonani dzawe na vhotshifhe vhawe, ha si sale na muthihi wawe.
12 Jehu a takuwa Jesriele a livha Samaria. Nḓilani, fhethu hune ha pfi Mishashani ya Vhalisa,
13 a ṱangana na mashaka a khosi Ahasia wa Juda, a vha vhudzisa a ri, “Ni vhonnyi?” Vhone vha ri, “Ri mashaka a Ahasia, ri khou ya Jesriele u resha vhana vha mufumakadzi Jesebele na nnḓu ya musanda.”
14 Jehu a vhudza vhanna vhawe a ri, “Vha dzhieni vha tshi khou tshila!” Ndi hone vha tshi vha dzhia vha tshi khou tshila, vha vha vhulaha tsini na bidzi ya Mishasha ya Vhalisa. Vhoṱhe vho ṱangana vho vha vhe 42, ha si sale na muthihi.
15 Jehu a dovha a takuwa, e nḓilani a ṱangana na Jonadaba ṅwana wa Rekhaba, a mu resha a ri, “Nṋa ni a anḓana na nṋe unga nṋe ndi tshi anḓana na inwi? Ni a fulufhedzea?” Jonadaba a fhindula a ri, “Ndi ima navho.” Jehu a ri, “Arali zwo ralo nkhaḓeni.” Vha khaḓana, Jehu a mu namedza gariki.
16 Jehu a ri, “Nga ri ṱuwe roṱhe ni yo zwi vhona nga aṋu maṱo uri ndi lwela hani Muṋe washu.” Vha namela vhoṱhe gariki vha ya Samaria.
17 Musi Jehu a tshi swika Samaria, a vhulaha vhoṱhe vha nṋdu ya Ahaba vho salaho henefho, a vha lozwa, nga he Muṋe washu a amba na Elisha.
18 Jehu a kuvhanganya vhathu vhoṱhe a vha vhudza a ri, “Khosi Ahaba o vha a tshi luvha Baali zwiṱuku, nṋe ndi ḓo mu luvha zwihulu.
19 Zwino vhidzani vhaporofita vhoṱhe vha Baali na vhoṱhe vha mu luvhaho na vhotshifhe vhawe vhoṱhe. Ni vhone uri hu si vhuye ha sala muthu, ngauri ndi khou ṱoḓa u ṋekedza Baali tshiṱhavhelo tshihulu. Ane a si vhe hone u ḓo vhulawa.” Hone tsho vha tshi tshimbevha tsha uri a kone u lozwa vhane vha luvha Baali.
20 Jehu a ri, “Ḓivhadzani ḓuvha ḽa vhuṱambo ha Baali.” Ḓuvha iḽo ḽa mbo ḓivhadzwa.
21 Jehu a ḓivhadza Israele ḽoṱhe, vhoṱhe vha no luvha Baali vha ḓa, ho vha hu si na na muthihi a siho. Vha kuvhangana thembeleni ya Baali, ya vhuya ya tou ḓala ya si tsha vha na vhupfelo ha mare.
22 Jehu a vhudza tshifhe ane a londola phuraphura a ri, “Ḓisani phuraphura ni dzi fhe vhoṱhe vhane vha luvha Baali.” A vha ḓisela.
23 Ndi hone Jehu na Jonadaba ṅwana wa Rekhaba vha tshi dzhena thembeleni ya Baali. Jehu a vhudza vhane vha luvha Baali a ri, “Sedzani ni vhone uri hu songo dzhena vha luvhaho Yahavee fhano, hu dzhene vhane vha luvha Baali fhedzi.”
24 Ndi hone vha tshi dzhena uri vha ṋekedze zwiṱhavhelo na nduvho dzi fhiswaho. Zwino Jehu o vha o vhea vhanna vha 80 nnḓa ha thembele a vha laya a ri, “Arali muṅwe waṋu a litsha muṅwe wa vhanna vhane nda ri ni vha vhulahe a ponyoka, u ḓo lifha nga ṱhoho yawe.”
25 Musi Jehu a tshi tou fhedza u ṋekedza tshiṱhavhelo tshi fhiswaho, a mbo ḓi vhudza vhalindi na magota a ri, “Dzhenani ni vha vhulahe, ni songo vhuya na litsha na muthihi a shavha.” Vha vha rema nga mapanga vha wela fhasi. Vhalindi na magota vha hwala zwitumbu vha zwi laṱa nnḓa, vha konou dzhena zwifhoni zwa ngomu thembeleni ya Baali.
26 Vha bvisa matombo a zwitungulo thembeleni ya Baali, vha i fhisa.
27 Vha thutha tombo ḽa u hulisa Baali, vha wisa thembele ya Baali, vhathu vha i ita bunga, na ṋamusi.
28 Jehu o fhelisa zwa u luvha Baali kha ḽa Israele nga u ralo.
29 Naho zwo ralo ho ngo laṱa vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati, we a ita uri Vhaisraele vha tshinye nga u luvha mbohwana dza musuku dzi re Bethele na Dani.
30 Muṋe washu a vhudza Jehu a ri, “Vhunga wo ita zwi re zwone, wa khunyeledza zwe nda vha ndi tshi funa u ita nnḓu ya Ahaba, vhaḓuhulu vhau vha ḓo vha mahosi a Israele u vhuya u swika kha murafho wa vhuṋa.”
31 Hone Jehu ho ngo thetshelesa mulayo wa Muṋe washu Mudzimu wa Israele nga mbilu yawe yoṱhe. Ho ngo laṱa vhuvhi ha Jerobiamu we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
32 Misi yeneyo Muṋe washu a thoma u fhungudza shango ḽa Israele. Hazaele wa Aramu a kunda Vhaisraele shangoni ḽavho ḽoṱhe
33 vhubvaḓuvha ha Jorodani shangoni ḽoṱhe ḽa Giliadi, dzinguni ḽa Gadi na ḽa Rubeni na ḽa Manase, u bva muḓini wa Aruere mulamboni wa Arinoni u buḓekanya shango ḽa Giliadi u swika Bashani.
34 Mafhungo maṅwe a Jehu na zwoṱhe zwe a ita na vhuhali hawe o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
35 Jehu a dzama, a swiṱwa Samaria, ṅwana wawe Juahasi a vha khosi vhudzuloni hawe.
36 Jehu o vhusa Israele e Samaria a fhedza miṅwaha ya 28.
1 Musi Athalia mme a khosi Ahasia a tshi pfa uri ṅwana wawe o vhulawa, a mbo ḓi vhulahisa vhakololo vhoṱhe vho salaho.
2 We a ponyoka ndi Juasi ṅwana wa Ahasia fhedzi. O vha a tshi ṱoḓa u vhulawa na vhaṅwe, hone a lamukiswa nga makhadzi wawe Jehoshiba, ṅwananyana wa khosi Jehoramu, we a dovha a vha khaladzi ya Ahasia. Jehoshiba a mu dzhia na muleli wawe a vha dzhenisa kamarani ya u eḓela thembeleni, a mu dzumba uri Athalia a si mu vhone, ndi zwe a si vhulawe.
3 Jehoshiba a mu londola, a mu dzumba na muleli wawe thembeleni ya Muṋe washu ha vhuya ha fhela miṅwaha miṱanu na muthihi, musi Athalia a tshi khou vhusa shango.
4 Hone nga ṅwaha wa vhuṱanu na vhuvhili tshifhe Jehoyada a ramba magota ane a langa vhalindakhosi na vhalindi vha pfamo, a ita uri vha ḓiswe khae thembeleni ya Muṋe washu. A vhofha mulanga navho, a vha anisa thembeleni ya Muṋe washu. Ndi hone a tshi vha sumbedza Juasi.
5 A vha laya a ri, “Ni ite hezwi: Inwi vhane na shuma nga Sabatha, tshigwada tshithihi kha zwiraru tshi linde pfamo,
6 tshiṅwe tshigwada tshithihi kha zwiraru tshi linde Khoro ya Suru, tshiṅwe tshigwada tshithihi kha zwiraru tshi linde khoro i re murahu ha vhaṅwe vhalindi.
7 Zwigwada zwivhili zwine zwa si vhe mushumoni nga Sabatha zwi linde thembele zwi tsireledze khosi.
8 Ni linde khosi Juasi no fara mafumo, ni vhe nae hoṱhe hune a ya. Ane a vhuya a sendela tsini haṋu a vhulawe.”
9 Magota vha thetshelesa zwe tshifhe Jehoyada a vha laya, vha ḓisa vhanna vhe vha vha vhe navho khae, vhane vha si shume nga Sabatha na vhane vha shuma.
10 Vhalangammbi a vha ṋea mafumo na zwiṱangu zwe zwa vha zwi zwa khosi Dafita, zwo vhulungwaho thembeleni ya Muṋe washu.
11 Vhalindi avho vha ima vho tanga khosi, muṅwe na muṅwe a fara tshihali, tsini ha aḽiṱari na thembele, u bva tshipembe ha thembele u ya devhula hayo.
12 Jehoyada a ḓisa Juasi ṅwana wa khosi, a vhea khare ya vhuhosi ṱhohoni yawe, a mu ṋea ḽiṅwalo ḽa vhuṱanzi, a ḓivhadza uri ndi ene khosi. Vha mu ḓodza mapfura, vhathu vha vhanda zwanḓa vha ṱavha mukosi vha luvha vha ri, “Thovhele nga a lalame!”
13 Mufumakadzi Athalia a pfa mukosi une wa khou ṱavhiwa nga vhalindi na vhathu, a ya kha vhathu thembeleni ya Muṋe washu.
14 A tshi sedza, a vhona khosi yo ima tsini ha phuphu muṋangoni wa thembele, hu tshi tevhedzwa maitele. Magota na vhalidzi vha phalaphala vho vha vhe tsini ha khosi, vhaḓivhalea vhoṱhe vha shango vho vha vha tshi khou pembela vha tshi lidza phalaphala. Athalia a kherukanya zwiambaro zwawe a ṱavha mukosi a ri, “Ndi tshimbevha itshi! Ndi tshimbevha!”
15 Tshifhe Jehoyada a laya vhalangaḓana vhe vha vha vha tshi langa dzimmbi a ri, “Mu bviseni nga vhukati ha miduba mivhili ya vhalindi, ni vhulahe muṅwe na muṅwe ane a mu tevhela.” Ndi uri tshifhe o vha o ri, “A songo vhulawa thembeleni ya Muṋe washu.”
16 Vha mu fara, vha mu isa pfamoni, vha mu vhulahela Khoroni ya Bere.
17 Zwino tshifhe Jehoyada a ita uri khosi Juasi na vhathu vha vhofhe mulanga na Muṋe washu uri vha ḓo vha vhathu vha Muṋe washu, a dovha a ita uri khosi i vhofhe mulanga na vhathu.
18 Vhathu vhoṱhe nga shango vha ya thembeleni ya Baali vha i thutha vha i phusukanya. Vha thutha na dziaḽiṱari na zwitungulo, vha ita na u vhulaha Mathani tshifhe wa Baali henefho phanḓa ha aḽiṱari dzenedzo. Zwino tshifhe Jehoyada a vhea vhalindi thembeleni ya Muṋe washu.
19 Jehoyada na magota na vhalindakhosi na vhalindi vha pfamo na vhaḓivhalea vhoṱhe vha shango vha fhelekedza khosi i tshi bva thembeleni ya Muṋe washu i tshi ya pfamoni, vha dzhena nga nḓila ya khoro ya Vhalindi. Ndi hone khosi i tshi dzula vhudzuloni hayo kha khuluṋoni ya musanda.
20 Vhathu vhoṱhe nga shango vha pembela, ha vha na mulalo muḓini nge Athalia a vha o vhulawa pfamoni.
21 Juasi o vha khosi e na miṅwaha miṱanu na mivhili.
1 Nga ṅwaha wa vhuṱanu na vhuvhili wa muvhuso wa Jehu khosi ya Israele, Juasi a vha khosi ya Juda, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 40. Mme awe o vha a tshi pfi Tsibia, a tshi bva muḓini wa Bierisheba.
2 Juasi o ita zwe zwa vha zwi tshi takadza Muṋe washu misi yoṱhe tshifhe Jehoyada a tshi kha ḓi mu laya.
3 Naho zwo ralo ho ngo thutha zwitembele zwa zwikwarani, vhathu vha ḓi ṋekedza zwiṱhavhelo vha fhisa zwioro henefho.
4 Juasi a vhudza vhotshifhe a ri, “Kuvhanganyani tshelede yoṱhe ya nduvho khethwa ine ya ḓiswa thembeleni ya Muṋe washu, na mithelo ine ya kuvhanganywa hu tshi vhalwa vhathu, na tshelede i no bviswa nga vhathu vhe vha tou fulufhedzisa, na tshelede ine muthu a tou bvisa nga u funa hawe a i ṋea thembele.
5 Tshifhe muṅwe na muṅwe nga a ṱanganedze tshelede i tshi bva kha mukuvhanganyi, i shume u vusa ho tshinyalaho thembeleni.”
6 Huno nga ṅwaha wa 23 wa muvhuso wa khosi Juasi vhotshifhe vho vha vha sa athu vusa thembele.
7 Ndi zwe khosi Juasi a vhidza tshifhe Jehoyada na vhaṅwe vhotshifhe a vha vhudzisa a ri, “Ndi mini ni sa vusi ho tshinyalaho thembeleni? Ni songo tsha dzhia tshelede kha vhakuvhanganyi vhayo na dzula nayo, ni i ḓise uri i vuse thembele.”
8 Vhotshifhe vha tenda uri a vha tsha ḓo kuvhanganya tshelede i tshi bva kha vhathu na uri a vha tsha ḓo vusa thembele vhone vhaṋe.
