1
Башта Сёз бар экен, ве Сёз Алланен бирликте экен, ве Сёзнинъ Озю — Алла экен.2 О башта Алланен бирликте экен.
3 Эр бир шей Онынъ ярдымынен яратылгъан экен, ич бир яратылгъан шей Осыз яратылмагъан экен.
4 Онда омюр бар экен, ве бу омюр инсанларгъа ярыкъ экен.
5 Ярыкъ къаранлыкъта парылдай, къаранлыкъ исе ярыкъны къаплап оламагъан.
6
Куньлернинъ биринде бир адам пейда олды. Оны Алла ёллагъан эди. Ады Ягъядыр.7 Ягъя, адамларнынъ эписи онынъ ярдымынен имангъа кельсин деп, ярыкъ акъкъында шаатлыкъ этмеге кельген эди.
8 О озю ярыкъ дегиль эди, амма ярыкъ акъкъында шаатлыкъ этмек ичюн кельди.
9 Адамларнынъ эписини ярыкълатаджакъ акъикъий ярыкъ исе дюньягъа келеята эди.
10
О энди дюньяда бар эди, ве дюнья Онынъ ярдымынен яратылгъан олса да, дюнья Оны танымады.11 О Озюнинъкилерине кельди, лякин Озюнинъкилери Оны къабул этмеди.
12 Оны къабул эткенлерге исе, — адына иман эткенлернинъ эписине, — О, Алланынъ эвляды олмакъ чаресини берди.
13 Олар не къарындан, не бедений истек ичюн, не акъайнынъ къарары ичюн догъдылар. Лякин олар Алладан догъды.
14
Сёз джан-тен олды ве бизим арамызда яшап башлады. Биз Онынъ шерефли ишлерини корьдик, Бабасынынъ бирден-бир Олгъанынынъ шерефли ишлерини. О, яхшылыкъкъа ве акъикъаткъа толу эди.15
Ягъя О акъкъында шаатлыкъ эте ве къычырып айта эди: — Мен: «Меним артымдан Келеяткъан менден буюк, чюнки О менден эвель бар эди», — дей эдим. Буны мен бу адам акъкъында айттым.16
Онынъ ачыкъ къоллулыгъындан биз эпимиз яхшы бахшышлар бир-бири артындан алдыкъ.17 Чюнки Алла Озь Къануныны Мусанен берген эди, эйилигини ве акъикъатыны исе Иса Месихнен ачып косьтерди.
18 Ич кимсе ич бир вакъыт Алланы корьмеген; тек Бабасына энъ якъын, бирден-бир Алла, О, Озю Оны танытты.
19
Мына Ягъянынъ шаатлыгъы. Еудийлер Ерусалимден руханийлер ве левийлилерни ёллап, ондан: — Сен кимсинъ? — деп сорадылар. Ягъя джеваптан къачмады. О, ачыкъ-айдын айтты:20
— Мен Месих дегилим.21
Сонъ олар ондан: — Ойле олса, сен Ильяс оласынъмы? — деп сорадылар. — Ёкъ, мен о дегилим! — деди о. — Анавы Пейгъамберсинъми? — Ёкъ! — деп джевап берди о.22
— Ахыр-сонъу, сен кимсинъ? Бизни ёллагъанларгъа джевап бермек керекмиз. Сен озюнъ акъкъынъда не айтасынъ? — деп сорадылар.23
Ешая пейгъамбернинъ айткъаны киби, Ягъя шай деди: — «„Раббининъ кечеджек ёлуны тюм-тюз этинъиз”, — деп сахрада сес къычыра». Мен бу сес олам.24
Ягъягъа ёлланылгъанларнынъ арасында фериселер де бар эди.25 Олар Ягъядан:
— Эгер сен не Месих, не Ильяс, не Анавы Пейгъамбер олсанъ, не ичюн халкъны сувгъа батырып чыкъарасынъ? — деп сорадылар.26 Ягъя оларгъа джевап берип:
— Мен адамларны сувгъа батырып чыкъарам. Лякин аранъызда сизлерге белли олмагъан Бириси бар.27 О, меним артымдан келеята. Мен Онынъ аякъкъапынынъ багъыны чезмеге биле ляйыкъ дегилим, — деди.
28
Бу шейлер Бетания еринде, Иордан озенининъ ялысында олды. Ягъя анда адамларны сувгъа батырып чыкъара эди.29
Эртеси куню Ягъя Исанынъ якъынлашкъаныны корип, шойле деди: — Мына Алланынъ Къозусы! О, дюньянынъ гунасыны Озюне ала.30 Мен: «Меним артымдан келеяткъан Акъай менден буюк, чюнки О менден эвель бар эди», — Онынъ акъкъында айта эдим.
31 Мен Оны танымай эдим, лякин О, Исраильге ачылсын деп, мен адамларны сувгъа батырып чыкъармагъа кельдим.
32
Сонъ Ягъя шойле шаатлыкъ берди: — Мен корьдим ки, Рух коклерден гогерджин киби энди ве Онынъ устюне къонды.33 Мен Оны танымай эдим. Лякин адамларны сувгъа батырып чыкъармакъ ичюн мени Ёллагъан: «Рух кимнинъ устюне энеяткъаныны корьсенъ, Мукъаддес Рухкъа Батырып Чыкъарыджы Одыр», — деген эди манъа.
34 Энди мен корьдим ве шаатлыкъ эттим: мына бу Адам — Алланынъ Огълудыр.
35
Эртеси куню Ягъя кене эки шегиртинен берабер шу ерде тура эди.36 О, кечип кетеяткъан Исагъа дикъкъатнен бакъып:
— Мына бу Алланынъ Къозусыдыр! — деди.37
Эки шегирт Ягъянынъ бу сёзлерини эшитип, Исанынъ артындан кеттилер.38 Иса айланып, артындан кельгенлерни корьди ве олардан:
— Сизлерге не керек? — деп сорады. — Равви, сен къаерде яшайсынъ? — деди олар. (Равви — «Оджам» демектир.)39
— Келип бакъынъыз, — деди Иса. Саат дёрт къарарларында эди. Олар барып, Исанынъ яшагъан ерини корьди, ве шу куню олар Онен къалдылар.40
Ягъянынъ Иса акъкъында айткъаныны эшиткен ве Онынъ артындан кельген эки акъайдан бири, Симон Пётрнынъ къардашы Андрей эди.41 О, биринджиден агъасы Симонны тапа да, онъа: «Биз Месихни таптыкъ», — дей. (Месих — «Христос» демектир.)
42 Андрей агъасыны Исанынъ алдына алып кельди. Иса онъа дикъкъатнен бакъып:
— Сен Юхан огълу Симонсынъ, энди адынъ Кифа оладжакъ, — деди. (Кифа — «Пётр» демектир.)43
Эртеси куню Иса Галилеягъа бармагъа истеди. О, Филипни тапып, онъа: «Айды, юр меннен!» — дей.44 Филип Бетсайда шеэринден, Андрей ве Пётр яшагъан еринден эди.
45 Филип барып Натанельни тапа ве онъа:
— Биз Муса Къанунда, башкъа пейгъамберлер де язгъан адамны таптыкъ. О адам — Юсуф огълу назаретли Иса, — дей.46
— Назарет шеэринден яхшы бир шей чыкъар экенми? — деп сорай Натанель ондан. — Барып озюнъ бакъ! — деди онъа Филип.47
Иса, Натанельнинъ Онъа якъынлашкъаныны корип: — Бакъынъыз, мына ич айнеджиликни бильмеген акъикъий исраиллидир! — дей.48
Натанель Исадан: — Сен мени къайдан билесинъ? — деп сорай. — Филип сени чагъырмаздан эвель, Мен сени инджир тереги тюбюнде олгъанынъны корьдим, — деп джевап берди Иса.49 О вакъыт Натанель:
— Равви, Сен Алланынъ Огълусынъ, Сен Исраильнинъ Падишасысынъ! — деди.50
Иса онъа джевап берип: — Мен санъа: «Сени инджир тереги тюбюнде корьдим», — дегеним ичюн инанасынъмы? Сен бундан да буюк ишлерни кореджексинъ! — деди.51
Сонъ онъа: — Сизлерге керчектен догърусыны айтам: коклернинъ ачылгъаныны ве Алла мелеклерининъ Инсан Огълуна тюшкенлерини ве Ондан котерильгенлерини кореджексиз, — деди.1
Учюнджи куню Галилеянынъ Кана шеэрчигинде никях тою олды. Исанынъ анасы о ерде эди.2 Исанен шегиртлер де тойгъа чагъырылгъан эдилер.
3 Шарап биткен сонъ, Исанынъ анасы Онъа:
— Оларда шарап къалмагъан, — дей.4 Иса онъа:
— Къадын, бу бизим ишимиз дегиль. Меним вакъыт-саатим даа кельмеди, — дей.5 О вакъыт анасы хызметчилерге:
— О, сизге не айтса, оны япынъыз, — дей.6
О ерде еудийлернинъ элялланув адети ичюн, эр бири секиз-он эки къопкъа сув сыгъдыргъан алты дане таш савут бар эди.7
Иса хызметчилерге: — Савутларны сувгъа толдурынъыз, — дей. Олар савутларны четлеринедже толдурдылар.8 Сонъ Иса оларгъа:
— Энди чомучлап алынъыз да, тойбашына алып барынъыз, — дей. Олар ойле де япты.9
Тойбашы, шарап олгъан сувны ичип бакъты. Шарап къайдан кельгенини о бильмей эди, тек сувны чекип кельген хызметчилер биле эди. Тойбашы киевни чагъырып, онъа:10
— Эр кес башта яхшы шарапны къоя, ве мусафирлер ичип тойгъан сонъ ярамайджа союны бере. Сен исе яхшы шарапны шу вакъыткъадже сакълап туткъансынъ! — дей.11
Иса буны Галилеянынъ Кана шеэрчигинде япты; бу шей Онынъ аджайип бельгилерининъ башы олды. Бойле О, Озь шуретини косьтерди, ве шегиртлери Онъа иман эттилер.12
Бундан сонъ Иса, анасы, къардашлары ве шегиртлери Кафарнаум шеэрине кельдилер ве о ерде бир къач кунь отурдылар.13
Еудийлернинъ Песах Байрамы якъынлашкъаны ичюн, Иса Ерусалим шеэрине кетти.14 Алланынъ Сарайы азбарына киргенинен, бугъалар, къойлар, гогерджинлер саткъанларны ве пара алмаштырыджыларнынъ отургъаныны корьди.
15 Иса аркъандан бир къамчы ясады да, Сарайнынъ азбарындан эписини бугъаларынен ве къойларынен берабер къувып чыкъарды, пара алмаштыргъанларнынъ масаларыны авдарып, акъчаларыны септирип йиберди.
16 Гогерджинлерни саткъанларгъа:
— Буларны бу ерден ёкъ этинъ, Бабамнынъ Эвини базыргян эвине айландырманъыз! — деди.17
О вакъыт Онынъ шегиртлери: «Сенинъ Эвинъе олгъан шевкъим ичимде янаджакъ», — язылгъан сёзлерни хатырладылар.18
Сонъ еудий башлыкълары джевап берип: — Бойле шейлерни япасынъ, амма бизге насыл бельги береджексинъ? — дедилер.19 Иса оларгъа:
— Бу Сарайны йыкъынъыз, ве Мен оны учь кунь ичинде тиклейджем, — деди.20
Олар Исагъа: — Бу Сарай 46 йылда къурулгъан, Сен исе оны учь куньде тиклемеге истейсинъ?! — дедилер.21
Иса исе «Сарай» деп, Озь бедени акъкъында дей эди.22 О, олип тирильген сонъ, шегиртлери бу сёзлерни хатырладылар ве Мукъаддес Языгъа да, Исанынъ сёзюне де инандылар.
23
Иса Ерусалимде Песах Байрамында олгъанда, чокъ адамлар Онынъ япкъан аджайип бельгилерини корип, Онъа иман эттилер.24 Амма О, эписи адамларнынъ юреклерини бильгени ичюн, Озю оларгъа ишанмай эди.
25 Исагъа адамлар акъкъында шаатлыкъ бермек керекмей эди, чюнки О, адамнынъ юрегинде не олгъаныны Озю биле эди.
1
Еудий башлыкъларындан Никодим адлы бир ферисе бар эди.2 Бу адам бир геджеде Исанынъ алдына келип, Онъа:
— Равви! Сен Алладан кельген бир оджа олгъанынъны биз билемиз, чюнки ич кимсе, эгер Алла онен олмаса, Сен косьтерген бельгилерни япалмаз, — деди.3
Иса онъа шойле джевап берди: — Санъа керчектен догърусыны айтам: эгер ким юкъарыдан догъмаса , Алланынъ Падишалыгъыны корип оламаз.4
— Къарт адам насыл янъыдан догъаджакъ? Анасынынъ къурсагъына экинджи кере кирип догъаджакъмы? — деп сорай Никодим.5 Иса джевап берип:
— Санъа керчектен догърусыны айтам: эгер ким сувдан ве Рухтан догъмаса, Алланынъ Падишалыгъына кирип оламаз, — дей.6 — Беденден догъгъан бедендир, Рухтан догъгъан исе Рухтыр.
7 «Сизлер юкъарыдан догъмакъ керексиз», дегениме шашма.
8 Ель истеген еринде эсе. Онынъ давушыны эшитсенъ де, къайсы тарафтан келип, къайсы тарафкъа кетеджегини бильмейсинъ. Рухтан догъгъан эр бир адам да бойледир, — деди.
9
— Бу шей насыл олмакъ мумкюн? — деп сорай Никодим.10 Иса онъа джевап берип:
— Сен Исраильнинъ оджасы олып, буны бильмейсинъми?11 Санъа керчектен догърусыны айтам: биз бильгенимизни айтамыз, корьгенимиз акъкъында шаатлыкъ этемиз. Лякин сиз бизим шаатлыгъымызны къабул этмейсиз.
12 Эгер сиз ердеки шейлер акъкъында айткъаныма инанмасанъыз, коктеки шейлер акъкъында айткъаныма насыл инанаджакъсыз? — дей.
13 — Ич бир кимсе коктен тюшмеген ве кокке чыкъмагъан, тек Инсан Огълу.
14 Муса сахрада йыланны юкъарыгъа насыл котерген олса , Инсан Огълуны да юкъарыгъа бойле котереджеклер,
15 ве сонъунда Онъа инангъан эр бир адам гъайып олмайджакъ, лякин эбедий омюрни аладжакъ.
16 Чюнки Алла дюньяны ойле севди ки, Озюнинъ бирден-бир Огълуны берди, Онъа инангъан эр бир адам гъайып олмасын, лякин эбедий омюрни алсын.
17 Алла Огълуны, дюньяны суд этмек ичюн дегиль, лякин дюнья Онынъ ярдымынен къуртулсын деп, ёллады.
18 Онъа иман эткен адам суд этильмейджек. Иман этмеген адам исе энди суд этильген эди, чюнки о, Алланынъ бирден-бир Огълунынъ адына иман этмеген.
19
Мына бу суд: дюньягъа ярыкъ кельген олса да, адамлар къаранлыкъны ярыкътан зияде севдилер, чюнки оларнынъ япкъан ишлери яманлыкъ эди.20 Ким ярамайлыкъ япып юрсе, ярыкътан нефретлене, ве, яман ишлери ачыкъ олмасын деп, ярыкъкъа якъынлашмай.
21 Акъикъатнен яшагъан эр ким исе, ишлери белли олсун деп, ярыкъкъа якъынлаша, чюнки олар Алланынъ истегине коре япылгъан эдилер.
22
Бундан сонъ Иса шегиртлеринен берабер Еудие мемлекетине кетти. О ерде оларнен къала ве адамларны сувгъа батырып чыкъара эди.23 Ягъя да Салим якъынларында олгъан Айнон деген ерде халкъны сувгъа батырып чыкъара эди, чюнки о ерде сув чокъ эди. Адамлар Ягъягъа келе, о исе оларны сувгъа батырып чыкъара эди.
24 Ягъя о вакъыт даа зиндангъа ташланмагъан эди.
25
Бир кунь Ягъянынъ шегиртлери бир еудийнен элялланув адетлери акъкъында давалаша башлады.26 Олар Ягъянынъ алдына барып:
— Равви! Шу адам, О сеннен берабер Иордан озенининъ башкъа тарафында олгъан; сен О акъкъында шаатлыкъ бергенсинъ. Шимди О да халкъны сувгъа батырып чыкъара, эр кес де Онъа бара, — дедилер.27
Ягъя джевап берип: — Эгер коктен берильмесе, адам ич бир шей алып оламай.28 «Мен Месих дегилим, тек Онынъ огюнден ёлланылгъаным», — дегениме озюнъиз шаатсыз.
29 Келинни аладжакъ адам — киевдир. Лякин киевнинъ янында тургъан ве оны динълеген досту киевнинъ сесини эшитип пек къувана. Мен де бойле бутюнлей къуванам.
30 О менден буюк олмакъ, манъа исе Ондан уфакъ олмакъ керек.
31
Юкъарыдан кельген эр кестен устюндир. Ерден пейда олгъан ерге аиттир ве ерден лаф эте. Коктен кельген исе эр кестен устюндир.32 О, корьгени ве эшиткени акъкъында шаатлыкъ япа, амма ич кимсе Онынъ шаатлыгъыны къабул этмей.
33 Онынъ шаатлыгъыны къабул эткен адам исе Алланынъ акълыгъыны тасдыкълай.
34 Алла ёллагъан адам Алланынъ сёзлерини айта, чюнки Алла Озь Рухуны аджымайып бере.
35 Баба Огълуны севе, О, эр шейни Онынъ къолуна берди.
36 Алланынъ Огълуна иман эткен адам эбедий омюрге саиптир. Огъулнынъ сёзюни тутмагъан адам исе омюрни корьмейджек, лякин Алланынъ гъазабы астында къала, — деди.