9 Jehoyada a dzhia bogisi, a phula buli kha tshitibo tshaḽo, a dzhia bogisi iḽo a ḽi vhea tsini ha aḽiṱari thungo ya tshauḽa musi muthu a tshi dzhena thembeleni ya Muṋe washu. Vhotshifhe vhe vha vha vha tshi linda muṋango vha dzhia tshelede yoṱhe ye ya ḓiswa thembeleni ya Muṋe washu vha i longa ngomu ha iḽo bogisi.
10 Musi vha tshi vhona uri afho bogisini ho no vha na tshelede nnzhi, muṅwaleli wa musanda na tshifhe muhulu vho vha vha tshi ḓa vha dzhia iḽa tshelede ye ya ḓiswa thembeleni ya Muṋe washu, vha i vhea nga zwiṱhopho vha i kala.
11 Musi tshelede yo no kalwa, vha i ṋea vhalavhelesi vha mushumo uyo wa u vusa thembele. Vha dzhia iyo tshelede vha holela vhavhaḓi na vhafhaṱi vha u lugisa thembele ya Muṋe washu,
12 na vhafhaṱi vha mitsheṱo na vhavhaḓi vha matombo. Vha renga matanda na matombo a u fhaṱa uri thembele ya Muṋe washu i lugiswe, vha lifha na dziṅwe tshinyalelo dza u lugisa thembele.
13 Tshelede yo ḓiswaho thembeleni a yo ngo shuma u ita ndongo dza siliva kana zwiṱunyathambo kana ndilo dza u handulula kana dziphalaphala kana muṅwe mudzio wa musuku kana siliva wa thembele ya Muṋe washu,
14 yo vha ya u holela vhashumi vhe vha shuma ngayo u lugisa thembele.
15 A vho ngo vhuya vha ṱoḓa vhuṱanzi kha vhe vha vha ṋekedza tshelede iyo uri vha holele vhashumi ngayo, ngauri avho vho vha vha tshi fulufhedzea.
16 Tshelede ya nduvho dza tshipfumelo na nduvho dza vhutshinyi a yo ngo ḓiswa thembeleni ya Muṋe washu, yo vha ya vhotshifhe.
17 Nga tshifhinga tshenetsho Hazaele khosi ya Aramu a gonya a yo dia muḓi wa Gathi a u kunda, a konou rembulutshela u yo dia Jerusalema.
18 Huno Juasi khosi ya Juda a dzhia thundu khethwa yoṱhe ye vhokhotsi awe mahosi a Juda, Josafati na Jehoramu na Ahasia vha dzi kumedza Mudzimu, na nduvho dze ene muṋe a kumedza Mudzimu, na musuku woṱhe we wa wanala mbulungeloni dza thembele ya Muṋe washu na pfamoni ya musanda, zwenezwo a luvha Hazaele khosi ya Aramu ngazwo. Ndi hone Hazaele a tshi ṱuwa Jerusalema.
19 Maṅwe mafhungo a khosi Juasi na zwoṱhe zwe a ita o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
20 Magota a khosi Juasi vha mu itela tshimbevha, vha mu vhulaha fhethu hune ha pfi Bethe Milo nḓilani ine ya tsela Sila.
21 Magota vho mu vhulahaho ndi Jozabadi ṅwana wa Shimiathi na Jehozabadi ṅwana wa Shomere. Juasi a dzama a swiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita, ṅwana wawe Amasia a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Nga ṅwaha wa 23 wa muvhuso wa Juasi ṅwana wa Ahasia khosi ya Juda, Juahasi ṅwana wa Jehu a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha ya 17.
2 Juahasi a ita zwi sa takadzi Muṋe washu nga u kanda vhuṱalani ha vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye, ene a si vhuye a vhu laṱa.
3 Ndi zwe Muṋe washu a sinyutshela Vhaisraele, a ita uri vha kandeledzwe tshifhinga tshilapfu nga Hazaele khosi ya Aramu na ṅwana wawe Beni Hadadi.
4 Ndi hone Juahasi a tshi rabela Muṋe washu, Muṋe washu a mu thetshelesa nge a vhona khosi ya Aramu i tshi khou kandeledza Vhaisraele lwa tshiṱuhu.
5 Muṋe washu a ḓisela Vhaisraele mutshidzi a vha tshidza zwanḓani zwa Vhaaramu. Zwenezwo Vhaisraele vha dovha vha dzula mahayani avho unga kale.
6 Naho zwo ralo a vho ngo lata vhuvhi ha nnḓu ya Jerobiamu, we a ita uri Vhaisraele vha tshinye, vha ḓi vhu ita. Thanda ya Ashera mudzimu wa musadzi na yone ya ḓi sala yo ima Samaria.
7 Mmbi ya Juahasi yo vha i si tsheeho, ho vha ho tou sala bere dza 50 na gariki dza fumi na vhahali vha 10 000 vha tshimbilaho nga milenzhe, ngauri vhaṅwe khosi ya Aramu yo vha yo vha lozwa, ya vha kuya vha nga buse ḽa musi hu tshi fhuliwa.
8 Maṅwe mafhungo a Juahasi na zwoṱhe zwe a ita na zwa vhuhali hawe o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
9 Juahasi a dzama, a zwiṱwa Samaria. Ṅwana wawe Juasi a vha khosi vhudzuloni hawe.
10 Nga ṅwaha wa 37 wa muvhuso wa Juasi khosi ya Juda, Juasi ṅwana wa Juahasi a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha ya 16.
11 Juasi a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, a si laṱe vhuvhi na vhuthihi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati, we a ita uri Vhaisraele vha tshinye, ene a ḓi vhu ita.
12 Mafhungo maṅwe a Juasi na zwoṱhe zwe a ita na zwa vhuhali hawe, hu tshi katelwa na nndwa ye a lwa na Amasia khosi ya Juda, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
13 Juasi a dzama, a swiṱwa zwaloni zwa musanda Samaria, ṅwana wawe Jerobiamu a vha khosi vhudzuloni hawe.
14 Zwino muporofita Elisha a lwala vhulwadze he a ḓo fa ngaho. Juasi khosi ya Israele a yo mu ṱola, a mu lilela a ṱavha mukosi a ri, “Khotsi anga! Khotsi anga! Vhone gariki dza nndwa dza Israele na vhanameli vha dzibere dzavho!”
15 Elisha a ri, “Nga vha dzhie vhura na misevhe,” khosi ya ita nga u ralo.
16 Elisha a mu vhudza a ri, “Nga vha fare vhura.” Musi o no vhu fara, Elisha a vhea zwanḓa zwawe kha zwanḓa zwa khosi.
17 Elisha a ri, “Nga vha vule fasiṱere ḽa vhubvaḓuvha,” khosi ya ḽi vula. Elisha a ri, “Nga vha pose musevhe!” Khosi ya posa musevhe. Elisha a ri, “Ndi musevhe wa u kunda ha Muṋe washu, musevhe wa u kunda Vhaaramu! Vhaaramu ni ḓo vha fhedza tshoṱhe Afeke.”
18 Elisha a konou ri, “Nga vha dzhie iyo misevhe,” khosi ya i dzhia. Elisha a vhudza khosi a ri, “Nga vha rwe fhasi.” Khosi ya rwa fhasi kararu, ya litsha.
19 Muḓinḓa wa Mudzimu a sinyutshela khosi a ri, “Vho vha vho fanela vho rwa fhasi kaṱanu kana kaṱanu na kathihi, ho vha hu hone vha tshi ḓo vha vho kunda Vhaaramu vha vha fhedza tshoṱhe. Huno zwino vha ḓo vha kunda luraru fhedzi.”
20 Elisha a fa, a swiṱwa. Ṅwaha muṅwe na muṅwe ho vha hu tshi ḓa vhaṱanguli vha Muaba vha tshoṱhela shango ḽa Israele.
21 Muṅwe musi Vhaisraele vha tshi khou swiṱa muthu, zwenezwo vha vhona tshigwada tsha Vhamuaba, vha mbo ḓi posa tshitumbu tsha muthu uyo tshaloni tsha Elisha vha shavha. Tshitumbu tsha ri u kwama marambo a Elisha, uyo munna a vuwa a ima nga milenzhe.
22 Hazaele khosi ya Aramu o vha a tshi khou kandeledza Vhaisraele misi yoṱhe ya muvhuso wa Juahasi.
23 Hone Muṋe washu a vha khathutshela a vha pfela vhuṱungu. Ho ngo vha litsha vha tshi lozwiwa, o vha phalala a tshi itela mulanga we a vhofha na Abrahamu na Isaka na Jakopo. Ho ngo vhuya a laṱedza vhathu vhawe u swika na ṋamusi.
24 Hazaele khosi ya Aramu a dzama, ṅwana wawe Beni Hadadi a vha khosi vhudzuloni hawe.
25 Ndi hone khosi Juasi ṅwana wa Juasi a tshi kunda Beni Hadadi ṅwana wa Hazaele a dzhiulula miḓi ye Beni Hadadi a i dzhia nndwani hu tshi lwiwa na Juahasi khotsi a Juasi. Juasi o kunda Beni Hadadi a ita luraru, a dzhiulula miḓi ya Vhaisraele.
1 Nga ṅwaha wa vhuvhili wa muvhuso wa Juasi ṅwana wa Juahasi khosi ya Israele, Amasia ṅwana wa Juasi a vha khosi ya Juda.
2 Amasia a tshi vha khosi o vha e na miṅwaha ya 25, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 29. Mme awe vho vha vha tshi pfi Jehoadana, wa Jerusalema.
3 Amasia o ita zwi takadzaho Muṋe washu, naho a songo swika kha makhulukuku wawe Dafita. O kanda vhuṱalani ha khotsi awe Juasi kha zwoṱhe.
4 Naho zwo ralo ho ngo thutha zwitembele zwa zwikwarani; vhathu vho ḓi ṋekedza zwiṱhavhelo vha fhisa zwioro henengei.
5 Musi muvhuso wa Amasia u tshi tou thoma u khwaṱha, a vhulaha magota vho vhulahaho vhamusanda khotsi awe.
6 Naho zwo ralo a si vhulahe vhana vha vhatuka vha idzo phondi, a tshi tevhedza zwo ṅwalwaho buguni ya mulayo wa Mushe he Muṋe washu a laya a ri, “Vhokhotsi vha songo fela milandu ya vhana vhavho, na vhana vha songo fela milandu ya vhokhotsi avho, muṅwe na muṅwe u ḓo fela vhutshinyi hawe.”
7 Amasia ndi ene we a kunda Vhaedomo vha 10 000 Govhani ḽa Muṋo, a thuba muḓi wa Sela nndwani, a ri u pfi Jokothiele, na ṋamusi u kha ḓi vhidzwa nga dzina ḽeneḽo.
8 Ndi hone Amasia a tshi ruma vhaḓinḓa ha Juasi ṅwana wa Juahasi, ṅwana wa Jehu khosi ya Israele, vha isa khaedu a ri, “Nga vha ḓe ri lwe.”
9 Hone Juasi khosi ya Israele a fhindula Amasia khosi ya Juda a ri, “Mutshutshungu wa Libanoni wo vhuya wa ruma muḓinḓa a ya ha mukedara wa Libanoni a ri, ‘Litsha ṅwananyana wau a vhingwe nga ṅwananga.’ Hu si kale ha fhira phukha dza Libanoni dza kandekanya uyo mutshutshungu.
10 Vha khou vhona vho kunda Vhaedomo, zwino vha vho ḓihudza. Nga vha ḓitakalele nge vha kunda, vha ḓidzulele zwavho hayani! Ndi mini vha tshi levha? A vha zwi vhoni uri vha khou ḓiṱulela khombo, vha dovha vha ṱulela shango ḽa Juda khombo?”
11 Hone Amasia a si zwi thetshelese. Ndi hone Juasi khosi ya Israele a tshi bva pfumo a yo lwa na Amasia khosi ya Juda, ha lwiwa Bethe Shemeshe kha ḽa Juda.
12 Vhajuda vha kundwa nga Vhaisraele, muṅwe na muṅwe a shavhela hayani hawe.
13 Juasi khosi ya Israele a thuba Amasia khosi ya Juda, ṅwana wa Juasi ṅwana wa Ahasia, henefho Bethe Shemeshe. Ndi hone Juasi a tshi ya Jerusalema a pwasha mutsheṱo wa Jerusalema u bva Khoroni ya Efraimi u swika Khoroni ya Khuḓa, tshikhala tshine tsha nga ita mitha dza 200.
14 Juasi a dzhia musuku woṱhe na siliva yoṱhe na thundu yoṱhe ye ya vha i thembeleni ya Muṋe washu na mbulungeloni dza pfamo ya musanda, a ita na u thuba pfarela, a vhuelela Samaria.
15 Mafhungo maṅwe a Juasi, na zwe a ita, na vhuhali hawe nndwani a tshi lwa na Amasia khosi ya Juda, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
16 Juasi a dzama, a swiṱwa Samaria na mahosi a Israele, ṅwana wawe Jerobiamu a vha khosi vhudzuloni hawe.
17 Amasia khosi ya Juda, ṅwana wa Juasi, o tshila a fhedza miṅwaha ya 15 musi Juasi khosi ya Israele, ṅwana wa Juahasi ó no dzama.
18 Mafhungo maṅwe a Amasia o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
19 Vha langana Amasia Jerusalema, ene a shavhela muḓini wa Lakhishi, hone vha ruma vhathu vha mu tevhela Lakhishi vha mu vhulahela henengei.
20 Tshitumbu tsha Amasia tsha iswa Jerusalema tsho hwalwa nga bere, a swiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita.
21 Ndi hone vhathu vhoṱhe vha Juda vha tshi dzhia ṅwana wawe Azaria vha mu vhumba khosi vhudzuloni ha khotsi awe Amasia. O vha e na miṅwaha ya 16 a tshi vha khosi.
22 Azaria ndi ene we a vusa muḓi wa Elathi, a u vhuedzedza Juda musi Amasia o no dzama.
23 Nga ṅwaha wa 15 wa muvhuso wa Amasia ṅwana wa Juasi khosi ya Juda, Jerobiamu ṅwana wa Juasi a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha ya 41.
24 Jerobiamu a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, a si vhuye a laṱa vhuvhi na vhuthihi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
25 Ndi ene we a vhuedzedza masakha a Israele u bva Pharani ya Hamathi thungo ya devhula u swika Lwanzheni lwa Muṋo thungo ya tshipembe, zwi tshi tevhedza zwe zwa ambiwa nga Muṋe washu Mudzimu wa Israele, nga mulomo wa muḓinḓa wawe muporofita Jonasi ṅwana wa Amithai wa Gathi Hefere.
26 Muṋe washu o vha o vhona u tambula hu ṱungufhadzaho ha Vhaisraele vhoṱhe, vhahulwane na vhaṱuku. Ho vha hu si na ane a nga vha lamulela.
27 Muṋe washu o vha a songo ḓiimisela u lozwa Vhaisraele tshoṱhe fhano fhasi, ndi zwe a vha tshidza nga Jerobiamu ṅwana wa Juasi.
28 Mafhungo maṅwe a Jerobiamu na zwoṱhe zwe a ita na vhuhali hawe nndwani na zwe a vhuedzedza Damasko na Hamathi kha ḽa Israele (miḓi iyo yo vha i ya Jaudi), o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
29 Jerobiamu a dzama, a yo swiṱwa zwaloni zwa musanda. Ṅwana wawe Zakaria a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Nga ṅwaha wa 27 wa muvhuso wa Jerobiamu khosi ya Israele, Uzia ṅwana wa Amasia a vha khosi ya Juda.
2 A tshi thoma u vhusa o vha e na miṅwaha ya 16, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 52. Mme awe o vha a tshi pfi Jekholia wa Jerusalema.
3 Uzia o ita zwi takadzaho Muṋe washu, u ḓi nga khotsi awe Amasia;
4 o ro sa thutha zwitembele zwa zwikwarani, vhathu vho ḓi ṋekedza zwiṱhavhelo vha dubisa zwioro henefho.
5 Muṋe washu a tambudza Uzia nga vhulwadze vhu ofhisaho ha lukanda, a lwala a tshi dzula e eṱhe a vhuya a dzama. Jothamu ṅwana wa khosi o vha e murangaphanḓa wa vhahulwane vha shango a tshi langa pfamo.
6 Mafhungo maṅwe a Uzia na zwoṱhe zwe a ita o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
7 Uzia a dzama, a zwiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita, ṅwana wawe Jothamu a vha khosi vhudzuloni hawe.
8 Nga ṅwaha wa 38 wa muvhuso wa Uzia khosi ya Juda, Zakaria ṅwana wa Jerobiamu a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwedzi miṱanu na muthihi.
9 Zakaria a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ḓi nga vhokhotsi awe. Ho ngo laṱa vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
10 Shalumu ṅwana wa Jabeshe a itela khosi Zakaria tshimbevha, a mu dzhena nga pfumo, a mu vhulaha muḓini wa Ibiliamu, a vha khosi vhudzuloni hawe.
11 Mafhungo maṅwe a Zakaria o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
12 Ha mbo vha u khunyelela zwe Muṋe washu a vhudza Jehu zwiḽa a tshi ri, “Vhaḓuhulu vhau vha ḓo vha mahosi a Israele ha vhuya ha fhira murafho wa vhuṋa.”
13 Shalumu ṅwana wa Jabeshe o vha khosi ya Israele nga ṅwaha wa 39 wa muvhuso wa Uzia khosi ya Juda, a vhusa e Samaria a fhedza ṅwedzi muthihi fhedzi.
14 Menaheme ṅwana wa Gadi a takuwa Thiritsa a ya Samaria, a lwa na Shalumu ṅwana wa Jabeshe henefho Samaria, a mu vhulaha, a vha khosi vhudzuloni hawe.
15 Mafhungo maṅwe a Shalumu na tshimbevha tshe a tshi ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
16 Menaheme a tshi bva Thiritsa, a dia muḓi wa Thaphua, a fhedza vhathu vhoṱhe vha re muḓini na vha shango ḽo u tangaho, nge vha hana u mu vulela khoro dzavho. A hushula thumbu dza vhasadzi vhoṱhe vho vhifhaho muvhilini.
17 Menaheme ṅwana wa Gadi o vha khosi ya Israele nga ṅwaha wa 39 wa muvhuso wa Uzia khosi ya Juda, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha ya fumi.
18 Menaheme a ita zwi sa takadzi Muṋe washu. Misi yoṱhe a tshi vhusa ho ngo vhuya a laṱa vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
19 Zwino Thigilathi Philisere khosi ya Ashuru a dia shango, Menaheme a mu luvha nga siliva ya khilogiramu dza 34 000 uri a mu tikedze a khwaṱhise muvhuso wawe.
20 Menaheme o wana iyo tshelede kha vhapfumi vha Israele nga u kombetshedza muṅwe na muṅwe uri a bvise mangwende a 50 a siliva i luvhe khosi ya Ashuru. Ndi hone khosi ya Ashuru a tshi ṱuwa shangoni iḽo a vhuelela shangoni ḽawe.
21 Mafhungo maṅwe a Menaheme na zwoṱhe zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
22 Menaheme a dzama, a swiṱwa, ṅwana wawe Phekahia a vha khosi vhudzuloni hawe.
23 Phekahia ṅwana wa Menaheme a vha khosi ya Israele nga ṅwaha wa 50 wa muvhuso wa Uzia khosi ya Juda, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha mivhili.
24 Phekahia a ita zwi sa takadzi Muṋe washu. Ho ngo vhuya a laṱa vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
25 Pheka ṅwana wa Remalia, we a vha e muswikeli wa khosi, a mu itela tshimbevha, e na vhanna vha 50 vha Giliadi, vha vhulaha Phekahia khathihi na Arigobo na Arie, dzhavheloni ḽa ngomu ḽa pfamo henefho Samaria. Pheka o ri u vhalaha Phekahia a vha khosi vhudzuloni hawe.
26 Mafhungo maṅwe a Phekahia na zwoṱhe zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
27 Pheka ṅwana wa Remalia a vha khosi ya Israele nga ṅwaha wa 52 wa muvhuso wa Uzia khosi ya Juda, a vhusa e Samaria, a fhedza miṅwaha ya 20.
28 Pheka a ita zwi sa takadzi Muṋe washu. Ho ngo vhuya a laṱa vhuvhi ha Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye.
29 Misi ya ene Pheka khosi ya Israele, Thigilathi Philisere khosi ya Ashuru a ḓa a thuba miḓi ya Iyoni na Abele Bethe Maakha na Janua na Kedeshe na Hatsoro na shango ḽa Giliadi na Galelia na Nafuthali, a dzhia vhathu vha ayo mashango a vha isa vhuthubwani Ashuru.
30 Ndi hone Hoshia ṅwana wa Ela a tshi itela Pheka ṅwana wa Remalia tshimbevha, a lwa nae, a mu vhulaha, a vha khosi vhudzuloni hawe nga ṅwaha wa 20 wa muvhuso wa Jothamu ṅwana wa Uzia.
31 Mafhungo maṅwe a Pheka na zwoṱhe zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Israele.
32 Jothamu ṅwana wa Uzia o vha khosi ya Juda nga ṅwaha wa vhuvhili wa muvhuso wa Pheka ṅwana wa Remalia khosi ya Israele.
33 Jothamu a tshi thoma u vhusa o vha e na miṅwaha ya 25, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 16. Mme awe vho vha vha tshi pfi Jerusha ṅwananyana wa Tsadoko.
34 Jothamu o vha a tshi takadza Muṋe washu, u ḓi nga khotsi awe Uzia,
35 o ro sa thutha zwitembele zwa zwikwarani, vhathu vho ḓi ṋekedza zwiṱhavhelo vha fhisa zwioro henengei. Jothamu ndi ene we a vusa khoro ya devhula ya thembele ya Muṋe washu.
36 Mafhungo maṅwe a Jothamu na zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
37 Misi yeneyo Muṋe washu a thoma u ruma Retsini khosi ya Aramu na Pheka ṅwana wa Remalia u ḓa u dia ḽa Juda.
38 Jothamu a dzama, a swiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita, ṅwana wawe Ahasi a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Ahasi ṅwana wa Jothamu o vha khosi ya Juda nga ṅwaha wa 17 wa muvhuso wa Pheka ṅwana wa Remalia.
2 A tshi thoma u vhusa o vha e na miṅwaha ya 20, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 16. Ho ngo kanda vhuṱalani havhuḓi ha makhulukuku wawe Dafita, ho ngo ita zwi takadzaho Muṋe washu Mudzimu wawe.
3 O kanda vhuṱalani ha mahosi a Israele, a ita na u ṋekedza ṅwana wawe wa mutuka a mu ita tshiṱhavhelo tshi fhiswaho, a tshi tevhedza maitele a tshakha dze Muṋe washu a dzi thatha Vhaisraele vha tshi swika.
4 O ṋekedza zwiṱhavhelo a fhisa zwioro zwitembeleni zwa zwikwarani, miṱumbani ya zwikwara na fhasi ha miri yoṱhe yo bvukaho.
5 Retsini khosi ya Aramu, na Pheka ṅwana wa Remalia khosi ya Israele, vha gonya vha yo dia Jerusalema vha govhela Ahasi, hone vha si mu kunde.
6 Misi yeneyo Retsini khosi ya Aramu a dovha a dzhia muḓi wa Elathi a u humisela kha Vhaedomo, a thatha vhathu vha Juda vhe vha vha vha tshi dzula henefho, Vhaedomo vha konou yo dzula muḓini wa Elathi, vha dzula henefho, na ṋamusi.
7 Ahasi a ruma vhaḓinḓa ha Thigilathi Philisere khosi ya Ashuru uri vha swike vha ri, “Nṋe ndi mulanda wavho, ndi tou vha ṅwana wavho. Nga vha ḓe vha nndamulele zwanḓani zwa khosi ya Aramu na khosi ya Israele vhane vha khou nndevhela.”
8 Ahasi a dzhia siliva na musuku zwe zwa vha zwi thembeleni ya Muṋe washu na mbulungeloni dza pfamo ya musanda, a yo luvha ngazwo khosi ya Ashuru.
9 Thigilathi Philisere khosi ya Ashuru a tenda khumbelo ya Ahasi, a bva pfumo a dia Damasko a u thuba, a hwala vhadzulapo vhawo a vha isa Kiri, a vhulaha Retsini.
10 Khosi Ahasi a ya Damasko u ṱanganedza Thigilathi Philisere, a vhona aḽiṱari Damasko, a rumela tshifhe Uria tshifanyiso tsha iyo aḽiṱari na zwidodombedzwa zwa nzudzanyo ya kufhaṱelwe kwayo.
11 Tshifhe Uria a konou fhaṱa aḽiṱari a tshi tevhedza ndaela ye khosi Ahasi a mu rumela i tshi bva Damasko, a fhedza u i fhaṱa khosi Ahasi a sa athu vhuya.
12 Musi khosi Ahasi a tshi vhuya a tshi bva Damasko, a vhona iyo aḽiṱari, a swika khayo, a ṋekedza zwiṱhavhelo khayo.
13 A ṋekedza tshiṱhavhelo tshawe tshi fhiswaho na nduvho ya thoro, a ita thevhula, a i handulula malofha a nduvho ya u konana na midzimu.
14 Aḽiṱari ya musinaseṱha ye ya kumedzwa Muṋe washu yo vha i vhukati ha aḽiṱari ntswa na thembele, zwino Ahasi a i dzhia a i isa sia ḽa devhula ḽa aḽiṱari yawe ntswa.
15 Ndi hone khosi Ahasi a tshi laya tshifhe Uria a ri, “Kha aḽiṱari ntswa khulwane u ṋekedze tshiṱhavhelo tshi fhiswaho tsha matsheloni na nduvho ya thoro ya madekwana na tshiṱhavhelo tshi fhiswaho tsha khosi na nduvho yawe ya thoro na tshiṱhavhelo tshi fhiswaho tsha vhathu vhoṱhe nga shango na tshiṱhavhelo tshavho tsha thoro na thevhula yavho. Malofha oṱhe a zwiṱhavhelo zwi fhiswaho na zwiṱhavhelo zwa zwifuwo, a handululwe kha aḽiṱari. Hone nṋe ndi ḓo luvha kha aḽiṱari ya musinaseṱha ndi tshi vhonisa.”
16 Tshifhe Uria a ita zwenezwo zwe a laiwa nga khosi Ahasi.
17 Khosi Ahasi a kwatula makwati o nakisaho zwigoloi nga matungo, a sudzulusa sambelo ḽi re kha mboho dza musinaseṱha dzo lu tikaho, a lu vhea kha muteo wa matombo.
18 A thutha na ḓingo ḽawe ḽa u dzula khaḽo nga Sabatha ḽe ḽa vha ḽo fhaṱwa thembeleni, a thutha na muṋango wa khosi wa u dzhena thembeleni ya Muṋe washu, a tshi itela u takadza khosi ya Ashuru.
19 Mafhungo maṅwe a khosi Ahasi na zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
20 Ahasi a dzama, a swiṱwa zwaloni zwa musanda Muḓini wa Dafita, ṅwana wawe Hiskia a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Nga ṅwaha wa 12 wa muvhuso wa Ahasi khosi ya Juda, Hoshia ṅwana wa Ela a vha khosi ya Israele, a vhusa e Samaria a fhedza miṅwaha miṱanu na miṋa.