1
Иса, Ягъядан чокъ адамны сувгъа батырып чыкъара ве шегиртлерини арттыра эди. Бу хабер фериселернинъ къулагъына барып еткени Исагъа белли олды.2 (Аслында, Иса Озю халкъны сувгъа батырып чыкъармай эди, буны Онынъ шегиртлери япа эдилер.)
3 Иса шуны билип, Еудиеден кетти ве кене Галилеягъа ёл алды.
4 Ёлда О, Самарие топрагъындан кечмек керек эди.
5 Шунынънен, О, Самариенинъ Сихар деген шеэрине кельди. Бу шеэр Якъуп озь огълу Юсуфкъа берген топракъкъа якъын эди.
6 Якъупнынъ чокърагъы да о ерде эди. Иса ёлдан ёрулып, раатланмакъ ичюн къуюнынъ янына отурды. Къарарнен уйле вакъты эди.
7 Шу вакъыт самариели бир къадын сув чекмеге келе. Иса онъа:
— Манъа ичмеге сув берсе, — дей.8 Исанынъ шегиртлери исе аш сатын алмакъ ичюн шеэрге кеткен эдилер.
Самариели къадын:9
— Сен еудий олып, насыл ола да, менден, самариели бир къадындан сув сорайсынъ? — дей, чюнки еудийлер самариелернен мунасебетте булунмай эдилер.10
Иса къадынгъа джевап берип: — Эгер сен Алланынъ бахшышыны ве «Манъа ичмеге сув берсе», дегенининъ ким олгъаныны бильсенъ, сен озюнъ Ондан сув истер эдинъ ве О санъа тири сув берир эди, — деди.11
— Эфендим! — дей къадын. — Сенде сув алмагъа къопкъа ёкъ, къую исе терен. Бу тири сувны къаерден чекесинъ?12 Бу къуюны бизге бабамыз Якъуп берген, о озю, балалары ве айванлары да ондан сув ичкенлер. Сен ондан буюксинъми, аджеба?
13
Иса къадынгъа шойле джевап берип: — Бу сувны ичкен адам кене сувсайджакъ.14 Лякин ким Мен береджек сувны ичсе, ич бир вакъыт сувсамайджакъ. Мен береджек сувны ичкен адамнынъ ичинде эбедий омюрге ынтылгъан чокъракъ пейда оладжакъ, — деди.
15
— Эфендим, бу сувдан манъа да бер, мен де энди сувсамайып, бу ерге сув чекмеге кельмейим, — дей къадын.16
— Барып акъайынъны бу ерге чагъырып кель, — дей Иса.17
— Акъайым ёкъ, — деди къадын. — «Акъайым ёкъ», деп сен догърусыны айттынъ, — дей Иса.18 — Сен беш кере акъайгъа чыкъкъансынъ, шимди сеннен яшагъан адам исе акъайынъ дегиль. Буны сен догъру айттынъ!
19
— Эфендим, мен корем ки, Сен пейгъамберсинъ, — дей къадын.20 — Баба-деделеримиз бу дагъ устюнде табынгъанлар. Амма сиз: «Табынгъан ер Ерусалимде», — дейсиз.
21
Иса онъа: — Манъа инан, къадын! Ойле бир вакъыт келеята ки, Бабагъа не бу дагъда, не Ерусалимде табынаджакъсыз, — дей.22 — Сиз неге табынгъанынъызны бильмейсиз, биз исе неге табынгъанымызны билемиз, чюнки къуртулыш еудийлернинъ ярдымынен келир.
23 Амма ойле заман келеята ве энди кельген ки, акъикъий табынгъанлар Бабагъа Рухнен ве акъикъатнен табынаджакълар. Баба Озюне бойле табынгъанларны къыдыра.
24 Алла — Рухтыр, ве Онъа табынгъанлар Рухнен ве акъикъатнен табынмакъ кереклер.
25
Къадын Исагъа: — Билем ки, Месих келеята. (Демек, Христос.) О кельгенде, эр шейни бизге анълатып береджек, — дей.26 Иса къадынгъа:
— Сеннен лаф эткен Мен — Одырым, — дей.27
О дакъкъасы Исанынъ шегиртлери къайтып келелер. Онынъ бир къадыннен лаф эткенине шаштылар. Лякин ич бири: «Ондан не истейсинъ?» я да: «Онен не акъкъында лаф этесинъ?» — деп сорамады.28
Къадын исе савутыны шу ерде къалдырды да, шеэрге барып, адамларгъа:29
— Барынъыз да, мен япкъан бутюн ишлеримни айтып берген адамны корюнъиз! Бельки О, Месихтир? — деди.30
Адамлар шеэрден чыкъып, Исанынъ алдына барып башладылар.31
Шу арада шегиртлери: — Равви, аш ашаса, — деп Исаны чагъыра эдилер.32
Амма Иса оларгъа: — Меним башкъа ашым бар, сиз оны бильмейсиз, — деди.33
Шегиртлер озьара: — Бельки, бириси Онъа аш кетиргендир? — дедилер.34 Иса исе оларгъа шай деди:
— Меним ашым — Мени Ёллагъаннынъ ирадесини беджермек ве Онынъ ишини битирмектир.35 Сиз: «Ормакъ вакътына даа дёрт ай бар», — демейсизми? Энди сизге айтам: козьлеринъизни котерип, тарлаларгъа бакъынъыз. Ашлыкъ чокътан агъарып, ормакъ ичюн азыр тура!
36 Оракъчы иш акъкъыны ала ве эбедий омюр берекетини джыя. Бойледже, сачкъан адам оракъчынен берабер къуваналар.
37 «Бириси сача, башкъасы ора», деген аталар сёзю шу вазиетте догърудыр.
38 Мен сизни озюнъиз замет чекмеген берекетни ормагъа ёллайым. Башкъалары замет эткен эди, сиз исе оларнынъ заметине къошасынъыз.
39
О шеэрде яшагъан бир талай самариелилер Исагъа иман эттилер, чюнки олар къадыннынъ, «Мен япкъан ишлеримнинъ эписини айтып берди», деген шаатлыгъына инангъан эдилер.40 Бойледже, самариелилер Исанынъ алдына келип, оларда къалмасыны истедилер, ве О эки кунь о ерде къалды.
41 Исанынъ сёзюни эшитип, даа да чокъ адамлар иман этти.
42 Олар къадынгъа:
— Энди иман эткенимиз сенинъ айткъанынъ ичюн дегиль. Озюмиз эшиттик ве билемиз ки, бу — керчектен де дюньянынъ Къуртарыджысыдыр, — дедилер.43
Эки кунь кечкен сонъ, Иса о ерден Галилеягъа кетти.44 О, Озю: «Пейгъамбер озь ветанында урьметсиз къала», — деген эди.
45 Галилеягъа кельгенде исе, галилеялылар Оны яхшы къабул эттилер, чюнки олар Ерусалимдеки байрамгъа барып, о ерде Исанынъ бутюн япкъан ишлерини корьген эдилер.
46
Сонъ Иса кене Галилеянынъ Кана шеэрчигине кельди. Анда О, сувны шарапкъа чевирген эди. Кафарнаум шеэринде исе огълу хаста олгъан бир падишанынъ мемуры бар эди.47 Бу адам Исанынъ Еудиеден Галилеягъа къайткъаныны эшитип, Онынъ алдына барды ве олюм тёшегинде яткъан огълуны келип тедавийлемеси ичюн Исагъа ялварды.
48
— Сиз аджайип шейлер ве бельгилерни корьмегендже инанмайджакъсыз! — деди онъа Иса.49
— Эфендим, — деди Онъа падишанынъ мемуры, — огъланчыгъым ольмезден эвель, етип кель!50
— Эвинъе бар, огълунъ сагъ-селямет оладжакъ, — дей Иса. О адам Исанынъ айткъанына инанып, кетти.51 О, даа ёлда олгъанда, къуллары оны къаршылап:
— Баланъ сагъ-селямет! — дедилер.52
О: — Саат къачта алы енгиллешти? — деп сорады. — Тюневин саат бирде сыджагъы тюшти, — деди къуллар.53
Баланынъ бабасы, Иса онъа: «Огълунъ сагъ-селямет оладжакъ», дегени шу вакъыт олгъаныны анълады. О озю ве бутюн эв халкъы Исагъа иман эттилер.54
Бу Исанынъ Еудиеден Галилеягъа келип косьтерген экинджи бельгиси эди.1
Бундан сонъ еудийлернинъ бир байрамы олды, ве Иса Ерусалимге барды.2 Ерусалимнинъ Къойлар Къапусы янында еудийдже Бетзата деген беш софалы бир хавуз бар эди.
3 [3-4] Бу софаларда пек чокъ хаста, кёр, топал ве паралич ургъан адамлар ята эдилер .
4
5 Бу ерде 38 йыл девамында хаста олып яткъан бир адам бар эди.
6 Иса онынъ яткъаныны корьди, чокъ вакъыттан берли хаста олгъаныны бильди де, ондан:
— Сагъ олмагъа истейсинъми? — деп сорады.7 Хаста Исагъа джевап берип:
— Эфендим! Сув чалкъангъанда, мени хавузгъа тюшюрген адам ёкъ. Мен баргъандже, башкъасы менден эвель тюше, — деди.8
— Еринъден тур, тёшегинъни алып бар! — деди Иса хастагъа.9 О исе, шу ань сагъ олды. Тёшегини алып, юрип кетти.
О кунь раатлыкъ куню эди.10 Шунынъ ичюн еудийлер сагъ олгъан адамгъа:
— Бугунь раатлыкъ куню. Санъа тёшегинъни алып кетирмеге мумкюн дегиль! — дедилер.11
— Мени тедавийлеген адам манъа: «Тёшегинъни алып бар», деди, — джевап берди о адам.12
— «Тёшегинъни алып бар», деген адам ким? — деп сорадылар олар ондан.13 Сагъ олгъан адам исе Онынъ ким олгъаныны бильмей эди. О ерде халкъ чокълугъы себебинден Иса андан кимсеге дуйдурмайып кеткен эди.
14
Сонъ Иса о адамны Алланынъ Сарайында тапты. — Мына, сен сагъ олдынъ. Энди гуна япма, ёкъса санъа даа да бетер шей оладжакъ, — деди онъа.15
Бу адам барып, оны тедавийлеген Иса олгъаныны еудийлерге бильдирди.16 Бунынъ ичюн еудийлер Исаны къувалап башладылар, чюнки О, бойле ишлерни раатлыкъ кунюнде япа эди.
17 Амма Иса оларгъа шойле деди:
— Меним Бабам шимдигедже чалышмакъта, Мен де чалышмакътам, — деди.18
Шунынъ ичюн еудийлер Исаны ольдюрмек ичюн, даа чокъ арекет эттилер. Чюнки О, раатлыкъ кунюни бозгъанындан гъайры Аллагъа «Бабам» дей эди, шунынънен Озюнинъ Аллагъа тенъ олгъаныны косьтере эди.19
Иса оларгъа къаршы чыкъып, шай деди: — Сизге керчектен догърусыны айтам: Огъул Бабасынынъ япкъан ишлерини корьмегендже, Озю ич бир шей япалмаз. Бабасы не япса, Огълу да тамам шу шейлерни япа.20 Чюнки Баба Огълуны севе ве Озю япкъан эр шейни Огълуна косьтере. О, сизни шашыртып, бундан да буюк шейлерни косьтереджек.
21 Баба насыл этип олюлерни тирильтсе ве оларгъа аят берсе, Огъул да кимни истесе, оны тирильте.
22 Баба ич кимсени суд этмей, лякин суд этмеге акъкъыны бутюнлей Огълуна берди.
23 Шунынъ ичюн, эр кес Бабаны урьмет эткени киби, Огълуны да ойле урьмет этсинлер. Огъулны урьмет этмеген адам Оны ёллагъан Бабаны да урьмет этмей.
24
Сизге керчектен догърусыны айтам: Меним сёзлеримни динълеген ве Мени Ёллагъангъа иман эткен адам эбедий аятны ала. О, суд этильмейджек, лякин энди олюмден аяткъа кечкендир.25 Сизге керчектен догърусыны айтам: ойле заман келеята ве энди кельди ки, олюлер Алла Огълунынъ сесини эшитеджек ве Онынъ сесини эшиткенлер тири оладжакълар.
26 Чюнки Алланынъ Озю аят чокърагъы олгъаны киби, Огълуна да аят чокърагъы олмагъа ёл берди.
27 Баба суд этмек акъкъыны да Огълуна берген, чюнки О — Инсан Огълудыр.
28 Бунъа шашманъыз, чюнки ойле заман келеята ки, мезарлыкъта олгъанларнынъ эписи Онынъ сесини эшитеджек
29 ве тышарыгъа чыкъаджакълар. Яхшылыкъ япкъанлар тирилип, эбедий омюрни аладжакълар, ярамайлыкъ япкъанлар исе тирилип, судкъа кетеджеклер.
30
Мен Озь-Озюмден ич бир шей япып оламайым. Насыл эшитсем, ойле суд этем ве Меним судым адалетлидир. Чюнки Мен Озь ирадемни дегиль, Мени Ёллагъаннынъ ирадесини беджермеге истейим.31 Эгер Озюм акъкъымда Мен Озюм шаатлыкъ япсам, шаатлыгъым керчек дегиль.
32 Меним акъкъымда шаатлыкъ япкъан башкъасы бар ве билем ки, Онынъ Меним акъкъымда шаатлыгъы керчектир.
33
Сиз Ягъянынъ алдына адам ёлладынъыз, ве о акъикъаткъа шаатлыкъ этти.34 Мен Озюм инсанларнынъ шаатлыгъыны къабул этмейим, лякин сиз буны эшитип къуртулсын деп, Мен буны айтам.
35 Ягъя — къандиль, о, яна ве нур сача эди. Сиз исе онынъ ярыгъында аз олса да, къуванмакъ истединъиз.
36 Амма Менде Ягъя япкъан шаатлыкътан даа буюк шаатлыкъ бар. Чюнки Бабам Манъа беджермек ичюн берген ишлерини Мен бугунь япаятам. Шу ишлернинъ озьлери Меним акъкъымда, Мени Бабам ёллагъанына шаатлыкъ этелер.
37
Мени ёллагъан Бабамнынъ Озю де Меним акъкъымда шаатлыкъ эткендир. Сиз Онынъ сесини ич бир вакъыт эшитмединъиз, къыяфетини де корьмединъиз.38 Онынъ Сёзю де юрегинъизде яшамай, чюнки О ёллагъан Инсангъа инанмайсыз.
39 Сиз Мукъаддес Языларны дикъкъатнен огренесиз, чюнки оларнынъ ярдымынен эбедий аятны алмагъа тюшюнесиз. Бу Язылар исе Меним акъкъымда шаатлыкъ этелер.
40 Амма сиз эбедий аятны алмакъ ичюн Манъа кельмеге истемейсиз.
41
Мен адамлардан шерефни къабул этмейим.42 Лякин сизни билем: юреклеринъизде Аллагъа севги ёкъ.
43 Мен Бабамнынъ адындан кельдим, лякин сиз Мени къабул этмейсиз. Озь адындан келеджек башкъасыны къабул этерсиз.
44 Сиз бир-биринъизден шереф алмагъа бегенесиз, лякин бирден-бир Алланынъ шерефини къазанмагъа арекет этмейсиз. Шу алда насыл этип иман этеджексиз?
45 Мен сизни Бабамнынъ алдында къабаатларым, деп тюшюнменъиз. Сиз Мусагъа умют этесиз, ве о озю сизни къабаатлайджакъ.
46 Эгер Мусагъа инангъан олсанъыз, Манъа да инаныр эдинъиз, чюнки о Меним акъкъымда язгъан эди.
47 Мусанынъ язгъанларына инанмасанъыз, Меним сёзлериме насыл инанаджакъсыз?
1
Бундан сонъ Иса Галилея голюнинъ (Тиберия голюнинъ) башкъа ялысына кетти.2 Онынъ пешинден чокъ адам юре эди, чюнки олар Исанынъ хасталаргъа япкъан аджайип ишлерини корьмеге истей эдилер.
3 Иса дагъгъа чыкъып, о ерде озь шегиртлеринен отурды.
4 Еудийлернинъ Песах Байрамы якъынлаша эди.
5 Иса бакъып, чокъ халкъ топлашып Онынъ тарафына келеяткъаныны корьди. О, Филиптен:
— Бу адамларны тойдурмакъ ичюн къайдан отьмек сатын алайыкъ? — деп сорады.6 Иса бу сёзлерни оны сынамакъ ичюн айтты, Озю исе не япаджагъыны биле эди.
7
— Бир чувал акъчагъа отьмек сатын алсакъ биле, оларнынъ эр бирине аз-аз етмейджек! — деп джевап берди Филип.8
О вакъыт шегиртлеринден бири, Симон Пётрнынъ къардашы Андрей Исагъа:9
— Бу ерде бир огъланда беш арпа отьмек ве эки балыкъ бар, лякин бу къадар адам ичюн о недир? — деди.10
— Адамларны ерге отуртынъыз, — деди Иса. О ерде чокъ от бар эди. Адамлар ерге отурдылар. Анда акъайларнынъ сайысы беш бинъге якъын эди.11 Иса отьмеклерни алып, шукюр этти де, отургъанларгъа, ким не къадар истесе, даркъатты. Бойледже, балыкъларны да даркъатты.
12
Адамлар ашап тойгъан сонъ, Иса Озь шегиртлерине: — Къалгъан кесеклерни джыйып алынъыз, ич бир шей ёкъ олмасын, — деди.13
Шегиртлер, адамлар ашагъан беш арпа отьмегинден къалгъан кесеклерни джыйып, он эки сепет толдурдылар.14 Адамлар, Иса косьтерген бельгини корип:
— Керчектен де, бу — дюньягъа келеяткъан Пейгъамбердир, — дедилер.15 Иса исе, адамлар келип, Оны тутмагъа ве падиша япмагъа истегенлерини билип, кене бир Озю дагъгъа котерильди.
16
Акъшам олгъан сонъ, Исанынъ шегиртлери голь боюна бардылар.17 Къайыкъкъа минип, гольнинъ о бир тарафындаки Кафарнаум шеэрине ёл алдылар. Энди къаранлыкъ тюшкен, Иса исе даа оларнынъ алдына кельмеген эди.