2 Hoshia a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, naho vhuvhi hawe vhu songo swika kha ha mahosi a Israele o mu rangaho phanḓa.
3 Shalamanesere khosi ya Ashuru a ḓa a dia Hoshia. Hoshia a vha gota ḽawe a thela muthelo wa Shalamanesere.
4 Hone khosi ya Ashuru ya sala i tshi zwi wana uri Hoshia o i shandukela; o vha o ruma vhaḓinḓa ha Suu khosi ya Egipita uri vha vhofhe mulanga, a litsha na u thela muthelo wa khosi ya Ashuru we a vha a tshi u thela ṅwaha na ṅwaha. Ndi zwe Shalamanesere a mu fara a mu hoṋela dzhele.
5 Shalamanesere khosi ya Ashuru a mbo dia shango ḽoṱhe ḽa Israele, a govhela muḓi wa Samaria a fhedza miṅwaha miraru.
6 Nga ṅwaha wa vhuṱanu na vhuṋa wa muvhuso wa Hoshia, khosi ya Ashuru ya thuba Samaria, ya kumba Vhaisraele ya vha isa Ashuru vha vha mathubwa, vhaṅwe ya vha vhea muḓini wa Hala, vhaṅwe ya vha vhea tsini ha mulambo wa Haboro dzinguni ḽa Gozani, vhaṅwe ya vha vhea miḓini ya Mede.
7 Zwoṱhe hezwo zwo itea nge Vhaisraele vha khakhela Muṋe washu Mudzimu wavho we a vha pfulusa Egipita vha tshi khou kandeledzwa nga Farao khosi ya Egipita. Vho luvha miṅwe midzimu,
8 vha tshi edzisa maitele a tshakha dze Muṋe washu a dzi thatha vhone vha tshi swika, vha edzisa na maitele o ḓiswaho nga mahosi a Israele.
9 Vhaisraele vha endela u nyefula Muṋe washu Mudzimu wavho nga zwo bvaho nḓilani. Vha ḓifhaṱela zwitembele zwa u luvha midzimu miḓini yavho yoṱhe, kha ine ya tou vha na tshiingamo fhedzi, na kha yo tangeledzwaho nga mitsheṱo.
10 Vha imisa matombo a zwitungulo na thanda dza Ashera mudzimu wa musadzi tshikwarani tshiṅwe na tshiṅwe na fhasi ha muri muṅwe na muṅwe wo bvukaho.
11 Vha fhisa zwioro hoṱhe hune ha luvhiwa midzimu, unga tshakha dze Muṋe washu a dzi thatha vha tshi swika. Vha ita zwithu zwo vhifhaho zwe zwa sinyusa Muṋe washu.
12 Vha luvha midzimu i nengisaho, naho Muṋe washu o vha o ri, “Ni songo vhuya na ita zwi no nga zwenezwo.”
13 Muṋe washu o kaidza Vhaisraele na Vhajuda nga milomo ya vhaporofita vhawe na vhaḓinḓa vhawe vhoṱhe a ri, “Laṱani nḓila dzaṋu mmbi. Vhulungani ndayo dzanga, ni tshi tevhedza mulayo woṱhe we nda laya vhomakhulukuku waṋu uri vha u tevhedze, nda u swikisa kha inwi nga vhaḓinḓa vhanga vhaporofita.”
14 Hone vha si thetshelese, vha ita tshipimbi unga vhomakhulukuku wavho vhe vha si fulufhele Muṋe washu Mudzimu wavho.
15 Vha landula ndayo dzawe na mulanga we a vhofha na vhomakhulukuku wavho na zwe a vha laya. Vha luvha zwitungulo zwi si na mushumo, na vhone vhaṋe vha fhedza vhe si tshithu. Vha edzisa tshakha dzi dzulaho tsini navho, naho Muṋe washu o vha laya a ri, “Ni songo vha edzisa.”
16 Vha ṱutshela ndayo dzoṱhe dza Muṋe washu Mudzimu wavho, vha ḓiitela zwitungulo zwivhili nga tshivhumbeo tsha mbohwana, na thanda ya Ashera mudzimu wa musadzi. Vha gwadamela masambi oṱhe a dziṋaledzi, vha luvha na Baali.
17 Vha ṋekedza vhana vhavho vha vhatuka na vha vhasidzana vha vha ita zwiṱhavhelo zwi fhiswaho. Vha edzisa zwa u tungula na zwa manditi, vha tou ḓikumedza kha u ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ralo ha vha u mu sinyusa.
18 Ndi zwe Muṋe washu a sinyutshela Vhaisraele, a si tsha funa u vha vhona, ha sala tsinde ḽa Juda fhedzi.
19 Hone na tsinde ḽa Juda vha si tevhedze ndayo dza Muṋe washu Mudzimu wavho. Vho edzisa zwo ḓiswaho nga Vhaisraele.
20 Ndi zwe Muṋe washu a landula lushaka lwoṱhe lwa Israele, a vha pfisa vhuṱungu, a vha kumedza vhaṱanguli u vhuya u swika a si tsha funa na u vha vhona.
21 Musi Muṋe washu o no tumula Vhaisraele kha nnḓu ya Dafita, vha dzhia Jerobiamu ṅwana wa Nebati vha mu vhumba khosi yavho. Jerobiamu a xedza Vhaisraele vha ṱutshela Muṋe washu, a vha itisa vhutshinyi vhuhulu.
22 Vhaisraele vha ḓi omelela vhuvhi hoṱhe ha Jerobiamu, vha si vhu laṱe,
23 Muṋe washu a vhuya a vha sudzulusa a si tsha vha vhona, nga he a dzula o vha vhudza nga milomo ya vhaporofita vhoṱhe vhaḓinḓa vhawe. Ndi zwe Vhaisraele vha hwaliwa shangoni ḽavho vha iswa vhuthubwani Ashuru, na zwino vha henengei.
24 Khosi ya Ashuru ya dzhia vhathu miḓini ya Babele na Khutha na Iva na Hamathi na Sefaravaimi, ya vha dzudza miḓini ya Samaria vhudzuloni ha Vhaisraele vho iswaho vhuthubwani. Vha dzhia shango ḽa Samaria vha dzula miḓini yaḽo.
25 Musi vha tshi thoma u dzula henefho, vho vha vha sa luvhi Muṋe washu, zwenezwo a vha rumela ndau dza vhulaha vhaṅwe vhavho.
26 Mafhungo ayo a swikiswa ha khosi ya Ashuru ha pfi, “Vhathu vhe vha vha pfulusa vha vha dzudza miḓini ya Samaria a vha ḓivhi milayo ya mudzimu wa iḽo shango. O vha rumela ndau dzine dza khou vha fhedza ngauri a vha ḓivhi milayo yawe.”
27 Khosi ya Ashuru ya ri hu dzhiwe muṅwe wa vhotshifhe o iswaho vhuthubwani, a vhuye, a dzule shangoni ḽa Samaria a laye vhathu milayo ya mudzimu wa shango ḽeneḽo.
28 Ndi hone muṅwe wa vhotshifhe vhe vha kumbiwa Samaria vha iswa vhuthubwani a tshi ḓa a dzula Bethele, a vha funza u luvha Muṋe washu.
29 Naho zwo ralo, lushaka luṅwe na luṅwe lwa ḓiitela midzimu yalwo miḓini yalwo, vha i vhea zwitembeleni zwa zwikwarani zwo fhaṱwaho nga vhathu vha Samaria.
30 Vhathu vha Babele vha ita tshitungulo tsha mudzimu Sukhotho Benotho, vha Khutha vha ita tshitungulo tsha Neregala, vha Hamathi vha ita tshitungulo tsha Ashima,
31 vha Iva vha ita tshitungulo tsha Nibahasi na Tharathaka, vha Sefaravaimi vha dzhia vhana vhavho vha vha fhisela Adiramelekhe na Anamelekhe midzimu ya Vhasefaravaimi.
32 Vhathu havho vho vha vha tshi luvha Muṋe washu, vha dovha vha ita na u nanga vhathu vha havho uri vha vhe vhotshifhe vhavho vha zwikwarani.
33 Vho vha vha tshi luvha Muṋe washu, vha dovha vha shumela na midzimu yavho vha tshi tevhedza maitele a tshakha dze vha ḓiswa vha tshi bva khadzo.
34 Na ṋamusi vha tshee vho nambatela maitele avho eneaḽa a kale. A vha luvhi Muṋe washu, a vha tevhedzi milayo na ndaela na pfunzo na ndayo dze Muṋe washu a ṋea vhaḓuhulu vha Jakopo, we a ri u pfi Israele.
35 Musi Muṋe washu a tshi vhofha mulanga na Vhaisraele, o vha laya a ri, “Ni songo luvha miṅwe midzimu kana na i gwadamela kana na i shumela kana na i ṋekedza nduvho.
36 Ni fanela u luvha Yahavee fhedzi. Ndi Ene we a ni pfulusa Egipita nga maanḓa mahulu o imisa tshanḓa, luvhani Ene ni mu gwadamele, ni mu ṋekedze nduvho.
37 Ni vhone uri nga misi ni vhulunge milayo na ndaela na ndayo na pfunzo ye a ni ṅwalela. Ni songo vhuya na luvha miṅwe midzimu.
38 Ni songo hangwa mulanga we a vhofha na inwi, ni songo luvha miṅwe midzimu.
39 Tshaṋu nga hu vhe u luvha Yahavee Mudzimu waṋu, ndi Ene ane a ḓo ni lamulela kha maswina aṋu oṱhe.”
40 Naho zwo ralo vhathu avho vha si thetshelese, vha ḓi omelela maitele avho a kale.
41 Na musi avho vhathu vha tshi khou luvha Muṋe washu, vho vha vha tshi ḓi shumela zwitungulo zwavho. Vhana vhavho na vhaḓuhulu vhavho vha kha ḓi edzisa vhomakhulukhuku wavho na ṋamusi.
1 Hiskia ṅwana wa Ahasi o vha khosi ya Juda nga ṅwaha wa vhuraru wa muvhuso wa Hoshia ṅwana wa Ela, khosi ya Israele.
2 Hiskia a tshi vha khosi o vha e na miṅwaha ya 25, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 29. Mme awe o vha a tshi pfi Abia ṅwananyana wa Zakaria.
3 O ita zwe zwa vha zwi tshi takadza Muṋe washu, u ḓi nga makhulukuku wawe Dafita.
4 O thutha zwitembele zwa zwikwarani, a pwashekanya matombo a zwitungulo, a remekanya thanda dza Ashera mudzimu wa musadzi. A ita na u vunḓekanya ṋowa ya musinaseṱha ye ya fuliwa nga Mushe, ngauri u swika zwenezwo Vhaisraele vho vha vha tshi ḓi i dubisela zwioro. Ṋowa iyo yo vha i tshi pfi Nehushthani.
5 Hiskia o vha a tshi fulufhela Muṋe washu Mudzimu wa Israele. A ho ngo vha na ane a nga Hiskia kha mahosi oṱhe a Juda, vho mu rangaho phanḓa na vho mu tevhelaho.
6 O nambatela Muṋe washu a si vhuye a mu shandukela, a tevhedza ndayo dze Muṋe washu a ṋea Mushe.
7 Muṋe washu o vha e nae, zwoṱhe zwe a ita zwa mu nakela. Hiskia a shandukela khosi ya Ashuru, a si tsha mu shumela.
8 Hiskia a kunda Vhafilista, a kunda miḓi yoṱhe, mihulwane ya mitsheṱo na ine ya tou vha na tshiingamo fhedzi, u vhuya u swika Gaza na shango ḽo hu tangaho.
9 Nga ṅwaha wa vhuṋa wa muvhuso wa khosi Hiskia, we wa vha u ṅwaha wa vhuṱanu na vhuvhili wa muvhuso wa Hoshia ṅwana wa Ela, khosi ya Israele, Shalamanesere khosi ya Ashuru a dia Israele, a govhela muḓi wa Samaria.
10 Musi hu tshi fhela ṅwaha wa vhuraru Vhaashuru vha dzhia uyo muḓi. Muḓi wa Samaria wo thubiwa nga ṅwaha wa vhuṱanu na vhuthihi wa muvhuso wa Hiskia, we wa vha u ṅwaha wa vhuṱanu na vhuṋa wa muvhuso wa Hoshia khosi ya Israele.
11 Khosi ya Ashuru ya thuba Vhaisraele ya vha isa Ashuru, vhaṅwe ya vha vhea muḓini wa Hala, vhaṅwe ya vha vhea tsini ha mulambo wa Haboro dzinguni ḽa Gozani, vhaṅwe ya vha vhea miḓini ya Mede.
12 Muḓi wa Samaria wo thuthwa nge Vhaisraele vha si thetshelese Muṋe washu Mudzimu wavho, vha vhofholola mulanga wawe, vha nyadza zwoṱhe zwe Mushe muḓinḓa wa Muṋe washu a vha laya. Ndayo idzo a vho ngo dzi thetshelesa, a vho ngo dzi tevhedza.
13 Nga ṅwaha wa 14 wa muvhuso wa khosi Hiskia, Sanakheribi khosi ya Ashuru a dia miḓi yoṱhe ya Juda yo tangwaho nga mitsheṱo, a i thuba.
14 Ndi hone Hiskia khosi ya Juda a tshi ruma vhaḓinḓa vha ya ha Sanakheribi khosi ya Ashuru we a vha e muḓini wa Lakhisi a ri, “Ndo khakha. Nga vha nnditshe, nṋe ndi ḓo lifha zwoṱhe zwine vha ri ndi lifhe.” Khosi ya Ashuru ya lifhisa khosi Hiskia wa Juda siliva ya khilogiramu dza 10 000 na musuku wa khilogiramu dza 1 000.