18 Кучьлю ель котерилип, гольнинъ сувларыны далгъаландырды.
19 Олар ялыдан дёрт-беш километр узакълашкъан сонъ, голь устюнден юрген, къайыкъкъа якъынлашкъан Исаны корьдилер ве пек къоркътылар.
20
— Бу — Меним! Къоркъманъыз! — деди оларгъа Иса.21
Олар Исаны къайыкъкъа алмагъа истедилер, ве шу ань къайыкъ олар бараджакъ ялыгъа етти.22
Эртеси куню гольнинъ башкъа тарафында къалгъан халкъ о ерде олгъан къайычыкътан гъайры къайыкъ олмагъаныны, ве Иса шегиртлеринен берабер къайыкъкъа минмегенини, шегиртлери ялынъыз озьлери кеткенлерини корьди.23 О вакъыт Тибериядан башкъа къайыкълар кельди. Олар, Рабби шукюр эткен отьмекни халкъ ашагъан ерге якъын эди.
24 Халкъ, не Исанынъ, не шегиртлерининъ о ерде олмагъанларыны корип, къайыкъларгъа минип, Исаны къыдырып Кафарнаумгъа кельдилер.
25 Оны гольнинъ о бир тарафында тапып:
— Равви, Сен бу ерге не вакъыт кельдинъ? — деп сорадылар.26
Иса оларгъа шойле джевап берди: — Сизге керчектен догърусыны айтам: сиз Меним бельгилеримни корьгенинъиз ичюн дегиль, лякин отьмек тойгъандже ашагъанынъыз ичюн Мени къыдырасыз.27 Сиз кечип-кетеджек аш ичюн дегиль, эбедий омюрге етеджек аш ичюн чалышынъыз. Оны сизге тек Инсан Огълу берип олур, чюнки Алла-Баба Озь разылыкъ муурини Онъа басты.
28
Халкъ Исадан: — Алла ичюн насыл ишлер япып беджермек керекмиз? — деп сорады. Иса:29
— Алла ичюн бойле иш япмакъ керек: Онынъ Ёллагъанына иман этмектир, — деди.30
— Биз корейик ве иман этейик деп, насыл бельги косьтереджексинъ? Не иш беджереджексинъ? — деди халкъ.31 — «Ашамакъ ичюн оларгъа коктен отьмек ягъдырды», язылгъаны киби, баба-деделеримиз сахрада маннаны ашай эдилер.
32
Иса оларгъа: — Сизге керчектен догърусыны айтам: сизге коктен отьмекни берген киши Муса дегиль эди. Лякин Меним Бабам сизге коктен акъикъий отьмекни бере.33 О — Алла берген отьмек. О, коктен тюше ве дюньягъа омюр багъышлай, — деди.
34
Олар: — Эфенди, бойле отьмекни бизге эр вакъыт берип тур! — деди Исагъа.35 Иса исе оларгъа:
— Аят отьмеги — Мендирим. Манъа кельген адам ич бир вакъыт ач къалмаз, Манъа иман эткен адам ич бир вакъыт сувсамаз.36 Лякин Мен сизге айткъан олсам да, Мени корьген олсанъыз да, иманынъыз даа ёкъ.
37 Бабам Манъа берген эр бир адам Манъа келеджек. Манъа келеджек адамны исе ич бир вакъыт къувып чыкъармам.
38 Чюнки Мен Озь ирадемни дегиль, Мени ёллагъан Бабамнынъ ирадесини беджермек ичюн коктен тюштим.
39 Мени Ёллагъаннынъ ирадеси исе — Онынъ Манъа берильген адамларындан ич бирини джоймамакъ ве сонъки кунюнде эр бирини тирильтмектир.
40 Бабамнынъ ирадеси даа шунда ки, Онынъ Огълуны корьген ве Онъа иман эткен эр бир адам эбедий омюрни алсын. Мен исе оларны сонъки куньде тирильтеджем, — деди.
41
Сонъ еудийлер Исагъа къаршы мырылдап башладылар, чюнки О: «Мен коктен тюшкен отьмек олам», деген эди. Олар:42
— Бу Юсуфнынъ огълу Иса дегильми? Биз Онынъ бабасыны да, анасыны да танымаймызмы? Сонъ О: «Мен коктен тюштим», деп насыл айта билир? — дей эдилер.43
— Озьара мырылдаманъыз! — деди оларгъа Иса.44 — Мени ёллагъан Бабам адамларны джельп эте. Олардан гъайры Манъа ич бир кимсе келип оламаз. Манъа кельген адамны исе сонъки куньде тирильтеджем.
45 Пейгъамберлернинъ Языларында язылгъаны киби: «Алла оларнынъ эписини огретеджек». Бабамны эшиткен ве Ондан огренген эр бир адам Манъа келе.
46 Чюнки Алладан Кельгенден гъайры ич бир адам Бабаны корьмеди. Тек О, Бабаны корьди.
47
Сизге керчектен догърусыны айтам: Манъа иман эткен эр ким эбедий аяткъа саиптир.48
Мен — аят отьмеги олам.49 Бабаларынъыз сахрада маннаны ашаса да, ольдилер.
50 Амма коктен кельген отьмек ойле дегиль: оны ашагъан адам ольмейджек.
51 Мен — коктен кельген тири отьмек олам. Бу отьмекни ашагъан адам эбедий яшайджакъ. Мен береджек отьмек — Озь беденимдир, оны дюньягъа аят багъышламакъ ичюн береджем.
52
О вакъыт еудийлер: — Бу адам Озь беденини бизге ашамагъа насыл этип бере билир? — деп озьара давалашып башладылар.53 Иса оларгъа шай деди:
— Сизге керчектен догърусыны айтам: эгер Инсан Огълунынъ беденини ашамасанъыз ве Онынъ къаныны ичмесенъиз, сизде аят олмаз.54 Меним беденимни ашагъан ве къанымны ичкен адамда эбедий аят бар, Мен оны сонъки куньде тирильтеджем.
55 Меним беденим — акъикъий аш, къаным — акъикъий ичимликтир.
56 Беденимни ашагъан ве къанымны ичкен адам Менде яшай, Мен де онда яшайым.
57 Тири Баба Мени ёллады, ве Мен Бабамнынъ ярдымынен яшайым. Бойле де, Мени ашайджакъ адам да Меним ярдымымнен яшайджакъ.
58 Коктен тюшкен отьмек будыр. О, бабаларынъыз ашагъан отьмекке ошамай. Олар оны ашаса да, ольдилер. Бу отьмекни ашайджакъ адам исе эбедий яшайджакъ.
59
Иса бу сёзлерни Кафарнаумдаки синагогада адамларны огреткен вакъытта айтты.60 Онынъ чокъ шегиртлери бу лафларны эшитип:
— Сёзлеринъ пек къыйындыр! Оларны ким динълейджек? — дедилер.61 Иса ичинде, шегиртлерининъ мырылдагъаныны билип:
— Сёзлерим сизни ёлдан урамы?62 Я Инсан Огълунынъ бундан эвель олгъан ерине котерильгенини корьсенъиз, не оладжакъ?
63 Рух аятны багъышлай, беден исе ич бир файда кетиралмай. Меним сизге айткъан сёзлерим — Рух ве аяттыр.
64 Лякин аранъызда имансыз къалгъанлар да бар, — деди. Ким имансыз олгъанларыны ве ким Оны сатаджагъыны Иса башындан биле эди.
65 — Шунынъ ичюн де Мен: «Бабам ёл бермесе, ич кимсе Манъа келип оламаз», дегеним, — деди О.
66
Бундан сонъ чокъ шегиртлери арткъа къайтты ве энди Исанынъ пешинден юрмей эдилер.67 Иса он эки шегиртинден:
— Сиз де кетмеге истейсизми? — деп сорады.68
— Рабби, — деди Симон Пётр. — Биз кимге барайыкъ? Сенде эбедий аятнынъ сёзлери бар.69 Биз инандыкъ ве бильдик ки, Сен — Алланынъ Азизи оласынъ.
70
Иса оларгъа деди: — Сизни он эки этип сайлагъан Озюм дегильми? Лякин аранъыздан бири — Иблистир.71
Иса буны Симон Искариот огълу Иуда акъкъында айтты. О, он эки шегирттен бири олып, Исаны сатаджакъ эди.1
Бундан сонъ Иса Галилея топрагъында юре эди. Иса Еудие топрагъына бармагъа истемей эди, чюнки еудийлер Оны ольдюрмеге чаресини къыдыра эдилер.2 Еудийлернинъ Чалаш Байрамы якъынлаша эди.
3 Исанынъ къардашлары Онъа:
— Бу ерден чыкъып, Еудиеге бар, шегиртлеринъ япкъан ишлеринъни корьсюнлер.4 Белли олмагъа истеген ич бир адам гизли ишлер япып юрмей! Сен бу ишлерни япсанъ, Озюнъни дюньягъа косьтер, — дедилер.
5
Къардашлары биле Онъа инанмай эдилер.6 Иса оларгъа шойле деди:
— Меним вакътым даа кельмеди. Лякин сиз ичюн эр вакъыт келише.7 Дюнья сизден нефретленип оламай, лякин Мени кореджек козю ёкъ. Чюнки Мен онъа къаршы ве онынъ ишлери яман олгъанына шаатлыкъ этем.
8 Сиз озюнъиз байрамгъа барынъыз. Мен шимди бу байрамгъа бармайджам, чюнки Меним вакътым даа кельмеди.
9
Шу сёзлерни айтып, Иса Галилеяда къалды.10
Исанынъ къардашлары байрамгъа кеткен сонъ, О, Озю де анда барды. Амма ачыкъ дегиль, гизленип барды.11 Еудий башлыкълары байрамда Исаны къыдыра эдилер ве: «О адам къайда?» — деп сораштыра эдилер.
12 Халкъ арасында Иса акъкъында чокъ мырылдагъанлар бар эди. Базылары: «О, яхшы адам», — дей эдилер, башкъалары: «Ёкъ! О, халкъны ёлдан ура», — дей эдилер.
13 Лякин еудий башлыкъларындан къоркъкъанлары ичюн, О акъкъында ич кимсе ачыкъ лаф этмей эди.
14
Байрамнынъ ярысы кечкенде, Иса Алланынъ Сарайы азбарына кирип, халкъны огретмеге башлады.15 О вакъыт еудийлернинъ башлыкълары:
— Бу адам бир ерде окъумагъан олса, Мукъаддес Языларны о къадар яхшы къайдан бильди? — деп, шаша эдилер. Иса оларгъа джевап берип, шойле деди:16
— Мен огреткен шейлерим Меним дегиль, лякин Мени Ёллагъанындандыр.17 Ким Онынъ ирадесини беджермеге истесе, бу огретюв Алладанмы, я да Мен Озюмден айткъанымны, биледжектир.
18 Ким озь адындан лаф этсе, озюне шурет истей. Ким Оны Ёллагъангъа шурет истесе, О, акъикъийдир, ве Онынъ юрегинде инсафсызлыкъ ёкъ.
19 Муса сизге Къанунны бермедими? Лякин ич биринъиз Къанунны беджерип яшамай. Не ичюн Мени ольдюрмеге чаресини къыдырасыз?
20
— Сени джин ургъан! Ким Сени ольдюрмеге чаресини къыдыра? — деди халкъ.21 Иса исе Озь лафыны девам этип:
— Мен бир аджайип иш яптым, эпинъиз бунъа шаштынъыз.22 Муса сизге сюннет адетини берген, сиз исе раатлыкъ кунюнде огълан баланы сюннет этесиз. (Сюннет аслы Мусадан дегиль, баба-деделерден къалгъан адеттир.)
23 Мусанынъ Къануны бозулмасын деп, раатлыкъ куню огълан бала сюннет этильсе, не ичюн Манъа, раатлыкъ куню адамны бутюнлей тедавийлегеним ичюн ачувланасыз?
24 Корюнюшине коре суд этменъиз, лякин адалетли суд этинъиз, — деди.
25
О вакъыт базы ерусалимлилер айтып башладылар: — Олар ольдюрмеге чаресини къыдыраяткъан адам бу дегильми?26 Мына О, ачыкътан-ачыкъ лаф эте, ве Онъа къаршы ич кимсе ич бир шей айтмай. Бельки башлыкълар Онынъ акъикъий Месих олгъаныны бильгендирлер?
27 Амма, Онынъ къаерден олгъаныны эпимиз билемиз. Месих кельгенде исе, Онынъ къаерден олгъаныны ич кимсе бильмейджек.
28
Сонъ Сарай азбарында огреткен Иса къычырды: — Сиз Мени де, къаерден олгъанымны да билесиз! Лякин Мен Озь-Озюмден кельмедим. Мени Ёллагъан акъикъийдир, лякин сиз Оны бильмейсиз.29 Мен исе Оны билем, чюнки Мен Онынъ алдындан кельдим, Мени О ёллагъан.
30
Сонъ Исаны якъаламагъа истедилер. Амма ич кимсе Онъа тиймеди, чюнки Онынъ вакъты даа кельмеген эди.31 Халкънынъ чокъусы исе Онъа иман этти. Олар:
— Месих кельгенде, бу адам косьтерген бельгилерден чокъча бельги косьтермез экенми? — дей эдилер.32
Фериселер Иса акъкъында халкънынъ мырылдагъаныны эшитти. Баш руханийлер ве фериселер Исаны якъаламакъ ичюн Сарай аскерлерини ёлладылар.33
Иса оларгъа: — Мен сизнен чокъ вакъыт олмайджам. Мени Ёллагъаннынъ янына къайтып бараджам.34 Сиз Мени къыдыраджакъсыз, лякин тапып оламайджакъсыз. Мен оладжакъ ерге де барып оламайджакъсыз, — деди.
35
О вакъыт еудийлер: — О къайда бараджакъ экен де, биз Оны тапалмайджакъмыз? — дедилер озьара. — Бельки О, юнанлар арасында даркъалып кеткен еудийлерге барып, юнанларны огретмеге истейдир?36 «Сиз Мени къыдыраджакъсыз, лякин тапып оламайджакъсыз. Мен оладжакъ ерге де барып оламайджакъсыз», деген сёзлерининъ манасы недир?
37
Байрамнынъ сонъки, энъ улу кунюнде Иса турды да, къычырып: — Ким сувсагъан олса, Манъа келип ичсин.38 Манъа иман эткеннинъ ичинден, Языда айтылгъаны киби, «Онынъ ичинден тири сув озенлер олып акъаджакъ», — деди.
39
Иса буны Мукъаддес Рух акъкъында айтты. Исагъа иман эткенлер Рухны якъын арада аладжакъ эдилер. О вакъыт Рух даа берильмеген эди, чюнки Иса даа шуретини алмагъан эди.40 Халкъ арасындан базылары бу сёзлерни эшитип:
— Акъикъатен, бу адам — анавы Пейгъамбердир, — дедилер.41 Башкъалары:
— Бу Месих, — дегенде, даа башкъалары: — Месих Галилеядан келип олурмы?42 Языда, Месих Давутнынъ союндан, О, Давутнынъ юрту — Вифлеемден чыкъып келеджек, деп язылмагъанмы? — дедилер.
43
Бойлеликнен, Иса ичюн халкъ арасында къавгъа чыкъты.44 Базылары Оны якъаламагъа истедилер, амма ич кимсе Онъа къол котермеди.
45
О вакъыт Сарай аскерлери руханийлер ве фериселернинъ алдына къайтып кельдилер. — Сиз не ичюн Оны алып кельмединъиз? — деп сорадылар.46
— Ич бир вакъыт ич кимсе бу Адам киби лаф этмеген! — деди аскерлер.47
— О, сизни де ёлдан ургъан! — деди фериселер.48 — Башлыкълар я да фериселерден бириси Онъа иман эткенми?
49 Лякин Къанунны бильмеген бу адам сюрюси лянет олсун!
50
Фериселерден бири Никодим, эвель Исагъа кельген адам, оларгъа шай деди:51
— Къанунымызгъа коре, башта адамны эшитмек ве онынъ ишини бильмек, сонъ исе оны суд этмек керек.52
— Я сен де Галилеядан оласынъмы? Яхшы тюшюнип бакъ, Галилеядан Пейгъамбер чыкъмайджагъыны биледжексинъ, — дедилер онъа.53
Бундан сонъ эписи эв-эвлерине даркъалып кеттилер.1
Иса исе Зейтюн дагъына кетти.2 Саба эрте О, кене Сарай азбарына къайтып кельди. Бутюн халкъ Онынъ алдына кельди, О исе отурып, адамларны огретмеге башлады.
3 Шу арада Къанун оджаларынен фериселер Исанынъ янына бир къадынны кетирдилер. Оны ороспулыкъ япкъан вакъытта якъалагъанлар. Къадынны ортагъа чыкъарып:
4
— Оджа! — дедилер. — Бу апай аиле садыкълыгъыны бозгъан вакъытта якъаланды.5 Муса Къанунымызда бойле къадынларны ташнен урып ольдюрмеге буюргъан. Я Сен бунъа не айтарсынъ?
6
Бу суальни Исагъа илишмек ве къабаатламакъ ичюн бердилер. Иса исе эгилип пармагъынен ерде бир шейлер язып башлады.7 Олар бу акъта сорай бергенлери ичюн, Иса башыны котерип:
— Аранъызда ким гунасыз олса, о, биринджи олып къадынгъа таш атсын, — деди.8 Сонъ кене эгилип, ерге язмакъны девам этти.