15 Hiskia a ṋea Sanakheribi siliva yoṱhe ye ya vha i thembeleni ya Muṋe washu na mbulungeloni dza pfamo ya musanda.
16 Zwenezwo Hiskia khosi ya Juda a kwatula musuku we wa vha wo fhoma mahothi na mihangammbwa ya thembele ya Muṋe washu, a u ṋea Sanakheribi khosi ya Ashuru.
17 Khosi ya Ashuru a ruma mmbi khulu i tshi bva Lakhishi i tshi yo dia khosi Hiskia e Jerusalema, i na mulangammbi wawe muhulu na gota ḽawe ḽihulwane na muḓinḓa muhulwane. Vha swika Jerusalema, vha ima tsini ha mugero une wa bva ishani ḽa nṱha, hu shumaho vhaluki vha masila.
18 Vha vhidzisa khosi Hiskia, a ruma Eliakimu ṅwana wa Hilikia, we a vha a tshi langa pfamo, na Shebena muṅwaleli wa khosi, na Jua ṅwana wa Asafu, tshanḓa tsha khosi, vha bva vha yo ṱangana navho.
19 Mulangammbi a vha vhudza a ri, “Tshimbilani ni yo vhudza Hiskia ni ri, ‘Thovhele muhulu khosi ya Ashuru u ri: Tshe wa ḓitika ngatsho ndi mini?
20 U vhona unga u amba ndi u kona nndwa? Ndi hone u na mmbi? Wo ḓitika nga nnyi, zwine wa vhuya wa ntshandukela?
21 Zwino vhona, u ḓitika nga Vhaegipita, lubaḓa holuḽa lwa luṱanga lwo vunḓeaho, lune arali muthu a lu gogoḓela lwa mu runga tshanḓa lwa mu huvhadza! Vhoṱhe vhane vha ḓitika nga Farao khosi ya Egipita vha ḓo wana o tou ralo.
22 “ ‘Zwino arali wa ri ni ḓitika nga Yahavee Mudzimu waṋu, a si Ene we Hiskia a thutha zwitembele zwawe zwa zwikwarani, na aḽiṱari dzawe, a tshi vhudza vhathu vha Juda na vha Jerusalema a ri vha fanela u luvha aḽiṱarini iyi Jerusalema.
23 Zwino iḓa u betshane na muṋe wanga khosi ya Ashuru: nṋe ndi ḓo u ṋea bere dza 2 000 arali u na vhanameli vhadzo.
24 Hufha u sa vhuyi wa kona u imedzana na gota zwaḽo ḽa muṋe wanga. U songo ḓitika nga Vhaegipita u tshi ri vha ḓo u ṋea dzigariki na vhanameli vha dzibere!
25 Kani-ha u vhona unga nṋe ndo ḓa u dia fhethu fhano nda hu phusukanya ndi songo rumiwa nga Yahavee? Ndi Ene Yahavee we a mmbudza uri ndi die shango heḽino ndi ḽi phusukanye.’ ”
26 Ndi hone Elikana ṅwana wa Hilikia na Shebena na Jua vha tshi vhudza uḽa muḓinḓa muhulwane vha ri, “Nga vha ambe na riṋe nga Tshiaramu, ri a tshi pfa. Vha songo amba Tshiheberu vhathu vho dzulaho kha mutsheṱo vha tshi zwi pfa.”
27 Hone muḓinḓa muhulwane a fhindula a ri, “Kani-ha ni ri muṋe wanga o nthuma uri ndi ḓe ndi vhudze inwi na muṋe waṋu fhedzi zwithu izwi? Ho ngo nthumela kha vha re mutsheṱoni naa, hufha na vhone vha tshi ḓo ḓi ḽa mababa avho vha nwa muṱambuluwo wavho unga inwi!”
28 Ndi hone uyo muḓinḓa muhulwane a tshi ima a vhidzelela nga Tshiheberu a ri, “Thetshelesani maipfi a thovhele muhulu khosi ya Ashuru!
29 Thovhele u ri, ‘Ni songo fhurwa nga Hiskia, a nga si ni lamulele zwanḓani zwanga.
30 Ni songo tenda Hiskia a tshi ri ni ḓitike nga Yahavee, a tshi ri: Vhukumakuma Yahavee u ḓo ri lamulela, muḓi houno u nga si kumedzwe khosi ya Ashuru.’
31 Hiskia ni songo mu thetshelesa. Khosi ya Ashuru i ri, ‘Nga hu vhe na mulalo, ibvani muḓini ni ḓe ni nṱanganedze. Ndi hone muṅwe na muṅwe waṋu a tshi ḓo fula munḓirivhe wawe na muhuyu wawe a ḽa, a ka na maḓi tshisimani tshawe a nwa,
32 ndi vhuye ndi ḓe u ni dzhia nda ni isa shangoni ḽine ḽa nga ḽaṋu, shango ḽa goroi na waini, shango ḽa zwiḽiwa na masimu a minḓirivhe, shango ḽa miri ya miolivi na ṋotshi. Nangani u tshila, hu si u fa! Hiskia ni songo mu thetshelesa, ngauri u khou ni fhura hezwi a tshi ri Yahavee u ḓo ni lamulela.
33 Ndi lufhio lushaka lwe mudzimu walwo wa vhuya wa lamulela shango ḽawe zwanḓani zwa khosi ya Ashuru?
34 Midzimu ya Hamathi na Ariphada i ngafhi zwino? Midzimu ya Sefaravaimi na Hena na Iva i ngafhi? Yo vhuya ya lamukisa Samaria zwanḓani zwanga naa?
35 “ ‘Kha midzimu yoṱhe ya tshakha dzoṱhe ndi ufhio we wa kona u lamulela shango ḽawo zwanḓani zwanga inwi ni tshi vho ri Yahavee u ḓo kona u lamulela Jerusalema?’ ”
36 Hone vhathu vha sokou tshete vha si fhindule tshithu, nge khosi Hiskia a vha o vha laya uri vha songo mu fhindula.
37 Ndi hone Eliakimu ṅwana wa Hilikia, mulangi wa pfamo ya musanda, na Shebena muṅwaleli wa khosi, na Jua ṅwana wa Asafu, tshanḓa tsha khosi, vha tshi kherukanya zwiambaro zwavho nga u ṱungufhala, vha ya ha Hiskia vha swika vha mu vhudza zwe mulangammbi wa Ashuru a amba.
1 Musi khosi Hiskia a tshi tou zwi pfa, a kherukanya zwiambaro zwawe nga u ṱungufhala a ambara madzanganda, a ya thembeleni ya Muṋe washu.
2 A ruma Eliakimu mulangi wa pfamo ya musanda, na Shebena muṅwaleli wa khosi, na vhotshifhe vhahulwane, a ri vha ye ha muporofita Yesaya ṅwana wa Amutsi vho ambara-vho madzanganda,
3 vha vhudze Yesaya vha ri, “Khosi Hiskia u ri, ‘Uno ndi musi muvhi, wa u seṅwa, wa u nyadziwa, zwi nga musi musadzi e tsini na u vhofholowa, hone a shaya nungo dza u beba.
4 Khamusi Muṋe washu Mudzimu waṋu u ḓo pfa maipfi oṱhe a mulangammbi we muṋe wawe khosi ya Ashuru a mu ruma uri a ḓe a nyefule Mudzimu a tshilaho, a mu lifhedze maipfi e a pfiwa nga Muṋe washu Mudzimu wavho. Zwenezwo nga vha rabelele tsalela dzine dza kha ḓi tshila.’ ”
5 Musi vhaḓinḓa vha khosi Hiskia vha tshi swika ha Yesaya,
6 ene a vha fhindula a ri vha vhudze muṋe wavho vha ri, “Muṋe washu u ri, ‘Ni songo ofha zwe na zwi pfa, ndi amba maipfi e magota a khosi ya Ashuru a nnyefula ngao.
7 Ndi ḓo mu dzhenisa muya une musi a tshi ḓo pfa mafhungo ane a ḓo vhudzwa, a ḓo humela shangoni ḽawe, henefho ndi ḓo ita uri a ḽiwe nga pfumo.’ ”
8 Musi mulangammbi a tshi pfa upfi khosi ya Ashuru yo ṱuwa Lakhishi, a ṱuwa, a wana khosi i tshi khou lwa na vha Libina.
9 Zwino Sanakheribi a pfa uri Thiraka, khosi ya Mukushu ya Egipita, u khou ḓa u lwa nae. A dovha a ruma vhaḓinḓa vha ya ha Hiskia khosi ya Juda, a ri
10 vha mu vhudze vha ri, “U songo tenda hoyo mudzimu wau ane wa ḓitika ngae a tshi u fhura a ri Jerusalema u nga si kumedzwe khosi ya Ashuru.
11 Hufha wo ḓipfela nga dzau nḓevhe zwe mahosi a Ashuru a ita mashango oṱhe, vha tshi a phusukanya tshoṱhe vha a kumedza midzimu ya Ashuru. Zwino iwe u ḓo ponyoka hani?
12 Midzimu ya mashango e a phusukanywa nga vhomakhulukuku wanga yo a lamulela naa? Ndi amba midzimu ya Gozani na Harani na Retsefe na vhathu vha Edeni vha dzulaho Thelasara.
13 Mahosi a miḓi ya Hamathi na Ariphada na Sefaravaimi na Hena na Iva a ngafhi?”
14 Khosi Hiskia a ṱanganedza luṅwalo lu no bva kha avho vhaḓinḓa, a lu vhala. Ndi hone a tshi ya thembeleni ya Muṋe washu, a lu ṱharamudza phanḓa ha Muṋe washu.
15 A rabela Muṋe washu a ri, “Yawee Muṋe washu Mudzimu wa Israele, Iwe wo dzulaho kha khuluṋoni vhukati ha vhakherube, Iwe u woṱhe u Mudzimu a vhusaho mivhuso ya ḽifhasi. Ndi Iwe wo sikaho ḽiṱaḓulu na ḽifhasi.
16 Yawee Muṋe washu, nthetshelese u mpfe! Yawee Muṋe washu, bonyolola u vhone, thetshelesa maipfi o bvaho kha Sanakheribi a tshi nyefula Iwe Mudzimu a tshilaho.
17 Yawee Muṋe washu, ndi ngoho uri mahosi a Ashuru o lozwa tshakha hedzi a phusukanya mashango adzo.
18 Vho fhisa midzimu yadzo nga mulilo vha i lozwa ngauri a si midzimu, i tou vha matanda na matombo yo itwaho nga zwanḓa zwa vhathu.
19 Yawee Muṋe washu, Mudzimu washu, zwino ri lamulele zwanḓani zwawe, uri mivhuso yoṱhe ya ḽifhasi i ḓivhe uri Mudzimu ndi Iwe Muṋe washu u woṱhe.”
20 Ndi hone Yesaya ṅwana wa Amutsi a tshi swikisa fhungo ha khosi Hiskia a ri, “Muṋe washu Mudzimu wa Israele u ri, ‘Ndo pfa thabelo yau u tshi amba nga Sanakheribi khosi ya Ashuru.’
21 Yahavee a tshi mu fhindula u ri, “ ‘Musidzana ṅwananyana Tsioni u a u nyadza, u a u sea. Ṅwananyana Jerusalema u a u goḓa iwe u tshi khou shavha.
22 Wo sema nnyi? Wo nyefula nnyi? Ipfi ḽau wo ḽi takusela nnyi? Wo ḓihudza phanḓa ha nnyi? A si Mukhethwa wa Israele naa?
23 Wo ruma vhaḓinḓa vhau uri vha ṱongele Muṋe wa zwoṱhe. Iwe u tshi amba wo ri: Ndo gonya miṱumbani ya dzithavha nga gariki dzanga nnzhi, nda swika nṱha-nṱha ha Libanoni. Ndo rema mikedara yayo milapfulapfu, na mipaini yayo yavhuḓivhuḓi. Nda swika ngomu-ngomu hayo, hone tshivhindini tsha maṱaka ayo.
24 Ndo bwa bidzi mashangoni asili, nda nwa maḓi henefho. Nda ri u kanda milonga ya Nile yoṱhe ya xa.
25 “ ‘A u athu vhuya wa zwi pfa uri ndo dzula ndo dzudzanya zwoṱhe izwo kale-kale? Ndo zwi dzudzanya maḓuvha aḽa a kale, zwino ndi hone ndo zwi bveledza, zwe wa phusukanya miḓi ya mitsheṱo ya sala i thulwi dza mathukhwi.
26 Vhathu vha miḓi iyo vha kulea nungo, vha hanganea, vha shona. Vha sala vha tshi nga tsheṋe tsimuni, vha tshi nga maḓadzwane madala matete, vha tshi nga hatsi vhu no mela tshiuludzani tsha nnḓu, vhune ha ri u mela ha mbo ḓi puta.
27 “ ‘Na iwe ndi a u ḓivha; ndi ḓivha hune wa dzula, na musi u tshi ḓa na musi u tshi ṱuwa na zwine wa nndyela vhuhali.
28 Ndo zwi pfa zwa mbiti dzenedzo dzau na u ḓihudza hau. Zwino-ha ndi ḓo u phulela muhala ningoni, nda u longa ḓomu mulomoni, nda u humisa nga ṋdila ye wa ḓa ngayo.
29 “ ‘A vha iwe Hiskia, tshiga tshine nda u ṋea ngetshi: ṋaṅwaha ni ḓo ḽa zwine zwa tou mela nga zwoṱhe, mwakani na ḽa maokha a zwenezwo, nga wa vhuraru na ḓo konou lima na kaṋa, na ṱavha minḓirivhe, na ḽa mitshelo yayo.