9
Олар бу лафны эшитип, бирер-бирер чыкъып кеттилер. Биринджи кеткенлер энъ къарт сойлары эди. Ахыр-сонъу Исанен ялынъыз ортада тургъан къадын къалды.10 Иса башыны котерди де, къадындан башкъа ич кимсени корьмейип:
— Эй къадын! — деди. — Олар къайда? Сени ич кимсе къабаатламадымы?11
— Ич кимсе, эфендим! — деп джевап берди къадын. — Мен де сени къабаатламайым, — деди Иса. — Бар да, бундан сонъ даа гуна япма .12
Сонъ Иса кене халкънен лаф этип: — Мен дюньянынъ ярыгъы олам. Ким Меним пешимден кетсе, къаранлыкъта юрмез, лякин онен аят ярыгъы оладжакъ, — деди.13
Фериселер бунъа къаршы: — Сен Озюнъ Озюнъе шаатлыкъ япасынъ. Сенинъ шаатлыгъынъ акъикъий дегиль, — дедилер.14 Иса бойле джевап берди:
— Мен Озюме Озюм шаатлыкъ япсам да, меним шаатлыгъым акъикъийдир, чюнки Мен къайдан кельгенимни ве къайда кетеяткъанымны билем. Сиз исе Меним къайдан кельгенимни ве къайда кетеяткъанымны бильмейсиз.15 Сиз тышкъы корюнишке бакъып суд этесиз; Мен исе ич кимсени суд этмейим.
16 Эгер Мен суд этсем де, адалетли суд этем, чюнки Мен ялынъыз дегилим, Мени ёллагъан Бабам Меннен.
17 Сизинъ Къанунынъызда язылгъан ки, эки адамнынъ шаатлыгъы акъикъийдир.
18 Мен Озюме Озюм шаатлыкъ этем, Мени ёллагъан Бабам да Манъа шаатлыкъ эте.
19
— Сенинъ Бабанъ къаерде? — деп сорадылар Исадан. О, джевап берип: — Сиз не Мени, не Бабамны таныйсыз. Эгер Мени таныгъан олсанъыз, Бабамны да таныр эдинъиз, — деди.20
Бу сёзлерни Иса Алланынъ Сарайы азбарында адамларны огреткен вакъытта, садакъа сандыгъы янында турып айтты. Оны ич кимсе якъаламады, чюнки Онынъ вакъты даа кельмеген эди.21
Иса оларгъа кене: — Мен якъында кетеджем. Сиз Мени къыдыраджакъсыз, амма гуналы олып оледжексиз. Мен бараджакъ ерге сиз барып оламайджакъсыз, — деди.22
— Бельки О, Озюни ольдюрмеге истейми? Чюнки О: «Мен бараджакъ ерге сиз барып оламайджакъсыз», — дей, — деди озьара еудийлер.23 Иса оларгъа шойле деди:
— Сиз ашагъыдансыз, Мен исе юкъарыданым. Сиз бу дюньядансыз, Мен исе бу дюньядан дегилим.24 Шунынъ ичюн: «Сиз гуналы олып оледжексиз», дедим сизге. Мен — Одырым. Эгер бунъа инанмасанъыз, гуналы олып оледжексиз.
25
— Я Сен кимсинъ? — деп сорадылар Исадан. Иса шойле деди: — Башындан сизге не айткъан олсам, айны О олам.26 Сизинъ акъкъынъызда айтмагъа ве суд этмеге чокъ шейим бар. Амма Мени Ёллагъан — акъикъийдир. Мен Ондан не эшиткен олсам, шуны дюньягъа бильдирем.
27
Олар исе Иса Озь Бабасы акъкъында айткъаныны анъламадылар.28 Иса Озь сёзюни девам этти:
— Инсан Огълуны юкъарыгъа котергенинъизде, биледжексиз ки, Мен — Барым ве Озь-Озюмден ич бир шей япмайым. Аксине, Бабам Манъа не огреткен олса, ойле де айтам.29 Мени Ёллагъан Озюмнен. О, Мени ялынъыз къалдырмагъан, чюнки Мен эр вакъыт О бегенген ишлерни япам.
30
Иса бу сёзлерни айткъанда, чокъ адам Онъа иман этти.31
Онъа иман эткен еудийлерге Иса шай деди: — Эгер Меним сёзюмни динълей берсенъиз, сиз акъикъий шегиртлерсинъиз.32 Сиз акъикъатны биледжексиз, ве акъикъат сизни азат этеджек.
33
— Биз Ибраимнинъ эвлятларымыз, — деп джевап берди олар. — Ич бир вакъыт ич кимсеге къул олмадыкъ. «Азат оладжакъсыз», деп насыл айта билесинъ?34
— Сизге керчектен догърусыны айтам, — деди Иса. — Гуна япаяткъан эр бир адам гунанынъ къулудыр.35 Къул эвде омюр бою яшамай, огъул исе эр вакъыт яшай.
36 Шунынъ ичюн, эгер Огъул сизни азат этсе, акъикъатен азат олурсыз.
37 Ибраимнинъ эвлятлары олгъанынъызны билем. Амма Мени ольдюрмеге чаресини къыдырасыз, чюнки сиз Меним сёзюмни анълап оламайсыз.
38 Мен Бабанен олгъан вакъытта нени корьген олсам, оны да айтам. Сиз исе озь бабанъыздан эшиткенлеринъизни беджересиз.
39
Олар Исагъа джевап берип: — Бизим бабамыз — Ибраимдир, — дедилер. — Эгер сиз Ибраимнинъ балалары олса эдинъиз, Ибраимнинъ япкъан ишлерини япар эдинъиз, — деди Иса оларгъа.40
— Шимди Мени ольдюрмеге чаре къыдырасынъыз. Мен исе — Алладан эшиткен акъикъатны сизге айтып берген адамым. Ибраим бойле шейлер япмагъан эди!41 Сиз озь бабанъызнынъ ишлерини япасыз!
— Биз ороспулыкътан догъмадыкъ да, бизим бир Бабамыз бар. О — Алладыр, — деп джевап бердилер Исагъа. О, оларгъа шойле деди:42
— Эгер Бабанъыз Алла олса эди, Мени север эдинъиз, чюнки Мен Алладан чыкъып кельдим. Мен Озь-Озюмден кельмедим, Мени О, ёллады.43 Айткъанларымны не ичюн анъламайсыз? Чюнки Меним сёзюмни эшитип оламайсыз.
44 Сизинъ бабанъыз — Иблистир. Сиз озь бабанъызнынъ бутюн истеклерини беджермеге истейсиз. Иблис башындан адам ольдюриджи эди. О, акъикъатта яшамай, чюнки онда акъикъат ёкъ. О, ялан айткъанда, озюне ярашкъан шей айта. Чюнки о, яланджыдыр, яланнынъ бабасыдыр.
45
Амма Мен акъикъатны айткъаным ичюн, Манъа инанмайсыз.46 Къайсы биринъиз Мени бир гунада къабаатлап олур? Мен акъикъатны айтам, не ичюн Манъа инанмайсыз?
47 Ким Алладан олса, Алланынъ сёзлерини эшите. Сиз исе Алладан олмагъанынъыз ичюн, эшитмейсиз.
48
Бунъа джевап берип, еудийлер: — Биз догърусыны айтамыз: Сен — самариелисинъ, ве Сени джин ургъан! — дедилер.49
— Мени джин урмады, — деди Иса. — Мен Бабамны урьмет этем. Сиз исе Мени урьмет этмейсиз.50 Мен Озь шуретимни къыдырмайым. Лякин Башкъасы бар, О оны къыдыра ве суд эте.
51 Сизге керчектен догърусыны айтам: ким Меним сёзюмни тутса, о, олюмни ич бир вакъыт корьмейджек.
52
— Энди биз билемиз ки, Сени джин ургъан! — деди еудийлер Онъа. — Ибраим ве пейгъамберлернинъ эписи ольдилер, Сен исе: «Ким Меним сёзюмни тутса, олюмни ич бир вакъыт сынап бакъмайджакъ», — дейсинъ!53 Я Сен ольген бабамыз Ибраимден буюк оласынъмы? Пейгъамберлер де ольди! Сен Озюнъни ким деп саясынъ?
54
Иса джевап берди: — Эгер Мен Озюмни Озюм шуретлесем, Меним шуретим боштыр. Бабамнынъ Озю Мени шуретлей. Сиз онъа «Алламыз» дейсиз.55 Амма сиз Оны ич бир вакъыт бильмединъиз. Мен исе Оны билем. Эгер «Оны бильмейим», десем, сизге ошагъан яланджы олур эдим. Амма Мен Оны билем ве Онынъ Сёзюни тутам.
56 Бабанъыз Ибраим Меним кунюмни кореджегини билип, пек къувангъан эди. Оны корип, севинди.
57
— Сен даа элли яшына биле кирмединъ де, Ибраимни насыл этип корьдинъ? — деди еудийлер Онъа.58 Иса оларгъа:
— Сизге керчектен догърусыны айтам: Ибраим даа олмаздан эвель, Мен Барым, — деди.59
О вакъыт олар, Исагъа атмакъ ичюн къолларына таш алдылар. Лякин Иса гизленип, Сарайдан чыкъты.1
Иса кечип кеткенде, бир догъма кёр адамны корьди.2 Шегиртлери Исадан:
— Равви, о, кёр олып догъгъан, чюнки озю, я да ана-бабасы гуна япкъан эдими? — деп сорадылар.3 Иса бойле джевап берди:
— Озюнинъ де, ана-бабасынынъ да гунасы ичюн дегиль. Лякин Алланынъ ишлери онда белли оладжагъы ичюн, о кёр олып догъды.4 Даа куньдюз олгъанда, Мени Ёллагъаннынъ ишлерини япмакъ керекмиз. Гедже келеята, о вакъыт ич кимсе чалышып оламайджакъ.
5 Мен даа дюньяда олгъанымда, Мен дюньянынъ ярыгъы олам.
6
Иса бу сёзлерни айтып, ерге тюкюрди ве тюкюриктен чамур япып, кёрнынъ козьлерине якъты.7
— Барып, Силоам хавузында ювун, — деди онъа. (Силоам — «ёлланылгъан» демектир.) Кёр адам барып ювунды, ве корип башлагъан козьлеринен эвине кельди.8 О вакъыт, онынъ къомшулары ве эвельден онынъ кёр олып тиленгенини корьген адамлар:
— Бу, анавы тиленип отургъан кёр адам дегильми? — деп сорай эдилер.9 Базылары:
— Эбет, одыр, — деселер, башкъалары: — Ёкъ, лякин онъа ошай, — дедилер. Адамнынъ озю исе: — Догъру, бу меним, — дей эди.10
— Ойле олса, козьлеринъ насыл ачылды? — деп сорадылар.11
— Иса адлы адам чамур япып, козьлериме якъты да, «Барып, Силоам хавузында ювун», — деди манъа. Мен барып ювундым ве корип башладым, — деди о адам.12
— О адам къаерде? — деп сорадылар. — Бильмейим, — деп джевап берди о.13
Сонъ кёр олгъан адамны фериселернинъ алдына кетирдилер.14 Иса чамур япып, кёр адамнынъ козьлерини ачкъан кунь исе еудийлернинъ раатлыкъ куню эди.
15 Фериселер де кёр адамдан козьлери насыл ачылгъаныны сорадылар.
— О, козьлериме чамур якъты. Мен ювундым, ве энди козьлерим коре, — деди адам.16
— Бу адам Алладан дегиль, чюнки О, раатлыкъ кунюни тутмай, — деди базы фериселер. Башкъалары исе: — Гуналы адам бойле бельгилерни насыл косьтерип олур? — дедилер. Бойледже, араларында дава пейда олды.17
— Шу, козьлеринъни ачкъан адам, сенинъ фикиринъдже, ким О? — деп, кене кёр адамдан сорадылар. — О, пейгъамбердир, — деди о.18
Амма еудийлернинъ башлыкълары, козьлери ачылгъан адамнынъ эвельден кёр олгъанына ве козьлери ачылгъанына инанмадылар, козьлери корьген адамнынъ ана-бабасыны чагъыртып:19
— Кёр олып догъды, деген огълунъыз шумы? Я энди насыл этип онынъ козьлери коре? — деп сорадылар.20 Ана-бабасы бойле джевап бердилер:
— Бу бизим огълумыз, онынъ кёр олып догъгъаныны билемиз.21 Лякин насыл корип башлагъаныны бильмеймиз, козьлерини ким ачкъаныны да бильмеймиз. О акъыл-балигъ яшында, озюнден соранъыз. Озю ичюн озю джевап берсин.
22
Кёрнынъ ана-бабасы бойле дедилер, чюнки олар еудийлернинъ башлыкъларындан къоркъа эдилер. Еудийлернинъ башлыкълары бундан эвель, ким Исаны Месих деп таныса, синагогадан айырылсын, деген къарарны чыкъаргъан эдилер.23 Шу себептен кёрнынъ ана-бабасы: «О акъыл-балигъ яшында, озюнден соранъыз», — дедилер.
24
Бундан сонъ, эвельден кёр олгъан адамны экинджи кере чагъыртып: — Алланынъ огюнде догърусыны айт! Биз о адамнынъ гуналы олгъаныны билемиз, — дедилер.25
— О, гуналымы, ёкъмы, мен бильмейим, — деп джевап берди о. — Мен тек шуны билем: кёр эдим, энди исе корем.26
— О санъа не япты? Козьлеринъни насыл ачты? — деп сорадылар ондан.27
— Мен сизге энди айткъан эдим де, сиз динълемединъиз! Буны даа эшитмеге истейсиз? Я сиз де Онынъ шегиртлери олмагъа истейсизми? — деди о адам.28
Еудийлернинъ башлыкълары исе оны акъаретлеп: — Сен Онынъ шегиртисинъ, биз исе — Мусанынъ шегиртлеримиз!29 Биз билемиз ки, Алла Мусанен лаф эткен. Бу адам исе къаерден олгъаныны бильмеймиз, — дедилер.
30
— Шашыладжакъ бир шей! — деп джевап берди о. — Сиз Онынъ къаерден олгъаныны бильмейсиз, лякин О меним козьлеримни ачты!31 Биз билемиз ки, гуналы адамларны Алла динълемей. Тек, ким Алладан къоркъып, Онынъ ирадесини беджерсе, Алла оны динълей.
32 Догъма кёрнынъ козьлерини бир кимсе ачкъаныны дюнья тургъандан берли эшитильмеген.
33 Эгер о адам Алладан олмагъан олса, ич бир шей япып оламаз эди.
34
Еудий башлыкълары бунъа джевап берип: — Сен бутюнлей гуна ичинде догъгъан олсанъ да, энди бизге акъыл огретесинъми? — деп, оны къувып чыкъардылар.35
Иса о адамнынъ къувып чыкъарылгъаныны эшитип, оны къыдырып тапты. — Сен Алланынъ Огълуна иман этесинъми? — деп сорады ондан. О адам Исагъа:36
— Эфендим, — деди, — мен Онъа иман этмек ичюн, О ким олгъаныны бильмек керегим.37
— Сен Оны корьдинъ, мына сеннен лаф эткен — Онынъ Озю, — деди Иса.38 О вакъыт адам:
— Иман этем, Рабби! — деди де, Исанынъ огюнде озюни ерге ташлады.39
Иса: — Корьмегенлер корьсюнлер, корьгенлер исе кёр олсунлар деп, Мен бу дюньягъа суд этмеге кельдим, — деди.40 Онынъ этрафында базы фериселер тура эдилер. Олар бу лафны эшитип:
— Биз кёр дегильмизми? — деп сорадылар.41 Иса оларгъа:
— Эгер кёр олсанъыз, гунанъыз олмаз эди. Лякин сиз, козьлеримиз корелер, дегенинъиз ичюн, гунанъыз сизде къала, — деди.1
Сизге керчектен догърусыны айтам: ким къой къошуна къапудан кирмейип, башкъа ёл тапып тюшсе, о хырсыз ве айдуттыр.2 Къапудан кирген адам исе къойларнынъ чобаныдыр.
3 Онъа къаравул къапуны ача, ве къойлар онынъ сесине къулакъ асалар. О исе озь къойларыны чагъыра ве тышарыгъа алып чыкъа.
4 О, озь къойларынынъ эписини чыкъаргъанынен, оларнынъ огюнде кете. Къойлар исе онынъ артындан юрелер, чюнки олар онынъ сесини таныйлар.
5 Ябанджы адамнынъ артындан олар кетмезлер, аксине, ондан къачарлар, чюнки ябанджынынъ сесини танымайлар.
6
Иса бу кинаели икяени айткъанда, динълегенлер Онынъ не бильдирмеге истегенини анъламадылар.7 Шу себептен Иса кене шай деди:
— Сизге керчектен догърусыны айтам: Мен — къойларнынъ къапусы олам.8 Менден эвель кельгенлернинъ эписи хырсыз ве айдут эдилер. Лякин къойлар оларгъа къулакъ асмадылар.
9 Мен — къапудырым. Ким Менден кирсе, къуртарыладжакъ. О, кирип чыкъып, озюне отлакъ да тападжакъ.
10 Хырсыз тек хырсызламакъ, ольдюрмек, йыкъмакъ ичюн келе. Мен исе оларгъа аят, толу аят бермек ичюн кельдим.
11
Мен яхшы чобаным. Яхшы чобан къойлары ичюн джаныны бере.12 [12-13] Чобан олмагъан, шахсий къойлары олмагъан, пара ичюн чалышкъан адам къашкъырнынъ кельгенини корьсе, къойларны ташлай да къача, чюнки о парагъа чалыша ве къойлар ичюн ич къайгъырмай. Къашкъыр исе къойларны талай ве дагъыта.
13
14 Мен яхшы чобаным. Мен Озь къойларымны билем, олар исе Мени билелер.
15 Бабам Мени насыл бильсе, Мен де Бабамны шойле билем. Мен къойларым ичюн джанымны берем.
16 Меним башкъа, бу къоштан олмагъан къойларым да бар. Оларны да алып кельмек керегим. Олар да Меним сесимни эшитеджеклер, ве бир сюрю бир чобаннен оладжакъ.
17 Джанымны янъыдан эльге алмакъ ичюн, оны берем. Шунынъ ичюн Бабам Мени севе.
18 Меним джанымны Менден кимсе тартып алмай. Мен оны Озь истегимнен берем. Оны бермеге де, къайтарып алмагъа да укюмим бар. Бу эмирни Мен Бабамдан къабул эттим.
19
Бу сёзлери ичюн еудийлернинъ арасында кене дава чыкъты.20 Араларындан чокълары:
— Оны джин ургъан, О, акъылдан айырылгъан! Оны не ичюн динълейсиз? — дей эдилер.21 Башкъалары исе:
— Джин ургъан адам бойле сёзлерни айтмаз. Кёр адамнынъ козьлерини джин ачып олурмы? — дедилер.22
Сонъ Ерусалимге Алланынъ Сарайыны Янъыдан Эляллав Байрамы кельди. Къыш эди.23 Иса Сарайда Сулейманнынъ Эйванында айланып юре эди.
24 Еудийлернинъ башлыкълары Онынъ этрафыны сарып алдылар.
— Даа не къадар Сен бизим сабырымызны сынайджакъсынъ? Эгер Сен Месих олсанъ, бизге ачыкътан-ачыкъ айт, — дедилер олар.25
Иса оларгъа джевап берди: — Мен сизге айттым, амма сиз инанмадынъыз. Меним Бабамнынъ адынен япкъан ишлерим Манъа шаатлыкъ этелер.26 Сиз исе инанмайсыз, чюнки сиз Меним къойларым дегильсиз.
27 Меним къойларым сесимни эшителер. Мен оларны билем, олар исе Меним артымдан юрелер.
28 Мен оларгъа эбедий аят берем, ве олар ич бир вакъыт гъайып олмайджакълар. Ич кимсе оларны Меним къолумдан тартып аламаз.
29 Оларны Манъа берген Бабам эписинден буюктир. Бабанынъ къолундан ич кимсе оларны тартып аламаз.
30 Мен ве Бабам — бирмиз.
31
О вакъыт еудийлернинъ башлыкълары Исаны ташларнен ольдюрмек ичюн, кене таш алып башладылар. Иса:32
— Мен сизге Бабамнынъ адындан чокъ яхшы ишлер косьтердим. Оларнынъ къайсы бири ичюн Мени ташларнен ольдюрмеге истейсиз? — деди.33 Еудийлернинъ башлыкълары Онъа джевап берип:
— Сени яхшы ишлеринъ ичюн дегиль, куфюр сёзлеринъ ичюн ташларнен ольдюрмеге истеймиз, чюнки Сен адам олып, Озюнъни Алла саясынъ! — дедилер.34 Иса шойле джевап къайтарды:
— Сизинъ Къанунынъызда: «Мен айттым: „Сиз — аллаларсыз”», — деп язылмагъанмы?35 Мына, Алланынъ сёзю о адамларгъа кельген ве олар «аллалар» адландырылгъан эди. Мукъаддес Язы исе бозулмаз.
36 Шунынънен, Бабам Мени азиз этип дюньягъа ёллады. Сиз Мени, «куфюр сёзлер айта», деп къабаатлайсыз, чюнки Мен: «Мен Алланынъ Огълу олам», дедим?
37 Эгер Мен Бабамнынъ ишлерини япмасам, Манъа иман этменъиз.
38 Эгер Онынъ ишлерини япсам, ве сиз Манъа инанмасанъыз, ишлериме инанынъыз. Сонъ билирсиз ве инанырсыз ки, Баба Менде ве Мен Бабада олам.
39
Сонъра еудийлер кене Исаны якъаламагъа чаресини къыдыра эдилер, лякин Иса оларнынъ къолларындан къуртулып кетти ве40 кене Иордан озенининъ башкъа тарафына, башта Ягъя адамларны сувгъа батырып чыкъаргъан ерге барды ве шу ерде къалды.
41 Онынъ алдына чокъ адамлар келе эди. Олар:
— Ягъя ич бир бельги косьтермеген эди, лякин Ягъянынъ бу адам акъкъында айткъанларынынъ эписи акъикъий чыкъты, — дей эдилер.42 О ерде чокъ адам Исагъа иман этти.
1
Бетания деген койде Лазар адлы бир адам хаста ята эди. Мерьем ве Марта адлы тата-къардаш да бу койден эдилер.2 Раббиге къокъулы ягъ якъаджакъ ве Онынъ аякъларыны сачларынен сюртип къурутаджакъ шу Мерьем эди. Хаста яткъан Лазар исе Мерьемнинъ агъасы эди.
3 Тата-къардаш Исагъа: «Рабби, Сенинъ севимли достунъ хаста олып ята», — деп хабер ёлладылар.
4 Иса буны эшитип:
— Бу хасталыкъ олюмнен битмейджек, лякин о, Алланынъ шуретине себеп оладжакъ. Алланынъ Огълу да онынъ ярдымынен шурет къазанаджакъ, — деди.5
Иса Мартаны, онынъ къыз къардашыны ве Лазарны севе эди.6 Амма Лазарнынъ хаста олып яткъаныны бильсе де, олгъан еринде даа эки кунь къалды.
7 Бундан сонъ О, шегиртлерине:
— Кене Еудиеге барайыкъ, — деди.8
— Равви, — деди шегиртлери, — якъында еудийлер Сени ташларнен ольдюрмеге чаресини къыдыра эдилер. Сен исе кене о ерге бармагъа истейсинъми?9
Иса бойле джевап берди: — Бир куньде он эки саат оламы? Ким куньдюз юрсе, сюрюнмей, чюнки бу дюньянынъ ярыгъыны коре.10 Гедже юрген исе сюрюне, чюнки онда ярыкъ ёкъ.
11 — Бу сёзлерни айтып, оларгъа: — Достумыз Лазар юкълап къалды, лякин Мен оны уятмагъа кетем, — деди.
12
— Рабби, эгер о юкълап къалгъан олса, тюзелир, — деди шегиртлери.13
Лякин Иса Лазарнынъ ольгени акъкъында айта эди. Шегиртлер исе, Иса адий юкъу акъкъында айтты, деп тюшюне эдилер.14
Сонъ Иса оларгъа ачыкътан айтты: — Лазар ольди.15 Мен исе о ерде олмагъаныма сиз ичюн къуванам, чюнки шимди иман этеджексиз. Энди айдынъыз, онынъ янына барайыкъ.
16
О вакъыт, «Эгиз» адландырылгъан Тома башкъа шегиртлерге: — Айдынъыз, биз де кетейик, Онен берабер олейик! — деди.17
Иса о ерге барып, Лазарнынъ къабирде яткъанына дёрт кунь олгъаныны бильди.18 Бетания кою Ерусалимге якъын, къарарнен учь километр узакълыгъында эди.
19 Чокъ еудийлер Мартагъа ве Мерьемге, агъасынынъ ольгени себебинен оларнынъ гонълюни алмакъ ичюн кельген эдилер.
20 Марта Исанынъ кельгенини эшитип, Оны къаршыламагъа чыкъты. Мерьем исе эвде отура эди.
21
— Рабби! — деди Марта Исагъа. — Эгер Сен бу ерде олгъан олсанъ, меним агъам ольмез эди.22 Амма шимди де билем ки, Сен Алладан не истесенъ, Алла Санъа береджек.
23
— Сенинъ агъанъ тириледжек, — деди Иса.24
— Билем, эписи тириледжек вакъытта, сонъки куньде тириледжек, — деди Марта.25 Иса онъа шойле деди:
— Мен тирилюв ве аят олам. Манъа иман эткен адам ольсе де, яшайджакъ.26 Яшайышында Манъа иман эткен эр ким ич бир вакъыт ольмейджек. Бунъа инанасынъмы?
27
— Эбет, Рабби, — деди Марта. — Сен дюньягъа келеяткъан Месих, Алланынъ Огълу олгъанынъа инандым.28
Буны айткъан сонъ, Марта барып, къыз къардашы Мерьемни чагъырды. — Оджа бу ерде, О сени чагъыра, — деди гизлиден Мерьемге.29
Мерьем буны эшиткенинен, ашыкъып еринден турды да, Исанынъ янына барды.30 Иса даа койге кирмезден, Марта Оны къаршылагъан ерде беклеп тура эди.
31 Мерьемнен берабер эвде отургъан, онъа теселли берген еудийлер, онынъ ашыкъып еринден турып тышарыгъа чыкъкъаныны корьдилер ве, Мерьем къабирге барып агъламагъа кетти, деп, онынъ артындан бардылар.
32
Мерьем Иса тургъан ерге келип, Оны корьди де, аякълары тюбюне озюни ташлап: — Рабби! — деди. — Эгер Сен шу ерде олгъан олсанъ, Меним агъам ольмез эди!33
Иса Мерьемнинъ де, онен кельген еудийлернинъ де агълагъанларыны корьгенинен, руху чорланды да, юреги сызлады.34
— Оны не ерге къойдынъыз? — деп сорады о. — Эфенди, барып корь, — дедилер онъа.35
Исанынъ козьлери яшланды.36 Еудийлер:
— Бакъынъыз, оны не къадар севе экен, — дедилер.37 Лякин олардан базылары:
— Мына бу адам кёрнынъ козьлерини ачты. Лазарны да ольмейип къалмасы ичюн бир шей япар экенми? — дедилер.38
Исанынъ руху кене чорланды. Иса къабирге кельди. Къабир бир къоба ичинде олып, онынъ агъзына таш къоюлгъан эди.39 Иса:
— Ташны алып четке къоюнъыз! — деди. Олюнинъ татасы Марта Онъа: — Рабби, о къабир ичине къоюлгъанына дёрт кунь олды, энди къокъусы чыкъкъандыр, — деди.40
— «Эгер иман этсенъ, Алланынъ шерефини кореджексинъ», деп санъа айтмадыммы? — деди Иса.41
Сонъра адамлар ташны четке чектилер. Иса исе козьлерини кокке котерип: — Баба, Мени эшиткенинъ ичюн Санъа шукюр, — деди.42 — Сен Мени эр вакъыт эшиткенинъни билем, лякин бу сёзлерни шу ерде тургъан халкъ ичюн, олар Мени Сен ёллагъанынъа инанаджакълары ичюн дедим.
43
Шойле деди де, къатты сеснен: — Лазар, тышарыгъа чыкъ! — деп къычырды.44
О вакъыт, къоллары-аякълары безге сарылгъан, бетине явлукъ багълангъан, эвель олю олгъан адам чыкъып кельди. — Оны чезинъиз, кетсин, — деди Иса адамларгъа.45
Мерьемнен кельген еудийлернинъ чокълугъы, Исанынъ япкъан ишини корип, Онъа иман эттилер.46 Амма базылары, фериселернинъ алдына барып, Исанынъ япкъаныны айтып бердилер.
47 Ондан сонъ баш руханийлер ве фериселер Шуранынъ топлашувыны яптылар.
— Бу адам чокъ бельгилер косьтере. Биз не япайыкъ? — дедилер озьара.48 — Эгер О, бойле девам этсе, биз исе кедер этмесек, эписи Онъа иман этеджек. Римлилер келип, топрагъымызны да, миллетимизни де басып алырлар.
49
Олардан бири, о йылы биринджи баш руханий олгъан Каяфа: — Сиз ич бир шей бильмейсиз!50 Бутюн миллет гъайып олгъанындан, бир адам халкъ ичюн оледжеги сизге яхшы оладжагъыны тюшюнмединъиз, — деди.
51
Бу сёзлерни о озь истегинден айтмагъан эди. Амма, о йылнынъ биринджи баш руханийи олып, пейгъамберлик япкъанда, Исанынъ шу еудий миллет ичюн оледжегини эвельден айтты.52 Исагъа тек шу миллет ичюн дегиль, лякин дюньяда даркъалып кеткен, Алланынъ эвлятларыны да топлап бирлештирмек ичюн ольмек керек эди.
53 О куньден башлап, олар Исаны ольдюрмек къарарына кельдилер.
54 Шунынъ ичюн Иса энди еудийлер арасында ачыкъ юрмей эди. О ерден чыкъып, сахрагъа якъын олгъан топрагъына, Эфраим шеэрине барды. Шу ерде шегиртлеринен берабер къалды.
55
Еудийлернинъ Песах Байрамы якъынлашкъан эди. Мемлекетнинъ эр тарафындан адамлар байрамдан эвель элялланмакъ ичюн Ерусалимге кельдилер.56 Олар Исаны къыдыра эдилер. Алланынъ Сарайы азбарында топлашып тургъанлар озьара: «Насыл тюшюнесиз, О, байрамгъа кельмез экенми?» — деп сорай эдилер.
57 Баш руханийлер ве фериселер исе Исаны якъаламагъа истеп, кимде-ким Онынъ къаерде олгъаныны бильсе, хабер этсин, деген эмирни чыкъардылар.
1
Песах Байрамындан алты кунь эвель Иса Бетаниягъа кельди. Анда Лазар яшай эди. Иса оны олюлерден тирильткен эди.2 О ерде Иса ичюн акъшамлыкъ аш азырладылар. Марта хызмет эте эди, Лазар исе Исанен берабер ашагъан адамлардан бири эди.
3 О вакъыт Мерьем бир кучюк бардакъ темиз, паалы къокъулы ягъ кетирип, Исанынъ аякъларына якъты ве сачларынен Онынъ аякъларыны сюртип къурутты. Ягънынъ къокъусына бутюн эв толды.
4
Исанынъ шегиртлеринден бири, Оны сатаджакъ Иуда Искариот:5
— Бу ягъны учь юз динаргъа сатып фукъарелерге болип берсе, яхшыджа олмаз эдими? — деди.6
Бу сёзлерни о фукъарелерге къайгъыргъаны ичюн дегиль, хырсыз олгъаны ичюн айтты. Ортакъ акъча къутусы онда эди, ве о къутугъа къоюлгъан паралардан озюне алып хырсызлай эди.7
— О къадынны раатсызлама! — деди Иса. — О, бу ягъны Меним дефн этиледжек кунюм ичюн сакълады.8 Фукъарелер эр вакъыт сизлернен оладжакълар, Мен исе эр вакъыт сизлернен олмайджам.
9
Исанынъ не ерде олгъаныны билип, чокъ еудийлер о ерге кельдилер. Олар тек Исаны дегиль, Иса олюлерден тирильткен Лазарны да корьмеге истей эдилер.10 Баш руханийлер исе Лазарны да ольдюрмеге тырыша эдилер.
11 Чюнки чокъ еудийлер Лазар ичюн о ерге барып, Исагъа иман эте эдилер.
12
Эртеси куню байрамгъа кельген чокъ адамлар Исанынъ Ерусалимге келеяткъаныны эшиттилер.13 Пальма терегининъ пытакъларыны алып, Оны къаршыламагъа чыкътылар ве кучьлю сеслернен къычырып башладылар:
— Аллагъа шукюр! Раббининъ ады иле Келеяткъанны, Исраильнинъ Падишасыны шуретленъиз!14
Иса бир яш эшекни тапып, устюне минди. Бу акъкъында эвельден бойле язылгъан эди:15 «Эй Сион къызы, къоркъма! Сенинъ Падишанъ яш эшекке минип келеята!»
16
Шегиртлери буны башта анъламадылар. Тек Иса Озь шуретине иришкен сонъ, олар бу сёзлер Онынъ акъкъында язылгъаныны ве халкъ Оны бойле къаршылагъаныны хатырладылар.17 Иса Лазарны къабирден чагъыргъан ве олюлерден тирильткен вакъытта Онен берабер олгъан халкъ бу акъкъында шаатлыкъ эте эди.
18 Иса бойле бельгини косьтергени акъкъында эшиткен халкъ Оны къаршыламагъа чыкъты.
19
Фериселер исе бир-бирине: — Коресизми, энди ич бир шей япып оламайсыз. Бутюн дюнья Онынъ артындан кетти! — дей эдилер.20
Ибадет этмек ичюн байрамгъа кельгенлер арасында юнанлар да бар эди.21 Олар Галилеянынъ Бетсайда шеэринден олгъан Филипнинъ алдына барып ялвардылар:
— Эфенди, биз Исаны корьмеге истеймиз.22
Филип барып бу акъта Андрейге айтты; сонъ Андрейнен Филип экиси Исанынъ алдына барып, Онъа айттылар.23 Иса оларгъа шойле джевап къайтарды:
— Инсан Огълу шуретленеджек вакъты кельди.24 Сизге керчектен догърусыны айтам: эгер богъдайнынъ урлугъы топракъкъа тюшип ольмесе, о тек адий бир урлучыкъ олып къаладжакъ. Амма ольсе, чокъ берекет береджек.
25 Ким озь джаныны севсе, оны гъайып этеджек. Ким бу дюньяда озь джаныны аджымаса, оны эбедий аят ичюн сакълап къалдыраджакъ.
26 Эгер ким Манъа хызмет этсе, Меним артымдан кельсин. Мен къаерде олсам, хызметчим де о ерде оладжакъ. Ким Манъа хызмет этсе, Баба оны урьмет этеджек.
27
Энди исе юрегим сызлай, Мен не айтсам экен? «Эй Баба, Мени бу сааттен къуртар», дейимми? Лякин Мен шу саат ичюн кельдим.28 Эй Баба, Озь адынъны шерефле!
Иса буны айткъанынен коктен: — Мен оны шерефледим ве даа шерефлейджегим, — деген сес кельди.29 О ерде тургъан халкъ буны эшитип, кок гудюрдиси белледи. «Ёкъ, Онен мелек лаф этти!» — деди башкъалары.
30
Бунъа джевап берип Иса деди: — Бу сес Мен ичюн дегиль, сиз ичюн олды.31 Шимди бу дюнья суд этиледжек, шимди бу дюньянынъ башлыгъы тышарыгъа чыкъарылып къувуладжакъ.
32 Мен ерден юкъарыгъа котерильгенимде, эр кесни Озюме чекеджегим.
33
Бу сёзлерни Иса Озюнинъ насыл оледжегини бильдирмек макъсадынен айтты. Халкъ бунъа джевап берип деди:34
— Биз Къанундан, Месих эбедий бизнен оладжагъыны эшиттик. Насыл этип Сен: «Инсан Огълуна юкъарыгъа котерильмеге керек», — дейсинъ? Ким бу Инсан Огълу?35
Иса оларгъа деди: — Даа къыскъа бир вакъыт ичинде ярыкъ сизнен оладжакъ. Ярыкъта юрюнъиз, даа къаранлыкъ сизни басмасын. Къаранлыкъта юрген адам къаерге кетеяткъаныны бильмей.36 Ярыкъ даа сизнен олгъанда, ярыкъкъа иман этинъиз, озюнъиз де ярыкънынъ огъуллары оладжакъсыз.