30 Tsalela dza nnḓu ya Juda dzi ḓo dovha dza ṱoka midzi dza aṋwa mitshelo.
31 Jerusalema hu ḓo vha na tsalela, thavhani ya Tsioni ha bva vho ponyokaho lufu. Nṋe Yahavee Mulangazwoṱhe ndi a fulufhedzea, ndi ḓo zwi khunyeledza.’
32 “Muṋe washu a tshi amba khosi ya Ashuru u ri, “ ‘U nga si dzhene muḓini hoyu, na musevhe a u nga u posi; a hu na ane a ḓo sendela tsini hawo ó fara tshiṱangu, na u govhelwa a u nga govhelwi.
33 U ḓo huma nga nḓila ye wa ḓa ngayo, hafhano muḓini a u nga dzheni. Ho amba Nṋe Yahavee.
34 Ndi ḓo pilela muḓi hoyu nda u tshidza, ndi tshi itela Nṋe muṋe na Dafita mulanda wanga.’ ”
35 Vhusiku honoho muruṅwa wa Muṋe washu a bva a vhulaha vhanna vha 185 000 mishashani ya Vhaashuru. Vhathu vha tshi vuwa nga matshelo vha wana vho rambalala vhó fa vhoṱhe.
36 Ndi hone Sanakheribi khosi ya Ashuru a tshi takuwa a humela Ninive a dzula hone.
37 Muṅwe musi a tshi khou luvha thembeleni ya mudzimu wawe Nisirokho, vhana vhawe Adiramelekhe na Sharetsere vha mu vhulaha nga mapanga, vha shavhela shangoni ḽa Ararathi. Ṅwana wawe Esarahadoni a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Misi yeneyo khosi Hiskia a farwa nga vhulwadze, lwe a ṱoḓou fa. Muporofita Yesaya ṅwana wa Amutsi a ya khae a ri, “Muṋe washu u ri, ‘Dzudzanya zwithu zwau zwoṱhe; a u tsha ḓo tshila, u ḓo fa.’ ”
2 Hiskia a rembuluwa a lavhelesa luvhondo a rabela Muṋe washu a ri,
3 “Yawee Muṋe washu, edzou elelwa zwe nda u shumela ndi tshi fulufhedzea, ndó ḓikumedza Iwe nga mbilu yoṱhe, ndi tshi ita zwi u takadzaho.” Hiskia a lila lu ṱungufhadzaho.
4 Musi Yesaya a sa athu pfukekanya muṱa wa vhukati, ipfi ḽa Muṋe washu ḽa ḓa khae ḽa ri,
5 “Huma u yo vhudza Hiskia murangaphanḓa wa vhathu vhanga u ri, ‘Yahavee Mudzimu wa makhulukuku wau Dafita u ri: Thabelo yau ndo i pfa, na miṱodzi yau ndo i vhona; ndi ḓo u fhodza. Mbamatshelo u ḓo gonya thembeleni ya Yahavee.
6 Ndi ḓo engedza vhutshilo hau nga miṅwaha ya 15. Ndi ḓo u lamulela na muḓi hoyu zwanḓani zwa khosi ya Ashuru. Ndi ḓo tsireledza muḓi hoyu ndi tshi itela Nṋe muṋe na Dafita mulanda wanga.’ ”
7 Ndi hone Yesaya a tshi ri, “Sukani bwindi ḽa mahuyu.” Vha ita nga u ralo vha ḽi ḓodza kha tshitshimbili tshawe, Hiskia a mbo ḓi fhola.
8 Hiskia a vhudzisa Yesaya a ri, “Tshiga tshi ḓo vha tshifhio tshine tsha ḓo sumbedza uri Muṋe washu u ḓo mphodza nda gonya thembeleni ya Muṋe washu mbamatshelo?”
9 Yesaya a fhindula a ri, “Tshiga tshine Muṋe washu a vha sumbedza tshone uri Muṋe washu u ḓo ita zwe a fulufhedzisa ngetshi: Vha funa murunzi u tshi ya phanḓa wa ita maga a fumi kana vha funa u tshi ya murahu wa ita maga a fumi?”
10 Hiskia a fhindula a ri, “Murunzi u tshi ya phanḓa wa ita maga a fumi a zwi konḓi, nga vha ri u humele murahu u ite maga a fumi.”
11 Ndi hone muporofita Yesaya a tshi rabela Muṋe washu, Muṋe washu a ita uri murunzi u humele murahu u ite maga a fumi he wa vha wo tsa fhasi kha nḓila ya zwiṱepisi yo fhaṱwaho nga khosi Ahasi.
12 Misi yeneyo Mirodakha Baladani ṅwana wa Baladani khosi ya Babele a ruma vhaḓinḓa ha khosi Hiskia vha isa maṅwalo na tshifhiwa nge a vha o zwi pfa uri Hiskia u a lwala.
13 Hiskia a ṱanganedza vhaḓinḓa avho, a vha sumbedza zwoṱhe zwe zwa vha zwi nḓuni dzawe dza mbulungelo, siliva na musuku na zwilungi na mapfura a songo vangwaho, na zwihali zwawe na zwoṱhe zwine zwa wanala mbulungeloni dzawe. Hiskia ho ngo sia na tshithihi tshe a si vha sumbedze pfamoni yawe kana shangoni ḽawe ḽoṱhe.
14 Ndi hone muporofita Yesaya a tshi ya ha khosi Hiskia a vhudzisa a ri, “Vhaḽa vhanna vho ri mini nahone vho vha vha tshi bvafhi?” Hiskia a fhindula a ri, “Vho vha vha tshi bva shangoni ḽa kule, vho vha vha tshi bva Babele.”
15 Muporofita a vhudzisa a ri, “Vho vhona mini pfamoni yavho?” Hiskia a fhindula a ri, “Vho vhona zwoṱhe zwi re pfamoni yanga. A ho ngo sala tshithu mbulungeloni dzanga tshe nda si vha sumbedze.”
16 Ndi hone Yesaya a tshi vhudza khosi a ri, “Nga vha pfe zwine Muṋe washu a amba a ri,
17 ‘Vhukuma hu ḓo swika tshifhinga tshine zwoṱhe zwi re pfamoni yavho na zwoṱhe zwe vhomakhulukhuku wavho vha zwi vhulunga u swika ṋamusi, zwa ḓo hwaliwa zwa iswa Babele. A hu nga sali tshithu, Muṋe washu u ralo.
18 Vhaṅwe vhaḓuhulu vhavho vha malofha avho, vhane vha ḓo bebelwa vhone, vha ḓo hwaliwa vha luvhedzwa, vha shumela khosi ya Babele pfamoni yawe.’ ”
19 Hiskia a fhindula a ri, “Ipfi ḽa Muṋe washu ḽe vha ḽi amba ndi ḽavhuḓi.” A dovha a ri, “Tenda ha vha na mulalo na vhudziki nṋe ndi tshi kha ḓi tshila.”
20 Mafhungo maṅwe a Hiskia na zwoṱhe zwa vhuhali hawe na zwe a fhaṱa damu ḽa u vhulunga maḓi a bwa na mugero wa u ḓisa maḓi muḓini, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
21 Hiskia a dzama, ṅwana wawe Manase a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Manase a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 12, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 55. Mme awe o vha a tshi pfi Hefetsiba.
2 Manase a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, a edzisa maitele a nengisaho a tshakha dze Muṋe washu a dzi thatha afho shangoni musi Vhaisraele vha tshi swika.
3 Manase a vusa zwitembele zwa zwikwarani zwe khotsi awe a vha o zwi thutha, a ita na u fhaṱa aḽiṱari dza Baali, a imisa thanda ya Ashera mudzimu wa musadzi, a kanda vhuṱalani ha Ahaba khosi ya Israele. A gwadamela ṋaledzi dzoṱhe a dzi luvha.
4 A fhaṱa na aḽiṱari dza u luvha midzimu thembeleni ya Muṋe washu, fhethu he Muṋe washu a vha o ri, “Ndi ḓo vhea dzina ḽanga Jerusalema.”
5 Miṱani ya thembele ya Muṋe washu, vhuvhili hayo, a fhaṱa dziaḽiṱari a tshi fhaṱela ṋaledzi dzoṱhe.
6 A ita na u ṋekedza ṅwana wawe wa mutuka a mu ita nduvho i fhiswaho, a edzisa zwa manditi na u tungula ṱhangu, a yo vhudzisa vhaambeli na vha malombo na vhabvumbi. A tshinya zwihulu zwi sa takadzi Muṋe washu, a mu sinyusa.
7 A dzhia thanda ya Ashera mudzimu wa musadzi yo vhaḓwaho, ye ene muṋe a tou ḓivhaḓela, a i vhea thembeleni, he Muṋe washu a vha o vhudza Dafita na ṅwana wawe Solomoni a ri, “Thembeleni hei, fhano Jerusalema, fhethu he nda hu nanga kha shango ḽoṱhe ḽa matsinde a 12 a Vhaisraele, ndi hone hune dzina ḽanga ḽa ḓo vha hone lini na lini.
8 A thi tsha ḓo dovha nda ita uri ṋayo dza Vhaisraele dzi tendeleke kule na shango ḽe nda ḽi ṋea vhomakhulukuku wavho, arali vha ita zwoṱhe zwe nda vha laya, vha vhulunga Mulayo woṱhe we vha ṋewa nga Mushe muḓinḓa wanga.”
9 Hone vhathu vha si thetshelese. Manase a vha xedza, vha ita vhuvhi vhu no fhira ha tshakha dze Muṋe washu a dzi lozwa Vhaisraele vha tshi swika.
10 Muṋe washu a amba nga milomo ya vhaḓinḓa vhawe vhaporofita a ri,
11 “Manase khosi ya Juda o ita vhuvhi hovhu vhu nengisaho. O ita vhuvhi vhu no fhira ha Vhaamori vho mu rangaho phanḓa, a ita uri na vhathu vha Juda vha tshinye nga u luvha midzimu yawe i nengisaho.
12 Zwenezwo Yahavee Mudzimu wa Israele u ri, ‘Ndi ḓo ḓisela Jerusalema na Juda khombo khulu lune nḓevhe dza muṅwe na muṅwe ane a zwi pfa dza ḓo luma.
13 Ndi ḓo ita Jerusalema zwenezwo zwe nda ita Samaria, na zwe nda ita Ahaba khosi ya Israele na nnḓu yawe. Ndi ḓo swiela Jerusalema ha sala he swoto unga muthu a tshi phumula ndilo, a ri u i phumula, a i tiba.
14 Ndi ḓo ṱutshela tsalela dza vhathu vhanga, nda vha kumedza maswina avho. Vha ḓo kundwa, vha ṱangulwa nga maswina avho oṱhe,
15 nge vha ita zwi sa ntakadzi vha ntsinyusa u bva tshee vhomakhulukuku wavho vha pfuluwa Egipita u swika na ṋamusi.’ ”
16 Manase o ita na u shulula malofha manzhi a vhathu vha si na mulandu a ḓadza mikoto yoṱhe ya Jerusalema, hu sa vhalwi zwe a ita uri na vhathu vha Juda vha tshinye, vha ite zwi sa takadzi Muṋe washu.
17 Mafhungo maṅwe a Manase na zwoṱhe zwe a ita, hu tshi katelwa na vhuvhi he a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
18 Manase a dzama, a swiṱwa ngadeni ya pfamo yawe, ngade ya Uza. Ṅwana wawe Amoni a vha khosi vhudzuloni hawe.
19 Amoni a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 22, a vhusa miṅwaha mivhili e Jerusalema. Mme awe o vha a tshi pfi Mishulimethe, ṅwananyana wa Harutsi wa muḓi wa Jotoba.
20 Amoni a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ḓi nga khotsi awe Manase.
21 A kanda vhuṱalani hoṱhe ha khotsi awe, a luvha midzimu i nengisaho ye ya vha i tshi luvhiwa nga khotsi awe, a i gwadamela.
22 A landula Muṋe washu Mudzimu wa vhomakhulukuku wawe, a si tshimbile nḓilani yawe.
23 Magota a Amoni a mu langana, a mu vhulaha e pfamoni.
24 Vhaḓivhalea vha shango vha vhulaha vhoṱhe vhe vha langana khosi Amoni, vha dzhia ṅwana wawe Josiasi vha mu vhumba khosi vhudzuloni hawe.
25 Mafhungo maṅwe awe na zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
26 Amoni o swiṱwa tshaloni tshawe ngadeni ya Uza. Ṅwana wawe Josiasi a vha khosi vhudzuloni hawe.
1 Josiasi a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha miṱanu na miraru, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 31. Mme awe o vha a tshi pfi Jedida, ṅwananyana wa Adaya wa muḓini wa Botsikati.
2 Josiasi o ita zwe zwa vha zwi tshi takadza Muṋe washu, a kanda vhuṱalani hoṱhe ha makhulukuku wawe Dafita, a si vhuye a pambutshela thungo ya tshauḽa kana tshamonde.
3 Nga ṅwaha wa 18 wa muvhuso wa khosi Josiasi, a ruma muṅwaleli wa musanda, Shafani ṅwana wa Atsalia, ṅwana wa Mishulamu, a ya thembeleni ya Muṋe washu, a ri,
4 “Tshimbilani ni ye ha tshifhe muhulu Hilikia ni mu vhudze uri a kale tshelede yo ḓiswaho thembeleni ya Muṋe washu, ye vhalindamiṋango vha i kuvhanganya i tshi bva kha vhathu.
5 Ni vha vhudze vha i ṋee vhalavhelesi vha mushumo wa u vusa thembele. Vhanna avho vha lambedze ngayo vhashumi vha no khou vusa thembele ya Muṋe washu,
6 vhavhaḓi na vhafhaṱi na vhatsheṱi vha matombo. Vha renge na matanda na matombo o vhaḓiwaho a u vusa thembele.
7 Hone vha songo ṱwa vha tshi ṱoḓa vhuṱanzi ha tshelede ine vha vha ṋea, ngauri avho vhanna vha a fulufhedzea.”
8 Tshifhe muhulu Hilikia a vhudza Shafani muṅwaleli wa musanda a ri, “Ndo tumbula bugu ya Mulayo thembeleni ya Muṋe washu.” Hilikia a dzhia iyo bugu a i ṋea Shafani, a i vhala.
9 Ndi hone Shafani muṅwaleli wa musanda a tshi ya ha khosi a swikisa mafhungo a ri, “Magota avho o dzhia iḽa tshelede ye ya vha i thembeleni ya Muṋe washu vha i ṋea vhalavhelesi vha mushumo wa u vusa thembele.”
10 Ndi hone Shafani muṅwaleli wa musanda a tshi ḓivhadza khosi a ri, “Tshifhe Hilikia o nṋea bugu.” Shafani a i vhalela khosi.
11 Musi khosi i tshi pfa mafhungo a bugu ya Mulayo, ya kherukanya zwiambaro zwayo.
12 Josiasi a laya tshifhe Hilikia na Ahikamu ṅwana wa Shafani na Akhiboro ṅwana wa Mikhaya na Shafani muṅwaleli wa musanda na Asaya ndumi ya khosi a ri,
13 “Iyani ni mmbudzisele ha Muṋe washu, ni vhudzisele na vhathu, ni vhudzisele na ḽoṱhe ḽa Juda zwo ṅwalwaho buguni hei yo tumbulwaho. Muṋe washu o ri sinyutshela zwihulu nge vhomakhulukuku washu vha si thetshelese maipfi a bugu hei; a vho ngo tevhedza zwoṱhe zwo ṅwalwaho khayo zwi tshi amba riṋe.”
14 Tshifhe Hilikia na Ahikamu na Akhiboro na Shafani na Asaya vha ya ha Huluda muporofita wa musadzi, we a vha e musadzi wa Shalumu ṅwana wa Thikiva, ṅwana wa Harahasi, mulondoli wa zwiambaro zwa thembeleni. Huluda o vha a tshi dzula Jerusalema dzinguni ḽa vhuvhili.
15 Huluda a vha vhudza a ri, “Muṋe washu Mudzimu wa Israele u ri, ‘Vhudzani munna o ni rumaho ha Nṋe ni ri:
16 Yahavee u ri: Fhano fhethu na vhadzulapo vhaho ndi ḓo vha ḓisela khombo, nga he ha ṅwalwa buguni ye ya vhalwa nga khosi ya Juda.
17 Ndi uri vhathu vho nndandula vha yo dubisela midzimu miṅwe zwioro, vha ntsinyusa nga zwitungulo zwe vha ḓiitela; ndi ḓo sinyutshela fhano fhethu mbiti dzanga dza tou duga ha si vhe na a dzi dzimaho.
18 Vhudzani khosi ye ya ni ruma uri ni ḓe ni vhudzise Yahavee ni ri: Yahavee Mudzimu wa Israele a tshi amba nga maipfi e wa a pfa u ri:
19 Iwe wo ḓisola wa ḓiṱukufhadza phanḓa hanga wa kherukanya zwiambaro zwau, wa tsengisa miṱodzi musi u tshi pfa zwe nda amba ndi tshi teketela afha fhethu na vhapo vhaho. Ndi ḓo ita uri afha fhethu hu ofhise muthu a tshi hu sedza, vhathu vha ḓo teketelana nga dzina ḽaho. Hone thabelo yau ndo i pfa, Yahavee u ralo.
20 Zwenezwo ndi ḓo u litsha wa fa, wa swiṱwa nga mulalo. A u nga vhoni khombo ine nda ḓo i ḓisa fhethu afha.’ ” Ndi hone vhanna avho vha tshi ṱuwa na phindulo iyo vha i swikisa ha khosi Josiasi.
1 Khosi Josiasi a vhidza vhahulwane vhoṱhe vha Juda na Jerusalema.
2 A ya thembeleni ya Muṋe washu e na vhanna vha Juda na vhathu vha Jerusalema na vhotshifhe na vhaporofita, vhathu vhoṱhe, vha nyadzeaho na vhaḓivhalea. Josiasi a dzhia iḽa bugu ye ya vha yo tumbulwa thembeleni ya Muṋe washu, a vhalela vhathu maipfi oṱhe a Bugu ya Mulanga.
3 Khosi ya ima tsini na phuphu a vhofha mulanga na Muṋe washu, a ri u ḓo tevhela Muṋe washu, a vhulunga ndayo na milayo yawe na ndaela dzawe nga mbilu yawe yoṱhe na nga zwoṱhe zwine a vha zwone, u ralo ha vha u khwaṱhisa maipfi a mulanga o ṅwalwaho buguni iyo. Ndi hone vhathu vhoṱhe vha tshi fulufhedzisa uri vha ḓo vhulunga mulanga.
4 Khosi ya laya tshifhe muhulu Hilikia na vhotshifhe vha mu tevhelaho nga vhuimo, na vhalindamuṋango, uri hafho thembeleni ya Muṋe washu vha bvise zwithu zwoṱhe zwa Baali na Ashera mudzimu wa musadzi, na zwa masambi oṱhe a ṋaledzi. Khosi ya dzhia zwithu izwo ya zwi fhisa nnḓa ha muḓi wa Jerusalema mudavhini tsini ha govha ḽa Kidroni, ya hwala milora yazwo ya isa Bethele.
5 Khosi ya bvisa vhotshifhe vha vhahedeni mushumoni we vha vha vho vhewa khawo nga mahosi a Juda, wa u dubisa zwioro vha tshi dubisela zwitembeleni zwa zwikwarani zwa miḓi ya Juda na yo tangaho Jerusalema, vhane vha dubisa zwioro vha tshi dubisela Baali na ḓuvha na ṅwedzi na masambi oṱhe a ṋaledzi na zwine dza fanyisa zwone.
6 Khosi ya bvisa thanda ya Ashera thembeleni ya Muṋe washu a i isa Govhani ḽa Kidroni nnḓa ha muḓi wa Jerusalema, a i fhisela henefho. A i kuya ya vha luvhanda, a hasha buse ḽayo nṱha ha zwalo zwa vhathu zwavho.
7 Khosi ya ita na u thutha nnḓu ya phombwe dza thembele afho thembeleni ya Muṋe washu. Ndi hone he vhasadzi vha vha vha tshi luka zwiambaro zwe zwa vha zwi tshi ambarwa hu tshi luvhiwa Ashera.
8 Josiasi a kuvhanganya vhotshifhe vhoṱhe Jerusalema vha tshi bva miḓini ya Juda, vha kumadza zwitembele zwa zwikwarani, u bva Geba u swika Bierisheba, he vhotshifhe vha vha vha tshi fhisa zwioro. A thutha zwitembele zwa midzimu dzikhoroni, muṋangoni wa khoro ya Joshua muvhusi wa muḓi, ye ya vha i thungo ya tshamonde khoroni ya muḓi.
9 Naho vhotshifhe vha zwitembele zwa zwikwarani vho vha vha sa shumi aḽiṱarini ya Muṋe washu Jerusalema, vhurotho vhu si na mbilisa vho vha vha tshi vhu ḽa-vho na vhaṅwe vhotshifhe vha mutupo wavho.
10 Khosi Josiasi a ita na u kumadza tshivhaso hune vhathu vha luvha midzimu hone Govhani ḽa Hinomu, uri hu si tsha vha na muthu ane a ṋekedza Molekhe ṅwana wawe a mu ita nduvho i fhiswaho.
11 Muṋangoni wa thembele ya Muṋe washu a thutha bere dze mahosi a Juda a vha o dzi sumela ḓuvha. Dzo vha dzi muṱani tsini ha kamara ya gota ḽe ḽa vha ḽi tshi pfi Nathani Melekhe. Josiasi a fhisa gariki dzo sumelwaho ḓuvha.
12 A thutha aḽiṱari dze dza vha dzo fhaṱwa nga mahosi a Juda nṱha ha ṱhanga tsini ha kamara ya Ahasi ya nṱha, a thutha na aḽiṱari dze dza vha dzo fhaṱwa nga Manase miṱani mivhili ya thembele ya Muṋe washu. A dzi thutha henefho, a dzi pwashekanya dza thuthekana a dzhia mathukhwi adzo a hasha Govhani ḽa Kidroni.
13 Khosi ya tshinya na thembele dza midzimu dzo fhaṱwaho nga Solomoni khosi ya Israele vhubvaḓuvha ha Jerusalema, tshipembe ha Thavha ya Phusuphusu; dzo fhaṱelwa zwitungulo zwi nengisaho zwa Ashtharotho mudzimu wa musadzi wa Vhasidoni na Khemosho mudzimu u nengisaho wa Muaba na Molekhe mudzimu wa tshika wa Vhaamoni.
14 Josiasi a pwasha phuphu dza matombo, a remekanya thanda dza Ashera, fhethu afho a hu tibedza nga marambo a vhathu.
15 Josiasi a thutha na aḽiṱari ya Bethele, na kutembele kwa tshikwarani kwo fhaṱwaho nga Jerobiamu ṅwana wa Nebati we a ita uri Vhaisraele vha tshinye. Josiasi a fhisa aḽiṱari iyo khathihi na kutembele kwa tshikwarani a ku kuya kwa vha luvhanda, a ita na u fhisa thanda ya Ashera.
16 A rembuluwa a sedza, a vhona zwalo zwe zwa vha zwi zwikwarani, a ita uri marambo a bvisiwe khazwo, a fhisiwe kha aḽiṱari uri i kumale, a tshi khunyeledza zwe Muṋe washu a amba, zwa ḓivhadzwa nga uḽa muḓinḓa wa Mudzimu we a dzula o amba zwithu izwo.
17 Khosi ya vhudzisa ya ri, “Tshalo tshiḽa tshine nda tshi vhona ndi tsha nnyi?” Vhathu vha muḓi wa Bethele vha fhindula vha ri, “Ndi tshalo tsha muḓinḓa wa Mudzimu we a bva Juda, onoyo o teketela aḽiṱari ya Bethele a bula zwithu zwine vhone vha kha ḓi bva u zwi ita.”
18 A ri, “Itsho tshi litsheni. Ni songo tenda na muthihi a tshi kwama marambo awe.” Ndi hone vha tshi litsha marambo awe na a uḽa muporofita we a vha a tshi bva Samaria.
19 A thutha a kumadza zwitembele zwoṱhe zwa zwikwarani zwo fhaṱwaho nga mahosi a Israele miḓini ya Samaria sa zwe a ita Bethele, ngauri zwo vha zwi tshi sinyusa Muṋe washu.
20 A shidzha vhotshifhe vha zwitembele zwa zwikwarani vhe vha vha vhe henefho, a vha vhulahela kha aḽiṱari dzavho, a fhisa marambo a vhathu kha aḽiṱari dzoṱhe. Zwo no ralo a vhuelela Jerusalema.
21 Khosi Josiasi a laya vhathu vhoṱhe a ri, “Itani vhuṱambo ha Paseka ni tshi hulisa Muṋe washu Mudzimu waṋu, nga he ha ṅwalwa ngaho Buguni hei ya Mulanga.”
22 Ho vha hu sa athu vhuya ha ḽiwa vhuṱambo ha Paseka nga nḓila yeneyo, u bva misi ya vharangaphanḓa vhe vha endedza Vhaisraele, na misi yoṱhe ya mahosi a Israele na a Juda.
23 Huno nga ṅwaha wa 18 wa muvhuso wa khosi Josiasi, vhuṱambo uho ha Paseka ha itelwa Muṋe washu muḓini wa Jerusalema.
24 Josiasi a dovha a fhelisa zwa vhaambeli na malombo na zwitungulo zwa muṱani na midzimu ya tshika na zwiṅwe zwoṱhe zwi nengisaho zwine zwa vhonala Juda na Jerusalema. Hezwo o zwi itela u kunyeledza mulayo wo ṅwalwaho buguni ye tshifhe Hilikia a i tumbula thembeleni ya Muṋe washu.
25 Ho vha hu sa athu vha na khosi i no nga Josiasi kha vho mu rangaho phanḓa, na vho ḓaho ngavhuya, we a rembulutshela ha Muṋe washu nga mbilu yoṱhe na nga nungo dzoṱhe na nga zwoṱhe zwine a vha zwone, a tshi tevhedza Mulayo wa Mushe woṱhe.
26 Naho zwo ralo, Muṋe washu ho ngo humisa mbiti dzawe dzi ofhisaho, dze dza tou dugela vhathu vha Juda nga zwoṱhe zwo itwaho nga Manase a tshi mu ṱunga.
27 Muṋe washu a ri, “Vhathu vha Juda na vhone ndi ḓo vha sudzulusa nda si tsha vha vhona, sa zwe nda sudzulusa Vhaisraele, ndi ḓo landula Jerusalema, muḓi we nda u nanga, na thembele hei ye nda amba ngayo nda ri, ‘Dzina ḽanga ḽi ḓo vha henefho.’ ”
28 Mafhungo maṅwe a Josiasi na zwoṱhe zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
29 Musi Josiasi e khosi, Farao Nikho khosi ya Egipita a gonya a yo tikedza khosi ya Ashuru a bva nga nḓila ya mulambo wa Yufuratha. Khosi Josiasi a bva uri a yo ṱangana nae vha lwe, hone Nikho a imedzana nae, a mu vhulaha muḓini wa Megido.