Бу сёзлерни айтып, Иса узакълашып гизленди.37
Иса халкънынъ козю огюнде о къадар чокъ бельгилерни косьтерген олса да, олар Исагъа иман этмей эдилер.38 Чюнки Ешая пейгъамбернинъ айткъан сёзлери беджериледжек эди:
«Я Рабби! Бизден эшиткен хаберге ким инанды? Раббининъ къудрети кимге белли олды?»39
Олар ана шу себептен инанып оламай эдилер. Ешая пейгъамбер даа айткъаны киби:40
«Бу халкънынъ козьлерини кёр этти, юрегини де бир шей анъламагъан киби этти. Бойледже, олар козьлеринен корьмезлер, акъылларынен анъламазлар, О бизлерни тедавийлер, деп Манъа кельмезлер».41
Ешая буны айткъан эди, чюнки о, Месихнинъ шуретини корьген ве Онынъ акъкъында айта эди.42
Бунъа бакъмадан, чокъ башлыкълар биле Исагъа иман эттилер. Лякин, синагогалардан айырылмасынлар деп, олар фериселер ичюн Исаны ачыкъ танымай эдилер.43 Чюнки башлыкълар Алланынъ шуретинден адамларнынъ шуретини зияде севе эдилер.
44
Иса къычырып: — Манъа иман эткен адам Манъа дегиль, Мени Ёллагъангъа иман эте.45 Мени корьген адам Мени Ёллагъанны коре.
46 Манъа иман эткен эр бир адам къаранлыкъта къалмасын деп, Мен дюньягъа ярыкъ олып кельдим.
47 Ким Меним сёзлеримни эшитип иман этмесе, оны Мен суд этмейим. Мен дюньяны суд этмек ичюн дегиль, къуртармакъ ичюн кельдим.
48 Мени ред этип, сёзлеримни къабул этмеген адамнынъ суд этиледжеги бар — оны ахыр заманда Меним айткъан Сёзюм суд этеджек.
49 Мен Озь адымдан айтмадым. Мени ёллагъан Баба не айтаджагъымны, насыл айтаджагъымны Манъа буюрды.
50 Онынъ эмири исе эбедий аят олгъаныны билем. Мен не айткъан олсам, Баба Манъа буюргъаныны айтам, — деди.
1
Песах Байрамындан эвель Иса, Онынъ бу дюньядан Бабанынъ янына кетмек вакъты кельгенини биле эди. О, бу дюньяда Озюнинъкилерни севген эди ве шимди оларны сонъунадже севди.2 Акъшамлыкъ ашы вакъты эди. Симон Искариот огълу Иуданынъ юрегине Иблис чокътан Исаны сатмакъ ниетини къойгъан эди.
3 Иса исе, Баба эр шейни Онынъ къолуна бергенини ве Алладан чыкъып, кене Алланынъ янына къайтаяткъаныны биле эди.
4 Шунынъ ичюн, Иса софра башындан турды, усть урбасыны чыкъарды, бир эльбез алды да, белине багълады.
5 Сонъ легенге сув къойып, шегиртлерининъ аякъларыны ювып башлады. Белине багълагъан эльбезнен оларнынъ аякъларыны сюртип къурутты.
6
Иса Симон Пётрнынъ янына кельгенде: — Рабби! Сен меним аякъларымны ювмагъа истейсинъми?! — деди Пётр.7
— Мен шимди не япкъанымны сен анъламайсынъ. Сонъ анълайджакъсынъ, — деди Иса онъа джевап берип.8
— Меним аякъларымны ич бир вакъыт ювмайджакъсынъ! — деди Пётр. — Эгер ювмасам, Меннен бирликте пайынъ олмайджакъ, — деди Иса.9 О вакъыт Симон Пётр:
— Рабби, тек аякъларымны дегиль, къолларымны, башымны да юв! — деди.10 Иса онъа:
— Ювулгъан адам бутюнлей темиз, онынъ тек аякъларыны ювмакъ керек. Сиз темизсиз, амма эпинъиз дегиль, — деди.11 Иса Оны сатаджакъ адамны биле эди, шунынъ ичюн «Эпинъиз темиз дегильсиз», деди.
12
Шегиртлерининъ аякъларыны ювгъан сонъ, Иса усть урбасыны кийип, ерине ерлешти. Шегиртлерине деди: — Мен сизге не япкъанымны анъладынъызмы?13 Сиз Манъа «Оджа» ве «Рабби» дейсиз, эм догъру айтасыз, чюнки Мен бу олам.
14 Шунынъ ичюн, эгер Мен Рабби ве Оджа олып, аякъларынъызны ювгъан олсам, сизге де бир-биринъизнинъ аякъларынъызны ювмакъ керек.
15 Мен сизге орьнек косьтердим. Энди Мен сизге не япкъан олсам, сизге де ойле япмакъ керек.
16 Сизге керчектен догърусыны айтам: къул озюнинъ эфендисинден устюн дегиль, ёлланылгъан да оны ёллагъандан устюн дегильдир.
17 Эгер буны анъласанъыз, буны беджерип бахтлы олурсыз!
18
Мен эпинъиз акъкъында айтмайым, — девам этти Иса. — Мен сайлагъан адамларымны билем. Лякин Языда: «Отьмегимни ашагъан адам Манъа къаршы табаныны котерди», — язылгъан сёзлер беджерильмек керек.19 Шимдиден, даа бу вакъиалар олмаздан эвель, Мен буны сизге айтам, чюнки бу вакъиалар олгъан сонъ, сиз иман этеджексиз ки, Мен — Одырым.
20 Сизге керчектен догърусыны айтам: ким Мен ёллайджакъ адамны къабул этсе, Мени къабул эте. Мени къабул эткен исе Мени Ёллагъанны къабул эте.
21
Бу сёзлерни айткъан сонъ, Исанынъ руху пек сыкъылды. Энди ачыкътан-ачыкъ айтып башлады: — Сизге керчектен догърусыны айтам: сизден биринъиз Мени сатаджакъ.22
Шегиртлери исе, О, ким акъкъында айткъаныны бильмейип, шашкъынлыкънен бир-бирине бакъып тура эдилер.23 Олардан бири Исанынъ янында ята эди. Иса оны пек севди.
24 Симон Пётр онъа: Иса ким акъкъында айткъаныны сораса, деп ишмар этти.
25 О исе Исанынъ кокрегине башыны къойып:
— Рабби, о кимдир? — деп сорады.26 Иса джевап берип:
— Мен бу кесек отьмекни ашкъа батырып кимге берсем, одыр, — деди. Сонъ О, бир кесек отьмекни батырып, Симон Искариот огълу Иудагъа берди.27 Шу ань, Иуда отьмекни алгъанынен, Иблис онынъ ичине кирди.
— Япаджагъынъны тез-тез яп, — деди онъа Иса.28
Софра этрафындакилерден ич кимсе Иса бу сёзлерни не ичюн айткъаныны анъламады.29 Акъча къутусы Иудада олгъаны ичюн, базылары Иса онъа: «Байрам ичюн бизге керек олгъан шейлерни сатын ал», я да «Фукъарелерге бир шей бер», деди, деп тюшюндилер.
30 Иуда исе отьмекни алып, бирден тышарыгъа чыкъып кетти. Энди гедже тюшкен эди.
31
Иуда чыкъып кеткен сонъ, Иса деди: — Шимди Инсан Огълу шерефленди, Алла да Инсан Огълунда шерефленди.32 Эгер Алла Инсан Огълунда шерефленген олса, Алла да Озюнде Инсан Огълуны шерефлейджек ве тез арада шерефлейджек Оны.
33 Балалар! Мен сизлернен берабер даа аз вакъыт оладжагъым. Мени къыдыраджакъсыз. Еудийлернинъ башлыкъларына айткъаным киби, сизге де айтам: Мен кетеяткъан ерге сиз барып оламайсыз.
34
Сизге янъы эмир берем: бир-биринъизни севинъиз. Мен сизни насыл севген олсам, сиз де бир-биринъизни шойле севинъиз.35 Эгер аранъызда бир-биринъизге севги олса, сиз Меним шегиртлерим олгъанынъызны эписи биледжек.
36
Симон Пётр Исагъа деди: — Рабби, Сен къаерге кетесинъ? — Энди Мен кетеяткъан ерге сен шимди артымдан барып оламайсынъ, амма сонъ бараджакъсынъ, — деп джевап берди онъа Иса.37
— Рабби, — деди онъа Пётр, — не ичюн шимди артынъдан барып оламайым? Мен Сен ичюн джанымны береджегим!38
Иса джевап берип: — Мен ичюн джанынъны береджексинъ? Санъа керчектен догърусыны айтам: хораз къычырмаздан эвель, сен Менден учь кере вазгечеджесинъ, — деди.1
Юреклеринъиз сыкъылмасын. Аллагъа иман этесиз, Манъа да иман этинъиз!2 Бабамнынъ эвинде ода чокъ. Ойле олмаса эди, Мен сизге ер азырламагъа кетем, дер эдимми?
3 Мына, Мен барып сизге ер азырлайджагъым да, кене келип, сизни яныма алып кетеджегим. Сонъ Мен олгъан ерде сиз де оладжакъсынъыз.
4 Мен бараджакъ ёлны сиз билесиз.
5
— Рабби! — деди Онъа Тома. — Къаерге кетеяткъанынъны биз бильмеймиз. Ёлуны да насыл билейик?6
Иса онъа деди: — Мен — ёл, акъикъат ве аят олам. Бабагъа келеджек эр ким тек Меним вастамнен келе.7 Эгер Мени бильген олсанъыз, Бабамны да биледжексиз. Шимди Оны билесиз ве Оны корьдинъиз.
8
Филип Онъа деди: — Рабби, бизге Бабаны косьтер, бу биз ичюн етерли!9
— Филип, — деди Онъа Иса. — Мен о къадар вакъыттан берли сизнен берабер олдым, ве Мени бильмейсинъми? Мени корьген адам Бабамны да корьди. Сен насыл этип, «Бизге Бабаны косьтер», дейсинъ?10 Мен Бабада, Баба исе Менде олгъанына инанмайсынъмы? Мен сизге айткъан сёзлерни Озюмден айтмайым, Менде олгъан Баба шу ишлерни беджере.
11 Мен Бабада, ве Бабам Менде олгъанына, Манъа инанынъыз. Эгер бунъа да инанмасанъыз, ич олмадым япкъан ишлерим ичюн Манъа инанынъыз.
12 Сизге керчектен догърусыны айтам: Манъа иман эткен адам Мен япкъан ишлеримни озю япаджакъ ве атта бундан буюк ишлер де япаджакъ, чюнки Мен Бабанынъ янына кетеятам.
13 Меним адымдан бир шей сорасанъыз, оны беджереджегим. Бойледже, Баба Огълунда шерефленеджек.
14 Меним адымдан не сорасанъыз, Мен оны беджереджегим.
15
Эгер Мени севсенъиз, эмирлеримни тутаджакъсынъыз.16 Мен Бабадан сорайджагъым, ве О, эбедий сизнен къаладжакъ башкъа Къорчалайыджыны береджек.
17 О — Акъикъат Рухудыр. Дюнья Оны къабул этип оламаз, чюнки Оны корьмей ве бильмей. Сиз исе Оны билесиз, чюнки О, эр вакъыт сизнен, ве ичинъизде оладжакъ.
18 Сизни оксюз къалдырмам, янынъызгъа къайтып келеджем.
19 Бираздан сонъ дюнья Мени корьмейджек. Амма сиз Мени кореджексиз, чюнки Мен яшамакътам, сиз де яшайджакъсыз.
20 Шу куню биледжексиз ки, Мен Бабамда, сиз Менде ве Мен сизде олам.
21 Ким Меним эмирлеримни алса ве оларны тутса, о, Мени севе. Ким Мени севсе, Бабам да оны севеджек. Мен де оны севеджем ве Озюмни онъа косьтереджем, — деди Иса.
22
Сонъ Иуда (Искариот дегиль): — Рабби, Сен не ичюн Озюнъни дюньягъа дегиль, лякин бизге косьтермеге истейсинъ? — деди.23
Иса онъа шойле джевап берди: — Ким Мени севсе, Меним сёзюмни тутаджакъ, ве Бабам оны севеджек. Биз онъа келип, Озюмиз онен яшайджакъмыз.24 Ким Мени севмесе, сёзлеримни тутмайджакъ. Сиз эшиткен сёз исе Меним дегиль, лякин Мени ёллагъан Бабанынъ сёзюдир.
25 Буны Мен даа сизнен олгъанымда айттым.
26 Къорчалайыджы исе, Меним адымдан Баба ёллайджакъ Мукъаддес Рух сизге эр шейни огретеджек ве Меним сизге айткъан эписи сёзлеримни О, акъылынъызгъа кетиреджек.
27
Мен сизге барышыкъ къалдырам; Озь барышыгъымны сизге берем. Дюнья бергени киби Мен бермейим. Юреклеринъиз сыкъылмасын, къоркъманъыз.28
Сизге айткъанымны: «Мен сизден кетеятам ве кене къайтаджам», эшиттинъиз. Эгер Мени севген олсанъыз, «Бабамнынъ янына кетеятам» дегениме къуваныр эдинъиз. Чюнки Бабам Менден буюктир.29 Бу шейлер ерине кельгенинен иман этинъиз деп, олар даа олмаздан эвель Мен сизге айттым.
30 Сизнен лаф этмек ичюн чокъ вакътым къалмады. Чюнки бу дюньянынъ башлыгъы келеята. Онынъ пайы исе Менде ёкъ.
31 Лякин дюнья бильсин ки, Мен Бабаны севем, Баба Манъа не буюргъан олса, оны беджерем. Энди турунъыз, бу ерден кетейик.
1
Мен — акъикъий юзюм асмасы олам, Бабам исе — багъджыдыр.2 Мендеки мейва бермеген эр бир пытакъны О, кесип ташлай. Мейва берген эр бир пытакъны исе, даа чокъ мейва берсин деп, пытап темизлей.
3 Меним сизге айткъан Сёзюм ичюн сиз энди темизсинъиз.
4 Менде олунъыз, Мен де сизде оладжагъым. Асмада къалмагъан пытакъ озь-озюнден мейва берип оламай; сиз де Менде къалмасанъыз, мейва берип оламазсыз.
5
Мен — юзюм асмасы олам, сиз — пытакъларысынъыз. Ким Менде олса, Мен де онда олсам, о, чокъ мейва бере, чюнки Менсиз ич бир шей япып оламайсыз.6 Ким Менде олмаса, кесильген пытакъ киби атыладжакъ ве къуруйджакъ. Бойле пытакъларны джыйып, атешке атып якъалар.
7 Эгер сиз Менде къалсанъыз ве сёзлерим де сизде къалса, истегенинъизни соранъыз, сизге бериледжек.
8 Сиз чокъ мейва берсенъиз ве Меним шегиртлерим олсанъыз, Бабам шерефленеджек.
9
Бабам Мени насыл севген олса, Мен де сизни ойле севдим. Меним севгимде булунынъыз.10 Мен Бабамнынъ эмирлерини тутып, Онынъ севгисинде булунам. Сиз де Меним эмирлеримни тутсанъыз, Меним севгимде булунаджакъсыз.
11
Меним къуванчым сизде олсун ве сизинъ къуванчынъыз бутюнлей олсун деп, Мен бу сёзлерни сизге айттым.12 Меним эмирим шудыр: Мен сизни насыл севген олсам, сиз де бир-биринъизни ойле севинъиз.
13 Ким озь джаныны достлары ичюн берсе, бундан юксек севги ёкъ.
14 Эгер сиз буюргъанларымны беджерсенъиз, сиз Меним достларымсыз.
15 Мен сизге энди «къул» демейим, чюнки къул эфендисининъ не япкъаныны бильмей. Сизге исе «достларым» дедим, чюнки Бабамдан эшиткен эр шейни сизге бильдирдим.
16
Сиз Мени сайламадынъыз, лякин Мен сизни сайладым ве сизни, юрмеге ве гъайып олмайджакъ мейва бермеге тайин эттим. Шунынъ ичюн, Меним адымдан Бабадан не истесенъиз, О, сизге береджек.17
Мен сизге буюрам: бир-биринъизни севинъиз!18 Эгер дюньянынъ сизни кореджек козю олмаса, билинъиз ки, сизден эвель онынъ Мени кореджек козю ёкъ эди.
19 Сиз бу дюньядан олгъан олсанъыз, дюнья сизни озюнъки киби север эди. Амма сиз бу дюньядан дегильсиз, лякин Мен сизни дюньядан сайлап алдым. Ана шу себептен дюньянынъ сизни кореджек козю ёкъ.
20 «Къул озь эфендисинден устюн олмаз», деген лафны акъылынъызда тутунъыз. Эгер Мени къувгъан олсалар, сизни де къуваджакълар. Эгер Меним сёзлеримни туткъан олсалар, сизинъкилерини де тутаджакълар.
21
Адамлар бунынъ эписини сизге Меним адым ичюн япаджакълар, чюнки Мени Ёллагъанны бильмейлер.22 Эгер Мен келип оларгъа айтмагъан олсам, оларда гуна олмаз эди. Энди исе гунасына сылтав къалмады.
23 Мени кореджек козю олмагъан адамнынъ Бабамны да кореджек козю ёкъ.
24 Эгер Мен олар арасында, башкъалары асыл япып оламагъан ишлерни япмагъан олсам, оларда гуна олмаз эди. Энди исе ишлеримни корьдилер ве Мени де, Бабамны да кореджек козю олмады.
25 Бу оларнынъ Къанунында: «Себепсиз оларнынъ Мени кореджек козю ёкъ эди», — деп язылгъан шей беджерильмек ичюн олмакъ керек эди.