30 Vhalanda vha Josiasi vha hwala tshitumbu tshawe nga gariki tshi tshi bva Megido vha tshi isa Jerusalema, vha tshi swiṱa tshaloni tshawe. Vhaḓivhalea vha shango vha dzhia Juahasi ṅwana wa Josiasi, vha mu ḓodza mapfura, vha mu vhumba khosi vhudzuloni ha khotsi awe.
31 Juahasi a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 23, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwedzi miraru. Mme awe o vha e ṅwananyana wa Jeremia, a no pfi Hamuthali, wa muḓi wa Libina.
32 Juahasi a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ḓi nga vhomakhulukuku wawe.
33 Farao Nikho wa Egipita a mu vhofha nga dzigeḓane a mu vhea muḓini wa Ribila shangoni ḽa Hamathi uri a si kone u vhusa Jerusalema, a thelisa vhathu vha Juda khilogiramu dza 3 400 dza siliva na khilogiramu dza 34 dza musuku.
34 Farao Nikho a dzhia Eliakimu ṅwana wa Josiasi a mu ita khosi vhudzuloni ha khotsi awe Josiasi, a shandukisa dzina ḽa Eliakimu ḽa vho pfi Jehoyakimu. Nikho a hwala Juahasi a mu isa Egipita, a fela hone.
35 Jehoyakimu a ṋea Farao Nikho siliva na musuku nga he a zwi ṱoḓa ngaho. Izwo o zwi kona nga u thelisa shango, vhathu vha shango vha bvisa siliva na musuku zwi tshi ya nga zwine vha vha nazwo.
36 Jehoyakimu a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 25, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 11. Mme awe o vha a tshi pfi Zibida ṅwananyana wa Phedaya, a tshi bva muḓini wa Ruma.
37 Jehoyakimu a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ḓi nga vhomakhulukuku wawe.
1 Musi Jehoyakimu e khosi, Nebukhadnetsara khosi ya Babele a dia shango ḽa Juda, Jehoyakimu a fhedza miṅwaha miraru e gota ḽawe, a konou mu shandukela.
2 Muṋe washu a ruma mmbi dza Vhababele na Vhaaramu na Vhamuaba na Vhaamoni uri vha ḓe vha mu ṱangule, vha phusukanye shango ḽa Juda, nga he Muṋe washu a ḓivhadza nga milomo ya vhaḓinḓa vhawe vhaporofita.
3 Vhukuma zwithu izwo zwo itea shangoni ḽa Juda zwi tshi tevhedza ndaela ya Muṋe washu, uri a vha sudzuluse a si tsha vha vhona, nga vhuvhi he Manase a ita,
4 na nge a shulula malofha a vhathu vha si na mulandu. O ḓadza Jerusalema nga malofha a vhathu vha si na mulandu, zwenezwo Muṋe washu a si tsha funa u mu hangwela.
5 Mafhungo maṅwe a Jehoyakimu na zwoṱhe zwe a ita, o ṅwalwa buguni ya Histori ya Mahosi a Juda.
6 Jehoyakimu a dzama, ṅwana wawe Jehoyakhini a vha khosi vhudzuloni hawe.
7 U bva zwenezwo khosi ya Egipita ya si tsha dovha ya bva pfumo nge khosi ya Babele ya vha i tshi vho langa shango ḽoṱhe ḽe ḽa vha ḽi ḽa Egipita u bva mulamboni wa Yufuratha u swika masakhani a devhula a Egipita.
8 Jehoyakhini a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 18, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwedzi miraru. Mme awe o vha a tshi pfi Nehushtha, ṅwananyana wa Elinathani wa Jerusalema.
9 Jehoyakhini a kanda vhuṱalani ha khotsi awe, a ita zwi sa takadzi Muṋe washu.
10 Misi yeneyo magota a Nebukhadnetsara khosi ya Babele vha ḓa muḓini wa Jerusalema, vha u govhela,
11 Nebukhadnetsara a ḓa muḓini wa Jerusalema nga tsha vhukoma musi magota awe a tshi khou govhela muḓi uyo.
12 Jehoyakhini khosi ya Juda na mme awe na vhalanda vhawe na vhaḓivhalea vhawe na vhakoma vhawe vha mbo bva muḓini, vhoṱhe vha ḓiṋekedza khae. Nga ṅwaha wa vhuṱanu na vhuraru wa muvhuso wa Nebukhadnetsara khosi ya Babele, Nebukhadnetsara a fara Jehoyakhini a mu ita ḽithubwa.
13 A dzhia lupfumo lwoṱhe lu re thembeleni ya Muṋe washu na pfamoni ya musanda, a hwala zwithu zwoṱhe zwa musuku zwe Solomoni khosi ya Juda a zwi itela thembele ya Muṋe washu, nga he Muṋe washu a dzula o ḓivhadza.
14 Nebukhadnetsara a hwala vhathu vha Jerusalema a vha isa vhuthubwani, vhakoma vhoṱhe, vhahali na vhatsila vhoṱhe na vhafhaṱi, vho ṱangana vhoṱhe vha ita 10 000. Ho vha ho tou siwa vhashai vhukuma vha shango.
15 Nebukhadnetsara a dzhia Jehoyakhini afho Jerusalema a mu isa vhuthubwani Babele, a dzhia na mme a khosi na vhafumakadzi vha khosi na magota awe na vharangaphanḓa vha shango.
16 A hwala na vhoṱhe vha re na zwavho, vha 7 000, na vhatsila na vhafuli vha tsimbi vha 1 000, na vhoṱhe vho teaho u bva pfumo, a vha isa Babele.
17 Nebukhadnetsara a dzhia Mathania khotsimunene wa Jehoyakhini, a mu vhumba khosi vhudzuloni hawe, a shandukisa dzina ḽawe ḽa vho pfi Tsedekia.
18 Tsedekia a tshi vha khosi ya Juda o vha e na miṅwaha ya 21, a vhusa e Jerusalema a fhedza miṅwaha ya 11. Mme awe o vha a tshi pfi Hamuthali, ṅwananyana wa Jeremia wa muḓi wa Libina.
19 Khosi Tsedekia a ita zwi sa takadzi Muṋe washu, u ḓi nga khosi Jehoyakimu.
20 Ndi zwe Muṋe washu a sinyutshela Jerusalema na Juda, a fhedza nga u vha sudzulusa a si tsha vha vhona.
1 Zwino Tsedekia a shandukela Nebukhadnetsara khosi ya Babele. Zwenezwo nga ḓuvha ḽa fumi ḽa ṅwedzi wa fumi wa ṅwaha wa vhuṱanu na vhuṋa wa muvhuso wa Tsedekia, Nebukhadnetsara khosi ya Babele a ḓa na mmbi yawe yoṱhe a tshi ḓa u dia Jerusalema. Vha ṱoka mishasha nnḓa ha muḓi, vha u govhela nga thulwi dza mavu e vha khokha.
2 Muḓi wa dzula wo govhelwa u swika ṅwaha wa 11 wa muvhuso wa khosi Tsedekia.
3 Nga ḓuvha ḽa vhuṱanu na vhuṋa ḽa ṅwedzi wa vhuṋa ḽa ṅwaha wonoyo nḓala ya vha yo no hulela afho muḓini lwe ha vha hu si tshee na zwiḽiwa zwine vhathu vha nga ḽa.
4 Zwino mutsheṱo wa muḓi wa pwashea wa phorotshedzwa, mmbi yoṱhe ya shavha vhusiku ya bva nga khoro ine ya vha vhukati ha mitsheṱo mivhili tsini ha ngade ya musanda, naho Vhababele vho vha vho govhela muḓi. Vha shavha vho livha govhani ḽa Jorodani.
5 Hone mmbi ya Vhababele ya pandamedza khosi Tsedekia ya mu fara mudavhini wa Jerikho, vhahali vhawe vhoṱhe vha mu ṱutshela vha balangana.
6 Tsedekia a fariwa, a iswa ha khosi ya Babele ye ya vha i muḓini wa Ribila, ya mu haṱula henefho.
7 Vha shidzha vhana vha vhatuka vha Tsedekia a tshi zwi vhona. Zwo no ralo vha mu nongola maṱo, vha mu vhofha nga tsimbi dza musinaseṱha, vha mu isa Babele.
8 Nga ḓuvha ḽa vhuṱanu na vhuvhili ḽa ṅwedzi wa vhuṱanu wa ṅwaha wa 19 wa muvhuso wa Nebukhadnetsara khosi ya Babele, Nebusaradani mulangammbi wa musanda, mukoma wa khosi a dzhena Jerusalema,
9 a fhisa thembele ya Muṋe washu na pfamo ya musanda na nnḓu dzoṱhe dza vhathu vha Jerusalema, na dza vhaḓivhalea.
10 Mmbi yoṱhe ya Vhababele ye ya vha i tshi langwa nga mulangammbi wa musanda, ya thutha mitsheṱo u mona na muḓi wa Jerusalema.
11 Ndi hone Nebusaradani mulangammbi wa musanda a tshi hwala vhathu vhe vha vha vho sala afho muḓini a vha isa vhuthubwani Babele khathihi na vhaṅwe vhathu vhoṱhe na vhe vha vha vho pfukela ha khosi ya Babele.
12 Hone a sia vhaṅwe vhe vha vha vha tshi tou shaya vhukuma henefho shangoni ḽa Juda uri vha lime masimu a minḓirivhe na maṅwe masimu.
13 Vhababele vha pwasha phuphu dza musinaseṱha na zwigoloi na thannge ya musinaseṱha zwe zwa vha zwi thembeleni ya Muṋe washu, vha hwala uyo musinaseṱha vha u isa Babele.
14 Vha hwala na dzikhali na dzifosholo na zwiṱunyathambo na masambelo a u fara malofha a zwiṱhavhelo na zwithu zwoṱhe zwa musinaseṱha zwine zwa shuma thembeleni.
15 Mulangammbi wa musanda a dzhia na zwidubisazwioro na ndilo dza u handulula, zwoṱhe zwe zwa vha zwo itwa nga musuku kana siliva.
16 Musinaseṱha u no bva kha phuphu mbili na thannge na zwigoloi, zwe khosi Solomoni a zwi itela thembele ya Muṋe washu, wo vha u tshi lemelesa u sa koni u kalea.
17 Phuphu iṅwe na iṅwe yo vha i na vhulapfu ha mitha ṱhanu na tharu. Ṱhoho ya musinaseṱha i re nṱha ha phuphu yo vha i na vhulapfu ha mitha dza 1,5, yo nakiswa nga geḓane dza musinaseṱha na maramba a musinaseṱha u mona nayo. Phuphu iṅwe na geḓane dzayo, yo vha i tshi ḓi nga iyo iṅwe.
18 Nebusaradani, mulangammbi wa musanda, a hwala tshifhe muhulu Seraya na Tsefania tshanḓa tshawe na vhalindamuṋango vhararu a vha isa vhuthubwani.
19 Kha vhe vha vha vha tshi kha ḓi vha henefho muḓini a dzhia mulangammbi na vhaeletshedzi vhaṱanu vha musanda na tshanḓa tsha mulangammbi, we a vha a tshi langa zwa maṅwalwa a mmbi, na vhanna vha 60 vha vhaḓivhalea vhe a vha e navho afho muḓini,
20 a vha dzhia vhoṱhe a vha isa ha khosi ya Babele muḓini wa Ribila.
21 Henefho muḓini wa Ribila, shangoni ḽa Hamathi, khosi ya ita uri vha vhulawe. Vhathu vha Juda vha iswa vhuthubwani, kule na shango ḽavho.
22 Nebukhadnetsara khosi ya Babele a dzhia Gedalia ṅwana wa Ahikamu ṅwana wa Shafani, a mu vhea uri a lange vhathu vhe a vha sia shangoni ḽa Juda.
23 Musi vhalangammbi vhoṱhe na vhanna vhavho vha tshi pfa uri khosi ya Babele yo vhea Gedalia uri a vhe muvhusi, vha ḓa ha Gedalia e Mitsipha. Vhalangammbi vhenevho vho vha vhe Ishmaele ṅwana wa Nethania na Johanani ṅwana wa Karia na Seraya ṅwana wa Thanumethe wa muḓi wa Netofa na Jesania wa Maakha.
24 Gedalia a ana a vha vhudza na vhanna vhe vha vha vhe navho a ri, “Ni songo ofha magota a Vhababele, dzulani shangoni ni shumele khosi ya Babele, ndi hone zwi tshi ḓo ni nakela.”
25 Nga ṅwedzi wa vhuṱanu na vhuvhili wa ṅwaha wonoyo, Ishmaele ṅwana wa Nethania ṅwana wa Elishama, we a vha e wa malofha a musanda, a ḓa na vhanna vha fumi, a vhulaha Gedalia na vhanna vha Juda na Vhababele vhe vha vha vhe nae henefho Mitsipha.
26 Vhathu vhoṱhe, vhanyadzea na vhaḓivhalea, khathihi na vhalangammbi, vha ri u vhona zwenezwo vha shavhela Egipita nga u ofha Vhababele.
27 Nga ṅwaha we Evili Merodakha a vha khosi ya Babele, a itela Jehoyakhini khosi ya Juda vhuthu, a mu vhofholola dzhele. Hezwo zwo itea nga ḓuvha ḽa 27 ḽa ṅwedzi wa 12 wa ṅwaha wa 37 u bva tshee Jehoyakhini a hwalwa a yo hoṋelwa dzhele.
28 Evili Merodakha a fara Jehoyakhini zwavhuḓi, a mu hulisa u fhira maṅwe mahosi e a iswa vhuthubwani nae henefho Babele.
29 Jehoyakhini a tendelwa u bvula zwiambaro zwa dzhele, a ḽela ḓafulani ḽa musanda vhutshilo hawe hoṱhe.
30 Khosi yo vha i tshi ḓi ṋea Jehoyakhini tshelede ya zwine a zwi ṱoḓa ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.