26
Бабамдан Мен сизге Къорчалайыджыны ёллайджам. О, Бабамдан чыкъаяткъан Акъикъат Рухудыр. О кельгенде, Меним акъкъымда шаатлыкъ этеджек.27 Сиз де шаатлыкъ этеджексиз, чюнки сиз башындан Меннен берабер эдинъиз.
1
Сиз ёлдан урулманъыз деп, Мен буны сизге айттым.2 Сизни синагогадан айыраджакълар. Ойле заман келеята ки, сизни ольдюрген эр бир адам, буны япып, Аллагъа хызмет этем, деп тюшюнеджек.
3 Бу ишлерни япаджакълар, чюнки олар не Бабамны, не Мени таныдылар.
4 Онынъ вакъты-саати кельгенде, сёзлеримни хатырланъыз деп, Мен буны сизге бильдирдим. Эвельден сизге буны айтмадым, чюнки сизнен берабер эдим.
5 Энди исе Мени Ёллагъаннынъ янына кетем. Амма аранъыздан ич кимсе Менден: «Къайда кетесинъ?» — деп сорамай.
6 Лякин буны сизге айткъаным ичюн, юреклеринъиз гъам-къайгъыгъа толды.
7 Амма сизге акъикъатны айтам: Меним кетеяткъаным сиз ичюн файдалыдыр. Чюнки эгер Мен кетмесем, Къорчалайыджы сизге кельмез. Эгер кетсем, Оны сизге ёллайджагъым.
8 О исе келип, гуна, инсафлыкъ ве суд акъкъында дюньянынъ къабаатыны белли этеджек.
9 Гуна акъкъында, чюнки адамлар Манъа иман этмейлер.
10 Инсафлыкъ акъкъында, чюнки Мен Бабагъа кетеятам, ве сиз Мени энди корьмейджексиз.
11 Суд акъкъында, чюнки бу дюньянынъ башлыгъы суд этильди.
12
Сизге даа чокъ шей айтмакъ керегим, лякин шимди оны анълап оламайсыз.13 Амма О, Акъикъат Руху кельгенде, О, сизни бутюн акъикъат ёлуна алып бараджакъ. О, Озюнден айтмайджакъ. Не эшитсе, шуны айтаджакъ ве келеджекте оладжакъларны сизге ачыкъ-айдын этеджек.
14 О, Мени шерефлейджек, чюнки Менден эшиткен шейлерни сизге ачыкъ-айдын этеджек.
15 Бабанынъ олгъан эр шейи Менимкидир. Ана шу себептен, О, Менден эшиткен шейлерни сизге ачыкъ-айдын этеджек, дейим.
16 Бираздан сиз Мени корьмейджексиз, бираздан да кене Мени кореджексиз.
17
О вакъыт Исанынъ шегиртлери озьара: — Онынъ бизге: «Бираздан сиз Мени корьмейджексиз, бираздан да кене Мени кореджексиз», ве «Чюнки Мен Бабамнынъ янына кетем», айткъанынынъ манасы не? — дедилер.18
Сонъ олар: — «Бираздан» дегенинен не айтмагъа истей? Биз анълап оламаймыз! — дей эдилер.19
Иса, шегиртлери Ондан бу шейлер акъкъында сорамагъа истегенлерини билип, деди: — «Бираздан Мени корьмейджексиз, бираздан да кене Мени кореджексиз», деген сёзлерим акъкъында деп сорашасынъызмы?20 Сизге керчектен догърусыны айтам: сиз агълайджакъсыз ве юреклеринъиз янаджакъ, дюнья исе къуванаджакъ. Сиз дертлер чекеджексиз, лякин дертлеринъиз къуванчкъа айланаджакъ.
21 Бала догъгъан къадын дертлер чеке, чюнки онынъ вакъты кельди. Амма бала догъгъандан сонъ, дертлерини унута, чюнки дюньягъа янъы адамнынъ кельгенине къувана.
22 Сиз де шимди дертлер чекесиз, лякин Мен сизни кене кореджем, ве юреклеринъиз къуванчкъа толаджакъ, ве къуванчынъызны сизден ич кимсе тутып аламаз.
23
О куню Менден ич бир шей сорамайджакъсыз. Сизге керчектен догърусыны айтам: эгер Меним адымдан Бабадан не сорасанъыз, О, сизге береджек.24 Шимдигедже Меним адымдан Бабадан ич бир шей сорамадынъыз. Соранъыз ве аладжакъсыз, ве къуванчынъыз там оладжакъ.
25
Бу шейлерни Мен сизге кинаенен айттым. Лякин ойле бир вакъыт келе ки, энди сизге кинаенен айтмайджагъым, Баба акъкъында ачыкътан-ачыкъ айтаджагъым.26 О куню Меним адымдан сорайджакъсыз. Мен исе, сиз ичюн Бабадан сорайджагъым, демейим.
27 Баба Озю исе сизни севе, чюнки сиз Мени севип, Алладан чыкъкъаныма инандынъыз.
28 Мен Бабадан чыкъып, дюньягъа кельдим. Энди кене дюньядан кетип, Бабагъа къайтам.
29
— Мына, шимди Сен ачыкъ-айдын айтасынъ, кинаенен лаф этмейсинъ, — деди шегиртлер Исагъа.30 — Шимди билемиз ки, Сен эр шейни билесинъ ве ич бир адамгъа Сенден сорамакънынъ кереги ёкъ. Шунынъ ичюн биз Сен Алладан кельгенинъе инанамыз.
31
— Энди инанасынъызмы? — деди Иса оларгъа.32 — Мына, ойле вакъыт келеята ве энди кельди ки, эр биринъиз озь тарафынъызгъа къачаджакъсыз, ве Мен бир Озюм олып къаладжагъым. Амма Мен ялынъыз дегилим, чюнки Баба Меннен берабер.
33 Сиз Менде барышыкъ тапмакъ ичюн буларны сизге айттым. Дюньяда къаза-беля устюнде яшайсынъыз. Лякин джесюр олунъыз: Мен бу дюньяны енъдим.
1
Шу сёзлерден сонъ Иса козьлерини кокке котерип, деди: — Эй Баба! Вакъыт кельди. Огъул Сени шерефлемек ичюн, Огъулны шерефле,2 чюнки Сен Онъа бутюн яшагъанларнынъ устюнде къудретни бердинъ, Сен Онъа берген адамларнынъ эписине О, эбедий аят берсин.
3 Эбедий аят исе — Сени, бирден-бир акъикъий Алланы эм де Сен ёллагъан Иса Месихни танып-бильмектир.
4
Манъа берген вазифенъни беджерип, Мен ер юзюнде Сени шерефледим.5 Мына, Баба, Сенинъ огюнъде Мени шерефле. Дюнья яратылмаздан эвель Сенинъ огюнъде Менимки олгъан шерефни Манъа къайтар.
6
Сен дюньядан Манъа берген адамларгъа Сенинъ адынъны ачтым. Олар Сенинъ эдилер, ве Сен оларны Манъа бердинъ, ве олар Сенинъ сёзюнъни туттылар.7 Олар энди билелер ки, Сен Манъа берген эр шей Сенден келе,
8 чюнки Манъа берген сёзлеринъни оларгъа айттым. Олар исе сёзлеринъни къабул этип, Мен Сенден чыкъып кельгенимни керчектен анъладылар, Мени Сен ёллагъанынъа инандылар.
9
Мен олар ичюн сорайым. Дюнья ичюн дегиль, лякин Сен Манъа берген адамлар ичюн сорайым, чюнки олар Сенинъдир.10 Меним эр бир шейим — Сенинъ, Сенинъ эр бир шейинъ исе — Менимдир. Меним шерефим оларнен багълы.
11
Мен энди бу дюньяда олмайджам. Олар бу дюньяда къалалар, Мен исе Санъа къайтам. Эй мукъаддес Баба! Сен Манъа берген адынъда оларны сакъла, олар да Биз киби бирлик олсунлар.12 Мен оларнен олгъанымда, Сен Манъа берген адынъда Мен оларны сакълап къорчаладым. Олардан ич бири гъайып олмады. Тек джеэннемге тюшеджек адам гъайып олды, чюнки Язы беджерильмек керек эди.
13
Энди исе Санъа къайтам. Меним къуванчым оларда там олмакъ ичюн буларны даа дюньяда олгъанымда айтам.14 Мен оларгъа Сенинъ Сёзюнъни бильдирдим. Дюньянынъ оларны кореджек козю ёкъ, чюнки Мен бу дюньядан олмагъаным киби, олар да бу дюньядан дегиллер.
15 «Оларны дюньядан ал», демейим, лякин «Оларны яманлыкътан къорчала», дейим.
16 Мен бу дюньядан олмагъаным киби, олар да бу дюньядан дегиллер.
17 Оларны акъикъат кучюнен азиз эт. Сенинъ Сёзюнъ — акъикъаттыр.
18 Сен Мени дюньягъа ёллагъанынъ киби, Мен де оларны дюньягъа ёлладым.
19 Олар акъикъатта азиз олсунлар деп, Мен Озюмни олар ичюн Санъа багъышлайым.
20
Мен тек олар ичюн сорамайым, оларнынъ лафыны эшитип Манъа иман этеджеклер ичюн де сорайым.21 Оларнынъ эписи бирлик олсунлар. Эй Баба, Сен Менде ве Мен Сенде олгъаным киби, олар да Бизде олып, бирлик олсунлар. Сонъ дюнья Мени Сен ёллагъанынъа инанаджакъ.
22 Биз бирлик олгъанымыз киби, олар да бирлик олсунлар деп, Сен Манъа берген шерефинъни Мен оларгъа да бердим.
23 Сен Менде, Мен исе оларда олам. Олар там бирлик олсунлар. Сонъра дюнья Мени Сен ёллагъанынъны ве, Мени насыл севсенъ, оларны да ойле севгенинъни биледжек.
24
Эй Баба! Сен Манъа берген адамлар Меннен берабер бир ерде оладжакъларыны истейим. Сен Манъа берген шерефимни олар корьсюн. Бу шерефимни Сен Манъа, Мени дюнья яратылмаздан эвель севгенинъ ичюн бердинъ.25 Эй адалетли Баба! Дюнья Сени танымагъан олса да, Мен Сени таныдым. Бу адамлар да Мени Сен ёллагъанынъны бильдилер.
26 Сенинъ адынъны оларгъа бильдирдим ве даа бильдиреджегим. Сонъ Манъа олгъан севгинъ оларда да олсун, ве Мен оларда олайым.
1
Бу сёзлерни айткъан сонъ, Иса Озь шегиртлеринен о ерден чыкъып, Кидрон вадийининъ башкъа тарафына кечти. Шу ерде бир багъ бар эди. Иса шегиртлеринен берабер багънынъ ичине кирдилер.2 Исаны саткъан Иуда да о ерни биле эди, чюнки Иса шегиртлеринен берабер о ерде сыкъ-сыкъ топлаша эдилер.
3 Бойлеликнен, Иуда бир арбий болюкни эм де баш руханийлерден ве фериселерден мемурларны алып, о ерге кельди. Къолларында лампатлар, фенерлер ве силя бар эди.
4
Иса, Озюне оладжакъ эр шейни биле эди. О, адамларнынъ огюне чыкъып, сорай: — Кимни къыдырасыз?5
— Назаретли Исаны, — деп джевап бере олар. — Бу Меним, — дей Иса. Исаны саткъан Иуда да оларнынъ арасында тура эди.6 Иса «Бу Меним» дегенинен, олар арткъа чекилип, озьлерини ерге ташладылар.
7 Иса олардан кене сорай:
— Кимни къыдырасыз? — Назаретли Исаны, — дейлер олар.8
— Сизге айттым да, бу Меним. Эгер Мени къыдырсанъыз, бу адамларны йиберинъиз, кетсинлер, — деди оларгъа Иса.9 Шунынънен, Онынъ эвельден: «Сен Манъа берген адамлардан ич бирисини гъайып этмедим», деген сёзлери беджерильмек керек эди.
10
Шу ань Симон Пётр озь къылычыны чыкъарды да, баш руханийнинъ къулуны урып, онынъ онъ къулагъыны кесип атты. Къулнынъ ады Малхос эди.11
Иса Пётргъа: — Къылычынъны къынына сакъла! Бабам Манъа берген къадени ичмемми? — деди.12
О вакъыт болюкнинъ аскерлери, бинъбашы ве еудийлернинъ мемурлары Исаны якъалап багъладылар.13 Оны башта Аннаснынъ алдына алып кельдилер. Аннас о йылы баш руханий олгъан Каяфанынъ къайнатасы эди.
14 Эвельден еудий башлыкъларына: «Халкъ ичюн бир адамнынъ ольгени яхшыджа», деп акъыл огреткен адам Каяфа эди.
15
Исанынъ артындан Симон Пётр ве даа башкъа бир шегирт кеттилер. Бу шегирт баш руханийнен таныш эди, шунынъ ичюн о, Исанен берабер баш руханийнинъ азбарына кирди.16 Пётр исе тышарыда, къапунынъ янында тура эди. Сонъ баш руханийнен таныш олгъан шегирт чыкъты ве къапуны къаравул эткен къызгъа бир шейлер айтып, Пётрны ичериге алып кирди.
17 О вакъыт, къапуны къаравул эткен къыз Пётрдан:
— Сен де о адамнынъ шегиртлеринден дегильсинъми? — деп сорады. — Ёкъ! — деди Пётр.18
Ава сувукъ олгъаны ичюн, о ерде тургъан къуллар ве мемурлар комюрден атеш якъып, къызына эдилер. Пётр да оларнен берабер къызынып тура эди.19
О вакъыт баш руханий Исагъа Онынъ шегиртлери ве огретюви акъкъында суаллер бере эди.20 Иса онъа джевап берди:
— Мен бутюн дюньягъа ачыкъ айттым. Эр вакъыт еудийлернинъ эписи топлашкъан синагогаларда ве Алланынъ Сарайында огреттим, гизли ич бир шей айтмадым.21 Не ичюн Менден сорайсынъ? Меним лафларымны эшиткенлерден сорап биль, олар айткъанымны билелер.
22
Иса буларны айткъан вакъытта, якъын тургъан мемурлардан бири, Исанынъ бетине урып: — Баш руханийге насыл джевап бересинъ? — деди.23 Иса джевап берип:
— Эгер Мен янълыш айткъан олсам, о, янълыш олгъаны акъкъында шаатлыкъ бер. Эгер догъру айткъан олсам, не ичюн Мени урасынъ? — деди.24
Бундан сонъ Аннас Исаны багълангъан алда баш руханий Каяфагъа ёллады.25
Симон Пётр исе даа къызынып тура эди. — Сен де Онынъ шегиртлеринден дегильсинъми? — деп сорадылар ондан. — Ёкъ! — деп инкяр этти о.26
Баш руханийнинъ къулларындан бири, Пётр къулагъыны кесип аткъан адамнынъ сою эди. Бу къул Пётргъа: — Багъчада сени Онен берабер корьмедимми? — деди.27 Пётр кене инкяр этти. Шу ань хораз къычырды.
28
Исаны Каяфанынъ эвинден преториягъа алып бардылар. Саба эрте эди. Еудийлер арамланмамакъ ичюн, сарайгъа кирмедилер, чюнки Песах ашыны ашамагъа истедилер.29 Шу себептен Пилат тышарыгъа, оларнынъ алдына чыкъты.
— Бу адамны неде къабаатлайсыз? — деп сорады.30
— Эгер О, яманлыкъ япмагъан олса, Оны санъа алып кетирмез эдик, — деп джевап берди олар.31
— Оны озюнъиз алынъыз да, озь Къанунынъыз боюнджа суд этинъиз, — деди Пилат. — Бизим ич кимсени олюм джезасына бермеге акъкъымыз ёкъ, — деди онъа еудийлер.32
Шунынънен, Исанынъ, Озюнинъ келеджек олюми акъкъында айткъан сёзлери ерине кельмек керек эди.33
Пилат преториягъа къайтып Исаны чагъырды да: — Сен еудийлернинъ Падишасы оласынъмы? — деп сорады.34
— Бу лаф озюнъден чыкътымы, я да башкъалары санъа Меним акъкъымда айттылармы? — деп сорады Иса.35
— Не, мен еудийимми? Сени манъа Озь халкъынъ, Озь баш руханийлеринъ якъалап бердилер. Сен насыл иш яптынъ? — деди Пилат.36 Иса джевап берди:
— Меним Падишалыгъым бу дюньядан дегиль. Эгер Падишалыгъым бу дюньядан олгъан олса, еудий башлыкъларынынъ къолуна Манъа берильмемек ичюн, хызметчилерим курешир эдилер. Ёкъ, Меним Падишалыгъым бу ерден дегиль.37
— Демек, Сен падиша экенсинъ де? — деди Пилат. — Сен озюнъ Манъа «Падиша» дейсинъ, — деди Иса. — Мен акъикъат акъкъында шаатлыкъ этмек ичюн догъдым ве шу макъсатнен дюньягъа кельдим. Ким акъикъат тарафында олса, Меним сесимни эшите.38
— Акъикъат недир? — деп сорады Пилат. Буны айтты да, кене тышарыгъа, еудийлернинъ алдына чыкъты. — Мен Онда ич бир къабаат тапмайым, — деди оларгъа.39
— Сизинъ бир адетинъиз бар: сиз ичюн Песах Байрамында бир мабюсны азат этем. Истейсизми, еудийлернинъ Падишасыны сизге азат этейим?40
Лякин олар къычырып, кене: — Оны дегиль, Бараббаны азат эт! — деди. Барабба исе айдут эди.1
О вакъыт Пилат Исаны къамчыламагъа буюрды.2 Аскерлер исе тикенлерден тадж ясап, Онынъ башына кечирдилер, устюне мор тюслю урба кийдирдилер.
3 Исанынъ янына келип:
— Яшасын еудийлернинъ Падишасы! — деп, Онынъ бетине ура эдилер.4
Сонъ Пилат кене тышарыгъа чыкъып, халкъкъа: — Мына, Оны огюнъизге чыкъараджам. Билинъиз: мен Онда ич бир къабаат тапмадым! — деди.5
О вакъыт, башына тикенли тадж, устюне мор тюслю урба кийильген Иса тышарыгъа чыкъты. — Мына, о адам! — деди Пилат оларгъа.6 Баш руханийлер ве мемурлар Исаны корип:
— Оны хачкъа мыхла, хачкъа! — деп къычырдылар. — Оны сиз алынъыз да, хачкъа мыхланъыз! Мен Онда ич бир къабаат тапмадым, — деди Пилат оларгъа.7 Еудийлер онъа джевап берип:
— Бизде Къанун бар. Къанунымыз боюнджа Онъа ольмек керек, чюнки О, Озюни Алланынъ Огълу япты, — дедилер.8 Пилат буны эшитип, даа чокъ къоркъты.
9 Къайтып, преториягъа кирди ве Исадан:
— Сен къаерденсинъ? — деп сорады. Лякин Иса онъа джевап бермеди.10
— Манъа джевап бермейсинъми? — деди Пилат. — Сени хачкъа мыхламагъа да, азат этмеге де къудретим олгъаныны бильмейсинъми?11
Иса джевап берди: — Эгер санъа юкъарыдан берильмеген олса, сенде Меним устюмде ич бир къудретинъ олмаз эди. Шу себептен Мени сенинъ къолунъа бергеннинъ гунасы сенинъ гунанъдан буюк.12
Бу сёзлерден сонъ Пилат Исаны азат этмеге чаресини къыдырып башлады. Амма еудийлер къычырып: — Эгер Оны азат этсенъ, Сен императорнынъ досту дегильсинъ! Озюне падиша деген эр бир адам императоргъа къаршыдыр! — дедилер.13
Пилат бу сёзлерни эшитип, Исаны тышарыгъа алып чыкъты, озю исе еудийдже «Габбата» деген Таш Тёшеме устюндеки къады курсюсине отурды.14 Шу куню азырланув куню, Песах Байрамынынъ арфеси эди. Вакъыт уйлеге якъын эди. Пилат еудийлерге:
— Мына, Падишанъыз! — деди.15
— Ёкъ эт Оны, ёкъ эт! Хачкъа мыхла! — деп къычырды олар. — Сизинъ Падишанъызны хачкъа мыхлайыммы? — деп сорады Пилат. — Императордан башкъа падишамыз ёкъ, — деди баш руханийлер.16
Ахыр-сонъу Пилат Исаны хачкъа мыхламакъ ичюн оларгъа берди. Олар исе Исаны алып кеттилер.17 Иса Озь хачыны котерип, «Къафа Ери», еудийдже Голгофа деген ерге кельди.
18 О ерде Исаны хачкъа мыхладылар. Онен берабер даа эки адамны мыхладылар, Иса ортада, бириси онъ, экинджиси сол тарафта эдилер.
19 Пилат: «Назаретли Иса, еудийлернинъ Падишасы», деп яздырды да, языны хачнынъ тёпесине астырды.
20 Иса хачкъа мыхлангъан ер шеэрге якъын олгъаны ичюн, бу языны чокъ адам окъуды. Язы еудий, латин ве юнан тиллеринде язылгъан эди.
21
Еудийлернинъ баш руханийлери исе Пилаткъа барып шойле дедилер: — «Еудийлернинъ Падишасы» деп язма. Лякин: «Бу адам: „Мен еудийлернинъ Падишасым”, деди», — деп яз.22
— Нени язгъан олсам, шуны яздым, — деди Пилат.23
Аскерлер Исаны хачкъа мыхлагъан сонъ, Онынъ урбасыны алдылар. Эр бир аскерге айырып, усть урбасыны дёрт парчагъа больдилер. Тюп урбасы исе къалды. О, бойдан-бойгъа тикишсиз токъулгъан эди.24 Аскерлер бир-бирине:
— Буны йыртмайыкъ, о ичюн джереп чекейик, кимге тюшсе, онынъки олсун, — дедилер. Шунынънен, Язынынъ сёзлери: «Урбаларымны озьара больдилер, урбам ичюн джереп чектилер», — беджерильмек керек эди. Аскерлер де бойле яптылар.25
Исанынъ хачы янында Онынъ анасы, анасынынъ татасы, Клопаснынъ апайы Мерьем ве магдалалы Мерьем тура эдилер.26 Иса анасыны ве янында Озюнинъ севимли шегирти тургъаныны корьди де, анасына:
— Эй къадын, мына бу сенинъ огълунъ! — деди.27 Сонъ шегиртине:
— Мына бу сенинъ ананъ! — деди. О вакъыттан башлап о шегирт Мерьемни озь эвине алды.28
Бундан сонъ Иса энди эр шей беджерильгенини билип, Язы сонъунадже беджерильсин деп, О: — Сувсадым! — деди.29
О ерде экши шарапкъа толу бир савут бар эди. Аскерлер сюнгерни экши шарапкъа батырдылар ве эзов отунынъ деметине илиштирип, Исанынъ агъзына узаттылар.30 Иса бир ютум шарап ичип:
— Эр шей ерине кельди! — деди де, башыны эгип джан берди.31
О куню — азырланув куню, раатлыкъ кунюнинъ арфеси эди. Беденлер хачларда раатлыкъ кунюнде, хусусий буюк бир байрам кунюнде къалмасынлар деп, еудийлер Пилаттан, хачкъа мыхлангъан адамларнынъ балдырларыны сындырып, беденлерини хачлардан аладжакъларыны истедилер.32 Аскерлер барып, Исанен берабер хачкъа мыхлангъан биринджи, сонъ экинджи адамнынъ балдырларыны сындырдылар.
33 Исанынъ янына барып, Онынъ энди ольгенини корьдилер ве балдырларыны сындырмадылар.
34 Лякин аскерлерден бири Исанынъ багърыны мызракънен тешти. Шу дакъкъасы Онынъ багърындан къан ве сув акъып чыкъты.
35
Буны корьген адам, сиз де иман этмек ичюн, шаатлыкъ этти. Онынъ шаатлыгъы догърудыр, о, акъикъатны айткъаныны биле.36
«Онынъ кемиги сындырылмайджакъ», — деген Язы беджерильсин деп, бу шейлер олды.37 Язынынъ башкъа бир еринде шойле айтылгъан: «Бедени тешильген Адамгъа тикилип бакъаджакълар».
38
Бундан сонъ ариматеялы Юсуф Исанынъ беденини хачтан тюшюрмек ичюн Пилаттан разылыкъ сорады. Юсуф Исанынъ шегирти эди, лякин гизлиден, чюнки еудийлерден къоркъа эди. Пилат онъа разылыкъ берди. О вакъыт Юсуф барып, Исанынъ беденини хачтан алды.39 Никодим де онен берабер кетти. О, эвельден, гедже Исагъа кельген эди. О, 30 литр мюрнен алоэ къарышмасыны алып кельди.
40 Олар экиси Исанынъ беденини алып, еудийлернинъ дефн адетлерине коре, Оны бу къокъулы шейлернен кетен безге сардылар.
41 Иса хачкъа мыхлангъан ерде бир багъча бар эди. О багъчада даа ич бир кимсе дефн этильмеген янъы къабир бар эди.
42 Еудийлернинъ раатлыкъ кунюне азырланув куню олгъаны ичюн, олар, бу ер якъын, деп, Исаны шу къабирге къойдылар.
1
Афтанынъ биринджи куню саба эрте, даа къаранлыкъ олгъанда, магдалалы Мерьем къабирнинъ янына келип, къабир агъзындаки ташнынъ авдарылгъаныны корьди.2 О, чапып Симон Пётр ве башкъа, Исанынъ севимли шегиртине кельди де:
— Олар Раббини къабирден алып кеткенлер, Оны не ерге къойгъанларыны бильмеймиз, — деди.3
Шу ань Пётр ве башкъа шегирт чыкъып, къабир тарафына кеттилер.4 Экиси берабер чапып бардылар. Амма о шегирт Пётрдан тездже чапып, къабирге биринджи барып етти.
5 О, эгилип ичериге козь ташлады, о ерде тек кетен безлер яткъаныны корьди, лякин озю къабирге кирмеди.
6 Онынъ артындан Симон Пётр келип чыкъты ве къабирге кирип, ерде яткъан кетен безлерни корьди.
7 Исанынъ башына сарылгъан явлукъ исе кетен безлернен берабер дегиль, айыры ерде сарылып къоюлгъан эди.
8 О вакъыт, эвель кельген шегирт де къабирге кирди ве буны корип, иман этти.
9 Лякин Иса олюлерден тириледжек, деген Языны олар даа анъламай эдилер.
10 Сонъ шегиртлер кене озь эвлерине къайтып кеттилер.
11
Мерьем исе къабирнинъ янында турып, агълай эди. Агълай-агълай, бир эгилип къабир ичине бакъты.12 Анда беяз урба кийген эки мелекни корьди. Бири Исанынъ бедени яткъан ернинъ башы уджунда, экинджиси исе аякъ уджунда отура эди.
13 Олар Мерьемге:
— Эй къадын, сен не ичюн агълайсынъ? — дедилер. — Раббимни алып кеткенлер, Оны къаерге къойгъанларыны бильмейим, — деди о.14 Буны айткъанынен, артына айланып, онынъ янында тургъан Исаны корьди. Лякин Онынъ Иса олгъаныны бильмеди.
15
— Эй къадын, сен не ичюн агълайсынъ? Кимни къыдырасынъ? — деди Иса онъа. Мерьем Оны багъчаджы белледи. Онъа: — Эфенди, эгер сен Оны алып кеткен олсанъ, къаерге къойгъанынъны манъа айт, мен Оны барып алайым, — деди.16 Иса онъа:
— Мерьем! — деди. Мерьем айланып, еудий тилинде: — Раввуни! — деди. (Демек, «Оджам».)17
— Манъа тийме! — деди Иса Мерьемге. — Мен даа Бабамнынъ янына котерильмедим. Бар да агъа-къардашларыма шойле айт: «Мен Озь Бабама ве сизинъ Бабанъызгъа, Меним Аллама ве сизинъ Алланъызгъа котерилем».18
О вакъыт магдалалы Мерьем шегиртлерге барып: — Мен Раббини корьдим! — деди, Иса онъа нелер айткъаныны да икяе этти.19
Шу кунюнинъ акъшамында, афтанынъ биринджи кунюнде шегиртлер, эвнинъ къапуларыны къапатып отура эдилер, чюнки олар еудий башлыкъларындан къоркъа эди. О вакъыт Иса пейда олды. Оларнынъ ортасында турып, о оларгъа: — Селям алейкум! — деди.20 Буны айтып, оларгъа къолларыны ве багърыны косьтерди. Шегиртлер Раббини корип, пек севиндилер.
21
Иса оларгъа кене: — Селям алейкум! Бабам Мени ёллагъан киби, Мен де сизни ойле ёллайым, — деди.22
Шойле деп, оларнынъ устюне уфюрди ве: — Мукъаддес Рухны алынъыз, — деди.23 — Кимнинъ гуналарыны багъышласанъыз, олар багъышлангъан олур. Кимнинъ гуналарыны багъышламасанъыз, олар багъышланмагъан къалыр.
24
Он эки шегиртинден бири, «Эгиз» адландырылгъан Тома, Иса кельген вакъытта, о ерде шегиртлернинъ арасында ёкъ эди.25 Башкъа шегиртлер онъа:
— Биз Раббини корьдик, — дедилер. Тома оларгъа шойле деди: — Мен Онынъ къолларындаки мых яраларыны корьмегенимдже, Онынъ мых яраларына озь пармагъымны тийдирмегенимдже, къолумны Онынъ багърына къоймагъанымдже, инанмайым.26
Секиз куньден сонъ Исанынъ шегиртлери кене эвде топлаштылар. Тома да оларнен берабер эди. Къапулары къапалы олгъан олса да, Иса кельди ве оларнынъ ортасында турып: — Селям алейкум! — деди.27 Сонъ Томагъа бакъып:
— Пармагъынъны мында къой, Меним къолларыма бакъ. Къолунъны узат да, багърыма оны къой. Энди имансыз олма, иманлы ол! — деди.28 Тома Исагъа:
— Меним Раббим ве меним Аллам! — деп джевап берди.29
Иса онъа шойле деди: — Сен Мени корьгенинъ ичюн инандынъ. Корьмейип инанаджакълар не къадар бахтлылар!30
Иса шегиртлерининъ огюнде даа чокъ башкъа, бу китапта язылмагъан бельгилер косьтерди.31 Шу исе, сиз Иса — Месих, Алланынъ Огълу олгъанына инанынъыз деп ве инанып, Онынъ адындан аятны алынъыз деп язылгъандыр.
1
Бундан сонъ Иса шегиртлерине Тиберия голю ялысында кене Озюни косьтерди. Озюни бойле косьтерди:2
Симон Пётр, «Эгиз» адландырылгъан Тома, Галилеянынъ Кана шеэринден олгъан Натанель, Зебедайнынъ огъуллары ве башкъа эки шегирт бир ерде эдилер.3 Симон Пётр башкъаларына:
— Мен балыкъ тутмагъа кетем, — деди. — Биз де сеннен берабер барайыкъ, — деди олар. Сонъ барып, олар къайыкъкъа миндилер. Лякин шу геджеси ич бир шей тутмадылар.4
Кунь догъгъанда, Иса ялыда тура эди. Шегиртлер исе Онынъ Иса олгъаныны анъламадылар.5
— Достлар, сиз балыкъ тутмадынъызмы? — деп сорады Иса олардан. — Ёкъ, — деди олар.6
— Балыкъ сачманъызны къайыкънынъ онъ тарафындан ташланъыз, тутарсыз, — деди Иса. Олар сачманы ташладылар ве, балыкъ о къадар чокъ олгъанындан, оны чыкъарып оламадылар.7 О вакъыт Исанынъ севимли шегирти:
— О, Раббидир! — деди Пётргъа. Симон Пётр Онынъ Рабби олгъаныны эшиткенинен, эвельден чыкъарып ташлагъан усть урбасыны кийди де, озюни гольге атты.8 Башкъа шегиртлер исе балыкъкъа толу сачманы чекип, къайыкъта кельдилер. Олар ялыгъа якъын, къарарнен 100 метр авлакъта эдилер.
9 Ялыгъа чыкъкъанларында, янгъан комюрнинъ устюнде къавурылгъан балыкъны ве янында тургъан отьмекни корьдилер.
10 Иса оларгъа:
— Сиз шимди бир къач туткъан балыкъларынъызны кетиринъиз, — деди.11
Симон Пётр барып, сачманы ялыгъа чекип чыкъарды. Онынъ ичинде 153 дане балабан балыкъ бар эди. Балыкълар чокъ олгъанына бакъмадан, сачма йыртылмагъан.12
Иса шегиртлерине: — Айдынъыз, сабалыкъ ашанъыз, — деди. Олардан ич бирининъ: «Сен кимсинъ?» — деп сорамагъа джесарети олмады, чюнки Онынъ Рабби олгъаныны бильдилер.13 Иса якъынджа келип, отьмекни алды ве оларгъа берди. Балыкъны да шойле болип берди.
14
Бойледже, Иса, олюлерден тирильген сонъ, учюнджи кере шегиртлерине корюнди.15
Сабалыкъ ашагъан сонъ, Иса Симон Пётрдан сорай: — Юхан огълу Симон, сенинъ Манъа олгъан севгинъ буларнынъ севгисинден зиядеми? — Эбет, Рабби! Мен Сени севгенимни Озюнъ билесинъ де, — дей Онъа Пётр. — Къозуларымны ашат, — дей онъа Иса.16
Экинджи кере Иса Пётрдан кене сорай: — Юхан огълу Симон, сен Мени севесинъми? — Эбет, Рабби! Сени севгенимни Озюнъ билесинъ де, — дей Пётр Онъа. — Къойларымны бакъ, — дей онъа Иса.17
Сонъ учюнджи кере Пётрдан сорай: — Юхан огълу Симон, сен Мени севесинъми? Озюнден учюнджи кере: «Мени севесинъми?» деп сорагъанына Пётрнынъ джаны агъырды. — Рабби! Сен эр шейни билесинъ, мен Сени севгенимни де билесинъ, — дей Пётр. Иса онъа шойле дей: — Къойларымны ашат!18 Санъа керчектен догърусыны айтам: яш олгъан вакътынъда къушагъынъны озюнъ багълап, истеген ерге бара эдинъ. Лякин къартайгъан вакътынъда исе къолларынъны узатаджакъсынъ ве башкъа бириси санъа къушакъны багълап, сени истемеген ерге алып бараджакъ.
19
Иса бу сёзлерни, Пётр насыл олюмнен олип, Алланы шерефлейджегини бильдирмек ичюн, айткъан эди. Сонъ онъа: — Меним артымдан юр! — деди.20
Пётр айланып, Исанынъ севимли шегирти оларнынъ пешинден кельгенини корьди. Эвельден бу шегирт акъшамлыкъ ашагъанда, Исанынъ кокрегине башыны къойып: «Рабби, Сени ким сатаджакъ?» — деп сорагъан эди.21
Пётр оны корип, Исадан: — Рабби, онъа не оладжакъ? — деп сорады.22
Иса онъа: — Эгер Мен кене кельгенимдже онынъ яшагъаныны истесем, сенинъ ишинъ не? Сен Меним артымдан юре бер, — деди.23
Бойледже, иманлылар арасында бу шегирт ольмейджек, деген лаф даркъалды. Амма Иса онынъ ольмейджегини айтмады. О, тек: «Эгер Мен кене кельгенимдже онынъ яшагъаныны истесем, сенинъ ишинъ не?» — деген эди.24
Мына бу шегирт бу ишлернинъ эписине шаатлыкъ эте ве оларны язып алды. Онынъ шаатлыгъы акъикъат олгъаныны билемиз.25
Иса япкъан даа чокъ ишлер бар. Олар бирер-бирер язылгъан олса, фикиримдже, язылгъан китаплар бутюн дюньягъа биле сыгъмаз эди.